DAG 4 -MARKTPRAKTIJKEN en CONSUMENTENBESCHERMING · Art. 4 WMPC / Art.VI.2 WER / ENERGIE (GC) /...

BO 2018 - dag 4 - Pieter Geens 1

1

DAG 4 - MARKTPRAKTIJKEN en CONSUMENTENBESCHERMING

Pieter Geens - jurist OCMW Heist-op-den-Berg

2

SOORTEN SCHULDEN?

Abonnement krant / puzzelboekjeAbonnement fitness

2

Contract energie + telecom (tv / gsm)

Aankoop in winkel / via postorder

KredietschuldMedische schulden (ZH / ziekenvervoer / labo)

Levering waterBoete NMBS / De Lijn

HuurschuldSchuld dokter-kinesist-apotheker-tandarts


3

a. Is er een contract? of 2, 3, 9b. Wat staat er in het contract?c. Over welke facturen gaat het?d. Wie vordert wat in?e. Wat is er gebeurd?

f. Wat zijn de rechten vd consument?

i. Welke aanpak (tactiek)?h. Wat wil de cliënt bekomen?

�� Gelijk hebben

�� De feiten

�� Gelijk krijgen

g. Wat kan je afdwingen (sancties)?

3

VRAGEN IN EEN DOSSIER?

DAG 4MARKTPRAKTIJKEN

4

� Hoofdstuk 1. WETGEVING� Hoofdstuk 2. VÓÓR HET CONTRACT� Hoofdstuk 3. CONTRACT: VORM� Hoofdstuk 4. CONTRACT: INHOUD� Hoofdstuk 5. VERLENGING - HERROEPING� Hoofdstuk 6. AAN DE SLAG


55

1. WETGEVING

1.1. WMPC / WER1.2. TELECOM 1.3. ENERGIE

1.4. WETTEN: VERHOUDING?

66

� Wet 14 juli 1971 handelspraktijken (WHP)

� Wet 14 juli 1991 hp + bescherming consument (WHPC)

� Wet 6 april 2010 marktpraktijken (WMPC)

� Wet 21 december 2013: WMPC � boek VI WER� Inwerkingtreding: 31 mei 2014

� t.a.v. ondernemingen: marktpraktijken� t.a.v. consumenten: handelspraktijken

� Inwerkingtreding: 12 mei 2010

� basis collectieve consumentenovereenkomsten (zelfregulering - gedragscodes)

1.1. WMPC / WER


77

ONDERNEMING

CONSUMENT

PRODUCTENaanbieden

verwerven

economisch doel

duurzaam

natuurlijk persoon

privédoeleinden

gebruiken

1.1. WMPC / WER

88

� Art. 2,3: “consument” = STRIKT!

� iedere natuurlijke persoon

� die producten verwerft of gebruikt

� voor niet-beroepsmatige doeleinden

� gemengd gebruik ≠ consument?�WMPC: uitsluitend privé-gebruik vereist

�WER: hoofdzakelijk privé-gebruik vereist (~ WCK)

� onderneming, r.persoon, overheid ≠ consument� ↔ WHPC: overheid kon voor bepaalde handelingen

consument zijn (vb. opname nummers in telefoongids)

1.1. WMPC / WER


99

� Art. 2,1 WMPC: “onderneming” = RUIM!� elke natuurlijke persoon of rechtspersoon

� die op duurzame wijze

� een economisch doel nastreeft

� economisch doel

� WHPC: “verkoper” ~ handelaar / koopman / daden van koophandel = winstoogmerk

� WMPC: “onderneming” ~ aanbieden goederen of diensten = economisch oogmerk (ruimer!)

� juridische vorm is niet relevant (dus vzw’s ook!)

1.1. WMPC / WER

� vrij beroep?

� “onderneming”: voorbeelden?

1.1. WMPC / WER

� ziekenhuis?� jeugdbeweging? � particulier?� overheid?

� Kerntaak / taak algemeen belang: NEE � Extra taak (~ondernemingstaak): JA

� Maak onderscheid in taken (diensten)

10

� J lobbywerk vanuit FVIB (Unizo)

� 2014: apart boek XIV WER vrije beroepen

10


11

� deeleconomie / nieuwe platformen?

� Occasionele aanbieder ≠ onderneming� Platform = onderneming (voor diensten die het

zelf aanbiedt (bv. systeem betaling))

1.1. WMPC / WER

� alle logies: � Vlaams Logiesdecreet 2016 (iwt 1/4/2017)� meldingsplicht aan Toerisme Vlaanderen� 7 basisnormen brandveiligheid en kwaliteit� vrijwillige erkenning en benaming (vb. B&B)� platform moet info doorgeven aan overheid� vraag: zijn reviews (interne controle) niet beter

voor consument dan opgelegde regelgeving?

