Deeltijds OnderwijsDeeltijds Onderwijs

CDO: Centrum Deeltijds OnderwijsCDO: Centrum Deeltijds Onderwijs

dbso: Deeltijds BeroepsSecundair dbso: Deeltijds BeroepsSecundair OnderwijsOnderwijs

Straks CLW: Centra voor Leren en Straks CLW: Centra voor Leren en WerkenWerken

Situering deeltijds Situering deeltijds onderwijsonderwijs

• Ontstaan bij de invoering van de Ontstaan bij de invoering van de leerplicht tot 18 jaar.leerplicht tot 18 jaar.

• Gestart in september 1984 in een Gestart in september 1984 in een experimentele fase en met ingang van experimentele fase en met ingang van september 1990 organiek. (binnen de september 1990 organiek. (binnen de structuur van het bso)structuur van het bso)

• Deeltijds onderwijs:Deeltijds onderwijs:- 2 dagen school- 2 dagen school- 3 dagen tewerkstelling/opleiding- 3 dagen tewerkstelling/opleiding

Centra deeltijds Centra deeltijds onderwijsonderwijs

• 24 vrije centra in Vlaanderen24 vrije centra in Vlaanderen(47 in totaal in Vlaanderen)(47 in totaal in Vlaanderen)

• 5 vrije centra in West-Vlaanderen:5 vrije centra in West-Vlaanderen:- Brugge, Oostende, Kortrijk, - Brugge, Oostende, Kortrijk, Poperinge enPoperinge en Roeselare Roeselare

• Telkens verbonden aan een Telkens verbonden aan een centrumschool:centrumschool:het Vrij Technisch Instituuthet Vrij Technisch Instituut

Organogram van een Organogram van een CDO (1)CDO (1)

• Raad van BestuurRaad van Bestuur van van de de scholengemeenschapscholengemeenschap

• CentrumraadCentrumraad van het van het CDO:CDO:adviesorgaan bestaande adviesorgaan bestaande uituitvertegenwoordigers van vertegenwoordigers van minimum vierminimum viergeledingen:geledingen:- onderwijs- onderwijs- clb- clbsociale partners:sociale partners:- werkgevers- werkgevers- werknemers- werknemers

• Directeur VTIDirecteur VTI• Coördinator CDOCoördinator CDO• Begeleidersgroep:Begeleidersgroep:

- (technisch adviseur)- (technisch adviseur)- (verantwoordelijken - (verantwoordelijken diverse groepen)diverse groepen)- begeleiders - begeleiders algemene vormingalgemene vorming- begeleiders praktijk- begeleiders praktijk- trajectbegeleiders- trajectbegeleiders

Organogram van het Organogram van het CDO (2)CDO (2)

• Samenwerkingsverbanden met diverse Samenwerkingsverbanden met diverse organisaties:organisaties:- centra voor levensvorming (vormingswerk):- centra voor levensvorming (vormingswerk):

* gewone lesactiviteiten algemene vorming* gewone lesactiviteiten algemene vorming* brugprojecten (promotor)* brugprojecten (promotor)* voor-trajecten* voor-trajecten

- sectoren: FVB, IPV, …- sectoren: FVB, IPV, …- VDAB- VDAB- DBO, ESF- DBO, ESF- werkgevers, vakbonden, sociale secretariaten- werkgevers, vakbonden, sociale secretariaten- sociale organisaties…- sociale organisaties…- comité bijzondere jeugdzorg, jeugdrechtbank- comité bijzondere jeugdzorg, jeugdrechtbank- ...- ...

