De Borcht ‐ NieuwsbriefBaarloos Verleden LENTE/ZOMER 2014 Nr 33ISSN: 1568­1939

http://deborcht.baarlo.com

DE HISTORISCHE WERKGROEP BESTAAT 40 JAAR

In 2014/2015 viert de Historische Werkgroep haar 40­jarig jubileum. De oprichting vond plaatsop 21 oktober 1974. Grote initiator was Pater Thijs. Binnen de stichting is een werkgroep

geformeerd die deze viering op programmaonderdelen uitwerkt. Eén van de activiteiten bestondreeds uit de deelname aan de Kastelendag die op 21 april werd georganiseerd door de StichtingBaarlo Leeft. Enkele leden van de Historische Werkgroep traden die dag op als gids of reikteninformatie aan.We kunnen u nu reeds melden dat het jubileumjaar in 2015 wordtafgesloten met de presentatie van het Baolders Waordebook. Dit iswederom een uitgave in onze reeks Baarlose Sprokkelingen. U kuntons daarbij helpen door woorden of uitdrukkingen aan te reiken dieinmiddels in de vergetelheid zijn geraakt. De Sprokkeling wordtsamengesteld door Herman Ewalds en Herman van Megen.Het jubileumjaar willen we ook aangrijpen om onze digitalenieuwsbrief Baarloos Verleden in een nieuw jasje te gieten. Hiervanziet u nu het resultaat. De lay­out wijkt af van de eerdere digitaleversies die u in 2013 heeft ontvangen. We waren namelijkgenoodzaakt om gebruik te maken van een vast format dat isafgestemd op webtoepassingen. Voor ons betekent dit dat we onzeuitgave eenvoudig in een lay­out kunnen plaatsen en u daarmee ookde mogelijkheid heeft om de digitale uitgave in een handomdraai tedownloaden via onze website: http://deborcht.baarlo.com/

U kunt zich aanmelden voor deze digitale nieuwsbrief via ons gewijzigd e­mailadres:deborcht@baarlo.com

Pater Thijs

EEN KORTE TERUGBLIK

In 2013 heeft de Historische Werkgroep weerhard aan de weg getimmerd. We hebben een

aantal zaken even kort voor u op een rijtjegezet:In 2013 heeft een bestuurswisselingplaatsgevonden. Harie Görtz is als bestuurslidafgetreden. Hay Hoeben heeft zitting genomenin het bestuur. In het voorjaar zijn ook SjaanVaessen en Loek van Lier teruggetreden. Hetbestuur is daarna versterkt door de ledenHerman van Megen en Ton Peulen. Hermantreedt op als waarnemend secretaris en Ton isbenoemd tot penningmeester.De heren Hub Brueren en Harie Görtz hebbenzich jarenlang ingezet voor de samenstellingvan Baarloos Verleden. Zij hebben onlangs tekennen gegeven hiermee te stoppen. DeHistorische Werkgroep dankt beide heren voorde jarenlange bijdrage aan deze uitgave.De Historische Werkgroep organiseerde ook in2013 een excursie. Er werd een bezoekgebracht aan het fort Eben­Emaël. Ook niet­leden namen hieraan deel. Daarnaast werdendrie goed bezochte lezingen gegeven eninteressante tentoonstellingen ingericht in deOpenbare Bibliotheek.Op 9 november 2013 is de nieuwste uitgave inde reeks Sprokkelingen met de titel'Vastelaovend in Baolder' gepresenteerd. Leestu daarover meer in deze uitgave van BaarloosVerleden.

SPROKKELING 2013 VASTELAOVENDIN BAOLDER

Het jaar 2013 stond in het teken van desamenstelling van de nieuwste

Sprokkeling getiteld: Vastelaovend in Baolder.Deze is gepresenteerd tijdens de slotactiviteitvan het 5x11 jubileum van deCarnavalsvereniging. We dankenCarnavalsvereniging de Kook voor degeweldige samenwerking tijdens desamenstelling, promotie en de verkoop vandeze uitgave met dvd. Ook dank aan alleBaarlonaren die informatie hebbenaangeleverd in de vorm van foto's endocumentatie. De redactie was genoodzaaktuit het grote aantal aangereikte foto's eenselectie te maken. Misschien is een enkelingdaardoor teleurgesteld dat zijn/haar foto's nietzijn geplaatst. Onze excuses hiervoor. Wellicht

In november 2014 verschijnt het laatste deel inde reeks 'Goederen van naam te Baarlo'. Hetis de 47ste uitgave in de serie Sprokkelingen.Wij wensen de auteur Piet Schinck veelsucces toe bij de afronding van dezepublicatie.Onze website en facebookpagina zijn ook in2013 door velen bezocht. Het webadres is:http://deborcht.baarlo.com/. Ons lid Hermanvan Megen schrijft wekelijks een nieuwberichtje op onze faebookpagina. Dit doet hijmet een knipoog naar het verleden. Wemogen ons verheugen op een toenemendaantal volgers. Bent ook u nieuwsgierig? Wordvolger, deel en like onze berichten.