11

DIENSTENGOEDEREN

12

� “producten”: art. 2 WMPC / art. I.1. WER (4,5,6)

� “goederen en diensten, onroer. goederen, rechten en plichten”

lichamelijke roerende zaken prestatie door onderneming

FINANCIELE DIENST

1.1. WMPC / WER

vb. aankoop toestel vb. reparatie toestel

verkoopsOK (art. I.8.33. WER) dienstenOK (art. I.8.34. WER)

fin. instr. (aandeel) + fin. producten (belegging, verzekering, krediet)

12

maar KB kan uitz. op WER bepalen

ELEKTRICITEIT -GAS - WATER

TELECOM-TV-RADIOLet op: soms afzonderlijke

regels indien op afstand of

buiten VKR (lijken op diensten)


13

� WEC = Wet Elektronische Communicatie = Telecomwet

= INTERNET en TELEFOON (vrije markt 1998)

� “communicatie via elektronisch netwerk” = overbrengen signalen (ook internetabonnement)

� Wet 13 juni 2005 (gewijzigd 18/05/09 - 31/05/11 - 10/07/12)

� WOO = Wet omroeptransmissie- en omroepdistributiediensten

= TV en RADIO (vrije markt 1998)

� “transmissie elektronische signalen TV- en radio via elektronisch netwerk = analoog + digitaal

� Wet 15 mei 2007 (gewijzigd 25/08/12)

13

1.2. TELECOM

+ Mediadecreet 27 maart 2009 + Vlaamse regulator media

1414

� Wet gas (12/04/65)

� Wet elektriciteit (29/04/99) � W 25/08/12 wijzigt art.18

� opzegtermijn 1 maand

� geen opzegvergoeding meer bij switch of verbreking

� wijziging alg.vw. � opzeg mogelijk

� Energiedecreet: 8 mei 2009

� Energiebesluit: B.Vl.Reg. 19 november 2010

1.3. ENERGIE

� Energieakkoord + Gedragscode: “op afstand” en “buiten onderneming”: versies: iwt: 1/03/05 + 1/09/06 + 1/12/08 + 1/01/14 of 1/04/14

= GAS en ELEKTRICITEIT (vrije markt 2003)� Overzicht: hoofdstuk XII. handboek + www.vreg.be


1515

� Welke wetten + verhouding?� Wetten + regels cumuleren

1.4. WETTEN - VERHOUDING

� Algemeen: BURG. WETBOEK (contractenrecht / verjaring)

� Bijzonder: MARKTPRAKTIJKEN� Na 31 mei 2014: boek VI. WER

� Voor 31 mei 2014: wet 6 april 2010

� (extra) bijzonder: CONSUMENTENKREDIET� Na 1 april 2015: boek VII. WER

� Voor 1 april 2015: wet 12 juni 1991

� Tegenstrijdigheid: bijz. wet > alg. wet (tenzij anders bepaald)

� Telecomwet / WOO = gelijke hoogte met MARKTPRAKTIJKEN

� Energie (akkoord/code) = gelijke hoogte MARKTPRAKTIJKEN

“OPWARMER” (PABO)

INVORDERING SCHULDHoeveel wil je betalen (totaalbedrag)?

€ 0-50 € 50-70 € 70-100 € 100-140 € > 140

�� bijlage 1

16


1717

2. VÓÓR HET CONTRACT2.1. INFORMATIEPLICHT

2.2. ONEERLIJKE HANDELSPRAKTIJKEN

1818

2.1. ALGEMENE INFOPLICHT� Art. 4 WMPC / Art.VI.2 WER / ENERGIE (GC) / art.3 WOO

� Relevante info over kenmerken product (o.a. wettelijk recht garantie, totale prijs, J) / voorwaarden contract (verlenging, J)

� Ten laatste op ogenblik sluiten contract

� Doel: consument moet kunnen beslissen of hij dat product wil kopen + ook onder die bepaalde voorwaarden

� Concrete invulling: vanuit perspectief / niveau consument (vaag)

� verkoop schuldsaldoverzekering bij krediet J?

� verkoper is verantwoordelijkheid (niet producent)

� SANCTIE? NEEJ (behalve art. 3 WOO: strafsanctie)

� SANCTIE? ONRECHTSTREEKS?

� B.W.: Nietigheid OK (dwaling) + vergoeding?

� art. VI.38 WER: verzwijgen info = misleidende HP (2.2.)


� Definitie “handelspraktijk” (art. 2, 29°°°°WMPC)

� “iedere handeling, omissie, gedraging, voorstelling van zaken of commerciële communicatie, m.i.v. reclame en marketing, van een onderneming, die rechtstreeks

verband houdt met de verkoopbevordering, verkoop of

levering van een product” = vóór, tijdens en na de verkoop

2.2. ONEERLIJKE HP

� art. 83 WMPC / art. VI.92 WER

1919

ONEERLIJK (Open norm)

MISLEIDEND AGRESSIEFAlgemene norm Algemene normZwarte lijst Zwarte lijst

� ~ Europese richtlijn oneerlijke handelspraktijken

2020

� Art. 84 WMPC / VI.93 WER: open norm:� In strijd met vereisten professionele toewijding

� EN (mogelijke) verstoring van economische gedrag gemiddelde consument van de doelgroep

� Art. 85 WMPC / VI.94 WER: misleidend of agressief� misleidende HP agressieve HP

�

�

�

Wa

t on

de

rzoe

ke

n?

� algemene norm� (art. 92-93 / VI.101-102)

� consument ‘dwingen’ tot een bepaalde keuze door intimidatie

� algemene norm� (art. 88-90 / VI.97-99)

� essentiële elementen fout voorstellen / verzwijgen zodat consument ‘foute’ keuze maakt

� zwarte lijst (art. 91 / VI.100) zwarte lijst (art. 94 / VI.103)

2.2. ONEERLIJKE HP


2121

�� SANCTIES

� STRAFSANCTIES (art. 124 - 127 WMPC / boek XV. WER)

� BURGERLIJKE SANCTIES (art. 41 WMPC / art. VI.38 WER)

� 1e lid: CONSUMENT kan terugbetaling EISEN, zonder teruggave product (rechter heeft geen beoordelingsvrijheid)!

