Goed bestede middelen

Deelsessie Bouwstenen voor Sociaal

Met bijdragen van:

• Frank Galesloot, gemeente Deventer

• Jeroen van Spijk, associate partner ConQuaestor

Moderator: Anne van Eldonk, partner Fakton

4 december 2014

Opbrengst van vandaag?

• Hoe zorgen we dat er goed

rekenkameronderzoek wordt gedaan?

• Waar willen we transparant in zijn?

• Hoe leggen we verantwoording af?• Hoe leggen we verantwoording af?

• Wat is nodig om hierin verder te komen?

• Wat kan Bouwstenen hierin doen?

• Wie doet er mee?

3 invalshoeken

• Rechtmatigheid: in lijn met regels en besluiten?

• Doelmatigheid: doen we de dingen goed?• Doelmatigheid: doen we de dingen goed?

• Doeltreffendheid: doen we de goede dingen?

Focus op � doelmatigheid en doeltreffendheid

Onderzoek en benchmarks

gemeentelijk (maatschappelijk)

vastgoedvastgoed

Enkele rode draden

Frank Galesloot cc rkc lid

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

Deze bijdrage

• Onderzoek dat plaats vond, vanuit

rekenkamers met name

• Eigen ervaring als concerncontroller in

DeventerDeventer

• Bruikbaarheid van benchmarks

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

Gemeentelijk maatschappelijk

vastgoed

• Thema is pas op de agenda sinds… 2007

• Veel cijfermatige benaderingen, soort wake up calls

• Onderzoekje FAMO/themabijeenkomst 2011: nauwelijks beleidsvisies aangetroffen bij gemeenten…

• Dat is nu wel anders, door: doorwerking vastgoedcrisis, • Dat is nu wel anders, door: doorwerking vastgoedcrisis, bezuinigingen, BBV, rekenkameraandacht, decentralisaties, burgerinitiatieven

• En door: steen in de vijver gegooid door bureaus, gemeenten laten het liggen!! Zie vb.

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

de goede dingen, Frank Galesloot

concerncontroller en rekenkamerlid

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

Observaties rekenkamerrapporten

• Enschede, Eindhoven, Leiden

– Beheer op orde is thema, wat hebben we in huis, waarom en wat kost het, levert het op?

– Geen transparante rolverdelingen raad, college, beleidsafdelingen en afdeling vastgoedbeleidsafdelingen en afdeling vastgoed

– Risico management ontbreekt

– Inzicht in (verkapte) bekostiging instellingen

– Bezuinigingen, vastgoed “moet mee”

– Voorzien in maatschappelijke opgaven (“rendement”)

– Veranderende rol gemeente (regiemodellen)

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

De afdeling Vastgoed van de gemeente

Eindhoven ligt zwaar onder

vuur. Op de simpele vraag

hoeveel gebouwen de gemeente

in eigendom heeft, kan op korte

termijn geen antwoord worden

gegeven. Volgens ambtenaren

bezit Eindhoven 423 gebouwen

maar in de jaarrekening staanmaar in de jaarrekening staan

toch echt 767 objecten genoemd.

De Eindhovense rekenkamer

heeft dan ook snoeiharde kritiek

op de ondoorzichtige warboel.

Expert Wicher F. Schönau vindt dit

echter te kort door de bocht: ‘Enig

begrip is op zijn plaats. Eindhoven

is echt niet de enige.’

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

Handvatten voor

rekenkameronderzoek

• Is basis op orde, zo neen, verzoek dit college eerst te regelen

• Beleid of uitvoering centraal stellen?

• Heb oog voor breedte portefeuille, breng • Heb oog voor breedte portefeuille, breng focus aan

• Wees bewust van impact op vastgoedafdeling

• Zie ook site www.bouwstenenvoorsociaal.nl

• En http://www.nvrr.nl/bibliotheek/49936/Handvatten-voor-

rekenkameronderzoek-naar-vastgoed

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

Inspanningen gem. / gem. Dev

In gemeente Deventer sinds 2003 thema, >> 10 jaar

• Werkgroep om te komen tot een vastgoedafdeling in 2003….

