Hoe maken we Nederland gezonder november 2010 | www.degezondheidskrant.nl Onafhankelijke uitgave Hart en vaten

Therapeuten van U-center: ‘Er is een bewezen

relatie tussen stress en hart- en vaatziekten’

pagina 3

Minister Schippers wil niet drammerig zijn

“Laat mensen zelf hun leefstijl bepalen”

1 miljoen mensen met hart- en vaatziekten

Laat je hart spreken!

Gemiddeld overlijden 59 vrouwen en 54 mannen per dag aan een hart- of vaatziekte. In Nederland zijn ongeveer 1 miljoen mensen met hart- en vaatziekten. In 2020 zijn dat er waarschijnlijk 1,3 miljoen. Voor vrouwen zijn hart- en vaatziekten de belangrijkste doodsoorzaak. Voor mannen is dat kanker, op de voet gevolgd door hart- en vaatziekten. Wat u eet en drinkt, uw voeding, stress, kortom uw leefstijl bepaalt uw risico. Lees verder op pag. 2

Bijvoorbeeld een trap zo positione-ren dat je sneller de trap neemt in plaats van de lift.”

Nu ze minister is, wil ze nog steeds mensen voldoende ruimte geven om zelf keuzes te maken ten aan-zien van hun leefstijl. “Een over-heid die steeds meer geboden en verboden afkondigt, schiet z’n doel voorbij. Ik vind het belang-rijk dat het beleid positief is en aansluit bij het dagelijks leven. Sport kan daarin een belangrijke rol vervullen.”

Sinds 14 oktober is Edith Schippers de nieuwe minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in het kabinet-Rutte-Verhagen. Zij is de opvolgster van Ab Klink. Ze kent de zorg goed: vanaf 2003 was ze als VVD lid van de Tweede Kamer woordvoerster voor volks-gezondheid.

Twee jaar geleden schreef Schippers, samen met haar fractie-genote Anouchka van Miltenburg, een nota over de toekomst van de zorg: Dichtbij betere zorg. Preventie, dus het voorkomen dat mensen ziek worden, is belang-rijk, maar Schippers vond toen al dat de overheid niet te drammerig moet zijn. “Bestaande regels moe-ten worden gehandhaafd, in plaats van stapeling van nieuwe regelge-ving waaraan niemand zich houdt. De VVD-fractie is ook tegen het straffen van ongezond gedrag door hogere ziektekostenverzekerings-

premies en tegen het alsmaar uit-dijende collectief verzekerde pak-ket dat een steeds groter deel van het salaris opslokt en tegelijker-tijd de eigen verantwoordelijkheid ondermijnt.”

Schippers pleitte toen om men-sen goed te informeren zodat ze zelf bewuste keuzes kunnen maken. En mensen ook iets te kie-zen geven: “Een aanbod van aan-trekkelijke alternatieven dicht bij huis. Alternatieven die onderdeel uitmaken van het dagelijks leven.

‘Ik vind het belangrijk dat het beleid positief is en aansluit bij het dagelijks leven’

Edith Schippers werd geboren in Utrecht, op 25 augustus 1964. Tegen-woordig woont ze in Baarn. Ze is gehuwd en heeft een dochter.

Ze studeerde politicologie in Leiden. In 1993 werd ze persoonlijk mede-werker van VVD-Tweede Kamer-lid Dees. Van 1994 tot 1997 is ze beleidsmedewerker volksgezondheid, welzijn en sport bij de VVD-fractie in de Tweede Kamer. Daarna werkte ze bij werkgeversorganisatie VNO-NCW. Tot 2001 is ze daar secretaris volks-

gezondheid en arbeidsmarkt, en (tot 2003) secretaris ruimtelijke ordening.

Op 3 juni 2003 wordt Edith Schip-pers voor de VVD lid van de Tweede Kamer. Ze is woordvoerster voor volksgezondheid en ontwikkelings-samenwerking. Vanaf maart 2006 is ze tevens vicefractievoorzitter. Ze is nauw betrokken bij de onderhande-lingen over het nieuwe kabinet-Rut-te-Verhagen, waarin ze op 14 oktober 2010 benoemd wordt tot minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

De nieuwe minister van Volksgezondheid, Edith Schippers wil dat wij zelf bewuste keuzes maken ten aanzien van onze gezondheid. Dan moeten we wel weten wat er te kiezen valt én wat de gevolgen van onze keuzes zijn. De Gezondheidskrant van Nederland biedt u die informatie. En we stellen de nieuwe Minister even voor.

