De mens, de menigte

2 3

ColofonDichters in de Prinsentuin 2020 is een festival van NOORDWOORD.

NOORDWOORDViaductstraat 3 –159725 BG Groningenwww.noordwoord.nl

BestuurRob Pronk, voorzitter

Anneke Attema

Doeke Sijens

Tieske Slim

Margriet van der Waal

OrganisatieRolien Scheffer, directie

Correen Dekker, festivalcoördinatie en programmacoördinator

Maarten Praamstra, programmering en communicatie

Cora Ziengs, productie & administratie

Annie Postma, marketing en communicatie

Kim Jelsma, redactie, projectondersteuning (stagiair)

Redactieraad David Ashford

Esmé van den Boom

Myron Hamming

Rieuwert Krol

Jirke Poetijn

Lilian Zielstra

VormgevingStudio RATATA.nl, grafisch ontwerpKalle Wolters, illustratie omslagReyer Boxem, fotografie

Dichters in de Prinsentuin 2020 werd mogelijk gemaakt door:

54

GEDICH- TENBinnen een kleine flat, Osama Alloush _ 6

Op een dag, Kevin Amse _____________7

vreemd beroep, Sieger Baljon _______ 9

Wennen, Leonie Barnier ____________10

*, Christophe Batens _______________ 11

(weeshuis), Geert Jan Beeckman _____ 12

Of je leven lust (rauw), Charlotte Beerda __________________ 13

Waterwoorden, Karin Beumkes ______14

Wie niet weg is, Erik Bindervoet _____ 18

Where you took me, Cecile Bol ______19

*, Mark Boog _____________________ 20

*, Annegreet Bos __________________ 21

Ongeborgen, Marie Brummelhuis ____ 22

Batterijen, Joris Brussel____________ 23

Envoi, Elisa Candela _______________ 24

Impostersyndroom, Vanessa Daniëls _ 25

Boreaal, Paul Demets _____________ 26

Overkant, Dorien Dijkhuis __________ 27

Bast, Sylvia Dragtstra _____________ 28

De schapen, Mandy Mariska Eggerding __________ 29

4° N / 52° N, Babeth Fonchie _______ 30

*, Shari Van Goethem _______________ 31

*, Maarten van der Graaff __________ 32

Dien je? Dien je je? Dien, Jacob Groot 33

Reizigers, Corie Grootendorst ______ 34

vruchtbaarheid, Ezra Hakze ________ 35

Klodder, Micha Hamel _____________ 36

Menigten, Erik Jan Harmens _________37

wij gaan over in wij en over in wij en in wij, Saskia de Jong ________ 39

zusje, Asha Karami ________________ 40

we moesten de daken nathouden, Sabine Kars _______________________41

Wie gij worm, Hester Knibbe _______ 42

In de straten van Stadskanaal, Gerard Knolhoff __________________ 43

Cabo Creus, Bernard Lichtaard ______ 44

Gebed tot de vossen, Tomas Lieske __ 45

*, Lars Meijer _____________________ 46

Last, Lionel Newman ______________ 47

*, J.V. Neylen _____________________ 48

See you later alligator, Sarah Oortgijs 49

niet huilen, Maria, Elsbet De Pauw,

En dan komt die verdomde ochtend., Hendrik de Pecker _________________ 51

Jongensslag, Jirke Poetijn _________ 52

Gestolen tijd, Rachel Raetzer _______ 53

Spiegeltje spiegeltje aan de wand, Nghitti Saro _____________________ 55

Ik kan niet stoppen met lachen want als ik begin met huilen houd ik niet meer op, Alfred Schaffer ___________ 56

Geboren worden op 20-jarige leeftijd, K. Schippers ______________________57

klapwieken, Hein van der Schoot ____ 58

blikveld, Moniek Spaans ___________ 59

Netflix en Chocomel, Rik Sprenkels __ 60

Men en wij, maar laten wij, Bert Struyvé ______________________61

Tegen de avond, Elisabeth Tonnard __ 62

ik heb iemand nodig, Ron Vaessen ___ 63

naast, Leen Verheyen ______________ 64

Klaaglied, Twan Vet _______________ 65

Mijn democratie, Tom Van de Voorde 66

Niche, Nyk de Vries _______________ 67

Apocalyps, Dorien De Vylder _______ 68

Oet de tied, Willem Wierbos _______ 69

*, Joyce Willemse _________________ 70

Wisselplaats, Monique Wilmer-Leegwater _________ 71

Voordat hij valt, Lilian Zielstra ______ 72

6 7

BINNEN EEN KLEINE FLATIn Zwolle Binnen een kleine flat oefen ik om te spreken en ik heb veel woorden geleerd Maar alleen de hond van mijn buurvrouw heeft mij gegroetAls ik haar nu zie Vraag ik het haar gewoon Hoe is het met uw schattige hond mevrouw

In Zwolle binnen een kleine flat oefen ik om te spreken Gisteren bezocht een vriend-dichter me hij stierf in 2014Zijn naam is Leo Vroman Hij vertelde me: O, Osama

‘kom vanavond met verhalen Hoe de oorlog is verdwenen En herhaal ze honderd malen Alle malen zal ik wenen’

O, Leo Ze huilen en schreeuwen De kinderen, de vrouwen en de mannen Ik droom een verhaal voor alle komende dagen Ik beschrijf dan hoe de oorlog is verdwenen

In Zwolle Binnen een kleine flat oefen ik om te spreken Ik probeer, ik loop, ik ren, ik word moe, ik dans, ik lach, ik glimlach, ik huil, ik vlucht, ik vergeet, ik herinner, ik wens, ik wanhoop, ik hou van, ik kom terug, ik vlieg… en binnenin me schittert de begeerte van de geest zoals een ster die niet sterft.

Osama Alloush

OP EEN DAG Beloftes gebruik ik als lokaas om eerlijkheid in het wild te spotten.Zo beloofde ik mezelf om naar alle ongenoemde bestemmingen te gaandie ik in documentaires en in fotomagazines zie.

Wat me tegenhoudt heb ik niet in mijn bezit.Ik zeg wel op een dag maar misschien is die dag naderhand al voorbij.

Ik heb een lege lijst die ik afvink. Soms ga ik ergens naartoeom te weten te komen dat ik er was, achterafben ik er nooit geweest.

Kevin Amse

8 9

VREEMD BEROEP (lokatie 1)

met kleefkruid heb ikhet silhouet van de mensvan de donkere aarde geschrobd

waargebeurddagen achtereen, achter de dijk rook je de kwelder

het silhouet was van oliebollenmixde bosgrond was hard & kleiig &werd steeds verder opengehaaldgeen mos meer over

waargebeurd, twee, driemaaldaagsde mensheid was een kind een man in een blauw pak een vrouw in vrijetijdskledingik heb een vreemd beroep

van de donkere kleischrob ik met kleefkruideen mens van meel zingend

VREEMD BEROEP(lokatie 2)

simpel als was het koffiedikheb ik het silhouet van de mensvan de rulle grond geraapt &in een glazen potje gestopt

waargebeurdop veerkrachtig veen, dagen achtereenje rook stilstaand water & hazelaars

grond als koffiedik, om je handen doorheen te halenéén brug over uit het festival begon territorium van rode mieren,

waargebeurdaan de randen voerde ik de mieren oliebollenmix& smeekte hen bezie mijn publiek met zachtheidik heb een vreemd beroep

van het verende veenraap ik mens tot mierenvoer prevelend

VREEMD BEROEP(lokatie 3)

met vloeiende vegenheb ik het silhouet van de mensvan de blauwe scheepsvloer gewist

waargebeurddagen achtereen, midden in de stadop het dek brandde augustusbenedendeks overstemde ikhet geneurie van ventilatoren

krijt van franse rotsenop blauwhouten plankenmagistrale kruisspin vond telkensnieuwe grond voor haar web

& hoe jong we zijnin de diesel rook je de fijngedrukte plantenin het staal hoorde je keltische deurklinkende leeftijd van alles

buiten de zware patrijspoortenwrongen vlinderplanten zich uit de kade

een vreemd beroep heb ikdriemaaldaags wis ikwis ik in een heet ruimwis ik met vloeiende vegen de mens uit

Sieger Baljon

10 11

WENNEN Op dunne zolen liepen we elkaar tegen het lijf.Het marcheerde zoals het zijn moesttot de breedte van mijn hakken in de loop van maanden zich uitrekte in de hoogte en jij mij op een dagaantrof voor mijn schoenenkast op hoge hakken.

Nu vragen we ons af of het gewoonweg wennen isdat jij mij op borsthoogte ziet en ik jou over het hoofd.Ook weten we niet of we moeten wachtentot ik zal knakken.

Leonie Barnier

*Wij zullen tussen seconden nieuwe plekken blootleggen,

mooiere woorden uit onze buik schrapen, woestijnverzen uit plooienhalen - dat ze drinken en woekeren.

Wij zullen de lucht rimpelen, er alles aan hangen: hindesprongen, zwaluwen en honingwolken.

Sluit je ogen - ik zie wimpels op je huid en schitterend zoet aan je mond.

Deze dag is een buidel, een bolle wang.

Christophe Batens

12 13

(WEESHUIS) De ramen hebben de kinderen bijeen geroepen. Meisjes jongens ogen achter glas het is een heldere dag een schreeuw staat in de vensterbank.

Wat houden hun meesters achter de hand.Een stemmentemmer een traphal die galmten op bevroren tijden het ratelen van de bedden. Het grondwater uit het bange geslacht.

Verzwegen op papier tellen wij de ontelbaren de slaapliedjes die de benen breken.In precieze stiltes. In hele stenen onder een onaantastbaar dak.

Zij staan daar om te bestaanen wegen op het licht. Nu moeten wij kijken. Voor alle genade voor hun huidhonger naar affectie.

Wij staan verder af dan beneden. Verloren voor de kans hun namen ooit te weten.

Geert Jan Beeckman

OF JE LEVEN LUST (RAUW) je kunt niet foppenje kunt pijn en angst alleen verplaatsen vandaar waar het rot naarwaar het fermenteertvan een aardappel een roes maakt

ik wilde rustdus ik kreeg een stillevenen het fruit op de schaallag te rottengeen schnaps voor mij

ik deed mij te goed aan mijn (wat ik meende) welverdiende en sloot me daarna brakend op

ik wil geen kater zonder roes geen sober levendus dien het maar weer opangst, pijnrauw

Charlotte Beerda

14 15

WATERWOORDEN Ik ken een waterwoord.Ik noem het huilen of een regenklank.

Het alfabet van laatste letterswant onder je poriën bloeit nog het tropisch regenwoud.

Ik geef je daarom water.Morgen ben je ijzig blauwen ik wil je donkergroen denken.

Bloembed in de borderbloesem van lieveling.

Ik geef je daarom waterdroge holle boomstam.Ik ben de kleine spechtdie op je hamert.

En waterwoorden schreien op je huidhet Almachtig Amen van verdriet.