Leerlingenpopulatie (1)Leerlingenpopulatie (1)

• 1. Inschrijvingsvoorwaarden:1. Inschrijvingsvoorwaarden:- vanaf 16 jaar zonder voorwaarden;- vanaf 16 jaar zonder voorwaarden;- vanaf 15 jaar mits de eerste 2 jaren - vanaf 15 jaar mits de eerste 2 jaren secundair onderwijs gevolgd te secundair onderwijs gevolgd te

hebben;hebben; - +18-jarigen:- +18-jarigen:° andere opleiding dan in voltijds° andere opleiding dan in voltijds indien Get. 3de gr. behaald; indien Get. 3de gr. behaald;° zeker contract tewerkstelling° zeker contract tewerkstelling (niet alleen voor kinderbijslag). (niet alleen voor kinderbijslag).

Leerlingenpopulatie (2)Leerlingenpopulatie (2)

• 2. Kenmerken:2. Kenmerken:- redenen tot inschrijving:- redenen tot inschrijving:

° echte keuze leren en werken° echte keuze leren en werken° certificaat behalen° certificaat behalen° gebrek aan welbevinden voltijds ° gebrek aan welbevinden voltijds

onderwijsonderwijs° conflictsituatie op school° conflictsituatie op school° watervalsysteem (juiste oriëntering, ° watervalsysteem (juiste oriëntering,

keuze?)keuze?)° persoonlijke redenen ° persoonlijke redenen

(leefomgeving)(leefomgeving)

Leerlingenpopulatie (3)Leerlingenpopulatie (3)

- - Heterogeen samengestelde groepen:Heterogeen samengestelde groepen:° vaardigheden en attitudes° vaardigheden en attitudes° motivatie° motivatie° leeftijd (15- tot 20-jarigen)° leeftijd (15- tot 20-jarigen)

- - Sterk wisselende leerlingengroep Sterk wisselende leerlingengroep gedurendegedurendeeerste jaarhelft van het schooljaar:eerste jaarhelft van het schooljaar:

° in principe inschrijven tot 31 januari ° in principe inschrijven tot 31 januari van het van het

schooljaar schooljaar° omwisselen om reden van ° omwisselen om reden van

tewerkstellingtewerkstelling° …° …

Evolutie leerlingenaantal in West-Evolutie leerlingenaantal in West-VlaanderenVlaanderen

608 625703

811 813 812 802 806

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Vorige onderwijsvormVorige onderwijsvorm

64%

13%

10%

5%

5%

3%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

BSO

Buso

TSO

Syntra

DBSO

Andere

Vorige onderwijsvorm Vorige onderwijsvorm (%)(%)

0

10

20

30

40

50

60

70

Roes Oost Poper Kortr Brug

andere

syntra

dbso

tso

buso

bso

VisieVisie• Als team willen wij de jongeren van het deeltijds Als team willen wij de jongeren van het deeltijds

onderwijs:onderwijs:- een zinvol vormings- en opleidingsaanbod geven,- een zinvol vormings- en opleidingsaanbod geven,- op maat van de jongeren,- op maat van de jongeren,- gericht op volwaardig, met rechten en plichten, - gericht op volwaardig, met rechten en plichten, functioneren in de maatschappij.functioneren in de maatschappij.

• Instap in deeltijds onderwijs is drempelloos en Instap in deeltijds onderwijs is drempelloos en selectieloos:selectieloos:- - streven naar optimale begeleiding tijdens de vijf dagen;streven naar optimale begeleiding tijdens de vijf dagen;- aandacht voor attitudes en inhoud van een beroep;- aandacht voor attitudes en inhoud van een beroep;- component tewerkstelling staat centraal in het traject.- component tewerkstelling staat centraal in het traject.

