Cambridge, King’s College Chapel

Berghuizen, Amoor-orgel

Goes, Grote of Maria Magdalenakerk

Jaargang 60 • nr. 3 • april 2018

rgelvriendDe

Interview met Gonny van der Maten

Prijs los nummer € 6,99

april 20181 De Orgelvriend

Uit de inhoud

Fotoverantwoording omslagGrote Kerk Goes: Henk Verheuvel

Gonny van der Maten: Vincent van Buuren

Geref. Kerk Berghuizen: Lammert van der Heide

King’s College Cambridge: Wikimedia

In onze volgende nummers onder meer:• Interview met Sietze de Vries

• Het Van Gruisen-/Van Oeckelen-orgel in de

Oude Kerk te Soest

• Componistenschets W. Ralph Driffill

• Restauratie orgel King’s College, Cambridge (2)

Het meinummer verschijnt op 27 april 2018

Op onze website www.orgelvriend.nl:• Download: Klavarnotatie ‘Vernieuw Gij mij’

• Audio: Piet van Egmond speelt Edward Elgar

• Video: Guy Weitz - The complete organ works

on Aeolus

En verder ...Uit de orgelwereld 2

Wim van der Ros 50 jaar actief voor

De Orgelvriend 13

Het complete orgelœuvre van Guy Weitz op cd 29

Wegwijzers en ‘Toegelicht’ 45

Het orgel van de King’s College Chapel, CambridgeDe recente restauratie van het orgel

in de kapel van King’s College, Cam-

bridge door de firma Harrison & Har-

rison vormt voor Hendrik Jan de Bie

aanleiding om de boeiende en bewogen

geschiedenis van het beroemde instru-

ment in kaart te brengen

De orgelwerken van Johannes BrahmsEen bespreking van de Urtext-uitgave

van de orgelwerken van Brahms door

Lourens Stuifbergen. Tevens wijdt hij

een ‘Werkbespreking’ aan de Elf Cho-

ralvorspiele van Brahms

Groot onderhoud Marcussen-orgel Grote of Maria Magdalenakerk Goes

Het Marcussen-/B.A.G.-orgel

in de Grote Kerk van Goes

werd op 13 mei 2016 weer

in gebruik genomen na groot

onderhoud door Verschueren

Orgelbouw. De een jaar eerder

gerestaureerde orgelluiken wer-

den tijdens de eerste orgelklan-

ken geopend. Een korte geschiedenis en een blik

op het resultaat van de restauratie door

Wim van der Ros, met fraai fotowerk

275 jaar Amoor-orgel in BerghuizenOp 25 februari jl. werd de

275e verjaardag van het

orgel in de Gereformeerde

Kerk van Berghuizen (Rui-

nerwold) gevierd met een

feestelijk concert door de

organisten Sybolt en Euwe de Jong. Ook werd het

orgelschild dat ooit de balustrade van het orgel

sierde gerestaureerd en in de kerkzaal

teruggeplaatst

Gonny van der Maten: ‘door te zingen ga je anders orgelspelen’Ruim drieënhalf jaar is Gonny

van der Maten nu werkzaam als

cantor-organist van de Oude

Kerk in Soest. In dit interview

blikt zij met Gerco Schaap terug

op het Andriessen/De Klerk

Festival en op haar oud-leraar

Albert de Klerk, en geeft ze haar indrukken van

het Van Gruisen-/Van Oeckelen-orgel dat in

januari jl. in gebruik werd genomen

32

17

14

6

MuziekbijlageDeze maand een bewerking van de Zeeuwse organist Kees

van Eersel over Lied 834 (Liedboek 2013): ‘Vernieuw Gij

mij, o eeuwig Licht’. De klavarnotatie van deze bewerking

is als ‘Download van de maand’ beschikbaar

op onze website www.orgelvriend.nl 24-25

22, 26

april 20186 De Orgelvriend

OrgelhistorieInterview

Gonny van der Maten: ‘door te zingen ga je anders orgelspelen’

Gerco Schaap (tekst en fotografie,

tenzij anders vermeld)