Karin Beumkes

WIE NIET WEG IS We moeten kiezen.We moeten ergens beginnen.Uit veel 1. Zie het zo: We worden wakker in de aftiteling, omringd door namen. We komen velen tegen, maar altijd onszelf.Spelers. Figuranten. Decorbouwers. Visagisten. Chauffeurs. Geluids- en stuntlieden.De fotograaf. De auteur. De directeur. De producent.De gebruikte liedjes, inclusief het nummer dat we nu horen,Gimme Shelter van de Rolling Stones.Het brengt ons terug naar het begin van de film:We zitten met z’n allen, dicht opeengepakt, hutjemutje, op slagroomwitte klapstoelen,in de kelder van de hoofdstedelijke boekwinkel A. te A.Bedaard begaan geïnteresseerd poëziepubliek. (Woud van mensen, woud van woorden, sta ons bij!)Rood, brandend tapijt.Fotoboeken over de burgerrechtenbeweging als kadavers opgestapeld op de koffietafelsnaast met poedersuiker en bloedjam besprenkelde Belgische wafels. (Woud van beesten, woud van centen, sta ons bij!)Op de achterwand worden kleurig vervloeiend in de oersoep dansende kubuskwallen geprojecteerd. (Woud van weinig, woud van veel, woud van niks, sta ons bij!) Tel de lichamen. Tel de levenden. Tel de doden. Tel niet mee. Fasten your triggers! Fasten your seatbelts!Wat is er aan de hand?Waar gaat het om?Wat gaan we doen? Gebeurt er, gebeurt er?We luisteren naar een optreden van Spinvisvertolkt door een heavy bebrilde, in Leger des Heilsuniform gehulde Vlaamse acteurdie eruitziet als een superstud die lijdt

16 17

aan klierkoorts of kusziekte en keuzestress.Het luisterlied dat hij ten gehore brengtis een aftelrijmpje, in een speels bossa nova-ritme, van 100 tot 1.Na nummer 88 de duikboot krijgt een zoentje van de baviaanhou ik het voor gezien.Op de trap naar boven vang ik,tamelijk zeker van mijn zaak,nog enige flarden op van nummer 87: paniek van de maan een kat in een bloemenvaas wie wast zijn kleren?In de computerruimte, waar zich de virtuele database bevindt,zie ik Gerard Reve staan, met roetvegen op het gelaat enlange rastakrullen gedrapeerd over zijn schouders.De volksschrijver draagt een kapiteinspet en een halskettingwaaraan, vredesduiven en haviken broederlijk vereend, swastika, hamer en sikkel, kruis en ban-de-bom-teken hangen.Voorovergebogen bestudeert hij een vitrinewaarin Amerikaanse munten en exonumia zijn tentoongesteld,een tijdelijke bruikleen van het Oval Office zelve. In Wot we trust. Niet onvriendelijk legt hij uit hoe zwaar het zoude zijnal die ‘muntjes’ mede naar huis te torsen. – Neem aan dat er een man is, vervolgt hij dystopisch-ironisch.Die man is kassier.Die kassier gaat in trendy hip Chelsea schoeisel over Gods herenwegen. K-k-k-kortom, uh… uh…een brave, k-k-k-keurige uh… hardwerkende vaderlander… Het sterke verhaal stokt enigszins. Stotterend.Zijn begerige oog valt op mevrouw Nimmermeer en haar dochtertje Kitty,woonachtig aan het Koningspalmplein, geen slurb,en voorlopig gelukkig voor gentrificatie behoed,die zich nieuwsgierig bij de vitrine hebben gevoegd. – Zoude het niet vreselijk lollig zijn, zegt hij tegen het meisje,als jij een spaarvarkentje was? Dan zoude ik wel wetenin welk gleufje ik de centjes moest stoppen!

De moeder trekt het meisje weg. Ze belt de politie niet. Ze stapt niet naar de krant. Ze heeft het opgemerkt. Ze gaan vissticks eten. In een cannabinoïde wietwalm komenuit de kelder kreten, nummer 62, in koor: Mantra’s voor de menigvuldigheid! Ik wil handjes zien!Mij niet gezien!Met je morele geluk alleen konkel je niet. Ik vlucht naar buiten, met een rare smaak in m’n mond, met m’n handen over de oren,om deze als dreigbrief vermomde oneliner, deze non-conclusie van een clou in een alledaagse win-win sitcom met een hoog herkenbaarheidsgehalte,waarin plotseling een francofone businessclass reizendeexpat in minirok als van een satellietschotel uit de lucht komt vallen, niet te hoeven horen. Lucht!Op het plein het standbeeld van ’t Lieverdje in een bekisting ingepakt beklad met leuzen: niet openen bevat kankerverwekkende stoffen uche uche uche! piet gaat en klaas komt niet meer! ex uno de pleuris! De pareidolie der wolken bezorgt mij in een picoseconde woedende gezichten van blueszangers, jazzmusici, peaceniks en zwarte panters.Ik ontwaar grasgoudhaantjes, vioolspinnen,een dampend bord carbonara,een schotel wee en een AK-47.Voor mijn geestesoogwordt in een attosecondevan aarzelingen, besluiteloosheden,biologisch afbreekbare transformaties, variaties, mutaties,dubbelzinnigheden, dubbelzijnigheden, vervellingen, zelfkwellingen,

18 19

en vele in de lucht en kosmogene stralingzwevend gehouden betekenisseneen ware doos van Pandoraaan beelden opengetrokken,als ware het een blik sappige regenwormen ten behoeve van de visvangst.Uit luidsprekers bevestigd aan lantaarnpalen schalt nummer 22, een quiztune: Pierre! Wat hebben ze niet? Deze unieke duimendraaiset van Lefthand Willy!Uit luidsprekers bevestigd aan lantaarnpalen schalt nummer 21, een protestlied: Mississippimaan. Geboren: bij de rivier. Kleur: zwart. Aantal: geen.Uit luidsprekers bevestigd aan lantaarnpalen schalt nummer 20, een hiphophaiku: Kleur: zwart. Aantal: geen. Gestorven: bij de rivier. Minnesotamaan.Uit luidsprekers bevestigd aan lantaarnpalen schalt nummer 19, een smartlap: Seamus huilt en zingt: diep in het donkerste bos valt licht op de grond. En uit 1 veel uit 1 viel uit 1 val uit 1 gevallen in tot tijd vervallengedicht ik de menigte menigten woord ik de menigte menigtenwoorden de menigte woorden mij.

Erik Bindervoet

WHERE YOU TOOK ME I had never cut my fingernails; would only retouch occasional casualties – cracks on thumbs, hooks onindex fingers, too long witch-like pinkies. Not once did I sit down with a pair of tiny curved scissors to trim down all ten. But I live here now, inside

your outside dream. My gloves can’t competewith cupped hands shovelling fresh molehills into planting holes and biodegradable pots.No nail brush can handle the wet earthhugging and sucking ripe parsnips.

At night I pull you on topas usual, I run my hands down your back– this time you kiss my neckdifferently.

Cecile Bol

20 21

*Niet de stad stinkt, maar de mensen stinken.Ze ademen en zweten, vlezen fabriek;ze maken mij, elkaar en alles ziek,

en in de grachten gist het. Ze verminkenalle leven met hun sloddermotoriek,en niet de stad stinkt, maar de mensen stinken.

Wat kan ik anders dan me steeds bedrinken?De nuchterheid, de roes en de paniek:ze maken mij, elkaar en alles ziek.

De dampen stijgen op en ze bezinken,er tolt een eeuwigdraaiend mechaniek.Ach, niet de stad stinkt, maar de mensen stinken.

Zie hoe ze rotten, rochelen en hinken;mismaakte, onverkwikkelijke kliek.Ze maken mij, elkaar en alles ziek.

Hoor toe hoe donderend de klokken klinken,hun zegen spreidend, zwaar en tiranniek.En niet de stad stinkt, maar de mensen stinken,maken mij, elkaar en alles ziek.

Mark Boog

*wij schrijven vanaf hierwij schrijven nu

als langoustinesen iedereen zoekt werk

smaak van kersen en een gieter en een tong

zomers gaan we op in sepia

Annegreet Bos

22 23

ONGEBORGEN Toen werd het oorlog parachutes landden sluipschutters hingen als apen in bomen om jou te raken, met mijn handen blindeerde ik mijn ogen de bom kon ieder moment barstenmaar jij zaaide klaprozen in onze tuin kocht pindarotsjes voor bij de koffie haalde haardhout voor een strenge winter zonder jou.

Hoe kon ik neutraal blijven waaromgoddomme rijmt tumor op humortoen ook onze laatste schuilkelder in puin lag schraapte de dokter zijn keel keek zo droevig dat ik hem wilde troosten of hij zijn hagelwitte jas soms met Biotex waste kon ik vragen, zacht voor de tijd van het jaarwas natuurlijk ook een goed onderwerp van gesprek maar we staarden gehoorzaam naar een lichtbak vol zwarte gaten en kraters alsof het astrocytoom in jouw hoofd een saaie dia bij het eerste uur aardrijkskunde was. En toen ging jij dood het was de warmste augustus ooit een nieuw hitterecord zei de weerman trotsalle bloemenkransen kwijnden de witte linten hingen roerloos halfstok had het maar gehageld, toen alle cake op was deed ik mijn kogelvrij vest uit en probeerde mezelf weer terug te vouwen tot embryo in een te groot bed voor mij alleen.

Marie Brummelhuis

BATTERIJENSoms koop ik batterijen zonder naar het formaat te kijken.

Puur vanuit een drang ze ergens in te steken. Licht te maken. Beweging af te dwingen. Om te zien waar ze in zouden passen. En wat er dan gebeurt. Ik zou zo graag eens batterijen steken in een dof geworden mens in ruil voor verlichting of in een zieke boom.

In mijn opa die op goede dagen nog net in staat is zijn broek vol te pissen, terwijl hij zijn stropdas achterstevoren draagt en me aanspreekt met Johan terwijl hij met koontjes op de wangen om mijn handtekening en herinneringen over mijn tijd bij Feyenoord vraagt. Soms zou ik ergens batterijen in willen steken. In de hoop dat er nieuw leven uit te halen valt.

Joris Brussel

24 25

ENVOI

voor Jonathan

stel dat ik had geweten

dat jij in een slik en een zucht tot nestvlieder zou transformeren.

zou ik

jouw broedtijd hebben vertraagd?

of leer ik

dat moederschap rekbaar is en moederliefde zich keer op keer

vernieuwt.

zo mooi hoe jij nu uitvliegt. wij wuiven fier en

kijken uit naar elke terugkomdag.

