Rood

Voor de burger

Ledenblad van de Partij van de Arbeid • 2e jaargang • nummer 2 • maart 2005

Sterk en sociaal

Patricia Dijksteelover de functie vanProvinciale Staten

Nieuwe Wet Kinderopvang is te ingewikkeldRapport Commissie Andeweg stuit op kritiekHeeft de publieke omroep nog toekomst?

Patricia Dijksteel (40), statenlid

2 ROOD maart 2005

De Rode Loper wordt uitgerold voor PvdA’ers die normaal gesproken achterde schermen werken. Meestal willen ze dat ook graag. Voor een portret inRood wordt deze keer een uitzondering gemaakt door Johan Brinkman, leden-administrateur en duosecretaris op het PvdA-partijkantoor in Rotterdam.

de rode loper

Johan Brinkman (61), ruim 4 jaar actief lid van de PvdA

Tekst Daphne Paris Foto Tessa Posthuma de Boer

‘Ga naar demensen toe’

‘Socialisme in de praktijkbrengen’, dat is hét doel vanJohan Brinkman (61). Hij isledenadministrateur en duo-secretaris op het partijkantoorin Rotterdam, waar hij dagelijkste vinden is. Voor partijaan-gelegenheden, maar ook ommensen concreet te helpen.

‘Als nieuw lid ben ik eigenlijk direct alscampagnecoördinator begonnen bin-nen Feyenoord, een onderafdeling vanPvdA-Rotterdam. Naast dat ik graagmensen help, moeten beleidsregelsgetoetst worden in de praktijk. Somsworden regels met terugwerkendekracht ingevoerd en levert dit voor heelveel mensen problemen op. Om diereden heb ik mijn pleegtante van 83 bij-voorbeeld geholpen toen ze uit het zie-kenhuis kwam. Ik vind echt dat je alspartijlid zo’n mevrouw moet helpen. Hetbetekent nogal wat wanneer je bepaaldemedicijnen ineens zelf moeten betalenterwijl ze voorheen vergoed werden. Alsje dan ook nog met andere financiëlemaatregelen geconfronteerd wordt, kandat grote consequenties hebben.Elke ‘Rooie Zaterdag’ sta ik op de marktin Rotterdam. Daar hoor je ook de pro-blemen van de mensen op straat. Daar-naast laat ik regelmatig mijn gezicht zienbij de Rotterdamse AdviesgroepOuderen (RAO).Op Europees niveau ben ik vooralbegaan met de Roma-zigeuners in hetdorp Spata bij Athene. Het gros van henis gewoon Grieks staatsburger, maardoor de Griekse regering opgepakt enweggezet. Op een voormalig NAVO-ter-rein. Deze gang van zaken, vergelijkbaarmet de manier waarop bijvoorbeeldzwervers tegenwoordig in Rotterdamworden behandeld, is zowel bij deEuropese Commissie als het EuropeesParlement voor een tweede keer aange-kaart. Dat dit hard nodig is, merkte iktoen ik de zigeuners bezocht en ze aan-vankelijk niets van mij wilden weten. Ikwas immers ‘de zoveelste al die eigen-lijk niets aan hun situatie zou verande-ren’. Pas toen ik vertelde dat mijnouders het vroeger ook niet breedhadden, waren ze bereid zich open testellen en hun verhaal te vertellen.’

maart 2005 ROOD 3

inhoud

Europa, Nicaragua en de democratieOnderweg naar een conferentie beginmaart in Managua (Nicaragua) pakte ikhet tijdschrift van de Spaanse lucht-vaartmaatschappij uit het vakje van destoel voor me. Het blad had flink uitge-pakt. Vijf bladzijden over de EuropeseGrondwet plus een uitneembare bijlagemet de tekst van de eerste twee hoofd-stukken uit de Grondwet. Dat zie ik deKLM nog niet doen.

Inmiddels is de uitslag bekend: een duidelijke meerderheid van deSpanjaarden is vóór de Grondwet, alhoewel de opkomst tegenviel.Het Spaanse ‘ja’ is begrijpelijk. De prille democratie in Spanje heeft er allebelang bij dat de waarden van democratie en rechtstaat nu ook verankerdzijn in een Europese Grondwet. En natuurlijk zal ook meegespeeld heb-ben dat Spanje van de EU veel geld heeft ontvangen voor de versterkingvan de aanvankelijk nog zwakke economie.

Ook Nederland stemt binnenkort over de Europese Grondwet. Onsland is geen prille democratie en heeft niet zoveel geld van de EUontvangen als Spanje, hoezeer de Nederlandse economie ook profiteertvan Europa. Toch is het voor ons eveneens van belang ‘ja’ te zeggen. DeGrondwet is een stap vooruit op weg naar een sterk en sociaal Europa

met stabiele democratieën in de lidstaten. Zo ver zijn ze in Midden-Amerika nog niet. De conferentie waar ik heengingwas georganiseerd door het Nederlandse Instituut voor MeerpartijenDemocratie (IMD) samen met de Verenigde Naties. Alle Nicaraguaansepolitieke partijen namen er aan deel, ondanks de crisissfeer in het land.Doel was het bevorderen van democratisch georganiseerde partijen, diemet elkaar op faire wijze de strijd om de kiezersgunst aangaan. Het is heelgoed dat het IMD, waarin alle Nederlandse politieke partijen participeren,dergelijke initiatieven neemt in landen waar de democratie breekbaar is. Democratie-opbouw, ook via politieke partijen, is immers een belangrijkemanier om bij te dragen aan de versterking van rechtsstaten en daarmeeaan de rechten van mensen in die landen.

Ik was in Nicaragua om over West-Europese partijen te spreken. Niet omde Nicaraguanen de les te lezen. Wel om te laten zien hoe wij in Europa, natwee verschrikkelijke wereldoorlogen die het continent verscheurden, en naeen lange periode van tweedeling tussen Oost en West, er nu langzaam inslagen een Unie te maken van alle Europese landen waarin de rechtsstaatgedragen wordt door democratische politieke partijen. Ook hier was en isde democratische rechtsstaat nooit vanzelfsprekend en daarom moet zijelke dag opnieuw worden bevochten. Dat hebben Europa en Nicaraguamet elkaar gemeen.

Ruud Koole, Partijvoorzitter

Voor het allereerste nummer van Rood wilden we een foto. Hij was immers misschien

wel ’t oudste lid van onze partij en bovendien een legendarisch PvdA voorman. Een

geschiedschrijver bij leven die zijn verjaardag vierde en – voorafgaand daaraan – Wouter

Bos in zijn Wassenaarse woning ontving. Het bezoek was enige tijd van tevoren gearran-

geerd en bekend bij de heer van der Goes van Naters. Zouden we de fotograaf er gewoon

op af sturen? Toch maar even gebeld. Een dame die zich ‘de verzorgster van de heer van

der Goes van Naters’ noemde nam op. Een foto? Waarom? Waarvoor? O, het ledenblad.

Tja, dat moest ze toch even overleggen met mijnheer. Ze verwachtte niet dat hij ‘moeilijk

zou gaan doen’, maar toch. Hij hield niet van verrassingen en liet zich niet zonder meer

een foto aansmeren.

Gelukkig is de foto genomen. Helaas is Marinus van der Goes van Naters vijf maanden

later overleden. Op de respectabele leeftijd van 104 jaar. Ouder dan hijzelf ooit had willen

worden: ‘Is er iets banalers? Stukjes in de krant, stukjes over zo’n vent die niemand

meer ene donder zegt... Bah.’ Ons ‘stukje’ over hem vindt u op pagina 8 van dit blad.

Spraken wij in de vorige editie van Rood trots over de nieuwe, zojuist vastgestelde begin-

selen van de Partij van de Arbeid, inmiddels is het Beginselmanifest officieel, in gedruk-

te vorm verschenen. En, vers van de pers, voor u bij dit blad gevoegd. In de hoop dat u

het zal koesteren en misschien wel actief zult gebruiken. Want dit is de PvdA, dit zijn uw

en onze uitgangspunten! Wij wensen u er veel genoegen mee.

De redactie

rood@pvda.nl

Een foto en een stukje

redactioneelInhoud

5 FORUMDrie opmerkelijke meningen overhet belastingstelsel

6 INTERVIEW PATRICIA DIJKSTEELProvinciale Staten hebben weldegelijk een functie

10 ACHTERGRONDAhmed Aboutaleb: ‘Zwarte scholenzijn een feit’

14 PLATFORMWat is de toekomst van depublieke omroep?

16 REPORTAGEWet Kinderopvang 2005:duur en slecht georganiseerd

19 5 VRAGEN AAN...Edith Mastenbroek:PvdA europarlementariër

20 ROOD IN DE REGIOPartij reageert kritisch op rapportCommissie Andeweg

22 INTERVIEWHoe staat de PvdA ervoor?Prof. dr. Arnold Heertje spreekt zich uit

IntegratieWouter Bos en Lia Roefs hebben in principegelijk. De mensenrechten in Nederland wordendoor de ongeremde terrorisme- en integratie-hysterie in de prullenbak gegooid. Binnenkortzal ons land bij Amnesty International op detoplijst staan van schenders van de rechten vanminderheden. De schoothondjes van Bush inDen Haag willen blijkbaar ‘Guantanamo Bays’en ‘Abu Ghraibs’ voor vermeende extremisten,tasjesrovers en andere niet-integratiewilligeboosdoeners oprichten. Alles uiteraard op chris-telijke grondslag, vol normen en waarden!Ik ben in het vroegere Nederlands-Indië gebo-ren: 350 jaar lang – 70 keer langer dan de Duitsebezetting van Nederland! – hebben de Neder-landers de Indonesiërs uitgebuit en hun landleeggeplunderd (na te lezen in Max Havelaar).Bijna geen enkele Nederlander vond het in diedrieëneenhalve eeuw de moeite waard om deinheemse talen te leren of de Indische normenen waarden te respecteren. De ‘inlanders’moesten Nederlands leren als ze een laagbaantje wilden krijgen of meer dan de bedien-den van de ‘superieure’ blanken wilden zijn.Dus eigenlijk moeten de integratie- en assimi-latieroepers buiten onze schrijnende deportatie-minister (Jan Pronk gebruikte terecht ditwoord!) om, ervoor pleiten dat Nederlanders nuTurks en Arabisch gaan leren – als ze tenminstevoor gelijkheid pleiten. Ook Nederlanders inSpanje en Turkije vertikken het meestal de taal

alles doorgaat wat ‘warhoofd de Graaf’ wil, isonze Partij geen lang leven meer beschoren. Erkomt enorme onrust in den lande en dat willende mensen niet. Leden bedanken, willen nietsmeer doen voor de Partij en we leggen de machtin handen van ‘ego-trippers’. Ik moet er niet aandenken! Tenslotte dit: een gekozen burgemeester prima,maar dan wel gekozen door de Raad en uit haarmidden! En vervolgens niet méér macht toe-kennen. Zo hoeven er geen wetten veranderd teworden en blijft de gemeenteraad het hoogsteorgaan in de gemeente.Dick Borst, Hattem

Vrouwenemancipatie De vraag of Ayaan Hirsi Ali haar missie kanvolbrengen zonder zwaar bewapende lijfwach-ten en talrijke schuilplaatsen die – afgezien vande daarmee gepaard gaande angsten en hetdaaraan hangende gepeperde prijskaartje – opgeen enkele wijze sporen met het begrip demo-cratie, is bevestigend te beantwoorden. Daar-voor zal de verlichte VVD-politica slechts haaremancipatoire blikveld moeten verruimen. Debevrijdende verruiming die de strijd voor deemancipatie van de moslimvrouw automatischomzet in een strijd tegen de onderdrukkingvan alle vrouwen, ‘waar ook ter wereld’. Blankof zwart, gelovig of ongelovig, geletterd ofongeletterd.Deze wereldomvattende onderdrukking zalechter nooit opgeheven kunnen worden door teschermen met discriminerende koranteksten.Die broodnodige opheffing moet echter welgestalte kunnen krijgen indien politici vanallerlei slag, rang en stand zich op ondubbelzin-nige wijze wereldwijd sterk zouden maken voorde verwerkelijking van de mensenrechten. Hetultieme politieke doel, dat niet alleen door linksen rechts, maar ook door zowel moslims alschristenen wordt onderschreven en als kroonop het menswordings- of emancipatieproceskan worden opgevat. De bekroning die helaasnooit uit de verf zal kunnen komen met eenvervolg op Submission. Alle goede bedoelingenten spijt, speelt deze film namelijk in op senti-menten die het emancipatieprobleem nietophelderen maar juist vertroebelen, met allenegatieve consequenties van dien voor het ver-wezenlijken van het mensenrechten- of vredes-ideaal (en daarmee de vrouwenemancipatie).Wouter ter Heide, Zwolle

Heeft u Rood iets te melden?Stuur uw brief naar: Partij van de Arbeid, Redactie Rood, postbus 1310,

1000 BH Amsterdam of mail naar: rood@pvda.nl.

(De redactie behoudt zich het recht voor brieven in te korten.)

Cartoon Roel Venderbosch

brieven

4 ROOD maart 2005

van deze landen te leren, zij eten liever kroket-ten en stamppot en blijven in hun luxueuzegetto’s lekker Hollands babbelen en Heinekendrinken.Onze partij moet in deze kwestie nog veelduidelijker worden, voordat het te laat is.X.H. Kuo, Capelle a/d IJssel

Gekozen burgemeester Als lid van de PvdA begin ik mij, en ik ben erzeker van met mij vele leden, steeds meer zor-gen te maken over het fenomeen ‘de gekozenburgemeester’. Willen we een instituut waarbijde burgemeester een scala van macht en zeg-genschap toebedeeld krijgt (en met hem de doorhem zelf gekozen wethouders), dan vrees ik hetergste. Ik ben bang dat we binnen de kortstekeren LPF-achtige toestanden in de gemeente-raden krijgen met alle gevolgen van dien.Bovendien vrees ik dat de binding met de partijbinnen de plaatselijke afdelingen steeds meerkomt te vervallen. Wat bijvoorbeeld te denkenvan al die vrijwilligers die dag en nacht klaarstaan tijdens verkiezingen? Zo zijn er veel nega-tieve effecten te noemen aangaande de gekozenburgemeester, maar één ding is zeker: wanneer

maart 2005 ROOD 5

U Kijk voor meer info op www.pvda.nl > forum

In het PvdA Forum drie opmerkelijke meningen van PvdA-leden over eenactueel en relevant onderwerp. Deze keer het belastingstelsel. De stelling luidt:Het is een goed idee om in Nederland een tweetaks in te voeren. De tweetaksis een belastingsysteem waarbij iedereen hetzelfde percentage aan belastingbetaalt (vlaktaks). Alleen voor de allerhoogste inkomens geldt een hoger tarief.

‘De invoering van een vlaktaks belastingsysteem zou de vereenvoudiging en daarmeesamenhangende kostenbesparing ten goede kunnen komen, dus het is zeker het over-wegen waard. Echter, opgepast dient te worden voor het feit dat deze herziening kaneindigen in een variant vol uitzonderingen en extra regelingen op basis van langdurigpolitiek gesteggel met vele waterige compromissen. Een vlaktaks is enkel zinvol en ren-dabel als ook de hypotheekrenteaftrek volledig wordt afgeschaft, en andere regelingenzoals pensioen volledig aangepast worden. Lukt dat niet, en dat is allerminst denkbeeldig,laten we er dan niet aan beginnen en alle energie beter inzetten. Nogmaals: een goederegeling, of helemaal niet. Er is geen tussenweg.’

