door Gep Leeflang

APELDOORN – Een 1-aprilgrap vandierenpark Apenheul heeft giste-ren tot opwinding geleid bij de Ko-ningin Juliana Toren. Apenheulhad zonder medeweten van hetpretpark een beeld van mascotteJul de Muis van een rotonde ge-haald.Op tien rotondes in Apeldoornhad de Koningin Juliana Torenbeelden van de mascotte geplaatst,om zijn honderdjarig bestaan luis-

ter bij te zetten. Dat bleef niet on-opgemerkt.Aanhangers van de Apeldoornsevoetbalclub Columbia trokken debeelden begin deze week al eenvoetbalshirt aan. Directielid Ro-nald Noorlander moest de stadrond om de beelden weer uit tekleden.Gisteren constateerde hij dat Julop een van de rotondes, bij AG-OVV, van zijn sokkel was gehaald.Na de grap met de shirts leidde deactie van gisteren tot boosheid.

Pretparkeigenaar Dick Kreekel loof-de zelfs duizend euro beloning uit.De beelden kosten volgens Noor-lander vierduizend euro per stuk.Volgens het directielid is de dief-stal geen onderdeel van een 1-april-stunt van het pretpark. Hijzegt telefonisch aangifte te hebbengedaan van de vermissing bij depolitie.Dat leidde daar wel tot hilariteit,merkte Noorlander: ‘Gezocht, to-renmuis met groene broek enblauwwit shirt...’ De politie beves-

tigt de telefonische melding vande diefstal.De mascotte blijkt te zijn wegge-haald door Apenheul en een tijdin het dierenpark te hebben ge-staan. Gisteravond is hij terugge-plaatst. „We zagen het als een lu-dieke 1-aprilgrap en wilden de Ko-ningin Juliana Toren juist felicite-ren met het honderdjarig be-staan”, zegt woordvoerster Renéevan Woerkom. „Het is geen mo-ment de bedoeling geweest ie-mand kwaad te maken.”

HILVERSUM – NOS Teletekst bestaatvandaag dertig jaar en is ondanksde opkomst van nieuwe media on-verminderd populair. „Teletekst isde dinosaurus onder de digitalemedia”, zegt Erik Wijnholds, chef24 NOS Nieuws.Bijna vijf miljoen Nederlandersvan vijftien jaar en ouder kijkendagelijks op NOS Teletekst pagina101 voor het laatste nieuws, zoblijkt uit onderzoek van de NOS.Jaarlijks bezoeken bijna elf miljoengebruikers deze pagina’s. Zij waar-deren de snelheid en de actuali-

teit. Maar voor verdieping zoekenze andere nieuwsbronnen op. Inde befaamde Nacht van Wiegel inmei 1999, waarop een kabinetscri-sis ontstond, was Teletekst naar ei-gen zeggen de enige nieuwsbrondie ’s nachts verslag deed van degebeurtenissen.De pagina’s worden door vrijweliedereen op tv bekeken. „Je kunter à la minute bij, ondertussenwat anders doen en je ziet in éénoogopslag wat er gebeurt”, aldusWijnholds. Jaarlijks maakt de re-dactie ongeveer tienduizend pagi-

na’s, wat de Nederlandse bevol-king per persoon 25 eurocent kost.Ongeveer evenveel mannen alsvrouwen kijken naar Teletekst enopvallend veel jongeren (92 pro-cent), al kijken zij meer naar de pa-gina’s van commerciële omroepen.3,5 miljoen gebruikers bezoekenNOS Teletekst (ook) op internet.Circa zevenhonderdduizend men-sen lezen de zwarte pagina’s metvooral cyaanblauwe en gele lettersop hun mobieltje. Na het nieuwsen het weer zijn de tv-gids ensportpagina’s van NOS Teletekst

het populairst. Voetbal scoort inde categorie sport het best. 4,1 Mil-joen Nederlanders volgen weke-lijks het nieuws over de eredivisieop pagina 801. Maar ook hetnieuws over wielrennen en tenniswordt goed bekeken. Inmiddels ishet medium ook op Twitter te vin-den, waar ongeveer vijftiendui-zend mensen in de gaten houdenwat er wordt gemeld. De NOShoopt in de toekomst het Teletekst-nieuws via nog meer kanalen teverspreiden, maar de tv blijft hetbelangrijkste medium.

DEN HAAG – Rijke mensen moetenhogere boetes gaan betalen danwetsovertreders die minder te be-steden hebben. Zo wordt iedereendie zich niet aan de regels houdtnaar verhouding even zwaar be-boet.

Dat staat in een notitie voor deaanpak van criminaliteit en vergro-ting van de veiligheid, die de Chris-tenUnie gisteren publiceerde.De ChristenUnie noemt daarnaasthet gedoogbeleid mislukt. Coffee-shops werken criminaliteit en over-

last in de hand en moeten daaromdicht. De partij wil ook af van hetonderscheid tussen soft- en hard-drugs. Het gratis uitdelen van he-roïne op medisch advies kan even-min door de beugel. De afschaf-fing van het bordeelverbod heeft

geleid tot illegale en gedwongenprostitutie. Het liefst zou de Chris-tenUnie daarom ook het bordeel-verbod opnieuw invoeren. En vol-gens de partij moeten mensenhan-delaren levenslang achter de traliesterecht kunnen komen.

Digitale dino Teletekst nog springlevend

Pretpark naar politie om 1-aprilgrap Apenheul

ChristenUnie wil rijken meer laten boeten

APELDOORN/ZWOLLE – De politielaat een groot landelijk onderzoekuitvoeren naar het toenemend aan-tal overvallen op woningen, win-kels en bedrijven. Wie zijn de da-ders, en vooral: hoe kan de hausseaan overvallen worden gestopt?Het onderzoek moet nog voor dezomer klaar zijn.Politie en Justitie tonen zich voor-al bezorgd over gewelddadige wo-ningovervallen: in 2008 nog 92, vo-rig jaar gegroeid naar 159.Het werkterrein van de overvallersverschuift naar particuliere wonin-gen, omdat tankstations steeds be-ter zijn beveiligd en supermarktensteeds minder contant geld in kashebben door het sterk toegeno-men aantal pinbetalingen.Behalve de overvallen in Velp enHeteren – een alleenstaande manvan 64 jaar werd overvallen in zijnhuis, dat daarna in brand werd ge-stoken – onderzoekt de politie nogeen reeks andere overvallen. Ookin Gelderland en Overijssel komtde overvaller steeds vaker aanhuis. „Ik schrik van de heftigheiden van het nodeloze geweld”, zegtde Arnhemse officier Huig Vel-ders, namens het openbaar minis-terie belast met de aanpak vanovervalcriminaliteit in Gelder-land-Zuid en -Midden. Volgens deBrabantse korpschef Heeres den-ken overvallers vaak dat ouderencontant geld in huis hebben, om-dat ze niet van pinnen houden.

Lees verder pagina 4:‘Slachtoffer vlucht op zijntractor’

Woningdoelwitoverval

ONDERZOEK

10 weken de krant voor € 25,-!

Koningin Juliana Toren-mascotte Jul de Muis tussen de apen van Apenheul: een uit de hand gelopen 1-aprilgrap van het dierenpark. foto Apenheul

� Woningen zijn steeds vakerhet doelwit van overvallers.

� In Velp werd maandag een76-jarige bewoner doodge-schoten.

� Gisterer werd in Heteren eenboer overvallen. Zijn woningwerd in brand gestoken.

pagina 5Actie tegen opslaan van vingerafdrukken

pagina 7Politie in Zeeland op 30 april extra alert

pagina 46 / 47Lars Boom voelt zich thuis in Vlaanderen

HET WEER 9°3°

Apeldoornse Courant

www.destentor.nl 107e jaargang nr. 80 � zaterdag € 2,20 - ma t/m vrijdag € 1,50 � Donderdag 1 april 2010

Regio26 | Zaterdag 26 juli 2008 de Stentor AP-B02

door Gep LeeflangAPELDOORN – Apenheul haalde vo-rig jaar weliswaar meer bezoekersbinnen dan in 2006, maar daar-mee is het park nog niet tevreden.Dat blijkt uit Apenheuls jaarver-slag over 2007.Met 385.000 bezoekers was 2006voor Apenheul een dieptepunt.De 416.000 van vorig jaar warenduidelijk beter, maar Apenheulplaatst daar wel kanttekeningenbij. Zo hield het Apeldoornse die-renpark een grote actie met deBankgiroloterij. Dat zorgde ervoordat er 33.000 bezoekers binnen-

kwamen. Die groep maakte hetverschil met het jaar ervoor, maarbracht veel minder geld binnendan de bezoekers die een gewoonkaartje kopen aan de kassa. Een ac-tie met Matzes was lucratiever. Dedertienduizend bezoekers die zobinnenkwamen zorgden voormeer inkomsten dan de Bankgiro-loterijgroep.Apenheul zette vorig jaar het sys-teem met abonnementhoudersoverboord. In plaats daarvan wer-den seizoenkaarten verkocht. Vol-gens het dierenpark was het resul-

taat ‘hoopvol’. Er werd 4500 sei-zoenkaarten verkocht. Van de(duurdere) abonnementen waar-mee tot dan toe werd gewerkt, wa-ren er in 2006 minder dan twee-duizend verkocht.Als opvallendste bezoeker noteer-de Apenheul in 2007 koningin Bea-trix. Zij kwam op 1 september meteen flink deel van de koninklijkefamilie en een aantal vrienden enbekenden. Dat gebeurde in het ka-der van de viering van de veertig-ste verjaardag van prins Wil-lem-Alexander, die werd gevierdop Paleis Het Loo. De zus van dekoningin, prinses Margriet, is be-schermvrouwe van de StichtingApenheul. Leden van het konink-lijk huis komen vaak in het park.De koningin was er voor het eerst.

Een houten vlonderpad koppelt twee onderdelen van wat moet uitgroeien tot een aaneengesloten gebied: Amazonia. De s

Bevolking krimpt 1.000

Onbegrijpelijk dat het niet lukt om het aantal nieuw te bou-wen woningen op te schroeven, al jaren niet. En daarmee ookde groei van Apeldoorn te realiseren. In Deventer lukt dat al ja-ren wel!! Paul

Niet alleen inwoners vertrekken maar ook bedrijven. Er wordtveel te weinig gebouwd omdat ze ó zo bang zijn dat het dorp-se imago wordt aangetast. Voor de jeugd is er sowieso al wei-nig te beleven. Hans

M orgen komt er een einde aan de Tour de France. Ik gahet missen, die zwerftochten vanaf de bank door pit-toreske dorpjes, bloemrijke heuvellandschappen en

fenomenale gebergten. Ik krijg er spontaan zin van de fiets inde auto te gooien en duizend kilometer naar het zuiden te rij-den.Maar dat is helemaal niet nodig, heb ik de afgelopen maandenontdekt. In de omgeving van Apeldoorn valt heel veel te genie-ten. Wegen waar je als wielerliefhebber je vingers bij aflikt.Mijn persoonlijke top vijf:5. Pomphulweg, tussen Hoog Soeren en Assel. Vanuit HoogSoeren volgt een snelle afdaling. Tip: ga op de weg rijden. Mageigenlijk niet, maar er rijden nauwelijks auto's en op het smal-le fietspad vorm je alleen maar een gevaar voor recreanten dieomhoog zwalken. Met een beetje doortrappen houd je je snel-heid vast tot aan Assel. Prachtige vergezichten over de heide.4. Hoog Buurloseweg. Een bijna eindeloze afdaling richting

Apeldoorn. Groot mes steken,de snelheidsmeter flirt voortdu-rend met de veertig.3. Delenseweg, tussen Arnhemen Hoenderloo. Tien kilometerheerlijk asfalt door een geva-rieerd landschap. Kilometers-

lang lijkt de weg vals plat omhoog te lopen, toch blijft de tellermoeiteloos boven de 35. Gezichtsbedrog?2. Fietspad tussen Hoenderloo en Hoog Buurlo. De strook be-ton kronkelt zich door de ruige natuur, met weidse uitzichtenover de heide, dan weer een pittig klimmetje door het bos.Doodzonde dat het laatste stuk onverhard is.1. Kanaal-Zuid. Het pad op de oostoever heeft wat meer zijwe-gen en kronkelingen dan Kanaal-Noord, maar is een stuk kal-mer en schilderachtiger. De zon weerspiegelt in het water, vo-gels fluiten, vissers steken vriendelijk een hand op als je pas-seert. Wat is het leven toch mooi. De ruim twintig kilometernaar Dieren vliegen voorbij.

Bezoekersaantal matig

Apenheul bouwt

FORUM

Zo reagerenlezers op

www.destentor.nl

Zo reagerenlezers op

esten

STRAATWIJS door Rob van Gemert

Apenheul niet tevredenmet lichte oplevingin 2007.

‘Wegen waar je alswielerliefhebber jevingers bij aflikt’

Apeldoorn haalde vorig jaar welmeer bezoekers binnen dan tij-dens kwakkeljaar 2006, maar deextra bezoekers brachten nietveel in het laatje.

APELDOORN – De politie is op zoeknaar vier jongeren die in de nachtvan donderdag op vrijdag auto’sprobeerden te kraken aan de Vliet-weg in Apeldoorn. De politiekreeg rond 02.45 uur de meldingdat enkele jongeren het op auto’shadden voorzien. Ter plekke trof-fen agenten een vrouw, die vertel-de dat de radio uit haar auto wasgehaald. De daders werden nietmeer gevonden. Eventuele anderegedupeerden en getuigen kunnenbellen met 0900 8844.

APELDOORN – In een woning aande Gouwestraat in Apeldoorn is inde nacht van woensdag op donder-dag ingebroken. De bewoner ont-dekte de inbraak donderdagoch-tend. De daders wisten binnen tekomen door gaatjes in de deur teboren, waarna het slot geopendkon worden. De bewoner mist inelk geval een plasma-televisie.Bij een insluiping in een woningaan de Binnenweg is Voorst gin-gen de daders er vandoor met eenonbekend geldbedrag.

APELDOORN – In de auto van een43-jarige Apeldoorner hebbenagenten donderdag een wapenstokgevonden. Een burger mag eendergelijk voorwerp niet bij zichhebben; het valt onder de Wet Wa-pens en Munitie.Het wapen werd toevallig ontdekt.Agenten bekeurden de man vooreen verkeersovertreding en zagennaast de bijrijdersstoel een wapen-stok liggen. Het wapen is in beslaggenomen, de 43-jarige krijgt eenproces-verbaal.

Vier jongerenkraken auto’s

Tour d’Apeldoorn

Plasma-tv buitaan Gouwestraat

COLOFON

Bezoekadres Stadskantoor redactie: Vosselmanstraat 299 , ApeldoornHoofdkantoor: Laan van Westenenk 6, Apeldoorn

Redactie regio ApeldoornBerend van de Sande (chef), Ton van der Schouw (plv chef), Lex van Kooten (eindredacteur), Jarno Bleumink, Bert Felix, Rob van Gemert, Gep Leeflang, David Levie, Jeroen Pol, Johannes Rutgers, Henk van ’t Veen, Arnold Zweers.Bellen/schrijven naar redactiePostbus 795, 7301 BA Apeldoorn, telefoon 055 5388130, fax 055 5388144, email apeldoorn@destentor.nl

Sportredactie Martijn Krullaars (coördinator), Gert Kramer, Arnoud Heins, Johan van Leeuwen. Tel. 055-5388117. E-mail: sportredactieapeldoorn@destentor.wegener.nl

Calamiteitennummerregioredactie (buiten kantooruren) 06 53400136

LezersredacteurNees Westerhout: telefonisch spreekuur dinsdag, woensdag en donderdag van 9-10.30 uur. Tel. 055-5389000. E-mail: lezersredactie@destentor.wegener.nl

Krant op internetwww.destentor.nl

AdvertentiesRegiomanager Erik Schrijver, 055-5388312, mobiel 06-53243861

Proefabonnement: 0800-0622Vragen over abonnement: 0800-0622Krant niet ontvangen: 0800-0622

Meer informatie staat in hetalgemeen colofon op pagina 2

Wapenstokin auto

Regiode Stentor Zaterdag 26 juli 2008 | 27AP-B02R

slingerapen trekken op het pad veel bekijks. foto Gep Leeflang

Apenheul gaat zwaar inzetten op Amazonia, een gebied met aapsoorten als de brulaap (links), slingeraap (midden)en keizersnorrebaard (rechts). foto’s Apenheul, Jan Vermeer

pagina 25

door Gep LeeflangAPELDOORN – Apenheul grijpt te-rug naar zijn verleden. Het park,dat inmiddels diersoorten uit diver-se werelddelen herbergt, ontstondin 1971 met een kleinschalige col-lectie apen uit Zuid-Amerika, zo-als wolapen, slingerapen en dwerg-aapjes. In het kader van zijn tienja-renplan heeft Apenheul beslotenom één groot Amazonia aan te leg-gen.

Apenheul heeft nu al twee gebie-den waar soorten uit de Amazo-ne-regio leven. Blikvanger is tradi-tioneel het doodshoofdaapjesge-bied. Het andere is het gebiedrond het apenboompad. Die tweegebieden zullen niet spectaculairveranderen. Het tussenliggende ge-deelte wel.Afgelopen winter werd de eersteaanzet al gegeven door de aanlegvan een deels overdekt houtenvlonderpad, waardoor beide delenbeter met elkaar werden verbon-den. Het pad voert de bezoekerstussen de eilanden van de slingera-pen, bonobo’s en witschouder-ka-pucijnapen door.Over de vlonder is een vijftienhon-derd meter grote volière gebouwdvoor vogels uit het Amazone-ge-bied. Zolang Apenheul door zijnbouwmeters heen is mag er echtergeen nacht- en winteraccommoda-

tie worden gebouwd. Als gevolgdaarvan is de bezetting nog sum-mier, erkent Apenheul. Op ter-mijn komt de volière vol met on-der meer ibissen, reigers, oropen-dola’s en sierema’s.In het gebied bij het vlonderpadkomen nieuwe eilanden en bin-nenverblijven voor bijvoorbeeldde wolapen en dwergaapjes.In het nieuwe centrale deel vanAmazonia, waarin nu al capibara’sen pekari’s leven, komt ook eenaantal nieuwe diersoorten. Despectaculairste nieuwkomers zijnreuzenotters. Met een lengte vananderhalve meter is dat de groot-ste ottersoort ter wereld. Ook ko-men er tapirs, de grootste hoefdie-ren uit het Zuid-Amerikaanse re-genwoud. Andere nieuwkomerszijn beverratten, boshondjes enmagays, een middelgrote katten-soort uit het Amazone-gebied.

Apenheul heeft er in zijn plannenvoor gekozen om de traditioneleeenrichtingsroute voor bezoekerste laten vallen. Het nieuwe centra-le deel van Amazonia gaat daarineen belangrijke rol vervullen. Indat ‘verdeelcentrum’ komt de be-zoeker voor de keus te staan: links-om richting Madagaskar-gebied enbonobo’s, rechtsom richting apen-boompad en gibbons, meteen snelnaar de doodshoofdaapjes of eerstwat langer rondkijken in het hartvan Amazonia.

door Jeroen PolAPELDOORN – Bezoekers van de kof-ferbakverkoop moeten er vandaagrekening mee houden dat de Ma-tenpoort is afgesloten. Parkerenkan alleen aan de westzijde vanhet kanaal; de kant waar de spoor-lijn van de VSM loopt. Parkerenkan langs het spoor, maar wel zodat er voldoende ruimte voor detreinen over blijft.Verkopers die het terrein op wil-len mogen wel via een specialestrook langs de Matenpoort. Zijkunnen deze echter niet vanaf derotonde met de Laan van Matenbereiken. Alleen via de Laan vande Mensenrechten of de Wapen-rustlaan komen zij bij hun stekkie.,,We zijn heel blij dat we op dezemanier in overleg met de gemeen-te een oplossing hebben gevon-den’’, zegt Ben van der Velden na-mens de organiserende stichtingWHOE. ,,De mensen weten onslangs het kanaal goed te vinden.Het zou heel jammer zijn als wedoor wegwerkzaamheden een an-dere locatie moeten zoeken, of eenweek moeten laten lopen.’’De opkomst van verkopers wisseltdit jaar sterk. De eerste keer, op 5juli, was met 250 aanbieders eentopdag. Vorige week stonden erslechts 42 kramen langs het ka-naal. ,,Om 14 uur was iedereenweg. Het weer was te slecht. Nu re-kenen we op tenminste 150 verko-pers.’’De kofferbakverkoop begint om9.30 en duurt tot 15 uur. Standhou-ders kunnen zich vanaf 8 uur op-stellen. Zij betalen stageld dat tengoede komt aan WHOE (Werk-groep Hulptransporten Oost-Euro-pa). Deze stichting brengt spullennaar landen waar mensen hetgoed kunnen gebruiken.

door Jarno BleuminkAPELDOORN – Het was een behoor-lijke speurtocht, stelt Sandra deVries, maar gelukkig is het resul-taat bevredigend. Ongeveer eenmaand geleden kocht de boeken-verzamelaarster in Apeldoorn eenpartij op. Eenmaal thuis stuitte zebij het doorspitten van de dozenop een opmerkelijk exemplaar:

een bijbel die op 19 december 1903ter gelegenheid van een huwelijks-voltrekking in de Hervormde Ge-meente Apeldoorn ‘t Loo aanMichiel de Heul en Geertje vanKampen is geschonken. De Vrieswilde dit pareltje graag terugbezor-gen bij de nazaten van De Heul enVan Kampen. Daarom deed ze indeze krant een oproep.Daarop reageerden diverse ama-teur-genealogen, die de stamboomvan de familie destilleerden. Con-clusie: het huwelijk van Van Kam-pen en De Heul leverde geen kin-

deren op, maar beiden hieldenaan eerdere huwelijken wel naza-ten over. Uiteindelijk kwam DeVries in contact met Jetty Krabbe,een achterkleinkind van Michielde Heul.Krabbe, woonachtig in Hengelo(Overijssel), is verheugd over hetfeit dat de bijbel terugkomt in de

familie. ,,Ik wist wel van het be-staan van Michiel de Heul en Geer-tje van Kampen af’’, zegt ze.,,Toen ik klein was ging ik weleens met mijn ouders op vakantiein Apeldoorn. Dan vertelde mijnvader dat familie van ons inApeldoorn had gewoond.’’ Krabbeheeft zowel De Heul als Van Kam-pen niet persoonlijk gekend. Zeoverleden namelijk in de jaren ‘40en ‘50. ,,Maar van mijn moeder,die Michiel de Heul wel heeft ge-kend, hoorde ik dat hij een lieve,zachte man is geweest.’’

aan groot Amazonia

Indianenstammen krijgen eenbelangrijke rol in Amazonia.Wie het park binnenkomt zal di-rect worden geconfronteerdmet het Xingu-huis. Dat wordtdertig meter lang, twintig me-ter breed en acht meter hoog.Het ovale bouwwerk, een nage-bouwd gemeenschapshuis vande Xingu-indianen, wordt metpalmbladeren gedekt. Er komtruimte in voor een multimedia-show. Aangrenzend komt eenjunglecafé en mogelijk een door-loopvolière voor tropische vleer-muizen. Een even groot gebouwals het Xingu-huis word opge-trokken in de stijl van de Yano-mami-indianen. Aangrenzend iser al een indianen-speelpad.

Eldersparkerenkofferbak-verkoop

Honderd jaar oude bijbel terug in familie

Amazonia wordt het nieuwe ver-deelcentrum in Apenheul. Nietlanger is een rondje linksom vas-te prik. De bezoeker kan op ter-mijn kiezen uit diverse opties.

Indianengebouwenvan dertig meter lang

Vlonderpad tusseneilanden eerste aanzet,uitbreiding volgt.

APELDOORN – De rechtbank in Zut-phen heeft de 56-jarige Apeldoor-ner R.K. gisteren wegens verkrach-ting veroordeeld tot een gevange-nisstraf van vijftien maanden,waarvan vijf maanden voorwaar-delijk. De officier van justitie haddrie jaar celstraf tegen de mangeëist.Apeldoorner R.K. onderhield be-gin jaren ‘90 een seksuele relatiemet een destijds minderjarig meis-je. Onlangs deed de nu 33-jarigevrouw aangifte tegen de Apeldoor-ner. De rechtbank verwierp hetverweer van de verdediging, datstelde dat de aangifte onbetrouw-baar zou zijn. Volgens de recht-bank was de aangifte zeer gedetail-leerd. De advocaat van K. wilde gis-teren niet reageren op het vonnis.

Auto bezoeker moetvandaag aan westkant,langs VSM-spoorlijn.

Speurtocht nazatenleidt van Apeldoornnaar Hengelo.

Celstraf wegensverkrachting

Bezoekers van de kofferbakver-koop (9.30 tot 15 uur) moetener vandaag rekening mee hou-den dat ze niet over de Maten-poort kunnen rijden.

Een meer dan honderd jaar oudebijbel, die in 1903 ter gelegen-heid van een huwelijk werd ge-schonken, is na een zoektocht te-rug in de familie.

www.destentor.nl donderdag 18 november 2010

30| regio Laatste nieuws op uw mobiel? Ga naarwww.destentor.mobi

AP-B02

door Jeroen Pol

BEEKBERGEN – Er gloort hoop voorde toekomst van jongeren- en cul-tureel centrum De Boerderij inBeekbergen. Het bestuur van devereniging heeft zich teruggetrok-ken, maar er is een commissie inhet leven geroepen die onderzoektof er toekomst mogelijk is. DeBoerderij zou aan de Tullekensmo-lenweg zo alsnog komend jaar het40-jarige jubileum kunnen vieren.Tijdens de ledenvergadering vandinsdagavond was het ‘erop of er-onder’ voor De Boerderij. Het acti-viteitencentrum kampt al jarenmet een groot tekort aan vrijwilli-gers, waardoor er geen nieuwe acti-viteiten konden worden ont-

plooid. De druk op het bestuurom zelf alles te regelen en uit tevoeren werd te groot. Door terug-lopende bezoekersaantallen werdde financiële positie aangetast.Het bestuur zag geen manier omop de huidige weg de toekomst inte gaan en maakte kenbaar alleende lopende zaken nog af te willenhandelen. Tijdens de vergaderingwerd een commissie in het levengeroepen. Deze nieuwe commissieheeft een adviserende rol en zal dekomende tijd beoordelen hoegroot het draagvlak voor De Boer-derij is en eventueel nieuwe be-stuursleden benaderen.Reinder Meyerink, medeoprichter,voormalig voorzitter en erelid vanDe Boerderij zal leiding geven aan

de nieuwe commissie die verderbestaat uit enkele oudgediendenen enthousiaste jongelingen.,,Beekbergen is wakker geschud enhet kan niet zo zijn dat alles op deschouders terechtkomt van eenklein aantal welwillende mensen’’,zei Meyerink. ,,Het gaat ons aanhet hart dat we in deze positie te-recht zijn gekomen. We willen opkorte termijn alles inventariserenen waar mogelijk nieuwe bestuurs-leden zoeken. Volgend jaar bestaatDe Boerderij veertig jaar en diemijlpaal moeten we met zijn allenhalen’’, aldus Meyerink.Het nieuwe initiatief wordt doorhet afgetreden bestuur als zeer po-sitief ervaren en de bestuursledenzullen dan ook alle steun en mede-

Hoop voor toekomst van De B

T oevallig kreeg ik gistereneen artikel onder ogendat ik in 1982 heb geschre-ven over de Apeldoornse

band Geebros en de eersteApeldoornse pop-reünie die datjaar gehouden werd. Ik stond aande wieg van dat festijn in een met2000 bezoekers afgeladen Maten-hal. Wijlen Ed Politiek - oprichtervan de Apeldoornse poptempelTop66 - tekende voor de organisa-tie. Maar als mede-initiatiefnemermocht ik uitgebreid meedenken.Cuby and the Blizzards, TheShoes (‘Na na na’) en verschillen-de Apeldoornse jaren zestig band-jes waaronder Geebros bevolktenhet podium.Komende zaterdag is Geebros er(zij het helaas niet compleet) ein-delijk weer, op de - uitverkochte -Soos Reünie in het CortenboschCollege. Sinds 1982 volgden veelvan dit soort festijnen. Met altijdals centraal thema popmuziek uitde jaren zestig en zeventig. Detijd toen het, in 1964 met de door-braak van de Beatles en Rolling

Stones, ineens heel serieus begonte worden met de ‘beatmuziek’.Muziek toen alleen voor jongeren,nu voor jong en oud. Opvallendvind ik altijd de belangstellingvan jonge mensen voor die ‘ouwemensenmuziek.’In het blad Esta lees ik dat tegen-woordig ook veertigers al muzika-le reünies houden. Ze dansen tij-dens die ‘40-Up’ feesten op ‘Hea-ven must be missing an Angel’van Tavares en ‘We are family’van Sister Sledge.Ik vraag me af of de Cater-plein-jeugd over twintig of dertigjaar staat te swingen en springenop de dance en house die nu in dekroegen wordt gedraaid. Of wil-len ze tegen die tijd liever heden-daagse kwaliteitsbands als Cold-play, Moke en onze eigenApeldoonse Waylon - dan alle-maal ook een dagje ouder - nogeens live in actie zien? Afwach-ten. Zaterdagavond behelp ik memet het geluid van de jaren zestig.Die lijkt een eeuw geleden maarklinkt nog altijd heel erg lekker.

door Gep Leeflang

APELDOORN – Ondanks de crisisheeft Apenheul een groei van hetaantal bezoekers gerealiseerd. VoorPaleis Het Loo en de Koning Julia-na Toren is 2010 een ‘gemiddeldseizoen’.Apenheul had iets recht te zettenten opzichte van 2009. In het af-scheidsjaar van directeur Bert deBoer bleef het dierenpark bijnatien procent achter bij het norma-le aantal van vierhonderdduizend.Zijn opvolger Coen de Ruiter gooi-de onder meer een ‘burenactie inde strijd’. Dat leverde acht procentgroei op, tot een totaal van395.000 bezoekers. Daarmee werdweliswaar niet het doel helemaalbereikt, maar de groei stemt Apen-heul niettemin trots ‘in de weten-schap dat andere dierentuinen gro-te problemen hebben’, doeltwoordvoerster Anouk Ballot opEmmen en Rotterdam. ,,En in te-genstelling tot die dierentuinendoen wij het volledig zonder subsi-die, terwijl we in dezelfde marktopereren.’’Volgend jaar verwacht Apenheullichte groei. Nu al zijn er zevendui-zend seizoenkaarten verkocht. Hetpark bestaat in 2011 veertig jaar ener worden activiteiten voorbereid.,,Maar de mensen gaan zich echtgedragen naar de recessie, dus wemoeten realistisch zijn.’’De Koningin Juliana Toren, hadnet als vorig jaar ongeveer 450.000bezoekers. Het Apeldoornse fami-liepretpark doet niet mee aanklaagzangen over slecht zomer-weer. Directielid Ronald Noorlan-

der constateert zelfs: ,,We hebbengoed weer gehad.’’,,Als het regent of miezert in de zo-mer, gaan mensen niet naar hetstrand’’, legt Noorlander uit. ,,Ener zitten op de Veluwe heel veelmensen in een tent of een huisjedie niet binnen willen blijven zit-ten en het helemaal niet erg vin-den om op zo’n dag in het pret-park te zijn.’’De Juliana Toren bestaat dit jaarhonderd jaar. In het kader van defestiviteiten werd onder meer dedoor bliksem verwoeste botsauto-baan heropend. Om het jubileum-jaar extra luister bij te zetten bood

het pretpark dit jaar ‘belachelijkveel nieuws’, zegt Noorlander. Zowerden in vakanties en weekein-den en op feestdagen dagelijksroofvogelshows gehouden. ClownJulius kreeg een prominente rol enbleek het goed te doen naast demascottes Jul en Julia. Verder ver-zorgde Z@ppelin-gezicht Nienkevan den Berg shows op het centra-le plein. Voor volgend jaar staan ergeen nieuwe attracties op het pro-gramma, zegt Noorlander. Welwordt de show met clown Juliusuitgebreid.Wanneer ‘deel twee’ van de bots-hal wordt gebouwd, is nog niet

Apenheul ondanks

ATTRACTIEBEZOEK

Bruggen dicht voor trucks

Toen Brummen zijn bruggen over het kanaal sloot en nood-bruggen ging aanleggen wisten ze in Apeldoorn allang hoe heter bij lag. Gebrek aan onderhoud!!! adriaan te braak

Het is toch wat, er vallen steeds meer Apeldoornse lijken uitde kast. Ook maar drie punten in mindering brengen!Teun Schotpoort

We kunnen ook het kanaal dempen. Immers, vroeger was dieer ook niet. brillie

Geef de Klabanusbrug een nieuwe brug of aanpassing zodatde vrachtwagens er over kunnen. Het geeft te veel gevaar omom te rijden en het is te druk op de smalle wegen ....loenen

Kwakkelzomer, klanten hebben de hand op de knip omdathet tegenwoordig zware tijden zijn... Zijn de Apeldoornse pu-blieksattracties in mineur? Allerminst.

