CultuurMagneet nr 4

Nr. 4 - December 2012

CultuurMagneet

2 CultuurMagneet Drenthe, december 2012

Ouderen en kunst, een sterke combinatieDe groep vijfenzestigplussers in de Nederlandse samenleving wordt steeds groter. In 2020 is één op de vijf Nederlanders ouder dan 65 en dat aantal stijgt daarna door. Te vaak wordt bij het begrip ouderen meteen een link gelegd naar stijgende ziektekosten, eenzaamheid en zorgafhankelijkheid. Ten onrechte. Mensen worden in het algemeen steeds ouder en blijven langer actief. De vitale senior die op allerlei maatschappelijke gebieden nog volop meedoet, inclusief het actief deelnemen aan kunst en cultuur, is allang geen witte raaf meer.

Kunstfactor, het landelijk sectorinstituut amateurkunst, houdt zich sinds 2009 na-drukkelijk bezig met de relatie ouderen en kunstbeoefening. ‘We weten dat het be-oefenen van kunst het welzijn van mensen bevordert,’ zegt Kunstfactor-directeur a.i. Wies Rosenboom. ‘Onderzoeken tonen dat keer op keer aan. Voor ouderen geldt dit in sterkere mate. Zij beschikken over meer vrije tijd. Het zelf actief bezig zijn met theater, muziek, literatuur of beeldende kunst is voor hen niet alleen een kwestie van zingeving en een leuke en nuttige daginvulling, het legt ook verbindingen en draagt bij aan vitaliteit en aan mentale kracht. Mensen blijven zo deel uitmaken van sociale netwerken. Dat houdt je niet alleen jong, het plezier dat je hieraan beleeft, kan de eventuele ongemakken van ouderdom, ook doen relativeren.’

Belemmeringen wegnemenHedy d’Ancona, ambassadeur van de groep actieve ouderen, is van meet af aan nauw betrokken bij alle activiteiten van Kunst-factor om ouderen en kunstbeoefening nadrukkelijker aan elkaar te koppelen. ‘Het wordt hoog tijd dat er in overheidsbeleid meer aandacht komt om ouderen actief aan kunstbeoefening te laten doen,’ zegt ze. ‘De Raad voor Cultuur kwam in 2007 al tot dit advies; tot nu toe is er bitter weinig mee gedaan. We weten dat van de hele Nederlandse bevolking ongeveer de helft iets met amateurkunst doet, onder ouderen ligt dat dus op een derde. Er is met andere woorden een groep die met het ouder worden afhaakt. Die moet je terugwinnen en beter zien vast te houden. Je doet dat door belemmeringen weg te nemen, met bijvoorbeeld een aanbod overdag in plaats van ’s avonds, goede be-reikbaarheid, etc. Je kunt de groep verder laten groeien door het creëren van nieuw en eigentijds aanbod in diverse kunstdisci-plines. En last but not least, we zouden de publieke omroepen kunnen benaderen om het vaak wat eenzijdige beeld dat nu over ouderen bestaat als langzaam en sukkelig, te helpen corrigeren. Ook dat is hard no-dig. Er valt kortom nog veel te doen.’

Lokale proeftuinen Kunstfactor heeft inmiddels twee confe-renties georganiseerd waarbij honderden deelnemers uit de wereld van zorg, welzijn en cultuur aanwezig waren. Een volgende conferentie volgt in samenwerking met het Fonds voor Cultuurparticipatie (FCP) en de ouderenfondsen RCOAK en Fonds Sluyter-man van Loo. Ook is er door het Landelijk Expertisecentrum Sociale Interventie (LESI),

in opdracht van Kunstfactor en de ouderen-fondsen, een uitgebreid onderzoek verricht naar ouderen en kunstbeoefening. Afgelo-pen juli vond daarover een expertmeeting plaats. Het onderzoek onderscheidt drie speelvelden voor kunstbeoefening door ouderen: kunst om de kunst (het artistieke staat hierin voorop), kunst en maatschap-pelijke participatie (de welzijnscomponent is hier het belangrijkste) en kunst in de zorg (het zorgaspect domineert). De onderzoe-kers willen voor elk van de drie speelvelden proeftuinen met diverse pilotprojecten or-ganiseren. Zo kunnen succesfactoren inzake werving, begeleiding, organisatiekracht en ondersteuning van amateurkunstinitiatieven rond ouderen effectief worden beproefd. Recent is er tevens een vierjarig samenwer-kingsverband gesloten tussen Kunstfactor, LESI, de twee ouderenfondsen Sluyterman van Loo en Stichting RCOAK en het FCP. Zij trekken nu samen op om het onderwerp ouderen en kunstbeoefening hoger op de politieke en maatschappelijke agenda te krijgen.

Gekleurd Grijs als pilotHet Drentse project Gekleurd Grijs is een mooi voorbeeld van wat het LESI-onder-zoek beoogt. Wies Rosenboom: ‘Binnen Gekleurd Grijs werken vertegenwoordigers vanuit de sectoren cultuur, welzijn en zorg nauw samen in wat een soort servicenet-werk aan het worden is. Het creëren van een adequaat financieel kader daarbinnen is ook belangrijk. Het opzetten van meer van deze servicenetwerken en samenwer-kingsverbanden tussen de sectoren is een van de aanbevelingen uit het onderzoek. Wij monitoren dit project nadrukkelijk omdat het ook voor anderen een goed vertrekpunt vormt.’

De servicenetwerken zouden ook plaats moeten bieden aan individuele kunste-naars, initiatiefrijke ouderen, verenigin-gen en bedrijven die expertise en andere hulpbronnen willen aanbieden, podium-kunstgezelschappen, lokale overheden, zorg- en welzijnsinstellingen en bewoners-organisaties.Kijk voor meer info op: www.kunstfactor.nl, dossier ouderen en kunstbeoefening

Frank Heijster

Gekleurd Grijs is een mooi voorbeeld van een servicenetwerk in opbouw. Zo moeten er veel meer komen!

Hedy d’Ancona en Wies Rosenboom (met Tom de Rooij) tijdens de presentatie van het onderzoeksrap-port ‘Kunstbeoefening met ambitie’ juni j.l.

3

RedactioneelVoor u ligt het laatste nummer van CultuurMagneet, we gaan iets anders doen. Daarover later meer. We kijken eerst even terug op een veelbewogen jaar.Er is in de afgelopen periode veel gebeurd. De economische crisis, de rijksbezuinigingen die natuurlijk ook niet aan Drenthe voorbij zijn gegaan. Ook wij moeten inleveren. Bij het schrijven aan onze nieuwe Cultuurnota ‘Oude wereld, nieuwe mindset’ hebben we hier dus rekening mee moeten houden. Maar ook hierover later meer.

Als we terugkijken op de achter ons liggende periode, mogen we als provincie trots zijn op wat er tot stand is gebracht. Terugbladerend in oude nummers van de CultuurMagneet kom ik tot de conclusie dat de cultuur in Drenthe leeft. Dat uit zich in heel veel kleine culturele activiteiten en diverse grote projecten.

Veel bereiktIn de voorbijgaande periode hebben we met z’n allen veel tot stand gebracht. We noemen graag een paar voorbeelden. Natuurlijk hebben we nieuwe, mooie cultuurgebouwen erbij gekregen. We noemen het vernieuwde Drents Museum, het Drents Archief en De Nieuwe Kolk.Ook hebben we bijzondere projecten gerealiseerd zoals de Culturele Allianties met alle Drentse gemeenten. Hiermee is een fundament gelegd voor verdere samenwerking op cultureel gebied. Ook het project Gekleurd Grijs, gebaseerd op ons cultuurparticipatieprogramma Samen Delen, mag niet onvermeld blijven. Dit project is nog steeds in ontwikkeling, maar staat al wel landelijk op de kaart.

Met betrekking tot de professionele podiumkunsten in Drenthe zien we ook een gunstige ontwikkeling. De gezelschappen zijn erin geslaagd vaste voet te krijgen op de podia en in de scholen met hun programma’s. De PeerGrouP werd ook weer beloond met landelijke subsidie voor hun buitengewone activiteiten als locatietheatergezelschap. Niet onvermeld mag blijven dat de gemeente Aa en Hunze er voortreffelijk in is geslaagd zich te profileren als culturele gemeente van Drenthe. Een aantal hoogtepunten in dat programma waren natuurlijk de Bluesopera en het Walkyre project. Ja, dat wordt voor de gemeente Meppel, de volgende culturele gemeente, nog een hele uitdaging! Dit zijn slechts een paar voorbeelden.

De blik op vooruitIn de nieuwe cultuurnota 2013-2016 kijken we dus vooruit. We willen zeker de volgende projecten noemen die zelfs meedingen naar een bijzondere Unesco-status, namelijk de Koloniën van Weldadigheid en het Geopark de Hondsrug. Beide projecten zijn volop in ontwikkeling en daarover zullen wij u zeker nog informeren.Een andere belangrijke culturele ontwikkeling die alle kinderen in Drenthe zal raken is de samenwerking tussen het onderwijs, de overheden en de kunstinstellingen. Deze samenwerking vindt plaats onder de noemer van de landelijke regeling - Cultuur Educatie met Kwaliteit (CEmK). Uitvoering van de regeling zoals ons dat in Drenthe voor ogen staat, betekent dat cultuureducatie nog beter wordt geïntegreerd en verankerd binnen het onderwijs.

Dat cultuur ook ingezet kan worden als ruimtelijk-economisch instrument zal blijken uit gestarte culturele projecten in Zuid-Oost Drenthe en de Veenkoloniën. Wat zeker niet onvermeld mag blijven is ons beleid op het terrein van cultuurhistorie. Door nauwe samenwerking met gemeenten wordt serieus werk gemaakt, met behulp van het Cultuur Historisch Kompas, om cultuurhistorie, erfgoed en archeologie een belangrijke plaats te geven in het gemeentelijk ruimtelijk beleid.

We stoppen nu weliswaar met de CultuurMagneet, maar dus niet met culturele ontwikkeling in Drenthe. We zullen u overigens incidenteel, met een digitale Culturele Nieuwsbrief, blijven informeren over bijzondere ontwikkelingen.Deze maand nog starten we met iets nieuws. Vanaf nu zal de provincie maandelijks een pagina gaan vullen in alle Drentse Huis-aan-Huisbladen onder de titel Drenthe Dichtbij, met daaraan gekoppeld, vanaf januari 2013 een digitale nieuwsvoorziening, te vinden op www.drenthe.nl/dichtbij. De opzet is om brede provinciale beleidsthema’s, projecten en informatie van Provinciale Staten te communiceren. Uiteraard is cultuur daar een onderdeel van. Op die manier zult u van ons blijven horen!

Wij hebben de laatste jaren met veel plezier gewerkt aan CultuurMagneet. Graag wens ik u wederom veel leesplezier en alvast fijne feestdagen!

Gerrit Kamstra

In dit nummer2 Ouderen en kunst, een sterke

combinatie

3 Redactioneel

4 Café De Amer - aanlegplaats waar je

even uit het jachtige dagelijkse leven

stapt

6 Congres herbestemming erfgoed

Noord Nederland

7 Drentse onderwijscanon klaar voor

gebruik

8 Meppel – Culturele gemeente van

Drenthe 2013-2014

9 Het Plan Eeuwige Jeugd

10 Feestelijke opening Drents Archief

11 ‘Snackers’ én ‘diepgravers’ voelen zich

thuis in vernieuwd archiefgebouw

12 Kindermuseum Boordevol Energie

13 Doorgaande leerlijnen cultuur-

onderwijs

14 Overzicht subsidietoekenningen

2e helft 2012 - incidentele projecten/

activiteiten

Meerjarige subsidieaanvragen Podium-

kunsten en Musea 2013-2016

15 Het Portret van Drenthe

16 Drie projecten van het Huus van de

Taol

17 Het Multipliereffect van Gekleurd Grijs

18 Kunst aan de N34

Nieuwe uitgaven van het CBK Drenthe

19 Jeugdtheatervoorstelling Maarten Mus

naar Taiwan

20 Mythe van de Natuur in het Drents-

Friese Wold

21 Geopark de Hondsrug: een robuuste

historie en een dynamische toekomst

22 Cultuur KORT

23 Congres Cultuur en Ondernemen,

13 december


Een bijzondere ontmoetingsplek voor liefhebbers van literatuur en muziek

Café De Amer - aanlegplaats waar je even

uit het jachtige dagelijkse leven stapt We zaten in café De Amer gezellig na te praten, die tweede vrijdagavond in november. De bijeenkomst van de Literaire Hemel was met een kleine veertig bezoekers goed verlopen en twee van de drie uitgenodigde schrijvers zaten aan de stamtafel. Michiel Stroink was met de auto uit Amsterdam gekomen en Ruth Post uit Groningen werd gereden door collega-dichteres Suze Sanders. De 81-jarige schrijfster nipte genoeglijk aan een glaasje jenever. Klaas Driebergen, die geïnterviewd was over Marten Toonder, was in de pauze al naar het station in Assen gebracht, omdat hij de laatste trein naar Amstelveen moest halen. Misschien dat de nieuwe Hanzelijn straks wat verruiming van de retourtijden brengt. Stroink had in Amsterdam al over de Literaire Hemel gehoord. Onder collega-schrijvers wordt daar nogal eens de vraag gesteld: ’Ben jij al in Amen geweest?’. De kans op een bevestigend antwoord is groot. Sinds de eerste Literaire Hemel, oktober 2001, zijn bijna 300 auteurs te gast geweest in café De Amer.

