18‐10‐2017

1

Cursus Computeronderhoud

Cursusinhoud

Les 1:  De computer

Les 2:  Hard‐ en software inspectie

Les 3: Hard‐ en software vervangen?

Les 4:  Hard‐ en software kopen en downloaden

Les 5: Hardware vervangen

Les 6: Software vervangen en afronding

Aarzel niet om vragen te stellen

Neem je computer mee als je extra hulp nodig hebt

Presentaties komen op Facebook/Dropbox

18‐10‐2017

2

Les 3. Hard en software vervangen?

Is uw computer? (Eindelijk!) 

3.1. Niet vooruit te branden?

3.2. Toe aan nieuwe Windows of OSX?

3.3. Toe aan een grotere schijf of meer geheugen

3.4. En wat als verbeteren niet kan?

3.5. Stuk?

3.6. Een raadsel?

3.1a. Niet vooruit te branden

1. Computer met Windows wordt steeds trager

• OSX blijft veel langer snel

2. Software oppeppers

• Schijfopruiming

• “Defragmentatie” (Auslogics Disk Defrag!)

• Opstartprogramma’s verminderen

• Windows 10 i.p.v. Windows 7 of 8

3. Hardware oppeppers (ook OSX)

• Meer geheugen

• Windows 10 minimum 1 GB (32‐bits) of 2 GB (64‐bits)

• Maar 4 tot 8 GB is ideaal

• SSD

• Beste oppepper die ik ken

• Betere CPU

18‐10‐2017

3

3.2.a. Nieuwer Windows of OSX

1. Nieuwe Windows en OSX (W‐O) kent minimum eisen

• Zoek bijvoorbeeld op nl.wikipedia.org

• < 4 GB geheugen: 32‐bits Windows

• 4 GB geheugen: 64‐bits Windows

2. Sommige hard‐ en software werkt niet op nieuwe W‐O

• Bijvoorbeeld printers

• OSX stelt strengere eisen aan hardware

• Kijk op site van de leverancier

3. Windows 10/OSX zijn gratis

• Windows 7 en 8 kosten geld

• Windows 10: microsoft.com/nl‐nl/accessibility/windows10upgrade

• OSX via Software‐update

3.3.a. Grotere schijf

1. In oudere computers zit vaak kleine schijf 

• Vanaf 40 GB

2. Controleer welk type schijf op je moederbord past

• Pata/IDE maximaal 300 GB schijf

• Sata maximaal 14 TB = 14.000 GB schijf (en iedere maand nog wat meer)

3. Gegevens zijn van kleine naar grotere schijf te kopiëren

• Programma Clonezilla (Windows: Mini Partition Tool, Mac: Carbon Copy Cloner)

• Nodig extra aansluiting op moederbord, òf

USB schijf behuizing, òf

HDD‐caddy (laptop)

USB 3.0 naar Sata kabel

• Soms nodig 3.5” inbouwframe voor 2.5” schijf (PC)

USB schijfbehuizing

HDD caddy (laptop)

USB 3.0 naar Sata kabel

3.5” inbouwframe

18‐10‐2017

4

3.3.b. Extra Geheugen

1. In oudere computers zit soms weinig geheugen 

• Vanaf 256 MB

2. Controleer welk type / grootte geheugen op je 

moederbord past

• DDR Nieuw: Duurst

• DDR2 Goed tweedehands te koop

• DDR3 Nieuw: Goedkoopst

3. Controleer hoeveel modules op je moederbord passen

• Is er ruimte om modules toe te voegen

• Of moet je modules vervangen

4. 4 GB is meestal voldoende, 8 GB ruim voldoende

3.3.c. SSD

1. Computers worden erg snel door Solid State Disk

• SSD draait niet, is niet magnetisch, puur elektronisch 

2. Controleer of SSD op je moederbord past

• Sata

• (Nieuw M2)

3. (Grote) SSD is veel duurder dan HDD 

• 128 GB SSD: € 60 80 GB  HDD: € 30

• 1 TB SSD: € 300 1 TB  HDD: € 50

4. Gegevens te kopiëren van kleine HDD naar grotere SSD (extra moeite: groot  klein)

• Zie 3.3.a. Grotere schijf

18‐10‐2017

5

3.3.d. Snellere CPU

1. Soms kan een betere CPU een trage PC versnellen

• Meer cores

• Wél hyperthreading

• Hogere kloksnelheid

2. Controleer of de CPU bij je moederbord past

• Socket moét hetzelfde zijn

• TDP (“vermogen”, dus warmte) mag niet veel hoger zijn

• Zelfde Lithografie (zeg maar “generatie”)

• Vergelijk oude en nieuwe CPU op Intel.com of AMD.com

3.3.e. Dell OptiPlex 745 USFF

intel.com

• CPU’s socket LGA775

• > 1.80 GHz

• Meer dan 2 / 2 cores

• Let op TDP +/‐ 65 W

Documentatie:

• DDR2 geheugen

• 667 Mhz

• 2 x 2 GB

• Sata

• > 80 GB 

• HDD of SSD

18‐10‐2017

6

3.3.f. Acer Aspire 5742G‐373G32Mnkk

Corsair.com:

• 2 x DDR3 SODIMM geheugen

• 1066 Mhz

• 2 x 4 GB

• Sata

• > 320 GB 

• HDD en/of SSD

• WiFi

• 802.11 ac

3.3.g. Mac Mini begin 2009

• Sata

• 500 GB SSD

18‐10‐2017

7

3.4.a. Windows op oude Mac

1. Apple heeft strenge hardware‐eisen: te oud = te oud

2. Windows is veel gemakkelijker

3. Op mijn oude MacBook draait Windows 10

4. Geen gratis upgrade

• Koop een licentie

• Download .ISO bestand

• Brand .ISO bestand op schijf (usb‐stick)