FORUM

Zo reagerenlezers op

www.destentor.nl

Zo reagerenlezers op

esten

reageren?apeldoorn@destentor.nl

Reünie

straatwijsdoor Arnold Zweers

De Apeldoornse publieksat-tracties maken de balans op,aan het einde van het sei-zoen. Het juk van de reces-sie heeft de toegangscijfersniet omlaag gedrukt.

COLOFON

Bezoekadres Stadskantoor redactie: Vosselmanstraat 299 , ApeldoornHoofdkantoor: Laan van Westenenk 6, Apeldoorn

Redactie regio ApeldoornMarco van den Berg (chef), Ton van der Schouw (plv chef), Lex van Kooten, Cees Baars, Jarno Bleumink, Bert Felix, Maaike van Lunenburg, Gep Leeflang, David Levie, Jeroen Pol, Angelique Rondhuis, Johannes Rutgers, Henk van ’t Veen, Arnold Zweers.Bellen/schrijven naar redactiePostbus 795, 7301 BA Apeldoorn, telefoon 055 5388130, fax 055 5388144, E-mail: apeldoorn@destentor.nl

Sportredactie Martijn Krullaars (coördinator), Gert Kramer, Arnoud Heins. Tel. 055-5388117. E-mail: sportredactieapeldoorn@destentor.nl

Calamiteitennummerregioredactie (buiten kantooruren, niet voor bezorgklachten) 06 53400136

LezersredacteurNees Westerhout: telefonisch spreekuur dinsdag, woensdag en donderdag van 9-10.30 uur. Tel. 055-5389000. E-mail: lezersredactie@destentor.nl

Krant op internetwww.destentor.nl

AdvertentiesVerkoopteam Apeldoorn/Veluwe telefoon 055-5388334 E-mail: vtapeldoorn@destentor.nl

Proefabonnement: 088-0139960Vragen over abonnement: 088-0139960Krant niet ontvangen: 088-0139960

Meer informatie staat in hetalgemeen colofon elders in de krant

donderdag 18 november 2010 www.destentor.nl

www.destentor.nl/apeldoorn regio | 31AP-B02R

De politie heeft dinsdag een 49-jari-ge Apeldoorner opgepakt voor be-dreiging van een deurwaarder. Ookschopte hij een deuk in de autovan de deurwaarder. Die moest deApeldoorner een officieel stukoverhandigen. Op een gegeven mo-ment maakte de 49-jarige man zichzo boos dat hij hem bedreigde envervolgens een schop tegen de au-to gaf. De Apeldoorner is verhoord.Proces-verbaal wordt opgemaakt.

Bij een woning aan de Trekweg isin de nacht van dinsdag op woens-dag ingebroken. De dieven gingener met een Audi A3 vandoor. De in-braak en diefstal werden woensda-gochtend door de bewoners ont-dekt. De inbrekers vernielden eenraam, klommen naar binnen, von-den de autosleutels en namen deauto mee. Het gaat om een zwarteAudi A3 met het kenteken82-LN-RK. De auto staat inmiddelsals gestolen gesignaleerd.

Inbrekers hebben in de nacht vandinsdag op woensdag bij een taxi-bedrijf aan de Pythagorasstraattwee taxi’s opengebroken en ondermeer navigatieapparatuur buitge-maakt. De inbraak werd ‘s mor-gens ontdekt en de politie stelt eenonderzoek in naar de daders. Aande Gentiaanstraat is in de nachtvan maandag op dinsdag een ruitjevan een auto ingeslagen. Ook daarhadden dieven het op de navigatie-apparatuur gemunt.

Dieven hebben in de nacht vandinsdag op woensdag hun slag ge-slagen bij een inbraak in deEben-Haezerkerk aan de Zonne-dauw. De kerkbeheerder mist eenklein geldbedrag. De inbraak werdwoensdagmorgen ontdekt. Er wasdoor de inbrekers een ruitje ver-nield om het kerkgebouw binnente komen. Over de omvang van debuit zegt de politie niets. De poli-tie spreekt van ‘een klein bedrag’.

APELDOORN – De rechtbank Zut-phen adviseert bezoekers van hetgerechtsgebouw in Apeldoorn vroe-ger te verschijnen voor een zittingin verband met werkzaamheden

aan de kruising Kanaalstraat - Sta-tionsstraat. Daardoor is het ge-rechtsgebouw moeilijk bereikbaar.De werkzaamheden zullen nog en-kele weken duren.

werking geven. ,,De Boerderij magnatuurlijk nooit verloren gaanvoor Beekbergen, dat was ook on-ze insteek’’, aldus Ronald Diets, inhet bestuur belast met pr. ,,Als be-stuur hebben we een signaal wil-len afgeven, een soort voorzet diegelukkig nu wordt ingekopt. Deweg is nog lang, heel lang, maarwaar nodig zullen we de helpendehand bieden.’’Nu het doek niet is het gevallenhoopt Diets dat ook mensen dieniet op de vergadering waren vanzich laten horen. ,,Alle suggestiesom De Boerderij voor Beekbergente behouden zijn meer dan wel-kom. Ze kunnen worden aangele-verd via de website www.boerderij-beekbergen.nl.’’

APELDOORN – Het bezoek aan pret-parken gaat steeds meer lijken opeen achtbaan: met van dag tot dagenorme stijgingen en dalingen. Deconsument laat zich leiden doorBuienradar en kortingsbonnenDagjesmensen hebben geen zinmeer een nat pak op te lopen. At-tractieparken, waarvan de meestehun seizoen inmiddels hebben af-gesloten, merken dat de consu-ment steeds gevoeliger wordt voorweer. ,,Ze houden Buienradarnauwlettend in de gaten”, zegteen woordvoerster van het Neder-lands Bureau voor Toerisme en

Congressen. Bij hitte en regenmijdt het publiek de buitenattrac-ties.Volgens de Club van Elf grote at-tractieparken besluit het publieksteeds later of en waarheen mengaat. ,,Veel gezinnen gaan drie ofvier keer per jaar naar een pret-park. Zo’n dagje is dus niet meeriets waar ze maanden naar toele-ven. Daardoor switchen ze makke-lijker naar een andere dag of eenander park als ze slecht weer zienaankomen. Vroeger namen ze bijgebrek aan weerinformatie maarde gok.”Pretparken zijn daardoor gedwon-gen meer acties te ondernemenom de pieken en dalen te dempen,

zoals overdekte shows en kortin-gen op regendagen. Volgens Attrac-tiepark Slagharen was het nieuwebeleid om korting te bieden op rus-tige en nattige dagen een succes.Het zal daarom volgend seizoenworden voortgezet.Bij Avonturenpark Hellendoornverliep het bezoek dit jaar ‘grilligen onvoorspelbaar’. ,,Op mooie da-gen was het gezellig druk, maardat kan de wegblijvers op regenda-gen niet compenseren. Het lijkt erop dat de klant echt wacht op eenmooie dag.” Aangezien het dit jaarin de zomer veel regende, viel hetbezoekersaantal voor het Avontu-renpark dan ook tegen. De horeca-bestedingen leden bovendien on-der de recessie. ,,Mensen nemenweer hun eigen boterhammetjemee.” Avonturenpark Hellen-doorn geeft geen exacte cijfersover de bezoekersaantallen.Volgens de Club van Elf moetenparken ook elk jaar iets bijzondersbieden als bezoekimpuls: het enejaar een nieuwe grote attractie, hetjaar daarna een nieuwe show, daniets in de parkentourage, daarnaeen kleine attractie er bij en zo el-ke vijf jaar een nieuwe cyclus. Ditomdat er steeds meer ‘herhaalbe-zoek’ is en die mensen raken gauwverzadigd.De Koningin Juliana Toren heeftvoor volgend jaar geen nieuwe at-tracties gepland. Het Apeldoornsefamiliepretpark ‘verzwaart’ dezekeer zijn gezinskaart. Daar zittenvolgend jaar gratis toegangskaart-jes bij voor zes parken: Archeon,Slagharen, Gaiapark, Ouwehands,Beekse Bergen en Avifauna.

door Gep Leeflang

APELDOORN – Een spoedactie vaneen aantal binnenstadsonderne-mers heeft ertoe geleid dat er van-daag alsnog - in versoberde vorm -feestverlichting wordt opgehangenin het centrum van Apeldoorn.Jaar in jaar uit blijkt het ophangenvan de lampjes op problemen testuiten. De gemeente schafte deverlichting aan, de ondernemerszouden zorgen voor het ophangenen de stroom.Collectief daaraan meebetalen isechter nog steeds niet geregeld enhet bijeenbrengen van de benodig-de dertigduizend euro bleek ook

dit jaar problematisch.Een aantal ondernemers (TheoWiggers van Bla-Bla, Mark Lit vanAlbert Heijn, Diana Rethmeiervan Rethmeier schoenmode enHenk Vosselman van Martins)ging de afgelopen dagen met factu-ren rond en drukten ook filiaalma-nagers van winkelketens op hethart om er werk van te maken bijhun hoofdkantoor.Volgens Chris ter Veen van destichting Feestverlichting is circade helft van het benodigde geldbinnen. Daarom wordt een aantallichtpunten weggelaten.Eerder hingen de Korenstraat enDeventerstraat de lampjes al op.

Boerderij

Geen zin in nat pakin een attractiepark

Feestverlichting alsnogvandaag in centrum

Gerechtsgebouw moeilijk bereikbaar

Man bedreigtdeurwaarder

Inbrekers stelensleutels en auto

Autokrakers slaanslag bij taxibedrijf

Diefstal geld uitEben-Haezerkerk

duidelijk. Plan is om ook boven debotsauto’s attracties te bouwen; defundering is daar op berekend. Hetpretpark presenteerde begin 2008al afbeeldingen van een soort dia-bolovorm, waaruit tien tot dertienglijbanen komen. Dat staat evenop een laag pitje, zegt Noorlander.Onder meer door de crisis is vertra-ging opgelopen, maar ook doorstrenge eisen waaraan de attractiemoet voldoen. Het effect van decrisis merkt het pretpark ook doorlagere horeca-inkomsten.

Nationaal Museum Paleis Het Loodraait een ‘heel gemiddeld sei-zoen’. Op dit moment staat de tel-ler op ruim 277.000 bezoekers. Deverwachting is dat de teller uitein-delijk zal stoppen bij 315.000. Datis vrijwel het zelfde aantal bezoe-kers als in 2007 en 2008. Vorig jaarwas er een uitschieter. Het Julia-na-jubileumjaar bleek extra aan-trekkingskracht op de museumlief-hebbers uit te oefenen. Er kwa-men daardoor 355.000 mensennaar Het Loo.

crisis in plus

Apenheul heeft een beperkt budget om voor het jubileumjaar 2011 activiteiten op te tuigen.Daarom is het erg prettig dat gorillabaas Jambo (r) het op zijn heupen heeft. Op dit momentzijn drie van zijn vrouwen zwanger en zullen volgend seizoen hun baby’s aan het publiek sho-wen. Apenheul houdt er rekening mee dat nog twee vrouwen zwanger raken. ,,Daarna moetJambo even rustig aan doen. We raken oververtegenwoordigd in het Europese fokprogramma.’’

Potente vent zorgt voor publieksvermaak

‘Dagje pretpark isniet meer iets waar zemaanden naar toeleven.’

Z@ppelin-gezicht Nienke van den Berg verzorgde de feestelijke openingvan de vernieuwde botsauto-attractie van de Koningin Juliana Toren.

� Bij Kinderparadijs Malkenschoten(‘Beste kinderuitje van Nederland’)bleef het totale aantal bezoekenongeveer gelijk. Het park is ook inde wintermaanden open. Accresverwacht dat de teller over 2010nog oploopt richting 200.000.

� De dagkaartverkoop kende een te-rugloop van tien procent. Daarte-genover stond dat er tien procentmeer jaarkaarten werden verkocht.

� De bezoekers kochten minder ver-snaperingen, maar die terugval laglager dan gemiddeld in de branche.

‘Beste kinderuitje van Nederland’ blijft gelijk

20 & 21 november - Jaarbeurs Utrecht

voorverkoop met korting: verzamelaarsjaarbeurs.nlvul in bij kortingscode ticket: vz2

& Mega Platen en CD Beurs incl. Sci-fi afd.

Vintage, Antiek, Design, Sieraden, Aardewerk, Glas, Toys etc.

A P E L D O O R N

Z E V E N H U I Z E N

Z E V E N H U I Z E N

Z E V E N H U I Z E N

www.destentor.nl zaterdag 22 augustus 2009

36| regioAP-B12

Dingen gaan zoals ze gaan.Wat maakte dat Bert de Boer directeur vanApenheul werd? Aan de vooravond vanzijn afscheid kijkt hij voor het antwoordeen eeuw terug in de tijd.,,Mijn grootvader had een mini-kruide-nierswinkel aan de Oosterlaan en mijn va-der bracht al in 1915 boodschappen rondbij de eerste mensen die hier in de buurtwoonden’’, zegt De Boer, die vermoedt dathij als enige Nederlander de naam Leobertin zijn paspoort heeft. ,,In dat katholiekemilieu ging je maximaal naar de mulo. Ookik was daartoe voorbestemd, ondanks datik in de zesde klas de hoogste cijfers had endrie jongens met een lagere score naar dehbs mochten. Na twee jaar op de mulo Ger-ardus Majella (de zwarte roet uit de Talens-schoorsteen daalde daar op ons neer) werd

ik echter weggestuurd. Ze konden niets metme aan. Ik deed niets, maar haalde toch dehoogste cijfers.’’,,Ik kon naar de katholieke hbs, die inmid-dels was geopend, maar moest wel weer inde tweede klas beginnen. Opnieuw had ikdus niks te doen. Toen is het gebeurd: ter-wijl ik zo relaxed op school zat, raakte ikgeïnteresseerd in aardrijkskunde, natuur-kunde en biologie. Met name in de paleon-thologie, de kant van de fossielen. Ik gingop mijn fiets of brommer op pad om fossie-len te zoeken, tot in Duitsland aan toe.’’Hij overwoog na de hbs geologie te gaanstuderen, maar zag daar toch van af. ,,Ieder-een maakte me bang dat ik dan geen baanzou vinden. Vreemd genoeg koos ik voorsterrenkunde, maar daar kwam ik snel weervan terug toen m’n professor even een halfjaar naar Suriname bleek te zijn en ik daartussen allemaal natuur- en wiskundejonge-tjes zat waarvan ik gek werd’’, zegt hij.,,Ik moest toen opnieuw kiezen. De fossielemens had sterk mijn interesse, maar diekon ik behalve via geologie ook via biologiebestuderen. Ik kon geen keuze maken. Daar-om schreef ik twee briefjes aan het ministe-rie dat ik voor een andere studierichtingkoos. Blind heb ik één daarvan in de brie-venbus gedaan. Toen ik de envelop opendedie ik nog in mijn hand had, begreep ik datik biologie zou gaan studeren.’’

Onder leiding van professor Von Koenigs-wald onderzocht hij fossiele apenkiezen.Von Koenigswald had faam opgebouwd alsherontdekker van de Java-mens en had eenenorme collectie fossiele botten samenge-steld, met als topstuk de Sangiran-schedel,waarmee hij in 1937 hernieuwd het bewijsleverde dat de ‘homo erectus’ een echte oer-mens was en geen ‘vreemd soort aap’.De Boer had als een van de weinige men-sen de schedel van de Java-mens meerma-len in zijn handen, toen hij de professoracht maanden lang in Frankfurt hielp omzijn collectie in het Senckenberg Museumin te richten.,,Eigenlijk wilde Von Koenigswald dat ikzijn positie zou overnemen’’, blikt hij terugnaar die periode. ,,Ik was weliswaar nogniet afgestudeerd, maar dat kon ik daar weldoen. Er wachtte me een gespreid bedje.Omdat ik echter een vriendinnetje inApeldoorn had gekregen, besloot ik terug tekeren naar Nederland. Frankfurt-Apeldoorn stelt nu niets meer voor, maarwas toen een flinke afstand.’’Hij meldde zich weer in Utrecht en storttezich op een heel nieuw terrein: chromoso-menonderzoek. Door deze dragers van erfe-lijke eigenschappen van mensen en apen te

vergelijken, kon nieuwe informatie wordenontdekt over de evolutiegeschiedenis van demens.Dat betekende voor De Boer de kennisma-king met de wereld van de dierentuinen.,,Om chromosomen te bestuderen heb jebloed nodig. Waar vind je apenbloed? In dedierentuinen. Bij iedere dierentuin die datwilde afstaan kwam ik. Ze stonden niet tespringen om bloed te geven, vonden dateen heel gedoe, maar ik bedacht een soortkoehandel. Met mijn onderzoekstechniekkon ik het geslacht van vogels bepalen, watvoor de dierentuinen belangrijke informatiewas. In ruil daarvoor mocht ik apenbloedhebben.’’In 1976 trad hij als huisbioloog in dienst vanDiergaarde Blijdorp, dat zijn onderzoek sti-muleerde. Hij sloeg er zijn vleugels uit enwerd na een overstap naar het NationaalOnderzoek Dierentuinen een van de grond-leggers van de samenwerking tussen inter-nationale dierentuinen en de Europese fok-programma’s. Onder meer was hij een vande hoofdschrijvers van de ‘bijbel’ der dieren-tuinen: de World Zoo and Aquaria Conser-vation Strategy’.

Op dat moment onderhield hij al nadrukke-

lijk contact met Apenheul. In 1969 had hijzijn schedelverzameling tentoongesteld inde toenmalige Bloemenhal in Berg en Bos.Twee jaar later begon Wim Mager in datzelf-de houten gebouw Apenheul. Bert de Boerwas een van de eerste bezoekers.Beiden onderhielden contact en Mager klop-te geregeld bij De Boer aan voor advies. In1986 aanvaardde hij een bestuursfunctie enin 1993 trad hij er zelfs in dienst. Eerst alshoofd research & development, later als be-drijfsdirecteur naast Wim Mager en in 1997na diens vertrek als algemeen directeur.,,Terug naar de apen en terug naar mijn ge-boorteplaats, was mijn idee. Maar ik washet stadium al wel voorbij dat mijn interes-se uitging naar individuele apen en apen-soorten’’, zegt hij. ,,Ik zag dingen in een bre-der verband; de mens en de natuur in zijnalgemeenheid. De mens als een van de 30miljoen biologische soorten in 4 miljard

jaar van evolutie.’’,,De evolutie is voor mij altijd de rode draadgeweest’’, zegt De Boer. ,,Mensen stammennu eenmaal van de apen af. Dat mensen,chimpansees en bonobo’s een gemeenschap-pelijke voorouder hebben, lijdt geen twijfel.Dat betekent niet dat ik anti-Bijbel ben ofzo, al heb ik er niets mee. Dat de verklaringvan het leven destijds zo werd opgeschre-ven vind ik best logisch. Dat een fanatiekeclub ondanks de kennis van nu het schep-pingsverhaal uit de Bijbel nog letterlijkneemt, vind ik echter belachelijk. Je haalthet toch ook niet in je hoofd om onweer teverklaren doordat Donar in z’n wagentjelangs de wolken rijdt?’’

Vanuit zijn directiekamer in het gorillage-bouw van Apenheul heeft hij continu oog-contact met apen. Met zijn ideeën over deevolutie lijkt er voor Bert de Boer ampereen toepasselijker werkplek te vinden. Hijnuanceert echter: ,,Het is niet zo dat ik iede-re keer dat ik uit het raam kijk onze voorou-ders door de bomen zie springen. Dat sta-dium is voorbij. Ik zie het veel breder.’’,,Het begon met mijn interesse in het verle-den en als je kijkt naar de evolutie van demens dan begint dat met schedels. Schedels

en apen zijn in dat kader in feite het zelf-de’’, zegt De Boer. ,,Verleden en heden lig-gen in elkaars verlengde. Ik ben geïnteres-seerd in het verleden omdat dat iets verteltover de toekomst en de toekomst is wat mebezighoudt. In eerste instantie de toekomstvan de mens. Als de mens er niet meer iszijn de dieren simpel gezegd immers onzezorg ook niet meer. Maar de mens is ook zoonlosmakelijk een factor van de natuur, datje niet kunt kiezen.’’

Als hij de deur achter zich dicht trekt bijApenheul en een paar weken later de voor-zittershamer neerlegt bij de Europese vereni-ging van dierentuinen, hoe ziet de balans erdan uit? Wat heeft de wereld aan Bert deBoer gehad? ,,Ook daar heb ik een theorieover’’, zegt hij. ,,Ik redeneer vanuit de erfe-lijkheidsleer. Je geeft erfelijk materiaal dooraan je kinderen, zij het heel erg verdund. Enof je nu wel of niet gelooft in het hierna-maals, je gedachtegoed volgt dezelfde weg.Je draagt je gedachten over op je kinderenen je omgeving. Veel van mijn gedachte-goed zit in de Europese fokprogramma’s ennatuureducatie.’’Heeft dat ook iets opgeleverd? ,,Ik kan hetniet zeggen’’, bekent hij. ,,Hebben we be-

dreigde diersoorten veiliggesteld? Nee. Eenaantal soorten is er slechter aan toe dan des-tijds. Ik kan dan ook niet tevreden zijn.Maar ik berust er ook niet in dat het niet ge-lukt is. Ik zal me er opnieuw voor inzetten.Al weet ik op dit moment nog niet hoe.’’Sowieso heeft hij zich er nog niet over gebo-gen wat hij na zijn vertrek bij Apenheulgaat doen, zegt de 62-jarige De Boer. ,,Ikben inmiddels de dagen wel aan het aftel-len, dat is logisch als je vertrek zo dichtbij is,maar ik zeg tegen iedereen: eerst maak ikdit af, daarna ga ik weleens nadenken overde toekomst. Niemand gelooft dat, maar ikheb echt geen concrete dingen voor hierna.Ik ga eerst maar eens bezig met huis entuin. Bij ons huis in Schoonhoven hebbenwe vijfduizend vierkante meter grond endaar kan ik voorlopig wel even mee bezighouden. De rest komt vanzelf. Ik ben in aldie jaren een aantal malen van baan en posi-tie gewisseld en ik heb gemerkt dat je de vo-rige stap in een paar weken ‘vergeet’. Op demanier dat je er dacht en nacht mee bezigbent, bedoel ik. Als ik nu wakker word, zitApenheul in m’n hoofd. Alle dingen blij-ven, maar dat Apenheul m’n hele hoofdvult zal snel over zijn. Daar komen nieuwedingen voor terug.’’

Nog één week uitzicht op slingerende voorouders

Leeftijd:62 jaar

●Geboren:

Apeldoorn

●Woonplaats:Schoonhoven

●Opleiding:

HBS enRijksuniversiteit Utrecht

(biologie, vakken: paleonthologie,erfelijkheidsleer, immunologie)

(beide cum laude)

●Beroep:

Dierenparkdirecteur

●Burgerlijke staat:

Getrouwd, twee dochters

Op expeditie

Bert de Boer: ,,Dat een fanatieke club ondanks de kennis van nu het scheppingsverhaal uit de Bijbel nog letterlijk neemt, vind ik belachelijk.’’ foto Cees Baars

Bert de Boer en zijn vrouw Joke in 2006 op muildieren in Peru, waar Apenheul een na-tuurbehoudsproject heeft. Op de hogere hellingen van de Andes in het nevelwoudleeft onder meer de zeldzame geelstaartwolaap. Het gebied verdient bescherming,vindt De Boer. Daarom ondersteunt Apenheul er een milieuvriendelijk koffieproject.De lokale bewoners kunnen daarmee het hoofd boven water houden, zodat ze geenactiviteiten hoeven te ontplooien die ten koste gaan van de natuur. foto Hans Dignum

De dierenparkdirecteur vindt het eigenlijk geen vraag: Darwin of de Bijbel?Darwin, dat is toch wel duidelijk, zegt Bert de Boer. Dat hij zelf uit een katholieknest komt doet daar niets aan af.Pal naast het raam van zijn kantoor slingeren apen door de bomen. Als scheidendApenheul-directeur kan hij nog een week van dat aanzicht genieten.

door Gep Leeflang

,,Dat Apenheul m’n hele hoofdvult zal snel over zijn, daar komennieuwe dingen voor terug.’’’

het INTERVIEW

Leobertde Boer

Schijnwerpers

Schaduw

Apen

Schedels

Doodkopjes

Gorilla’s

Bongo

Jambo

Bijbel

Darwin

Mens

Dier

Idealist

Realist

Auto

Fiets

Koffie

Thee

Sprinkhanen

Runderbiefstuk

DIT of DAT

Binnenland www.destentor.nl/binnenland

4 | Vrijdag 24 april 2009 de Stentor GO-A04

door Gep LeeflangAPELDOORN – De afhandeling vanaangiftes van verkrachting wordtmogelijk verkort. De klacht vaneen Apeldoorns meisje dat haaraangifte pas tweeënhalve maandna haar verkrachting werd opgeno-men, is voor minister Hirsch Bal-lin aanleiding om de geldende pro-cedure opnieuw te bestuderen.Dat zegt de minister van Justitie inantwoord op vragen van de PvdA-Kamerleden Heerts en Kuiken.Die hadden het onaanvaardbaar ge-noemd dat iemand pas maandenna een intakegesprek haar aangiftekon doen. De politie zei dat dit

meerdere malen per jaar voor-komt.Het Apeldoornse meisje deed aan-gifte bij de politie Noord- enOost-Gelderland. Binnen een dagwas er een uitgebreide intake mettwee gespecialiseerde zedenrecher-cheurs, legt de minister uit. Bij‘niet-acute zedenzaken’ mogen dierechercheurs vervolgens bedenk-tijd aanbieden. Het meisje konzich zo bezinnen of ze wel of nietaangifte zou doen. In de voorschrif-ten wordt daarvoor geen termijngenoemd. Dat de aangifte in dit ge-val pas tweeënhalve maand laterwerd opgenomen vindt de minis-

ter niet acceptabel. ,,Dat had nietmogen gebeuren, dat is veel telang.’’In Apeldoorn legde de Apeldoorn-se burgemeester De Graaf over deverkrachtingskwestie verantwoor-ding af aan de gemeenteraad.Minister Hirsch Ballin heeft nietde indruk dat er sprake is van eenlandelijk probleem, zegt hij. Welvindt hij het voorval aanleidingom de ‘aanwijzing opsporing envervolging inzake seksueel mis-bruik’ nog dit jaar tegen het lichtte houden. Het OM zal zich hero-riënteren op de bedenktermijn bijhet doen van aangifte.

Bonobo-man Zamba zag geen andere uitweg dan het publiek in te vluchten, toen drie dominante vrouwtjes hem wegjoegen bij de voedering. Hij kon ookhet binnenverblijf niet in. Dat was gesloten. foto Apenheul

vervolg van voorpaginadoor Gep LeeflangAPELDOORN – Na de ontsnappingvan de bonobo is een deel vanApenheul gisteren ontruimd. Datwas een kortstondige maatregel,omdat de mensaap zich snel doorde verzorgers in zijn verblijf lietlokken.De ontsnapping gebeurde tijdensde voedering. Dat is een momentwaarop bij de bonobo’s de emo-ties hoog oplopen. Doorgaans wor-

den conflicten bij deze apensoortgesust met een portie snelle seks.In dit geval hield de elfjarige jonge-ling Zamba het niet meer uit ophet moment dat drie gretige zwan-gere vrouwen hem niet bij heteten duldden en achterna joegentoen hij zich niet genoeg onder-wierp. Bij normaal gedrag hebbende bonobo-mannen al weinig ofniets te vertellen in de groep. Deaanstormende overdominantevrouwen vroegen veel te veel vanzijn zenuwen. Omdat het binnen-verblijf was gesloten zag hij maaréén uitweg: dwars over de gracht,waar hij net overheen wist te ko-men.

Directeur Bert de Boer is blij datzich daar, tussen de bezoekers,geen vervelende dingen voorde-den. Een dierenarts stond snelklaar met een verdovingsgeweer,maar dat hoefde niet te worden ge-bruikt.Apenheul heeft wel vaker te ma-ken gehad met ontsnapte dieren,maar nog nooit met een ontsnap-te mensaap, zegt De Boer. Een Ja-vaanse langoer die gaat buurtenbij de Koningin Julianatoren ofontsnapte papegaaien is heel watanders dan een mensaap die in pa-niek het publiek in holt. Zou hetdier zich daar agressief gedragen,dan zou het gevaarlijk kunnen zijn

voor de bezoekers, weet hij. ,,Wel-iswaar is het een vrij lang, slankdier van nog geen vijftig kilogram,ten opzichte van volwassen men-sen dus een klein ding. Maar eenbonobo heeft wel een natuurlijkeoerkracht en met zijn gebit zou hijgevaarlijk kunnen worden.’’Om te voorkomen dat de zwange-re vrouwen Zamba de komendedagen opnieuw gezamenlijk bela-gen, blijft de bonobo-groep de ko-mende weken in twee delen opge-splitst. Als de vrede hersteld is ende groep wordt samengevoegd, zalhet binnenverblijf tijdens het voe-ren openblijven. Zamba kan daneventueel naar binnen vluchten.

DEN HAAG/UTRECHT – Het kabinetwil dat er in 2011 in Nederland1500 zogenoemde ‘brede basisscho-len’ zijn. Brede scholen werkenstructureel samen met onder meerkinderopvang, welzijnswerk, mu-ziekschool en/of sportvereniging.Zo hopen ze de kinderen de besteontwikkelingskansen te geven.Ons land telt op dit moment 1200brede basisscholen. Daarmee is dedoelstelling van het kabinet eerdergehaald dan afgesproken, aldus hetministerie van Onderwijs. Staatsse-cretaris Sharon Dijksma noemt debrede school ‘de school van de toe-komst’.Gemeenten kunnen per bredeschool een aanvraag indienen vooreen bijdrage van maximaal500.000 euro. Daarvan mogen zede bestaande huisvesting aanpas-sen. In totaal stelt het kabinet daar-voor 28 miljoen euro beschikbaar.Het is Dijksma ook wel wat waard.„Kinderen hebben immers een sti-mulerende en uitdagende leerom-geving nodig. Een omgeving diehun leergierigheid prikkelt enrecht doet aan onderlinge verschil-len. Brede scholen bieden zo‘n om-geving. Daardoor krijgen kinderenkansen die ze niet allemaal vanhuis uit meekrijgen”, aldus de be-windsvrouw.De staatssecretaris gaf gisteren ophet Brede School Congres in deJaarbeurs in Utrecht het startschotvoor het Landelijk Steunpunt Bre-de Scholen, voor drie jaar inge-steld om scholen in het primair envoortgezet onderwijs te ondersteu-nen bij de ontwikkeling van bredescholen.

Geen seks, maar panische vlucht

OM studeert op snellereberechting verkrachter

Kabinetwil 1500bredescholen

Bonobo-man voelt zichveilig bij bezoekers, wegbij zwangere vrouwtjes.

Doel: de besteontwikkelingskansenvoor kinderen.

www.captainiglo.nl

Captain Iglo bestaat 50 jaar en we zijn op zoek naar een stoere zeebonk die door zou kunnen gaan voor de Captain. Heb jij een opa die daar heel geschikt voor is? Ga dan snel naar www.captainiglo.nl en geef ‘m op.