Bezoek aan Eben­Emaël

dat deze nog een plaats krijgen in één vanonze toekomstige Sprokkelingen. Wij proberenveel aandacht te besteden aan de juistheidvan de informatie die we in onze uitgavenopnemen. Ontdekt u een fout. Laat het onsweten. Met dank aan de oplettende lezersvermelden wij in Baarloos Verleden enkeleverbeteringen en aanvullingen op de uitgaveVastelaovend in Baolder.pagina 28: Onderschrift bij de foto van HermJacobs. De eerste naam moet zijn HarrieJacobspagina 38: Bruidspaar van devoetbalvereniging is: Ton Peulen en CorrieWijnhovenpagina 78: De prinsenorde is tijdens dereceptie van prins Ton I gepresenteerd (1974).Prins Jac Gielen draagt de orde op zijnprinsenfoto, niet Ton.pagina 124: De receptie was bij Thalia.pagina 133: De onderschriften bij de foto's uit1972 en 1973 zijn verwisseld.pagina 136: De naam van de jeugdprins in2013 is Dennis I (Beekman)

pagina 164: In het onderschrift van de fotodreej maol trio staat de naam Hans Gubbels.Dit moet zijn Hans Colbers.Pagina 165: Onderschrift bij de middelste fotomoet zijn: Vastelaovesmaedjes. V.l.n.r. MarionHouben, Katja Aelen, Truus Jeucken, Marloesvan den Eertwegh, Toos Niederheide, Dorothede Bock en Miriam Colbers.Verder is aangegeven dat er te weinigaandacht is uit gegaan aan de bijdrage vanTheike Driessen aan de Baarlose optochten.Theike viel op door zijn bijzondere creaties.Dat geldt overigens ook voor Cornelis Jacobs(oét de Horste) die eveneens een vermeldingverdiende in de Sprokkeling. Dan werden wenog getipt dat er sinds 1986 de traditie bestaatdat boeren bruidsparen tijdens de receptie eenlampenkap cadeau krijgen voor detoekomstige kinderkamer.U kunt dit Baarloos Verleden als erratumbewaren bij de Sprokkeling 'Vastelaovend inBaolder'.Alle errata op onze uitgaven worden overigensgepubliceerd op onze website:http://deborcht.baarlo.com/uitgaven/errata­bij­uitgaven/

Prins Carnavallio in 1925 (Piet Nillesen)

MINISPROKKELING

Onlangs kreeg de Historische Werkgroepeen halve bijl uit de prehistorie als

schenking aangereikt. Uit navraag bleek dathet gereedschap was gevonden op Baarloosgrondgebied op de grens met Kessel. De bijl isgemaakt van steen en dat betekent dat ditvoorwerp moet zijn gebruikt door Baarlosevroegbewoners in de periode 5300­2000v.Chr. De archeologie klasseert deze bijl alshamer­ of strijdbijl. Dergelijke bijlen zijnuitgevoerd in donkere taaiezwerfsteensteensoorten als diabaas, doleriet,gabbro of amfiboliet. De steen is doorboord,een teken dat hij oorspronkelijk in een houtensteel geschacht was. De bijl werd met anderestenen in vorm geklopt en daarna geslepen.Samen met de flexibele houten handsteelmoet een dergelijke bijl als strijdbijl eengeducht wapen zijn geweest. Een slag met hetvoorwerp op de schedel stond garant voor eenenkele reis naar de eeuwige jachtvelden. Debijl kan echter ook als hamer zijn gebruikt, alwas een dergelijk gereedschap relatief zwaar.Voor het bewerken van hout was hij zekerminder geschikt. Een bijl gemaakt vanvuursteen sneed beter en bleef veel langerscherp. Het was voor de Baarloseprehistorische bewoner wel mogelijk om meteen dergelijke hamerbijl een boom om tehakken. Archeologen zijn het op dit punt nogniet met elkaar eens. Het zal dus ook voor onsnog een raadsel blijven. Zeker is de vindplaatsen daarmee is wederom aangetoond dat er alzeer vroeg in de Prehistorie mensen hebbengewoond en geleefd op de hoger gelegendekzanden in en rond Baarlo. Het waren deeerste bewoners die overgingen van eennomadenbestaan naar een boerenbestaan. Zijontgonnen kleine stukken oerbos en bedreven

