NR. 12 02 JUL 2016NR. 04 16 MRT 2019

Daisy Mertens beste leraar van

de wereld?

Lerarenbeurs: ‘Dat papiertje geeft me zelfvertrouwen’

NOS volgt en filmt juf Yvonne

vanwege werkdruk

Passend onderwijzen, dat is jouw drive.Daarom is het belangrijk je te blijven ontwikkelen, met skills én wetenschappelijke kennis op basis van de laatste inzichten.

Ontdek wat er mogelijk is met een Master Educational Needs van het Seminarium voor Orthopedagogiek (SvO).

Kijk op www.men.hu.nl

JIJ ZETDE LEERLINGCENTRAAL.

inhoud

4 De klas8 Column Loek Schueler19 Column Martin Bootsma20 Vraag antwoord23 Column Vera Koppenrade29 Column Esther Singer30 Berichten32 Agenda36 Cursussen39 Contact CNV Onderwijs

6 ‘Nutteloze administratie is tijdverspilling’Eerste kliko-opbrengst werkdruk aangeboden aan Slob

12 €96 miljoen voor werkdrukverlichting Minister Slob keert fl ink deel werkdrukgelden eerder uit

14 ‘Wij kijken wat een kind wèl kan’ Drentse school past aanbevelingen passend onderwijs al toe 16 ‘Ik wil kinderen autonoom leren denken’ Daisy Mertens mogelijk beste lerares van de wereld

24 ‘Met master op zak voel ik me zichtbaarder’ Lerarenbeurs weer aan te vragen vanaf 1 april

26 ‘Wees zelfb ewust en maak keuzes’ Werkdruk belangrijkste discussiepunt op hbo-congres

34 Een goed schaker is geen betere leerling Nieuwe onderwijsmythes ontkracht

Juf Yvonne over werkdruk op NOS online‘ Deze button staat voor mij voor een fantastisch beroep’

24

34

rubrieken

03030303 Colo

fon

Schooljournaal is een uitgave van CNV Onderwijs, onderdeel van CNV Connectief Oplage: 55.000 exemplaren Redactieadres Postbus 2510, 3500 GM Utrecht, tel. 030 751 10 03 E-mail schooljournaal@cnv.nl Website www.cnvonderwijs.nl/schooljournaal LinkedIn www.cnvonderwijs.nl/linkedinHoofdredacteur Loek Schueler Redactie Edwin van Baarle, Jacqueline Bot (eindred.), Ciska de Graaff (eindred.), Anouk van der Graaf, Peter Magnée (eindred.) Secretariaat Jobien Goldberg Medewerkers Martin Bootsma, Ruud van Diemen, Marjolein Hammink, Vera Koppenrade, Eva Naaijkens, Susan van Raamt, Esther Singer. Omslagfoto Gerrit Boer Vormgeving & productie: FIZZ | Digital Agency & Ten Brink Uitgevers Abonnementen € 150,– per jaar. Personeels- en zakenadvertenties Opgeven bij Recent t.a.v. Ray Aronds (ray@recent.nl), Postbus 17229 1001 JE Amsterdam, tel. 020 330 89 98. Personeelsadvertenties kunnen worden opgegeven tot uiterlijk dinsdag 14.30 uur. Prijzen vanaf € 106,- excl. BTW.

de klas

Even zwaaien, schreeuwen en gek doen om de start van de I Love Onderwijs-actieweek van CNV Onderwijs tegen de werkdruk kracht bij te zetten. Dat lieten de leerlingen van juf Laura Hamoen (groep 7A) op basisschool De Rank in Vianen zich geen twee keer zeggen.

Lawaaimomentje

04

Foto: Theo Peeters

050505

Teveel taken en verplichtingen die scholen opgelegd worden vanuit de samenleving; te grote klassen en te weinig handen; te weinig vertrouwen in de professionaliteit van de leraar, waardoor er teveel (administratieve) verantwoording moet worden afgelegd; de tijd die het kost (en vaak ook nog te weinig) voordat een kind met leerachterstand of gedrags-problemen adequate hulp kan worden geboden. Deze vier categorieën waren voor leraren, schoolleiders en oop’ers in het primair onderwijs de belangrijkste veroorzakers van werkdruk die CNV Onderwijs de afgelopen weken tijdens schoolbezoeken heeft verzameld in de kliko’s van de werktruck. De belangrijkste vraag daarbij: ‘Hoe ga je om met werkdruk en hoe kan de werkdruk verlaagd worden?’

KERNTAKENVorige week donderdag werden de eerste verzamelde grieven overhandigd aan minister Slob van Onderwijs. Terug-kerende wens en ook overgedragen aan de bewindsman: serieuze werkdrukverlichting, zodat het personeel zich kan concentreren op haar kerntaken. CNV Onderwijs-voorzitter Schueler liet zich bij haar bezoek aan de Hoftoren vergezellen door pabostudent Cas Wolters, deelnemer aan het tv-programma Heel Holland Bakt! en de voorzitters van CNV Schoolleiders en de stuurgroep OOP van de bond, Rijk van Ommeren en Marlinde Bredewout. ‘Basisscholen worden overladen met maatschappelijke pro-blemen. Radicalisering, loverboys, het onderwijs moet er op letten en oplossen. Dat werkt verstikkend’, lichtte Schueler

de wens van het personeel toe om hun eigenlijke werk te kunnen doen. Slob gaf aan het pad naar werkdrukverlichting te blijven volgen. Hij vindt dat scholen niet moeten worden overladen met extra taken die vanuit maatschappelijke problemen worden opgelegd.

VEEL ONDUIDELIJKMenig (aankomend) leraar is het schrijven van uitgebreide verslagen een doorn in het oog. Zo ook bij Wolters die een pleidooi houdt nutteloze administratie te stoppen. ‘Tijdver-spilling’, houdt hij de minister voor. ‘Veel zaken kan je beter bespreken. Zo bouw je ook een band op met de leerling.’ Slob herkent het beeld. ‘Een zus van mij is onderwijsassis-tent. Het is goed om vanuit de basis te horen wat personeel meemaakt. Als administratieve taken als nutteloos worden gezien, moet je ze niet doen. Je moet je altijd afvragen wat doen we, waarom doen we het en is het verplicht? Er blijkt nog veel onduidelijkheid over wat wel en niet moet. Daarover komt een handboek.’Om te benadrukken dat het Slob menens is met het verlagen van de werkdruk in het primair onderwijs krijgen scholen het extra geld voor werkdrukvermindering eerder uitgekeerd (zie pagina 13). Schueler: ‘Dat is mooi. Maar ik blijf zeggen dat de minister structureel moet investeren in onderwijs.’ De komende maanden rijdt de werktruck nog door heel Nederland. Wil je dat wij ook bij jou langskomen, meld je dan via www.cnvonder-wijs.nl/werktruck of deel je klachten ter plekke online.

Eerste kliko-opbrengst werkdruk voor minister Slob

nieuwsFoto: H

ans Kouw

enhoven

06

Loek Schueler, Cas Wolters, Marlinde Bredewout en Rijk van Ommeren overhandigen minister Slob de verzamelde werkdruk.

‘ONDERWIJS EN RENDEMENT, DAT GAAT NIET SAMEN’ Nu de eerstejaars op één hand zijn te tellen, stopt de Vrije Universiteit in Amsterdam met het aanbieden van de studie Nederlands. Het zou niet langer rendabel zijn om de opleiding aan te bieden. ‘Een alarmerend signaal’, vindt Susanne Thomas (34), docent Nederlands op het Roc van Flevoland in Almere. ‘Het zou niet moeten gaan om rendement.’ Volgens haar is het een trend. ‘Talen staan immens onder druk. In het voorge-zet onderwijs en mbo verdwijnen de vakken Duits en Frans.’ De beslissing van de VU komt daarom niet als een verrassing voor haar, maar ze hoopt wel dat het een incident is. ‘We moeten bedenken wat voor waarde scholing en het vak Nederlands hebben in onze samen-

leving. Onderwijs valt niet te regelen via marktwerking.’ Nederlands is voor haar één van de kernvakken die horen bij ons nationaal erfgoed. Want minder neerlan-dici voor de klas op de pabo’s en tweedegraadslera-renopleidingen, heeft ook schadelijke gevolgen voor de kwaliteit van het Nederlands in het primair en voort-gezet onderwijs. ’Het huidige beleid werkt verschraling van onderwijs in de hand en dat is zonde.’ Minister Van Engelshoven heeft de Koninklijke Nederlandse Akade-mie van Wetenschappen (KNAW) gevraagd onderzoek te doen naar de verminderde populariteit van de studie. Komende zomer wordt een advies verwacht hoe het aantal studenten weer kan toenemen.

‘Niemand mag hier in zijn eentje mee worstelen’‘Toen ik er op mijn twaalfde achter kwam dat ik homo was, was ik doodsbang om daarvoor uit te komen’, zegt de 16-jarige Justin Hermsen, leerling uit 4vwo op het Rembrandt College in Veenendaal en kersvers Youth Pride-ambassadeur, de jeugdbeweging van Pride Amsterdam. ‘Ik heb lieve ouders, maar homo zijn wijkt toch af van “de norm”. Ik wil leerlingen helpen die worstelen met hun identiteit.’ Hij zet zich op school dan ook iedere dag in voor de acceptatie van zijn mede-LHBTI-leerlingen. ‘Het is goed dat het onderwerp besproken wordt. Negatieve geluiden zijn er nu eenmaal. Ga daarover op een leuke, rustige manier in gesprek. Dan begrijp je elkaar beter.’ Hij hoopt dat zijn boodschap ook weerklank vindt bij docenten. ‘School is een plek waar je jezelf leert ontdekken. Het helpt als docenten als vanzelfspre-kend met LHBTI omgaan en niet laten blijken dat hetero de ‘standaard’ is. Als ambassadeur van Youth Pride wil hij met die boodschap langs scholen door het hele land. ‘In

heel wat kringen wordt er nog altijd niet over gesproken. Maar niemand, zoals ik vroeger, mag hier in zijn eentje mee worstelen.’

Foto: Raphaël D

rent

07070707

I Love OnderwijsCNV Onderwijs is de komende tijd nog actief met de campagne I Love Onderwijs. Het varieert van bezoeken met onze werktruck aan scholen om voorbeelden van werkdruk in de kliko’s te verzamelen (de eerste zijn aan minister Slob overhandigd, zie pagina 6), tot een lawaai-momentje op scholen om aandacht te vragen voor de afgelopen actieweek (zie pagina 4) en een NOS-reportage over kaderlid en leerkracht Yvonne Uiterwijk Winkel (voor NOS online), die voor de camera uitleg geeft over werkdruk. En passent legt ze uit dat enthousiasme voor het beroep aanstekelijker werkt voor jongeren om voor

het vak van leraar te kiezen dan steeds maar weer staken. Dat de met buttons, posters, flyers, hartjessnoepjes en boomerangkaarten omgeven eigenzinnige koers, met ook nog een actie op het Binnenhof op Valentijnsdag, niet zonder resultaat is, blijkt uit de €96 miljoen aan werkdrukgelden die minister Slob op aandringen van CNV Onderwijs eerder beschik-baar stelt aan scholen (zie pagina 13). Kijk voor eerdere en komende activiteiten op de tijdlijn op www.samenvoorgoedonderwijs.nl.

IONDER

WIJS

We houden van het onderwijs en zijn trots op ons werk, waarmee we de basis leggen voor onze samenleving. Om ons vak te kunnen blijven uitoefenen, hebben we ruimte, vertrouwen en waardering nodig. Het vak moet snel weer aantrekkelijker worden.

www.samenvoorgoedonderwijs.nl

Stop met (nieuwe) regels die ons veel tijd en energie kosten

Zorg voor betere carrièremogelijkheden

Investeer in voldoende personeel om goed onderwijs te kunnen geven

IONDER

WIJS

08

10

Blijvend investeren

de voorzitter

08

Met onze campagne I love onderwijs maken we iets heel duidelijk: wij houden van onderwijs, maar er moet wel wat gebeuren om het werk weer aantrekkelijk te maken. Dus daarom vraagt CNV Onderwijs op een positieve manier aandacht voor onze mooie sectoren en om blij-vend te investeren in personeel, carrièremogelijkheden en minder regels. De afgelopen week hebben wij onze actielijnen voortgezet. Om maar eens te beginnen in het hbo. Eind vorig jaar had CNV Onderwijs een stevig gesprek met minister Van Engelshoven, onder meer over het betrekken van personeel bij haar beleid rondom prestatiedruk en bindend studieadvies. Afgelopen week legde ze in een filmpje het volgende vast: ze gaat werkgevers aanspre-ken om meer vaste aanstellingen te realiseren en ze doet een oproep om als personeel per instelling aan te geven en te bespreken wat er nodig is om de werkdruk aan te pakken. Een steun in onze rug om te zorgen dat de cao-afspraken voor hbo en universiteiten ook echt uitgevoerd worden.Daarnaast heeft CNV Onderwijs in ieder gesprek met minister Slob aangedrongen op investeringen in extra aanpak van werkdruk in het primair onderwijs. Het was dan ook goed nieuws dat er komend schooljaar €96 miljoen eerder beschikbaar komt voor de aanpak van werkdruk. Scholen kunnen deze extra middelen in het schooljaar ’20-’21 meteen inzetten. Dit is keihard nodig. Net als het snel aanpakken van onnodige romp-slomp. Wat intussen is opgehaald met onze kliko’s, heb-ben we onlangs met een paar leden aangeboden aan minister Slob (zie pagina 6). Hij zal rondom passend onderwijs snel komen met een helder overzicht wat wel en niet moet vanuit ‘Den Haag’. Wij zullen scherp bewaken dat vervolgens ook wordt doorgepakt, zodat de juiste ondersteuning zo snel mogelijk op de juiste plaats komt. Onze werk-truck rijdt voorlopig door. Afgelopen week waren wij op scholen in Assen, Hardenberg en Naaldwijk. Het verzamelen gaat gewoon door. Wij blijven jullie signalen onder de aandacht brengen van de politiek en wat er verder nodig is om hier iets aan te doen. Want de werkdruk is niet zomaar weg.

