DVHNDAGBLAD VAN HET NOORDEN

ECONOMIE

12 woensdag10 juni 2015

Dat heeft een woordvoerder vanhet financiële concern bevestigdaan persbureau DPA. Politie enjustitie waren volgens de zegs-man op zoek naar bewijsmateri-aal tegen klanten die mogelijk ge-sjoemeld hebben met transacties

in bepaalde waardepapieren. ,,Erworden geen medewerkers vande bank beschuldigd’’, zei hij.

In december 2012 werd de dub-bele kantoortoren in het hart vanFrankfurt waarin Deutsche Bankzetelt ook al binnenstebuiten ge-keerd door de fiscale opsporings-dienst. De grootste bank vanDuitsland was toen verwikkeld ineen schandaal rond btw-ontdui-king bij de handel in CO2-emissie-rechten.

Inval hoofdkantoorDeutsche BankFRANKFURT De Duitse autoritei-ten hebben gisterochtend eeninval gedaan bij het hoofdkan-toor van Deutsche Bank inFrankfurt.

Waar op andere lange routes deprijzen al langer flink onder drukstaan, maakt Air France-KLM optransatlantische vluchten nogwel winst. Het Frans-Nederlandsebedrijf is samen met partner Del-ta Air Lines de voornaamste spe-

ler op die markt. Andere lucht-vaartmaatschappijen dreigen datfeestje evenwel te verstoren doormeer capaciteit in te zetten opvluchten van en naar de Verenig-de Staten en Canada, aldus De Ju-niac.

Bij de publicatie maandag vande vervoersstatistieken over demaand mei waarschuwde hetluchtvaartconcern ook al dat dedruk op de omzet de afgelopentijd alleen maar verder is opgelo-pen.

‘Prijsdruk dreigt opvluchten naar Amerika’MIAMI Op lucratieve vliegroutestussen Europa en Noord-Ameri-ka dreigt overcapaciteit de prij-zen te drukken. Dat heeft top-man Alexandre de Juniac van AirFrance-KLM gezegd.

Vandaag leggen de vakbondenhet werk 24 uur stil bij Ardagh inHoogeveen, waar blikken verpak-kingen voor babyvoeding wor-den geproduceerd en bedrukt.

De werknemers vallen vooreen deel onder de grafische caoen voor een deel onder de cao me-taal. De besprekingen over beidecao’s verkeren in een impasse.

Strijdpunt is in beide gevallen on-der meer de hoogte van het loon.

Vrijdag leggen honderdenwerknemers het werk neer van-wege de strijd om de cao’s metaal& techniek en metalektro. Ookhier is het loon een van de ge-schilpunten. De stakingen treffenvolgens de vakbonden ondermeer Draka, Honeywell, BrandEnergy in Klazienaveen en Fokkerin Hoogeveen. De stakers kunnenzich ’s ochtends inschrijven bijhet Hampshire Hotel in Emmen.

Stakingen in Emmenen HoogeveenEMMEN Conflicten over nieuwecao’s leiden vandaag en vrijdagtot stakingen in Drenthe.

Wat heeft de techniek ge-leerd van de ooievaar,dolfijn, honingraat,klisplant, ijsvogel,

mier en gekko?De antwoorden staan in het boek

De natuur als uitvinder van de Gro-ningse Ylva Poelman. De innovatie-deskundige is een fervent pleitbe-zorgster van de bionica, de weten-schap die bekijkt hoe systemen uitde natuur in de techniek en in orga-nisaties kunnen worden toegepast.En hoewel er al veel voorbeelden zijnvan hoe de mens daar zijn voordeelmee heeft gedaan, wordt de natuurnaar haar mening nog veel te weiniggeraadpleegd als inspiratiebronvoor innovaties.

Poelman: ,,Ik geloof niet dat onzetechniek bagger is. Waar ik naarstreef is een combinatie van het goe-de dat wij aan techniek hebben ont-wikkeld en het goede dat de natuurons te bieden heeft.’’

