Doorbraakproject Onderwijs & ICT

1

“Een volledig geautomatiseerd leerlingvolgsysteem waarin alle data van de web-based oefenprogramma's en/of apps per leerling op een dashboard voor leraren verschijnt is een onmisbaar hulpmiddel voor ons om dagelijks, wekelijks en of bij ieder coachgesprek de juiste doelen te kunnen stellen waardoor onze leerlingen

meer en meer gepersonaliseerd onderwijs aangeboden kunnen krijgen.” (leerkracht, Het Palet)

Hoe kun je systeem- en/of toepassings-onafhankelijk een centraal dashboard voor leraren maken waarop de voortgang van hun leerlingen wordt weergegeven aan de hand van landelijk vastgestelde leerdoelen?

Ingediend door:De Almeerse Scholen Groep

Ondersteund door:De Groeiling, Stichting voor Katholiek en Interconfessioneel BasisonderwijsPenta PrimairStichting Bestuur Openbaar Onderwijs Rotterdam, BOORStichting HUB Noord BrabantDe Kleine Prins, Stichting voor Speciaal Onderwijs

Procesbegeleider David BergProjectleider Rick de Visser

Centraal dashboard voor leraren

Aanwezig bij dit traject waren: Hans van Alphen (directeur Het Palet/ASG; aanwezig bij aftrap)Kim Bennewitz (leerkracht en adjunct directeur, het Palet/ASG)Vanessa Geenser (Digitalis/ASG, leerkracht, ICT en roosteren)Marina Donker (leerkracht ‘de Ontplooiing’, Amsterdam)Paula Visser (directeur De Bakelgeert Boxmeer, Stichting Optimus Onderwijs)Jeroen Ulijn (directeur Den Omgang, Schaijk, Stichting Optimus Onderwijs)Jan van der Veen (ICT coördinator, Stichting Pentaprimair, provincie Groningen)Querine van Casteren (interaction designer, Fabrique)David Berg (procesbegeleider Versnellingsvraag Doorbraakproject)Rick de Visser (projectleider Versnellingsvraag, Doorbraakproject)

Het Palet heeft bij het Doorbraakproject Onderwijs & ICT een versnellingsvraag ingediend.Deze versnellingsvraag is toegekend, wat hen extra expertise biedt bij uitwerking van deze vraag.

De tweede lijn wordt intussen deels gerealiseerd (implementatie door verschillende leveranciers van de afspraak uitwisseling leerresultaten). Dit verslag richt zich op de uitwerking van de functionele vraag t.b.v. het technische platform.

De eerste stap wordt gezet door het uitvoeren van drie sessies (business sprint) op 1, 8 en 22 september 2015.

Op 1 september is in een eerste sessie het ‘product vision board’ (zie verslag van 1 september) waarin worden samengevat:• dedoelgroepenvanhetplatform• hunbehoeften• endewaardediehetplatformtoevoegt

Op 8 september werd het tweede deel uitgevoerd. In deze sessie zijn er user stories ontwikkeld diedefunctionaliteitomvatten,waarnadirecteersteschetsenenspecificatiesvangewenstedashboards/overzichten zijn opgesteld. Deze schetsen zijn hierna door de interaction designer verder uitgewerkt.

Op22septemberzijndeuitgewerkteschetsengepresenteerdenverdergespecificeerdnaaraanleidingvandeuserstories.Dedesignrationalevanhetgeschetsteontwerpisperspecifiekelement uitgelicht.

De resultaten die in dit document worden gepresenteerd zijn volledig afkomstig van de input van de betrokken docenten. In de tot standkoming van dit resultaat is er bewust alleen rekening gehouden met de belangen van potentiele gebruikers om de vraag vanuit scholen zo helder en concreet mogelijk te kunnen presenteren.

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

2

Product Vision Board & Vision Statement

Vision Statement“Ondersteunt de leerkracht bij het mogelijk maken van gepersonaliseerd leren”

Het vision statement is bewust niet te complex geformuleerd: het is herkenbaar, geeft de kern aan, de essentie van wat gewenst is.