Foto

: Kje

ll P

oste

ma

slomp. Wat intussen is opgehaald met onze kliko’s, heb-ben we onlangs met een paar leden aangeboden aan minister Slob (zie pagina 6). Hij zal rondom passend onderwijs snel komen met een helder overzicht wat wel en niet moet vanuit ‘Den Haag’. Wij zullen scherp bewaken dat vervolgens ook wordt doorgepakt, zodat de juiste ondersteuning zo snel mogelijk op de juiste plaats komt. Onze werk-truck rijdt voorlopig door. Afgelopen week waren wij op scholen in Assen, Hardenberg en Naaldwijk. Het verzamelen gaat gewoon door. Wij blijven jullie signalen onder de aandacht brengen van

Foto

: Kje

ll P

oste

ma

Loek SchuelerVoorzitter CNV

Onderwijs

VCPO Noord-Groningen zoekt een

directeurCBS De Regenboog

& CBS Hendrik de Cockschool (0,8 fte in Leens & Ulrum)

en een

directeurSWS De Zoutkamperril(0,6 fte in Zoutkamp)

Miriam Valk-Koenders www.beteor.nl

wil jij je geloof en onderwijstalent inzetten?Kijk op interserve.nl/onderwijs

of mail mij op lisette.bonk@interserve.nl

Bij het dichtgaan van een school komt veel kijken, of het nu gaat om definitief sluiten of om een fusie. Steeds meer leraren belanden in zo’n proces. Daar is nog niet veel over geschreven, terwijl er meer bij komt kijken dan vooraf valt te bedenken. Er wordt vaak teruggekomen op eerder gemaakte beloftes, er worden ad hoc beslissingen genomen en er moet worden omgegaan met primaire reacties van ouders. En niet te vergeten: de eigen gevoelens van het team en de schoolleiding. Help! Onze school gaat sluiten leest als een handreiking voor iedereen die te maken krijgt met sluitende of fuserende scholen. Uitgever Leuker.nu, prijs €33,42. ISBN 97894 63672 405

Handleiding sluitende en fuserende scholen

Advertentie

Advertentie

MasterLeren en Innoveren

MasterPassend Meesterschap

Word jij ook teacher leader?

Word expert in gedrag en leren!

Voor info en data zie:www.lereneninnoveren.nl

Voor info en data zie:www.masterpassendmeesterschap.nl

Kom naar de voorlichting in

Utrecht!

‘Staken heeft ons zeker verlichting van de werkdruk gebracht, maar is dit de manier om jongeren enthousiast te maken voor ons beroep?’ Yvonne Uiterwijk Winkel, leerkracht op basisschool De Regenboog in Noordscheschut en haar collega’s twijfelden. ‘Een oud-leerling zei laatst: “Moet ik dit vak wel kiezen. Jullie hebben het toch heel druk en krijgen slecht betaald?” Sinds Valentijnsdag lopen we hier bewust rond met de button I Love Onderwijs. En als kinderen ons vragen waarom, dan zeggen we: “Omdat we zo’n fantastisch beroep hebben.” Mooi dat de NOS dat kon registreren.’

Yvonne Uiterwijk Winkel: ‘NOS volgde mij een hele dag om in beeld te brengen wat ons werkdruk geeft.’

‘Enthousiasme voor beroep motiverender

dan staking’

primair onderwijs

10

Wij willen als team laten zien en uitdragen hoe mooi ons vak is. Hoe geweldig het is om elke dag weer met een groep kinderen te werken,

die je de mooiste dingen kunt leren.’ Leerkracht van groep 8 op de Drentse school, Yvonne Uiter-wijk Winkel (34) heeft de afgelopen weken met haar collega’s veel gesproken over de komende stakingen. Gaan we meedoen? En wat zijn dan de voors en tegens? ‘Wij hebben dat echt afgewogen en besloten dat de tegenargumenten veel zwaar-der wegen. We hebben het afgelopen jaar al veel geld extra gekregen. Voor onze dorpsschool met tweehonderd leerlingen hebben wij een dag in de week iemand vrijgeroosterd om de slimmere kinderen uit alle groepen verdiepingsopdrach-ten te geven. Dat noemen we de Denktank en dat valt onder mijn verantwoordelijkheid. Een extra leerkracht neemt op die dag mijn klas over. Ook hebben we twee remedial teachers kunnen aanstellen. Het geeft ons als team het gevoel dat we weer aan de behoeftes van kinderen kunnen voldoen. Dat we onze handen vrij hebben en tijd om les te geven zoals we dat graag doen. We heb-ben kinderen in het afgelopen jaar zien groeien en genieten van de extra individuele hulp die we nu kunnen bieden. We hebben ons werkdrukgeld echt goed ingezet. Dat betekent natuurlijk niet dat onze problemen nu zijn opgelost.’

ZIEK VOOR DE KLASDat Uiterwijk Winkel vorige week werd gebeld door de NOS voor een item over scholen die last ondervonden van het lerarentekort kwam als geroepen. ‘Ze wilden voor NOS online een leer-kracht de hele dag volgen om duidelijk te maken wat personeelstekort doet met een team en de school. Ook wilden ze dat we lieten zien wat ons werkdruk geeft. Als school wilden wij hier graag aan meedoen, want we hebben regelmatig leer-krachten die ziek voor de klas staan. Die om 15 uur naar huis gaan omdat ze helemaal op zijn en direct hun bed induiken. Daardoor blijft er veel werk liggen en wordt de werkdruk hoger. Want ja, als wij ons ziekmelden is er geen vervanging. Dat heeft al een aantal keren geleid tot het naar huis sturen van klassen en dat is iets wat geen leerkracht wil. Het is ook een van de redenen waarom wij vinden dat actie nog steeds nodig is, want er zijn domweg te weinig leraren. Maar niet

door te staken. Ja, er zijn problemen, maar we hebben ook een fantastisch vak, en dat wilden we via de NOS aan heel Nederland laten zien.’

KRITISCHE VRAGEN‘Een journalist en een cameraman hebben mij gevolgd vanaf mijn aankomst op school tot het moment dat ik naar huis ging.’ Uiterwijk Winkel somt op: de dagopening, de spellingstoets, de taalles, de natuurles. ‘Ze hebben mij ook gefilmd tijdens de voorbereiding, het nakijkwerk, de pauze, tijdens een zorggesprek met de ib’er en in overleg met de directeur. Ik kreeg kritische vragen over de werkdruk, het lesgeven op ver-schillende niveaus, hoe lang mijn werkdagen zijn en hoe het zit met commissies en werkgroepen. Daarnaast wilden ze weten waarom wij niet staken, waar wij het zo druk mee hebben, wat er nog moet gebeuren om de werkomvang te ver-minderen, of de werkdruk de afgelopen tien jaar is gestegen en of er al iets aan is gedaan. Ik heb geprobeerd om niet te klagen, maar juist te laten zien hoe mooi ons vak is, en dat het dan jammer is dat we met passend onderwijs aanlopen tegen een enorme hoeveelheid bureaucratie. Al die bewijslast die je moet leveren voordat je geld krijgt om een kind de nodige zorg te geven. Het is echt absurd.’

KWALITEIT ACHTERUITToen de NOS-ploeg weg was, werd ’s avonds bekend dat minister Slob een deel van de werk-drukgelden eerder over de scholen wil verdelen. Uiterwijk Winkel: ‘Dat is bittere noodzaak. Het is niet alleen slecht om een uitgeputte leerkracht voor de groep te hebben, er is ook helemaal geen ruimte om een studie of cursus te volgen. Ook van collegiale consultatie komt nauwelijks nog iets terecht, want dan heb je invallers nodig. Kortom: door het lerarentekort dreigt de kwaliteit van het onderwijs achteruit te gaan. De miljoe-nen die nu vrij komen zullen zeker iets doen aan het verlagen van de werkdruk, omdat we extra handen kunnen inhuren die ons ondersteunen in de klassen. Maar of het mensen zal motiveren om leraar te worden? Daar is meer voor nodig. Enthousiasme voor het beroep werkt in ieder ge-val beter dan de zoveelste staking. De campagne I Love Onderwijs van CNV Onderwijs straalt dat uit.’

Tekst: Peter Magnée Foto: Gerrit Boerprimair onderwijs

11111111

‘

12

ProQualis is dé opleider voor ambitieuze schoolleiders in Nederland. Wij weten als geen ander hoe veelzijdig en dynamisch het onderwijs de laatste jaren is geworden.Dat vraagt om goed opgeleide schoolleiders met een brede, integrale kijk op hun organisatie.

ProQualis is een samenwerking tussen de voormalig Magistrum partners Avans+ en iPabo.

MEER WETEN?Bekijk onze website of neem contact op via 076-5258896 of info@proqualis.nl.

proQualis, dé opleider voor schoolleiders van morgen

www.proqualis.nl

adv PQ 200x285.indd 1 06-03-19 16:39

De nood is hoog in het onderwijs. Met deze kasschuif van €96 miljoen kan het pri-mair onderwijs op korte termijn aan de slag. Dit helpt meteen. De teams kunnen

bij wijze van spreken morgen al gaan regelen wat nodig is voor volgend schooljaar om de werkdruk aan te pakken’, klinkt CNV Onderwijsvoorzitter Loek Schueler enthousiast. ‘Wij hebben flink gelobbyd om dit geld al komend schooljaar los te praten en niet pas in 2021. Dit is wat onderwijs nu nodig heeft. We lossen er niet het lerarentekort mee op, maar het is een stap in de goede richting. Alle beetjes helpen. Werkdruk is een van de grootste frustraties in het on-derwijs. Dat blijkt uit alle bezoeken die wij afgelopen periode hebben gedaan met onze werktruck.’

WENS In het werkdrukakkoord, dat begin vorig jaar werd gesloten, werd extra geld beschikbaar gesteld, oplopend tot €430 miljoen in 2022. Dit schooljaar is er €237 miljoen beschikbaar. Aanvankelijk zou dat bedrag voor 2019-2020 hetzelfde blijven, maar Onderwijsminister Slob heeft nu besloten dat er toch €96 miljoen bij komt. Scholen kunnen er vakdocenten (voor gymnastiek of handvaardigheid), onderwijsassistenten of conciërges voor aannemen. Hij komt daarmee tegemoet aan de wens van CNV Onderwijs om extra geld eerder beschikbaar te stel-

’We zijn heel blij met het besluit van minister Slob

om een flink deel van de werkdrukgelden naar

voren te halen. Den Haag snapt eindelijk dat er nu

iets moet gebeuren’, zegt CNV Onderwijsvoorzitter Schueler. ‘Teams kunnen

direct met elkaar om de tafel om extra handen te regelen

voor volgend schooljaar.’

Werkdruk: bron van frustratie en aanhoudende zorg in het primair onderwijs.

len. Op de vraag of het om een sigaar uit eigen doos ging, omdat geld alleen naar voren wordt gehaald zei de CU-bewindsman voor de NOS-microfoon: ‘Zo zou je het kunnen noemen, maar dan wel een hele mooie sigaar. Daar lust ik er wel een paar van, al rook ik niet.’

BRON VAN ZORGVoor Slob is de werkdruk op basisscholen een aanhoudende bron van zorg. De financiële maat-regel moet ook in dat licht worden beschouwd. De bedragen die waren afgesproken om de werkdruk te verlagen lijken niet toereikend voor de huidige pro-blematiek. Het ging om €35.000,- dit jaar voor een school van gemiddelde grootte, aangevuld volgend jaar met €15.000,-. Dit geld, maar ook het beduidend hogere bedrag dat scholen straks ontvangen door financiële ingreep van de minister wordt niet apart overgemaakt, maar toegevoegd aan de lumpsum, de bestaande bekostiging. Teamleden moeten via het personele deel van de medezeggenschapsraad (PMR) instemmen met waar scholen het werkdruk-geld aan willen besteden. De bewindsman is blij dat hij het onderwijspersoneel kan ontlasten. Tegen de NOS: ‘Als een school bijvoorbeeld een gymdocent aanstelt, krijgt een groepsleerkracht 2,5 uur in de week extra erbij. Zo kan die zich beter richten op zijn kerntaak: lesgeven.’