Het jaar 2017 was een enerverend jaar

voor Gonny van der Maten. De aanloop

tot het Andriessen/De Klerk Festival in

Haarlem, het instuderen, uitvoeren en

opnemen van de nieuwe orgelcomposi-

tie van Louis Andriessen, het bedenken

en uitvoeren van Avondmuzieken in de

Oude Kerk in Soest en de voorbereidin-

gen voor de ingebruikneming van het

Van Gruisen-/Van Oeckelen-orgel ... En

tussendoor de nodige orgelconcerten en

voordrachten, het leiden van de cantorij

en natuurlijk het lesgeven aan de Johann

Sebastian Bachschool in Soest.

Ruim drieënhalf jaar is Gonny

van der Maten nu werkzaam als

cantor-organist van de Oude Kerk

in Soest. Ze solliciteerde in 2014

op deze functie nadat ze had

gelezen over de plannen van de

Soester wijkgemeente om het

De Koff-orgel te vervangen door

een gerestaureerd Van Gruisen-/

Van Oeckelen-orgel uit Harlingen.

Inmiddels is het ‘nieuwe’ orgel

feestelijk in gebruik genomen

en is Gonny ondertussen veertig

jaar bezig als organiste. In dit

interview blikt ze terug op het

Andriessen/De Klerk Festival dat

vorig jaar in Haarlem plaatsvond,

op haar oud-leraar Albert de Klerk

en op de première van het nieuwe

orgelwerk De goddelijke routine

van Louis Andriessen. Daarnaast

vertelt ze over haar werk in de

Oude Kerk in Soest en geeft ze

haar indrukken van het Van Grui-

sen-/Van Oeckelen-orgel dat daar

in januari jl. in gebruik is geno-

men. “Dit instrument dwingt me te

zoeken naar repertoire dat ik nog

maar weinig heb gespeeld.”

Het Andriessen/De Klerk FestivalEerst maar even over het Andriessen/De

Klerk Festival dat vorig najaar plaatsvond

in Haarlem. Hoe kijk je daar als voorzitter

van de Andriessen/De Klerk Stichting op

terug?

“Met heel veel voldoening! Het is een

ongelofelijke klus geweest maar ik had

niet durven dromen dat het zo’n succes

zou worden. We hadden als bestuur geen

idee waar we aan begonnen. Vier jaar van

tevoren denk je: 2017 wordt een bijzon-

der jaar, daar moeten we iets aan doen.

Vervolgens krijg je tweehonderd plannen

BIOGRAFIE 1959 Geboren in Amsterdam1978 gymnasiumdiploma1978-1985 Studie hoofdvak orgel aan

het Sweelinck Conserva-torium Amsterdam (docent Albert de Klerk); eerste twee jaar ook hoofdvak piano (docent Hans Dercksen)

1983 Docentendiploma 1984 Diploma Uitvoerend Musicus

cum laude1985 Diploma Kerkmuziek1978-2014 cantor-organist van diverse kerken (Ev. Gemeinde, Gereformeerd, Hervormd, Remon-

strants, Rooms-katholiek, PKN)1983 1e prijs Internationaal Albert Schweitzer Concours te Deventer1987-2000 docente orgel aan Kunstencentrum De Kom te Nieuwegein.1989-1991 post-conservatoriale opleiding aantekening improvisatie aan de Hogeschool voor de

Kunsten te Arnhem (docent Bert Matter)2009 bronzen medaille Société Académique ‘Arts - Sciences - Lettres’ te Parijs2010 en 2012 cursussen stem-acteren. Sindsdien ook actief als declamator2014-2015 applicatie-opleiding koordirectie voor vakmusici voltooid aan HKU (Utrecht)V.a. 15 aug. 2014 cantor/organist van de Oude Kerk in SoestV.a. sept. 2017 organist van Wageningen University & Research

Vanaf ca.1974 repetitor bij diverse koren; sinds 1991 bij Concert Koor Haarlem.Uitgebreide concertpraktijk, zowel solo als in samenwerking met ensembles en koren. Zij maakte veel radio- en cd-opnamen. Naast traditionele orgelconcerten is zij gespecialiseerd in poëzieconcerten.Sinds 2004 bestuurslid, vanaf 2014 voorzitter van de Andriessen/De Klerk Stichting.Werkzaam als privé-orgeldocente en sinds 2014 orgeldocente bij de Bachschool Soest.

