Colonirrigatie of dikke Colonirrigatie of dikke darmspoelingdarmspoeling

Educatie in zorg voor Educatie in zorg voor (colon)stomapatienten…(colon)stomapatienten…

Bylois GuyBylois Guy

24/11/200924/11/2009

EDUCERENEDUCEREN

INFORMERENINFORMEREN

MOTIVERENMOTIVEREN

PRAKTISERENPRAKTISEREN

EVALUERENEVALUEREN

Patienteneducatie : onderdeel Patienteneducatie : onderdeel verpleegopdracht.verpleegopdracht.

• Educatief systeem in functie van herwinnen zelfzorggedrag

– H andelen voor een ander ( Demonstrate )

– Instructie ( Teaching how )

– Begeleiden in de uitvoering.( On the way )

– Ondersteunen en bemoedigen ( Encouraging )

– Zorg voor een gunstig leerklimaat. ( Enviroment )

InformerenInformeren

• Werking van het colon.

– Motiliteit of darmbeweging

– Stapel-Evacuatiefunctie

– Colonabsorptie– Colonsecretie– Colonflora

Historische gezegdenHistorische gezegden

• Elke verbetering van de uitscheiding brengt de gezondheid een stap dichterbij. ( Paracelsus )

Waarom en waarmee Waarom en waarmee irrigeren ?irrigeren ?

DOEL

Darminhoud verwijderenDarmregulatie bevorderenMedicatie toedienen enteraal.Voorbereiding van een ( darm ) onderzoek

WAARMEE IRRIGEREN

Water op Lich t° is basis.

Betekenis van darmspoelingBetekenis van darmspoeling

• In casu colonstoma : Evacuatie stoelgang / continentie bevorderen stomacontrole realiseren

• In casu darmproblematiek :

“Bij de Colon hydrotherapie wordt de dikke darm met water gereinigd. Door deze therapie wordt de peristaltiek van de darm gereguleerd en worden de aanwezige gifstoffen verwijderd. Het heeft een gunstige invloed op de werking van de darm.”

Bijzondere darmspoelingenBijzondere darmspoelingen

– Spoelen bij verstopping ileostoma– Spoelen resterend darmsegment na aanleg

van een colonstoma( Hartmanprocedure )– Spoelen ileoanaal reservoir– Spoelen continent ileostoma

Soorten irrigaties bij Soorten irrigaties bij stomapatientenstomapatienten

• Irrigatie bij definitieve colonstoma.

• Irrigatie bij dubbelloopstoma

Soorten irrigatiesSoorten irrigaties

• Antegrade spoeling

• Retrograde spoeling

Wat is Antegrade Wat is Antegrade ColonspoelingColonspoeling ? ?

Via een toegang in het begin van het colon (coecum / appendix ) loopt handwarm water, in de richting van de peristaltiek in en komt vermengd met de ontlasting via de anus uit.

Patiënt neemt plaats op toilet

De continuïteit van de darm blijft intact

Kost 30 á 45 minuten / dag of om de dag

Indicatie voor antegrade colon Indicatie voor antegrade colon spoelingspoeling

• Motiliteits stoornissen van het colon ( vnl . colon acsendens)waardoor obstipatie ontstaat.

• Adhesies door trauma / klein bekkenchirurgie• Faecale incontinentie• Spina bifida• Morbus Hirschprung• Permanente beschadiging van het ruggemerg

Endoscopisch:Endoscopisch:

• D.m.v. een coloscopie wordt een katheter via de anus tot in het coecum opgevoerd en van binnen naar buiten een verbinding gemaakt waar doorheen een katheter wordt ingebracht

• Na 8 weken Katheter vervangen door Mckey button

• (Vergelijk met PEG)

• Voorbereiding als coloscopie

Plaatsen button in coecumPlaatsen button in coecum

ChirurgischChirurgisch• Laparoscopisch; appendix wordt in buikwand als

stoma in gehecht

• Via buikoperatie wordt terminale ileum gebruikt om tunnel te maken als toegang

• Géén Mckey Button nodig

• Dagelijks female katheter inbrengen.

COLONIRRIGATIE EN STOMA

WIE IRRIGEERT IN LIMBURG

• CIJFERS ENKELE BANDAGISTEN (AFLEVEREN SPOELSET )

– GENK 36– TONGEREN 3– ST.TRUIDEN 2– CM 12

TOELEVEREN VAN EEN IRRIGATIESET ZEGT NIETS OVER DE FREQUENTIE VAN IRRIGEREN

Condities voor Condities voor colonirrigatiecolonirrigatie

• Darmactiviteit voor de ingreep.• Conditie van de stoma en darm• Algemene conditie ( Mentaal en fysiek )• Practische omstandigheden thuis• Motivatie van de persoon : irrigatie is geen must• Contact lotgenoot• Mobiliteit

Voorwaarde 1 : akkoord chirurg

ContraindicatiesContraindicaties

• Stenose van de stoma• Ziekte van Crohn• Familiale adenomatosis• Hypotensie• Slechte hartfunctie• Sifonlis van de darm voor

de stoma

FILM : COLONIC IRRIGATIONFILM : COLONIC IRRIGATION

IS DIT DE METHODE ?

Kan onze patient zelfstandig te irrigeren ?

