COELY ‘Mijn werk is ook mijn hobby’ - Puls Magazine€¦ · Als jong meisje luisterde ik veel...

EEN COOL MAGAZINE

VOOR JONG VOLK!

VOORJAAR 2018EEN COOL MAGAZINE

VOOR JONG VOLK!

VOORJAAR 2018

COELY ‘Mijn werkis ook mijn hobby’

Avanti!© F

OT

O J

ES

SE

WIL

LE

MS

02 / Avanti VOORJAAR 2018

04

29

08 14 16

Avanti! / 03VOORJAAR 2018

COELY:“ARTIEST ZIJN IS VERDORIE HARD WERKEN”

WAAROP MOET JE LETTEN BIJ JE EERSTE JOB?

IDEALENDIE HEB JE IN ALLE MOGELIJKE VARIANTEN

WERKEN IS PLEZANT ALS JE JE GENOEG KAN ONTPLOOIEN

ALLES WAT JE WIL WETEN OVER JOUW LOON!

JONATHAN LAMBREGS REALISEERT ENERGIEPROJECTEN IN AFRIKA

KIES JE VOOR EEN JOB IN LOONDIENST OF WORD JE ZELFSTANDIGE?

WERKEN ÉN STUDEREN? HET KAN, MET EEN GOED PLAN!

DE PASSIES VAN INE: KARABIJNSCHIETEN EN ARBEIDSRECHT

VOORT STUDEREN OF NIET

STUDEREN & WERKEN IN CIJFERS

GRAAG GEDAAN!LBC-NVK HELPT JONGE WERKNEMERS OP WEG

VASTHOUDEN AAN JE DIPLOMA OF MINDER HOOG MIKKEN?

#JOBISFUN

5 MISVERSTANDEN OVER JONGEREN EN VAKBONDEN

VERLEG JE GRENZEN EN VERRUIM JE PERSPECTIEF

04

07

08

10

12

14

16

18

20

22

23

24

26

28

29

30

Avanti!INHOUD

20 26 Wat vind je van deze Jongeren-special? Heb je nog vragen?Laat het ons weten via [email protected]

DENIS BOUWEN

De Antwerpse Coely – voluit Coely Mbueno – is een fenomeen in de wereld van de hiphoppers en rappers. ‘Hiphopkoningin van Antwerpen’, ‘leading

lady van de Belgische hiphop’, het zijn enkele van de ere-titels die ze al opgeplakt kreeg. “Ik beleef een geweldige tijd maar artiest zijn is ook hard werken, repeteren, voor-bereiden”, vertelt de 24-jarige Coely. “Het komt allemaal niet vanzelf.” Coely, jij hebt je eerste �tappen in de muziek gezet in het Ant-werpse jeugdhuis Habbekrats. Vertel eens wat meer over die tijd?Coely: “Habbekrats is een jeugdhuis in de Antwerpse Sint-Andrieswijk. Als tiener kwam ik daar af en toe, en het was ook daar dat ik de sociaal werker Niels Van Malderen leerde kennen. Hij stelde me voor aan Filip Korte en Yann Gaudeuille. Later werden Niels, Filip en Yann mijn producers. Als jong meisje luisterde ik veel naar hiphop en R&B, maar in het jeugdhuis leerde ik hoe je moet rappen. Zo begon ik, stapje voor stapje, muziek te maken, samen met Niels, Yann en Filip. Zij werden voor mij een soort familie. Aanvankelijk was ik een typische roeper-rapper maar gaandeweg ontdekte ik hoe je kan rappen zonder te roepen. Niels, Yann en Filip pro-duceren nu mijn muziek, zij zijn mijn management en volgen alles op. Eigenlijk doen we alles samen, tot en met het voorbe-reiden van mijn live shows.” Je groeide heel braaf op. Tegen je 14de was je een beetje �ebels. En �ond je 16de was je ‘een echte ramp’. Dat zei je ooit zelf in een interview?Coely: “In mijn jeugdjaren moest ik, als oudste kind in het gezin, constant mijn mama helpen. Maar ik had natuurlijk

ook een vriendenkring en was op zoek naar mijn eigen plekje. Feesten leerde ik pas toen ik muziek begon te maken. Ik wilde de wereld zien en ontdek-ken. Op tijd thuiskomen was niet zo simpel, en mijn moeder kon daar niet echt om lachen. Rond mijn 16de was ik wel een beetje rebels, inderdaad. ‘Nie-mand begrijpt me’, dat was het gevoel waarmee ik toen rond-liep. Maar ik ben daar redelijk snel uitgegroeid. Zo’n vreselijke rebel ben ik niet (lacht).” GEFOCUST BEZIG ZIJN

Net als je leeftijdgenoten heb je een boel dromen. Maar in wezen heb je ook al een geweldige droom waargemaakt met je car-rière als zangeres. Veel andere meisjes en jongens kunnen daar alleen maar van dromen.Coely: “Het klopt dat ik nu iets geweldigs beleef maar ik heb ook geluk gehad. Stel dat ik nooit naar Habbekrats was ge-gaan en dat ik nooit Niels, Yann en Filip had leren kennen, dan was mijn leven waarschijnlijk heel anders verlopen.”“Ik beoefen nu een vak waarin je heel gefocust moet bezig zijn. Je moet ook inspiratie hebben. Soms heb ik ook wel eens een slechte dag of heb ik gewoon geen goesting. Voor een artieste is het heel hard werken, repe-teren, voorbereiden. Het komt zeker niet vanzelf.”

“Artiest zijn is verdorie hard werken”

“Of ik wil trouwen en kindjes krijgen? Zeker wel, maar ik heb nog alle tijd van de wereld. Ik wil van het leven genieten en later een goeie mama worden. Chapeau voor wat mijn moeder al-lemaal heeft gedaan. Ik ben nu in staat om voor mezelf te zorgen. Een huis kopen voor mijn mama is één van mijn verlangens maar nu is dat nog niet mogelijk.”“Ik doe mijn best om nu de juiste beslissin-gen te nemen en ben ook niet bang om aan anderen raad of hulp te vragen als ik het even niet weet. Voor mij was het ook niet simpel om te leren hoe je alles bij de gemeente regelt, hoe je je belastingen in orde brengt, hoe je je contracten goed bijhoudt en hoe je bijles kan volgen.”“Ooit liep ik nog stage bij de handtassenwinkel TAS en bij de Albert Heijn op de Antwerpse Groenplaats. Ik heb ook als jobstudent gewerkt in de Zoo. Het werken in de winkel, praten met klanten en iets verkopen, dat vond ik plezant. Op een bepaald momenten begonnen klanten in de Albert Heijn me te herken-nen, dat was ook tof.” Je bent gelukkig opgegroeid, maar wel in een gezin met een alleenstaande moeder en twee broers. Je jongste broer is 7, je oudste broer is al 21. Hoe kijk je terug op je jeugd?Coely: “Je vraag doet me een beetje grinniken. Ik had als tiener een heel typische jeugd: kalverliefdes, soms ruzie maken met de vriendinnetjes, op straat spelen. Wat ik wel mis, is

HIPHOPKONINGIN

COELY:©

FO

TO

JE

SS

E W

ILL

EM

S

VOORJAAR 201804 / Avanti

de zorgeloosheid die je als kind ervaart: je bent onschuldig, fragiel, vrij. Nu ben ik volwassen en dat betekent facturen be-talen, werkstress ervaren, aan van alles en nog wat moeten denken. Als volwassene sta je bewuster in het leven.”

STERKE MOEDER

In 2015 kreeg je moeder een hersenbloeding en kroop ze door het oog van de naald. Een moeilijke tijd natuurlijk. Nadien herstelde ze gelukkig.Coely: “Toen mama ziek werd, waren wij er voor haar. Ik was toen vaak thuis, zorgde voor mijn broers, hielp mijn jong-ste broertje. En ik zorgde ook voor mama. Die tijd bracht ons dichter bij elkaar. Mama is een sterke vrouw, ze heeft voor ons gevochten. Ze is ook een happy person. Zelfs toen ze moest revalideren, bracht ze anderen aan het lachen. Met ons kleine gezin hebben we veel meege-maakt maar we zijn er altijd doorgesparteld.” Hoe kijken je broers nu naar jou?Coely: “Goh, voor hen ben ik gewoon hun zus. Allebei willen ze voortdurend veel met me praten. Over hun leven, over wat er met hen gebeurt, typi-sche broer-zustalk. Soms hoor ik mijn broertje iets vertellen, en dan denk ik: hé, ben jij zeker dat je nog maar 7 jaar oud bent? Als ik met mama babbel, is dat vaak typische ladies talk.” Je hebt op vele plekken in Antwerpen gewoond. Maar ook in � ussel en in andere �teden in België. En je ouders kwamen uit Congo. Wat betekenen al die plaatsen voor jou?Coely: “Als je inlogt op het portaal Belgium.be, kan je naar je eigen profi el surfen. Wat je daar allemaal ontdekt! Ik keek er alleszins echt van op. Toen ik klein was, hebben we inder-daad op diverse plaatsen in ons land gewoond. Aan mijn tijd in Brussel heb ik fi jne herinnerin-gen, ook al was ik toen nog erg klein. Maar ik ben geboren in Antwerpen, meer bepaald in Borgerhout. Antwerpen is mijn

hometown. Ik woon al een tijdje met mijn vriend in Dendermon-de en vind het niet echt erg dat ik niet meer in Antwerpen leef. Dendermonde is ook fi jn, en lek-ker rustig. Als ik nu in Antwer-pen kom, zie ik hoe mooi de stad wel is. Er opnieuw gaan wonen zou ik niet meteen doen. Geef mij maar het bos, de natuur, de stilte. In Antwerpen vind ik wel altijd plezante plekjes om te zitten en me te amuseren.”

Heb je ook een �peciale band met Congo?Coely: “Mama is al een jaar of 23 niet meer in Congo geweest. Ik wil er wel ooit heel graag met haar naartoe gaan. Mama komt uit Kinshasa, maar de familiale roots liggen eigenlijk in Bas-Congo. Als ik Congo zie, is dat door de ogen van mijn mama. Zij vertelt erover en haalt veel herinneringen op, en dat werkt ook wel op mijn gevoel.”

BELANG VAN STEMTECHNIEK

Je �tem is behoorlijk geëvol-ueerd, heb je zelf al ooit gezegd. Hoe dan juist?Coely: “Ik kan nu met mijn stem veel meer aan dan vroe-ger. Mijn stem is niet meer zo piepklein. Ik ben nu veel meer bezig met techniek, met het juist gebruiken van je stem, met de vraag hoe je een song goed moet opnemen. Zo word je ster-ker en beter. Elke dag zingen, refreinen maken en met muziek maken doet je evolueren. Maar je moet ook rustig je tijd nemen en niet te veel rushen.”

Je �ongs gaan over je leven. Ze zijn eerlijk, open en vrij, vertelde je. Heb je een bepaalde bood-schap te brengen?Coely: “Ik heb graag dat men-sen snappen hoe ik me voel en wil dat ze beseff en dat ze niet alleen zijn. Is het erg om te twijfelen? Neen. Is het erg om iets niet te kunnen? Ook niet. Ga er gewoon voor. Als ik zie dat mijn broertje Mario Bros speelt maar niet echt vooruit geraakt, zeg ik tegen hem: komaan, niet opgeven. Mensen moeten van zichzelf houden, en ik wil ze graag een goed gevoel geven.

Everybody has to have fun. Te veel mensen vergeten om van het leven te genieten.” OPTIMISME

‘Nothing can bring me down’, is een quote die ik van je las. Je bent een optimiste. Hoezo?Coely: “Mijn optimisme komt van alles wat ik al heb meege-maakt. Ik probeer problemen ook positief op te vatten. Veel dingen vallen gewoon op te lossen. Als je zo denkt, heb je veel minder stress. Ik tracht me altijd positief op te stellen in het leven.” Jij bent nu bekend, hip, cool, populair. Maar de meeste van je leeftijdgenoten hebben een veel normaler of �outineuzer bestaan. Ze zijn werkzoekend of hebben hun eerste baan. Hoe denk je daarover?Coely: “Sommige van mijn vrienden werken al, anderen zijn nog aan het studeren. Ik ben nu zangeres, maar dat is

ook een job natuurlijk. Mijn oudste broer heeft nu ook een baan, maar het was voor hem niet simpel om die te vinden. Toen ik jonger was belde ik vaak naar de VDAB of naar een interimbureau om zo één of ander baantje aan de haak te slaan. Ik weet heel goed dat het voor jongeren niet gemakkelijk is. Mensen denken nu dat ik het mooi voor elkaar heb maar geloof me: voor mij is dit net zo goed een baan, die ook gepaard gaat met zorgen.”“Aan andere jongeren zou ik de raad geven om structuur in hun leven te brengen als ze met geldproblemen te kampen hebben. Leer te sparen, en vraag desnoods aan anderen advies als je niet goed weet hoe dat moet. Ik heb ook ooit een

periode gekend dat ik niet wist hoe ik moest sparen. Nu kan ik het wel, en ik wil vooral sparen om iets te kunnen kopen dat ik dolgraag heb. Dat kan een mooie rugzak zijn, of een nieuw paar schoenen. Maar ik geef geen geld uit om uit te geven. Iets wat ik heb moeten leren.”“Jongeren moeten vooral hun ding doen maar ook geduld oe-fenen. Niet alles komt meteen. Weet je het nog niet? Zoek dan gewoon voort. Je moet er wel je best voor doen en er iets van willen maken.” MICHAEL JACKSON

Zijn er topartiesten die voor jou als model gelden of met wie je graag zou worden vergeleken?Coely: “Elke artiest heeft zijn eigen stijl en karakter. Ik kijk op naar veel artiesten, en vraag me meer dan eens af waarom iemand een welbepaalde song heeft gemaakt. Artiesten als Kendrick Lamar, Dvtch Norris, Kanye West en Beyoncé, die

volg ik zeker met interesse. Ik stel mezelf de vraag waar-om ik een bepaald liedje zo geweldig vind. Als ik zelf met een topartiest de studio kon induiken, zou ik kiezen voor wijlen Michael Jackson. Hoe die gast muziek kon maken, dat was gewoon insane, magisch! In sommige van zijn songs deed hij heel veel beats met zijn eigen mond. Michael was een ongeloofl ijk supertalent.”

Je zat al in het voorprogramma van artiesten als Snoop Dogg, Kendrick Lamar, Kanye West. Zie je hen als halfgoden?Coely: “Neen, maar het zijn wel gasten die iets bijzonders brengen en die in hun muziek sterk zijn geëvolueerd. Veel van die artiesten beïnvloeden ook

gewoon hun zus. Allebei willen ze voortdurend veel met me praten. Over hun leven, over wat er met hen gebeurt, typi-

. Soms hoor ik mijn broertje iets vertellen, en dan denk ik: hé, ben jij zeker dat je nog maar 7 jaar oud bent? Als ik met mama babbel, is dat vaak typische ladies talk.”