• Samenwerking met heel wat externen Samenwerking met heel wat externen noodzakelijknoodzakelijk

• Sterk engagement van de personeelsledenSterk engagement van de personeelsleden

Pedagogische aanpakPedagogische aanpak

• streven naar individueel traject voor elke jongere;streven naar individueel traject voor elke jongere;• in aspv inspelen op vragen van leerkrachten in aspv inspelen op vragen van leerkrachten

beroeps-beroeps-gerichte vorming en van de werkgevers;gerichte vorming en van de werkgevers;

• differentiatie belangrijk, zoeken naar passendedifferentiatie belangrijk, zoeken naar passendedidactische werkvormen (zie ‘aspv aan zet’);didactische werkvormen (zie ‘aspv aan zet’);

• individueel traject gaat mee naar andere individueel traject gaat mee naar andere leerkracht bij verandering groep of bij het nieuwe leerkracht bij verandering groep of bij het nieuwe schooljaarschooljaar

• traject uitwerken in nauwe samenwerking met traject uitwerken in nauwe samenwerking met Netwerk Welzijn JongereNetwerk Welzijn Jongere

Algemene Sociale en Algemene Sociale en PersoonlijkheidsVorming PersoonlijkheidsVorming

(ASPV): 7u(ASPV): 7u• Via thematisch werk de jongeren Via thematisch werk de jongeren

begeleiden om een getuigschrift te begeleiden om een getuigschrift te behalen.behalen.- basisvaardigheden rekenen en taal;- basisvaardigheden rekenen en taal;- actualiteit bespreken;- actualiteit bespreken;- diverse thema’s zoals mobiliteit, relationele- diverse thema’s zoals mobiliteit, relationele vorming, alcohol en drugs, muziek, vorming, alcohol en drugs, muziek, solliciteren …;solliciteren …;- - cultuuruitstappen en sportactiviteiten.cultuuruitstappen en sportactiviteiten.

• Ook de cursus bedrijfsbeheer wordt Ook de cursus bedrijfsbeheer wordt aangeboden.aangeboden.(voor jongeren die al het Get. 2de gr. behaald hebben)(voor jongeren die al het Get. 2de gr. behaald hebben)

Beroepsgerichte Beroepsgerichte opleiding: 8u (1)opleiding: 8u (1)

• De jongere doorloopt De jongere doorloopt een een individueelindividueel leertrajectleertraject, volgt een , volgt een kwalificatiegerichtekwalificatiegerichte beroepsopleiding.beroepsopleiding.

• De beroepsopleiding De beroepsopleiding in het centrum is in het centrum is alternerend alternerend aan de aan de opleiding op de opleiding op de tewerkstellingsplaats.tewerkstellingsplaats.

Beroepsgerichte Beroepsgerichte opleiding: 8u (2)opleiding: 8u (2)

• Lineaire opleiding:Lineaire opleiding:- VLOR steekkaarten per- VLOR steekkaarten per opleiding;, opleiding;,

• - schooljaargebonden.- schooljaargebonden.

• Modulaire opleiding:Modulaire opleiding:- modulair traject;- modulair traject;- niet - niet schooljaargebonden;schooljaargebonden;- project didactische- project didactische werkvormen; werkvormen;- stap voor stap principe;- stap voor stap principe;- motivatieverhogend.- motivatieverhogend.

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV: rubriek bouw rubriek bouw

• WerfbedienerWerfbediener• MetselaarMetselaar• VoegerVoeger• Vloerlegger/wand- en tegelzetterVloerlegger/wand- en tegelzetter• DakbedekkerDakbedekker• StukadoorStukadoor

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV: rubriek hout rubriek hout

• HoutbewerkerHoutbewerker• Machinale houtbewerkerMachinale houtbewerker• Schrijnwerker - timmermanSchrijnwerker - timmerman

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV: rubriek metaal rubriek metaal

• Lasser-monteurLasser-monteur• Lasser-plaatbewerkerLasser-plaatbewerker• Bediener werktuigmachinesBediener werktuigmachines• Onderhoudswerker metaalOnderhoudswerker metaal• Draaier-frezerDraaier-frezer

• Installateur sanitaire installatiesInstallateur sanitaire installaties

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV:rubriek elektriciteitrubriek elektriciteit

• Bedrader – bestukkerBedrader – bestukker• Hulpelektricien residentiële Hulpelektricien residentiële

elektriciteitelektriciteit• Elektricien residentiële elektriciteitElektricien residentiële elektriciteit