Juist nu er een brede roep omduurzaamheid is, kan de bestude-ring van flora en fauna volgens Poel-man oplossingen bieden voor vraag-stukken in de technologie. Deschrijfster: ,,We zitten middenin eenaantal crises: de klimaatverande-ring, de schaarste aan grondstoffenen de energietransitie. De natuur isals het ware de uitvinder van deduurzaamheid. Ze is zuinig metenergie en materiaal en recyclet alleswat ze voorbrengt. De natuur is alvier miljard jaar in bedrijf. Als we opdezelfde manier blijven omgaanmet de aarde zoals we nu doen, ha-len wij dat niet.’’

Niet alleen op het punt van tech-niek kan de mens leren van de na-tuur. De sociale innovatie krijgt ookalle aandacht in het boek. Ze zet dealom aanwezige regeldruk in de sa-menleving af tegen de eenvoudigewijze waarop sommige dieren zichorganiseren of wapenen tegen ande-re dieren.

Poelman: ,,Ik schrijf in mijn boekbijvoorbeeld over spreeuwen. Diekunnen heel gecoördineerd patro-nen maken in de lucht. Als ze dooreen valk worden aangevallen, wijktde zwerm uit elkaar en hergroepeertzich heel snel. Ik vraag tijdensspreekbeurten weleens: Hoe veel re-gels hebben die vogels nodig om dezwerm bijeen te houden? Het zijn ermaar drie: vlieg niet te dicht bij el-kaar zodat je elkaar niet raakt, blijftdicht genoeg bij elkaar om de sa-menhang in de groep te behoudenen vlieg dezelfde richting uit. Metdie afspraken overleven ze. Als je

kijkt hoe veel regels wij vaak nodighebben om een organisatie te latenfunctioneren, kun je je afvragen ofwij iets van die spreeuwen kunnenleren. Ze gebruiken slechts een aan-tal simpele regels waaruit heel com-plex gedrag ontstaat. Dat is aange-toond door hun gedrag in een com-puter te simuleren."

De bionica krijgt in Nederland, an-ders dan in bijvoorbeeld Duitsland,nog weinig erkenning. Poelman isna de emeritus hoogleraar bionicaJohn Videler de tweede Nederlandsewetenschapper die een boek in hetNederlands over de innovatieme-thode heeft geschreven. Ze hooptdat de uitgave tot meer belangstel-ling leidt.

Poelman: ,,Door de economischecrisis is de laatste jaren weinig ge-daan aan innovatie. Helaas wordtdaar als eerste op bezuinigd. Datwordt nu weer beter. Steeds meermensen pakken de bionica op. Ikhoop dat vooral managers en advi-seurs uit het bedrijfsleven het boeklezen. Maar mijn doel is een brederpubliek te bereiken. Ik heb het daar-om heel begrijpelijk en met humoropgeschreven. Wie zijn lagere schoolheeft afgerond, kan het lezen.’’

INTERVIEW YLVA POELMAN

De mens moet meer leren van de natuur, vindt deGroningse innovatiedeskundige Ylva Poelman. Zeschreef er een boek over.

‘De natuur is uitvindervan duurzaamheid’JOHN GEIJP

Ylva Poelman: ,,De natuur is als het ware de uitvinder van de duurzaamheid.’’FOTO CORNÉ SPARIDAENS

De noordelijke hogescholen (Hanze-hogeschool, NHL, Stenden en VHL)en de Rijksuniversiteit Groningenkrijgen vanaf het studiejaar 2016/2017 een minor (specialisatie) bioni-ca. Ylva Poelman is tot die tijd bezigmet de voorbereiding van de studie.

,,De hogescholen en de universiteitzien de meerwaarde ervan’’, zegt zij.,,Veel jongeren zien niets in techniek.Bionica maakt het aaibaar. Het heeftveel raakvlakken met duurzaamheid.Dat spreekt veel jongeren aan.’’