13april 2018 De Orgelvriend

(VNPO) gaf hij de aanzet tot de Nati-

onale Orgeldag op de tweede zaterdag

van september, die dit jaar al voor de

zeventiende maal zal plaatsvinden.

Daarnaast is Wim zeer actief voor de

Vereniging Brabantse Orgelfederatie

(BOF), waarvan hij vicevoorzitter is

en de documentatie beheert. Samen

met Wijtse Rodenburg stelt hij het

gratis jaarmagazine Brabants Orgel-

rijkdom samen en is hij de motor ach-

ter de organisatie van de halfjaarlijkse

orgelexcursies van de BOF in samen-

werking met de KVOK-kring Noord-

Brabant en De Orgelvriend. Bij al deze

activiteiten weet hij zich gesteund

door zijn vrouw Annie, die zowel de

proeven van De Orgelvriend als van

Brabants Orgelrijkdom en alle andere

uitgaven van de BOF corrigeert.

Het doel en streven om kinderen bij

het orgel te betrekken gaat hem zeer

ter harte, getuige ook

zijn promotie van het

‘DOE-orgel’, ontwik-

keld door Wim Janssen

en Lydia Vroeginde-

weij. Op zijn initiatief

kocht de BOF ruim een

jaar geleden een eigen

‘DOE-orgel’ dat door

veel orgelkringen in

Brabant in jeugdprojec-

ten wordt ingezet.

Vanwege zijn grote

verdiensten voor de

Nederlandse orgelwereld

en voor de Protestantse

Gemeente te Veldhoven

ontving Wim in 2010 een

Koninklijke onderschei-

ding (lid in de Orde van

Oranje Nassau).

De ‘Nederlandse Orgel-

pracht’ fascineert Wim

nog onverminderd, en

we hopen dan ook dat hij

zich ook na deze halve

eeuw nog vele jaren voor

De Orgelvriend zal blijven

inzetten!

[Gerco Schaap]

Vijftig jaar geleden, om precies te zijn

in april 1968, verscheen de eerste

bijdrage van ‘Willem v.d.

Ros’ in De Orgelvriend. Het

was een beschrijving van het

Mart. Vermeulen-orgel in

de Gereformeerde Nieuwe

Zuiderkerk van Den Haag.

‘Nederlandse orgelpracht’

had de toenmalige eindre-

dacteur Chris Haalboom

erboven laten zetten, en het

stukje eindigde met ‘wordt

vervolgd’. Inderdaad

volgden in dat jaar onder

meer de orgels van Har-

derwijk, Elburg, Arnhem

(Eusebius), Den Haag

(Kloosterkerk) en Alk-

maar (St.-Laurenskerk).

Van lieverlee werd ‘Wil-

lem’ Wim en sindsdien

verschenen in ons blad

talloze artikelen van zijn

hand over orgels, res-

tauraties en organisten,

meestal voorzien van

eigen foto’s, die hij in

het begin zelf afdrukte.

Van lieverlee nam hij

ook de organisatie van

orgelexcursies voor zijn

rekening en had hij

een groot aandeel in de

organisatie van ‘Lande-

lijke Orgeldagen’ van De Orgelvriend.

Toen hij in 1981 het initiatief nam

de Stichting De Orgelvriend op te

richten, werd hij penningmeester en

deze bestuursfunctie vervult hij nog

steeds. Zijn zakelijk inzicht kwam

goed van pas toen ons tijdschrift in

1994 in handen van een andere uit-

gever kwam, er een eindredacteur

werd benoemd en ons blad een ware

facelift onderging. Ook in de jaren

daarna, toen we na een bijna-faillisse-

ment onze toevlucht bij een nieuwe

uitgever moesten zoeken, konden we

op hem rekenen.

