Sectie België – China

30.11 – 04.12.2015

De sectie België-China wordt ontvangen door de volksrepubliek China en het Nationaal Volkscongres voor een vijfdaags bezoek

Samenstelling van de delegatie

mevrouw Christiane Vienne (hoofd van de delegatie);

de heer Stéphane Crusnière;

de heer Rik Daems;

de heer Wouter De Vriendt;

de heer Brecht Vermeulen.

Bij aankomst op 30 november op de luchthaven van Peking (Beijing) (20 miljoen inwoners) wordt de delegatie opgewacht door onze ambassadeur in Beijing, de heer Michel Malherbe en de heer Jianguo Zhang, directeur-generaal van het Bureau Europese Aangelegenheden van het Internationaal Departement van het Centraal Comité van de Communistische Partij van China. De heer Zhang zou ons de rest van het verblijf vergezellen.

De eerste drie dagen van het bezoek logeert de delegatie in Beijing.

Ter illustratie van het cultureel erfgoed van China bezoekt de delegatie in de namiddag de Grote Muur in de buurt van Beijing (Mutianyu). Het eerste stuk muur dat geassocieerd wordt met de Grote Muur dateert waarschijnlijk uit de zevende eeuw voor Christus. Vanaf de vierde eeuw voor Christus kregen de verdedigingsmuren een systematisch karakter. Qin Shi Huangdi verenigde China in 221 voor Christus. Het grootste bouwproject tijdens zijn (slechts) elf jaar durende bewind was het verenigen en versterken van de muren aan de noordgrens. De gehele verdedigingslinie, inclusief verdedigingsgroeven van 359 kilometer en 2 232 kilometer aan natuurlijke grenzen (rivieren, heuvels en bergen) heeft een lengte van 8 850 kilometer. Een ander groot project was de bouw van zijn eigen mausoleum in Xi'an met het befaamde terracottaleger.

Nog de eerste avond biedt de heer Daems, in zijn hoedanigheid van vice-chairman en president van het supervision committee van het China Belgium Direct Equity Investment Fund (CBDEIF) de leden van de sectie de gelegenheid om nader kennis te laten maken met onze ambassadeur, mevrouw Régine Vandriessche, director Asia, Pacific FOD Buitenlandse Zaken en de heer Peter Lescouhier, Head North East Asia Division FOD Buitenlandse Zaken - beiden op werkbezoek in China - en enkele lokale medewerkers van het investeringsfonds.

De eerste ontmoeting op dinsdag 1 december is met de heer LI Jun, assistant-minister van het Internationaal Departement van het Centraal Comité van de Communistische Partij van China.

De volgende punten worden besproken :

De werderzijdse wens om inzake terrorismebestrijding de uitwisseling van informatie

tussen België en China op te drijven. De aanslagen in Parijs van 13 november 2015

wijzen op de noodzaak hieraan. Religie en terrorisme hebben niets met elkaar te maken

hebben. De assistent-minister uit zijn bezorgdheid over de migratiestromen die in

Europa aan de gang zijn ten gevolge van de interventies in het Midden-Oosten

momenteel en in het verleden;

Mensenrechten en minderheden (56 minderheden voor meer dan 1,3 miljard mensen)

zijn belangrijk voor China. Evenwel is op internationaal vlak meer overleg nodig met

aandacht voor de eigenheid (groeipatroon) van elk land en het besef dat geen enkel land

de wijsheid in pacht heeft (cf. Confucius: familie en collectief staan centraal vs.

Angelsaksische visie: individu staat centraal);

Op het vlak van economische samenwerking zijn nauwere banden wenselijk. Het

belang van de binnenlandse markt in China zal toenemen en dat maakt China een goede

bestemming voor export. In dit verband wordt gewezen op het Chinese

infrastructuurproject ‘one road, one belt’ (een gordel en een weg) dat historische

handelsroutes over zee - in zuidoost Azië - en over land - via het traject van de oude

Zijderoute - door Centraal-Azië - wil doen heropleven. Eventueel kan deze as tot de

haven van Antwerpen reiken. Het belang van België als economische draaischijf staat

bekend. Ook op vlak van onderwijs (universitaire samenwerking, onderricht Chinese

taal in België) zijn er vele mogelijkheden. Ook gezamenlijke investeringen (al dan niet

samen met EU) in Afrika zijn mogelijk indien het Afrikaanse continent hiervoor interesse

heeft;

Het dertiende vijfjarenplan van het Nationaal Volkscongres wijst op een gewijzigd

economisch model. De economische evolutie zal niet enkel in termen van BBP maar ook

in termen van welzijn (consumptie, milieu, …) worden bekeken;

De Chinese beleidsmakers hebben beslist de waardeontwikkeling van de Chinese munt,

de renminbi niet langer uitsluitend te koppelen aan de Amerikaanse dollar. In het

vervolg wordt de waarde bepaald aan de hand van een valutamandje, waaronder naast

de dollar ook de euro en de yen. Hierdoor wordt de renminbi een handelsgewogen

munt. In de laatste jaren is de dollar sterker geworden en daardoor ook indirect de

renminbi waardoor de concurrentiepositie van China op de wereldmarkt is verslechterd.