Nederland heeft 1200 bredescholen, maar het kabinet wil ditaantal verhogen tot 1500. Daarkomt 28 miljoen euro voor be-schikbaar.

www.destentor.nl zaterdag 18 juli 2009

30| regioAP-B10

door Gep LeeflangAPELDOORN – De één laat haar kind vallen entrekt zich angstig terug in een hoekje, de an-der dondert met eieren en al naar beneden ennummer drie maakt zich ondanks een flinkhek doodleuk uit de voeten in de gracht.Bij een dierenpark dat wil meehelpen om soor-ten in stand te houden zouden de dierverzor-gers zich af en toe wel de haren uit het hoofdkunnen trekken.Apenheul heeft niet alleen apen, maar bijvoor-beeld ook vogels. Toen drie jaar geleden kaal-kopibissen werd verwelkomd, werd verwachtdat die in 2009 geslachtsrijp zouden zijn. Hetwachten was op nestactiviteiten. Het fokpro-gramma waaraan Apenheul meewerkt, dientnamelijk om met uitsterven bedreigde dier-soort te kunnen terugzetten in de natuur.Dat de kaalkopibissenpopulatie in Europa te-rugliep komt onder meer doordat al in de mid-deleeuwen bekend was dat de vogel een lekkerhapje is. De ‘oude kluizenaars’ (vertaling vanhun latijnse naam) stonden toen zelfs in recep-tenboeken. De vogels lieten zich in het broed-

seizoen eenvoudig van de nesten plukken.Apenheul merkte al snel dat het sowieso geenhandige nestenbouwers zijn. Het eerste nestkukelde al snel met eieren en al naar beneden.Later werden er alsnog vier goede nesten ge-bouwd. Twee kuikens bleven in leven.De capibara’s hebben bij Apenheul al twaalfjaar lang een hoog ahhh en ohhh gehalte. Uitde kluiten gewassen cavia’s, die je zo zou wil-len knuffelen. Toen de capibaraman vorig jaaroverleed, had Apenheul ineens een probleem.Het lijkt logisch om een nieuwe man uit eenander dierenpark te halen, maar dat is te sim-pel gedacht. Een capiba-raman introducerenbij meerdere vrou-wen is kansloos.Dat betekendedat twee vande capibara-v r o u -

wen mochten vertrekken naar een andere die-rentuin. Slechts één bleef achter, in afwach-ting van een nieuwe man uit de dierentuinvan Aalborg: Ole. Een echte atleet! Zonder aan-loop sprong hij soepeltjes over een 1.20 meterhoog hek en verdween in de gracht. Nadat deverzorgers hem met veel moeite weer haddengevangen herhaalde hij dat over een hek van1,50 meter.Daardoor stonden een stuk verderop in hetpark tot hun verbazing de orang-oetans in-eens oog in oog met de zwemmende Ole. ,,Ineerste instantie klinkt het best grappig, zo’n

lekker stout dier’’, zegt An-ouk Ballot van Apen-

heul. ,,Onze dierver-zorgers waren er

echter minderblij mee.

,,Een vande wan-

d e r o e sh e e f t

s u i -

kerziekte. We waren bang dat die door Ole inde stress zou schieten en daardoor een hypozou krijgen.’’ Behalve zekerstellen dat werke-lijk ieder plekje afscheiding minstens 1,50 me-ter hoog is, bedacht Apenheul nog een oplos-sing. ,,We moeten hem iets meer ‘vetmesten’,zodat hij niet meer zo hoog springt.’’Een van de kinderen van gorillabaas Jambowerd in april ziek. Lemo’e knapte na drie da-gen nog niet op en de dierverzorgers beslotenom haar van moeder Kisiwa af te halen zodatze kon worden onderzocht en medicijnenkon krijgen. Apenheul onderhoudt nauwecontacten met het Gelre Ziekenhuis. Een anes-thesist werd ingeschakeld die is gespeciali-seerd in neonatale kindjes. Hij legde in allerijleen infuus aan. De behandeling leek aan teslaan, maar iets later overleed ze tot verdrietvan de dierverzorgers toch. Later die nacht be-viel een andere gorillavrouw, Mintha, van eengezonde dochter.

Bonobo-man Zamba zorgde er in april voordat Apenheul vrijwel alle nieuwsrubriekenhaalde. In blinde paniek had hij het gorilla-ei-land ontvlucht toen drie zwangere vrouwenhet ineens op hem voorzien hadden. Bij debonobo’s zijn de mannen weliswaar sterkerdan de vrouwen, maar door samen te werkenhebben die het overwicht. De elfjarige Zambaheeft doorgaans de steun van zijn moeder.Die was bij de uitval van de zwangere en hon-gerige vrouwen echter honderd meter verder-op. Zamba had het doodsbenauwd en vloogdwars door de gracht om het eiland, richtingbezoekers. De dierenarts stond snel klaar meteen verdovingsgeweer, maar dat hoefde niette worden gebruikt. Buiten bereik van de en-ge vrouwen was Zamba snel rustig en lietzich het binnenverblijf in lokken.

Voor Apenheul was het de vraag of de bono-

bo terug zou kunnen in de groep. Normaliterlossen de bonobo’s stressvolle situaties opmet robbertjes snelle seks, maar van dat be-proefde middel om conflicten ‘in der minne’te schikken was het nu niet gekomen.Zamba is inmiddels weer in de groep, maarApenheul heeft besloten dat ‘verplicht naarbuiten’ er niet altijd meer bij is. Toen hij bangwerd voor de vrouwen, was de toegang tothet binnenverblijf afgesloten. Als die welopen is, hoeft hij zijn heil niet meer in degracht te zoeken.

Apen met de fles opvoeden doet Apenheulliever niet. Het risico bestaat namelijk dat desociale vaardigheid van een aap onder die er-varing te lijden heeft. Afgelopen voorjaarmoest daarop echter tot twee keer toe een uit-zondering worden gemaakt, voor soortenwaarvan er in het wild op Madagaskar min-der dan duizend exemplaren leven en die ookin de dierentuin zeldzaam zijn: de kroonsifa-ka’s en de blauwoogmaki’s.Apenheul kreeg vorig jaar een fokgroepje sifa-ka’s van de dierentuin van Parijs. Moeder Hol-ly heeft één probleem: door een tepelafwij-king kan ze haar kleintjes niet zogen. Daaromkreeg Apenheul een uitgebreide handleidinginclusief videobeelden hoe je een sifaka metde fles grootbrengt. Holly was in Parijs al ge-traind om de baby zonder stress voor de voe-ding te laten afnemen. Hoewel het zoontjedat 4 februari werd geboren een moeilijkeeter bleek, lukte het om het door de eerstemaanden te krijgen, zodat het zich samenmet Holly in het sifakaverblijf kon laten zien.Waar van Holly bij aankomst in Apeldoornbekend was dat ze mogelijk zwanger was ener dus flesvoeding moest worden gegeven,was dat bij Bob niet voorzien. Het vrouwtjevan de blauwoogmaki’s moest een keizersneeondergaan. Door de wond kon ze geen baby

in haar vacht verdragen. De BlauwOog-maki-Baby, kortweg Bob, moest dus

eveneens aan de fles. Toen moe-ders vacht het kereltje wel kon

dragen, was de melkproductieal gestopt en moest Bob alsnogmet de hand worden gevoed.Gelukkig bleek Bob een gulzi-

ge eter en drinker. Hij werk-te alles naar binnen wat

hem werd voorgeschoteld.Na het overlijden vanFientje tijdens een oogo-peratie, werd deorang-oetan-populatieaangevuld met het Pa-rijse vrouwtje Wattanaen de Tsjechische jon-geman Amos. Die hadeen flink bord voor z’nkop toen hij aan Watta-na werd voorgesteld.Zij had het verblijf al

drie weken verkend enhing de pias uit. Eerst

door heen en weer tezwaaien boven Amos’

hoofd. Daarna door armenvol houtwol op zijn hoofd

te mikken. Ook dat maakteweinig indruk. Hij bleef haar

negeren. Waarna zij haarmond vol water zoog en hem

natsproeide. Na wat pestpartijtjeswerden ze alsnog dikke maatjes.

Voor het tweede jaar op rij hebbende rode titi’s in Apeldoorn met suc-

ces een tweede jong voortgebracht.Drie keer daarvoor was het misge-

gaan. De moeder was na de bevallingzo van streek dat ze niks van dat klei-

ne ding wilde weten, het liet vallen enbang in een hoekje ging zitten.

Door een maand voor de bevalling eenlicht kalmerend middel toe te dienen hoop-

te Apenheul vorig jaar haar angstgevoelensweg te nemen en haar moedergevoelens tevergroten. Die halve druppel per dag deedwonderen. Vorig jaar en dit jaar troffen de ver-zorgers ineens een rustig aapje aan met eenbaby op haar rug. Volgend jaar moet ze hetweer zonder drogering doen.

Springcapibara en domme kaalkoppenEr komt flink watkijken bij het beherenvan een collectie met66 diersoorten.Apenheul maakt datmet een aantalvoorbeelden duidelijkin zijn jaaruitgaveZooJaar 2009. Deverzorgers zitten af

en toe met dehanden in het

haar.

In paniek ontvluchtte Zamba drie zwangere vrouwen. foto Apenheul

Capibara’s, ‘uit de kluiten gewassen cavia’s’. foto Apenheul

Kaalkoopibissen met jong. foto Apenheul

Wattana, een gezellige pestkop. foto Apenheul

Rode titi Vida. foto ApenheulKroonsifaka aan de fles. De dierentuin van Parijs gaf Apenheul een uitgebreide handleiding inclusief videobeelden. foto Apenheul/Jan Vermeer

www.destentor.nl vrijdag 3 september 2010

28| regioAP-B04

DIERENBESCHERMING – De Dierenbe-scherming maakt af en toe weleens gebruik van de diensten vanDe Slangenkuil. „Er is inApeldoorn nu voldoende opvang”,zegt Karin Tabak van de Dierenbe-scherming. „Want we kunnen ooknog aankloppen bij Wild Life Inter-national aan Kanaal Zuid.” Mensenmet vragen over reptielen kunnencontact opnemen met Nelis Bar(06 81041803 of nelis99@hetnet.nl)

GESPLETEN TONG – Slangen kunnenin het algemeen slecht zien. Daarstaat tegenover dat ze een hyperge-voelig reukorgaan hebben. De ge-spleten tong speelt daarbij een gro-te rol. Als beide helften evenveelvan eenzelfde prooi ruiken weet deslang dat hij recht op het doel af-gaat. Eindeloos geduld is een handi-ge eigenschap voor slangen. Om zoweinig mogelijk energie te verspil-len wachten ze in alle rust totdateen geschikte prooi binnen bereikkomt. Dan slaan ze razendsnel toe.

OBSERVEREN – Zowel in binnen- alsbuitenland trekt Nelis Bar de na-tuur in om slangen te observeren.„Als ik weet in welk gebied ze voor-komen kan ik er op een wandeling- ook in Nederland - zo een stuk oftwintig ontdekken. Je moet danmet de zon een beetje schuin in derug lopen. Dan zie je ze op of halfonder een steen in de zon liggen.Als je van de schaduwkant komt,zul je ze zeker niet zien.”

door Henk van ‘t Veen

V oor het huis konijnen,achter het huis een terra-rium met hagedissen enkikkers en op zolder

veertig slangen waaronder gif- enwurgexemplaren. Al vanaf zijnachtste is Nelis Bar (39) weg vanamfibieën en reptielen. Een poosjeheeft hij nog ‘geflirt’ met vo-gelspinnen. „Toen bleek dat mijnvriendin bang voor spinnen was,heb ik ze weggedaan.” ‘Maar als jeniet van slangen houdt, moet jeeen ander zoeken’, had hij haar er-bij gezegd. Ze is bij hem gebleven.Hij laat een foto zien van hundochter. Ze windt een kleinewurgslang om de vingers.Als je - met wat wit om de neus -Nelis Bar vraagt of dat wel verant-woord is, moet hij een lach onder-drukken. „Die kleinere slangenhebben daar de kracht niet voor.Ze kunnen hooguit een kleinmuisje dood drukken.” Dat doethij overigens niet door je botten tebreken maar door de lucht uit jelongen te persen en het bloed naarhersenen te drukken.” Dank u. Barstrooit makkelijk rond met wetens-waardigheden over de slang.„Weet je waarom slangen in Zwit-serland zwart zijn? Het is daar vrijkoud, en zwart neemt meer warm-te op zodat ze het er toch uithou-den.Inmiddels richtte Bar de stichtingDe Slangenkuil op voor de opvangvan slangen. Op zijn zolder heefthij naast zijn privécollectie de slan-genopvang van de stichting onder-gebracht. Samen een veertigtalslangen. Hij ziet veel dierenleedom zich heen. „De kennis over

slangen is beperkt. Veel mensennemen een slang of een ander rep-tiel en realiseren zich niet wat zein huis halen.”Bar, die er weleens wordt bij geroe-pen als de Dierenambulance slan-gen bij mensen moet ophalen,maakt de gekste dingen mee. „Eenglazen terrarium met een gifslangerin boven een box waar een babyin zat. Ongelofelijk. Ik heb de Die-renbescherming meteen gezegd

dat die slang daar weg moest.”En zo was er de geschiedenis vande man die in 1999 in een flat aande toenmalige Parelvissersstraateen buurvrouw bedreigde met eenpython. „Toen andere slangenhob-byisten daarvan hoorden, kreeg ikmeteen telefoontjes. ‘Waar ben jemee bezig?’ vroegen ze. Ze dach-ten dat ik dat was. Was niet zo.Maar het tekent wel dat je als stich-ting alles volgens de regels moeten

doen.” Bar heeft een vergunningom reptielen in zijn woning in deMaten te houden. „En van mijnburen heb ik nooit klachten ge-had.” Hij heeft net vanochtend dehagedissen en amfibieën, vakantie-logés van de Koningin Julia-naschool, teruggebracht. Nu doeik dat als stichting nog voor vijftigcent per dier per dag. Dan kan hetnet uit. Maar ik wil eigenlijk eengrotere opvang inrichten en er een

reptielenhuis bij bouwen. Ja danhoop je dat er iemand met geld isdie je daarmee kan helpen. Bin-nenkort ga ik eerst met de gemeen-te de mogelijkheden bespreken.”O ja, die konijnen in de voortuin.Aas voor de slangen? „Ben je gek.Die zou je alleen aan grote slangenkunnen voeren.”

Zie het filmpje over de reptie-lenopvang op de site:www.destentor.nl/apeldoorn

door Gep Leeflang

APELDOORN – Geert Wilders eenlastpak op de politieke apenrots inDen Haag? Bij Apenheul kijken zedaar niet van op. Ze wisten ze allang hoe lastig zo’n witkuif is.Geert Wilders’ evenbeeld was niette handhaven in het Apeldoornsedierenpark.De bekentenis van Apenheul-direc-teur Coen de Ruiter zorgde giste-ren voor een boel hilariteit. Hijwas in zijn eigen park spreker tij-dens Inspririment, een congresover leiderschap dat diende als af-trap voor zakenplatform Steden-3hoek.net.Gaston Sporre, voorzitter van deKamer van Koophandel Oost-Ne-derland had net voor hem gerefe-reerd aan de spanningen rond dekabinetsonderhandelingen. ,,Toenik die soap woensdag meekreeg

hoorde ik iemand zeggen: ‘Er is on-rust op de apenrots’,’’ aldus Spor-re. ,,Met constatering zou je Apen-heul tekort doen. Hier zijn de be-woners ordentelijk, nadenkend,zich bewust van wat ze doen. Datkun je van die andere apenrotsniet zeggen.’’Coen de Ruiter bekende dat hij vo-rige week een gesprekje had metzijn marketingmensen. ,,Hebbenwij eigenlijk geen Wilders-aapjewaar wij publicitair iets mee kun-nen?’’, vroeg hij. ,,Een of anderegekke witkuifmakaak of zo?’’ Totzijn verrassing kwam het ant-woord direct: ,,Nou, die háddenwe wel. Een pinché-aapje.’’De driehonderd bezoekers van In-spiriment toverden zich direct eenbeeld voor ogen van ApenheulsGeert Wilders-lookalike, ook welLiszt-aapje genoemd naar de Hon-gaarse componist. Het gezicht van

de saguinus oedipus - een klauw-aapje - heeft uitgesproken trekkenen zijn kop is getooid met een inhet oog springende witte kuif.,,Maar we hebben hem al tweejaar niet meer. Hij verdroeg zichniet met de andere apen.’’Verdragen worden door de ande-ren is nou juist een essentieel on-derdeel van leiderschap, doceerdeDe Ruiter, waarbij hij bewijzenzocht in de apenwereld. ,,Wat isde bepalende factor voor leider-schap? Dat anderen het accepte-ren’’, zei hij. ,,Het gaat niet alleenom uiterlijke kenmerken en omhet gedag, al is het wel opmerke-lijk dat wanneer een mandril lei-der wordt van zijn groep z’n neusdrie keer zo groot wordt en knal-rood.’’ Hij toonde een foto van go-rillabaas Bongo, die een tweejarigepeuter tegen zich aan liet leunen.,,De leider straalt veiligheid uit.’’

Dat je het hoofd er goed bij moet hebben als je metslangen omgaat, weet Nelis Bar als geen ander. „Ikwas twintig, en ik was wat gehaast. Gauw even wa-ter geven aan een paar ratelslangen. Ik had de kop-pies geteld en toch nog iets over het hoofd gezien.Steek ik mijn hand in de bak en hap. Een beet inmijn ringvinger. Alsof er met een hamer op gesla-gen was. In korte tijd had ik een heel dikke arm.Mijn hand werd zwart. Ik dacht dat ik die zou moe-ten missen. Het liep goed af.” Na een week op de in-

tensive care ging Bar verder met zijn hobby alsof erniets was gebeurd. „Ik had zelf schuld, niet de die-ren.” In zo’n situatie moet je zo snel mogelijk naarhet ziekenhuis. En als je de latijnse naam van deslang nog kunt noemen, kunnen ze gauw het nood-zakelijke antigif vinden.” Het was een ervaring dieBar heel alert heeft gemaakt en gehouden. „De slan-genruimte op zolder zit altijd op slot en ik ben deenige die de sleutel ervan heeft.” De terraria heefthij zo beveiligd dat ontsnappingen onmogelijk zijn.

Geert Wilders-aap was niet tehandhaven bij dierenpark Apenheul

Gespleten tonghelpt bij de jacht

‘Steek ik mijn hand in de bak en hap’

Matense zolder met adder en cobraOPVANG De Slangenkuil vangt verwaarloosde en afgedankte reptielen op

Nelis Bar met een van zijn Mexicaanse melkslangen, een kleine wurgslang. foto Cees Baars

Zaterdag 4 SeptemberProfile 2deHandsfietsenmarkt en opruiming van

nieuwe fietsen. Voordeel tot €300,-

Koninginnelaan 54, 7315 BT Apeldoorn Tel. 055-5212582www.profilejanssen.nl info@profilejanssen.nl

Twello Centrum3-4-5 september

vanaf 12.00 uurbraderieartiestenkermiscultuur

VRIJDAGAVOND vanaf 21.00 uur: Beatclassics MelroseZATERDAGvanaf 12.00 uur: Wielerronde12.00-17.00 uur: Radio NL Zomertourvanaf 20.30 uur: Papa di Grazi & BadBoyzZONDAGvanaf 12.00 uur: Winkels open 14.00 uur: Start optocht14.30-20.00 uur: Boulevard17.00-17.45 uur: SubToppers

urkermccucuuucccccccccccc ltu

www.klompenfeest.nl

KLOMPENFEESTKLOMPENFEEST

y

Apeldoorner Nelis Bar heeftmet reptielenopvang DeSlangenkuil bijna 60 dierenin en om huis. Hij droomtvan een reptielenhuis waariedereen kan komen kijken.

Regio28 | Woensdag 5 maart 2008 de Stentor AP-B08

door Gep LeeflangAPELDOORN – Zou Jambo in staat zijn om de gorillagroep van Apenheul nade dood van Bongo weer tot een hechte familie te maken? Het onbehol-pen veertienjarige joch blijkt het best aardig te doen.

Er is ineens van alles gaande in het binnenverblijf van de Apenheul-goril-la’s als de dierverzorgster met een journalist binnenkomt. Een vreemdeman voor de ramen, dat heeft Jambo liever niet. Hij laat zich even gelden,sprint achter een paar vrouwen aan en deelt een paar flinke tikken uit.Verzorgster Martine Verheij ziet het meewarig aan. ,,Soms is hij wel watonbenullig’’, zegt ze. ,,Vrouwen willen toch wat meer subtiliteit.’’ Maar te-gelijk: hoeveel ervaring mag je op dat vlak verwachten van een veertienja-rig joch dat in zijn vorige dierentuin nooit iets met vrouwen van doenhad? ,,Pappie doet het best goed hoor’’, zegt Verheij met een glimlach.,,Hij was hier elf maanden en had al een kind, terwijl de draagtijd negenmaanden is. En op dit moment zijn Lobo en Kisiwa zwanger van hem.’’,,Eigenlijk is het net als in dat liedje van Rob de Nijs (Het werd zomer,red.)’’, zegt Verheij. ,,Hij is nog geen man maar hij is ook geen jongenmeer. Soms wordt het hem allemaal even te veel en wil hij even lekker pu-ber en kind zijn. De vrouwtjes komen steeds meer naar hem toe, biedenzich aan. Maar ze zitten hem soms te verleiden terwijl hij lijkt te denken:ik weet het niet hoor... Een echte dekhengst is hij niet.’’Paren met de leider en het baren van een kind is voor de gorillavrouweneen manier om hoger in aanzien te komen. De ontwikkeling van de groepblijft doorgaan, constateert Verheij. Mandji koestert Jambo’s zoon en ishet levende bewijs waarom de andere vrouwen hem ook kinderen willengeven. ,,Zij maakt veel gebruik van de status die ze dankzij het kindheeft’’, zegt Verheij. ,,Ze is met stip op één gekomen; Jambo springt voort-durend voor haar in de bres. Zoiets zou je zelf ook wel willen.’’

A penheul isin de banvan eenmysterie.In het na-

jaar werd de nieuwe go-rillabaas Jambo vadervan zijn eerste zoon. HetApeldoornse dierenpark.twijfelt nu wie de moe-der is. Dna-onderzoekmoet uitsluitsel geven.Puber Jambo had de taakgekregen de in 2005 over-leden gorillaleider Bongote doen vergeten en voornageslacht te zorgen.Hoewel hij totaal geen er-varing had met vrou-wen, raakten er al sneleen paar zwanger. Man-dji of Kisiwa zou hemzijn eerste kind bezor-gen.Het was Mandji, eenvrouwtje dat onder Bon-go laag in de rangordestond, die zich op 15 ok-tober als eerste vertoon-de met een kind aanhaar borst. Niemand hadde geboorte gezien maar

alles leek goed te zijn ge-gaan. Daarna gebeurdeer echter iets raars. Vijfdagen later bloedde zeeen aantal keren behoor-lijk en nog een dag latervonden de verzorgerseen groot nest met daar-in een nageboorte eneen dode baby. Mandjizat flink onder hetbloed. Jambo’s zoonwerd Mapasa genoemd,‘één van een tweeling’.Gorillatweelingen zijnzeldzaam. Het tweedekind was overleden alsgevolg van een verkeerdeligging, zo wees autopsieuit.Snel daarna zou ook Kisi-wa bevallen, zo wistende dierverzorgers. Dat ge-beurde echter niet. Haarbuikomvang nam af enhaar gedrag veranderde.Dierverzorgers vingenurine op en voerdenzwangerschapstesten uit.De eerst hoogzwangereKisiwa bleek niet meerin verwachting.

Mysterie rond

Onbeholpen joch doet het best goed

Hoe snel zou hij zijn vrouwen onder deduim hebben? Inmiddels is er bij Apenheuleen nieuw vraagstuk over Jambo: wie is demoeder van zijn kind?door Gep Leeflang

Gorillababy Mapasa, ‘één van een tweeling’, wordt op de dag van de geboor-te gekoesterd door Mandji. De moeder van Jambo’s zoon, dacht iedereen.Inmiddels wordt daaraan getwijfeld. foto Apenheul Apenheul laat dna-onderzoek doen om moeder te achterhalen.

Regiode Stentor Woensdag 5 maart 2008 | 29AP-B08R

APELDOORN – Apenheul houdt zondag eenkennismakingsmiddag voor wie interesseheeft om zich bij het dierenpark als gids ver-dienstelijk te maken.

Om bezoekers meer te weten te laten komenover de dieren en hun gedrag, steunt Apen-heul momenteel op 65 van deze educatievevrijwilligers. Voor deze ploeg zoekt het park,dat op 17 maart weer open gaat, versterking.Wie gids wil worden krijgt na de kennisma-kingsdag vijf (kosteloze) opleidingsavonden.Hier krijgen de nieuwe Apenheulgidsen vol-doende informatie over Apenheul en deapen om een infotafel te kunnen bemensenen bezoekers goed te kunnen informeren.

Meer info:Mieke Voshol (vrijwilligerscoördinator)via 055-3575774 of gidsen@apenheul.nl.

Behalve de vrijwilligers werken bij Apenheulhet hele jaar door 77 mensen, verdeeld over55,7 volledige arbeidsplaatsen in vaste dienst.Verder gaan 61 mensen (18,7 arbeidsplaatsen)als seizoenskracht aan de slag gaan tot enmet begin november. Bijna al die vacatureszijn inmiddels ingevuld. Voor de afdelingenbezoekersservice en horeca zijn nog enkele

plekken vrij.Ook zet Apenheul 184 vakantiekrachten enweekendwerkers in om de stromen bezoekersin goede banen te leiden.

Dit zijn scholieren en studenten tussen 16 en25 jaar. Samen bekleden ze 21 volledige ar-beidsplaatsen. Voor de komende zomervakan-tie zijn nog niet alle baantjes vergeven.

De eerste jongen zijn al weer gebo-ren en een flink aantal apen vanApenheul is in blijde verwachting.

● Bij de Javaanse langoeren kreegNektar een kleintje.

● Bij de gouden leeuwaapjes werdopnieuw een tweeling geboren.Moeder Erna had een lange perio-de van ellende achter de rug, namiskramen, een keizersnee en eendoodgeboren kind.Inmiddels gaat het crescendo enbaarde ze haar vierde tweeling oprij.

● Slingeraap Lola kreeg een babymaar speelde een dag later al geenmoeder meer. Maatje Lilly adop-teerde de kleine direct.

● Vijftien tot twintig doodskopaap-jes zijn zwanger. Voor een groot

deel daarvan wordt het de eerstebevalling. Het risico bestaat dat hetin een aantal gevallen misgaat.

● Verder zijn twee witschouder-ca-pucijnapen, minstens twee katta’sen een berberaap in verwachting.

Kennis overdragen aan de bezoekers. foto Apenheul

Wie is de moeder vanJambo’s zoon? Dat ismomenteel de grotevraag bij Apenheul.Heeft Mandji ‘haar’kind wel gebaard? Ofheeft ze het wellichtgeroofd?

Geboortegolf

Kennismakingsdag voor nieuwe gidsen

Totale verbijstering. WasMapasa er wel één vaneen tweeling? Of warenMandji en Kisiwa allebeibevallen? En wie is dande moeder van welkkind?Apenheul beslootdna-onderzoek uit te la-ten voeren. Daaruitbleek inmiddels dat Man-dji de moeder is van hetoverleden kind. Wie demoeder is van Mapasa isnog niet bekend.,,Het probleem is dat jedaarvoor eerst haarmon-sters nodig hebt’’, zegtApenheul-woordvoer-ster Anouk Ballot. Zo-lang die er niet zijn,blijft de moederschaps-vraag bestaan.

Stel dat het vermoedenklopt dat Kisiwa de moe-der van Jambo’s zoon is.Hoe kwam het kind danin Mandji’s bezit?,,Dat kan politieke rede-nen hebben’’, oppertBallot. ,,Het was het eer-ste kind van de nieuweman. De moeder daar-van zou hoog in de rang-orde staan. Kinderroofkomt voor zover bekendechter bij gorilla’s nietvoor.’’,,Berbers en bavianendoen dat wel’’, weet zoö-loge Constanze Melicha-rek. ,,Door een kind afte pakken stijgt eenvrouw in rang. Ik kanme echter haast nietvoorstellen dat dit hierhet geval is. Meer voorde hand ligt dat Kisiwana de geboorte haarkind niet wilde aanne-men en dat Mandji hettoen heeft genomen.’’

videoverslag opwww.destentor.nl

zoon van Jambo

Jambo is geen dekhengstmaar hetgroepsgevoel groeit.

Kinderroof? Tot dusver een onbekend fenomeen bij gorilla’s.

De Javaanse langoer Nektar is eenvan de dieren bij Apenheul die aleen kleintje hebben. foto Apenheul

Soms nog wat onbeholpen, maarSoms nog wat onbeholpen, maarhij bedoelt het best goed; gorilla-hij bedoelt het best goed; gorilla-baas Jambo.baas Jambo. foto Apenheul

Regiode Stentor Zaterdag 6 september 2008 | 33WV-B04R

door Gep LeeflangAPELDOORN – Toen hij naar Apen-heul kwam was het de grote vraagof de opgeschoten knaap Jambode grote gorillaleider Bongo zoukunnen doen vergeten. Het veer-tienjarige ‘jochie’ blijkt zijn plekjeinmiddels wel te hebben gevon-den. Gorillavrouw Kisiwa bevielwoensdag voor het oog van de be-zoekers van Jambo’s derde kind.Nadat hij eerder twee zoons ver-wekte heeft Jambo nu ook eendochter. Een naam heeft zij nogniet. Ze doet wel de naam vanhaar moeder eer aan. Die werd Ki-siwa genoemd omdat zij als eerstegorillababy bij Apenheul op het ei-land werd geboren. Kisiwa bete-kent in het Swahili eiland.Apenheul bracht het nieuws vande geboort deze week naar buitenen meldde daarbij dat dit voor Kisi-wa het eerste kind is. Of dat inder-daad zo is, is echter niet zeker. Kisi-wa speelt namelijk een rol in eenvan de raadselachtigste kwestiesdie Apenheul ooit heeft gekend.Op 15 oktober vorig jaar vertoon-de een andere gorillavrouw, Man-dji, zich trots op het eiland meteen kind aan de borst. De geboor-te was door niemand gezien. Vijf dagen later bloedde Mandji een

aantal malen sterk en een dag daar-na werd een nest met een dode ba-by gevonden.Apenheul veronderstelde dat Man-dji kennelijk twee kinderen inhaar buik had gehad. Het levende

kind werd Mapasa genoemd, ‘éénvan een tweeling’.Tegelijk met Mandji was ook Kisi-wa hoogzwanger. Haar buikom-vang nam echter af en een urine-test wees uit dat ze niet langer inverwachting was. Om uit te vin-

den wie welk kind had gebaard, be-sloot Apenheul dna-onderzoek telaten uitvoeren. Daaruit bleek dathet doodgeboren kind van Mandjiwas. Wie de moeder van Mapasais, is echter nog steeds niet be-kend. Dat kan pas worden vastge-

steld als de dna-gegevens van Ma-pasa en Kisiwa bekend zijn.Het duurde enige tijd tot Apen-heul over dna-materiaal van henbeschikte. Dat is inmiddels opge-stuurd. Het wachten is nu op detestresultaten.

Kisiwa met baby. foto Apenheul/Bianca Verweij

APELDOORN – Apenheul roept kin-deren op om de komende tijd eenheerlijk gerecht voor apen te be-denken. Op dierendag kan het lek-kerste gerecht worden bereid inhet Apeldoornse dierenpark.Op dierendag (4 oktober) wordendieren extra in het zonnetje gezet.De winnaar van de Apenheul-re-ceptenwedstrijd mag dat dit jaardoen door in de apenkeuken hetzelf bedachte gerecht klaar te ma-ken. Om de wedstrijd te winnen ishet wel nodig dat de jonge dieren-koks goed bedenken wat apeneten. De natuurlijke voedselbron-nen van de apen zijn anders danwat veel kinderen zouden vermoe-den. Banaan staat bijvoorbeeldniet van origine op het menu van

veel apensoorten. Bananen zijnvoor apen te vergelijken met patatvoor mensen: lekker, maar dikmak-end. Sommige apensoorten zijn ve-getariërs en eten veel van de groen-te- of fruitsoorten die ook bij degroenteboer te krijgen zijn. Ande-re apensoorten pakken in de na-tuur zo nu en dan een gekko of tro-pische boomkikker. Deze zijn inNederland niet zomaar te krijgen,daarom vervangt Apenheul zevoor eiwit uit gekookte kip, ge-kookt ei of insecten.Kinderen kunnen gerechten voorkatta’s, Berberapen, doodshoofd-aapjes of dwergaapjes tot maandag22 september per email verzendennaar office@apenheul.nl. Vermelddan de naam van het gerecht, deingrediënten en voor welke apen-soort het gerecht bedoeld is. Eendeskundige jury van dierverzor-gers zal het beste en meest origine-le recept selecteren.

VELUWE – De oostelijke recreatieon-dernemers hebben een goede zo-mer achter de rug. Tweederde vande ondernemers in de verblijfsre-creatie en bijna driekwart in de da-grecreatie is tevreden.In de verblijfsrecreatie waren erwel veel verschillen. Drie van detien campings realiseerden in julien augustus een hogere omzet danin dezelfde periode in 2007, maareen even groot deel behaalde juisteen slechter resultaat. Hetzelfde

geldt voor de hotels en bungalow-bedrijven. Dit blijkt uit de Moni-tor Toeristische Bedrijven van hetGelders Overijssels Bureau voorToerisme (GOBT).Bedrijven die een lagere omzet rea-liseerden wijten dit vaak aan hetweer. De verblijfsaccommodatiesmet een hogere omzet noemen ge-regeld extra promotie-inspannin-gen, gestegen tarieven en toegeno-men bestedingen van gasten alsverklaring van de stijging.

door Gep LeeflangAPELDOORN – Dat monumentalepanden in de buurt van paleis HetLoo lange tijd onbeschermd zijngeweest, is niet veroorzaakt dooreen bouwaanvraag van mr. Pietervan Vollenhoven en prinses Mar-griet voor hun woning aan deTuinmanslaan. Dat beweert al-thans het Apeldoornse college vanb en w in antwoord op vragen vanGroenLinks.GroenLinks had zich kritisch opge-steld na artikelen in de Stentor.