Sinds Wim in 2006 met pensioen

ging, heeft hij naar eigen zeggen “een

dagtaak” aan het dienen van de orgel-

cultuur. Vanuit het bestuurslidmaat-

schap van de Vereniging Nederlands

Platform voor Orgelkunst en -cultuur

Wim van der Ros 50 jaar actief voor De Orgelvriend

Foto

: Ann

ie v

an d

er R

os-J

oche

mActueel

april 201822 De Orgelvriend

Orgelhistorie

Gesamtausgabe was Eusebius Mandy-

czewski, een musicoloog, componist

en dirigent uit de Oekraïne, die onder

meer ook de Gesamtausgabe van Schu-

berts composities verzorgde.

In de nieuwe uitgave van 2015 zijn de

ongerechtigheden en slordigheden uit

de 1927-editie, die in 1965 een reprint

beleefde, alle gecorrigeerd. Tevens zijn

nu ook de eerste versies van de Fuge

as moll uit 1856 en het Choralvorspiel

’O Traurigkeit, o Herzeleid’ uit 1858

opgenomen, die Bozarth in 1988 al

afzonderlijk had gepubliceerd. Voor

de koralen opus 122 houdt Bozarth

de bekende volgorde aan, op één

uitzondering na: het koraal Es ist ein

Ros’ entsprungen plaatst hij als laatste,

daarbij uitgaande van het feit dat dit

werk na Brahms’ overlijden weliswaar

tegelijk met de drie andere in zijn

nalatenschap werd aangetroffen maar

op een apart blad.

Uiteraard is voor deze nieuwe editie

hetzelfde materiaal als in 1927 bestu-

deerd, maar ook andere beschikbare

bronnen zijn geraadpleegd. Autografen,

eerste uitgaven, tweede uitgaven, brie-

ven – alles is tot in detail bestudeerd

en heeft geleid tot vele verbeteringen.

Bozarth legt in een uitgebreide toelich-

ting verantwoording af over de keuzes

die hij heeft gemaakt. Al gaat

het vaak over details, ze zijn

van grote waarde voor de uit-

voering en maken deze uitga-

ve uitermate belangwekkend.

Alle teksten zijn in het Frans,

Duits en Engels te lezen. Het

notenbeeld is prachtig, zij

het dat het hier en daar wat

gedrongen is. Bij alle koralen

is de bijbehorende koraalme-

lodie en -tekst opgenomen.

Lourens Stuifbergen

Brahms, Werke für Orgel.

Urtext-uitgave, bezorgd door

George S. Bozarth. G. Henle

Verlag HN 1368. Formaat 31 ×

23,5 cm (oblong). 73 blz. Prijs

€ 22,00. www.henle.com

In 2015 verscheen bij Henle Verlag

een nieuwe uitgave van de ‘Werke für

Orgel’ van Johannes Brahms, bezorgd

door George S. Bozarth, musicoloog in

Washington, die zich zijn leven lang al

met Brahms bezighoudt. De band ver-

scheen als Serie IV in de ‘Neue Ausga-

be sämtlicher Werke’. Bozarth schreef

talloze artikelen over Brahms en gaf

een reeks interessante Brahms-studies

uit: Analytical and Historical Perspec-

tives (Oxford University Press), The

Brahms-Keller Correspondence (Uni-

versity of Nebraska Press), On Brahms

and His Circle: Essays and Documenta-

ry Studies by Karl Geiringer (Harmonie

Park Press) en Johannes Brahms and

George Henschel: An Enduring Friend-

ship (Harmonie Park Press). Kortom,

Bozarth is iemand die heel goed weet

waar het over gaat, zodat er alle reden

is zijn nieuwe uitgave van Brahms’

orgelwerken met enthousiasme te

ontvangen. Enkele maanden geleden

verscheen een meer op de praktijk

gerichte versie van deze uitgave, voor-

zien van een uitgebreid voorwoord en

een grondige verantwoording.

