DE INVLOED VAN HET EUROPESE RECHT OP HET …Europese les inzake de aard van harmonisatie 48 19. Met...

DE INVLOED VAN HET EUROPESE RECHT

OP HET NEDERLANDSE PRIVAATRECHT

onder redactie van

Prof. mr. A.S. Hartkamp Prof. mr. drs. C.H. Sieburgh

Mr. L.A.D. Keus Prof. mr. J.S. Kortmann Prof. mr. M.H. Wissink

Serie Onderneming en Recht deel 81-11

*) K l u w e ra W o l te r s K luwer b u s in e ss

DEVENTER - 2014

INHO UDSO PG AVE DEEL II BIJZONDER DEEL

A S. Hartkamp en C.H. SieburghThe Influence of EU Law on National Private Law:a brief introduction 1

A. DE RICHTLIJNEN BETREFFENDE HET ALGEMENE VERMOGENSRECHT

D.W.F. VerkadeM isleidende en vergelijkende reclame, en oneerlijke handelspraktijken(Richtlijnen 84/450/EEG, 97/55/EG en 2005/29/EG) 13

De oorspronkelijke richtlijn 84 /450/E E G inzake m isleidende reclam e 14Vergelijkende reclame: art. 3bis Richtlijn 9 7 /5 5 /E G (thans art. 4 Richtlijn 2006/114/E G ) 15Verdere (deel-)harm onisatie 17

- De inhoud van Richtlijn 2005/29 19Agressieve handelspraktijken 26

A.L.M. Keirse Richtlijn 1985/374/EGinzake de aansprakelijkheid voor producten met gebreken 33- I. Ontwikkelingshistorie 331. Het begin 332. O ntstaansgeschiedenis 343. Inhoud in vogelvlucht 344. A anpassing nationaal recht 355. W ijziging van de richtlijn 366. Verslag 367. Productveiligheid 388. C onsum er law produces consum er confidence 39

II. Doelstelling 40

XXI

Inhoudsopgave Deel II

9. Harmonisatie 40

10. Geen m inim um harm onisatie 40

11. Commissie versus Frankrijk 42

12. Het Franse standpunt 42

13. De visie van het Hof van Justitie 43

14. De uitspraak van het H of van Justitie 45

15. Commissie tegen Griekenland 46

16. De Spaanse bloedtransfusiezaak 46

17. Flet antw oord van het Flof van Justitie 47

18. Europese les inzake de aard van harm onisatie 48

19. Met de Franse slag 49- III. Reikzuijdte 5020. Beperkt bereik 5021. Schade binnen bereik 5222. Mitsen en m aren 5423. Dwingend recht 55- IV. Implementatie 5524. Invoering in de lidstaten 5525. Aanpassing van de N ederlandse w et aan de richtlijn 5626. Opties 56- V. Verhouding tot het overige Nederlands recht 5727. Aanvullend karakter 5728. Productaansprakelijkheid op grond van de onrechtm atige daad 5829. Richtlijncriterium als onrechtm atigheidscriterium 6030. Verhouding tot andere buitencontractuele grondslagen voor

6231.

productaansprakelijkheidSamenloop m et contractuele aansprakelijkheid 63

- VI. Slot 6432. Ter afsluiting 64

JA . Luzak en V. MakThe Consumer Rights Directive 671. Introduction 672. A brief history of the C onsum er Rights Directive 703. Scope of the Directive

3.1. M inim um and m axim um harm onisation:

72

W hat is ou t and w hat is in?3.2. Scope in relation to other EU legislation and to

73

national law 754. Definition of the 'consum er' 77

X X I I

Inhoudsopgave Deel 11

5. Inform ation duties 785.1. Inform ation duties for contracts concluded 'on-prem ise'5.2. Inform ation duties for distance and off-premises

78

contracts5.3. Form at of inform ation for distance and off-premises

80

contracts 826. Right of w ithdraw al 83

6.1. C om m encem ent of the cooling-off period 836.2. Form at of the w ithdraw al 846.3. C onsequences of exercising the righ t of w ithdraw al 85

