Economische politiek & Centrale overheid

7.4 Centrale overheid

• Organisatie en werkwijze zelf bestuderen (is reeds behandeld bij maatschappijleer / geschiedenis).

• Belangrijk: ken begrippen, definities, instanties.

• Leerwerk (niets aan te begrijpen)

7.5 Schema inkomsten Rijk

directbelas-tingen

inkomsten indirectRijksoverheid

niet-be-lastingen

Schema uitgaven Rijksoverheid

gebruik: infrastructuur

overheids-tegenprestatie investeringenoverheids-

bestedingen verbruik: salarissenkoffiefilters

overheids- overheids-uitgaven consumptie

overdrachts-uitgaven

geen tegenprestatie

7.6 Economische politiek

Onder economische politiek verstaan we alle maatregelen van de overheid die gericht zijn op het beïnvloeden en besturen van het economisch leven

• conjunctuurpolitiek bestedingen• structuurpolitiek inrichting productiecapaciteit

(met oog op concurrentievoordelen)

Doelstellingen economische politiek

• Prijsstabiliteit• Rechtvaardige inkomensverdeling• Evenwichtige arbeidsmarkt• Evenwichtige betalingsbalans• Evenwichtige duurzame groei

Strijdige doelen?

• Evenwichtige duurzame groei evenwichtige betalingsbalans

• Evenwichtige arbeidsmarkt evenwichtige betalingsbalans prijsstabiliteit

• Evenwichtige arbeidsmarkt rechtvaardige

inkomensverdeling

7.7 Instrumenteneconomische politiek

1. Begrotingspolitiekomvang en samenstelling in-/uitgaven

2. Monetaire politiekhandhaven koopkracht en wisselkoers

3. Inkomens- Prijs- & Loonbeleidbelastingwet, lonenwet en prijzenwet

4. Betalingsbalanspolitiekwisselkoers-, import- en exportbeleid

5. Mededingingspolitiekhandhaven concurrentie bedrijfsleven

6. Groeipolitiekstimulerings- en herstructureringsbeleid

Intrumenten conjunctuuringrijpen in omvang productie, inkomen en bestedingen

• begrotingspolitiek (1)minder belasting / hogere uitgaven

• monetaire politiek (2)kosten kredietverlening

• inkomenspolitiek (3)sociale uitkering / belasting tarieven

• prijspolitiek (3)eigen tarieven / tarieven aan banden

Instrumenten structuur ingrijpen in structuur productie, inkomen en bestedingen

• investeringspolitiek (6)investering infrastructuur / subsidie innovatie

• handelspolitiek (4)handelsovereenkomsten / ruilverhoudingen

• belastingpolitiek (3)lasten op arbeid / millieuheffingen

• consumptiepolitiek (3)aanmoedigen (subsidies) / ontmoedigen (heffingen)

Instrumenten marktwerking

ingrijpen in sturing productie, inkomen en bestedingen

• deregulering (1 en 5)minder wetten en regels (minder bemoeinis)

• privatisering (1 en 5)overheidstaken naar marktsector

• marktinterventie (5)middels heffingen en subsidiesdan wel wet- en regelgevingverbeteren marktwerking