Met deze beleidsaanpassing zal de wisselkoers van de renminbi dalen ten opzichte van

de dollar, zeker als de appreciatie van de dollar doorzet;

De Aziatische Infrastructuurinvesteringsbank (Engels: Asian Infrastructure

Investment Bank - AIIB) is een door de regering van China voorgestelde internationale

financiële instelling. Het doel van deze multilaterale ontwikkelingsbank is om

infrastructuurprojecten in Azië te financieren. Tijdens de ontmoetingen komt

verschillende malen ter sprake dat België geen medeoprichter is maar de aanvraag tot

lidmaatschap overweegt. De bank gaat vooral investeren in infrastructuur. "Een gordel

en een weg" (one road, one belt) is een Chinees plan dat historische handelsroutes over

zee - in zuidoost Azië - en over land - via het traject van de oude Zijderoute - door

Centraal-Azië - wil doen heropleven. Investeringen in havens, hoge snelheidslijnen en

wegen passen in dit plan. De AIIB gaat van start met een kapitaal van 100 miljard dollar

en kan een rol spelen bij de financiering van deze projecten.

De tweede ontmoeting op dinsdag 1 december is met de heer JI Bingxuan, ondervoorzitter van het Permanente Comité van het Nationaal Volkscongres.

De heer Ji licht toe dat het Nationaal Volkscongres het parlement is van de Volksrepubliek China. De ruim 3 000 leden van het Nationaal Volkscongres worden om de vijf jaar gekozen uit de Regionale Volkscongressen (regionale parlementen). De afgevaardigden komen eenmaal per jaar (in maart) voor een periode van twee weken bij elkaar. Het Nationaal Volkscongres ziet toe op de naleving van de grondwet, het kan de oorlog verklaren, een vredesverdrag sluiten, keurt het economisch beleid goed en geeft zijn goedkeuring aan de jaarlijkse staatsbegroting. Daarnaast kiest het Nationaal Volkscongres de president van China, de Centrale Militaire Commissie, het Hooggerechtshof en de regering (de Raad van Staatszaken). Het Nationaal Volkscongres is ook bevoegd om de regering te ontslaan.

Het 175 personen tellende Permanente Comité van het Nationaal Volkscongres neemt tussen de sessies van het Nationaal Volkscongres de taken van het Nationaal Volkscongres waar. De leden worden tijdens de jaarlijkse slotvergadering van het Nationaal Volkscongres gekozen. Het heeft de wettelijke bevoegdheid om wetten te wijzigen binnen de grenzen aangegeven door het Nationaal Volkscongres en treedt dus de facto op als wetgever. Het heeft ook een quasi-rechtsprekende functie omdat het de bevoegdheid heeft om wetten te interpreteren van het Nationaal Volkscongres.

Er wordt gewezen op het feit dat het politieke model het resultaat is van een evolutie door de eeuwen heen die niet de keuze is van de communistische partij maar van het volk met het oog op een stabiele samenleving.

Het land is onderverdeeld in vier niveaus. Het eerste niveau bestaat uit 23 provincies1, 5 autonome regio's2, 4 stadsprovincies die rechtstreeks afhangen van de centrale overheid3 en 2 speciale administratieve regio’s4. Bestuurlijk gezien staan deze allemaal op hetzelfde niveau. Het tweede niveau is dat van het departement en de stadsprovincie. Het derde niveau is dat van het district en het arrondissement. Het vierde niveau is dat van het kanton. Grosso modo kan men stellen dat enkel het derde en vierde niveau rechtstreeks worden verkozen. De duurtijd van het mandaat van het vierde niveau is drie jaar. Van de andere niveaus is het vijf jaar.

China telt 56 volksgroepen waarvan de Han meer dan 90% van de bevolking uitmaakt. De overige 55 volksgroepen noemt men ‘etnische minderheden’. De Grondwet kent alle volksgroepen gelijke rechten toe. Waar etnische minderheden dichtbevolkt leven wordt regionale autonomie toegekend. Evenwel zijn elke daad die beoogt de eenheid onder de volksgroepen te ondermijnen en elke separatistische daad verboden.