7. O ther provisions 887.1. Delivery and rem edies for late delivery 897.2. Passing of risk 907.3. Paym ent and fees 90

8. C oncluding rem arks 91

J.W. RutgersD e agentuurovereenkom st 931. Inleiding 932. De Europese en N ederlandse regelgevingsgeschiedenis 933. Doelstelling van de Richtlijn 944. M inim um harm onisatie 955. De definitie van de handelsagent in de Richtlijn en van de

agentuurovereenkom st in het BW 986. Verplichtingen handelsagent 1007. V erplichtingen principaal 1018. Provisie 1019. Beëindiging van de agentuurovereenkom st 103

9.1. O pzegging 1049.2. O pzeggingsterm ijn9.3. Schadeloosstelling w egens niet inachtnem ing

104

opzegterm ijn 1069.4. G oodw ill-vergoeding bij het einde van de overeenkom st 1069.5. H oogte van de goodw ill-vergoeding 1079.6. Geen recht op een goodw ill-vergoeding 110

10. C oncurrentiebeding 11211. Del credere clausule 112'12. Form ele vereisten aan de overeenkom st 11313. De agentuurovereenkom st en Europees M ededingingsrecht 11314. De agentuurovereenkom st en het In ternationaal Privaatrecht 116

XXIII


14.1. Conflictenrecht 11614.2. Internationaal bevoegdheidsrecht 1,8

Viola Heutger

Consumentenkrediet 1211- De weg van m inim um harm onisatie naar

maximumharmonisatie ^2- De wijze van im plem entatie 123

De reikwijdte van de Richtlijn 2008 /48 /E G 124A bonnem ent of krediet? 124

5- Niet zo flitsende kredieten 125Een groot getal aan definities *2^Wet op het consum entenkrediet 127Implementatie in het Burgerlijk W etboek 128De onbetekende kosten 129Bevoegdheid 130

11- Schikking voor de rechter en geschillencommissies 13012- Reclameuitingen 13013- Standaardinformatie 13114. Vormvereiste 13215. Bedenktijd 13316. Toezichtrechtelijke regels 13517. Kredietregistratie 136

De financiële bijsluiter 136H et jaarlijks kostenpercentage 137Herroepingsrechtr1

7.8 .

9.10.

18.19.20 .

21 .

22 .

Europeesrechtelijke vraagstukken Recente ontwikkelingen

138138139

M.B.M. Loos

De reisovereenkomst (titel 7.7A BW) )4)I. Het wettelijk kader .

1. De richtlijn pakketreizen en de N ederlandse im p em en a ie ^van het w etsvoorstel . .j-II. Definities

2. De reisovereenkom st3. De reisorganisator

T~v - • •4. De reizigerIII- Sluiting van i Totstandkom ing

De reiziger ' 33III. Sluiting van de overeenkomst 3̂7

5. — -— 157

XXIV


6. Bedenktijd 1607. Precontractuele inform atieplichten 1618. C ontractuele inform atieplichten 1639. M isleidende inform atie 16410. Sam enloop m et andere com m unautaire

inform atieverplichtingen '165- IV. Opzegging en wijziging van de reisovereenkomst 16711. O pzegging door de reiziger 16712. O pzegging door de reisorganisator 17013. W ijziging van de reisovereenkom st 17214. Indeplaatsstelling 175- V. Conformiteit en gevolgen van non-conformiteit 17715. C onform iteit 17716. O ntb inding en schadevergoeding bij non-conform iteit 18217. V ergoeding van im m ateriële schade 18618. Beperkingen van de schadevergoedingsplicht bij

non-conform iteit 18719. H ulp en bijstand 18920. K lachtplicht en klachtafhandeling bij non-conform iteit 191

VI. Maatregelen reisorganisator tegen insolventie 19521. M aatregelen tegen insolventie en insolvabiliteit 195- VII. Toekomstige ontwikkelingen 19822. H erziening van de richtlijn pakketreizen 198

A F. SalomonsRichtlijn 93/7/EEG betreffende de teruggave van cultuurgoederen die op onrechtmatige w ijze buiten het grondgebied van een lidstaat zijn gebracht 2011. De achtergrond van de richtlijn 2012. De richtlijn 203

2.1. G rondslag 2032.2. S trekking 2032.3. H et begrip cultuurgoed (artikel 1) 2042.4. De categorieën en de bijbehorende w aardedrem pels