Rob van Hooren (29) is wetenschappelijk onderzoeker gezondheidsethiekaan de Universiteit Maastricht en woont in Maastricht

Vlaktaks alleen zonder compromissen

Tekst Michiel Reijnen Foto’s Mark van den Brink

‘De afgelopen twintig jaar hebben sociaal-democraten (Kok, Vermeend, Bos) er middelsbelastinghervormingen mede voor gezorgd dat inkomens boven tweemaal modaal sterkbevoorrecht zijn gebleven. Het aandeel van ondernemingen in de totale belasting-opbrengst is in die jaren met meer dan 35 procent afgenomen, terwijl het aandeel vanwerkenden is gestegen. Ingeleverd werd op AOW, bijstand, loon, WAO en het ziekengeld.De ‘nationale hypotheekschuld’ nadert het bedrag van een half biljard euro. Nederland isrelatief het grootste immigratieland op het westelijk halfrond. De geboortecijfers zijnbedroevend laag. Belastingen, inkomenspolitiek, macro-economisch beleid en de PvdAvormen dus een heikele combinatie! De tweetaks kan een parel worden in de kroon vande Partij van de Arbeid, mits deze bescherming biedt voor de minima en een rechtvaar-dige behandeling van de middeninkomens.’

Tweetaks: parel van de sociaal-democratieHans Logtens (54) is typograaf en woont in Venlo

PvdA forum

‘De PvdA moet staan voor solidariteit en de zwaarste lasten op de sterksteschouders, dus ook voor een efficiënt en simpel bestuur. Een ingewikkeldebureaucratie geeft de duivel alleen maar meer gelegenheid om op de grotehoop te schijten. En daarom moet de PvdA sterk zijn. Je kunt wel stoer doenen zeggen dat je solidariteit kunt bereiken met een vlaktaks, maar hiervoorheb je wel allerlei andere herverdeelmechanismen nodig. Het is beter dat hetbelastingstelsel progressief blijft: het is onder Bos en Vermeend al erg ver-simpeld. Bovendien maakt een tweetaks het er voor de burgers niet over-zichtelijker op en is het een opzetje van de rijken om rijker te worden. Je hob-belt met dit idee achter de VVD aan en je moet een ingewikkeld verhaal ver-tellen over andere herverdelingsmechanismen. Je maakt je zo niet sterk entoont je niet sociaal.’

Jeroen Vermeer (44) is een ‘kleine zelfstandige’ en woont in Amsterdam

Tweetaks niet sterk en niet sociaal

Ze kwam op haar vijftiende vanuit Suriname naar Nederland,doorliep de LEAO, MEAO en HEAO en volgde uiteindelijk liefsttwee rechtenstudies in Amsterdam. Een echte doorzetter.Patricia Dijksteel is jurist en sinds 1999 PvdA statenlid voor deProvincie Noord-Holland.

Tijdens haar rechtenstudies ging ze aan het werk als vrijwilliger voor rechts-winkels. Ze ontdekte met wat voor problemen mensen te maken kregen enraakte steeds meer maatschappelijk betrokken. Vanuit haar familieachter-grond en de gedachte van gelijke kansen sloot ze zich aan bij de PvdA. Zewerd actief binnen de afdeling Amsterdam-De Baarsjes, een aantal jaar wasze bestuurssecretaris. Tot er statenverkiezingen kwamen en een partijgenootopmerkte dat Provinciale Staten écht iets voor haar was.‘Toen bleek om welke portefeuille het zou gaan – een hele mooie: zorg enwelzijn – ben ik me er in gaan verdiepen. Ik probeerde me in korte tijd dematerie eigen te maken. Het was volstrekt nieuw voor me, maar dat schrokme niet af. Integendeel. Ik weet niet alles, maar weet wel mensen te vindendie meer weten. Ik investeerde veel tijd in lezen en onderzoek en arrangeer-de gesprekken met mensen uit het veld. Dat bleek ook voor hen handig,omdat ze via mij zaken onder de aandacht van de fractie konden brengen.Zo werk ik nog steeds. Ik krijg veel aangereikt van mensen. Dat is fijn.’

NEVENFUNCTIEStatenlid zijn is een nevenfunctie. Je doet het naast je werk. Hoeveel uren erprecies in gaan zitten houdt Patricia niet bij. Maar het zijn er veel. ‘Ik benjurist, zo’n 32 uur in de week. Mijn werkgever weet dat ik actief ben in deprovincie en vergaderdagen heb. Ik moet geregeld vrije dagen nemen of vrijeuren kopen.’De formele verplichting als statenlid bestaat uit één statenvergadering permaand. ‘Of twee,’ zegt Patricia, ‘dat hangt af van of de agenda in één dagkan worden afgewerkt. Dat geldt ook voor de commissie waarin ik zit. In eenperiode waarin een beleidsdebat plaatsvindt, of een begrotingsbehandeling,heb je doorgaans meer tijd nodig.’Patricia begon in 1999 als statenlid en stelde zich in 2003 opnieuwverkiesbaar. Haar tweede termijn loopt tot 2007.

ONWETENDHEIDHet lijkt erop dat de burger niet veel meekrijgt van het werk van de Pro-vincie. Patricia: ‘Maar de besluitvorming is heel concreet. Ik zeg niet dat de

Provincie nergens voor staat, want die heeft wel degelijk een functie. Alleenmerken sommige burgers er vooral op indirecte wijze iets van. Er moet veelgecommuniceerd worden over hetgeen de Provincie doet. Dat we wegenaanleggen. Of streekplannen maken. Er heerst veel onwetendheid over watwe doen, maar ik probeer het zoveel mogelijk daar waar ik kom uit tedragen.’ Een raadslid zal gemiddeld meer benaderd worden dan een staten-lid. Patricia weet niet waar dat ‘m in zit. ‘Als ik met mensen praat, zijn zedaar altijd blij mee. Ik word vaak voor van alles gevraagd juist omdat ik sta-tenlid ben.’ De Provincie communiceert regelmatig in huis-aan-huisbladen.Daarnaast bezoeken bestuurders organisaties en instellingen en bespreektmen binnen de partij punten waarbij men ook mensen van buiten departijorganisatie betrekt. Maar het blijft een kwestie van veel ondernemen.Patricia: ‘Mensen kunnen mij altijd vragen voor bijeenkomsten. Zelf nodigik ook mensen uit op het Provinciehuis. We hebben als PvdA uitgesprokendat we naar buiten gaan en meer contact met de burger willen, maar ik vinddít óók essentieel voor het uitvoeren van mijn werk als statenlid. Ik wil wetenwaarover ik praat. Want ik zit er niet voor mezelf, ik zit er voor de mensen.Zij moeten mij zeggen wat er aan de hand is. En als ik ergens niet over ga,dan kijk ik wie er in de partij wél over gaat. Het heeft altijd zin mij te bellenof te mailen!’

GEDEPUTEERDE STATENHoe slagvaardig zijn Provinciale Staten? ‘Mensen willen resultaat zien,’ zegtPatricia. ‘En terecht, maar wij moeten er als Staten ook aan trekken. Weoverleggen vanuit onze controlerende taak geregeld met GedeputeerdeStaten om uitvoering gerealiseerd te krijgen., maar het gaat niet altijd vlot.’Op 12 maart 2003 is het dualisme (zie kader) ingevoerd en hebben zowelGedeputeerde Staten als Provinciale Staten een eigen rol gekregen. Patricia:‘Het is niet de bedoeling vechtend over straat te gaan. Maar je moet wélduidelijk naar elkaar zijn en zeggen wat je vindt. Dat er vertraging optreedt,dat je vindt dat men een andere koers moet varen.’

DUALISMEInvoering van dualisme is niet van de één op de andere dag gerealiseerd.De taken, waaronder de controlerende functie, vragen nu veel meer tijd vaneen statenlid. ‘Er wordt van je verwacht dat je op het juiste moment dingenoppakt en meegeeft aan je fractie. En dat je daarnaast initiatieven neemt.Met mensen gaat praten. Hoort wat er in de praktijk speelt. Spreekt met

6 ROOD maart 2005

Kopje

‘De Provincie heeftécht een functie’

De Commissie Andeweg bepleit in haar zojuist verschenen rapport de provincies op te heffen. Patricia

Dijksteel (40), jurist en statenlid voor de provincie Noord-Holland vindt deze conclusie voorbarig. ‘Men

komt niet met een goed onderbouwd alternatief. Er zijn nu eenmaal regionale problemen waar een

bestuurslaag zich over moet buigen. De Provincie heeft wel degelijk een functie te vervullen.’

Patricia Dijksteel, PvdA statenlid voor de Provincie Noord-Holland

maart 2005 ROOD 7

interviewTekst Daniëlle van der Wekken Foto Tessa Posthuma de Boer

organisaties. Maar het geeft veel voldoening.’ Ze volgt geregeld debatten inAmsterdam over actuele ontwikkelingen. Discriminatie neemt hand overhand toe. ‘Dus ga ik praten met bijvoorbeeld anti-discriminatiebureaus. Watmerken zij ervan? Zo kun je ook andere knelpunten waar organisaties tegen-aan lopen meenemen. En hoe de ontwikkelingen elders zijn. Zo word jegevoed. ’

COMMISSIE ANDEWEGPatricia vindt de insteek van de commissie om na te denken over bestuurlij-ke vernieuwing goed. ‘Als je kijkt naar de staat van het land, dan zijn er ingrij-pende dingen gebeurd in korte tijd. Daar moet je als politieke organisatie opinspelen. Niet achteraf, maar pro-actief.’ De conclusie van de commissieProvinciale Staten maar af te schaffen vindt ze ongenuanceerd. Haar groot-ste bezwaar: het gebrek aan uitgewerkte alternatieven. ‘Wat de commissie inhet vooruitzicht stelt, blijft vaag. Gooi nooit je oude schoenen weg voor jenieuwe hebt!’ Wel vindt ze het moeilijk over de kwestie te oordelen omdat zeer zelf deel van uitmaakt. ‘Maar het lijkt me goed over verandering na tedenken. Ik ben vóór ontwikkeling, vernieuwing en burgers te betrekken.Maar mijn kritiekpunt blijft: denk eerst goed na over alternatieven. Ik hebeen balans met voors en tegens gemist. Maak een afgewogen keuze en loopniet voor de troepen uit. Ik vind ook dat de Provincie echt een duidelijkefunctie heeft! In het rapport wordt een link gelegd met Europa, waar we eenflink democratisch tekort hebben. Menig parlementslid heeft zich ingezet

om dat ‘democratisch gat’ te dichten. Je ziet dat dit niet direct lukt, maar:dan schaffen we toch ook niet meteen de Europese Unie of het EuropeesParlement af?’ Patricia weet niet of ze voor of tegen het afschaffen van deProvincie is. ‘Het heeft me alleen verbaasd dat er een verband wordt gelegdtussen de opkomst bij provinciale verkiezingen en het bestaansrecht vanprovincies. Als je de burger zich wilt laten uitspreken, maak dan gebruik vande middelen die er zijn en communiceer daar helder over.’ Er moet nog eengefundeerde discussie gevoerd worden, vindt ze. ‘De commissie heeft mijniet overtuigd. Er zijn regionale problemen en daar zal een bestuurslaag zichtoch over moeten buigen. Veel gemeenten komen of staan onder financieeltoezicht van de Provincie, er is sprake van herindelingen, en er gaan heelveel taken vanuit het Rijk naar de gemeenten toe. Maar wél zonder dat ervoldoende middelen meegaan. Hierin kan de Provincie als stimulator, bij-voorbeeld door het bijleggen van gelden ook een rol spelen.’

‘Dit rapport is een begin. We zullen zien wat het gaat opleveren.’ Het rap-port is een discussiestuk, maar de voorlopige eindconclusie vindt Patricianiet juist. ‘Zeker als je praat over democratie en burgers laten spreken.Provinciale Staten hebben een functie en kunnen zaken voor elkaar krijgenvoor burgers. Vanuit die overtuiging zet ik mij in. En ik realiseer me heelgoed dat ik niet altijd statenlid zal zijn. Ik kan goed relativeren, maak steedseen afweging bij mijn keuzes. In het leven kan alles veranderen, dus je moetelke dag je geluk pakken!’

Wat zijn Provinciale Staten? Provinciale Staten zijnhet algemeen bestuur van de provincie, zij bepalen het beleid.Leden vergaderen één keer per maand (openbaar) en wordeneens in de vier jaar gekozen door de inwoners van de des-betreffende provincie. Provinciale Staten zijn dus het provincialeparlement, statenleden zijn volksvertegenwoordigers. Aan dehand van de Statenagenda bepalen de leden de politieke agendavoor de komende periode. Een belangrijke taak is het kiezen vande leden van de Eerste Kamer. Het aantal statenleden hangt afvan het aantal inwoners in de provincie en loopt uiteen van39 tot 83 personen.

Hoe word je statenlid? Je moet minstens 18 jaar enNederlander zijn. Als je minister bent, of staatssecretaris, ofCommissaris van de Koningin, dan is een lidmaatschap vanProvinciale Staten niet mogelijk. Dat geldt ook voor iemand dieambtenaar bij de provincie is. Verschillende politieke partijenhebben afgesproken dat iemand niet tegelijk statenlid mag zijnen bijvoorbeeld burgemeester of lid van de Eerste of TweedeKamer. Die afspraak is gemaakt om dubbele invloed te voor-komen.

Dualisme De Wet Dualisering Provinciebestuur geldt sinds12 maart 2003 en wijzigt de Provinciewet. Een belangrijke veran-dering is de scheiding van bevoegdheden en posities van Provin-ciale Staten en Gedeputeerde Staten. Hierdoor ontstaat een ‘dua-listisch stelsel’ waarbinnen Gedeputeerde Staten zich bezighou-den met bestuur en Provinciale Staten hiervoor de kaders stellen,het bestuur controleren en de burgers vertegenwoordigen.

‘Provinciale Staten kunnen veel betekenen voor burgers’

Op zaterdag 12 februari jl. overleed Jonkheer Mr. Marinus van der Goes van Naters, een legendarische

sociaal-democraat, Europeaan van het eerste uur en misschien wel het oudste PvdA-lid. Van 1946 tot

1951 was hij de eerste fractievoorzitter van de PvdA. Tot 1967 bleef hij lid van de Tweede Kamer en de

voorloper van het Europees parlement. Daarna doceerde hij als vrijwilliger internationaal recht in

Rwanda. Tijdens zijn leven zette hij zich met volle overtuiging in voor de natuur, voor solidariteit met

de Derde Wereld en voor de opbouw van Europa. Van der Goes van Naters werd 104 jaar.

Jonkheer Mr. Marinus van der Goes van Naters (1900–2005)

Marinus van der Goes vanNaters werd op 21 december1900 in Nijmegen geboren.Na zijn rechtenstudie inLeiden keerde hij in 1923 als

advocaat terug in Nijmegen. Hoewel zijn omge-ving het krankzinnig vond, werd hij in 1924 lidvan de SDAP; zijn geweten schreef het hem voor.In 1935 trad hij toe tot het partijbestuur. Tweejaar later werd hij gekozen tot lid van de TweedeKamer.Tijdens de Duitse bezetting werd Van der Goesopgepakt door de nazi’s en via Buchenwald enHaaren belandde hij in Sint Michielsgestel, waareen groot deel van de Nederlandse politieke elitewerd gegijzeld. Daar discussieerden zij ondermeer over de toekomst van de SDAP. Van derGoes wilde het liefst ‘een nieuwe boot met eennieuwe bemanning’. Maar als die niet te vindenis, ‘moeten we in godsnaam maar verder met deoude bemanning’, schreef hij in een brief aanDrees. Na de bevrijding werd hij in 1946 deeerste fractievoorzitter van de PvdA.Tijdens zijn voorzitterschap stonden dewederopbouw van Nederland en de kwestieNederlands-Indië centraal. Van der Goes hadeen moeizame relatie met minister-presidentDrees, die naar zijn zin veel te weinig overlegdemet de fractieleider. Van der Goes, die vaak eeneigengereid optreden werd verweten, noemdeDrees daarom ‘een stiekemerd’. In een interviewin 1951 gaf hij aan dat het behoud van deNederlands-Indonesische Unie, waarin de onaf-hankelijkheid van Indonesië was geregeld, voorhem belangrijker was dan de kwestie Nieuw-Guinea. Hij vond het zelfs een kabinetscrisiswaard. Vervolgens kreeg Van der Goes de helepartij over zich heen en moest hij aftreden alsfractievoorzitter.Van der Goes bleef wel lid van de Tweede Kameren werd in 1952 tevens lid van de voorloper vanhet Europees Parlement. Na zijn fractievoorzit-

terschap zette Van der Goes zich in het parle-ment en daarbuiten in voor ontwikkelingssamen-werking, de zorg voor het milieu en de Europeseintegratie, en gaf zo mede vorm aan de naoor-logse PvdA. In 1967 verliet hij de Kamer en hetEuroparlement, waarna hij als vrijwilliger colle-ges internationaal recht in Rwanda gaf.