= ENKEL voor � ZW. LIJST MISL.HP: 100 (12, 16 en 17°°°°) en � ZW. LIJST AGR.HP: 103 (1,2 en 8°°°°)

� 2e lid: RECHTER kan terugbetaling BEVELEN (op vraag van de consument), zonder teruggave product

= voor � ZW. L (andere) + � OPEN NORM + � ALG NORM

� 3e lid: CONSUMENT sowieso vrijgesteld van teruggave of betaling = bij art. 103,6°°°°(afgedwongen aankoop: zie 3.4.)!

2.2. ONEERLIJKE HP

22

� Voorbeelden

1) Hof van Beroep Antwerpen 17 november 2014� Beveiligingsfirma verkoopt alarmsysteem + telebewaking +

diensten + onderhoudscontract aan MS-patiënt in rolstoel� Totstandkoming? firma deed telefoons (+ direct lijn

verbreken) om personen ‘alert te maken’ voor risico inbraak + risico-analyses + voorstel tot bezoek

� Oordeel rechter?� art. VI.100,12°°°°: feitelijk onjuiste beweringen doen over

aard en omvang van het gevaar dat persoonlijke veiligheid van de consument of zijn gezin zou bedreigen indien de consument het product niet koopt = misleidende HP

� + art. VI.101 = algemene norm agressieve HP

22

2.2. ONEERLIJKE HP


23

� Voorbeelden2) Lokvogelreclame / praktijk

� reclame maken maarJ bewust aanbod <<< vraag� als klant in de winkel is: weigeren product te laten zien /

weigeren bestelling op te nemen� bedoeling = bewust lokken en ander product verkopen

� DUS: onderneming moet vraag juist inschatten + voorraad

voorzien + effectief hebben + correct verdelen over winkels!

VI.100,6°°°°

2.2. ONEERLIJKE HP

3) ‘Wondermiddelen’

23

� Voorbeelden

4) Test-aankoop / VW D’Ieteren

2424

2.2. ONEERLIJKE HP

5) Test-aankoop / Apple 6) ?


2626

3. CONTRACT: VORM

3.1. CONTRACT OP AFSTAND3.2. CONTRACT BUITEN VERKOOPRUIMTEN

3.3. ‘GEWOON’ CONTRACT3.4. AFGEDWONGEN AANKOOP

3.5. SAMENVATTING + OEFENINGEN

3.1. CONTRACT OP AFSTAND

� Art. 2,21 WMPC / I.8,15 WER: op afstand = via “techniek voor communicatie op afstand”

� art. 2, 22 / / I.8, 16: = “geen gelijktijdige fysieke aanwezigheid van onderneming en consument”

� VOORBEELDEN?

� TOTSTANDKOMING CONTRACT1. Bestelling

2. (Aankoop)bevestiging

3. + daarna: levering (= uitvoering contract)

27

• Bestelling via post / website

• Bestelling via telefoon (zelf bellen + opgebeld worden!)


2828

� VORM / VERPLICHTE STUKKEN?

� art. 46 WMPC / art. VI.46§§§§7 WER:

� Bevestiging op duurzame drager

� inhoud: info uit art. 45 WMPC / art. VI.45§7 WER: � voornaamste kenmerken goederen en diensten

� alle gegevens van onderneming

� totale prijs + bedrag leveringskosten (minstens vermelding dat er extra kosten zijn als men ze vooraf niet kan berekenen)

� Wijze van betaling, levering, uitvoering, J

� Duur OK + opzegrecht + herroepingsrecht (wel of niet?)

� Tijdstip: ≤ levering goed / < uitvoering dienst

� Handtekening is NIET nodig!


2929

� SANCTIE op (foute of geen) VORM?

� WER: GEEN SANCTIE MEER (art. VI.46§7)

� WMPC: verzakingsrecht 3 maand (art. 47§2)

� maar wel9 SANCTIE onrechtstreeks:

� geen bewijs duurzame drager = “afgedwongen aankoop” ? (art. 41 WMPC / art. VI.38 WER) (zie 3.4.)

� + specifieke sanctie op ontbreken info herroeping (zie 5.3.)

� ENERGIE: OP AFSTAND: EXTRA VORM

� via internet/brief: GC III.b): ook exemplaar alg.vw. in bijlage

� via telefoon: A II.1. + GC III.b): herbevestiging klant vereist + SANCTIE: A. II.3 + GC IV.: volledige terugbetaling facturen



o “verkoopruimte” (art. I.8,31-32 WER) =

o onverplaatsbare ruimte + permanente activiteit

o OF verplaatsbare ruimte + gewoonlijke activiteiten

o BUITEN DE “verkoopruimte” =

o op een andere plaats dan verkoopruimte

o in verkoopruimte, maar direct na ‘binnenlokking buiten’

o tijdens excursie door onderneming

o uitzonderingen: WER: art. VI.66

o levering voeding/drank aan huis (vaste ronde)

o verkoop < € 50 op manifestatie met menslievend doel

o verzekeringen en consumentenkredieten

3.2. CONTRACT BUITEN VKR

30

3131

� VORM / VERPLICHTE STUKKEN?

� datum en plaats van ondertekening contract

� voornaamste kenmerken, prijs, termijn levering/uitvoering, J

� herroepingsbeding van 7 dagen (ALTIJD)

� + HANDTEKENING! SANCTIE = nietigheid contract

� art. 60 WMPC: schriftelijk contract in x exemplaren

� art. VI.65 WER: “onderneming bezorgt kopie ondertekende overeenkomst OF bevestiging op papier / duurzame drager”

� inhoud contract: idem

� HANDTEKENING? NEE

� enkel nog strafsanctie

� eventueel sanctie afgedwongen aankoop (3.4.)?