De derde ontmoeting op dinsdag 1 december is met de heer YANG Shaolin, directeur van het Bureau van internationale financiële samenwerking van het Ministerie van Financiën.

1 De status van Taiwan, de 23e provincie, blijft internationaal omstreden 2 Tibet, Binnen-Mongolië, Ningxia Hui, Guangxi Zhuang en Sinkiang waarvan de autonomie betrekkelijk is en vooral betrekking heeft op gelijkberechtiging van het gebruik van de taal van de betreffende minderheid. Besluiten genomen door de autonome regeringen kunnen worden gecorrigeerd of teruggedraaid door het Permanente Comité van het Nationaal Volkscongres. 3 Peking (Beijing), Shanghai, Tianjin en Chongqing 4 Hongkong en Macao

Ook hier wordt de toestand van de renminbi en de investeringen in Afrika besproken.

Er wordt verwezen naar een gemiddelde groei van het Bruto Binnenlands Product van

ongeveer 10% de afgelopen dertig jaar die evenwel ook niet zaligmakend was. ‘Het

nieuwe normaal’ van 7% groei beoogt een meer harmonieuze en duurzame evolutie niet

in het minst op sociaal en ecologisch vlak. Ook is het de bedoeling om de binnenlandse

consumptie aan te zwengelen met een stabiele werkgelegenheid met meer diensten

waardoor het land minder afhankelijk wordt van export. De overheidsschuld (250% van

het BBP) moet ook naar beneden.

’s Avonds is de delegatie te gast in de ambtswoning van onze ambassadeur in China, de heer Michel Malherbe.

Op woensdag 2 december ontmoet de delegatie de heer ZHANG Laiming, adjunct-directeur van het Centrum van Onderzoek en Ontwikkeling van de Chinese regering.

Hij geeft een historisch overzicht van de recente ontwikkelingen en de lange weg die

het land heeft afgelegd sinds 1949 toen er nog een was van beneden de 40 jaar, er gebrek

aan voedsel was, veel epidemieën en geen industrie.

Er wordt verwezen naar het "kapitalisme met socialistische trekjes" van Deng

Xiaoping dat nu nog steeds als hoofdeconomisch beleid geldt in de Volksrepubliek China.

Door deze hervorming heeft China een forse economische groei kunnen maken. Het

beleid had de leuze: "voor het binnenland hervorming en voor het buitenland zetten wij

de deur open". Er wordt toegegeven dat in het verleden fouten werden gemaakt maar

dat men steeds het beste voor de bevolking voor ogen heeft gehad. In dit verband komt

ook de strijd tegen de corruptie ter sprake die zowel gericht is tegen ‘vliegen’ als tegen

‘tijgers’.

Ook wordt verwezen naar het objectief van ‘une société de moyenne aisance’

(maatschappij van gemiddelde welvaart) met een comfortabel niveau van voeding,

kledij, inkomen (gemiddeld zelfs met meer dan 7% gestegen), woonruimte, toegang tot

informatica en medische zorgen en een stijgende urbanisatiegraad. Ook dit concept

werd reeds gelanceerd door Deng Xiaoping.

Toch zijn er ook nieuwe uitdagingen: vermijden van deflatie, rendabiliteit van

bedrijven, stabiele aandelenkoersen, …

In de namiddag van woensdag 2 december - na de Verboden Stad te hebben bezocht - ontmoet de delegatie de heer CHI Wanchun, ondervoorzitter van de Commissie Buitenlandse Aangelegenheden van het Nationaal Volkscongres.

Hij geeft een uiteenzetting van de werkzaamheden van de commissie en van de vriendschapsrelaties die het Nationaal Volkcongres onderhoudt. Hij wijst op de strikte voorwaarden voor parlementsleden om naar het buitenland te kunnen reizen. Toch wijst hij op het belang van regelmatige contacten om werken in de diepte mogelijk te maken. Hij geeft het voorbeeld van Frankrijk waar men streeft naar vier contacten (twee in elk land) per zittingsperiode. Contacten onder ambtenaren behoren ook tot de mogelijkheden.

Ook de problematiek van het terrorisme komt ter sprake. De ondervoorzitter is sceptisch over de manier waarop het Westen in Syrië tussenbeide is gekomen. China is voorstander van een politieke oplossing met respect voor elk politiek systeem en met een principieel uitgangspunt van niet-inmenging in interne politiek. In dit verband is het ook belangrijk dat de Verenigde Naties mee evolueren in de richting van een internationale democratie.

