CO -emissie inventarisatie conform ISO 14064-1 · 2019-05-27 · lijnen overeen met de voorgaande...

CO2-emissie inventarisatie conform ISO 14064-1

Versie 1 Auteur: E. van Leipsig Datum: januari 2014

COLOFON Project: CO2 prestatieladder

Versie:1

Status: CONCEPT

Datum: januari 2014

Opsteller: E. van Leipsig

Naam

Paraaf Datum

Gecontroleerd

F.R. Tiemissen Bedrijfsleider

Goedgekeurd

L.C.H.M. Kurstjens Directeur

Goedgekeurd

r

Versiebeheer

Versie Opgesteld door Datum Status

1 E. van Leipsig 11-2-2014 definitief

Distributielijst

Versie Naam Functie Bedrijf

1 LK,WT,AvB,EvL

1 Erwin Saatrube Auditor Kiwa

CO2 emissie inventarisatie 2013 Pagina 3 van 30

INHOUDSOPGAVE

1 INLEIDING ..................................................................................................................... 5

2 ORGANISATIEBESCHRIJVING ................................................................................... 6

2.1 GESCHIEDENIS .............................................................................................................. 6 2.2 HUIDIGE ACTIVITEITEN ................................................................................................... 6 2.3 SAMENSTELLING ENERGIEMANAGEMENT TEAM ................................................................ 6

3 RAPPORTAGEPERIODE .............................................................................................. 7

4 AFBAKENING ORGANIZATIONAL- AND OPERATIONAL BOUNDARIES ................ 8

4.1 ORGANIZATIONAL BOUNDARIES ...................................................................................... 8 4.2 OPERATIONAL BOUNDARIES ........................................................................................... 9

5 DIRECTE- EN INDIRECTE CO2 EMISSIES ................................................................. 11

5.1 KWANTIFICERING-METHODE EN UITGANGSPUNTEN ......................................................... 11 5.1.1 Emissiefactoren .................................................................................................................... 11 5.1.2 CO2-OK ................................................................................................................................ 11 5.1.3 Elektra .................................................................................................................................. 11 5.1.4 Aardgas ................................................................................................................................ 12

5.2 VERDELING CO2 UITSTOOT NAAR BEDRIJFSONDERDEEL ................................................. 12 5.3 KANTOREN .................................................................................................................. 12

5.3.1 Gasverbruik (scope 1) .......................................................................................................... 12 5.3.2 Elektraverbruik (scope 2) ..................................................................................................... 12

5.4 WERKPLAATS .............................................................................................................. 13 5.4.1 Gasverbruik (scope 1) .......................................................................................................... 13 5.4.2 Elektraverbruik (scope 2) ..................................................................................................... 13 5.4.3 Olie (scope 3) ....................................................................................................................... 13

5.5 TRANSPORT (SCOPE 1, 2 EN 3) ..................................................................................... 13 5.6 PROJECTEN (SCOPE 1) ................................................................................................ 14 5.7 BEREKENDE CO2 EMISSIES .......................................................................................... 14 5.8 VERBRANDING VAN BIOMASSA ...................................................................................... 14 5.9 BROEIKASGAS VERWIJDERINGEN .................................................................................. 14

6 CO2 FOOTPRINT 2013 ................................................................................................ 15

7 NIEUWE INZICHTEN 2011/2012 ................................................................................. 18

7.1 OVERZICHT GECORRIGEERDE GETALLEN ....................................................................... 18 7.2 TOELICHTING OP DE GECORRIGEERDE GETALLEN .......................................................... 18

8 INTERPRETATIE GEGEVENS 2013 ........................................................................... 19

IN DIT HOOFDSTUK WORDT DE HUIDIGE STATUS VERGELEKEN MET DE DOELSTELLINGEN. ....... 19 8.1 KANTOREN .................................................................................................................. 19 8.2 WERKPLAATS .............................................................................................................. 19 8.3 TRANSPORT ................................................................................................................ 19 8.4 PROJECTEN ................................................................................................................ 20

9 REDUCTIEDOELSTELLING ....................................................................................... 21

9.1 PROJECTEN ................................................................................................................ 21 9.2 TRANSPORT ................................................................................................................ 21 9.3 WERKPLAATS .............................................................................................................. 22 9.4 KANTOOR.................................................................................................................... 22 9.5 OVERZICHT GEREALISEERDE MAATREGELEN 2013 ......................................................... 22 9.6 OVERZICHT BESPARINGSPOTENTIEEL............................................................................ 23 9.7 ALTERNATIEVE BRANDSTOFFEN .................................................................................... 24


10 SAMENVATTING 2013 ............................................................................................... 25

11 DOORKIJK NAAR 2014 .............................................................................................. 26

11.1 GELUK ...................................................................................................................... 26 11.2 DIRECTIE .................................................................................................................. 26

BIJLAGEN .......................................................................................................................... 27

BIJLAGE 1: ORGANISATIESCHEMA ................................................................................. 28

BIJLAGE 2: INVENTARISATIE ENERGIEVERBRUIKERS ................................................. 29


1 Inleiding

Kurstjens BV is per juni 2013 in het bezit van het CO2-bewust certificaat, nivo 3. Voorliggende rapportage is de opvolging hiervan en heeft betrekking op het jaar 2013. Organisatorisch is Kurstjens BV gelijk gebleven en in die zin komt deze rapportage in grote lijnen overeen met de voorgaande rapportage. De verschillen zitten met name in de getallen.


2 Organisatiebeschrijving

In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de organisatie.