Wie is Edith Schippers?

Voldoende bewegen houdt uw hart en uw bloedvaten in conditie en verlaagt de bloeddruk. Dat maakt de kans op hart- en vaatziekten en een beroerte kleiner. Een verhoogd cholesterol gehalte leidt tot vernauwing van de bloedvaten (slagaderverkalking). Door voldoende te bewegen stijgt het goede cholesterol (HDL). Dat is goed voor uw bloedvaten.

Kom in beweging!KORT NIEUWS

Eet veel groente en fruit Als iedereen in Nederland elke dag twee ons groente en twee keer fruit zou eten, kunnen per jaar duizenden sterfgeval-len van hart- en vaatziekten worden voorkomen. Groente en fruit zijn rijk aan voedingsvezels en andere stoffen die goed zijn voor de gezondheid, zoals foliumzuur, antioxidanten zoals vitamine C, flavonoï-den en carotenoïden (bioactieve stoffen).

Hoe maken we Nederland gezonder

Dit is een speciale verkorte uitgave van De Gezondheidskrant van Nederland BV.

Redactie en opmaak: Letterlijk en Figuurlijk BV, Amsterdam

Auteursrechten: Alle auteursrechten en databankrech-ten t.a.v. vormgeving en inhoud (beeld en kopij) van deze uitgave worden nadrukkelijk voorbehouden aan en berusten bij De Gezondheidskrant van Nederland BV.

Meer informatie: degezondheidskrant.nlredactie@degezondheidskrant.nladvertentie@degezondheidskrant.nl

telefoon: 020 606 10 56

cOlOfON

foto

graf

ie: A

nnem

arie

ke v

an d

en B

roek

Zure drankjes verwoesten het kwetsbare kindergebit

Tanderosie is onherstelbaar

Zuur eten of drinken tast het gla-zuur aan, waardoor tanden korter worden, dunner en geler en de ran-den makkelijk afbreken. Kiezen ron-den af, worden platter en er kunnen ‘kraters’ in ontstaan. Uiteindelijk wordt het tandbeen aangetast en kunnen tanden en kiezen gevoelig worden. En er is niets tegen te doen, zegt Dien Gambon, kinderarts en gastmedewerker Orale biochemie aan de Academisch Tandheelkundig Centrum Amsterdam (ACTA).

“Het enige wat je doen kunt is het voorkomen”, zegt Gambon. Helaas

heeft onderzoek onder scholieren in Den Haag aangetoond dat tande-rosie steeds vaker voorkomt. Werd het in 2001 nog bij 12% van de scholieren vastgesteld, nu ligt dat percentage al op 30%! Hoog tijd om aan de bel te trekken.

“Op zich is er niks mis met het eten en drinken van zure dingen,” zegt Gambon, “het probleem is dat we tegenwoordig de hele dag door eten en drinken. Ons speeksel neutra-liseert het zuur in onze mond om ons gebit te beschermen, maar daar heeft het wel tijd voor nodig. En die gunnen we het niet meer. Uit onder-zoek onder middelbare scholieren in Engeland blijkt dat zij tussen acht en vier uur wel twaalf eet- en drinkmo-menten hebben. Iedere uur hebben ze dus iets in hun mond!” Vroeger aten kinderen op school hun boter-hammen en dronken ze wat, waarna moeder thuis op ze wachtte met thee of siroop en een koekje. “Nu is er altijd en overal iets te eten en te drinken en fabrikanten stop-pen er vaak citroenzuur in voor de frisse smaak. Energiedrankjes bijvoorbeeld smaken fris en ze lij-ken gezond, maar zijn dat niet voor je mond.” Wat het allemaal nog erger maakt is dat we het speeksel geen tijd geven zijn werk te doen. “Veel van die drankjes zitten in hersluitbare

flesjes, kinderen lopen er de hele dag mee rond en nemen telkens

kleine slokjes. Dan is er ook nog

snoep, zoals zure matten of ballen met een zure, harde buitenlaag die langzaam in je mond oplost, waar-na er een kauwgombal overblijft. Kinderen doen wedstrijdjes wie zuur snoep het langst in zijn mond kan houden. Snoepspray is hele-maal erg. Dat is enorm zuur vloei-baar snoep dat je in je mond spuit. Fabrikanten zouden zich bewus-ter moeten zijn van de schadelijke effecten van sommige toevoegin-gen in hun producten, maar het is vooral de verantwoordelijkheid van ouders. Het gebit van kinderen is nog niet uitgehard en heel kwets-baar. Ouders hebben vaak geen idee wat kinderen allemaal naar bin-

