MIGRATIE-MACHINE te gebruiken bij VWO – ZOA – CaseQuest 1

DE MIGRATIE-MACHINE

Enkele stappen in volgorde:

migratieprikkel stap 1: migratiebeslissing stap 2: de ruimtelijke verplaatsing stap 3: beslissingen nemen over

- wil ik blijven ?- wil ik me aanpassen ?- kan/mag ik wel blijven ?

stap 4: het integratieproces- aanpassing aan het nieuwe gebied- opname door het nieuwe gebied

( discriminatie ? inburgeringscontract ? opnamecapaciteit zowel feitelijk alsook mentaal ? )

Op de volgende pagina een voorbeeld van de migratiemachine bij een ruraal-urbane migratie in een OOL.

MIGRATIE-MACHINE 1

GEVOLGEN van migratie.

MIGRATIE-MACHINE

verwacht inkomen in de stad

huidig inkomen op het platteland

inkomens-verschil

arbeidsmarktin de stad

kans op eenbaan

voordelen vande migratie

kosten van de migratie

levensonderhoud

fysieke inspanning

transportkosten

kosten van contacten tussen platteland en stad afstand

familie en vrienden

informatiestroom

opleiding

leeftijd

sexe

persoonlijkekenmerken

te verwachtenvoordelen vanmigratie

waarneembarevoordelen vanmigratie

migratie-beslissing

2

De (positieve of negatieve) gevolgen van migratie zijn in te delen naar:

economische gevolgen sociaal-economische gevolgen sociaal-culturele gevolgen ruimtelijke gevolgen psychologische gevolgen

Ook zijn er gevolgen op bestuurskundig en administratief gebied: regeringen moeten overleggen uitkeringen verhalen op het herkomstland ? mogen pensioenen naar het herkomstland ? gelden verzekeringen in het herkomstland ? hoeveel soorten paspoorten mag je hebben als migrant ?

Extra aantekening: EXPORT VAN FILIPPIJNSE VROUWEN.

arbeidsmigratie komt wereldwijd voor ‘handel in gastarbeiders’ ( bemiddeling ) is big business ook hogeropgeleiden werken elders ( brain drain )

MIGRATIE-MACHINE 3

Gevolgen van migratie.

Drie soorten gevolgen van migratie:

kwantitatieve aspecten vd bevolking: aantallen kwalitatieve aspecten vd bevolking: religie, sekse, ontwikkeling, etc ruimtelijke gevolgen: bevolkingsspreiding, bvd

Gevolgen van migratie voor vertrekgebieden:

Gevolgen voor de bevolkingsopbouw:

- vooral ouderen blijven over = selectief proces- dus een vergrijzing- dalende bevolkingsgroei door afname vruchtbaarheid- minder overbevolking

Gevolgen voor de bestaansmogelijkheden:

- vermindering gedeelde armoede- wijkers zorgen voor geld voor blijvers = stijging welvaart- brain drain- verwaarlozing landbouw- tekort arbeidskrachten in oogst- en zaaitijd- nieuwe bedrijvigheid in bouw en handel door terugkomers

Sociaal-economische en psychologische gevolgen:

- ongelijkheid tussen families met/zonder migranten- aantasting eigen cultuur- minder geloof in toekomst eigen gebied- afhankelijkheid tov vestigingsgebied qua geld- nieuwe kennis in herkomstgebied- doorbreken dorpsstructuur- toename grond- en huizenspreculatie- andere normen in herkomstgebied- stijging huwelijksproblemen en echtscheidingen

Gevolgen van migratie voor vestigingsgebieden:

MIGRATIE-MACHINE 4

Gevolgen voor de bevolkingsopbouw:

- toename percentage allochtonen, ook door de hogere vruchtbaarheid ( aantal geboorten uit vrouwen 15-45 jr )

- allochtonen en hun kids zorgen voor minder vergrijzing

Gevolgen voor de bestaansmogelijkheden:

- belangrijke bijdrage aan economie ( laagbetaald werk en eigen bedrijfjes > nu ook grotere bedrijven )

- vermindering gedeelde armoede

Gevolgen voor de ruimtelijke indeling / cultuur:

- allochtonen wonen vooral in het westen- allochtonen wonen vooral in de steden- allochtonen wonen vooral in achterstandswijken- selectieve migratie: autochtonen naar duurdere buitenwijken- dus opeenhoping kansarmen, waaronder veel kansarmen in

binnenstadswijken- verrijking stadsbeeld met winkels, kerkgebouwen, e.d. van

allochtonen

Andere gevolgen van migratie voor vestigingsgebieden

MIGRATIE-MACHINE 5

ontstaan van een primate city : twee maal zo groot als de tweede stad van het land

vaak vertrek richting kust

meestal eerst trek naar steden in de buurt, daarna naar grotere steden ( liefst hoofdstad ) = getrapte migratie

een sterke urbanisatie :

- sterke natuurlijke groei van de stedelijke bevolking- ruraal-urbane migratie- inlijving van omringend platteland

grote kans op overurbanisatie = stadsbevolking neemt sterker toe dan de bestaansmogelijkheden

overurbansatie zie je aan:

- slechte woonomstandigheden- groei van de informele sector ( informalisering van de

stedelijke economie )

kenmerken van de informele sector :( scharrelsector / vluchtsector / laatstekanssector )

- flexibiliteit- buiten de wet- zonder vergunning- geen wettelijke minimum loon- geen sociale voorzieningen- kleinschalig / arbeidsintensief / traditioneel / weinig machines - involutie = steeds meer mensen worden erin opgenomen

Involutie is herkenbaar aan:

- sterk doorgevoerde arbeidsindeling- verborgen werkeloosheid- gedeelde armoede- grote creativiteit / sterke flexibiliteit

De doe-het-zelf-huisvesting

MIGRATIE-MACHINE 6

MOBILITEITSPATRONEN VAN STEDELIJKE MIGRANTEN

John Turner heeft een model ontwikkeld van migranten die naar de stad trekken. Centraal in dit model staan de prioriteiten van de migranten ten aanzien van:

- locatie in de stad- kwaliteit van de woning- eigendomssituatie

MOBILITEITSPATRONEN VAN STEDELIJKE MIGRANTEN IN THEORIE

In dit model laat Turner zien hoe in de loop van de tijd prioriteiten van migranten ten aanzien van de locatie in de stad (ligging), de kwaliteit van de woning (onderdak) en de eigendomssituatie (eigendom) veranderen.

Een migrant die in de stad aankomt zal volgens Turner werk als hoogste prioriteit hebben (zie de groene lijn) en genoegen nemen met een slaapplaats op straat (zie de blauwe lijn). Als zijn situatie in positieve zin verandert zullen ook zijn prioriteiten veranderen (zie de veranderingen in de gekleurde lijnen in de diagram). Dit proces verloopt in drie fases.

FASE 1 -De ONTVANGST

De migrant woont in het begin uit financiële overwegingen bij zijn verwanten of slaapt op straat. Hij zoekt een verblijfsplaats dicht bij de plaatsen waar hij eventueel werk kan vinden. De vaak ongeschoolde nieuwkomer zoekt maximale toegang tot losse werkzaamheden en goedkoop voedsel. Deze

MIGRATIE-MACHINE 7

ontvangstsituatie duurt in de regel zo'n zes maanden, hierna komt de migrant in een meer stedelijke situatie.

FASE 2 – TUSSENLIGGEND

De migrant is een deel van de stad geworden. Hij heeft nu een of meer vaste werkzaamheden die hem enige zekerheid geven waardoor hij zijn gezin kan laten overkomen. De migrant huurt nu een goedkoop onderkomen in de centraal stedelijke slum. De locatie is nog van groot belang omdat hij nog geen transport naar zijn werk kan betalen. Hij tracht zo op goedkope wijze zijn gezin een onderkomen te verschaffen en zijn toegankelijkheid tot werk te handhaven. Alle gezinsleden kunnen nu op kleine schaal in de economische activiteiten participeren.

FASE 3 – GECONSOLIDEERD

Als de migrant vast werk heeft gevonden kan hij zich beter gaan huisvesten. Zijn plaats in het stedelijke milieu is vastgesteld. Hij heeft nu geld om naar zijn werk te reizen en dus is de afstand tot het werk niet meer het belangrijkst. Hij kan aan de rand van de stad een eigen stukje grond gaan zoeken en zelf een woning bouwen. Eigendom van de woning geeft zekerheid en een betere kwaliteit van de woning geeft status.