IDEALENVan der Goes heeft zich altijd ingezet voor eensterk en democratisch Europa. Zijn kleinzoonThijs Berman heeft het stokje inmiddels overge-nomen en zit sinds 2004 namens de Partij vande Arbeid in het Europees Parlement. Hoewelvan der Goes zeer oud was, schokte het nieuwsvan zijn dood de familie. Berman: ‘Wij verliezenonze vader, grootvader en overgrootvader. Vooralvoor de kinderen, maar ook voor ons kleinkinde-ren was hij de stamoudste, een pater familias,wiens mening bleef tellen, wiens vorsende blik

wij op ons voelden rusten.’ Berman bewaart warme herinneringen aan zijnopa en aan zijn oma Anneke van der Plaats, diejarenlang de vrouwenbond van de PvdA leiddeen in 1985 overleed: ‘Ze vormden een geestigechtpaar, liefdevol kibbelend, altijd op de hoogte,altijd de meest recente boeken op tafel – en dathoge eisen aan ons stelde. Het was alsof je bijSartre en Beauvoir aan tafel zat. Dat tijdperk isnu afgesloten. Het prachtige huis met het ver-molmde rieten dak en de klimop diep in demuren, de blauwe theekopjes, de rode Martiniom elf uur ’s morgens onder de goedkeurendeblik van de voorouders die aan de muur hingen– het is voorbij.’ De idealen blijven echter enBerman voelt ook de verantwoordelijkheid die uitte blijven dragen.

FEL EN UITGESPROKENVan der Goes, ook wel ‘de rode jonker’ ge-noemd, volgde de PvdA nog altijd op de voet.Zo sprak hij in december vorig jaar met WouterBos. Bos: ‘Wat me daarbij opviel, was dat hij opzijn hoge leeftijd nog altijd nieuwe inzichten ont-wikkelde en conclusies trok over zijn actievejaren in de Kamer, zonder een spoortje verbitte-ring. Fel, maar niet zonder zelfkritiek.’Tijdens en na zijn politieke loopbaan stak dejonkheer zijn vaak uitgesproken mening nietonder stoelen of banken. Schelden deed hij ook.Zo bestempelde hij Bolkestein als ‘die afschuwe-lijke vlegel’. Hans Wiegel noemde hij ooit ‘eenminderwaardig insect’.Van Der Goes was eigenlijk elke dag verbaasdover zijn hoge leeftijd en noemde zich ‘een op-lichter van de tijd’ die allang dood had moetenzijn. Hij moest er zelf niet aan denken om hon-derd te worden: ‘Is er iets banalers? Stukjes in dekrant, stukjes over zo’n vent die niemand meerene donder zegt... Je wordt als het ware opge-diept, opgespit... Bah. Liefst zou ik het voorko-men. Maar zelfmoord heb ik er niet voor over.’

8 ROOD maart 2005

‘Oplichter van de tijd’

Tekst Michiel Reijnen Foto Hollandse Hoogte

Hoewel 1 mei het nooit totnationale feestdag heeftgebracht, vertegenwoor-digt de dag wel degelijkeen nog steeds levende

traditie binnen de PvdA. Ook in hetmeest recente verkiezingsmanifestspreekt de PvdA zich uit over een vrijedag op ‘de dag van de werknemer’.Waarom wordt 1 mei eigenlijk de Dagvan de Arbeid genoemd? Om het ant-woord op die vraag te vinden, moetenwe terug in de tijd, en wel naar het eindevan de 19e eeuw. In 1886 vonden inChicago, net als in de rest van deVerenigde Staten, omvangrijke stakin-gen plaats, die gepaard gingen metdemonstraties voor de achturige werk-dag. Dit gebeurde op 1 mei, omdat datde dag was waarop de nieuwe arbeids-contracten werden gesloten. Tijdens

deze demonstraties, waar in Chicagoalleen al meer dan 80.000 mensen aandeelnamen, vielen doden en gewonden.Onder de stakers, maar ook onder depolitieagenten. Toen op de Haymarketeen bom ontplofte waarbij zeven politie-agenten en vier andere personenomkwamen, werden hiervoor vier anar-chistische leiders van de demonstratiesopgehangen; later zou blijken dat zijniet schuldig waren aan de bomaanslag.

EERSTE VIERINGENDrie jaar later, in 1889, werd op eeninternationale conferentie in Parijs deFranse Revolutie herdacht, en tevens deTweede Internationale opgericht. Ookwerd op dat congres besloten naar aan-leiding van de gebeurtenissen inChicago 1 mei te bombarderen tot Dagvan de Arbeid. Op 1 mei 1890 vondende eerste vieringen plaats. Een interes-sante terzijde is dat in de VerenigdeStaten zelf, en in Canada, in tegenstel-ling tot het overgrote deel van dewereld, de Dag van de Arbeid (LabourDay) op de eerste maandag van septem-ber wordt gevierd. Ook in Australië enNieuw-Zeeland valt deze dag op eenandere datum (respectievelijk 5 mei ende vierde maandag van oktober).

RODE ROZENHet hoogtepunt van de Nederlandse 1mei-viering was in de jaren dertig, toenonder Koos Vorrink de AJC (ArbeidersJeugd Centrale) massamanifestatiesorganiseerde met zo’n 35.000 mensen.Tijdens de Tweede Wereldoorlog werdde feestdag door Hitler geannexeerd alsnationale feestdag, met grote optochtenen de beruchte mei-redes van AntonMussert. Na de oorlog werd de draadvan voor de oorlog echter weer snelopgepakt, in het begin door de CPN(Communistische Partij Nederland),maar kort daarna ook weer door de

PvdA. Het traditionele uitdelen van roderozen aan oudere PvdA-leden op 1 meiwas jarenlang een vast onderdeel van deverschillende journaals. In Nederlandbleef de Dag van de Arbeid vooral eenfeest voor het hele gezin, met bijeen-komsten, sprekers en optochten. In dejaren zestig leidde de oorlog in Vietnamtot een nieuwe opleving van 1 mei, alsprotest tegen de oorlog.

1 MEI-VIERING IN NIJMEGENTegenwoordig trekt de landelijke 1 mei-viering van de PvdA meestal tussen de400 en 500 personen. Dit jaar vindt deviering plaats in Nijmegen, waar naastdiverse andere gastsprekers ook WouterBos zijn opwachting zal maken. Tijdensdeze koopzondag is het de bedoelingdat het kapitalistisch straatbeeld vanhordes jachtige consumenten wat‘opgefleurd’ wordt door de rode balon-nen van de 1 mei-vierders. Naast de Dagvan de Arbeid wordt in Nijmegen ookhet 2000-jarig bestaan van de stadgevierd. Een prima gelegenheid om deaandacht te vestigen op de internationa-le geschiedenis van Nijmegen én vanheel Nederland.

maart 2005 ROOD 9

In Nederland begint men op de Dag van

de Arbeid in vergelijking met omliggende

landen doorgaans wat later aan de

festiviteiten. De reden moge duidelijk

zijn: het is de dag na Koninginnedag.

1 MEI-PROGRAMMA

Het 1 mei-programma van dit jaar speelt zich af in DeVereeniging, gelegen aan het Keizer Karelplein teNijmegen. Vanaf 12.00 uur kunt u profiteren van spee-ches, workshops en cultuur. De dag eindigt met drankjesen muziek. U kunt zich hiervoor aanmelden via het VoiceResponse Systeem (020-5512295) met reserveringsnum-mer 5236. Houdt uw relatienummer (treft u aan op deadresband) en postcode bij de hand. Zowel leden alsniet-leden zijn van harte welkom!

Tekst Bas den Herder Illustratie archief

1Mei: de Dag van de Arbeid

Bronnen: Van Dag van de Arbeid naar Dagvan de Democratie, artikel van René Cuperusin Socialisme & Democratie nr. 6, 2001

achtergrond

C.M. Plomp, affiche Dag van de Arbeid, 1930.

10 ROOD maart 2005

Schoolprestaties van allochtone kinderen blijven achter

Trekt u zich wat aan van zo’n conclusie ineen stad met veel ‘zwarte scholen’? ‘Nee! Ik trek me daar niets van aan. Ikben Atlas niet. Ik draag de wereld niet opmijn schouders! Immigratie is een dyna-misch proces. Het gaat niet, zoals veelmensen denken – waaronder óók politici– om een laboratoriumopstelling! Alsofhet een afgeronde groep mensen is diebijgespijkerd moet worden. Immigratie isblijvend, er komen dagelijks mensen bijin Nederland. Ik vind het vreemd dat deparallel met de arbeidersbeweging nietvaker wordt getrokken. Want het procesis identiek. En het is en blijft de taak vande sociaal-democratie om mensen te ver-heffen. Immigranten, maar ook arbeidersin het algemeen. Want de prestaties vanNederlandse arbeiderskinderen zijn maarnet íets beter dan die van migrantenkin-deren. Die prestaties worden door deimmigratie min of meer buiten beschou-

Eind vorig jaar verschenen de resultaten van het PISA 03 onderzoek. Een onderzoek naar de

leerprestaties van Europese kinderen, uitgevoerd door de OESO, de Europese Organisatie voor

Economische Samenwerking en Ontwikkeling. Uit een test onder 250.000 scholieren uit een

groot aantal Europese landen blijkt dat Nederlandse scholieren op het gebied van wiskunde,

natuurwetenschappen en lezen tot de beste van de wereld behoren. Tot zover het goede

nieuws. Zorgwekkend is dat de prestaties van allochtone kinderen daar ver bij achter blijven.

wing gelaten. In Oost-Groningen enFriesland, waar relatief weinig migrantenwonen, gaat 60% van alle leerlingen naarhet VMBO (Voorbereidend MiddelbaarBeroeps Onderwijs). In Amsterdam, waar60% van de inwoners onder de 16 jaarvan niet-Nederlandse afkomst is, is datpercentage even hoog.’U heeft in De Telegraaf van 13 november2004 gezegd dat ‘zwarte scholen’ eenfeit zijn.‘Ik heb gezegd dat er zwarte wijken zijnen dús ook zwarte scholen, net zoals ervroeger arbeiderswijken en arbeiders-scholen waren. Je kunt inwoners uitzwarte wijken niet dwingen om de wijk-grenzen over te gaan. Dat zijn de feiten.Tegelijkertijd vind ik het jammer dat veelblanke Nederlanders denken dat een vei-lige leeromgeving gelijk is aan een witteschool. Gelukkig zijn er steeds meer blan-ke Nederlanders die zich daar zorgen ommaken. Zo kreeg ik een brief van iemanduit Amsterdam Zuid die zich afvroeg ofde witte school van zijn dochtertje bij-draagt aan het beeld dat zij van de wereldkrijgt. Lijkt me een terechte vraag. Wemoeten ons realiseren dat er voortdurendachterstand is. Net als bij de vrouwen-emancipatie. Die is toch ook niet vol-tooid? De moderne schoolstrijd is ooknog niet gestreden.’Wat kunt U daar aan bijdragen?‘Het belangrijkste wat ik kan doen istalent stimuleren en tot ontwikkelinglaten komen. Talent om dokter te wor-

‘De prestaties van

Nederlandse arbei-

derskinderen zijn

maar nét iets beter

dan die van migran-

tenkinderen.’

den, en talent om een goede vakman ofvakvrouw te worden: het maakt mij nietuit. Ik kan alleen niet accepteren dat ereen dokter in iemand schuilt en die per-soon er maar niet in slaagt om dat tebereiken. Omdat de situatie thuis er nietnaar is. Of door geldgebrek, gebrek aanstimulans… Het maakt écht uit of je thuisgeholpen wordt met je huiswerk. Daaromis ‘stapelbaar onderwijs’ voor migranten-kinderen zo belangrijk. En ik spreek uitervaring. Ik heb alle technische scholendoorlopen. Eerst de LTS, vervolgens deMTS en ten slotte de HTS. Voor kinderenmet een taalachterstand is het stapelenvan diploma’s dé weg.Jammer genoeg is het de laatste jarenweer zo dat het voor bepaalde groepenkinderen niet mogelijk is om lang te stu-deren. Want reken maar dat je voor eenstudie als medicijnen veel moet laten.Dat kost echt geld!’ Volgens de OESO-onderzoekers slagenjuist de landen met kleine verschillen tus-sen goede en slecht presterende scholenerin de achterstanden van allochtoneleerlingen weg te werken.‘Je kunt niet zomaar landen met elkaarvergelijken. Nederland heeft een heelspecifiek type migrant: nauwelijks of laagopgeleid – wat overigens ook de bedoe-ling was – en voornamelijk afkomstig uitTurkije en Marokko. In Engeland wonenveel Pakistani en Indiërs. In Scandinaviëzie je meer migranten uit bijvoorbeeldIrak. En Irakezen zijn hoger opgeleid dan

Zwarte scholen zijnRood spreekt met Ahmed Aboutaleb, wethouder Werk & Inkomen,

Onderwijs, Jeugd & Diversiteit en Grote Stedenbeleid in Amsterdam

maart 2005 ROOD 11

‘Voor kinderen met

een taalachterstand

is het stapelen van

diploma’s dé weg.’

www.nederland-oeso.org/nieuws

www.pvda.nl/plannen & alternatieven/tienpunten-

plan tegen segregatie in het onderwijs, plan ‘Ouders en

scholen, samen sterk’ en ‘Lang leve het VMBO’, een

aanvalsplan tegen het negatieve imago van het VMBO.

www.pvda.nl/kenniscentrum/ de nieuwe

schoolkwestie, dilemma’s en actiepunten.

Start Zoek Contact

Leergeld. Sociaal-democratische onderwijspolitiek in een tijd vannieuwe verschillen is de titel van het zojuist verschenen boek vanhet Kenniscentrum en de WBS. Mede onder de verantwoordelijk-heid van de Partij van de Arbeid zijn in de afgelopen periode veelgrote structruurwijzigingen in het onderwijs aangebracht. Die wij-zigingen zijn niet altijd door een ieder met open armen ontvan-gen. Hoog tijd voor de PvdA in de oppositie om te analyseren water fout is gegaan en een nieuwe koers uit te zetten. In Leergeldwordt dit onder andere gedaan door Sjoerd Karsten en WimMeijnen, beiden onderwijskundigen. Vooral door de komst vanaanzienlijke groepen immigranten vragen zij aandacht voorkrachtige bestrijding van achterstanden, willen zij de segregatieterugdringen, en menen zij dat de school een belangrijke functieheeft in het bijbrengen van gemeenschappelijke normen en waar-den en het ontwikkelen van burgerschap. Een aantal expertsreageert op hun stellingen. Ondanks alle verschillen tekent zichtussen de regels een nieuwe onderwijsagenda voor de PvdA af. Wilt u het boek Leergeld bestellen of meer informatie? Kijkt u danop www.pvda.nl/kenniscentrum of op www.wbs.nl.