INZEGENING SINT ANNABEELD

Enkele leden van de Historische Werkgroephebben zich weer belangeloos ingezet

voor de instandhouding van de Baarlosekapellen. Dit gebeurt onder supervisie van onslid Harie Görtz. Er is volop gewerkt aan eenrenovatie van de Sint Annakapel aan deHoogstraat. De kapel en het daarin geplaatstenieuwe Sint Annabeeld zijn op 21 juniingezegend door pastoor Horstman. Het beeldis vervaardigd door Broer Bruijnen. De kapelzal voortaan worden opengesteld en datbetekent dat u er een kaarsje kan latenbranden. Dank aan de leden van dewerkgroep en aan alle Baarlose ondernemersdie op welke wijze dan ook hun bijdragehebben geleverd aan de restauratie­ enrenovatiewerkzaamheden van dit cultureleerfgoed.

In 2014 is de herinrichting van deEngelbewaarder gestart. Ook de HistorischeWerkgroep zal t.z.t. van deze nieuweaccommodatie gebruik maken. Dat betekentdat het Historisch Informatie Punt dat nu isgevestigd in de bibliotheek aan de Markt zalverhuizen naar de Pastoor Geenenstraat. Wezullen u via het weekblad Peel & Maas Nieuwsop de hoogte houden van de verdereontwikkelingen.

op de daarbij ontstane akkers kleinschaligelandbouw. Nu de mensen in het gebied blevenwas er al sprake van een kleine, min of meerpermanente nederzetting.

Sint Annabeeld (Broer Bruijnen 2014)

WEBSITEhttp://deborcht.baarlo.comE­MAILdeborcht@baarlo.com

IN MEMORIAM

De Historische Werkgroep bereikte op 22februari het bericht dat ons lid Chrit

Heuvelmans is overleden. Hoewel hij in Venlowerd geboren en woonachtig was in Blerickvoelde hij zich sterk betrokken bij de Baarlosehistorie en onze werkgroep. We kenden Chritvooral als fotograaf. Hij was steeds onderwegmet zijn fototoestel waarmee hij de omgevingverkende en vastlegde. Hij heeft een grotebetekenis gehad voor onze werkgroep in hetverzamelen en aanreiken van kopieën vandocumenten uit de diverse Limburgsearchieven. Daarnaast hielp hij mee bijgenealogische onderzoeken. Chrit, je was eenbijzonder mens. We zullen jou in onzegedachten houden als een actief lid met groteinzet in het belang van onze werkgroep en vanhaar leden. Wij wensen zijn familie enkennissen veel sterkte bij het verwerken vandit verlies. Ook moesten wij afscheid nemenvan Jan Bouten, woonachtig in Geleen. Hijmaakte zich verdienstelijk voor onzewerkgroep en verzamelde diversbronnenmateriaal dat de werkgroep gebruiktevoor de samenstelling van Sprokkelingen.Daarnaast heeft hij een bijdrage geleverd aande ordening van het familiearchief van d'Erp.Dit resulteerde in een magazijnlijst.VOOR U GELEZEN IN DE KRANT VAN1870In de krant van 1870 werd geschreven over

een inbraak in de Baarlose kerk waarbij deinhoud van de offerbus werd meegenomen: 'Inden nacht van Dingsdag op Woensdag is eentamelijk gevulde offerbus in de kerk te Baarlogeledigd. Het schijnt dat de dieven, na eerstdoor middel van een zoogenaamde drilbooreenige gaten in de hoofddeur geboord tehebben, te vergeefs gepoogd hebben het slotopen te maken en vervolgens, door met de opden kerkhof aanwezige doodbaar tegen eenvenster te zijn geklommen, en eenige ruiten tehebben verbrijzeld, door het raam in de kerkzijn gekomen'. Naar verluidt werden tweejongens uit Brüggen bij wie verdachtevoorwerpen waren aangetroffen opgepakt enovergebracht naar het Arresthuis vanRoermond. (Bron: Volksvriend 6 aug. 1870)

NIEUWE AANWINSTENSchenking van een prehistorische stenen bijldoor de heer P. GiesbertsDocumentatie, beeldmateriaal en geluid­ enfilmfragmenten verzameld door de redactievan de Sprokkeling Vastelaovend in BaolderDiverse documentatie en foto's uit denalatenschap van Liesje JanssenDiverse documenten en fotomateriaal uit denalatenschap van Chrit HeuvelmansBidprentjes (geschonken door N.N.)

Samenstelling: HWG de Borcht Baarlo 2014