Het idee voor de Literaire Hemel ontstond na afloop van een boekpresentatie in het vroege voorjaar van 2001. Ab Sligter, die samen met Ineke Schepers in 1991 het oude dorpscafé van Albert en Albertje Boelens had omgebouwd tot De Amer, wilde zijn activi-teiten wat verbreden. Vanaf 1991 organi-seerden ze concerten in de gelagkamer. Blues en folk in een kleine ruimte met beslagen ramen. Een geweldig succes. Daarom werd in 1997 de deel van de caféboerderij verbouwd tot ‘concertzaal’. Ab opperde om in die ruimte ook literaire activiteiten te houden. Ik zag er wel wat in en ontwikkelde het concept van de Literaire Hemel: zeven bijeenkomsten op de tweede vrijdagavond van de maand met elke keer drie schrijvers die geïnterviewd worden en dat alles omlijst door live muziek. Ik vond enthousiaste medewerkers en de avond werd verder ingevuld. Voor de Literaire Hemel worden een landelijke schrijver uitgenodigd, een auteur uit de regio en een biograaf, verzamelaar, liefhebber of vriend, die vertelt over een overleden schrijver. De programmering, de tweetalige presentatie samen met Annette Timmer en de bijzondere ambiance worden gewaardeerd. Gemiddeld komen er zo’n 45 bezoekers per avond.

Twaalfde seizoen De Literaire Hemel is bezig aan het twaalfde seizoen, mede dankzij de steun van de provincie Drenthe en de gemeente Aa en Hunze. Vanaf het begin werd samen-gewerkt met Biblionet Drenthe, het Huus

van de Taol en RTV Drenthe. Helaas hebben deze organisaties, als gevolg van bezuini-gingen, hun medewerking in 2012 gestaakt. Het vinden van sponsoren wordt ook steeds moeilijker. Enkele sponsoren uit de grafi-sche sector gingen failliet, andere stelden prioriteiten, waardoor de Literaire Hemel buiten de boot viel. Daarom is besloten om met ingang van het seizoen 2012/2013 de toegangsprijs te verhogen van tien naar vijftien euro. Een gedurfde stap, maar gelukkig blijken de bezoekers begrip te hebben voor de noodzaak om dit te doen en blijven ze niet weg.

In 2010 bestond de Literaire Hemel tien jaar. Dat jubileum is gevierd met de exclusieve uitgave van Rondeten in Amen, geschreven door Rob Schouten. De schrijver, dichter, columnist en recensent logeerde elf dagen in Amen. Net als de schaapherder vroeger, die als beloning bij één van de boeren de maaltijd mocht gebruiken, schoof Rob elke avond bij een ander gezin aan tafel. Zijn bed stond in café De Amer. Het eerste exemplaar van zijn literaire kroniek kreeg burgemeester Eric van Oosterhout aange-boden op het festival Zomerzinnen, dat in juli 2011 in Amen plaatsvond.

Verdwalen op weg naar AmenMichiel Stroink vertelt over andere lezingen die hij geeft. Vaak voor 20 tot 25 bezoe-kers. En hij verbaast zich over De Amer.

Een café in een klein dorp met 80 inwoners en dan zoveel mensen in de zaal. Hij moet lachen om de schrijvers, die op weg naar Amen verdwaalden en in Westerbork uitkwamen. Andere gasten namen een hotel om de volgende dag van de omgeving te genieten. Michiel gaat om half twaalf terug naar Amsterdam. Ingrid Verbruggen van Boekhandel Iwema heeft ondertussen de spullen van haar stand ook ingepakt en vertrekt naar Assen. Tina en Wil Bruinsma, twee medewerkers van De Amer, zijn nog bezig met het inrichten van de deel voor de volgende activiteit. Zaterdagmiddag geeft Luka Bloom hier een extra concert. Het avondoptreden was snel uitverkocht en hij wil zijn fans niet teleurstellen. Alle tafels moeten er uit en de stoelen worden, gekoppeld, in rijen geplaatst. Dat wordt een latertje.

Handgemaakte muziekAb Sligter en Ineke Schepers zaten samen in Double Skiffle Group. Muziek was belangrijk in hun leven. Ab speelde gitaar en bas, Ineke zong. Toen ze café Boelens in 1991 overnamen, moest er muziek in komen. Echte, handgemaakte, muziek. Ab was van de blues, Ineke meer van de folk. Een spannende combinatie van duivelse en lieflijke muziek op een kruispunt van wegen in Amen. Bij een optreden van Boo Boo Davis hoor je de dreiging en het gevaar van de blues. En de muziek van Tangerine is dromerig en gevoelig. De mix van beide stijlen noemen ze tegenwoordig Americana. Het ging crescendo met De Amer tot Ab ziek werd. Kanker. Ups and downs. Begin 2007 kondigde het einde zich

‘Here, zegen deze plek’. Amen

Rob Schouten logeerde in café de Amer.

5

aan. Ab wilde, hierin gesteund door Ineke, dat De Amer als trefpunt voor muziek en literatuur zou blijven bestaan.

Door de Literaire Hemel en als regel-matig bezoeker van de concerten raakte ik betrokken bij dit proces. Er werd een stichting opgericht die de exploitatie van De Amer overnam. De provincie Drenthe

met de begroting, dat de vrijwilligers hun werk leuk blijven vinden en dat de uitgangspunten van de stichting – een bijdrage aan het culturele leven en de leefomgeving leveren – goed in het oog worden gehouden. En we proberen vooruit te kijken, in te spelen op nieuwe ontwikkelingen. Kansen creëren en kansen grijpen. Door samen te werken met anderen waar dat mogelijk en effectief is. En erbij zijn wanneer nieuwe initiatieven ontstaan zoals Winterzinnen. Een combinatie van natuur, muziek en literatuur op 28 december in en rond De Amer.

Tijdens het concert van Luka Bloom is de bar gesloten. Dat is een kenmerk van De Amer: het gaat om wat er op het podium gebeurt. Het publiek zit er met de neus bovenop. Er is voor de artiest geen ontsnappen aan. En dat geeft een interactie met vaak gewel-dige concerten tot gevolg. Muzikanten voelen zich thuis in ‘onze’ Amer. Komen daarom ook graag terug. Erik Taylor, de singer-songwriter uit Texas, was er dit jaar voor de dertiende

en gemeente Aa en Hunze zegden voor vier jaar financiële steun toe. De muziek-programmering kwam, samen met Ineke Schepers, in handen van Jan de Haan en Harry de Jong. Een heel aantal vaste bezoekers meldde zich aan als vrijwilliger. Een andere groep, onder leiding van Dirk Mulder, richtte de Stichting Vrienden van De Amer op. Honderden mensen meldden zich als donateur. Het scala aan activiteiten werd fors uitgebreid. Er kwamen natuur-wandeltochten onder de naam Aomer Ummegaank en filosofische bijeenkomsten met de titel Amer Diep. Muzikaal talent kreeg een kans met Amer Proof waarvoor, als tweejaarlijkse prijs, de Ab Sligter Bokaal werd ingesteld.

Stichting de AmerWe zijn nu vijf jaar verder en De Amer bestaat nog steeds. Wekelijks zijn er concerten of andere activiteiten. In de zomerperiode is het café ook overdag open om wandelaars en fietsers in het stroomdal van de Drentse Aa verpozing te kunnen bieden. Toeristen strijken op het terras neer voor een kop koffie. De Amer is geen horecabedrijf. Het is een aanlegplaats voor mensen die zich de tijd gunnen om even uit het jachtige dagelijkse leven te stappen. Om te genieten van muziek, literatuur en landschap.Dankzij de vele vrijwilligers kan dat vanaf 2012 zonder structurele subsidie van de overheid. Maar aan de stamtafel vergaderen we als bestuur van Stichting De Amer maandelijks om alle ontwikkelingen goed in de gaten te houden. Dat we financieel in de pas lopen

keer. Hans Theessink komt steevast in april. Maar ook nieuw talent kan zich presenteren. Tim Knol trad een paar maanden geleden op voor de Vrienden van De Amer. Harry Muskee was tot zijn overlijden in 2011 altijd de eerste die na de jaarwisseling een concert in De Amer gaf. Steevast uitverkocht. Voor Harry was De Amer een vast punt. Hij parkeerde er de auto om zijn hond uit te laten. En vroeger dronk hij een kop koffie of een glaasje met Ab Sligter. In 2000 nam hij er het album Hotel Grolloo op.

Beiden leven niet meer, maar hun geest blijft in De Amer. De liefde voor muziek, literatuur en natuur. Zoals Tineke Schoemaker, zangeres van Barrelhouse na een optreden in het gastenboek noteerde: ‘Here, zegen deze plek’. Amen.

Albert Haar, is voorzitter Stichting De Amer en interviewt schrijvers in de Literaire Hemel

Dankzij de vele vrijwilligers -en daar zijn we dus heel zuinig op- werkt Stichting De Amer vanaf 2012 zonder subsidies

Boo Boo Davis, boven Harry Muskee


In de ochtend leidde Hanneke Kappen de panels die aan de hand van stellingen het debat met de zaal aangingen. Hetzelfde geschiedde met de deelnemers van de presentaties tussen de middag. ’s Middags stond ‘de markt’ centraal. Zo’n vijftien stands waren aanwezig van o.a. financiële specialisten van het Nationaal Restauratiefonds (o.a. laagrentende leningen), adviesbureaus in herbestemming als Stichting DBF en Nibag uit Oldenzaal en de gemeente De Wolden met promotie van haar beleid ‘Vrijkomende Agrarische Bebouwing’ (VAB).

Het is voor het eerst dat partijen elkaar op deze wijze hebben ontmoet. Uit de reacties van de deelnemers blijkt dat de doelstelling is behaald.

Het congres heeft ook de nodige media-aandacht opgeleverd. Zo verschenen er artikelen in het Friesch Dagblad en het Dagblad van het Noorden.

Het antwoord was dan ook dat herbestemming zeker bijdraagt aan de economische en maatschappelijke ontwikkeling van het Noorden! Een vervolg ligt inmiddels in het verschiet.

Jelle Langeland, projectleider

Het doel van de noordelijke KNHM- afdelingen was om herbestemming in Noord-Nederland een impuls te geven door een platform te bieden aan alle partijen uit het vakgebied enerzijds en de aanbieders van en vragers naar historisch vastgoed anderzijds. Dagvoorzitter was Hanneke Kappen.In het ochtendprogramma stonden met name de drie noordelijke provincies en haar steunpunten cultureel erfgoed centraal, waarbij een speciale rol was weggelegd voor de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De provincies hadden namelijk een subsidie bij het rijk aangevraagd voor het ontwikkelen van een noordelijke strategie in herbestemmen. De provincie Drenthe was aanvrager mede namens Friesland en Groningen. Hierbij zouden de provincies niet zelf de uitvoering ter hand nemen, maar het project laten uitvoeren door haar kennisorganisaties ‘steunpunten cultureel erfgoed’ die hiervoor gaan samenwerken in het nieuw op te richten ‘Kenniscentrum Herbestemming Noord’.

ChequeHoogtepunt van de ochtend was de overhandiging van een cheque van ruim € 365.000 door Frank Strolenberg van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE). Frank is projectleider van het Nationaal Programma Herbestemming. Hij gaf namens zijn directeur Cees van ’t Veen van de RCE de cheque aan gedeputeerde Rein Munniksma als Drentse aanvrager mede namens de buurprovincies Groningen en Friesland.

Ruim 250 deelnemers kwamen op het congres in Drachten af. De deelnemers bestonden uit erfgoedeigenaren, onder-nemers, erfgoedorganisaties, overheden, projectontwikkelaars, woningcorporaties, makelaars, vastgoedbeheerders, adviesbu-reaus, steunpunten cultureel erfgoed en architecten.

Het congres was een samenwerking van de drie noordelijke provinciale afdelingen van de KNHM. Zij werden daarin gefacili-teerd met ‘raad en daad’ door de provincie Drenthe in de persoon van Jelle Langeland. Jelle is beleidsmedewerker cultureel erfgoed bij de afdeling Economische Ontwikkeling, Mobiliteit en Cultuur. Hij heeft veel ervaring opgedaan in de problematiek van (dreigende) leegstand en hoe deze kan worden omgezet in kansen via herbestemming.

‘Schakelen en makelen’ De KNHM kreeg ook ondersteuning van de drie noordelijke steunpunten cultureel erfgoed. Zij staan tussen alle belangen van herbestemmers in, zijn onafhanke-lijk, trekken vastgelopen processen vlot, ‘schakelen en makelen’ door vraag en aanbod bij elkaar te brengen en onder-steunen gemeenten in hun rol omtrent herbestemmingsopgaven. Tot slot adviseerde stichting Het Drents Landschap, als erfgoedeigenaar en ervarings-deskundige van vele herbestemmingen de KNHM-afdelingen met de organisatie van het congres.

Congres Herbestemming Erfgoed Noord-Nederland

Herbestemming draagt zeker bij aan de economische en maatschappelijke ontwikkeling van het Noorden

Doelstelling is om herbestemming in Noord-Nederland een extra impuls te geven

Veel erfgoed komt de komende jaren leeg te staan. Partijen zoeken naar creatieve invullingen. Er zijn al veel ideeën, maar het vinden van nieuwe gebruikers van dit gebouwde erfgoed blijft een lastige opgave. De Koninklijke Nederlandse Heidemaatschappij (KNHM) vond het tijd voor actie. Zij organiseerde daarom op 12 oktober jl. het ‘Congres Herbestemming Erfgoed Noord-Nederland’ waarin de volgende vraag centraal stond: ‘hoe kan herbestemming bijdragen aan de econo-mische ontwikkeling van het Noorden?’