In bovenstaand overzicht een uitwerking van wat op de plakkertjes staat (foto’s voorgaande pagina’s). De vetgedrukte tekst geeft de behoeftes, functionaliteiten en waarden aan die volgens de deelnemers een hoge prioriteit hebben (hoe meer blauwe plakkertjes, hoe hoger de prioriteit). De eerste kolom is geordend: hoogste prioriteit bovenin.

Hoofddoelen van de versnellingsvraag Mapping van de voortgangsinformatie van leerlingenDe voortgang kunnen uitwisselen en delen met andere leerkrachten

Vision StatementDoelgroep Behoeftes Functionaliteiten Waarden Opmerkingenoverkoepelend helderheid over de rollen, taken, verantwoordelijkheden van

leerling, leerkracht en ouder

coach - vakspecialist - leerkracht leerling dossier waarin alles op 1 plek staat -> planning/agenda, onderwijs inhoudelijk

visueel helder of een leerling boven/onder gemiddeld werkt tijdswinst

echt adaptief kunnen werken in een veldje met kaders ontwikkeling leerling t.o.v. leerlijn (rood/geel/groen) / voortgangsrapportage

rust, goed weten waarop aan te sturen / grip op ontwikkeling

leerling volgen op leerlijnen observaties meteen weg kunnen schrijven leerkracht in controlgegevens terug kunnen vinden opmerkingsveld voor leerling gegevens leerkracht heeft een (goede) onderbouwingdoorkijkje naar vervolgstappen -> verdieping/herhaling leerlingen kunnen koppelen die op hetzelfde niveau werken overdaad aan formulieren de deur uittrend kunnen ontdekken en hierop inspelen aanwezigheid van leerling vastleggen/in kunnen zien doelgericht kunnen werkenvolgen van groepsresultaat -> reflectie eigen handelen tijdsbepaling zelf in kunnen stellen -> overzicht per

dag/week/periodevoor dummies verschillende weergave modi -> leerling/leerlijn/modules-

domein/resultaten/periodetijdsbesparing door overzicht, niet alles bij elkaar hoeven zoeken

geïntegreerd achter 1 inlog -> methodes / administratie / dossier

vak op kunnen splitsen in domeinen -leerdoelen - microdoelen (inzoomen)koppelen van een doel aan leermiddelenleerarrangement kunnen ontwerpen -> individueel/geclusterdouderportaal aan en uit kunnen zetten, apart voor elk kind -> niet alle gesprekken zijn op hetzelfde momentgrafische vooruitgang -> kleur/cijfers/iconensnel bedienbaar, niet tig keer klikken

leerling eigenaarschap creëren zicht op eigen ontwikkeling = meer motivatiezicht op eigen vorderingen focus, doen wat er toe doetdoelen, ambitie bepalenmotiveert de leerling

ouders ondersteunen voortgangsproces kind hele "schoolloopbaan" inzage hoe mijn kind zich ontwikkelt

oppassen met info openzetten voor ouders omdat het open is voor interpretatie, context kan missen

voortgang kind inzien -> individueel en tov leeftijdsgenoten betrokkenheid misschien alleen inzage op nakomen van afspraken, niet wat het kind precies inhoudelijk wel en niet gedaan heeft

eigenaarschap, betrokken communicatie met kindondersteunen proces

intern begeleider volgen trends, processamen sparren met de leerkracht op individueel en groepsniveausignaleren MT/directie

R.T. / leerling ondersteuning concreet krijgen van ontwikkeling / hiaten leerlingapps / leerprogramma's

directie onderbouwt eindverantwoording afleggenkwaliteit waarborgencommunicatie naar leerkrachten (FG)

taal/reken coördinator signaleren trends / hiaten vakgebiedomzetten in handelingsadviezen

stichting (staf onderwijs) / bovenschools management (audit)inspectie - methodemakers/ontwikkelaars - ICT aanbieders

Ondersteunt de leerkracht bij het mogelijk maken van gepersonaliseerd leren

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

3

User Stories & Minimal Viable Product

De user stories zijn gecategoriseerd en geprioriseerd van boven tot onder. De user stories boven de doorgetrokken streep geven het MVP (Minimal Viable Product) weer.