LEZEN OVER ONDERWIJSPOLITIEK

Turken en Marokkanen. Daarnaast is dehistorische band tussen landen ook eenfactor. Migranten uit Suriname hebbenhun onderwijsachterstand zo goed alsingelopen. Dat komt door de taal en dooreen deels gezamenlijke historie. Daar-door kom je als migrant makkelijkerbovendrijven. In Frankrijk doen Marokka-nen het beter dan hier. Want er is geentaalbarrière. De populairste schrijver inFrankrijk is een Marokkaan! (Tahar BenJelloun, in Nederland uitgegeven door deBezige Bij. TS)Natuurlijk helpt het om te investeren inkinderen. Amerikaans onderzoek heeftbewezen dat geld dat geïnvesteerd wordttussen de nul en de twaalf jaar het meestrendeert. Een reden om de investering

die het kabinet heeft gedaan in voorscho-len toe te juichen. (Voorschool: een peuter-speelzaal die samenwerkt met een basis-school. Achterstandskinderen tussen de 2,5en 4 jaar mogen vier dagdelen naar zo’npeuterspeelzaal. Twee leidsters werken metspeciale programma’s waardoor de kinde-ren de Nederlandse taal leren en met ande-re kinderen leren spelen. Op de basisschoolwerken de leerkrachten van de groepen 1 en2 met hetzelfde programma als op de peu-terspeelzaal. Hierdoor krijgen kinderen bete-re kansen om straks op de basisschool goedmee te kunnen doen. Bron: ministerie vanOnderwijs en Wetenschappen. TS)Tegelijkertijd zit er een groot nadeel aanvoorscholen. In feite is het een voor-selectie voor zwarte scholen, omdat voor-schoolse opvang een samenwerkingpro-ject is tussen peuterspeelzalen én basis-scholen. Er is dus snel bekend hoe deschoolpopulatie er uit zal zien, wat eenschool niet populair maakt bij blankeouders. Ik zou de voorschool graag integreren inde school. Alles in één gebouw, onderéén bestuur. Dat maakt het eenvoudigerom ouders te binden en voorlichting tegeven. Maar dat mag ik niet van ministervan der Hoeven. Deze minister heeft deschoolbesturen rechtstreeks onder haar

eigen verantwoordelijkheid geplaatst. Alswethouder onderwijs heb ik alleen nogiets te zeggen over de gebouwen. Ookbelangrijk, we hebben in Amsterdammiljoenen uitgetrokken voor het opknap-pen van schoolgebouwen, en dat washard nodig. Maar we hebben gééninvloed meer op de circulaire, de inhoudvan het onderwijs. Terwijl veel voorzienin-gen in het onderwijs vervlechtbaar zijn:het GOA-beleid (Gemeentelijk Onder-wijsachterstandenbeleid), het taalbeleid,de voorschool. Daar moet ik nu meeophouden. Ik heb geen sturingsinstru-menten meer. De minister mág het vanmij ook helemaal zelf doen, maar danmoet ze mij er niet meer op afrekenen.Bijna alle onderwijsverantwoordelijkhe-den en bevoegdheden zijn van de lokalepolitiek naar het ministerie verplaatst.Terwijl onderwijswethouders wél verant-woordelijk blijven.’De PvdA Tweede-Kamerfractie presen-teerde onlangs een tienpuntenplan tegensegregatie in het onderwijs. Een bruik-baar plan?‘Jazeker, het idee om één inschrijfmo-ment te nemen is goed. Bijvoorbeeld alshet kind drie jaar is. Veel allochtoneouders weten niet dat ze hun kinderen alveel eerder kunnen of moeten inschrijvenvoor een school. Terwijl blanke ouders alin de pre-conceptiefase bezig zijn metinschrijven. (lacht)Voorlichting aan allochtone ouders is cru-ciaal. Je moet ouders bewust maken vanhet feit dat de school op de hoek niet perse de beste school voor hun kinderen is.

een feit

Tekst Tessel Schouten Foto’s Mark van den Brink

12 ROOD maart 2005

Nadat de kwestie de landelijke pers had gehaald,nam de Nijmeegse PvdA haastig gas terug. Desociaal-democratische afdelingsvoorzitter: ‘Waarhet helemaal verkeerd ging is dat de eigenarenvan SUV’s (Sport Utility Vehicles) als asocialenwerden afgeschilderd en dat er ook nog een geurvan afgunst in het debat kwam te hangen.’ Endan het sociaal-democratische gemeenteraads-lid: ‘De motie was niet handig geformuleerd. Erwerd gesproken over ‘asobakken’ en dat slaatnatuurlijk nergens op. Conclusie: het is goed datde motie van tafel is.’Mij komt hierbij het schaamrood op de kaken.Ongetwijfeld verdient het streven de opmars vanterreinauto’s een halt toe te roepen serieuze aan-dacht. Veel drukker zouden we ons echter moe-ten maken over de gevaren die dreigen als soci-aal-democratische politici hun oren laten hangennaar linkse randfiguren: verlies van integriteit engeloofwaardigheid en grote electorale schadezijn het onontkoombare resultaat.

Voor de schrijver en sociaal-democraat GeorgeOrwell was socialistische politiek synoniem met‘common decency’: mensen dienen elkaar fat-soenlijk te behandelen. Dat uitgangspunt was inde terreinautokwestie helaas ver te zoeken. DeNijmeegse gemeenteraad brak achteloos methet grondbeginsel van de rechtsgelijkheid, dat

ten diepste het ‘gewone’ fatsoen van de rechts-staat definieert. In een nationaal omschrevenrechtsgebied is het onverdedigbaar dat de eneburger zijn vervoermiddel wel mag parkeren ende andere niet, tenzij het parlement daarover eenbeslissing heeft genomen. En dan het gebruikvan de term ‘asobakken’. Wie anderen tot aso-cialen bestempelt, formuleert ‘onhandig’, maarmaakt zich vooral schuldig aan beledigingen ensluit daarmee een ‘fatsoenlijke’ dialoog uit. De GroenLinkse motie vertoont alle kenmerkenvan het confrontatiemodel, een relict uit de jarenzeventig dat je vooral in de milieubeweging nogtegenkomt. Dogmatische drammers doen hunbest de prille dialoog te verpesten die onderinvloed van het nieuwe denken over maatschap-pelijk verantwoord ondernemen (MVO) totstand komt met het bedrijfsleven. Een ernstiggebrek aan emotionele intelligentie. De PvdAwas erin gespecialiseerd en zoals bekend paktedat slecht uit - drammerig en gelijkhebberiggedrag was een belangrijke reden dat het stre-ven naar maatschappelijke vernieuwing in dezeventiger jaren zo opzichtig faalde.

In 1937 schreef Orwell een boekje (The Road toWigan Pier) waarin hij pijnlijk duidelijk eenkardinaal probleem van links aangaf: het beelddat gewone mensen ervan hebben. Niet met het

linkse gedachtegoed, maar met de linkse mensis volgens de doorsneeburger iets mis.Zonderlingen noemde Orwell ze: karikaturalemaar beeldbepalende wereldvreemden die het desocialistische beweging verhinderden aansluitingte vinden bij de middenklasse. Dat die aanslui-ting broodnodig was in het explosieve politiekeklimaat van de late jaren dertig behoeft geenbetoog.Bijna zeventig jaar later is de politieke situatie inonze samenleving niet minder explosief. Ook nuheeft de sociaal-democratie de middengroepenkeihard nodig. Wie het toejuicht als de Vinex-locaties straks massaal hun stem op Wilders inplaats van op Bos gaan uitbrengen, moet vooralveel anti-terreinauto-moties aannemen. Ik voelzelf meer voor de ‘common decency’ van Orwell.Voor sommige PvdA-ers blijkt dit een bijnaaanstootgevend politiek vertrekpunt te zijn. Zohekelt onze Nijmeegse kameraad Anton vanHooff het nieuwe Beginselmanifest omdat ermaar liefst elf keer ‘het kleffe woord’ ‘fatsoen’ invoorkomt. ‘Ik zie mij niet in de Broerstraat staanom dit laffe stuk uit te venten,’ sneert hij. Laf enklef. In dit geval beschouw ik het als de warmsteaanbeveling van een beginselprogramma die jeje maar kunt wensen.

Frits Kremer, Nijmegen

opinie

De gemeenteraad van Nijmegen nam een tijdje terug op initiatief vande GroenLinksfractie het besluit grote terreinauto’s een parkeerplaatsen parkeervergunning in het stadscentrum te ontzeggen. Te groot, tegevaarlijk, slecht voor het milieu. Kortom: opzouten met die asobakken!

Rood heeft ruimte voor een goedbetoog. Rood stelt graag iets aan dekaak. In de rubriek Opinie kunt u uw

ei kwijt. Heeft u een uitgesprokenmening, of iets anders te zeggen dan

wat al gezegd is over een maat-schappelijk of politiek thema? Zetuw betoog op papier en stuur hetons: Redactie Rood, Postbus 1310,1000 BH Amsterdam, of per email:

rood@pvda.nl.

Liever klef dan drammerig

Dat ze verder moeten kijken. In Amsterdamzijn we gestart met een voorlichtingscampagne.Via migrantentelevisie en folders geven weinformatie over voorscholen, schoolkeuze eninschrijving. Ook belangrijk is de bestrijding van schooluitvalin het voortgezet onderwijs. Uitval wordt vooreen deel veroorzaakt doordat leerlingen geenstageplaatsen vinden. Vooral allochtone jongensvallen buiten de boot. Gelukkig kan ik daar nogwel iets aan doen omdat ik ook wethouder Werk& Inkomen ben. Ik praat met bedrijven en pro-beer ze zover te krijgen om stageplaatsen aan tebieden. Ik ben ook in gesprek met Mark Rutte(Staatssecretaris van Onderwijs) over de stage-problematiek. Hij lijkt het in ieder geval tebegrijpen.’De wethouder staat op, loopt naar zijn bureauen komt terug met een ansichtkaart.

‘Kijk, net gekregen van een paar jongens waar-voor ik een stageplaats heb geregeld.’ Zeven jongens hebben ieder een dankwoordjeaan de wethouder op de kaart gekriebeld.‘Het zijn jongens voor wie het cruciaal is dat zehun opleiding afmaken – ook vanwege gemaakteafspraken met justitie, maar het was onmogelijkvoor ze om op eigen kracht een stageplaats tevinden vanwege een smet op hun blazoen.’Het zijn allemaal heel gedetailleerde oplossingenen maatregelen waar u aan werkt. Dat is enormarbeidsintensief.‘Maar mevrouw, hier zit geen wethouder die tus-sen negen en zes werkt! Maar het is waar, het isheel arbeidsintensief. En veel dingen moet jeblíjven doen, anders beklijft het niet. Zoals zo’nvoorlichtingscampagne om allochtone oudersbewust een school te laten kiezen.(zucht) Hetontbreekt de minister in intellectueel opzicht

nergens aan. Beslist niet. Maar ze zit teveel in dehoek van de autonomie van het onderwijs.Terwijl ik denk dat niet voorbij moet wordengegaan aan wat een school(bestuur) vermág.Voor de meeste scholen is onderwijs geven, hetcirculaire deel en het personeelsbeleid echtgenoeg. Dat zijn scholen die baat zouden heb-ben bij onze bemoeizucht. Terwijl ik nu moetsmeken of ik langs mag komen op een school.De minister realiseert zich onvoldoende dat eenschool in een grote stad echt iets anders is daneen school in Schin op Geul. Ik heb mijn hoop gevestigd op de Lex Specialis,de zogeheten “Rotterdamwet”. Met deze wet,die overigens geen extra geld met zich mee-brengt, hebben de vier grote steden meer ruimtegekregen om de typische grote stadsproblemenop te lossen.’

maart 2005 ROOD 13

kortM.m.v. Bas den Herder, Tessel Schouten e.a. Foto’s Hollandse Hoogte

De internationale vrouwendag,op 8 maart jongstleden, is nietongemerkt voorbijgegaan. InDen Bosch werd een ‘Mabel-bijeenkomst’ georganiseerddoor het plaatselijke vrouwen-netwerk van de PvdA. Op dezebijeenkomst, waar PvdA-vrou-wen uit het hele land welkomwaren, werd gediscussieerdover de stand van de emancipa-tie in Nederland. In het nieuwe

en hippe theater De Verkade-fabriek waren onder andere hetTweede Kamerlid NebahatAlbayrak en Liesbeth Wytzes,schrijfster van het boek DeMabelgeneratie te gast. Zijnamen deel aan een test om tebepalen wie ‘de echte Mabel’was.Het gaat hier natuurlijk omMabel Wisse Smit, die in hetboek van Wytzes model staat

voor de nieuwe generatie vrou-wen, geboren rond 1970, dieeen carrière even belangrijk ofzelfs belangrijker vindt dan eengezinsleven, zichzelf wel kanredden, en geen schroom meerkent voor wat betreft haar seks-leven.Tijdens de bijeenkomst in DenBosch werd ook het startschotvoor de Europese Emancipatie-campagne gegeven.

Internationale Vrouwendag

Referendum Europese Grondwet

Het PvdA Kenniscentrum is nu zo’ntwee maanden bezig met een onder-zoek naar de dienstverlening rondwonen, zorg en welzijn. Er wordt delaatste tijd veel gesproken over de gro-te druk op de gezondheidszorg, ondermeer veroorzaakt door de vergrijzing.Met minder geld moeten meer mensenworden geholpen. De huidige regeringwil dit probleem aanpakken door naastveranderingen in het ziektekostenstel-sel een aantal zaken door de gemeen-ten uit te laten voeren: vervat in dezogenaamde Wet MaatschappelijkeOndersteuning (WMO).

Tot nu toe lijken de voorstellen in dezewet voornamelijk op een bezuiniging.Maar er liggen misschien ook kansenvoor gemeentebesturen om een geïnte-greerd pakket van zorgverlening, wel-zijnsactiviteiten en passende woningente verzorgen in buurten en wijken.Hoe staat het er nu voor in de wijk?Waar hebben ouderen behoefte aan?Hoe staat het welzijnswerk voor despecifieke doelgroep ouderen, gehan-dicapten en mensen met een psychi-sche achtergrond ervoor? Lees delaatste informatie over de WMO,verslagen van werkbezoeken, dediscussierubriek en columns oppvda.nl > Kenniscentrum > maat-schappelijke dienstverlening. Ofdiscussieer mee op het forum vanonze website en ga naar de stelling‘Kan privatisering de lokale gezond-heidszorg vooruit helpen?’

De WMO:kansen ofbeperkingen?

Het eerste landelijke referendum sinds denapoleontische bezetting komt eraan! Op 29 oktober vorig jaar hebben de regeringslei-ders van de EU-landen in Rome hun handtekeningonder de Europese Grondwet gezet. Nu is het debeurt aan de parlementen van de lidstaten, wantzij moeten het verdrag ook nog goedkeuren. Medeop initiatief van PvdA-kamerlid Niesco Dubbelboerlaat de Tweede Kamer een landelijk referendumorganiseren. Met dit raadplegend referendumadviseren de burgers de Tweede Kamer over hetwel of niet instemmen met de Europese Grond-wet. U kunt op 1 juni naar de stembus! De PvdA is positief over de Europese Grondwet.

Natuurlijk is de wet niet ideaal, het is immers eencompromis tussen vele landen. Het belangrijksteis echter dat we erop vooruit gaan. Met deEuropese Grondwet krijgt Nederland een beterEuropa. De rechten van de burgers worden uitge-breid. Europa krijgt meer slagkracht in het buiten-lands beleid en bij de criminaliteitsbestrijding. EnEuropa wordt democratischer en transparanter.

In het volgende nummer van Rood vindt u meerinformatie over de Europese Grondwet en hetstandpunt van de PvdA. Voor meer informatie:http://www.referendumeuropesegrondwet.nl.