Je hebt op vele plekken in Antwerpen gewoond. Maar ook in � ussel en in andere �teden in België. En je ouders kwamen uit Congo. Wat betekenen al die plaatsen voor jou?Coely: “Als je inlogt op het portaal Belgium.be, kan je naar je eigen profi el surfen. Wat je daar allemaal ontdekt! Ik keek er alleszins echt van op. Toen ik klein was, hebben we inder-daad op diverse plaatsen in ons land gewoond. Aan mijn tijd in Brussel heb ik fi jne herinnerin-gen, ook al was ik toen nog erg klein. Maar ik ben geboren in Antwerpen, meer bepaald in Borgerhout. Antwerpen is mijn

liggen eigenlijk in Bas-Congo. Als ik Congo zie, is dat door de ogen van mijn mama. Zij vertelt erover en haalt veel herinneringen op, en dat werkt ook wel op mijn

BELANG VAN STEMTECHNIEK

Je �tem is behoorlijk geëvol-ueerd, heb je zelf al ooit gezegd. Hoe dan juist?Coely: “Ik kan nu met mijn stem veel meer aan dan vroe-ger. Mijn stem is niet meer zo piepklein. Ik ben nu veel meer bezig met techniek, met het juist gebruiken van je stem, met de vraag hoe je een song goed moet opnemen. Zo word je ster-ker en beter. Elke dag zingen, refreinen maken en met muziek maken doet je evolueren. Maar je moet ook rustig je tijd nemen en niet te veel rushen

Je �ongs gaan over je leven. Ze zijn eerlijk, open en vrij, vertelde je. Heb je een bepaalde bood-schap te brengen?Coely:

‘Nothing can bring me down’, is een quote die ik van je las. Je bent een optimiste. Hoezo?

“Mijn optimisme komt van alles wat ik al heb meege-maakt. Ik probeer problemen ook positief op te vatten. Veel dingen vallen gewoon op te lossen. Als je zo denkt, heb je veel minder stress. Ik tracht me altijd positief op te stellen in het leven.”

Jij bent nu bekend, hip, cool, populair. Maar de meeste van je leeftijdgenoten hebben een veel normaler of �outineuzer bestaan. Ze zijn werkzoekend of hebben hun eerste baan. Hoe denk je daarover?Coely: “Sommige van mijn vrienden werken al, anderen zijn nog aan het studeren. Ik ben nu zangeres, maar dat is

periode gekend dat ik niet wist hoe ik moest sparen. Nu kan ik het wel, en ik wil vooral sparen om iets te kunnen kopen dat ik dolgraag heb. Dat kan een mooie rugzak zijn, of een nieuw paar schoenen. Maar ik geef geen geld uit om uit te geven. Iets wat ik heb moeten leren.”“Jongeren moeten vooral hun ding doen maar ook geduld oe-fenen. Niet alles komt meteen. Weet je het nog niet? Zoek dan gewoon voort. Je moet er wel je best voor doen en er iets van willen maken.”

MICHAEL JACKSON

Zijn er topartiesten die voor jou als model gelden of met wie je graag zou worden vergeleken?Coely: eigen stijl en karakter. Ik kijk

“ Veel dingen vallen gewoon op te lossen. Als je zo denkt,

heb je veel minder �tress.”

→


elkaar, en dat vind ik super-su-per-zot. Er zijn tegenwoordig zoveel nieuwe artiesten. Je hoort de meest uiteenlopende liedjes, en je wordt voortdu-rend getriggerd door dingen die je hoort. Eigenlijk komt er elke dag wel iets nieuws uit. Misschien zijn we gewoon neig verwend. En ja, ik ben ook één van die nieuwe geluiden, en ik doe gewoon mijn ding.” MIJN WERK IS MIJN HOBBY

Je hebt al in veel concertzalen gestaan, en ook op grote festi-vals hier en in het buitenland.� dat geen heel vermoeiend leven?

Coely: “Ja en neen. Mijn werk is ook mijn hobby. De shows zijn zalig, elke keer gaat het weer knallen en meer dan eens zing ik voor uitverkochte zalen. Het is natuurlijk ook lang in ons busje zitten en veel slapen tij-dens het rijden. Gelukkig moet ik zelf nooit achter het stuur kruipen. Je voorbereiden en re-peteren slorpt wel veel energie op. Maar echt ambetant is het nooit, het hoort er nu eenmaal gewoon bij. Ik ben nu bekend maar ik stel me zeker niet aan. Ik eis geen chique kleedkamer met allerlei speciaal eten. Maar ooit hoop ik wel dat er voor mij gepersonaliseerde Kinderbuenos worden gemaakt

(lacht). Dat heeft te maken mijn familienaam, Mbueno.” Je bent 24, zit volop in de muziek maar hebt natuurlijk ook ogen en oren. � gebeurt wel wat in de wereld. Grote problemen, spanningen, oorlogen, con-flicten, vluchtelingenstromen. Houdt zoiets jou bezig?Coely: “Heel veel tv kijken doe ik niet omdat ik zo sterk bezig ben met de muziek. Af en toe zie je wel in het nieuws vrese-lijke beelden passeren. Het is zeker dat er heel wat slechts gebeurt in deze wereld. Als we nu ’s gewoon de ander voor een keertje zouden helpen! Laten we meer sympathie en

empathie kweken voor onze medemensen. Na de aanslagen van 22 maart 2016 in Brussel en Zaventem heb ik op La Une wel mogen optreden voor slachtoff ers van die tragische gebeurtenissen. Daar kreeg ik wel een warm gevoel van. Ik heb al die mensen toen stuk voor stuk in hun ogen gekeken. Een mooi moment ondanks alle tragiek. Er zaten toen mensen uit diverse landen in de zaal. Tout le monde était uni. Ja, we kunnen de wereld beter maken. En als ik die trieste beelden zie van vluchtelingen in hun gammele bootjes, zeg ik wel ’s een gebedje.”


WAAROP MOET JE LETTEN

BIJ JE EERSTE JOB? SEBASTIAAN KOK

‘Michael Jackson: hoe die gast muziek kon maken, dat was gewoon insane, magisch! In �ommige van zijn �ongs deed hij heel veel beats met zijn eigen mond. Michael was een ongelooflijk supertalent.’

‘Michael Jackson: hoe die gast muziek kon maken, dat was gewoon insane, magisch! In �ommige van zijn �ongs deed hij heel veel beats met zijn eigen mond. Michael was een ongelooflijk supertalent.’

© F

OT

O J

ES

SE

WIL

LE

MS

Werk zoeken, de inschake-lingsuitkering,

jeugdvakantie, mijn eerste contract… als schoolver-later gaat er een nieuwe wereld voor je open. Wat moet je doen als je afstudeert en waarop moet je letten bij je eerste job? We zetten een aantal belangrijke punten op een rijtje.

SCHRIJF JE IN BIJ

DE VDAB OF ACTIRIS

Doe dit zo snel mogelijk na je studies, voor je werkt. Je kan dit online doen op de site van de VDAB (Vlaanderen) of van Actiris (Brussel). Respec-tievelijk www.vdab.be en www.actiris.be. Zo ben je in orde met de werkloosheid, kinderbijslag en ziektever-

zekering. Als je afstudeert in juni of juli en je schrijft je in voor 10 augustus, dan begint je beroepsinschakelingstijd te lopen vanaf 1 augustus. Pas na 310 dagen (12 maanden) heb je recht op een inschake-lingsuitkering, op voorwaarde dat de VDAB vindt dat je genoeg inspanningen hebt gedaan om werk te vinden.

SCHRIJF JE IN BIJ EEN

ZIEKENFONDS

Iedereen die werkt, een werkloosheids- of inschake-lingsuitkering ontvangt, moet zich aansluiten bij een zieken-fonds, bijvoorbeeld via de site van de Christelijke Mutua-liteit (CM). Het ziekenfonds zorgt ervoor dat je bij ziekte wordt vergoed en dat je voor doktersbezoeken en medica-tie terugbetalingen krijgt.

JE EERSTE JOB

contractZorg dat zoveel mogelijk afspraken in het arbeidscon-tract staan. Deze arbeidsover-eenkomst wordt door jou en je werkgever ondertekend en bevat minimaal naam en adres van jezelf en je werkge-ver, datum van de start van je contract, waar je werkt, welk soort werk je doet, je uurroos-ter, het type van contract (on-bepaalde/bepaalde/… duur) en je loon (en premies).Geen idee hoe hoog je eerste loon moet zijn? Startersloon.be helpt je verder!

vakantieAls je nog geen 25 jaar bent, in 2017 je studies beëindigde en minstens 1 maand hebt gewerkt, heb je dankzij het

systeem van jeugdvakantie in 2018 recht op 4 weken vakantie. Dit geldt enkel in de privésector. De vakantie vraag je aan met 2 formu-lieren: C103 werkgever en C103 werknemer. Deze kan je downloaden op de site van het ACV: www.acv-online.be.

MEER WETEN?

De vakbond antwoordt op al je werkvragen en helpt je voort. ACV-Enter is het ACV-lidmaatschap voor jongeren, studenten en schoolverlaters in beroepsin-schakelingstijd, vanaf 15 tot 25 jaar. En dit volledig gratis! Surf naar www.acv-enter.be of www.facebook.com/acvjongeren.


WAAROP MOET JE LETTEN

BIJ JE EERSTE JOB? SEBASTIAAN KOK

© F

OT

O A

DO

BE

ST

OC

K

“MEERTALIGHEID BEVORDEREN”

Lise De Vogelas (21) studeert voor kleuteronderwijzeres. Zij hoopt dat kinde-ren en mensen in het algemeen opgroeien met een positief gevoel over taal. “Ik ben ervan overtuigd dat andere talen kennen en leren helpt om elkaar beter te begrij-pen”, stelt Lise. “Er zijn zoveel confl icten en vooroordelen omdat we elkaar niet begrij-pen en omdat we onze ideeën over dingen of mensen vormen zonder er iets over te weten. Door meertaligheid te bevorderen bij kinderen in de klas zullen er hopelijk op een dag kinderen zijn die open staan voor nieuwigheden, andere talen, andere culturen. Het is mijn hoop dat er dan meer begrip onder de mensen zal groeien en dat er compromissen worden gesloten waardoor het voor iedereen beter mogelijk wordt om samen te leven zonder confl ic-ten. Mijn ideeën op dit vlak tracht ik te verwezenlijken door op school activiteiten te organiseren die kinderen al op een jonge leeft ijd positief prikkelen rond nieuwe talen en culturen. Binnenkort reis ik zelf naar Zuid-Afrika om te leren. Ik wil eerst zelf open staan voor andere culturen en talen voor ik deze passie doorgeef aan anderen.”

“IK NEEM HET OP VOOR DE COLLEGA’S

OP DE WERKVLOER”

Nicky Boon (26) heeft een baan als ver-koopster bij de supermarktketen Colruyt. “Mijn ideaal is dat iedereen een leven kan leiden dat hem of haar zo gelukkig moge-lijk maakt en waarin de persoon voorrang kan geven aan wat hij of zij belangrijk vindt”, zegt ze. “In het bijzonder vind ik het belangrijk dat iedereen zich kan ontplooien op de werkvloer. Om die reden heb ik mij geëngageerd als vakbondsafgevaardigde bij Colruyt. Ik tracht op te komen voor mensen die minder sterk staan en die anders zouden kunnen zwichten voor een bepaalde druk. Als er bijvoorbeeld heel veel werk is, waak ik erover dat collega’s ook hun rustpauzes nemen. Verder praat ik veel met collega’s om hen raad te geven over hun werksituatie. Ik ben ook actief bij de jongerenwerking van de vakbond omdat ook jongeren een degelijke job verdienen. Onlangs nog ging ik mee actie voeren tegen het jeugdloon. Gelijk werk verdient een gelijk loon, dat is mijn overtuiging. Jong en oud moeten kunnen werken om te leven, niet leven om te werken.”

IDEALENSoms krijg je de indruk dat deze wereld alleen maar draait rond ‘geld’, ‘werk’ en ‘succes oogsten’. Maar dat is natuurlijk een serieuze vernauwing van de werkelijkheid. Veel jongeren zijn niet alleen bezig met studies, werk of geld verdienen. Ze hebben ook een hoop idealen, dromen, verlangens. Lise, Nicky, Nathan, Bie en Yassine vertellen over de idealen en dromen die belangrijk zijn in hun leven.

IDEALENDie heb je in alle mogelijke varianten


“SAMEN OP DE FIETS

MET EEN BOODSCHAP”

Nathan Van Hoeck (26) is arts-spe-cialist in opleiding op het vlak van urgentie-geneeskunde. “Mijn ideaal is dat Antwerpen een stad wordt waar mensen massaal voor de fi ets kiezen en waar de zwakke, zeg maar slimme, weggebruiker zich veilig en aangenaam kan verplaatsen. Ik hoop op meer veiligheid op het vlak van verkeer en op het vlak van volksgezondheid. Als men-sen meer gaan fi etsen en als dat ook wordt aangemoedigd, wordt onze stad veiliger en wordt de luchtkwaliteit beter. In mijn ideale stad kan een kind van 10 jaar zelf veilig naar school fi etsen zonder een ongeluk te riskeren en zonder zijn longen in gevaar te brengen. Elke maand organiseer ik zelf een fi etstocht: we komen dan met een heleboel mensen bijeen om een uur lang door de stad te fi etsen. Een ludieke actie waarmee we anderen willen aanmoedigen om hetzelfde te doen. Zo willen we pleiten voor betere voorzieningen voor de fi etser! Met onze ac-tie ‘vieren’ wij de fi ets. Diezelfde actie vindt telkens op het zelfde moment ook in andere steden plaats.”

“RESPECT TONEN

VOOR IEDERS EIGENHEID”

Bie � llems (24) is lerares aan de jeugdafdeling van de kunstacademie en mama van Leya (1,5 jaar). “Ik wil héél graag dat genderstereotypes verdwijnen in de maatschappij”, legt Bie uit. “Vanuit de maatschappij krijgen vrouwen én mannen grote verwachtingen opgelegd om te vol-doen aan een bepaald ideaal en stereotype. In mijn ogen voedt dit het patriarchaat. Mijn droom is dat mensen zichzelf mo-gen zijn, allemaal gelijkwaardig. Jongens moeten dus emoties durven te tonen en voelen. Vrouwen moeten sterk en opstan-dig durven zijn. Alledaagse dingen zoals je uiterlijk, seksuele taboes en beroepskeuze moeten los staan van het geslacht van een persoon.”“Als moeder vind ik het belangrijk een bepaalde genderneutraliteit te bewaren tegenover mijn peuter. Mijn dochtertje is zich totaal niet bewust van het verschil tussen haar en een jongetje van haar leeft ijd. Dus waarom het verschil proberen te beklemtonen? Als lerares probeer ik de nadruk te leggen in de klas op jezelf zijn en jezelf mogen uiten zoals je wilt. Niemand is beter dan de andere, en anders zijn is iets moois. Wij praten geregeld over feminisme, gelijkwaardigheid en elkaars verschillen respecteren en bewonderen in de klas. Dat doen we bijvoorbeeld door praatrondjes aan het einde van de les om onze kunstwer-ken te bespreken.”

“EEN SAMENLEVING DIE OPEN STAAT

VOOR DIVERSITEIT”

Yassine Boubout (20) studeert rech-ten aan de VU Brussel. Hij droomt van een samenleving die open staat voor diversiteit. “Ik verlang naar een samenleving waarin verschillende mensen en culturen welkom zijn en kunnen samenleven. Een samenle-ving waarin mensen beseff en dat er racisme is en waarin naar structurele oplossingen hiervoor wordt gezocht. Ik hoop op een samenleving waarin de mens op de eerste plaats komt. Zelf help ik om die droom waar te maken door middel van actief burger-schap. En door zwakkere groepen in onze maatschappij te ondersteunen, zowel met voedsel als met een goed gesprek. Ik tracht zoveel mogelijk mee te knokken in de strijd tegen racisme. Zo organiseer ik mee beto-gingen en werk ik mee aan vormingen en lezingen om mensen bewust te maken.”

IDEALEN TEKST EN FOTO’S:

NOUCHKA ROELANTS

maatschappij krijgen vrouwen én mannen grote verwachtingen opgelegd om te vol-doen aan een bepaald ideaal en stereotype. In mijn ogen voedt dit het patriarchaat. Mijn droom is dat mensen zichzelf mo-gen zijn, allemaal gelijkwaardig. Jongens moeten dus emoties durven te tonen en voelen. Vrouwen moeten sterk en opstan-dig durven zijn. Alledaagse dingen zoals je uiterlijk, seksuele taboes en beroepskeuze moeten los staan van het geslacht van een


WERKEN IS PLEZANT ALS JE JE GENOEG KAN ONTPLOOIEN

Als mensen het grootste deel van hun tijd aan hun job besteden, is er méér nodig dan alleen maar een loon om hen tevreden te stellen.