‘Het probleem is dat we tegenwoordig de hele dag door eten en drinken’

Het Weleda Winterpakket bestaat uit:• Wilde Rozen Verwendouche, een huidstrelend zachte douchecrème met de

rijke olie van de Chileense wilde roos, fijne sesamolie en de lieflijke geur van Damascus-rozen uit Turkije en Bulgarije.

• Arnica Massageolie, een verwarmende en ontspannende olie die de spieren soepel houdt, gevoelige spieren verzacht en stijve en stramme spieren weer soepel maakt.

• Rustgevende Lavendelolie heeft een rustgevende en ontspannende invloed bij stress-situaties en innerlijke onrust.

• En Sleedoorn Elixer, gemaakt van het sap van de donkerblauwe sleedoorn-bessen. Dit activeert de opbouwende processen in ons lichaam en geeft zo nieuwe kracht en energie. Sleedoorn Elixer geeft u nét dat extra steuntje in de rug de komende koude dagen.

Om kans te maken op één van de gratis pakketten, mailt u uw naam en adres uiterlijk 30 november 2010 naar advertentie@degezondheidskrant.nl, o.v.v. Weleda Winterpakket.

Uw naam- en adresgegevens zullen verder niet gebruikt worden voor commerciële doeleinden.

Maak kans op een Weleda Winterpakket!Lezers van De Gezondheidskrant van Nederland maken kans

op één van de twintig gratis Weleda Winterpakketten!

Tips tegen tanderosie

` Dien Gambon, kinderarts en tandarts

Reanimatie en defibrillatie bin-nen 6 minuten verhoogt de over-levingskans. Maar dan moeten er wel voldoende mensen zijn die kun-nen reanimeren en die weten hoe een AED te bedienen… Een auto-matische externe defibrillator is een draagbaar toestel dat wordt gebruikt om een persoon met een hartstilstand een elektrische schok toe te dienen.

AED-AlertOp steeds meer plaatsen hangen tegenwoordig van die AED’s. Maar hoe weet iemand die kan reani-meren en defibrilleren nou wan-neer iemand zijn hulp nodig heeft, én waar de dichtstbijzijnde AED is? AED-Alert is de oplossing. De kracht van het systeem is dat het slachtoffer, burgerhulpverlener en een beschikbare AED samenbrengt.

Als iemand 112 belt om te mel-den dat er een slachtoffer gereani-meerd moet worden, wordt van-uit de meldkamer het AED-Alert systeem opgestart. Met de post-code van de locatie waar het slacht-offer zich bevindt, gaat AED-Alert aan het werk. Het systeem zoekt in een straal van 1000 meter rondom de postcode en huisnummer van

november 2010 2 Alles over het gebit

nen werken. Daarom zouden ze zelf het goede voorbeeld moeten geven en kinderen al heel jong moeten leren wennen aan wat wel goed is. Yoghurtdranken, thee of choco-mel veroorzaken geen erosie. En wat dacht je van water! Het is echt onzin om te denken dat kinderen die op school zitten energiedrank-jes nodig hebben om de dag door te komen.”

Logo met pay-o�

Allesoverhetgebit.nl is een nieuwe website met onafhan-kelijke informatie over mond-gezondheid, tandheelkundige verzekeringen en vergoedingen en de tandartspraktijk. Allesoverhetgebit.nl is een initiatief van de Nederlandse Maatschappij tot bevordering der Tandheelkunde.

Kijk voor meer informatie op: www.allesoverhetgebit.nl.

Kunt u een leven redden? vervolg van pagina 1

Per week overlijden 300 Nederlanders buiten het ziekenhuis aan een hartstilstand. Het gebeurt vaak thuis, op het werk of buiten op straat. Nu overleeft 10 tot 20% van de slachtoffers een hartstilstand.

de plaats van het slachtoffer naar ingeschreven burgerhulpverleners.