De orgelwerken van Brahms ontston-

den in twee duidelijk onderscheiden

perioden. De eerste versies van het

Choralvorspiel ‘O Traurigkeit, o Her-

zeleid’ en van de Fuge as

moll, en de beide preludes

en fuga’s in a kl.t. en g kl.t.

ontstonden tussen 1856 en

1858 toen Brahms begin

twintig was, zich intensief

met de muziek van Bach

en de contrapuntstudie

bezighield, enkele belang-

rijke 18e-eeuwse traktaten

bestudeerde en zich voor

het orgel begon te interes-

seren. Zo’n 40 jaar later

componeerde hij de Elf

Choralvorspiele opus 122.

Niet toevallig valt de eer-

ste periode samen met

zijn eerste contacten met

Robert en Clara Schumann

en de laatste met het over-

lijden van Clara in 1896. Ertussenin

schreef hij omstreeks 1873 de Fuga

over ‘O Traurigkeit, o Herzeleid’, aan-

vankelijk als ‘Choralfantasie’ betiteld.

Tijdens Brahms’ leven werden slechts

twee orgelwerken gepubliceerd: in

1864 de tweede versie van de Fuge as

moll en in 1882 de tweede versie van

Choralvorspiel ‘O Traurigkeit, o Herze-

leid’ met de (mogelijk) bijbehorende

fuga; bij beide uitgaven is Brahms

rechtstreeks betrokken geweest. Maar

de Elf Choralvorspiele zagen het dag-

licht pas in 1902 bij N. Simrock in

Berlijn, vijf jaar na zijn overlijden, en

over deze uitgave zijn altijd vragen

blijven bestaan. Ten slotte, de beide

preludes en fuga’s werden pas in 1927

gepubliceerd in band 16 van uitgave

‘Johannes Brahms. Sämtliche Werke’,

dat wil zeggen ongeveer 70 jaar na het

ontstaan. Verantwoordelijk voor deze

Bladmuziek

Een nieuwe uitgave van de orgelwerken van Brahms

Autograaf van het koraalvoorspel ‘Schmücke dich, o liebe Seele’ op. 122 Nr. 5. Facsimi-le Gesellschaft der Musikfreunde, Nachlass Johannes Brahms, Signatur A115, fol. 1-8. Afbeelding uit besproken werk met vriendelijke toestemming van Henle Verlag.

39april 2018 De Orgelvriend

Foto

uit

N. T

hist

leth

wai

te, T

he

Orga

ns o

f Cam

brid

ge Vincent van LaarJ.S. Bach

J.S. Bach: 18 orgelkoralen uit het Leipziger

Manuscript; 6 Schübler-Choräle

Vincent van Laar, Vater-orgel St. Petrikirche

Melle (D)

Aliud Records ACD BN 103-2 (2 cd’s)

speelduur 113’ - prijs € 15,00

Te bestellen via info@vincentvanlaar.nl of bij

Vincent van Laar, Alberdina Beerlinglaan 31,

9766 PD Eelderwolde

www.vincentvanlaar.nl

Integrale opnames van Bachs orgelwerken zijn er legio: Marie-Claire Alain en Helmut Walcha, Bram Beekman, Ton Koopman, Margaret Phillips of Hans Fagius, recen-ter Stefano Molardi en heet van de naald Cor Ardesch. En al is het dan niet Bach-compleet, eveneens belangwekkend is de Clavierübung III door Jan Jansen of Leo van Doeselaar. En laten we Hayo Boerema, Rien Donkersloot, Jolanda Zwoferink en vele anderen niet vergeten, die de laatste jaren prachtige Bach-cd’s hebben gemaakt op even prachtige instrumenten. En het houdt niet op, want het nodige is al weer in aan-tocht. Je kunt er reikhalzend naar uitzien.