2.1 Geschiedenis

In 1965 startte Joop Kurstjens met zijn vrouw Greet, Kurstjens BV. In die beginperiode, tot en met de jaren 70' werden door Kurstjens vooral projecten uitgevoerd in de GWW-sector. Na een aantal succesvolle jaren werd het bedrijf, met de aanleg van persleidingen naar rioolwaterzuiveringen (rwzi's), bekend met de slibproblematiek op deze rwzi's. Joop heeft hier bewezen een echte pionier te zijn. Hij 'ontdekte' het slibcomposteringproces dat tegenwoordig een bekend en veel toegepast procedé is in de slibverwerking. Midden jaren tachtig heeft Kurstjens als eerste bedrijf in de Benelux al mobiele zeefbandpersen ingezet op de rwzi's, om de gigantische hoeveelheid zuiveringsslib sterk in volume te reduceren. Nu beschikt Kurstjens nog steeds over mobiele slibontwateringsinstallaties. Hiermee kan op locatie het slib ingedikt worden. Dit heeft als voordeel dat minder voertuigbewegingen richting de slibverwerker nodig zijn. Een CO2 gunstige werkwijze dus!

2.2 Huidige activiteiten

De laatste jaren heeft de ontwikkeling van het bedrijf met name in het teken gestaan van specialisatie. Sinds een aantal jaren is het familiebedrijf in de technische handen van de 2e generatie; Leo Kurstjens.

Tegenwoordig ontwatert en droogt Kurstjens alle mogelijke slibsoorten (van zuiveringslib tot baggerspecie), voert het complexe hydraulische baggerwerken uit en exploiteert het een aantal (mobiele) extractieve 'natte' grondreinigingsinstallaties.

Zij onderscheidt zich in de markt door telkens weer te bewijzen “dat het ook anders kan”. Dit heeft zijn vruchten afgeworpen; momenteel bestaat de organisatie uit zo’n 25 personen die zich volledig inzetten om aan de wensen van onze klanten te voldoen. Dit alles met eigen materieel dat veelal wordt aangepast aan de klant-specifieke eisen. In bijlage 1 is een organisatieschema opgenomen.

2.3 Samenstelling Energiemanagement team

De CO2 prestatieladder is een middel om energiemanagement binnen een organisatie structureel vorm te geven. Om dit zo efficiënt en goed mogelijk te doen, dient daarmee een vast team te zijn belast. Bij Kurstjens BV is dit energiemanagementteam als volgt samengesteld; De eindverantwoording ligt bij de Directie. De uitvoering van de taken is gedelegeerd aan de directievertegenwoordiger, zijnde, Emiel van Leipsig. Hij is als Manager Techniek & Innovatie de sleutelpersoon in de organisatie die in staat is bewustwording op het terrein van energie te bevorderen. Derhalve vertegenwoordigd hij ook het energiemanagementteam.


3 Rapportageperiode

De inventarisatie is voor het eerst uitgevoerd in 2011 en wordt als basisjaar beschouwd. Tussentijds is 2012 uitgevoerd op basis waarvan de certificering is toegekend. Voorliggende inventarisatie betreft het tijdvak van 1 januari 2013 tm 31 december 2013.


4 Afbakening Organizational- and Operational Boundaries

Voor een duidelijke emissie inventarisatie is het van belang dat de grenzen van de organisatie goed zijn afgebakend. Dit hoofdstuk geeft hieraan invulling. Ten opzicht van 2012 zijn er geen wijzigingen doorgevoerd. 4.1 Organizational Boundaries

Bij het bepalen van de Organizational Boundaries van Kurstjens BV is uitgegaan van de Laterale methode, stap A. De huidige organisatiestructuur van ReWo, zie figuur1 is gebaseerd op werkmaatschappijen die in het verleden nog actief waren. Momenteel is alleen het bedrijfsonderdeel “Kurstjens B.V.” nog operationeel. Hieronder valt BIO-E kft. Dit is een vergistingsfabriek in aanbouw, die gevestigd is in Hongarije. Hier wordt in de nabije toekomst uit biomassa biogas gewonnen. Op het moment dat deze plant draait is deze qua energieverbruik zelfvoorzienend door gebruik te maken van een gasturbine. Derhalve is er daar geen aansluiting op het elektriciteitsnet. Naar verwachting is de plant het eerste kwartaal van 2013 operationeel. In het jaar 2011 bestaat de CO2 belasting door BIO-E kft slechts uit transport relateerde uitstoot. In de toekomst zal de plant juist bijdragen aan de reductie van CO2. Immers brandstoffen en elektriciteit die voortkomen uit biomassa, verminderen het gebruik van fossiele brandstoffen, en daarmee de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2. Kurstjens BV heeft de volledige operationele en financiële controle over BIO-E kft en zichzelf.

Figuur 4.1.1: Organizational Boundaries


4.2 Operational Boundaries

Voor een goede afbakening van de scopes wordt er gebruik gemaakt van indeling zoals die

in de ISO 14064-1 is opgenomen. Onderstaande figuur laat duidelijk zien wat er in de

diverse scopes is ondergebracht.

Figuur 4.2.1 Verdeling scope 1,2 en 3 Bron: GHG Protocol – A Corporate Accounting and Reporting Standard

Scope 1: Directe CO2 uitstoot Dit is CO2 uitstoot veroorzaakt door bronnen die eigendom zijn van de organisatie. Hieronder valt o.a. verwarming van het pand, uitstoot door het wagenpark, maar ook de uitstoot van overig materieel. In het geval van Kurstjens BV valt hierbij te denken aan aggregaten, baggerboten, tussenstations, enz. Scope2: Indirecte CO2 uitstoot of elektriciteit Dit bestaat uit CO2 uitstoot door het inkopen / gebruiken van elektriciteit. De CO2 uitstoot vindt plaats op de plaats waar de elektriciteit wordt opgewekt. Kurstjens BV is per 15 december 2011overgegaan op groene stroom van NUON, wat volgens NUON betekent dat er bij de productie van de elektriciteit géén CO2 emissie heeft plaatsgevonden. Het handboek prestatieladder 2.1 geeft echter aan dat er wel emissie van CO2 plaatsvindt bij de productie hiervan, al is het in een zeer beperkte mate (zie hoofdstuk 5). Omdat er geen energiecertificaat voorhanden is kan niet worden aangetoond dat er groene stroom wordt afgenomen. Derhalve wordt gerekend met het ongunstigere scenario van grijze stroom. Diverse bedrijven rekenen onder de scope 2 ook de uitstoot van privé auto’s voor zakelijke doeleinden en veroorzaakt door vliegverkeer. Ook Kurstjens BV deelt deze in onder scope 2.