Score op leerlijn/”groeilijn” Activiteiten per leerdoel Overzicht relatie leermiddelen, leerdoelen, leerinformatie

Activiteiten en planning Views Instellingen/kaders/

• Als LK wil ik ontwikkeling

van LLn in de tijd kunnen zien (zoals de groeicurve van het consultatiebureau) zodat ik snel kan ontdekken of een LL aandacht nodig heeft

• Als LK en vakspecialist wil ik snel kunnen kijken per vakgebied waar een LL zit t.o.v. de leerlijn

• Als LK wil ik per LL zien hoe een LL scoort op een landelijke toets à uitstroomperspectief per vakgebied

• Als LK wil ik gebruikt/resultaten van niet digitale leermiddelen kunnen zien.

•

• Als Coach wil ik snel/makkelijk inzicht hebben in wat een LL al kan waar hij aan toe is, zodat ik passende doelen kan maken met hem

• Als LK wil ik het overzicht per LL zodat ik weet welke apps/leermiddelen online/etc. hij nog kan oefenen of niet meer hoeft te oefenen

•

• Als LK wil ik per dag (elke dag) kunnen zien wat een kind heeft gedaan op deze dag, zodat ik de volgende dag aan kan sluiten bij de ontwikkeling van dat kind

• Als LK wil ik inzicht in de activiteiten op apps/online leermiddelen zodat we zien hoe er aan de leerdoelen gewerkt wordt

• Als LK wil ik per dag (elke dag) kunnen zien wat mijn groep heeft gedaan op deze dag, zodat ik de volgende dag kan aansluiten met instructiegroepen

• Als LK wil ik a.d.h.v. de lopende resultaten met het kind/de groep/ subgroep terugkomen op de opdrachten om deze nader te bekijken of na te bespreken.

• Als LK wil ik een opmerking kunnen plaatsen bij een specifieke LL om dit ook te onthouden en te kunnen communiceren met collega’s

• Als Coach wil ik in 1x een overzicht van mijn coach kinderen

• Als stamgroepleider wil ik in 1x een overzicht van mijn stamgroep zien

• Als vakspecialist wil ik een overzicht zien van de niveaugroepen

• Als LK wil ik snel bij dossiers van LLn kunnen zodat ik bij de afspraak snel bij de info van de LL kan komen (t.b.v. effectieve reflectie)

• Als LK wil ik kunnen zien welke LLn ziek zijn of opmerkingen hebben zodat ik met de les bezig kan zijn.

• Als LK/coach wil ik kunnen filteren in mijn coachgroep, zodat ik op uitval/niveau en op (sub)groepen kan clusteren

• Als vakspecialist wil ik per leerdoel de apps/leermiddelen/metdhoes invoeren zodta LL en LK wat te kiezen hebben

• Als LK wil ik LL in groepen (stam-, coach-, vak-) kunnen indelen zodat ik op deze groepen kan filteren en voortgang kan inzien

• Als LK wil ik per LL per leerdoel beschikbare leermiddelen kunnen selecteren zodat ik LL kan bijsturen.

•

• Als Leerkracht wil ik inzage in de ontwikkeling van een LL afgezet tegen de opgelegde kerndoelen zodat ik samen met de LL kan bijsturen

• Als LK wil ik gewaarschuwd worden als leerlingen onder of boven de ‘groeilijn’ scoren, zodat ik weet wanneer ik moet ‘ingrijpen’

• • Als LK wil ik gedurende de dag zien wat de groep/ het kind ter plekke doet, zodat ik direct feedback kan geven

• • • Als LK wil ik subdoelen per kerndoel kunnen invoeren zodat ik daarna de voortgang van een LL per kerndoel kan zien.