(de bijlage) 2052.5. De terugvorderingsprocedure (artt. 3-6, 8 en 10) 2072.6. Verjaringsregels (art. 7) 2082.7. De eigendom svraag en de billijke vergoeding voor de

bezitter te goeder trouw (art. 9, 11 en 12) 208

X X V


3. De verordening 2104. Implementatie van de richtlijn door N ederland 211

4.1. Wijzigingen in Wet tot behoud van cu ltuu rbezit (WBC) 2124.2. Wijzigingen in W etboek van Burgerlijke R echtsvordering 2144.3. Wijzigingen in Burgerlijk W etboek 215

4.3.1. O pvordering van buiten lands cu ltuurgoed door andere EU-lidstaat 216

4.3.2. O pvordering van N ederlands cu ltuurgoed uit andere EU-lidstaat door N ederlandse overheid 222

4.3.3. O pvordering van N ederlands cu ltuu rgoed door gedepossedeerde eigenaar 224

5. Verhouding tot Uitvoeringswet U N ESCO -verdrag 1970 2275.1. Object van terugvordering 2285.2. O ude gevallen 2285.3. Wie kan terugvorderen? 2285.4. Termijn van terugvordering 229

6. Tot besluit 229

C.M.D.S. PavillonDe invloed van Europese richtlijnen op de Nederlandse regelingvan algemene voorwaarden (afdeling 6.5.3 BW) 2331. Inleiding 2332. De Richtlijn oneerlijke bedingen in het N ederlands recht 234

2.1. Inhoud van de richtlijn 2342.2. De N ederlandse om zettingsperikelen 2432.3. De richtlijnconforme uitleg van de inhoudstoets d o o r de

N ederlandse rechter 2442.4. De betekenis van de Europese lijst voor de uitleg en

toepassing van de inhoudstoets 2452.5. De betekenis van de am btshalve toetsingsplicht voo r de

uitleg en toepassing van de inhoudstoets 2502.6. De betekenis van de Richtlijn oneerlijke bedingen voor

de uitleg contra proferentem 2552.7. De betekenis van de Richtlijn oneerlijke bed ingen voor

de toetsing van onduidelijke bedingen 2573. De Richtlijn elektronische handel en de D ienstenrichtlijn in

relatie tot de inform atieplicht 2583.1. Inhoud van de richtlijnen en relatie tot de regeling van

algemene voorw aarden 2583.2. De N ederlandse om zettingsperikelen 259

XXVI


3.3. De verschillen tussen de tw ee regim es vaninform atieplichten bij algem ene voorw aarden 261

4. C oncluderend 263

J.M. MiloOver de herziene richtlijn timeshare en haar omzetting: een hoger niveau van consum entenbescherm ing 265I. Inleiding 265II. O ude norm en, knelpunten en nieuw e norm en 266III. De aangepaste definities 270IV. Reclame en inform atieverplichtingen 271V. De overeenkom st 274VI. De bedenktijd en de ontbindingsm ogelijkheid 275VII. T im eshare elders en in het Koninkrijk overzee 277VIII. Tot slot 279

R.E. van EschBetaaldiensten 285I. Inleiding 285II. Kort overzicht van de inhoud van de W et betaaldiensten en de

W et elektronischgeldinstellingen 286III. H arm onisatie 296IV. Reikwijdte W et betaaldiensten en Wet

elektronischgeldinstellingen 296V. C ontractuele afw ijkingen 301VI. O m zetting 302VII. V erhouding overig nationaal en Europees recht 305VIII. Im plem entatieproces 306IX. R echtspraak 306X. Kort overzicht van de inhoud van de Euro-verordening 306XI. H arm onisatie 307XII. Reikwijdte 307XIII. C ontractuele afw ijkingen 308XIV. O m zetting 308XV. V erhouding overig nationaal en Europees recht 309XVI. Im plem entatieproces 309XVII. R echtspraak 309XVIII. Kort overzicht van de inhoud van de SEPA -verordening 309XIX. H arm onisatie 314XX. Reikw ijdte 314

X X V II


315XXI. Contractuele afwijkingenXXII. Omzetting ^XXIII. Verhouding overig nationaal en Europees recht ^XXIV. ImplementatieprocesXXV. Rechtspraak

S.E. Bartels en M.Y. SchaubDe Richtlijn elektronische handtekeningen Î. De richtlijn in hoofdlijnen ÎI. Implementatie in N ederlandIII. Enkele begrippen m et betrekking tot elektronische ^

handtekeningen ^111.1. Algemeen ^22II 1.2. De digitale handtekening ÎII.3. Certificaten en PKI