JenJ GEEN SANCTIE MEER!



3232

� Energie: BUITEN DE VKR: EXTRA VORM

� AKKOORD II.2. = GEDRAGSCODE II a) en b):

� Schriftelijk ondertekend contract

� Ter plekke: origineel exemplaar door 2 partijen ondertekend

� Nadien: verkoper bevestigt contract op duurzame drager

� in bijlage: kopie van het ondertekende contract

� in bijlage: exemplaar algemene + bijzondere vw.

� in bevestiging zelf: verplichte info: o.a. looptijd enz.

� SANCTIE: A II.3 = G IV.: idem als energie op afstand: herstel oude relatie + terugbetaling alle facturen


33

� Energie: WEL vorm: art. 5.6.1, 8°energiebesluit: leverancier moet ‘contract bezorgen’ = duurzame drager)

� Telecom: WEL vorm: WEC (art. 108) + WOO (art. 6): ‘contract’ met info in heldere vorm = duurzame drager (+ schrift. toestemming klant bij switch naar contract bepaalde duur)

� Maar let op: handtekening is nooit nodig!

3.3. ‘GEWOON’ CONTRACT

� WMPC / WER: GEEN vorm → bewijsprobleem?

� B.W.: vordering > 375 euro = onderhands geschrift nodig als bewijs in rechte

33

� ‘gewoon’ = niet op afstand en niet buiten VKR


3434

3.4. AFGEDWONGEN AANKOOP

� art. VI.100, 21°°°°(zwarte lijst misleidende handelspraktijken): “marketingmateriaal voorzien van een factuur of een soortgelijk document waarin om betaling wordt gevraagd, waardoor bij de

consument de indruk wordt gewekt dat hij het product al heeft

besteld, terwijl dat niet het geval is”;

� art. VI.103, 6°°°° (zwarte lijst agressieve handelspraktijken): “vragen om betaling/terugzending van producten die werden geleverd, maar waar de consument niet om heeft gevraagd”;

� SANCTIE: art. VI.38, 3e lid: consument mag product houden en moet niet betalen (bij inbreuk op art. VI.103, 6°°°°)

� LET OP: inhoud contract? (eenmalige aankoop of

abonnement) + stilzwijgende verlenging? (zie 5.1.)

� VOORBEELD: bijlage 4

3535

� art. VI.41: verbod op standaardopties (default options, vooraf aangevinkt)

� vb: extra verzekering bij vliegticket

� SANCTIE: terugbetaling extra kost vragen

� art. VI.40: verbod op aanrekening inhoud telefoonoproep (reeds gesloten contracten)

� art. VI.42: verbod op extra kost betaalmiddel

3.4. AFGEDWONGEN AANKOOP

Specifieke ‘verwante’ praktijken / verboden:


� voorbeeld: Collishop?

36

Elk contract is:

OFWEL gewoon

OFWEL buiten de verkoopruimten

OFWEL op afstand

WEL fysiek contact (vrijwilllig of verrast: check WAAR contract werd afgesloten: a, b, c of d?)

GEEN fysiek contact

WEL fysiek contact(consument is zelf (vrijwillig) naar verkoopruimte gegaan)

3.5. VORM: SAMENVATTING

3737

o art. 79 WMPC / art. VI.88 WER : bestelbon is verplicht:

� bij uitgestelde levering / dienst (bv. te groot, niet in stock)

� én als er een voorschot betaald werd

� Bepalingen op bestelbon: bindend voor verkoper + voorrangop alg. en bijz. vw. basisOK + vermeldingen op factuur

� Let op: ≠ “Bestelbon” voor een aankoop op afstand: hierbij moet in een tweede fase een duurzame drager als ‘contract’ worden bezorgd (zie 3.1.)

� + art. 19 KB 30 juni 1996: minimale vermeldingen

� + art. 3 KB 9 juli 2000: extra bij aankoop nieuwe auto’s

3.5. VORM: OEFENINGEN

� BELGA MEUBEL (bijlage 3): VORM?


� MY COLLECTIONS (bijlage 5)

3.5. VORM: OEFENINGEN

� VRAGEN:� Soort contract? Vormvoorwaarden?

� Sanctie?

38

� + we hernemen dit dossier bij 5.1. (verlenging?)

3939

4. CONTRACT: INHOUD

4.1. ALGEMENE VOORWAARDEN4.2. DUIDELIJKE CLAUSULES

4.3. ONRECHTMATIGE BEDINGEN4.4. SCHADEBEDINGEN

4.5. OEFENINGEN


40

� (b) effectief ≠ beding kennisname en aanvaarding

� (d) aanvaarding wordt automatisch ‘vermoed’ bij (mogelijkheid tot) kennisname en contractsluiting

� (c) (mogelijkheid tot) kennisname = feitendiscussie� Leesbaar / zichtbaar

� Begrijpelijk (� vreemde taal / juristentaal)

� Beschikbaar ~ medium (verwijzing naar vindplaats)

� (a) “voorafgaand” = voordat consument ‘gebonden is’

4.1. ALG. VOORWAARDEN

� RECHTMATIG? → zie 4.3.

� TEGENSTELBAAR? → 4 voorwaarden

� WAT? WAAROM? Ze zijn deel van “het contract”!