14 ROOD maart 2005

Wat wordt ontweken zijn principiële vragenover de erfenis van de verzuiling. Het rap-port begint al met een vergoelijkende inzet:het oordeel over de omroepverenigingen is‘mild’, omdat het een eerste keer is dat zebeoordeeld worden. Over de publiekeomroep is het oordeel kritischer: ‘Hetgeheel is minder dan de som der delen.’ Jezou dus denken dat gezocht wordt naar eenmanier om deze dreigende teloorgang vande publieke omroepen te keren. Maar nee,de omroepverenigingen zijn heilig en dusblijft het bij een oeverloze bureaucratie diedoor middel van het profileren van de drienetten enige karakteristieke smaak in de

verzuilde brij moet brengen.Wat we nodig hebben is een afscheid vande omroepverenigingen, die te lang hetvoertuig zijn geweest van partijpolitiekebeïnvloeding. Een nationale omroep dieonafhankelijk is, dat is het principiële debatwaar we te lang op wachten. WaaromNederland als een van de weinige Europeselanden drie publieke netten nodig denkt tehebben en niet twee, zou daarbij eveneenster sprake moeten komen. Beter eenbeperkt aantal netten die echte kwaliteitkunnen brengen dan het eindeloze ver-maak waar we nu avond aan avond onge-vraagd belasting voor betalen.

Bij het ter perse gaan van dit nummervan Rood was over het verschijnenervan nog niet meer bekend dan

‘komend voorjaar’. Ondertussen heeft dePvdA zich niet onbetuigd gelaten. Op eenbijeenkomst van het PvdA Kenniscentrumwerd uitgebreid gesproken over de nieuwevoorstellen van de PvdA voor het publiekebestel én over het herijken van waarden dieaan televisie ten grondslag liggen. Ofwel:wat zijn de redenen voor de overheid omzich met het omroepbestel te bemoeien? De kabel is nu zo krachtig, dat deze welhonderd kanalen kan uitzenden. Het reserve-ren en technisch faciliteren van ‘ruimte’ voortelevisienetten is niet meer de belangrijkstereden voor overheidsbemoeienis. Wat danwel, vroeg De Wetenschappelijke Raad voorhet Regeringsbeleid (WRR) zich af.Antwoord: het waarborgen van de maat-schappelijke functies van de media. De WRR onderscheidt in het rapportFocus op Functies zes functies in het media-landschap. 1. Nieuws en actualiteit 2. Opinieduiding en debat 3. Kunst, cultuur en educatie 4. Specifieke informatievoorziening 5. Reclame en voorlichting 6. Amusement

Het publiek moet kunnen vertrouwen opobjectieve informatie van onafhankelijkejournalisten (nieuws en actualiteit). PvdATweede-Kamerlid en woordvoerder mediabe-leid Martijn van Dam ziet hierin een belang-rijke rol voor de NOS, die met al zijn experti-se bij belangrijke gebeurtenissen voor ieder-een een betrouwbare nieuwsbron moet vor-men. De NOS heeft geen winstoogmerk enkan dus veel beter onafhankelijke nieuwsga-ring garanderen dan commerciële zenders.Opinie, duiding en debat is een functie diegoed vervuld kan worden door grote non-profitorganisaties, zoals voorgesteld door dePvdA. Gedacht wordt aan maatschappelijkeallianties, waarin ook omroepverenigingeneen plek kunnen hebben, zij het dat de sub-sidiëring niet meer op basis van het aantal

Over ‘de toekomst van de publiekeomroep’ is al vaak gesproken engeschreven. En omdat toekomstmeestal dichterbij is dan gedachtverandert er doorgaans niet zoveel.Momenteel is het wachten op deomroepvoorstellen vanStaatssecretaris Medy van der Laan.

Die morbide strategie leidt niet alleentot dellerigheid en slechte namaaksoapsà la Het glazen huis. Het zorgt ook voorhet uithollen van de informatieve eneducatieve functies van de publiekeomroep, tot nieuwshypes en dus tot dehuidige instabiele politieke situatie.

Het WRR-rapport wil via een ingewik-kelde omweg de doodsstrijd van deomroepen verlengen, en vertraagt de opden duur onvermijdelijke komst van eennationale omroep op twee reclamelozenetten.

MEDIA

Nederland lijdt aan een cultureel tekort

Spelletjes horen bij uitstek bij de publieke omroep, van het Mastklimmen op de NCRV-

radio tot Twee voor twaalf van de VARA. Wat niet hoort is (…) dat de publieke omroep

van de politici opdracht krijgt om de commerciëlen te beconcurreren op hun eigen

terrein, namelijk kijkcijfers scoren door laagopgeleiden te bedienen.

OP PVDA PLATFORM KOMEN PARTIJDEBAT,

In NRC Handelsblad van 13 februari jl. bespreekt Paul Scheffer het cul-

turele tekort van Nederland. Over het rapport van Rinooy Kan Omziennaar de omroep en de toekomst van de publieke omroep schrijft Scheffer

het volgende:

NB. Bovenstaande passages zijn slechts gedeeltes van de volledige artikelen.

Paul Scheffer is niet

de enige die pleit voor

modernisering van

het omroepstelsel.

Volgens Hans

Beerenkamp (NRCHandelsblad, 4 febru-

ari 2005) is een

nationale omroep met

twee reclameloze net-

ten onvermijdelijk.

TV zonder reclame

16 ROOD maart 2005

In de jaren negentig is het aantal plaatsen in de kinderopvang

vervijfvoudigd en de sector groeit nog door. Om dit in goede banen te

leiden, is sinds dit jaar de nieuwe Wet Kinderopvang van kracht. De wet

moet ‘minder regels en meer gelijkheid’ bewerkstelligen, maar de PvdA-

fractie is verre van tevreden: ‘Als de PvdA in de regering komt, gaat deze

wet op de schop!’ zegt Tweede-Kamerlid Mariëtte Hamer strijdlustig.

De nieuwe Wet Kinderopvang 2005

Meldpunt Kinderopvang, een samenwer-king tussen FNV, de PvdA en Groenlinks,komen veel klachten binnen over de inge-wikkelde administratie die de ouders nuzelf moeten regelen. ‘Die administratie isnieuw voor een deel van de ouders.Voorheen sloot de werkgever, de door dewerkgever ingehuurde bemiddelaar, of degemeente de contracten met de kinder-opvanginstellingen af,’ zegt Martin Flier,beleidsambtenaar op het ministerie vanSociale Zaken en Werkgelegenheid enhoofd van de afdeling Kinderopvang. ‘Dewet stelt ouders centraal. Zij bepalen metwelk kinderdagverblijf ze een contractsluiten. Dit betekent onvermijdelijk eenstukje administratie, net als bij andere

vormen van dienstverlening.’ VolgensFlier zijn de problemen terug te voerenop een hobbel, die de sector door deomslag slechts één keer hoeft te nemen;alle ouders moesten voor 1 januari eencontract met de kinderopvang sluiten.Flier: ‘Die contracten zijn er nu. In de toe-komst zal het gaan om aanpassingen enzullen niet alle contracten in relatief kortetijd afgesloten hoeven te worden.’

ENORME REORGANISATIESLAGOuders moeten de overheidsbijdrageaanvragen bij de belastingdienst, terwijlwerkgevers het uitbetalen van de werkge-versbijdrage vaak uitbesteden aan organi-saties als Kintent en KidsConcern. Bij henmoeten de ouders kopieën van contrac-ten en rekeningen inleveren, waarna dezebedrijven de bijdragen uitbetalen. Flier:‘Deze bemiddelaars zijn bezig met eenenorme reorganisatieslag. Dat gebeurtmet vallen en opstaan, en de dienstverle-ning is soms nog niet optimaal geweest.Maar de verwachting is dat de problemenbinnen een paar maanden voorbij zijn.’Tweede-Kamerlid Mariëtte Hamer: ‘Datveel van de problemen éénmalig zijn eneen gevolg van een inhaalslag, is natuur-lijk een onzinverhaal.’ Haar fractiegenoteHannie Stuurman: ‘De administratieverompslomp is te ingewikkeld voor eenhele hoop ouders, en ik zie ze het hier inde toekomst echt niet makkelijker meekrijgen.’

ONGELUKKIGE TIMINGAangezien de CAO-onderhandelingen opdit moment nog bezig zijn, is nog niet

Tot halverwege de twintigste eeuw was kinderopvang voornamelijk een zaak vanliefdadigheid en particuliere initiatieven. Pas in 1975 werd de Rijksbijdrageregelingals financiële steun voor kinderdagverblijven ingesteld. Sinds de Welzijnswet van1986, later vervangen door de Welzijnswet 1994, ligt de verantwoordelijkheid voorfinanciering en kwaliteitshandhaving bij de gemeenten en kregen ouders een tege-moetkoming van de staat. Halverwege jaren tachtig zijn er ook CAO-afsprakengemaakt over kinderopvang. Delen van het bedrijfsleven kwamen ouders finan-cieel tegemoet. Zo ontstond er wel een lappendeken van regelingen; elke gemeen-te voerde eigen beleid en elk bedrijf bepaalde zelf hoeveel geld ze uitgaf aan kin-deropvang. De nieuwe Wet Kinderopvang moet hier verandering in brengen: degeldstromen en kwaliteitscontrole worden gecentraliseerd.Maar de meest opvallende verandering in de nieuwe Wet Kinderopvang is dat deoverheid overgaat van aanbod- naar vraagfinanciering. Dit wil zeggen dat niet

Duur en slechtgeorganiseerd

DE NIEUWE WET KINDEROPVANG: WAT VERANDERT ER?

De meest kwetsbare groepvan onze samenlevingwordt vaak letterlijk enfiguurlijk over het hoofdgezien: kinderen van wer-

kende ouders. In de afgelopen decenniais hun sociale omgeving radicaal veran-derd. Het eerste contact met leeftijdsge-nootjes speelt zich niet af meer metbroertjes en zusjes binnen grote gezin-nen, maar in de dagopvang. Hierin verlo-pen de ontwikkelingen stormachtig.In de jaren negentig is het aantal plaat-sen in de kinderopvang vervijfvoudigd ende sector blijft groeien. De nieuwe WetKinderopvang moet zorgen dat alles ‘soe-pel’ verloopt. Maar is dat ook zo? Bij het

maart 2005 ROOD 17

Tekst: Bas den Herder Foto’s: Ewout StaartjesMet dank aan kinderdagverblijf De Balalaika (Raster Welzijnsgroep) te Deventer

‘Gemengde opvang zou de integratie gigantisch helpen’bekend welk percentage van de Neder-landse bedrijfswereld de kinderopvangvoor hun werknemers zal vergoeden.Minister de Geus van Sociale Zaken enWerkgelegenheid denkt dat hierover meerafspraken gemaakt zullen worden danvoorheen, maar Hamer en Stuurmanbetwijfelen dit. Ze bestoken de Geusdaarom regelmatig met kamervragen.

langer de kinderopvanginstellingen, maar de ouders financieel gesteundworden. Via een bijdrage van de Belastingdienst. De werkgeversbijdrage isvrijwillig en vrijgesteld van loonheffing tot een maximum van 1/6 van detotale kosten. Mocht de werkgever niet mee willen betalen, dan kunnenouders in aanmerking komen voor een inkomensafhankelijke compensatiedoor de overheid. Daarnaast geeft de nieuwe Wet Kinderopvang voor heteerst een centrale, wettelijke norm voor de kwaliteit. Het toezicht is in han-den van de GGD.

Heeft u vragen?Voor vragen op financieel gebied kunt u bellen met de Helpdesk Kinder-opvang van de Belastingtelefoon, 0800-0543. Inhoudelijke vragen kunt u hetbeste stellen aan de afdeling voorlichting van het ministerie van SocialeZaken en Werkgelegenheid, 0800-9051. Verder kunt u voor klachten,problemen of opmerkingen terecht bij het Meldpunt Kinderopvang:kinderopvang@vc.fnv.nl.

Stuurman: ‘Veel werkgevers die vroegermeer bijdroegen omdat ze alles kondenaftrekken van de belasting, brengen hunaandeel in de kosten nu terug naar hetwettelijke deel van 1/6, omdat ze daarbo-ven belasting moeten gaan betalen. Datwil zeggen, als ze al betalen! In deze eco-nomisch wat mindere tijd is kinderop-vang een van de eerste zaken waarop

bezuinigd wordt. We moeten er dus alertop zijn wat er in die CAO-onderhandelin-gen wordt vastgesteld.’ Ook Gerard Faas,directeur van Raster Welzijnsgroep, eenoverkoepelde organisatie in de kinderop-vang in Deventer, noemt de timing vande wet ongelukkig. ‘Dat de invoering inzo’n korte tijd plaatsvond, in een slechteeconomische setting, heeft onze brancheschade toegebracht. Er is nog teveelonduidelijkheid. Ik ben het absoluut nieteens met het ministerie, dat het makkelij-ker wordt voor de ouders. Dit geldt mis-schien voor de belastingdienst, maarzeker niet voor de werkgeversbijdrage.’

TIENTALLEN SERIEUZE KLACHTEN PER WEEKOok Gjalt Jellesma, voorzitter van BOinK(Belangenvereniging van Ouders in deKinderopvang), is nog verre van tevre-den. ‘We krijgen tientallen serieuze klach-ten per week binnen, en dat zijn danalleen nog maar de mensen die er toekomen de telefoon te pakken voor hunklacht. De nieuwe wet laat de belangrijk-ste groep ouders erop achteruit gaan; deanderhalfverdieners (anderhalf keermodaal, 45 tot 60 duizend euro – BdH).

reportage

18 ROOD maart 2005

Voor hen is het veel moeilijker geworden.En dat terwijl 0,3 procent van de loonsomgenoeg zou zijn om heel Nederland tevoorzien van een afdoende kinderop-vang. Nul komma drie procent!’ Jellesma,die met BOinK 80 procent van alleouders met kinderen in de kinderopvangvertegenwoordigt, neemt geen blad voorde mond: ‘Als het aan ons ligt is deze wetop de onderdelen financiering en kwali-teit geen lang leven beschoren. Het inzet-ten op prijsconcurrentie in combinatiemet de vrijwillige werkgeversbijdrage isgevaarlijk; gedwongen door een gebrekaan financiële middelen komen er pro-cessen op gang die niet in het belang zijnvan de kinderen. En als je de mond volhebt van ‘minder regels’, moet je niet ver-volgens alle administratie bij de oudersgaan leggen. Kinderopvang zou juist eeneconomische stimulans kunnen beteke-

nen, en gemengde opvang zou de inte-gratie ook gigantisch helpen.’

MARKTWERKING OF VERTROUWENSGOED?Ook in het idee van marktwerking gelooftJellesma absoluut niet: ‘Kinderopvang isgeen luxeartikel. Er zal nooit marktwer-king zijn in deze sector. Ouders hebbenmomenteel weinig te kiezen. In meer dan150 gemeenten is er maar één aanbiederen in veel andere gemeenten heeft degrootste aanbieder een enorm marktaan-deel.’ In de Buiten Schoolse Opvang(BSO) is marktwerking volgens Jellesma

helemaal onmogelijk: ‘Bij de BSO is heterg belangrijk dat de opvang zo dichtmogelijk bij school plaatsvindt, wat bijminder dan 15 procent van alle basis-scholen het geval is. Kinderen moetenmet peperdure busjes vervoerd worden.Daarom is de BSO zo duur en wordt ervanaf 1 januari op grote schaal met BSO-contracten geknoeid. In de BSO zal van-wege die alles bepalende locatie nooitmarktwerking plaatsvinden.’Jellesma vervolgt: ‘Ook is het vaak ergonduidelijk wat de prijs-kwaliteitverhou-ding in de kinderopvang is: iedere vormvan transparantie ontbreekt. Bovendiengedragen ouders zich niet als rationeleconsumenten; kinderopvang is eentypisch ‘vertrouwensgoed’. Faas is hetniet helemaal met hem eens: ‘Objectiefgezien is er keuzevrijheid. Wel hechten deouders natuurlijk veel belang aan hunkeuze. Het is te vergelijken met scholen;ook daar hebben ouders een – weliswaarbeperkte – keus, maar moet tegelijkertijdde kwaliteit gewaarborgd blijven.’Meer dan de helft van de klachten bij hetMeldpunt Kinderopvang gaan over eenstijging van de kosten voor ouders. Des-ondanks zijn de Kamerleden niet tegeneen mate van keuzevrijheid. Stuurman:‘Marktwerking is prima, áls het een sti-mulans is voor het goede. Echter, op ditmoment moeten er dagverblijven sluiten,puur omdat mensen het niet kunnenbetalen.’