IV. De juridische definitie van elektronische hand teken ingenV. De juridische status van elektronische handtekeningen

V.l. Gelijkwaardigheid met de handgeschreven handtekening d /oV.2. De betrouwbaarheidstoets

VI. W anneer is sprake van een akte?VII. Andere rechtsgebiedenVIII. De positie van certificatiedienstverleners ^

VIII.1. AansprakelijkheidVIII.2. Toezicht „„j-

IX. Hoe krijgt één en ander in de praktijk vorm ?X. Slotopmerkingen

S.E. Bartels en M.Y. SchaubDe Richtlijn elektronische handel ^k De richtlijn in hoofdlijnen ÎI- Im plem entatie in N ederland ÎII. Algemene inform atieplichtenIV • Commerciële communicatie ^V- Elektronisch contracterenVI. Aanvullende informatieverplichtingen bij elektronisch ^

contracterenVil. O ntvangstbevestiging van de elektronische bestellingVIII. Informatieplicht m et betrekking to t de voorw aarden van de

elektronische overeenkom st

XXV III


IX. O ntb inden van elektronische overeenkom sten 355X. A ansprakelijkheid van tussenpersonen 357XI. Land van oorsprong beginsel 361XII. O verige 364XIII. S lotopm erkingen 365

J.W.A. BiemansDe invloed van de richtlijnen consum entenkoop enconsum entenrechten op de regeling van consum entenkoop intitel 7.1 BW 3711. Inleiding 3712. M inim um harm onisatie en m axim um harm onisatie

(art. 8 Richtlijn C onsum entenkoop en art. 4 Richtlijn C onsum entenrechten) 373

3. Reikwijdte (art. 1 Richtlijn C onsum entenkoop en art. 2 en 3Richtlijn C onsum entenrechten) 3733.1. Inleiding 3733.2. De begrippen 'consum ent' en 'verkoper' 3743.3. H et begrip '(consum ptie)goederen ' 375

3.3.1. Inleiding 3753.3.2. R oerende zaken vs. roerende zaken,

registergoederen 3763.3.3. R oerende vs. onroerende zaken 3763.3.4. G oederen verkocht op een veiling 3763.3.5. Executoriale verkoop en parate executie 3773.3.6. Gas en w ater en elektriciteit voor verkoop gereed

gem aakt in een beperk t volum e of in een bepaalde hoeveelheid 378

3.3.7. Gas en w ater en elektriciteit die niet voor verkoop gereed gem aakt in een beperk t volum e of in een bepaalde hoeveelheid en stadsverw arm ing 378

3.3.8. S tandaardcom putersoftw are 3813.4. De begrippen 'ga ran tie ' en 'p ro d u cen t' 3813.5. C onsum entenkoop en aannem ingsovereenkom st 3833.6. 'C onsum entenkoop op afstand ', 'consum entenkoop van

verm ogensrechten ' en 'consum entenru il' 3844. D w ingend recht (art. 7 Richtlijn C onsum entenkoop en art. 25

Richtlijn C onsum entenrechten) 385

X X I X


5- Om zetting van de Richtlijn C onsum entenkoop en d e Richtlijn

C onsum entenrechten in titel 7.1 BW 5-1. Inleiding5.2. O ngevraagde toezending van zaken (art. 27 Richtlijn ^

C onsum entenrechten)5-3. Overdracht van de zaak (art. 18 lid 1 Richtlijn

Consumentenrechten)5-4. Rechtsm iddelen bij uitblijven overdracht

(art. 18 lid 2 en lid 3 RichtlijnC onsum entenrechten)

5.5. Risico-overgang (art. 20 R ic h tli jn C o n s u m e n t e n r e c h t e n ) 3915.6. Bijkomende kosten bij bezorging (Richtlijn

Consumentenrechten) 5935-7. Conformiteit (art. 2 Richtlijn Consumentenkoop)

5.7.1. Inleiding 5935.7.2. C onform iteit / M ededelingen 5945.7.3. M ededelingen: u itzondering 5955.7.4. O nderzoeksplicht 5975.7.5. Bewijsverm oeden 5975.7.6. 'IKEA-bepaling' 599