Elisa Candela

IMPOSTERSYNDROOM er zijn dagen waarop ik mijn muren van stucwerk verdenk zoals nu misschien wel een beetje

ik leef in een kindertekening van een zee één ononderbroken golflijn van boogjes in cadans

nu ben ik opnieuw luid chaotisch in mijn nonchalance die koert als Rococo van de witte producten

tot de deur zich straks achter me sluit

dan wacht ik gewoon weer tot je me streelt met de vaarrichting mee

omhoog

Vanessa Daniëls

26 27

BOREAALWe halen onze schouders op, schudden de kou af. De weg die we hebben afgelegd, verdwijnt terwijl we de mist in wandelen. Als bedekt met watten

alles. Verzachtende omstandigheden. Het is geen wandelen, maar waden. Het is geen praten, maar woorden horen ritselen bij het uitademen. Ze blijven achter onze stembanden

opgesloten. We vragen ons af hoe lang we nog om elkaar heen moeten laveren. We vallen niet stil, laten ons niet verwijderen, bewegen voorlangs. We dansen verder als schaduwen

op het straatbeton. De anomalie van esdoornzaden, runentekens ons ingeprent. Geen Gutmensch kijkt op van het ok-gebaar, het instemmend knikken, de flits van het mes, een ander licht

op onze daden. Door de mist heen bloedt de ochtendzon.

Paul Demets

OVERKANT je zet een vinger op de kaart, trekt een lijntussen landen, zegt: dit is eerder gedaanzo gaan we aan boord, varen uit

slechts weinigen halen de overkant, zeg jeweinigen komen ooit in een thuishaven aan

na dagen van deining eindelijk landwe zien daken van huizen, we ruikende grond

bomen en mensen die in een vingertop pastennemen al gauw je hele handhele hart in beslag

wanneer we aan land gaan, gooien westenen over onze schoudersom te zien of het een jongetjeof meisje wordt

Dorien Dijkhuis

28 29

BAST de boom in zijn tuin zong hem te laagdus hij moest hem transponerentoch hou ik van die klank – bast

leg een hand op zijn buiken voel hoe z’n bast tot leven komthoe zijn sap stroomtlaat me nog een lente dromen

en ik hou van bijenook al brommen ze amperzijn de bloemen opwie denkt nou bijen dromen nietheeft ongelijk

laat me op mijn buik liggen en wachten tot hij mijn rug streelt en zegthet kan de zuurspons niet schelen of zeewater zuurder isomdat wij maar wat aanrommelen

troost zit niet in woorden wel in strelenzo vergeet ik dat bijen dansenvergeet ik hoe smeltwater aan koude lippen hangthoe hoog bomen zingenvergeet ik hoe kort mijn tijd, steeds korter

een beetje dromerij kan wel helpen als ik het zoemen mis

Sylvia Dragtstra

DE SCHAPEN Hij is de man in het portiek die zwijgt als je hem groet. Hij is de hond, de tanden en de tong, de buurman zonder reserve, het hekje rond de tuin. Hij is in mij als fietser, de vloek, de afgesneden hoek de achterlijke idioot en iedere malloot die de weg berijdt als een te temmen paard. Hij is in jou de onopgeloste ruzie, de haat die tiert op woordeloze grond. Hij is de landmijn in mijn illusie dat goed het kwaad uiteindelijk overwint. Hij is wat je ontgaat tijdens het sluiten van je ogen het wachten op betere woorden, de niet uitgestoken hand. Het blinde paard, het beloofde land, de heilige boeken en de wet waarachter je je verstoppen kan. Hij is de ander maar nooit alleen, de vaderlander de medestander, soms ook is hij de buitenlander. Hij is – waar je van buiten naar binnen loopt, de ramen en de deuren sluit – het biertje dat je haalt voor jou alleen – het stapje waarmee je naar voren dringt – de stem waarmee je luider zingt – het gefluisterde geheim in het andere oor. Hij is mijn huis en niet het jouwe. Hij is – hier mag jij geen beter leven bouwen. Hij is – van mijn moeder mogen er maar twee blijven slapen de snoepjes zijn op, het lachen achter de handen. Hij is altijd de tegenstander. Het is hier vol. Geen plaats. De grens. De haat. De volle trein. Hij is de overlever. De man die nergens meer van schrikt en nergens meer voor wakker blijft. Hij is de man in het portiek die zwijgt als je wil praten de schaduw in donkere straten, de hond, de tanden en de tong die likt. Maar bovenal, in nachten waarin ik slecht kan slapen is hij toch steeds weer de schapen.

Mandy Mariska Eggerding

30 31

4° N / 52° N We staan voor de waterput inDouala, waar ik woon met mijn nicht.Ze ruikt naar een meerkleurige kabba dieze ontgroeid is, maar waarvoor ik nog teklein ben.

Terwijl leeuwenkinderen om ons huisdolen, de geluiden van de marktnagalmen in de tranenput, nestel ik dieperin de omhelzing van mijn nicht. Het is hieronbestemd ouder worden.

Achtenveertig graden noordwaartsis mijn huid als leer uitgerekt ende borst van mijn nicht vervangendoor die van een volwassen vrouw,

lieverhad ik alles gehad.

Babeth Fonchie

*dochter. het is nu jaren later. nog stroom je

uit me weg. toch blijft het vaag vermoeden

dat je kind en kudde bent. een hart dat klopt

is overbodig voor leven

onder de huid. verdwijnen is een vorm

van blijven. verlies dat geen datum kent

vooruitzicht zonder verwachting. waarheid

die niet went. ondertussen blijf je

stromen

ga je

niet

weg

je laat je niet herleiden. tot een plek. een mens

dochter. kudde. kind. een vreemde. voor altijd

je bent

Shari Van Goethem

32 33

*dit werd geschreven na een tijd een stroom

genoise-cancellede geluiden en de bedorven marsepeinsmaak van het echte

dit kwam tot stand naast een werkmail voor de werkgevers

buiten lag vastgoed in de zon ugh

binnen zat ik op de stoel met de rafels

vroeg me af of jij soms ook het gevoel hebt in een onherbergzaam paleis te

wonen

waar je versuft of grimmig door de zalen dwaalt de vloeren glimmen dof

de harnassen zijn optimistische dode klankkasten ik herhaal

de harnassen zijn optimistische dode klankkasten

er zijn deuren die niet open mogen delen van de hofparken zijn afgezet

de wind voert kreten aan en in de stilte van het paleis val je in slaap

ben ik nog wel in leven denk je of kijk ik afwezig naar binnen bij de levenden

kijk ik door een ruit van natte leisteen naar een oprijlaan van kiezels

die in droge kilo’s in het donker liggen ik herhaal in droge kilo’s in het donker

liggen

weet ik daarom niet hoe ik een zin schrijf die niet eindigt in een zich

volzuigende punt

ik herhaal een zich volzuigende punt

en steeds kruipen er gevoelens uit de fortificaties waarin besturen zetelen

en moeten jij en ik de gevoelens kleine hapjes bedorven marsepein voeren

je herhaalt de droom over het smetteloze slachtoffer

is de droom van de politiestaat

trouwens

het kabinet heeft me in mijn remslaap gevraagd

in een reclame voor een groene bank een vader te spelen

ik ben jongensachtig en goedkoop een soort verloederde jesse klaver

vannacht hebben we het opgenomen en ik lachte en knikte mijn buren toe

holde achter mijn kinderen aan door het gras waar alles ontbrak en niemand

ons riep

Maarten van der Graaff

DIEN JE? DIEN JE JE? DIEN Dien je? Dien je je? Dien

je je te? Dien je je te

gehoorzamen? Moet je

doen wat je zegt? Moet je

als je niets hoort blijven

luisteren? Kan je luister

zeggen en toch niets

horen? Kan je luister

horen en toch iets

zeggen? Heb je nog

niet gehoord wat je al

verkeerd hebt verstaan?

Jacob Groot

34 35

REIZIGERS Die keer op keer herhalende beeldschermen zie je niet vaak meer in het straatbeeld.

Witgoedwinkels zijn zeldzaam geworden. En wij voorbijgangers, achtergrondinvullers

in levens van anderen. Aan de zijlijn wachten we op een teken. Eventjes dansend in beeld,

dan weer af. Als ronddraaiende koffers. Ongemist, ongevonden, spelen we mooi weer.

Tot één ons aanstoot. Kijk, dit is mijn huis. Ik vind je mooi. Blijf nog maar even hier.

Corie Grootendorst

VRUCHTBAARHEID ik hoor het rinkelen van de ratelpopuliertrompetgeschetter door de ruggengraatblaadjes wervelen door mijn zenuwbanen kippenvel langs mijn buik

kijk daar ligt het sperma van een esdoorn zijn helikopterzaad: het zijn net dronesde wereld een grote vruchtbaarheidsklinieken maar wachten tot het wortel schiet

ik vang het zaad op in mijn rok en mag het straks naar zee toe dragen schuimend wacht hij me op ik moet dit ritueel nu steeds herhalen

in de stad staan bomen in mijn tuin en ’s nachts graaf ik ze uit de instrumenten in mijn lijfhoor de wind gaan langs mijn eierstokken:

tweehuizig kan ik niet verplaatsen.

Ezra Hakze

36 37

KLODDER Er woeden getallen in mij vraagtekens zonder genade

vraagtekens?een menselijke stemeen stem uit de verteroepsel roept

pindasaus of ketchup wil zou graag lust

en codetaal vecht zich vanuit synapsen naar de stembanden dus

daarvoor mysterie ik ben tweeof drieopties buitelen

de toonbank fronst help de anderin mij wil mayo liever hoor het

vochtig verdeelstation draait dolle overurenspeeksel fantaseert

extra dikke kloddersvoor alle types in mij

keuzestress zegt de marketingmantijdsdruk

zegt de psycholoogmeerstemmigheid zegt de componist

en wat zeggen die oenige big data nu?

Die weten toch altijd alles?

Micha Hamel

MENIGTEN tussen ons zit geen licht meer

wij bestaan uit elkaar

alsof onder ijsverstijven

in de diepte onder je zie je m’n afdruk nog in het hoeslaken nahijgen

niet doderdan andere doden

toch word jebovengemiddeld vaak aan meaangeboden

je zegtik weet niet zekerof er iemand achter me loopt

maar je weet het wel:versnel

Erik Jan Harmens

38 39

WIJ GAAN OVER IN WIJ EN OVER IN WIJ EN IN WIJ we zagen vuur onder het hek doorkruipenhet baltsen tegen een achtergrond van vlammenhet rijmen van de bloemen

we jagen de komma nawe denken erover en dan is het bedachtwe wachten op een rechte bocht

we nemen stiften om stelsels te kleurenwe schrijven brandende brieven: daar dan en datwe hebben geen zin om futloos te zijn

we hebben een achterbank vol ideeënwe zitten goed, maar het kan beter(we hebben geluksonderzoekers)

we worden overtollig geborenmerken dat er ruimte is tussen de orenwe hebben een kindje met mosterd gevoed

we vermeerderen het begeerdewe begeren het vermeerderdewe zijn niet het zuinige halfrond

we kregen prompt een reactie van riawij hebben meer holtes, onze walging is groterals we bloeden hebben we honden als vrienden

we kopen een hond, geven hem zijn naamwe gebruiken onze naam ijdelwe hebben een hartig woordje te spreken met ons

we verschillen van strotnieuwigheid: we drinken middenin de zinkuren: we drinken het brood

we komen uw grenzen verleggenwe willen het robbertje vechtenwe schuilen zo goed dat geen stilstand ons vindt

we kennen de truc al: structuurwe bakken er in de blini-pan kleine dikke blini’s vanwe zijn nog op zoek naar atlantis

we kennen de achterwaartse gedachtewe hebben de impact van een impassewe houden afgetrokken begrippen voor werkelijkheid

we likken het spuug van de kurkenwe zijn er om het lavenwe hebben het accent van hier om de hoek

we missen het metrumwe zijn helder en hallucinerenwe zitten als mensen die op willen staan