De minor is volgens Poelman eenwaardevolle aanvulling op tal vanandere disciplines: mechanica, elek-trotechniek, water, energie… Poel-man: ,,De docenten hoeven niet veelbij te leren. Het vak dat ze docerenblijft hetzelfde, maar ze moeten hetuit het perspectief van de bionicabenaderen.’’

De minor zal met een eindopdrachtworden afgerond. ,,Bij voorkeur eenuit het bedrijfsleven’’, aldus Poelman.

Bionica alsstudie

Ylva Poelman (1966) is sterren- ennatuurkundige en werkzaam als zelf-standig innovatieadviseur. Zij is op-richtster van het Bionica Innovatie enExpertisecentrum (BIEC) in Groningen.Zij schrijft elke twee weken in dagbladTrouw een rubriek over bionica, Debionische vrouw genaamd.

Ylva Poelman

De natuur als uitvinder van YlvaPoelman is een uitgave van Overam-stel Uitgevers. Het boek verschijnt 13juni. Prijs 19,95 euro. Bij het boekhoort ook een website:www.denatuuralsuitvinder.nl

‘De natuuris al viermiljard jaarin bedrijf’

BEURS AmsterdamAScX-Index 775,89 Dow Jones 17.781,99 DAX 11.001,29 EUR-USD 1,1272

AEX AMX

474,70-0,09%

721,64+0,00%

09/06 08/06 in %Aalberts Industries 27,62 2,60Aegon 6,56 -1,37Ahold Koninklijke 18,22 -2,15Akzo Nobel 67,75 1,26Altice 111,95 0,09ArcelorMittal 9,90 1,97ASML Holding 96,38 -0,11Boskalis Westminster Koninklijke 44,09 0,83Delta Lloyd 15,09 -0,59DSM Koninklijke 53,58 -0,50Gemalto 78,10 -1,55Heineken 67,43 0,34ING Groep 14,42 0,21KPN Koninklijke 3,25 -1,63NN Group 24,76 -0,62OCI 24,78 0,08Philips Koninklijke 24,06 -0,02Randstad 52,83 2,60Reed Elsevier 21,32 0,88Royal Dutch Shell A 25,79 -0,90TNT Express 7,64 0,17Unibail-Rodamco 225,40 1,03Unilever Certificate 36,86 -0,28Vopak Koninklijke 45,16 0,22Wolters Kluwer 27,47 0,73

09/06 08/06 in %Air France-KLM 7,11 -1,47Aperam 36,38 -0,57Arcadis 25,15 1,23ASM International 42,09 -1,21BAM Groep Koninklijke 3,47 1,31BE Semiconductor Industries 24,44 2,62BinckBank 8,13 -1,45Brunel International 17,02 1,89Corbion 17,60 2,03Eurocommercial Prop. 37,97 0,93Fagron 39,05 -1,93Fugro 22,24 -1,20Galapagos 48,42 -2,14IMCD 33,40 -1,27NSI 3,69 2,53PostNL Koninklijke 4,07 0,27Royal Imtech 3,74 -0,05SBM Offshore 11,26 -1,18Sligro Food Group 34,57 0,06Ten Cate Koninklijke 19,08 -0,57TKH Group 34,09 1,62TomTom 9,64 -0,93USG People 12,76 5,41Vastned 40,18 0,41Wereldhave 52,20 0,66

Voor actuele koersen zie: www.dvhn.nl/koersen Koersinformatie afkomstig van

DAGBLAD VAN HET NOORDEN

13 woensdag10 juni 2015

Voorman Ton Heerts is feltegenstander van socialevoorzieningen voorzzp’ers. Als die worden

toegestaan, wordt volgens hem ‘hetsociale stelsel vernietigd’.