Daarin werd gemeld dat een proce-dure om het gebied rond het pa-leis als beschermde ‘buitenplaats’aan te wijzen ‘voorlopig werd inge-trokken’. Dat gebeurde precies inde periode waarin de prinses ver-bouwingen wilde uitvoeren. Wa-ren de beschermende regels in wer-king getreden, dan had dat moge-lijk beperkende effecten kunnenhebben voor de verbouwing bij deprinses. Zij vroeg daarvoor in 2007en 2008 vergunningen aan.

Opvallend is dat hervatting van debeschermingsprocedure is aange-kondigd nu alles rond de woningvan de prinses is geregeld. Volgensde Rijksdienst voor Archeologie,Cultuurlandschap en Monumen-ten was er echter geen samenhangtussen het intrekken van de proce-dure en de aanvraag van de prin-ses. Deelt het college van b en wdat standpunt? ,,Ja, het collegedeelt deze opvatting’’, zo kreegGroenLinks als antwoord. Debouwaanvraag van dit jaar is omveiligheidsredenen niet openbaargemaakt. Maar ,,met de plannenwordt geen schade toegebrachtaan historische panden of de histo-rische omgeving.’’

VELUWE - Er komt één bureauvoor het openbaar vervoer in Gel-derland. Doel is om het vervoer ef-fectiever en efficiënter te laten uit-voeren. Om dat te bereiken wordthet openbaar vervoer van zes naartwee aanbestedingen terugge-bracht. Nu was het zo dat de pro-vincie in zee moest gaan met even-tueel zes partijen. Zo rijdt op deVeluwe Veolia, terwijl dat in ande-re delen van de provincie anderevervoerders zijn.

Straks zijn dat er nog maar twee.Dat maakt dat de provincie ver-wacht een beter resultaat uit deaanbestedingen te kunnen slepen.Dat moet de kwaliteit van hetopenbaar vervoer weer ten goedekomen.De provincie heeft hierover over-stemming bereikt met de Stadsre-gio Arnhem-Nijmegen. De over-eenkomst moet ook bussen beterdoen aansluiten op treinen en lei-den tot een betere dienstverlening.

Tweede of eerste baby voor Kisiwa

Provincie: één bureauvoor openbaar vervoer

Jonge kok mag kokenvoor apen op dierendag

Recreatie tevredenover zomerbezoek

‘Bouwaanvraag van prinsesMargriet speelde geen rol’

Wagenaar Optiek vanaf nu Villa Optica WagenaarVanaf nu wordt de telefoon bij Wagenaar Optiek opgenomen met Villa OpticaWagenaar! Eigenaresse Willemijn Stam legt uit dat de naam Wagenaar een begrip is in Apeldoorn, maar omdat de heer Wagenaar al lang niet meer in het bedrijf zit, en om-dat onze andere optiek zaak Villa Optica heet, hebben wij de naam nu gecombineerd!

Om deze nieuwe naam met u te vieren nodigen wij u uit in onze ‘Villa’ tijdens de ‘Eye Fashion Weken’, in de maand September! Elke week staan er 2 modemerken centraal in de winkel. Aankomende week staan de merken Tag Heuer en Lindbergin de ‘spotlights’. Er zullen lekkere geurtjes, schoenen, bonbons....en veel (aparte) brillen van deze merken in de winkel liggen! Het wordt een echt feestje!

Graag tot ziens in onze Villa.

Met vriendelijke groeten,

Tip:Let op uw belastingvoordeel!!

Alleen dit jaar is uw bril nog aftrekbaar

Week 36 Prada en Dolce&Gabbana

Week 37Tag Heuer en Lindberg

Week 38Cristian Dior en Fendi

Week 39 Anne et Valentin en Gijs

Tevens uitverkoop zonnebrillen

Gorillavrouw is moge-lijk ook moeder vanJambo’s tweede kind.

Apenheul schrijftreceptenwedstrijdvoor kinderen uit.

Gemeente schaart zichachter rijksdienst inmonumentenkwestie.

VIERHOUTEN – Dorpshuis Horster-hoek in Vierhouten is gistermid-dag na een grondige verbouwingfeestelijk geopend.Het belangrijkste doel van de ver-bouwing was het dorpshuis eennieuwe impuls te geven, zodat inVierhouten een sociale en hechtegemeenschap kan blijven bestaan.Dit mede gezien het verdwijnenvan vele andere voorzieningen, zo-als de basisschool. Ook voetbalver-eniging Vierhouten ’82 heeft nueindelijk weer een echte thuisba-sis.

Kisiwa speelt rol in een vande raadselachtigste kwestiesdie Apenheul ooit kende.

Dat panden uit de ontstaanstijdvan Het Loo nog geen monumen-tenbescherming hebben, staatlos van een bouwaanvraag vanprinses Margriet, aldus b en w.

Vierhouten zetdorpshuis open

www.destentor.nl zaterdag 20 februari 2010

26| regioAP-B02

De politie heeft gisteren een 22-jari-ge Apeldoorner gearresteerd voorbetrokkenheid bij de mishandelingen beroving 6 december vorig jaarop de Marchantstraat. Het slachtof-fer, een 22-jarige fietser, werd diedag door een auto met meerdere in-zittenden klemgereden, mishan-deld en beroofd van telefoon enfiets. De politie sluit niet uit dat ermeer aanhoudingen zullen volgen.

APELDOORN – De gemeenteraad isakkoord gegaan met het master-plan Anklaar. Dit geldt als het uit-gangspunt voor de herontwikke-ling van het stadsdeelhart. De kos-ten daarvan bedragen 200 tot 250miljoen euro, waarvan de gemeen-te 13 miljoen betaalt.De VVD diende een motie in omhet aantal parkeerplaatsen bij hetnieuwe winkelcentrum zo grootmogelijk te maken. Bewoners vande nieuwe wijk Zuidbroek zullener hun boodschappen doen enoverwegend met de auto naar deAnklaar komen. ,,Als het collegekans ziet het aantal parkeerplaat-sen te verruimen, dan heb ik geen

bezwaar’’, reageerde wethouderHans Wegman. Dat was voor Rietvan Dijk (VVD) voldoende om demotie in te trekken.De discussie over betaald parkerenwordt in een later stadium ge-voerd, kondigde Van Dijk aan. Dewinkeliers zijn fel gekant tegen deinvoering daarvan. Klanten blijvener korter door winkelen.Leefbaar Apeldoorn verkondigdenog steeds een groot probleem tehebben met de hoogte van hetnieuwe medisch centrum (zes ver-diepingen). Maar dat is geen redenom zich tegen het plan te keren,zei Wim Willems. Het betreftslechts een kanttekening.

Raad akkoord metmasterplan Anklaar

C irculus heeft voor de eer-ste keer mijn blauwe pa-piercontainer geleegd.Ik had zo mijn twijfels,

dacht aan de belangen van inza-melende kerken en verenigingen.Maar nu het eenmaal zover is,moet ik bekennen het toch wel ge-makkelijk te vinden, die papier-container. Geen volle, gescheurdedozen met kranten en reclamefol-ders meer in m’n schuur. Geenmaandelijks gesjouw naar de gro-te containers bij de Goede Herder-kerk. Een mens heeft het druk ge-noeg, wat minder van dat soortkarweitjes kan geen kwaad.Toen ik de door Circulus geleegdeblauwe container die eerste keerterug van de weg haalde, moest ikeven kijken. Welke is de mijne?Vroeger deden ze er van gemeen-tewege nog wel eens huisnum-mers bij. Die plakte je op de con-tainer om te voorkomen dat je dievan je buurman inlijfde. Numoest ik zelf op zoek. Waar heb-ben ze plakcijfers? Succes had ikbij een zaak - ik mag geen recla-me maken - aan de Brinklaan.

Meteen ook maar wat plakkersvoor de groene en grijze contai-ner gehaald, want die bleken doorhet vele gebeuk tegen de Circu-lus-wagens behoorlijk afgesleten.

Oud papier. Als jochie ging ik er-mee naar Schoolderman, handelin oud papier en oud ijzer. Meteen zelf in elkaar geknutseld kar-retje - onderstel van een kinder-wagen, houten bak er bovenop -bracht ik onze voorraad naar hetbedrijf op de hoek van Reigers-weg en Adelaarslaan. Dan weer pa-pier, dan weer oude metalen. Erhingen wel eens stukken ijzerover de verzakte schutting. Diegingen dan bij mij op de kar omhet zakcentje wat extra te spek-ken. Een man in blauw overallwoog het zaakje. Gespannen keekik toe wat de uitslag was, eenbriefje werd ingevuld en bij dekassa kon ik mijn geld innen. Zodeden alle jongetjes dat in die tijden het zal nog wel gebeuren. Te-genwoordig wordt het me metdat oud papier gemakkelijker ge-maakt. Circulus, ik ben overstag.

Man opgepakt voorroof en mishandeling

W ie is de moeder?Een mysterie datApenheul meer dantwee jaar in zijn

ban hield, is opgelost door middelvan een dna-test. De verrassendeuitkomst: de eerste zoon van denieuwe gorillabaas Jambo is eenadoptiekind.Wie is de vader? Die vraag was alvaker gesteld bij Apenheul. Datjuist het moederschap de dierver-zorgers voor raadselen plaatste,was echter een volstrekte noviteit.Hoofdpersoon: Mapasa, een gorilla-peuter van inmiddels twee jaar.Luid toegejuicht als eerste zoonvan Jambo, de nieuwe gorillabaas.Jambo wordt in 2006 naarApeldoorn gehaald, als opvolgervan Apenheul’s boegbeeld Bongo.De vraag is of hij erin zal slagen deonbetwiste leider te doen verge-ten. Een puberjoch als opvolgervan een ervaren sociale en even-wichtige zilverrug...De gorillawereld zit in principevrij overzichtelijk in elkaar. Wilzo’n nieuwe man het tot leiderschoppen, dan kan hij zich hetbest als dekhengst ontpoppen.Veel snuffelen aan de vrouwen ensnel nageslacht verwekken. Parenmet de leider, baren van een kind,dat is hoe je als gorillavrouw inhoog aanzien komt te staan. Vooreen gorillabaas is dat dus dé ma-nier om een groep om zich heente boetseren.Jambo is bij zijn komst echter eenpas twaalfjarig jochie (inmiddelszestien), dat in zijn vorige dieren-tuin amper ervaring met vrouwen

opdeed. Hoe snel zal hij het voorelkaar krijgen? De dierverzorgersvragen het zich af.De vrouwen mogen van de pil enJambo begint te ‘snuffelen’. En zo-waar: met snel succes. Drie vrou-wen worden bezwangerd en op 15oktober 2007 klinkt er voor heteerst gejuich: de 32-jarige Mandjizit op het gorilla-eiland met eenkind in haar armen. De trotse moe-der van Jambo’s eerste zoon!

Vijf dagen later is er ineens verwar-ring. Mandji bloedt en er ligt op-nieuw een baby. Dit mannetjeblijkt echter al enkele dagen dood.Hoewel tweelingen zeldzaam zijnonder gorilla’s is Mandji kennelijkzwanger geweest van een twee-ling. Mapasa is niet een willekeuri-ge naam maar Lingala voor éénvan een tweeling.Kort daarna: de verwarring is to-taal. Kisiwa was eveneens half ok-

Dna-test ontrafelt A

GORILLA’S

‘Kathedraal van Veluwe’ beschermd gezicht

Nu maar hopen dat die politici hier er geen windmolens om-heen zetten. ’apeldoorns belang’

Groen licht voor grote winkels bij Omnisport

Goede ontwikkeling voor winkelend Apeldoorn. Onze woon-plaats moet weer het winkelhart van Oost-Nederland worden!Neutraal

En bedankt en wanneer gaan we nu eerst eens wat aan het ver-keersprobleem doen! Als er nu alleen maar vogeltjesmarkt iskom je bijna de wijk niet uit! Het is ook gewoon belachelijkop zichzelf, het is een sportcomplex laat het daarbij.Woudhuisbewoner

De avonturen op ‘het eiland’ stonden al eens centraal in eenserie tv-uitzendingen van Man bijt hond. De ontrafeling vanApenheuls gorilla-mysterie is nu voer voor Willem Wever.

FORUM

Zo reagerenlezers op

www.destentor.nl

Zo reagerenlezers op

esten

Papierbak

Reageren? Mail naar Apeldoorn@deStentor.nl

straatwijsdoor Arnold Zweers

COLOFON

Bezoekadres Stadskantoor redactie: Vosselmanstraat 299 , ApeldoornHoofdkantoor: Laan van Westenenk 6, Apeldoorn

Redactie regio ApeldoornMarco van den Berg (chef), Ton van der Schouw (plv chef), Lex van Kooten, Cees Baars, Jarno Bleumink, Bert Felix, Maaike van Lunenburg, Gep Leeflang, David Levie, Jeroen Pol, Angelique Rondhuis, Johannes Rutgers, Henk van ’t Veen, Arnold Zweers.Bellen/schrijven naar redactiePostbus 795, 7301 BA Apeldoorn, telefoon 055 5388130, fax 055 5388144, E-mail: apeldoorn@destentor.nl

Sportredactie Martijn Krullaars (coördinator), Gert Kramer, Arnoud Heins. Tel. 055-5388117. E-mail: sportredactieapeldoorn@destentor.nl

Calamiteitennummerregioredactie (buiten kantooruren) 06 53400136

LezersredacteurNees Westerhout: telefonisch spreekuur dinsdag, woensdag en donderdag van 9-10.30 uur. Tel. 055-5389000. E-mail: lezersredactie@destentor.nl

Krant op internetwww.destentor.nl

AdvertentiesVerkoopteam Apeldoorn/Veluwe telefoon 055-5388334 E-mail: vtapeldoorn@destentor.nl

Proefabonnement: 088-0139960Vragen over abonnement: 088-0139960Krant niet ontvangen: 088-0139960

Meer informatie staat in hetalgemeen colofon elders in de krant

Mapasa knuffelt met Mandji (l). In het midopnieuw bevallen. Dit kind zal na een half

Voor het tv-programmaWillem Wever gaat Toto meteen kistje dna-materiaal naarhet laboratorium.

De uitkomst van de dna-testwordt voor het oog van decamera's bekend gemaakt.

A P E L D O O R N

Met een kistje haarmonstersnaar het laboratorium omna twee jaar eindelijk ant-woord te krijgen: wie is demoeder van Jambo’s eerstekind?

door Gep Leeflang

zaterdag 20 februari 2010 www.destentor.nl

www.destentor.nl/apeldoorn regio | 27AP-B02R

door Bert Felix

BEEKBERGEN – Directeur Woutervan Santen van Parc Spelderholt isverbaasd over de uitspraak van deZutphense bestuursrechter, die de-ze week stelde dat de gemeenteApeldoorn geen toestemming hadmogen geven voor de bouw vaneen tijdelijke studentenhuisvestingop Parc Spelderholt. Volgens derechter zijn er onvoldoende garan-ties dat het gebouw na vijf jaarook daadwerkelijk wordt gesloopt.,,In een contract met de gemeenteheb ik mij als voorzitter van deRaad van Bestuur van Parc Spel-derholt verbonden aan de sloopvan het gebouw. En dan zouden eronvoldoende garanties zijn?’’,

vraagt Van Santen, die een boetevan 1000 euro per dag tot eenmaximum van 200.000 euro heeftgeaccepteerd en daarboven desloopkosten moet betalen, mochthij de tijdelijke huisvesting niet optijd hebben afgebroken. Waarvoorhij bovendien een vijfjarig huur-contract heeft afgesloten.Maar volgens Van Santen komthet allemaal goed met de huisves-ting voor gehandicapte studenten.,,We hebben de afgelopen vijf jaarlaten zien dat we goed te werkgaan. Dit is een administratieve,procedurele handeling, waar Ne-derland vol van zit’’, zegt hij overhet bezwaar dat de Stichting Be-houd Natuurwaarden Enken inBeekbergen (SBNE) bij de gemeen-

te had ingediend tegen de toestem-ming voor de tijdelijke huisves-ting. Van Santen wijst erop dat hetbestemmingsplan voor de bouwvan de definitieve huisvesting on-derweg is. ,,Als die nieuwbouw erstraks staat, breken we de tijdelijkehuisvesting af’’, zegt hij.SBNE is verheugd over de uit-spraak van de rechter, die niet al-leen de gemeente op haar vingerstikte, maar ook stelde dat de en-kenstichting ontvankelijk is endaarom gerechtigd om bezwaar temaken tegen de plannen op hetlandgoed, inclusief die van debouw van een manege, een appar-tementengebouw en elf villa’s.,,Dit geeft hoop voor onze zaak bijde Raad van State tegen de plan-

nen voor Spelderholt’’, zegt voor-zitter Wouter Hiskemuller.Ook inhoudelijk is hij blij met deuitspraak. ,,Dit is de derde keer oprij dat de gemeente een tik krijgt.Nog steeds hebben ze niet goedomschreven wat tijdelijk is’’, zegtHiskemuller, die zich samen metzijn medebestuurders nog gaat be-raden over verdere stappen.Eerder stelde directeur Dick deMan van Beter Wonen dat destichting een ‘ordinaire actiegroep’zou zijn, in plaats van een stich-ting die het algemeen belang na-streeft. SBNE zou volgens hemniet-ontvankelijk moeten wordenverklaard. Beter Wonen is bouwervan de definitieve studentenhuis-vesting op Parc Spelderholt.

De Gelderse Socialistische Partijlanceert maandag een radiocam-pagne waarin reizigers worden op-geroepen klachten over de ov-chip-kaart te melden op www.meldpun-tovchip.nl. De spotjes zijn te horenop Radio Gelderland.

Spelderholt verbaasd over rechterSP zet radiospotjes integen ‘OV-chipleed’

tober uitgerekend. Maar haar buik-omvang wordt minder en ze gaatweer spelen. Wat is er gebeurd?Was het dode kind van haar? Of isMapasa misschien háár zoon?Een dna-test moet het oplossen.Dna-materiaal verzamelen van bei-de mogelijke moeders is niet zo’nprobleem. Materiaal van een babyof peuter is echter andere koek.Apenheul besluit geen halsbreken-de toeren uit te halen. Het jochie

afzonderen in een binnenverblijfbijvoorbeeld en als verzorgers ma-teriaal van hem afnemen, zou alseen grote vernedering kunnenworden opgevat door Jambo: hijblijkt zijn kind niet te kunnen be-schermen! Woest door frustratiezou hij een van de andere apeniets kunnen aandoen. Ook verdo-ven wordt als middel verworpen.Daaraan kleven risico’s en hetgeeft onnodig stress in de groep.

Twee jaar na zijn geboorte lukt hetalsnog. Mapasa is inmiddels eenbrutale peuter met stoute streken.Die het best leuk vindt om bijvoor-beeld eten van de dierverzorgers afte pakken. Als hij bij het voerenbaldadig zijn arm door de traliessteekt, heeft verzorger Frans Kei-zer ineens letterlijk beet. Hij grijptMapasa bij zijn arm en weet watharen los te trekken: bingo!In samenwerking met het tv-pro-

gramma Willem Wever laat Apen-heul de dna-test uitvoeren. De jon-ge co-presentator Toto heeft de op-dracht gekregen een antwoord tezoeken op de vraag: hoe werkt eendna-test? Het Apenheul-mysteriewordt het praktijkvoorbeeld.Met de haren van de Mapasa, Jam-bo en beide vrouwen in een kistjegaat Toto naar het laboratoriumvan Gendika in Veendam. Terugin Apeldoorn presenteert hij eenenveloppe met de verrassende uit-komst: de echte moeder is... Kisi-wa!Mapasa is dus een adoptiekind.,,Heel bijzonder’’, vindt Frank Riet-kerk, coördinator van het Europe-se fokprogramma voor gorilla’s.Dat dierentuinen zelf er op aansturen dat een ander vrouwtje eendier opvoedt - als de biologischemoeder het kind niet accepteert -gebeurt wel vaker. Dat gorilla’s zelfadoptie regelen niet. ,,Wat hier isgebeurd, is voor dierentuinen ver-moedelijk uniek. Of het in hetwild wel voorkomt weten we niet.De westelijke laaglandgorilla’s wor-den pas een jaar of tien intensiefbestudeerd, er niets over bekend.’’Hoewel het moederschapsmyste-rie nu is ontrafeld, zal één dingnooit duidelijk worden, beseftRietkerk: heeft Kisiwa zich na degeboorte afgewend van Jambo’skind en heeft Mandji zich overhem ontfermd, of is er sprake vankinderroof door een dominantevrouw? Rietkerk: ,,Ergens daar tus-sen zit het antwoord.’’

Apenheul-mysterie

Willem Wever staat op 17 maart helemaal in het teken van het Apen-heul-mysterie. Het tv-programma stort zich op vragen als hoe eet ko-raal, hoe wordt tandpasta gemaakt en waarom maken Chinezen zovaak foto’s. Via het Mapasa-raadsel wordt de vraag beantwoord: hoewerkt een dna-test? De uitzending begint om 16.50 uur

Apenheul en Willem Wever

Opendeurendag13 maart van 11:00 tot 14:00 uur

Plaats Plan Aantal woningenApeldoorn Hellend Veld 9Balkbrug Het Ravelijn 15Deventer Fetlaer 20Deventer Graveland 9Emmeloord Emmelhage 24Emmen Delftlanden 164Giethoorn De Wilgen 3Hardenberg De Marslanden 113Heino Old Heino Recreatie 21IJhorst IJhorst West 31Ommen Alteveer 21Rouveen Rouveen West 14Slagharen Moeshoek 12Staphorst De Slagen 1 119Vroomshoop Vroomshoop-Oost 57

Altijd 150 woningen op voorraad

� Jambo doet het helemaal niet zoslecht met de vrouwen.

� Nog geen jaar nadat hij bij Apen-heul kwam, waren er drie vrouwenzwanger.

� Mapasa, de eerstgeborene, is in-middels twee jaar en een behoorlij-ke bengel.

� Vijf dagen na Mapasa werd een ba-by dood geboren.

� Lobo baarde daarna Wimbé.� Kisiwa bleek al snel na het afstaan

van Mapasa weer zwanger:Lembo’é was Jambo’s eerste doch-ter. Na een half jaar overleed ze.

� Bij Mintha verwerkte hij Mfugaji.� Op dit moment is Nemsi van de

pil en paart Jambo met haar.

G E L D E R L A N

Potente jongen

Heeft u thuis nog spullen liggen die herinneren aan de Canadese bevrijders?De redactie van de Stentor wil dan graag met u in contact komen. De bevrijders lieten in het voorjaar van 1945 van alles achter. Denk aan kledingstuk-ken, cadeautjes (boeken, foto's etc) of bijvoorbeeld onderdelen van de militaire uitrusting.

De redactie werkt aan een bijlage rondom de bevrijding en zoekt mensen die over die spullen willen vertellen. Belang-stellenden mogen zich zsm aanmelden via e-mail:

StadsredactieApeldoorn@deStentor.nl

of via het telefoonnummer 055-5388122.

de Stentor zoektherinneringen aan

Canadezen

Gorillabaas Bongo,

overleden in 2005Jambo, de nieuwegrote man sinds 2006dden Kisiwa, inmiddels

f jaar overlijden.

Gorillapeuter, middelpunt van een mysterie

Mapasa bij Mandji op de rug, afgelopen zomer.

t

© de Stentor/Arte Westerbaan - Foto’s: Apenheul/Jan Vermeer/Maarten van der Voorde

www.destentor.nl zaterdag 29 januari 2011

28| regio Is tuinieren uw hobby? Ga naarwww.destentor.nl/huisentuin

AP-B08

door Gep Leeflang

APELDOORN – Dood- en doodziekwas hij en er werd serieus overwo-gen hem uit zijn lijden te verlos-sen. Aangemoedigd door dierver-zorgers is de vijftigjarige Karl ech-ter wonderbaarlijk opgekrabbelduit het diepe dal. De oudsteorang-oetan van de Europese die-rentuinen voegt zich volgendeweek waarschijnlijk weer bij zijngroepsgenoten.Karl groeide bij Apenheul uit toteen icoon, sinds hij een keer oftwee per jaar een penseel ter handnam en een schilderwerkje maak-te. Begin deze week besloot hetApeldoornse dierenpark een be-richt uit te doen dat de oude mees-ter zo ernstig was verzwakt datvoor zijn leven werd gevreesd.,,Vorige week vrijdag zweefde Karlop het randje van de dood’’, zegtApenheul-curator Warner Jens.,,Was het nog verantwoord omhet door te laten gaan of moest er

euthanasie worden toegepast, wasde vraag. De dierenarts vond datKarls bloedwaarden nog mogelijk-heden boden en vandaar dat webesloten alles op alles te zetten.’’Met een verdovingspistool werd

de kolossale orang-oetan in slaapgebracht. ,,Hij heeft allerlei middel-tjes toegediend gekregen maar eenbijkomend probleem was dat hij altien dagen niet had gegeten en to-taal verzwakt was.’’

Nadat Karl weer uit zijn verdovingontwaakte, was het dan ook essen-tieel dat hij weer zou gaan eten, ineen poging weer op te krabbelen.,,De dierverzorgers zijn tegen hemgaan praten en blijkbaar is hij daar

gevoelig voor geweest’’, aldus Jens.In een separatiekooi bleek de im-posante mensaap na de peptalkzijn levenslust terug te vinden entot opluchting van de dierverzor-gers begon hij weer te lopen ensterkte hij weer aan.Reden voor Apenheul om komen-de maandag zelfs een soort persbij-eenkomst te houden. ,,Eerlijk ge-zegd hadden wij niet durven ho-pen dat hij nu nog bij ons zouzijn,’’ zegt woordvoerster AnoukBallot in de uitnodiging. ,,Maarniets is minder waar: Karl heeftons zeker verrast. Het gaat nu zelfszo de goede kant op dat we voor-nemens zijn hem maandagoch-tend weer bij zijn soortgenoten telaten.’’Duidelijk is echter wel dat ‘KingKarl’ inmiddels echt een aap opleeftijd is, zegt Warner Jens. Datbetekent dat er voor hem specialemaatregelen moeten worden geno-men in het verblijf van de mensa-pen.De orang-oetans van Apenheulhouden ervan om zich hoog inhun verblijf op te houden, waar zezich op ooghoogte van de bezoe-kers bevinden. ,,Voor Karl zal hetechter een hele toer zijn om weernaar boven te klimmen,’’ voorzietWarner Jens. ,,We moeten hethem daarom wat gemakkelijkermaken door bijvoorbeeld wat trap-petjes te plaatsen.’’

Doodzieke Karl krabbelt overeindAPENHEUL Vijftigjarige orang-oetan zweeft op randje van de dood, maar blijkt gevoelig voor peptalk dierverzorgers

Karl groeide bij Apenheul uit tot een icoon, sinds hij zich ontpopte als kunstschilder. Vorige week zweefde hij ophet randje van de dood, maar hij knokte zich er bovenop. foto Archief Apenheul

PELLIKAAN HEALTH & RACQUET CLUBwww.phrc.nl

NIEUWGEGARANDEERD AFVALLENBETTER BELLY

3 MAANDEN GRATIS

SPORTEN*

*vraag naar de voorwaarden

*UW VOORDEEL LOOPT OP TOT € 286,-LAATSTE KANS T/M ZONDAG 29 JANUARI TOT 16.00 UUR

� Doorgaan met medicatie ofeuthanasie? Nadat voor heteerste werd gekozen, isorang-oetan Karl wonderbaar-lijk opgestaan bij Apenheul.

� ‘King Karl’ mag zich mogelijkmaandag, met hulpmiddelen,weer bij de groep voegen.

www.destentor.nl dinsdag 1 februari 2011

18| regio Iets gezien en gefotografeerd? Stuur in viawww.destentor.nl/lezersfoto

AP-B02

ZUTPHEN – Een typisch geval vanzinloos uitgaansgeweld, vond deofficier van justitie in Zutphen.Die wilde dat de 19-jarige A.P. uitApeldoorn tachtig uur onbetaaldzou werken en twee weken cel-straf voorwaardelijk kreeg. De rech-ter hield het gisteren uiteindelijkbij de tachtig uur werkstraf.De verdachte ontkende bij hoogen bij laag dat hij op 18 oktober2009 tijdens een avondje stappenin Apeldoorn zich schuldig had ge-maakt aan zware mishandeling.Hij was wel op de plek des on-heils. ,,Ik hoef niets uit te leggenwant ik heb niets gedaan. Ik wasgewoon aan het stappen en hadeen biertje of tien op.’’ Of hij dron-ken was, wilde de politierechter

weten. ,,Nee, ik voelde me niet an-ders dan normaal.’’ Bovendien ishij helemaal geen gewelddadigtype, vertelde hij. ,,Ik ben meereen susser.’’Het slachtoffer was wel flink aange-schoten en vertoonde vervelendgedrag, zo bleek uit het dossier.,,We hebben wel even woorden ge-had, want hij was hartstikke dron-ken en vervelend. Hij zocht ruzieen zei ook wat tegen mijn vrien-den.’’ Een getuige zag hoe P. dejongen met zijn linker vuist tegendiens kaak sloeg. Het resultaat vaneen avondje stappen: de onder-kaak op twee plaatsen gebroken.Het slachtoffer was er van over-tuigd wie de dader was, plukteeen foto van de Hyves-pagina van

de verdachte en ging naar de poli-tie om hem aan te geven. ,,Mijncliënt had geen enkel motief’’,wierp de advocaat van P. tegen.De rechter had echter voldoendebewijs in het dossier zitten om P.voor de zware mishandeling te ver-oordelen. Ze legde een anderestraf op dan die de officier van jus-titie in gedachten had. De vorde-ring stelde ze vast op 747,28 euro.Dat was niet het hele bedrag datdoor het slachtoffer was inge-diend; hij wilde namelijk in totaal1950 euro van P. hebben. Hij kannog een poging wagen bij een ci-viele rechter. De rechter hield eroverigens rekening mee dat hetslachtoffer de bewuste avond ‘ookwat vervelend was’.

Straf voor uitgaansgeweld

door Gep Leeflang

APELDOORN – Ze hebben alleschroom van zich afgegooid inApenheul. Fokken met gundi’sgeldt als moeilijk voor dierentui-nen. In het berberapengebied vanApenheul hebben de woestijndier-tjes daar echter lak aan.De gundi’s zijn een van de dier-soorten die Apenheul houdt naastzijn blikvangers, de apen.Vier jaar geleden informeerdeApenheul naar de mogelijkheidom een paar gundi’s binnen te ha-len, die net als de berberapen uithet atlasgebergte komen. De Aqua-zoo in Düsseldorf, waar het Euro-pees fokprogramma wordt gecoör-dineerd, reageerde terughoudend.,,Ze deden best moeilijk’’, zegtWarner Jens, die als curator verant-woordelijk is voor de diercollectievan Apenheul. ,,Zowel toen wijdaar waren als toen we groen lichtkregen en ze een stelletje kwamenbrengen.’’Na twee jaar overleed het manne-tje zonder dat er kleintjes warengeboren. Het vrouwtje dat achter-bleef werd ingeruild voor eennieuw paartje. En sindsdien is hetbal. Het stelletje paart er lustig oplos. Apenheul had in Düsseldorf tehoren gekregen dat gundi’s nestenvan twee tot drie jongen krijgen.,,Maar bij ons ligt dat op vier ofvijf’’, zegt Jens.Na twee nesten werd een aantalvan de jongen uit het kleine ver-blijf bij de berberapen gehaald,omdat ze agressief werden tegen el-kaar. Tot verrassing van Apenheulplantten die zich ook direct voor,terwijl ook hun ouders de smaaknog te pakken hadden.Nu Apenheul zich heeft ontpoptals fokstation hebben acht diertjesvia Düsseldorf inmiddels hun weggevonden naar andere Europesedierentuinen.De gundi’s die nu nog buiten hetpublieksgebied zitten, zullen inapril als Apenheul weer opengaatwel te zien zijn, in een groter ver-blijf.

