Coxiella burnetii seroprevalentie

in weefseldonoren na de Q koorts uitbraak

Marja J. van Wijk, Noor Holsboer, Sjors van Kats, Jacqueline van

Beckhoven, Boris H. Hogema

TRIP symposium 2014

Introduction

Coxiella burnetii, een kleine intracellulaire, sporevormende bacterie

Infectie ziekte in dieren -> abortusgolven

Zoönose in mensen

Aerogeen

inhalatie van sporen

Transmissie

TRIP symposium 2014

Q koorts

Acuut (60% asymptomatisch, 2-5% ernstig)

Chronisch (in 1-3% van de patiënten: infecties vaten, endocarditis, osteomyelitis) Met name in immuun gecompromiteerde mensen en mensen met preexistente hart- en vaatziekten

Kampschreur 2014

TRIP symposium 2014

Uruguay 1956

1358 cases

Source: meat factory

Historie

53 Q koorts uitbraken wereldwijd tussen 1981 en 2007

Bosnia 1997

26 cases

Source: sheep

Australia 1998

33 cases

Source: sheep

(slaughterhouse)

Israel 1999

16 cases

Source kitchenpersonnel

France 2002

88 cases

Source: sheep

Italy 2003

133 cases

Source: sheep

Switzerland 1987

415 cases

Source: sheep Germany 2003

229 cases

Source: sheep Nederland 2007

4000 cases

>20 doden

Bron: geiten

TRIP symposium 2014

Onderzoek

Seroprevalentie 1.5%

(Schimmer 2011)

Veterinaire maatregelen

Seroprevalentie 12.2%

in bloeddonoren in hoog risico gebied

Hogema 2012

TRIP symposium 2014

Verdwijnt uit bloed

weefsel clearance trager (lever, nieren weken)

C. burnetii in weefsels

Whittick 1950, Andrews 1959, Derrick 1973, Peacock 1983, Kanfer 1988, Maurin 1999, Harris 2000, Milazzo 2001, Marmion 2005 & 2009

ECDC risk assessment 2010, Van Wijk 2011

Acute Q

Bloed Urine

Weefsel

DNA/antigenen kunnen persisteren (> 10 yrs) (beenmerg, milt, prostaat)

Geen transmissies via weefsel transplantatie gerapporteerd

1 mogelijke transmissie via beenmerg transplantatie naar een immuun gecompromiteerd persoon

DNA/antigenen/bacterien in hart kleppen, bloedvaten , beenmerg, serum, long, semen, lever

Chronische Q

TRIP symposium 2014

Onderzoek

0

1000

2000

3000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Totaal aantal meldingen per jaar 2009

Gezondheidsraad rapport 2011: Bij materialen met een hoger risico adviseert de commissie donoren te testen op besmetting met C. burnetii. De commissie adviseert het testen op landelijke schaal in te voeren. De commissie kan zich voorstellen dat het van de aard van het materiaal afhangt of een mogelijke besmetting ook tot afkeuring zal leiden. (bot- en peesweefsel, hartkleppen en bloedvaten, huid)

Rapport Gezondheidsraad

Start testen postmortale donoren

(PM)

Start testen levende weefsel donoren (LD)

Navelstrengbloed donoren (NSB)

TRIP symposium 2014

Testen

anti-fase II IgG Coxiella burnetii (EIA)

Confirmatie (IFA):

anti-fase I IgG Coxiella burnetii (titer)

anti-fase II IgG Coxiella burnetii (titer)

0 1 2 3 4 month

s

Acute Q fever Chronic Q fever

Years to lifelong

Anti-Phase I not always developed

weeks

Anti Phase II IgM

Anti Phase II IgG Anti Phase I IgM

Incubation

2-3 (max

6)

Start

Symptoms

PCR

Anti Phase I IgG

Fase I IgG 1:32 -1:512

Fase II IgG >1:32

Doorgemaakte Q

Fase I IgG <1:32

Fase II IgG <1:32

Confirmatie negatief, geen doorgemaakte Q

Fase I IgG >1:1024

Mogelijk chronische Q

TRIP symposium 2014

Bepalen seroprevalentie C.Burnetii antistoffen in Nederlandse weefsel donoren na de grote Q koorts uitbraak

Uiteindelijke doel: bepalen wanneer het testen van weefsel donoren op voorafgaande infectie met C. burnetii weer gestopt kan worden

Doel

TRIP symposium 2014

11.061 donoren - oktober 2010 tot oktober 2014

Methode

Postmortale donoren (PM) cornea, huid, hartkleppen en bot- en peesweefsel

N=4183

Levende donoren (LD) • Heupkop donoren Sanquin Botbank • Heupkop donoren BISLIFE • Navelstrengbloed donoren Sanquin NBB