,,Werkgevers en politieke partijendie pleiten voor voorzieningen voorarbeidsongeschiktheid, werkloos-heid en ziekte voor zzp’ers zetten debijl aan de wortel van de verzor-gingsstaat waar we honderd jaarvoor gestreden hebben”, zegtHeerts.

Werkgeverskoepel AWVN wil juistwel dat het sociale stelsel op deschop gaat ten gunste van zelfstan-digen. D66, PvdA, CDA en Groen-Links zien wel iets in het gelijktrek-

ken van zzp’ers en mensen met eenvast contract.

Heerts: ,,Dit klinkt sympathiek,maar het is ingestoken door rechtselui en werkgevers die geen premiesmeer willen betalen en alle risico’s

op werknemers willen afschuiven.”,,Er dreigt een totale vervaging

tussen werknemerschap en onder-nemerschap en een explosie van hetaantal zzp’ers in Nederland.”

Werkgevers sparen volgens hemkosten uit door goedkope zelfstandi-gen in te huren. Die kunnen zo goed-koop werken, doordat ze door dezelfstandigenaftrek minder belas-ting hoeven te betalen. Heerts wildat het belastingvoordeel wordt af-geschaft, ‘want dat wordt betaalddoor de belastingbetaler’.

Volgens de vakbondsman moetenzelfstandigen een hogere uurprijsvragen als ze geen gebruik meerkunnen maken van de zelfstandi-genaftrek. Dat maakt ze minder aan-

trekkelijk voor werkgevers. ,,Ik benhelemaal niet tegen échte zelfstandi-gen, ik verzet mij wel sterk tegen ge-dwongen zzp’ers, zoals de pakketbe-zorgers bij Post NL.”

Heerts vindt ook dat het hoog tijdwordt dat het aantrekkende econo-mische herstel zich vertaalt in meerloon voor werkenden. ,,In de bedrij-ven gaat het een stuk beter en ookhet overheidsbudget verbetert aan-zienlijk.”

,,Dat betekent ruimte voor inves-teren in mensen en loon, en voor in-komensverbetering van gepensio-neerden. Zo kan iedereen weer watmeer uitgeven, en dat geeft een ex-tra impuls aan de economischegroei”, aldus Heerts.

‘Dit pleidooi isbedacht doorrechtse lui envrekkige bazen’

Het klinkt sympathiek om zelfstandigen een beter sociaal vangnet tebieden. Maar volgens Ton Heerts is het alleen een truc om risico’s opwerknemers af te schuiven.

FNV ziet sociale steun voorzzp’ers als verslechtering

Ton Heerts: ,,Er dreigt een totale vervaging tussen werknemerschap en ondernemerschap.’’ FOTO ARCHIEF HOGE NOORDEN/JAAP SCHAAF

De ondernemingen maakten vorigjaar juli al bekend met Vopak eeneenvoudige faciliteit voor de opslagen het bunkeren van LNG in de Gro-ningse haven te ontwikkelen, die erdit jaar al zou staan.

De installatie zou stapsgewijsmoeten worden uitgebouwd tot een

zogeheten small-scale-LNG-termi-nal met een capaciteit van meer dan10.000 kubieke meter. De bedoelingwas dat om te beginnen kleine sche-pen door tankwagens van LNG zou-den worden voorzien. Volgens JanJoris van Dijk van GDF Suez is gebele-ken dat het bunkeren op die manierveel te lang zou duren.

De Franse multinational en Gas-unie koersen nu op een geavanceer-der voorziening. Die bestaat uit eenpompinstallatie, die uit zowel tank-wagens, containers als uit een vastesigaarvormige opslag met een capa-citeit van enkele honderden kubiekemeters de LNG naar de tanks van de

schepen kan pompen. Volgens VanDijk gaat om een tijdelijke installa-tie. ,,Waarschijnlijk dat die er overtien jaar niet meer staat en ergensanders kan worden gebruikt.’’

