Dag en nacht

dag en nacht

Dag en Nacht Boek Merel_Layout 1 01-04-10 16:44 Pagina 1

Dag en

hotel eburon


NachtSabiNe De VoS

ReNate bReueR

heRmaN bRuSSelmaNS

iSabelle DamS

Kaat SchaubRoecK

beNNy bauDewyNS

maRgot VaNDeRStRaeteN

NN

K a m e r s v o l o n v e r v u l d e v e r l a n g e n s


I n h o u d


SabiNe De VoS

6

ReNate bReueR

32

heRmaN bRuSSelmaNS

52

iSabelle DamS

64

Kaat SchaubRoecK

78

beNNy bauDewyNS

102

maRgot VaNDeRStRaeteN

120

NN

140


KameR 238

6

hotel eburon


sabine de vos

heRiNNeRiNgeN

zoeKeN

77


Sabine De Vosis schepen en schrijfster

van diverse jeugd- en

prentenboeken. Vorig jaar

verscheen haar eerste boek

voor volwassenen, het

weemoedige 23 augustus.

8


9

2010. Gabrio staat te huiveren op straat. Hij leunt op zijn stok enmijmert. Achter hem rijden opdringerige wagens en haasten men-sen zich voort. De zon schijnt, maar het is nog winters koud op ditvroege ochtenduur. Hij kijkt naar de voorgevel van het vroegereGasthuis dat er nog bijna hetzelfde uitziet. Bijna. Nu, negenen-zestig jaar later, staat er geen moeder-overste in de stenen door-gang waar ze rechts haar kantoor had.

1941. Moeder-overste lachte die dag met een overvloed aan rimpelshaar gele tanden bloot. Haar mollige gezicht was bleek als de voor-bije winter, maar het felle groen van haar ogen verried de lente.

� � ��

� ��

� � ��

� � � � � ��

� � � � � � � ��

� � ��

� � � � � �

� � � � � � ��

� � ��

� � � � � � ��

� ��

� �� 0��##��(��'��$#��&�#��!'��&'(��'(��#��!��/�($(��!$#*�&+��(� -+��&� ��$"��&��&��$$&��)�('�&'��&�+$&�(��'%&$ �#*�#�"��&��#��$#��&��$��#��#�(��#�(�!!�#� ��+$#��#� �� #��&� ��(� ��#(��$�)'��'(�)�'�-��#��*$�&��&�%!��'(�&� �&"��#�� (�,#'� ��()��(��(� ��(� �&� �&)+�!�� '�� ..#� �&$(��$'��"��#��&$(�� !��&�(��&�� #�"$�(�-��$*�&��!�� #��#��#��&�� !��&'�'(�%%�#�+��&�+�-�#��#�(��$%�&��&�� %�(�/#(�#� �#� $)��&!�#��#� �� #��(� ��#� �$$&��&��(�#� %�#�� #� �#�'(� *$$&� #$��"��&�$"��&��"�#(�#�

�'�&'�'�"!��'�� !�#(�!��!��!)�%�*��" ��'�""��'�#��!)""%��'��"&#�'��'%"��!��'�#�%&"!��*�%�'��!�!��'��"

,��!��"�'�%&��%��!��!��(��!&��

��!&�� !��'� �!� ��*��%��!�� ,��"!'��'��!" �!�*"%��!� �'��(�'�!�!'��"�'�%��$(�+�)�!��'��%�" �'��&��&&�!�"��'��&'�(�&� "�'�"!'%(� �*"%��!�� %*��'� *"%�'� ��'� �(%�� &'�%��+�%&��!*"!�%&�,��!%��!��&'��'��)�%��'�!��'��!�'�� !� ��,��%��"(�'�" ��""�&��#�'��)�%�"!��!��&��'�)""%��-��'��!�)�!��

""%�"��

� � �

�

�� +�&��$"��&��"�#(�#�(��'(�&�#��$#��&�#�

� � ��

�


Het waren ogen die dwars door je heen keken van onder haarzwart-witte kap. Gabrio was een jaar in het Sint-Jacobusgasthuisgeweest. Hij had zich vaak afgevraagd welke haarkleur ze had, enof het lang was. Maar hij had de moed niet gevonden het haar ofeen van de enkele overblijvende zusters van de Congregatie vanSainte Charles van Nancy te vragen. Sommige vragen kun je nooitstellen. Ook haar naam had hij nooit durven vragen.

Haar vaak dwingende hand lag nu bemoedigend op zijn schou-der. Gabrio hield van moeder-overste op een manier die de aardseversie van liefde oversteeg. Toen hij na de bombardementen half-dood was binnengebracht, had ze zijn leven gered.

‘Het ga je goed, jongen’, was het enige wat ze zei voor ze zichomdraaide en in het geruis van haar lange zwarte kleed verdween.Het was de laatste keer dat hij haar zou zien, maar hij zou zich zijnleven lang elke rimpel van dat sterke gezicht herinneren. Hij wastoen twintig. Alba kneep in zijn hand.

‘Kom’, zei ze enkel.Gabrio knikte nog snel naar het meisje achter het raampje in

de hoge stenen doorgang waar je je moest aanmelden voor hetGasthuis. Ook zij lachte. Iedereen in het ziekenhuis kende Ga-brio. Hij had meer dan een jaar in het Gasthuis doorgebracht. Van-daag nam hij afscheid. Het voelde vreemd genoeg niet eens goedaan. Hij had nu al heimwee naar de geur van de altijd geboendegangen en de immer aanwezige ether. De lippen van het meisjevormden afscheidswoorden die hij niet kon ontcijferen. Het dikkeglas nam de klank weg. Ze lachte zonder geluid en wuifde.

‘Kom nu’, herhaalde Alba vrolijk, ongeduldig. Ze had enkel eenklein, lederen koffertje bij zich. Daarin zat heel haar leven. Hetwas het oude koffertje van dokter Mercken, een afscheidscadeauaan zijn favoriete verpleegster. Achter elke schram op de kofferzat een heldhaftig verhaal.

Maar het vrolijke gezicht van Alba deed even de gruwel van

10


de oorlog vergeten. Hij stapte licht hinkend op haar toe en namhaar uitgestoken hand. Ze draaiden zich om en gingen hun levenbinnen.