Immers onder scope 1 vallen ze niet, maar indelen in scope 3 zou betekenen dat je er als bedrijf geen directe invloed op kan uitoefenen. Scope 3: Overige Indirecte CO2 uitstoot. Hierbij valt te denken aan: Waste disposal: door transport en verwerking van afvalstoffen Emissies door gebruik van papier Emissies door verwerken van staal. Voor iedere ton staal wordt er 1,9ton CO2 uitgestoten in de atmosfeer. Emissies door gebruik privé auto voor zakelijke doeleinden. Op dit moment rapporteert Kurstjens BV scope 3 gedeeltelijk. De gegevens die we hebben verzameld worden vermeld, maar vallen buiten de invloedssfeer van nivo 3.


5 Directe- en indirecte CO2 emissies

5.1 Kwantificering-methode en uitgangspunten

5.1.1 Emissiefactoren

Voor het kwantificeren van de CO2 emissie zijn de energiedragers gekoppeld aan emissiefactoren, zoals die zijn opgenomen in het Handboek CO2-prestatieladder 2.1, d.d. 18 juli 2012. 5.1.2 CO2-OK

Per 25 maart 2013 is een 3 jarig contract aangegaan met NLE voor groene stroom en met een certificaat. Dit betekent dat we op drie maanden na, heel 2013 aantoonbaar groene stroom hebben afgenomen. De andere 3 maanden is dat ook gebeurd, alleen hebben we van NUON nooit een contract mogen ontvangen waarop dit staat aangegeven. Omdat er geen certificaat is, mogen we deze 3 maanden formeel niet berekenen met een gereduceerde uitstoot. Echter, het aandeel op de totale uitstoot is zeer minimaal en de berekeningen worden een stuk eenvoudiger en overzichtelijker wanneer we dat wel doen. Derhalve is besloten om voor heel 2013 te rekenen met een gereduceerde uitstoot. Op de website van NLE is het stroometiket van 2012 wel terug te vinden, maar over het jaar 2013 is nog niets gepubliceerd. Na telefonisch contact met NLE dd 15-1-2014 is gebleken dat het stroometiket 2013 gelijk is aan die van 2012. Dit houdt in dat alle duurzame energie is opgewekt door waterkrachtcentrales. Het handboek CO2 prestatieladder koppelt hier toch een uitstoot aan van 0,015 kG CO2 per kWh. Wat dit betekent is overzichtelijk terug te vinden in hoofdstuk 6. 5.1.3 Elektra

Er is slechts één elektriciteitsmeter voor het hele pand. Het verbruik van de werkplaats en het kantoor is dus niet gescheiden. Door een nauwkeurige inventarisatie van de aangesloten apparatuur is het wèl mogelijk enigszins inzicht te krijgen in de verbruikers en in welke mate deze energie verbruiken. Voor het kantoor gedeelte is deze het meest nauwkeurig. In de werkplaats worden namelijk regelmatig diverse apparaten en machines aangesloten op het elektriciteitsnet die niet standaard staan opgesteld in de werkplaats. Deze machines worden dan bijvoorbeeld getest na reparatie.

In Bijlage 2 is de inventarisatie opgenomen van de stroomverbruikers met daarbij het verbruik in 2013. Bij het bepalen van het verbruik is in beginsel uitgegaan van dezelfde gegevens als in 2012. Er is echter een aantal tijdschakelaars geplaatst; te weten bij de koffieautomaat op kantoor en bij de twee waterkoelers in het pand aan De Steegen 6 te Hedel. Daarnaast is door een verschuiving in werkzaamheden minder gebruik gemaakt van het lasapparaat en de schuurband machine en is er juist meer gebruik gemaakt van de draaibank.

Het verschil tussen theorie en praktijk (respectievelijk 21123 kWh en 21020 kWh) bedraagt 0,5%. Dit is voldoende nauwkeurig voor het doel van deze inventarisatie.


5.1.4 Aardgas

Het aardgasverbruik komt geheel voor rekening van het kantorengedeelte. In de werkplaats wordt namelijk geen aardgas gebruikt. Verwarming geschiedt daar door een heater die gebruikt maakt van diesel. Het verbruik hiervan wordt niet gemeten, maar is erg weinig. De bediening van de heater is namelijk handmatig en het is uitzonderlijk als deze aan staat. Tijdens het draaien van de verwarming is er extra aandacht voor het gesloten houden van de roldeuren.

5.2 Verdeling CO2 uitstoot naar bedrijfsonderdeel

Formeel gezien zijn er binnen Kurstjens BV geen bedrijfsonderdelen benoemd. Maar in het kader van het energiemanagementprogramma is er op basis van activiteiten wel een onderverdeling te maken. We kennen dan vier onderdelen, te weten:

Kantoor

Werkplaats

Transport

Projectlocaties Deze worden in de volgende paragrafen besproken. 5.3 Kantoren

5.3.1 Gasverbruik (scope 1)

Sedert 24 maart 2013 tot en met 14 januari 2014 (9,5 maand) is het gasverbruik 52.234 - 50.789 = 1445 m3. Om het verbruik van een heel jaar te verkrijgen wordt door 9,5 maanden gedeeld en met 12 maanden vermenigvuldigd, wat neerkomt op een verbruik van 1825 m3. De fout die hierbij ontstaat is naar verwachting erg klein. Op het moment dat de jaarafrekening komt kan het werkelijke verbruik worden gebruikt voor het bepalen van de emissiehoeveelheden. Bij grote verschillen (meer dan 10%) dienen de fictieve getallen te worden vervangen door de werkelijke waarden.