MVP

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

4

Schetsen

Dedesignrationalevanhetgeschetsteontwerpisperspecifiekelementuitgelicht.Dezeinterfaceschetsenhebbenniettendoelomdevormgeving vast te leggen, maar benaderen slechts een mogelijke uitwerking van belangrijke behoeftes van de potentiële gebruikers. De gebruikers zijn in dit geval de leerkrachten en de schetsen zijn dan ook georiënteerd op deze doelgroep. Of een dashboard geschikt is voor kinderen en waar de behoeftes liggen binnen deze doelgroep wordt niet in deze resultaten meegenomen.

1

2

1. In een eerste scherm dat een leerkracht te zien krijgt moet er een overzicht komen van alle leerlingen die met deze leerkracht verbonden is. Dit overzicht zou verduidelijkt kunnen worden met foto’s van elke leerling.

2. Per leerling moet zichtbaar zijn of hij/zij aanwezig is.

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

5

3. De rol van de ‘leerkracht’ kan op scholen verschillen. Zo heeft een vakdocent een andere selectie kinderen, wanneer hij/zij de rol van een coach bekleedt. Er zou een mogelijkheid moeten zijn om de totalegroepleerlingenwaarmeedeleerkrachtverbondenistefiltereninverschillendegroependiehij/zij zelf kan beheren en waarbij hij/zij een default groep kan aanwijzen.

4. Ook is er de behoefte om te zoeken op naam van de leerling, dan wel groepen, doelen en/of status waarmee de leerlingen verbonden kunnen zijn.

34

3

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

6

5

6

7

8

5.Erisbehoefteaaneenoverzichtvooreenspecifiekeleerling.

6. Er is behoefte aan een indicatie in hoe een leerling zich ontwikkeld in elk vak/leergebied. Deze grafiekensuggererenechterexactheid,maarhetgaathiernietomhardecriteriawaaraandegemeten data kunnen worden opgehangen. Hoe dit effectief gevisualiseerd kan worden is een vraag die verder kan worden uitgewerkt.

7. Er is behoefte voor een referentie niveau waarmee elke leerling vergeleken kan worden: de norm. De vraag is nog hoe de resultaten van een leerling, gegenereerd door verschillende Apps, vergeleken kunnen worden met een norm. Hierbij is in elk geval behoefte in inzicht in het niveau van een leerling, afgezet tegen zijn/haar leeftijd.

8. Door de verschillende rollen die een leerkracht kan bekleden is het niet altijd relevant om alle data van een leerling te kunnen zien. Er is daarom behoefte om domeinen uit het overzicht te halen om alleendegegevensdieeenleerkrachtwiltzientekunnenzien.Vooreenverderespecificatieoverde ontwikkelingen binnen een domein zou een leerkracht willen kunnen ‘inzoomen’.

Aandachtspunt: - Voortgangsoverzicht is faciliterend, vervangt de leerkracht niet. Het dashboard zou suggesties kunnen geven, maar de leerkracht is ‘in charge’. Om misverstanden te voorkomen: binnen de context van educatieve software is adaptiviteit (softwaregestuurd) zeer wenselijk. - Een gemiddelde van twee of meer vaardigheden dat binnen het geachte gebied valt, wilt niet zeggen dat alle vaardigheden op voldoende niveau zijn ontwikkeld. Een enkele vaardigheden / tussendoel/ microdoel zou meer aandacht moeten krijgen om voldoende te ontwikkelen en dit moet tevens zichtbaar zijn voor leerkrachten.

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

7

8. Op het zelfde ‘niveau’ van het dashboard zou er per leerling een overzicht beschikbaar moeten zijn waarin zichtbaar is met welke (micro)doelen de leerling in een bepaalde periode bezig is. Deze doelen worden handmatig in deze lijst naar de voorgrond gehaald.

9. Doelen mogen niet automatisch verdwijnen als ze voldoende zijn voltooid. Door middel van kleur suggereert het systeem of een doel weg kan uit het lijstje.

10. Wanneer een doel niet meer van toepassing is voor deze periode kan deze weer uit de lijst worden gehaald. Dit zou verder niks moeten zeggen of het doel bereikt is, want dit is niet van belang wanneer doelen worden geselecteerd om aan te werken. Een leerling die al ‘voldoende’ het doel heeft ontwikkeld zou zich hier altijd verder in moeten kunnen ontwikkelen en dit doel hoort dan ook in deze lijst thuis.