2010. Het beeld voor zijn ogen deemstert weg. Gabrio, nu gebo-gen en gerimpeld, ziet jonge meisjes met te veel make-up en eenzweem van de vrouwen die ze op een dag zullen zijn. Ze dartelendoor diezelfde stenen poort, gelokt door de subtiele neonreclamevan het nieuwe winkelcentrum. Hij knippert met zijn ogen om debeelden terug te halen, maar ze vloeien weg in het riool onder zijnvoeten, begeleid door de klank van jonge voetstappen. Tegenwoor-dig vloeien al zijn herinneringen weg, zelfs de meest dierbare, alszand door zijn vingers. Hij vindt ze niet meer. Soms vindt hij Albaniet meer. Hij zucht en draait zich om. Hij kijkt naar de auto’s diehem voorbijrijden en is plots alles kwijt. Zijn hoofd is een woestijn,leeg en onherbergzaam, koud als de nacht. Verward kijkt hij rond.

‘Meneer? Moet u in het hotel zijn? De ingang is daar. Kom, ikleid u even’, brengt een warme stem hem weer terug in het heden.Gedwee volgt hij het meisje. Ze is duidelijk van vreemde origine,merkt hij op. Zoals Alba, zij kwam net als hij uit Italië.

Ontheemd blijft hij staan op een paar passen van de koele re-ceptie. Alles ziet er strak en duur uit. Modern, een woord waarGabrio nooit vrede mee heeft gevonden. Het meisje fluistert dereceptioniste iets in het oor en haast zich weg. Ze kijkt achteromen werpt hem een glimlach toe. Ook de roodblonde receptionistelacht naar hem vol medelijden. Gabrio kent die blik. Als je oudbent, bekijken ze je niet meer als man.

‘Goeiemorgen, meneer, had u een reservatie?’ wijst ze naar debrief in zijn hand. Hij zet de koffer neer die hij de hele tijd kramp-achtig heeft vastgeklemd. ‘Amber Claessens’ staat op haar naam-kaartje. Ze draagt een strak zwart pak en ademt jeugd en lust uit.

‘Euh... had ik een reservatie...’ Gabrio probeert zich te herin-

11


neren waarom hij hier is, maar alweer komt er niks. Zijn hoofd iseen wit blad. De letters in zijn hoofd staken.

‘Misschien staat het wel in de brief in uw hand? Mag ik? Danis het zo geregeld’, zegt Amber vriendelijk. Ze heeft een zwak vooroude mensen en deze man ziet er heel erg oud uit, blijkbaar eenbeetje vergeetachtig. Haar overgrootvader had ook van die ogendie begraven liggen in wallen en rimpels. Grote oren en een paarspierwitte haren steken uit zijn hoed, zijn hals valt in laagjes velover de kraag van zijn hemd. Zijn marineblauwe kostuum heeftzijn beste tijd gehad en zijn witte hemd is vaal, net als de overjas.De tijd is de man voorbij gehold. Maar hij heeft een brief van hethotel met de bevestiging van een reservatie. Een klant is een klant.Haar ochtendhumeur klaart op. Ze geniet ervan mensen te kun-nen helpen en vandaag is haar baas Giovanni er niet. Ze heeft hetrijk voor zich alleen. Lieve man, Giovanni, maar zo vermoeiend.En ze verwacht vandaag net tien Engelse zakenmannen voor eenminicongres, allemaal eenzame zakenmannen. Rijke zakenman-nen. En Amber is ook alleen. Geld maakt niet gelukkig, maar hetkan ook geen kwaad, dat is een van haar motto’s. Handig tikt zezijn naam in het systeem.

‘Ja hoor, daar bent u al. De reservatie staat op naam van GabrioBagoni, dat moet u dus zijn. Ik verwachtte u pas morgen, maargeen probleem. We hebben een kamer vrij.’

Gabrio knikt. Gabrio Bagoni. Hij herhaalt zijn eigen naam instilte. Hij smaakt vertrouwd en toch nieuw. Wist hij maar wat hijhier ook alweer kwam doen. Maar de mist in zijn hoofd wil nietoptrekken. Hij krijgt geen greep op de losse woorden. Het beeldvan zijn kleinzoon verschijnt op zijn netvlies, maar Gabrio kanhet niet plaatsen. Amber heeft hem ondertussen ingecheckt engeeft hem zijn sleutelpasje. Ze ziet dat hij het niet begrijpt.

‘Dit is uw sleutel, meneer Bagoni, gewoon zo in de gleuf vande deur stoppen en binnen in het bakje rechts van de deur. Dat is

12


voor het licht en de elektriciteit. Uw kamer is 238, tweede verdie-ping. U neemt hier de lift. Zal ik u helpen?’

‘Nee, dank u, juffrouw. Het lukt me wel.’Juffrouw, Amber geniet van het woord. Ze vindt het heerlijk

als mannen haar juffrouw noemen. Ze kijkt de gebogen rug naals die de lift instapt en neemt dan onmiddellijk de hoorn op.

‘Eef, jij bent op de tweede verdieping aan het poetsen, niet? Erkomt zo meteen een oudere man uit de lift voor kamer 238. Volgensmij heeft hij ze niet allemaal meer op een rijtje. Gabrio Bagoni,zelfde familienaam als Giovanni, makkelijk te onthouden. Help jehem even met de sleutel en zo? En toon hem hoe alles werkt, wantik denk dat hij van het woord domotica nog nooit heeft gehoord.’

Amber neemt nog snel een zakspiegeltje om haar lippen teglossen, want de delegatie uit Engeland kan hier elk moment zijn,en de eerste indruk op een man is de belangrijkste. Ze lacht te-vreden naar zichzelf in de spiegel. Dit kon wel eens een span-nende dag worden.

2008. ‘Alzheimer, meneer Bagoni, maar ik neem aan dat ik u nietsnieuws vertel? Het is nog maar het prille begin, maar tot op hedenis er helaas nog altijd geen enkel kruid tegen gewassen. We staanaan de vooravond van een doorbraak, maar daar bent u natuurlijkniet mee geholpen. U beseft wat deze diagnose betekent?’