N=2267 N=3619 N=992

IgG phase 2 against C. burnetii (EIA)

Confirmatietest mbv IFA

TRIP symposium 2014

Resultaten

11.061 weefsel donoren

48% 52%

0 98 Leeftijd gemiddeld

66.7 ± 11.6 jr

12.6%

Levende donoren N= 6878(62.2%)

Heupkoppen N=5886 (53.2%)

Navelstrengbloed N=992 (9.0%)

Cornea N=3681 (33.3%)

Huid N=1949 (17.6%)

Hartkleppen N=780 (7.1%)

Bot/pees N=490 (4.4%)

Post mortale donoren N=4183 (37.8%)

TRIP symposium 2014

254 (2.3%) donoren positief voor anti-C. burnetii (154 positief en 100 borderline positief)

73 (0.7%) vermoedelijk fout–positief (EIA, niet bevestigd in IFA)

Resultaten

PM donoren (NB: eerder gestart met

testen)

3.2%

LD donoren

Sanquin BB BISLIFE Sanquin NS

2.2% 1.4% 1.7%

4.2% 2.1%

P<0.001

TRIP symposium 2014

Mogelijk Chronische Q koorts

Donor geslacht leeftijd gedoneerd jaar HR area opmerkingen

Titer > 1:1024

PM man 68 Cornea, huid 2011 Nee Cornea en huid PCR neg

BISLIFE man 79 Heupkop 2013 Nee PCR bloed neg

Sanquin man 72 Heupkop 2014 Nee

Titer >1:512

PM man 70 Cornea 2010 Ja Cornea PCR neg

PM man 54 Cornea, bot 2011 Nee Cornea, beenmerg PCR neg

PM vrouw 66 Cornea 2011 Nee Cornea PCR neg

BISLIFE vrouw 75 Heupkop 2013 Nee

TRIP symposium 2014

Seroprevalentie in de tijd

2,2

11,7

1,6

3,1

5,7

2,2 2,2

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

10,0

12,0

14,0

SBA.AG SDC.GL SDD.DA SEB.DI SKA.CD SKC.AN SMB.BA

Pos_Test

Foutpos

SKA.CD SDC.GL

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

True_pos

2011 2012 2013 2014

kwartalen

TRIP symposium 2014

Seroprevalentie in de tijd

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

6,0%

7,0%

8,0%

9,0%

10,0%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

low risk area high risk area

2011 2012 2013 2014

kwartalen

TRIP symposium 2014

Seroprevalentie in de tijd

2,2%

1,2%

1,4%

4,0%

1,0%

1,3%

4,5%

2,5%

,9%

1,8%

3,7%

3,1%

3,6%

2,2%

0,0%

1,0%

2,0%

3,0%

4,0%

5,0%

2010 2011 2012 2013 2014

BISLIFE Sanquin NSB Sanquin BB PM

TRIP symposium 2014

De seroprevalentie van anti-C. burnetii in de Nederlandse weefsel donoren is in de 4 jaren na de uitbraak gedaald naar 1.4% en lijkt daar te stabiliseren

Conform verwachting dat IgG Phase II antistof titers in de loop van enkele jaren (60% na 3 jaar negatief) teruglopen

Conclusie

Slot 2014

TRIP symposium 2014

Wanneer stoppen met testen hoog risico weefsel donoren?

Risico met name in donor met (niet ontdekte) chronische Q koorts

Aantal nieuwe chronische Q koorts patienten onduidelijk, wordt niet geregistreerd. Tot mei 2012: N=284, nu geschat N=350

Overgang acuut naar chronisch gewoonlijk < 1 jaar na acute Q koorts

Discussie

Kampschreur 2014

TRIP symposium 2014

Wanneer stoppen met testen hoog risico weefsel donoren?

Seroprevalentie op pre-uitbraak niveau terug

Ondanks dat tijdens de piek van de uitbraak donoren niet zijn getest zijn er geen transmissies gemeld/beschreven (4 jaar na uitbraak)

Discussie

Totaal aantal meldingen per kalenderjaar

Aantal sterfgevallen bekend bij het RIVM*

2014 27 0

2013 19 0

2012 66 1

2011 81 5

2010 504 11

2009 2354 7

2008 1000 1

2007 168 0

RIVM 2014, Kampschreur 2014

80 per jaar

2-3 per jaar

2.5%

TRIP symposium 2014

Stoppen met testen bij (vrijwel) geen nieuwe chronische Q koorts patienten meer (NB geen landelijke registratie)

Voorstel

TRIP symposium 2014

Bedankt voor uw aandacht!

TRIP symposium 2014

Seroprevalentie in de tijd

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

7%

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

BISLIFE Sanquin BB Sanquin NSB PM