Velen gingen Vincent van Laar dus voor. Maar zijn registratie van de Leipziger kora-len en Schübler-koralen op het Christian Vater-orgel in Melle is absoluut een schot in de roos. Van Laar heeft al aardig wat wapenfeiten op zijn naam: hij is winnaar van diverse nationale en internationale concoursen, maakte cd’s met het integrale werk van Melchior Schildt, Reincken en Bruhns en leverde zijn bijdrage aan Tunder- en Sweelinck-integrales. En dan wordt het langzamerhand wel eens tijd voor Bach, al is dat altijd nog wat spannender. Zijn Bach-uitvoeringen zijn om door een ringetje te halen. In alle rust en met grote aandacht voor details trekken de kora-len aan je voorbij. En omdat zijn spel zo poëtisch is en zijn toucher zo verfijnd, en omdat de koralen zo mooi geregistreerd zijn, haast je je om de afzonderlijke koralen

opnieuw te beluisteren. Het spreekt vanzelf dat de klank van het orgel daarin een groot aandeel heeft. Ik wist van het bestaan van het Christian Vater-orgel in Melle, maar had het nog nooit gehoord. Het instrument is gebouwd tussen 1722 en 1724 en is met 37 registers, verdeeld over drie manua-len en pedaal, het grootste Vater-orgel in Duitsland; rond 2000 is het door Bernhardt Edskes gerestaureerd en zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat hersteld. Het ene register is nog mooier geïntoneerd dan het andere. Met name moeten worden genoemd de Vox humana 8’ en de Prin-zipal 8’ van het Oberwerk, de fluiten van het Rückpositiv, de Sesquialter van het Oberwerk en vooral die van het Brustwerk die Van Laar maar één keer gebruikt. De diverse plena zijn altijd mild en dan doet een niet te overdadige akoestiek de rest. Ik vind de registraties erg mooi gekozen. Er is maar één enkel koraal waar ik me verbaasd heb. Waarom worden in de grote O Lamm Gottes, unschuldig BWV 656 de eerste twee manualiter-verzen in een en dezelfde registratie gespeeld, uitsluitend Gedackt 8’ en Quintadeen 8’? Daar komt in de derde variatie met de cantus firmus in het pedaal slechts een Spitzfloit 4’ bij terwijl het pedaal het dan moet doen met Prinzipal 16’ en Oktav 8’. Ik stel me het hele werk en vooral het derde vers toch wel iets imposanter voor. Ideaal daarentegen zijn mijn favorieten: Schmücke dich, o liebe Seele BWV 654 en Allein Gott in der Höh sei Ehr BWV 662, dito ook de zes Schübler-koralen.

De oplettende lezer heeft uit mijn gedetail-leerde opmerkingen over de registratie al begrepen dat we in het boekje verwend worden. Behalve allerlei interessante infor-matie (in het Engels en Nederlands) over de koralen, het orgel en de organist vinden we alle registraties die Van Laar gebruikt. De opname is uitmuntend.Wat een geweldige cd’s! Zó moet het gewoon! En vergeet mijn opmerking over dat ene koraal.

Lourens Stuifbergen

Jan Welmers Organ Works

Jan HageCD 1:

Laudate Dominum (1979); Partita ‘O grote

Christus, eeuwig Licht’ (1961); Passacaglia

(1965); uit Monologen (1984): Duo I, Duo II;

Invocazione (1989); Psalm 142 (1991); ‘Von

Gott will ich nicht lassen’ – nachtmuziek (1988)

CD 2:

Sequens (1979); uit Monologen (1984): Duo III,

Duo IV; Duo V; uit Koraalvoorspelen voor

Advent en Kerst (1961): ‘Nun komm’ der Hei-

den Heiland (I, II, III); ‘Daar komt een schip

geladen’; Sferen ’70 (1970); Vater unser im Him-

melreich (1966); Veni Creator Spiritus (1966);

Memories II (2016); uit Monologen (1984):

Trio I, Trio II, Trio III; Transformaties (1977)*

CD 3:

Litanie (1982); Reflectie (1976); Move-

ments (1990); Monologen en Dialogen (1987);

uit Monologen (1984): Trio IV, Trio V, Trio VI;

Licht en Donker II Te Deum (1996)*

Jan Hage, Bätz-orgel Domkerk Utrecht

* m.m.v. Domcantorij o.l.v. Remco de Graas

ToccaTa Records TRR 99023 (3 cd’s)