Gabrio keek dokter Metsijs berustend aan en knikte. Hij ver-moedde het al lang. Vaak stond hij midden in de dag in zijn slaap-kamer zonder te weten waarom. Of hij stond bij de kruideniermaar had geen idee meer wat hij kwam halen. De laatste wekenwas het plots verergerd. Zo kon hij zich op een dag echt de datumniet herinneren. Eens was hij een paar dagen zijn portefeuillekwijt. Zijn kleindochter Andrea vond hem tussen de schoen-poetsspullen. Waarom had hij hem daar gelegd? En een paarweken geleden, toen zijn elektriciteit afgesloten was, had zijn zoon

13


gebeld met de leverancier. Hij had al maanden zijn rekeningenniet betaald. Na lang zoeken had zijn zoon een stapel onbetaalderekeningen gevonden in de ondergoedlade, weggemoffeld tussenzijn sokken. Maar het ergste was die dag eind juli. In zijn mooi-ste zomerkostuum stond Gabrio op de hoek van de straat en hijwist niet meer waar de bushalte was. Hij wist ook niet meer waarhij naartoe wilde. Een buurman, van wie hij de naam ook al nietmeer wist, had hem toen vriendelijk bij de arm genomen en naarhuis gebracht. De klank van medelijden in de stem van die manbrak zijn hart. Toen besefte hij het: hij begon zijn verstand te ver-liezen, zijn ultieme angst. Zijn verstand was zijn waardigheid.Zijn verstand had hem overeind gehouden toen hij veel te vroegafscheid moest nemen van Alba.

Sinds haar dood overleeft hij op herinneringen. Herinnerin-gen aan hoe ze uitbundig lachte, herinneringen aan hoe ze schat-tig mopperde als hij weer eens zijn kleren niet had opgeruimd,herinneringen aan hoe ze altijd sliep met haar mond lichtjes open,haar bruine huid afgetekend tegen de lakens. De herinneringenhouden hem recht. En nu beginnen al die herinneringen weg tesluipen. Iets vreet ze weg en laat een vacuüm achter in zijn hoofd.Het beruchte Niets waar hij zo bang voor is, is als een dief in denacht zijn hoofd binnengeslopen.

2010.‘En dit is de afstandbediening van de televisie, het is hdtv.’Eef beëindigt haar rondleiding door kamer 238. Ze heeft meer daneen halfuur de lift in de gaten gehouden voor de oude man er was.Waarschijnlijk niet vertrouwd met liften en knopjes of verdwaald.Het hotel is groot, met veel hoeken en kanten. Ze ziet ook dat hijgeen idee heeft waarover ze het heeft, dus laat ze de uitleg overhet docking station van de iPod op de nachttafel achterwege. Demeeste gasten kicken net op al die snufjes, maar hij duidelijk niet.Heeft hij eigenlijk wel een woord gehoord van wat ze zegt? Hij

14


ziet er zo verloren uit, breekbaar, met zijn doorleefde lederen reis-tas. Haar vader had er een paar weken voor zijn dood ook zo uit-gezien, als een geest bijna.

‘Gaat het, meneer Bagoni?’ vraagt Eef bezorgd.Zijn ogen lichten op, hij is er weer, komende van nergens, ver-

dwaald in zijn hoofd.‘Of het gaat? Dank u, juffrouw, ja, het gaat.’Dan opeens gaat er ergens in zijn hoofd een lade vol herinne-

ringen open. Eef ziet zijn ogen oplichten.‘Weet u dat ik hier vroeger al was?’ meldt hij blij.‘O? Was u hier eerder te gast?’ vraagt Eef geïnteresseerd. Oude

mensen zijn ongelezen boeken en als studente filosofie is ze altijdbereid zich daarin te verdiepen.

‘Nee. Ik bedoel: echt lang geleden, tijdens de Tweede Wereld-oorlog. Hier was een hospitaal, wist u dat? Hier heb ik mijn vrouwAlba leren kennen.’

Even ziet ze in zijn ogen de jongeman die hij toen moet ge-weest zijn. De naam Alba doet een belletje bij haar rinkelen, maarmeer komt er niet. Ze schudt het hoofd en is de naam snel weervergeten. Verloren gaat de man op het bed zitten. Eef draait zichom en sluit zacht de deur. Om de eerste hoek botst ze op Maryam.Die ziet eruit alsof ze net een geest heeft gezien. Ze trekt Eef hard-handig achter de hoek. Zo heeft Eef de immer bedachtzame Ma-ryam nog nooit gezien.

‘Er is gestolen, in de keuken. Nu net. Ik heb daarnet, heel toeval-lig, een gesprek afgeluisterd tussen Nathalie en de politie. Ze hadvanmorgen haar gouden ring met die blauwe steen – dat familie-stuk van haar oma, weet je wel – zoals altijd naast het zeepbakjegelegd? Doet ze toch altijd, want hij zit in de weg als ze moet com-puteren, en nu is ie blijkbaar weg. Wat moeten we doen?’

‘Ben jij de dief misschien?’

15


‘Tuurlijk niet!’‘Waar maak je je dan zorgen om? Het is toch niet de eerste keer

dat hier gestolen wordt?’Eef probeert haar gerust te stellen, wat maar matig lukt.‘Het geeft me een onaangenaam gevoel,’ gaat Maryam over-

stuur verder, ‘ik hoorde Nathalie ook tegen de politie zeggen dathun aanwezigheid hier liefst zo weinig mogelijk mocht opvallen,met die delegatie zakenmannen uit Engeland die aankomt. En ermoet ook nog een andere bijzondere gast zijn, een muzikant of zo.Ik hoorde iets over een contrabas. Enfin, commotie is het laatstewat ze vandaag wil. Wat denk je?’

‘Ik denk niks. We zullen wel zien’, zegt Eef kalm.‘Wil jij dan niet weten wie haar ring gestolen heeft?’ fluistert

Maryam.Eef buigt zich samenzweerderig naar Maryam die rode vlek-

ken heeft van de stress: ‘Wie weet zijn de dieven wel heel sexymannen. Laat ze dan maar aan mij over...’

Ze laat Maryam verbouwereerd achter terwijl ze vrolijk kamer236 binnenstapt als er op haar geklop niet wordt gereageerd.