Saskia de Jong

40 41

ZUSJE ik reis af naar mijn zusjetwee jaar geleden ging ze op vakantienu heeft ze een baan en een man daar

ik laat haar een gedicht lezen‘was papa echt vogelverschrikker?’ ik knik

we gaan naar een shooting range‘als je geen hobby hebt ben je geen echt mens’ze geeft me een ar15 en noemt hem gebruiksvriendelijk

de volgende dag in whole foods houdt haar handooit zo kleinde pen in stevige grip een driehoekige brandwondop haar pols mijn ademhaling synchroniseer ikmet die van haarhard drukt ze de punt op het papier en tekentik bedank haar en zeg dat ik snelterugbetaal ze draait zich om en loopt naar de deurals je het een deur kan noemenwe zouden toch een foto maken?

ik loop haar achterna langzaam lopen weachteruit naar de ingang ik denk aan de keerin het park dat we ruzie kregen en ikop de schommel bleef zitten

Asha Karami

WE MOESTEN DE DAKEN NATHOUDEN die dag ben ik weer thuisgekomenom schade aan te richten

razen om te vergeten voor de duur van een uiteenvallend lichaam

ik trek me terug in de botten van een smeulende stad maak opnieuw onbeduidende huizen aan

en buiten fluit een man tegen de nacht

Sabine Kars

42 43

WIE GIJ WORM Een kleine nomade schuilt in mijdwaalt door velden en stegen, ik

kom mij tegen herken behaaglijk een deel verwerp een ander niet te verteren spiegelbeeld dat rimpelt in water of als een bedenkelijk fata morgana

mij verontrust. Lief, naarstig spitten wijgrond om leggen de worm bloot, doen

ramen en deuren op slot of gooien die open om welkom te heten, wij: x en y

met witregels. Weet je nog die keer dat er een storm opstak en we

beschutting zochten in een stal en de dieren ons zwijgend aankeken

herkauwden: ik ken jou ik ken jou –

Hester Knibbe

IN DE STRATEN VAN STADSKANAAL Ik zie geen opening, geen bos door de bomen maar ellenlangdiep oorsprong onder verschiet.Een uitzicht zonder haven.

Mijn hoofdpijn is grijs, koffiezwart de zegen. Ik ontloop de handshake van het leven, ontken de megafoon. Ik zie splinters in de ogen van Maybelline, het meisje van de buren gooit de eerste steen.

Maar ik geheel anders. Ik neem van mijn myeline. Zonder heroïnekomt niemand de hemel in. Ik ben verdwaald,vang de eerste steen en buig naar de lakmoesproef.

Maar in deze straten groeien biezen tegen de klippen op-bouwen wijzen hun huizen op een rots. Hier loopt men onberijmdde straten af en wordt mij verteld wie Marlène Dietrich is- waarom ik de laatste tijd zo vaak moet huilen.

Hier is de zomer vol druilerige liefde. Hier ontmoet je kromme mensen, recht voor de raap. En als je hiernaartoe wilt komen, draag dan wat bloemen in je haar.

Gerard Knolhoff

44 45

CABO CREUS Hier gaan we rustenwaar de zee het land kustmet een mond vol stenen en zand. Onder het oppervlak liggen gestorven schepenmet onleesbare namen, de wind waait de geestenvan zeelieden als witte schuimsporen over de golven. De zee heeft schuilplaatsen in de rotsen gebeukt,de branding knikkert met stenen die rond zijn geslependoor het eeuwenlang heen en weer rollen, ze ratelenmeer dan dat ze praten; ze zijn oorverdovend. Meeuwen krijsen boven de makrelen, in de spletenoverleven hardnekkige plantjes, stukken houtspoelen gebleekt en gezouten aan. Het is een toneel met alleen rekwisieten,de vuurtoren is onbemand, een koestaart vanaf de klif.

Bernard Lichtaard

GEBED TOT DE VOSSEN Rekelse roodbruine jagers op de grens van beschaving en natuurjullie beet is roestig ijzer jullie woning een middeleeuwse roofburcht.

Licht is jullie dansante pas jullie zijn de kleuren in wilde tuinenwaar alles dooreen groeit alles druipt van vermiljoen en smaragd.

Waar het katijft het verbast en verbladert het lupijnt waar allestwijgt en verpluist waar het onophoudelijk kruit van licht vosgeluk.

Vrouwe vos moederste van alle dieren wees ons een voorbeeldleer ons geduld en waakzaamheid in magere tijd behagen.

Leer ons de kleinen lief te hebben te zogen te drenken te stuttenbemesten begieten verpakken in vloeibladen bloeiende poëzie.

Leer ons hunkeren naar uw lusthof waar de duistere ingangbedekt wordt door scrupuleus groen waar de amoureuze

takken met dorens en met eigendunkelijk opstandgegroeide poederbestoven bollen van meisjesbont omhelzen.

Tomas Lieske

46 47

*Een opstaand raam tegen het alleen zijn. Ik heb je niet horen binnenkomen. Sliep ik al? Zag je de muren, de spinnenwebben? Er bleven stemmen achter hangen. Ik ving het zware ademen op van een droom.

Mijn broertje kan niet zonder mij in slaap vallen, we spelen met onze vingers in elkaars mond. Onze tong is een glijbaan, onze tanden de vangrails. We fluisteren, hier liggen de grote jongens.

Waarom slaap ik niet op de bank? Op straat wordt ons bestaanonderschreven in iedere stap. Naast jou loop ik onrustig.Je aanwezigheid is kauwgum onder mijn schoenzool.

Niemand staat op ons te wachten. De staat leeft op bij onze mislukking. Hoeveel gezichten mag een straatbeeld ontsieren tot het ordeverstoring is? Had ik je weggedrukt door bijbaantjes?

Misschien genoot ik ervan, terwijl je de handen van onze vader groeide. Ik heb eruit gegeten. Over delen heeft hij mij niets geleerd,plaatst naast ieder succesverhaal een crematorium.

Lars Meijer

LASTThe day a stranger offered me $30,000 and my mom left, time moved back to the weekend before school starts. Late summer night, crickets chorus of whispers pouring through open windows ripples of black honey, now filling the room and now emptying and now filling again. Kids shouting final declarations echo to the bottom of the clubhouse swimming pool floodlit beside forest shadows. A Friend asks me: Are any of them the same as me? When people reveal themselves as nothing more than water, air, earth, and fire, will be the last day I sit waiting for the cold snap at the edge of Autumn.

Lionel Newman

48 49

*Ik maak sardines schoon in juli

sta in de blauwe gedachte

en in mij het weten van een vrouw

met het hoofd naar beneden.

Ze lacht, trekt aan zenuwen.

Ik doe niet mee, grijns niet zoals zij.

Zij weet niets van deze klimrozen

van hun groei naar het blauwe zijn.

Ik zeg haar: het overvloedige is mooi

en zij antwoordt dat ik droom.

Er zal uit mij geen baby vallen,

slechts de schaduw van haar hoofd.

En ik ben als de dood

dat men haar ontdekken zal,

in mijn ogen zal zien dat er geen begin

maar een einde in mijn lijf oprukt.

Ik neem een sardine, trek het mes langs zijn buik

en dofbruin en dofpaars en dof

vallen de vormen – het doet me niets.

God weet wanneer zij in mij vervagen zal,

ik haar zal herkennen in de schaduw

die als een schaar uit mijn voeten trekt.

J.V. Neylen

SEE YOU LATER ALLIGATOR Haar gezicht zweeft seconden lang, zo dichtbij dat ik het aanraken kan. Maar ik ben die beweging ontwend en houd me vast aan de lijn van de hond. Als ik me vertraagd omdraai verdwijnt haar fiets – naast een andere fiets – al in het duister waarin ik tast. Thuis was ik mijn handen net zolang, totdat mijn vel openscheurt als carbonpapier, maar de afdruk van haar wang zit al onder mijn huid. Ik lees mezelf in slaap bij Een bed vol schuim: ex-geliefden bestaan niet, een geliefde is een geliefde of niet. Als ik mijn ogen weer open, liggen op het kussen naast me twee behaarde flaporen; de hond is van het voeteneind opgeklommen tot echtgenote. De streep licht tussen de gordijnen verraadt de ochtend, maar niet welke dag van de week het is. In de film die ik opdis, The Lobster, wordt eenieder die er niet in slaagt de relatiestatus te bemachtigen, in een dier naar keuze veranderd. Als alleenstaande schrijver koos ik niet de kreeft maar de inktvis: een weekdier, een koppotige, ik ben een walking head geworden; ik spuit alleen nog inkt. De zon schijnt nog altijd, de hond wil naar buiten. Op een bosbankje maak ik een praatje met een gepiercete tatoeëerder. Zijn volgende tattoo staat gepland op zijn hoofd: de teddybeer die hij in zijn jeugd gemist heeft. Nadat hij tussen de bomen verdwenen is besef ik pas, dat ook hij een inktvis was. Maar dan eentje die het ultieme ont-beren weet te keren. Ik moet hem terugvinden, ik wil een tatoeage van armen om mijn middel, die met me wegdansen.

Ik leg mijn wang tegen warm boomschors en check of er nog nieuws is. Niet van haar, maar: De alligator van Hitler is op 84-jarige leeftijd overleden in de Moscow Zoo. Volgens zijn verzorger hield hij van massages met een bezem.

Sarah Oortgijs

50 51

NIET HUILEN, MARIA deze ochtend werd er een illusie geboren en een ontredderde omhelzing ontwaaktmet stamelende handen namen wij foto’s van Pluto en ik flitste overbodig

onze ledematen kunnen daveren en we kunnen bewegen op de maat van een of ander eposwe kunnen een militie misdadigers opstellenons intellect dodenterwijl iemand heel luid lalt dat iets niet raadzaam is

een ander knarst het hart uit z’n lichaam

in een natte nacht begingen wij een nazomerzonde,toxische dampen kronkelend in het licht van een tegenstelling

zing voor mij nogmaals een hymne, angstvallig lonkend naar de volle Maanen wij geloven in deze verbeeldingwant zonder koffie blijft de ochtend roes en ontnuchtert de nacht nooit meer

iemand trekt hevig bloemen uit de grond en ik vraag je of dit vandalisme is of niet te stoppen hartstocht

dit is blasfemiestottert iemand, tergend wetend wat ieder woord betekent

Elsbet De Pauw

EN DAN KOMT DIE VERDOMDE OCHTEND. Er zullen geen croissantjes gegeten worden, er zal geen ochtendadem geroken worden. De verse trekvlek in je IKEA-dekbedovertrek voelt warm als een aanraking, een ventilator pompt je zweetlucht van dagen door de kamer, je zou kokhalsneigingen krijgen als je jezelf ruiken kon.

Zou je opstaan over straat gaan en zien hoe kinderen figuurtjes tekenen in het stof dat uit de Sahara is overgewaaidom vervolgens hier op de voorruit van een geparkeerde auto neer te slaan.