DeelnemenHet systeem kan een reanimatie-bericht sturen aan deelnemers om direct naar het slachtoffer te gaan en te starten met reanimatie, of een defibrillatiebericht om eerst een AED op te halen en vervolgens naar het slachtoffer te gaan en te starten met hulpverlening. Door scheiding aan te brengen tussen mensen die kunnen reanimeren en mensen die kunnen defibrilleren wordt node-loos tijdverlies voorkomen.

Op www.aed-alert.nl is te zien hoe u kunt deelnemen.

Suiker is slecht voor je tanden, dat weet vrijwel iedereen. Je krijgt er gaatjes van. Maar zure drankjes en snoep, die misschien gezond lijken, richten nog veel meer gebitschade aan, vooral bij kinderen. Koolzuurhoudende dranken (frisdrank), vruchtensappen en zure voedingsmiddelen kunnen tanderosie veroorzaken en tanden en kiezen onherstelbaar beschadigen.

` Houd een maximum van 7 eet- en drinkmomenten per dag aan. Dus liever een hele hand winegums ineens, dan elk uur eentje.

` Slik zuurhoudende dranken, zoals energiedrankjes, ijsthee en jus d’orange, zo snel mogelijk door. Voorkom nippen en spoelen.

` Spoel, na het nuttigen van zure voedingsmiddelen, de mond na met melk of water, om het zuur te neutraliseren. De calcium in melk compenseert de afbraak van het glazuur.

` Gebruik een zachte tandenborstel. De kans op beschadiging van glazuur is dan kleiner.

` Wacht een uurtje met tandenpoetsen, nadat je iets zuurs hebt genuttigd.

` Vermijd zure voedingsmiddelen vlak voor het slapengaan. Tijdens de slaap produceer je namelijk geen speeksel dat het zuur kan neutraliseren.

november 2010 Hart en vaten 3

‘Het is een misvatting dat alleen rust chronische stress oplost’Chronische stress kan bijdragen aan hart- en vaatziekten en is dus gevaarlijker dan je zou verwachten. De therapeuten van U-center zoeken naar nieuwe uitgangs-punten. ‘Sommige mensen zijn de hele dag bezig te overleven.’

Een uitputtingsslag. Zo is chroni-sche stress volgens therapeut Jan Vermij het beste te omschrijven. ‘Het komt doorgaans naar buiten als stress op het werk. Veel mensen hebben de neiging om door te slaan in prestatiegerichtheid en leggen zichzelf steeds hogere druk op. Het is een proces van jaren dat echter meestal ook te maken heeft met de privésituatie en met persoon-lijke factoren zoals perfectionisme en angst voor afwijzing.’ Collega-therapeut Anton Schmidt: ‘Je kunt geen rustpunt meer vinden en voelt je in wezen voortdurend opgejaagd. Dat werkt uitputtend en tast aller-lei functies aan. Ik heb mensen behandeld die niet eens meer drie regels achter elkaar konden lezen. Men ervaart een verlammende ver-moeidheid.’

Versterkend effectVermij en Schmidt zijn beiden the-rapeut bij U-center, een private ggz-kliniek in de bossen bij het Limburgse Epen. Ze hebben ruime ervaring met de behandeling van chronische stress. Vermij vindt

dat de gevolgen doorgaans wor-den onderschat. ‘De invloed op je lichamelijke gezondheid is groot. Het kost enorm veel energie om maanden-, soms jarenlang elke dag te “overleven”. Dat uit zich in een te hoge bloeddruk en een verzwakt immuunsysteem. Soms is er sprake van een versterkend effect: men-sen met chronische stress slapen over het algemeen slechter en eten vaak ongezonder; zouter, vetter of onregelmatiger. Er is een bewezen relatie tussen stress en hart- en vaatziekten.’

Andere boeg‘Het is een misvatting dat vol-ledige ‘rust’ het antwoord is op

` Als ik terugkijk op de periode na mijn studie, dan zie ik geen moment van bezinning. Ik ben meteen op de juridische afdeling van een departement gaan werken. Lange dagen, lange jaren en een druk waar ik eigenlijk nog niet op berekend was. Maar ik kon niet ‘nee’ zeggen. Ik wilde toch hogerop komen? Maar op den duur was opklimmen niet eens meer mijn

doel. Ik hoopte alleen nog dat ik de dag door zou komen en eens goed zou slapen. Het voelde alsof ik heel geleidelijk werd leeggezogen. Uiteindelijk kregen mijn collega’s dat door. De arts stuurde me naar U-center en dat voelde eerst als een nederlaag. Dat veranderde doordat ik leerde over mijn eigen motieven.’ Janine (38), Den Haag