Prijs € 30,–

Te bestellen via www.toccata-records.nl

Wie had verwacht dat Jan Hage direct na zijn benoeming tot organist van de Dom in Utrecht in 2011 de eerste cd zou uitbren-gen op ‘zijn’ nieuwe orgel, kwam bedrogen uit. Jan Hage nam de tijd. Maar nu die eersteling er is gaat het meteen om een uitgave van formaat: het orgelwerk van Jan Welmers.De titel van de cd is nadrukkelijk niet: het complete orgelwerk van Jan Welmers. Enkele werken ontbreken; zo zijn een paar eenvoudige koraalbewerkingen, geschreven voor liturgisch gebruik en uitgegeven in de bundels van Boekencentrum, hier niet opgenomen. Belangrijker is het ontbreken van Memories III (2017), ongetwijfeld om de eenvoudige reden dat het werk nog niet gereed was; de cd is globaal in de eerste helft van 2017 opgenomen. Uiteraard is het zeer wel mogelijk dat Welmers door zal gaan met componeren, alhoewel de titels Memories II (2016) en Memories III (2017) suggereren dat Welmers aan het terugkij-

Cd-recensies

45april 2018 De Orgelvriend

zaait. Bij de in staccato-noten gesymboli-seerde ‘bloeddroppels van Christus’ schrijft hij een heel beeldende instructie: ‘staccato, à la goutte d’éau’ (als een waterdruppel). Een veel speelser en kleurrijk-nuchterder tegenstelling is Albert de Klerks Ricercare als eerbetoon aan Sweelinck, uiteraard geheel passend in de muziekhistorische context van De Klerk. La vie intérieure (1934) van de Franse com-ponist Jean-Yves Daniel-Lesur (1908-2002) is ook zo’n werk dat, zoals eerder gezegd, méér aan de vergetelheid ontrukt moet worden. Daniel-Lesur, een bescheiden maar tegelijk waardevol componist, was ook assistent van Charles Tournemire. Deze had groot respect voor de aan hem opgedragen compositie en zei daarover: ‘Ik denk, dat we hier de toekomst van de orgelmuziek horen (…) Het sprankelende slot doet me denken aan het noordelijke roosvenster van de Notre Dame’. Daniel-Lesur was, samen met o.a. Olivier Messiaen, Yves Baudrier (1906-1988) en Andre Jolivet (1905-1974) lid van de componistengroep ‘La jeune France’. Deze groep zette zich af tegen het neoclassicisme van Stravinsky, Hindemith, Prokofjev, en tegen de twaalftoonsmuziek van de Tweede Weense school. Ook in Lesurs werk wordt ruim baan gegeven aan het weids-mystieke aspect, waaraan vele religieuze Franse orgelwerken zo rijk zijn. Niettemin klinkt deze compositie zeer helder, soms bijna nuchter, kleurrijk en ruimtelijk gestructureerd. Vooral de fraaie eindfase, met een gregoriaans thema in het pedaal verwijst enigszins naar Tournemire. We mogen Gonny’s cd als een artistiek belangwekkend, historisch klankdocument beschouwen. Niet alleen zijn de uitvoe-ringen van een miraculeuze kwaliteit, ook Gonny’s toelichtingen, met die van Lourens Stuifbergen, verschaffen de luisteraar veel waardevolle informatie. De opnamekwaliteit doet weldadig aan en – last but not least – het omslagontwerp van Herma Ardesch, dat enigszins aan Theo van Doesburg doet denken, oogt heel smaakvol en transparant. De clichékreet ‘van harte aanbevolen’ komt wel wat erg braafjes over bij deze pracht-cd.

Kees Weggelaar

ALKMAARGrote of Sint-Laurenskerk, Koorstraat 2, 16.30 u7 apr Pieter van Dijk mmv instrumentale

& vocale ensembles Conservatorium Amsterdam (Rondom Bach)

ALMKERKGeref. Kerk, Voorstraat 16, 20.00 u7 apr Wolfgang Seifen (Berlijn), improvisaties.