2. ALTERNATIEVE MODELLENHet model ( met de 3 perioden ) dat je eerder bestudeerde is enkel op een situatie in Zuid Amerika gebaseerd. Het is een optimaal model, dat wil zeggen dat we er vanuit gaan dat het leven van de migrant steeds beter wordt. Maar wat

MIGRATIE-MACHINE 8

gebeurt er als de migrant steeds maar tegenslag heeft ? Of wat gebeurt er als een migrant een stap overslaat ? En hoe gaat het er aan toe in Afrika of Azie ?

De figuur hieronder geeft de mogelijke routes die een migrant na aankomst in de stad kan volgen:

A => B => C optimaal ( die hebben we al bestudeerd )A => C voortijdige consolidatieA => D zich continuerende ontvangstA => B tussenliggende stabilisatie

VOORTIJDIGE CONSOLIDATIE

In steden waarin de centrale slums reeds overbevolkt zijn en de huren relatief hoog liggen, vindt voortijdige consolidatie plaats. Er is geen geld voor huur, en de migrant wil eigenlijk ook graag samenwonen met verwanten en traditionele sociale groeperingen.

Dus komt de migrant vrij snel vanaf zijn plekje op straat in een squatterwijk aan de buitenzijde van de stad terecht.

CONTINUERENDE ONTVANGST

De zich continuerende ontvangst is de situatie waarbij de toestand van de migrant hetzelfde blijft als toen hij in de stad kwam. Het is de migrant niet gelukt om ‘er tussen te komen’, hij kent te weinig mensen, hij weet niet goed hij verder moet, er is te weinig werk. Vaak werken deze personen als los arbeider of hebben ze een weinig winstgevend handeltje.

MIGRATIE-MACHINE 9

In deze situatie van zich continuerende ontvangst bevinden zich vaak hele gezinnen. Dit is in tegen-stelling tot de ontvangst situatie, waarin het in de regel gaat om een enkel lid uit het gezin dat naar de stad is gekomen. Ze blijven dus op straat of bij mensen die ze wel kennen.

TUSSENLIGGENDE STABILISATIE

In deze situatie zijn er grote hoeveelheden slum-woningen in het centrum van de stad. De gemeenteverbiedt verhuizen naar de buitenlant van de stad. De gemeente breekt soms zelfs squatterwijken aan de buitenkant van de stad af.

En als het onder de migranten toch niet uitmaakt hoe je woont, nou dan blijf je toch gewoon in de krottenwijken in de stad ?

SQUATTERWIJKEN

Een stukje theorie over de squatterwijken.

We gaan weer even van Nairobi (Kenia) naar Arequipa (Lima). Je hebt al geleerd dat mobiliteitspatronen kunnen veranderen:

In tabel 1 zijn de herkomstgebieden van bewoners van een randstedelijke slum

MIGRATIE-MACHINE 10

(squatterwijk) en de centraal stedelijke slum van Arequipa weergegeven.

Zoals te zien hebben beide woongebieden een fors aandeel in de huisvesting van migranten, maar duidelijk is dat de centraal stedelijke slum ook bewoond wordt door autochtonen.

tabel 1 Autochtoon Migrant %Centrale slum 32 68 100Randstedelijke slum 44 56 100

We hebben ook al gekeken naar wat de voormalige locatie van de bewoners was:

Het bleek dat een belangrijk deel van de bewoners van de huursector geen andere woonplaats binnen de stad heeft gehad dan deze. Met andere woorden, zij zijn rechtstreeks van buiten de stad naar de centraal stedelijk slum gekomen. Deze migranten hebben dus niet als straatslaper de ontvangsfase doorgemaakt

Maar nu gaan we verder kijken. Als we kijken naar de redenen om te kiezen voor de huidige woonsituatie (tabel 2), herkennen we weer een onderdeel van Turners theorie. Het verkrijgen van een EIGEN woonruimte is de voornaamste reden om naar de suatterwijk aan de rand van de stad te verhuizen. Toch zijn er voor de centraal stedelijke slumbewoners genoeg redenen om het centrum niet te verlaten (ligging en sociale aspecten).

Tabel 2 Slum in de stad Squatterwijk aan de stadsrandLigging 58 4Kosten 6 3Sociale 16 5Eigendom 6 80

Bij overheden in ontwikkelingslanden hadden sloppenwijken vooral vroeger een slecht imago. Het waren probleemgebieden die beter platgewalst konden wor-den, in de hoop dat de bewoners zouden vertrekken.