Ter illustratie van de recente politieke geschiedenis krijgt de delegatie een geleid bezoek in het Nationaal Museum in het gedeelte gewijd aan de communistische revolutie. De tentoonstelling begint met de periode van 1840 tot 1911 (toen de keizer van zijn troon werd gestoten) van 1911 tot 1949 (het uitroepen van de Volksrepubliek China) en tot slot de periode van 1949 tot nu.

Op donderdag 3 en vrijdag 4 december logeert de delegatie in Xi’an (meer dan 8 miljoen inwoners) in de provincie Shaanxi (meer dan 37 miljoen inwoners). De provincie is om verschillende redenen belangrijk: gedurende bijna 1 200 jaar was de hoofdstad van verschillende dynastieën hier gevestigd; de hoofdstad Xi’an is het startpunt van de zijderoute en de provincie is verzusterd met de provincie Antwerpen.

Op donderdag 3 december heeft de delegatie een ontmoeting met de heer XU Qiang, adjunct-directeur van de Commissie voor de Hervorming en de Ontwikkeling van de provincie Shaanxi.

Ook hier wordt verwezen naar het dertiende vijfjarenplan en de maatschappij van gemiddelde welvaart. Concreet wijst men op de bijkomende aanleg van ongeveer 5 000 km wegen (tussen districten) en 5 000 km hogesnelheidsspoor (tussen groten steden), het verminderen van de loonkloof tussen de mensen op het platteland en in de stad, aandacht voor ecologie ( herbebossing, overschakeling verwarming van steenkool naar gas, vermindering uitstoot wagens); een betere sociale bescherming (onder meer door ouderdomsverzekering) en een verdubbeling van de koopkracht van de bevolking in 2020 tegenover 2010. Naast de te realiseren prioriteiten van Beijing heeft de provincie ook eigen prioriteiten. Om al deze plannen te realiseren hoopt de provincie ook op investeerders uit (cf. ruimtevaartsector Wallonië) en academische samenwerking met België. Voor de provincie is petroleumraffinage en toerisme belangrijk (de luchthaven van Xi’an ontvangt 33 miljoen reizigers per jaar), inzake productie van appelen zijn zij de grootste van het land en er is een belangrijke vestiging van Samsung. In de marge wordt verwezen naar het feit dat de niet-fiscale inkomsten5 belangrijker zijn dan de fiscale inkomsten uit Beijing. Problematisch is dat deze inkomsten dalen door een daling van de energieprijs en een stagnatie van de immobiliënmarkt.

5 Deze maken 35% uit van de inkomsten van de provincie (21% afkomstig van energie en 14% van immobiliën). Hiervan gaat 80% naar Beijing.

Voor een concrete toepassing van een investering van een Belgisch bedrijf in China bezoekt de delegatie Xi’an-Janssen Pharmaceutical. Het is een van de eerste joint-ventures en momenteel het grootste farmaceutische bedrijf in China. Momenteel wordt zelfs volop gebouwd aan een nieuwe en grotere vestiging.

Ter illustratie van het cultureel erfgoed van China bezoekt de delegatie het eerder vermelde terracottaleger.

’s Avonds is de delegatie te gast op een diner georganiseerd door de heer YAO Jinchuan, de adjunct-directeur-generaal van de dienst Buitenlandse Aangelegenheden van de provincie.

Voor een concrete toepassing van de ‘maatschappij van de gemiddelde welvaart’ wordt Mazui bezocht, een dorp in het district van Tongchuan in aanwezigheid van de burgemeester.

Afsluitend wordt de Zhaojin Memorial Hall bezocht ter herinnering aan de geschiedenis van de revolutie en ter bevordering van de vaderlandsliefde.

Terug in België wordt de delegatie op 11 december ontvangen door ambassadeur Qu Xing met het oog op de evaluatie van het bezoek. Deze ontmoeting biedt de delegatie de gelegenheid om op haar beurt de vriendschapsgroep van het Nationaal Volkscongres uit te nodigen voor een bezoek aan België. Verschillende opties worden besproken maar de tweede helft van oktober 2016 lijkt meest geschikt voor beide partijen. Verder wordt de situatie van België en de Aziatische Infrastructuurinvesteringsbank (AIIB) besproken, de recent door de Kamer van volksvertegenwoordigers aangenomen resolutie over de betrekkingen tussen België en Taiwan (Parl. St. Kamer 2014-15, nr. 54-1252/005) en de situatie in Tibet.