MEER WERKGEVERS MOETEN BIJDRAGEN Er zijn veel werkende vrouwen in Neder-land, maar tweederde daarvan werkt indeeltijd. Hierdoor komt het netto percen-tage in arbeidsuren op 55 procent (in2003) en blijft Nederland op dit gebiedachter bij omringende landen. Jellesma:‘Op woensdag en vrijdag gaan de basis-scholen eerder uit. Dit is moeilijk te over-bruggen, waardoor maar weinig moedersvoltijd werken. We moeten goed om onsheen kijken, naar bijvoorbeeld Engeland,Denemarken en Berlijn, waar de overheidde scholen zelf de naschoolse opvangvoor hun rekening laat nemen.’ Het ministerie heeft als doel dat dearbeidsparticipatie van vrouwen in 201065 procent bedraagt. Daarom moet 90procent van alle bedrijven in 2008 bijdra-gen aan de kosten van de kinderopvang.Vorig jaar was dit percentage echterslechts 63. Faas: ‘Ik ben erg sceptischover een toename van dat percentage; ikvrees dat werkgevers hun verantwoorde-lijkheid niet zullen nemen.’ Volgens eenwoordvoerder van het ministerie zal deminister kijken welke maatregelen moe-

ten worden genomen als dit inderdaadgebeurt. Ook de PvdA was sceptisch en heeftdaarom halverwege 2004 een voorstelgedaan om de werkgeversbijdrage te ver-plichten. Ondanks de steun van SP enGroenlinks en D’66 kreeg dit voorstelgeen Kamermeerderheid. Toen bleek dathet aan de werkgevers zou wordengelaten of zij al dan niet bij wilden dragenaan kinderopvang, zette de partij zich invoor een compensatieregeling, waarbijde overheid betaalt voor ouders waarvande werkgever niet meebetaalt. Uiteinde-lijk is deze compensatie in een afge-zwakte vorm net door de Kamer heengesleept, met steun van de Christenunie,D’66 en LPF.

BASISVOORZIENINGStuurman is wel blij dat er goede afspra-ken zijn gemaakt tussen werkgevers enouders. ‘De concurrentie mag nooit tenkoste gaan van de kwaliteit. Het gaat omeen kwetsbaar goed, dus je kan niet opkwaliteit gaan bezuinigen. Gelukkig is erop dit moment een goed convenantgesloten tussen de werkgevers en deouders, en klachten over kwaliteit krijgenwe dan ook haast niet binnen,’ aldusStuurman. De PvdA is - net als BoinK -een voorstander van geïntegreerde voor-zieningen. Hamer en Stuurman willendat er één nieuwe voorziening komt vooralle kinderen tussen de 0 en 4 jaar. Op ditmoment is samenhang nog ver te zoe-ken: peuterspeelzalen vallen nu nog nietonder de Wet Kinderopvang. Stuurman:‘Net als AOW is de kinderopvang iets dataltijd beschikbaar moet zijn. Wij willendat iedereen er gebruik van kan maken,onafhankelijk van inkomen. Het moeteen algemeen toegankelijke basisvoorzie-ning zijn.’ Mariëtte Hamer vult aan:‘Onder de paarse kabinetten is ontzet-tend veel in de kinderopvang geïnves-teerd, door deze slechte wet loopt het nuweer terug.’ Al met al is de wet dus nogallerminst een succes te noemen, en hoe-wel geen van de geïnterviewden hetoneens was met het achterliggende ideevan centralisatie, heerst er veel ontevre-denheid. Zowel over de uitvoering enadministratieve rompslomp als over deonrechtvaardige kostenverdeling.

‘Je kunt niet op kwaliteitgaan bezuinigen’

Voor meer informatie:

www.boink.infowww.pvda.nl

Start Zoek Contact

Gjalt Jellesma (BOinK):‘Kinderopvang is geenluxeartikel.’

maart 2005 ROOD 19

5 vragen aan…

1 Typisch Edith..?‘Moeilijk, maar wat collega’s over me zeggen is: praktisch inge-steld en gedreven - soms iets té. Dan wil en ga ik iets te hard endat is niet altijd goed. Ik ben erg energiek. Sommige mensenworden daar moe van, anderen vinden het leuk. Ik word ookwel eens gek van mijn eigen energie. Verder kan ik wel eens botoverkomen, maar ik bedoel het nooit zo.’

2 Waar moet meer aandacht voor komen binnen de politiek?‘Voor bestuurlijke vernieuwing. De huidige organisatie vanpolitieke partijen is gericht op massaparticipatie. Maar slechtseen heel klein deel van de samenleving is lid van een politiekepartij. Een nog kleiner deel daarvan is actief lid is meestalnauw verwant met de overheid. Hiermee creëer je een proble-matische situatie waarin de bureaucratie zichzelf controleert.Politieke partijen moeten hun werkwijze veranderen en snelaandacht aan dit probleem besteden, want het wordt dekomende tien jaar alleen nog maar lastiger.’

3Hoe scheid je politiek en privé?‘Door het gewoon te doen. Ik ben onlangs getrouwd en hebgoede vrienden waarmee ik leuk kan discussiëren over politiekmaar die er niet op dezelfde manier bezig mee zijn als ik.Ik ervaar politiek wel als een persoonlijke drang, het is heelprivé.’

4Waar heb jij slapeloze nachten van? ‘Die heb ik niet vaak, maar wel van het debat rond integratieen de multiculturele samenleving. In Nederland worden din-gen met elkaar verbonden die eigenlijk los van elkaar staan.Tien jaar geleden was er veel te doen over de Surinaamsejongeren die op zoek waren naar hun eigen identiteit. Dieaandacht gaat tegenwoordig naar de Marokkaanse jongeren,maar nu heerst er angst omdat het gekoppeld wordt aangeopolitieke zaken zoals Afghanistan en Al Qaida. Er wordtgesproken van een botsing tussen beschavingen. Zijn we nieteen eigen waarheid aan het creëren door verbanden te leggentussen dingen die sec niets met elkaar te maken hebben?’

5Wat zijn je ambities?‘Dat ik altijd mag blijven doen wat ik leuk vind, waar ik vangeniet en waar ik energie van krijg. Wat ik over tien jaar doeweet ik niet, maar ik heb werken in een internationale omge-ving altijd leuk gevonden. Het zal wel iets in de politiek zijn.Ik heb het geluk gehad altijd te kunnen doen wat ik leuk vond.Ik mag niet klagen en dat is een understatement!’

EDITH MASTENBROEK (29)) is een jonge PvdAeuroparlementariër met een indrukwekkend cv.Ze studeerde politicologie, was actief binnende PvdA en Niet Nix en werkte voor eeninternetbedrijf en Amerikaanse denktank.Nu geniet ze van haar werk in Brussel. Zevindt het fascinerend samen te werken met25 verschillende nationaliteiten en blijft verbaasddat zij hieraan een bijdrage mag leveren.

Tekst Ottolien van Rossem Foto Mark van den Brink

20 ROOD maart 2005

Projectgroep Democratie en Bestuurlijke Vernieuwing presenteert

Volgens Rudy Andeweg zijn de provincies te kleinom zich op rijks- of Europees niveau te kunnenmeten met de Duitse of Belgische deelstaten ente groot om de kleinere intergemeentelijke orga-nisaties te kunnen besturen en van een democra-tische legitimiteit te voorzien. Bovendien, voerthij aan, zien ook de burgers steeds minder heil inde provincies. ‘Dat geldt zeker voor de Randstad,maar ook in landelijke provincies gaan steedsminder burgers bij de provinciale verkiezingenstemmen. Ik denk dat er maar heel weinig bur-gers weten welke partijen in de colleges vanGedeputeerde Staten zijn vertegenwoordigd.’

REFLECTIEKAMEROverigens hebben de door de CommissieAndeweg voorgestelde hervormingen voorname-lijk gevolgen voor de provincies in de Randstad.

Aanleiding voor het rapport is de spanning diein de samenleving wordt gevoeld met betrek-king tot de verhouding van de burgers, haarpolitieke vertegenwoordigers en de werkingvan de democratie. De verschillende argumen-ten voor en tegen van verschillende variantenhierin werden door de commissie tegen elkaarafgewogen, met daarbij als uitgangspunt deinvloed van de kiezers te vergroten.

Zo stelt de commissie onder leiding van deLeidse professor Rudy Andeweg dat de kiezermeer invloed moet krijgen op de personelesamenstelling van de Tweede Kamer. In deogen van de commissie moet er geen rechtst-reeks verkozen minister-president komenomdat dit een ondermijning zou betekenenvan de ‘democratische legitimatie van deTweede Kamer’. Om de invloed van de burger

Het meest actuele thema in het rapport van deprojectgroep Democratie en Bestuurlijke vernieu-wing van de PvdA betreft de hervorming van hetkiesstelsel. Het kabinet heeft voorstellen gedaanwaarbij de kiezers in de toekomst twee stemmenzullen krijgen: één voor een landelijke lijst, maarook één voor een regionale kandidaat. De lande-lijke en regionale lijsten zullen volgens de voor-stellen van minister Thom de Graaf elk 75 men-sen leveren voor de Tweede kamer. Op dezemanier hoopt het kabinet meer kamerleden eeneigen kiezersmandaat te geven. De Commissie Andeweg heeft een eigen analysegemaakt van het kiesstelsel en komt tot de con-clusie dat de evenredige vertegenwoordiging inhet parlement vooralsnog de voorkeur geniet endat kiezers meer dan in het verleden hun voor-keur voor een kandidaat kunnen laten gelden,maar daarvoor maar één stem nodig hebben. Opdit aspect wordt door partijleden in het land wei-nig commentaar gegeven. Anders is het wanneer de afschaffing van deEerste Kamer of het provinciebestuur ter sprakekomt. Partijleden in de grote steden in het wes-ten van het land, laten geen traan over het ver-dwijnen van de provincies en de komst vanregionale besturen. Maar gedeputeerden, staten-leden en gemeenteraadsleden uit Friesland,Groningen, Drenthe, Overijssel, Limburg enZeeland zien weinig heil in het afschaffen van deprovinciebesturen of de vorming van regiobestu-ren. Ondoordacht en onrealistisch noemen zij devoorstellen. Toch heeft professor Rudy Andewegeen aantal argumenten voor zijn plannen. ‘Er isin zekere zin een wildgroei aan bestuurslagen enhet is echt noodzakelijk deze te herstructureren,vooral omdat een aantal praktisch buiten elkedemocratische controle valt, zoals intergemeen-telijke samenwerkingsverbanden.’

Het zojuist verschenen rapport De Leidende Burger heeft in de partij

nu al veel verschillende reacties opgeroepen. Buiten de Randstad is

er kritiek op het afschaffen van de provincies of de vorming van

regiobesturen, maar in het westen van het land wordt daar heel

anders tegenaan gekeken. Rood belde met provinciebestuurders,

statenleden en gemeenteraadsleden, en met Eerste en Tweede

Kamerleden. Maar het rapport van de Commissie Andeweg gaat

over méér dan het afschaffen van het provinciebestuur. (zie kader)

Partij reageert kritisch De regiobesturen zullen, met name in de kleine-re provincies, praktisch samenvallen met de hui-dige provinciegrenzen. Andeweg: ‘Ik las in dekranten dat wij Friesland of Zeeland willenafschaffen, maar dat is natuurlijk helemaal niethet geval. Je gelooft toch niet dat Friezen ofZeeuwen zich identificeren met hun provincie-bestuurders of provinciale ambtenaren?’Marc Callon, gedeputeerde in Groningen, hechtweinig waarde aan de argumenten van Andeweg.‘Het deugt niet,’ meent hij. ‘Het opkomstpercen-tage is bij verkiezingen in acht van de twaalfprovincies hoger dan in de grote steden. De pro-blemen van de gemeenschappelijke regelingenworden niet opgelost met regio’s en de nieuwelandsdelen zijn echt klein in verhouding totBeieren of Wallonië en Vlaanderen.’ Marc Callonbetreurt met veel van zijn collega’s dat provin-

De projectgroep Democratie en Bestuurlijke Vernieuwing rapporteerde in februari aan het landelijkpartijbestuur een aantal opmerkelijke ideeën waarvan de afschaffing van Provinciale Staten en deEerste Kamer wel de meeste aandacht trokken. Het rapport De Leidende Burger is echter omvangrij-ker en diepgravender dan deze twee voorstellen.

Rudy Andeweg

DE LEIDENDE BURGER

maart 2005 ROOD 21

opmerkelijk rapport

op de kabinetsformatie te vergroten zou delijsttrekker van de grootste partij in de TweedeKamer automatisch de eerste formateur wor-den bij de kabinetsformatie. Ook wil de com-missie dat verschillende vormen van referendade invloed van de burgers op de democratievergroten.Het meest ingrijpend zijn de voorstellen vande Commissie Andeweg op lokaal en provinci-aal niveau. Alom werken gemeenten nu samenin regionale en overkoepelende organisaties,die zelden een direct democratisch karakterhebben. Gemeenschappelijke regelingen bij-voorbeeld bepalen voor een groot deel de

gemeentelijke begrotingen maar een wezenlij-ke invloed op die regelingen hebben wethou-ders en gemeenteraadsleden niet of nauwelijksen de burgers al helemaal niet.Daar komt nog bij dat de meest onzichtbareoverheid de provincie is. Burgers laten het veel-al afweten bij provinciale verkiezingen omdatniet of nauwelijks duidelijk te maken valt, watde provinciale politiek nu werkelijk bijdraagtaan de samenleving. De Commissie Andewegstelt dan ook voor om de provincies af teschaffen. Een aantal taken zal worden overge-dragen aan regiobesturen en andere aan‘landsdelen’. Bij die laatsten zullen, wat de

commissie betreft ook de waterschappen wor-den ondergebracht.Afschaffing van de Eerste Kamer in haar huidi-ge vorm is onontkoombaar, zo wordt gesteld inhet rapport. In plaats daarvan zou de Raad vanState moeten worden versterkt en een Senaatnieuwe stijl moeten worden bedacht, de zoge-naamde Reflectiekamer, die zou moeten wor-den gekozen door leden van de Tweede Kamer.De komende maanden kunnen de afdelingenover het rapport discussiëren en in decemberworden deze voorstellen aan het jaarlijksePvdA congres voorgelegd.

rood in de regio

op Andeweg-rapportReflectiekamer) wijst Noten af. ‘De Reflectie-kamer krijgt alleen een terugzendrecht op wet-geving. Dat zou je een recht van vertraging kun-nen noemen en dat is geen politiek instrument.De Tweede Kamer kan dan toch gewoon doenwat zij in eerste instantie wilde. Dan geldt datgevaar van de waan van de dag andermaal.’