40

41

� NIET TEGENSTELBAAR �� SANCTIES?� Algemene voorwaarden maken geen deel uit van OK

� Overeenkomst is misschien zelfs nietig (bedrog)J?

� 2016: art. 806 Ger.W. (Potpourri I): bij verstek mag rechter enkel nog ambtshalve zaken opwerpen strijdig met openbare orde (nuance: ruime invulling + terug naar af door HvJ 17/5/2018)

� Wie moet niet-tegenstelbaarheid aanvoeren?

� Tot 2016: cliënt OF rechter ambtshalve (bij verstek)

� voorbeeld: BELGACOM – Rb. Mechelen 14/01/2013


� Online: Link tijdens bestelproces + “ik aanvaard”

41


4242

� Energie: akkoord:� in extenso op website + raadpleegbaar + downloadbaar +

afdrukbaar + aan te vragen via telefoon, post, fax

� Telecom: art. 14 KB 9 februari 2011:

� ter beschikking klant: schriftelijk of op duurzame drager

� kosteloos en permanent consulteerbaar

� TV/radio: art. 3 §1 en 2 WOO:

� ieder modelcontract + alg.vw. moet op website staan


?

43

� in praktijk: ellenlange discussies9� bewijs van huidige alg.vw. volstaat nietJ

� factuurvoorwaarden zijn niet vooraf ter kennis

� geen juridisch begrip van discussie

43

4.1. ALG. VW: BEWIJS?

� voorbeeld: ONE.COM / INTRUM


44

a) Patiëntenfactuur = MILD (infoplicht OK, J)

b) Schadebedingen = STRENG� Patiënt moet op voorhand (in opnamecontract) op de

hoogte zijn van schadebeding, niet achteraf (factuur)

� Cass. 19 december 2011

� Vred. Leuven. 18 september 2012

44

4.1. ALG. VW: ZIEKENHUIS?

� ZHfactuur? Juridisch + praktisch?

• contract + tegenstelbare alg. voorwaarden?

• schadevergoeding bij invordering?

• factuur + kosten (af)betalen of verwerpen?

• snelle verjaring → snelle afspraken zijn nodig

� BOEK ‘gezondheid kost geld’ (Politeia, Sylvie Tack)

45

4.1. ALG. VW: ZIEKENHUIS?

� Ambulancevervoer? AMBUCE (bijlage 6)� “Innovatieve” ziekenhuizen (bijlage 7)

45

� Voorbeelden


4646

4.2. DUIDELIJKE CLAUSULES

� art. 40,§§§§1 WMPC / art. VI.37 WER

� � Niet apart opgenomen in handboek schuldbemiddeling!

� Onderneming moet clausules duidelijk opstellen

� alle schriftelijke clausules

� ongeacht waar ze staan (bestelbon, alg.vw., internet...)

� Interpretatieregels: � VI.37, §§§§ 2, 1e lid : bij twijfel heeft de voor de consument

gunstigste interpretatie voorrang

� VI.37, §§§§ 2, 2e lid : overeenkomst kan worden geïnterpreteerd adhv handelspraktijken die er rechtstreeks verband mee houden (� zie ook 2.2.)

� reclamebeloftes vóór OK kunnen binnensluipen in OK

47

� Voorbeeld LECTURAMA� onduidelijk �� interpretatie in voordeel consument (VI.37)

� duidelijk �� = duidelijk � ‘zonder verdere koopverlichting’ + “recht van retour” (geen plicht)

� dus: volgende zendingen zijn duidelijk niet gevraagd (VI.103,6)

4.2. DUIDELIJKE CLAUSULES

� eenmalige aankoop 3,88 euro maar toch “vrijblijvende vervolgzendingen tot wederopzegging”

� + afgedwongen aankoop (VI.103,6°°°°)


4848

� DEFINITIE (art. 2, 28°WMPC / art. I.8, 22°WER)

� beding of voorwaarde � in overeenkomst (ook alg.vw., ticket, factuur, bestelbon)

� dat kennelijk onevenwicht schept tussen partijen � in nadeel consument

4.3. ONRECHTMATIGE BEDINGEN

� REDEN? Freedom of contract = illusie

4949

� ALGEMENE NORM (art. 73 WMPC / art. VI.82 WER)

� “kennelijk onevenwicht” kan afhangen van:

� Omstandigheden (reclame / verwachtingen / info J)

� Andere bedingen in overeenkomst (cumulatie?)


� ZWARTE LIJST (art. 74 WMPC / art. VI.83 WER)

� “lijst 33 “zwarte” (grijze?) bedingen

� “onevenwicht”?

� Verkoper mag niet alle aansprakelijkheid afwijzen� opzet / zware fout: aansprakelijkheid moet blijven

� objectieve aansprakelijkheid moet blijven


5050

� Verkoper mag prijs niet eenzijdig wijzigen� tenzij (bij onbepaalde duur): consument kan opzeggen

� tenzij prijs ~ objectieve factoren of (enkel) indexering

� (+ zie ook specifieke regelingen telecom / energie)


� voorbeeld: bijlage 12 (algemene voorwaarden Lifestyle)

5151

� SANCTIE? (art. 75 WMPC / art. VI.84 WER)� (absolute) nietigheid beding (OK blijft bestaan)� dwingend (consument kan geen afstand doen van rechten)� rechter beoordeelt (zwarte lijst of algemene norm)

� vb: procedures test-aankoop ↔ ryanair / easyjet� onduidelijke + onevenwichtige clausules (speedyboarding)� NIETIG + plicht tot aanpassing (met dwangsom)

� VRAAG: bij verstek: mag rechter nietigheid zelf opwerpen?