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV:rubriek land- en tuinbouwrubriek land- en tuinbouw

• TuinaanleggerTuinaanlegger• TuinbouwarbeiderTuinbouwarbeider• GroenarbeiderGroenarbeider• Medewerker bloemenzaak en Medewerker bloemenzaak en

tuincentertuincenter

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV: rubriek transport rubriek transport

• Hulpmecanicien personenwagensHulpmecanicien personenwagens• Mecanicien personenwagensMecanicien personenwagens• CarrossierCarrossier

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV:rubriek distributierubriek distributie

• Goederenbehandelaar – magazijnierGoederenbehandelaar – magazijnier• Goederenbehandelaar – magazijnier Goederenbehandelaar – magazijnier

– heftruckchauffeur– heftruckchauffeur• Goederenbehandelaar – Goederenbehandelaar –

magazijnmedewerkermagazijnmedewerker• VerpakkingsoperatorVerpakkingsoperator

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV:rubriek decoratierubriek decoratie

• SchilderSchilder• Schilder – behangerSchilder – behanger• Schilder – behanger - vloerbedekkerSchilder – behanger - vloerbedekker

Opleidingen BGVOpleidingen BGVrubriek textielrubriek textiel

• ? (Kortrijk)? (Kortrijk)

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV: rubriek voeding - horeca rubriek voeding - horeca

• KeukenhulpKeukenhulp• Zaal- en keukenhulpZaal- en keukenhulp• HulpkokHulpkok• HorecamedewerkerHorecamedewerker

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV:rubriek personenzorgrubriek personenzorg

• Logistiek helper in de Logistiek helper in de verzorgingsinstellingenverzorgingsinstellingen

• Logistiek assistent in de Logistiek assistent in de ziekenhuizenziekenhuizen

• VerzorgendeVerzorgende

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV:rubriek onderhoudrubriek onderhoud

• Onderhoudswerker gebouwenOnderhoudswerker gebouwen

• Hulp in huishoudenHulp in huishouden

Opleidingen BGV:Opleidingen BGV:rubriek handelrubriek handel

• KassierKassier• WinkelbediendeWinkelbediende• Administratief helperAdministratief helper

Te behalen attesten en Te behalen attesten en getuigschriftengetuigschriften

• Getuigschrift 2de graad bso (6 Getuigschrift 2de graad bso (6 voorwaarden)voorwaarden)

• Kwalificatiegetuigschrift (volgens het Kwalificatiegetuigschrift (volgens het gevolgde leertraject)gevolgde leertraject)

• Deelcertificaten modulaire opleidingDeelcertificaten modulaire opleiding• Getuigschrift industrieel leerlingwezenGetuigschrift industrieel leerlingwezen• Getuigschrift over de basiskennis van Getuigschrift over de basiskennis van

het bedrijfsbeheerhet bedrijfsbeheer• Attest verworven bekwaamhedenAttest verworven bekwaamheden

Getuigschrift 2de graad Getuigschrift 2de graad bso (1)bso (1)

• Met uitzondering van de 1ste graad, ten minste 2 Met uitzondering van de 1ste graad, ten minste 2 schooljaren secundair onderwijs gevolgd hebben.schooljaren secundair onderwijs gevolgd hebben.

• Voor de algemene vakken in voldoende mate de Voor de algemene vakken in voldoende mate de doelstellingen uit het leerplan bereikt hebben.doelstellingen uit het leerplan bereikt hebben.

• Voldaan hebben aan de vastgelegde Voldaan hebben aan de vastgelegde beroepscompetenties.beroepscompetenties.

• Het geheel van de vakken in een dbso gevolgd Het geheel van de vakken in een dbso gevolgd hebben.hebben.