Op basis van de bevindingen van zijn onderzoek in Lima, kwam Turner met het advies aan overheden om de behoeften en initiatieven als uitgangspunt te nemen bij het oplossen van hun woonproblemen. Turner ontdekte namelijk dat de migranten in de loop van de tijd verbeteringen aanbrengen aan hun woning en woonomgeving.

Oudere sloppenwijken zijn daardoor leefbaarder dan meer recente, zo ontdekte Turner. Als migranten aangepast zijn aan de stedelijke omgeving en ze min of meer zekerheid van inkomen hebben, ontstaat bij hen de behoefte aan een eigen onderkomen. Dit wordt gerealiseerd door aan de rand van de stad op een eigen stuk grond een woning te bouwen. Al het vrijkomend geld wordt aan het eigen huis besteed dat constant verbeteringen ondergaat. Turner zag deze zelfbouw als oplossing van het huisvestingsvraagstuk en bepleitte self-help housing projecten bij stedelijke overheden.

MIGRATIE-MACHINE 11

Ondertussen wonen er in de mega-steden ontzettend veel mensen in squatter-wijken aan de rand van die steden (tabel 3) :

Tabel 3 Percentage gronddat de squatter-wijken gebruiken

Percentage bewoners in een squatterwijk aan de stadsrand

Nairobi 5,8 55Rio de Janeiro 3,4 10,3Wereld 67

Een belangrijk punt van kritiek is dat Turner de sociale mobiliteit van migranten teveel als vanzelfsprekend beschouwd. Door er vanuit te gaan dat iedereen gelijke kansen heeft verwaarloost hij het bestaan van sociale ongelijkheid. Slechts een beperkt aantal migranten weet namelijk het benodigde geld bij elkaar te sprokkelen om een perceeltje aan de rand van de stad te huren of kopen. De meeste blijven heel hun leven in de centrale slum hangen.

Ook gaat Turner uit van een overheid die opkomt voor de belangen van sloppen-wijkbewoners. Terwijl overheden zelden belang hebben bij investeringen in huis-vestingen van de sloppenwijkbewoners.

REACTIES VAN DE OVERHEDEN

Hoe gaan de overheden reageren op binnenstedelijke slums ? En hoe wordt er op illegale nederzettingen gereageerd ?

Dat varieert van een vijandige houding tot onderdrukking. Maar er zijn ook wel gemeenten die de illegale wijken gedogen of zelfs ondersteunen. Daarbij hangt veel af van de wijze waarop de bewoners het stukje grond hebben verkregen: de meeste overheden zijn wat toleranter wanneer je de grond door middel vanillegale ‘subdivision’ hebt verkregen ( = hutje bouwen op een stukje grond dat je

MIGRATIE-MACHINE 12

huurt of koopt van een boer ). Maar wanneer je illegaal een stuk grond aan de rand van de stad hebt gepikt dan zijn de meeste overheden vaak onverbiddelijk.

Bij overheden in ontwikkelingslanden hadden sloppenwijken vooral vroeger een slecht imago. Het waren probleemgebieden die beter platgewalst konden wor-den, in de hoop dat de bewoners zouden vertrekken. Maar er zijn geografen diehebben ontdekt dat de migranten in de loop van de tijd verbeteringen aan gaan brengen aan hun woning en woonomgeving. Dus de oudere slums en krottenwij-ken zijn best redelijk leefbaar geworden, en het gevolg is dat sommige van die overheden helemaal niet meer zo negatief zijn gaan denken over sloppenwijken in de afgelopen decennia.

Bovendien zagen de overheden een aantal voordelen van sloppenwijken waar de bewoners zelf voor knokken:

1) de bewoners leveren arbeidskracht aan de stedelijke economie

2) sommige bewoners hebben hun eigen bedrijfjes in de stad

3) de bewoners kopen spullen in de stad

4) de lokale overheid hoeft niet voor huisvesting te zorgen

Dat is dus een heel andere kijk op de migranten ! Vroeger dachten ‘we’ : deze mensen leven aan de zelfkant van de maatschappij, ze gaan het niet redden, het is een hopeloze situatie, maar er zijn nu ook zeker mensen die denken: deze bewoners van de sloppenwijken gaan het redden ondanks dat ze worden uitgebuit, ondanks het feit dat ze gemanipuleerd en onderdrukt worden, ze bouwen een gevoel van trots op ondanks het feit dat ze met de nek worden aangeke ken. Want…ze hebben wel een eigen stukje grond met daarop een eigen woninkje !!