Het blijft volgens hem de bedoe-ling dat in de Eemshaven een perma-

nente terminal komt, een soort sa-telliet van de Gate Terminal in Rot-terdam waar tankschepen grote hoe-veelheden LNG aan land brengen.Overigens is de rol van Vopak in hetproject als gevolg van een gewijzigdestrategie een stuk bescheidener ge-worden. Ulco Vermeulen van Gas-unie verklaarde dat de samenwer-kende bedrijven nog een investe-ringsbesluit moeten nemen, maardat het welhaast zeker is dat het pro-ject er komt.

Net als Van Dijk constateerde hijdat de rol van LNG als brandstof voorde scheepvaart en het vrachtvervoernog maar aarzelend op gang komt.

Met de terminal hopen ze een door-braak te forceren. Mogelijk wordt deinstallatie volgend jaar al voltooid.

Van Dijk benadrukt wel dat er ookklanten moeten komen voor de af-name van de LNG. ,,Anders staat deinstallatie werkloos.’’

De hoop is gevestigd op ondermeer de Noorse rederij NorLines, diemet schepen met LNG-motor een lij-dienst op de Eemshaven onder-houdt. Het Noorden en de Rotter-damse regio hebben van het Rijk eenvoortrekkersrol gekregen bij de uit-rol van LNG als relatief schonebrandstof voor de scheepvaar en hetvrachtvervoer.

‘Vaart achter LNG-bunkerstation’GRONINGEN Gasunie en GDF Suezgaan samen een LNG-bunkerstati-on voor de scheepvaart in de Eems-haven bouwen. Dat bleek gisterentijdens een bijeenkomst over LNG(vloeibaar gas) in Groningen.

JOHN GEIJP

Gasunie en GDFwillen doorbraakvan LNG

SLIEDRECHT Bij scheepsbouwerIHC verdwijnen honderdenbanen, vrezen de vakbonden.Voor het merendeel betreft hetbanen van flexwerkers, maar erkomen naar verwachting ookvaste banen te vervallen. Datgaat mogelijk gepaard met ge-dwongen ontslagen, zei CNV-bestuurder Piet Verburg giste-ren. IHC kampt met een tegen-vallende instroom van orders.Een belangrijke oorzaak daarvanis de sterke daling van de olie-prijs.

Vakbonden vrezenbanenverlies bij IHC

NEW YORK Een Amerikaansbedrijf gaat de markt op met eenslimme oven. De zogenoemdeJune Intelligent Oven kan viaeen camera voedsel herkennenen hierop vervolgens de berei-dingsmethode- en -tijd aanpas-sen. Spek, pizza, spruitjes enzalm worden al herkend en opde juiste wijze bereid. De ovendie volgend jaar op de marktkomt gaat 2700 euro kosten.

Oven ‘ziet’ dat hetpizza is

DEN HAAG Tijdelijke arbeids-krachten zijn relatief vakerslachtoffer van ongevallen ophet werk dan vaste werknemers,vooral in de bouw. Dat consta-teert de Inspectie SZW, voorheende arbeidsinspectie. Het aantalongevallen dat wordt gemeld, isvorig jaar licht toegenomen: van3475 in 2013 naar 3518 in 2014.De inspectie stelt dat dit waar-schijnlijk komt doordat risico-volle bouwwerkzaamhedensteeds vaker uitbesteed wordenaan zzp’ers.

Zzp’er krijgt vakerarbeidsongeval

HONGKONG Op een normaledoordeweekse dag is het al drukop de roltrap in het bankkantoorvan HSBC in Hong Kong, maargisteren was het helemaal drin-gen. Aanleiding was de uitgiftevan speciale herdenkingsbank-biljetten van 150 HongKongdol-lar, ter gelegenheid van het150-jarig bestaan van de bank.Buiten het bankgebouw stondenlange rijen mensen in de bran-dende zon. Veel inwoners ver-wachten dat het jubileumgeldsnel in waarde zal stijgen.

Met tassen vol geldop de roltrap