Alle beweging onderhevig aan wrijving valt uiteindelijk stil.

Zo ook jij, hier in bed. Je rolt je op, scrollt tot je ogen branden als na een chloorbad, van een camping ergens in Frankrijk-noem-het-de-Dordogne. Jullie waren er samen heengereden in de MINI Cooper van haar vader, de wagen was stampesvol afgeladen. De camping was verlaten. Jullie hebben je toen nog vermaakt.

Hendrik de Pecker

52 53

JONGENSSLAG Ik dacht dat het aan de jongens lag,Zij zeiden: je bent een emmer, een zwembadje bent een meerwij willen vastgehouden worden Ik zocht naar mensen die voor elkaar in konden staanIk bracht zomermiddagen door in de schuur bij Jan,die alle andere meisjes pijn deed Hij droeg witte spuugjes in zijn mondhoekenLichamelijk leken we voor elkaar bedacht

Op de fiets naar huis huilde ik vaakZwaaide soms naar de buurman die eens zeidat ik nogal ruim was voor mijn leeftijdging aan tafel bij mensendie dachten dat woorden een aanraking konden vervangen

Jirke Poetijn

GESTOLEN TIJD Hij kwam naar Minnesota voor een nieuw beginvond een thuis, kreeg een baan, leerde dansen.Ze noemden hem beschermer, trouwe vriendhij komt vanavond niet meer thuis. Hij werd wakker met de zon op zijn gezicht de wens om alles te doen wat hij kondie avond heeft iemand zijn tijd gestolen hij komt vanavond niet meer thuis. Er wachten kinderen tot ze wakker worden er wacht een meisje dat haar opa niet kenter wachten broers, een tweeling, een geliefdeeen hele stad bij een lege stoel. Je hebt me een minuut cadeau gegeven hij had tien keer adem kunnen halen.

Rachel Raetzer

54 55

SPIEGELTJE SPIEGELTJE AAN DE WAND ik keek in de spiegel en zag een kind omringd door kroes haar, de op elkaar gestapelde krullen die alle richtingen leken uit te groeien, werden bijeengehouden door parelwitte linten. Ik was op zoek naar mijzelf en hoopte dat de spiegel mij antwoord kon geven op een vraag die ik al een tijdje met mij meedroeg. Een vraag die op mijn schouders rustte en hoe hard ik ook schudde, de vraag viel er niet vanaf

ik had in mijn geschiedenisboek naar een antwoord gezocht, maar vond slechts één bladzijde toen ik mijn schoolmeester erover vertelde zei hij dat is een zwarte bladzijde uit de geschiedenis en hij zei de klas door te gaan naar de volgende pagina

gepassioneerd en triomfantelijk werden oude grootheden opnieuw tot leven gebracht in het versleten klaslokaal. Ik zag hoe zeehelden glorieus en heldhaftig voorbij voeren in hun geornamenteerde houten zeilschepen gevuld met porselein, thee en specerijen

bladzijde na bladzijde met roem en faam kwam in mijn hoofd terecht

ik keek weer in de spiegel en zag een vrouw met gladgestreken zwarte haren, de op elkaar gestapelde krullen waren verdwenen en veranderd in een schoonheidsideaal dat onbereikbaar wasik zag hoe mijn spiegelbeeld vervormd werd door heldinnen met lange blonde lokken en afgeplatte dunne billen. Ik zag hoe een geconstrueerd wit schoonheidsideaal langs treinstations voorbij denderde en keer op keer via media en glossy modebladen terechtkwam in mijn spiegelbeeld

ik zag hoe de vraag mijn ogen bedekte, mijn keel dichtkneep ik zag hoe een traan uit de spiegel sprongik hoorde hoe de spiegel tegen mij zei: “Jouw kleur is niet de mooiste van het land”

ik besloot niet meer in de spiegel te kijken en draaide hem om

de jaren verstreken en op een dag riep de spiegel mijn naam

ik keek in de spiegel en zag hoe het spookbeeld van een kansloze zwarte generatie aan het vervagen wasik zag hoe zwart zelfbewustzijn de wereld veranderdeik zag hoe een krantenartikel uit 1874 mij vertelde wie ik wasik zag een vrouw die door de tijd was gerijpt, een vrouw met een Afrokapsel om “U” tegen te zeggen

ik liet de vraag los en bevrijdde mijzelf

Nghitti Saro

56 57

IK KAN NIET STOPPEN MET LACHEN WANT ALS IK BEGIN MET HUILEN HOUD IK NIET MEER OP het eerstehands sterven het andermaal sterven.bijvoorbeeld een mens die leeften het volgende moment niet meer.die twee mensen netjes naast elkaar gelegd

en daar weer naast een mens op batterijennaast precies diezelfde mensmaar dan zonder –misschien liep binnenin het kunststof mechaniek iets vast.

vier figuren, ogenschijnlijk naast elkaarop een windstille ochtend zomaar midden in het jaarin een ruimte zonder afmetingenen al bijna zonder kleur, wat een hardnekkigvooruitzicht, zoheb ik u lief.

Alfred Schaffer

GEBOREN WORDEN OP 20-JARIGE LEEFTIJD Als je iets uitvlakt zit in de gumresten de betekenis, rul

en grijs. Begin opnieuw: een voorwerp voor iets anders gebruiken, een

boek onder een

tafelpoot, lucifer als tandenstoker, servetje in de kier van een raam.

Wat te doen met de Rijkspostspaarbank, in de Van Baerlestraat? Ik

schreef er rente bij,

zag door het glas een man in een auto stappen, vlak voor het Stedelijk,

hij reed daarna inderdaad weg. De kantine kost bijna niets, later blijf

ik er komen,

niemand vraagt of ik nog wel bij de bank werk, wordt het een studio,

film over Jacques Rigaut, ‘geboren worden op 20-jarige leeftijd’,

schreef hij, ‘het niets

omhult me net zo gevoelig, als water het lichaam’, zie ik cello’s en

trompetten naar binnen gaan, Franse hoorn, een Japanse draagt een

triangel, conservatorium,

een haag juichende meisjes wacht op Justin Bieber, is het een hotel,

zingt achter een art-decogevel op de Ceintuurbaan Marlene Dietrich,

worden er later

ijskasten verkocht, nu kun je er om 7 uur ontbijten, komijn, cayenne,

geroosterd brood. Van dit gedicht een vliegtuig vouwen, het zweeft

weg vanaf

het balkon, een man stopt het in z’n zak, uitgedoofde functies, andere

gloeien op, cijfers, muziekinstrumenten, film, slapen, gumresten, niets,

poëzie.

K. Schippers

58 59

KLAPWIEKEN een luchtje ontdekt, een knoop gevonden van een half- stok jas, tussen kierende vloerdelen lag oud zeeren de sleutel van een weggefietst kettingslot

posters van muren geschraapt, archiefkast leeglaten lopen, de bladblazer het huis doorgejaagd, muren roomwit gesaust

kalender verlost van ontdane maanden, geklapwiekt met tuindeuren, een boodschap van scholeksters begrepen, een vliegreis geboekt

tussen de buxushagen een folder van de Gammagevonden die leek op aangeschoten wild, veelkorting op het betere hang- en sluitwerk

Hein van der Schoot BLIKVELD hij herkent de kamer niet als kamerziet afstand bewaren als iets voor later

hij probeert een landschaptekent een enkele lijn

misschien een boom daar of om kalm te blijven een hek, hij is bang voor paarden

er zit een gat in zijn kijkengeen grens waar hemel en aarde elkaar raken

niets daartussen het paard gaat aan tafel

Moniek Spaans

60 61

NETFLIX EN CHOCOMEL eigenlijk heb ik een hekel aan aanrakingenik streel veel liever het gewatteerde behangin de hal van het casino

of de toetsennog warm van de vorige stationspianist

hé kijk vingerverf op de deurklink wat intiemik denk: mag dit wel? maar ook: mooidat ik dit voelen mag

het blijft jammer: je kunt alleenanderen de hand schudden en datmislukt alsnog weleens. je kunt jezelf

mislopen als een gefaalde high fivehet ongemak vullen met Netflix en Chocomel

Rik Sprenkels

MEN EN WIJ, MAAR LATEN WIJ men buigt jonggewas tot kneedbaarheid spuit nachtvogels uit winkelcentra men boetseert betondieren langs vijverranden

maar laten wij op onze beurt verveling negerenin verblinde kantoorkolossen en laten wij madeliefjes tatoeëren als selfie-like

men stelpt woorden met een snelverband vermijdt lege pleinen, verzwijgt verspilde tijd men glijdt een veldslag in met lotusbloemen

maar laten wij daarom huiden vleesrood looien en woorden schaven tot een krul

men zegt dat wij de laatste hoge bergen breken waar al voldoende dalen zijnmen zegt dat wij niet meer zijn dan de druppelvan liefde aan een glasblazerstang

laten wij daarom dan maar buigenklein en dichtbij maar nooit met de wijzers mee

Bert Struyvé

62 63

TEGEN DE AVOND Ik zat in de tuin, alleen.

De zon was op haar avondbeen.

Ik hield een boek en een rosé.

Een donker spijkerjas

viel om mijn schouder heen.

Ik was een golfje op de zee.

Ik dacht je.

En viel nu bijna

met je één.

Elisabeth Tonnard

IK HEB IEMAND NODIG ik heb iemand nodig die zegt natuurlijk

worden wij walvissen, ook zij begonnen met poten

toen ze dachten dat de lucht niet meer kleurde

voor verdrinking kozen maar spuitgaten kregen

liever trek je je nagels uit, al staat pijn

in geen vergelijking tot jezelf

en een statig roofdierinstinct

dat zich langzaam meester van je maakt

neem de tijd, als je dichterbij komt

kun je de zee horen

fluisteren, hoe het zout de wind en wij

met stijve armen de golven in

waar we zullen duiken, leren

de kou te weerstaan, met een beetje geluk

krijgen we een dikke huid, in het ergste geval

niet, maar evolueren zullen we

Ron Vaessen

64 65

NAAST ik laat de avond vallenvandaag woon ik in de nachtblijf nog even liggen op de straatjij overwintert in een kopje theedoor de ramen van het huisschemer je het donker inik gebruik mijn hoofd als lampenkapleg schaduwen te drogenmaar wij begrijpen elkaar nietvouwen elkaar op tot kopjes en kasseientot we naast elkaarplekken zijn en slapen

Leen Verheyen

KLAAGLIED O, de liefdes die ik niet beschreef. De zinnen diegeen mens ooit leest. De dagen die alleen voormij hebben bestaan, de nachten dat ik wakker lag, geen regel die het daglicht zag.

O, de woorden die ik keelde met de halen van mijn pen.Alle onbekenden die niet spraken met mijn stem.Zo veel vrouwen die ik nooit verzon en alle Dapperstraten,copyrettes, kroppen jonge sla waar ik niet aan begon.

O, alles wat geen letter kreeg en dan die God die in het diepst van mijn gedachten taai in alle talen zweeg.Aanschouw daarom wat zinnen op een weerloos vel: er staan meer woorden niet dan wel.