7

Drentse onderwijscanon klaar voor gebruik

Hindericus Scheepstra (1859-1913): onderwijzer, schrijver en geestelijk vader van Ot en Sien

Drenthe staat bol van de historische verhalen. Voor de Drentse onderwijscanon zijn vijftig belangrijke verhalen over Drenthe geselecteerd, net zoals bij de lande-lijke canon. De Drentse onderwijscanon brengt de geschiedenis van Drenthe voor leerlingen dichterbij en tot leven.

Als je kijkt naar de geschiedenis van Drenthe kunnen we per periode een aantal ijkpunten aangeven. Het Meisje van Yde bijvoorbeeld (1300 voor Chr.- 300 na Chr.), de dwang-kolonie in Veenhuizen (1823-1950) en de jaknikkers in Schoonebeek (1943), bij veel volwassenen bekend. Maar hoe maak je deze geschiedenis interessant voor kinderen en jongeren? Dat doen we in de Drentse onderwijscanon via kleine weetjes, smeuïge details en bijzondere verhalen.

Van Gogh was ook in DrentheWist u bijvoorbeeld dat liefdesverdriet één van de redenen was die schilder Vincent van Gogh naar Drenthe dreef? Zijn Sien maakte het uit en hij vertrok naar Drenthe. Hij verbleef bij aankomst eerst een paar weken in het logement van dhr. Hartsuiker. Naar verluidt voor één gulden per dag voor kost en inwoning. En kent u de breukenbomen aan de Breukenweg in Yde? Smid Willem Nijenhuis was ervan overtuigd dat mensen die een liesbreuk hadden drie spijkers in de bomen in zijn tuin moesten slaan om van deze verve-lende breuk te genezen. En wist u dat er in de Tweede Wereldoorlog onderduikers zaten op de zolder boven het roofdierenverblijf in Dierenpark Emmen? Zo zijn er vele pareltjes en verrassingen te vinden in de Drentse Geschiedenis. Kinderen kennen deze verhalen uit hun dorp of provincie vaak niet. Dit komt ook nergens aan de orde binnen de lesstof op de

scholen. Onlangs is de, door Van Oostrom opgestelde, Nationale Canon gepresenteerd maar dit is geen verplichte lesstof. Bovendien is deze geschiedenis voor leerlingen in Drenthe soms (letterlijk) een ver-van-mijn-bed-show. De Tweede Wereldoorlog lijkt te hebben plaatsgevonden in Amsterdam en de Romeinen bleven hangen onder de rivieren. Wat zou het prachtig zijn om in het onderwijs in Drenthe verhalen te presen-teren uit Drenthe. In 2009 kwam de Canon van Drenthe uit. Drents Plateau, Drents Archief, de Drents Historische Vereniging en Van Gorcum hebben destijds samen deze canon voor volwassenen samengesteld en uitgegeven.

Vijftig vensters over DrentheDit jaar vroeg de provincie Drenthe aan Kunst & Cultuur om een Drentse onderwijs-canon te ontwikkelen, zodat het onder-wijs naast de Nederlandse geschiedenis leerlingen ook kan vertellen hoe het in Drenthe was.

In vijftig vensters worden de ijkpunten uit de Drentse geschiedenis ontsloten voor kinderen van het basis- en voortgezet onderwijs. De vensters worden aangepast op het niveau van de leerlingen van groep 7 en 8 van het

basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Daarbij worden lestips geboden aan de leerkrachten. Ook krijgen leerkrachten per venster tips om erop uit te trekken met de leerlingen. Erfgoedinstellingen in Drenthe zoals musea, molens, monumenten en archieven worden zo direct gekoppeld aan de educatieve canon. De Drentse onderwijs-canon verbindt daardoor lokale geschiedenis met het onderwijs. Samen met de partners van de Historische Canon van Drenthe werkt K&C aan een canon waar het onderwijs mee uit de voeten kan. Vanaf begin 2013 is de Educatieve Canon van Drenthe te vinden op: www.regiocanons.nl/drenthe/drenthe.

Gemeentelijke canonsNaast de Drentse onderwijscanon worden ook canons op gemeenteniveau gemaakt. K&C ontwikkelde samen met Bibliotheek Noordenveld en ICO de Canon Noordenveld. Resultaat is een prachtige verzameling verhalen en foto’s over de geschiedenis van Noordenveld. Voor de leerlingen in groep 6, 7 en 8 is een werkboek ontwikkeld, waarin zij kennismaken met onder andere Havezate Mensinghe, de historische verenigingen en de molen in Roderwolde.

De Canon van Noordenveld is te zien via www.regiocanons.nl/drenthe/noordenveld. Met zijn bewogen geschiedenis kon Coevorden niet achterblijven. De vestingstad heeft door het militaire verleden bijzonder erfgoed als schans De Katshaar, bastions, grachten en het kasteel. In samenwerking met de historische verenigingen en erfgoedinstellingen ontwikkelt K&C een canon met negentien vensters. Elk canonvenster biedt het primair onderwijs zicht op een gebeurtenis, een persoon of een ontwikkeling die belangrijk is geweest voor de geschiedenis van Coevorden.

Zie verder www.regiocanons/drenthe/coevorden.

Sanne Vellinga, adviseur erfgoededucatie K&C

De Drentse onderwijscanon verbindt lokale geschiedenis (musea, molens, monumenten en archieven) met het onderwijs

Tekening grafheuvels: Drenten waren vroeger erg bijgelovig. Volgens het volksgeloof bewoonden heksen de graf-heuvels. Ook zouden de hunebedden gebouwd zijn door reuzen. In het eerste Drentse geschiedenisboek schetste dominee Johan Picardt het beeld van woeste reuzen die naast het bouwen van hunebedden ook kindjes verorberden.


‘Verbinding’ als leidend thema

Je moet wel van goeden huize komen om in een tijd waarin op alles, en zeker ook op cultuur, fors wordt bezuinigd, je nek uit te steken om culturele gemeente van Drenthe te willen worden. Meppel heeft zich hier niet door laten weerhouden en mag zich, als zesde Drentse gemeente op rij, in 2013-2014 een jaar lang dé culturele gemeente van Drenthe noemen. Met het begrip ‘verbinding’ als leidend thema worden allerlei mooie ideeën nu in concrete activiteiten vertaald. We spreken erover met wethouder Myriam Jansen en met Bertus Roodhof, Meppeler van het eerste uur en nauw betrokken bij enkele projecten.

Op de vraag of er wel draagvlak is voor een project als dit, heeft Myriam Jansen een duidelijk antwoord: ‘Je moet echt heel zeker weten dát er draagvlak is voor een exercitie als deze, voor je eraan begint. Was dat draagvlak er onvoldoende geweest, dan waren we hier nooit aan begonnen. Wij zijn in een vroeg stadium de belang-stelling gaan peilen, eerst bij de grote culturele instellingen die, ofschoon ze ook met bezuinigingen en dus met krimp en taakverzwaring te maken hebben, unaniem aangaven dit ook als een kans te zien. En bij de organisatie en uitvoering komt het in belangrijke mate toch op hen aan. Maar ook bij mensen uit het bedrijfsleven en gewone burgers proefden we veel enthou-siasme. Met heel beperkte middelen, de basis is twee keer 90.000 euro namens de provincie en namens onszelf, gaan we er evengoed een geweldig jaar van maken. Zie het als een soort van tegengestelde impuls: alles wordt minder en dat weten we, maar in Meppel kniezen we niet, we laten zien dat het zo ook kan.’

Alle wegen lopen via MeppelVanwaar de keuze voor het begrip ‘verbin-ding’? Myriam Jansen: ‘Meppel is, verkeers-technisch, altijd een stad van verbindingen geweest. Vaarwegen, spoorwegen en autowegen komen hier samen. De verbin-ding naar het Noorden loopt via Meppel. Dan is er de sociale dimensie. Na de jaren van het Ik-tijdperk, is er weer ruimte om dingen samen te doen. Om het geheel te benadrukken in plaats van de losse delen.

Met onze breed gedragen aanpak geeft Meppel daar concreet invulling aan. En dan heb je natuurlijk het culturele aspect. Cultuur verbindt bij uitstek. Realisme met Surrealisme, fantasie met werkelijkheid, heden met verleden. Onze oude binnenstad met zijn grachten, pleinen en karakteris-tieke panden is daar een levend voorbeeld van. Dat gegeven betrekken we nadruk-kelijk in het programma van de culturele gemeente, dat we uitsmeren over het culturele jaar 2013-2014. We starten in september 2013 met de opening van het nieuwe theaterseizoen en eindigen in september/oktober 2014 met het Poppenspelfestival.’

Drie subthema’sVooruitlopend op de nominatie vanuit de provincie vond in januari 2012 een drukbezochte culturele Nieuwjaarsborrel plaats waar de Meppeler plannen werden ontvouwd. Eric van Oosterhout, burge-meester van Aa en Hunze, culturele gemeente van Drenthe in 2011, deelde op inspirerende wijze de vele positieve ervaringen met de aanwezigen. Op een moodbord werden meteen ideeën verza-meld voor de culturele gemeente Meppel. Daar kwam al snel het centrale thema ‘verbinding’ uit voort met daarbinnen als subthema´s Meppel - interculturele stad van verbinding, culturele verbinding door de tijd heen en cultuur binnenstebuiten & buiten-stebinnen. Vervolgens is er in april een brainstorm-bijeenkomst geweest waar circa zeventig burgers bij aanwezig waren. Tot het eind van dit jaar wordt er nu in projectgroepen keihard gewerkt om een mooi en afgerond programma klaar te krijgen. De grote culturele instellingen uit Meppel (Scala, Ogterop en de bibliotheek) nemen hierin het voortouw.

Meppel – Culturele gemeente van Drenthe 2013-2014

9

Meppeler torenEén projectgroep wordt aangevoerd door Bertus Roodhof, geboren en getogen in Meppel. Wat heeft zijn groep in petto? Bertus Roodhof: ‘Wij richten ons op het tweede thema: de culturele verbinding door de tijd heen. Vanuit mijn werk, ik heb een bedrijf dat zich met licht en geluid bezighoudt, ben ik bij veel evenementen in Meppel betrokken. Ik ken alles en iedereen in de stad. Op het Kerkplein, met uitzicht op de grachten, de mooie panden en de Meppeler toren, ontstond zo het idee: als die toren zou kunnen spreken, dan zouden

we heel wat verhalen horen over hoe het er hier in de loop der eeuwen aan is toege-gaan. Begonnen als een grap, is dat idee nu opgepakt. Met een groep vrijwilligers zijn we volop bezig om een groot hoor- en kijkspel te maken waarin de Meppeler toren centraal staat. Het wordt een spekta-kelstuk met een verteller, gebouwen die spreken en speciaal zijn uitgelicht, voorma-lige bewoners die tot leven worden gewekt, de laatste turfschuit die door de grachten vaart, een groot orkest, een koor, diverse artiesten en nog veel meer. Vergelijk het maar een beetje met The Passion, twee jaar geleden met veel succes in Gouda

opgevoerd, waarin de hele binnenstad het decor vormde. Als voorlopige datum waarop we dit willen opvoeren is nu zaterdag 29 maart 2014 gekozen. We zitten dan nog net in de wintertijd -het is een avondstuk en het moet daarom goed donker zijn-, en met een beetje mazzel is het niet te koud. Mogelijk volgt een tweede opvoering, dat hangt een beetje af van de belangstelling. En er komt hopelijk een televisieregistratie. We zijn daarover in gesprek met RTV Drenthe. Maar we doen meer dan alleen dit project, hoewel dit wel één van de hoogte-

punten moet worden. Meppel is door haar centrale ligging van oudsher een marktstad. Door het jaar heen komen er diverse markten, naast concerten, kooroptredens, een Klezmerfestival, etc. En dit is dan alleen wat onze groep doet. Vanuit de andere groepen en thema’s is men ook druk bezig. Zo komt het literaire festival Zomerzinnen in 2014 naar Meppel en worden er rond en langs de spoor-, vaar- en autowegen tal van activiteiten gepland, variërend van straattheateracts, muzikale flashmobs, beeldende kunst op boten, in parken en tuinen van burgers, tot huiskameroptredens bij mensen thuis.

Het wordt al met al een machtig jaar, neem dat van me aan.’

Via www.meppelstadmetstijl.nl zal het programma t.z.t. bekend worden gemaakt.

Frank Heijster

‘In Meppel kniezen we niet, we laten zien dat het zo ook kan’

Het Plan Eeuwige Jeugd

De Bank Nederlandse Gemeenten bestaat op 23 december 2014 honderd jaar. Op dezelfde datum is het precies vijftig jaar geleden dat vanuit de Bank Nederlandse Gemeenten het Cultuurfonds BNG werd opgericht. Dat is straks dubbel feest en aanleiding voor een mooi project.

film-fotografie-video, architectuur, theater, literatuur, dans, fotografie, mode, toegepaste kunst, poppenspelers en andere disciplines.

Uit elke provincie worden deelnemers gezocht die na een voorselectie, zowel een budget als begeleiding krijgen om hun idee tot uitvoering te kunnen brengen. In totaal zullen er over heel 2014 verspreid twaalf producties worden opgevoerd waarin kunstenaars hun gezamenlijke producties zullen presenteren. Nu al is bekend dat de drie noordelijke provincies het spits afbijten met een eerste presentatie op vrijdag 7 februari 2014. Daarbij zijn dus drie stukken

In het voorjaar van 2013 start er daarom een project onder de naam ‘Eeuwige Jeugd’ dat jonge en talentvolle kunstenaars uit diverse disciplines bij elkaar wil brengen om door middel van samenwerking te komen tot bijzondere crossover producties. In de toelichting op de plannen spreekt de organisatie over ‘witte raven: unieke en oorspronkelijke jonge vogels die zich weten te onderscheiden door kwaliteit (….) en die het talent hebben om communicatieve voorstellingen te maken die bij het publiek vol binnenkomen.’