• Kwalificatiegetuigschrift behaald hebben.Kwalificatiegetuigschrift behaald hebben.• Een deeltijds alternerende werkplekervaring op Een deeltijds alternerende werkplekervaring op

contractuele basis verworven hebben. (voorwaarden: contractuele basis verworven hebben. (voorwaarden: zie volgende dia)zie volgende dia)

Getuigschrift 2de graad Getuigschrift 2de graad bso (2)bso (2)

• Voorwaarden betreffende de Voorwaarden betreffende de tewerkstelling:tewerkstelling:- ten minste 8u per week (gradueel opbouwen mogelijk);- ten minste 8u per week (gradueel opbouwen mogelijk);- contracten: werknemersleercontract of ILW, deeltijds - contracten: werknemersleercontract of ILW, deeltijds arbeidscontract of DAC, contract individuele arbeidscontract of DAC, contract individuele beroepsopleiding of IBO, beroepsinlevingsovereenkomst beroepsopleiding of IBO, beroepsinlevingsovereenkomst of BIO, contract thuishelper, brugproject;of BIO, contract thuishelper, brugproject;- indien 2 schooljaren deeltijds onderwijs:- indien 2 schooljaren deeltijds onderwijs:

minimum 3 maand werken tijdens 1ste schj,minimum 3 maand werken tijdens 1ste schj,minimum 6 maand werken tijdens 2de schj,minimum 6 maand werken tijdens 2de schj,

en minimum 12 maanden over de 2 schooljaren;en minimum 12 maanden over de 2 schooljaren;- indien 1 schooljaar deeltijds onderwijs:- indien 1 schooljaar deeltijds onderwijs:

minimum 6 maand gewerkt hebben;minimum 6 maand gewerkt hebben;- slechts één contract per schooljaar mogelijk.- slechts één contract per schooljaar mogelijk.

BrugprojectenBrugprojecten• Brugprojecten:Brugprojecten:

- opleiding/tewerkstelling gedurende - opleiding/tewerkstelling gedurende de 3 dagen georganiseerd door een de 3 dagen georganiseerd door een promotor (vzw);promotor (vzw);- doel: jongeren met onvoldoende - doel: jongeren met onvoldoende attitudes en vaardigheden kansen attitudes en vaardigheden kansen bieden zich verder bij te werken met bieden zich verder bij te werken met als doel een reguliere als doel een reguliere tewerkstelling;tewerkstelling;- opleidingsvergoeding: € 240 per - opleidingsvergoeding: € 240 per maand voor 20u/week werken.maand voor 20u/week werken.

VoortrajectenVoortrajecten

• Voortrajecten:Voortrajecten:- meestal georganiseerd in - meestal georganiseerd in samenwerking met het vormingswerksamenwerking met het vormingswerk- doel: jongeren die nog niet klaar zijn - doel: jongeren die nog niet klaar zijn om via brugprojecten te participeren om via brugprojecten te participeren aan tewerkstelling, motiveren en aan tewerkstelling, motiveren en activeren via allerhande methodes en activeren via allerhande methodes en snuffelstages. Doorstroming naar snuffelstages. Doorstroming naar brugprojecten is het hoofddoel.brugprojecten is het hoofddoel.

Time-outTime-out• Jongeren die zich niet meer kunnen handhaven Jongeren die zich niet meer kunnen handhaven

in het cdo gedurende de 2 lesdagen, dit na een in het cdo gedurende de 2 lesdagen, dit na een lange weg van begeleiding (= gesprekken, lange weg van begeleiding (= gesprekken, volgkaarten, pedagogisch contract, ambulante volgkaarten, pedagogisch contract, ambulante externe hulpverlening …).externe hulpverlening …).

• Via vormingswerk of in eigen beheer volgt de Via vormingswerk of in eigen beheer volgt de jongere een duidelijk jongere een duidelijk individueel trajectindividueel traject. Dit . Dit gebeurt best niet op het centrum:gebeurt best niet op het centrum:- wel blijvende betrokkenheid met het centrum,- wel blijvende betrokkenheid met het centrum,- betrokkenheid van de ouders waar - betrokkenheid van de ouders waar noodzakelijk.noodzakelijk.