Hij / zij kan de stappen in de procedure beschrijven.Hij kan de juiste hoogte van de irrigatiezak aangeven in zittende en staande positie.Hij kan de juiste temperatuur van het spoelwater aangeven.Hij kan het toedieningssyteem ontluchten.Hij kan de conus juist plaatsen . Hij kan de spoelvloeistof laten inlopen in constante loopsnelheid over 5 à 10 minuten.Hij kan het sluitmechanisme bedienen.Hij kan de juiste hulpmiddelen toepassen na de spoeling. Hij kan het systeem reinigen en terug klaar maken voor gebruik.

Voordelen van Voordelen van colonirrigatiecolonirrigatie

• Darmregulatie• Geen ontlasting buiten de spoelbeurten• Beperken van de 3 G’s ( Geur / Gas / Geluid)• Minder huidirritatie• Minder kans op darmobstipatie• Minder kans op diarree.• Versterking zelfbeeld cfr zorg–onafhankelijkheid • Minder verzorgingsmomenten• Kostensparend : minder, discreter gebruik

materiaal en hulpmiddelen

GetuigenisGetuigenis

Mogelijke problemenMogelijke problemen

• Het water loopt niet in.• Geurprobleem• Het spoelwater loopt niet terug• Bloeding.• Lekkage spoelvocht naast de conus.• Misselijkheid en flauwte ( bleek worden , snelle

pols , zweten )• Diarree ondanks irrigeren.

Mogelijke problemen • Het water loopt niet in.

– Onjuiste positie conus– Faecalomen– Niveau waterzak– Darmspasmen ( stress / T° water / briden )

• Geurprobleem

– Efficient verluchten– Vlotte drainage in WC– Ecoclinic / Airwick

• Het spoelwater loopt niet terug

– Verander van houding– Massage abdomen– Deshydratatie > irrigatie dagelijks ( eventueel zout toevoegen )

• .

Mogelijke problemen• Bloeding : voorkom traumatisatie mucosa door lubrificans

• Lekkage spoelvocht naast de conus

– Conus dieper plaatsen – Dillatatie stoma ( digitaliseren stoma )

• Misselijkheid en flauwte ( bleek worden , snelle pols , zweten )

– Niet spoelen onmiddellijk na de maaltijd – Niet geventileerde of enge ruimte– Te snel laten inlopen

• Diarree ondanks irrigeren

– Stress / AB therapie– Stralingsenteritis

•

Mogelijke problemen

• Darmperforatie !!!!

• Onvoldoende evacuatie van stoelgang – Pas drink en eetgedrag aan– Versterk de gastrocolische reflex ( glas koud water , sigaret , duphalacsiroop )

• Tussentijdse ontlasting.– Annamnese : onregelmatig defaecatiepatroon / voedingsgewoonten

Onregelmatig eten + Vetrijke maaltijden– Wisselende irrigatiemoment– Slechte irrigatieprocedure : Te snel irrigeren / Te veel spoelwater – Te gehaast afsluiten irrigatie /stress /Grote inspanning gedaan– Parastomale hernia– Contact met verfprodukten– Chemotherapie– Gevoel niet leeg te zijn na spoeling

““Mis”opvattingen rond Mis”opvattingen rond darmspoelingdarmspoeling

• Gewenning van de darm.• Uitlokken van parastomale hernia’s ( breuken

naast de stoma )• Hoe meer water , hoe groter resultaat van de

spoeling.• Irrigatie kan pas gestart 3 maanden na aanleg

van de stoma.• Irrigatie in het buitenland : gevaarlijk ( Waarmee

Spoelen !! ) T° probleem

Aparte spoelingenAparte spoelingen

• Probleem: conuslengte

• Probleem: Retractie en in

huidplooi

Aparte spoelingenAparte spoelingen

• DL Sigmoidstoma

ToedieningsystemenToedieningsystemen

Irrimatic - praktijkIrrimatic - praktijk

4 onderdeleneen waterreservoirregelaar inloopsnelheidindicatielampje batterijladerindicatielampjes werking apparaatbatterij met oplader

Batterij met oplader steeds op netstroom aangesloten laten….

T

Toedieningsystemen

ToedieningsystemenToedieningsystemen

Teleflex medical rectaal aanpasbare katheter

INVENTIEF EN CREATIEF (1)INVENTIEF EN CREATIEF (1)

INVENTIEF EN CREATIEF (2)INVENTIEF EN CREATIEF (2)

INVENTIEF EN CREATIEF (2)INVENTIEF EN CREATIEF (2)sinds 1997sinds 1997

Transfo Gelijkrichter PompjeSpoelzak

Conus

INVENTIEF EN CREATIEF (2)INVENTIEF EN CREATIEF (2)

Wanneer en hoe Wanneer en hoe opstartenopstarten

• Info preoperatief zo mogelijk.• Infobrochure en DVD mits toelichting.• Na ingreep : Afhankelijk van ZH tot ZH

– Instructie en toepassing voor ontslag na heelkunde

– Instructie en toepassing via stomaraadpleging

• 1 maand na aanleg stoma• 3 maand na aanleg stoma

• Opvolging via stomakonsultatie • 1X jaarlijkse stomakontrole

LEREN IRRIGEREN :Een educatieve opdracht voor

( stoma)verpleegkundigen!

Goede zorg betekent in elk geval Goede zorg betekent in elk geval samen de handen in één slaan!!samen de handen in één slaan!!

Aan te bevelen

• DVD irrigatie ( Coloplast ) + infobrochure

• Literatuur:– Colonirrigatie : De brug naar continente

stomazorg. ( F.Meuleneire Kluwer )ISBN 9067165905

TIJD VOOR VRAGEN !!!!!