5.8. Rechtsm iddelen van de consum entkoper bij non-conform iteit (art. 3 Richtlijn C onsum entenkoop) 4005.8.1. Inleiding 4005.8.2. Herstel en vervanging 4015.8.3. V ergoedingsverplichting van d e consum ent? 4035.8.4. O ntbinding en prijsverm indering 4045.8.5. O ntbinding 4045.8.6. Prijsverm indering 4075.8.7. V erhouding art. 6:265 BW en art. 7:22 BW 408

5.9. Verval-, kennisgevings- en verjaringsterm ijnen(art. 5 Richtlijn C onsum entenkoop) 4095.9.1. Inleiding 4095.9.2. Vervaltermijn 4095.9.3. Verjaringstermijn 4105.9.4. Klachttermijn 411

5.10. G aranties (art. 6 Richtlijn C onsum entenkoop) 4125.11. Regresrecht verkoper (art. 4 Richtlijn C onsum entenkoop) 413V erhouding to t het N ederlandse recht 414V erhouding to t het overige Europese recht 415

8- Im plem entatieproces (o.a. art. 9 Richtlijn C onsum entenkoop) 417

XXX


9. Bevoegdheid tot afwijking van de Richtlijn C onsum entenkoop(art. 1 lid 3, art. 7 lid 1 tw eede alinea, art. 5 lid 2 en art. 6 lid 4 Richtlijn C onsum entenkoop) 418

10. A fsluiting 419

F.P.C. StrijbosBetalingsachterstanden bij handelstransacties 4211. Inleiding 421

1.1. Punitieve rente 4221.2. De oude en nieuw e richtlijn 423

2. H andelstransacties 4252.1. Factuur? 4272.2. Bij niet-consum enten 4282.3. W at zijn 'betalingen '? 4302.4. Financiële dienstverlening 4332.5. Schulden die het voorw erp zijn van insolventieprocedures 435

3. De handelsrente 4373.1. W ettelijke en contractuele betalingsterm ijnen 4383.2. De ontvangst van een factuur 4403.3. Overige vereisten 4413.4. H et verzuim van de schuldenaar 4433.5. H et verzu im van de schuldeiser 4443.6. D erdenbeslag 4463.7. O pschortingsrechten 447

4. De antim isbruikregeling 4494.1. Betalingsterm ijn 4514.2. O ntvangstdatum factuur 4544.3. Betalingsregeling 4554.4. O nredelijke bedingen 4564.5. Kennelijk onbillijke praktijken 458

5. De rol van de rechter 4595.1. Sam enloop van de renteregelingen 4645.2. Rechterlijke m atiging 466

6. Invorderingskosten 4676.1. Buitengerechtelijke kosten 4686.2. Gerechtelijke kosten 4706.3. Overige kosten 4726.4. Late paym ent fee 473

7. H et verkrijgen van een executoriale titel bij onbetw istevorderingen 475

XXX I

Inhoudsopgave Deel II _ -

8. Eigendom svoorbehoud 477

9. Tot slot 478

C.J.H. Jansen en B.A. SchuijlingDe financiëlezekerheidsovereenkom st 481

1. Inleiding 48^2. Achtergrond en doelstellingen van de Collateral richtlijn 4823. Implementatie in het Nederlandse recht 4844. Reikwijdte 4^85. De fzo tot vestiging van een pandrecht 4886. De fzo tot overdracht 4937. Overige wijzigingen ter uitvoering van de C ollateral richtlijn 4978. Conclusie 498

T.M.C. AronsDe implementatie van de prospectusrichtlijn in Nederland 5051. Inleiding 505

1.1. Achtergrond 5051.2. O pbouw 508

2. Doel en achtergrond van de prospectusrichtlijn 5082.1. Interne m arkt en beleggersbescherm ing 5082.2. Tweeledig doel: beleggersbescherm ing en Europees

paspoort 5092.3. Beleggersbescherming: ook professionele beleggers 5102.4. Geen harm onisatie m ateriële norm en

prospectusaansprakelijkheid 5113. Im plem entatie in het N ederlandse recht 514

3.1. Inleiding 5143.2. Prospectusplicht 5153.3. Vrijstellingen 5183.4. Retail cascade, prospectusplicht en de positie van de

interm ediair 5 1 9

3.5. Reclame-uitingen 5223.6. Inhoud prospectus en aansprakelijke personen 5233.7. Sam envatting en aansprakelijkheid 526

