HOMILIE

Tegen de aarde aan?(Matteüs 5,1-12a)Allerheiligen 2017Pol Hendrix

Als ooit de dag komt dat we opnieuw naar Merksem kunnen rijden via de brug van den azijn, dan zullen we op de silo van Bosto weer de woorden kunnen lezen naar een gedicht van Joke van Leeuwen: “Beneden langs het lange kanaal zijn we verhaal naast verhaal naast verhaal”. Het volledige gedicht, dat ‘Liedje voor de Kanaalzone’ heet, gaat aldus:

Beneden tegen de aarde aanmoeten de mensen door straten gaankloppen de ochtenden aan hun deurenhebben ze handen voor het labeurenwillen hun monden wat laten verstaanbeneden tegen de aarde aan

beneden langs het kanaalzijn ze verhaal naast verhaallaat ze maar onder hun jassen en kragenprachtige passende vleugels dragenvleugels dragen voor dat bestaanbeneden tegen de aarde aan.

‘Tegen de aarde aan’ speelt ons leven zich af en elke mens gaat zijn weg, speelt de hoofdrol in zijn eigen reisverhaal. Tot de dag komt dat haar/zijn verhaal voortaan verteld zal worden door anderen omdat zij/ hij zich van de aarde naar de hemel heeft verplaatst. En zolang het verhaal van een mens wordt verteld, is deze mens niet dood, maar leeft hij verder in de harten van de mensen die ernaar luisteren en ernaar leven.

Wat wij hier nu doen, is enkele van die verhalen opnemen in een groter Verhaal. De mensen van wie we in deze kerk ergens in de voorbije twaalf maanden hebben afscheid genomen, plaatsen we broederlijk en zusterlijk naast al die heiligen die de kerk ons tot voorbeeld heeft gesteld. We zullen maar aannemen dat ze zo in goed gezelschap zijn, temeer omdat ze het er toch een eeuwigheid moeten mee uithouden!

Over die eeuwigheid, het hiernamaals, de hemel kunnen wij enkel met de nodige fantasie vertellen, want niemand is er ooit van teruggekeerd. Het moet er dan wel heel goed zijn, denkt onze fantasie dan. Voor sommigen is het concept ‘leven na de dood’ een brug te ver. Onzin noemen ze het, fictie, net zoals heel die bijbel. De meesten doen ook geen moeite om het te begrijpen óf ze grijpen ernaast, precies omdat het niet te begrijpen valt. Maar het is niet omdat we het niet begrijpen dat het niet kan bestaan, meer nog: we kunnen er zelfs in geloven!

Al bijna tweeduizend jaar wordt het verhaal van Jezus verteld. Alleen al daarom is deze mens niet dood. Zijn leerlingen zijn destijds gaan rondvertellen dat hij verrezen is en aan hen is verschenen. Natuurlijk wordt er over verrijzenis veel onzin verteld, niet in het minst door de kerk zelf. Als we daar doorheen durven kijken en onszelf niet te fel ‘tegen de aarde aan’ gedrukt houden, dan kan de verrijzenisgedachte ons een nieuwe kijk op het leven geven.

In het Johannesevangelie zegt Jezus ergens dit: “Ik ben de verrijzenis en het leven. Wie in mij gelooft zal leven, ook al is hij gestorven en ieder die leeft in geloof aan mij zal in eeuwigheid niet sterven” (Joh 11,25v). Dat klinkt voor mij een beetje zoals dat gedicht van daarnet, dat met ‘labeur’ begint, maar met ‘vleugels’ eindigt. Een mens die mag ervaren dat anderen in hem/haar geloven, die krijgt vleugels. Misschien draai ik nu om wat Jezus zegt, maar ik denk dat het om dezelfde waarheid gaat.

Elk van de zaligsprekingen die we in de evangelielezing hebben beluisterd zou hetzelfde einde kunnen krijgen. ‘Zalig de armen van geest, want zij zullen verrijzen.’ ‘Zalig de treurenden, want zij zullen verrijzen.’ ‘Zalig de zachtmoedigen, want zij zullen verrijzen.’ Enzovoort. Je kan die zaligsprekingen niet plaatsen als je ze te stevig tegen de aarde aandrukt. Maar als we onze vleugels van geloof openslaan, kunnen ze ons meenemen naar nieuwe horizonten.

Elke kerkelijke uitvaartdienst en elke viering van Allerheiligen en Allerzielen is een verrijzenisfeest. Het concept verrijzenis mag dan wel niet zo scherp omlijnd zijn en heel verschillend geïnterpreteerd worden, het is wel een beloftevolle kerngedachte voor ieder die probeert te geloven. Misschien staat onze fantasie over de hemel dat wat in de weg en moeten we daarvoor een knop omdraaien die op een moeilijk bereikbare plaats zit, maar het is de moeite om het te proberen.

Het thema van deze viering – ‘Het verhaal gaat’ – komt van een boekenreeks waarin de bijbelverhalen als nieuw worden gelezen. Hier leggen we daarnaast de verhalen van enkele concrete mensen, die we zo dadelijk bij naam zullen noemen. Maar ook ons eigen verhaal klinkt daarin mee, want we zijn – zoals de

dichteres zei – ‘verhaal naast verhaal naast verhaal’. Als elke mens een verhaal is en elk verhaal vleugels krijgt, dan is verrijzenis niet ver af.