Kunstdisciplines die met name genoemd worden zijn: beeldende kunst, muziek,

te zien. Aan het eind van 2014 volgt nog een finale waarin de allerbeste stukken uit alle provincies te zien zullen zijn.

Wie in aanmerking wil komen voor deelname moet, in het geval van Noord Nederland, op uiterlijk 1 februari 2013 zijn plannen hebben ingeleverd (max. 750 woorden, inclusief realistische begroting). Op 1 mei 2013 wordt duidelijk welke drie kunstenaars/groepen er vanuit Noord Nederland worden geselecteerd om hun idee uit te werken.

Voor meer informatie: www.pioneersinculture.nl of mail naar: [email protected]


Het nieuwe Drents Archief: verrassend en inspirerend, toegankelijk en authentiek

Op zaterdag 13 oktober vond de feestelijke opening van het vernieuwde Drents Archief plaats. Enige honderden genodigden hadden zich op deze natte zaterdag-middag in de tenten aan de Oostersingel verzameld. Sicko Heldoorn, burgemeester van Assen en Tanja Klip-Martin cultuurgedeputeerde zouden samen met de direc-teur en het bestuur van het Drents Archief het pand officieel openen. Omdat een van de gasten onwel was geworden, werd echter afgezien van de speeches en de openingsact en kon het publiek meteen naar binnen. Het gebouw was het podium voor tal van optredens waarbij iedereen zijn persoonlijke programma kon samen-stellen en zijn eigen reis door de tijd kon maken. De programmaonderdelen hadden een kleurcode die correspondeerde met de geboortedecennia van de gasten.

In het ondergrondse archiefdepot gaf archivaris Jan Bos een rondleiding. De depots zijn bij de renovatie van het Drents Archief niet veranderd, maar omdat deze gewoonlijk niet open zijn voor het publiek, waren ze nu speciaal voor de feestelijke opening te bezich-tigen. Tijdens de rondleidingen kwam met name het oudste landrecht van Drenthe aan bod, het Drentse grondrecht, dat dit jaar precies 600 jaar bestaat.

Bijzondere historische filmsIn de Studio, het theater van de Drentse geschiedenis, traden de toppers van die avond op. Suzanna Jansen, auteur van de bestseller ‘Het Pauperparadijs’ over de Drentse armenkoloniën, vertelde die avond onder meer over de archiefvond-sten die ze deed in het Drents Archief en hoe die haar inspireerden tot het schrijven van haar boek. In de overvolle Studio gaf de bekende historicus Maarten van Rossem in twee lezingen op geheel eigen wijze zijn visie op de jaren ’60 en’80. Tussen de lezingen in waren op het metershoge scherm historische filmbeelden uit een specifieke periode te zien, zoals een film over het efficiënt inrichten van je woonkamer en keuken anno 1960. Wie herinnert er zich het doorgeefluik nog? In totaal heeft het Drents Archief zestig bijzondere histori-sche films samengesteld die door groepen in de Studio gereserveerd kunnen worden als onderdeel van een arrangement.

Bij de entree en de cateringtenten buiten namen de Suikerspinnen de gasten zingend mee terug naar de jaren ’50 en ’60, onder begeleiding van accordeon en gitaar. Halverwege de avond kreeg straattheatergezelschap Close-Act alsnog de gelegenheid op te treden. Hun act was ‘s middags bij de opening komen te vervallen. De personages, onder-zoekers en tijdreizigers, bewogen zich buiten rondom de nieuwe entree. Ze verbeeldden het nieuwe Drents Archief: verrassend en inspirerend, toegankelijk en authentiek.

Joke Wolff, Drents Archief

In de Digilounge draaide DJ-act Swoolish de hele avond vanaf een barokke rode bank vinylplaten met warme klanken uit de jaren ’50 en ’60. In dit muzikale boudoir werd Maarten van Rossem, die later die avond in de Studio zou spreken, aan een interview onderworpen, met name over zijn muzikale voorkeur (of het gebrek daaraan) in de jaren ’60. Verder was de Digilounge gevuld met gasten die de multitouch-tafels wilden uitproberen, hun woonplaats opzochten op Annodrenthe.nu, neerploften in de lounge-banken of gewoon de zaal wilden bewon-deren. Ferry Bruning, redacteur bij het populaire NTR-tv-programma Verborgen Verleden, vertelde er over zijn speurtocht naar de roots van bekende Nederlanders. Hoe hou je na zoveel afleveringen het programma spannend? Welke voorouders licht je er in de uitzending uit? Ferry hoopt altijd op de hoer met één been of andere markante types, maar dat zit er vaak niet in. Begin volgend jaar wordt de aflevering met Daphne Bunskoek uitgezonden die in het Drents Archief onderzoek deed naar haar familie.

Gevarieerd programmaIn de Laarwoudzaal bracht Egbert Meyers Drentse luisterliedjes ten gehore. Daarna werd de zaal overgenomen door Klets, een gezelschap van acht muzikanten uit Zuidwolde. De Klezmerband speelde uitbun-dige Jiddische muziek met op de achter-grond historische straatbeelden van Assen. Tussendoor werd een toelichting gegeven op de plafondschildering in de zaal, die een allegorie op Drenthe verbeeld. Tegelijk met de renovatie van het gebouw zijn ook deze prachtige panelen gerestaureerd. Het plafond is een geschilderde kopie uit de negentiende eeuw van een ouder plafond uit de havezate Laarwoud in Zuidlaren. In de Kloostergang waren gedurende de avond gedichten van Bert Kamping te beluis-teren. Theatermaakster Betsy Torenbos had in de educatiekelder een opstelling gemaakt, waarbij verhalen van ouderen te zien en te horen waren. De mondelinge overleveringen waren op een bijzondere manier in een intieme ruimte geprojecteerd, waardoor ze veel indruk maakten.

Feestelijke opening Drents Archief

Foto: Luuk Draaisma

Foto: Luuk Draaisma

11

‘Snackers’ én ‘diepgravers’ voelen zich thuis in vernieuwd archiefgebouw

Het nieuwe Drents Archief is modern: gebruikmakend van geavanceerde digitale technieken én vertrouwd: archiefbronnen worden gekoppeld aan historische locaties in stad en land

Verleidelijk Drents ArchiefHoe bereik je als archief nieuwe doelgroepen? Ook het Drents Archief stelde zich deze vraag. ‘Verleiden met verleden’, werd het motto. ‘Snackers’ wil men binnen krijgen, mensen die wel geïnteresseerd zijn in hun eigen geschiedenis, maar niet te veel moeite willen doen om daarmee in contact te komen. Hoe verleid je die? Hoe krijg je ze binnen en laat je ze kennismaken met de rijke bronnen van het archief?

Met de lancering van het internetplat-form Annodrenthe.nu in juli jl. (zie CulltuurMagneet nr. 3, juli 2012) is het Drents Archief een modern en digitaal archief. Ruim 40.000 historische foto’s, documenten en films zijn gekoppeld aan historische kaarten. De website en de app maken het voor een zeer brede doelgroep aantrekkelijk te navigeren door de Drentse geschiedenis. Modern, want gebruikmakend van geavanceerde digitale technieken, en vertrouwd, want de archief-bronnen worden gekoppeld aan historische locaties in stad en land.

Entree Maar hoe trek je nu de ‘snackers’ het monumentale archiefgebouw uit 1901 in? ‘We kozen voor een tweesporenaanpak’, zegt directeur Douwe Huizing, ‘met een fysiek gebouw dat na de verbouwing een eenheid vormt met de digitale wereld van Annodrenthe.nu. Samen moeten ze ertoe bijdragen dat mensen met andere ogen naar hun omgeving gaan kijken en zich bewust worden van de eigen sporen in het verleden.’ Om dit idee handen en voeten te geven werd conceptontwikkelaar Cas Verholt in de arm genomen. ‘De eerste uitdaging was de mensen naar binnen te lokken’, vertelt hij. ‘Om die reden is de ingang van het archief verplaatst. Iedereen die nu vanaf het station het centrum van Assen binnenkomt, stuit op het moderne lichte, glazen entreepa-viljoen. Dit is een echte eye-catcher. In dit paviljoen draait op een scherm een demo van Annodrenthe.nu: routes, foto’s, kaarten, video’s trekken voorbij. Ook staat er een organische boom als draagconstructie waarin een viewer is geïntegreerd. Die biedt een 360 graden-blik op het depot dat zich onder de grond, recht onder de entree bevindt.’

Digilounge Gastvrijheid en openheid staan centraal in het vernieuwde Drents Archief. Neem de Digilounge, de grote ruimte op de begane grond die voor de verbouwing geheel gevuld was met kantoren. Nu is dat de centrale publieksruimte met twee multitouch-tafels, schermen in verschillende soorten en maten en banken die uitnodigen om erin neer te ploffen. Verholt ziet een grootouder en een klein-kind voor zich. ‘Samen nemen ze plaats voor een groot scherm. Het kleinkind navigeert door Annodrenthe.nu en de grootouder vertelt.’ Ook de multitouch-tafels nodigen uit tot interactie. ‘Er kunnen meerdere

mensen tegelijk punten op een tafel aanklikken. Ik hoop en verwacht dat verschil-lende bezoekers bij de tafel aanschuiven en herinneringen met elkaar gaan delen.’

StudiezaalVoor de ‘diepgravers’ blijft het Drents Archief de vertrouwde plek voor onder-zoek en verdieping. Op de kop van de publieksruimte, in de voormalige direc-teurskamer, bevindt zich de studiezaal. Transparant en open, maar wel geluid-dicht door het gebruik van dik glas. Rust en privacy zijn zo gewaarborgd. De acht werkplekken beschikken alle over een computer, waarop archiefstukken digitaal beschikbaar zijn. Uiteraard kunnen de bronnen nog altijd fysiek geraadpleegd worden. Ze worden opgevraagd en door een archiefmedewerker opgehaald uit het depot. Verholt: ‘Dat is een mooi beeld. Het traditionele karretje met archiefstukken dat door de Digilounge naar de studiezaal gereden wordt. Ook hier weer interactie. Dat karretje met archiefstukken kan de ‘snacker’ in de Digilounge nieuwsgierig maken naar de authentieke bronnen. De ‘diepgraver’ op zijn beurt, loopt door de Digilounge naar de studiezaal en maakt op een heel vanzelfsprekende manier kennis met Annodrenthe.nu.’

Studio In de vleugel uit 1980 is een studio gerea-liseerd die plaatsbiedt aan groepen tot 48 personen. Een presentator biedt elke groep een programma op maat. De studio beschikt over een projectiescherm van 3 x 7 meter en 24 monitors waarop genavigeerd kan worden op Annodrenthe.nu. De deelnemers kunnen hun kennis testen en herinneringen delen bij een van de zes spelprogramma’s en een van de zestig filmcompilaties. De studio biedt samen met de Laarwoudzaal, waar de fraai gerestau-reerde plafondschildering Allegorie op Drenthe te bewonderen is, de mogelijkheid om nog meer doelgroepen in aanraking te brengen met het verhaal van Drenthe. Het Drents Archief kan in opdracht groeps-programma’s samenstellen en instellingen kunnen de Laarwoudzaal gebruiken voor ‘historisch vergaderen’. Het Drents Archief is klaar voor de toekomst!

Voor meer info zie: www.drentsarchief.nl

Yolanthe van der Ree

Foto: Sake Elzinga

Foto: Sake Elzinga

Foto: Yolanda Visser


Drenthe is een nieuw museum rijker

Kindermuseum Boordevol EnergieSinds 2 oktober jl. is Assen een bijzonder museum rijker. Het Kindermuseum Boordevol Energie, onderdeel van het Drents Museum, werd geopend door niemand minder dan het muzikale duo Nick & Simon. Het Kindermuseum, speciaal ontwikkeld voor kinderen in de leeftijd van zes tot en met twaalf jaar, is een samenwerking tussen het Drents Museum en de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM).

In het nieuwe onderdeel van het Drents Museum staat energie centraal. Kinderen leren door het spelen van interactieve spel-len meer over energie. Ze doen niet alleen kennis op over de energie van het verleden (aan de hand van de museale collectie), maar ook de energie in het heden en in de toekomst komt aan bod. Zo wordt de jeugd uitgedaagd na te denken over het gebruik van energie en vooral ook over de consequenties van dit gebruik.

Maak kennis met Leo, vaste bewoner De jonge bezoekers worden in het interac-tieve Kindermuseum begeleid door Leo van Assen, een moderne versie van uitvinder,

kunstenaar en visionair Leonardo da Vinci. Zijn gedachtewereld vormt de informatiebron voor het ontwerp van het Kindermuseum. Leo, die als animatie overal in het Kindermuseum aanwezig is, ‘woont’ in het Huis Boordevol Energie. Samen met zes energiestations vormt dit huis het kloppend hart van het Kindermuseum. Kinderen gaan al klimmend en klauterend op onderzoek uit en zullen merken dat energie voor vele doeleinden wordt gebruikt. In de kruip-

ruimte, in de meterkast en op zolder, overal in Leo’s huis is energie te vinden. Dankzij een chip in het speciale kinder-entreebewijs kunnen de jonge uitvinders

in ieder energiestation een spel spelen. Deze spellen hebben betrekking op een bepaald energiek thema zoals licht, water, voedsel en warmte. De punten die de kinderen verdienen met het spelen ervan, worden in het Huis Boordevol Energie omgezet in LEO’s (Leo’s Energie Omzetting). Het aantal LEO’s geeft aan hoe zuinig of hoe kwistig de kinderen omgaan met energie.