Voldoening halen uit het werk is voor heel wat mensen veel belangrijker geworden dan geld verdienen. Dat valt nog het meeste op bij de ‘mil-lennials’, die veel vlugger en vaker van job veranderen dan vorige generaties. Verschil-lende onderzoeken hebben uitgewezen welke factoren bepalend zijn om voldoening te kunnen halen uit je werk.Je leest en ziet het overal: mensen streven – vandaag nog meer uitgesproken dan vroeger – naar geluk. Of het nu gaat om hun relatie, de opvoeding van hun kind of het werk, geluk is het hoogste goed. Om dit te bereiken wordt wel eens teruggegre-pen naar de ‘zelfdetermina-

tietheorie’. Die luidt als volgt: wanneer er aan drie natuur-lijke basisbehoeften –compe-tentie, autonomie en ver-bondenheid – wordt voldaan, garandeert dit een optimale groei en een grote motivatie en dus ook ‘geluk’. Werknemers vinden het belangrijk dat ze hun talenten

– vaardigheden en competen-ties – kunnen inzetten voor een interessant en uitdagend takenpakket. Het gevoel dat ze hierin nog kunnen door-groeien en zichzelf voort blijven ontwikkelen, is ook een sterke motivator.Het vertrouwen dat ze van leidinggevenden krijgen om dat takenpakket zelfstandig te regelen, speelt ook een grote rol. Ze willen genoeg rustpauzes kunnen inlassen, maar ook een goede balans vinden tussen werk en privé-leven. Om die laatste reden

is zekerheid voor hen ook belangrijk.En hoewel ze autonomie nastreven, hechten ze toch ook veel belang aan verbon-denheid. Zowel met hun leidinggevenden als met hun collega’s en het bedrijf waarvoor ze werken. Een goe-de sfeer op het werk, steun van collega’s en waardering van leidinggevenden zijn toch voor velen factoren die erg bepalend lijken voor de arbeidsvreugde.

AUDREY ROTTIER

Geld verdienen alleen volstaat niet voor vele jongeren

© I

LL

US

TR

AT

IE S

TU

DIO

VA

N G

EE

M


Wat denkt de jongere in de straat?

Jessica (31), een kleuterjuf:“Ik vind het belangrijk dat mijn baas en de mensen in mijn om-geving mij het gevoel geven dat ik goed ben in mijn job en dat ze mij appreciëren. Ook de mogelijkheid om dingen zelf te mogen beslissen vind ik leuk.”

PRIORITEIT

IS ZINVOL WERK

Maar topprioriteit voor jonge werknemers blijkt toch het gevoel dat ze zinvol werk doen, werk waarop ze trots kun-nen zijn. Voor hen is het dus van groot belang dat ze voor een bedrijf kunnen werken met een goede reputatie op economisch, sociaal en ruimer maatschappelijk vlak. ‘Groene bedrijven’ scoren hierdoor ook beter bij jonge werkzoeken-den. Deze generatie vindt het belangrijk te kunnen bijdragen aan een hoger goed. Daarom is het absoluut noodzakelijk dat een werkgever ook duidelijk maakt aan zijn werknemers

waar het bedrijf voor staat en waar het naartoe wil. Het wordt nog beter wanneer werknemers ook effectief inspraak krijgen in de strategie

die het bedrijf wil toepassen om zijn doelstellingen te rea-liseren. Wanneer werknemers aanvoelen dat hun waarden en normen niet overeenstemmen met die van het bedrijf waar-voor ze werken, krijgen ze het gevoel dat ze zichzelf bedrie-gen en zal dit innerlijke onrust veroorzaken. Andere factoren die tot innerlijke onrust en dus een verminderd gevoel van voldoening kunnen leiden zijn de lange pendeltijd en de niet zo aangename werkplek zelf, maar die wegen veel minder door.

Hoe vaak hoor je niet dat ‘gelukkige werknemers ook productieve werknemers zijn’? Uit verschillende onderzoeken blijkt nu toch dat het eerder

andersom is. Werknemers die de ruimte krijgen om goed werk te doen en trots kunnen zijn op hun werk zijn gelukkige werknemers, en dus niet an-dersom. Misschien moeten we voortaan toch eerder van dat uitgangspunt vertrekken.Maar uit alle gedane on-derzoeken kunnen we ook besluiten dat werken gewoon plezant is als het jou in staat stelt om jezelf te ontplooien en niet alleen een manier is om aan geld te geraken. Maar dat betekent ook – en laat dit een tip zijn – dat niet alleen je werkgever of je collega’s

hiervoor verantwoordelijk zijn, maar in grote mate ook jijzelf. Jij moet voor jezelf uitmaken wat jij belangrijk vindt en welke waarden en normen voor jou de moeite zijn om na te streven. Daarna kan je nog altijd nadenken over het loon dat je wil verdienen.

Geld verdienen alleen volstaat niet voor vele jongeren

“Zinvol werk doen en trots kunnen zijn op je job, dat is

heel belangrijk”ZIN OM EEN LEUKE ZELFTEST TE DOEN? DIE VIND JE HIER: HTTPS://TINYURL.COM/WERKPLEZIER


Anneleen (34), een opvoedster:“Ik hecht veel belang aan goede collega’s, flexibiliteit van mijn werkgever en vooruit-gang in mijn werk. Het is tof om te zien dat je een goed traject aflegt. Daarom is eerlijke feedback voor mij ook belangrijk, net zoals een duidelijk beleid.”

Tim (29), een communicatie-verantwoordelijke:“Een job waarin ik m’n persoonlijkheid kan leggen en mezelf kan ontwikkelen, is voor mij heel waardevol. Maar als die job er ook nog voor zorgt dat ik de ruimte krijg om buiten de werkuren mijn ding te kunnen doen, geeft mij dat heel veel voldoening.”

Sofie (33), een verantwoordelijke logistiek en aankoop:“Voor mij zijn erken-ning, fijne collega’s en flexibiliteit belangrijk. Maar evenzeer een goede begeleiding en transparantie over beslissingen en struc-turen in het bedrijf. En als het kan is het altijd fijn om ook te worden betrokken bij bepaalde beslissingen.”

Alles wat je wil weten over jouw

BEREID JE GOED VOOR ALS JE ONDERHANDELT

Eindelijk afgestudeerd. Geen ‘papers’ meer om af te werken of dikke cursussen om achter je kiezen te duwen. Je bent op zoek naar je eerste job. Of misschien heb je ondertussen je eerste arbeidscontract al ondertekend. Welk loon mag je verwachten?

En hoe zit het met extralegale voordelen zoals een bedrijfswagen, een laptop, een gsm? Wat moet jij weten over je loon? En waarmee moet je rekening houden? We

zetten het graag voor jou op een rij.

WAT IS LOON?

Loon is wat je als werknemer krijgt in ruil voor het werk dat je levert. Het kan gaan om de puur financiële elementen: het uurloon, het week- of maandloon, aangevuld met je vakantiegeld, 13de of 14de maand of misschien zelfs een bonus aan het einde van het jaar. Je loon kan vast zijn of veranderlijk. In het laatste geval verdien je dan geld in func-tie van de geleverde resultaten of prestaties.In je loonpakket kunnen ook niet-financiële componenten zitten. Bijvoorbeeld extralegale voordelen zoals een bedrijfswagen, een laptop of gsm, een groepsverzekering of hospitalisatieverzekering, kortingen bij de aankoop van producten of diensten, de mogelijkheid om ge-bruik te maken van kinderopvang, strijkdiensten, een fitnesszaal.Vraag bij je sollicitatie welke loon- elementen deel uitmaken van het totale loonpakket dat de werkgever geeft.

WAT IS HET VERSCHIL

TUSSEN BRUTO- EN

NETTOLOON?

Het brutoloon is het loon dat in het arbeidscontract wordt overeenge-komen tussen de werkgever en de werknemer. Op het brutoloon wordt geld afgehouden voor de sociale ze-kerheid. Door deze sociale bijdragen te betalen helpen we met zijn allen

om vervangingsuitkeringen en aan-vullende uitkeringen te financieren. Een vervangingsuitkering krijg je bijvoorbeeld als je je werk verliest, ziek wordt of met pensioen gaat. Bij aanvullende uitkeringen kan je den-ken aan centen om medische ver-zorging en geneesmiddelen terug te betalen en aan kinderbijslagen.Als werknemer betaal je een zo-genaamde RSZ-bijdrage van 13,07 procent. Dit bedrag wordt elke maand door de werkgever van het brutoloon afgehouden. De werkge-ver stort deze centen door naar de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid.De werkgever betaalt ook de zoge-naamde werkgeversbijdrage aan de RSZ. Die bijdrage verschilt naarge-lang de grootte van de onderneming en het statuut van de werknemer.Het nettoloon is het bedrag dat je als werknemer krijgt na aftrek van de 13,07 procent werknemersbijdra-ge en van de bedrijfsvoorheffing op het brutoloon. De bedrijfsvoorhef-fing is de belasting die elke maand wordt afgehouden van je loon. Ze wordt berekend op het belastbare brutoloon; dat is het brutoloon vermeld in je arbeidscontract min de sociale bijdragen. De bedrijfs-voorheffing moet je zien als een voorafbetaling voor je belastingen.Het nettoloon is dus wat je over-houdt als je het brutoloon vermin-dert met de werknemersbijdrage voor de RSZ en met de bedrijfsvoor-heffing. Dit nettoloon is het bedrag dat je als bediende aan het einde

DIANE PARDON

© F

OT

O B

EL

GA

IMA

GE


van de maand krijgt als eff ectief loon.

BESTAAT ER ZOIETS ALS

EEN GEGARANDEERD

MINIMUMLOON?

De minimumlonen worden in België niet bepaald door de wet. Ze worden afgesproken in collectieve arbeidsovereen-komsten of cao’s, die tot stand komen in paritaire comités. In een paritair comité overleggen en onderhandelen vakbonden en werkgevers met elkaar. Een paritair comité is bevoegd voor een sector of subsector zoals de voedingsindustrie, de sociocul-turele sector, de banken.Je loon kan in elk geval niet lager zijn dan het gewaarborgd minimum maandinkomen

(GGMMI) van de Nationale Arbeidsraad. Dit GGMMI is niet hetzelfde als een minimum maandloon. In het GGMMI zit-ten immers ook bepaalde som-men die in de loop van het jaar worden uitbetaald. Zo worden bijvoorbeeld een eindejaarspre-mie of dertiende maand mee in aanmerking genomen om na te gaan of het GGMMI wordt gerespecteerd.Het GGMMI voor werknemers van 18 jaar met minder dan 6 maanden anciënniteit bedraagt 1.562,59 euro (bruto). Voor werknemers die al minstens 12 maanden anciënniteit hebben in de onderneming én minstens 20 jaar oud zijn bedraagt het GMMI 1.622,48 euro (bruto).Wil je weten wat jouw werkge-ver minimaal moet betalen?

Dan moet je nagaan welke minimumlonen van toepassing zijn in je sector. En die worden bepaald door het paritair comi-té. Je vindt de minimumlonen op www.minimumlonen.be. Vraag zo nodig bij je sollicita-tie ook na onder welk paritair comité de onderneming valt.

KAN JE ONDERHANDELEN

OVER DE HOOGTE VAN

JE LOON?

Als de werkgever betaalt op basis van een loonbarema heb je weinig of geen ruimte om te onderhandelen. Je kan dan pro-beren om aan te tonen dat je al bepaalde relevante ervaring hebt die moet worden meege-nomen om je instaploon te be-palen (bijvoorbeeld op basis van

de studentenjobs of werkstages die je hebt gedaan of ervaringen bij vorige werkgevers). Maar in zulke systemen liggen de lonen en ook de opslagen meestal vast. Er is weinig of geen ruimte om te negotiëren. Maar je bent wel zeker van het loon dat je zal krijgen!Als de werkgever betaalt op basis van een loonvork of als hij de loonhoogte sterk laat bepalen door de markt, heb je meestal wat meer ruimte om te onderhandelen.

HOE WEET JE OF JE EEN

CORRECT LOON ONTVANGT?

Ga na of de sectoraal over-eengekomen minimumlonen worden gerespecteerd. Je kan de minimumbarema’s per sector raadplegen op www.minimumlonen.be of opvragen bij je vakbond.Vraag na of er in de onderne-ming wordt beloond op basis van een barema of loonvork en de loonafspraken zijn vastge-legd in een ondernemingscao. Informeer bij de personeels-dienst en/of de vakbondsafge-vaardigden in de onderneming of je loon overeenkomt met de loonschalen of loonvorken die op ondernemingsvlak werden vastgelegd en geldig zijn voor de collega’s die dezelfde of een vergelijkbare job doen.Ga ook na of het loon voor jouw job marktconform is. Betalen vergelijkbare bedrijven voor dezelfde job een gelijkaardig loon? Of word je, in vergelijking met de markt, beter of slechter betaald?

Bij de LBC-NVK kunnen we je informeren over de sectorale minima, de loonschalen die van toepassing zijn in de onderne-ming en de marktconformiteit van je loon. Op basis van een aantal parameters berekenen we een startersloon voor jou. Je kan online een formulier invullen op www.lbc-nvk.be of via www.startersloon.be

Diane Pardon is een deskundige op het vlak van alles wat met lonen te maken hee� . Ze gee� antwoord op een aantal prangende vragen. Hier lees je haar volledige artikel, met 11 vragen en antwoorden: https://goo.gl/p9Z5rQ. Een aanrader!

Alles wat je wil weten over jouw


HOE BEPAALT DE WERKGEVER JOUW LOON?

De werkgever kan gewoon de minimumlonen van de sector volgen. Maar in heel veel bedrij-ven wordt een eigen loonbeleid ontwikkeld en wordt een hoger loon betaald. In grote lijnen zijn er 3 types van verloning die worden toegepast:

De werkgever betaalt je loon op basis van het barema dat in de onder-neming van toepassing is:een barema is een loontabel waarin je kan afl ezen hoeveel loon je krijgt op basis van de functie die je uitoefent en op basis van je ervaring of anciën-niteit in de onderneming of sector. Het loon dat je krijgt ligt dan vast. In de loontabel is ook bepaald wanneer je opslag krijgt (bijvoorbeeld elk jaar of om de twee jaar) en hoe groot die opslag zal zijn. Werknemers in een zelfde functie en met een gelijk aan-tal jaren ervaring of anciënni-teit krijgen hetzelfde loon. De periodieke opslag is voor elke werknemer gegarandeerd.

De werknemer hanteert een loonvork:wanneer er met zo’n vork wordt gewerkt, is er een minimum- en maximumloon per functie of functiegroep bepaald. Wie start, begint meestal tegen het mini-mumloon van de vork. Als je relevante ervaring kan aantonen, kan de werkgever je tegen een hoger instaploon laten starten. Hoe je evolueert tussen minimum en maxi-mum van de vork hangt af van je vaardigheden, prestaties en de geleverde resultaten. Wie goed presteert, kan sneller groeien. Wie minder goed presteert, zal trager groeien. Of je een opslag krijgt en hoe groot die zal zijn is afh ankelijk van het beschikbare loonbud-get en de beoordeling door je leidinggevende/werkgever. Opslagen zijn niet gegaran-deerd. Ze moeten letterlijk elk jaar worden verdiend.