1940. ‘Stilliggen! Dit gaat even pijn doen, maar het moet.’Gabrio was misselijk van de pijn aan zijn enkel. De zwart-witte

kleren van de zusters zweefden voor zijn ogen, hun gezichtenwitte vlekken met vage vormen. Hij kon zich niet bewegen. Hijwist niet hoe hij hier gekomen was. Het laatste wat hij zich her-innerde was dat hij een slaapmutsje dronk. Hij was kersvers ver-tegenwoordiger voor porseleinen hotelserviezen en onderweg doorLimburg. Hij was apetrots. Als hij goed verkocht, kreeg hij er vol-gende maand al een tweede Belgische provincie bij. Het levenlachte hem toe.

‘Meneer, u moet nu écht proberen stil te liggen!’ zei het ver-vormde gezicht weer. Waarom was ze zo boos? Hij wilde zeggen

16


dat hij toch stil lag, maar merkte dat hij niet kon spreken. Toen ver-scheen een ander gezicht. De vrouw nam zacht zijn hand vast,streelde zijn vingers en keek hem oneindig lief aan. Haar huidwas lichtbruin, haar smalle ogen hadden de kleur van aarde enhaar neus danste in haar gezicht. Maar het was haar mond diehem betoverde. Zo fijn, als met een penseel getekend. Danzweefde hij weer weg van de pijn en de morfine. Het werd donker,maar hij was niet meer bang.

2010. ‘Ik kom herinneringen aan mijn vrouw zoeken. Cadeau vanmijn kleinzoon. Nu weet ik het weer. Ik wil ze opschrijven voor ikze allemaal vergeten ben. Dan kan ik in de weinige tijd die menog rest, mijn eigen liefdesgeschiedenis lezen, snapt u? Ik raakAlba kwijt en doordat ik haar verlies, verlies ik mezelf. Door hierte zijn hoop ik dat haar geur terugkomt. Dan kan ik hem om-schrijven en koesteren. Zoals ze door de gangen wandelde in haarwitte gesteven schort... zo wil ik haar stuntelig tekenen en naarhaar kijken, zelfs als ik vergeten ben wie ze is. Ik weet zeker dat ikhaar zelfs dan mooi zal vinden.’ Dat vertelt Gabrio aan de vreemdeman in zijn kamer. Alle gezichten zijn hem tegenwoordig vreemd.Daarom stelt hij zich ook geen vragen bij dit bezoek van een po-litieman. Die heeft beleefd gevraagd of hij binnen mocht komenom enkele vragen te stellen. De agent staat kaarsrecht met zijnhanden gevouwen midden in de hotelkamer.

Gabrio kijkt uit zijn muurgrote raam naar de kinderkopjeswaarmee het binnenplein geplaveid is en waar de mensen, verrastdoor de lente, lopen te winkelen. De politieman laat Gabrio uit-praten. Hij wist onmiddellijk dat hij hier geen antwoorden zou vin-den. Hij herkent de symptomen. Vage blik, geen emotie, zwevendin een uithoek van hun hersenen. Alzheimer, net als zijn vader.

‘Daar beneden was vroeger gras,’ vertelt Gabrio rustig, alsof deagent een vriend is, ‘in de kelder zaten de weeskinderen. Die

17


hoorde je lachen tot boven. Als ze de was deden, drong de geur vanhet poeder door tot boven. Hier zaten de dokters, en daar lagen depatiënten. Je kon de platte toren van de Onze-Lieve-Vrouwebasi-liek zien. Maanden heb ik in hetzelfde bed gelegen. En dan nogmaanden revalidatie voor ik weer enigszins kon stappen. Nu, eer-lijk gezegd...’ gniffelde Gabrio kwajongensachtig, ‘ik wilde hierhelemaal niet weg, dus ik deed ook niet zo mijn best. Omwille vanAlba, ziet u.’

De agent kucht even om zijn aanwezigheid toch duidelijk temaken. Het verhaal van de man raakt kant noch wal.

‘Bedankt om dit met mij te delen, meneer, en sorry voor hetstoren. Ik ga maar eens. Ik wens u nog een prettige dag.’

De agent maakt aanstalten om de deur te openen als Gabriozich omdraait en hem verrassend helder aankijkt.

‘Ik zou zo graag nog één keer de kapel zien...’Verbaasd zoekt de agent zich een houding. Hier heeft hij geen

tijd voor. Hij weet niet eens waar die kapel is. Hij wist zelfs niet dater een was.

‘Ik stuur iemand, meneer. Nog een fijne dag.’

In kamer 304 gaat even later de gsm van Eef over. Het is Amber.‘Wat gebeurt hier vandaag allemaal? De ring van Nathalie zou

gestolen zijn? Daarnet vroeg een agent mij de kleren van het lijf– dat deel vond ik niet onaangenaam, hij was best knap – maarNathalie zal mij wel weer de schuld geven. Heel vervelend. Dieagent vroeg me vreemd genoeg ook of je even naar kamer 238 wilgaan, naar dat oude heertje. Maryam is helemaal de kluts kwijt enze vroeg mij of er een bekende muzikant kwam logeren, een con-trabassist. Ik weet nergens van!’

Eef sust Amber, zegt dat ze het ook allemaal niet weet en neemtintussen de lift naar de tweede verdieping.

18


1940. ‘Hitler was hier vannacht!’Met rode wangen stond Alba boven zijn bed. Het deed Gabrio

pijn aan de ogen. Het leek of hij dagen had geslapen. Door haarkreet ontwaakte ook zijn onderbeen met een scherpe pijn. Evenwist hij niet waar hij was. Zijn rug leek wel gebroken. De geur vanontsmettingsmiddel en boenwas. Maar dan keek hij opnieuw indie aardekleurige ogen en alles kwam terug. Porselein. Bombar-dement. Ziekenhuis. Oorlog. Overal in de gangen hoorde hij nuopgewonden gefluister.

‘Meneer? Hebt u het gehoord? Hitler was hier vannacht!’ her-haalde de betoverende stem haastig, alsof ze een groot geheimverklapte. Hij moet haar vreemd aangekeken hebben want ze ver-duidelijkte zich.