H et is al dagenlang eengezellige bedoening bijons CODA Museumaan de Vosselman-

straat. Het zijn niet de mensendie het museum nog één keer wil-len bezoeken voor het bezuini-gingsspook echt toeslaat, maarvooral kinderen die met hunouders een kijkje komen nemen.Suske en Wiske blijken een grote-re trekker dan weer een tentoon-stelling over papierkunst of siera-den. De papieren helden komentot leven en dat spreekt veel men-sen aan. Tel daarbij op dat ter pro-motie van de tentoonstelling eenspeciale CODA-Suske en Wiske te-kening is gemaakt en de drukte isverklaard.Onze Belgische kinder- en jeugd-helden hebben iets met De Velu-we, zo blijkt in ons museum. Hetalbum ‘Het witte wief’ (nummer227) speelt dan vooral in Ede, hetfeit dat Suske en Wiske het avon-tuur beleven vanuit een vakantie-woning op De Veluwe maakt hetalbum tot een lokale kraker.Nog veel lokaler is natuurlijk het

stripalbum ‘Verraad op de Velu-we’ (nummer 285). Daarin uitge-breid aandacht voor JachthuisSint-Hubertus, het Kröller-MüllerMuseum en de directeur van hetnationale park de Hoge Veluwe,baron Van Voorst tot Voorst. Dich-terbij dan dat zijn de kinderhel-den niet bij Apeldoorn geweest.De Apenheul wil daar graag veran-dering in brengen. De specifiekedierentuin is best bereid wat eu-ro’s naar de uitgever van Suske enWiske over te maken. In ruil daar-voor zou Apenheul een grote rolin het stripboek willen vervullen.Veel betere reclame, juist ondereen belangrijke doelgroep, is nau-welijks denkbaar.Nu is het een prima idee, al hoopik wel dat als het zo ver komt erbredere aandacht voor Apeldoornis. Het vakantiehuisje zou dit keerin Beekbergen kunnen staan. Eenaap zou richting de KoninginJuliana Toren kunnen ontsnap-pen. En Professor Barabas zou pervergissing in Paleis Het Loo kun-nen belanden. Het verhaal kanhet probleem niet zijn.

Paringsdrift gundi’s

APENHEUL

Coöp dingt mee in strijd zondagsuper

Of alles open of alles dicht. Deze vorm van loterij is niet eer-lijk te noemen als er meer winkels open willen dan mag vande gemeente. Persoonlijk vind ik het wel ideaal dat ik zondagook boodschappen kan doen maar met teruggaan in de tijdheb ik ook geen moeite. Een Matenaar

Heel leuk, die supermarkten open op zondag. Maar wat ik hiernergens teruglees is of er ook iets gevraagd wordt aan omwo-nenden van de supermarkten (geluidsoverlast, parkeeroverlast,laden/lossen van goederen, enz.) awb

Gooi open die winkels en zie af van dat betuttelende plan vaneen loterij. krelis

Apenheul had geen reputatie als een Mekka voor knaagdieren.Onverwacht ontpopt het apenpark zich nu als Europees foksta-tion voor gundi’s.

FORUM

Zo reagerenlezers op

www.destentor.nl

Zo reagerenlezers op

esten

Reageren? apeldoorn@destentor.nl

Een neusbeertje neemt de tijd om te relaxen. foto Apenheul/Jan Vermeer

Suske en Wiske

Blauwoogmaki Bob ging met de dierverzorgers mee naar huis omdat hijook ‘s nachts flesvoeding nodig had. foto Apenheul/Jan Vermeer

straatwijsdoor Jeroen Pol

COLOFON

Bezoekadres Stadskantoor redactie: Vosselmanstraat 299 , ApeldoornHoofdkantoor: Laan van Westenenk 6, Apeldoorn

Redactie regio ApeldoornMarco van den Berg (chef), Ton van der Schouw (plv chef), Lex van Kooten, Cees Baars, Jarno Bleumink, Bert Felix, Maaike van Lunenburg, Gep Leeflang, David Levie, Jeroen Pol, Angelique Rondhuis, Johannes Rutgers, Henk van ’t Veen, Arnold Zweers.Bellen/schrijven naar redactiePostbus 795, 7301 BA Apeldoorn, telefoon 055 5388130, fax 055 5388144, E-mail: apeldoorn@destentor.nl

Sportredactie Martijn Krullaars (coördinator), Gert Kramer, Arnoud Heins. Tel. 055-5388117. E-mail: sportredactieapeldoorn@destentor.nl

Calamiteitennummerregioredactie (buiten kantooruren, niet voor bezorgklachten) 06 53400136

LezersredacteurNees Westerhout: telefonisch spreekuur dinsdag, woensdag en donderdag van 9-10.30 uur. Tel. 055-5389000. E-mail: lezersredactie@destentor.nl

Krant op internetwww.destentor.nl

AdvertentiesVerkoopteam Apeldoorn/Veluwe telefoon 055-5388334 E-mail: vtapeldoorn@destentor.nl

Proefabonnement: 088-0139960Vragen over abonnement: 088-0139960Krant niet ontvangen: 088-0139960

Meer informatie staat in hetalgemeen colofon elders in de krant

dinsdag 1 februari 2011 www.destentor.nl

www.destentor.nl/apeldoorn regio | 19AP-B02R

Een 41-jarige man uit Epe is zon-dagavond aangehouden op verden-king van inbraak en een poging totkoperdiefstal in een bedrijf aan deSophialaan in Apeldoorn.De politie kreeg rond 22 uur demelding dat er mensen op het dakvan het bedrijf liepen. De politieging samen met de brandweer oponderzoek uit; een warmtekijkergaf aan dat er een persoon op hetdak aanwezig was. Ondertussenging in het pand een lamp aan,waarop de zoektocht binnen werdvoortgezet. Een politiehond vondde 41-jarige man; hij had zich inhet pand verstopt.De man is op het politiebureau inde cel gezet. Op het dak van hetpand werd afgeknipt koper aange-troffen. Mogelijk waren er meerpersonen bij de inbraak betrokken.Passanten die zondagavond iets ver-dachts hebben gezien, wordt ge-vraagd te bellen met 0900-8844.

door Angelique Rondhuis

APELDOORN – Nick Lankwarden(16) en Jordi Pieterse (17) zaten zoineens een nacht in de cel, samenmet hun vriend Jaap van de Berg(17). Ze zijn ondertussen ontslagenvan alle rechtsvervolging, wanthen treft geen blaam, verzekertook de politie. Maar toch willen zehun onuitgesproken naam zuive-ren. Teveel mensen denken dat zeeen handje hebben gehad in de ru-zie waarbij twee weken geledeneen stroomstootwapen werd ge-bruikt in het Woudhuis.De politie meldde twee weken ge-leden: vijf jongens opgepakt na ge-bruik van stroomstootwapen. Dejongens zouden auto’s vernield

hebben, en toen getuigen hen daar-mee confronteerden, werd het wa-pen gebruikt. De jongens werdenopgepakt.

Aan tafel bij Nick thuis zittentwee stoere jongens. Er is geentwijfel dat het niet alleen maar lie-verdjes zijn. Nick geeft zelfs vol-mondig toe dat het juist de leer-straf is die hij momenteel volgt,die hem weerhouden heeft mee tedoen. „Ik heb wel eerder iets van-dalisme-achtigs gedaan’’, geeft hijtoe. Maar dat is juist meer dan eenjaar geleden. Het gaat zo goed, ookmet Jordi. „En Jaap was helemaalerg: die heeft nog nooit wat metde politie gehad.’’De drie gingen die vrijdagavond

naar het buurthuis. Toen dat sloot,gingen ze samen met een paar an-dere jongens op weg naar het huisvan een meisje, waar ze nog te-recht konden. De opa die de deuropendeed was echter niet gediendvan de groep jongens, zo laat opde avond. „Twee jongens waren aldronken en hingen op de auto vaneen buurman. Daarop kwamentwee mannen naar buiten en daag-den de twee jongens hen uit. Zetrokken het wapen. Ik zag een blik-semschicht’’, zegt Nick.Toen wisten ze al dat ze er niksmee te maken wilden hebben engingen gedrieën weg. De anderejongens volgden hen echter. „Een-tje kon bijna niet lopen. Hij hadzichzelf ook geraakt met die taser.

We belden iemand die hem konhalen, en voordat we het wistenwerden we opgepakt. We vroegennog aan de agenten: vraag die ge-tuigen. Maar die wilden niks.’’

Pas ‘s ochtends werd duidelijk datde drie niets gedaan hadden. MaarNicks moeder kon hem pas omdrie uur ophalen. „Ik vind wel datdat anders geregeld moet wor-den’’, zegt ze. „Je weet als moederalleen dat ze opgepakt zijn. Hetblijven wel minderjarige jongens.Ik was vreselijk ongerust.’’Nick had zelf bij zijn verhoor aan-gegeven dat zijn ouders daar nietbij hoefden te zijn. „Mijn moederwas er ‘s ochtends al wel bij’’, geeftJordi aan. „Maar daardoor wist ik

dus ook tot 3 uur niks’’, zegtNick’s moeder.De jongens zijn geschokt dat hunomgeving de berichtgeving in demedia eerder geloofde dan hen-zelf. „Er is alleen maar gezegd dater vijf jongens opgepakt zijn. Enniet dat drie van hen meteen devolgende dag weer vrijgelaten zijnomdat ze niks gedaan hadden’’,zeggen de jongens. „Dat is jam-mer.’’De andere twee jongens hebbenlanger vastgezeten en de politieheeft hun proces-verbaal doorge-stuurd naar het OM. De officiermoet hun straf bepalen. De kans isgroot dat dat een straf via eenjeugdpreventieproject zoals Haltwordt.

De politie heeft zondagavond driemannen betrapt die ijzer aan hetstelen waren bij de nieuwe Praxisaan de Kayersdijk.Agenten gingen daar een kijkje ne-men, nadat er rond 19 uur een tipwas binnengekomen over een ver-dachte situatie. Ter plekke warendrie mannen bezig met het inladenvan ijzer in een aanhangwagen.Dat materiaal haalden ze uit eencontainer van de bouwmarkt.Het gaat om een 39-jarige manwaarvan de woonplaats onbekendis, en twee Vaassenaren (40 en 42jaar). Ze zijn aangehouden en in decel gezet in afwachting van naderverhoor.

Op de Loolaan in Apeldoorn is inde nacht van zondag op maandageen 45-jarige vrouw uit Almere aan-gehouden voor het rijden onder in-vloed van alcohol.De vrouw viel door de mand bijeen controle, rond vier uur ‘snachts. Op het politiebureau lever-de een nadere ademanalyse eenpromillage op van 1,0. Tegen devrouw is proces-verbaal opge-maakt. Ook kreeg zij een rijverbodopgelegd.

Jongens voelen zich onterecht beschuldigd

Drie ijzerdievenaangehouden

Vrouw beschonkenover Loolaan

Brandweer helpt bijopsporen inbreker

verrast Europese kenners

Particulieren vragen soms of hun steurbij Apenheul in de gracht mag. Apen-heul heeft nu een steur-stop ingesteld.Alleen exemplaren groter dan anderhal-ve meter zijn nog welkom.

Steur

De gundi’s hebben met hun paringsdrift iedereen verrast. Ze hebben bij Apenheul alle schroom van zich afgeworpen. foto Apenheul

Apenheul houdt de herstellende orang-oetan Karl nog in een aparte ruimte.Anders zouden zijn soortgenoten zijnvoedsel kunnen afpakken. En in afzon-dering neemt hij zijn medicijnen beter.

Karl

� Afgelopen vrijdag werd bij Apen-heul een sifaka-meisje geboren. Demoeder kan het kleintje door eenlichamelijke afwijking niet zogen.De dierverzorgers moeten haardaarom met de fles opvoeden.

� Dat gebeurde ook met blauwoog-maki Bob. In een soort couveusenamen de verzorgers hem meenaar huis. Inmiddels woont Bob inParijs. Z’n moeder is weer zwanger.

� Als de roodbuikmaki’s in maarteen nest krijgen, is het de vraagwat dat betekent voor de jongstekinderen Vuvu en Zela. Doorgaanszetten pa en moe daags na een ge-boorte het vorige nest de deur uit.

� De witgezichtoeistiti’s verlatenApenheul. De fokman is overleden.

Een familie valt dan altijd uit elkaar.� Drie mannelijke brulapen gaan vol-

gende week naar Barcelona. Degroep werd te groot voor het ver-blijf.

� Ook drie kaalkopibissen verhuizenvolgende week, naar Rome.

� Apenheuls wandelende takken krij-gen een verblijf op het apenboom-pad. Daar werden plastic termieten-decors vernield.

� Raszuivere witsnuitneusberen zijnzeldzaam in Europese dierentui-nen. Apenheul zette vijf jaar gele-den een Europees fokprogrammaop. Van de twaalf baby’s werden ertien in Apenheul geboren. Daarbijis vooral rust nodig. Anders etende dieren hun jongen op. Roodbuikmaki-kinderen moeten weg bij een nieuw nest. foto Apenheul

Sifaka-baby volgt flesvoorbeeld van Bob

Z U I D

L O O L A A N

C E N T R U M

www.destentor.nl maandag 17 mei 2010

20| regioAP-A12

De politie heeft vrijdagnacht tweejongens (16 en 18 jaar) uit de ge-meente Apeldoorn aangehouden.

Ze waren betrokken bij een vecht-partij tussen twee groepen jonge-ren aan de Beekbergerweg.

Jongens aangehouden na vechtpartij

door Gep Leeflang

APELDOORN – De dierenarts heefter bij Apenheul meermalen aan tepas moeten komen om verwondekatta’s te hechten, nadat ze te gra-zen waren genomen door soortge-noten. Omdat twee groepen kat-ta’s elkaar niet meer verdragen, ver-huizen komende maand tien die-ren naar Blijdorp.Katta’s, ook wel ringstaart-maki’sgenoemd, zijn bedreigde halfapen,die op Madagaskar leven in groe-pen van vijf tot dertig dieren. Dedames zetten daarin de toon. Moe-ders, dochters, tanten en nichtenblijven altijd bij elkaar. De man-nen hebben bijna niks te vertellen.Alleen als de vrouwtjes vruchtbaarzijn mogen zij zich uitsloven.Apenheul besloot bijna tien jaargeleden de katta-populatie in Apel-doorn uit te bouwen. Vier nieuwedames kwamen over vanuit Ier-land. Sindsdien hebben emotiesde overhand in het Madagaskar-ge-bied van het Apeldoornse dieren-park.Twee keer per jaar is het altijdhommeles bij de katta’s. Dat is opde momenten dat de hormonenhet meest opspelen. ,,In het najaarknokken de heren, in het voorjaargaan de dames op de vuist’’, zegtdierverzorgster Grietje Grooten-huis. De mannenruzies zijn sek-sueel gedreven: zij willen indrukmaken op de vruchtbare vrouw-tjes, in de hoop dat die willen pa-ren. De vrouwen vechten in hetvoorjaar een machtsstrijd uit. In te-genstelling tot bijvoorbeeld de go-rilla’s hebben ze namelijk geen al-machtige groepsleider.Bovenop die strubbelingen, speeltbij Apenheul de Ierse kwestie. Deimportdieren en hun nakomelin-gen botsen met de ‘autochtone’halfapen. ,,Vorig jaar barstte debom’’, zegt Grietje Grootenhuis.,,Toen raakte een van de dierenecht flink gewond.’’

,,Als je ze ziet staan, lijkt het eenschattige bult ‘knuffelapen’,’’ ver-volgt ze. ,,Ze hebben echter hoek-tandjes die kleine scherpe dolkjeszijn waarmee ze elkaar lelijk te gra-zen kunnen nemen. Het begint er-mee dat ze elkaar de haren uittrek-ken, zodat je soms dieren met kaleplekken ziet. Maar ze zetten erook hun tanden in.’’In afwachting van het vertrek vande Ierse vrouwen en hun nakome-lingen, zijn beide groepen nu vanelkaar afgezonderd. Toen ze nog inéén verblijf overnachtten, werd ervooral ‘s nachts geknokt. ,,Dan za-gen we overal haar, als we ‘s och-tends in dat gebouw kwamen. Eénvan de dieren zag je dan zielig ineen hoekje zitten, helemaal toege-takeld. Er waren telkens een paaragressors en eentje was de pineut.Het hielp niet om die eruit te ha-

len, want dan werd een ander depineut.’’Eigenlijk is er sinds de Ierse vrou-wen werden binnengehaaldslechts één jaar niet gevochten tus-sen beide groepen, herinnert dedierverzorgster zich. Dat was toeneen jaar of vijf geleden een nieuwmannetje werd verwelkomd. ,,Diemocht in dat najaar aan het werkom de vrouwen te bevruchten’’,zegt ze. ,,In het voorjaar was hijechter de pineut. Toen reageerdende vrouwen zich op hem af.’’Na vertrek van de Ierse groep, blij-ven er tien katta’s over in Apen-heul. Onder hen vier vruchtbarevrouwen en één potente kerel. Datbetekent dat de groep snel weerzal groeien, denkt Grootenhuis.,,Als Herman zijn best doet heb-ben we er volgend jaar al weerveertien of zelfs nog meer.’’

Knokkende katta’s moeten wegAPENHEUL Groep halfapen noodgedwongen naar Blijdorp

E en ongebruikelijke aan-blik: een dirigent in drierollen. Christian Lindbergleidde zaterdag Het Gel-

ders Orkest als dirigent, speelde inhet stuk ‘Ecos de Eternidad’ tus-sen het dirigeren door solotrombo-ne (samen met zijn Nederlandsecollega Jörgen van Rijn), en decla-meerde (in het Engels). Het werk-te overigens allemaal wel. Dezecompositie van Jan Sandström(1954) werd een spannend avon-tuur, waarin de historie van en hetleven in de Spaanse stad Cacerestreffend (en soms ook geestig)wordt uitgebeeld, compleet metgeklepper van ooievaars, verkeers-geluiden en vogelgekrijs.Het stuk begint haast ongemerkt,

als het orkest van het stemmennaadloos overgaat in het neerzet-ten van een intrigerend geluidsde-cor. Er is dan nog geen dirigent ofsolist waarneembaar, en de eerstesolotrombone klinkt iets later van-achter de decorpanelen.Sandströms idioom is hedendaags

maar nergens extreem, en als laterde twee trombones tegen elkaaropbieden in pittig samenspel,wordt het nog meeslepend ook.Het concert werd geopend met deHelios-ouverture van Carl Nielsen(1865-1931), een verbeelding vaneen zonnige dag, in glijdende har-monieën en melodische frasen, enbesloten met de tweede symfonievan Jean Sibelius (1865-1957) uit1902, waarin zijn romantische com-poneertrant nogal wat caleidosco-pische trekjes vertoont. Maar welmet een majestueus-feestelijke fi-nale. Vooral was er in de foyer eenbijzondere opmaat: een openbareles trombonekennis door een en-semble van maar liefst 25 trombo-nisten. Wat een rijk geluid!

Spannend avontuur trombones

� Trombonissimo; Nielsen, Sand-ström, Sibelius, o.l.v. ChristianLindberg, m.m.v. Jörgen van Rijn(trombone)

� Gezien: Orpheus, 15 mei� Door René de Cocq

Een gewonde katta krijgt van dierenarts Van der Wal een flink aantal hech-tingen aan zijn rug, mond en een pootje. foto Apenheul

Het Gelders Orkest

������������������

��������������� ��� �������

������� ���������

���� ���������� � � �

Een groep katta’s van Apenheul. Af en toe loopt het gierend uit de klauwen en wordt er tot bloedens toe gevochten. foto Apenheul/Jan Vermeer

KLASSIEKE MUZIEK

Alles over huis en tuin!Kijk op www.destentor.nl/huisentuin

L O E N E N

Het lijken schattige pluizenbolle-tjes, maar ze ontpoppen zich ge-regeld tot rasechte bitches.Twee groepen katta’s van Apen-heul kunnen elkaar niet luchtenof zien en willen telkens weermet elkaar op de vuist. Tien half-apen moeten nu weg.

zaterdag 5 juni 2010 www.destentor.nl

regio | 33EV-B08R

door Gep Leeflang

APELDOORN – Hun ouders werdendoodgeschoten door rebellen ensindsdien zitten ze te wachten opeen goede opvang. Frans Keizerstapt vandaag in het vliegtuig naarde Democratische Rubliek Congoom vier gorillawezen te helpen.Hij wordt uitgezonden door Apen-heul, op verzoek van diverse inter-nationale organisaties.De berggorilla’s worden ernstig be-dreigde in hun bestaan. Voor zo-ver bekend leven er nog 720 exem-plaren. Hoewel dierbeschermings-organisaties ze nauwkeurig moni-toren, voltrekken zich nog steedsdrama’s.Twee van de gorilla’s waarover Kei-zer zich ontfermt zijn er het leven-de voorbeeld van. ,,Voor zover ikweet probeerde een commandantde macht in dat gebied over te ne-men en wilde hij een statementmaken tegenover de andere rebel-len’’, zegt Keizer. ,,Hij opende het

vuur op een groep gorilla’s in hetVirunga National Park.’’ De mees-te dieren kwamen om. Toen de ter-reurdaad werd ontdekt, blekentwee jonge dieren nog in leven.Met veel zorg werden ze in levengehouden. Keizer vindt het tra-gisch dat er de laatste jaren gorilla-wezen moeten worden opgevan-gen. ,,Die waren er in het verledenniet’’, zegt hij. Maar behalvemoordpartijen door rebellen, wor-den de apen ook nog steeds hetslachtoffer van het bushmeatpro-bleem. Als onderdeel van de cul-tuur wordt er in Congo gejaagd opde dieren in het woud. Ook alsmensen verhuisd zijn naar destad, willen ze dat vlees eten.Bij het jagen op gorilla’s wordenjongen vaak als levende ‘bijvangst’meegenomen. Die leveren levendnog wat op. Wanneer een illegaalgehouden gorillajong wordt ont-dekt, vaak in bedroevende omstan-digheden, wordt het in beslag ge-nomen en gaat het naar een op-vang.Keizer zet zich drie maanden langin om in Senkweke Centre een op-

vangcentrum vorm te geven. De sa-menwerkende internationale orga-nisaties zochten iemand die Fransspreekt, ervaring heeft met Afrikaen met gorilla’s kan werken. ,,Uitalle dierentuinen ter wereld heb-ben ze ons daarvoor geselecteerd’’,zegt Apenheul-woordvoerster An-ouk Ballot trots.Veel is nog onduidelijk over watKeizer in het Afrikaanse land aan-treft. ,,We krijgen heel weinig in-formatie en weten bijvoorbeeldook niet hoe het in dit deel vanCongo staat met rebellen. Fransmoet ter plekke het gevaar beoor-delen en eventueel zijn conclusiestrekken.’’ Mocht er sprake zijn vandreiging, dan pakt hij snel weerzijn biezen, heeft Keizer zich voor-genomen. ,,Congo is immers eenonrustig gebied. Ik heb tot dusverechter nog geen signalen gehaddat ook dit gedeelte onveilig is.’’Keizer werkte eerder namensApenheul in Gabon. Van mei 2003tot oktober 2004 was hij betrok-ken bij een ecotoerismeprojectrond westelijke laaglandgorilla’s.,,Die werden vanuit een opvang-centrum naar een twee vierkantekilometer groot eiland in de lagu-ne getransporteerd, waar toeristenze konden zien.’’

meer over de gorillawezenop http://gorilladoctors.org/orphan-guardianship.html

Hulp voor gorillawezen na terreurAPENHEUL Dierenpark stuurt Frans Keizer op verzoek van hulporganisaties naar Congo

,,Uit alle dierentuinenter wereld hebben ze onsdaarvoor geselecteerd’’ Frans Keizer, hier tijdens een gorillavoedering in Apenheul, wordt uitgezon-

den naar Congo. foto Apenheul

Vaar mee op deze prachtige cruise naar de Noorse Fjorden. Laat u tijdens deze bijzondere reis overweldigen door de prachtige natuur, bijzondere hoofdsteden, en imposante fjorden. Ervaar de midzomernacht in Noorwegen en geniet van de luxe faciliteiten van uw cruiseschip: MSC Orchestra van rederij MSC Cruises.

Verkorte reisbeschrijving:Dag 1: vertrek naar Kopenhagen alwaar u op eigen gelegen-heid de stad kunt verkennen.Dag 2: inscheping aan boord van de MSC Orchestra. Afvaart om 18.00 uur. Dag 3: aankomst in Kiel. Tijd om te winkelen of de oude bin-nenstad te bezoeken. Dag 4: heerlijke dag op zee. Geniet van de uitgebreide facili-teiten van uw schip. Dag 5: het wereldberoemde Geirangerfjord is werkelijk een unicum. Het uitzicht vanaf het water is prachtig en een schit-terende ervaring.Dag 6: aankomst in Flåm, hét uitgangspunt voor een prach-tige excursie met de beroemde Flåmtrein. Ervaar Midzomer-nacht dat vandaag in Noorwegen wordt gevierd!Dag 7: Stavanger; ervaar de mix van moderne architectuur en een oude binnenstad.Dag 8: de mooie stad Oslo, gelegen aan de Oslofjord, biedt vele bezienswaardigheden. Dag 9: na de ontscheping vliegt u terug naar Amsterdam.

Voor de voetballiefhebbers:Alle WK-wedstrijden zullen in de gemeenschappelijke ruimtes live worden uitgezonden!

MSC CruisesMSC cruises is de meest moderne, dynamische cruisemaat-schappij ter wereld en staat bekend om de vooruitstrevende architectuur van zijn schepen. Het vriendelijke personeel, de

verschillende smaken van de internationale keuken en het buitengewone comfort aan boord zorgen ervoor dat MSC Crui-ses synoniem is voor gastvrijheid. Alle schepen zijn uitgerust met een ruim aanbod aan faciliteiten voor jong en oud. MSC cruises heet u graag welkom aan boord!

MSC OrchestraEén van de nieuwste schepen van MSC Cruises met een perfecte combinatie van design, comfort en veiligheid met Ita-liaanse invloeden. Aan boord van dit 18-dekken-tellende schip zal het u aan niets ontbreken. De uiteenlopende restaurants, bars, shops, wellnesscentrum, fitness, diverse sportfaciliteiten, casino en niet te vergeten het theater zullen u verbazen.

Inbegrepen:• Retourvlucht Amsterdam – Kopenhagen met KLM incl. lucht-

havenbelasting, (heen 18-06-2010 -10.20 uur - 11.40 uur en retour 26-06-2010 - 13.50 uur - 15.20 uur).

• 1 overnachting in Kopenhagen in een 2-persoonskamer in een middenklasse hotel op basis van logies & ontbijt

• 7 nachten cruise aan boord van MSC Orchestra (incl. haven-gelden), op basis van volpension. Verblijf in een binnenhut met uitgebreide faciliteiten. Routecruise: Kopenhagen - Kiel - Hellesylt & Geiranger - Flåm - Stavanger - Oslo - Kopenhagen

• Calamiteitenfonds

Vertrekdatum: 18 juni

Lezersprijs € 1249,- p.p. (o.b.v. 2 personen) Vol=Vol

Meer informatie en boekingen:Ga naar onze webwinkel of bel cruisetip via T. 088 – 735 45 35 o.v.v. lezersreis Wegener. Informeer naar single- en/of kinder-toeslag.

Spectaculaire cruise Fjorden en Steden9-daagse cruise Duitsland – Denemarken - Noorwegen

www.destentor.nl/webwinkelcategorie reizen / hotelovernachtingen

WEBWINKEL

Volpension!

� Apenheul helpt drie maandenlang met het opzetten vaneen opvang voor gorillawezenin Congo.

� Internationale organisatieshebben het Apeldoornse die-renpark om steun gevraagd.

� Frans Keizer vertrekt vandaag.

www.destentor.nl maandag 30 augustus 2010

12| regioAP-A12

APELDOORN – In het auditorium ingebouw de St@art van Apenheulwordt donderdag Steden3hoek.netofficieel geïntroduceerd.Dat gebeurt tijdens Inspiriment2010, waar een selectieve groep re-gionale ondernemers, directeurenen bestuurders zich buigt over hetthema ‘duurzaam verbinden enmaatschappelijk verantwoord net-werken’.De initiatiefnemers omschrijvenSteden3hoek.net als een ‘maat-schappelijk platform voor innova-tieve ondernemers en actiegerich-te leiders uit de regio’. Het nieuwenetwerk wordt ondersteund dooronder meer ondernemerskoepelVNO-NCW en de Kamer vanKoophandel, zegt oprichter RuudVeltenaar.Ook hebben diverse bedrijven eninstellingen uit de regio er zich vol-gens hem inmiddels aan verbon-den.Steden3hoek.net focust op vijf the-ma’s: duurzaam verbinden, ont-wikkelen, ontspannen, inspirerenen bijdragen. ,,Deze schijf van vijfsluit naadloos aan bij de nieuwetijd en de snel veranderende maat-schappij.’’

door Gep Leeflang

APELDOORN – Gorilla-deskundigeFrans Keizer heeft zijn bezoek aanCongo afgerond. Dierenpark Apen-heul had hem naar Afrika uitge-zonden om op verzoek van inter-nationale hulporganisaties te hel-pen met het opzetten van een op-vang voor gorillawezen.Voordat hij in juni vertrok was on-duidelijk hoe stabiel de situatie isin het gebied waar huisvestingvoor vier berggorilla’s moest wor-den opgezet. Er werd rekening ge-houden met de aanwezigheid vanrebellen. ,,Ik heb me er echternooit echt onveilig gevoeld’’, zegtKeizer, die inmiddels terug is inNederland. ,,Er wordt gezegd dathet een vrij onstabiel land is, metname het stukje waar ik naartoemoest, maar ik werkte in een goed-bewaakt kamp.’’Wel was hij zich er voortdurendvan doordrongen dat het er in de

Democratische Rubliek Congo an-ders aan toe gaat dan in Neder-land. ,,Op 6 augustus kwam bij-voorbeeld het bericht dat een vande parkwachters is doodgeschotendoor stropers’’, zegt hij. ,,Er zittenook rebellengroepen - er zijn be-richten van vrouwen en kinderendie worden verkracht en ver-moord - maar die bevinden zichiets noordelijker dan onze locatie.’’Keizer brak zijn verblijf in Afrikawegens privé-omstandigheden eer-der af dan gepland. Het belangrijk-ste werk is echter gedaan, weet hij,en vanuit Nederland kan hij op af-stand de supervisie houden.Voordat hij terugkeerde was debouw van een kooiconstructievoor de jonge gorilla’s al begon-nen, zegt Keizer, en was er begon-nen met de bouw van de omrin-gende muur van het buitenver-blijf. ,,Ik had de kooiconstructie opmijn computer helemaal uitge-werkt en heb alles op papier ach-

tergelaten’’, zegt hij. ,,Met de muurhoefde ik me niet bezig te houden,

daar hebben ze genoeg ervaringmee. Eind september is alles afge-

rond.’’Ook in letterlijke zin besloot Kei-zer zijn steentje bij te dragen aande bouw van het nieuwe gorilla-onderkomen. Voor de bouw vande muur moest een grote hoeveel-heid bouwmateriaal worden aange-rukt. ,,Er loopt wel een weg naarhet kamp, maar dichter dan eenmeter of driehonderd konden devrachtwagens er niet bij komen’’,zegt hij. ,,Dat betekent dus dat al-les nog een eind het bos in moestworden gesjouwd. Zand, grind, ce-ment en stenen, alles moest hand-matig worden vervoerd. Zestig tottachtig jongens zijn daar een weekof drie, vier mee bezig geweest. Ikwilde zelf ook even meehelpen.’’Vooral om te ondervinden hoehet is om iets op je hoofd te dra-gen. ,,Ze nemen daar namelijk al-les op hun hoofd mee, zelfs zak-ken van vijftig kilo. Ik heb eenpaar wat lichtere stenen gesjouwd.Erg zwaar hoor...’’

Start vanplatformleider enondernemer

Gorilla-deskundige kon ongestoord werken

door Gep Leeflang

APELDOORN – Apetrots is hij. Vanafmorgenavond houdt het Neder-lands Parfumflessenmuseum inWinkel drie maanden lang een ex-positie van een van zijn twee ex-clusieve merken. Toen hij in 1998

met zijn vader Peter W&W Par-fums begon, had hij dat niet kun-nen denken, zegt Bob Wiegmink.Aanleiding voor de expositie is datLalique 150 jaar bestaat, zegt Wieg-mink. Met zijn limited editionsheeft het merk een grote faam op-gebouwd. Opvallend genoeg ech-ter niet door de parfums zelf,maar door de flacons. ,,Het par-fum is niet zo kostbaar, maar iede-re flacon is uniek. Daardoor betaalje voor een exemplaar 980 tot 1200euro’’, zegt Wiegmink. ,,Na een be-zoek aan de fabriek in Wingen, inde Elzas, begreep ik waarom. Deflesjes worden met een soort tand-artsboortje geslepen. Het is puurdesign. We verkopen dit onder

meer aan mensen in de kunstwe-reld. Zo’n flacon dient als pronk-stuk in je chique kast in de woon-kamer.’’Het andere merk waarvan hij hetexclusieve distributeurschap heeft- Amouage - onderscheidt zichjuist wel door het parfum. ,,Hetmeest waardevolle parfum ter we-reld’’, beweert Wiegmink zelfs. Hijvertelt graag over de ontstaansge-schiedenis van dit merk: de sultanvan Oman gaf opdracht om eentopparfum te maken, als blijvendeherinnering aan zijn land. ,,Dekwaliteit van de ingrediëntenmaakt dit het meest waardevolleparfum ter wereld’’, stelt Wieg-mink. ,,De geurconcentratie is met

19 tot 22 procent extreem hoog.’’Voor honderd centiliter moet danook 180 tot 230 euro worden neer-geteld, twee keer zoveel als vooreen gemiddelde kwaliteitsgeur.Dat maakt dat hij een selecte klan-tenkring heeft. ,,Wie zichzelf wilonderscheiden gebruikt dit. Puurvoor zichzelf. De waardering is ech-ter groot. Ik krijg wel eens tele-foontjes: ‘Bedankt dat je dit op demarkt hebt gebracht’.’’De exclusiviteit maakt dat zijn geu-ren niet te koop zijn bij de groteketens (Ici Paris, Douglas), zegtWiegmink. ,,Wij richten ons puurop de honderd zelfstandige zakendie er in Nederland nog zijn. Diewillen zich onderscheiden.’’