5.3.2 Elektraverbruik (scope 2)

Ook het elektra verbruik loopt van maart 2013 tot en met januari 2014 en hiervoor geldt hetzelfde als voor het gasverbruik. In deze periode is 144.028 -126.511 kWh verbruikt. Dit door vertaald naar 12 maanden komt neer op een verbruik van 21.123 kWh. Uit de tabel in bijlage 2 valt op te maken dat 33 % van het elektriciteitsgebruik voor rekening komt van het kantoorgedeelte. Daar zijn met name de server, de computers, de verlichting en de koffieautomaat de grootste verbruikers, gevolgd door de airco’s. De koffieautomaat en de waterkoeler zijn in 2013 voorzien van tijdschakelklokken zodat er minder energie verloren gaat. Daarmee is een reductie van circa 35% gerealiseerd.


5.4 Werkplaats

5.4.1 Gasverbruik (scope 1)

Incidenteel wordt er in de winterperiode een fles propaan gekocht om bevroren machinedelen weer te ontdooien. In 2013 is dat 42 liter geweest. Bij het lassen worden beschermgassen gebruikt. Volgens het productblad van Inomaxx2 bestaat deze voor 2% uit CO2. De milieubelasting in de vorm van CO2 uitstoot is dan 2% van 92 kilo, zie ook hoofdstuk 6. 5.4.2 Elektraverbruik (scope 2)

In de werkplaats zorgen het lasapparaat en de gasontladingslampen voor bijna 50% van het totale energieverbruik van de gehele vestiging. Ook de koffieautomaat en de verlichting boven de werkbank zijn relatief grote verbruikers. 5.4.3 Olie (scope 3)

Veel van het materieel is hydraulisch aangestuurd en het gros van het onderhoud wordt in eigen beheer uitgevoerd. Daarbij wordt olie verbruikt, zowel hydrauliek-olie als smeeroliën. De afgewerkte olie wordt opgeslagen in een tank en door een erkend bedrijf opgehaald en verder verwerkt. Omdat deze smeerolie niet wordt verbrand levert deze geen bijdrage aan de emissie van CO2 en word derhalve alleen ter informatie weergegeven. Smeerolie conversiefactor 3620 gram CO2 per kG olie Hydraulische olie: en overige oliën 3515 gram CO2 per kG olie 5.5 Transport (scope 1, 2 en 3)

De werkzaamheden van Kurstjens worden door het hele land uitgevoerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van het eigen wagenpark. De diverse voertuigen rijden allemaal op diesel en maken gebruik van de dieseltank op eigen terrein. Het totale verbruik voor transport wordt gelijk gesteld aan de geleverde hoeveelheid diesel in 2013, met daarbij opgeteld de diesel die “langs de weg” is gekocht. Het totale verbruik in 2013 van transportmiddelen bedraagt 127494 liter diesel, wat ruim 12.500 liter minder is dan vorig jaar. Met privé voertuigen zijn 4141 zakelijke kilometers gereden en er is 17600 km gevlogen. Dit wordt toegekend aan scope 2. De prive kilometers zijn bepaald door gebruik te maken van de staten op basis waarvan de onkostenvergoeding is opgesteld. De vliegkilometers zijn bepaald aan de hand van de vliegtickets. Vervolgens zijn de kilometers bepaald door gebruik te maken van Google Earth. Dit gebeurd door een rechte lijn te trekken. In werkelijkheid zal een enigszins andere route worden gevlogen. De fout die hierdoor ontstaat zal naar schatting maximaal 10% bedragen, wat ruim acceptabel is voor de doelstelling..


5.6 Projecten (scope 1)

Op de diverse projecten worden mobiele middelen ingezet. Deze draaien op witte diesel, met uitzondering van de baggerboten die nog op accijnsvrije diesel mogen draaien. Het verbruik van brandstoffen op de diverse werken is gelijk gesteld aan de inkoop van rode diesel en de witte diesel die op projecten is geleverd in dat jaar. Ook hier is het verbruik niet onderverdeeld naar specifieke voertuigen. Het totale verbruik in 2013 van diesel in de projecten bedraagt 458,6 m3. Vorig jaar (2012) was dat 589.1 m3, wat betekent dat er dit jaar 130.5 m3 diesel minder is verbruikt dan vorig jaar. De quad en buitenboordmotoren gebruiken benzine. Het totaal aantal liter benzine dat in 2012 gebruikt is, bedraagt 2189 liter tegen 1081 liter in 2013. Ook hier een reductie van verbruik. Deze hoeveelheden brandstof zijn bepaald aan de hand van de inkoopfacturen. Hierin zit geen fout. Wat wel voor afwijkende gegevens kan zorgen zijn incidenten. Hierbij valt te denken aan onvoorziene omstandigheden waarbij brandstof is weggelekt (slijtage, onzorgvuldig handelen) en diefstal. De hoeveelheden die hiermee gepaard gaan hebben een invloedssfeer van enkele promillen en zijn dus verwaarloosbaar.

5.7 Berekende CO2 emissies

In het jaar 2013 is de totale CO2 emissie van Kurstjens BV 1847 ton (scope 1 en 2). De directe uitstoot (scope 1) bedraagt 1842 ton CO2. De indirecte uitstoot (scope 2) bedraagt 5 ton CO2. Hoofdstuk 6 (footprint) geeft een helder overzicht van de opbouw van deze getallen. 5.8 Verbranding van biomassa

Binnen Kurstjens BV heeft in 2013 geen verbranding van biomassa plaatsgevonden. 5.9 Broeikasgas verwijderingen

Binnen Kurstjens BV heeft in 2013 geen binding van CO2 plaatsgevonden.