� Vroeger: JA

� 2015 (Potpourri I): NEE (maar discussie + praktijk ...)

� 2016 (Cassatie): JA (want ‘openbare orde’ is ruimJ)

� 2017 (Potpourri V): (zinloze) toevoeging ‘ook ambtshalve’

� 2018 (HvJ 17/5/18): JA: onr.bed = OO, ook bij verstek!



52

� Wat? Waarom? B.W.: wanprestatie � recht op SV

� Schadebeding: op voorhand de potentiële schade ramen in het contract (doel: bewijsprobleem voorkomen)

4.4. SCHADEBEDINGEN

� Beding ongeldig / onrechtmatig indien:

� art. 73 WMPC / art. VI.82 WER (algemene norm):

� ‘kennelijk onevenwicht’

� art. 74 WMPC / art. VI.83 WER (zwarte lijst):

� 1. NIET wederkerig (17°)

� 2. NIET gelijkwaardig (17°)

� 3. Bedrag NIET ~ potentieel nadeel (24°)

52

5353

� INDIEN RECHTMATIG:

� Beding = GELDIG �� BETALEN9

� MAAR MATIGINGSBEVOEGDHEID RECHTER

� Art. 1153 BW: vermindering intrest (tot wettelijke: 2% (2018))

� Art. 1231 BW: vermindering schadebeding (tot voorzienbare of werkelijke schade (als bewijs wordt geleverd door SE)

� INDIEN ONRECHTMATIG:

� Beding = NIETIG

� VRAAG: is (kleinere) billijke vergoeding dan mogelijk?

� nee: er is geen contractuele grond voor: alleen wettelijke intrest kan worden gevraagd (let op: discussieJ)

4.4. SCHADEBEDINGEN

� zie ook: Rb. Brussel 2 dec 2008 (bijlage 8)


5454

� Voorbeeld: Hof van Beroep Gent 4 januari 2012

4.4. SCHADEBEDINGEN

5555

� Intrest energie/telecom?� Energie: akkoord: wanbetaling = wettelijke intrest

� Telecom: 2011: wanbetaling = wett. intrest (art. 119 WEC)

� Opzegvergoeding energie/telecom?� Telecom + WOO: art. 111/3 WEC + art. 6/1,§3 WOO)

- opzeg > 6 maand: geen schadevergoeding

- opzeg < 6 maand: = abonnementsgeld tot aan 6 maand

- uitz.: product bij abonnement = restwaarde betalen

� Energie: art. 18,§2/3 Energiewet (gewijzigd 25/08/2012):

� opzeg 1 maand + geen opzegvergoeding (50 of 75 euro)

� Energie: Akkoord en gedragscode III.2. (2014):

� Geen verbreking/opzeg/schadevergoeding bij beëindiging

� Geen SV of admin. kosten bij opzeg wegens wanbetaling

4.4. SCHADEBEDINGEN


� Toepassing: NMBS-boetes?

� Enkele “problemen”:

� Is NMBS (overheidsbedrijf) onderneming? Ja!

� Is er een contract? NeeJ een reglement (BS)

� Is dan WER / WMPC helemaal uitgesloten? Nee

� Leer onrechtmatige bedingen = soort basisnorm

� www.treinbetalen.be + reactie Modero

� dossier VCS

� Rechtspraak is verdeeld9

� vonnis Vred. Antwerpen 23/09/15 (bijlage 9)56

4.4. SCHADEBEDINGEN

57

� CONTRACT OP AFSTAND / BUITEN VKR?

� VORM CONTRACT + ALG.VW.?

� WELKE EXTRA STUKKEN NODIG?

� FEITEN? SAMENSTELLING SCHULD?

� SCHADEBEDINGEN?

� TELKENS ZELFDE VRAGEN:

� iPUZZEL (bijlage 11)

4.5. INHOUD: OEFENING

� BLUE BIKE / TRIVION (bijlage 10)


5858

Onderhandelen = combineren • 2.1. Infoplicht niet OK• 2.2. Oneerlijke handelspraktijk• 3. Vorm niet OK (op afstand - buiten VKR)• 4.1. Niet-tegenstelbaarheid algemene voorwaarden• 4.2. Onduidelijke clausules• 4.3. - 4.4. Onrechtmatige (schade)bedingen

HOOFDSTUKKEN 1- 4: COMBINEER

‘Onrechtmatig beding’ is het sterkst • rechter moet nietig verklaren + mag niet terugvallen op

vergoeding op basis van gemeen recht (HvJ 17 mei 2018)

• + schending WET MINNELIJKE INVORDERING: art. 3 en 5: incassokost moet in contract staan!

5959

� Voorbeeld: HvB Antwerpen 3 april 2017

� Ondertekening bestelbon keuken 22.500 euro in showroom

� Op achterkant: “bij annulering: 30% SV, tenzij overmacht”

� Annulering wegens probleem met bouwheer (‘overmacht’)

� 1e aanleg: geen overmacht + geen onrechtmatig beding

(want geen onevenwicht) (art. VI.82 WER). Wel billijke

vermindering tot 2500 euro (vergoeding was onredelijk hoog)

� Hoger beroep: schending art. VI.2 WER (= 2.1.)!