BURGERS ALS STEMVEERudy Andeweg is het niet met Han Noten eens.‘De Tweede Kamer wordt rechtstreeks door deburgers gekozen en krijgt daarom in het parle-ment het laatste woord. Bovendien, wanneer debevolking het er niet mee eens is, komt er eencorrectief referendum.’ Han Noten wijst dat opzijn beurt weer af. ‘De burgers worden in het rap-port van Andeweg beschouwd als stemvee, alskiezers met het laatste woord. Is dat de burgerbetrekken bij de politiek? Ik wil ook de burgersdichter bij de politieke besluitvorming betrekken,maar meer door middel van betrokkenheid voor-

ciale PvdA-bestuurders van de PvdA niet bij decommissie Andeweg werden betrokken. ‘Ik ver-wacht niet,’ zegt hij, ‘dat deze voorstellen ooitzullen worden gerealiseerd.’Ingrijpend is ook het idee om de Eerste Kamerom te vormen tot een ‘Reflectiekamer’ en de rolvan de Raad van State te versterken. De huidigefractievoorzitter in de Eerste Kamer, Han Notenheeft daar grote moeite mee. ‘De Eerste Kamer isin de eerste plaats een politiek orgaan, met eenmachtsmiddel,’ zegt Han Noten desgevraagd.‘Dat is een noodzakelijke tegenmacht voor deTweede kamer, die wordt steeds meer geregeerddoor de waan van de dag.’ Dat de Eerste Kamerniet rechtstreeks gekozen wordt door de bevol-king (‘benoemd door de politieke partijen’,meent Rudy Andeweg) maar door ProvincialeStaten vindt Han Noten geen argument. ‘Wijworden indirect gekozen en is indirecte demo-cratie dan geen democratie?’Het idee van een Eerste Kamer nieuwe stijl (de

af: de participerende burger. Politici moetensoms ook zaken op een lange termijn kunnenbeoordelen en in dat licht besluiten.’Het rapport De leidende Burger zal in de komen-de maanden intensief in de partij wordenbesproken tijdens regionale leden bijeenkomstenin het land en via de kenniscentra. Een eerstebespreking vond al plaats tijdens het PolitiekForum op 19 maart jl. Partijvoorzitter RuudKoole: ‘De discussies in de partij kunnen vaninvloed zijn op het standpunt van het partijbe-stuur dat na de zomer over deze kwestie zal wor-den geformuleerd. We zullen ook nog intensiefmet de Tweede-Kamerfractie over dit onderwerpspreken. Het standpunt van het partijbestuur zalin de herfst aan de afdelingen worden voorge-legd en kan dan worden geamendeerd. Het con-gres van de PvdA concludeert vervolgens indecember.’

Tekst Jan Schuurman Hess Foto’s:Tessa Posthuma de Boer, De Beeldredaktie

Marc Callon Han Noten

22 ROOD maart 2005

Kleine groepjes mensen die zichinzetten voor een goede zaak -veelal een natuurgebied - moe-ten doorgaans actievoeren tegen

gedeputeerden of wethouders van dePvdA. Die stellen zich vaak heel formalis-tisch op omdat ze in een bepaalde struc-tuur zitten. En door machtspolitiek.’

DE ARROGANTIE VAN DE MACHT‘In de loop der jaren is in het algemeeneen ‘arrogantie van de macht’ ontstaan.Maar als ik naar personen en invullingenbinnen politieke partijen kijk, vind ik datde Partij van de Arbeid een veel groteremate van fanatisme heeft vertoond danhet CDA en de VVD. Een stuk humor enrelativering ontbreekt. Ik denk ook dat detoegankelijkheid voor andere opvattingenbij andere partijen altijd groter is geweestdan bij de PvdA. Daar hebben we eenprachtige illustratie van. Toen er een twee-de kabinet Den Uyl zou komen (1977,DW) en de PvdA een enorme verkiezings-winst behaalde, trad de partij, en Joop denUyl in het bijzonder, buitengewoon arrog-ant tegen Van Agt op. De onderhandelin-gen met het CDA mislukten: het CDAkwam met Andriessen als minister vanFinanciën en dat mocht niet van Den Uyl.Eigenlijk zou je zo’n houding bij sociaal-democraten niet verwachten. Maar WimKok had het ook. Als we kijken naar het

gedrag van Kok, Melkert en Wallage inhet hele Fortuyngebeuren, dan was datzeer genant!’

INTELLECTUEEL TEKORT‘Voordat de Partij van de Arbeid kan rege-ren, moet de partij eerst van haar fanatis-me af. Dat is mijn grootste zorg. Op ditmoment is er een aantal mensen die datgelukkig niet heeft, maar blijft dat zo? Ikgeloof niet in ouderwetse ideologie. Mijnleraar economie zei vroeger eens: eengenie is niet zozeer iemand die zijn tijdvooruit is, maar zijn eigen tijd begrijpt.Hiermee kom ik op het punt van hetintellectuele tekort. Er móet echt een fun-damentele discussie komen over de opti-maliteit van de verhouding markt-over-heid en het inzicht dat die optimaliteitwordt gedragen door de vraag: wat bete-kenen de dingen die we doen voor demensen van nu en straks? Het gaat nietalleen om een geldbedrag of het hebbenvan werk. Uiteindelijk gaat het ombehoeftebevrediging op de lange termijn.En die hangt af van een hele waaier aanelementen die voor een deel niet kwanti-ficeerbaar zijn, zoals een groene leef-omgeving. Daar wil de PvdA nog onvol-doende aan. Er wordt niet voldoendedoorgedacht, want je ‘scoort’ er niet mee.Veel beslissingen worden ad hoc en voorde korte termijn genomen, terwijl eerst

goed moet worden nagedacht over deconsequenties van een beslissing. Deargumentatie achter een beslissingrammelt vaak.Mensen die zich op dit moment in dekijker willen spelen, roepen alleen maar:‘Meer overheid en minder markt!’ Datis uitermate oppervlakkig gesteld. Over-heid en bedrijfsleven zijn één samen-hangend geheel. ‘Meer markt’ betekentóók ‘meer overheid’. Hoe meer decen-tralisatie en bedrijfsleven, hoe meer jemoet coördineren. En hoe meer voor-waarden je moet scheppen.’

NIET ACHTEROVER ZITTEN‘Het eerste kabinet Kok scoorde methet verhaal van werk en groei. En dat isgelukt: er kwam werk, er kwam groei.Dat moest, want er heerste grote werke-loosheid. Maar dan moet je daarna nietachterover gaan zitten! En dat is wélgebeurd. Ten tijde van het tweede kabi-net Kok kon het allemaal niet op watgeld betreft, maar uiteindelijk zijn wevan een enórme koude kermis thuis-gekomen. De boel is op alle mogelijkemanieren belazerd, al die schandalen...Politiek gezien heeft die arrogantie onshet ‘Fortuyneffect’ opgeleverd. Boven-dien gebeurden er op de werkvloer aller-lei dingen waar ze in Den Haag geenflauw benul van hadden. En het grote

De samenleving functioneert niet via ‘ik ben de baas’

Arnold Heertje:

Prof. dr. Arnold Heertje (71), een van de bekendste economen van Nederland, laat vaak van zich

horen. Als actief lid van de PvdA – en dat is hij al zo’n vijftig jaar – voorziet hij de partij regelmatig

van doordachte maar ongezouten kritiek. Kritiek op de partij, op de politiek in het algemeen en op

het instituut ‘de overheid’. Hoe ziet hij de PvdA nu? Heertje blikt terug en kijkt vooruit.

‘De PvdA moet vanhaar fanatisme af ’

‘

maart 2005 ROOD 23

probleem van de inrichting van de ruimteis niet op de agenda gezet... Nu zijn wedoor de Nota Ruimte nog verder vanhuis! Ik zie dat zeer somber in. Omdat erdingen gaan gebeuren die onomkeerbaarzijn. Huizen kun je neerzetten waar jemaar wilt, maar als je groene ruimteopgeeft, dan is dat stukje natuur voor-goed weg. Dus daar moet je goed overnadenken. Kwaliteit van leven is óók wer-ken en wonen in de nabijheid van groen.En frisse lucht in kunnen ademen. Alseconoom zeg ik: je moet een afwegingmaken tussen de betekenis van hetbehoud van natuur en bijvoorbeeld dievan een weg of haven. Dat is een lastigbesluitvormingsprobleem, want groeneruimte is niet in geld uit te drukken. Maarje moet er wél over beslissen.Luchtvervuiling is ook zo’n punt. Nublijkt dat mensen gewoon overlijden ofernstig ziek worden door de kwaliteit vande lucht. Een serieuze zaak. Maar hoe

Arnold Heertje:

‘Wouter Bos is een

manager die luistert

en openstaat voor

suggesties’

werkt het nu? Via Europese regelgeving!Nederland maakt allerlei plannen –helaas met name de PvdA – die niet vol-doende worden getoetst op effecten alsleefbaarheid, gezondheid en de kwaliteitvan het bestaan. Dit wordt nu als hetware gecorrigeerd door de Raad van Statevia Europa. Vaak zijn er genoeg alterna-tieven denkbaar, maar kiest men de wegvan de minste weerstand. Er zijn veelzaken in het verleden om prestige-redenen doorgedrukt. Helaas is onze par-tij daar vaak debet aan.’

EEN MODERNE MANAGER‘Wouter Bos staat een hele andere lijnvoor. Hij is duidelijk iemand die veelmeer luistert en openstaat voor sugges-ties. Hij neemt zelf niet altijd hele duide-lijke standpunten in, maar daarvan is hetgrote voordeel dat hij zichzelf de kansgeeft goed na te denken. En dat is in dezegecompliceerde samenleving alleen maar

verstandig. Iemand die vandaag de dageen moderne manager wil zijn, moet zor-gen dat er kritiek wordt georganiseerd -ook op zichzelf. Een openheid waarinmensen zich niet belemmerd voelen omwerkelijk te zeggen hoe ze over dingendenken. De zakelijke reden hiervoor iszorgen voor communicatie met het oogop informatie. Ik zeg het weleens zo: aande top weet je niks, maar mag je allesbeslissen. Op de werkvloer mag je niksbeslissen en weet je alles. Dit moet jedoor openheid bij elkaar brengen. WouterBos is een manager die dat doet en dat iszeer positief. Een hele belangrijke veran-dering in de PvdA. De samenleving kanniet meer functioneren via dictatuur of‘ik ben de baas’. Dat is achterhaald. Deledenraadplegingen die de partij houdtvind ik dan ook goed omdat het debetrokkenheid van de mensen bij hetgeheel organiseert. Dat is een groteverbetering ten opzichte van het ver-leden, waarin men zich – eenmaal aande macht – terugtrok en niets meer aan-trok van wat er in de partij leefde.’

DE JUISTE MENSEN‘Ik ben ervan overtuigd dat als Bos dekans krijgt minister-president te worden,hij het aanzienlijk beter zal doen danBalkenende. Maar dat hangt heel erg afvan welke mensen hij om zich heen kiest.

Tekst Daniëlle van der Wekken Foto’s Hollandse Hoogte interview

‘De top weet niks, de werkvloer alles’

24 ROOD maart 2005

Ook daar moet hij goed over nadenken.Het is lastig mensen om je heen te verza-melen die niet zozeer politiek ervaren zijnen machtsbelust, als wel het intellectuelevermogen hebben om dingen te begrij-pen en te doorzien. Hans Wijers is daareen uitstekend voorbeeld van. Hij wasgeen politicus, maar een hele goeie eco-noom die wist welke mensen hij voorwelk onderwerp moest inschakelen. Hijwist precies wat hij níet wist. Dat is dekern van kennis. En dat was zijn kracht.Hij was zeer toegankelijk. Zijn deur ophet departement stond altijd open waardie van Annemarie Jorritsma continudicht was.’

HARDE MAATREGELEN‘Nu er sprake is van terreur, en de moordop Van Gogh niet een incident is van ééngek maar deel uitmaakt van het interna-tionale islamterrorisme, ontstaat er in-eens begrip voor wat de Verenigde Statendoen, en voor wat Israël doet om vanzelfmoordacties af te komen. We krijgenbegrip voor hele harde maatregelen. Diezijn noodzakelijk, al zie ik wel dat er inIsraël ten onrechte mensen overhoop zijngeschoten bij wijze van reactie en er zelfskinderen zijn omgekomen. Maar wat hadmen anders moeten doen?Hier in Nederland is de zelfmoordactieeen volstrekt nieuw fenomeen! ’t Zorgt

voor een totale ontreddering van geves-tigde structuren en politiek. Voor wan-hoop. Het betekent dat het bestaandesysteem van regelgeving over strafrechten defensie niet meer alszodanig geldt.Laatst zei iemand: ‘Iedereen kan nu ver-dacht zijn, wat erg.’ Ik zeg dan: ‘So what?’Ik wéét dat als ik op straat loop, ik omeen of andere reden verdacht kan wor-den. Ik aanvaard dat volledig. Dan ga ikniet roepen dat de rechtsstaat in hetgeding is of dat het een schande is. Als ersprake is van internationale terreur, com-pleet met zelfmoordacties, dan kun je ditniet meer met reguliere middelen bestrij-den. De Partij van de Arbeid ontbeert ditinzicht. Je móet op onorthodoxe wijzeiets doen aan dergelijke ontwikkelingen.We hebben al heel wat gevallen gehadvan advocaten die met het wetboek in dehand kans hebben gezien om mensendie terécht werden verdacht van terroris-me, weer vrij te krijgen. Dat moet nietkunnen! Ook hier gaat het om een intel-lectueel punt, een afweging van risico’s:welk risico wil ik lopen en hoe ligt die

balans? Het gaat hier om zeer grote drei-gingen! Ik denk dat de PvdA hierover nogeen fundamenteel debat moet voeren. Ikben het helemaal eens met het beleid vanminister Donner. Iedereen zou moetenaanvaarden dat hij of zij ten onrechte ver-dacht kan worden. Discussies over priva-cy zijn flauwekul. Er is over iedereen veelmeer bekend dan men zich realiseert, endaarnaast móet je ten behoeve van eengrotere veiligheid een deel van je privacyopofferen. De vraag of de PvdA klaar isvoor regeren hangt heel erg af van hetdebat over deze kwestie. Men zal op z’nminst moeten inzien dat bij dit soort din-gen, wereldpolitiek gezien, de Verenigdestaten echt de bondgenoot is.’