DenktankIn de Denktank eindigt het bezoek aan het Kindermuseum. Hier kunnen de wetenschappers in de dop hun creatieve (en innovatieve) ideeën over de energie van de toekomst op papier zetten en inleveren. De vaak zo simpele ideeën kunnen een bron van inspiratie zijn voor deskundigen, die worstelen met de vraag of de energie ooit op zal raken.Voor de jeugdige bezoekers van het Drents Museum is tijdens de opening van het Kindermuseum ook een speciale jeugdwebsite gelanceerd. Alle activiteiten voor de jeugd staan hierop vermeld, evenals informatie over feestjes en schoolprogramma’s. Ook worden de kinderen doorverwezen naar een website die bij het Kindermuseum hoort. Hier kunnen kinderen zich voorbereiden op een bezoek aan het Kindermuseum. Maar ook ná een bezoek biedt de website nog allerlei leuke weetjes, spelletjes en tips om nóg bewuster met energie om te gaan. Het Kindermuseum Boordevol Energie is dus een energieke aanvulling op het Drents Museum waar niet alleen kinderen, maar ook ouders en grootouders nog iets van kunnen opsteken! Zie ook: www.drentsmuseum.nl/jeugd

Ellen Broekhuizen, Drents MuseumFotografie: linksboven: JAV Studio’s Assen, de andere foto's: Jolanda Schachtschabel

Klimmend en klauterend ontdekken de kinderen dat energie voor vele doeleinden wordt gebruikt

13

Uitvoering van de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit

Doorgaande leerlijnen cultuuronderwijsBelang van culturele vorming‘Onderwijs is bedoeld om kinderen te leren nadenken over de wereld waarin ze leven. Zonder culturele vorming gaat dat niet’, schreef Aleid Truijens (schrijfster en columniste) in de Volkskrant van 15 oktober j.l. ‘Onderwijs heeft hierin een ontslui-tende rol. Niet alle kinderen komen thuis in aanraking met de manieren van denken, voelen en beleven die cultuur ze biedt. Deze ervaringen hebben ze nodig om zich voor te bereiden op een toekomst waarin creatieve ontwikkeling, historisch besef en mediawijsheid niet slechts belangrijk, maar zelfs essentieel zijn.’

Om die belangrijke rol te spelen die er voor cultuuronderwijs is weggelegd, heeft iedere school een zekere infrastructuur nodig. Culturele activiteiten zijn leuk, leerzaam en versterken de verbindingen op school, maar zijn niet automatisch ook cultuuronderwijs. Middels een doorgaande leerlijn is een school ervan verzekerd dat cultuuronderwijs niet blijft hangen in culturele activiteiten en kennismaking. In een doorgaande leerlijn worden culturele activiteiten in samenhang aangeboden: het een bouwt voort op het ander en past bij de belevingswereld van de leerling, de andere vakken op school en vakoverstijgende vaardigheden, de zogenaamde 21st century skills. Kortom,bij een doorgaande leerlijn gaat het om twee zaken: waar bouwt het aanbod op voort (verticale samenhang) en waar past het aanbod tussen (horizontale samenhang)? [Bron: Van Heusden, B. 2010. Cultuur in

de Spiegel: naar een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs. Groningen: Rijksuniversiteit Groningen].

Horizontale en verticale kruisverbandenFiguur 1 schetst een verticale samenhang in een klein onderdeel van theateronderwijs. [Bron: Jacobse, A. 2008. TULE - kunstzinnige oriëntatie: inhouden en activiteiten bij de kerndoelen van 2006. Enschede: SLO]. De activiteit op het gebied van theater bouwt voort op eerdere theateractiviteiten, maar ook op het gebruik van stem, intonatie en klank geleerd bij het zingen of in een presen-tatie. De kennis van theater bouwt voort op verhalen die in de literatuurlessen zijn behan-deld en beweging en houding zijn eerder bij dans of gymlessen aan bod geweest. Het geheel draagt bij aan de horizontale samen-hang (figuur 2).

Een doorgaande leerlijn bestaat dus uit horizontale en verticale kruisverbanden waarbij thematisch werken heel geschikt is. Maar ook als dat niet mogelijk of gewenst is, kunnen er elementen van thematisch werken worden gebruikt, zoals:• deleerdoelencentraalstellenbijactivitei-

ten: kennis, vaardigheden en inzicht;• desamenhang/integratievancultuuron-

derwijs met andere vakken benoemen en organiseren middels het betrekken van lesmethode en/of de betreffende docent;

• kennisoogstbenadrukken:ishetleerdoelbereikt en op welke manier?

• kennisoogstvaneerdereactiviteitengebruiken als startpunt voor volgende activiteiten.

Om binnen de eigen school een doorgaande leerlijn cultuuronderwijs in te richten is de betrokkenheid van het hele onderwijsteam essentieel. Iedere leerkracht kan op verschillende onderdelen een bijdrage leveren. Zo luistert de een veel naar klassieke muziek, terwijl de ander danst of rondleidingen geeft in het lokale museum. Om horizontale samenhang te kunnen bewerkstellingen is een goede organisatie belangrijk. In de vorm van een meerjarenplan-ning, maar ook een zekere mate van flexibiliteit, creativiteit en improvisatie van leerkrachten is nodig. Diezelfde 21st century skills dus die de leerlingen zich eigen moeten maken...

Marieke Vegt, K&C

Het rijk, de provincie Drenthe en alle Drentse gemeenten hebben de handen ineen geslagen bij de matching en uitvoering van de regeling Cultuur-educatie met Kwaliteit (2013-2016). Door de samenwerking is er circa € 750.000,- extra geld beschikbaar voor het bevor-deren van de kwaliteit van het Drentse cultuuronderwijs. Niet dat die kwaliteit nu onvoldoende is. Drenthe scoorde altijd goed ten opzichte van het landelijke gemiddelde cultuuronderwijs, waarin activiteiten, beleid en organisatie met elkaar vergeleken werden. Maar het kan altijd beter!

De onderwijsraad zou graag zien dat de school de regie gaat voeren over haar eigen cultuur-onderwijs. Zij signaleerde dat veel basisscholen de regie uit handen hebben gegeven aan culturele instellingen en dat vakleerkrachten muziek of beeldend bijna verdwenen zijn. De nieuwe regeling biedt nieuwe kansen en is gericht op de ontwikkeling van doorgaande leerlijnen cultuuronderwijs met culturele activiteiten, deskundigheidsbevordering van leerkrachten, ICC’ers (interne cultuurcoördi-natoren) en directie en de uitbreiding van cultuureducatieve netwerken.

Leerdoelen: kennis, vaardigheden en inzicht

Waar bouwt het aanbod op voort?

groep 7 en 8

groep 3 en 4

groep 5 en 6

groep 5 en 6

groep 1 en 2

Spel op basis van betekenisvolle eenvoudige situaties, rollen en verhalen met

het accent op beweging

Spel op basis van betekenisvolle eenvoudige situaties en verhalen met aandacht voor rolopbouw,

beweging, houding, stem en taal

Spel op basis van betekenisvolle situaties en verhalen met aandacht voor rolopbouw: combinaties van beweging, houding, gebaar, emotie, stem, taal en mimiek

Spel op basis van theatervoorstellingenmet aandacht voor verschillende rollen/rolopbouw,

samenspel, regie en vormgeving met gebruik van kostuums, attributen, decor, licht en geluid

Sport, reizen, avonturen,

vriendschap, andere landen,andere tijden,

krant, tv programma’s,reclame, journaal,

internetkinderliteratuur en

kinderpoëzie

Spel op basis van betekenisvolle situaties

en verhalen met aandacht

voor rolopbouw: combinaties van

beweging, houding, houding,

gebaar, emotie, stem, taal en mimiek

Taalonderwijs:Woordenschat

Gedichten, literatuur en auteursSchrijven

Beweging/sport

Vakoverstijgend/21st century skills:

Communicatie SamenwerkingW

aar

past

het

aan

bod

in/t

usse

n?

Eigen belevingswereld/cultuur leerling

Cultuuronderwijs: leerdoelen

Niet-cultuuronderwijs

Figuur 1

Figuur 2


Naam aanvrager Project Gevraagd bedrag Toegekend bedrag

Huus van de Taol Drents Liedties Festival 2013 € 6.000 € 6.000

ICO Keienbende 2012-2013 € 30.000 € 17.500

Jeugd Symfonie Orkest Drenthe Verschillende activiteiten jan-juni 2013 € 5.272 € 5.000

K&C Drenthe Het Portret van Drenthe € 14.625 € 14.625

St. PopWeb Workshoptraject en Popprijs 2013 € 7.500 € 6.500

K&C Drenthe Gekleurd Grijs 2013- 2014 € 75.000 € 50.000

Erfgoed Muskee The Land where the Blues began (tent./festival) € 30.000 € 10.000

Music in The Woods 4 concerten in 2013 € 5.000 € 5.000

Vocaal Festival Annen Vocaal Festival Annen 2013 € 20.000 € 5.000

Vrouwenfilms Filmfestival Assen l Vrouw & Film 2013 € 14.000 € 10.000

Walkyre Echo’s ‘Terug naar Gaia’ € 20.000 € 20.000

Zomerzinnen Zomerzinnen 2013 € 17.500 € 17.500

KiK Diverse activiteiten in 2013 € 20.000 € 20.000

RTV Drenthe Programma ‘Leukste Dorp van Drenthe’ € 136.785 € 50.000

Drents Archief DAVA: Oude Films, Nieuwe Verhalen € 60.000 € 60.000

Meerjarige subsidieaanvragen Podiumkunsten en Musea 2013-2016

Naam aanvrager Gevraagd bedrag per jaar 2013-2016 Toegekend bedrag Toegekende jaren

PeerGrouP € 175.000 € 175.000 2013-2014

Theatergroep NiznO € 55.000 € 40.000 2013-2014

ZiRR Danstheater € 45.000 € 45.000 2013-2014

Drents Jeugd Theater De Reus € 75.000 € 75.000 2013-2014

Theater Te Water € 34.000 € 34.000 2013-2014

NNO € 20.000 + € 40.000 extra € 20.000 2013-2014

Hunebedcentrum (gemiddeld) € 150.000 € 80.000 2013-2016

Museum De Buitenplaats € 225.000 € 88.492 Voor projecten in 2013 met een doorloop naar 2014

Herinneringscentrum Kamp Westerbork € 100.000 gereserveerd 2013-2016

Overzicht subsidietoekenningen uit de subsidierondes van september 2012 - incidentele projecten/activiteiten

15

Een vervolg op de successtory De Verzameling Drenthe

Het Portret van DrentheBeeldend kunstenaars in Drenthe hebben behoefte aan presentatiemogelijkheden, kennis, onderwijs en reflectie op eigen gemaakt werk. Zo bleek ruim een jaar geleden uit De Verzameling Drenthe, een beeldend kunstconcours voor kunste-naars in Drenthe dat honderden belangstellenden trok, zowel vrijetijdskunste-naars als professionals. Niet eerder was er in de provincie Drenthe zo’n grote ‘wedstrijd’ met selectierondes, een expositie, lezingen en workshops beeldende kunst georganiseerd. De ervaringen met, en reacties op De Verzameling Drenthe vroegen om een vervolg.

K&C nodigt begin 2013 beeldend kunste-naars uit deel te nemen aan het concours Het Portret van Drenthe. Het Portret van Drenthe is een tentoonstelling, ‘wedstrijd’ en masterclass in één.Zowel amateurschilders als professionele kunstenaars, jong en oud, werken vaak dagen zo niet weken aan een goed lijkend portret of mensfiguur. Dit werk kunnen ze in het voorjaar van 2013 tentoonstellen in de Secretarie in Meppel. Geen selectie aan de deur, iedereen is welkom: de scholier van zestien die tijdens de tekenles op school zijn docent portretteerde kan deelnemen, maar ook de professionele kunstenaar die zich specialiseerde in portretschilderen.

Vijftien kunstenaars naar masterclassesUit alle ‘portretten van de mens’ selecteert een professionele jury twaalf kunstenaars met de meest aansprekende werken. Ook het publiek mag een stem uitbrengen. De kunstenaars van de drie meest favoriete kunstwerken van het publiek worden toegevoegd aan de groep van twaalf. Deze vijftien kunstenaars mogen deelnemen aan een masterclasstraject van tien workshop-dagen.

Tijdens de masterclasses krijgen de amateur- en professionele kunstenaars workshops van gerenommeerde docenten/kunste-naars als Gerard van de Weerd en Herman van Hoogdalem. In de workshopdagen wordt aandacht besteed aan het tekenen en schilderen van modellen. Enkele van deze modellen zijn bekende Drenten die gevraagd zijn om zich door de deelnemers te laten vereeuwigen.

Maar niet alleen het praktisch werken staat centraal. Aan het begin van vijf workshop-dagen worden mensen uit het bedrijfs-leven en de culturele wereld uitgenodigd informatie te geven over onderwerpen als: de galerie- en museumwereld, publiciteit en financiering. Zij geven inzicht in zaken die een kunstenaar in de beroepspraktijk kan tegenkomen.

De kunstwerken die gedurende het master-classjaar worden gemaakt, worden na afloop van de workshopperiode tentoonge-steld. Een jury wijst in deze tentoonstelling de vijf beste kunstenaars aan. Zij mogen een portret maken van de bekendste Drent in Nederland. Deze Drent wordt door de

inwoners in Drenthe aangewezen via een poll. Ook de werken van de bekendste Drent worden uiteindelijk geëxposeerd, samen met een selectie van het werk uit de workshops. Deze tentoonstelling zal begin 2014 plaatsvinden.