‘Ja! Zelfs hier in het ziekenhuis, om de gewonde Duitse soldatente bezoeken. En niemand wist ergens van! Hij zou zelfs de Hitler-groet hebben gebracht aan het standbeeld van Ambiorix, omdat dieooit het Romeins legioen heeft verslagen. Het is maar een gerucht,niemand heeft het echt gezien. Denkt u dat het waar kan zijn?’

De verpleegster met de getekende lippen kneep zijn hand bijnafijn. Ondanks het bonken van zijn hoofd moest hij om haar lachen.

‘Wilt u dat het waar is?’ vroeg hij.‘Nee! Natuurlijk niet!’ fluisterde ze bang.‘Dan is het ook niet waar’, zei hij geruststellend. Hij zag haar

nadenken over die gekke redenering. Dan trok een brede lach haargezicht helemaal open.

‘Zo simpel?’ vroeg ze.‘Zo simpel’, verzekerde hij haar nogmaals.‘U bent een vreemde man’, zei ze.‘En u bent...?’ waagde hij zijn kans.‘Alba’, lachte ze.‘Het is een eer u te ontmoeten, Alba’, gekscheerde hij voor een

pijnscheut hem helemaal onderuithaalde. Ze lachte uitbundig.

19


‘Wilt u pijn?’ vroeg ze schijnbaar zonder enig medelijden.‘Nee, natuurlijk niet’, antwoordde hij.‘Nou, dan is ze er ook niet’, lachte ze.Ze keken in elkaars ogen en lachten de pijn en de oorlog weg.

2010. Eef staat in de kamer van Gabrio en denkt na over zijn vraagom de kapel te mogen zien. Die is nog tot 2011 gesloten voor res-tauratie. Als Nathalie zou weten dat ze er een gast mee naartoeneemt, ligt ze eruit. Eef werkte liever voor de oude Bruno. Die hadaltijd tijd voor een babbel. Nathalie is alleen maar geïnteresseerdin geld, mode en opklimmen op de sociale ladder: toevallig net dedrie dingen waar Eef een grondige hekel aan heeft. Daarom genietze dubbel van haar kleine daden van anarchie. Naar de kapel dus,waarom niet.

In de gangen van roze tapijt passeren ze een vrouw die duide-lijk iets van plan is wat niet strookt met haar huwelijkscontract. Enom de hoek loopt Eef bijna een man omver met lang haar en eenlederen jekker. Zo’n echte motorcycle boy. Wat zou die hier zoeken,vraagt ze zich onwillekeurig af. Want iedereen heeft zo zijn rede-nen om alleen op hotel te gaan. Kan interessant zijn om straks inde loungebar iets mee te drinken. Als Nathalie er niet is tenmin-ste, want personeel mag niet drinken met de gasten.

Eef duwt voorzichtig de houten panelen opzij die indringers uitde kapel moeten houden. Hier is duidelijk al weken niet gewerkt.Het stof ligt dik op de vloer van de kapel en de banken staan schotsen scheef. Jezus hangt met gebogen hoofd boven het altaar in oudgoud. Zonnestralen vallen door de sobere glasramen en lossen opin het stof. Eef blijft staan terwijl Gabrio eerbiedig een kruistekenmaakt en naar voren stapt, dwars door de rommel. Als hij begint tepraten, weerklinkt zijn stem vol en verrassend jeugdig door de kapel.

‘Hier kwamen we dikwijls, weet u, Alba en ik. Dan duwde ze mijdoor de glimmende gang. Dit was de enige plek waar we rustig kon-

20


den praten. We genoten van de geur van wierook die ons even lietvergeten dat buiten een oorlog woedde. Hier heerste rust en stilte.Dan ging zij hier zo zitten, en ik in mijn rolstoel naast haar. En wepraatten. Daar genoot ik zo van, haar dromerige stem die verteldeen vertelde. Wat kon ze prachtig vertellen, Alba, af en toe doorspektmet Italiaanse woorden, als ze niet snel genoeg de Nederlandsevond. Ik heb veel van haar verhalen opgeschreven na haar dood.’

Eef staat muisstil achteraan de kapel en luistert naar de man.Zijn ouderdom glijdt als een oude jas van hem af als hij over zijnvrouw vertelt. Hij streelt met bevende hand het stof van een beeldvan een liggende vrouw die lacht. Ze ziet er voornaam uit.

‘We fantaseerden samen over deze dame, een gravin: Marie-Thé-rèse van Hinnisdael van Berchem. Haar voorouders hadden nogdeelgenomen aan de kruistochten. Ze woonde op een kasteel enstierf bij de bevalling van haar derde kind. Ze was pas tweeëntwin-tig. We zijn in de zeventiende eeuw, weet u, uitzonderlijk was dattoen niet. De graaf is nooit hertrouwd. Hij voedde zelf zijn kinde-ren op, wat wél heel ongebruikelijk was. Alba en ik voelden ons ver-bonden met die twee. We zwoeren dat onze band even sterk was.Samen, tot in de dood. Maar het mocht niet zijn. Alba was mij voor.’

De zon werpt speels gekleurd licht op de koude schouders vanhet beeld. Eef voelt dat dit voor de man een bijzonder moment isen hoedt zich ervoor de betovering te verbreken. Als op een dag ie-mand van haar zal houden als deze man van zijn vrouw, zal zezich gelukkig prijzen. Ze laat hem een paar ogenblikken alleenmet zijn herinneringen en wacht hem buiten op.

1940. ‘U zult lang leven’, verklaarde Alba op een toon die geen te-genstand duldde. Ze zat op zijn bed. Het was na zonsondergangen het was stil in het gasthuis. Alba had nachtdienst. Ze bestu-deerde geconcentreerd de levenslijn van haar favoriete patiënt. Zevond altijd wel een uitvlucht om langer op zijn kamer te blijven

21


hangen. Gabrio genoot van de streling van haar vingers op de terehuid van de binnenkant van zijn hand. Aan haar ringvinger zateen gouden ring met een blauwe steen. Hij voelde de koude rand.Hij durfde niet te bewegen uit schrik dat ze zou stoppen.

‘Is dat zo? Hoe kun je dat zien?’ vroeg hij geïnteresseerd. Hij,die niet geloofde in fabels.