Prof. dr. Arnold Heertje is oud-hoogleraar

economie aan de Universiteit van Amsterdam

en bijzonder hoogleraar geschiedenis van de

economische wetenschappen aan dezelfde

universiteit.

interview

‘Het gedrag van Kok,Melkert en Wallagein het hele Fortuyn-gebeuren was zeer genant’

maart 2005 ROOD 25

PvdA Tweede-Kamerlid Ella Kalsbeek is een van de PvdA woord-voerders jeugdzorg. Een complex woordvoerderschap, omdathet meer dan één departement bestrijkt. Daarnaast liggen veelverantwoordelijkheden in handen van gemeenten en provin-cies. Het kabinet heeft inmiddels een aantal verbeteringen toe-

gezegd. Verheugend nieuws, maar de PvdA ziet graag meer.In de zomer van 2004 publiceerde de PvdA Tweede-Kamerfractie hetmanifest Als ouders het niet alleen kunnen van Ella Kalsbeek, waarin zijervoor pleit het makkelijker te maken om mensen ertoe te verplichten hulpte accepteren. In november verscheen het vervolgrapport Jeugd Zorg voorde toekomst, dat tot stand kwam na gedegen praktijkonderzoek: PvdA-fractieleden bezochten in veertien steden deskundigen, kinderen enouders. Op Bureaus Jeugdzorg werden gesprekken gevoerd aan de handvan een aantal stellingen: Voor ieder kind in de problemen en het gezin waarbij het hoort, moet éénhulpverlener beschikbaar zijn. Deze hulpverlener is aanspreekpunt, geeft zelf hulp en schakelt indien nodig anderen in. Uit de gesprekken bleek dat hulpverleners heel graag zo willen werken. Demeest succesvolle werkwijzen zijn die waar kinderen, hun gezinnen en hetsociaal netwerk bij de hulp betrokken worden en één hulpverlener de coör-dinatie op zich neemt. Dat kan alleen als gezinsvoogden voor minder kin-deren of gezinnen verantwoordelijk zijn.Voor sommige gezinnen zal voortdurend hulp beschikbaar moeten zijn tot het jongste kind volwassen is.Sommige gezinnen zijn zo kwetsbaar dat er constant een oogje in het zeilgehouden moet worden, ook ná het opheffen van een kinderbescher-mingsmaatregel. Wanneer ouders niet voldoende mogelijkheden hebbenom hun kinderen goed op te voeden en te begeleiden dan heeft de over-heid daar een taak, zo nodig blijvend.De kinderrechter moet de mogelijkheid krijgen om een kinderbescher-mingsmaatregel ook na de 18e verjaardag te laten doorlopen.Niet alle jongeren ontwikkelen zich in hetzelfde tempo. Het beleid voorjongeren met problemen zou daarom ook moeten gelden voor jongerenvan 18+. Gedwongen hulp moet ook mogelijk zijn als een jongere geenstrafbaar feit pleegt. Het huisarts-specialistenmodel moet ook in de jeugdzorg nagestreefd worden.Uit de gesprekken kwam naar voren dat in de jeugdzorg maar 30% vande tijd aan het echte werk wordt besteed. De rest is bureaucratie en indi-catiestelling. Deze papierwinkel is ontstaan doordat we de professionals inde zorg te weinig toevertrouwen. We moeten deze professionals meertoevertrouwen, zoals we dat bij de huisarts doen: hij stelt een diagnose,behandelt vervolgens het probleem of verwijst iemand door. De scheiding tussen hulp en recht is in de praktijk vaak een fictie.In dat licht is de bureaucratie die door deze theoretische scheidingwordt veroorzaakt veel te groot. Uit de gesprekken bleek ook dat het voor burgers/cliënten duidelijk moet

binnenkort

Voor de rapporten Als ouders het niet allen kunnen en Jeugd Zorg voor de

toekomst: zie www.pvda.nl > standpunten > bibliotheek

U kunt meediscussiëren over de onder werp op www.pvda.nl > Forum

Jeugdzorg

Tekst Tessel Schouten Illustratie Roel Venderbosch

Start Zoek Contact

zijn welke hulp ze kunnen weigeren en wanneer sprake is van een rechter-lijke uitspraak met dwang. In de praktijk is dit echter vaak niet zo. Cliëntenwordt voorgehouden dat ze vrijwillig mee kunnen werken. Maar doen ze ditniet, dan lopen ze het risico van een rechterlijke uitspraak. Wie deze realiteiterkent, zou eens opnieuw moeten kijken of de bureaucratie die de scheidingvan hulp en recht met zich meebrengt niet beter kan.

De aanpak van de wachtlijsten Advies- en meldpunten Kindermishandelingis inmiddels één van de prioriteiten van Staatssecretaris Ross-Van Dorp.Ella Kalsbeek: ‘Natuurlijk ben ik daar blij mee. Maar dat is niet genoeg. Ophet punt van de gezinsvoogdij ontbreekt het minister en staatssecretarisecht aan daadkracht en betrokkenheid. Zo onderkent de minister niet dathet in veel gevallen nodig is om niet één kind, maar het hele gezin ondertoezicht te stellen. Iedere professional wéét dat een kind onder toezichtvaak een gezin onder toezicht betekent. Het is een van de redenen van degigantische werkdruk in de jeugdhulpverlening.’

Binnenkort behandelt een maatschappelijk onderwerp, een wetsvoorstel of vergevorderd plan waar veel mensen

binnen afzienbare tijd mee te maken zullen krijgen. En waarover u kunt mee discussiëren. In dit nummer:

Uitgesproken

26 ROOD maart 2005

Lid zijn van de PvdA is zinvol. De PvdA verwelkomt graag mensen met ervaring. Ervaring

op allerlei gebieden. Of het nu gaat om het opvoeden van kinderen, het leiden van een

bedrijf of het trainen van een voetbalelftal. Kennis en ervaring zijn voor ons onmisbaar en

voor leden een kans om verantwoordelijkheid te nemen voor de toekomst.

De PvdA is een open partij. Er is voor iedereen met energie, goede wil en

eventueel wat vrije tijd een plek: in de lokale afdeling, de landelijke werk-

groep ouderen, het vrouwennetwerk en nog veel meer. Iedereen bepaalt

z’n eigen inzet, alleen steunen kan ook. Al vanaf twee euro per maand.

Vraag een informatiepakket via www.pvda.nl of bel 020-551 22 95 en geef

dat uw vrienden, buren of familieleden!

De PvdA heet ook uwfamilie graag welkom!

agendaRoodLedenblad van de Partij van de Arbeid

2e jaargang • nummer 2 • maart 2005

Maart29 Maanddebat OpPositie over

het onderwijsdebat binnen

de PvdA, Rotterdam

April1 Conferentie door De Burcht

en de Wiardi Beckman

Stichting: De toekomst van

de sociale zekerheid; De

Burcht, Amsterdam

16 Afrikadag, door de Evert

Vermeer Stichting; ROC,

Utrecht. Zie ook

www.afrikadag.nl

21 Maanddebat OpPositie over

‘generaal pardon’, uitgepro-

cedeerde asielzoekers en

een humaner asielbeleid.

Juni1 Referendum Europese

Grondwet

Voor locaties, tijden en overige informatie surft unaar www.pvda.nl.

De film Mar Adentro vertelt het levensverhaal van deSpanjaard Ramón Sampedro die dertig jaar lang vochtom op een waardige manier zijn leven te kunnenbeëindigen. De film onderzoekt Ramóns relatie mettwee vrouwen: Julia, een advocate die hem helpt metzijn (recht)zaak, en Rosa, een jonge vrouw uit hetdorp die er haar levenswerk van heeft gemaakt omRamón ervan te overtuigen dat het leven opweegttegen de pijn. Ramón ligt al dertig jaar in bed, hij isdoor een zwemongeluk tot aan zijn nek verlamd. Ramón Sampedro is een opmerkelijke figuur. Eenman met een sterke en innemende persoonlijkheid,en een bijtend gevoel voor humor – als hij een sigaret-je rookt, zegt hij: ‘Je weet maar nooit of ik er aan doodga’ – en een lyrische ziel: Mar Adentro (‘binnenzee’)is een van zijn gedichten. In Spanje werd Ramón Sampedro een fenomeen,mede dankzij de vele rechtszaken die tot in Straats-burg over zijn euthanasiewens werden gevoerd, én depublicatie van zijn verzamelde correspondentie, onderde titel Brieven uit de hel (1996).Wat mooi is, is dat de film eigenlijk al Ramóns relatiesverslaat. En omdat hij aan bed gekluisterd is, heeft hijin feite alleen ‘een op een relaties’. Al zijn geliefdenweten van zijn doodswens, maar niet iedereen kan hetopbrengen het te begrijpen. Ramóns vader verwoordthet euthanasiedilemma heel scherp: ‘Erger dan eendood kind is een kind dat dood wil.’ De indruk die Mar Adentro nalaat is niet droevig: defilm portretteert een hele bijzondere man met eengrote gave om mensen te bewegen terwijl hij, para-doxaal genoeg, zelf niet tot bewegen in staat was.

In de betere filmhuizen. (TS)

ColofonRood is het positief/kritische ledenblad vande Partij van de Arbeid waarin leden van departij centraal staan. Leden worden van harteuitgenodigd te reageren op de inhoud vanRood en de redactie van ideeën, suggesties ofkopij te voorzien. Rood verschijnt achtmaalper jaar en wordt gratis verspreid onder deleden van de PvdA in een oplage van63.000 exemplaren. Niet-leden kunnen eenabonnement aanvragen via de leden-administratie (ledenadministratie@pvda.nlof 020-5512290). Rood verschijnt ook ingesproken vorm voor mensen met een lees-handicap. Info: FNB, tel.: (0486) 486486.

Uitgever:Partij van de ArbeidHerengracht 54 / Postbus 13101000 BH Amsterdam020-5512155www.pvda.nl

Redactieadres:Postbus 1310 1000 BH Amsterdamrood@pvda.nl

Redactie:Michiel ReijnenTessel SchoutenDaniëlle van der Wekken

Eindredactie:Daniëlle van der Wekken

Art direction en vormgeving:Studio Pollmann, Amsterdam

Medewerkers:Wouter Bos (column), Rogier Daan (crypto),Bas den Herder, Ruud Koole (column),Daphne Paris, Lianne Raap, Ottolien vanRossem en Jan Schuurman Hess

Fotografie:De Beeldredaktie, Mark van den Brink,Hollandse Hoogte, Tessa Posthuma de Boer,Roel Rozenburg, Ewout Staartjes en anderen

Cartoon en illustraties:Roel Venderbosch, Nijmegen

Drukwerk:PrintConsult, Bloemendaal

Rood verschijnt onder verantwoordelijkheidvan het partijbestuur.

Overname van (delen van) artikelen, foto’s ofillustraties alleen na uitdrukkelijke toestemmingvan de uitgever.

ISSN 1574-2733

maart 2005 ROOD 27

Stuur uw onderschrift vóór 12 april 2005 naar:

PvdA, Redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BH Amsterdam

of mail uw oplossing naar rood@pvda.nl.

De winnaar van de prijsvraag uit Rood nr.2 is mevrouw Detiger uitAfferden. Haar onderschrift werd door de redactie als het meestorigineel bestempeld: ‘Armen om voorop te komen.’ Het werkelijke foto-onderschrift luidde: ‘Den Haag: 12 juni2003: Regeringsverklaring kabinetBalkenende II. Wouter Bos met leerlin-gen van de ‘Molenweid’ uit Velserbroek.’

Heeft u een idee of scherpe associatie bij deze foto of wéét

u gewoon welk politiek moment hier wordt verbeeld?

variaBreinbreker 4Ook dit keer is weer een lastige crypto voor u bedacht! Weetu ’m op te lossen, stuur uw oplossing dan vóór 12 april 2005naar: PvdA, Redactie Rood, Postbus 1310, 1000 BHAmsterdam of mail uw oplossing naar rood@pvda.nl.De winnaar wordt in de volgende editie van Rood bekend-gemaakt. Voor de prijswinnaar ligt het boek Leergeld. Sociaal-democratische onderwijspolitiek in een tijd van nieuweverschillen klaar. Een interessant boek van het Kennsicentrumen de WBS over recente structuurwijzigingen in het onder-wijs: wat is er fout gegaan en wat kan er beter?

HORIZONTAAL: 1. Niet kunnen zien wat gezegd wordt (14) 8. Met zo’n vrouw kan men uit vissen gaan (7) 10. Sche(r)ts van eenautogeluid (7) 11. Misdadige wind (9) 12. Zij draagt zilver voor een land-tong (6) 15. Flink overdreven beschadiging (4) 17. Over of onder meer(2) 18. Het licht lijkt geconcentreerd op die rotzak (11) 20. Uit de koersraken als de woede klaar is (7) 21. … Moos niet alleen (5) 22. De detaille-ring waarmee een besluit digitaal wordt gepresenteerd (9) 24. Lijm dieuw gebit op z’n plaats houdt? (8) 27. Om kort te gaan: dit spul beweegtniet (2) 28. Eerstvolgende rest (2) 29. Menselijke leeuwin (5) 32. Kleindeel van de kamer (7) 33. Minister van oorlog (4) 35. Overmatig in (2)36. (Geen) kleur voor Balkenende (5) 37. Een soort zwartmaken in dereprografie (8)

VERTIKAAL: 1. Wie de pot op kan kan hier terecht (11) 2. Borst-amputatie (12) 3. Doet elke speler de eerste keer (9) 4. Gaat ongemerktuit (10) 5. Meer dan eens (genoemde dode) (12) 6. Christelijk computer-symbool (5) 7. Een vlekje wegwerken (10) 9. Schijnt (niet zwaar) getrof-fen (12) 13. Afgevaardigde landen in de provincie (2) 14. Brengt Godswoord in de ether (2) 16. Engelse legerafdeling die Duitsland terroriseer-de (3) 19. Hij kan haar in extase en aan het lachen brengen (9) 23. Dievogel is een uitblinker op het 30(6) 25. Vat waarin mijn zijn hart uitstort(5) 26. Klassieke schaker (5) 29. Die machines laten je niet in de steek(4) 30. Sportevenement dat zich afspeelt tussen 0.00 en 0.15 uur (2)31. Romeinse ochtend (2) 34. Wanorde in de keuken of op het dak (3)

1 2 3 4 5 6

7

9 108

11 12 13 14

35

36 37

32 33 34

27 28 29 30 31

22 23

1918

21

24 25 26

20

15 1516 17

Prijsvraag Wat gebeurt hier?Foto’s Roel Rozenburg

OPLOSSINGEN BREINBREKER 3: Horizontaal: 5. asbest 8. schoolbank 9. tanker 10. waterpas12. kruk 13. achttien 14. t.z.t. 15. slim 16. delfstof 18. uitroeien 20. beren 23. verstikkend 27. kappa29. un 30. natje 31. nijdig 32. toestel Vertikaal: 1. scharrelkip 2. bovenkamer 3. klapband 4. aalscholvers5. aktentas 6. bons 7. terecht 11. ontfermen 17. tabak 19. opvang 21. nadeel 22. aken 24. rats 25. tiet26. kuis 28. pad PRIJSWINNAAR BREINBREKER 3: H.E. de Lagh uit Velp

Schrijf dan een origineel, krachtig onderschrift die de fotoverduidelijkt en win het boek De uitdaging van het populismevan Arie van der Zwan. Een interessante bundel eerdergepubliceerde artikelen die getuigen van Van der Zwansconsistentie, brede oriëntatie en ambitie tot ‘de hervormingvan de maatschappij’.

Vertrouwen

Je kunt nog zoveel burgemeesters of formateurs mogen kiezen,

het vertrouwen van de burger in politiek en overheid wordt

uiteindelijk vooral bepaald door de vraag of hij waar voor zijn geld

krijgt. Die vraag naar de kwaliteit van de publieke sector is juist

voor de sociaal-democratie van groot belang. Juist omdat wij

geloven in nut en noodzaak van een sterke overheid, zullen wij

meer dan wie dan ook vooraan moeten staan met ideeën over

hoe het kwaliteitsniveau van de publieke dienstverlening omhoog

kan: beter onderwijs, betere zorg, sneller een werkloze aan een

baan helpen, meer veiligheid en ga zo maar door.

Zowel links als rechts vervallen in dit debat echter veel te snel in

vertrouwde reflexen. Links in de reflex dat er geld bij moet. Rechts

in de reflex dat er geld af kan. De ene benadering is echter net zo

plat en onvolkomen als de andere.

Daarom ben ik blij dat nu de laatste fase van de inhoudelijke

vernieuwing van de Partij van de Arbeid is ingegaan, onder meer

met een projectgroep die wordt voorgezeten door Jouke de Vries

en die precies aan deze reflexen moet ontsnappen. Zij hebben als

opdracht de vraag meegekregen hoe je de kwaliteit van de

publieke sector kunt verhogen zónder dat je extra geld

beschikbaar hebt! Meer regels of minder regels? Meer

uitbesteden of minder uitbesteden? Meer vrijheid voor

professionals of minder? Meer ambtenaren of minder

ambtenaren? Meer verantwoordingsrapportages of minder?

Op het congres heb ik in mijn speech iets gezegd over in welke

richting ik het antwoord zoek: meer vertrouwen aan uitvoerenden

in de publieke sector, meer decentralisatie en dus ook meer

variatie in oplossingen. Maar een samenleving die steeds diverser

wordt, vraagt om maatwerk. Sommigen zullen dat ongelijkheid

noemen. Ik noem het kwaliteit!

Wouter Bos, Fractievoorzitter

De volgende Rood verschijnt medio mei 2005

Foto: Bob Bronshoff/ Hollandse Hoogte column