Verzameldag Voor alle deelnemers die tijdens de eerste expositie in de Secretarie in Meppel werk hebben geëxposeerd wordt, naar voorbeeld van de Verzameldag tijdens De Verzameling Drenthe, een speciale dag georganiseerd, waar ze workshops kunnen volgen, hun werk kunnen bespreken en lezingen kunnen volgen. Op deze wijze werkt Het Portret van Drenthe aan talentontwikke-ling bij een grote groep Drentse beeldend kunstenaars.Meer informatie: Peter Hiemstra, K&C, 0592-336999

Peter Hiemstra, K&CFoto: Sijtze Veldema

Als enige provincie in Noord- Nederland heeft Drenthe geen kunstacademie of opleiding tot docent beeldende vorming, waardoor een bruisend en beeldend kunstklimaat niet vanzelfsprekend is. Het Portret van Drenthe biedt een nieuwe mogelijkheid het beeldende kunstklimaat in Drenthe te stimuleren.


Drie projecten van

Huus van de Taol Het Huus van de Taol is de provinciale instelling voor de Drentse streektaal. Zeven werknemers en 200 vrijwilligers zetten zich op alle mogelijke manieren in voor het Drents. Het Huus van de Taol organiseert cursussen, geeft lezingen, beantwoordt vragen over het Drents en houdt enkele streektaal-websites bij. Verder wordt er van alles georganiseerd om de kwaliteit van het werk van Drentse schrijvers en zangers te verhogen. Stichting Het Drentse Boek, uitgever van Drentse boeken, tijdschriften en boeken over Drenthe is onderdeel van het Huus van de Taol. In deze CultuurMagneet een korte impressie van enkele projecten van het Huus van de Taol.

1 Peter en de wolf in het Drents in Assen

2 Conversatiecursus Drents

Het Huus van de Taol gef al jaoren cursussen over de Drentse taol en cultuur maor non stiet der ok een echte praot-cursus op het programma. Een jaor of wat is een warkgroep van het Huus van de Taol gangs west met het ontwikkeln van dizze conversatiecursus Drents. De versie Zuudoost-Drents is klaor en dizze winter bint der tien cursisten in de bibliotheek van Hesseln an de gang um het Drents van de omgeving van Oring, Slien, Zweel, Daolen en Hesseln en umgeving praoten te leren.

In veertien weken leert de cursisten um een gesprekkie in het Drents te voeren.

Dik twaalfhonderd kinder verdield over 54 groepen van achttien basisschoelen in de gemiente Assen doet met an het preject Peter en de wolf in het Drents. Daormet komt hiel veul kinder van de middenbouw in anraking met (semi-)klassieke meziek, streektaol, beeldende vörming, drama en aandere culturele dinger. Hiel gewoon, gewoon hiel mooi!

Wat is Peter en de wolf?De Russische componist Prokofjev schreef het muzikale sprookje Peter en de wolf in opdracht van het jeugdtheater in Moskou. In 1936 gung het in première. Het sprookje giet over het jonkie Peter, dat zunder toestemming van zien opa de tuun oet lop. Dat wil opa beslist niet hebben, want in de umgeving leeft een gevaorlijke wolf. Het verhaal wordt niet met taol verteld, maor deur middel van meziek. Elk personage oet het sprookje wordt

Hierbij kriegt ze hulp bij de oetspraak, wordt de woordenschat oetbreid en wordt der aandacht besteed an oetdrukkings. Het Huus van de Taol probeert de praot-cursus Drents in de kommende jaoren in de zeuven varianten van het Drents te ontwikkeln. Non kan elkenien die ‘t Drents niet machtig is, dizze mooie taol toch leren. Bij de cursus heurt een mooi cursus-boek met Drentse dialogen, inholdelijke informatie en en een keur an taoloefe-ningen. En vanzölf is der ok geluudsmate-riaal bij.Belangstellenden kunt mailen of bellen met het Huus van de Taol. [email protected] of 0593-371010.

Opvoering Peter en de wolf in Beilen 2012

Een typisch Drentse begroeting

veursteld deur meziek:Peter - striekorkestOpa - fagotVogelie - fluitEend - hoboKat - klarinetWolf - hoornsJagers - pauken en grote trom.

Wat holdt Peter en de wolf in het Drents in Assen in?Prokofjev har veur het vertellen van zien verhaal gien woorden neudig. De meziek zee alles en op een speulse manier maakt kinder kennis met (semi-)klassieke meziek en met instrumenten. Maor een verhaal kuj vanzölf ok gewoon met woorden vertellen; in het Nederlands, in de streektaol of in welke taol dan ok. An de haand van een mooi lesboek met cd’s, een cd-rom veur gebroek op het digitale schoelbord en een anvullende lesmap kriegt de middenbou-

wers in Assen het kommende half jaor een geweldig stuk culturele vörming.

Ofslutende concerten as slagroom op de taartDe Asser variant van Peter en de wolf in het Drents wordt op woensdag 10 april 2013 ofsleuten. Dan gef het Noord-Drents Kamerorkest Divertimento een drietal concerten in De Nieuwe Kolk in Assen, waorbij zanger Harm Dijkstra de Drentstaolige verteller is. De kinder die an het preject metdoet en heur pap en mam en breurties en zussies kriegt een oetneudi-ging um ien van de concerten bij te wonen.

Prachtige vörm van samenwarkingHet preject Peter en de wolf in het Drents in Assen is een samenwarking van het ICO, K&C Drenthe, het Noord-Drents Kamerorkest Divertimento, De Nieuwe Kolk en het Huus van de Taol.

17

3 Drèents Liedtiesfestival

De Drèentstaolige meziek wordt stukkien bij beetien zichtbaarder in de previncie. Ien van de activiteiten die daoran bijdrag

is het Drèents Liedtiesfestival, dat vleden jaor veur de eerste maol organiseerd wuur in samenwarking met RTV Drenthe. Binnen

het Drèents Liedtiesfestival wordt neie talenten en bekende namen van jong tot older anfieterd um neie Drèentstaolge liedties te schrieven. Veur de neikom-mers en belangstellenden, is der veurof-gaond an de grote finale een reeks van warkwinkels waor zie les kriegt en hölpen wordt deur professioniele muzikaanten en tekstdichters um zuchzölf te verbe-tern.Het heugtepunt van het Drèents Liedtiesfestival is de grote live tillevisie-finale op TV Drenthe.Samen met een begeleidingsband van Drèentse topmuzikaanten brengt de tien, oet alle inzendings verkeuzen, finalisten heur lied. Een vakjury beoordielt de finalisten, het pebliek kan zien stem heuren laoten via sms. De warkwinkels begunt op 9 december ankommend; de finale van het Drèents Liedtiesfestival is op 9 mei 2013 (Hemelvaortsdag) live op TV Drenthe.

Abel Darwinkel, Huus van de Taol

Annemiek Drenth, winnares 2012

Het Multipliereffect van Gekleurd GrijsDe kogel is door de kerk: het stimuleringsproject om de actieve cultuurparticipatie van ouderen te bevorderen gaat eind 2012 van start. Dit gebeurt onder de naam Gekleurd Grijs, de naam die ook in de pilotfase is gebruikt. Dankzij de financiële ondersteuning van de provincie Drenthe, het Fonds Cultuurparticipatie, het RCOAK en Fonds Sluyterman van Loo kan K&C met haar partners beginnen met de uitvoering van vijf projectactiviteiten.

Gekleurd Grijs beoogt met haar culturele activiteiten voor ouderen een multiplier-effect, dat in alle Drentse gemeenten tot blijvende meerwaarde moet leiden. Gemeenten worden verzocht om financieel bij te dragen aan Gekleurd Grijs (0,50 cent per 65+er, per jaar), fondsen, sponsors en andere overheden leggen per oudere drie euro bij. Een multipliereffect van 700%!Gekleurd Grijs concentreert zich op vijf hieronder aangegeven projectactiviteiten.

Vernieuwende activiteiten en kwaliteitsverbeteringMet vernieuwende activiteiten en kwaliteitsverbetering willen we het cultureel ouderenaanbod in alle gemeenten vernieuwen en verbeteren. Een groei van het aantal activiteiten vergroot de kans van meer deelname van ouderen aan activiteiten, waardoor culturele instellingen meer publiek trekken en extra inkomsten genereren. Doordat ouderen actief betrokken worden bij kunsten cultuurbeoefening en daarmee bij de samenleving, stimuleert dit de geestelijke en lichamelijke gezondheid van de ouderen. Gekleurd Grijs levert daarmee ook een bijdrage aan het bestrijden van eenzaamheid onder ouderen. Dit zal uiteindelijk de zorgkosten voor de samenleving doen verminderen.

Gemeenten en instellingen die willen profiteren van het multipliereffect kunnen contact opnemen met Marieke Vegt of Ilse Veneklaas, projectleiding Gekleurd Grijs, via K&C, expertisecentrum en projectorganisatie kunst en cultuur en [email protected]

ServicenetwerkenMet de inzet van gemeentelijke servicenetwerken wordt de samenwerking tussen welzijn, cultuur en zorg versterkt. Met de expertise van alle organisaties binnen het netwerk kan iedere gemeente beschikken over handvatten voor een integrale beleidsaanpak van welzijn en cultuur op het gebied van ouderenparticipatie.

BeeldvormingscampagneTijdens marketingcampagnes worden vrijwilligers gemotiveerd ouderen te begeleiden en te ondersteunen bij de activiteiten. Door de inzet van vrijwilligers wordt de maatschappelijke participatie van ouderen vergroot.

MarketingcampagneDe beeldvormingscampagne moet duidelijk maken dat ouderen een serieuze doelgroep zijn en een interessante markt voor culturele instellingen.Marketing en beeldvorming zijn ook de instrumenten om jong en oud met elkaar te verbinden. De extra promotionele aandacht tijdens de culturele actiemaand, oktober 2013, moet leiden tot een grote participatie en tevens een positief effect hebben op het cultuurtoerisme in Drenthe.


Kunst aan de N34 Door overhandiging van een Sinterklaaspakket op woensdag 5 december 2012 werd het kunstwerk Obscura Reverse van de kunstenaar Ronald van de Meijs geopend door gedeputeerde Rein Munniksma en wethouder Geert Roeles (gemeente Coevorden). Het kunstwerk bij de parkeerplaats Vogelpoel langs de N34 (gemeente Coevorden) is het eerste van een serie kunstwerken die in het kader van het kunstproject langs de N34 geplaatst zullen worden. Het project ‘Kunst langs de N34’ geïnitieerd door provincie Drenthe, SKOR en CBK Drenthe ging van start in 2008 met als ambitie om niet een aantal op zichzelf staande kunstwerken te realiseren maar in onderlinge samenhang en vanuit een integrale visie op het hele N34 gebied.

Wat je opvalt wanneer je over de N34 rijdt is de soms wat monotone maar toch mooie aaneenschakeling van productie-landschap: akkerbouw, bosbouw, zandwinning, grasteelt. Zo gauw je de weg verlaat kom je in contact met het Drenthe dat overeenkomt met het uitgedragen beeld: esdorpen, brinken, hunebedden. En dan valt ook op hoeveel aanbod er is voor de recreant: horeca, musea, attractieparken, recreatieter-reinen. De N34 als belevenis, gerelateerd aan dit deel van Drenthe. Vanuit die gedachte is ervoor gekozen om een drietal kunstwerken te realiseren op de zogenaamde verzorgingsplaatsen en een langs de N34. Op de verzorgingsplaatsen is het mogelijk voor de passant om wat langer in de wegomgeving te verblijven en tegelijkertijd het landschap in zich op te nemen. Hier is ook een ander type kunstwerken mogelijk met een andere belevenis dan die van ‘landmarks’ die men op hoge snelheid passeert.

Kunstwerk ‘Obscura Reverse’ aan de N34Het kunstwerk, met de titel ‘Obscura Reverse’, is te vinden nabij Dalen, op een uitloper van de Hondsrug. De titel van het werk verwijst naar een ‘camera obscura’, ofwel ‘donkere kamer’: een verduisterde ruimte waarbij in een van de wanden een gaatje is aange-bracht. Het hierdoor invallende licht werpt een omgekeerde afbeelding van de buiten-wereld op de tegenoverliggende wand. Bezoekers van het kunstwerk van Ronald van der Meijs krijgen geen beeld van het heden, maar juist van het verleden van de buitenwe-reld. Van der Meijs refereert hiermee aan de landschappelijke geschiedenis van Drenthe. Zo’n 13.000 jaar geleden begon in Drenthe de vorming van het veen. Veen ontstaat in een drassige omgeving waar de resten van planten niet helemaal verteren, doordat er onder water geen lucht bij komt. In de loop van de tijd stapelen de lagen zich en wordt de massa zo zwaar dat er onderin een vaste substantie ontstaat. In ‘Obscura Reverse’ verwijst Van der Meijs naar dit proces aan

de hand van de vorm van veenmos, een van de oudste planten uit die veengeschiedenis. De structuur van dat veenmos is opgenomen in een glazen bak in de zuidwand van het kunstwerk en tekent scherp af tegen het zonlicht. Al met al maakt zijn kunstwerk op bijna meditatieve wijze iets van het oorspronkelijke landschap zichtbaar. Het langzame veenproces, dat mede het aanzien van dit oude landschap in Drenthe heeft bepaald, staat in stevig contrast met de eigentijdse drukte op de weg.Een zware eikenhouten constructie is geplaatst op een betonnen fundatie waarin je via een trap deze bijna museale plek betreedt. De eikenhouten constructie van het kunstwerk herinnert ook aan het schoorwerk van plaatse-lijke boerderijen. De vorm doet ook enigszins denken aan de balg van een ouderwetse camera. De kap, die bestaat uit in transparante epoxyhars gegoten turfschijven, geeft aan een zijde uitzicht op een verder relatief kaal landbouwgebied. Aan de andere zijde biedt het object zicht op de manier waarop de N34 door dit landschap ‘snijdt’.