Slob: €96 miljoen nu voor werkdrukverlichting

primair onderwijs Tekst: Peter Magnée Foto: Wilbert van Woensel

‘

13131313

primair/voortgezet onderwijs

We zetten op onze school het kind centraal’, zegt leerkracht Regina van Rikxoort. ‘Iedere leerling werkt op zijn of haar eigen niveau. Kom je bij ons in

de klas tijdens rekenen, dan zie je kinderen bezig met verschillende opdrachten. De één rekent op de iPad, een ander met realistische materialen en de volgende maakt een werkblad. We komen tegemoet aan de onderwijsbehoeftes van de leerlingen. Methodes zijn daardoor niet meer leidend.’ De aanpak op De Zwaluw, dat in 2016 nog met sluiting werd bedreigd door een tekort aan leerlingen, heeft ertoe geleid dat kinderen die extra of andere aandacht nodig hebben, naar het vlakbij Emmen gelegen Zandpol komen. ‘Dit zijn bijvoorbeeld leerlingen die al een tijd thuis hebben gezeten, maar ook kinderen uit dorpen die twintig kilometer verderop liggen’, weet Van Rikxvoort. ‘Er is zelfs een leerplichtambtenaar die bij ons komt vragen of we kinderen een kans willen geven. Zij ziet wat ons onderwijs met hen doet en benadrukt vooral het positieve pedagogisch klimaat.’

BREDERE PLAATJEOud-Kinderombudsman Marc Dullaert kreeg van ministers De Jonge (Volksgezondheid) en Slob de vraag: wat moet er gebeuren als het scholen en hulpverleners niet lukt om een passende combinatie van onderwijs en zorg te vinden voor een leerling? Dullaert besloot naar het bredere plaatje te kijken en

Grote zorgen maakt minister Slob van Onderwijs zich over het feit dat er in 2018

4.479 jongeren drie maanden of langer thuis zaten. Voormalig Kinderombudsman

Marc Dullaert deed daarom onderzoek naar hoe scholen invulling geven aan passend onderwijs. Op basisschool De Zwaluw in

Zandpol zijn ze al een stap verder. Daar staat de onderwijsbehoefte van leerlingen centraal

en zijn methodes niet meer leidend.

Aanbevelingen Dullaert al toegepast op Drentse school

‘ Wij kijken wat een kind wèl kan’

het hele passende onderwijs te onderzoeken. ‘Ik wilde niet alleen met een pleister komen’, zei hij tegen de Volkskrant. Reden voor het onderzoek was onder meer dat het soms lastig is om een geschikte school te vinden voor thuiszitters met complexe problematiek. Het ministe-rie maakte daarom met scholen, leerplichtambtena-ren en alle andere betrokken partijen afspraken in het ‘thuiszitterspact’. Daarin staat dat geen enkel kind in 2020 nog langer dan drie maanden thuis mag zitten. Maar het is een doel dat niet gehaald gaat worden, weet Slob nu al.

CASUSREGISSEURDullaert sprak met vele partijen in zes regio’s: Ingrado, de koepel van leerplichtambtenaren, de Onderwijs-inspectie, de PO-Raad, de VO-raad, vertegenwoordi-gers van samenwerkingsverbanden passend onder-wijs, de ministeries van Onderwijs, VWS en Justitie & Veiligheid en gemeente-ambtenaren. En verder met ouders en kinderen die momenteel geen onderwijs volgen. Uit al deze gesprekken, en het bestuderen van onderzoeken en rapporten, kwam een advies. Zo wil Dullaert dat de leerkracht vanuit zijn signaleren-de rol hulp kan inroepen. Ook moet er bij wet een casusregisseur komen voor onderwijs en zorg als het multidisciplinaire team na vier weken verzuim niet tot een oplossing komt en er sprake is van een impasse.

DOORBRAAKTEAMPreventie moet daarnaast centraal staan. Situaties met een afbreukrisico voor kind of jongere leiden immers tot schooluitval en thuiszitten. Een preven-tie-akkoord moet hier de oplossing voor zijn. Dullaert adviseert dat individueel maatwerk moet worden nagestreefd, waardoor er sprake is van leren en zorg naar vermogen. 14

‘

Tekst: Meike Bergwerff Foto: Jan Anningaprimair/voortgezet onderwijs

Dreigt er na acht weken geen passend onderwijs te zijn in de aanstaande vier weken, dan moet een door-braakteam gemobiliseerd worden, met daarin on-derwijs, jeugdhulpverlening, jeugdgezondheidszorg, leerplichtambtenaren, Raad voor de Kinderbescher-ming, Veiligheidshuis en jeugdbescherming. Mocht dit nog steeds niet tot een doorbraak leiden, en een impasse dreigt te ontstaan, dan kan de casusregisseur tot arbitrage overgaan. De ouders wordt dan gevraagd aan bindende arbitrage mee te werken, zij kunnen dan zelf een vertegenwoordiger aanwijzen.

HAALBARE DOELENOp De Zwaluw lopen ze al enige tijd vooruit op bovenstaande adviezen van Dullaert. Inmiddels is er een dubbel aantal leerlingen, met dank aan mond-op-mond reclame en ouders die daar een rol bij speelden.Een andere wezenlijke verandering is dat de school het eigenaarschap van het leerproces bij de leerling legt. Van Rikxoort: ‘Dit zijn mooie woorden die we op school écht in praktijk brengen en waarvan wij, leerkrachten, zien dat het werkt. Ook de kinderen beamen dat. Leerlingen voelen zich competent omdat de doelen die ze stellen haalbaar zijn.’Dat geldt volgens haar ook voor doelen op sociaal ge-bied. ‘Want ook daarmee valt veel te leren. Kinderen voorbereiden op de snel veranderende maatschappij en ze vaardigheden bijbrengen waarmee ze zich staande kunnen houden, nu en in de toekomst.’ Daar

horen ook leerzame uitstapjes bij: bijvoorbeeld naar het museum of naar een boerderij. ‘We merken dat doen en ervaren in de praktijk veel meer beklijft. Verder vergroten we de wereld van de kinderen door onder andere samen te werken met een zorgcentrum. Zo genieten we van elkaars gezelschap en leren we van en met elkaar.’ FOUTEN MAKEN MAGOp haar school wordt in mogelijkheden gedacht, zegt Van Rikxoort. ‘We kijken wat een kind wèl kan en wel-ke behoeftes ieder kind heeft. De relatie staat daarin centraal. Leerlingen vertrouwen elkaar en de leer-kracht. Die geeft verantwoording en vertrouwen aan de leerlingen. ‘We nemen de tijd om met kinderen te praten. Wanneer we merken dat er iets speelt in de groep dan gaan we dat (soms met de hele groep) be-spreken en met elkaar nadenken over een oplossing.’ Je merkt dat kinderen zich daardoor verantwoordelijk gaan voelen en ook zelf probleemoplossend gaan denken, legt ze uit. ‘Fouten maken mag, het gaat erom wat je ervan leert en wat je de volgende keer anders zou kunnen doen. Dit merken we niet alleen binnen de muren van de school; we krijgen dit ook van ou-ders terug. Er hangt een fijne sfeer, de kinderen voelen zich goed en gezien.’ Het faciliteren van het onderwijs ziet ze als de grootste uitdaging voor de komende jaren. ‘De diversiteit tussen leerlingen vraagt om een andere aanpak waarbij extra handen in de klas hard nodig zijn.’

Het team van basisschool De Zwaluw: Wilma van Melis, Miranda Slomp, Mirella Peters, Regina van Rikxoort en Henk Stevens.

15151515

Ze kreeg een heel media-circus over zich heen. Toch bevat ze in de carnavalsvakantie nog steeds niet dat ze in de top tien staat voor de Global Teacher Prize, die 24 maart wordt uitgereikt. Daisy Mertens (31) blijft bescheiden. Voor haar staan kinderen immers centraal. ‘Mijn missie? Leerlingen betrekken bij hun leer- en ontwikkelproces, ze hun eigen keuzes laten maken.’ Maar ook collega’s en ouders neemt ze mee voor betere kwaliteit van onderwijs.

Helmondse lerares de beste van de wereld?

‘ Onderwijs is meer dan vaste toetsen afnemen’

primair onderwijs

16

Voor het eerst in vijf jaar zit een Neder-landse leerkracht bij de laatste tien voor de titel ‘Beste leraar van de wereld’. De genomineerden zijn nog in de race voor

de zogenoemde Global Teacher Prize, een soort Nobelprijs voor leraren. De winnaar krijgt één miljoen dollar voor onderwijsverbetering van The Varkey Foundation in Dubai. Tienduizend leraren uit 179 landen waren voor de prijs aangedragen. Tot het selecte groepje dat over is hoort Daisy Mertens, lerares op basisschool De Vuurvogel in Helmond en lid van CNV Onderwijs. Haar voorma-lige studiebegeleider van de Fontys-master Leren en Innoveren had haar opgegeven. ‘Op 18 februari kreeg ik een telefoontje dat ik in de top 10 stond. Dat emotioneerde me.’ Haar leerlingen uit groep 7 waren apetrots. Ze kreeg ontroerende reacties. Zoals: ‘Ik heb altijd al beroemde mensen willen ontmoeten, maar jij bent gewoon mijn juf, niet normaal’. Tv-programma’s en kranten buitelden stuk voor stuk over haar heen. ‘Dat is overweldi-gend, maar tegelijk geeft het energie, omdat ik onderwijs positief in het nieuws kon brengen. Dat sluit precies aan bij het doel van de stichting achter de prijs: het imago van leerkrachten wereldwijd opschroeven en laten zien welke bijdragen we kunnen leveren in het leven van kinderen.’

VERSCHILLEN OVERBRUGGENMertens praat graag over haar missie. Ze wil kinderen autonoom laten nadenken door veel vragen te stellen. Ze eigenaar laten worden van hun leerproces. ‘Hen laten ontdekken: wat past bij mij, met welke stappen kan ik het beste een rekensom aanpakken? Of ze laten nadenken over normen of regels in de groep. Bijvoorbeeld hoe laat kunnen ze klassikaal het beste hun fruit eten en waarom op dat tijdstip? Vervolgens gaan we de afgesproken re-gel ook weer evalueren.’ Ook wil de genomineerde haar leerlingen leiden naar goed burgerschap. ‘Ik koos bewust voor een school met veel nationa-liteiten, want ik wil kinderen verbinden. Ik zoek altijd naar de verschillen en vervolgens naar hoe je die kan overbruggen.’ Met de ramadan laat ze bijvoorbeeld de ene leerling vertellen waarom hij daarvoor kiest; rond Pasen vertelt een ander kind waarom het paasfeest belangrijk voor haar is. ‘Inte-resse in elkaar, je kunnen inleven in de ander, leidt tot verbondenheid en tolerantie.’

VEILIGE SFEERAls meisje ervoer Mertens hoe een veilige school haar onveiligheid thuis compenseerde. Daarom wil ze ook een veilige sfeer creëren. ‘Ik kon op school mezelf zijn, kind zijn en wil dit nu aan anderen bie-den. Als leerlingen een conflict hebben, laat ik ze

nadenken wat ervoor nodig is om dit op te lossen. Als onderlinge relaties veilig zijn, staan kinderen open om van elkaar te leren.’Ze kijkt naar wat elk kind individueel nodig heeft en wil leerlingen met taal- en andere achterstan-den op het juiste leerniveau brengen. Zo geeft ze twee extra lesochtenden voor leerlingen die naar het praktijkonderwijs of beroepsonderwijs gaan. ‘Standaardmethodes zijn voor hen te moeilijk. Moet je van ieder kind willen dat hij weet wat een meewerkend voorwerp is? Ik werk zoveel mogelijk vanuit evidence-informed-theorieën over ont-wikkelen van kinderen en bied lesstof die ze echt moeten weten, gekoppeld aan het curriculum.’

BEDOELING ONDERWIJSErvaart ze soms een spagaat door haar individuele aanpak en de landelijke uniforme toetsen/eisen? Mertens: ‘Nee, ik pak ook mijn vrijheid en kleur gewoon wel eens buiten de lijntjes als dat in het belang van het kind is. Ik zou wel graag meer lan-delijke discussie voeren over wat nou eigenlijk echt de bedoeling is van onderwijs.’Leerlingen noemen haar ‘leuk’ en ‘lief’, want hun juf neemt ook echt de tijd om hen te ‘zien’. ‘Als een kind te laat komt, vraag ik bijvoorbeeld hoe dit komt en wat-ie nodig heeft om op tijd te kunnen komen. Dan blijkt soms dat er brood moet worden gesmeerd voor het hele gezin. Of stel: een kind loopt de hele tijd van zijn stoel weg. Dan zeg ik niet: “Je moet blijven zitten”, maar: “Waar komt je onrust vandaan?”’