‘Geen bezinning’

` ‘Op een gegeven moment kun je gewoon niet verder. Je loopt op alle vlakken vast. Ik was bijna 20 jaar leraar Engels, vanaf het eerste moment heel ambitieus. Maar hoe meer ik deed, hoe meer ik verzandde in mijn bewijsdrang. Te verbeten willen tonen dat je meer in je mars hebt. Daardoor koos ik steeds vaker voor mijn werk en raakte ik het contact met mijn vrouw

en kinderen kwijt. Twee jaar geleden, in december, raakte ik de bodem. Ik heb de kerstdagen in U-center doorgebracht. Leren ontspannen en mijn eigen bewijsdrang begrijpen. Bewuster leven. Het klinkt banaal, maar het nieuwe jaar voelde voor mij als een nieuw tijdperk.’ Kees (44), Apeldoorn

‘Te verbeten’

chronische stress’, zegt Schmidt. ‘Veel bedrijfsartsen en huisartsen sturen iemand naar huis met die opdracht.’ Helpt niet, weet hij. ‘Je zet geen duurzame verandering in gang.’ Stevige therapeutische ses-sies zijn volgens Vermij evenmin altijd constructief. ‘Als je al jaren-lang gewend bent om te overleven, zul je onbewust diezelfde strate-gie kiezen in therapie. Je gaat dan gewoon verder met “presteren”. In onze behandeling gaan we naar de basis: bezinnen op bestaande patronen en leren het over een heel andere boeg te gooien. Het is alsof je een spiergroep gaat trainen die je jarenlang hebt genegeerd.’

Bewust ontspannen Volgens Schmidt is het van doorslag-gevend belang om te leren ontspan-nen. ‘Als je altijd prestatiegericht bent geweest, zie je alle ontspanning

als tijdverspilling. Het is geen toeval dat chronische stress veel voorkomt onder mensen met een verantwoor-delijke functie of een eigen zaak. Die doen te veel, te vaak, te lang. Ze overschrijden de grens tussen werk en privé.’ Vermij merkt op dat een behandeling bij U-center in beginsel bestaat uit een verblijf van onge-veer zes weken. Het proces begint met bewust leren ontspannen. ‘Onze kliniek ligt in de bossen en heeft de faciliteiten van een hotel. We geven opdrachten, bijvoorbeeld om een uur te zwemmen en te zoeken naar ongedwongenheid. Het klinkt paradoxaal, maar die weg is de moeilijkste.’

Herstel‘We werken eerst klachtgericht; dus aan geestelijk en lichamelijk

Therapeuten U-center zoeken duurzaam antwoord

herstel’, vertelt Schmidt. Na enkele weken wordt de therapie intensie-ver. ‘Vanaf dat moment gaan we

bouwen aan een nieuw leefpatroon; het anders omgaan met (werk)stress.’

Therapeuten Jan Vermij (links) en Anton Schmidt van U-center werken eerst aan geestelijke en lichamelijke weerbaarheid.

‘Er is een bewezen relatie tussen stress en hart- en vaatziekten’

Chronische stress is een uitputtingsslag

Bewust leren ontspannen bij U-center in de bossen bij het Limburgse Epen.

Over U-centerU-center is de eerste en enige breedspectrumprivékliniek in Nederland voor professionele behandeling én nazorg van men-sen met een depressie, versla-ving (alcohol, drugs, medicatie, gokken), angst, burnout en/of trauma. De (BIG-geregistreerde) staf van U-center biedt een breed scala aan korte maar intensieve behandelingen. De samenwer-king met de Faculteit Psychologie van Maastricht University levert U-center de nieuwste internationale wetenschappe-lijke inzichten. De ligging van de luxe accommodatie -in het Zuid-Limburgse heuvelland- garandeert herstelbevorderen-de rust en de vereiste privacy. Kijk voor meer informatie op www.U-center.nl

Eet jij wel genoeg vezels? Doe de Céréality Check!

Eet jij wel genoeg vezels? Doe de Céréality Check!

Deze pagina’s zijn tot stand gekomen onder redactie van De Gezondheidskrant van Nederland. Bronnen: degezondheidskrant.nl; voedingscentrum.nl, hartstichting.nl, medicinfo.nl, stock.Xchng.