• Installeer Windows

• (Op mijn MacBook moest de “Intel chipset‐driver” geïnstalleerd worden)

3.4.b. Ubuntu

1. Een soort Unix

2. Draait op eenvoudigere hardware dan Windows 10 of OSX (Lubuntu zeker)

3. (L)Ubuntu draait meestal redelijk op oude computers

4. Helemaal gratis

18‐10‐2017

8

3.4.c. NAS

1. Oude computer gebruiken als Network Attached Storage (NAS)

2. NAS = “netwerkschijf”

3. NAS draait meestal goed op oude computers

4. Helemaal gratis

• FreeNAS

• OpenMediaVault

• Ubuntu Server (moeilijk)

3.4.d. Computer vervangen?

NUC + Geheugen

+ Schijf

= Computer

+ Bedieningssysteem

18‐10‐2017

9

3.4.e. Hackintosh?

Mac mini Gigabyte Brix

Intel Core i5 CPU (4308U – eind 2014)Intel Iris 5100 GPU8 GB Geheugen256 GB SSD

€ 1.129 (apple.nl)

Intel Core i5 CPU (7200U – eind 2016)Intel HD 6208 GB Geheugen256 GB SSD

€ 616 (minipc.eu)

Brix = nieuwer, sneller & bijna de helft van de prijs Zie o.a. : tonymac86.com en insanelymac.com

3.4.f. Nieuwe laptop: minimumeisen

Wat Minimumeis

Toetsenbordindeling QWERTY 

CPU serie Intel Pentium of Core i3/i5/i7/M (géén Intel Atom of Celeron)

Geheugen 4 GB of meer

Opslagtype SSD

Opslagcapaciteit 250 GB of groter (128 is vrij klein en nauwelijks goedkoper)

Ruimere minimumeisen

CPU serie Intel Core i3/i5/i7/M (géén Intel Pentium)

CPU Architectuur Intel Kaby Lake/Skylake

Resolutie 1920 x 1080 of beter

LCD‐scherm “IPS” (beter dan “TN”)

18‐10‐2017

10

3.4.g. Nieuwe laptop: keuzes

Wat Keuze Overweging

Schermdiagonaal Klein (< 15”), Midden (15‐15,6”) of Groot (> 17”) gaat de laptop vaak mee op reis?

Gebruik Licht Office, Internet  Intel Pentium, Intel Core i3

Midden Fotobewerking Intel Core i5

Zwaar Videobewerking en spellen Intel Core i7 + grafische kaart

Extra’s o.a. Aanraakscherm en Hybride (Laptop & tablet)

Merken (o.a.) Acer prijs en veel modellen

Apple design, liefhebbers

Asus sterk allround

BTO zelf samen te stellen

Dell goede prestaties en service

HP zakelijk, sterk in hybride

Lenovo kwaliteit, simpel ontwerp

MSI kwaliteit, spel‐laptops

3.4.h. Nieuwe laptop: waar en wat

Site Kenmerken

Zoekmachine o.a. Hardware.info, Tweakers.eu Zie les 4

Webshops o.a. Apple.nl, BTO.eu, Dell.nl, HP.nl

Winkels o.a. BCC, Coolblue, Mediamarkt, Mycom, Paradigit

Voordeligste resultaten d.d. 18‐10‐2017 (Zoek voor aanbiedingen!) (Kijk uit voor oude modellen!)

Minimumeisen Lenovo Ideapad 110‐15IBR € 399 (MyCom)

Betere minimumeisen Lenovo 320‐17ISK  € 517,50 (SiComputers.nl)

Fotobewerking Medion Akoya E6421 € 579,97  (Azerty.nl)

Hybride / Aanraak Lenova Yoga 510‐14ISK  € 669 (Coolblue)

Video‐bewerking Acer Aspire A715‐71G‐70GD  € 823 (Bol.com)

Apple MacBook Pro € 1.499 (Apple.nl)

Top‐gaming laptop  MSI GT73VR 7RF‐409NL  € 2.699 (Alternate.nl)

18‐10‐2017

11

3.5.a. Stuk

Site Kenmerken

Voeding PC: “Papercliptest”, Laptop: voedingsspanning meten 

Moederbord Controleer stekertjes en startknop

Monitor Controleer kabels en check On Screen Display

BIOS Foute instellingen? Reset BIOS

BIOS‐codes Piepjes bij opstarten?

Geheugen Modules er uit halen en weer stevig terug plaatsen

CMOS‐batterij (“Date/time not set”) Nieuwe CR2032 knoopcel

Opstartschijf (“Drive not found”) Windows herstel

Schijf Controleer stekers, tikkend geluid, BIOS/UEFI‐herkenning

Stuurprogramma Veilige modus

Blauw scherm Systeemherstel (rstrui)

In PC bezig? Antistatisch bandje!

3.6.a. Raadsel

Site Kenmerken

Computertotaal.nl site van het Computerblad

Schoonepc.nl De “computerbijbel”, site en boek (€)

Seniorweb.nl Computercursussen, website, PC‐hulp (€)

Visualsteps.nl Computergidsen (€)

nl.wikipedia.org Encyclopedie

Youtube.com Instructiefilmpjes

18‐10‐2017

12

Vragen