PRIJS GUNNENIn 2016 leverde Mertens’ aanpak haar al de titel op van ‘Leraar van het Jaar’. Mocht ze winnen, dan gaat de prijs, een miljoen dollar, naar de beweging die ze met prinses Laurentien opzette. Doel daarvan is dat kinderen en volwassenen beter leren samenwerken, zodat scholen sneller kunnen vernieuwen. ‘Op een school is het nodig dat leerlin-gen, ouders, leraren, schoolleiders, bestuurders en logopedisten goed samenwerken. Gezamenlijk moeten zij verantwoordelijkheid dragen voor en met het kind en niet één partij, zoals de leerkrach-ten. De Vuurvogel is in deze een pilotschool en ons model kunnen we met de prijs internationaal uitrollen.’Op 24 maart gaat Mertens voor de uitslag naar Dubai, samen met zeven collega’s. ‘Daar mogen zijn, op het internationale congres, en van elkaar leren door workshops en presentaties, is al heel leuk. Ik kan daar toch mijn visie delen.’ Maar dan steekt haar bescheidenheid weer op. ‘Ik gun de prijs meer aan leerkrachten uit landen als Kenia en India. Zij hebben die het hardste nodig.’

Daisy Mertens: ‘Leerlingen noe-men haar ‘leuk’ en ‘lief’, want juf Daisy neemt ook echt de tijd om hen te ‘zien’.

Tekst: Andrea van Dael Foto: Boyd Smithprimair onderwijs

17171717

MASTER EXPERTLEERKRACHT

PRIMAIR ONDERWIJS (MEPO)

EEN NIEUWE UITDAGING VOOR ERVAREN LEERKRACHTEN Meer verdieping in je vak als groepsleerkracht

Onderwijs met meer impact voor leerlingen

Recente inzichten om je taal- en rekenlessen te versterken

Inspiratie voor motiverende lessen over digitale geletterdheid en wetenschap & technologie

Aandacht voor sociaal-emotionele ontwikkeling en creatief en kritisch denken

Aansluitend bij jouw eigen praktijksituatie

Je wordt een stevige gesprekspartner met een eigen visie

Met de MEPO word je een expert in je vak! Ben jij toe aan deze nieuwe uitdaging?

Ga naar www.mepo.hu.nl

Martin Bootsma

WEreldverhalen Ik geef les in Amsterdam. Het is een stad waar 170 nationaliteiten tezamen wonen, werken en leven. De stad ook waar hun kinde-ren naar school gaan. In mijn groep 6 zit geen enkele leerling met twee Nederlandse ouders. Twee leerlingen hebben één Nederlandse ouder, maar de overige kinderen weerspiegelen de veelheid aan culturen in onze hoofdstad. Als ik een gast in de klas heb of een stagiair, dan laat ik mijn leerlingen weleens vertellen waar hun ouders vandaan komen. Het is een reis rond de wereld in twintig verhalen. We reizen door Zuid-Amerika, steken over naar Afrika, bezoeken enkele landen in Azië, om vervolgens via Oost-Europa terug te keren naar Wittenburg in Amsterdam, waar mijn school staat.

Voor mijn leerlingen is die diversiteit een vanzelfsprekendheid. Ze vertellen elkaar over het leven in Macedonië of Eritrea, vertellen over communie doen in de Sint Nicolaaskerk of over een oma die uit Marokko is gekomen en een tijdje bij hen logeert. De meeste van mijn leerlingen spreken thuis geen Nederlands en ik omschrijf ons werk met al die culturen en talen wel-eens als een anti-Babel. We bouwen een citadel waar we een gezamenlijke taal spreken, namelijk die van het leren en samenleven. Dat gaat best aardig kan ik u verzekeren.

Als ik naar mijn groep kijk, dan moet ik weleens denken

aan een meesterlijk prentenboek van Mark Haayema, Johannes de Parkiet. Zijn eigenaar heeft voor hem een prachtige buitenvolière gebouwd. Tot zijn woede en onvrede komen er steeds meer exotische vogels bij, die op zijn tak gaan zitten en van zijn voer pikken. In plaats van de vogels die hem dwarszitten, haalt zijn baas hem uit de volière en plaatst hem weer in zijn oude kleine kooi. Pas als Johannes tot rust is gekomen en inziet dat het best leuk en gezellig is in de volière vol prachtige vogels, mag hij weer terug naar de andere dieren. Voor mijn leerlingen is het vanzelfsprekend dat niemand hetzelfde is en dat ze tegelijkertijd zoveel overeenkomsten hebben.

Ik heb het geluk dat ik met zoveel zo verschil-lende kinderen samen onderwijs maak. Ze leren van mij en ik van hen. En ik weet ook dat zaken die op andere plekken nog als traditie worden beschouwd op mijn school en in mijn stad uit beeld zijn verdwenen. Mijn klas is dan wel geen afspiegeling van Nederland, maar wel van de wereld. En zij laten dag in dag uit zien dat die wereld in het klein een geweldige plek is om samen in te leven.

VOor mijn leerlingen is diversiteit een vanzelfsprekendheid

19

Martin Bootsma(53) is leerkracht en team-leider op de Alan Turing-

school in Amsterdam. Hij is mede-auteur van En wat als

we nu weer eens gewoon gingen lesgeven?

column

Foto

: Eve

rt E

lzin

ga

Vraag antwoord

Niet eens met het advies van de bedrijfsarts,wat dan?

die voortkomen uit de situatie op het werk. Dit moet niet worden opgelost met een ziekmelding, maar door met elkaar in gesprek te gaan.

GEEN ARTSDe jurist van CNV Onderwijs vertelt haar dat de beoordeling of een werk-nemer wel of niet arbeidsongeschikt is, is voorbehouden aan bedrijfs-artsen of verzekeringsartsen. Deze mensen hebben daar immers een speciale opleiding voor gehad. Een verzuimconsulent is geen arts en kan daar dus geen uitspraak over

doen. Bovendien, zo vertelt de jurist, wordt in geval van arbeidsconflicten door bedrijfsartsen vaak geoordeeld dat er geen sprake is van ziekte. Er wordt op aangestuurd dat werkge-ver en werknemer met elkaar in

gesprek gaan om het conflict op te lossen, soms onder begeleiding van een onafhankelijke derde (mediator). Dit staat in een richtlijn die bedrijfs-artsen in hun werk moeten volgen. In het telefoongesprek komt echter ook naar voren dat er naast de pro-blemen op het werk ook privé een aantal zaken speelt bij Daniëlle. Met hulp van de jurist van CNV Onderwijs stelt ze een e-mailbericht op dat zij meteen aan haar werkgever en aan de Arbodienst verstuurt. Daarin wijst ze op haar recht om gezien te wor-den door de bedrijfsarts. Dit wordt erkend en Daniëlle wordt ingepland op het volgende spreekuur.

ONZEKERDe bedrijfsarts vindt dat Daniëlle wel degelijk ziek is. Zij krijgt een aantal weken de tijd om ‘op adem te komen’ en gaat een paar keer kof-fiedrinken om wel contact te houden met de collega’s. Enige tijd later komt Daniëlle weer op het spreek-uur van de bedrijfsarts. Die meent dat de vrouw haar werkzaamheden weer kan opbouwen en binnenkort weer volledig aan het werk kan. Ze

Juf Daniëlle mist al geruime tijd plezier in haar werk. De werkom-standigheden en de communicatie met haar direct leidinggevende zijn hiervan de oorzaak. Zij probeert dit bespreekbaar te maken, maar er verandert niets. Het verwijt is eerder dat het probleem volledig bij haar ligt. Daniëlle voelt zich in de steek gelaten en meldt zich ziek. Haar leidinggevende laat weten dat hij de ziekmelding niet accepteert. Hij laat haar daarom met spoed oproepen door de Arbodienst. Daar heeft Daniëlle de volgende dag een

afspraak met de verzuimconsu-lent. Die spreekt kort met haar en constateert dat er sprake is van een arbeidsconflict. Volgens de ver-zuimconsulent is Daniëlle niet ziek, maar heeft zij spanningsklachten

In geval van arbeidsconflicten wordt door bedrijfsartsen vaak geoordeeld dat er geen sprake is van ziekte

20

schrikt hiervan. Ze is net gestart met therapie en heeft het gevoel dat ze nu juist moet waken voor overbelas-ting. De bedrijfsarts blijft echter bij zijn advies.

DESKUNDIGENOORDEELWeer neemt Daniëlle contact op met haar bond, waar zij inmiddels een vaste jurist heeft die haar in het ziekteverzuimtraject begeleidt en met raad en daad bijstaat. Gelukkig maar, want ze is erg onzeker gewor-den van de hele situatie. Ze heeft dit nog niet eerder meegemaakt. De jurist vertelt Daniëlle dat het oordeel van de bedrijfsarts op dit moment doorslaggevend is. Wel kan zij UWV vragen om een deskundigenoor-deel. Dit kost echter de nodige tijd en geld. Een andere mogelijkheid is het aanvragen van een second opinion bij een andere bedrijfsarts.

Dat is een stuk laagdrempeliger en daarnaast kosteloos.

SECOND OPINIONDaniëlle vraagt de second opinion aan via de eerste bedrijfsarts. Daarbij geeft ze aan waarom zij het oordeel van de eerste bedrijfsarts in twijfel trekt en een beoordeling van een onafhankelijke bedrijfsarts wil.De eerste bedrijfsarts mag dit ver-zoek niet weigeren, tenzij hiervoor zwaarwegende argumenten zijn. Deze moet hij of zij dan ook motive-ren. Gedacht moet hierbij worden aan een situatie waarin een werk-nemer oneigenlijk of herhaaldelijk onnodig gebruik dreigt te maken van de second opinion. Bijvoorbeeld om de situatie waarbij een werknemer in conflict is met zijn werkgever en een tweede beoordeling alleen wordt gebruikt om de zaak te vertragen.

GRENZEN BEWAKENDe eerste bedrijfsarts verwijst Daniëlle door naar een andere bedrijfsarts, die niet werkzaam is bij dezelfde Arbodienst. De second opi-nion-arts ziet haar op het spreekuur en geeft een eigen advies. Dit wordt met Daniëlle besproken en met haar toestemming doorgestuurd naar de behandelend bedrijfsarts. Deze pakt de ziekteverzuimbegeleiding verder op en heeft intussen laten weten het advies van de second opinion-arts over te nemen. Daniëlle is momenteel weer volledig aan het werk. Zij is door de therapie een stuk sterker geworden en kan haar grenzen beter bewaken. Er zijn goede werkafspraken gemaakt over de communicatie met haar leiding-gevende en ze heeft weer plezier in haar werk.

21212121

29 maart vindt de jaardag van de sector Middelbaar Beroeps Onderwijsplaats bij het Media college Amsterdam

Van 10.00 uur tot 15.30 uur is er een interessant programma samengesteld. Startend met een kort huishoudelijk gedeelte waar de visie van de sector MBO van CNVO wordt besproken. Gevolgd door keynote sprekers Han Smits (vz CvB) en Jorick Scheerens.

Thema: Mediacollege en haar practoraten

In de middag een drietal workshops:

Thema 1: Practoraat Mediawijsheid (workshop van Zoé ten Brink)

Thema 2: Pratoraat XR Lab (workshop van Rufus Baas)

Thema 3: Visie op het MBO van de Toekomst (workshop door Myriam Lieskamp)

Aanmelden tot 23 maart via e-mail: middelbaarberoepsonderwijs@cnv.nl

Haal óók het beste uit de jongens in jouw klas!

De gemiddelde jongen zoekt graag de grens op, is visueel ingesteld en snel

afgeleid. Ons onderwijs is daarentegen vaak talig ingesteld en vraagt een

lange concentratieboog van leerlingen. Hoe ga jij om met beweeglijke

jongens? Welke leervormen zet je in voor jongens én meisjes? En hoe houd

je bij vakspecifieke didactiek rekening met de jongens in jouw klas?

Congres ‘Jongens begrepen!’Over (leer)behoeften van jongens in het primair onderwijs

medilexonderwijs.nl/jongens

100% beveelt aan!

DatumDinsdag 14 mei 2019

Speciaal voor• Leerkrachten• Intern begeleidersuit het primair onderwijs

ONTDEK HET PROGRAMMA OP

ONZE WEBSITE

columnVera Koppenrade

VertrouwenDeze krokusvakantie ben ik met mijn gezin naar De Efteling geweest. Vooral het verhaal van de Chinese nachtegaal is me bijgebleven. Hoe moeilijk is het niet om onvoorwaardelijk liefde of vertrouwen te geven. De verkeerde keuze van de keizer voor een nog mooier zingende mechanische vogel, waardoor de nachtegaal teleurgesteld vertrok, is een beetje te vergelijken met de nog altijd bepalende invloed van Cito. Eind januari kreeg ik drie nieuwe aan-meldingen, nadat in oudergesprekken de score van hun kinderen op de M-toetsen rekenen en wiskunde was besproken. Het was weer zover. Het Cito-circus was langsgeweest met als gevolg onzekere kinderen en verdrietige ouders, want de uitkomst was medebepa-lend voor het vervolgadvies van de school. Leerlingen die van hun klasgenootjes opmerkingen te verduren kregen als: ‘Advies basiska-der? Dan ben je echt dom!’. Of dat de juf zei: ‘Als je vwo wilt gaan doen dan moet je toch echt I scoren op begrijpend lezen’.