� Opzegbeding is zwaarwegende verkoopsvoorwaarde

� Geen voorafgaande info hierover / klant werd onder druk gezet om

bon te ondertekenen (geschenk) / simpele verwijzing naar

voorwaarden op achterzijde bestelbon volstaat niet / beding had

uitdrukkelijk bij handtekening kunnen opgenomen worden

� Sanctie? Geen specifieke sanctie. Rechter kan meest aangepaste

sanctie opleggen = niet-tegenwerpelijkheid van het beding

HOOFDSTUKKEN 1- 4: COMBINEER


Hoeveel wil je nu betalen?

€ 0-50 € 50-70

VRAGEN?

Aangerekende vergoedingen:� vermeld in alg.vw.?

� duidelijk?

� rechtmatig?

� tegenstelbaar?

VOORSTEL?

Hoofdsom: 51,89

Inkassokosten: WMI en cumul

Administratiekost: niet vermeld

Dan: alg.vw. niet tegenstelbaar

Intrest: 22,66: reductie wettelijke?

Schadebeding 65: reductie?

HOOFDSTUKKEN 1- 4: PABO9?

�� bijlage 1

€ > 140€ 100-140

60

€ 70-100

6161

5. CONTRACT: VERLENGING / HERROEPING

5.1. STILZWIJGENDE VERLENGING5.2. VERLENGING: OEFENINGEN

5.3. HERROEPING5.4. HERROEPING: OEFENINGEN


6262

� art. 82 WMPC / art. VI.91 WER

� Verlenging� Per definitie voor contracten bepaalde duur

� Stilzwijgend� Door een clausule in het contract

� WMPC: ENKEL diensten (NIET goederen)!

� WER: dienstOK of verkoopsOK goed+dienst

5.1. STILZWIJGENDE VERLENGING

� EXTRA: energie = wet 25/08/2012 (iwt 13/09/12)� Opzegtermijn 1 maand voor elk contract

� Geen vergoedingen meer

6363

� VERLENGINGSBEDING: art. 82 / art. VI.91, §§§§1

� VORM: VET / KADER LOS VAN TEKST / VOORKANT 1e BLZ

� uiterste datum / wijze verzet tegen verlenging (§1, 2e lid)

� gevolgen van de stilzwijgende verlenging, o.a.§2)

� kosteloos opzegrecht na verlenging (max. 2 maand) (§2)

� TEKST: formele clausule? NEE. INHOUD =



6464

� SANCTIE op foute/geen clausule?

� RECHTSTREEKS? WMPC - WER: geen sanctie9

� ONRECHTSTREEKS?� nietigheid OK (rechter beoordeelt) (B.W.) ?

� oneerlijke HP (2.2.) � art. VI.38 WER ?

� afgedwongen aankoop (3.4.) � art. VI.38, 3e lid ?

� onduidelijke OK (4.2.) � art. VI.37,§§§§2 WER ?

� onrechtmatig beding (4.3.) � art. VI.84 WER ?� Ja, indien ‘kennelijk onevenwicht’ (of sowieso?)� SANCTIE: beding is NIETIG, dus contract werd niet

verlengd, dus levering daarna is ongevraagd, 9?


� dus: alle wegen leiden naar9

65

5.2. VERLENGING: OEFENINGEN

� MY COLLECTIONS (website) (bijlage 5)

65

� LIFESTYLE FITNESS (bijlage 12)� SOORT CONTRACT? DUURTIJD? VERLENGING?

� NICKELODEON (dossier: bijlage 2) 9


66

� Recht om de overeenkomst te annuleren / verzaken

� ENKEL voor contracten op afstand + buiten de VKR

� voor gewone contracten ook mogelijk, maar dit is een ‘vrijwillige geste’ van de onderneming

� Termijn = 14 dagen

� Startpunt� GOED: vanaf dag van inbezitname goed

� DIENST: vanaf dag van ondertekening overeenkomst

� + effectief terugsturen (enkel bij GOED) = 14 dagen na melding van uitoefening herroepingsrecht

5.3. HERROEPING

� Kosten terugzending?� Consument betaalt directe kost terugzending

� (NIET als dit niet uitdrukkelijk werd bepaald in contract!)

� (NIET als contract bepaalt dat kost voor onderneming is)

67

� Wat met reeds betaalde bedragen?� Consument krijgt betaalde prijs + leveringskost terug

(behalve meerprijs voor duurdere leveringswijze)

� Onderneming mag wachten tot ze product terugkreeg

� Hoe herroepen?� Herroepingsformulier OF andere manier (mail, J)

� Consument draagt bewijslast

5.3. HERROEPING


68

� Speciale regeling voor diensten + levering energie

� Wat als uitvoering / levering al bezig was?

� Consument moet betalen voor aantal dagen� tenzij consument niet voorafgaand en uitdrukkelijk had

gevraagd om dienst al te starten (bewijs!)

� tenzij ond. geen info over herroeping heeft gegeven

� Speciale regeling voor digitale content (niet op drager)

� Consument moet betalen voor download/product� tenzij consument geen voorafgaande vraag tot uitvoering

+ erkenning van verlies herroepingsrecht had gegeven

� tenzij ond. hiervan geen bevestiging (op drager) stuurde

5.3. HERROEPING

69

� LIJST (art. VI.53 / VI.73)

� dienst volledig uitgevoerd + consument vroeg uitdrukkelijk om al uit te voeren + heeft verlies herroepingsrecht erkend

� goed met persoonlijk karakter + bederfgevaar

� product hygiëne / gezondheid met verzegeling verbroken

� verzoek dringende herstelling/onderhoud

� audio/video/softwaremateriaal (verzegeld)

� vrije tijd: huur hotel, auto, catering, J in specifieke periode

� download digitale inhoud (niet op drager) bij vraag tot onmiddellijke uitvoering + erkenning verlies herroepingsrecht

� krant/tijdschrift (LET OP: abonnement is wel herroepbaar)

� J

� UITZONDERINGEN?