Met parfumflesjes museum in

TENTOONSTELLING Apeldoornse distributeur Bob Wiegmink verguld met expositie

�������������� ����������������������������������

������������������������������ ��������� !

❦"�#�����������$%� !

❦���&��'� ��(����&��

! ( )��**)

Bob Wiegmink met een aantal limited editions van Lalique, het merk dat vanaf morgen centraal staat in het Parfumflessenmuseum. foto Maarten Sprangh

Frans Keizer neemt in Congo de proef op de som: het hoofd als vervoermid-del, op weg naar het gorillaverblijf. Erg zwaar, merkt hij. foto Safari Kambale

Het ‘waardevolste parfum terwereld’ en een merk dat faamheeft door zijn flacon. De Apel-doornse distributeur Bob Wieg-mink heeft gekozen voor exclusi-viteit. Vanaf morgen staat zijnmerk Lalique in de spotlights inhet Parfumflessenmuseum.

www.destentor.nl vrijdag 14 mei 2010

36| regioAP-B04

American Car Meeting

door Gep Leeflang

APELDOORN – Prinses Máxima ver-richt op dinsdag 8 juni de openingvan het nieuwe natuurhuis bijApenheul. Het gebouw is vanwegezijn bijzondere vorm gedoopt totDe St@art.Op de grens van dierenpark Apen-heul en park Berg en Bos krult hetnieuwe gebouw als een staart doorhet landschap. Het biedt ondermeer onderdak aan de kantorenvan Apenheul en aan Het Natuur-huis, het Centrum voor Natuur-en Milieu Educatie in Apeldoorn.Het bijzondere gebouw wordt opdit moment gebruikt voor de expo-sitie Wildlife Photographer of theYear.Het pand heeft tevens een educa-tieve en publieke functie. Zo biedthet de mogelijkheid voor organisa-ties en bedrijven om zakelijke bij-eenkomsten en symposia te organi-seren. Het auditorium in DeSt@art biedt ruimte voor driehon-derd gasten. Daarnaast heeft hetgebouw een ontmoetingsfunctievoor (natuur)verenigingen, onder-nemers, scholieren en bezoekersvan Apenheul en park Berg &Bos.Coen de Ruiter, directeur van eige-naar Apenheul, noemt het ge-bouw ‘een inspiratiecentrum datmensen stimuleert tot het makenvan keuzes die bijdragen tot eenbetere, duurzame toekomst’. Desubtitel van De St@art is dan ook‘ruimte voor duurzaam leven inApeldoorn’.Het duurzaam (CO2-neutraal) ont-worpen De St@art is een ontwerpvan Architectenbureau RAU. Mettoegepaste technieken als beton-kernactivering, koude-warmte wis-

seling en leemstuc, beschouwtApenheul het gebouw als icoonvan duurzaamheid.Apenheul is blij dat prinses Máxi-ma de opening van de St@art wilverrichten. Het Apeldoornse die-renpark is al vele jaren populair bijde Oranjes.Zo was koningin Beatrix in 2007een van de opvallendste bezoe-kers, samen met een flink aantalandere leden van de koninklijke fa-milie. Ze kwamen naar de apentoen prins Willem-Alexander oppaleis Het Loo zijn veertigste ver-jaardag vierde.Naast het paleis heeft prinses Mar-griet haar woning. Zij is bescherm-

vrouwe van de Stichting Apen-heul.Een jaar eerder brachten Máxima,Willem-Alexander en hun gezin-netje ook al een bezoek aan hetApeldoornse dierenpark. Dat ge-beurde in het diepste geheim, toenze Japanse vrienden op bezoekhadden. De reis van prins Naruhi-to en Prinses Masako en hun doch-ter prinses Aiko stond onder grotebelangstelling van de Japanse me-dia. Het bezoek aan Apenheul mis-ten ze, tot hun teleurstelling. Al-leen de Stentor was er getuige vanhoe de prinsessen Aiko en Amaliaop de schouders van hun oudersnaar de doodshoofdaapjes keken.

Máxima opent St@art bij ApenheulNATUURHUIS Prinses luistert 8 juni festiviteiten rond nieuw duurzaam gebouw op

Prinses Máxima komt opnieuw naar Apeldoorn, nu ‘in functie’. foto ANP

Op de Markt hadden zich gisteren vele oldtime-auto’sverzameld. Vooral de liefhebber van de oudere Ameri-kaanse bakken, zoals Cadillac, Chevrolet en Studebakerkon het hart ophalen. Het was op de markt een dag vanpaardenkrachten want er stonden ook een stel new- ti-

mers tussen in de categorie fourwheeldrive met cilin-ders onder de motorkap die met elkaar een duizeling-wekkend aantal cc’s vormen en een beste slok benzinelusten. foto Jeroen Pol

De St@art bij Apenheul. Prinses Máxima verricht de officiële opening van het gebouw, dat inmiddels al in gebruik is. illustratie Apenheul

Hoogeveenseweg 277707 CG Balkbrug

T 0523 654 617F 0523 654 618

E info@binnenvloeren.nl I www.binnenvloeren.nl

- showroom van 650 m2

- uitgebreid assortiment natuur-stenen vloeren en wanden

- deskundige adviseurs

N A T U U R S T E E N V L O E R - E N W A N D T E G E L S

D E G R O O T S T ES H O W R O O M

� De St@art, het nieuwe natuur-huis bij Apenheul, wordt opdinsdag 8 juni officieel geo-pend door prinses Máxima

� Zij was met haar gezinnetje almeermalen in het Apeldoorn-se dierenpark, dat prinses Mar-griet als beschermvrouw heeft

www.destentor.nl woensdag 9 juni 2010

28| regioAP-

door Laura Speelziek

APELDOORN – De School voor Evan-gelisatie wordt in het najaar inApeldoorn en Eindhoven aangebo-den. De trainingsschool, die in hetleven is geroepen door stichtingGo and Tell, is voor christenen diewillen leren om hun geloof te de-len met anderen in hun omgeving.Laurens Lagerwerf van de stich-ting vertelt over de doelstellingvan de lessen. „We richten onsniet specifiek op één soort evange-lisatie, zoals het verkondigen vanhet woord van Jezus op straat. Hetgaat ook om persoonlijke gesprek-ken en het helpen van kerken metbijvoorbeeld ziekenbezoeken. Wegeven voorbeelden van activitei-ten, praktische tips.’’David de Vos, oprichter van Goand Tell, noemt ‘het winnen vanmensen voor Jezus’ de beste inves-

tering die je op aarde kunt maken.„Evangelisatie moet van een onder-geschoven kindje weer bovenaande top van onze prioriteitenlijst ko-men te staan.’’In acht avonden komen verschil-lende sprekers aan het woord dievanuit hun hart zullen vertellenwat hen heeft bewogen om een ge-tuige te zijn.De training wordt niet vanuit éénkerk georganiseerd, maar vanuitde organisatie Go and Tell. „Hetheeft een interkerkelijk karakter’’,legt Lagerwerf uit.

De lessen beginnen op woensdagavond8 september en worden om de veer-tien dagen gegeven. De School voorEvangelisatie is voor alle leeftijden (van-af 16 jaar). Voor acht avonden leswordt 85 euro gerekend.

http://www.goandtell.nl

Zaterdagmiddag werd er ingebro-ken in een auto die geparkeerdstond op een parkeerplaats aan deHoog Buurloseweg in Hoog Buur-lo. Er is onder meer een geldbe-drag buitgemaakt. Dat maakte de

politie gisteren bekend. De diefstalis vermoedelijk tussen 16.30 uur en17.15 uur gepleegd. De dader forceer-de een slot van de auto.De politie heeft de diefstal in on-derzoek.

Evangelisatieschoolbegint in Apeldoorn

APELDOORN – Staatsbosbeheerhoudt tot begin september specia-le wildtochten richting het Natuur-theater. De tochten zijn op zater-dag- en woensdagavond.Het Natuurtheater, ook wel wild-observatorium of wildkansel ge-noemd, ligt in een rustgebied vanhet grofwild. Alleen deelnemersaan de wildtocht hebben permis-sie hier te komen op uitdrukkelij-ke voorwaarde dat ze er muisstilnaar toelopen. Daarom moeten demobieltjes worden uitgezet.De start is bij de parkeerplaats Wa-terberg aan de Otterloseweg(N304, van Ugchelen naar Hoen-derloo tussen hectometerpaaltjes20,2 en 20,3). De vertrektijd horendeelnemers bij de reservering,want deze verschilt gedurende hetexcursieseizoen.Het is elke avond de vraag of hetwild zich laat zien. Staatsbosbe-heer kan vooraf geen garanties af-geven. In het Natuurtheater is deblik vooral gericht op wat zich opde wildweide afspeelt. Ondertus-sen vertelt de gids over het leefge-drag van het Veluws grofwild,over wildbeheer en -beleid vanStaatsbosbeheer.De wildtocht start met een infor-matieve wandeling door het geva-rieerde bos- en leefgebied van hetwild. Het verdient aanbeveling omeen verrekijker mee te nemen,meldt Staatsbosbeheer.

De eerstvolgende excursie op zater-dagavond aankomend weekeinde.De laatste is op 4 september. Deexcursies op woensdagavond be-ginnen op 30 juni en gaan doortot en met 18 augustus.Volwassen deelnemers betalenacht euro per persoon, kinderentot 12 jaar betalen vijf euro. Dat isinclusief een consumptie. Voorafaanmelden is noodzakelijk en kanbij bezoekerscentrum Veluwe-Noord, via telefoonnummer0341-252996.

UGCHELEN – Jaap, winnaar van hetprogramma X-Factor 2010, is eenvan de artiesten die in augustus op-treden tijdens het Zomerfeest Ug-chelen. De organisatie was er on-langs als de kippen bij om de kers-verse winnaar na de uitslag te con-tracteren. Het optreden van deAmsterdammer is op vrijdagavond20 augustus. Het driedaagse evene-ment begint donderdag 19 augus-tus met de Futurumshop Rondevan Ugchelen, voor Amateurs enEliterenners. Op de vrijdag zijn eroptredens van Knap Eigenwijs, Vi-be, de Foppers en als afsluiter Jaap.Zaterdag, na het zeemanskorenfes-tival, zijn Hyke en de Volendamse3 J’s aan de beurt. Net als voorgaan-de jaren wordt het Ugchelense zo-merfeest onder meer omkleedmet hapjes, drankjes, mini-kermis,een braderie, een veiling en oudeambachten.

Wildtochtleidt naarNatuur-theater

door Gep Leeflang

B losjes op de wangen vande juf. Prinses Máximawas aan tafel komen zit-ten bij haar en haar leer-

lingen en ze had ook nog heelgoed opgelet. De prinses bij jouaan tafel, stel je voor!Scholieren van de Ichthus en Co-menius hadden gisteren de och-tend van hun leven. Ze volgdeneen speciale les in het Apeldoorn-se Natuurhuis, op de dag dat op degrens van Apenheul en park Bergen Bos het gloednieuwe gebouwde St@art werd geopend. Met alseen van de onderdelen van hetprogramma een bezoekje vanMáxima aan de verschillende ruim-tes.,,Heel spannend’’, vond juf Marjo-lein Baars. Haar leerlingen vangroep 7 van Ichthus waren al netzo opgewonden, tijdens de specia-le les ‘zwaar op de maag’ over af-val. Robin Bussink stond nog metpen en papier in zijn hand toen deprinses al weer in de volgenderuimte stond. ,,Ik had graag eenhandtekening van haar gewild enhaar voor de schoolkrant willen in-terviewen. Jammer dat dat nietkon, maar ik vond haar wel leuk.’’Een lokaal verderop besefte juf Lin-da Pater dat ze het er warm vanhad gekregen. ,,Ik heb er geloof ikeen rood hoofd van’’, zei ze tegenhaar collega-juf Angela Jansen, tij-dens de les over fotografie. ,,Ze zatnaast me! Prinses Máxima kom jeniet elke dag tegen...’’ ,,Het is maargoed dat ik er gisteravond niet bijstil heb gestaan’’, zegt juf Angela.,,Anders had ik er vast niet vankunnen slapen.’’Terwijl de juffen en hun leerlin-

gen opgewonden napraten overhet bezoek van de prinses, staat deSt@art bol van de trots. PrinsesMáxima krijgt heel veel verzoekenom openingen te verrichten enhaar tijd is schaars. En toch heeftze de uitnodiging aanvaard om denieuwe bouwwerk onderkomenvan Apenheul en het Natuurhuiste openen.Apenheul-directeur Coen de Rui-ter zegt dankbaar te zijn. Het is deuitgelezen de gelegenheid om eennieuwe lekkernij: te presenteren:apenst@artjes, speciaal door deEchoput ontwikkeld. Een toepasse-lijker gebakje om in de St@art teeten is amper denkbaar. De hogegasten tijdens de opening krijgeneen pakje mee naar huis. De ande-

re aanwezigen kunnen in de ont-vangstruimte van een exemplaargenieten. De apenst@artjes zijnmet stokjes sierlijk in watermeloe-nen geprikt.Op het terrein voor het nieuwe ge-bouw heeft De Ruiter ook eentaak. Samen met prinses Máximaonthult hij een kleine uitvoeringvan een kunstwerk, ontworpendoor Apeldoorner Ferry Staver-man. ,,Het is de bedoeling dat hetkunstwerk dat hij heeft ontwor-pen voor de St@art uiteindelijkvijf meter hoog zal verrijzen voorhet gebouw’’, aldus De Ruiter, na-dat wethouder Hans Wegman datgebouw eerder al had omschrevenals ‘icoon voor een duurzame sa-menleving’.

Apenheul wil liefde voor de na-tuur laten ontstaan, aldus De Rui-ter. ,,Wie vindt het niet fascine-rend om te zien dat zo’n gewelde-naar als onze gorilla zilverrug voorzijn plek in de groep er niet ge-noeg aan heeft eens even flink opde borst te roffelen? Maar dat hijook aandacht voor de kinderenmoet hebben en voor alle damesin de groep. En wie is niet geïntri-geerd als hij hoort dat bij bonobo’sdagelijks seks en knuffelen onmis-baar zijn voor een goede verstand-houding in de groep? En wat zegtdat dan over ons, mensen?’’

Zie voor extra foto’s en voorfilmpjes www.destentor.nl.Zie ook pagina 5

X-factor Jaapkomt naarUgchelen

Geld weg na autokraak

Apenst@artje voor MáximaFEESTELIJKE OPENING Prinses heeft primeur van Apenheul-gebakje bij opening van de St@art

5.999.99

TuinhortensiaGrote pot, diverse kleuren.Per stuk

Intratuin Apeldoorn De Voorwaarts 420. Donderdag koopavond. Intratuin Deventer (Twello) Burg. Van der Feltzweg 142. Vrijdag koopavond.Intratuin Lochem Goorseweg 27. Vrijdag koopavond. www.intratuin.nl

De a

anbi

edin

gen

is g

eldi

g to

t éé

n w

eek

na

vers

prei

ding

of

zola

ng d

e vo

orra

ad s

trek

t.

Prinses Maxima bekijkt door een microscoop beestjes in slootwater. De prinses opende gisteren De St@art. Het ge-bouw huisvest de kantoren van de Apenheul en Het Natuurhuis. foto Cees Baars

H O O G B U U R L O

De St@art is gisteren offici-eel geopend door prinsesMáxima. Het duurzame ge-bouw staat op de scheidingvan Apenheul en park Bergen Bos.

Regiode Stentor Woensdag 8 april 2009 | 29AP-B08R

In de buurschap De Kar, tus-sen Apeldoorn en Zutphen,aan de kruising met Leigraaf,staat al meer dan twee eeu-wen een grenspaal van

Apeldoorn.Het is nummer 11 en er staat Looop.Het was de eerste, in 1794 geplaats-te grenspaal van de Hoge en VrijeHeerlijkheid Het Loo. Vijftig jaareerder, tussen 1748 en 1762, warende grenzen van het huidigeApeldoorn getrokken. Willem Lee-nen, landmeter van de provincie,maakte in die jaren de meer danmanshoge ‘Caart der Limitten vande Hooge en Vrije Heerlijckhijdtvan het Loo’, die nog altijd te zienis in het Nationaal Museum PaleisHet Loo. Deze kaart geeft bij bena-dering het gebied van de tegen-woordige gemeente Apeldoornaan en wordt daarom beschouwdals de oudste kaart van de gemeen-

te. De grens volgt in grote lijnen detoen getrokken grens van de (in1795 opgeheven) heerlijkheid HetLoo.Lubbert Adolph Torck, de land-drost van het kwartier Veluwe,moest de heerlijkheidsgrens uitzet-ten, bijgestaan door Willem Lee-nen. Het gebied werd gemarkeerddoor ‘het opsmijten van pollen en-de het setten van paalen’. Dat washet werk van de achttien arbeidersdie de waardigheidsbekleders bege-leidden.Op door Trock aangegeven onder-linge afstanden werden zandho-pen opgeworpen, waar eerst hou-ten en later stenen palen werdengezet.

Meer informatie opwww.destentor.nl/apeldoorn

Pollen markeerden grenzen Apeldoorn

Historicus Wim H. Nijhofbeschrijft de geschiede-nis van Apeldoorn in 52afleveringen. De Stentorpubliceert iedere weekeen samenvatting, de uit-gebreide versie staat opinternet. Lezers kunnendaar aangeven hoe be-langrijk zij het ‘venster’vinden voor de geschie-denis van Apeldoorn.

Jonge geelstaart-wolaap in de Chilchosvallei in Peru. Apenheul-bioloog Hans Dignum ontdekte op expeditie eengroep van deze zwaar bedreigde apen. foto Noga Shanee

Aflevering

De eerste grenspaal van Apeldoorn werd in 1794 geplaatst en staat in de buurtschap DeKar. foto’s Rien de Schipper

door Bert FelixKLARENBEEK – Woningstichting Be-ter Wonen uit Loenen gaat achthuurwoningen aan de Hessenalleeafbreken en vervangen door zes-tien nieuwe woningen. De bewo-ners hebben dat gisteravond te ho-ren gekregen van de woningstich-ting. Die had hen enkele jaren gele-den al laten weten dat er plannenvoor de woningen in de maak wa-ren.De woningen stammen uit de ja-ren vijftig en hebben maar 58 vier-kante meter aan woonoppervlak,terwijl sociale-huurwoningen te-genwoordig op gemiddeld 110 vier-kante meter komen. Daarnaast ishet energieverbruik van de wonin-gen aan de hoge kant. Al met al re-den om ze te slopen.

Beter Wonen heeft het architecten-bureau VGPD uit Deventer eenschetsontwerp laten maken, naoverleg met de gemeente over dehoeveelheid woningen die er opde momenteel grote kavels kun-nen komen. De woningen krijgenbakstenen die in het dorpsbeeldpassen, net als wisselende rooilij-nen. Op de hoek van de Hessenal-lee en De Til komen drie wonin-gen met in totaal zes appartemen-ten.De huurappartementen zijn be-doeld voor starters op de woning-markt. Ook drie van de acht eenge-zinswoningen die aan de Hessenal-lee komen, worden verhuurd, deoverige vijf worden middeldurekoopwoningen. Aan De Til komenverder nog twee seniorenwonin-gen. Onbekend is nog of die wor-den verkocht of verhuurd.De huidige huurwoningen hebbengrote tuinen. De kleinste kavel inde nieuwbouw telt 140 vierkantemeter, de rest komt op gemiddeld250 vierkante meter. De bewonershebben gisteren ook uitleg gekre-gen over hun eventueel tijdelijkeverhuizing. Beter Wonen neemtdaarvoor tot 2012 de tijd.

door Gep LeeflangAPELDOORN – Een medewerker vanApenheul heeft tijdens een expedi-tie in Peru het bewijs geleverd dater nog groepen geelstaart-wolapenin het wild leven.

In het dal van de Chilchosriviernam bioloog Hans Dignum eengroep waar. De geelstaart-wolaapgeldt als zeer zeldzaam en langwerd zelfs gedacht dat deze apen-soort uitgestorven was.Vanuit Nederland hebben Apen-heul en dochterpark GaiaPark Ker-krade Zoo een project lopen in Pe-ru. Doel daarvan is de bescher-ming van een groot stuk nevel-

woud, het leefgebied van de geel-staart-wolapen. Onder meer wordter op kleine schaal koffie geteeld,die in beide parken wordt geschon-ken. Apenheul ging in 2005 zelfseen samenwerking aan met Ko-ning Aap reizen, om natuurreizente gaan verkopen. Een van de be-stemmingen was Peru. Door opminimale schaal toeristen naar hetgebied te brengen, zouden lokalebewoners een inkomstenbron ge-nereren waardoor natuurbehoudmogelijk is en het leefgebied vande geelstaart niet verloren gaat.Apenheul heeft zelf andere soor-ten wolapen. Het Apeldoornse die-

renpark afficheerde zich zelf ooitzelfs als ‘sanctuarium voor wola-pen’.De geelstaarten komen voor op dede oosthellingen van het Andesge-bergte op hoogten van rond detweeduizend meter. Hans Dignumen de Peruaanse primatologe Fan-ny Cornejo (Universiteit van SanMarco) ontdekten na een dagenlan-ge zoektocht een groep in de Chil-chosvallei.Apenheul-directeur Bert de Boerwas zelf begin maart nog in het ge-bied. Hij slaagde er tijdens eenzoektocht niet in een glimp van dedieren op te vangen. De Boernoemt het ‘fantastisch’ dat eennieuwe expeditie wel succes heeftgehad. ,,Dat maakt de kans op be-scherming van het nevelwoud metzijn unieke biodiversiteit ineensveel groter.”

einde faillissementen

door verbindende uitdelingslijst:- op 02 april 2009 inzake (F.04/667) STEENBERGEN B.V.,

vest.adr. Kooikersdreef 517, 7328 BP Apeldoorn, corr.adr. Postbus 10036, 7301 GA Apeldoorn, KvK De Veluwe en Twente, 18041555.

D E R E C H T B A N KT E D E N H A AG

Apenheul stuit in Peru opzwaar bedreigde wolapen

14

Nieuwbouwplanvoor Hessenallee

Groep gevonden innatuurbeschermings-gebied.

Vensters

Apel

door

n

op het verleden

Woningstichting Beter Wonengaat acht huurwoningen in Kla-renbeek vervangen door zestiennieuwe woningen. De bewonerszijn gisteravond ingelicht.

DialectHet optreden van het Oosterhuuzens Dialectkoor op 17 en 18april is ‘s avonds om 19.30 uur in De Brink in Loenen. Alleenvoor vrijdag zijn nog kaarten verkrijgbaar. Rinus Konink, tel.055 5062008.

Luchtfoto’sIn het bijschrift bij de luchtfoto’s van de TIMA-fabriek en om-geving in de krant van gisteren stond de Elsbosweg aangege-ven. Dat moet natuurlijk de Elsweg zijn.

Verhuizing bewonersvergt tijd, bouw begintwellicht pas in 2012.

CORRECTIES & AANVULLINGEN

‘Kans op bescherming nevel-woud met unieke biodiver-siteit ineens veel groter.’

Regio42 | Zaterdag 21 juni 2008 de Stentor AP-B14

Herman Brood, met z’n papegaai: ...vuurdope... foto ArchiefRonan Keating: ...een Mars alstublieft... foto Archief Michael Bublé: ...kwartiertje tijd in Manchester, VS... foto Archief

door Gep Leeflang

Een enorme brul klinkt vanuitde bomen, ergens vanuit hetbladerdak. Een jongetje dat tu-rend tussen het groen doorloopt, wordt bespied door hon-derden ogen. Apenheul; wat jeziet ben jezelf.

H et gaat er ogenschijn-lijk ontspannen aantoe op de set, tijdensde opnames voor de

nieuwe tv-commercial vanApenheul, maar alles is wel de-gelijk strak geregeld. RegisseurYvo van Koppenhagen is meteen vijf man sterke crew neerge-streken in het dierenpark. Apen-heul wil zijn bezoekers tot her-halingsbezoek verleiden en van-af volgende week een nieuwetv-spot de ether in sturen. Hetmaken van die commercial is niet de grootsteklus, maar wel een bijzondere uitdaging voor deApeldoorner, die met zijn productiemaatschap-pij Creamm al diverse grote artiesten voor de ca-mera’s had. Apen zijn anders dan artiesten. Zelaten zich slecht regisseren.Op één ding kunnen ze bij Apenheul gelukkigde klok bijna gelijk zetten. De brulapen trekkeniedere ochtend om ongeveer half tien van leer.En dus staan de geluidsman en cameraman opdat tijdstip op scherp. ,,Ik hoor jullie schoenenknisperen op die steentjes’’, waarschuwt de ge-luidsman, kort voor half tien. Tien minuten la-ter is hij helemaal blij. ,,Ik heb een prachtige

brul’’, klinkt het. En ook de cameraman issuccesvol geweest. De brul staat ook op film.Een van de belangrijke bouwstenen voor denieuwe commercial is daarmee zo vroeg opde dag al binnen. Er zal uiteindelijk nietmeer dan een flits van te zien zijn. Van Kop-penhagen heeft niet meer dan twintig secon-den om Apenheuls boodschap uit te dragen.Dat is echter geen probleem, weet de regis-seur. Het spotje waarmee hij vorig jaar okto-ber de maandprijs van de Gouden Loekiwon (een Donald Duck-commercial met Ma-rijke Helwegen) duurde zelfs nog vijf secon-den minder en ook met slechts tien tellen

weet hij wel raad. Draaien in een dierenparkbetekent met name omgaan met allerlei pun-ten van onzekerheid. ,,En we moeten onze-kere factoren zoveel mogelijk elimineren.’’Lukt dat niet, dan is er een tweede opname-dag nodig en wordt de productie ineens eenstuk duurder.Het draaiboek kent een strak tijdschema datperfect uitpakt. Het weer zit mee en deapen zijn lekker actief. Als hoofdrolspelerJur in de loop van de middag arriveert, staanalle shots met dieren dan ook op film. Nunog de opnames die de kijker het idee moe-ten geven dat de jeugdige bezoeker naar deapen kijkt, maar tegelijk door een heleboeldieren wordt bespied. Hij heeft zoiets nognooit gedaan, zegt Jur. Maar als een volleerdacteur volgt de jonge Eerbekenaar de aanwij-zingen op. Van Koppenhagen is even later te-vreden.,,We hebben constant de weerberichten be-keken om te bepalen op welke dag we kon-den draaien, maar het blijft afwachten’’,zegt hij. ,,We kunnen ons wel verzekeren te-gen slecht weer, maar dan gaat de helft vanhet productiebudget aan premie op. Dathakt er nogal in.’’Soms is het echt kantje boord, weet VanKoppenhagen. Bij het spotje dat hij voorKeukenConcurrent in Wenum-Wiesel op-nam met volkszanger Jannes, die in een win-kelwagentje rondreed, ging het maar netgoed. ,,Toen we stopten voelden we eenpaar spatjes, direct na het laatste shot wer-den we nat tot in de bilnaad’’, grijnst hij.Als regisseur stelt hij z’n creativiteit indienst van de opdrachtgever. ,,De klantheeft een denkrichting. Bijvoorbeeld Kerst-

mis, familie en gezelligheid. Ik mag dat dannaar een hoger plan tillen in de vorm vaneen goed lopend filmpje. Ik maak de wereldnet iets mooier dan-ie is. Mensen willen eenillusie, ik geef ze een illusie.’’,,Ik kan goed luisteren en in perspectiefplaatsen wat een opdrachtgever wil’’, zegthij. ,,Voordat ik een onderwerp uitwerkpraat ik er heel inhoudelijk over. Wat weetik immers van apen, toiletpapier of een uit-zendbureau? Ik vind dat je er echter weldiep moet inzitten om goed te kunnen mee-denken met de opdrachtgever en zijn doelte verwezenlijken. Ik zie mezelf dan ookniet als een kunstenaar-regisseur, maar meerals een ondernemende regisseur. Het was na-tuurlijk heel leuk dat ik was genomineerd

voor de Gouden Loeki, maar het gaf nogmeer voldoening dat de hele DonaldDuck-oplage waar het om ging direct wasuitverkocht.’’Zendtijd is kostbaar. In een commercialmoet de boodschap in zo min mogelijk tijdworden overgebracht. ,,Je elimineert alleswat er niet toe doet’’, legt Van Koppenhagenuit. ,,Alles moet kernachtig zijn. Je kunt ie-mand ‘oh...’ laten zeggen, of simpelweg deverbazing op zijn gezicht tonen. Dat scheeltal weer tijd. Ik kan in de Apenheul-commer-cial vier vleugelslagen van een ara laten zien,of volstaan met één.’’

Iedere seconde is er letterlijk één. De 36-jari-ge Van Koppenhagen lacht. ,,Ik heb weleenseen shot van één seconde gedraaid dat vijf-tienduizend euro kostte, als onderdeel vaneen commercial over Edet-toiletpapier datbij C1000 in de aanbieding was. Ik huurdevoor die ene seconde op vaderdag een super-markt af. Er moesten figuranten worden ge-regeld en de verlichting moest worden ver-vangen. Supermarkten gebruiken namelijkspaarlampen en die zorgen voor een narezweem in beeld. Dat wil je niet in je com-mercial.’’Zijn roots heeft Van Koppenhagen in de mu-ziekindustrie. Nog steeds loopt de muziekals een rode draad door zijn leven. Buitenzijn werk vormt hij samen met Ron Stok-king het DJ-duo LeRon & Yves Eaux, datwereldwijd optreedt. Binnen zijn werk stuithij telkens weer op bekende artiesten, diehij in binnen- of buitenland voor de came-ra’s brengt. Phil Collins, James Blunt, Mi-chael Bublé, Marco Borsato, Ronan Keating,Trijntje Oosterhuis, Ilse de Lange, HermanBrood, André Hazes; hij somt quasi achte-loos een rijtje op. ,,Mensen om me heen zeg-gen weleens dat ik het heb gepresteerd omeen leven te leiden uit een spannend jon-gensboek. Als ik een zakenfeestje heb dan ishet bijvoorbeeld de opening van een model-lenbureau en als ik een commercial draaidan is het bijvoorbeeld in de Verenigde Sta-ten. Het is gewoon m’n werk en gewooneen kwestie van brood op de plank. Maarwel erg leuk werk.’’

Een aantal commercials is te zien viawww.creamm.nl

Yvo van Koppenhagen, tijdens deopnames voor de nieuwe Apen-heul-commercial.

foto’s Gep Leeflang

� Voor zijn duurste productiewerd Van Koppenhagen door deopdrachtgever overladen metcomplimenten, maar het filmpjeis door bijna niemand gezien.,,We werden ingehuurd voor eencommercial die twee weken la-ter klaar moest zijn. Er was eenEK-achtig stadion nodig, vol metmensen, met een beroemdescheidsrechter en voetballers.Het concept was dat een doel-punt buitenspel leek, waarnatwee grensrechters met eenlcd-scherm het veld op kwamenhollen om te laten zien dat hetwel degelijk een zuiver doelpuntwas. Wie een Digitenne-abonne-ment nam kreeg zo’n scherm ca-deau.’’Anderhalf ton had hij nodig omhet fimpje in Gelredome tedraaien met spelers van Vitesseen John Blankenstein als scheids-rechter (,,die vond het wel leukdat ik vroeg waar ik de buiten-spellijn kon vinden; ik wist wei-nig van voetbal’’). ,,Er zijn speel-films voor minder gemaakt.’’110 figuranten werden ingezet.Na digitaal paintwerk vulden diealle tribunes. ,,Als we dinosaurus-sen kunnen laten lopen kan al-les.’’Overnameperikelen bij Digiten-ne zorgden er uiteindelijk voordat voor de commercial amperzendtijd werd gekocht.