Als coach begrijp ik als geen ander dat je de effectiviteit van je begeleiding meetbaar wilt maken. Maar het idee dat een Cito-score een wetmatigheid is die de capaciteiten van een kind kan weerspiegelen, is dezelfde denkfout als

die van de keizer die zijn geluk wilde halen uit een mechanische nachtegaal. Ik heb die illusie abso-luut niet en ik zou elke leraar willen adviseren dat ook niet te hebben. Ik kom dagelijks in aanraking met ouders van leerlingen die geconfronteerd zijn met een ‘slecht’ resultaat. Of leerlingen die gewoonweg last hebben van faalangst geïnitieerd door constant op een te hoog niveau getoetst te zijn. Met welk doel vraag ik me dan af? Waren de resultaten van de toetsen niet bedoeld voor het uitstippelen van een vervolgplan om te kijken wat deze leerling extra geboden kan worden en waar er nog hiaten zitten?

De toetsen maken deel uit van een leer-lingvolgsysteem en zijn dus voor de lange termijn. Met telkens de vraag welke aanpak een leerling nodig heeft om een bepaald doel te halen? Als leraar wil je natuurlijk liever aan de veilige kant een leerling kunnen inschalen, dan het risico lopen op een verkeerd paard te hebben gewed. Basis-scholen worden daarop afgerekend door de Inspec-tie, is mij vaak genoeg verteld. Maar moeten we dat risico niet toch maar eens nemen, want als een klein nachtegaaltje dat kan, waarom wij dan niet?

Een Cito-score is geen wetmatig-heid die de capaciteiten van leer-lingen kan weerspiegelen

Foto

: Rub

en S

chip

per

23

Vera Koppenrade

is 39 jaar, psycholoog, en heeft een eigen

bureau voor studie-begeleiding in Amersfoort. Haal óók het beste uit de jongens in

jouw klas!

100% beveelt aan!

Datum

Speciaal voor

ONTDEK HET PROGRAMMA OP

ONZE WEBSITE

De Lerarenbeurs kan vanaf 1 april weer aan worden gevraagd. Greetje Doornbos (43) deed dat drie jaar geleden ook. Nu heeft ze op een haar na, haar master op zak. ‘Het was niet makkelijk, maar ik voel me zoveel zichtbaarder.’

Lerarenbeurs vanaf 1 april weer aan te vragen

Greetje Doornbos: ‘Zoek als je weer gaat studeren een groepje gelijk-gestemden. Die je kunnen steunen, het maakt het gezellig en leuker en je houdt het beter vol.’

‘Dat papiertje geeft me zelfvertrouwen’

alle sectoren

24

Dat doe ik er gewoon bij.’ Greetje Doorn-bos geeft toe dat ze iets te makkelijk dacht over de master die ze drie jaar geleden begon. Ze werkte drie dagen

in de week als leerkracht en intern begeleider, had thuis een gezin met twee kinderen en dan dus die studie erbij. ‘Tijdens de informatiedag zeiden ze dat de studie ongeveer twintig uur per week kostte. Ik dacht toen, eigenwijs als ik was, dat dat wel los zou lopen.’ Die uren bleek Doornbos toch nodig te hebben. Ze nam één dag per week onbetaald verlof op de Koning Willem-Alexanderschool in Uithuizen, verder werd veel privétijd geïnvesteerd: ‘Mijn kinderen waren 9 en 12 jaar oud toen ik met mijn studie begon. Die vonden het niet leuk dat ik minder tijd had. Nog steeds kijken ze wel eens chagrijnig wanneer ik een feestje over moet slaan omdat ik moet leren.’

VOORWAARDEDoornbos koos drie jaar geleden voor de master SEN (special educational needs) aan Hogeschool Windesheim in Zwolle, met een specialisatie in dynamisch coachen. De keuze om terug de school-banken in te gaan, kwam niet uit de lucht vallen: ‘Binnen de school waar ik werk, was het plan om van intern begeleider een aparte functie te maken. Ik werkte, naast het lesgeven, al als ib’er. Ik vond dat deel van mijn werk leuk en wilde het graag voortzetten. Om het werk te mogen blijven doen, moest ik solliciteren op deze nieuwe baan. Voor-waarde was een masteropleiding. Ik besloot alvast met een opleiding te beginnen, vooruitlopend daarop.’ Ze las eerder in Schooljournaal over de Lerarenbeurs en hoorde er op school over. Doorn-bos besloot deze aan te vragen: ‘Dat was niet heel ingewikkeld. Ik bleek recht te hebben op twee jaar beurs. Dat betekende dat de opleiding gedurende die jaren voor mij werd betaald. De beurs werd direct uitgekeerd aan de school.’

GELIJKGESTEMDENZelf weer student zijn is wennen voor haar. ‘Het leren was erg veranderd. Ik kom nog uit de tijd dat de docent voor de klas stond en jij deed wat hij of zij zei. Hoe anders was dat nu. Er werd veel meer eigen initiatief en voorbereiding verwacht. Het duurde even voordat ik mijn draai gevonden had.’ Studiegenootjes hielpen haar daarbij. Doornbos: ‘Ik raad iedereen die weer gaat studeren aan om een groepje gelijkgestemden op te zoeken, die je kunnen steunen. En andersom natuurlijk ook. Het maakt het gezellig, leuker en je houdt het beter vol.’ Want makkelijk is het niet, weet ze inmiddels.

De combinatie thuis, werk, studie voelt soms best zwaar. Ze zag meerdere mensen in haar klas afhaken: ‘Die konden het niet bolwerken.’ Zelf hield ze vol. ‘Ik heb altijd voor ogen proberen te houden waarvoor ik het deed. Niet voor een ander, maar uiteindelijk voor mezelf. Voor mijn eigen toekomst en ontwikkeling. Natuurlijk zijn er moeilijke momenten. Ik baal ook wel eens wanneer ik moet studeren waardoor ik een leuk uitje moet laten schieten. Maar ik word ook blij van alles wat ik leer. Steeds weer stap ik de school in met nieuwe inzichten. Dat voelt heel fris.’

ZOVEEL ZICHTBAARDERDoornbos rondt haar masteropleiding binnenkort af. Ze is iets uitgelopen, doordat er nog een verhui-zing tussendoor kwam: ‘Toen besloot ik even wat gas terug te nemen op school. Je kunt nu eenmaal geen ijzer met handen breken.’ Alle examens zijn inmiddels gehaald. Wat rest is alleen nog het afronden van het praktijkgericht onderzoek: ‘Ik plan vrij fanatiek alles wat ik nog moet doen. Als ik op schema blijf, ben ik in juni klaar. Dan krijg ik waarschijnlijk in augustus mijn diploma uitgereikt. En dan heb ik het toch maar mooi gedaan.’ De baan als intern begeleider, waarvoor ze ooit de studie begon, heeft ze inmiddels op zak. Ze heeft geen plannen om weg te gaan, maar mocht het onver-hoopt toch zover komen, ziet ze haar kansen met dit diploma op zak, een stuk rooskleuriger in: ‘Met een master kan ik bijvoorbeeld ook terecht in het voortgezet onderwijs. Ik moet ook zeggen: het geeft ook zelfvertrouwen, zo’n papiertje op zak. Ik ben zoveel zichtbaarder binnen het schoolbestuur waar ik werk.’ Een feestje staat in de planning: ‘Natuurlijk drinken we er eentje na de diploma-uitreiking. Maar, nog belangrijker, wil ik tegen die tijd graag een weekje weg met mijn gezin. Even iedereen de aandacht geven die ze verdienen en zelf uitrusten. Dat wordt dan de eerste keer in jaren dat er geen boeken meegaan.’

Tekst: Renée Lamboo-Kooij Foto: Antoinette Borchertalle sectoren

25252525

Aanvragen Lerarenbeurs Vanaf 1 april tot 1 juli kunnen leraren in het primair en voortgezet onderwijs, mbo en hbo op www.duo.nl/lerarenbeurs een beurs aan-vragen voor een master- of bachelorstudie, post-initiële master, of een premaster- of schakeltraject. Ook leraren zonder vast contract kunnen aanspraak maken op de beurs. Regel vooraf goed de aanvraag en opname van je verlofuren. Met de Lerarenbeurs kun je max. 4-8 uur (afhankelijk van je studie) aanvragen.

‘

hbo

De taakverdeling blijkt een belangrijk component van de werkdruk. Er worden te veel taken gegeven naast de contacturen. Daarnaast krijgen docen-

ten minder tijd per taak toebedeeld. ‘Ik hoorde van oud-collega’s dat ze eerst 32 uur de tijd kregen voor afstudeerbegeleiding. Nu is dat 18 uur’, zegt HAN-docent en onderzoeker Eghe Osagie. Volgens haar een fikse verandering in de loop der jaren. Uit het publiek klinkt: ‘Maar dat heb je zelf in de hand.’ Waarna een weerwoord volgt: ‘Als je begint in het onderwijs, weet je niet hoeveel uren er vroeger voor stonden. Dan kun je weinig veranderen. Maar het gaat ook om de kosten. Alle taken moeten in minder tijd gedaan worden, omdat er geen geld voor is.’

HOGE WERKDRUK Osagie en haar HAN-collega lector Hylco Nijp (aandachtsgebied slimmer werken) leggen uit dat 85 procent van de hbo-werknemers een hoge werkdruk ervaart. Dit percentage werkt duurzame inzetbaarheid (DI) niet in de hand. Zij zien een oplossing in het invoeren van een integraal beleid. Werkgever en werknemer moeten het gesprek aangaan om naar oplossingen te zoeken. Pieter Oudenaarden, bestuurslid van Christelijke Hogeschool Ede, denkt dat het tekort aan professi-onele ruimte de werkdruk vergroot: ‘Als je hoogop-geleid bent en lesgeeft in het hbo, heb je behoefte

Die vraag kwam naar voren tijdens de bijeenkomst Vitaal in het hoger onderwijs begin deze maand op Hogeschool Windesheim in Zwolle. Initiatiefnemer sectorgroep Hoger Onderwijs van CNV Onderwijs besprak met MR-leden en hbo-personeel van verschillende hogescholen de uitwerking van de cao op duurzame inzetbaarheid. Waar het meest over gediscussieerd werd? De werkdruk.

‘Waarom schrijven we eigenlijk reflectieverslagen?’

aan ruimte om zaken te regelen, maar je zit vast in een ‘schoolritme’ van pieken en dalen.’ Hij vindt dat het veranderen van de cao geen zoden aan de dijk zet als het gaat om werkdruk.

KEUZES MAKENVoorzitter van CNV Onderwijs Loek Schueler vindt het wel degelijk nuttig om de cao te veranderen als het gaat om duurzame inzetbaarheid. Het goed vastleggen van uren en taken is essentieel in de cao. Ze hamert daarnaast op de noodzaak van het vasthouden van de dialoog tussen werkgever en werknemer. ‘Wees een zelfbewuste professional en maak keuzes. Als je denkt: “Voor wie administreer ik dit?” Kap er dan mee.’ Speciaal voor deze bijeenkomst wordt een digitale tool gebruikt om te weten te komen wat de hbo’ers in de zaal de belangrijkste onderwerpen vinden. De vraag wordt unaniem beantwoord met ‘de werkdruk’. Op nummer twee staat het salaris en nummer drie is een gedeelde plek voor kleinere klassen, persoonlijke ontwikkeling en het hebben van eigen speelruimte.

DI-URENWaarom deze thema’s zo belangrijk worden gevonden door de hbo-medewerkers? ‘Om mijn werk leuk te blijven vinden.’ Een belangrijk element voor het vitaal voor de klas staan. De werkdruk belemmert de uitvoering, dus door die te vermin-26

Tekst: Judith Hellemons Foto: Bram Budelhbo

‘Waarom schrijven we eigenlijk reflectieverslagen?’

deren wordt het onderwijs beter. Op de vraag wat de aanwezigen in Zwolle graag aangepast zouden zien in de cao worden verschillende antwoorden gegeven. De één is voor meer scholingsuren, de ander voor meer flexibilisering. Een algemene consensus rust op het argument dat er een vrij besteedbare ruimte zou moeten zijn zonder de huidige administratieve rompslomp. DI-uren zou-den makkelijker opgenomen moeten worden.

MINDER FLEXIBELDe DI-uren, een gevoelig onderwerp dat tijdens deze middag vaak terugkomt. ‘De voorgaande cao had betere regelingen voor ouderen.’ Door de huidige cao kunnen zij minder flexibel uren opnemen dan vroeger. Bovendien waren er toen meer uren beschikbaar. Verschillende aanwezigen knikken instemmend. Ook de registratie van de DI-uren blijkt een fikse klus. ‘Als medewerker ben je daar verantwoordelijk voor. Als je uren vergeet te registreren, dan ben je ze kwijt.’ Volgens kaderleden van CNV Onderwijs hoort dat niet zo te gaan. In de bedoeling van de regel en de uitvoe-ring ervan, lijkt een hiaat te zitten. Het technisch inboeken van de uren is eveneens lastig. Het sys-teem werkt vaak niet mee, klinkt uit de zaal. Naast de DI-uren is er ook een algemene verstandhou-ding over de werkdruk in het hbo. Want minder overbodige handelingen zorgen voor duurzamere inzetbaarheid.

Docenten in overleg op de Amstelcampus van de Hogeschool van Amsterdam.