‘Ziet u deze lijn? Die begint boven uw duim? Dat is uw le-venslijn. Ze loopt door naar buiten. U reist graag.’

‘Lees verder’, zei Gabrio. Het gevoel dat haar streling opwektein zijn onderbuik voelde heerlijk.

‘Ze is ook diep’, verklaarde Alba en Gabrio zag dat ze bloosde.Vragend keek hij haar aan.

‘Dat betekent dat... u een lichamelijk persoon bent’, fluisterdeze. Ze durfde hem niet meer aan te kijken.

‘Denk je dat dat klopt?’ vroeg Gabrio met een droge mond. Metzijn andere hand omsloot hij haar vingers op zijn hand en streeldeze terug. Ze trok ze niet weg en lachte, blozend als een kleinmeisje.

‘Foei! Ik moet gaan, ik heb nog andere patiënten’, zei ze ge-speeld boos.

‘Kom je terug, straks?’ vroeg Gabrio met naar hij hoopte eensmekende blik.

‘Misschien.’‘Dat is niet genoeg. Zeg ja.’Alba trok voorzichtig haar hand terug, stond op en keek hem

nog altijd lachend aan. Ze wachtte even en zei toen heel zacht: ja.

2010. Eef is de volgende ochtend bezig in kamer 211. In de bad-kamer rommelt Maryam met de stofzuiger, nog altijd behoorlijkaangedaan. Ze werkt haar frustraties uit op de stofzuiger. Gisterenzijn ze allebei stevig aan de tand gevoeld door die agent waarAmber het over had. Knap, inderdaad, maar niet uitzonderlijk.

22


Eef heeft geduldig tien keer hetzelfde herhaald: dat ze nergensvan wist. Ze mocht gaan. Maar Maryam is wel een halfuur bin-nen geweest in het bureau van Nathalie, die zich beledigd voeldeomdat ze niet bij de ondervragingen mocht blijven. Maryam vondde ondervraging vreselijk, zei ze daarnet stug. Eef weet nu ookwaarom, via Titus van de bar. Maryam heeft blijkbaar een broer dieal wel vaker met het gerecht in aanraking is gekomen, en keer opkeer helpt zij hem uit de problemen. Ook al heeft ze in de versteverte dus niks te maken met deze diefstal, ze voelt de hete ademvan haar broer in haar nek. Als hij achter deze diefstal zou zitten,is ze haar job kwijt.

Iedereen loopt vandaag nog meer op de tippen van zijn tenen.Want er is opnieuw gestolen, vannacht, in de kapel. Deze keer washet een stenen roos van een wandversiering die klaarlag om op-nieuw bevestigd te worden. Een van de architecten van OnroerendErfgoed was blijkbaar vanmorgen even binnengelopen om opme-tingen te doen. Toen hij zag dat er twee paar voetsporen in het stofstonden, vond hij dat vreemd. Hij wist dat ze er al weken niet aanhet werk waren geweest. Iemand was dus binnen geweest. Toen zaghij het plekje waar geen stof lag en telde één stenen roos te weinig.

Wie steelt nu zoiets, vraagt Eef zich af. En er is totaal geen ver-band met de ring van Nathalie. Het lijken eerder twee dingen dieniks met elkaar te maken hebben. Eef blijft rustig. Niemand weetdat zij gisteren in de kapel was. Die oude man is het vast allangvergeten. Hij zal het niet vertellen. Trouwens, ze heeft die dief-stalletjes niet gepleegd, dus hoeft ze zich geen zorgen te maken.Ze bestudeert wel elke klant aandachtig. De dief kan een van henzijn. Motorcycle boy? Of ligt dat te veel voor de hand. Hij is er nog,weet ze. Opvallend maar zwijgzaam type, daar houdt ze van. Eefgeniet nu al van het vooruitzicht dat ze straks misschien door zijnspullen zal kunnen snuisteren. Dat voorrecht heb je als je overeen loper beschikt. Ze zucht. Haar seksleven is op dit moment

23


even opwindend als een dertig jarig huwelijk. Daar moet dringendverandering in komen. Helaas had Nathalie gisteravond dienst.Dus had ze haar plan om met hem een glas te gaan drinken moe-ten laten varen.

In deze kamer is duidelijk gestoeid. Werkelijk alles ligt over-hoop. Stevige seks, aan de ravage te zien. Eef is het allemaal omhet even, zolang niemand ertoe gedwongen wordt. Ze glimlachtterwijl ze orde probeert te scheppen in de chaos van lakens. Eenboek kan ze schrijven over wat zich volgens haar in deze kamersafspeelt, alleen al aan de hand van de spullen die ze achterlaten.Ongelooflijk wat mensen zelfs nooit meer komen ophalen.

‘Maryam, heb jij meneer Bagoni uit 238 vandaag al gezien?’Een pioenrood hoofd komt van achter de lichtplexi die de bad-

kamer scheidt van het kingsize bed.‘Niet gezien’, puft Maryam en ze gaat weer het gevecht aan met

de stofzuiger. Eef legt een verse badjas in de kast, schikt nog evende gordijnen en roept: ‘Ik ben hier klaar met mijn werk, ik ga evennaar kamer 238, oké? Beep me up als je me nodig hebt.’

‘Wat zeg je?’ vraagt Maryam luid zonder de stofzuiger uit tezetten. Eef lacht.

‘Laat maar!’

Zacht klopt Eef op de deur. Binnen hoort ze gestommel. Het duurtopvallend lang voor er wordt opengedaan. Gabrio opent de deur indezelfde kleren als gisteren, helemaal verfomfaaid. Voor het eerstin haar leven voelt Eef een vorm van moederinstinct. Zijn ogenverraden complete verwarring. Hij heeft duidelijk geen idee waarhij is en wie zij is. Je verstand verliezen moet zo ongeveer het erg-ste zijn wat er is.

‘Goeiemorgen, meneer Bagoni,’ zegt ze geruststellend, ‘ikkwam gewoon even kijken of alles in orde is met u. Vindt u alles?Hebt u al ontbeten?’