Twan Vet

66 67

MIJN DEMOCRATIE Wat mijn hart te boven gaat: de planeet investeert in brede schouders en bundels staal De manier waarop dit ons leidt, ontslaat soms de vrees dat in sommige lagen diep als deze nacht een mens zijn blik niet vasthoudt maar verliest In mijn geest ontbreekt die verschrikking hij draait niet op gevaarlijk maar vecht met abrupt moeizame adem Alsof een voet een berg aanwijst op de baan van overzeese golven een pas die je niet vermoedt maar versterkt met korte pauzes Consternatie vervangt herinnering ook al weegt zij zelden door een directe verklaring voor gemakkelijke last Nochtans is het goede aan inspraakdat we verschillen ontdekken en toegang vinden tot het zeldzame zoals wildernis een glanzend bos of wat je aantreft onder een blad de zindelijke koers van wormen op beton rasperig en lobbig kruipend langs donker hout

Tom Van de Voorde

NICHE Iemand nam me mee en ineens stond ik in dat stadion. Vanaf de hoogste ring keek ik naar beneden en kon niet geloven wat ik zag: een enorme menigte van misschien wel dertigduizend mannen, voornamelijk mannen, met vlaggen en vaandels, met daarop de beangstigende symbolen. Hun aantal was een schatting natuurlijk, maar waarschijnlijk zat ik er niet ver naast. Ik zakte bijna door mijn benen, door de aanblik en het lawaai, al kwam een plotselinge kalmte over me toen ik rust vond tegen de achterwand. Stel nou dat het Donald Duck-verzamelaars waren geweest, mompelde ik tegen mezelf, dan had ik gelachen. Dan had ik gezegd: het is slechts een niche.

Nyk de Vries

68 69

APOCALYPS

In een ijskoude lentenacht, terwijl een man in blauwe overall

vuurkorven aansteekt om de boomgaardknoppen te behoeden

en ik aan de keukentafel, blosjes op mijn wangen, met een stukje

houtskool vliegen op het papier kras, bromvliegen hitsig als jonge

stieren, in het sputterende licht van de tl-buis komen ze tot leven, in

die ijskoude lentenacht vergaan alle structuren, tussen hermetisch

gesloten toegangspoorten storten de muren in, secuuropgezette

dieren ontbinden op slag, flatgebouwen stuiken in elkaar, hoorns

verpulveren tot keratinestof, waterbronnen ontploffen, vergruizen

rotsen, kristallen van biotiet en kwarts smelten tot een inzwart,

aan de randen helrood oplichtend, dampend lavastroompje dat

razendsnel aandikt tot een niets ontziende moordader, de meest

uiteenlopende organismen vallen uit elkaar tot eencelligen, een

immense vuurtornado verkoolt ze allemaal, lukraak slaan kometen

als smerige sneeuwballen kraters in het aardoppervlak, vloedgolven

rijzen op tot net onder de maan, metropoolbrede modderstromen

zetten hele steden en reservaten blank, enkele onthoornde witte

neushoorns zwerven rond bij de afgrond, aarde en water laaien op,

lucht en vuur razen neer, door het neergaande woud van de nacht

zoemen miljarden bromvliegen, hun metaalgroene pantsers stralen

restjes tl-licht uit, zuigen gretig het eerste groezelige daglicht op,

doorzichtige aalscholvers trekken over, rook en damp verhullen een

verpletterende leegte, haar ogen ratelen na, met een ruk richt ze

haar blik naar de zon, de kubus, een nabrandende kudde barcodes

briest op haar netvlies, de filmstrook vat vlam, de projector loopt

vast.

Dorien De Vylder

OET DE TIEDHet loodje leggen Heengaan Sterven De pijp uitgaan Woorden voor als iemand overlijdt Maar het mooist sterf je in het Twents Want daar ga je uit de tijd Een woord dat het kille laakt Zonder poespas of show Die het doodgaan tot iets menselijks maakt En soms is dat ook gewoon zo Hej’t al heurt? Gait is oet de tied Gerrit was nou eenmaal aan de beurt Waarna hij voltooid het leven liet Een woord dat voor naasten verzacht Waar het bestaan nog hoopvol in gloort Want al komt het soms verwacht Leef je na je dood toch een beetje voort Mocht mijn moment ooit daar zijn, Dan sterf of overlijd ik niet Als ik van de aarde verdwijn Dan ga ik oet de tied

Willem Wierbos

70 71

* Elke morgen in bed speel ik zeesterretje vreemd hoe ik telkens weer verbaasd ben dat ik daarbij niemand weet te raken. Ooit vertelde een man dat je zeesterren niet moet oppakken, omdat hun benen kunnen breken. Alles wat je te zien krijgt als het eb is, is kwetsbaar. Mensen kun je daarom ook beter laten liggen. Alleen kijken, met je handen op de rug en soms je blik laten rusten op iets wat groeit en een vorm aanneemt die precies zou kunnen passen. Mensen proberen elkaar aan te trekken als veel te krappe winterjassen, zelfs als de naden scheuren, hebben ze nog hoop. Ik ken een man die nergens meer voor vecht. Hij dobbert willoos in een stuurloos bootje en stoot zich soms aan dezelfde steen. Hij was een rots, er lag een rode zeester op. Tegen alle omina in heb ik hem opgepakt. Hij brak meteen een been.

Joyce Willemse

WISSELPLAATS Verlaten zijn de paden waar ik loop, vooral die verdraag ik.Laten we zwijgen als we elkaar tegenkomen. Ik zal je niet herkennen. Mensen zie ik over het hoofd, dieren niet, geen dieren. Die zie ik altijd.

Ik kies voor het pad dat ik niet eerder zag. Er zijn afgesletenstenen, keien, een kleine brug, het water roest bruin. Of er ijzer in zit, vraag ik het paard. Of bloed naar ijzer ruikt, of ijzer naar bloed, vragen we ons af. Ofwe het samen drinken kunnen.

Zij kent het smalle gras, dit karrenspoor, haar neus blaast dunnewolkjes uit. Ze staat niet graag alleen zegt zij - er waren anderedieren - en vraagt of ik nog blijven wil.

Ze dampt de ochtend in mijn handen. Deze ogen hebben geenwimpers nodig. Met lippen als zachte was, warm en kneedbaar- alsof ze zich geen tanden weet - zo strijkt ze langs mijn schedel.Als ben ik haar met vier benen, met hoeven, in die wei, zo worden wij. Met tere snuit. Een staart die vliegen verjaagt. Fluwelen oren.

Er wasemt stoom van haar machtig lijf, zo krachtig hoe zij staat enkijkt. Tussen ons een ijle lijn waar zij naar luistert. Haar vacht ruikt naar vrede, naar wegen die ik nog niet ken.

Als het regent, schuilen wij in elkaar, noemen elkaar bij naam. Raken niet uitgepraat over de bomen.

Monique Wilmer-Leegwater

72 73

VOORDAT HIJ VALT Het misselijkmakende moment is vóórdat hij valt,het volle besef dat zijn lijf in het luchtledige hangtIn dat niemandsland ziet hij blote voeten tegeneen felblauwe lucht, hij komt los van de aarde en

is zijn schoenen kwijt. Ze raken de grond eerderdan hij, het asfalt is bezaaid met slippers en gympenIemand houdt een bord omhoog waar het woordLOVE op staat. Ze weet nog niet wat er gebeurt

ze heeft nog niet gezien dat ze naast een stopbordstaat. STOP LOVE, staat er, STOP LOVE. Een man maakt zich klein achter een Toyota,hij houdt zich dicht bij de grond en denkt

aan zijn moeder, hoe ze de keukentafel dekte,liedjes voor hem zong toen hij een kind was

Lilian Zielstra

BIO- GRA-

FIEËN

Osama Alloush (1988) is docent

filosofie en woont nu zo’n twee jaar in

Nederland. Hij schrijft nu ook poëzie in

het Nederlands en won met een van zijn

gedichten over Zwolle een publicatie in

de Stadsgedichtenbundel 2019.

Kevin Amse (1989) publiceerde in Het

Liegend Konijn en Deus Ex Machina en

behaalde de Turing Top 100. Hij stond

vier keer in de finale van het Belgisch

kampioenschap Poetry Slam en werd er

derde in 2017. In 2018 sloot hij dichtend

De Zevende Dag af, meteen zijn debuut

op de Vlaamse televisie.

website: www.amse.be

Sieger Baljon (1981) publiceerde in 2017

zijn poëziedebuut Dronken kalender bij

Uitgeverij Opwenteling. Hij is podium-

poëet, klankdichter en theatertuinier.

Momenteel werkt hij aan zijn eigen

performance-cyclus. Daarnaast was hij

artist in residence in Het Huis Utrecht.

In seizoen 2019-2020 speelde hij een rol

in de lovend ontvangen voorstelling Het

dier, het dier en het beestje (8+) van

Theater Artemis.

website: www.sjamandada.org

Leonie Barnier (1956) won al tweemaal

de jaarlijkse poëziewedstrijd van de

Schrijversvakschool Groningen. Ze trad

al op in het Groninger Museum, tijdens

theaterfestival Noorderzon in Groningen

en tijdens Dichters in de Prinsentuin.

Haar gedicht ‘Afslag Boerakker’ won de

eerste prijs van de poëziewedstrijd van

de Openbare Bibliotheek Groningen.

Christophe Batens (1970) studeerde

in 2018 af in Literaire Poëzie bij Lies

van Gasse. Dat deed hij met de bundel

Nachtvaarders, over vluchtelingen. Ook

publiceerde hij al in Het Liegend Konijn.

Geert Jan Beeckman (1961) debuteerde

bij Uitgeverij P met Diep in het seizoen

in 2007. Hiermee won hij de Herman

de Coninckprijs 2008 voor het beste

debuut. Hij publiceerde daarnaast

Hersenneerslag in 2011 en Bloedgroepen

in 2015. Hij trad op tijdens onder andere

Poetry International Rotterdam en er

verschenen al gedichten van zijn hand

in Poëziekrant, Het Liegend Konijn en

Deus Ex Machina.

website: www.geertjanbeeckman.

blogspot.com

Charlotte Beerda (1987) is woordkun-

stenaar en zangeres en is wijkdichter

van wijken in Groningen. Ze trad op bij

Urban House Groningen, op Festival

Hongerige Wolf en op Noorderzon

Groningen. Daarnaast schreef ze voor

het Bevrijdingsfestival, Diversity Day en

de Poetry Circle Groningen. Ze neemt

deel aan het NOORDWOORD Talent

Startblok.

Karin Beumkes (1960) stond in 2005

en 2016 op Dichters in de Prinsentuin

en in 2009 op Onbederf’lijk Vers. Ze

publiceerde in Het Liegend Konijn,

Echte Inkt, Dichters voor Nicaragua,

Op ruwe planken en meer.

website:

www.karinbeumkes.blogspot.com

Erik Bindervoet (1962) debuteerde in

1990 samen met Robbert-Jan Henkes

met de roman Autobiografie van een

Polemist bij uitgeverij Rothschild &

Bach. Zijn poëziedebuut, Tijdelijk

zelfportret met hoofd en plaatsbepaling,

oranje, werd genomineerd voor de C.