27272727

Voorlichtingsavond: 16 april 2019Marnix AcademieUtrecht

www.masterpassendmeesterschap.nl

Driestar hogeschoolThomas More HogeschoolMarnix Academie

Advertentie

columnEsther Singer

Werkdruk verLAGINGHet was best een mooi plan. Een aardig budget werd beschikbaar gemaakt voor scholen om de werkdruk aan te pakken. Scholen mochten zelf beslissen hoe het geld gebruikt zou gaan worden. Omdat ‘meer handen’ het beste middel leek, werd er aan het begin van het schooljaar iemand aangesteld voor 2,5 dag per week. Zij had geen eigen groep, maar wisselde de leerkrachten in overleg af, zodat die daardoor zelf tijd kregen voor het doen van andere werkgerela-teerde zaken. Ook een paar tijdrovende klussen werden door onze werkdrukverlager opgepakt, zoals de kerstmusical en het organise-ren van sporttoernooien.

Werkdrukverlaging in de meest pure vorm. Per week werd een schema gemaakt welke klas en welke collega aan de beurt was voor een dagdeel werkdrukverlaging. Het lesprogramma werd overlegd, wat wel even een geregel was, maar het werkte wel werkdrukverla-gend.Een keer had een collega cursus en er was geen vervanging te vin-den. En zo werd de werkdrukverlager ingezet bij de klas die anders geen leerkracht zou hebben. Een andere collega werd (gelukkig kort-durend) ziek, en weer werd de werkdrukverlager verplaatst naar de groep die anders naar huis zou moeten. Daarna werd gezamenlijk

afgesproken dat het genoeg was geweest. Dit was niet de bedoeling van de werkdrukverlaging. De volgende keer zou er een groep naar huis worden gestuurd, ook als de werkdrukverlager wel ‘extra’ aanwezig was op school.

Totdat op een gegeven moment twee collega’s aan gaven dat het hen allemaal wat teveel werd. Ze wilden structureel minder dagen gaan werken. Ironisch genoeg vanwege de hoge werkdruk. Fulltime doorgaan leek geen optie, dit zou resulteren in een burn-out met dus langdurige afwezigheid. En aangezien inval-leerkrachten er simpelweg niet zijn op dit moment, werd dus de beslissing gemaakt dat de collega die was aangesteld als werkdrukverlager, vaste dagen bij de betreffende groepen kreeg, om erger te voorkomen. Deze groepen zijn ‘gered’, maar wel ten koste van de werkdrukvermindering voor het hele team. En dit voorbeeld staat niet op zichzelf. Het typeert hoe ontzettend nijpend de algehele situatie is. Als er nu nog een collega uit zou vallen, worden de kinderen naar huis gestuurd. En als een leerkracht langdurig ziek is, gaan de leerkrachten van groep rouleren zodat niet steeds dezelfde groep naar huis gestuurd hoeft te worden. Maar daardoor stapelt het werk zich wel op. En ondertussen is de ideeënbus geopend voor de besteding van de werkdrukgelden.

Twee groepen ‘gered’, ten koste van werkdrukvermindering hele team

29

Foto

: Sop

hie

Terl

uin

Esther Singer (27),vaste flexmedewerker,

Pancratiusschool, Oosterblokker.

berichten

Praten over wat je voelt is niet altijd even gemakkelijk, vooral als het gaat om zware onderwerpen. Een verrassende verjaardag is een voorlees- en praatboek speciaal voor jonge kinderen die het lastig vinden om met hun emoties om te gaan. Door de verhalen en vragen in dit boek krijgen zij zicht op wat zij voelen en hoe zij dit kunnen verwerken. In het boek komen dieren met menselijke karaktertrekken in herkenbare situaties terecht. De dieren leren door vallen en opstaan hoe ze daarmee om moeten gaan. De inhoud van de verhalen past bij de beleving van het jonge kind, waardoor zware onderwerpen op een eenvou-dige en therapeutisch verantwoorde wijze bespreekbaar worden gemaakt. De schrijfster, Juliette Liber, is als gedragstherapeut en orthopedagoog i.o. werkzaam in de GGZ. Het boek wordt uitgegeven door SWP en kost €21,-. ISBN 97890 88507 427.

Praten over gevoelens

Lezen stimuleren vanaf de wiegNederland telt 2,5 miljoen laaggeletterden die niet functioneren binnen de samen-leving. Nog steeds loopt ten minste een op de tien kinderen het risico als laaggelet-terde de maatschappij te betreden. Liefde voor letters stimuleert leesvaardigheid bij kinderen tussen 0 en 7 jaar. Het beoogt als inspiratiebron een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van geletterdheid om daarmee de kans op slechte lezers te verkleinen. Wie geletterdheid vanaf de babytijd stimuleert, geeft volgens de auteurs het kind alle mogelijke kansen om later een goede lezer te worden. Het boek is geschreven door taalkundigen Hetty van den Berg, Irma Land en Iris Meijsing, wordt uitgegeven door SWP en kost €75,- inclusief toegang tot de website voor lesmateri-aal, verbreding per onderwerp en specifieke doelen. ISBN 97890 88500 008

Met pabo-diploma ook lesgeven in onderbouw vmbo basis en kaderPabo-gediplomeerden die het certificaat ‘Groepsleer-kracht onderbouw vmbo basis/kader’ hebben behaald, staan daar voortaan bevoegd voor de klas. Zij mogen in deze leerwegen les geven in de vakken Nederlands en rekenen-wiskunde en de keuzevakken die op het certificaat staan. De bevoegdheid geldt vanaf het moment dat het certificaat is behaald. De bevoegdheid is persoonsgebonden en niet gerelateerd aan de school waar een pabo-gediplomeerde werkzaam is.

Privacy in kort bestekOp de website van het Steunpunt Passend Onderwijs zijn onder de zoekterm ‘privacy’ drie instructieve filmpjes te vinden over privacy en de Algemene Verordening Gegevensbescherming. Waar moet je rekening mee houden bij het delen van informatie over leerlingen als het samenwerkingsverband wordt ingeschakeld? Wanneer is toestemming nodig van ouders en wanneer niet? Eén filmpje geeft algemene informatie. Het tweede gaat in op gegevensuitwisseling tussen scholen onderling en tussen scholen en samen-werkingsverbanden. Het derde filmpje gaat in op de samenwerking tussen scholen en jeugdzorg.

Handleiding over sluitende en fuserende scholenBij het dichtgaan van een school komt veel kijken, of het nu gaat om definitief sluiten of om een fusie. Steeds meer leraren belanden in zo’n proces. Daar is nog niet veel over geschreven, terwijl er meer bij komt kijken dan vooraf valt te bedenken. Er wordt vaak teruggekomen op eerder gemaakte beloftes, er worden ad-hocbeslissingen genomen en er moet worden omgegaan met primaire reacties van ouders. En niet te vergeten: de eigen gevoelens van het team en de schoolleiding. Help! Onze school gaat sluiten leest als een handreiking voor iedereen die te maken krijgt met sluitende of fuserende scho-len. De eigen ervaringen van schrijvers Jacobien Kleijweg (ibo) en Annemiek van Oosten (schoollei-der basisonderwijs) zijn leidraad geweest. Het boek wordt uitgegeven door Leuker.nu en kost €33,42. ISBN 97894 63672 405

30

31313131

Praten over gevoelens

31313131

DeeltijdstudiesToekomstproof

Werk je in het primair of voortgezet onderwijs? Als docent, opleidingskundige, bestuurder, pedagoog? Wil je verder leren? Start bij de HAN met de master die bij je past. Gewoon naast je werk. Zodat je je kennis meteen toepast in de praktijk.

Masters voor het onderwijs• Begeleidingskunde• Eerstegraads leraar alg. economie, Engels, Nederlands,

wiskunde• Leren en Innoveren • Management en Innovatie in maatschappelijke organisaties• Pedagogiek• Sport- en Beweeginnovatie

Lang leve het leren bij de HAN!

Open Avond 5 juni

Denk aan

de leraren­

beurs!

Meld je aan voor de Open Avond of vraag een adviesgesprek aan:(024) 353 15 06 | masters@han.nl | han.nl/masters

‘Ik ben gegroeid in kennis én professionaliteit. En de studie gaf me zelfvertrouwen. Ik heb de traditionele aanpak durven loslaten. Dat geeft energie. Ik raad iedereen aan om te gaan studeren!’

Week van de Lente-kriebels: les over rela-ties en seksualiteitWe merken het al zodra we naar buiten kijken: de lente is in aantocht. Dus ook de Week van de Len-tekriebels staat weer voor de deur. Van maandag 18 tot en met vrijdag 22 maart doen basisscholen in heel Nederland mee aan deze projectweek over weerbaarheid, relaties en seksualiteit. Het thema van deze 14e editie is Ik wil het graag weten. Heb je me alles al verteld?. Want kinderen willen alles weten over deze thema’s, weet Rutgers, het kenniscentrum voor seksualiteit, dat de week in samenwerking met GGD’en organiseert. Op de eerste dag is er op veel scholen een feestelijke opening van de Week van de Lentekriebels. Daarna beginnen de lessen relationele en seksuele vorming. Basisscholen zijn verplicht om hier aandacht aan te besteden, maar mogen zelf hun invulling kiezen. Met de digitale lesmethode Kriebels in je buik wordt dat makkelijk gemaakt. Op www.kriebelsinjebuik.nl zijn voorbeeldlessen te vinden.

Advertentie

vereniging

VOOR ALLE LEDENFrieslandWoensdag 20 maart, 16.15-20.30 uur, Cbs Toermalijn, P.J. Troelstrastraat 24, Franeker. Netwerkbijeenkomst met workshops.

Noord-HollandWoensdag 27 maart, 16.15-20.30 uur, Obs De Peppel, Pienterpad 1, Mid-denmeer. Netwerkbijeenkomst met workshops: Ieder voordeel heeft zijn nadeel; Werken met competenties; Samen werken mannen/vrouwen.

UtrechtWoensdag 27 maart, 16.15-20.30 uur, CNV-gebouw, Tiberdreef 4, Utrecht. Netwerkbijeenkomst + workshops: Mantelzorg; Getting things done; Stemgebruik.

OverijsselWoensdag 27 maart, 16.15-20.30 uur, Prinses Julianaschool, Zwolseweg 103, ‘s Heerenbroek. Netwerkbijeen-komst met workshops: Bespreek-baarheid psychische aandoeningen, Mediationvaardigheden bij conflictsi-tuaties; Hechtingsproblematiek.

GelderlandWoensdag 27 maart, 16.15-20.30 uur, Iselinge Hogeschool, Bachlaan 11, Doetinchem. Netwerkbijeenkomst met workshops: Samen sterk tegen pesten; Persoonlijke effectiviteit= zelfmanagement; Een puber, wat nu?

LimburgDonderdag 28 maart, 16.30-20.30 uur, bs De Triangel, Linnerhof 36,

Linne. Netwerkbijeenkomst + work-shops: Timemanagement; Gezonde leefstijl + ziekteverz.; Privacy gaat iedereen aan; Jij b/d de regisseur van jouw leven; Zo zit dat met pensioen.

Noord-BrabantMaandag 1 april, 16.15-20.30 uur, De Lievendaal, Lievendaalseweg 3, Eind-hoven. Netwerkbijeenkomst + work- shops: Werk, gezin, huishouden: organiseren kun je leren; Socratische gespreksvoer.; Kracht van LinkedIn.

Zuid-HollandWoensdag 3 april, 16.15-20.30 uur, Geuzencollege locatie Westwijk, Geu-zenplein 1, Vlaardingen. Netwerkbij-eenkomst + workshops: Conflicthan-tering; Samenwerken mannen/vrouwen; Psychische kwetsbaarheid.

FlevolandWoensdag 3 april, 16.15-20.30 uur, De Schakel, Botter 40-77, Lelystad. Netwerkbijeenkomst + workshops: Omgaan met spanningsvolle situaties en agressie; Bronnen van inspiratie en succes in je loopbaan; Spelender-wijs praten over seksualiteit.

GelderlandWoensdag 3 april, 16.15-20.30 uur, Quadraam, Saturnus 5, Duiven. Netwerkbijeenkomst + workshops: Psychische gezondheid bespreek-baar maken; 21st Century skills; Werken met competenties.

DrentheWoensdag 10 april, 16.45-20.30 uur, Chr. Dalton Kindcentr. Esweg 106, 9411 AK Beilen. Netwerkbijeenkomst

+ workshops.

ZeelandDonderdag 11 april, 16.15-20.30 uur, De Spinne, Joseph Lunslaan 7, Goes. Netwerkbijeenkomst + workshops. Noord-BrabantDinsdag 16 april, 16.15-20.30 uur, Prinsentuin College, Frankentha-lerstraat 15, Breda. Netwerkbijeen-komst + workshops.

Noord-HollandDonderdag 18 april, 16.15-20.30 uur, Kolom Praktijkcollege De Dreef, Alexander Dumaslaan 7, Amsterdam. Netwerkbijeenkomst + workshops.

SENIORENRayon Noord-Oost BrabantWoensdag 20 maart, 13.30–15.30 uur, Nieuw Schaijk, Rijksweg 46, Schaijk. Ledenbijeenkomst. Lezing over Huub Oosterhuis. Info: 0485382830.

Rayon IJssel-VechtDonderdag 21 maart, 13.30–16 uur, De Overkant, Kerkplein 22, Dalfsen. Ledenbijeenkomst. Vitaal ouder wor-den; Pensioenen. Info: 0572353842.