• 213a doelmatigheidsonderzoek

• Integriteitsonderzoek nav casuistiek (aan- en verkoop)

• Reorganisatie 2007, doorbraak? Nog niet…Pas 2012• Reorganisatie 2007, doorbraak? Nog niet…Pas 2012

• Beleidskader, uitvoeringsregels, onderzoek procedures

• Waarderingsonderzoek (nav nieuwe richtlijnen BBV en duiding accountant), balans/stille reserves

• Besluitvormingsonderzoek (2014)

• Motie scenario’s, afstemming gem. team en verbonden partij maatschappelijk vastgoed

• Rekenkamerbrief: aankondiging onderzoek, eerst college aan zet…

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

Besluitvormingsonderzoek

• Bestuurskundige signaleert in gemeente (D):

• Besluitvorming mbt aan- en verkoop van vastgoed kan het best

begrepen worden met begrepen worden met

behulp van de theorie

van de “carbage can”.

• NB onderzoek betrof periode waarin geen specifieke beleidskaders van kracht waren.

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

Benchmarks

• IPD, vergelijkt gemeenten maar niet

vergelijkbare portefeuilles. Inzicht in de

kosten-efficiency-opbrengstoptimalisatie

• BMC, nog in opstartfase? Ervaringen?• BMC, nog in opstartfase? Ervaringen?

• Barometer maatsch vastgoed

• Leerkringen (bv chefs vastgoed)

• Meer?

workshop Bouwstenen 4 dec 14, doen we

het goed & de goede dingen

8

dece

mber

2014

Klant

naam

(10

spati

es)

voett

ekst

wijzig

en

via

Invoe

gen |

Kopte

kst

en

voett

ekst

15

Lid Grant Thornton International Ltd

Open Buurtbegroting Bouwstenen voor Sociaal

Workshop 4 december 2014 - Jeroen van Spijk

Concrete aanleiding buurtbegroting

• Schaalsprong brengt opgaven voor schaalverkleining

met zich mee ofwel het versterken van de oog en oor

functie met de buurten

• Integraal werken

4 December 2014 Bouwstenen voor Sociaal

• Integraal werken

• Versterking van de uitvoeringskracht

• Heldere en resultaatgerichte verdeling van taken en de

uitvoering binnen de gemeentelijke organisatie

• Onoverzichtelijke begrotingsstructuur

PAST IN GROTE MAATSCHAPPELIJKE TRENDS

• Ontwikkeling naar een horizontale samenleving waar rol van

overheid, banken, pensioenfondsen afneemt en de rol van burger

toeneemt

• Toenemende behoefte aan transparantie

• Door financiële crisis noodzaak tot kostenbewustzijn

• Nieuwe media bieden directe communicatie mogelijkheden

Burgers en ondernemers willen ook graag mede-eigenaar • Burgers en ondernemers willen ook graag mede-eigenaar

worden

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

OPEN BUURTBEGROTING

Binnen Amsterdam is het begrip “buurtbegroting” een

verzamelnaam voor activiteiten op drie niveaus, waarbij voor alle

niveaus geldt dat het belangrijk is:

� data te verzamelen

� data te sorteren

� data te presenteren� data te presenteren

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

VIER DIMENSIES BIJ DE BUURTBEGROTING

Politieke

AfwegingTransparantie

naar

Samenleving

Open

Maatschappelijke

Partnerschap

Sturing aan de

organisatie

Open

Buurt

Begroting

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

WAT IS DE OPEN BUURTBEGROTING? (1 VAN 4)

DIMENSIE 1: SAMENLEVING (BURGERS EN ONDERNEMERS):

• Een open en inzichtelijke geografische presentatie van sociale

opgaven (feiten) en financiële besteding van de overheid

• Een interactieve tool om prioriteiten te stellen

• Een budget per buurt om geld uit te geven aan belangrijke

uitdagingen per buurtuitdagingen per buurt

• Tool om te komen tot co-creatie

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

Wat is buurtbegroting? (2 van 4)

DIMENSIE 2: POLITIEK AFWEGINGSKADER:

• Politici kunnen via de overzichtelijke presentatie snel een

koppeling leggen tussen sociale opgaven (feiten) en de benodigde

financiële middelen

• Hierbij wordt gewerkt per buurt met het volgende model:

� Opgave� Opgave

� Inzet

� Activiteiten

• Inclusief een simpele presentatie van de politieke besluitvorming

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

Wat is buurtbegroting? (3 van 4)

DIMENSIE 3: MAATSCHAPPELIJK PARTNERSCHAP:

� Inzichtelijk maken welke opgave, inzet en activiteiten

maatschappelijke partners doen voor de buurt

� Sturing geven aan de maatschappelijke opgave door

gebiedscontracten, coördinatie en samenwerking

� Interactie creëren door financiële sturing van gemeenten:

Vorm 1: Zuiver Opdrachtgeverschap ofwel maatschappelijke � Vorm 1: Zuiver Opdrachtgeverschap ofwel maatschappelijke

aanbesteding

� Vorm 2: Cocreatie in partnerschap en gedeelde inzet van

middelen

� Vorm 3: Sociale activeringen door laagdrempelige

buurtbudgetten

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

Wat is buurtbegroting? (4 van 4)

DIMENSIE 4: GEBIEDSGERICHTE ORGANISATIE:

• Voor bestuur, management en taakverantwoordelijken

• Organisatie gericht op de buurten

• Onderscheid tussen beheer & ontwikkeling

• Onderscheid tussen generiek & gebiedsgericht beleid

• Integraal werken• Integraal werken

• Effectief sturen op de inzet en activiteiten via een duidelijke

management informatie

• Kernvraag is feitelijk: wat doen we waar en hoe hangt dit

samen?

• Via een open systeem waardoor het mogelijk is gesprekken te

voeren met alle stakeholders, te activeren en om resultaten

zichtbaar te maken

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

Waarom een buurtbegroting?

• Veranderende rol overheid burger

• Klein is het nieuwe groot

• Verantwoordingsinstrument

• Kennis delen “the Google society”

Resultaten zichtbaar maken• Resultaten zichtbaar maken

• Het is technisch mogelijk

• Maar ook zoeken naar strategische partners in samenleving �

cocreatie � kostenbewust � maar vooral positieve spin off door

vrijkomende energie via gedeeld eigendom

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

Gebiedsgerichte organisatie

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

Hoe ziet de applicatie eruit?• EEN APPLICATIE DIE INZICHT GEEFT IN ACTIVITEITEN VAN ALLE BUURTEN

IN AMSTERDAM (OOST). DE APPLICATIE TOONT DE VOLGENDE

DRIEDELING:

• Opgave: De analyse van de buurten, kwalitatief en kwantitatief zitten in

de applicatie maar ook opgaves zoals ze opgesteld zijn via

buurtplatforms en de “online gesprekken”

• Inzet: een inzetrapport geeft informatie over de inzet van het

stadsdeel. Welke middelen (panden, gronden, accommodaties, auto’s) stadsdeel. Welke middelen (panden, gronden, accommodaties, auto’s)

en geld zet het stadsdeel in. Inzetrapporten zitten in de applicatie per

buurt, per gebied en voor heel Oost.

• Activiteiten: verzameld op Oost niveau maar ook op gebied of op buurt

niveau. Je kan je eigen informatie opzoeken en samenstellen en zelf

rapporten printen.

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

4 December

2014Bouwstenen voor Sociaal

6 mei 2014

Wegener | Workshop reductie

financiële functie door aanpassing in

processen en applicatielandschap

6 mei 2014

Wegener | Workshop reductie

financiële functie door aanpassing in

processen en applicatielandschap

6 mei 2014

Wegener | Workshop reductie

financiële functie door aanpassing in

processen en applicatielandschap

6 mei 2014

Wegener | Workshop reductie

financiële functie door aanpassing in

processen en applicatielandschap

De Buurtbegroting als Interactie Tool

• De Buurtbegroting als Interactie Tool. Dit kan op verschillende manieren:

- Via de krant

- Via Beleid- en Gemeentelijke stukken zoals gebiedsplannen

- Via Jaarlijkse of twee jaarlijkse BuurtPlatforms

- Via Specifieke bewonersinitiatieven

- Via Online Tools

- Via wijkbudgetten of eigen begrotingen

- Integreer het in de Planning & Control cyclys

• 4 December

2014 Bouwstenen voor Sociaal

Interactie Tools

• De Buurtbegroting is een belangrijk

instrument om met Burgers in Dialoog

te komen:te komen:

- Dit kan bijvoorbeeld via

Buurtplatforms

6 mei 2014

Wegener | Workshop reductie

financiële functie door aanpassing in

processen en applicatielandschap

auteur

datum

aan

auteur

datum

aan

6 mei 2014

Wegener | Workshop reductie

financiële functie door aanpassing in

processen en applicatielandschap

12/8/2014