ALPHEN AAN DEN RIJNAdventskerk, Julianastraat 69, 20.15 u5 mei Simon Stelling. Bevrijdingsconcert mmv

koperquintet Brasso

AMERSFOORTSint-Joriskerk, Hof 1, 15.30 u2 apr Minne Veldman (paasconcert)

AMSTELVEENUrbanuskerk, Noorddammerlaan 124, 20.00 u14 apr André van Vliet mmv Jan Lenselink

(piano). “Cantare”

AMSTERDAMOrgelpark, Gerard Brandtstraat 26. Actuele

programmering: zie www.orgelpark.nl.6 apr 20.15 u New European Ensemble &

orgels (1)7 apr 20.15 u New European Ensemble &

orgels (2)13 apr 20.15 u Dominik Blum & Jacob Lekker-

kerker (3 orgels & soundtrack ‘Sanctuary)14 apr Scroll Ensemble & orgels15 apr 14.15 u Gerben Gritter, mmv Vincent

van Amsterdam (accordeon) en Kamer-koor Amsemble olv Benjamin Bakker (werken van D. Manneke en J.S. Bach)

20 apr 20.15 u Aart Bergwerff en Daniel Zaretsky (op Utopa Barokorgel)

21 apr 20.15 u Guus Janssen, mmv Blokfluit-kwartet Brisk en Greetje Bijma (stem)

28 apr 20.15 u Kandidaten Sweelinck-Muller-prijs (programma n.n.b.)

De Duif, Prinsengracht 756, 16.00 u, toegang vrijwillige bijdrage

15 apr Gerard HabrakenRonde Lutherse Kerk of Koepelkerk, Kattengat 215 apr 16.00 u Pieter van Dijk en Matthias

Havinga (cd-presentatie)Willem de Zwijgerkerk, Olympiaweg 14, 20.00 u15 apr Tjeerd van der Ploeg (orgel &

gregoriaans)Augustinuskerk, Postjesweg 125, 15.00 u,

toegang vrij21 apr Angela Kraft-Cross (USA) ANDIJKGeref. Kerk, Middenweg 4, 20.00 u28 apr Hendrik van Veen & Hugo van der Meij

ARNHEMEusebiuskerk, Kerkplein 1, 16.15 u2 apr Wim Roelfsema

BEDUM (GR)Goede Herderkerk, Schultingastraat 1, 19.45 u14 apr Arjan Breukhoven

Wolfgang Seifen komt weer een improvisatieconcert geven op het Fonteijn & Gaal-orgel in de Gereformeer-de Kerk van Almkerk.

Deze rubriek is bedoeld voor orgelconcerten, al of niet met medewerking van solisten en/of koor. Wij vragen

een tijdige ontvangst van de opgave (zie hieronder) en de daaraan verbonden plaatsingskosten.

Opgave: liefst per e-mail aan Henk van der Weerd (orgelvriendwegwijzers@gmail.com) dan wel per post

(Graspieper 10, 8271 GV IJsselmuiden). Voor het meinummer kunt u concerten doorgeven tot 2 april 12.00

uur a.s. U krijgt altijd een bevestiging.

Betaling: De vergoeding voor plaatsing is € 2,25 per concert. Dit bedrag (of een veelvoud daarvan) graag

overmaken op IBAN NL57 INGB 0663 1548 20 t.n.v. Stichting ‘De Orgelvriend’ te Veldhoven, met vermelding

van de concertplaats en -datum. Er wordt geen vergoeding gevraagd indien er ook een advertentie wordt

geplaatst. Dit bij de aanmelding dan graag aangeven.

Wegwijzers

rgelvriendDe

Nieuwsgierig naar derest van de inhoud?Neem een (proef)abonnementof bestel een los nummer opwww.orgelvriend.nl

Proefabonnement van3 nummers voorslechts € 12,50

Of neem een abonnement.Het eerste jaar voor€ 41,25 daarna € 55,-(bij betaling via machtiging € 1,00 korting)

Cambridge, King’s College Chapel

Berghuizen, Amoor-orgel

Goes, Grote of Maria Magdalenakerk

Jaargang 60 • nr. 3 • april 2018

rgelvriendDe

Interview met Gonny van der Maten

Prijs los nummer € 6,99