Buddingh’-prijs 1996. Vertalingen van

werk van Bob Dylan, James Joyce en

de Beatles door Bindervoet en Henkes

maakten grote indruk. Erik Bindervoet is

ook redacteur en tekenaar. Begin 2020

verscheen zijn bundel De droom van

eb inkt diervoer.

website: www.erikbindervoet.nl

Cecile Bol (1982) schrijft naast

Nederlandstalige gedichten tegen-

woordig vooral in het Engels. Ze leidt

een Poetry Stanza, een Engelstalige

dichtersgroep van literair café de

Graanrepubliek in Groningen.

website: www.cecilebol.nl

Mark Boog (1970) debuteerde met de

dichtbundel Alsof er iets gebeurt en

kreeg hiervoor de C. Buddingh’-prijs in

2001. Hij kreeg daarnaast in 2006 de

VSB Poëzieprijs met De encyclopedie

van de grote woorden. Mark Boog

schrijft naast poëzie ook proza, van zijn

hand verschenen reeds zes romans. In

2016 verscheen De rotonde, een roman

in verzen. Eind 2019 verscheen Liefde in

tijden van brand. De bundel werd begin

2020 als clubkeuze naar alle abonnees

van het poëzietijdschrift Awater

gestuurd.

website: www.markboog.nl

Annegreet Bos is onderdeel van de

NOORDWOORD Talent Topklas Poëzie.

Ze won in 2019 de derde prijs van de

Groningse voorronde van schrijfwed-

strijd Write Now!. Daarnaast is ze lid van

de Dichtclub in Groningen en stond ze

eerder op Dichters in de Prinsentuin.

Marie Brummelhuis publiceerde in de

NRC, kreeg les van onder meer Ingmar

Heytze, Ellen Deckwitz en Tjitske

Jansen en is lid van dichtersgilde ‘de

Maandagdichters’. Ze is eigenaar van

‘Wat je schrijft ben je zelf’.

Joris Brussel (1987) is stadsdichter van

Alkmaar en voormalig stadsdichter van

Beverwijk en Velsen. Heeft gepubliceerd

in onder andere Meander, Hard//hoofd

en Tirade. Hij had een poëzierubriek

‘Dicht in de duisternis’ op 3FM en trad

op tijdens bijvoorbeeld North Sea

Poetry, Amsterdam Wereldboekenstad

en Onbederf’lijk Vers.

website: www.jorisbrussel.nl

Elisa Candela (1971) trad op op Watou

in september 2019 als een van de

residenten in het Schrijvershuis. Ze

publiceerde in 2002 een monografie

over kunstenaar Koen Vanmechelen

bij Ludion en schreef als ghostwriter

Borderline Times (Dirk De Wachter) en

Dreamers who Do (Hilde Helsen).

website: www.elisacandela.be

Vanessa Daniëls (1981) is afgestudeerd

aan de theaterschool De Kleine

Academie in Brussel. Ze creëerde

‘Kaffee’, een voorstelling die flirt met

de grens tussen theater en poëzie. Ze

trad op op podia als Ballonnenvrees,

Sprekende Ezels en Smeltkroezen. In

2019 won ze de prijs Azertyfactor.

Paul Demets (1966) debuteerde in

1999 met de dichtbundel De pape-

gaaienziekte, bekroond met de Prijs

voor Letterkunde van de Provincie

Oost-Vlaanderen. In 2011 verscheen De

bloedplek, waarvoor hij de Herman de

Coninckprijs ontving. In 2018 volgde

de bundel De klaverknoop, die werd

bekroond met de Jan Campert-prijs.

Van 2016 tot 2019 was Demets

plattelandsdichter van de provincie

Oost-Vlaanderen, een aanstelling die

hij afsluit met de publicatie van De

Hazenklager, zijn nieuwste dichtbundel.

website: www.debezigebij.nl/auteurs/

paul-demets/

Dorien Dijkhuis (1978) publiceerde in

november 2019 haar debuutbundel

Waren we dieren bij uitgeverij Nieuw

Amsterdam. In februari verscheen

hiervan de tweede druk. Ze schrijft

zowel proza als poëzie en heeft publica-

ties in onder andere Het Liegend Konijn,

Tirade, Hard//hoofd en De Optimist op

haar naam staan. Ze trad al eerder op in

de loofgangen van de Prinsentuin.

website: www.doriendijkhuis.nl

Sylvia Dragtstra (1975) is lid van de

Dichtclub in Groningen, waar ze iedere

maand voordraagt. Er is werk van haar

verschenen in Dwalen door Groningen

en ze trad op tijdens Festival

Hongerige Wolf.

website: www.sylviadragtstra.nl

Mandy Mariska Eggerding (1968)

is theatermaker en studeert Poëzie

aan de Schrijversvakschool in

Amsterdam. Ze won in 2019 de Rob

de Vos Dichtprijs en vier van haar

gedichten werden in de Top 1000 van

De Gedichtenwedstrijd geplaatst. Een

vijfde verscheen op de longlist van de

Debutantenschrijfwedstrijd.

website: www.mandyeggerding.com

Babeth Fonchie (1993) is dichter,

kunstenaar en jurist. Ze had optredens

op onder meer Vers van het Mes,

Cinnamon Wednesdays en Fête de la

Fxmme. Ze is huisdichter voor online

feministisch magazine LilithMag en

won tweemaal de eerste prijs bij de

Kunstbende Limburg en Utrecht in de

categorie Taal.

website: www.lilithmag.nl

Shari Van Goethem (1988) debuteerde

in 2016 met Een man begraaft een

boom. In 2019 verscheen haar tweede

bundel, Tere stengels. Als winnares

van Auditie brachten haar gedichten

haar op Rotspaleis in het Sportpaleis

in Antwerpen. Ook stond ze op

bijvoorbeeld Noorderzon Groningen en

werd ze genomineerd voor de Melopee

Poëzieprijs.

website: www.sharivangoethem.be

Maarten van der Graaff (1987) debu-

teerde in 2013 met Vluchtautogedichten.

Hiervoor kreeg hij de C. Buddingh’-prijs.

In 2015 publiceerde hij Dood werk,

waarvoor hij werd beloond met de J.C.

Bloem-poëzieprijs. In 2017 verscheen

zijn debuutroman Wormen en engelen.

In 2020 verscheen zijn dichtbundel

Nederland in stukken.

website: www.maartenvandergraaff.nl

Jacob Groot (1947) debuteerde

onder het pseudoniem Jacob der

Meistersänger in 1970 met de bundel

Net als vroeger. Hij is dichter, schrijver,

essayist en vertaler en was redacteur

van De Revisor. Groot vertaalde onder

meer werk van Charles Baudelaire en

Thomas Bernhard. In 2012 ontving hij

de A. Roland Holst-penning. Verlies me

niet – een gedicht uit 2018 is zijn meest

recente werk.

website: www.deharmonie.nl/persoon/

jacob-groot

Corie Grootendorst (1951) was

Polderdichter van de Krimpenerwaard

2014-2015. Daarnaast trad ze op op

Onbederf’lijk Vers 2019 en in Wintergast

bij de Haagse Kunstkring.

Ezra Hakze (1993) won in 2015 de

Amsterdamse finale van Write Now!

en publiceerde al op Hard//hoofd, op

De Optimist, in De Revisor en op de

website van de Groene Amsterdammer.

Ze was daarnaast te horen in de

Slaapservice van Opium op Radio4.

Micha Hamel (1970) bracht in 2004

zijn eerste dichtbundel uit, Alle enen

opgeteld. Hiervoor ontving hij de Lucy

B. en C.W. van der Hoogtprijs. Voor zijn

bundel Bewegend doel won hij de Jan

Campert-prijs. In 2017 verscheen de

bundel Toen het moest. Naast dichter is

hij een bekend componist en dirigent.

website: www.michahamel.com

Erik Jan Harmens (1970) was in 2002

de eerste Poetry Slamkampioen van

Nederland. Hij publiceerde zijn eerste

bundel, In menigten, in 2003. Voor

zijn werk werd hij genomineerd voor

verscheidene prijzen, zoals de Paul

Snoek Poëzieprijs en de J.C. Bloem-

poëzieprijs. Naast poëzie schrijft hij

ook proza. In maart 2016 verscheen Ik

noem dit poëzie, met al zijn verzamelde

gedichten. In 2019 verscheen zijn laatste

bundel kom.

website: www.erikjanharmens.nl

Saskia de Jong (1973) publiceerde in

2004 haar debuutbundel Zoekt vaas,

waarvoor ze voor de C. Buddingh’-

prijs werd genomineerd. Voor haar

tweede bundel, Resistent, ontving ze

de Gedichtendagprijs 2007 en werd

ze genomineerd voor de Paul Snoek

Poëzieprijs. In 2020 verscheen haar

‘bastaardbundel’ Het jaagpad op en af,

waarin het perspectief gevierd wordt.

website: www.saskiadejong.nl

Asha Karami debuteerde in 2019 met

de bundel Godface bij De Bezige Bij.

Hiervoor ontving ze een nominatie

voor de Herman de Coninckprijs en de

bundel werd opgenomen in de shortlist

voor de Grote Poëzieprijs 2020 Ze

trad op tijdens De Nacht van de Poëzie

2019 en op andere festivals. Daarnaast

publiceerde ze gedichten in onder

ander Het Liegend Konijn, Revisor en

De Gids. Ook stond ze al in de finale

van het NK Poetry Slam.

website: www.debezigebij.nl/auteurs/

asha-karami/

Sabine Kars (1971) debuteerde in

december 2019 met de bundel

Hoofdkwartier bij De Kaneelfabriek.

Haar poëzie is te lezen op deuren en

muren, in verschillende bloemlezingen

en literaire tijdschriften. Ze droeg haar

gedichten voor op onder meer Dichters

in de Prinsentuin 2013, het VerhAal,

Fabriek Magnifique en Bach Bridges.

website: www.sabinekars.nl

Hester Knibbe (1946) debuteerde in

1982 met Tussen gebaren en woorden.

Ze ontving voor haar werk verscheidene

prijzen, waaronder de Anna Blaman

Prijs in 2001 en de A. Roland Holst-

Penning in 2009. Voor haar bundel

Archaïsch de dieren ontving ze in 2015

de VSB Poëzieprijs. Ze publiceerde ook

in tijdschriften als De Gids, De Revisor

en Tirade. Begin 2020 verscheen haar

bundel Inzake dit huis.

website: www.singeluitgeverijen.nl/

auteur/hester-knibbe/

Gerard Knolhoff (1967) had zijn voor-

draagdebuut op 30 januari 2020 in de

bibliotheek van Stadskanaal in verband

met het begin van de Poëzieweek. Hij

doet mee aan het project Dichter bij het

Verleden.

Bernard Lichtaard (1948) is de schrij-

versnaam van Henk Huinink. Hij bereikte

regelmatig de Top 1000 en Top 100 van

De Gedichtenwedstrijd. In 2019 werden

gedichten van zijn hand gepubliceerd

in Roet en verscheen het gedicht

‘Magische haas’ op de literatuursite

Meander.