Rayon AchterhoekMaandag 25 maart, 13.15–16.30 uur, De Bongerd, De Bongerd 81, Doe-tinchem. Ledenbijeenkomst. Vitaal ouder worden; Pensioenen. Info: 0575523008.32

In de agenda staan activiteiten van

CNV Onderwijs. Bijeenkomsten worden maximaal twee

keer vermeld. Aanleveren agendapunten via

servicebureau@cnv.nl

Kijk voor de uitgebreide agenda en aanmelden op: onderwijs.cnvconnectief.nl/evenementen. Voor senioren

is dat: www.cnvconnectief.nl/vereniging/senioren.

Provincie GroningenDinsdag 26 maart, 10.30-14.30 uur, Klein Hanckema, Kerkstraat 18, Zuidhorn. Seniorennetwerkbijeen-komst. Persoonlijke effectiviteit.

Provincie LimburgDinsdag 26 maart, 10-13 uur, De Vlonder, Florasingel 38, Roermond. Seniorennetwerkbijeenkomst: mi-Makkus clown voor contact.

Provincie Noord-HollandDinsdag 26 maart, 10-13 uur, Wijk-waard, Muiderwaard 242, Alkmaar. Seniorennetwerkbijeenkomst: Sa-menwerken: mannen/vrouwen.

Provincie Zuid-HollandWoensdag 27 maart, 14-16 uur, Chr. Triomfatorkerk, Juliana van Stolber-glaan 154, Den Haag. Ledenbijeen-komst: Levenstestament en erfrecht.

Provincie Noord-BrabantDonderdag 28 maart, 10-13 uur, De Lievendaal, Lievendaalseweg 3, Eind-hoven. Seniorennetwerkbijeenkomst: miMakkus clown voor contact.

Rayon GroningenDonderdag 28 maart, 13.30.-16.30 uur, De Boschpoort, Het Boschplein 2, Winschoten. Ledenbijeenkomst: Het Ommelander Ziekenhuis.

Provincie UtrechtDonderdag 28 maart, 19 uur inloop, Railzicht, Stationsplein 299, Amers-foort. Ledenbijeenkomst: klucht De Vloek van Toetang en zijn Amon.

Provincie Gelderland, VeluweVrijdag 29 maart, 19.20-23 uur. Het Ughelens Belang, Boogaardslaan 81, Ugchelen. Ledenbijeenkomst over pensioen + blijspel Hoge Bloeddruk.

Provincie FlevolandDinsdag 2 april, 10-13 uur, Open Hof, De Zuid 2, Dronten. Seniorennet-werkbijeenkomst: Pelgrimeren.

Provincie Zuid-HollandDinsdag 2 april, 10-13 uur, Open Hof, Hesseplaats 441, Rotterdam. Senio-rennetwerkbijeenkomst: Hoe zat het ook weer, in het verkeer?

Rayon Zuid LimburgDonderdag 4 april, 14-17 uur. Gasterie Dobbelsteyn, Kerkstraat 23, Doenrade. Ledenbijeenkomst: Levenstestament. Info: 0464377493.

Rayon BredaDinsdag 9 april, 13.30–16 uur. De Tussenpauz, Kerkstraat 10, Bavel. Ledenbijeenkomst: over Pensioenen Info: 0620119479.

Rayon FryslânDinsdag 9 april, 14-16 uur. De Oase, Ringweg 3, Drachten.Ledenbijeenkomst: Pensioenen door René Sterk. Info: 0511473829.

Jaardag Senioren OnderwijsWoensdag 10 april, 10.30 uur. De Schakel, Oranjelaan 10, Nijkerk.Thema: Wonen. Plenaire pres. + keuze uit 3 workshops.

Rayon ZeelandDonderdag 11 april, 11-15.30 uur. Vliegveld Midden Zeeland, Caland-weg 36, Arnemuiden. Ledenbijeen-komst. Pres. Wings to Victory + bez. museum Stadhuys. Info: 0166603122.

Rayon KennemerlandDonderdag 11 april, 13-15.30 uur. SHIP 2, Noordersluisweg 1, IJmui-den. Ledenbijeenkomst + bezoek nwe zeesluis IJmuiden. Info: 0251651503.

Rayon Zuid-Oost BrabantDinsdag 16 april, 14-20 uur. Conf.centr. De Couwenburg, Dorpsstraat 1 Aarle-Rixtel. Seniorenledenbij-eenkomst. Presentatie Dementie en Geriatrie. Info: 0618561901.

Rayon GroningenWoensdag 17 april, 14-16.30 uur. Het Hogeland, Oosterkerkpad 2, Warf-fum. Ledenbijeenkomst + bezoek Ho-geland Museum. Info: 0594500997.

Rayon Den Bosch-TilburgDinsdag 23 april, 14-16 uur. Boer-ke Mutsaers, Vijverlaan 2, Tilburg. Ledenbijeenkomst. Het rijke Roomse leven. Info: 0418516561.

Provincie Noord-BrabantDonderdag 25 april, 10-13 uur, De Wieken, Gezellelaan 45, Roosendaal. Seniorennetwerkbijeenkomst: Per-

soonlijke effectiviteit.

Rayon Noord Holland NoordDonderdag 25 april, 10.45-15 uur. Inloop 10.30 uur. Wijkcentrum Wijk-waard, Muiderwaard 242, Alkmaar. Ledenbijeenkomst film over VOC en Banda eilanden. Info: 0725116791.

MBOVrijdag 29 mrt., Jaardag (zie pag. 21)

VOORTGEZET ONDERWIJSWoensdag 3 april, 15.30-17 uur, Assen. Regiobijeenkomst. Wat gaat arbeidsrechtelijk goed gaat en wat kan vakbond doen.

OOPWoensdag 3 april, 16.15-20.30 uur, Geuzencollege loc. Westwijk, Geu-zenplein 1, Vlaardingen. Ledenbij-eenkomst: Intercult. communicatie.

GROEN ONDERWIJSVrijdag 12 april, 13.30- 16.30 uur. Inloop 13 uur. Aeres Hogeschool Wa-geningen, Mansholtlaan 18, Wage-ningen. Thema: Het opleiden van de docent van de toekomst.

INVALLERSWoensdag 3 april, 17-20.15 uur, Basisschool Het Timpaan, Koningin Wilhelminastraat 10, Wehl. Netwerk-bijeenkomst: Gedragsproblemen.

MASTERCLASS VROUWENZaterdag 30 maart. 10.15-14.30 uur, Congrescentrum Domstad, Konings-bergerstraat 9, Utrecht. Masterclass: Werk en Passie + workshops Empo-werment; Energiegevers en ener-gienemers; De IK van self-efficasy. Middag: Onderhandelen.

MASTERCL.. NIEUWKOMErs Zaterdag 13 april, 11-15 uur, Con-grescentrum Domstad, Koningsber-gerstraat 9, Utrecht. Masterclass Nieuwkomers op school.

33333333

1. HET IS NIET MEER NODIG OM MET DE HAND TE LEREN SCHRIJVENVolgens de schrijvers is het leren schrijven met de hand wel noodzakelijk. Schrijven is belangrijk voor het inschakelen van delen van het brein die nodig zijn om te leren lezen, blijkt uit onderzoek bij vijfjarige kinderen. De schrijfbeweging maken, levert een bijdrage aan het herkennen van letters. Wie meer leest, kan overigens ook zelf beter schrijven.

Heel goed worden in iets? Dan moet je 10.000 uur oefenen en studeren. Met de hand leren schrijven in groep 3? Dat is niet meer nodig. In het nieuwe boek Juffen zijn toffer dan meesters prikken Hulshof, Kirschner en De Bruyckere opnieuw een paar mytheballonnen leeg. Ze trekken de lijn door van hun vorige boek Jongens zijn slimmer dan meisjes (2016). Schooljournaal pikte vijf mythes uit het aanbod.

De kwaliteit van teksten wordt veel beter, maar ook de spelling gaat erop vooruit. Bovendien bevordert schrijven de fijne motoriek en zorgt het ervoor dat woorden beter onthouden worden. Door de extra beweging ontstaat een complexer geheugenspoor dan bij het typen, waardoor de leerlingen de stof beter tot zich nemen. Het met de pen opschrijven van aantekeningen heeft dus meer nut dan meetypen met wat er onderwezen wordt.

Nog meer onderwijsmythes ontkracht:

Met 10.000 uur oefenen ben je geen expert

alle sectoren

34

2. ALS JE 10.000 UUR OEFENT DAN BEN JE EEN EXPERTDe 10.000-regel ontstond na het onderzoek van de Zweedse psycholoog Anders Ericsson in de jaren negentig. De Canadese journalist Malcolm Gladwell versimpelde de uitkomst van Ericssons onderzoek in het boek Outliers (Uitblinkers), waardoor veel lezers aannamen dat ze een expert konden worden op elk gebied. Dat is volgens de drie auteurs jammer genoeg niet waar. Sterker: de 10.000-bewering is een mythe. Het willekeurige getal van 10.000 is namelijk geen gouden maatstaf. Winnaars van internationale piano-wedstrijden oefenden bijvoorbeeld vaak het dubbele aantal uren. De oefenvorm is eveneens onderzocht. Het leek aanvankelijk veel verschil te maken of een leerkracht een pupil begeleidt in een uitdagend leer-traject om een moeilijk te behalen doel te bereiken. Dat blijkt weinig zoden aan de dijk te zetten, blijkt uit een onderzoek van 2014. Gericht oefenen kan in het onderwijs gelinkt worden aan slechts 4 procent van de prestatiegroei. De grote dealbreaker waarom de één wel goed is in hoofdrekenen en de ander niet? De genen. 3. SCHAKEN ZORGT VOOR BETERE SCHOOLPRESTATIESDe Amerikaanse psycholoog Edward Th orndike beschreef al in 1923 zijn theorieën over far transfer. Wat dat is? Eigenlijk de volgende beweringen: als je leert programmeren, dan word je beter in wiskunde, als je Latijn leert, dan pik je andere talen beter op en schaken zorgt voor betere schoolprestaties. Kortom, kennis opdoen in datgene wat ver weg staat van een bepaalde vaardigheid, zou betere prestaties in de hand werken. De schrijvers concluderen echter dat dit niet waar is. Na een stapel onderzoeksresultaten te hebben doorgespit, blijkt dat de cognitieve vaardig-heden die opgedaan zijn bij het schaken niet goed overgaan in andere denkdomeinen. Er is wél een kortetermijneff ect zichtbaar bij de wiskunde- en re-kenprestaties van leerlingen in het basis- en voortge-zet onderwijs. Het valt het trio echter ook op dat hoe grondiger het onderzoek was opgesteld, hoe kleiner het gevonden eff ect. Het principe van far transfer is dus geen wondermiddel voor goede schoolprestaties.

4. LEERKRACHTEN MAKEN HET VERSCHILZijn leraren dé bepalende factor? Er blijkt geen direct verband te zijn op de schoolloopbaan, maar het valt wetenschappelijk gezien ook weer niet uit te sluiten. Het lastige is dat er ontzettend veel factoren bepalen hoe goed een leerling presteert op school. Naast het genenpakket speelt de afkomst van de scholieren ook mee. Kinderen die afkomstig zijn uit gezinnen met een lagere sociaaleconomische status gaat het vaak minder goed af op school, mede omdat zij thuis min-

der goede begeleiding krijgen. Verder hebben ook het beleid van de school en de ervaring van de leerkracht eff ect op de leerling. Leraren die als experts worden gezien, leggen hun klas passende en uitdagende taken voor. Verder is hun kennis beter georganiseerd waardoor ze beter kunnen uitleggen. Ook geven zij gerichtere feedback op leerlingen. Hun minder erva-ren collega’s beheersen die kwaliteiten minder. Toch denken de schrijvers dat leerkrachten wel degelijk een belangrijk verschil maken. Bovenstaande argumenten zijn dus geen reden om de moed op te geven.

5. LEERLINGEN SCHATTEN DE KWALITEIT VAN LERAREN GOED INIn 2016 is er onderzocht of leerlingen de kwaliteiten van hun leraren goed kunnen inschatten. Wordt ie-mand bij wie zij veel leren beter beoordeeld? Nou, nee. Zo vertellen de onderzoekers dat het totaal onrealis-tisch is om de eff ectiviteit van lessen te meten door dit aan leerlingen te vragen. We kunnen leerling-enquêtes dus als een onbetrouwbare meting zien. En wat blijkt? Ook de bewering ‘juff en zijn toff er dan meesters’, een bewering die de schrijvers net zoals bovenstaande stellingen om de oren geslingerd kregen, strookt niet met de uitkomst van de enquêtes. Vrouwen in het onderwijs worden vaker minder goed beoordeeld dan mannen. Wanneer de beoordeling online plaatsvindt en het vrouwelijke geslacht van de leerkracht veran-derd wordt naar dat van een man, krijgt de leerkracht zelfs een betere beoordeling van de leerlingen.