• Uiteindelijke doelstellingUiteindelijke doelstelling is een is een terugkeerterugkeer naar het centrum mogelijk te maken. (de naar het centrum mogelijk te maken. (de jongere blijft meestal wel werken)jongere blijft meestal wel werken)

Schema trajectSchema traject

Intake leerling in cdo

Voortraject BrugprojectReguliere/sociale

tewerkstelling

Brugproject

Reguliere/socialetewerkstelling

Trajectbegeleiding (1)Trajectbegeleiding (1)

• TeamTeam– Leerkrachten/Leerkrachten/

begeleiders(vormingswerk)begeleiders(vormingswerk)– LeerlingenbegeleidersLeerlingenbegeleiders– TewerkstellingsbegeleidersTewerkstellingsbegeleiders– CoördinatorCoördinator– Time outTime out– CLBCLB– externenexternen

Trajectbegeleiding (2)Trajectbegeleiding (2)

• Begeleiding (formeel/informeel)Begeleiding (formeel/informeel)– Aanwezigheden/stiptheidAanwezigheden/stiptheid– ConflictsituatiesConflictsituaties– HulpvraagHulpvraag

• OverlegOverleg– Heel wat intern overlegHeel wat intern overleg– Intensieve communicatie met ouders en Intensieve communicatie met ouders en

externenexternen

Realisatie voltijds Realisatie voltijds engagementengagement

53%

2%

15%

8%

7%

15%

tew tw brug voor nob werkloos

PersoneelPersoneel

• Sterk engagementSterk engagement– Motiveren leerlingen – sterk Motiveren leerlingen – sterk

leerlingengerichtleerlingengericht– Heterogene en sterk wisselende Heterogene en sterk wisselende

groepengroepen– Opvolgen leertraject ook naast de twee Opvolgen leertraject ook naast de twee

lesdagenlesdagen– BedrijfsbezoekenBedrijfsbezoeken

Knelpunten dbso:Knelpunten dbso:

• Negatief imago in schril contrast met de Negatief imago in schril contrast met de bereikte resultaten in vrije centra dbso West-bereikte resultaten in vrije centra dbso West-Vlaanderen.Vlaanderen.

• Doorverwijzingsproblematiek voltijds onderwijs.Doorverwijzingsproblematiek voltijds onderwijs.(watervalsysteem)(watervalsysteem)

• Ondersteuning overheid bij spijbelproblematiek.Ondersteuning overheid bij spijbelproblematiek.• Diverse soorten contracten en geen conformiteit Diverse soorten contracten en geen conformiteit

tussen de verschillende sectoren.tussen de verschillende sectoren.• Voltijds engagement tot op heden niet Voltijds engagement tot op heden niet

afdwingbaar.afdwingbaar.• Esf-subsidie mag niet wegvallen.Esf-subsidie mag niet wegvallen.

Troeven dbso:Troeven dbso:

• Schoolmoeheid bij de jongeren opvangen.Schoolmoeheid bij de jongeren opvangen.• Via werken en leren vaardigheden en attitudes Via werken en leren vaardigheden en attitudes

opdoen.opdoen.• Op het einde van de tewerkstelling/opleiding Op het einde van de tewerkstelling/opleiding

mogelijkheid om vaste tewerkstellingsplaats te mogelijkheid om vaste tewerkstellingsplaats te hebben.hebben.

• Individuele begeleiding van elke jongere.Individuele begeleiding van elke jongere.• Leerlinggericht/dicht bij de leefwereld van de Leerlinggericht/dicht bij de leefwereld van de

jongere.jongere.• Open klimaat tussen jongeren-personeelsleden-Open klimaat tussen jongeren-personeelsleden-

directiedirectie

Slotconclusie:Slotconclusie:

Volwaardig Volwaardig alternatief !!alternatief !!