24


Gabrio zegt niks, hij kijkt haar alleen compleet verloren aan enstapt zwaar leunend op zijn stok de kamer uit. Hij is zorgwekkendbleek. Snel grist Eef zijn sleutelpasje uit het bakje aan de muurvoor de deur dichtslaat. Ze ziet zijn koffer nog onuitgepakt voor dekast staan.

‘U bent in Hotel Eburon, weet u nog? Kom, ik breng u evennaar de ontbijtzaal. Met al die gangen hier. We moeten ons welhaasten, want het ontbijt is al bijna voorbij. U bent hier gisterenaangekomen, op zoek naar herinneringen aan uw vrouw Alba.’

‘Alba...’ herhaalt Gabrio stil. Zijn gezicht klaart op. Weer doetde naam Alba ook bij Eef een belletje rinkelen, maar ze kan erzich geen beeld of gezicht bij voorstellen. Ze wandelt met hemnaar de lift. De ontbijtzaal is op de derde verdieping. Op het eindevan de gang staart een levensgrote roze engel blind naar het ta-pijt. Gabrio zwijgt en volgt haar, moeizaam leunend op zijn stok.Hij is de weg kwijt in zijn hoofd. Er is alleen maar leegte. Een heelleven, denkt Eef, bijna weg, als een diskette vol nutteloze gege-vens die zomaar gewist worden. Gabrio stopt en staart naar deengel. Wist hij toch maar waarom hij hier was. Hij haalt wat ver-frommelde papiertjes uit zijn zak. Ze dwarrelen op het tapijt. Eefraapt ze snel op en kan een paar woorden ontcijferen, geschrevenin het elegante geschrift van oudere mensen.

‘U mag ze best lezen, juffrouw. Doet u maar’, zegt GabrioEef vloekt op de krop in haar keel. Komaan. Wat heeft die man

nu aan medelijden. Hij heeft een leven vol liefde geleefd, ze moethem erom benijden. Ze slikt de krop weg. Een verwarde vrouwmet zwart nat haar passeert zonder hen aan te kijken, net eenbange wezel. Alweer een wandelend verhaal, denkt Eef, voor zeeen van de papiertjes gladstrijkt. Het voelt alsof ze een verbodengang inslaat als ze haperend begint te lezen.

‘Het was net zomer. Er zaten duiven op de zware houten bal-ken van het houten gebinte van de zolder. De hitte zat binnen ge-

25


vangen en holde de lucht uit. Het zweet parelde op Alba’s boven-lip. We waren alleen, enkel omringd door stof en dozen vol spul-len die niemand ooit nog nodig zou hebben. Ik leunde tegen eenbalk. Het was de eerste keer dat ik uit mijn bed kwam na meerdan vier maanden. Moeder-overste mocht dit niet weten. Ik wasstapelverliefd op Alba. Aan haar denken vulde mijn dagen, overhaar dromen mijn nachten. Ook al hoorde ik soms van in mijnbed verdwaalde bommen vallen, ook al reden ze soms bedden metkrijsende mensen door de gangen, de oorlog leek ver weg, doorhaar. Meer dan wat dan ook wilde ik die lippen kussen. Niemandhoeft je uit te leggen wat echte liefde is. Dat weet je wel als ze voorje neus staat. Nu stond ze voor mij, nerveus en ernstig. In het stofvan die hete zolder heb ik mij verloren in onze eerste kus. Hij waszacht en des duivels. Daarna was ik een andere man. Door die kusnam zij bezit van mij en ik wist dat ik niets liever wilde.’

Eef vouwt het papiertje eerbiedig dicht en stopt het onnaden-kend in haar zak. Gabrio huilt stil. Wat staan ze daar vreemd, hetkamermeisje en de oude man, maar het lijkt hem niet te deren.

‘Ik herinner het mij niet meer’, zegt hij simpelweg. Zwijgendstaat Eef naast hem. Troosten heeft geen zin. Motorcycle boy pas-seert hen op weg naar de lift. Even aarzelt hij, maar hij beslist dantoch door te stappen. Eef kijkt hem peinzend na. Neen, hij is dedief niet, besluit ze.

Maryam komt naar hen toe met haar karretje schoonmaakspullen.‘Daar ben jij! Ik heb je overal gezocht. Lena wil ons briefen over

die grote groep uit Japan morgen, om halftwaalf beneden. Ze is bij-zonder slechtgehumeurd vandaag.’

‘Goed, Maryam, ik zal er zijn. Ik breng meneer even naar deontbijtzaal.’

Maryam opent de deur van een anonieme kamer en duwt haarkarretje binnen. Klaar om weer een verhaal uit te wissen.

26


Eef neemt Gabrio zacht bij de arm en leidt hem met de lift naarde ontbijtzaal. Daar zitten nog maar een paar zakenmannen een-zaam boven hun krant te ontwaken bij sterke koffie. Wie van dezemannen zou een dief kunnen zijn? De houten vloer kraakt. Lenakijkt bezorgd de ontbijtruimte rond. Klant is koning. Alles moetperfect zijn. Elke dag controleert ze de ontbijtzaal. Ze kijkt ver-baasd als ze Eef met de man ziet binnenkomen. Haar gezicht staatinderdaad op onweer.

‘Je laatste gast van vandaag, Lena. Deze meneer heeft kamer238. Wil je hem extra in de gaten houden en zelf terug brengennaar zijn kamer? En ik zal er zijn straks, met Maryam, om half -twaalf beneden.’

‘Is meneer familie van jou?’ vraagt Lena. Zo kent ze Eef niet.Die trekt zich meestal van niemand iets aan. Eef denkt even naover die vraag.

‘Nee, maar het voelt wel zo.’

De dag is druk. Het hotel is zo goed als volgeboekt, alsof iedereende lente ruikt en op stap wil. Eef en Maryam hebben hun handenvol. De groep Engelse zakenmannen vult bijna de hele eerste ver-dieping. Sommigen hebben een ware ravage aangericht in hunkamer. Die hebben de nacht zeker niet gebogen over saaie con-tracten doorgebracht. Eef vindt roodblonde haren in de douchevan 307. Dezelfde haren als Amber. Hm. Haar gsm rinkelt. Na-thalie. Onmiddellijk beneden komen. Het klinkt niet als een vraag.Ze laten alles vallen en haasten zich naar beneden. Lena en Vin-cent zijn ook al in het bureau van Nathalie. Zelfs Amber heeft haarreceptie even in de steek moeten laten. De agent van gisteren eneen collega wachten tot de deur dicht is. Niemand zegt een woord.De spanning in de kamer voelt fris. Eef rilt. De knappe agentneemt het woord, zonder al te veel plichtplegingen.