5.3. HERROEPING

op afstand = buiten VKR


� stap 1: vóór contract: info (wel/niet, termijn, J)

� art. VI.45, §1, 8 en 11°, VI.46, §7 / VI.64, §1, 7°

� KAN via modelinstructies (art. VI.45, § 3 / VI.64, §3)

� + verplicht: modelformulier herroeping

� vormvoorwaarden? op afstand = buiten VKR

� stap 2: in het contract (art. VI.46, §7 / VI.65, §2):

� duurzame drager, met info over herroeprecht (wel/niet)

= bijlage 13

5.3. HERROEPING

(� WMPC: formele clausules (vet / kader / 1e blz))

70

71

� GEEN / ONVOLLEDIGE / ONJUISTE INFO OVER HET HERROEPINGSRECHT: SANCTIE?

�� HERROEPINGSTERMIJN VERLENGD MET 12 MAANDEN (OF 14 DAGEN NA INFO) (art. VI.48 / VI.68) !!!

5.3. HERROEPING

� NIET MEEDELEN DAT ER GEEN HERROEPRECHT IS (bij uitzondering): �� GEEN SANCTIE !

(� WMPC: op afstand: ‘afgedwongen aankoop’ als formele clausule ontbreekt of fout is

(� WMPC: op afstand: toch herroeprecht 3 maand)

Behalve bij levering digitale inhoud zonder duidelijke verwittiging verlies herroeprecht (art. VI.51, §4, 2°)

(� WMPC: buiten VKR: nietigheid ganse contract

(� WMPC: buiten VKR: er was altijd herroeprecht!


72

� SOORT CONTRACT?

� HERROEPINGSRECHT OF UITZONDERING?� JUISTE INFO / JUISTE VORM?� SANCTIE?

� DECATHLON (bijlage 14)

� WMPC OF WER?

� BELGA MEUBEL (bijlage 3)?

� HERROEPINGSRECHT?� ONRECHTMATIGE BEDINGEN?

5.4. HERROEPING: OEFENINGEN

7373

6. AAN DE SLAG6.1. HANDBOEK

6.2. VORMINGEN / INFO6.3. KLACHTEN

6.4. ONDERHANDELEN


74

� www.handboekschuldbemiddeling.be

6.1. HANDBOEK

� Log-in: klantnummer HANDBO004Y

� Juridische handleiding → VIII.

74

75

6.2. VORMINGEN / INFO

75

� www.samvzw.be + e-zine

� economie.fgov.be/nl� http://economie.fgov.be/nl/consument/Handelspraktijken

� http://infoshopping.be: duidelijke goede info

� www.eccbelgie.be: tips, klachten, success stories, J

� http://aanvraagschuldbemiddeling.be ?


� FOD Economie: https://meldpunt.belgie.be (maarJ geen

individuele behandeling, wel opsporing wanpraktijken� PV’s?)

� BELMED: online-platform (maarJ bemiddelaar = betalend!)

� consumentenombudsdienst.be / ombudsman.be

6.3. KLACHTEN

� EUROPEES: eccbelgie.be

� Online Dispute Resolution Platform (geschillen onlinekoop)

= http://ec.europa.eu/consumers/odr (vanaf 15/02/2016)76

� ombudsmantelecom.be� opschorting inningsprocedure tot aanbeveling of minnelijke schikking (bij ontvankelijke klacht) (art. 19, §4)

� ombudsmanenergie.be� opschorting inningsprocedure bij ontvankelijke klacht (eerst klacht bij leverancier zelf) (art. 27, §1, 1°)

� water � eerst mij, dan VMM, dan vlaamseombudsdienst.be

GOLIATHPlichten (levering)

Rechten (betaling)

Wapen: macht, (schaal)grootte

DAVIDPlichten (betaling)

Rechten (wet)

Wapen: recht, OCMW, uithouding

~ Positie ben je je geld al kwijt?

wie wil wat bekomen?

~ Partijenzwakke/gewiekste cliënt

grote/kleine firma

communicatie + toon

choose your battles9

77

6.4. ONDERHANDELEN


6.4. ONDERHANDELEN: TIPS

78

� VISIE / AANPAK?

• Hoofdsom + redelijke vergoeding betalen?• Met of zonder juridische discussie? • Vermijd dagvaarding + zorg voor afsluiting dossier

� verloop dossier

� wie is ‘schuldeiser’? (let op voor overdracht!)

� brieven OCMW (standaardbrief, volgende brieven)

� welke bewijsstukken zijn nodig?

� naleving Wet Minnelijke Invordering?

� MUNTHUIS / INTRUM (bijlage 15)

78

6.4. ONDERHANDELEN: TIPS

7979

� Ken visie / beleid van je vrederechter

� vergelijk: Vred. Heist 13/07/2017 (bijlage 16)

DAG 4 -MARKTPRAKTIJKEN en CONSUMENTENBESCHERMING · Art. 4 WMPC / Art.VI.2 WER / ENERGIE (GC) /...

Documents

Transcript of DAG 4 -MARKTPRAKTIJKEN en CONSUMENTENBESCHERMING · Art. 4 WMPC / Art.VI.2 WER / ENERGIE (GC) /...