4. Prospectusrichtlijn, aansprakelijkheid en regeling oneerlijkehandelspraktijken 5 2 7

4.1. Toepassingsbereik O H P en het p rospectus 5284.2. Regeling OHP - algem ene m isleidingsnorm 5294.3. Regeling O H P - essentiële inform atie 531

X X X I I


5. M ededelingen buiten het prospectus om, schendinggedragsvoorschrift Wft en onrechtm atigheid 5335.1. M ededelingen buiten het prospectus om - regeling O H P 5345.2. M ededelingen buiten het prospectus om -

m aatschappelijke zorgplicht 5345.3. M ededelingen buiten het prospectus om - schending

van W ft-gedragsvoorschrift en onrechtm atigheid 5365.4. M ededelingen buiten het prospectus om -

aansprakelijkheid van begeleidende banken 5396. Prospectusrichtlijn, aansprakelijkheid en causaliteit 5417. C oncluderende opm erkingen 547

E. BamvDe invloed van het Europese recht op het Nederlandsemilieuprivaatrecht 553I. Inleiding 553II. De rol van het privaatrecht in het in ternationaal milieubeleid 554III. De Richtlijn M ilieuaansprakelijkheid 557IV. De betekenis van het Europees H andvest 566V. D oorw erking van Europese m ilieunorm en 573VI. Conclusies en verw achtingen voor de toekom st 577

B. HET EU-RECHT EN BIJZONDERE RECHTSGEBIEDEN

G.-J. VossesteinDe invloed van de EU op het vennootschapsrecht 5851. Inleiding 5852. De invloed van de harm onisatierichtlijnen op de N ederlandse

vennootschapsw etgeving 5892.1. Inleiding 5892.2. M aatregelen die het ondernem ingen vergem akkelijken

hun econom ische activiteiten te verrichten 5902.3. M aatregelen die de belangen van de bij de vennootschap

betrokkenen (beogen te) bescherm en 5922.4. W ijzigingsrichtlijnen 598

3. De invloed van artikel 49 VWEU (het verbod op beperkingenvan de vrijheid van vestiging) op de N ederlandsevennootschapsw etgeving 6043.1. Inleiding 6043.2. G rensoverschrijdende om zetting 604

XXX III


3.3. Concurrentie tussen lidstaten op het gebied van hetvennootschapsrecht 60$

4. Conclusie 611

G.J.f. Heerma van VossDe invloed van het EU-recht op het Nederlandsearbeidsovereenkomstenrecht 6131. Inleiding 6132. Verdragsrechtelijk kader van het Europese arbeidsrecht 6143. Rol van de sociale partners 6194. Doorw erking in de nationale rechtsorde 6205. Vrij verkeer van w erknem ers 6236. Gelijke behandeling 6267. A rbeidsom standigheden 6288. A rbeidsovereenkom st 6339. H erstructurering ondernem ingen 63710. M edezeggenschap 64311. Internationaal privaatrecht 64512. Conclusie 647

J.H. WansinkDe verzekeringsovereenkomst en het Europese recht 6491. Inleiding 6492. Het m oeizam e en deels m islukte av o n tu u r van harm onisatie

van het m ateriële verzekeringsrecht 6503. H arm onisatie en de aansprakelijkheidsverzekering voor

m otorrijtuigen 6554. Harm onisatie en de rechtsbijstandsverzekering 6635. Afsluiting 668

A.Ai. QuaedvliegDe intellectuele eigendom ontw ikkelingen 2007-2014 671I. DE ONTWIKKELING VAN HET UNIERECHT OP TIET

GEBIED VAN DE INTELLECTUELE EIGENDOM 671A. Octrooirecht 673B. M erkenrecht 6741. W etgeving in het M erkenrecht 6742. Rechtspraak m erkenrecht 2007-2014

a. Definitie van het m erk en uitslu itingen van678

m erkbescherm ing 678

X X X IV


b. V orm m erken 679c. Territorialiteit 682d. De ontw ikkeling van de functieleer 684e. De invulling van de herkom staanduidingsfunctie 694

C. A uteursrecht 6971. W etgeving in het au teursrecht 6972. Rechtspraak au teursrecht 2007-2013 699

a. Principiële bakens u itgezet 699b. W orstelingen m et het concept van heru itzending en