Tomas Lieske (1943) debuteerde met

gedichten in de literaire tijdschriften

Tirade en De Revisor. Zijn officiële

debuutbundel, De ijsgeneraals, werd

in 1987 gepubliceerd. Hij schrijft zowel

proza als poëzie en heeft al vele

titels op zijn naam staan. Hij ontving

verscheidene prijzen, waaronder de

Libris Literatuurprijs, de Inktaap en

de VSB Poëzieprijs. In 2019 verscheen

Keto Stiefkomando, het vervolg op zijn

bundel Daedalea (2016).

website: www.tomaslieske.nl

Lars Meijer (1994) studeert Creative

Writing aan ArtEZ Arnhem. Hij trad

op tijdens Onbederf’lijk Vers en

Wintertuin Festival. Zijn werk verscheen

onder meer op de Notulen van het

Onzichtbare en De Optimist. In 2019

werd hij derde bij de voorronde van

Write Now! Nijmegen. Hij is ook co-host

van het YouTubekanaal Poëzie & Pils.

Lionel Newman (1987) trad in 2019

op op de Science Slam tijdens de

Poëziemarathon in Groningen. Hij

is onderdeel van de Poetry Stanza

van literair café de Graanrepubliek

in Groningen en schrijft Engelstalige

gedichten.

J.V. Neylen (1989) bracht voor het eerst

gedichten naar buiten tijdens Dichters

in de Prinsentuin 2015. Ze publiceerde

vervolgens in De Revisor, Het Liegend

Konijn, Deus Ex Machina en Hollands

Maandblad. De VOCATIO-beurs

voor jong talent werd haar in 2017

toegekend. In juni 2020 verscheen haar

debuutbundel En niet bij machte bij

Atlas Contact.

website: www.jvneylen.com

Sarah Oortgijs (1981) studeerde af aan

Writing for Performance aan de HKU.

Ze publiceerde onder meer ‘Sterrenstof’

in Ik wou dat ik een vogel was, dat

in 2019 bij Ploegsma verscheen. Ook

verschenen er gedichten van haar hand

in Querido’s Poëziespektakel 1 & 2.

Ze nam eerder deel aan Dichters in

de Prinsentuin.

Elsbet De Pauw (1998) won in 2019

de eerste prijs van Write Now! Gent

met haar gedichtenreeks ‘Wat nu al

doodbaar is’. In 2020 is ze een van de

achttien schrijvers die met De Buren op

schrijfresidentie mogen in Parijs.

Hendrik de Pecker (1995) had

optredens op Onbederf’lijk Vers 2019,

Lowlands 2018 en andere podia. Hij won

vorig jaar de tweede prijs van Write

Now! Eindhoven en publiceerde werk in

ZINK collectie 01.

Jirke Poetijn schrijft proza en poëzie,

onder andere op haar blog en voor

Shortreads. Ze is lid van de Dichtclub

in Groningen en trad op tijdens festival

Grasnapolsky. Ze is onderdeel van de

NOORDWOORD Talent Topklas Poëzie

website: www.jirke.nl

Rachel Raetzer (1996) was huisdichter

van de Rijksuniversiteit Groningen,

waaruit de bundel Boven in de boom

voortkwam. Ze maakt deel uit van het

NOORDWOORD Talent Startblok.

Nghitti Saro (1972) is student proza

en poëzie aan de Schrijversvakschool

Groningen. Ze trad op bij de

opening van de expositie de Nieuwe

Beeldenstorm in Galerie Noord.

Alfred Schaffer (1973) debuteerde in

2000 met Zijn opkomst in de voorstad

bij De Bezige Bij. Voor zijn werk ontving

hij meerdere prijzen, waaronder de

Jo Peters Poëzieprijs 2002, de Ida

Gerhardt Poëzieprijs 2010 en de

Charlotte Köhler Prijs 2017. In 2020

verscheen zijn meest recente bundel,

Wie was ik.

website: www.debezigebij.nl/auteurs/

alfred-schaffer-2/

K. Schippers (1936) publiceerde in

1963 De waarheid als De Koe, zijn

poëziedebuut. In 1996 ontving hij voor

zijn poëzie de P.C. Hooft-prijs. Na

1976 schreef hij voornamelijk romans,

waarvoor hij onder andere de Libris

Literatuurprijs kreeg. In 2011 verscheen

de poëziebundel Tellen en wegen. Ter

gelegenheid van Koppermaandag werd

door de Groningse uitgever Trionapers

in een oplage van 111 exemplaren zijn

gedicht ‘Baby Zeepaardje’ gedrukt.

website: www.singeluitgeverijen.nl/

auteur/k-schippers/

Hein van der Schoot (1951) volgde

de Toneelacademie Maastricht en

gaf les op de Hogeschool voor de

Kunsten ARTEZ en aan de Hogeschool

van Arnhem en Nijmegen. Hij is lid

van het Zwols Dichterscollectief en

publiceerde onder andere in Lava

Literair, Parmentier, Volkskrant en de

VPRO-gids.

Moniek Spaans (1961) stond eerder

in de loofgangen van Dichters in de

Prinsentuin en kwam met haar gedicht

‘waagstuk’ in de jubileumbloemlezing

Dichters in de Prinsentuin, De

Oversteek in 2017. Ze droeg onder

meer voor bij Onbederf’lijk Vers en

Ongehoord. Gedichten van haar hand

werden opgenomen in De Zeef en de

Poëziekrant. Haar geïllustreerde proza

werd uitgegeven bij Querido.

website: www.moniekspaans.nl

Rik Sprenkels (1988) trad op op

Onbederf’lijk Vers, Dichters in de

Prinsentuin en in de finale van het NK

Poetry Slam. In 2019 tourde hij rond met

de Poëziebus en won hij de tweede prijs

van de Nijmeegse Literatuurwedstrijd.

In 2020 verschenen zijn gedichten in

de bundel Vrijspraak, uitgebracht door

Proces Verbaal.

website: www.rikdicht.nl

Bert Struyvé (1952) publiceerde in

Extaze, ORP, Meander, Het Gezeefde

Gedicht, De Vallei en meer. Hij nam

deel aan het project ‘Poëzie op straat’

in Gent en werd al genomineerd voor

verscheidene prijzen: de Rinke Tolman

poëzieprijs, de Rob de Vos poëzieprijs

en de Vlaamse Zeef bundelpoëzieprijs.

Hij trad op in boekhandel Van der Velde

Assen tijdens de Poëzieweek 2020.

Elisabeth Tonnard (1973) publiceerde in

2017 twee poëziebundels; De wolk in de

prestigieuze Slibreeks en haar debuut-

bundel Voor het ideaal, lees de schaal.

Voor de tweede werd ze genomineerd

voor de C. Buddingh’-prijs 2018. Ze

heeft meer dan veertig kunstboeken

gepubliceerd.

website: www.elisabethonnard.com

Ron Vaessen (1987) publiceerde al in

Kluger Hans, Hard//hoofd en deFusie.

Hij stond in 2014 op de longlist van de

Lowlands-schrijfwedstrijd en is redac-

teur van de Tilburgse universiteitskrant

Univers.

Leen Verheyen (1984) is naast

schrijfster ook filosofe. Ze schreef

theaterteksten in opdracht van

theatergezelschappen als Hetpaleis

en Villanella en publiceerde al in

tijdschriften als Kluger Hans en de

Poëziekrant. Ze trad op op podia als

De Nachten en Ballonnenvrees. In 2019

verscheen haar filosofisch debuut Wat

de lezer leert: filosofen over het nut van

literatuur.

website: www.leenverheyen.eu

Twan Vet (1998) is dichter en muzikant.

Hij was als liedjesschrijver te horen in

kleine theaters en op festivals in heel

Nederland. Hij publiceerde gedichten in

Meander Magazine en had optredens in

Casa Portiera in Zeeland en tijdens de

Nacht van de Literatuur in Amersfoort.

website: www.twanvet.nl

Tom Van de Voorde (1974) debuteerde

in 2008 met zijn poëziebundel

Vliesgevels filter. Hiervoor werd hij

genomineerd voor de C. Buddingh-prijs.

Ook werd hij genomineerd voor de

Herman de Coninckprijs en bekroond

met de driejaarlijkse prijs van de

provincie Oost-Vlaanderen. In 2020

verschijnt zijn vierde bundel, Jouw

zwaartekracht mijn veer, bij Querido.

website: www.singeluitgeverijen.nl/

auteur/tom-van-de-voorde/

Nyk de Vries (1971) schrijft in het Fries

en het Nederlands. Hij had zijn poëzie-

debuut in 2007 met Motorman, een

verzameling prozagedichten. Hij schrijft

ook romans, waaronder Rezineknyn

(Rozijnkonijn), zijn debuut. In 2016 won

hij de Piter Jellesprijs voor zijn roman

Renger. Hij is op dit moment Dichter fan

Fryslân.

website: www.nykdev.nl

Dorien De Vylder (1988) debuteerde in

2017 met de bundel Vertraagd Stilleven

en kwam in 2020 met haar tweede

bundel, Heerlijk afgebakend eindeloos.

Ze is (eind)redacteur bij Kluger

Hans en trad bijvoorbeeld op tijdens

Noorderzon Groningen. Ze won diverse

poëzieprijzen en behaalde selecties in

De Gedichtenwedstrijd, Write Now! en

Naft voor Woord.

website: www.uitgeverijbijvrijdag.be/

auteurs/dorien-de-vylder

Willem Wierbos (1995) is huisdichter

van de Rijksuniversiteit Groningen

2019-2020. Hij trad op bij de Dichtclub

in de Kroeg van Klaas, bij Flano, in

Forum Groningen bij Lutje Poetry en op

diverse locaties van de universiteit.

website: www.willemwierbos.nl

Joyce Willemse (1971) behaalde in 2015

de derde plek in De Gedichtenwedstrijd,

was winnaar van de Citer Poëzieprijs en

stadsdichter van Veenendaal. Ze stond

eerder in de loofgangen op Dichters in

de Prinsentuin.

website: www.joycewillemse.wixsite.

com/etching-joy

Monique Wilmer-Leegwater

(1966) publiceerde op Meander en

volgde de cursus Poëzie van de

Schrijversvakschool in Amsterdam.

Ze werd tweemaal genomineerd

voor de Willem Wilmink Dichtprijs. In

2019 won ze de tweede prijs van de

Stadsgedichtenwedstrijd en de derde

prijs van de Elly Blom Poëziewedstrijd.

Daarnaast is ze organisator van Borne

doet Poëzie 2.0.

Lilian Zielstra (1991) debuteerde in

2019 met de bundel Ik zag een man met

een bos bloemen naar de Nieuwstad

gaan bij Uitgeverij Passage. Ze was

huisdichter van de Rijksuniversiteit

Groningen in 2013-2014 en stadsdichter

van Groningen in 2017 en 2018. Ook

won ze de Frans Vogel Poëzieprijs.

In 2014 en 2017 trad ze al op tijdens

Dichters in de Prinsentuin.