6 CO2 footprint 2013

Deze footprint geeft overzichtelijk weer wat er in het voorgaande hoofdstuk is geïntroduceerd. CO2 footprint berekening voor KURSTJENS BV

Periode: jaar 2013

Kantoor Scope Aantal Eenheid Emissiefactor Eenheid Scope 1 Scope2 Scope 3 Totaal

Groene elektriciteit (wind) 2 0 kWh 0,015 kg CO2/kWh 0

Groene elektriciteit ( water) 2 6929 kWh 0,015 kg CO2/kWh 0,10

Groene elektriciteit (zon) 2 0 kWh 0,08 kg CO2/kWh 0

Gewone elektriciteit 2 0 kWh 0,455 kg CO2/kWh 0

Aardgas 1 2631 m3 1,825 kg CO2/m3 4,8

totaal kantoor 4,8 0,1 4,9

Werkplaats Scope Aantal Eenheid Emissiefactor Eenheid Scope 1 Scope2 Scope 3 Totaal

Groene elektriciteit (wind) 2 0 kWh 0,015 kg CO2/kWh 0

Groene elektriciteit ( water) 2 14194 kWh 0,015 kg CO2/kWh 0,21

Groene elektriciteit (zon) 2 0 kWh 0,08 kg CO2/kWh 0

Gewone elektriciteit 2 0 kWh 0,455 kg CO2/kWh 0

0

Propaan 1 42 liter 1,53 kg CO2/liter 0,06

Lasgas (2% is CO2) 1 92 kg 0,02 kg CO2/kg 0,002

totaal werkplaats 0,06 0,2 0,3

Transport Scope Aantal Eenheid Emissiefactor Eenheid Scope 1 Scope2 Scope 3 Totaal #

Diesel 1 127 m3 3,135 kg CO2/liter 398

LPG 1 0 liter 1,86 kg CO2/liter 0

per gereden kilometer (benzine) 1 0 km 0,22 kg CO2/gereden km 0

per gereden kilometer (gas) 1 0 km 0,175 kg CO2/gereden km 0

per gereden kilometer (onbekend) 1 0 km 0,21 kg CO2/gereden km 0

Zakelijk gebruik priveautos 2 4141 km 0,21 kg CO2/gereden km 0,9

Vliegreizen 2 17600 km 0,2 kg CO2/reizigers km 3,5

totaal transport 398 4,4 0 402,5

Projectlocaties Scope Aantal Eenheid Emissiefactor Eenheid Scope 1 Scope2 Scope 3 Totaal #

witte diesel machines 1 216,5 m3 3,135 kg CO2/liter 678,7

Rode diesel 1 242,1 m3 3,135 kg CO2/liter 758,0

Benzine 1 1081 liter 2,78 kg CO2/liter 2,3

totaal projectlocaties 1439,0 0,0 1439,0

Totale uitstoot CO2 scope 1 over 2013 [ton] 1842



Totale uitstoot CO2 over 2013 [ton] # 1847

# scope 1 en 2

Uitstoot CO2 [ton]

Uitstoot CO2 [ton]

Uitstoot CO2 [ton]

Uitstoot CO2 [ton]


7 NIEUWE INZICHTEN 2011/2012

Tijdens de inventarisatie van de brandstofgegevens voor 2013 realiseerden we ons dat er ook in het buitenland (België) een aantal projecten draaien. De brandstof die hier is verbruikt, is door lokale leveranciers geleverd. Natuurlijk 0dienen deze hoeveelheden meegenomen te worden in de berekeningen van de totale uitstoot. Helaas hebben we moeten constateren dat we dat door onoplettendheid in de voorafgaande jaren niet hebben gedaan. De getallen die gebruikt zijn als basis voor de rapportages van 2011 en 2012, zijn dus niet correct. De conclusies komen daarmee ook te vervallen. In dit hoofdstuk worden aangepaste getallen en bijbehorende conclusies gepresenteerd. 7.1 Overzicht gecorrigeerde getallen

2011 2012 2013

kantoor [ton CO2] 7,1 7,7 4,9

werkplaats [ton CO2] 7,6 6,7 0,3

transport [ton CO2] 446 374 402

PI transport 0,061 0,056 0,073

projecten [ton CO2] 1889 1893 1439

PI projecten 0,259 0,283 0,262

gemiddeld PI transport en projecten 0,333 0,338 0,335

totale hoeveelheid co2 [ton] 2349,7 2281,4 1846,2

7.2 Toelichting op de gecorrigeerde getallen

De aanpassing heeft alleen betrekking op de getallen voor de uitstoot in de projecten. Jammer genoeg is dit ook het grootste aandeel in het geheel en heeft dit invloed op de conclusie van vorig jaar. Gelukkig realiseerden we ons toen ook al dat het veel te vroeg was om al te veel gewicht te hangen aan de conclusies van toen. Om daadwerkelijk te kunnen spreken van een structurele verandering dienen immers de resultaten van meerdere jaren vergeleken te worden.


8 Interpretatie gegevens 2013

In dit hoofdstuk wordt de huidige status vergeleken met de doelstellingen.

8.1 Kantoren

Een reductie van 7,7 ton CO2 uitstoot in 2012 naar 4,9 ton CO2 uitstoot in 2013. Dit betekent in percentages dat we ongeveer 35% minder CO2 uitstoten! Als energiebesparende maatregelen zijn hier tijdschakelklokken geplaatst op de koffie automaat en de waterkoeler. In overleg met de IT beheerder is bekeken of er besparingen mogelijk zijn ten aanzien van de server, bijvoorbeeld draaiuren, back-up tijden enz. Hierin is momenteel geen besparing te halen. Op moment van vervanging zijn er wel zuinigere alternatieven. Om het gasverbruik terug te dringen is de (energiezuinige) vloerverwarming hersteld zodat de verwarmingsketel een hoger rendement haalt en dus zuiniger is. Tevens is overgegaan op CO2 vriendelijke energie. Met name de laatste heeft nogal wat invloed op de uitstoot. De CO2 uitstoot door de kantoren zal hierdoor naar verwachting structureel veel lager blijven dan in 2011, het basisjaar, het geval was. De beoogde reductie van 2% minder CO2 uitstoot in 2017 lijkt vooralsnog al ruimschoots gehaald. 8.2 Werkplaats