,,Ik was in Miami voor eenDJ-optreden, toen ik om zes uur‘s ochtends een sms’je kreeg datik voor een commercial doormoest vliegen naar Vancouver.Sky wilde dat ik een commer-cial met Michael Bublé draaide.Ik kocht een ticket, ging wat din-gen regelen en was twee dagenin Miami gebleven, toen ik be-richt kreeg dat de afspraak wasafgeblazen. Met grote sterrenkan dat gebeuren. Eenmaal te-rug in Nederland bleek dat ikvier dagen later alsnog bij hemterecht kon. In Manchester.Mooi, dacht ik. Dat is dichtbij.Het bleek Manchester NewHampshire, in de VS, te zijn... Ikhad hem een kwartier nodig.’’

Regisseur vertelt boodschap in twintig tellenDuurste productieamper op televisie

,,Ik mocht als jonge regisseurnaar Herman Brood, van wieeen boek- en cd-project werd uit-gebracht. Ik moest hem dertigseconden ‘real life’ in beeldbrengen. Herman was aan hetontbijten, met een fles creme dementhe. Z’n atelier was een rari-teitenkabinet, waar we goedmoesten oppassen dat we nietin naalden stapten. Herman waszo stoned als Brood, of andersgezegd: zat in een creatieve fase.Op een gegeven moment staptehij met ontbloot bovenlijf ineen opblaasbadje en ging eenbeertje in slaap wiegen. Dat heb-ben we in beeld gebracht. Hetwas een mooie ‘vuurdope’ voormij.’’

,,Om een kerstcommercial vanSky Radio op te nemen, ben iknaar de Echoput gegaan, toenhet oorspronkelijke pand er nogstond. We draaiden die commer-cial met Ronan Keating, een ar-tiest die overal ter wereld is ge-weest en wel wat gewend is. DeEchoput wilde zijn faam als su-perrestaurant waarmaken en al-les wat hij zou kunnen willenwas voorradig. Wat vroeg hij:een Mars. De maître van deEchoput is naar een benzine-pomp gereden en heeft daarMarsen en andere repen ingesla-gen. Met die ene Mars waaromhij had gevraagd was Ronan ech-ter al dik tevreden. De technicihadden een goede dag.’’

Herman Broodals ‘vuurdope’

Ronan Keating blijmet Mars bij Echoput

Verre vluchten voorkwartier Michael Bublé

� ,,Een grote autocommercialdraaien op de uitgestrekte vlak-tes in IJsland is een van mijn dro-men. Met helikopters en alles er-bij. Automerken opereren inter-nationaal en werken doorgaansook alleen maar met internatio-nale reclamebureaus en produc-tiemaatschappijen. Dat wil ech-ter niet zeggen dat het onmoge-lijk is. Als iets in een jongens-boek past, dan past het in mijnleven. Ik stel geen limieten inmijn leven, ik zet niets vast. Hetreclamevak mag dan heel stigma-tiserend zijn en opdrachtgeverswillen voorbeelden zien van of ie-mand iets kan, maar ik maakjuist altijd maatwerk. Ik heb geenvoorbeeld dat ik kopieer.’’

Apenheul-commercial uitdaging voorApenheul-commercial uitdaging voorregisseur Yvo van Koppenhagen.regisseur Yvo van Koppenhagen.

Als het past in jongensboek

Opperste concentratie bij regisseur Yvo van Koppenhagen, als de camera-man (r) en hoofdrolspeler Jur aan opnames beginnen. foto Gep Leeflang

‘Ik maak de wereld net ietsmooier dan-ie is. Mensen willeneen illusie, ik geef ze een illusie’

www.destentor.nl woensdag 14 april 2010

4| binnenlandGO-A04

door Anne Boer

ZUTPHENAPELDOORN - De rechts-zaak tegen de vijfde verdachte inde Tano-zaak is gistermiddag nietdoor gaan. De rechtbank heeft totuitstel besloten omdat het dossierweg is. Dat blijkt te zijn opgestuurdnaar het gerechtshof in Arnhem,waar het hoger beroep dient overde vier jongens die al zijn veroor-deeld voor hun betrokkenheid bijde dood van de 16-jarige Tano Jan-sen uit Apeldoorn in juni 2009. Ta-no werd opgesloten in een zeecon-tainer en kwam door verstikkingom het leven.In Zutphen is geen gewaarmerktekopie van het dossier van de vijfdeverdachte, een meisje van nu 16jaar, achtergebleven. Het meisje

was niet betrokken bij het opslui-ten van Tano maar was er bij toende jongens die dat wel deden dezeecontainer openden en zagen datTano dood was. De groep sprak ver-volgens af te zwijgen, maar hetmeisje biechtte het drama na enke-le dagen op aan haar vader, die on-middellijk de politie waarschuwde.De rechtbank zegt dat eind dezeweek een nieuwe datum voor dezitting bekend moet zijn.Ron Heutink, de advocaat van hetmeisje verwacht op basis van deoverwegingen uit de eerdere von-nissen tegen de andere verdachtendat de rechtbank het meisje zal vrij-spreken. De hoofdverdachte in de-ze zaak is in Zutphen veroordeeldtot een gevangenisstraf van eenjaar, terwijl vijf jaar was geëist.

door Gep Leeflang

APELDOORN – Apenheul inApeldoorn is een van de Europesedierenparken die de Bwa-stam incentraal Burkina Faso helpen omvoorouders te vereren. Daarvoorworden witte veren van de zeldza-me Abessijnse hoornraaf naar Afri-ka gestuurd.De Franse hulporganisatie Grainesdu Sahel (Zaden van de Sahel)vroeg de Europese dierentuinenom medewerking. Want de Ab-essijnse hoornraaf is in BurkinaFasso bijna uitgestorven. Alleenhet Nazinga reservaat, in het zuid-westen, leven er nog een paar.Als de parken veren van deze neus-hoornvogel opsturen wordt dejacht voorkomen op de laatst over-gebleven Abessijnse hoornraven inhet in West-Afrika gelegen Burki-

no Faso. Daar wordt in de plaatsBoni nog volop aan animisme ge-daan: aan allerlei voorwerpenwordt een ziel toegedicht.Tot aan de vijftiende eeuw brach-ten alle stammen offers aan degeesten uit de natuur en aan devoorouders, om rampen zoalsdroogte en sprinkhanenplagen afte wenden. Ondanks de opkomstvan islam en katholicisme is devoorouderverering er nog steedsin zwang. De religieuze invloedenvan de islam of het katholieke ge-loof worden gecombineerd metanimisme.Voor de rituelen die in Boni bij devoorouderverering horen, wordenmaskers gebruikt die zijn getooidmet veren van de Abessijnsehoornraaf. De witte veren zijn ech-ter al erg oud en versleten en de le-den van de stam zijn naarstig op

zoek naar nieuwe. Graines du Sa-hel, dat in het dorp actief is, wend-de zich tot het Franse vogelparkParc des Oiseaux in Villars lesDombes, dat het verzoek door-speelde aan de overige Europesedierenparken die de vogel in huncollectie hebben. Dat zijn er ruimdertig, waaronder in NederlandBurgers’ Zoo Arnhem, ZooParcOverloon en Safaripark BeekseBergen. Apenheul heeft sinds2008 een koppeltje Abessijnsehoornraven. Bij toeval, want ‘wantzo mooi zijn ze nou ook niet’, zegteen woordvoerster, zijn zes verenverzameld, die nu worden opge-stuurd. AviFauna en Burgers’ Zoohebben al eerder veren beschik-baar gesteld voor vergelijkbare doe-len als nu met de Abessijnsehoornraaf. Daarbij ging het om an-dere vogelsoorten.

DEN HAAG – André Knottnerus,voorzitter van de Gezondheids-raad, vindt dat sportscholen waar-van wordt vermoed dat er dopingwordt gebruikt, steekproefsgewijsmoeten worden gecontroleerd. Datis lastig, want het gebruik is nietstrafbaar. De handel in prestatiever-hogende middelen is dat wel. DeDopingautoriteit juicht de contro-les toe. Volgens directeur HermanRam worden in tientallen fit-nesscentra middelen gebruikt en

verhandeld. In Nederland gebrui-ken naar schatting honderdzestig-duizend mensen doping om deprestaties te bevorderen, er mooieruit te zien of om de bijwerkingenvan andere middelen tegen te gaan.Het gaat om ongeveer acht procentvan de twee miljoen recreatievesporters. De Gezondheidsraad wildat de naar schatting tweeduizendsportscholen voorlichting gaan ge-ven aan de klanten over klachtenen gevaren van dopinggebruik.

Zaak vijfde verdachtedood Tano uitgesteld

Apenheul helpt bij oude rituelen

Controle op dopingnodig in sportschool

DEN HAAG – Het hoger onderwijsmoet beter en flexibeler. Alle hoge-scholen en universiteiten kunnenstudenten aan de poort gaan selec-teren. Hbo’s en universiteiten die-nen meer onderzoek te doen enstudenten mogen hun eigen onder-wijsprogramma samenstellen.Er moet een tweejarige hbo-oplei-ding komen voor studenten voorwie vier jaar te lang is. Dat vindt decommissie-Veerman in haar eind-rapport dat gisteren werd gepresen-teerd. In opdracht van toenmaligminister Ronald Plasterk van On-derwijs onderzocht de commissiewat het hoger onderwijs moetdoen om in te kunnen inspelen opde groeiende en steeds diverserwordende groep studenten. Het ho-ger onderwijs is daar nu niet op in-gesteld.De commissie is dat met Plasterkeens. Volgens de onderzoekersspreekt de manier waarop het ho-ger onderwijs nu is georganiseerdstudenten niet aan. Studenten uitsociaaleconomisch zwakke milieus,allochtone en oudere studentenzijn er daardoor ondervertegen-

woordigd. Talent wordt te weiniguitgedaagd. Door de grote uitvalkomt Nederland niet, zoals het wil,in de topvijf van meest concurre-rende economieën in de wereld,voorspelt de commissie. Ook haaltNederland het doel niet om in2020 vijftig procent hoger opgelei-den te hebben.Volgens de commissie is de basisvan het hoger onderwijs voldoen-de maar kent het systeem nog teveel zwakke plekken. „Kennis isconcurrentiefactor nummer één.We moeten onze stinkende bestdoen om die op peil te houden”, al-dus commissievoorzitter Cees Veer-man. Volgens de onderzoekers kandat alleen als niet wordt bezuinigdop onderwijs. Opleidingen zittenal klem. Het onderwijs is te mas-saal geworden, er is te weinig tijdvoor onderzoek. De commissie wilaf van financiering op basis van hetaantal studenten en prestaties belo-nen.De Vereniging van Universiteiten,de HBO-raad en de studentenvak-bonden LSVb en ISO zijn tevredenover de adviezen.

Universiteitenen HBO moetenmoderniseren

STUDEREN Het moet individueler en flexibeler

oad.nl

Boeken voor 2 mei 2010. Aankomsten vanaf 13 april t/m 8 november 2010 m.u.v. 29 mei t/m 5 juni 2010.* Vraag naar de voorwaarden.

korting tot

350 euro per boeking*

Disneyland® Paris Spectaculaire kortingen tot 350 euro én bovendien gratis toegang en verblijf voor kinderen t/m 6 jaar!*

OAD DISNEYWEKENNU BIJ GLOBEEN D-REIZEN

NOG NOOIT ZO

VOORDELIG

Te boeken bij

© Disney. ©

Disney/Pixar

Apenheul stuurt zes witte veren van de Abessijnse hoornraaf naar een stam in Burkina Faso. foto Apenheul

www.destentor.nl Dinsdag 24 augustus 2010

21

Paddenstoelen: Veel en vroeg

door Gep Leeflang

APELDOORN – Ze is bijna net zoslim als Kelly van Big Brother envernielzuchtiger dan een doorsneevoetbalvandaal. Orang-oetan San-dy heeft haar faam als lastpost op-nieuw waargemaakt en Apenheulmet een stevige schadepost opgeza-deld. ‘Sandy de sloper’ sloeg afgelo-pen weekend met een grote steeneen enorme ruit van de publieks-ruimte aan sterretjes.Het duurt nog weken voor die isvervangen. ,,Het zijn custom-ma-de ruiten (speciaal hiervoor ge-maakt, red.) en ze zijn me-ga-duur’’, zei woordvoerster An-ouk Ballot gisteren. ,,Denk maargerust aan bedragen richting detienduizend euro.’’Wie het gebouw van de orang-oe-tans binnenstapt, vraagt zich auto-matisch af of het er op dit mo-ment wel veilig is. De ruit waar-door je voorheen Sandy in deogen keek, lijkt nu wel matglas. Erhangen twee briefjes op. ‘Sterretje,ruitschade? Apenheul repareert!Maar soms blijft het niet bij eensterretje en kost het een hele ruit’,hangt er sinds Sandy’s uitbarsting.Al eerder was te lezen: ‘Niet op deramen kloppen!’Hoewel het lijkt alsof het versplin-terde glas bij een nieuw akkefietjezo maar in diggelen op de vloer

zou kunnen storten, is dat volgensApenheul niet aan de orde. De rui-ten in het gebouw van de orang-oetans zijn gemaakt van dik dub-bel glas, dat extra is versterkt meteen harslaag. ,,Glasdeskundigenhebben ons verzekerd dat je erook nu zelfs nog met een flinkevoorhamer tegenaan zou kunnentimmeren en dat je het glas er dannog niet uit zou kunnen slaan’’,zegt Ballot.Sandy heeft in het verleden echtermeermalen laten zien over onver-moede krachten te beschikken. De

lampen in haar verblijf hadden opvoorhand het predikaat ‘vrachtwa-gen-proof’ gekregen, maar Sandywist ze er af te sjorren. Waterlei-dingen sloopte ze en zelfs vastge-laste moeren kreeg ze geregeld los.Apenheul heeft daarom voorzorgs-maatregelen genomen. ,,We ne-men het risico niet dat ze het nogeen keer probeert’’, zegt Ballot.,,Daarom hebben we haar voor dezekerheid in een ander comparti-ment geplaatst.’’

Lees verder op pagina 25

‘Sandy de sloper’ ramt ruit kapot

door Henk van ‘t Veen

APELDOORN – Toen flatbewonersvan de Fauststraat over de mooiopgeknapte flats van de Woon-mensen aan de Damhertstraat enKoninginnelaan lazen, begon hetbij hen te steken. „Wij hadden ookwel een mooiere uitstraling willenhebben”, zegt voorzitter TheoWenum van de bewonerscommis-sie.De vier flats aan de Fauststraat wa-ren met de flats aan de Koningin-nelaan en Damhertstraat onder-deel van een groot-onderhoudpro-ject van wooncorporatie de Woon-mensen. Keuken, badkamer en toi-let zijn aan de Fauststraat net alsin Kerschoten mooi opgeknapt.Wenum: „Maar aan de buitenkantis bij ons niet veel gedaan. Hettocht in huis nog net zoals daar-voor.” Bewoonster Joke van Die-men en ook lid van de pas opge-richte bewonerscommissie: „Erzitten overal gaten en kieren in dewoningen.”

Wenum had ook graag net alsin Kerschoten zonwering gekre-gen. „Want in de zomer is het inhuis vaak weer heel warm. Onzekozijnen hebben aan de buiten-kant wel een verfje gehad maardat hout is verrot en je ziet de verfer nu al weer afbladderen.”

Woordvoerder Rick Evers van deWoonmensen: „We hebben na-tuurlijk geen oneindig budget enmoeten het geld goed verdelenover ons totale woningbezit. Bijeen onderhoudsproject kijken wealtijd naar de technische staat vaneen complex. Soms pakken weeen complex groots aan zoals bijde flats aan de Koninginnelaan/Damhertstraat en de Gentiaanflatsin Zevenhuizen. Dit doen we om-dat daar de noodzaak het grootstis. Bij andere complexen wordthet onderhoud wat meer gefa-seerd uitgevoerd. Bijvoorbeeldeerst badkamer, keuken en toilet,later schilderwerk en aanpassingvan galerijen.”

Zonneschermwekt jaloezie

RENOVATIE Fauststraat wil flat als Kerschoten

Pagina 22/23Vakantie voor kinderboerderijdier

De zomer is twee maanden op streek en over-al in de stad steken paddenstoelen de kop bo-ven de grond. Dat is het gevolg van een drogeperiode gevolgd door een flinke hoeveelheid

regen, zegt Menno Boomsluiter van de Neder-landse Mycologische Vereniging (NMV). Zezijn er vroeg bij, Het is bovendien tien jaar ge-leden dat er voor het laatst zo’n rijke ‘oogst’

te zien was. Bij de NMV zijn al veel meldingenbinnengekomen, met name van mensen diede najaarsboden vanuit de auto langs door-gaande wegen zagen staan. Vooral in de nabij-

heid van bomen wil het uitstekend met de bo-leten en zwammen. Boomsluiter: „Als sys-teem versterken ze elkaar. ” foto’s Cees Baars

Lees verder pagina 25

Terwijl haar kind vanonder een doek toekijkt, gaat Sandy eropuit met eensteen die ze heeft losgegraven aan de rand van haar eiland. foto Apenheul

Pagina 24Mededogen voor luierdief

Pagina 27Raadhuis ‘waardevol sieraad’

dinsdag 24 augustus 2010 www.destentor.nl

regio | 25AP-B04R

vervolg van pagina 21door Gep Leeflang

APELDOORN – ‘Sandy de sloper’heeft behoefte aan een potentevent. Haar vorige lover Karl is alvijftig en heeft bovendien kiespijn.Nu ze het zonder seks moet stel-len, heeft Sandy iedere maand weleen periode dat ze bijzonderslecht gehumeurd is. Dat maakthaar extra vernielzuchtig.Apenheul zou het liefst zien datSandy snel weer zwanger wordt.Dan heeft ze geen last meer vande maandelijkse humeurigheid enzal ze zich ontpoppen als een zorg-zame orang-oetan-moeder.Al eerder bewees ze dat, toen ze in2005 beviel van een wolk van eendochter. Terwijl ze jarenlang eenplaag was geweest voor Apenheulstechnische dienst door van allesen nog wat te slopen, had ze nu ge-noeg afleiding door het moeder-schap. Een half jaar later ontferm-de ze zich bovendien over de babyvan een andere moeder, die dekunst van het opvoeden niet mach-tig was.Nu de kleintjes groter worden - allopen beide kleuters nog steedswel om haar heen - richt ze zichweer op andere dingen. Zo slaagtze er op haar eiland in stenen opte graven, waarmee ze ‘in onder-handeling’ gaat met de dierverzor-gers. Deze keer slaagden die erniet in om haar met druiven desteen af te troggelen. Het duurdeSandy te lang en ze besloot eens

even te laten zien wat ze kan.,,Het is bij haar vooral een hormo-nenkwestie’’, zegt Apenheul-woordvoerster Anouk Ballot. ,,Zeis op zoek naar een vent.’’De vijftigjarige Karl gaat aan de an-tibiotica om zijn tandpijn weg tewerken, maar dat hij zich daarnaweer als een ware Don Juan ont-

popt is hoogst twijfelachtig. Er isdus een andere man nodig om de22-jarige Sandy het hof te maken.Apenheul heeft nog één andereman: Amos. Die heeft bij een ande-re vrouw van Apenheul al wel eennakomeling verwekt, maar of erook een klik is tussen hem en San-dy, is niet duidelijk, zegt Ballot. Bij

een introductie met deze tienjari-ge Adonis zitten de jonge kinde-ren nog te veel in de weg. Apen-heul wil niet het risico lopen datzij gewond raken. Als orang-oe-tans op de versiertoer gaan, gaathet er namelijk een stuk ruigeraan toe dan bij mensen. ,,Ze kun-nen elkaar behoorlijk hardhandig

het hof maken’’, weet Ballot. ,,Hetis echt een kwestie van jongensplagen, kusjes vragen. Dat wil zeg-gen: flink meppen en vervolgensachter de ander aan gaan.’’

zie voor meer foto’svan Sandy de sloperwww.destentor.nl

Gebrek aan seks maakt Sandy chagrijnig

door Henk van ‘t Veen

APELDOORN – De laatste jaren wa-ren ronduit teleurstellend voorpaddenstoelkenners. Met een paarweekjes in oktober was de jaarlijk-se paddenstoelvreugde alweervoorbij. „En begin deze zomerleek het er op”, zegt VaassenaarMenno Boomsluiter van de Neder-landse Mycologische Vereniging(NMV), „dat het dit jaar weer nikszou worden. Maar kijk je nu om jeheen, nou, dan miegelt het ervan.”Je hebt voor een goed seizoen eendroge periode gevolgd door eenwat langdurige regentijd no-dig. En die kwam in augustus.„Als de vakantieganger treurt, wrij-ven wij ons in de handen”, zegtlandelijk NMV-secretaris JacquesGelderblom. „En voor het eerst intien jaar zie je weer zoveel verschil-lende soorten in Nederland. Nahet koude voorjaar dacht ik nog‘dit wordt opnieuw een ramp-jaar’.”

Het is niet alleen de grote hoeveel-heid, maar ook de brede diversiteitdie is te zien. Boomsluiter: „En datdat ook opvalt, komt omdat ze hetook langs wegen in de berm goeddoen. Iedereen ziet ze op wegnaar zijn werk. Vooral als daar ookbeuken of eiken staan. Samen metdie bomen vormen ze een sys-teem en helpen elkaar voort.”Veel van de 5.000 in Nederlandvoorkomende soorten zijn nu teontdekken: boleten, ammonietenen de veertig champignonsoorten.Boomsluiter kent de de padden-stoelcultuur in Oost-Europa waarmensen eropuit trekken om ze te

plukken en ze uiteindelijk in dekoekenpan belanden.„Daar hebben ze er meer kennisvan, maar er overlijden ook meermensen door giftige paddenstoe-len. Bijna elke paddenstoel heefteen giftige dubbelganger. En daar-mee wordt het eten ervan eenkansspel.”Reden voor Boomsluiter consump-tie ervan af te raden. „Bovendienslaan paddenstoelen in extreemhoge mate zware metalen op. Inhet wild kunnen ze daardoor ergongezond zijn. Tenslotte is hetook mooi als je ze laat staan, zodatanderen er nog van kunnen genie-ten.”Toch nemen NMV-leden af en toeeen exemplaar mee naar huis omze onder een microscoop te bekij-ken. Er zijn nog veel onontdektesoorten, soorten die in elk geval inbepaalde gebieden niet eerder zijngesignaleerd.Zo lanceerde de NMV in 2008 bijhaar 100-jarig bestaan een nieuwontdekte satijnzwam. Ter gelegen-heid van de festiviteiten kreeg de-ze de naam entoloma festivium.Voor de natuur kan het plukkenvan paddenstoelen geen kwaad.Boomsluiter: „Het is als een appel-boom. Als je er een appeltje af-plukt, beschadig je de boom niet.De boom bevindt zich in dit gevalonder grond, de paddestoelen zijnde vruchten.”

Mycoloog wrijft zichbij bui in de handen

PADDENSTOELEN Explosieve groei door natte zomerperiode

Apenheul-bezoekers vergapen zich aan Sandy de sloper. Ze zit voorlopig in een ander compartiment, nadat ze eenenorme ruit (rechts) kapot heeft gemaakt. Die lijkt nu wel van matglas en moet worden vervangen. foto Cees Baars

� Er zijn nu niet alleen veel padden-stoelen maar ook veel verschillen-de soorten:

� Boleten, waaronder verschillendesoorten eekhoorntjesbrood maarook de roodsteel, de heksenboleeten de kastanjeboleet.

� Ammonieten, broertjes en zusjesvan de vliegenzwam, maar ook dezeer giftige, groene knolammoniet.

� Champignons, in zo’n veertig ver-schillende soorten, waaronderuitheemse die door (lucht)trans-port in Nederland belanden.

� Verschillende soorten russula: metfelle kleuren als geel en rood.

� Sandy scoorde in 2006 slechtstwee punten lager dan BN’er Kelly,in de Nationale IQ-test van om-roep BNN. Ze scoorde dertig pro-cent, vijf procent meer dan vanhaar mocht worden verwacht.

� Apenheul had een speciaal stem-kastje voor haar ontwikkeld, metdaarin vier knopjes die Sandy meteen stok kon indrukken.

� BNN had het Apeldoornse dieren-park benaderd om met een aapmee te doen met in het achter-grond het voorbeeld van de Berlijn-se ‘beursgorilla’ Jacko, die door ba-nanen te kiezen een portefeuilleaandelen mocht samenstellen. Dieversloeg jarenlang de AEX en eenpanel van professionele beursanalis-ten.

� Voor Sandy was de NationaleIQ-test een leuk tijdverdrijf. Samenmet andere orang oetans van Apen-heul kreeg ze later opnieuw aflei-ding in de vorm van een internet-verbinding met soortgenoten ineen opvangpark op Borneo.

Stuur deze bon naar:

Antwoordnummer 57

6800 WC Arnhem

Ja, ik steun Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen

naam: voorletters:

straat:

pc en plaats:

emailadres:

(post)bankrekening*1:

datum:

handtekening:

M/V

eenmalig € 10 € 25 € 50 € jaarlijks* € 23,50 *Als begunstiger ontvang ik vele voordelen, zie www.mooigelderland.nl.

Ik doneer:

*1 Hierbij machtig ik de stichting om bovenstaand bedrag eenmalig of jaarlijks af te schrijven van mijn rekening.90

54

Dit is landgoed Cannenburch van Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen. Meer info: www.mooigelderland.nl.

Weet u waar dit is?

Ontdek onze landgoederen!

Stuur deze bon naar:

Antwoordnummer 57

6800 WC Arnhem

Ja, ik steun Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen

naam: voorletters:

straat:

pc en plaats:

emailadres:

(post)bankrekening*1:

datum:

handtekening:

M/V

eenmalig € 10 € 25 € 50 € jaarlijks* € 23,50 *Als begunstiger ontvang ik vele voordelen, zie www.mooigelderland.nl.

Ik doneer:

*1 Hierbij machtig ik de stichting om bovenstaand bedrag eenmalig of jaarlijks af te schrijven van mijn rekening.90

54

Dit is landgoed Cannenburch van Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen. Meer info: www.mooigelderland.nl.

Weet u waar dit is?

Ontdek onze landgoederen!

Boleten en zwammen

Even slim als Kelly

Paddenstoelliefhebbers beleveneen opwindende nazomer. Hetheeft tien jaar geduurd maar ein-delijk zijn er weer voor langeretijd vele, verschillende soortente zien. Gewoon langs de weg.Met dank aan de regenbuienvan de laatste weken.

www.destentor.nl Maandag 11 oktober 2010

12

In een schoolgebouw aan de Boer-havestraat is in de nacht van vrij-dag op zaterdag ingebroken. Daar-bij werd een ruit geforceerd. Of eriets is gestolen is volgens de politienog onbekend.

Een 49-jarige automobilist uitApeldoorn is vrijdagavond door depolitie opgepakt omdat hij wasdoorgereden na een botsing meteen negentienjarige fietsster. DeApeldoornse fietsster reed omkwart over zes over het fietspadlangs de Arnhemseweg, toen de au-tomobilist vanuit de Kraaienwegde Arnhemseweg opreed. De poli-tie kon hem op basis van het kente-ken oppakken. Hij had 2,2 promillealcohol in zijn bloed, ruim vierkeer het toegestane promillage.Zijn rijbewijs is ingevorderd.

De politie heeft zaterdagnacht omhalf één een zestienjarige Apeldoor-ner aangehouden voor mishande-ling. Hij had in een horecagelegen-heid een zeventienjarige plaatsge-noot geduwd en geslagen. Omstan-ders haalden hen uit elkaar.

Mariëlle Flapper (33) is al meer daneen jaar single en is met twee even-eens zoekende vriendinnen naarApenheul gekomen. ,,Wat ik welverrassend vond is dat de persoon-lijkheid er niet zo toe doet bij hetvinden van een partner, dat de

grootte van je voeten een grotererol speelt. Zelf heb ik schoenmaat38. Ik zal op zoek moeten naar ie-mand met maat 42 of 43 denk ik.’’Haar vriendin Ineke Oude Wolbers(41) vindt het erg interessant te ho-ren wat mensen van de apen kun-

nen leren. Ze is na een relatie vantwintig jaar sinds twee maandensingle. Dat de persoonlijkheid vanje partner er lang niet zo veel toedoet als lichaamskenmerken zoalsgeur, wist ze al lang. ,,Ik ruik met-een aan iemands haren...’’

Dat de fysieke confrontatie zo be-langrijk is, zet Nicole Barels (39)even aan het denken. Ze had haarpijlen even gericht op internetda-ting. ,,Daar ben ik voorlopig welklaar mee’’, zegt ze. ,,Zeker na m’nlaatste ervaring trouwens.’’

door Gep Leeflang

APELDOORN – Het Open Huis vanmakelaarskoepel NVM heeft zater-dag in de regio Apeldoorn-Epebijna drieduizend bezichtigingenopgeleverd.Eigenaren van een kleine duizendte koop staande woningen namendeel aan het Open Huis. Kandi-daatkopers konden zonder af-spraak terecht om de huizen te be-kijken.

Het jaarlijks Open Huis is voorveel woningeigenaren een belang-rijk middel om weer even aanloopte genereren. De woningmarkt zitsinds de crisis uitbrak op slot en di-verse eigenaren hebben zelfs almaanden zelfs geen bezichtiginggehad. In het derde kwartaal daal-de de woningprijs in Apeldoornen omgeving met 1,6 procent tenopzichte van de drie maandendaarvoor. De gemiddelde verkoop-prijs van een woning in deze regio

daalde daarmee naar een kwartmiljoen euro. De NVM is dan ookblij met de animo voor het OpenHuis. ,,Een positief voorteken voorhet komende kwartaal. Eén wo-ning kreeg maar liefst vijftien be-zichtigingen’’, zegt de regionaleNVM-voorzitter Frank Huiberts.,,Helaas waren er ook bij circa éénop de vijf woningen geen kijkers.’’

lees verder op pagina 14

door Gep Leeflang

APELDOORN – Het coachingsprojectHfftig begint zijn vruchten af tewerpen. Hfftig, opgezet door wel-zijnsorganisatie Wisselwerk en deLionsclub Apeldoorn, beoogt jon-geren te ondersteunen ‘die evenvastlopen in hun leven en het nietin hun eentje redden’.Zestien jongeren zijn inmiddels

aan een vrijwillige coach gekop-peld. Daarmee is nog niet alle capa-citeit ingezet. Op dit momentheeft Hfftig dertig coaches beschik-baar.Volgens plaatsvervangend project-leider Erna Berends wordt gepro-beerd de doelgroep te bereiken viaonder meer jongerenwerkers, scho-len en hulpverleningsinstanties.Zelf was ze 1 oktober vorig jaar de

eerste coach die een jongere bege-leidde binnen Hfftig. ,,Afgelopenmaandag hadden we de eindeva-luatie’’, zegt Berends. ,,Hij was in4vwo blijven zitten, wilde voorko-men dat dit ook in de vijfde ge-beurde want dan moest hij vanschool. Hij had structuur nodig,rust in zijn hoofd. De coachingheeft succes gehad. Hij ging over.’’

lees verder op pagina 16

Insluipers hebben in de nacht vanvrijdag op zaterdag onder meereen digitale camera buitgemaakt ineen woning aan de Hoofdstraat. Zekwamen vermoedelijk binnen viaeen openstaand raam.