Hart- en vaatziekten belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen

Gemiddeld overlijden 59 vrouwen en 54 mannen per dag aan een hart- of vaatziekte. In Nederland zijn ongeveer 1 miljoen mensen met hart- en vaatziekten. In 2020 zijn dat er waarschijnlijk 1,3 miljoen. Voor vrouwen zijn hart- en vaatziekten de belangrijkste

doodsoorzaak. Voor mannen is dat kanker, op de voet gevolgd door hart- en vaatziekten. Uw rookgedrag, de hoogte van uw bloeddruk en cholesterolgehalte bepa-len onder andere uw risico.

Dr. Janneke Wittekoek werkt als algemeen cardioloog en is medisch directeur van de vesti-ging in Almere van Cardiologie Centra Nederland. Daarnaast is zij bestuurslid van de commis-sie hartrevalidatie en preventie van hart- en vaatziekten en zit zij in de werkgroep Gender van De Nederlandse Vereniging voor Cardiologie.

Over de verschillen tussen man en vrouw raken we niet uitgepraat. In de literatuur is de verscheidenheid van mannen en vrouwen een veel-besproken onderwerp. Afhankelijk van de bron verklaart men dit ver-schil door de samenstelling van onze chromosomen (XX bij vrou-wen en XY bij mannen), de ver-meende afkomst van verschillende planeten (mannen komen van Mars en vrouwen van Venus) of op het vermogen om kaart te lezen, in te parkeren of kleuren te zien.

Op de lijst van talloze verschil-len tussen mannen en vrouwen mogen we nu ook de sterfte aan hart- en vaatziekten toevoegen. De tijd is voorbij dat een hartinfarct een typisch mannelijke aandoening was. Helaas overlijden er tegen-

woordig meer vrouwen dan man-nen aan de gevolgen van hart- en vaatziekten. Deze inhaalslag is er niet een om trots op te zijn. En het is bovendien zorgwekkend, omdat nog steeds veel mensen hart- en vaatziekten zien als een mannen-kwaal.

Wat ernstiger is, ook de kennis daar-over bij artsen schiet tekort. Het klachtenpatroon, de diagnostiek en de behandeling zijn gebaseerd op grote klinisch studies die veelal zijn gedaan met mannen. Die kennis

blijkt niet helemaal van toepassing te zijn op vrouwen, blijkt nu. Met als gevolg dat vrouwen vaak niet de goede diagnose krijgen en dus ook niet goed behandeld worden.

De risico’s voor hart- en vaatproble-men zijn voor man en vrouw gelijk: hoge bloeddruk, overgewicht, dia-betes, roken, een tekort aan bewe-ging en een te hoog cholesterol. De gevolgen van sommige risicofacto-ren wegen echter veel zwaarder bij vrouwen dan bij mannen. Roken is bijvoorbeeld de belangrijkste risico-

factor bij vrouwen voor het krijgen van een hartinfarct voor het 50e levensjaar. De klachten uiten zich ook anders. Terwijl mannen naar de huisarts gaan omdat ze een krampende of drukkende pijn op de borst hebben, komen vrouwen met klachten als vermoeidheid, kortademigheid en rugpijn. Verder is ook uit onderzoek naar voren gekomen dat het proces van ader-verkalking vaak anders verloopt.

Bij vrouwen is er vaak een diffuus verspreide versmalling, tegenover een plaatselijke ernstige vernau-wing bij mannen. Toegegeven, de arts heeft het niet makkelijk. Zelfs het zo belangrijke elektrocardio-gram (ECG) werkt tegen. Terwijl het inspannings-ECG bij mannen in 72% van de gevallen uitsluitsel geeft over belangrijke vernauwingen van de kransslagaders, is dit bij vrou-wen slechts in 42% van de gevallen zo. Voor zover dit nog niet bekend is hebben vrouwen dus meer aan-dacht nodig en vergt het een spe-cifieke aanpak om hun risico goed in kaart te brengen. In dit kader en het grote belang hiervan, zijn er bij Cardiologie Centra Nederland per 1 mei speciale vrouwenspreekuren van start gegaan.