Nieuwe uitgaven van het CBK DrentheIn de publicatie ‘ Window of Your Eyes’ wordt, naast bovenstaand project, nog een 48 -tal kunstprojecten in de openbare ruimte van Drenthe beschreven waar het CBK Drenthe de afgelopen jaren bij betrokken was. Ronald van der Meijs exposeert momenteel met werk in de tentoonstelling ‘Nature Now’ van het CBK Drenthe in De Nieuwe Kolk. Deze tentoonstelling is te zien tot begin januari 2013. Een andere publicatie ‘Solar Sound’ wordt gepresenteerd op een lezingenavond over ‘kunst en astronomie’ op 14 november. De publicatie bestaat uit een boekje met een dvd van de eenma-

lige performance ‘Solar Sound’ bij de radiotelescoop in Dwingeloo in juni 2011.

Voor meer informatie of het bestellen van publicaties kunt u terecht op de vernieuwde website van CBK Drenthe: www.cbkdrenthe.nl Monica Boekholt, CBK Drenthe

19

De jeugdtheatervoorstelling Maarten Mus is in Nederland inmiddels ruim 400 keer opgevoerd, voor in totaal 30.000 kinderen. In 2010 was Maarten Mus, geschreven door Henk de Reus van het Drents Jeugd Theater – DJT, ook een aantal weken op Curaçao te bewonderen. En heel recent, in oktober/november 2012, is de voorstel-ling geprogrammeerd op een theaterfestival van de Dream Community in Taipei, Taiwan. Maarten Mus is daar in totaal 32 keer op scholen en buurthuizen door het hele land gespeeld, plus een aantal extra voorstellingen op eilandjes voor de Taiwanese kust. Daarnaast hebben de spelers, samen met lokale theaterma-kers, gewerkt aan een nieuwe voorstelling rond de Taiwanese huismuis Lansjoe, gebaseerd op het stuk Huismuis van DJT. Dit keer was het dus ‘Drenthe goes China’ (Taiwan)’ in plaats van ‘China goes Drenhte’.

De contacten voor deze trip ontstonden in 2010 tijdens een poppenspelfestival in Dordrecht. Henk de Reus: ‘De communi-catie verliep helemaal niet zo makkelijk. We belden via Skype, maar ook in het Engels begrepen we elkaar maar half. Zo leek het althans. We gingen ernaartoe met een gevoel van ‘we zien wel’, maar ik moet eerlijk zeggen dat daar onze stoutste verwachtingen zijn overtroffen. Namens DJT waren er twee spelers, Christiaan Bloem en Annemiek Funneman en die zijn niet alleen warm onthaald in Taiwan, het bleek ook allemaal als een geoliede machine te werken. Een uitgestippeld reisschema, met speelplekken waar gemiddeld 80 tot 100 kinderen zaten en een uitstekende verzor-ging en begeleiding.’

Chinese vertalingHoe ging het met spelen en met taal? ‘De teksten zijn vertaald en worden in de voorstelling telkens eerst in het Nederlands gesproken, waarna de Chinese vertaling van twee dames volgt. De voorstelling

duurt daardoor nu een uur tegenover veertig minuten eerst, maar kinderen kunnen deze spanningsboog prima aan. En er is natuurlijk goed op gerepeteerd. Na afloop is er altijd gelegenheid voor kinderen om zelf met vragen of opmerkingen te komen. Dat hoort zo bij voorstellingen van DJT De Reus en dat doen we nu ook. Die vragen worden keurig naar het Engels vertaald, waarna Christiaan en Annemiek ze kunnen beantwoorden. Daarnaast is er dus gewerkt aan een nieuwe voorstelling. Geïnspireerd op de Nederlandse Huismuis, verschijnt zijn Taiwanese neef Lansjoe ten tonele. Samen met lokale spelers is hier hard aan gesleuteld. Tijdens het storytelling festival in Taipé op 1 december zijn zowel Maarten Mus vliegt er op uit als de Taiwanese Huismuis ( ) te zien geweest. Annemiek en Christiaan hebben daarnaast ook nog workshops verteltheater en poppen-spel maken verzorgd. Voor meer informatie zie: www.djtdereus.nl Frank HeijsterFoto’s: Christiaan Bloem

Het verhaal van Maarten Mus Maarten Mus is een eigentijdse mus. Hij woont op een modern gemechaniseerd agrarisch bedrijf met ligboxstallen, voersilo’s en een digitaal dierenvolgsysteem. Maarten heeft zijn vader verloren aan een havik. Om zijn moeder te troosten gaat hij voor haar roze bloemblaadjes van de Victoria Amazonica plukken om daarmee hun sombere nest op te fleuren. Maar... deze lelie bloeit maar één nacht in de tien jaar en dan nog wel in het derde ven, heel ver weg in een diep bos. Niemand weet precies hoe je er komt. Het wordt een gevaarlijke en eenzame zoektocht voor een kleine vogel. DJT De Reus vertelt dit moderne dierenverhaal met traditionele middelen zoals een flanelbord, een vertelraam, een toverlantaarn en overheadprojectoren.

DJT de ReusDe kern van theater is volgens DJT De Reus: het publiek boeien met een gestileerde manier van verhalen ver-tellen. Theater is een uitgebreide en kunstzinnige manier om met meerdere mensen een verhaal te ver-tellen. Het gezelschap, bestaande uit in totaal acht tot tien spelers onder leiding van Henk de Reus, kiest verhalen die er toe doen in al hun huivering-wekkende, geheimzinni-ge, feeërieke, tragische en komische kracht.

Jeugdtheatervoorstelling Maarten Mus naar Taiwan


prachtige provincie. Maar als het even kan wordt het nog beter.’ Tijdens deze dag waren er optredens van dansgroep Duende, de JDOF (Jeugd Dans Opleiding Fryslan) onder leiding van Grietine Molenbuur en de band Westkantstad met Gert Sennema uit Groningen. In juli, augustus en september vonden er diverse dans-, muziek- en theatervoorstel-lingen plaats.

BeeldenrouteEen van de activiteiten betrof een beeldenroute van Appelscha naar Diever, met verrassende werken van vijftien kunstenaars uit Groningen, Friesland, Drenthe en Overijssel. Het werk van Gea Smidt (hierboven in opbouw) riep evenals de andere werken veel reacties op. De kunstenaar zegt hier zelf over: ‘Spanningsvelden tussen mensen en de mens en zijn omgeving fascineren mij. Door herkenbare elementen uit de leefomge-ving van de mens in een andere context te plaatsen,door objecten oneigenlijk te gebruiken en door het herinterpreteren van hun functie, kantel ik de werkelijkheid zodat er verrassende combinaties ontstaan. Met het vervreemdend effect dat daardoor optreedt, daag ik de kijker uit om zijn positie ten opzichte van mijn werk en de wereld om zich heen te bepalen.’

De afsluiting eind september met Stadsdichter van Assen Mischa van Huijsstee en trouba-dour Jelthe Posthumus uit Friesland, maakte het geheel aan kunst-en cultuuruitingen aan de Mythe van de Natuur compleet.

Voor meer informatie over de Mythe van de Natuur kijkt u op www.mythevandena-tuur (tot medio december online). U kunt ook mailen [email protected]

Werk van Gea Smidt in opbouw

Het was even wennen in het voorjaar van 2012 voor de boswachters, kunstenaars, bezoekers en de schoolkinderen aan alle activiteiten in het -meestal rustige- Drents-Friese Wold. Stichting Kunst-en Cultuur4Daagse MiddenDrenthe en Staatsbosbeheer zetten hun passie voor cultuur en natuur gezamenlijk in om zoveel mogelijk mensen de magie van dit bijzondere gebied te laten beleven.In het voorjaar startten de scholen uit de regio met ‘Sparren’; Kunstenaars en kinderen van Basis-, VMBO- en MBO-onderwijs verbeelden samen hun eigen ideeën van de mythe. Uit het boekje ‘Sparren met kunstenaars’ kon een keuze gemaakt worden uit zeventien verschillende projecten voor diverse groepen. Uiteindelijk namen er zo’n 1000 kinderen uit de regio deel.

niet alleen met de kinderen, maar ook met de ouders en andere familieleden die vaak na afloop door de kinderen werden meege-nomen om de resultaten te bekijken. Mooie ervaringen!’

Niet alleen voor kinderen werd de Mythe van de Natuur overigens duidelijk. Exposities op negen verschillende locaties, variërend van bezoekerscentrum en galeries tot cultu-rele centra en restaurants toonden De Mythe van de Natuur aan een breed publiek.

Rein Munniksma, cultuurgedeputeerde van de provincie Drenthe heette subsidiegevers en genodigden op 29 juni welkom met een warm betoog voor het belang van de natuur. Op de opening voor het publiek op 1 juli werd het stokje overgenomen door zijn Friese collega Sietske Poepjes. Over haar taak als gedeputeerde zegt zij: ‘Ik wil bijdragen aan een sterker Fryslan. We wonen in een

Dat dit ook voor de kunstenaars een plezier was, wordt goed verwoord door Hilda Top, een van de kunstenaars die heeft ‘gespard’: ‘In het kader van het Mythe-project heb ik op de openbare basisschool Oostenburg in Oosterwolde verschillende projecten kunnen uitvoeren in de groepen 1 t/m 5, deels samen met Moniek Westerman. De school en de kinderen waren heel enthousiast. Eigenlijk waren alle scholen heel enthou-siast. Ik weet niet of het voor jullie zichtbaar is geworden, maar er is ongelooflijk veel gebeurd deze periode. Kinderen hebben echt kennisgemaakt met natuur en natuur-kunst, erover nagedacht en ervan genoten! Ik heb ook veel prachtige foto’s en filmpjes waar het plezier van afspat. Kinderen die vol overgave aan het werk zijn met hun eigen kunstwerk in het bos. Kinderen die sjouwen met stenen en takken, die vormen strooien, die geconcentreerd bezig zijn met het maken van hun eigen vorm. Hier is echt iets gebeurd,

Mythe van de Natuur in het Drents-Friese Wold

Een zomer van kunsten cultuurexplosies

Foto: Els de Niet

Foto: Els de Niet

21

Geopark de Hondsrug: een robuuste

historie en een dynamische toekomst

Het project Geopark de Hondsrug wordt uitgevoerd door een klein projectbureau, gevestigd in Borger in het Hunebedcentrum, dat onder eindverantwoordelijkheid van het Recreatieschap Drenthe opereert. De projectleiders zijn Cathrien Posthumus en Harrie Wolters. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door de partners van het project en Samenwerkingsverband Noord Nederland.

De Drentse Hondsrug is een spannend gebied met een geschiedenis die haar weerga niet kent. De zeventig kilometer lange keileemrug is zo’n 150.000 jaar geleden ontstaan in de Saale ijstijd en geologisch gezien uniek. Nergens anders ter wereld is een vergelijkbare lineaire landschapsstructuur uit de Saale ijstijd te vinden. Bijzonder is ook het verhaal van de hunebedbouwers en de hoogveenvorming en -ontginning.

De combinatie van de ondergrond met de rijke cultuurhistorie en ecologische waarden leiden tot een veelzijdig gebied. Partners in het gebied zien dan ook kansen om voor de Hondsrug een erkenning als Europees Geopark te krijgen. In een Geopark, een initiatief ondersteund door UNESCO, wordt aardkundig erfgoed onder de aandacht gebracht van een breed publiek en ingezet voor een duurzame ontwikkeling in het gebied. Onlangs is het aanvraagdossier verstuurd en in september 2013 is duidelijk of de Hondsrug daadwerkelijk het eerste Europese Geopark van Nederland wordt.

Een park van alle tijdenDe verwachting is dat de erkenning van het gebied als Europees Geopark het Hondsruggebied meer samenhang geeft en een Hondsrug-identiteit helpt ontwikkelen, waarmee het gevoel van eigenwaarde en de trots op het erfgoed groeit. Het Geopark moet zich de komende jaren verder bewijzen en ook het bedrijfsleven stimuleren om de kracht van het Geopark en het Europese netwerk te gebruiken voor economische groei. Die groei kan de kwaliteit van de omgeving op peil houden.Het Geopark wil zijn geschiedenis en erfgoed gebruiken om vooruit te komen. Je beleeft er verhalen over ijstijden, Neanderthalers, handelsroutes en veldslagen, maar ook sagen als die van de reuzen Ellert en Brammert. Tastbaar zijn het landschap, de natuur, de zwerfkeien, de hunebedden, de middel-eeuwse karrensporen en de vestingwerken bij Coevorden. Maar ze is ook op het heden en de toekomst

gericht: aansluiten bij actuele activiteiten en ontwikkelingen en stimuleren van nieuwe activiteiten die een duurzame toekomst ondersteunen. Geopark de Hondsrug is daarmee ‘van alle tijden’. Verschillende producten zijn al gerealiseerd zoals expeditiepoorten, routeboekjes over de thema’s ijstijden en veen, of informatie via de app AnnoDrenthe.nu. De Hondsrugacademie geeft door middel van lezingen en cursussen inzicht in de kleurrijke ontstaansgeschiedenis. Komend jaar worden meer thema’s uitge-werkt: bijv. natuur, strijd en kunst.