Maar we moeten wel in gaten blijven houden dat niet iedereen gelijke kansen heeft, er is echt een sociale ongelijkheid. Slechts een beperkt aantal van de migranten weet namelijk het benodigde geld bij elkaar te sprokkelen om een perceeltje aan de rand van de stad te huren of kopen. De meesten blijven heel hun leven in de centrale slum hangen. En bedenk ook: lokale overheden zien dan wel de voordelen van een goed geordende krottenwijk in, het liefst betalen ze daar natuurlijk zo weinig mogelijk aan mee !! Dat sommige lokale overheden een andere mening hebben: dat komt straks aan de orde.

We gaan straks vier mogelijke reacties van lokale overheden bestuderen.

MIGRATIE-MACHINE 13

ONVERSCHILLIGHEID

Sommige geografen denken dat gemeentebesturen geen aandacht aan de migranten besteden in de hoop dat ze vanzelf weer terug gaan. Maar de groei van de steden in Derde Wereld laat zien dat de migranten echt niet terug gaan.

Anderen denken dat overheden bang zijn om stemmen te verliezen bij de volgende verkiezingen. Dus laten ze de squatters ongemoeid.

Sommige gemeentelijke administraties hebben de boel niet op orde: ze weten niet meer wie waar woont, en van wie welk land is. Dus kunnen ze de migranten nauwelijks aanpakken.

MIGRATIE-MACHINE 14

(in Kameroen is nog geen 20% van de stadsgrond in kaart gebracht, en het duurt zo’n 7 jaar om te laten registreren dat een stukje grond van jou is; in Dar-es-Salaam wilden 260.000 mensen hun stukje grond laten registreren tussen 1978 en 1991, dat is slechts bij 7% van hen gelukt)

Bovendien hebben veel Derde Wereld-steden geen ‘master plan’ voor de uit-bouw van de stad: ze hebben niet goed (of helemaal niet) nagedacht over de plek waar de nieuwe wijken moeten komen, of ze hebben wel een plan maar is het verouderd en hebben ze geen rekening gehouden met grote stromen migranten.

Rond verkiezingstijd is er wel wat aandacht voor de belangen van de migranten, maar zodra de verkiezingen voorbij zijn worden bepaalde toezeggingen vaak niet nagekomen.

En als laatste: zelfs als de gemeentelijke autoriteiten zouden willen helpen, dan nog is er vaak onvoldoende geld, want de gemeenten zijn vaak niet in staat omop een fatsoenlijke manier belasting te heffen bij de eigenaren van al die stuk- jes grond. En die eigenaren hebben vaak alleen maar belangstelling voor de grond om winsten mee te kunnen maken. De gemeenten hebben er geen enkele zeggenschap over.

ACTIES

Maar een gemeentebestuur kan er ook voor kiezen om actie te ondernemen tegen de wildgroei van slums en squatterwijken. Er zijn twee soorten van actie mogelijk:

1) preventieve maatregelen, dat betekent dat de gemeente probeert te verhinderen dat migranten naar de stad komen of dat ze andere gebieden aanprijst om naar toe te gaan,

( in de jaren ’50 van de vorige eeuw wees de Turkse regering de migranten er op dat ze beter naar West Europa konden verhuizen > werk en inkomsten !! )

2) aanpassen / ingrijpen, dat betekent een verplichte verhuizing van migranten naar het platteland, of naar andere legere delen van het land.

MIGRATIE-MACHINE 15

Voor de verplichte verhuizingen naar het platteland of andere delen van het land noemen de stadsbesturen de volgende redenen:

1) de stad moet een beter uiterlijk krijgen ( dat gebeurt nogal eens wanneer er een belangrijke vergadering of een sportevenement is ) en daarvoor moeten de slums / squatterwijken deels aan de kant,

2) slums en squatterwijken zouden slecht voor de mensen zijn: criminaliteit, ongezond leven. Zelfs het beschermen van het milieu wordt wel eens genoemd om een wijk op te ruimen,

( maar hoe slecht is het straks als de mensen nog dichter opeengepakt zitten in andere wijken ? of hoe komen ze aan werk op het platteland ? )