'n ieuw publiek ' 702II. PIET AUTEURSRECHT: EEN CRESCENDO VAN

RECHTERLIJK ACTIVISME 708A. Infopaq I: eigenm achtige harm onisering van het w erkbegrip 708B. Softwarova: econom ische interpretatie van het exploitatierecht 715C. Usedsoft: digitale u itpu tting tot elke prijs 7191. U itpu tting en tw eedehands softw are 7192. De feiten 7213. H et om katten van een gebruikslicentie tot 'verkoop ' van

p rogram m atuur 721a. Er is verkoop van een kopie 721b. de kopie is 'im m aterieel' 722c. Terzijde stelling van het burgerlijk recht 723d. Drie twijfelachtige argum enten voor de kwalificatie als

've rkoop ' 724e. drie nadere argum enten 726

4. Rov. 61-63. H et specifiek voorw erp, de beloningstheorie, deu itpu tting 728

5. Rov. 84-88. 'V erknoedeling ' van contractuele en wettelijkelicenties 732

6. Schending van de keuzevrijheid tussen een goederen- dan welverbintenisrechtelijk exploitatiem odel 734

7. De passende beloning als sleutel tot vrij rechterlijk activism e 736Conclusie deel II 738

Rob Bleeker en Elisabettn ManunzaDe invloed van het Europees recht op het Nederlandse aanbestedingsrecht1. Inleiding 741

1.1. Inleiding op het them a 7411.2. A fbakening van het onderw erp 744

X X X V


2. De ruim e w erking van het aanbestedingsrecht 7452.1. Prim air Unierecht: Verdrag(en), beginselen en

Europese ju risprudentie 7452.2. W erking Europese rechtsbeginselen in zu iver in terne

situaties van de lidstaten 7492.3. Assimilatie in nationaal recht 755

2.3.1. Rechtspraak 7552.3.2. Vervolgvragen 757

3. H et begrip 'overheid ' 7623.1. Het begrip 'overheid ' in het Europees aanbestedingsrecht 7643.2. Het begrip publiekrechtelijke instelling 765

4. Secundair en tertiair Unierecht 7694.1. Liberalisering 7694.2. Richtlijnen 2004 7704.3. Defensierichtlijn 7724.4. Voorstel tot een drietal n ieuw e richtlijnen ter

m odernisering van het hu id ige juridische aanbestedingskader 772

4.5. Tertiair Unierecht 7745. N ederlandse regelgeving 776

5.1. Traditie 7765.2. Ontwikkeling im plem entatietechniek richtlijnen 7785.3. Casus im plem entatietechniek: de u itslu iting bij

ongew enst gedrag van inschrijvers 7825.4. Aanbestedingsw et 2012 7895.5. ARW 2012 792

6. Publiek-publieke sam enw erking 7977. Rechtsbescherming 8058. Slot 809

/. IsraëlEurope and (Dutch) Insolvency Law 811Introduction 8111. H arm onisation of national (Dutch) Insolvency law 813

1.1. The Settlement Finality Directive 8131.2. Reorganisation and w ind ing-up of credit institu tions

and insurance undertakings 8151.3. Financial Collateral Directive 8181.4. Protection of em ployees 818

XXXVI


2. Logic and Limits European Insolvency Law 8212.1. The Economie Freedom s 8222.2. State A ids 8282.3. Logic and Limits? 835

3. A European Insolvency Code? 8353.1. The Insolvency R egulation's C ross-border Insolvency

Regime 8363.2. C oordination in the Federalisation of the Law of

Reorganisation: 'A G laring Evil' 8383.3. O utlook 841

C onclusion 841

G.J. Zivenne en M.J. GeusDe elektronische communicatiesector 8431. Inleiding: de elektronische com m unicatiesector 8432. Europese richtlijnen en nationale w etgeving 8443. O vereenkom sten tussen aanbieders 847

3.1. A lgem ene verplichtingen voor alle exploitanten 8493.2. A sym m etrische verplichtingen voor AM M -aanbieders 8513.3. Geschilbeslechting 853

4. O vereenkom sten m et eindgebruikers 8554.1. T ransparantie 8554.2. O pzegging en stilzw ijgende verlenging 8574.3. Geschillen m et consum enten 858

5. A fsluitende opm erkingen 859

Ingrid KoningThe effect of the European passenger transport schem e onthe national legal order: a focus on air transport 8611. In troduction 8612. Three layers of law 8623. The layers in tertw ined 8684. The layers collide 8835. The layers and construction of claims 8876. Sum m ary /conclusion 890