‘Zoals jullie weten zijn er twee diefstallen gepleegd. Twee dief-

27


stallen die op het eerste gezicht niks met elkaar te maken hebben,op twee locaties waar gasten normaal gezien niet komen. We wil-len de namen van alle gasten. We willen ons ook verontschuldigenvoor het eventuele ongemak voor u en uw gasten. U kunt ervan opaan dat we dit in alle discretie zullen doen, maar er kan natuurlijkaltijd wat commotie ontstaan. Mensen praten en kijken te veelnaar politiereeksen. Hopelijk kunnen we deze zaak snel afronden.We hebben nog een paar vraagjes voor elk van jullie.’

Eef krijgt het toch even benauwd. Wat als ze kunnen bewijzendat zij gisteren in de kapel was? Nathalie zal woest zijn. Ook Lenaademt zwaar. Dat zoiets haar ook weer moet overkomen. Zulkedingen horen niet te gebeuren in Hotel Eburon.

De ondervraging gaat een uur lang door. Iedereen wacht op elkaarin de gang en geeft fluisterend zijn versie van de feiten. Het feitdat iemand zomaar overal kan binnendringen, baart Nathalie zor-gen. Het beveiligingssysteem heeft een fortuin gekost. Ze geefthet niet graag toe, maar voor het eerst wilde ze maar dat Matthiaser was. Ze wil zijn mening. De reputatie van het hotel mag hierniet onder leiden. Ze besluit hem te bellen als haar kantoor weervrij is. Net als de rest staat ze in de lobby als de deuren open-zwaaien voor Giovanni, stipt op tijd voor zijn dienst. Hij schrikt alshij iedereen ziet staan.

‘Laat de politie zijn werk nu maar doen,’ zegt Giovanni als hijhet verhaal heeft gehoord, ‘het is onze taak te zorgen dat de klan-ten hier zo weinig mogelijk van merken.’ Hij reageert opvallendnonchalant. Hij zit met iets anders in zijn hoofd, dat is duidelijk.Hij blijft zelfs glimlachen, al snel blijkt waarom.

‘Heeft mijn zus mijn grootvader al ingecheckt?’ vraagt hij. ‘Hijheeft hier mijn grootmoeder leren kennen, weet je, tijdens deTweede Wereldoorlog. Maar helaas heeft hij alzheimer en het wordterger met de dag. Ik hoop dat een paar van zijn herinneringen aan

28


mijn grootmoeder zullen terugkomen als hij hier enkele dagen lo-geert. Door zijn ziekte leeft hij nogal in zijn verleden met haar, hebik de indruk. Cadeautje van mij voor zijn verjaardag. Ik heb de re-servatie wel op zijn eigen naam gezet, maar ik vergat jullie te ver-wittigen om hem extra in het oog te houden. Hij heeft geen besefmeer van datum, tijd of plaats. Ze kunnen hier elk moment zijn.’

Eef staat hem met open mond aan te kijken. De stukken van depuzzel vallen op hun plaats. Alba. Natuurlijk. De naam van zijngrootmoeder, die had Giovanni al ooit eens genoemd. En Bagoni.De familienaam van Giovanni. Amber had het zelfs nog letterlijkgezegd. De oude man in kamer 238 is de grootvader van Giovanni.

‘Je grootvader is hier al sinds gisteren’, merkt ze gealarmeerd op.‘Dat kan niet. Mijn zus ging hem vandaag pas ophalen, na de

middag!’‘Dan zal ze toch voor een gesloten deur staan, vrees ik. Hij was

echt wel heel erg in de war. Hij had het ook niet over jou, het spijtme. We hadden geen idee dat hij je grootvader was. Ik heb hemvanmorgen zelf naar de ontbijtzaal gebracht. Lena heeft hem te-ruggebracht naar zijn kamer.’

‘Nee, dat heb ik niet gedaan,’ zegt Lena schuldbewust, ‘ik kon erniks aan doen. Hij was opeens weg en na het ontbijt heb ik er daneerlijk gezegd niet meer aan gedacht, met al die commotie hier.’

‘Dan moet hij in zijn kamer zijn’, zegt Eef. Iets voelt niet goed.Ze neemt met Giovanni bezorgd de noodtrap als de lift niet snelgenoeg wil komen en holt bijna door de gang naar kamer 238. Zeprobeert beheerst te kloppen. Er komt geen antwoord. Giovannistaat bleek naast haar. Zijn zus had nog zo gezegd dat dit geengoed idee was. Hun grootvader was te ver heen in zijn hoofd omhem zulke dingen nog te laten doen. Met trillende handen opentEef de deur met haar loper. De kamer is leeg. Geen Gabrio. Zijnkoffer staat nog op dezelfde plek, ongeopend. Op het bed ligt destenen bloem uit de kapel en de ring van Nathalie, eenzelfde soort

29


ring die zijn grootmoeder droeg, weet Giovanni zich te herinne-ren. Er ligt ook een zilveren lepel uit de ontbijtzaal en een zeepjeuit de badkamer, allemaal mooi uitgestald. Bij elk voorwerp ligteen van zijn verfrommelde papiertjes. Eef en Giovanni grissen erelk een van het bed en beginnen snel te lezen, hopend op een ver-klaring. Maar het zijn slechts fragmenten, lukrake momenten uiteen gelukkig leven, herinneringen aan aanrakingen en frases. Bijelk voorwerp één verhaal, gegrepen uit het leven van Gabrio enAlba. Op de tafel liggen nog meer papiertjes, netjes met een elas-tiek bij elkaar gehouden. Een stapel bijna voor altijd verloren mo-mentopnames, wachtend om gelezen te worden. Gabrio Bagoni iseindelijk klaar, met alles.

Met dank aan:Hotel EburonStadsarchief TongerenOud burgemeester Dr. Jozef SimonAuteur Jo Gilissen

30


Dag en nacht

Documents

Transcript of Dag en nacht