3) de grond waarop de squatterwijken staan kan meer geld opbrengen wanneer er geen krotten op staan: in de binnensteden is door de uitbreiding van banken / winkels / bedrijven / restaurants bijna geen plek meer voor de de bewoners > ook voor sommige bedrijven is al geen plek meer. De stukjes grond aan de buitenkant van de stad worden dus een aantrekkelijk plek om te gaan bouwen…maar wie wil daar nou zitten als er al vele squatters wonen? ( stel je voor: de GAMMA wil naar het industrie-terrein Kickersbloem of bewoners van de Kooistee willen naar de Ravense Hoek….en daar wonen allemaal squatters… )

De squatters blijven nu met de brokken zitten:

o geen huisje meero geen geld voor een nieuw huisjeo geen omgeving meer met mensen die helpen bij ziekte of werkeloosheido ze wonen nu veel te ver van hun werk in de stado onvoldoende geld voor transport naar de stado soms gewonden en doden bij de ontruiming van de wijk

En dan te bedenken dat het niet helpt: de meeste squatters keren na verloop van tijd toch weer terug naar hun oude ‘stekkie’ of wat daar van over is gebleven.

In Bangkok heeft men een oplossing voor de vaak gewelddadige en nutteloze ontruimingen bedacht: land sharing. Daarbij wordt de helft van de grond aan de squatters verhuurd ( met een contract ) en de andere helft kan de oorspron- kelijke eigenaar weer gebruiken. Dat geeft zekerheid / gemak voor alle groepen:

de eigenaar: heeft een deel van de grond terug zonder kosten te hoeven maken van

een ontruiming of proceskosten kan verder met het ontwikkelen zijn plannen

de squatter: weet nu zeker dat ‘ie kan blijven weet hoeveel geld er elke maand betaald moet worden weet zich verzekerd van een plek vanwaaruit het werk bereikbaar is kan verder gaan met verbeteren van het huisje

de gemeente:

MIGRATIE-MACHINE 16

heeft woonruimte voor een deel van de armen van de stad hoeft niks te betalen voor deze woonruimte hoeft niet een wijk te ontruimen

WESTERSE CONCEPTEN

Tot de jaren ’80 van de vorige eeuw bemoeiden sommige regeringen en stads-besturen zich best wel met de woningbouw voor grote groepen armen: dat heet de sociale woningbouw. Maar daarbij gingen ze uit van westerse ontwerpen en planning. Daardoor werden de woningen onnodig duur.

Een paar van de voorbeelden waarbij de sociale woningbouw weinig of geen goeds bracht voor de armen op zoek naar een woning:

1) welstaansbouw, dat betekent dat de gemeente grote woonblokken liet bouwen, vooral voor het aanzien ( ‘he, kijk ons nou eens dit allemaal bouwen voor de armen !’ ) en weinig rekening houdend met of de woningen op de goede plek staan, of ze wel voldoen aan de wensen van de mensen,

2) misplaatste mensenliefde dat betekent dat er huizen worden gebouwd naar westerse maatstaven, en waarbij geen rekening met de migranten wordt gehouden; alleen met veel huursubsidies zijn deze woningen bereikbaar voor de armen, maar de gemeenten geven die subsidies zelden;

MIGRATIE-MACHINE 17

Het gevolg is dan dat er uiteindelijk mensen in komen te wonen die veel geld ter beschikking hebben, voor hen is het eigenlijk lekker goedkoop wonen en ondertussen sparen ze geld voor eigen duur huis.

het kan ook zijn dat (zoals in Bangkok) er geld is voor partikulieren om goedkope huizen te bouwen voor de arme bevolking;

Het gevolg hier is dat de woonblokken toch weer te duur zijn voor de arme bevolking of dat de eigenaar ze bewust leeg laat staan om ze later voor veel meer geld te kunnen verkopen.