De werkgever bepaalt je loon op basis van marktver-gelijking:je werkgever gaat na wat ‘de markt’ betaalt voor een verge-lijkbare functie en ervaring en bepaalt op basis van de markt de hoogte van je loon. De vergelijking gebeurt op basis van salarisenquêtes en markt-vergelijkingen. Naargelang de regio en de sector waarin je gaat werken kan je loon hoger of lager zijn. Maar natuurlijk nooit lager dan het sectoraal bepaalde minimumloon. De werkgever beslist zelf waar hij zich wil positioneren in die markt. Soms zal hij niet meer maar ook niet minder willen betalen dan de concurrentie. Soms zal hij eerder lage lonen willen bieden omdat er een groot aanbod aan arbeids-krachten is voor een bepaalde job. En soms zal hij hogere lonen willen geven, bijvoor-beeld om de beste kandidaten te kunnen strikken. Ook in dit systeem zijn opslagen niet gegarandeerd.

Jonathan Lambregs (30) heeft al fl ink wat diploma’s op zak en is gebeten door het milieu- en klimaatthema. Hij wil zijn idealisme graag omzetten in engagement voor de strijd tegen de klimaatopwarming. Na een aantal jaar bij de organisatie Bond Beter Leefmilieu trok hij naar Rwanda en Oeganda om daar in de sector van de hernieuwbare energie te werken. Een gesprek over avontuurlijk reizen door de States, idealen, het klimaat en de vergroening van onze economie.

In de zomer van 2017 ben je, sa-men met twee van je vrienden, enkele maanden gaan rondrei-zen. Met de � ets trokken jullie van San Francisco naar New York, als voorbereiding op een triatlon. Wat heb je allemaal meegemaakt en welke indruk-ken heb je ginder opgedaan?jonathan lambregs: “Ik wilde in Amerika het avontuur opzoeken en iets sportiefs doen. Het leek me geweldig interessant om allerlei mensen te leren kennen in dat land, zeker nu Donald Trump daar president is. Met de fi ets reizen biedt het grote voordeel dat je met veel gewone mensen in contact kan komen. In sommi-ge Amerikaanse dorpen waar we passeerden hadden ze nog nooit fi etsers gezien. De Ame-rikanen hebben toch een heel andere kijk op de maatschappij dan wij: zij geloven sterk dat je het allemaal zelf kan waar-maken, terwijl ik bijvoorbeeld van oordeel ben dat er ook een overheid nodig is om een aantal mensen te steunen en vooruit te helpen. Ik snap hun kijk ook wel, met hun geschiedenis van cowboys en geweld. Wie zijn buurman neerknalde, kreeg er een fl inke lap grond bij, bij wijze van spreken dan.”“Op zeker ogenblik kwamen we daar een fervente Trumpfan tegen. Die man was opgegroeid in een arm gezin en ging er prat op dat hij nu zonder steun van wie dan ook zijn kinderen naar de universiteit kon sturen. ‘Ik

hoef geen geld van de overheid’, vertelde die ons fi er.”“Wat ik nu ook goed besef is dat we in België een erg goed onderwijs hebben. Ik kreeg het gevoel dat Amerikanen minder parate kennis hebben en een minder kritische geest dan wij. Soms zijn ze nogal kortzichtig. Ze hebben nu een president die zeer sterk handelt op basis van intuïtie en gevoelens. Trump belooft jobs door mijnen te heropenen maar hij zou veel meer kunnen verwezenlijken door investeringen in nieuwe economische sectoren aan te moedigen.”“Op het vlak van natuur zijn de States een schitterend land. Uitgestrekt, prachtige uitzich-ten. Als toerist krijg je niet ge-noeg van de Red Rocks in Utah of van de Rocky Mountains. Na de Rocky Mountains trokken we door zes of zeven staten waar ze niets anders dan maïs en soja teelden: ongeloofl ijk!”“In vergelijking met de meestal gematigde Belgen is Amerika een land van extremen. Je hebt er heel progressieve stadjes en heel conservatieve boeren-dorpen. Of heel zwaarlijvige mensen en super afgetrainde sporters.”“Mààr let op: Amerikanen zijn ook heel vriendelijk. Ze zijn erg gastvrij, en je mag overal loge-ren. Het gebeurde zelfs een keer dat een vrouw me absoluut 20 dollar wilde geven omdat ze aan God had beloofd dat ze die dag een goede daad zou stellen.”

BOND BETER LEEFMILIEU

In 2012 ben je aan de slag ge-gaan bij de Bond Beter Leefmili-eu. Vanwaar die keuze?jonathan: “De liefde voor het milieu heb ik met de paplepel meegekregen. Mijn ouders waren altijd al sterk begaan met de samenleving, politieke kwesties, het milieu. Ze lieten een zonneboiler plaatsen toen dat nog veel minder in de mode was. Aan de universiteit raakte ik zodanig geïnteresseerd dat ik ging dromen van een job waarin ik kon lobbyen, overtuigen en opkomen voor serieus mili-eubeleid. Werken bij de Bond Beter Leefmilieu was dan ook ideaal: zo kon ik lobbyist zijn voor het klimaat, overleggen met het middenveld, praten met politici, zelf studiewerk doen.”“Maar dan kreeg ik zelf tegen-slag en werd ik geconfronteerd met teelbalkanker. Een kans om stage te lopen bij het direc-toraat-generaal Klimaat (EU) moest ik afzeggen: ik zat onder de chemotherapie. Die periode was voor mij een moment om alles op een rij te zetten en te evalueren: wat maakte mij nu echt gelukkig? Ik stelde vast dat ik mezelf wat aan het verliezen was in het hele politieke proces rond milieu en klimaat en dat mijn werk daarrond veel ener-gie van me eiste. Ik miste vaak directe feedback. Misschien kom ik meer tot mijn recht in het bedrijfsleven, bedacht

ik. Vanuit die optiek deed ik een master Bedrijfskunde. Ik kwam in contact met het Prins Albertfonds, dat jongeren de kans geeft om met een beurs voor een Belgisch bedrijf in het buitenland te werken. Ik stelde me kandidaat voor zo’n beurs en werd uitgekozen, samen met 19 anderen.”

WERKEN IN AFRIKA

Sinds oktober zit je in Oeganda en Rwanda om er voor de start-up Tiger Power zonnepanelen te installeren en energieprojecten op te starten. Met die beurs van het Prins Albert Fonds. Vertel daar ’s wat meer over?jonathan: “Ik werk vanuit Kampala. Het jonge bedrijf Tiger Power combineert zon-nepanelen met een batterijsys-teem. Met dat hele systeem kan je de dieselgeneratoren vervangen die nodig zijn om telecompalen van stroom te voorzien. Zulke systemen wil-len we in Rwanda en Oeganda installeren, niet alleen om telecompalen te voeden maar ook om dorpen en bedrijven stroom te geven. Beide landen willen tegen 2020 de stroom-voorziening gevoelig uitbreiden. Het systeem van Tiger Power

JONATHAN LAMBREGS REALISEERT ENERGIEPROJECTEN IN AFRIKA

DENIS BOUWEN

was in het hele politieke proces rond milieu en klimaat en dat mijn werk daarrond veel ener-gie van me eiste. Ik miste vaak directe feedback. Misschien kom ik meer tot mijn recht in het bedrijfsleven, bedacht

up Tiger Power zonnepanelen te installeren en energieprojecten op te starten. Met die beurs van het Prins Albert Fonds. Vertel daar ’s wat meer over?

“Ik werk vanuit Kampala. Het jonge bedrijf Tiger Power combineert zon-nepanelen met een batterijsys-teem. Met dat hele systeem kan je de dieselgeneratoren vervangen die nodig zijn om telecompalen van stroom te voorzien. Zulke systemen wil-len we in Rwanda en Oeganda installeren, niet alleen om telecompalen te voeden maar ook om dorpen en bedrijven stroom te geven. Beide landen willen tegen 2020 de stroom-voorziening gevoelig uitbreiden. Het systeem van Tiger Power

“Ik heb de liefde voor het milieu met de paplepel meegekregen”


Jonathan (links op de foto), op reis met zijn vrienden in de States.

is erg interessant voor afgele-gen plaatsen en gebieden. Wij willen onze systemen installe-ren met de steun van private investeerders en de Belgische overheid. Zodra we in Rwanda en Oeganda goed draaien is uit-breiden naar andere Afrikaanse landen niet uitgesloten.”

Al langer dan vandaag wordt er gesproken over ‘een vergroening van onze economie’, het streven naar meer duurzaamheid, de wenselijkheid om economie en ecologie meer op elkaar af te stemmen. Hoe denk jij daar-over?jonathan: “De opwarming van het klimaat is een enor-me uitdaging. Maar ze biedt ook veel opportuniteiten en technologische mogelijkheden. In heel veel sectoren zoeken ze nu naar oplossingen om minder CO2 te produceren. Dat geeft grote kansen voor onze economie. Jonge ondernemers kunnen daarop inspelen, en die projecten zullen ook heel wat mensen werk geven.“Veel bedrijven trachten zich vast te klampen aan hun busi-nessmodel maar op termijn zullen de olie- en steenkool-bedrijven toch moeten plaats-maken voor producenten van

hernieuwbare energie. Die hele omslag betekent dat er duidelijke keuzes te maken zijn. We moeten veel meer op lange termijn denken en de over-heid moet ook haar rol willen spelen.”“Kijk naar wat er in Californië is gebeurd. Daar wilde de over-heid het elektrische wagen-park gevoelig vergroten. Een constructeur als Tesla speelde daarop in door alleen maar elektrische auto’s te bouwen. Dat illustreert welke impulsen de overheid kan geven.”

ECOLOGISCHE VOETAFDRUK

Wat doe je zelf om je ecologi-sche voetafdruk te verkleinen? jonathan: “Ik doe mijn best maar ik wil ook niet hypocriet zijn: ik eet wel degelijk vlees, en ik neem ook het vliegtuig. Je kan niet van elk individu verlangen dat hij bezig is met élke maatschappelijke of ecologische kwestie. Vandaar dat de overheid de maatschap-pij in een bepaalde richting moet duwen. Als de overheid een CO2-taks zou invoeren en brandstof voor vliegtuigen eerlijk zou belasten, zou het goedkoper zijn om met de trein naar Berlijn te gaan dan met

het vliegtuig. Zo zorg je ervoor dat mensen vanzelf de meer duurzame beslissing nemen. Mensen blijven uiteindelijk wezens die hun beslissingen baseren op rationele en emoti-onele overwegingen. Mijn eigen ecologische voetafdruk is zeker nog te groot, ook al heb ik geen auto.”

Er wordt veel verkondigd over de mogelijke transitie naar een ander soort economie, maar merken we daar wel genoeg van? jonathan: “België neemt in dit soort zaken vaak een afwachtende houding aan. Ik geloof in een economie die hernieuwbaar en circulair is. In een kringloopmodel kan je tal van producten en grondstoff en recycleren en hergebruiken. Nog altijd worden er veel te veel grondstoff en weggesme-ten nadat ze zijn gebruikt.”

WEG MET KERNENERGIE

De uitstap uit de kernenergie wordt hier ook al lang beloofd door de politiek. Maar zal het er echt van komen? Zweden en Duitsland lijken al véél verder te staan. En de Zwitsers stemden vorig jaar voor een plan van hun regering om kernenergie te vervangen door energie uit alternatieve energiebronnen. Waarom kan daar wel wat bij ons niet - of niet genoeg - lukt?jonathan: “We zouden in België zeer duidelijk moeten zeggen dat we af willen van de kernenergie, ook al wil een werkgeversorganisatie als het VBO daar niet van weten. De paarsgroene regeringen wilden gedaan maken met de kernenergie maar nadien verwaterden de goede bedoe-lingen. Net door kernenergie af te zweren zeg je duidelijk tegen ‘de markt’ dat de weg open ligt voor hernieuwbare energie. In Duitsland hebben ze een dui-delijke keuze gemaakt, ook al was dat moeilijk. Daar moet de kernenergie verdwijnen. Bij ons is er nog te weinig een cultuur van vooruitdenken en te weinig openheid voor nieuwe ideeën. Dat kan anders.”“Na de kernramp in Fukushima

kreeg de Duitse bondskanselier Angela Merkel een uitgelezen kans om haar land warm te maken voor een Energiewende. Politici zijn lang niet altijd zo vernieuwingsgezind en denken ook aan de stemmen die ze moeten halen. Wanneer een publieke opinie in beweging komt, zijn ze al sneller geneigd om mee te bewegen en soms gedurfde voorstellen te verde-digen.”

Je job bij de Bond Beter Leefmi-lieu en je nieuwe baan in Afrika, dat waren natuurlijk bewuste keuzes?jonathan: “Ik wil graag mijn ideaal vasthouden en meewer-ken aan oplossingen voor het klimaatprobeem. Met Tiger Power zal dat zeker lukken in Afrika. Ik hou wel van uitdagin-gen. Mijn werk daar zal zeker één jaar duren. Daarna zien we wel wat er gebeurt. Het wordt een hele opgave om de bureau-cratie in een land als Rwanda te doorworstelen, vergunningen te regelen, lokale partners te vinden, de cultuur en de taal te leren kennen. En ik moet ook investeerders aanspreken. In Afrika draait alles zeker niet puur om effi ciëntie of bedrijfs-denken. Veel is er gebaseerd op goede persoonlijke contacten.”

De milieubeweging en ecologi-sche partijen zeggen meer dan eens dat er veel banen te creëren zijn door onze economie te vergroenen. Ben je het eens met die stelling? jonathan: “Jazeker. Al onze huizen en gebouwen moeten op termijn energieneutraal wor-den. En we bouwen hier steeds meer windturbines en zon-nepaneelinstallaties. Om dat allemaal te realiseren zijn niet alleen hooggeschoolde mensen nodig maar ook veel werkende handen. Ik denk dat de ver-groening van onze economie zeker een groot jobpotentieel inhoudt. Dat wordt trouwens bevestigd door ernstige rappor-ten van internationale instellin-gen en denktanks.”

is erg interessant voor afgele-gen plaatsen en gebieden. Wij willen onze systemen installe-ren met de steun van private investeerders en de Belgische overheid. Zodra we in Rwanda en Oeganda goed draaien is uit-breiden naar andere Afrikaanse landen niet uitgesloten.”

Al langer dan vandaag wordt er gesproken over ‘een vergroening van onze economie’, het streven naar meer duurzaamheid, de wenselijkheid om economie en ecologie meer op elkaar af te stemmen. Hoe denk jij daar-over?jonathan: “De opwarming van het klimaat is een enor-me uitdaging. Maar ze biedt ook veel opportuniteiten en technologische mogelijkheden. In heel veel sectoren zoeken ze nu naar oplossingen om minder COgeeft grote kansen voor onze economie. Jonge ondernemers

hernieuwbare energie. Die hele omslag betekent dat er duidelijke keuzes te maken zijn. We moeten veel meer op lange termijn denken en de over-heid moet ook haar rol willen spelen.”“Kijk naar wat er in Californië is gebeurd. Daar wilde de over-heid het elektrische wagen-park gevoelig vergroten. Een constructeur als Tesla speelde daarop in door alleen maar elektrische auto’s te bouwen.

het vliegtuig. Zo zorg je ervoor dat mensen vanzelf de meer duurzame beslissing nemen. Mensen blijven uiteindelijk wezens die hun beslissingen baseren op rationele en emoti-onele overwegingen. Mijn eigen ecologische voetafdruk is zeker nog te groot, ook al heb ik geen auto.”