HET VROUWENHART; begeerd, maar miskend

Vezels hebben een gunstig effect op het cholesterolgehalte en vezelrijk eten verlaagt dan ook, voor man-nen én vrouwen, de kans op hart- en vaatziekten. Dit geldt vooral voor vezels uit graanproducten en fruit. Bovendien zijn vezels belang-rijk voor een goede stoelgang en ze werken verzadigend, waardoor je minder snel trek krijgt. Ze helpen daarom overgewicht – een ander risico voor hart- en vaatziekten - te voorkomen.Vezels zitten in de celwand van plan-ten. De belangrijkste leveranciers van voedingsvezels zijn volkoren- en roggebrood en andere volkoren graanproducten, groente, fruit, aard-appelen, zilvervliesrijst, noten en peulvruchten zoals bruine en witte bonen, kapucijners en linzen.

Voldoende vezels?Volgens de Richtlijnen Goede Voeding van de Gezondheidsraad is de aanbeveling voor vezels 30-40 gram per dag. Voor kinderen van 1-3 jaar, 4-8 jaar en 9-13 jaar is de aan-beveling respectievelijk 15 gram, 20-25 gram en 25-30 gram per dag.

Rekenvoorbeeld: 5 snee volkorenbrood: 10 gram 4 aardappelen: 8 gram200 gram groente: 4 gram2 stuks fruit: 8 gram

Totaal: 30 gram U ziet, zelfs wie erg gezond eet, komt maar net aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid!

Belangrijk om te wetenAls u meer vezels gaat consumeren, is het belangrijk dat u voldoende drinkt om de vezels te helpen de darm te passeren. Zorg ervoor dat u tenminste 1,5 liter per dag drinkt.

De bijsmaak van cholesterolVezels hebben dus een gunstig effect op het cholesterolgehalte. Maar wat is cholesterol eigen-lijk? Het woord cholesterol heeft een nare bijsmaak. Dat is slecht, toch? Nee, niet altijd.

Cholesterol is een bouwstof voor cellen en hormonen. Het meeste cholesterol maken we zelf aan in onze lever. Een klein gedeelte krijgen we via de voe-ding binnen.

Cholesterol is een vetachtige stof. Vet lost niet op in water of bloed. Eiwit wel. Om cholesterol te transporteren, is cholesterol daarom verpakt in een soort eiwitbolletjes: de lipoproteïnen.

Er zijn Hoge Dichtheid Lipoproteïnen (HDL) en Lage Dichtheid Lipoproteïne (LDL). De verschillen zitten in de hoeveel-heid vet en eiwit. Hoe meer vet en cholesterol des te lichter het deeltje. In LDL zit dus meer cho-lesterol dan in HDL.

HDL is het goede cholesterol. Het HDL voert het teveel aan LDL af naar de lever. Via de lever komt het cholesterol terug in uw darmen en verlaat het uw lichaam via de ontlasting. LDL is het slechte cholesterol. Het LDL vervoert cholesterol naar de rest van uw lichaam. Onderweg nestelt cholesterol zich gemakkelijk in de wanden van slagaders. De slagaders ver-nauwen en slibben dicht. Dit proces heet slagaderverkalking. Hoe meer uw slagaders ver-nauwd zijn, hoe groter het risico op een hart- of vaatziekte.

Vezels zijn belangrijk

Slagaderverkalking is een proces dat ongeveer op uw twintigste begint. Vettige bestanddelen uit het bloed zoals cholesteroldeeltjes, nestelen zich gemakkelijk op de binnenwand van de slagader. Er ontstaat een vettige aanslag. De

binnenste vaatwand groeit hierdoor naar binnen. Dit is slagaderverkal-king. Het gevolg is een vernauwde slagader. Slagaderverkalking is een van de belangrijkste oorzaken van een hartaanval, maar ook van een beroerte.

Slagaderverkalking

Door dr. Janneke Wittekoek

november 2010 4 Vezels en het hart

Eet jij wel genoeg vezels? Doe de Céréality Check!

Eet jij wel genoeg vezels? Doe de Céréality Check!

heb ik wat minder energie en toen ben ik een dag met de Health Angels op stap gegaan om te kijken wat ik daar aan kan doen. Ik kwam erachter dat ik meer tijd voor ontspanning en lichaamsbeweging moet nemen, door bijvoorbeeld meer te gaan wandelen. Ik woon buiten, dus dat gaat zeker lukken! Ook ontdekte ik dat het juist goed is om regelmatig te eten en dus naast mijn drie maaltijden ook tussen-doortjes te nemen. En dan natuurlijk niet een pak koekjes, maar gezonde tussendoortjes. Om meer in balans te blijven en mijn energieniveau op pijl te houden.’