De politie heeft vrijdag een 41-jari-ge Apeldoorner verhoord over eenwinkeldiefstal. De man werd agres-sief toen een winkelmedewerksterhem aansprak omdat hij drank hadweggenomen bij de supermarktaan Kanaal-Noord in Apeldoorn.

door Gep Leeflang

APELDOORN – Sportclubs moeteneen grotere rol gaan spelen in desamenleving. Dat stelt PvdA-ge-meenteraadslid Co van den Berg.Hij wil subdisies koppelen aan eensociaal contract met verenigingen.Van den Berg bracht woensdageen bezoek aan BeursvloerApeldoorn. Daar vervullen het be-drijven bij wijze van maatschappe-lijk ondernemen wensen van vere-nigingen en instellingen. Dergelij-ke mechanismen worden steedsbelangrijker, nu de overheid voorgrote bezuinigingen staat.,,Sportverenigingen moeten steedsnadrukkelijker een rol gaan spelenin de leefbaarheid in de wijken’’,vindt Van den Berg. ,,Neem devoetbalclubs, die zijn al heel diepin de wijken verankerd. Kijk naarde rol die Victoria Boys naar zichtoe heeft getrokken met betrek-king tot gehandicaptenvoetbal. Enneem Apeldoornse Boys, dat alheeft aangegeven nadrukkelijk eenrol te willen spelen in de wijk.’’,,De gemeente moet de discussie

met de sportverenigingen op gangbrengen’’, vervolgt hij. ,,Met desportwoordvoerders van de ver-schillende fracties heb ik daar kortgeleden ook al over gesproken metde Vereniging Sportraad Apel-doorn. Misschien moeten we welzover gaan dat we eventuele subsi-dies afhankelijk maken van de be-reidheid die rol te gaan spelen.’’Ton Heerts, ex-lid van de TweedeKamer, vindt dat geen vreemdesuggestie. ,,Als voorzitter van Apel-doornse Boys wil ik zo’n sociaalcontract zeker tekenen’’, zegt hij.Nu al neemt zijn club haar verant-woordelijkheid, zegt Heerts. ,,Wehebben bijvoorbeeld jongetjes diein het HALT-programma zitten enniet de gemakkelijksten zijn voorde leiders. Trap je die van de club,dan kun je direct het Veiligheids-huis waarschuwen dat ze er eenprobleem bij hebben. Kunnen zebij ons groeien, dan blijven ze mis-schien wel uit de bijstand. Mis-schien vinden ze zelfs een baan bijeen sponsorend bouwbedrijf.’’

lees verder op pagina 16

Veel animo voor Open Huis Coachingsproject Hfftig werptvoor jongeren eerste vruchten af

Dronken automobilistbotst tegen fietsster

Raam open; digitalecamera ontvreemd

Inbraak inschoolgebouw

door Gep Leeflang

APELDOORN – Ze kregen een inkijk-je in aaperotiek, de tientallen sin-gles die zaterdag naar Apenheulkwamen voor een workshop overpartnerkeuze. Wat heeft het nogvoor zin om je hobby’s door te ge-ven bij je datingbureau? Neem eenvoorbeeld aan de apen!Wat zoek je in een vent? Hij moetgezond zijn, je kunnen bescher-men en als het een beetje meezitlegt hij je in de watten. Je moetdus zeker weten dat hij daadwerke-lijk zo’n kanjer is. Neem de goril-la’s van Apenheul. Leider Bongowas overleden en zijn zoon Uzuriliet een borstroffel horen; machts-vertoon! ,,De vrouwen joegenhem vervolgens het hele eilandover om hem te testen. Hij bleeknog niet die sterke vent te zijn zo-als hij zich voordeed.’’De singles hangen direct aan de lip-pen bij bioloog Patrick van Veen.Het is in de natuur ongelijk ver-deeld tussen mannen en vrouwen,doceert hij. ,,Die mannen willenhun kwakje kwijt en er daarnaweer vandoor. De vrouwen mo-gen de zwangerschap doorlopen,het nageslacht op de wereld zettenen vervolgens nog jaren borstvoe-ding geven.’’ Alle reden dus omzo’n vent te misleiden in een po-ging hem aan je te binden. ,,Kijknaar de bonobo’s. Via een genitalezwelling laten apenvrouwen ziendat ze vruchtbaar zijn. Bij bono-bo-vrouwen houdt die zwellingaan, zodat de mannen niet meerweten wanneer ze precies vrucht-baar zijn. Dus blijft zo’n man dehele dag achter die vrouw aanlo-pen.’’ Mensen bedienen zich ook

van misleiding. Als vrouw scoor jebijvoorbeeld aantoonbaar betermet wat gezond aandoende lip-gloss, als man met wat haargel...,,Het prettigst is als de partnersheel erg op elkaar lijken’’, vervolg-de Van Veen. ,,Dan lijkt ook hetkind tenminste op de vader enmoeder en is er dus waarschijnlijkgeen slippertje geweest.’’ Het ineen partner zoeken van gelijkenisis dan ook door de natuur be-paald, zegt Van Veen. Datingbu-

reaus proberen partners te koppe-len via hobby’s en interesses. ,,Diefactoren blijken echter een mini-male rol te spelen bij onze partner-keuze. Onze natuur, de biologiespeelt een veel grotere rol. Datjouw schoenmaat zich goed ver-houdt tot die van je partner, kaneen basis zijn voor een stabiele re-latie.’’

zie voor een filmpje van deaapsnuffelende singleswww.destentor.nl

PvdA wil sociaalcontract metsportverenigingen

Zestienjarige jongenopgepakt in café

Winkeldief agressiefna diefstal drank

Lichaamskenmerken voorop: ‘Ik ruik meteen aan iemands haren’

Voeten belangrijker dan persoonlijkheid

AAPSNUFFELEN

Singles Nicole Barels (l) en MariëlleFlapper (m), kijken samen met Apen-heuls Anouk Ballot naar orang-oetanSandy. Bioloog Patrick van Veen do-ceert ondertussen apenwijsheden.

Singles

Nieuw systeem fietsenstalling hapert

Het ging toch altijd uitstekend?! Niemand wordt hier betervan behalve de leverancier van de apparatuur én de ambte-naar die weer werk heeft. Wouter

Kan iemand mij vertellen wat het voordeel van dit systeem is?Apeldoorner

Je krijgt ook een stickertje op je fiets en een plastic label vooraan je sleutelhanger. Dus als je je stickertje kwijtraakt dan hebje ook niks meer aan de plasticlabel... Dus moet je weer omeen nieuwe vragen... lekker milieubewust gemeenteApeldoorn! Burger

Onder grote aandacht van de pers snuffelden singles zaterdagaan de apen. Wat er van belang is voor het vinden van eenpartner, konden ze leren van bioloog Patrick van Veen.

FORUM

Zo reagerenlezers op

www.destentor.nl

Zo reagerenlezers op

esten

Patrick van Veen is bioloog, trainer,consultant en interimmanager. Hijschreef de boeken ‘Help! Mijn baasis een aap’ en ‘Dierbare collega’s,apenstreken op de werkvloer’.

Aapkenner

Pagina 14Nieuwbouw Reesink op Ecofactorij

� Apenheul is overspoeld met me-dia-aandacht nadat de Stentor aan-kondigde dat singles er zoudengaan leren van de apen.

� Een groot aantal Nederlandse me-dia besteedde er aandacht aan, va-riërend van Libelle tot Evers en Te-leacs wetenschappelijke radiopro-gramma Hoezo!

� Bridget Maasland paste het in voorhaar programma Hoe vind ik eenvent.

� Ook buiten de landsgrenzen prik-kelde het onderwerp de interessevan de pers.

� Zo hield Studio Brussel een inter-view, plande Q Music België een in-terview in en stuurde Het LaatsteNieuws België een fotograaf.

� De Wereldomroep pikte het onder-werp op en ook de Zwitsersetv-zender Schweizer Fernsehenklopte bij Apenheul aan.

� Nature Conservation Films hoopteafgelopen zaterdag exclusief aanwe-zig te kunnen zijn om een pilot temaken voor voor een eventuele se-rie voor National Geographic. Dieexclusiviteit werd niet verleend,maar Apenheul gaat praten overeen mogelijke serie.

� Apenheul werd verrast door eenongekende mediabelangstellingvanuit Duitsland. De workshop‘Dierbare Partners’ werd in de Duit-se pers zelfs omschreven als ‘aap-erotisch seminar’.

� Radio Berlin, Bild, persbureau DPA,Pro 7 en RTL Duitsland zijn eenkleine selectie uit de Duitse mediadie alles willen weten van de apen-wijsheden waar singles hun voor-deel mee kunnen doen.

� Apenheul constateerde dat hetniet verantwoord was om de Duit-se media samen met Nederlandsepers afgelopen zaterdag te ontvan-gen. Daarom wordt speciaal voorde Duitse pers nogmaals aan ‘aap-snufelen’ gedaan.

Agenda gemeenteraadDonderdag 14 oktober 201019.00 uur- Nota Grondbeleid 2010

21.30 uur- Tweede tussentijdse rapportage 2010

Bekijk de volledige agenda en de live uitzending van deze vergadering op www.apeldoorn.nl/gemeenteraad

Z U I D

C E N T R U M

K E R S C H O T E N

Mediahype

Pagina 15Kunstzinnige hightea in theepottenmuseum

Singles deden zaterdag bij Apenheul apenwijsheden op. Wat zijn de succesfactoren voor een goede relatie? BridgetMaasland (r) maakte opnames voor Hoe vind ik een vent. Op de achtergrond orang-oetan Sandy. foto Kevin Hagens

COLOFON

Bezoekadres Stadskantoor redactie: Vosselmanstraat 299 , ApeldoornHoofdkantoor: Laan van Westenenk 6, Apeldoorn

Redactie regio ApeldoornMarco van den Berg (chef), Ton van der Schouw (plv chef), Lex van Kooten, Cees Baars, Jarno Bleumink, Bert Felix, Maaike van Lunenburg, Gep Leeflang, David Levie, Jeroen Pol, Angelique Rondhuis, Johannes Rutgers, Henk van ’t Veen, Arnold Zweers.Bellen/schrijven naar redactiePostbus 795, 7301 BA Apeldoorn, telefoon 055 5388130, fax 055 5388144, E-mail: apeldoorn@destentor.nl

Sportredactie Martijn Krullaars (coördinator), Gert Kramer, Arnoud Heins. Tel. 055-5388117. E-mail: sportredactieapeldoorn@destentor.nl

Calamiteitennummerregioredactie (buiten kantooruren) 06 53400136

LezersredacteurNees Westerhout: telefonisch spreekuur dinsdag, woensdag en donderdag van 9-10.30 uur. Tel. 055-5389000. E-mail: lezersredactie@destentor.nl

Krant op internetwww.destentor.nl

AdvertentiesVerkoopteam Apeldoorn/Veluwe telefoon 055-5388334 E-mail: vtapeldoorn@destentor.nl

Proefabonnement: 088-0139960Vragen over abonnement: 088-0139960Krant niet ontvangen: 088-0139960

Meer informatie staat in hetalgemeen colofon elders in de krant

C E N T R U M

Pagina 16Handtekening én tekening in boek

A P E L D O O R N

Hecht maar niet te veelwaarde aan de persoonlijk-heid van je nieuwe vlam;kijk liever naar diens schoen-maat. Matcht die met de jou-we, dan is er perspectief.

www.destentor.nl Vrijdag 8 oktober 2010

29

Ravage ‘Sandy de sloper’ deels hersteld

APELDOORN – Zwembad Malkandermoet eind oktober een aantal da-gen dicht vanwege groot onder-houd. Beheerder Accres baalt vande tijdelijke sluiting, maar zegt opdeze manier juist de overlast zo be-perkt mogelijk te houden.Het bad in Apeldoorn-Zuid zitdicht van zondag 24 oktober 16.30uur tot woensdag 27 oktober 12uur. ,,We pakken een flink aantalzaken tegelijk aan’’, zegt Ac-cres-manager André Bruins. ,,Wecombineren groot onderhoud metjaarlijkse werkzaamheden.’’Er wordt onder meer gewerkt aande beweegbare bodem van hetwedstrijdbad, de verlichting en decoating (bekleding) van het speel-gedeelte. De zogenoemde perrons- de vloeren langs het bad - wor-den grondig gereinigd. ,,Vergelijkhet met thuis. Je hebt vuil dat wehier dagelijks wegspoelen, maareens in de zoveel tijd is het nodigdat je het ook wat steviger aan-pakt.’’Volgens Bruins is er geen acuteaanleiding om het bad te sluiten.,,Het zijn allemaal werkzaamhe-den die voorzien zijn. Je kan jevoorstellen dat we niet voor éénding de deur dicht willen doen,daarom sparen we het op.’’ Tweejaar geleden is ook zo’n onder-houdsronde gehouden, en in 2007werd die gecombineerd met de uit-breidingswerkzaamheden van Mal-kander.Accres vindt het ,,heel vervelend’’dat ze een aantal dagen ‘nee’ moetverkopen, zegt Bruins. ,,Voor be-zoekers die een dagje willen zwem-men, voor verenigingen die na-tuurlijk een bepaalde regelmaatwillen.’’ Accres denkt voor alle be-trokken partijen, waaronder ookde les- en schoolzwemmers, eenoplossing te hebben. ,,Doordat eronder meer ook ‘s avonds wordtdoorgewerkt is dit binnen de lasti-ge omstandigheden toch de meestideale situatie.’’

door Jarno Bleumink

APELDOORN – Steeds meerApeldoornse basisscholen schui-ven met traditionele schooltijden.De Vliegenier in de wijk Zuid-broek is meest recent overgestaptop een zogenoemd continuroos-ter. Zo’n rooster houdt in dat kin-deren de hele dag op school blij-ven. De lessen beginnen om 8.30uur en zijn om 14.30 uur afgelo-pen. Tijdens de middagpauze, dieeen half uur duurt, blijven de leer-lingen op school. De vrije woens-

dagmiddag blijft bestaan.Volgens directeur Ellen Muldertelt de overstap naar een continu-rooster een aantal voordelen. Zokomt er voor kinderen meer rustin de dag: zij hoeven tussen demiddag niet meer te haasten omvan school naar huis te gaan, eenboterham te eten, en dan snelweer naar school te gaan. Een an-der belangrijk punt is volgens Mul-der de verbetering van veiligheidrond De Vliegenier, die samenmet basisschool De Diamant huistin een noodgebouw aan de Symfo-

niestraat in Zuidbroek. De scholenverhuizen begin 2012 naar gebouwHet Kristal in Zuidbroek. Doordatkinderen van de Vliegenier ook inde middagpauze op school blijven,neemt het aantal verkeersbewegin-gen rond de school af. Daardoorneemt de veiligheid toe, zegt Mul-der. Tevens is de school eerder ‘uit’dan De Diamant, waardoor ookna schooltijd de verkeersdruk af-neemt. In Apeldoorn zijn ruimtien scholen die al langer via eencontinurooster werken.

Lees verder op pagina 33

Malkanderpaar dagendicht vooronderhoud

Scholen schuiven met schooltijden

door Johannes Rutgers

APELDOORN – Een bezuiniging opde openbare ruimte -onder meerstoepen, parken, plantsoenen- isvoorlopig van de baan. Een meer-derheid in de gemeenteraad wildaar pas over beslissen als er overtwee maanden een grondige, alge-mene discussie is geweest over detaken van de lokale overheid.Bijzonder is dat CDA en D66gisteravond in de gemeenteraadvoor die meerderheid zorgden. Indie vergadering moest de begrotingvoor de komende vier jaar worden

vastgesteld. Daarin is al voor 17 mil-joen euro aan bezuinigingen inge-boekt. De overige (minimaal) 13miljoen moeten worden gevondenvia een zogenoemde kerntakendis-cussie. Daarmee wordt principieelbepaald waar de prioriteiten vande gemeente Apeldoorn moeten lig-gen. Gisteravond kwam bij meerde-re besparingsvoorstellen de vraag te-rug of die niet vooruitliepen op diediscussie. Zo voerden meerdere par-tijen aan dat nu al snijden in hetbudget voor duurzaamheidsbeleid,zo’n voorschot is. Dat raakt im-mers een zeer prominente ambitievan Apeldoorn. De vijf coalitiepar-

tijen CDA, VVD, Pvda, D66 enChristenUnie betoogden evenwelzoals bij alle thema’s, dat er welis-waar nu alvast iets bezuinigdwordt, maar dat dat niets zegt overde uitkomst van de kerntakendis-cussie. Dat zou echter wel het gevalzijn bij een bezuiniging op het be-heer van de openbare ruimte, oor-deelden het CDA en D66 bij afwij-king. PvdA, VVD en ChristenUniewilden wel vasthouden aan dezebesparing. VVD om begrotingstech-nische redenen, volgens Christen-Unie valt de voorgestelde bezuini-ging wel mee.Schimmig bleef de discussie over

een korting op de Stichting Mondi-al. De politiek heeft min of meer af-gesproken dat subsidies op vereni-gingen en maatschappelijke instel-

lingen pas in de tweede ronde be-zuinigingen aan de orde komen.Mondial is als enige stichting ech-ter nu al de klos, voerde Groen-Links aan. Daartoe uitgedaagd wei-gerde CDA-leider Nathan Stukkertoe te lichten waarom juist hier-voor gekozen is. Opvallend, meen-de ook SGP, omdat de bezuinigingeen relatief zeer klein bedrag be-treft. Burgemeester De Graaf beëin-digde die discussie met het compro-mis dat binnenkort het werk vanMondial serieus geëvalueerdwordt.

Lees verder op pagina 31

Openbare ruimte voorlopig ontzienBEZUINIGING Eventueel besparen op onderhoud van groen en grijs later ter discussie

pagina 30Het Kristal krijgt vorm

APELDOORN – De ravage bleek gisteren nog gro-ter dan aanvankelijk leek. Orang-oetan Sandyhad in augustus uit seksuele frustratie een enor-me ruit van haar verblijf aan diggelen geslagen.Gisteren kon het glasbedrijf een nieuwe ruitplaatsen. De bijna vier meter hoge dubbele ruit

leek aanvankelijk alleen aan de binnenkant te zijnverwoest, maar nu blijkt dat ook de buitenstehelft problemen geeft en niet zomaar teruggezetkan worden.Daardoor moet het betreffende compartiment inhet orang-oetangebouw het even doen met een

enkele ruit. Volgens Apenheul is dat geen pro-bleem. ‘Sandy de sloper’ zit in een andere ruimteen de enkele ruit is volgens berekeningen ooksterk genoeg. foto Kevin Hagens

lees verder op pagina 37

pagina 33Vrije woensdagmiddag is heilig

� Geen enkele steun was er gister-avond voor het pleidooi van Ge-meentebelangen om af te zien vaneen bezuiniging op toezicht enhandhaving. Gemeentebelangenwil dat juist intensiever, maar on-der meer PvdA voerde aan dat al-leen strikte handhaving geen oplos-sing is voor alle problemen.

Alstublieft!Een spaarzegel voor

De Tuinen van Appeltern,Thermen Bussloo

of Kernie's Familiepark

SPAARZEGEL

DAGJE UIT AKTIE

pagina 40Drie galeries erbij

Handhaving

vrijdag 8 oktober 2010 www.destentor.nl

www.destentor.nl/apeldoorn regio | 37AP-B08R

vervolg van pagina 29door Gep Leeflang

APELDOORN – Akelig voor Apen-heul, dat de vijftig jaar oudeorang-oetanbaas Karl de potenteSandy seksueel niet meer weet tebehagen. Haar hormonale uitbars-ting in augustus kost het dieren-park circa achttien mille.Apenheul had er al rekening meegehouden dat het een duur geintjezou worden, maar de kosten blij-ken nog veel hoger dan verwacht.Sandy reageerde zich in een ver-nielzuchtige bui niet alleen af opeen ruit van haar verblijf, maarnam ook vier kleinere buitenra-men op de korrel met haar sterkevuisten. Die moeten stuk voorstuk worden hersteld.Weliswaar zijn het maar kleine ra-men, maar om ze te kunnen her-stellen moet onder meer een deel

van het metselwerk worden wegge-tikt. Het herstelwerk zal pas na hetseizoen worden uitgevoerd, omdater steigers moeten worden ge-plaatst en de gracht om hetorang-oetangebied moet wordenleeggepompt.Het is niet voor het eerst dat San-dy de technische dienst vanApeldoorn hoofdbrekens bezorgt.Ze is al jaren een doorlopendebron van ergernis. Niets lijkt opge-wasssen tegen haar vernielzucht.Vastgelaste moeren weet ze meteen monnikengeduld los te peute-ren en leidingen wist ze van demuur te trekken.Volgens Apenheul heeft Sandyeen geschikte vent nodig om haarin toom te houden. Het dieren-park hoopt op een relatie waar devonken vanaf spatten en die leidttot een zwangerschap. Dat zouhaar weer jaren zoet houden.

door Gep Leeflang

APELDOORN – ,,Een inventieve encreatieve manier van aandacht vra-gen, waarvoor we best waarderingvoor kunnen opbrengen’’, om-schrijft gemeentewoordvoerderToon Schuiling de reclamebordenvan Veldkamp At Home. Ze moe-ten echter wel weg.Gemeentelijke controleurs consta-teerden dat de reclame er op de

hoek van de Stationsstraat en Ka-naalstraat zonder vergunning isneergezet. Veldkamp anticipeert ermee op de situatie aan de Kanaal-straat, die wegens werkzaamhe-den open ligt. Leuk bedacht, zegtSchuiling, maar ‘verkeerstechnischte lastig’. De borden leiden de aan-dacht af van andere verkeersbor-den, waardoor de veiligheid in hetgeding is. Veldkamp is gisteren ge-maand de reclame weg te halen.

Hormonen van gefrustreerde Sandykosten de Apenheul achttien mille

Reclame te gevaarlijkdoor Lisanne Kort

APELDOORN – Dit weekeinde lopenTrees Broekers (52) en Marike vanMourik (39) samen met vierhon-derd deelnemers zestig kilometerin het wandelevenement: A Sis-ter’s Hope. Tijdens deze tocht vanAmersfoort naar Amsterdam ha-len de twee Apeldoorners ruim5500 euro op voor onderzoek naarborstkanker.Van Mourik besloot in augustus

2009 samen met haar muziekmaat-je, Trees Broekers, mee te doenaan het evenement. „Voor het goe-de doel. Want borstkanker treftéén op de acht vrouwen”. Haar ini-tiatief kreeg veel meer betekenisdan ze zelf dacht toen in oktoberbij haar de diagnose borstkankerwerd gesteld. „Nu loop ik mee alseen overlever, dat is toch wel ergironisch en raar”.Trees Broekers liep in 2008 al eenkeer de lange tocht, die ook ditjaar eindigt in het Olympisch Sta-dion in Amsterdam. „Mijn bestevriendin Yvon is overleden aanborstkanker en haar sterfdag vielin dit weekend. Dat was voor mijde reden om te lopen. De tocht iserg emotioneel beladen, iedereendie loopt heeft een eigen verhaalte vertellen”.Datzelfde jaar werd ook bij Broe-kers kanker geconstateerd, bij haar

in de buik. „Ik heb een grote buiko-peratie gehad. Marike en ik zijn‘overlevers’ van kanker, maar dat iseen relatief begrip. Bij de controlesis het altijd spannend: blijf ik hetook?”Al in januari besloten de twee inte tekenen voor de tocht van ditjaar. Van Mourik heeft dit jaar op31 mei haar laatste chemokuur ge-had. Samen zijn ze tussen haar ku-ren door aan het trainen geslagen.Broekers: „De trainingen warenook een uitlaatklep. Je hebt tochdezelfde ervaring en je weet echtwat de ander doormaakt”.De dames starten morgen onderde naam: I walk for life, geïnspi-reerd op het lied I run for life vanMelissa Etheridge. Van Mourik:„Het is gewoon een prachtig num-mer. Rennen kan ik niet meer,maar lopen wel. We gaan het sa-men redden dit weekend.’’

Trees en Marike traindentussen chemokuren door

WANDELTOCHT Op pad voor onderzoek naar borstkanker

Woninginrichting VAN DER LOOKoninginnelaan 101a, ApeldoornTel.: 055-5767685 - www.vdloo.nl

Garage F. VeenemanPrins Willem - Alexanderlaan 14377312 GB ApeldoornTel. 055-3555005www.garageveeneman.nl

Garage / Benzinestation ZuidOude Beekbergerweg 987331 HT ApeldoornTel. 055-5334275Specialist in alle merken Voor een betrouwbare occasion

Car Wash Kleiboer BVSleutelbloemstraat 697322 AJ ApeldoornTel. 055-3668825www.carwashkleiboer.nl

Apeldoorn & BloemzaadVerkeersopleidingen Wilmersdorf 27327 AC ApeldoornTel. 055-3666610www.apeldoorn-bloemzaad.nl

Bovag Auto Bovag Autowas

Bovag Rijschool

Trees Broekers (links) en Marike van Mourik (rechts) afgelopen zondag tijdens een training. foto Marike van Mourik

Pas op! Een half dozijn borden attendeert op opruiming. foto Gep Leeflang

Sandy sloopt een steen uit de randvan haar eiland. foto Apenheul

Twee Apeldoornse vrouwenlopen dit weekeinde mee tij-dens A Sister’s Hope, eenwandeltocht voor onder-zoek naar borstkanker. Zijoverleefden zelf kanker.

Binnenland4 | Dinsdag 25 maart 2008 de Stentor GO-A04

Z ie hem daar middenin de nacht staan op het Cater-plein, het warm kloppende uitgaanshart vanApeldoorn, tussen de talloze café’s met hun uitbundige

neonreclames, lurkend aan zijn mondharmonica, bierdrin-kend, lachend, swingend. Willem de Muzikant. Het is van-nacht zíjn nacht, want jong Apeldoorn luidt het weekeinde in,viert feest en flirt, en dat wenst Willem te omgeven met mu-ziek.Hij vindt het heerlijk onder mensen te zijn - zelfs als daarvoormoet worden ‘overgewerkt’ - maar beseft ook als geen anderdat publiek dat ’s nachts uit zijn bol gaat en zich overgeeft aande spiritualiën goed van geven is. Inderdaad, al snel stapelende euromunten zich op in Willems petje. Als dank speelt hij

‘verzoeknummers’ en maaktdan samen met uitgelaten jonge-ren dynamische dansjes.Willem de swingende, de mandie zesenvijftig jaar geledenwerd geboren in Bloemendaalals Willem Derksema, die op-

groeide in Den Haag, Leiden en Meppel, die cum laude slaag-de op de hbs en die autodidactisch kunstenaar was in Amster-dam, herinnert zich maar al te goed de tijd dat hijzelf jongwas. Ook hij ging toen uit zijn dak, dronk sloten bier en vreedat het een lust was. Daarna deed hij wat veel jongeren van nunog zullen doen: hij trouwde en werd vader.Misschien zou hij nog getrouwd zijn, als zijn eerste officiëleverbintenis met de vrouw die hij adoreerde een succes was ge-worden. Misschíen, want de zucht naar avontuur, vrijheid enonafhankelijkheid zit Willem in het bloed. En die ‘verslaving’moest in zijn ogen wel leiden tot veel verschillende relaties,ontmoetingen, ontdekkingen, zwerftochten langs dorpen, ste-den en landen, persoonlijke crises, spirituele inzichten, cathar-sis en uiteindelijk tot een verblijf op straat.„Ik heb in mijn leven alle angsten onder ogen gezien. Uiteinde-lijk bleef er één over: overleven op straat. Daar moet je lef voorhebben. Ik heb die laatste angst overwonnen. Ik voel me nuvrij.” Vrij zonder routinematige verantwoordelijkheden, zon-der belastingen en hypotheken én zonder ‘schoonmoeder opzondag’, maar mét daklozen als broeders en familie en met alsextraatje bovenop zijn uitkering de opbrengsten van zijn gele-genheidsconcerten.Op het Caterplein trekt hij nog eens flink aan zijn harmonica.Naarmate de nacht verstrijkt worden de gulle gaven steeds gul-ler. Tegen het ochtendgloren steekt Willem zijn duim op. Terbegroeting van een mooi resultaat van muzikaal overwerk,van een nieuwe vrije dag en een nieuwe lente, die hij preciesvanaf vandaag voor de zevenenvijftigste keer gaat beleven.

APELDOORN – De helft van alle au-toschadegevallen wordt veroor-zaakt in de eerste of laatste vijf mi-nuten van de autorit.Dat blijkt uit voortdurende analy-se van alle schademeldingen uitge-voerd door de grootste verzekeraarop dit gebied, Centraal BeheerAchmea.De verzekeraar heeft daarom on-derzoek laten doen naar mogelijkeoorzaken.

Uit dat onderzoek komt naar vo-ren dat automobilisten met van al-les en nog wat bezig zijn net navertrek of vlak voor aankomst endaarom niet bewust bezig zijn metautorijden.Zo doet 60 procent van de automo-bilisten de gordel aan of uit net nahet wegrijden of vlak voor aan-komst, is een kwart bezig de hon-ger te stillen of dorst te lessen.Een op de vijf automobilisten isdruk doende met het instellen vande TomTom.Ook het opsteken van een sigaret(18 procent) of het installeren vande telefoon (13 procent) zijn zaken

die we liever tijdens het rijden lij-ken te doen dan voor vertrek. Ver-der hangt een op de tien automo-bilisten binnen vijf minuten al aande telefoon voor het voeren vaneen eerste gesprek, of verstuurteen sms (5 procent).Gedurende het verdere verloopvan de rit blijft de automobilistmet veel andere zaken bezig danmet rijden. Iedereen heeft wel

eens van die momenten dat je jetijdens het autorijden ineens reali-seert dat je aan het autorijden was,maar met je gedachten mijlenverzat. Of omdat je wordt afgeleiddoor iets anders.Van de ondervraagden geeft meerdan de helft aan afgeleid te wor-den door zijn of haar gedachten,een kwart door dingen die zij zienen een op de vijf is bezig met ande-re dingen, zoals het verwisselenvan een cd.Gevraagd naar factoren die dekans op een ongeluk vergroten isiets meer dan de helft van de auto-mobilisten (53 procent) zich ervan

bewust dat andere dingen doen tij-dens het rijden die kans vergroot.De helft ziet bumperkleven alseen potentieel gevaar en eenkwart denkt dat geen richting aan-geven het rijden gevaarlijkermaakt.Anderzijds hebben we steedsmeer toeters en bellen in de autoom de veiligheid te vergroten.Zo is driekwart van de personen-auto’s inmiddels uitgerust met eenairbag, beschikt 57 procent overABS en heeft bijna 40 procent eennavigatiesysteem, wat ook gezienwordt als vergroting van de veilig-heid.

W aar nu de directie is ge-huisvest, woonde ooitWim Mager, in het hart

van het apenpark dat hij bedachten oprichtte: Apenheul.Zijn ideeën werden in de jaren ze-ventig als totaal absurd be-schouwd. De dierentuinwerelddeed verwoede pogingen om hemtegen te houden.Mager bleef echter bij zijn plan-nen en kreeg voet aan de grond inhet Apeldoornse park Berg enBos.Eerst op kleine schaal in de voor-malige Bloemenhal en toen bleekdat de aapjes geen vingers en neu-zen van bezoekers afbeten, mochthij verder op grotere schaal. Hijkreeg van de gemeente toestem-

ming een gorilla-eiland te realise-ren, het hart van het huidige Apen-heul.Al anderhalf jaar voordat dit in1976 klaar was, huisvestte Mager inhet diepste geheim een aantal go-rilla’s in een oude schuur. Af entoe gingen de verzorgers op eenrustige plek in het park wandelenmet zes jonge gorilla’s. Als onver-hoopt een wandelaar dat zag,werd hem op het hart gedruktvooral niets te verklappen.Mager bewees zijn gelijk. Hij bouw-de Apenheul uit tot een dieren-park met internationale faam.Toen dat eenmaal op de rit stond,verloor hij zijn interesse en sloothet boek in Apeldoorn.In het Franse Romagne, deed hijhet kunstje nog wel een keer overop verzoek van een provinciale

overheid. Mager verwezenlijkte ereen kleinere kopie van Apenheul:La Vallée des Singes.In 2000 keerde hij terug naar Ne-derland. In het Achterhoekse Sil-volde hield hij in zijn verbouwdeboerderijtje nog korte tijd eenpaar aapjes in een speciaal ge-bouwd verblijf.Apen waren zijn passie. Anderhalfjaar voor zijn dood bekende Magerzelfs dat hij misschien wel lievereen aap als buurman zou hebbendan mensen. In een apengroep isalles eerlijker georganiseerd dan inde mensenmaatschappij, legde hijuit.Apenheul overweegt Mager teeren met een permanente exposi-tie. Plannen daarvoor werden eer-der dit jaar al gemaakt voordat be-kend werd dat Mager ziek was.Directeur Bert de Boer noemt deApenheul-oprichter een ‘revolutio-naire vernieuwer en een absolutepionier’.Hij is blij dat de ‘fanatieke perfec-tionist’ zijn ‘briljante idee’ doorzet-te.

op STRAAT door Arvid van der Wolf

Wim Mager realiseerde in het Franse Romagne een kleine kopie van Apenheul. Ooit voor zijn ideeën verketterd, la-ter bejubeld. Apenheul-directeur Bert noemt de zondag overleden Mager een pionier. foto Tom van Dijke

Begin en eind autorit het gevaarlijkst

BenZeker.nl vergelijkt en helpt u op weg!

De goedkoopste zorgpolis van Nederland?

‘Ik heb in mijn levenalle angsten onderogen gezien’

NECROLOGIEWim Mager1940-2008

door Gep Leeflang

Grondlegger van Apenheul was eenrevolutionaire vernieuwer van dierentuinen

De Nacht van het Caterplein

Automobilist is met vanalles en nog wat bezigtijdens het autorijden.

Ze verklaarden Wim Magervoor gek, toen hij apen wil-de laten loslopen tussen hetpubliek. Hij zette toch door.

De redactie van de Stentor volgde in de afgelopen weken een daklozedie in Apeldoorn op straat leeft. Vandaag de tiende en laatste aflevering:Willem en de Nacht van het Caterplein.

Gedachten leiden meer dande helft van deondervraagden wel eens af.