Er wordt veel verkondigd over de mogelijke transitie naar een ander soort economie, maar merken we daar wel genoeg van? jonathan: “België neemt in dit soort zaken vaak een afwachtende houding aan. Ik geloof in een economie die hernieuwbaar en circulair is. In een kringloopmodel kan je tal van producten en grondstoff en recycleren en hergebruiken. Nog altijd worden er veel te veel grondstoff en weggesme-ten nadat ze zijn gebruikt.”

kreeg de Duitse bondskanselier Angela Merkel een uitgelezen kans om haar land warm te maken voor een EnergiewendePolitici zijn lang niet altijd zo vernieuwingsgezind en denken ook aan de stemmen die ze moeten halen. Wanneer een publieke opinie in beweging komt, zijn ze al sneller geneigd om mee te bewegen en soms gedurfde voorstellen te verde-digen.”


Jonathan (links op de foto), op reis met zijn vrienden in de States.

Als ondernemer kies je voor de vrijheid om zelf iets op te bouwen.

Maar er zijn ook risico’s. Heel wat ondernemingen houden het spijtig genoeg maar enkele jaren vol, zo leren de statistie-ken. Een eigen zaak opzetten is niet gemakkelijk. Dikwijls worden de obstakels slecht in-geschat en is de start te weinig voorbereid.Een freelancer richt ook een eigen zaak op. Hij vertrekt wel eerder van het eigen kunnen. Een freelancer wil zijn kennis of expertise aanbieden aan onder-nemingen om specifi eke, vaak kortlopende, opdrachten uit te voeren. Hij is ook zelfstandige, maar verkoopt in essentie voor-al het eigen werk. Hij is minder afh ankelijk van één werkgever,

maar neemt er wel een fl inke dosis onzekerheid bij.Als werknemer kies je voor een sector of organisatie die je goed ziet zitten. Je hebt een vast inkomen, maar absolute zekerheden zijn er natuurlijk nooit. Jobs kunnen tijdelijk zijn en veranderen of verdwijnen. Het inkomen dat aan een job vasthangt, kan dus ook onzeker zijn. Werknemers maken vaak, maar niet altijd, langer deel uit van een organisatie. Ze kunnen de kans krijgen om door te groeien of meer verantwoorde-lijkheid op te nemen.

SOCIALE ZEKERHEID

Zowel werknemers als zelfstan-digen betalen sociale bijdragen. Die dienen om de sociale zeker-

heid – lees: je sociale bescher-ming – te fi nancieren. Voor heel wat moeilijke situaties waar je in je werkende leven mee wordt geconfronteerd, springt de sociale zekerheid in om de pijn te verzachten. Ieder van ons heeft die sociale zekerheid nodig: als je ziek wordt, je job verliest, tijd nodig hebt voor de kinderen of een ziek familielid of wanneer je aan het einde van de loopbaan met pensioen gaat. In al die gevallen kan de sociale zekerheid je verlies aan inkomen compenseren.Hoe die sociale zekerheid is, hangt af van het statuut waarvoor je kiest. Niet iedereen betaalt hetzelfde en dus krijgt niet iedereen hetzelfde terug. Over het algemeen is het zo dat werknemers meer betalen,

maar er ook meer voor terug krijgen.Een werknemer oefent zijn beroep uit door een arbeidscon-tract te tekenen en zich zo te verbinden aan een werkgever. De werknemer en zijn werk-gever betalen sociale zeker-heidsbijdragen op het loon. Die bijdragen van alle werknemers worden solidair samengelegd om elkaar te verzekeren voor de risico’s waar we vroeg op laat allemaal tegenaan lopen.Zelfstandigen hebben een eigen sociaal statuut en zijn onderworpen aan een eigen sociale zekerheid. In de loop van elk kwartaal ontvangt een zelfstandige een bericht met de sociale bijdragen die hij moet betalen. Als zelfstandige is hij ook verplicht om zich bij een


Wil je starten met een eigen bedrijfje? Ben je heel dynamisch en voel je de drang om zelf iets uit bouwen? Of ben je nog op zoek naar werk en verlang je naar een uitdaging in een organisatie of bij een groot privébedrijf? Geloof je in het project van je werkgever en wil je jouw capaciteiten ontwikkelen en verant-woordelijkheid opnemen, binnen een team? Afhankelijk van wat je zelf wil, kan het allebei een goede keus zijn. Elk van de twee opties heeft pro’s en contra’s.

TIJS HOSTYN


Wil je starten met een eigen bedrijfje? Ben je heel dynamisch en voel je de drang om zelf iets uit bouwen? Of ben je nog op zoek naar werk en verlang je naar een uitdaging in een organisatie of bij een groot privébedrijf? Geloof je in het project van je werkgever en wil je jouw capaciteiten ontwikkelen en verant-woordelijkheid opnemen, binnen een team? Afhankelijk van wat je zelf wil, kan het allebei een goede keus zijn. Elk van de twee opties heeft pro’s en contra’s.

TIJS HOSTYN


sociaal verzekeringsfonds naar keuze aan te sluiten.

ZIEKTE

Het sociaal statuut voor zelf-standigen voorziet een ziek-te-en invaliditeitsverzekering die bepaalde geneeskundige zorgen en de arbeidsonge-schiktheid dekt. De verzekering

voor geneeskundige verzorging garandeert een terugbetaling van bepaalde medische kosten die de ‘grote risico’s’ worden ge-noemd. Denk bijvoorbeeld aan ziektes zoals mentale proble-men, tuberculose, kinderver-lamming; ziekenhuisopnames en belangrijke heelkundige ingrepen; een aantal algemene zorgen gegeven door specia-listen; bevallingen en beroeps-revalidatie (een systeem dat mensen met een handicap helpt om een passende job te vinden of te houden en moet bijdragen tot hun integratie in de samenleving, nvdr).Een zelfstandige is alleen ge-dekt tegen ‘kleine risico’s’ als hij zelf extra verzekeringen afsluit. Zo bieden sommige zieken-fondsen de zelfstandigen ook de mogelijkheid om een extra verzekering ‘verlies van inkom-sten bij arbeidsongeschiktheid’ af te sluiten.Een werknemer is breder be-schermd bij ziekte. Hij behoudt zijn loon in de eerste maand van ziekte. Ook na de eerste maand ziekte blijft het zieken-

fonds het verlies aan inkomen fi nancieel compenseren. Bij een arbeidsongeval of beroeps-ziekte is een werknemer goed beschermd. Hij kan dan een tussenkomst krijgen van de ar-beidsongevallenverzekering of het fonds voor beroepsziekten.Bij een zelfstandige is het ziekterisico over het algemeen veel minder gedekt dan bij een

werknemer. Een zelfstandige heeft wel de mogelijkheid zich bijkomend te verzekeren, maar daar hangt uiteraard ook een prijskaartje aan.

FINANCIEEL RISICO

Een zelfstandige draagt zelf alle fi nanciële risico’s. Er is een economisch risico: zal er ‘op de markt’ genoeg vraag zijn naar zijn diensten, producten, pres-taties? En er is ook een prak-tisch risico: zullen bijvoorbeeld al zijn facturen worden betaald? Soms hoopt het helemaal mis en gaat de onderneming failliet waarvoor de zelfstandige werkt. Als een bedrijf failliet gaat of sluit, geniet een zelfstandige geen enkele voorrang. De kans om als freelancer iets te recu-pereren uit een faillissement is in de praktijk vaak klein. Gaat de zelfstandige zelf failliet? Dan kan mogelijk de faillissements-verzekering worden aangespro-ken; die bezorgt de gefailleerde zelfstandige maximaal twaalf maanden lang een faillisse-mentsvergoeding .De werknemer draagt niet zelf het risico van de economische activiteit. Het ondernemingsri-sico ligt namelijk bij de onder-neming die zijn werkgever is. Bij een sluiting of faillissement krijgt een werknemer prioriteit voor andere betalingen. Als er te weinig middelen in de onder-neming overblijven om iets uit te betalen, kan hij aanspraak maken op een tussenkomst van het Fonds Sluiting Onderne-mingen.Zowel een werknemer als een zelfstandige zullen soms niet werken, wat een eff ect kan hebben op het inkomen. Een zelfstandige heeft geen betaald verlof. Hij heeft ook geen recht op werkloosheidsuitkeringen. Wie in loondienst is, heeft recht op betaald verlof. Als hij aan de voorwaarden voldoet, kan hij

ook terugvallen op een werk-loosheidsuitkering.

AANSPRAKELIJKHEID

Een freelancer of onderneming kan in vele opzichten aanspra-kelijk worden gesteld, bijvoor-beeld wanneer de opdracht slecht is uitgevoerd (beroeps-aansprakelijkheid) of wanneer er bij de uitoefening van de opdracht schade wordt veroor-zaakt (burgerlijke aansprake-lijkheid). Die aansprakelijkheid kan ook een punt zijn in het contract tussen de freelancer en de opdrachtgever.De aansprakelijkheid van werk-nemers is wettelijk geregeld. In principe is de werkgever aan-sprakelijk wanneer de werkne-mer, in dienst van de werkgever, schade veroorzaakt. Alleen bij opzettelijke fouten of bij zwaar wangedrag zal de aansprakelijk-heid van de werknemer kunnen worden ingeroepen.

KOSTEN EN BELASTINGEN

De zelfstandige moet zelf de gemaakte kosten dragen. Hij zorgt ook zelf voor de vooraf-betaling van zijn belastingen. In ruil daarvoor mag hij wel zijn beroepskosten – auto, kantoor, computer, betaalde sociale bij-dragen enzovoort – aft rekken. Een zelfstandige betaalt sociale bijdragen en belastingen op zijn belastbaar netto-inkomen, dus op wat hij heeft verdiend min zijn kosten.Bij werknemers draagt vooral de werkgever de kosten en lasten. De werkgever zorgt ook voor de voorafstorting van belastingen. Een werknemer kan dan ook in veel mindere mate kosten inbrengen. De meeste werknemers trekken hun kosten forfaitair af, wat veel minder ruim is dan wat voor een zelfstandige meestal mogelijk is.


Elke optieheeft pro’sen contra’s

KIES JE VOOR EEN JOB IN LOONDIENSTOF WORD JE ZELFSTANDIGE?

“Als werknemer kies je voor een sector of organisatie die je goed

ziet zitten. Je hebt een vast inkomen, maar absolute zekerheden zijn er

natuurlijk nooit.

© F

OT

O B

EL

GA

IMA

GE


Wie werken en studeren wil combineren, heeft eerst en vooral een goed plan nodig. Een student die wat wil bij-verdienen en een werknemer die wil bijstuderen, zullen daarbij voor een andere aanpak kiezen.

Bepaal vooraf wat je doelstel-lingen zijn. En zoek

daarbij naar oplossingen

op maat. Kies je voor voltijds dagonderwijs of is een fl exibel leertraject meer iets voor jou? Kies je er voor om de lessen bij te wonen, of ga je voor zelfstudie aan bijvoorbeeld een Open Universiteit? Studenten kunnen in ons land eenvoudig aan de slag via een voordelig studentenstatuut. Zo mag je 475 uren werken per jaar en betaal je lagere bijdra-gen aan de sociale zekerheid. Kies je er daarentegen voor om maximaal rechten op het vlak

van sociale zekerheid en pen-sioen op te bouwen, dan ga je beter onder het gewone werk-nemersstatuut aan de slag. Studenten kunnen een stu-dietoelage van de Vlaamse overheid aanvragen en kunnen indien nodig voor extra onder-steuning bij hun OCMW terecht. Maar ook voor werknemers die job en opleiding willen combi-neren, zijn er heel wat nancië-le ondersteunende maatrege-len. Zo kan je misschien gebruik maken van tijdkrediet of betaald educatief verlof. Kom je in aan-merking voor verlof voor sociale promotie of kan je gebruik ma-ken van een opleidingskrediet of opleidingscheques?We hebben het even gevraagd aan drie jongeren.

WERKEN ÉN STUDEREN?Het kan, met een goed plan!

Pieter24 jaar, gelukkige vrijgezel

• Studeert master handelsweten-schappen. Heeft al een bachelor bedrijfsmanagement op zak.

• Werkt Combineert studenten-jobs bij een feestzaal, Deliveroo en een taxibedrijf voor minderva-liden.

• Financieel Krijgt elk jaar een studietoelage van de Vlaamse overheid en van zijn ouders een maandelijkse bijdrage voor de huur van zijn kot. Verdient zelf gemiddeld 1.200 euro per maand.

• Zijn verhaal Doordat ik studen-tenjobs combineer en soms heel wat uren klop, verdien ik niet slecht. Maar toch ben ik spaar-zaam: tijdens examenperiodes is werken moeilijk en na de exa-mens ga ik graag enkele weken op reis. Alles draait daarom rond planning; tot soms drie verschil-lende (uitzend)opdrachten per dag.

© F

OT

O A

DO

BE

ST

OC

K

FEBRUARI 201818 / Avanti

WERKEN ÉN STUDEREN?Het kan, met een goed plan! PIETER LIAGRE

Pepijn22 jaar, woont samen met sarah

• Studeert Master geschiedenis. Heeft al een bachelor secundair onderwijs op zak.

• Werkt Als kersverse leraar ge-schiedenis en godsdienst op een middelbare school.

• Financieel Ontvangt een net-toloon van 1.630 euro als leraar, maar reist ook graag en wil weldra een eigen appartement kopen. Hij leeft daarom erg zuinig.

• Zijn verhaal Een voltijdse job combineren met een universitaire opleiding, het kan. Maar ik kom nu niet aan hobby’s toe en zie m’n vrienden veel te weinig. Mijn opleiding van 60 studiepunten spreid ik daarom in een fl exibel leertraject over 3 jaar. Mijn groot-ste uitdaging: het verzoenen van mijn werkrooster op school met het lessenrooster van de universi-teit.

Hannelore36 jaar, is getrouwd met dieter, 2 kinderen

• Studeert Bachelor in de wijsbegeer-te aan een Open Universiteit. Startte destijds met een bacheloropleiding beeldende kunsten, maar behaalde geen diploma.

• Werkt Als administratief bediende voor de federale overheidsdienst Sociale Zekerheid.

• Financieel Verdient normaal gezien netto 1.720 euro per maand. Dieter werkt als freelance journalist en heeft een wis-selend inkomen. De kinderen gaan naar een stadscrèche en de kleuterschool. Financieel komen ze net rond.

• Haar verhaal Ik heb er enorm veel spijt van dat ik m’n opleiding heb stopgezet. Ik wil heel graag een diploma halen, maar met twee kinderen is dat niet eenvoudig. Lessen volgen is voor mij zo goed als onmogelijk. Elk jaar neem ik een maand ouderschapsverlof en de helft van m’n gewoon verlof op om me individueel op m’n studie te kunnen concentreren.

FEBRUARI 2018 Avanti! / 19

Ine schiet met scherp, zowel tijdens als na de werk-uren. Met de luchtkarabijn vanop 10 meter voor de sport, en met het wetboek om de belangen van werknemers te verdedigen. Wij trokken naar de Vlaamse Ardennen voor een babbel over haar pas-sies.

Wind, regen en kou. De herfst jaagt me het ACV-secretariaat in Oudenaarde binnen. Ine Verschragen komt de deur opendoen en neemt met de glimlach nog wat papieren van een ACV-lid aan. In haar kantoor valt meteen de bureaubladachtergrond van haar laptop op. Het is een foto van 8 schutters in weinig fl atterende pakken.“Dat was de fi nale van het Belgisch kampioenschap. Ik ben als 8ste geëindigd”, zegt Ine fi er. “Ik had nooit verwacht in de fi nale te staan bij m’n eerste kampioen-schap.” Ine is 30 jaar jong en werkt als klachtenbehandelaar bij de LBC-NVK, de bediendevakbond van het ACV. Ze helpt werkne-mers uit de nood die bijvoor-beeld te weinig worden betaald of een serieus confl ict hebben met hun werkgever. Zowat al haar vrije tijd gaat op aan schie-ten met een luchtkarabijn.