Wat heeft u in uw boodschappenmandje? ‘Groenten, noten, lekker veel fruit en een paar vezelbars die ik allemaal als tussendoortje kan eten. Laatst las ik dat we tegenwoordig te weinig voe-dingsvezels binnenkrijgen. Ik ontdekte dat ik er zelf ook wel wat meer van kan gebruiken. Daar ga ik nu dus wat aan doen!’

Bent u bewust met eten bezig?‘Ja, ik heb een gezin met drie kleine kinderen, Tess (5), Rinke (4) en Wessel (bijna 3) en ik wil dat zij goede en verse producten eten. Ik let er dus altijd op dat er een gezonde maaltijd op tafel staat en dat ze genoeg fruit, groente en volkorenbrood eten.’

Eet u zelf ook gezond?‘Naast mijn drukke gezinsleven heb ik ook een eigen bedrijf aan huis, de webwinkel Holland Clogs met leuke Hollandse artikelen, waarvoor ik heel wat uurtjes achter de computer door-breng. Wel zorg ik dat ik drie gezonde maaltijden per dag eet en probeer daar ook de tijd voor te nemen. Maar het gebeurt natuurlijk heus wel eens dat ik met een boterham achter de laptop kruip en doorwerk.’

Hoe sterk is de verleiding van zoet?‘Niet heel groot. Ik snoep zelden. En tussendoortjes had ik uit mijn eetpa-troon gebannen. Maar de laatste tijd

...Jenneke Koehorst (36)

Locatie: Jumbo, GoudaTijdstip: maandagmiddag 16.00 uur

Dat voedingsvezels goed zijn voor de stoelgang, weet iedereen wel. En misschien wist je ook dat ze weinig calorieën bevatten en toch ver-zadigend werken. Maar dat ze een gunstig effect hebben op het hart en de bloedvaten is minder bekend.

Minder kans op hartaanvalMannen boven de veertig die veel vezels eten, hebben zelfs minder kans op een hartaanval, vertelt Martinette Streppel, voedingsdeskundige bij de Wageningen Universiteit. ‘Iedere tien gram extra vezels verkleint die kans met zeventien procent.’ Voedingsvezels zitten vooral in volkoren producten, groente en fruit. Het beste is om dagelijks 30 gram vezels te eten. In een volkoren boterham zit 3 gram, in een appel 2 gram. De meeste mensen krijgen dagelijks circa 15 gram voedingsvezel binnen.

Ook het mannenhart wil vezels

Wist je dat wat je eet grote invloed heeft op je gezondheid? Door goede en evenwichtige voeding voel je je fitter en energieker, wat ervoor zorgt dat je lek-ker in je lijf zit. De voedingskeuzes die je maakt, kunnen je dan ook helpen je

energiepeil en gezondheid een flinke boost te geven. Neem je gewoonten onder de loep en doe de Céréality Check op www.cereal.nl De resultaten helpen je op weg naar een fit en gezond leven. Succes!

Gezond en vezelrijk recept (4 personen)

Volkorenpannenkoekjes met kwark en aardbeien 100 gram volkorenmeel • 4 eetlepels margarine150 gram magere kwark • 1 theelepel bakpoeder150 gram aardbeien (+4 voor de garnering) • zout • 1 ei1 eetlepel aardbeiensiroop • ¼ liter halfvolle melk

Doe het meel, de bakpoeder en het zout in een kom en voeg het ei met een deel van de melk toe. Klop met een mixer tot een klont-vrij en stevig beslag ontstaat. Voeg beetje bij beetje de rest van de melk toe. Verhit 1 eetlepel boter in een koekenpan met anti-aanbaklaag en giet ¼ van het beslag erin. Bak de pannenkoeken aan beide kanten goudbruin en gaar. Bak op deze wijze 4 pan-

nenkoeken en laat ze afkoelen. Maak de aardbeien schoon en snijd ze klein. Klop de kwark los met de aardbeiensiroop en voeg de stukjes aardbei toe. Bestrijk de pannen-koeken met het kwarkmengsel en rol ze op. Laat ze tot gebruik in de koelkast liggen. Snijd de pannenkoeken in 3-5 delen. Verdeel de stukjes pannenkoek over de borden en garneer met een aardbei.

Een recept van:

Gezien op RTL4,zondag 24 oktober

www.cereal.nl

Boodschappen doen met...november 2010 5Vezels en het hart