Juff en zijn toff er dan meesters is geschreven door Casper Hulshof, Paul Kirschner en Pedro de Bruyckere. Hulshof is naast psycholoog ook docent onderwijskunde aan de Universiteit Utrecht, Kirschner houdt zich als universiteitshoogleraar aan de Open Universiteit bezig met onderwijspsychologie en De Bruyckere is pedagoog en onderzoeker aan de Arteveldehogeschool in Gent en bestrijdt mythes in het onderwijs. Het boek wordt uit-gegeven door Uitgeverij AndersZ in Culemborg en kost €19,99. ISBN 9789492873019.

Tekst: Judith Hellemons Foto: Susi Bikle alle sectoren

35353535

docent engels.24 maanden.nepal.Diverse scholen en projecten in ons werkgebied zijn op zoek naar een docent Engels.

Zuid-Azië

Per direct

onzevacatures.

Kijk op interserve.nl/onderwijs

of mail mij op lisette.bonk@interserve.nl

Maak werk van je werkverdelingsplanIn de nieuwe cao voor het primair onderwijs zijn de teams aan zet om met elkaar een werkverdelingsplan op te stellen. Dat betekent dat het team meer profes-sionele ruimte krijgt om zelf aan de slag te gaan met de werkverdeling. Uiteraard vindt de werkverdeling wel plaats binnen de gestelde kaders die het bestuur heeft opgesteld ten aanzien van het bestuursformatieplan en meerjarenformatiebeleid. De schoolleider vormt daarbij de schakel tussen het bestuur en het team en zorgt ervoor dat alle relevante informatie bij het team ligt voordat het gesprek over het werkverdelingsplan wordt gevoerd. Dit betekent dat je als leraar ook goed op de hoogte moet zijn van de nieuwe afspraken die hiervoor zijn vastgelegd in de cao. Daarbij wil CNV Academie jou en je collega’s ondersteunen!

Professioneel statuutZou je meer ruimte willen bij de aanschaf en inzet van nieuwe digitale leermiddelen? Wil jij meer invloed op je eigen professionalisering en meer vrijheid in de pedagogische aanpak van leerlingen binnen je school of

je eigen vaksectie?Jij vervult als leraar een belangrijke rol bij onderwijs-kundige beslissingen. Daarvoor is het prettig om de professionele ruimte te hebben om je werk goed te kunnen uitvoeren. Het professioneel statuut biedt jou hiervoor handvatten.CNV biedt verschillende mogelijkheden voor ondersteu-ning bij het opzetten van zo’n professioneel statuut. Eén van de trainers komt op jullie locatie en praat jullie bij over de laatste ontwikkelingen met betrekking tot de Wet beroep leraar en mogelijkheden met betrekking tot het opstellen van een professioneel statuut. Daarnaast bieden wij ook ondersteuning bij het proces; het voeren van de professionele dialoog bij jullie op school. De trainer stemt de inhoud en de duur van het programma af op jullie wensen.

Zorg dat je op de hoogte bent van de laatste ont-wikkelingen en laat je informeren door de trainers/adviseurs van CNV Academie. Mail naar aanvraag-academie@cnv.nl, bel 030 7511747 of kijk op www.cnvacademie.nl.

Aan de slag met het werkverdelingsplan en het professioneel statuut

36

Foto: Wilbert van W

oensel

Master Educational Leadership (MEL)Voor leidinggevende onderwijs-professionals die een gefundeerde visie op leiderschap in het onderwijs willen vormgeven in het onderwijs en de onderwijsorganisatie.

Master Learning & Innovation (ML&I)Voor onderwijs professionals die in hun huidige onderwijs praktijk willen meedenken en -werken aan onderwijs innovatie.

Informatieavonden in Leeuwarden voor de masters zijn op:› 18 april 2019› 18 juni 2019Welkom vanaf 19.00 uur, presentatie start om 19.30 uur.

Meer informatie(06) 19 27 67 24info@nhlstenden.com

Master in twee jaar! Studeren met de lerarenbeurs

nhlstenden.com

NHLS adv Schooljournaal 180x130mm 2019 v01.indd 1 05-03-19 16:21

DEELTIJDOPLEIDINGEN 19 MAART 2019 18.00 - 21.00 UUR

Verder groeien in OnderwijsOf je nu voor de klas staat, kinderen helpt met leerproblemen of

leidinggeeft; werken in het onderwijs is uitdagender dan ooit.

Gelukkig sta je er niet alleen voor. Op de CHE helpen we jou om

te groeien als onderwijs professional. Ontdek snel ons aanbod

aan deeltijd associate degrees, bachelors, masters, post-hbo’s,

trainingen en cursussen.

Bekijk ons volledige aanbod op CHE.nl

Masters/ Contextuele Benadering

in (basis)onderwijs

/ Educational Leadership

/ Leren en Innoveren

/ Passend Meesterschap

Post-hbo’s/ Middenmanagement

/ Schoolleider Basisbekwaam

/ Schoolleider Vakbekwaam

/ Taalcoördinator

/ Vakleerkracht bewegingsonderwijs

/ Vakspecialist Muziek NIEUW

OPEN AVOND

20980000974-CHE-Adv. Onderwijsblad - 180x130.indd 1 14-02-19 12:09

VerschijningsschemaSCHOOLJOURNAAL

nr. 5 6 april

nr. 6 27 april

nr. 7 18 mei

nr. 8 8 juni

Kleine advertentiesTe huur:

Te huur:

Ouddorp aan Zee, gezellige vijfpersoons bungalow op kavel van 440m2 grond, rondom groen. Drie slaap-kamers, zit-/eetkamer, moderne keuken en sanitair. Berging aanwezig. Huisdieren toegestaan. Huurprijs: hoogseizoen €300,- per week. Laagseizoen €200,- per week. Meer informatie: R. Struijk, 0118 581287; b.g.g. 053 4776686.

In Vrouwenpolder, Zeeland: vakantiewoning aan zee. Vrijstaand, goed onderhouden en schoon. Geschikt voor 2-7 personen. Informatie en boekingen: 0180 316829, 06 42974271, www.braamaanzee.nl.

38

Leden van CNV Onderwijs kunnen een kleine annonce plaatsen, die voor een bedrag (€ 25,-) wordt gepubliceerd. Het aanbieden van huizen (uitgezonderd vakantiewoningen), auto’s, boten en commerciële activiteiten hoort in deze advertenties niet thuis, evenmin als het werven of aan bieden van personeel. Uw korte advertentietekst (max. 55 woorden) kunt u toesturen aan de redactie Schooljournaal, t.a.v. Jobien Goldberg, Postbus 2510, 3500 GM Utrecht. Adverteer ders dienen 1 week voorafgaande aan de verschijningsdatum € 25,- over te maken op IBAN: NL16RABO0301844755, t.n.v. CNV Connectief/Utrecht, o.v.v. annonce en naam adverteerder. Na ontvangst wordt de annonce zo snel mogelijk geplaatst. De redactie is niet aansprakelijk voor de kwaliteit van de aangeboden vakantieverblijven. De redactie behoudt zich het recht voor om ingezonden annonces te wijzigen of in te korten.

Belastingaangifte doen?

CNV BELASTINGSERVICE helpt jou!

VANAF 15 JANUARI 2019

KAN JE HIERVOOR GEMAKKELIJK ZELF

ONLINE EEN AFSPRAAK INPLANNEN VOOR

MAART EN APRIL BIJ JOU IN DE BUURT,

VIA WWW.CNV.NL/BELASTINGSERVICE

OOK TELEFONISCH VIA 030 - 751 1050

Rapportomslagen.nl

Levert al sinds 2007 diverse soorten

rapportomslagen, ringbanden, tabbladen

en showtassen.

Ook voor nabestellingen kun je bij ons terecht!

Neem vrijblijvend contact met ons op. T 050 - 549 11 05E info@rapportomslagen.nl

www.rapportomslagen.nl

Wanneer je een 10 wilt scoren met het

rapportomslag!

Voor vertrouwen, veiligheid, rust en wederzijds respect

• Preventief en curatief• Gratis volgsysteem• Verbetert welbevinden

in de klas

Zie voor alle trainingen en modules onze website

Kanjertraining

(036) 548 94 05 info@kanjertraining.nlwww.kanjertraining.nl

CNV Onderwijs is dé vakvereniging die opkomt voor het welzijn en de belangen van (oud-)onderwijspersoneel. Wij zijn jouw partner in school op het gebied van beroeps inhoud, individuele (rechts)bijstand en collectieve belangenbehartiging. CNV Onderwijs is onderdeel van CNV Connectief en aangesloten bij CNV Vakcentrale.

matie uit Schooljournaal of Rechtspositie-gids, of van brochures en folders, zoals over verlofregelingen, ziekte en prepensioen.

LEDENVOORDELENLeden van CNV Onderwijs profiteren van lagere premies en kortingen.ZorgverzekeringOHRA, 026 400 40 40, coll. nr. 3725www.ohracollectief.nl/cnvo3725VGZ, 0900 07 50, coll. nr. 5008500RevalidatieoordDennenheuvel, 035 646 04 64

ALGEMEENCNV OnderwijsTiberdreef 4, 3561 GG UtrechtPostbus 2510, 3500 GM Utrechtcnvconnectief@cnv.nl, www.cnvonderwijs.nl030 751 10 03. Bereikbaar op werkdagen tussen 8 en 18 uurBestuur (vereniging)Loek Schueler, voorzitter CNV Onderwijs, bestuurslid CNV Connectief,bestuur-cnv-connectief@cnv.nl Ledenadministratiecnvc-ledenservice@cnv.nl, 030 751 10 03Schooljournaalschooljournaal@cnv.nl, 030 751 10 03Verenigingsbureauverenigingsbureau@cnv.nl

DIENSTVERLENINGRechtshulp Werk en Inkomencnvinfo@cnv.nl, 030 751 10 03; vertrouwenspersonen 030 751 10 01Rechtshulp PrivéARAG, 033 434 23 42AcademieCNV Academie verzorgt trainingen, advies-trajecten en partnerschappen voor teams, (G)MR’en en OR’en. infoacademie@cnv.nl030 751 17 47, www.cnvacademie.nlDownload de app: CNV MR gids (PO en VO)Starters en Studentencnvinfo@cnv.nl, 030 751 10 06Directieadvies leden CNV schoolleidershelpdesk@cnvs.nl, 030 751 10 04Zelfstandigencnvinfo@cnv.nl, 030 751 10 03Sociaal FondsHet Sociaal Fonds helpt waar mogelijk leden en/of hun gezinsleden met (finan ciële) problemen: A. van Vliet, Paddestoelenlaan 51, 3903 GE Veenendaalsociaalfondsonderwijs@cnv.nl06 36 19 33 76B.g.g. voor dringende zaken: Dhr. B. Gersen, 040 213 03 09CNV Onderwijs Coachingsnetwerkaanvraagacademie@cnv.nl, 030 751 17 85Www.hetonderwijsplein.nlTe raadplegen en downloaden (leden)infor-

Sectorgroepsbesturen Stuurgroepen

PASSEND ONDERWIJS AnneMarie Bruurmijn-De Louw0416 33 31 13passendonderwijs@cnv.nl

COMMISSIE DIVERSITEITMargriet Janssen-Stoldiversiteit@cnv.nl NETWERK BIJEENKOMSTENElly den Haannetwerkbijeenkomsten@cnv.nl

Thema-/werkgroepen

adres & telefoonnummers

www.hetonderwijsplein.nl www.facebook.com/cnvonderwijs Twitter: @cnvonderwijs Linkedin: www.cnvonderwijs.nl/linkedin

PRIMAIR ONDERWIJS Dhr. H. de Vries06 44 42 25 77primaironderwijs@cnv.nl

VOORTGEZET ONDERWIJSDhr. R. Mudde06 42 98 65 43voortgezetonderwijs@cnv.nl

MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJSDhr. T.P.E. Opgenoord046 449 34 21middelbaarberoepsonderwijs@cnv.nl

HOGER ONDERWIJSLeo Douwes06 83 57 38 60hogeronderwijs@cnv.nl

ONDERWIJS DIENSTVERLENINGDhr. R. Vrieling06 12 99 09 52onderwijsdienstverlening@cnv.nl

SCHOOLLEIDERS Dhr. R.J. Bovee020 647 68 43schoolleiders@cnv.nl

SENIOREN ONDERWIJS Koos Wijkhuijs-Geschiere06 22 30 68 07senioren-cnv-onderwijs@cnv.nl

GROEN ONDERWIJS Dhr. H. Moorlag06 37 26 04 03groenonderwijs@cnv.nl

ONDERWIJSONDERSTEUNERS Dhr. E.L. Kühne06 28 58 83 23onderwijsondersteuners@cnv.nl

JONG Dhr. B. Audenaerd06 41 45 11 16jongeren-cnv-onderwijs@cnv.nl

ANDERS ACTIEVENcnvc-andersactieven@cnv.nl

IONDER

WIJS

We houden van het onderwijs en zijn trots op ons werk, waarmee we de basis leggen voor onze samenleving. Om ons vak te kunnen blijven uitoefenen, hebben we ruimte, vertrouwen en waardering nodig. Het vak moet snel weer aantrekkelijker worden.

www.samenvoorgoedonderwijs.nl

Stop met (nieuwe) regels die ons veel tijd en energie kosten

Zorg voor betere carrièremogelijkheden

Investeer in voldoende personeel om goed onderwijs te kunnen geven

IONDER

WIJS