11. Suggesties van leermiddelen die een leerling kan gebruiken om het doel te bereiken zouden moeten worden aangevuld door zowel het systeem, maar ook vanuit de mogelijkheid om handmatig suggesties te geven. Apps die zijn gebruikt om het leerdoel te behalen worden hier tevens uitgelicht.

12. Doordat dit een overzicht is van alle doelen waaraan een leerling kan werken, is er ook de behoefte om eventueel zelf als leerkracht doelen te kunnen toevoegen. Deze doelen kunnen inhoudelijk zijn, maar ook van tijdelijke en persoonlijke aard zijn. Een voorbeeld dat werd genoemd is datleerlingAdezeweeknietnaastleerlingBmagzittenvanwegeeenspecifiekereden.

Aandachtspunten:- Het naar de voorgrond kunnen halen van gegevens uit het dashboard blijkt een algemene behoefte om zo op maat overzicht te creëren per school/leerkracht/leerling.- Gegevens die in een dashboard worden ingevoerd zouden ook direct gekoppeld moeten worden aan het leerlingvolgsysteem van de desbetreffende school.

8

9

1011

12

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

8

13. Leerkrachten zouden willen kunnen inzoomen van domein tot aan microdoel.

14. Alle relevante gegevens over een leerling dat door andere systemen is gegenereerd zou automatisch in het dashboard moeten verschijnen. Dit zou echter altijd handmatig aangepast moeten kunnen worden, om zo ook de gegevens die niet uit systemen te meten zijn zelf in te vullen/aan te passen.

15. Alleen op microdoel-niveau is er behoefte om te kunnen zien of een leerling met het doel bezig is en of hij/zij op niveau zit. Deze indicatie zou echter wel op de hogere niveaus duidelijk moeten worden. Hoe is nog onduidelijk, omdat doelen niet liniair worden voltooit en dus ook niet ‘opgeteld’ kunnen worden.

Aandachtspunten:- Op welk (aggregatie)niveau heb je microdoelen nodig? Fijnmaziger dan tussendoelen, HERA is te fijnmazig. Algemene functionele wens: de indruk bestaat dat dit per methode (en in scholen waar de methode wordt losgelaten, per team/leerkracht/school) configureerbaar zou moeten zijn.

13

14

15

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

9

16. Op dit niveau is het mogelijk om doelen te formuleren waarmee een leerling kan gaan werken met de nodige leermiddelen tot zijn/haar beschikking. De leerkracht heeft behoefte om de voortgang op 3 parameters te kunnen inzien:1. Niveau van beheersing van leerdoelen2. Tijd besteed aan leerdoelen3. Waar is een leerling mee bezig (geweest)

11. Suggesties van leermiddelen die een leerling kan gebruiken om het doel te bereiken zouden moeten worden aangevuld door zowel het systeem, maar ook vanuit de mogelijkheid om handmatig suggesties te geven. Apps die zijn gebruikt om het leerdoel te behalen worden hier tevens uitgelicht.

17. Wanneer (in samenwerking met leerkracht en leerling) wordt bepaald aan welke doelen de leerling gaat werken, moeten deze doelen naar de voorgrond worden gehaald. Hieruit ontstaat een lijst met doelen waaraan de leerling kan werken.

16

1117

Doorbraakproject Onderwijs & ICT

10

(Deze schetsen sluiten aan bij het groepsoverzicht waar een leerkracht in start wanneer hij/zij het dashboard opent)

18.Omdatleerkrachtennuviaditdashboardkunnenzienwatdestatusisvaneenspecifiekdoelvaneenspecifiekeleerling,iserookdebehoefteomtezienwelkeleerlingennogmeerdezelfdestatushebbenvoorditspecifiekedoel.Zokanhierinhetgroepsoverzichteenfilterwordenaangebracht om deze leerlingen naar de voorgrond te halen.

18

18