X X X V II


R-P. Raas

De invloed van het Europese recht op het sq ,Nederlandse effectenrecht 31- Inleiding 893

Geschiedenis en uitgangspunten van het Europese effectenrecht 8952-1. Koude start 8952.2. Financial Services Action Plan ? ?

i a f)an8CpaSt WetgevingsprocesZA- U itgangspunten 72.5. Financiële crisis 89826. Toezicht 899

*• Effectenhandel: de Richtlijn M arkten in Financiële Instrumenten 900 Doel en reikwijdte: beleggingsdiensten enbeleggingsactiviteiten 901

3 2. Implementatie in Nederland 904P aakpunten m et het N ederlandse privaatrech t " 5Verhouding publiekrechtelijke en privaatrechtelijkezorgplicht 910

orma tic verstrekking aan beleggers: Prospectusrichtlijn enIransparantierichtlijn 9114-l- Doel en reikwijdte 9114-2. Im plem entatie in N ederland 915

R aakpunten met het N ederlandse p rivaatrech t 915beleggingsinstellingen: UCITS en AI FM 916b.1. Icbe-richtlijn 9175-2. AIFM-richtlijn 917

5 3 LmP,l0mentatie in N ederland

Slot

919t — u m u c m Nederland 5.4. Raakpunten met het Nederlandse privaatrecht 919

921

H.B. Krans ^23

Europees recht en Nederlands bewijsrecht ^ 3I. Veel 'E uropa' in het bewijsrecht ^ 2 4

2. EU-recht en het civiele bewijsrecht: algemeen3. Stelplicht en bewiioUci- ^

926.en 92?

928929

— x c u v ïe i t?Stelplicht en bewijslast3.1. Vele Europese voorschriften3.2. Oneerlijke handelspraktijken3.3. Consumentenkoop3.4. A lgemene voorw aarden3.5. Onredelijk bezw arend arbitragebeding?

X XXVIII


4. V erschoningsrecht en m ediation 9325. V oorlopig getu igenverhoor en IE-rechten 9366. G etuigenverhoor en de Bewijsverordening: tw ee aanvullende

m ethoden 9377. Tot besluit 941

Jona Israël en Kees SaarloosEuropees internationaal privaatrecht 9431. Inleiding 9432. Institutionele inbedding 943

2.1. Reikwijdte van de bevoegdheid 9452.2. B esluitvorm ingsprocedure(s) 9482.3. Prejudiciële bevoegdheid van het Hof 9502.4. Positie van het Verenigd Koninkrijk, Ierland en

D enem arken 9512.5. Externe dim ensie 954

3. P rogram m atische inbedding: van W enen naar Stockholm 9553.1. W enen en Tam pere 9553.2. H et Program m a W ederzijdse Erkenning van Rechterlijke

Beslissingen 9563.3. H et H aags Program m a 9583.4. H et Program m a van Stockholm 960

4. Specifieke m aatregelen 9614.1. W ederzijdse erkenning in burgerlijke en handelszaken,

inclusief insolventierecht 9624.1.1. Brussel I (EEX-Verordening) 9644.1.2. V erordening voor de Europese Executoriale Titel

(EET V erordening) 9664.1.3. Europese Betalingsbevelprocedure 9704.1.4. Europese procedure voor geringe vorderingen 9724.1.5. Insolventieverordening (IVO) 974

4.2. W ederzijdse erkenning in fam iliezaken 9774.2.1. Echtscheiding en ouderlijke verantw oordelijkheid

- Brussel Ilbis 9784.2.2. O nderhoudsverplichtingen 9824.2.3. Erfrecht 986

4.3. G rensoverschrijdende rechtshulp en ondersteunendem aatregelen 9904.3.1. Justitieel N etw erk 9904.3.2. Betekeningsverordening 991

XXX IX


4.3.3. Bewijsverordening 9954.3.4. Rechtsbijstandrichtlijn 998

4.4. Toepasselijk recht 9994.4.1. Rome I 10004.4.2. Rome II 10044.4.3. Rome III 1005

5. Conclusie 1009

XL

DE INVLOED VAN HET EUROPESE RECHT OP HET …Europese les inzake de aard van harmonisatie 48 19. Met...

Documents

Transcript of DE INVLOED VAN HET EUROPESE RECHT OP HET …Europese les inzake de aard van harmonisatie 48 19. Met...