Een reductie van 6.7 ton CO2 uitstoot in 2012 naar 0.3 ton CO2 uitstoot in 2013 Dit betekent in percentages een reductie van 95%. Ook hier zijn tijdschakelklokken geplaatst en is er overgegaan op groene stroom. Tevens heeft er een verschuiving van werkzaamheden plaatsgevonden. De combinatie van deze veranderingen heeft geleid tot de reductie van uitstoot, waarbij de overgang naar groene stroom de grootste invloed heeft. Dat betekent dat we verwachten dat we ook ten aanzien van CO2 uitstoot door de werkplaats, een structurele vermindering hebben gerealiseerd. Ten opzichte van de kantoren is de reductie nog extremer, omdat er in de kantoren nog altijd gas gebruikt wordt voor de verwarming. 8.3 Transport

Een afname van 1893 ton CO2 uitstoot in 2012 naar 1439 ton CO2 uitstoot in 2013. Echter, als we naar de Prestatie-Index kijken dan zien we een toename van 0.056 naar 0.073 wat betekent dat we, gerelateerd aan de omzet 30% meer CO2 hebben uitgestoten. Deze uitstoot als gevolg van transport is op basis van de gegevens van de afgelopen drie jaar grillig te noemen. Ondanks dat er in 2013 diverse maatregelen genomen zijn om dieselverbruik terug te dringen is de prestatie-indicator hoger dan in 2012.


De maatregelen die genomen zijn bestaan uit het vervangen van een aantal oude bedrijfswagens door nieuwe types, waarbij met name is gelet op het brandstofverbruik. Daarnaast zijn in 2013 zijn bouwlampen aangeschaft die op zonnecellen werken. Er is een nieuwe motor aangeschaft voor een aggregaat. Hierbij is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor een motor op gas, maar omwille van de Nederlandse wetgeving is er te weinig gas op voorraad te houden op de werklocatie. Dit betekent in de praktijk een niet werkbare situatie. Ook is gekeken naar het toepassen van een motor voorzien van de nieuwste dieseltechniek. Deze scoren totaal op milieugebied beter dan conventionele dieseltechniek, maar specifiek voor verbruik (en dus CO2 uitstoot) zijn deze motoren minder goed dan die met een conventionele techniek. Er gaat namelijk nogal wat energie zitten in het zuiveren van de lucht, in plaats van alleen maar het draaiend houden van de motor. Dat ondanks de genomen maatregelen de Prestatie index niet zichtbaar is gedaald ten opzichte van vorig jaar is dan ook erg jammer en werkt niet echt motiverend. Overigens is het wel allemaal verklaarbaar: Het brandstofverbruik hangt namelijk sterk samen met de manier waarop het slib wordt gewonnen, maar met name hoe het slib wordt verwerkt. Ter plaatse uitrijden op grasland of het transporteren naar een verwerker kilometers verderop, zijn in dit geval twee uitersten. Het een en ander hierover is terug te vinden in de afstudeerrapportage van Thijs Mostert. Ook hij komt tot de conclusie dat ten aanzien van CO2 neutraal inkopen in de Baggersector het zwaartepunt ligt bij de verwerking van het slib. Daarnaast kopen we ook kilometers in. Op het moment dat we dat doen, verleggen we de CO2 uitstoot naar de transporteur en reduceert dat “onze” uitstoot. Aan de kostenkant van de Prestatie-index maken we gebruik van omzetcijfers. Maar het kan zo zijn dat het project met de minste omzet, het meeste CO2 uitstoot door transport en vice versa. Hierin zit geen verband. De bandbreedte die hierin zit is dus erg groot en reduceert daarmee de nauwkeurigheid van de prestatie-index. Op deze wijze is de beoogde reductiedoelstelling van 2% ten opzichte van het basisjaar nooit goed en eerlijk te herleiden. Wat wel te beredeneren is, is de theoretische reductie van het brandstofverbruik door de aanschaf van nieuwe bedrijfswagens:

er in 2013 vier nieuwe bedrijfswagens zijn aangeschaft.

Deze rijden gezamenlijk 200.000 km per jaar.

De oude modellen hadden een gemiddeld verbruik van 1:8.

De nieuwe modellen hebben een gemiddeld verbruik van 1:13 Dat betekent dat er 25000 liter – 15384 liter = 9616 liter minder diesel is verbruikt ten opzichte van de situatie waarin de oude auto’s nog actief waren. Op een jaarverbruik van 127 m3 is dat 7,5 % reductie. Daarmee voldoen we in één klap aan de reductiedoelstelling voor 2017. 8.4 Projecten

De gemiddelde Prestatie Indicator voor 2013: PI2013projecten is 0,262 kg CO2/euro omzet. In 2012 was de PI 0,283: een reductie van 8% Voor 2017 heeft Kurstjens zich een reductie van 2% ten opzichte van 2011 tot doel gesteld. Dit denkt zij onder ander te realiseren door: -Bij het opstarten van een project, specifiek letten op energiezuinig inrichten van de projectlocatie: korte afstanden, hoogteverschillen enz. In dit kader is er een nieuwe


medewerker aangetrokken die met name in de werkvoorbereiding en projectbeheersing een belangrijke rol speelt. -Bij aanschaf of vervanging van materieel dient in de afweging specifiek aandacht besteedt te worden aan energieverbruik. Voor de projecten geldt feitelijk hetzelfde als voor de afdeling Transport. Er zijn diverse technieken die we toepassen om slib te scheiden maar er zijn ook projecten waar we helemaal geen scheiding toepassen. De belasting, en daarmee ook het opgenomen vermogen, en dus ook de uitstoot van de machines is ook nog afhankelijk van de viscositeit/samenstelling van het te verpompen medium, wat ook binnen eenzelfde project zeer sterk kan fluctueren. En ook hier is aan de kostenkant van de indicator geen duidelijk verband tussen de begroting van een project en de CO2 uitstoot. De betrouwbaarheid van de PI is dus ook binnen de projecten dermate laag dat deze een zeer beperkte meerwaarde heeft in de projecten.