Ine, hoe ben je bij het karabijn-schieten terecht gekomen?ine verschragen:“Dat was op een personeelsdag van onze vakbond in Kortrijk. Op het activi-teitenoverzicht stond skieten mè een gewèr. Ik had het schietwed-strijdje met de collega’s gewonnen en vond het heel tof. In 2015 ben ik naar Brugge verhuisd en daar vond ik een heel actieve club. Nu schiet ik op internationaal niveau. Ik kan op toernooien bijvoorbeeld olympiërs tegenkomen. Binnenkort heb ik te-genstanders uit Brazilië en India.”

Ine schiet met scherp, zowel tijdens als na de werk-uren. Met de luchtkarabijn vanop 10 meter voor de sport, en met het wetboek om de belangen van werknemers te verdedigen. Wij trokken naar de Vlaamse Ardennen voor een babbel over haar pas-

Wind, regen en kou. De herfst jaagt me het ACV-secretariaat in Oudenaarde binnen. Ine Verschragen komt de deur opendoen en neemt met de glimlach nog wat papieren van een ACV-lid aan. In haar kantoor valt meteen de bureaubladachtergrond van haar laptop op. Het is een foto van 8 schutters in weinig fl atterende pakken.“Dat was de fi nale van het Belgisch kampioenschap. Ik ben als 8ste geëindigd”, zegt Ine fi er. “Ik had nooit verwacht in de fi nale te staan bij m’n eerste kampioen-

Ine is 30 jaar jong en werkt als klachtenbehandelaar bij de LBC-NVK, de bediendevakbond van het ACV. Ze helpt werkne-mers uit de nood die bijvoor-beeld te weinig worden betaald of een serieus confl ict hebben met hun werkgever. Zowat al haar vrije tijd gaat op aan schie-ten met een luchtkarabijn.

Ine, hoe ben je bij het karabijn-schieten terecht gekomen?

“Dat was op een personeelsdag van onze vakbond in Kortrijk. Op het activi-

skieten mè . Ik had het schietwed-

strijdje met de collega’s gewonnen en vond het heel tof. In 2015 ben ik naar Brugge verhuisd en daar vond ik een heel actieve club. Nu schiet ik op internationaal niveau. Ik kan op toernooien bijvoorbeeld olympiërs tegenkomen. Binnenkort heb ik te-genstanders uit Brazilië en India.”

DE PASSIES VAN INE:KARABIJNSCHIETENEN ARBEIDSRECHTSport beoefenen op internationaal niveau WOUTER PARMENTIER

20 / Avanti

Wat moet ik me voorstellen bij die sport? ine: “We schieten met de lucht-karabijn vanop 10 meter. Mijn geweer is eigenlijk een heel gesofi sticeerd kermisgeweer. De roos kan ik je laten zien.”Ine haalt een kartonnetje ter grootte van een bierkaartje uit haar rugzak. De eigenlijke roos is maar zo groot als de voet van een bierglas. Door het oog van de roos kan maar net een loodje van een paar millimeter breed.

TECHNIEK

Hoe kan je op zo’n roosje in godsnaam vanop 10 meter raak schieten?ine: “Een deel van het verhaal is techniek. Je moet in een goede houding staan met veel steunpunten. Het geweer moet als het ware op je lichaam rusten. Die houding is goed om te schieten, maar voor de rest onnatuurlijk. Je rug is eigenlijk kromgebogen naar achter, dus op den duur gaat dat ook vermoeien. In een wedstrijd moet je 60 keer schieten in een tijdsspanne van 75 minuten. Er is dan normaal genoeg tijd om het geweer even af te leggen en uit de houding te gaan staan.”“Een ander deel is je mentale weerbaarheid. Het is eigenlijk een heel mentale sport. Schiet je een paar tienen – in het midden van de roos – en denk je bij jezelf dat je sterk bezig bent, dan mag je er bijna zeker van

zijn dat het volgende schot een 8 is. Of als er een

gedachte door je hoofd schiet, leg je best

even je ge-

weer neer om je hoofd leeg te maken. Je moet ook zo weinig mogelijk naar de schutters naast je kijken. Die kunnen je nerveus maken.”

Je draagt ook een pak. Waar-voor dient dat?ine: “Dat pak is gemaakt van harde stof en dient voor de stabiliteit. We dragen ook schoenen met platte zolen en

handschoenen, ook allemaal voor de stabiliteit. Wanneer je vanop 10 meter op zo’n kleine roos schiet moet je heel stil kunnen staan. De minste bewe-ging kan je punten kosten.”“We dragen ook een pet met een extra klepje aan het oog. Dat is om in alle situaties een-zelfde belichting te hebben.”

Is er een onderverdeling tussen heren en dames?ine: “Ja, hoewel de regels recent zijn aangepast. Voordien moest een vrouw tijdens een wedstrijd minder schieten, nu is dat hetzelfde. Gemiddeld genomen schieten dames eigenlijk beter. Ik denk dat een stabielere lichaamsbouw daar iets mee te maken heeft , maar weet het niet zeker.”Naast karabijnschieten heeft Ine een tweede passie: het arbeidsrecht. Dan zit ze bij de

vakbond uiteraard gebeiteld.

BIJ DE VAKBOND

Vertel eens iets over je job. Wat moet je eigenlijk doen?ine: “Ik geef advies en informa-tie aan de leden van het ACV. Ik behandel hun dossiers, dat zijn vaak geschillen met hun werkgever. Dat kan gaan over een onrechtmatig ontslag of over te weinig loon ontvangen. De mensen die over de vloer

komen zijn heel divers. Dat gaat van poetspersoneel tot managers.”

Wat is het strafste dossier dat je al behandeld hebt?ine: “De grappigste vraag die we al kregen was van een lid dat dringend op zoek was naar een Sinterklaas voor de kleinkin-deren. We hebben dat kunnen fi ksen. Een collega speelde even Sinterklaas.”“Door onze tussenkomsten bij werkgevers laten we als groep klachtenbehandelaars bij de LBC-NVK meer dan 7 miljoen euro per jaar terugvloeien naar werknemers. Het grootste dossier dat ik al deed ging over ongeveer 80.000 euro, dat was een ontslagregeling.”

Hoe ben je bij deze job terecht gekomen?ine: “Mijn vader doet hetzelfde werk. Toen ik klein was, vond ik zijn werk heel saai. Maar tijdens

de opleiding sociaal werk kregen we

het vak arbeidsrecht en ik was onmiddellijk verkocht. Ik vind het enorm boeiend. Ik kon m’n stage doen bij de LBC-NVK en van het één kwam het ander.”

BESCHERMING

OP HET WERK

Waarom zouden jongeren lid moeten worden van een vakbond?ine: “De vakbond en solidari-teit zijn hét medicijn tegen de individualistische samenleving. De vakbond biedt ook bescher-ming op het werk. Je hoopt om persoonlijk de vakbond nooit nodig te hebben, maar je bent wel blij als je hem aan je zijde hebt. De vakbond geeft je ook juiste informatie over je rech-ten en plichten. Jongeren lopen op het werk vaker zaken mis, gewoon omdat ze niet weten dat ze er recht op hebben.”“Veel loonvoorwaarden en rechten zijn vastgelegd in collectieve arbeidsovereen-komsten of cao’s. Dat gaat over loon, maaltijdcheques, arbeidstijd enzovoort. Die cao’s zijn afgesloten door vakbon-den. We zouden die afspraken eens uitsluitend voor onze leden moeten maken. Mensen zouden dan heel snel doorheb-ben wat voor een verschil een sterke vakbond maakt wanneer je als lid opslag krijgt, maar je collega die geen lid is niet.”

grootte van een bierkaartje uit haar rugzak. De eigenlijke roos is maar zo groot als de voet van een bierglas. Door het oog van de roos kan maar net een loodje van een paar millimeter breed.

TECHNIEK

Hoe kan je op zo’n roosje in godsnaam vanop 10 meter raak schieten?ine: “Een deel van het verhaal is techniek. Je moet in een goede houding staan met veel steunpunten. Het geweer moet als het ware op je lichaam rusten. Die houding is goed om te schieten, maar voor de rest onnatuurlijk. Je rug is eigenlijk kromgebogen naar achter, dus op den duur gaat dat ook vermoeien. In een wedstrijd moet je 60 keer schieten in een tijdsspanne van 75 minuten. Er is dan normaal genoeg tijd om het geweer even af te leggen en uit de houding te gaan staan.”“Een ander deel is je mentale weerbaarheid. Het is eigenlijk een heel mentale sport. Schiet je een paar tienen – in het midden van de roos – en denk je bij jezelf dat je sterk bezig bent, dan mag je er bijna zeker van

zijn dat het volgende schot een 8 is. Of als er een

gedachte door je hoofd schiet, leg je best

even je ge-

ine: “Dat pak is gemaakt van harde stof en dient voor de stabiliteit. We dragen ook schoenen met platte zolen en

handschoenen, ook allemaal voor de stabiliteit. Wanneer je vanop 10 meter op zo’n kleine roos schiet moet je heel stil kunnen staan. De minste bewe-ging kan je punten kosten.”“We dragen ook een pet met een extra klepje aan het oog. Dat is om in alle situaties een-zelfde belichting te hebben.”

Is er een onderverdeling tussen heren en dames?ine: “Ja, hoewel de regels recent zijn aangepast. Voordien moest een vrouw tijdens een wedstrijd minder schieten, nu is dat hetzelfde. Gemiddeld genomen schieten dames eigenlijk beter. Ik denk dat een stabielere lichaamsbouw daar iets mee te maken heeft , maar weet het niet zeker.”Naast karabijnschieten heeft Ine een tweede passie: het arbeidsrecht. Dan zit ze bij de

vakbond uiteraard gebeiteld.

werkgever. Dat kan gaan over een onrechtmatig ontslag of over te weinig loon ontvangen. De mensen die over de vloer

komen zijn heel divers. Dat gaat van poetspersoneel tot managers.”

Wat is het strafste dossier dat je al behandeld hebt?ine: “De grappigste vraag die we al kregen was van een lid dat dringend op zoek was naar een Sinterklaas voor de kleinkin-deren. We hebben dat kunnen fi ksen. Een collega speelde even Sinterklaas.”“Door onze tussenkomsten bij werkgevers laten we als groep klachtenbehandelaars bij de LBC-NVK meer dan 7 miljoen euro per jaar terugvloeien naar werknemers. Het grootste dossier dat ik al deed ging over ongeveer 80.000 euro, dat was een ontslagregeling.”

Hoe ben je bij deze job terecht gekomen?ine: “Mijn vader doet hetzelfde werk. Toen ik klein was, vond ik zijn werk heel saai. Maar tijdens

de opleiding sociaal werk kregen we

Waarom zouden jongeren lid moeten worden van een vakbond?ine: “De vakbond en solidari-teit zijn hét medicijn tegen de individualistische samenleving. De vakbond biedt ook bescher-ming op het werk. Je hoopt om persoonlijk de vakbond nooit nodig te hebben, maar je bent wel blij als je hem aan je zijde hebt. De vakbond geeft je ook juiste informatie over je rech-ten en plichten. Jongeren lopen op het werk vaker zaken mis, gewoon omdat ze niet weten dat ze er recht op hebben.”“Veel loonvoorwaarden en rechten zijn vastgelegd in collectieve arbeidsovereen-komsten of cao’s. Dat gaat over loon, maaltijdcheques, arbeidstijd enzovoort. Die cao’s zijn afgesloten door vakbon-den. We zouden die afspraken eens uitsluitend voor onze leden moeten maken. Mensen zouden dan heel snel doorheb-ben wat voor een verschil een sterke vakbond maakt wanneer je als lid opslag krijgt, maar je collega die geen lid is niet.”

DE PASSIES VAN INE:KARABIJNSCHIETENEN ARBEIDSRECHTSport beoefenen op internationaal niveau

“We �chieten met de luchtkarabijn vanop 10 meter. Mijn geweer

is eigenlijk een heel gesofisticeerd kermisgeweer.”

Nogal wat scholieren die in het laatste jaar van de middelbare school zitten, worstelen met de vraag of ze al dan niet moeten voort studeren. Een aantal van hen kiest resoluut voor het beroepsleven maar steeds meer jongeren besluiten om een opleiding te volgen aan een hoge-school of universiteit. De evolutie van onze maat-schappij richting kennis- en diensteneconomie is daar uiteraard niet vreemd aan.

Belangrijk bij het maken van een keuze is dat er eigenlijk geen juiste of verkeerde keuze bestaat. Het moet vooral gaan om een keuze die je zelf maakt, niet om een keuze die anderen of de maatschappij je opleggen. Wat zijn je interesses? Wat zijn je vaardigheden of competen-ties? Wat sluit het best aan bij je persoonlijkheid? Welke richting wil je eigenlijk uit met je leven en je loopbaan? Laat je vooral daardoor leiden als je een be-slissing neemt!

We leggen even ons oor te luisteren bij twee jongeren die de keuze moesten maken. Ze maakten verschillende keuzes maar hebben nog geen minuut spijt gehad van hun beslissing.

RECHTENSTUDIES

Mounir (21) besloot na de middelbare school om rech-ten te gaan studeren aan de Universiteit van Antwerpen (UA). “Voor mij is de opleiding ideaal om wat meer bagage op te bouwen, niet alleen door mijn theoretische

kennis uit te breiden, maar ook door bepaalde vaardigheden te ontwikkelen”, legt hij uit. “Voort studeren geeft me trouwens wat extra tijd om een beter zicht te krijgen op wat ik later echt wil gaan doen. In ieder geval ben ik ervan overtuigd dat dit diploma mijn kansen op de arbeidsmarkt aanzien-lijk zal vergro-ten.”

Voor Mou-nir is de universi-teit een

heel stimulerende omgeving waar heel wat mensen met uit-eenlopende achtergronden en met soms botsende meningen en karakters samenkomen. “En ik ga er niet fl auw over doen: uiteraard is het studentenleven een belangrijk onderdeel van

voort studeren, dat is de plaats bij uitstek om nieuwe mensen te leren kennen en vriend-schappen voor het leven op te bouwen.”

POLITIEAGENTE

Sabine (23) schreef zich na de middelbare school meteen in voor de selectieproeven om politieagent te worden. Zij is ondertussen aan de slag bij de lokale politie in Brug-ge. “Eigenlijk heb ik altijd al geweten dat ik politieagente wou worden”, vertelt Sabine. “Het takenpakket is namelijk heel divers en we worden als agent geconfronteerd met de

meest uiteenlopende proble-men en mensen. Ik werk ook graag in teamverband en heb al heel wat kunnen bijleren van de collega’s. Met sommige onder hen spreken we ook af en toe buiten de werkuren af.”

Werken bij de poltie kan soms stresserend zijn. “Maar de job geeft ook telkens weer een goed gevoel omdat ik mijn

steentje kan bijdragen aan de samenleving. Uiteraard

betekent gaan werken ook dat ik een eigen

inkomen heb, op mijn eigen beentjes kan

staan en wat meer plezante dingen

voor mezelf kan inplan-

nen.”

VOORTSTUDEREN

OF NIETMOUNIR EN SABINE

VERTELLEN OVER HUN WEG

Juiste of verkeerde keuzebestaat niet

“Welke �ichting wil je eigenlijk uit met je leven

en je loopbaan? Laat je vooral daardoor leiden!

BRAM VAN GOETHEM

persoonlijkheid? Welke richting wil je eigenlijk uit met je leven en je loopbaan? Laat je vooral daardoor leiden als je een be-


RECHTENSTUDIES

Mounir (21) besloot na de middelbare school om rech-ten te gaan studeren aan de Universiteit van Antwerpen (UA). “Voor mij is de opleiding ideaal om wat meer bagage op te bouwen, niet alleen door mijn theoretische

kennis uit te breiden, maar ook door bepaalde vaardigheden te ontwikkelen”, legt hij uit. “Voort studeren geeft me trouwens wat extra tijd om een beter zicht te krijgen op wat ik later echt wil gaan doen. In ieder geval ben ik ervan overtuigd dat dit diploma mijn kansen op de arbeidsmarkt aanzien-lijk zal vergro-ten.”