3) grootschalige sociale woningbouw dat betekent dat er op grote schaal betaalbare woningen worden gebouwd, maar het ging nogal eens erg goed fout omdat

de bouwkosten per woning te hoog waren waardoor er te weinig kon worden gebouwd met de beschikbare hoeveelheid geld

alleen mensen met hogere inkomens konden de officiele hypotheken of hoge huren betalen ( militairen en midden-kader gingen vaak voor, vrouwen kwamen helemaal niet in aan- merking voor een woning hoewel zij in arme gezinnen meestal het gezinshoofd zijn )

de woningen te ver van het werk van de bewoners liggen, veel te klein zijn omdat ze op westerse woningen lijken, er geen werkruimte in de huizen was, de woningen niet bestand waren tegen hitte en hoge vochtigheidsgraad, zware neerslag was ook een probleem, en het onder houd kon niet door de lokale bevolking worden gedaan

4) new towns dat is in de geografie een begrip dat we niet vertalen…maar het betekent zoiets als compleet nieuwe steden die de motor kunnen zijn voor een heel gebied: er zijn woningen, winkels, mogelijkheden om te werken, scholen, vermaak. In de Derde Wereld werden de new towns vaak te dicht bij bestaande steden gebouwd waardoor ze niet de bedoelde migranten of squatters aantrokken. De mensen met de hogere inkomens trokken er echter wel heen: het werden echte slaapsteden. ( De new town Pateling Jaya die 10 km van Kuala Lumpur ligt, was bedoeld voor 70.000 squatters die vlakbij het centrum woonden en daar weg moesten; maar er wonen nu vooral mensen met hoge inkomsten > in de ochtend en in de avond ontmoeten de beide groepen elkaar: de rijkeren op weg naar hun kantoorbaantje in de stad, de slumbewoners en squatters op weg naar hun werk op de fabriek in de new town )

5) stadsvernieuwing dat is een mogelijkheid die maar weinig Derde Wereld-steden hebben; het zou betekenen dat er wijken van de armste bewoners moeten worden opgeruimd op plaats te maken voor nieuwbouw ( en daar is altijd minder plaats daarna )….en welk stadsbestuur durft dat aan ?

MIGRATIE-MACHINE 18

INNOVATIE

Slechts een beperkt aantal migranten weet het benodigde geld bij elkaar te sprokkelen om een perceeltje aan de rand van de stad te huren of kopen voor een eigen woninkje. De meeste migranten blijven heel hun leven in de centrale slum hangen. Daar komt bij dat gemeentelijke overheden zelden belang hebben bij investeringen in huisvesting van de sloppenwijkbewoners.

Toch heeft de geograaf Turner een belangrijke bijdrage geleverd aan het veranderen van het negatieve beeld van de luie, asociale en ook criminele sloppenwijkbewoner, door hun creativiteit en positieve instelling te benadrukken. Ook heeft hij aangetoond dat krotopruiming niets oplost.

De overheden in ontwikkelingslanden realiseerden zich dat sociale woningbouw te duur was of bij de verkeerde mensen terecht kwam, en dat de krottenwijken geaccepteerd moesten gaan worden. Om ook het illegaal bezetten van land door migranten tegen te gaan moesten de overheden het beleid veranderen. Door slums te beschouwen als wijken in opbouw en de bewoners de zekerheid te geven dat ze niet van hun plek verdreven worden, verbeteren de bewoners hun woning en woonomgeving.

Maar de overheden kunnen de bewoners natuurlijk wel helpen ! Vanaf de jaren’70 van de vorige eeuw ondersteunde de Wereldbank gemeenten die migranten hielpen met hun zelfbouwprojecten. Die hulp van de gemeenten gaat meestal via twee soorten van projecten:

MIGRATIE-MACHINE 19

1) site en service projecten2) slum upgrading ( of : slum improvement )

1) Site en Services Projecten

Tegenwoordig wordt in veel ontwikkelingslanden grond rondom de stad verkaveld en verkocht door projectontwikkelaars en overheden. Vaak is er dan al een verhard wegenpatroon aanwezig en soms zelfs al riolering, stromend water en elektriciteit. Na aanleg van deze voorzieningen kunnen zelfbouwers verder hun gang gaan. Dergelijke site en services projecten vinden alom toepassing.

2) Slum improvement

Erkennen van krottenwijken en hun bewoners betekent voor de overheid ook het verbeteren van bestaande wijken (slum improvement). Vaak gaat dit om het aanleggen van infrastructuur en het opnieuw bouwen en verbeteren van woningen en winkels. Als de overheid een voorbeeld stelt en wijken weer leefbaar maakt, zullen de (toekomstige) bewoners ook met meer zorg en aandacht aan hun woonomgeving bouwen.

MIGRATIE-MACHINE 20