9 Reductiedoelstelling

Kurstjens heeft zich tot doel gesteld om in 2017, 2% minder CO2 uit te stoten dan in het basisjaar 2011. Dat geldt voor ieder “bedrijfsonderdeel” afzonderlijk (projecten, transport, werkplaats en kantoor). Dit voorkomt dat alle ogen op de projecten gericht zijn en dat voor de rest alles getolereerd wordt :”omdat het toch een druppel op de gloeiende plaat is”. Redelijkerwijs zullen de eerste kleinere maatregelen juist de meest zichtbare zijn, en daarmee een positieve bijdrage leveren aan de bewustwording van de medewerkers. 9.1 Projecten

9.2 Transport

Om iets over het verbruik van ons transport te kunnen zeggen is ook hier het brandstofverbruik gekoppeld aan de omzet. Voor 2013 komt Kurstjens BV uit op een PI2013transport van 0,073 kg CO2/euro omzet, in 2012 was dat 0.056: een duidelijke toename dus. Voor 2017 heeft Kurstjens zich een reductie van 2% ten opzichte van 2011 tot doel gesteld. Dit denkt zij onder ander te realiseren door: -Slim combineren, nog beter plannen. -Draaiuren beperken door de motor eerder af te zetten. -In de toekomst bij nieuwe aanschaf of vervanging dient het verbruik een nadrukkelijke invloed te hebben op de keuze. De auto’s die intussen zijn aangeschaft hebben het kenmerk “blue motion” -Er is in dit kader een onderzoek uitgevoerd door Slimrijden.nl. Het onderzoek is zeer algemeen en op basis van theoretische aannamen opgezet. De aanbevelingen hebben dan ook geen enkele meerwaarde voor ons bedrijf.


9.3 Werkplaats

Hoewel het aandeel van de werkplaats in de CO2 uitstoot zeer gering is, geldt ook hier dat de doelstelling ligt op een reductie van 2% in 2017. Kurstjens BV heeft de mening dat de maatregelen die hier genomen worden goed zichtbaar zijn en zullen bijdragen aan de bewustwording van de medewerkers. Dit heeft weer een katalyserend effect voor het gedrag in de projecten en daarmee reductie van de CO2 uitstoot. Het verbruik in de werkplaats is niet afhankelijk van de omzet en de reductie van CO2 uitstoot wordt hier derhalve uitgedrukt in absolute getallen. 2% van 3236 kg CO2 komt neer op een reductie van 65 kg CO2. In de werkplaats zijn met name de verlichting en het lasapparaat de grootste verbruikers. Het energieverbruik van het lasapparaat is slechts zeer beperkt te beïnvloeden. Hooguit dient de mogelijkheid voor alternatieve manieren van construeren te worden overwogen. De mogelijkheden om op de verlichting te besparen zijn onderzocht en daaruit blijkt dat er veel te besparen valt. Momenteel zijn er een aantal offertes aangevraagd om de verlichting te gaan vervangen. Inmiddels zijn de koffieautomaat en de waterkoeler voorzien van tijdschakelklokken. 9.4 Kantoor

Om dezelfde redenen als voor de werkplaats, geldt ook hier een reductiedoelstelling van 2% in 2017. Het verbruik door het kantoor is niet afhankelijk van de omzet en de reductie van CO2 uitstoot wordt hier derhalve uitgedrukt in absolute getallen. 2% van 11000 kg CO2 komt neer op een reductie van 220 kg CO2. Ook hier geldt dat de verlichting wordt vervangen en dat de koffieautomaat en de waterkoeler voorzien zijn van een tijdschakelklok. 9.5 Overzicht gerealiseerde maatregelen 2013

Er is een nieuwe motor aangeschaft voor een aggregaat. Hierbij is onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor een motor op gas (wat minder CO2 belastend is dan diesel), maar omwille van de Nederlandse wetgeving is er te weinig gas op voorraad te houden op de werklocatie. Dit betekent in de praktijk een niet werkbare situatie. Ook is gekeken naar het toepassen van een motor voorzien van de nieuwste dieseltechniek. Deze scoren overall op milieugebied beter dan conventionele dieseltechniek, maar specifiek voor verbruik (en dus CO2 uitstoot) zijn deze motoren minder goed dan die met een conventionele techniek. Er gaat namelijk nogal wat energie zitten in het zuiveren van de lucht en het afvangen van fijnstof, in plaats van alleen maar het draaiend houden van de motor. De mogelijkheden om op de verlichting te besparen zijn onderzocht en daaruit blijkt dat er veel te besparen valt. Momenteel zijn er een aantal offertes aangevraagd om de verlichting te gaan vervangen. Zo zij er het afgelopen jaar al wel bouwlampen met zonnecellen aangeschaft. Deze werken op zich goed, maar zijn wel kwetsbaar. De eerste zonnecellen zijn al gesneuveld. De beperking van de CO2 uitstoot blijft natuurlijk wel bestaan, maar als gekeken wordt naar de


totale CO2 belasting als LCA, dan is door de snelle afschrijving de CO2 uitstoot extra hoog te noemen. Er zijn nieuwe bedrijfswagens aangeschaft: type “blue motion”. Diverse oude wagens zijn niet meer in gebruik en hierdoor een besparing op brandstof verbruik. Tevens is er een extra medewerker aangetrokken in de projectvoorbereiding en beheersing. Deze heeft als kerntaak om de projecten zo efficiënt mogelijk in te richten en om het uitvoeringstraject te optimaliseren. In hoeverre dit een besparing op CO2 reductie oplevert is moeilijk te kwantificeren, maar er is wel degelijk aandacht voor. Onderzoek uitgevoerd door Slimrijden.nl: Het onderzoek is zeer algemeen en op basis van theoretische aannamen opgezet. De aanbevelingen hebben dan ook geen enkele meerwaarde voor ons bedrijf. In overleg met de IT beheerder is bekeken of er besparingen mogelijk zijn ten aanzien van de server, bijvoorbeeld draaiuren, back-up tijden enz. Hierin is momenteel geen besparing te halen. Op moment van vervanging zijn er wel zuinigere alternatieven. Om het gasverbruik terug te dringen is de (energiezuinige) vloerverwarming hersteld zodat de verwarmingsketel een hoger rendement haalt en dus zuiniger is. 9.6 Overzicht besparingspotentieel

Onderstaande tabel geeft het besparingspotentieel aan in 2017 ten opzichte van het jaar 2011. Deze tabel is door gewijzigde inzichten ten opzicht van het referentie jaar ook aangepast.