Voor Mou-nir is de universi-teit een

heel stimulerende omgeving waar heel wat mensen met uit-eenlopende achtergronden en met soms botsende meningen en karakters samenkomen. “En ik ga er niet fl auw over doen: uiteraard is het studentenleven een belangrijk onderdeel van

voort studeren, dat is de plaats bij uitstek om nieuwe mensen te leren kennen en vriend-schappen voor het leven op te bouwen.”

POLITIEAGENTE

Sabine (23) schreef zich na de middelbare school meteen in voor de selectieproeven om politieagent te worden. Zij is ondertussen aan de slag bij de lokale politie in Brug-ge. “Eigenlijk heb ik altijd al geweten dat ik politieagente wou worden”, vertelt Sabine. “Het takenpakket is namelijk heel divers en we worden als agent geconfronteerd met de

meest uiteenlopende proble-men en mensen. Ik werk ook graag in teamverband en heb al heel wat kunnen bijleren van de collega’s. Met sommige onder hen spreken we ook af en toe buiten de werkuren af.”

Werken bij de poltie kan soms stresserend zijn. “Maar de job geeft ook telkens weer een goed gevoel omdat ik mijn

steentje kan bijdragen aan de samenleving. Uiteraard

betekent gaan werken ook dat ik een eigen

inkomen heb, op mijn eigen beentjes kan

staan en wat meer plezante dingen

voor mezelf kan inplan-

nen.”

STUDERENOF NIETMOUNIR EN SABINE


Juiste of verkeerde keuzebestaat niet

“Welke �ichting wil je “Welke �ichting wil je “ eigenlijk uit met je leven

en je loopbaan? Laat je vooral daardoor leiden!

Nogal wat scholieren die in het laatste jaar van de middelbare school zitten, worstelen met de vraag of ze al dan niet moeten voort studeren. Een aantal van hen kiest resoluut voor het beroepsleven maar steeds meer jongeren besluiten om een opleiding te volgen aan een hoge-school of universiteit. De evolutie van onze maat-schappij richting kennis- en diensteneconomie is daar uiteraard niet vreemd aan.

Belangrijk bij het maken van een keuze is dat er eigenlijk geen juiste of verkeerde keuze bestaat. Het moet vooral gaan om een keuze die je zelf maakt,

VOORTSTUDEREN

BRAM VAN GOETHEM

besluiten om een opleiding

school of universiteit. De evolutie van onze maat-schappij richting kennis- en diensteneconomie is daar uiteraard niet vreemd

Belangrijk bij het maken van een keuze is dat er eigenlijk geen juiste of verkeerde keuze bestaat. Het moet vooral gaan om een keuze die je zelf maakt, niet om een keuze die anderen of de maatschappij je opleggen. Wat zijn je interesses? Wat zijn je vaardigheden of competen-ties? Wat sluit het best aan bij je persoonlijkheid? Welke richting wil je eigenlijk uit met je leven en je loopbaan? Laat je vooral daardoor leiden als je een be-slissing neemt!


RECHTENSTUDIES

kennis uit te breiden, maar ook door bepaalde vaardigheden te ontwikkelen”, legt hij uit. “Voort studeren geeft me trouwens wat extra tijd om een beter zicht te krijgen op wat ik later echt wil gaan doen. In ieder geval ben ik ervan overtuigd dat

VOORTSTUDEREN

OF NIETMOUNIR EN SABINE


Juiste of verkeerde keuzebestaat niet BRAM VAN GOETHEM

Bron

nen:

Ker

ncijf

ers s

tude

nten

arbe

id, R

SZ, w

ww.

rsz.f

gov.b

e | S

tude

nten

aan

het

wer

k, R

ands

tad,

ww

w.ra

ndst

ad.b

e

STUDEREN& WERKEN

in cijfers

WELKE STUDENTENJOB WIL JE DOEN?

WAT WAS JE LAATSTE STUDENTENJOB?

JOBSTUDENT

ENKEL TIJDENS

HET SCHOOLJAAR

ADMINISTRATIEF

BEDIENDE

ADMINISTRATIEF

BEDIENDE

MONITOR

ANIMATOR

REDDER

KASSIER(STER)

BARMAN

BARMEID

PRODUCTIE-

ARBEIDER

JOBSTUDENT

TIJDENS DE REST

VAN HET JAAR

ZET ZICH IN

ALS VRIJWILLIGER

JOBSTUDENT

TIJDENS DE

ZOMERVAKANTIE

29%

19%

69%

58%

Bron

nen:

Ker

ncijf

ers s

tude

nten

arbe

id, R

SZ, w

ww.

rsz.f

gov.b

e | S

tude

nten

aan

het

wer

k, R

ands

tad,

ww

w.ra

ndst

ad.b

e

JOBSTUDENTEN, WIE ZIJN ZE ? VROUW MAN TOTAALHet aantal jobstudenten 270.314 231.983 502.297 Het aantal jobs dat studenten per jaar hebben 1,49 1,39 1,43Het aantal dagen dat studenten per jaar werken 24,1 22,7 23,43 Het aantal dagen per job 16,4 16,3 16,36

JOBSTUDENTEN, WAT VERDIENEN ZE?Gemiddeld loon per jaar 1.753 euro 1.772 euro 1.762 euroGemiddeld loon per dag 72,8 euro 78,2 euro 75,29 euro

© I

LL

US

TR

AT

IE S

TU

DIO

VA

N G

EE

M


15%

12%

12%

12%

7%

10%

GRAAGGEDAAN!LBC-NVK HELPT JONGE WERKNEMERS OP WEG

Veel jonge werknemers vragen zich af waarom ze lid zouden moeten worden van een vakbond. Simpel: omdat een vakbond zorgt voor betere loon-en arbeidsvoorwaarden, info, advies en ondersteuning. Enkele jonge leden van de LBC-NVK delen hun ervaringen.

MICHAEL VANDENBROUCKE GRAAGGEDAAN!LBC-NVK HELPT JONGE WERKNEMERS OP WEG

Veel jonge werknemers vragen zich af waarom ze lid zouden moeten worden van een vakbond. Simpel: omdat een vakbond zorgt voor betere loon-en arbeidsvoorwaarden, info, advies en ondersteuning. Enkele jonge leden van de

MICHAEL VANDENBROUCKE


VanessaGeurts26 jaar, bediende bij ing

Wanneer je voor het eerst ergens aan de slag gaat, dan weet je niet wat jouw rechten zijn. Daarom was ik was blij dat ik op mijn eerste dag bij ING werd onthaald door de vak-bondsafgevaardigden van de LBC-NVK. Ik werd goed geïnformeerd, en besloot meteen lid te worden. Enkele weken later werd ik opnieuw door hen gecontacteerd. Gewoon om te horen hoe het me ging, en of ze me nog ergens mee konden helpen. Mijn vragen over het recht op jeugdvakantie werden meteen beantwoord, en ik werd ook nog eens geholpen met de eigenlijke aanvraag. Op dat moment wist ik dat mijn keuze om lid te worden de juiste was geweest.Naar aanleiding van de sociale ver-kiezingen in 2016 kreeg ik de vraag om zelf ook kandidaat te worden voor de LBC-NVK. Ik heb enthousi-ast toegezegd. Sinds mijn start bij ING heb ik altijd kunnen rekenen op de hulp en de steun van de collega’s van de LBC-NVK. Nu was het mijn beurt om dit ook voor anderen te doen.

Momenteel is ons bedrijf in her-structurering: een moeilijke en intense periode. Ik vind het be-langrijk dat iedereen met vragen of problemen geholpen kan worden. Mijn collega’s hebben het in ieder geval super hebben gedaan tijdens de onderhandelingen. We hebben samen met de andere vakbonden een evenwicht gezocht en een erg goed sociaal plan uit de brand kun-nen slepen, voor iedereen.Makkelijk is het niet, maar ik doe het graag. Collega’s bijstaan is echt mijn ding.

GRAAGGEDAAN!LBC-NVK HELPT JONGE WERKNEMERS OP WEG

MICHAEL VANDENBROUCKE SaraSchaukens30 jaar, secretaresse bij brouwerij timmermans

De afgelopen jaren heb ik heel wat verschillende jobs gedaan. In de meeste gevallen werkte ik voor KMO’s, waar geen offi ciële vak-bondsvertegenwoordiging was. Het is zeker niet zo dat ik overalproblemen heb gehad, maar een rimpelloos parcours was het ook niet. En wanneer het echt nodig was, dan wist ik dat ik kon rekenen op de LBC-NVK.

Zo had ik op een bepaald moment een moeilijke verhouding met een van mijn rechtstreekse collega’s. Een poging om dit bespreekbaar te maken, stuitte vooral op onwil bij de werkgever. ‘Wij zijn geen sociale dienst.’ Uiteindelijk hebben ze mij ontslagen om van het probleem af te zijn.Iemand van de juridische dienst bij de vakbond heeft toen mijn ontslag-vergoeding nagekeken en vastge-steld dat ik te weinig had ontvan-gen. Die heeft toen tot vervelens toe brieven gestuurd naar de werkgever, tot er uiteindelijk een rechtzetting is gebeurd. Gelukkig was ik toen lid, want ik zou niet weten waar ik anders terecht zou hebben gekund.Ook met andere problemen kon ik terecht bij de LBC-NVK. Toen ik door een leidinggevende van een ander bedrijf als vuil werd behandeld, en zelfs uitgescholden, heb ik wenend naar de vrouw van de vakbond ge-beld die me eerder al had geholpen. Alleen al het feit dat ik toen even mijn hart heb kunnen luchten, en er een luisterend oor was aan de andere kant van de lijn, heb ik als een steun ervaren. Hoewel ik heel gelukkig ben met mijn huidige job, én werkgever, raad ik sindsdien al mijn vrienden en vriendinnen aan om zich aan te sluiten bij de LBC-NVK. Met een speciale pluim aan de medewerkster van de juridische dienst. Ze weet wie ze is.

EvyBosmans24 jaar, logistiek assistente bij az jan portaels

Ik ben al bij de vakbond aangesloten sinds ik ben afgestudeerd. Ik werkte aanvankelijk op interimbasis en wil-de me verzekeren voor het geval er zich problemen zouden voordoen. Als lid van de vakbond weet je dat er dan altijd een vakbondsafgevaardig-de is op wie je kan terugvallen.Op zeker ogenblik vond ik werk in een ziekenhuis. Ik werkte aan-vankelijk nog halft ijds maar wilde graag voltijds aan de slag. Ik bleek niet de enige te zijn met die vraag. Jonge werknemers krijgen bij AZ Jan Portaels haast systematisch een deeltijds contract aangeboden, ter-wijl ze zelf vragende partij zijn voor meer. Zeg nu zelf: wie wil nu geen voltijds contract, op het moment in je leven dat je op je eigen benen wil gaan staan?

De vakbond LBC-NVK (ACV) neemt het echt voor ons op. En met resul-taat. Op een bepaald moment wilde de directie nieuwe mensen in dienst nemen, terwijl heel wat collega’s zaten te wachten op bijkomende uren. De afgevaardigden hebben zich tegen dat voornemen verzet en twee collega’s hebben een contrac-tuitbreiding gehad.Zelf werk ik ondertussen 80% in plaats van 50%, maar ik ben er zeker van dat ze op termijn ook voor mij een voltijds contract zullen kun-nen afdwingen. De vakbond in ons ziekenhuis is goed georganiseerd en dwingt de directie om te luisteren. Als jonge werknemers zijn we daar heel erg blij mee.

‘ Contractuitbreiding dankzij Lbc-Nvk’

‘Waar zou ik na mijn ontslag anders terecht

hebben gekund?’

‘Meteen geholpen met mijn vragen over

jeugdvakantie’


De overstap maken van studeren naar werken doe je niet in 1, 2, 3. Het vergt behoorlijk wat inspanningen om een broodwinning te vinden en te zoeken.

Kies je lukraak voor de eerste de beste kans die zich aan-biedt, of wil je je studie laten lonen? Vasthouden aan je di-ploma kan betekenen dat je in

hetzelfde domein wil werken of dat je wil worden betaald op basis van je diploma. Vasthou-den aan je diploma betekent ook dat je pas genoegen

neemt met een job als dat diploma naar waarde wordt geschat.Maar dat is soms wel makkelij-ker gezegd dan gedaan. Zeker met een arbeidsmarkt waar de concurrentie heel groot is.Niet alleen de concurrentie speelt een rol, maar ook de

tijd. Hoeveel tijd heb je? Hoe lang kan je het je veroorloven om naar een job uit te kijken? Studenten die meer fi nanciële ondersteuning krijgen van hun ouders zullen waarschijnlijk langer hun droomjob kunnen najagen. Zij die zo vlug moge-lijk fi nancieel onafh ankelijk


SOFIE OSTYN

� oomjob najagen lukt beter met �teun van je ouders

De overstap maken van studeren naar werken doe je niet in 1, 2, 3. Het vergt behoorlijk wat inspanningen om een broodwinning te vinden en te zoeken.

Kies je lukraak voor de eerste de beste kans die zich aan-biedt, of wil je je studie laten lonen? Vasthouden aan je di-ploma kan betekenen dat je in

hetzelfde domein wil werken of dat je wil worden betaald op basis van je diploma. Vasthou-den aan je diploma betekent ook dat je pas genoegen

neemt met een job als dat diploma naar waarde wordt geschat.Maar dat is soms wel makkelij-ker gezegd dan gedaan. Zeker met een arbeidsmarkt waar de concurrentie heel groot is.Niet alleen de concurrentie speelt een rol, maar ook de

tijd. Hoeveel tijd heb je? Hoe lang kan je het je veroorloven om naar een job uit te kijken? Studenten die meer fi nanciële ondersteuning krijgen van hun ouders zullen waarschijnlijk langer hun droomjob kunnen najagen. Zij die zo vlug moge-lijk fi nancieel onafh ankelijk


SOFIE OSTYN

� oomjob najagen lukt beter met �teun van je ouders

© F

OT

O B

EL

GA

IMA

GE

VOORJAAR 201826 / Avanti

willen worden, zullen rapper een baan aanvaarden die buiten hun studiedomein ligt of slechter betaald is.

HET VERHAAL VAN LESLIE

Leslie (29) wilde na haar studie psychologie liefst als psychologe aan de slag gaan. Na vijf maanden zoeken heeft ze gekozen voor een job in een totaal andere sector, die van de verzekeringen. “Studenten hebben een vals ideaalbeeld”, vindt Leslie. “Je beseft als student niet helemaal dat er voor jouw studie geen recht-streeks equivalent is op de arbeidsmarkt. Als je studeert, werk je vaak niet toe naar een job, maar bouw je kennis op. Ik wilde op mijn eigen benen staan en fi nancieel onafh an-kelijk worden. Daarom ben ik in de verzekeringen gaan werken, en niet als

psychologe.” Na haar eerste stevige werk-ervaring is Leslie wel van job veranderd. Ze had onder-tussen meer zelfvertrouwen gekweekt om te solliciteren. “Dankzij die eerste werker-varing wist ik beter wat ik wilde en heb ik mijn loopbaan een andere richting kunnen geven.”

INTERIEURINRICHTING

Vera (28) is op zoek gegaan naar een job die volledig in het verlengde lag van haar studie interieurarchitectuur en heeft die job na drie maanden zoe-ken ook gevonden. “Ondertus-sen ben ik al meer dan vijf jaar aan het werken en ik hou nog altijd van wat ik doe.”