SteenmannetjeHet Geopark heeft als logo een steenman-netje. Wie kent de steenmannetjes niet, als wegwijzer in onherbergzame gebieden? Het is een krachtig symbool: de Hondsrug barst haast letterlijk van de keien, meege-bracht door het ijs uit Scandinavië. De vorm van het ‘mannetje’ legt de verbinding met de mens, die al in de steentijd letterlijk zijn weg zocht via de Hondsrug.

De zwerfstenen van de Hondsrug, ze zijn door de eeuwen heen op allerlei manieren gebruikt: natuurlijk voor de hunebedden, misschien wel het sterkste symbool van Drenthe. Maar ook als funderingen, voor wegen, als voordes én in de kunst.

Op verschillende plaatsen is zogenaamde zwerfsteenkunst te vinden. Het Geopark grijpt ook het thema kunst en cultuur aan om inwoners en bezoekers het gebied te laten ‘beleven’. Niet alleen via bestaande kunst, tradities, ook via zogenaamde

‘levende geschiedenis’ en door een podium te bieden voor nieuwe kunst en cultuur.Een mooi voorbeeld is het project ‘Blote keien op de Hondsrug’ van beeldhouwer Adri Verhoeven uit Kerkdriel. In de geest van de gletsjers en de rivieren heeft hij een aantal stenen gerond en verschillende opstellingen gemaakt die een intrigerende relatie met het landschap hebben. Tussen Emmen en Odoorn leggen deze nieuwe stenen een verband met de stenen die er al eeuwen liggen. Het lijkt of Adri Verhoeven bij de nieuwe, gepolijste stenen het hart van de stenen blootlegt.Het project is wel tijdelijk: tot 1 mei 2013 liggen de Blote keien nog op de Hondsrug, daarna vertrekken ze naar elders. Ook in dat opzicht zijn het ‘zwerfkeien’. Nóg een reden om binnenkort het Hondsruggebied te bezoeken!

Gretha Roelfs, beleidsmedewerker aardkundige waarden bij de provincie Drenthe en secretaris van het project Geopark de Hondsrug


Cultuur KORT

Shakespeare Theater start met wintervoorstellingen Het Shakepeare Theater in Diever gaat voor het eerst in haar geschiedenis in de winter voorstellingen geven. In januari en februari 2013 speelt de theatergroep Midzomernachtsdroom. De romantische ontwikkelingen van het genie William Shakespeare rond de vier geliefden en feeën in een maanverlicht bos nemen normaal gesproken zo’n drie uur in beslag, maar voor deze wintervoorstelling is het teruggebracht tot twee episodes van ieder een half uur. Knapperende vuurkorven, Glühwein en een verwarmde theatertent compenseren de ontberingen die bezoekers moeten doorstaan. Première: vrijdag 18 januari 2013 om 20.30 u. Meer weten? www.shakespearetheaterdiever.nl

EuroSonic met drie Drentse bandsDe Asser band The Flight (winnaar EuroSonic preview show), Ricky Rehab uit Emmen (winnaar Drentse Popprijs 2012) en Rum & Skunk uit Zuidlaren (gekozen door popprofes-sionals) spelen op Eurosonic 2013. Zij verte-genwoordigen daarmee Drenthe op Europa’s belangrijkste en grootste showcase-festival van 9 t/m 12 januari in Groningen. EuroSonic/Noorderslag biedt een podium aan Europees muziektalent en trekt jaarlijks duizenden bezoekers, onder wie veel profes-sionals uit de muziekindustrie. Een optreden op Eurosonic Noorderslag kan een promotionele duw in de rug van het Drents poptalent zijn. De drie acts krijgen vooraf een artistieke en zakelijke coaching. Medio december verschijnt de cd ‘De Drenten uit de Pap’ met repertoire van de acts.

Retropop 2013De twaalfde editie van het festival Retropop vindt plaats op zaterdag 1 juni (en niet zoals eerder aangekondigd op 8 juni) aan de Grote Rietplas in Emmen. De eerste headliner voor Retropop 2013 is net bekend geworden: de Britse rockband Status Quo verzorgt een anderhalf uur durende show tijdens Retropop. De vijfkop-pige band scoorde de eerste hitsingle in 1968. Hierna volgden de hits elkaar in hoog tempo op met nummers als ‘Rockin’ All Over The World’, ‘Down Down’ en ‘What Ever You Want’. Met meer dan 60 hits en bijna 40 albums kan Status Quo een van de meest succesvolle Britse rockbands genoemd worden. De verdere programmering volgt in de loop van de komende maanden. De online kaartverkoop via www.retropop.nl start op woensdag 5 december.

Nieuwe website: www.museaindrenthe.nl Alle musea in Drenthe zijn sinds kort op één site te vinden: www.museaindrenthe.nl Van het Cuby Museum in Rolde tot het Drents Museum in Assen. En van Molenmuseum De Wachter in Zuidlaren tot Openluchtmuseum Ellert en Brammert in Schoonoord. De 44 Drentse musea op de site presenteren zich met verhalen over topstukken uit hun collectie. Het draadkoffertje, de zilveren avondmaalsbeker, het dekselbed en bijvoorbeeld het haarschilderij maken de site tot een leuke ontdekkingstocht. Daarnaast zijn er vele verhalen over het verleden, de Tweede Wereldoorlog, beeldende kunst, muziek en design.

Drentse kindermaand gaat internationaalOktobermaand Kindermaand is al jaren een succes in Drenthe. Duizenden kinderen bezoeken in de maand oktober één van de vele activiteiten die door culturele instellingen worden georganiseerd.Na Groningen, Friesland (Dongeradeel) en Noord-Holland (Amstelland-Meerlanden en Gooi en Vechtstreek) wordt het evene-ment volgend jaar verder uitgebreid naar meerdere steden in het land.Ook wordt in 2013, als een Europees subsidieverzoek wordt gehonoreerd, een samenwerking gerealiseerd met organi-saties in San Sebastian (Spanje) en Riga (Letland). Beide toekomstige culturele hoofdsteden. De samenwerking met Berlijn wordt sowieso voortgezet, nadat de pilot KinderKulturMonat succesvol is verlopen. De internationale samenwerking heeft tot doel kinderen in Europa kennis te laten maken met kunst en cultuur en internati-onale uitwisselingen te realiseren, zodat kunstenaars uit heel Europa bijeen kunnen worden gebracht om bijzondere activiteiten, exposities en workshops voor de kinderen te ontwikkelen.Meer weten? www.kindermaand.nl

Radiotelescoop Dwingeloo De schotel van de radiotelescoop in Dwingeloo staat sinds eind november weer op zijn sokkel. De 38.000 kilo wegende schotel met een doorsnee van 25 meter werd sinds juni gerestaureerd. In de zomer van 2013 wordt de schotel weer door stichting Camras in gebruik genomen voor educatieve doeleinden. Ook radioamateurs en amateurastronomen kunnen er dan weer terecht.De radiotelescoop is in 1954 gebouwd en was toen de grootste van de wereld. Twee kleine sterrenstelsels in de buurt van de Melkweg zijn ermee ontdekt.Meer weten? www.camras.nl

23

Terugkeer naar Gaia, danstheater-voorstelling Stichting Walkyre Stichting Walkyre presenteert van 15 tot met 25 augustus 2013 haar tweede grote danstheatervoorstelling in Eext. Na het succes van Walkyre (2011) is theatermaker Geke Hoogstins gestart met het realiseren van een nieuwe productie op een bijzondere buitenlocatie. In de voorstelling ‘Terugkeer naar Gaia’ staat de band van mens en aarde centraal. De excentrieke reiziger Pytheas, gespeeld door zanger/acteur Albert Secuur, ontmoet de kleine jongen Hylko, gespeeld door de 13-jarige Luka Brandsma, die op zoek is naar zijn oorsprong. Pytheas neemt de jongen mee naar het verleden, de oorsprong van de aarde, haar evolutie en haar krachten. Samen komen ze in het oude Drenthe terecht en aanschouwen het verhaal van Winand en Walkyre, een samengaan van de aardse en mystieke wereld. Zij laten zien hoe wij als mensen generaties lang zijn omgegaan met Gaia, onze aarde. De voorstelling, met oerkoor, een filmisch decor, vele muzikanten en dansers, is geïnspireerd op of door de Gaia-theorie van James Lovelock en de ontstaansgeschiedenis van Drenthe. Meer info: www.walkyre.nl

PopSportVijf maanden oefenen, leren en proberen. Onder begeleiding van een coach werken aan performance, songwriting en zang. En daarnaast workshops volgen. Dat is in het

kort PopSport, een coachings-programma voor jonge, talentvolle muzikanten tot 18 jaar die de muziekwereld willen

ontdekken. Vanaf januari neemt weer een aantal Drentse bands en singersongwriters deel aan dit programma. De act die zich in juni het meest heeft ontwikkeld en live het best presenteert gaat in de Kyteman studio een dag jammen met producers en orkestleden, mag een aantal nummers opnemen in een professionele studio en krijgt een fotoshoot aangeboden. Daarnaast strijdt deze Drentse PopSport-act eind dit jaar in de landelijke finale om de PopSport Award.

Socialistisch realisme 1932 - 1960In het Drents Museum is momenteel een uitgebreide selectie te zien van indrukwek-kende en kenmerkende kunstwerken die in de Sovjet-Unie ontstonden onder de dicta-tuur van Josef Stalin. De tentoonstelling ‘De Sovjet Mythe - Socialistisch Realisme 1932 -1960’ omvat circa 70 monumen-tale en dramatische schilderijen die de Sovjetmaatschappij idealiseerden. In de nieuwe museumvleugel is werk te zien zijn van kunstenaars als Alexander Deineka, Alexander Samokhvalov, Isaak Brodskij, Arkadi Plastov en Kazimir Malevtsj. Eén van de topstukken is het werk ‘On peaceful fields’ van Andrei Mylnikov uit 1950 met een imposante afmeting van twee bij vier meter. De schilderijen zijn afkomstig van het

Andrej Mylnikov, Op de vredige velden, Olieverf op doek, 1950

13 decemberCongres Cultuur en Ondernemen Op initiatief van de provincie Drenthe vindt op donderdag 13 december een congres plaats met als titel Cultuur en Ondernemen. Het congres beoogt mensen die actief zijn in de noordelijke kunsten cultuursector bij elkaar te brengen ‘om te delen, te inspireren en te motiveren.’ Maar het congres heeft ook een praktische kant door in te gaan op zaken als hoe versterk je je financiële positie in tijden van schaarste, hoe verhoog je je publieksbereik, hoe kun je meer vrijwilligers bij je werk betrekken en hoe kun je, via ‘maatschappelijk aandeelhouderschap’ kunst en cultuur in de samenleving verankeren. Zakelijke creativiteit en creatieve zakelijkheid komen hier bij elkaar door middel van inspirerende workshops en prikkelende inleidingen.

Praktische gegevens: plaats van handeling is de Melkfabriek in Bunne, onder de rook van vliegveld Eelde. Het congres duurt de hele dag van 9.00 - 17.00 uur. Deelname kost € 37,50 inclusief lunch en borrel. Inschrijven kan tot en met 6 december via www.demelkfabriek.eu/agenda/cultureel-programma

State Russian Museum in Sint Petersburg, dat de grootste en belangrijkste collectie op dit gebied beheert. Op de bovenverdieping van het museum geeft een aanvullende tentoonstelling ‘Samen en Alleen. Leven in Rusland van 1900 tot nu’, de bezoeker een inkijkje in het leven van ‘gewone’ Russen.

‘De Sovjet Mythe’ is de tweede tentoon-stelling in de serie ‘Internationaal realisme in het Drents Museum’. In 2009 was de tentoonstelling ‘Realisme uit Leipzig. Drie generaties Leipziger Schule’ te zien. Als derde staat een tentoonstelling over het Amerikaans Realisme gepland.

Meer info? www.drentsmuseum.nl


Colofon CultuurMagneet is een uitgave van de provincie Drenthe.Aan dit nummer werkten mee: Monica Boekholt, Ellen Broekhuizen, Abel Darwinkel, Albert Haar, Frank Heijster, Peter Hiemstra, Anne de Jong, Anna Kramer, Aranka Oosting, Jan Stam, Marieke Vegt, Sanne Velinga, Ilse Veneklaas, Joke WolffEindredactie en productie: M!C - Meesters in Communicatie – Frank Heijster, Gerrit KamstraOplage: 1.500 exemplarenOmslagfoto: Oud en Nieuw in het Drents Archief. Foto: Drents Archief, Sake ElzingaRedactie-adres Provincie Drenthe | Afdeling Economische ontwikkeling, Mobiliteit en cultuur (EOM&C), team ECO (Economische Culturele Ontwikkeling)Postbus 122 | 9400 AC AssenPdf-versies van CultuurMagneet, inclusief dit nummer, zijn te downloaden via: www.provincie.drenthe.nl/onderwerpen/cultuur-sport-vrije/cultuurmagneet/

Dit is de laatste reguliere uitgave van CultuurMagneet. Vanaf nu zal de provincie Drenthe maandelijks in alle Drentse Huis-aan-Huisbladen onder de titel Drenthe Dichtbij een pagina pubiceren waarin naar alle Drentse burgers over het werk van de provincie in de volle breedte zal worden gecommuniceerd. Daarop aansluitend zullen via de webpagina www.drenthe.nl/dichtbij over een aantal onderwerpen verdiepende artikelen worden geplaatst. Uiteraard is cultuur hier een substantieel onderdeel van. Op die manier zult u van ons blijven horen! Daarnaast zullen we u incidenteel, via een digitale Culturele Nieuwsbrief, blijven informeren over bijzondere ontwikkelingen wanneer daar aanleiding toe is.

CultuurMagneet nr 4

Documents

Transcript of CultuurMagneet nr 4