En wat met jongeren die eigenlijk nog niet weten wat ze professioneel precies willen gaan doen?Almaar vaker worden functies verloond op basis van hun inhoud en niet op basis van het vereiste diploma. Zo tonen de waarderingscriteria aan van functieclassifi catie-des-kundigen en van het Instituut voor Functieclassifi catie. Je diploma zal dan eerder een invloed hebben op het al dan niet vinden van een job, en niet op de hoogte van je loon. Dat betekent niet dat je min-der zal verdienen, maar wel dat andere factoren de hoogte van je loon bepalen.

Is het erg om iets te doen dat niet wordt betaald overeen-komstig jouw diploma?

Wat is het nadeel van iets doen dat minder wordt betaald dan wat je diploma normaal gezien zou opleve-ren? Dat je minder verdient. Je loon bepaalt natuurlijk mee dat je je gewaardeerd voelt. Maar je goed voelen bij wat je doet is belangrijker dan een hoger loon.

GELUK IS BELANGRIJK

Boris (26) formuleert het zo: “Je moet vooral proberen om iets te doen waar je gelukkig van wordt. Ik heb een beroep geleerd en oefen dat nu ook uit. Maar veel mensen van mijn afstudeerjaar zijn iets an-ders gaan doen omdat ze geen job vonden in ons domein. Zij zijn niet per se ongelukkig.”

willen worden, zullen rapper een baan aanvaarden die buiten hun studiedomein ligt of slechter betaald is.

HET VERHAAL VAN LESLIE

Leslie (29) wilde na haar studie psychologie liefst als psychologe aan de slag gaan. Na vijf maanden zoeken heeft ze gekozen voor een job in een totaal andere sector, die van de verzekeringen. “Studenten hebben een vals ideaalbeeld”, vindt Leslie. “Je beseft als student niet helemaal dat er voor jouw studie geen recht-streeks equivalent is op de arbeidsmarkt. Als je studeert, werk je vaak niet toe naar een job, maar bouw je kennis op. Ik wilde op mijn eigen benen staan en fi nancieel onafh an-kelijk worden. Daarom ben ik in de verzekeringen gaan werken, en niet als

psychologe.” Na haar eerste stevige werk-ervaring is Leslie wel van job veranderd. Ze had onder-tussen meer zelfvertrouwen gekweekt om te solliciteren. “Dankzij die eerste werker-varing wist ik beter wat ik wilde en heb ik mijn loopbaan een andere richting kunnen geven.”

INTERIEURINRICHTING

Vera (28) is op zoek gegaan naar een job die volledig in het verlengde lag van haar studie interieurarchitectuur en heeft die job na drie maanden zoe-ken ook gevonden. “Ondertus-sen ben ik al meer dan vijf jaar aan het werken en ik hou nog altijd van wat ik doe.”

En wat met jongeren die eigenlijk nog niet weten wat ze professioneel precies willen gaan doen?Almaar vaker worden functies verloond op basis van hun inhoud en niet op basis van het vereiste diploma. Zo tonen de waarderingscriteria aan van functieclassifi catie-des-kundigen en van het Instituut voor Functieclassifi catie. Je diploma zal dan eerder een invloed hebben op het al dan niet vinden van een job, en niet op de hoogte van je loon. Dat betekent niet dat je min-der zal verdienen, maar wel dat andere factoren de hoogte van je loon bepalen.

Is het erg om iets te doen dat niet wordt betaald overeen-komstig jouw diploma?

Wat is het nadeel van iets doen dat minder wordt betaald dan wat je diploma normaal gezien zou opleve-ren? Dat je minder verdient. Je loon bepaalt natuurlijk mee dat je je gewaardeerd voelt. Maar je goed voelen bij wat je doet is belangrijker dan een hoger loon.

GELUK IS BELANGRIJK

Boris (26) formuleert het zo: “Je moet vooral proberen om iets te doen waar je gelukkig van wordt. Ik heb een beroep geleerd en oefen dat nu ook uit. Maar veel mensen van mijn afstudeerjaar zijn iets an-ders gaan doen omdat ze geen job vonden in ons domein. Zij zijn niet per se ongelukkig.”

VOORJAAR 2018 Avanti! / 27


#Jouwwerkplezieronzejob#jobstudent#interim#werkzoekend#eerstejob#solliciteren#werkenalsonderzoeker#werkeninhetbuitenland

#contractadvies#startersloonadvies

www.acv-online.be www.lbc-nvk.be

Adv NVK Jongerenblad.indd 1 22/01/2018 15:04:30

1Jongeren vinden vakbonden niet meer nodigUit internationale stu-dies blijkt dat jongeren vaker dan ouderen vin-den dat vakbonden be-langrijk zijn. Ongeveer 80% van de jongeren zegt dat sterke vakbon-den noodzakelijk zijn om arbeidsvoorwaarden en lonen te bescher-men. Recentere Belgi-sche cijfers bevestigen dit. Over de jaren heen stijgt het aandeel van de werkende bevolking dat vertrouwen heeft in vak-bonden, en dan vooral bij jongere werknemers. Het vertrouwen van jon-geren in vakbonden ligt in peilingen trouwens steevast hoger dan dat in, onder andere, politieke partijen en multinationals.

2Almaar minder jongeren wor-den lid van de vakbondEen blik op de cijfers toont inderdaad aan dat jongeren minder vaak lid zijn van een vakbond. Maar opval-lend, in vergelijking met onze buurlanden scoort België hier beduidend beter. Terwijl er in de buurlanden op het vlak van lidmaatschap echt sprake is van een kloof tussen jongeren en ouderen, is er in België eerder sprake van een gracht. Het percentage van de werknemers dat lid is van een vakbond noemen we de syndica-lisatiegraad. Net zoals in alle ons omringende landen ligt die syndica-lisatiegraad bij ons lager onder jongeren. Maar in tegenstelling tot de buurlanden doet er zich in België geen daling van het aantal aange-sloten jongeren voor.

3Jongeren kun-nen zich niet vinden in wat vakbonden voorstaan“Jongeren zien vak-bonden als clubs voor oude mannen.” Zulke uitspraken doen ver-moeden dat jongeren het niet eens zijn met de standpunten van vakbonden. Maar uit onderzoek blijkt dat jongeren zich juist wel goed kunnen vinden in de ideologische lijn van vakbonden. Wel is het zo dat jongeren die lid worden van een vakbond dit vaker doen voor de dienstverlening; bijvoorbeeld om juridi-sche hulp te vragen of om een uitkering te re-gelen. Het ideologische verhaal speelt voor jon-geren een minder grote rol. Dat komt omdat leden pas na de start van hun lidmaatschap kennismaken met het inhoudelijke verhaal. Zo’n ‘socialisatieproces’ neemt tijd. Maar tegen die tijd zijn jongeren natuurlijk geen jonge-ren meer.

4Jongeren heb-ben minder baat bij vakbondenSoms wordt beweerd dat jongeren minder baat hebben bij wat vak-bonden doen als gevolg van de jobs die ze uit-oefenen. Het klopt dat jongeren minder vaak werken in de sectoren waarin vakbonden tradi-tioneel hun machtsba-sis hebben. Maar het is evenzeer waar dat jongeren vaker werken in sectoren met povere loon- en arbeidsvoor-waarden, vaker werken in fl exibele statuten en minder dikwijls een contract van onbe-paalde duur hebben. Hierdoor ondervinden jongeren vaker ‘kleine’ moeilijkheden op de arbeidsmarkt en voelen ze zich vaak uitermate aangesproken door de dienstverlening van de vakbond.

5Lid zijn van de vakbond kost te veel geldDat klopt niet. Alle Bel-gische vakbonden bie-den goedkope lidmaat-schapsformules aan. Zo heeft het ACV een gratis Enter-lidmaatschap voor jongeren onder 25 jaar en een star-terskorting voor jonge werknemers in de vorm van het GO-lidmaat-schap. Verder krijgen veel werknemers ook een vakbondspremie, waarmee het betaalde lidgeld voor een groot deel op de werkgever wordt verhaald.

5MISVERSTANDEN

over jongerenen vakbonden

PIETER LIAGRE


#Jouwwerkplezieronzejob#jobstudent#interim#werkzoekend#eerstejob#solliciteren#werkenalsonderzoeker#werkeninhetbuitenland

#contractadvies#startersloonadvies

www.acv-online.be www.lbc-nvk.be

Adv NVK Jongerenblad.indd 1 22/01/2018 15:04:30

Werken in het buitenland is een boeiende uitdaging en absoluut het overwegen waard. Europa doet er al-les aan om de mobiliteit van werkne-mers aan te moedigen maar toch is er elk jaar maar 0,3% van de EU-burgers dat de stap waagt en naar een andere lidstaat trekt om daar aan de slag te gaan. Er zijn zeker hindernissen maar die zijn te overbruggen. Met wat zoekwerk op internet en een beetje inzicht in een paar basisprincipes kom je al een heel eind vooruit. Zo krijg je een betere kijk op de gewoon-ten, de regels en de loon- en arbeids-voorwaarden in een ander land.

In het algemeen betaal je belastingen en socialezekerheidsbijdragen in het land waar je werkt. Maar op die regel zijn er wel uitzonderingen. Bijvoorbeeld als er sprake is van grensarbeid of als de werkgever je tijdelijk naar het buitenland stuurt. In dat laatste geval ben je een gedetacheerde werknemer of ‘expatriate’.Kiezen voor een baan binnen de Europese Economische Ruimte (EER) of in Zwitserland is het eenvoudigste, want dan is het personenverkeer vrij op vertoon van je iden-titeitskaart en kan je aan de slag zonder een specifi eke werkvergun-ning. Je moet wel een

verblijfsvergunning aanvragen maar dat is een formaliteit. Om een beschermd be-roep uit te oefenen, waarvoor een speciaal diploma is vereist, kunnen wel specifi eke regels gelden.

WERKVERGUNNING

Werken buiten de EER is wat moeilijker omdat je dan een werkvergunning nodig hebt. Veel landen – de Verenigde Staten zijn een goed voorbeeld – houden er een strenge migratiereglementering op na en soms is de verblijfsvergunning gelinkt aan de werkvergunning. Dat wil zeggen dat je verblijfsvergunning eindigt wanneer je werkvergunning afl oopt. Je doet er dan ook verstandig aan om op voorhand de plaat-selijke immigratiewetgeving te kennen en de toelatingsvoorwaarden te bekijken. Sommige landen hanteren immers een ‘priority occupations list’ en laten perso-

nen met welbepaalde opleidingen gemak-kelijker binnen. Trek je in opdracht van een werkgever naar een ander land? Dan heeft die onderne-ming meestal een specifi ek beleid ter zake. Ook daarover moet je je goed informeren.

SOCIALE BESCHERMING

Behoort het land van bestemming tot de EER? Of is het een land buiten de EER waarmee België een socialezekerheids-verdrag heeft gesloten, een zogeheten verdragsland? Dan kan je voor maximaal vijf jaar kiezen voor ‘detachering’ waarbij je onderworpen blijft aan de Belgische sociale zekerheid. Heel dikwijls creëert dit een sfeer van vertrouwen. Een andere mogelijkheid is dat je in een ‘lokale tewerkstelling’ stapt waarbij je on-derworpen wordt aan de sociale zekerheid van het gastland. Zoiets kan bijvoorbeeld

JAN DE PAEPE

VERLEG JE G RENZENEN VERRUIM JE PERS PECTIEF

© F

OT

O B

EL

GA

IMA

GE


Job in het buitenland? Informeer je goed!

Colofon Avanti! – een cool magazine voor jong volk! | VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Veerle Verleyen, Sudermanstraat 5, 2000 Antwerpen | HOOFD- EN EINDREDACTIE Denis Bouwen | BIJDRAGEN VAN Denis Bouwen, Jan De Paepe, Tijs Hostyn, Judica Keijzer, Sebastiaan Kok, Pieter Liagre, Sofi e

Ostyn, Diane Pardon, Wouter Parmentier, Nouchka Roelants, Audrey Rottier, Michael Vandenbroucke, Bram Van Goethem, Sandra Vercammen. | VORMGEVING Peer De Maeyer | DRUKKERIJ Corelio Printing | Heb je een vraag? Wil je graag reageren op de inhoud? [email protected] | Het blad Avanti wordt gedrukt op verbeterd krantenpapier. | Dit papier wordt gemaakt op basis van gerecycleerd materiaal.

FINSE JANINA HOUDT VAN

HAAR LEVEN IN BRUSSEL

Janina Mackiewicz is ‘policy offi cer’ bij Eurocadres, de Europese belangenor-ganisatie van kaderleden en professi-onals. Zij verhuisde in 2014 vanuit Fin-land naar Brussel, om bij Eurocadres aan de slag te gaan.“Voor mij was het gemakkelijk om ja te zeggen op een werkaanbieding in Brussel: ik had toen al twee keer in de Europese hoofdstad gewoond. Als je zelfs maar voor korte tijd in het bui-tenland hebt gestudeerd of gewoond, is het eenvoudiger om je eigen land te verlaten. In Finland klagen de mensen over ‘de hoge belastingen’. Ik was zelf gechoqueerd toen ik vaststelde dat je in België nog veel meer afgeeft van je inkomen. Het grootste pluspunt van Brussel is voor mij dat je daar inter-actie kan hebben met alle soorten internationaal volk. Ik geef grif toe dat mijn bubble niet representatief is voor de doorsnee inwoner van om het even welke hoofdstad; de meeste mensen die ik hier ken zijn pro Europese Unie. Het zijn goed opgeleide politieke nerds.”“De grootste uitdaging voor wie naar België verhuist zijn de vele administra-tieve formaliteiten die je moet regelen. Met de gemeente, met banken, met internetproviders. In Finland zijn we gewend om alles online te regelen. Daar kan je alles geklaard krijgen in één dag. Maar hoe langer ik in België leef, des te moeilijker vind ik het om hier weg te gaan.”

wanneer de verwachte tewerkstelling langer dan vijf jaar zal duren. Uiteraard is het dan belangrijk om de wetgeving van het gastland te checken. Indien nodig kan je een beroep doen op een verzekering via de Dienst voor de Bijzon-dere Socialezekerheidsstelsels (DIBISS). Zo kan je later je socialezekerheidsrechten gemakkelijk naar België overzetten. Het is ook wijs om voor je vertrek even langs te gaan bij je ziekenfonds. Je kan ook je woning in België behouden en

toch voor een buitenlandse onderneming aan de slag gaan in het buitenland (lokale tewerkstelling). De Belgische overheid zal in dat geval belastingen innen op je ‘wereldwijd inkomen’. Maar tegelijk kan het land waar je werkt ook belastingen heff en op dat inkomen dat je op zijn grondgebied hebt verdiend. Daarom sloot België met heel veel landen een dubbelbelastingver-drag af om te vermijden dat je op hetzelf-de inkomen twee keer belastingen zou betalen.

WIL JE MEER WETEN, SURF DAN NAAR DEZE WEBSITES:

• Eures: https://ec.europa.eu/eures/public/nl/homepage• Sociale zekerheid : https://www.socialsecurity.be/citizen/nl/ werk-en-werkloosheid/grensoverschrijdend-werken• Belastingen: https://fi nancien.belgium.be/nl/

zelfstandigen_vrije_beroepen/internationale_akkoorden• VDAB: www.vdab.be/internationaal• Vlaamse overheid: www.vlaanderen.be/nl/werk/werk-zoeken/ werken-het-buitenland• Stichting Vlamingen in de Wereld: www.viw.be/nl/werken-het-buitenland

VERLEG JE G RENZENEN VERRUIM JE PERS PECTIEF


COELY ‘Mijn werk is ook mijn hobby’ - Puls Magazine€¦ · Als jong meisje luisterde ik veel...

Documents

Transcript of COELY ‘Mijn werk is ook mijn hobby’ - Puls Magazine€¦ · Als jong meisje luisterde ik veel...