CATEGORIE BESPARINGSPOTENTIEEL REEDS BESPAARD SCOPE

tov PI

PROJECTEN

Slim inrichten projectlocatie 0,10% 1

bij aanschaf materieel, energieverbruik zwaar meewegen 0,10% 1

Reductie verbruik aggregaten 1,80% 1

TRANSPORT

Beter plannen 0,10% 1

Motor eerder afzetten 0,10% 1

Bij aanschaf materieel, energieverbruik zwaar meewegen 7,50% 1

Slimrijden.nl 0 1

WERKPLAATS

Verlichting 2% 2

Groene stroom 95% 2

KANTOOR

verlichting 0,10% 2

schakelklok 0,10% 2

IT aanpassingen 0,10% 2

verwarming 1,70% 1

Groene stroom/gas 35% 2


9.7 Alternatieve brandstoffen

Om minder CO2 uit te stoten zijn er ook eenvoudige maatregelen te nemen. Groene stroom en gas zijn daarvan een voorbeeld. Eind 2011 is door het management besloten dat we als bedrijf dat werkzaam is in de milieusector, dat meer moeten uitdragen. Derhalve is destijds overgegaan op groene stroom van en gas. Tot op heden naar tevredenheid. Voor wat betreft alternatieve brandstoffen is er in het verleden al ruime ervaring opgedaan met het inzetten van Biodiesel. Dit is echter geen succes geweest. Door bacteriegroei is er dermate veel schade aan motoren, pompen etc ontstaan, dat er besloten is om dat nooit meer toe te passen. Daarmee is de bedrijfszekerheid niet te garanderen en er dienen allerlei additieven toegevoegd te worden om bacteriegroei tegen te gaan. Ook het bijmengen van gas wat eerder wel een goed alternatief leek, is te gevoelig. De firma Geluk heeft een elektrisch aangedreven cutterzuiger gebouwd. Tot op heden naar tevredenheid. Op het moment dat de gelegenheid zich voordoet bij ons dat er een andere boot gebouwd wordt is dat een alternatief wat zeker het overwegen waard is.


10 Samenvatting 2013

Na drie jaar intensief met CO2 bezig te zijn, is 2013 het jaar waarin de meeste maatregelen zijn genomen. Het beleid lijkt dus effect te hebben. Een overzicht van de genomen maatregelen in 2013 is:

Groen gas

Groene stroom

Installeren tijdschakelaars

Onderzoek Slim Rijden

Onderzoek zuinige verlichting

Bewustwording medewerkers

Aanschaf bouwlampen op zonnecellen

Nieuwe medewerker in projectvoorbereiding, projectbeheersing

Aanschaf zuinige auto’s

Herstellen vloerverwarming

Keteninitiatief aggregaten Wat jammer is, is dat deze maatregelen niet tot uiting komen in een positieve verandering van de prestatie-index. De firma Geluk loopt tegen hetzelfde probleem aan: Investeringen zijn niet terug te zien in de prestatie-index. Zij heeft ons benaderd om gezamenlijk dit onderwerp aan te pakken.


11 Doorkijk naar 2014

11.1 Geluk

. Net als wij heeft de firma Geluk dezelfde problematiek omdat zij de CO2 productie gekoppeld hebben aan de omzet. Zij lopen tegen het probleem aan dat de investeringen die zij gedaan hebben om minder CO2 te produceren, niet terug te zien zijn in de prestatie index. Er lijkt onvoldoende relatie te zijn tussen deze twee getallen zodat de prestatie index een nietszeggend getal lijkt te worden. Op deze manier zijn investeringen en beleidskeuzes niet goed te onderbouwen. Omdat wij dezelfde ervaring hebben is besloten om gezamenlijk te investeren in onderzoek hoe te komen tot een waardevolle prestatie index. Dit onderzoek is momenteel in gang. 11.2 Directie

Als gevolg van de beperkte waarde van de prestatie-index kan het gebeuren dat de aandacht voor CO2 reductie verslapt. Om dit te voorkomen, is Werner Tiemissen vanuit de directie toegevoegd aan het keteninitiatief met de firma Geluk. Op die manier blijft er tevens voldoende aandacht voor het energiemanagementprogramma en staat het in ieder geval op de agenda bij directie-overleg en bij extern (klant-) contact.


Bijlagen


Bijlage 1: Organisatieschema

BEDRIJVEN

KURSTJENS B.V.

HEDEL

Directeur- eigenaar

Leo Kurstjens

Commercieel directeur

Werner Tiemissen

Financiële

administratie Werkplaats

Anton van Boekel Emiel van Leipsig John van Tilborg

Greet Kurstjens

Leonie Kurstjens

Personeel

Anton van Boekel

Werkvoorbereiding en -

projectadministratie

Arno Habraken

Calculatie

Arno Habraken

Beheerder Managementsysteem

Anton van Boekel

VGM en F&F coördinator

Anton van Boekel

Projectleider

Werner Tiemissen

(Hoofd) uitvoerder

Johan Cuijten

Edwin Buise

Uitvoerende

Operators

Baggermachinisten

(Kraan) machinisten

Chauffeurs


Bijlage 2: inventarisatie energieverbruikers


Inventarisatie electraverbruikers pand Kurstjens BV dd jan 2014

verb

ruik

eraa

ntal

verm

ogen

per

stu

k [W

]

draa

iure

n pe

r ja

ar p

er s

tuk

tota

al v

erbr

uik

[kW

h/ja

ar]

% v

an s

tand

plaa

ts h

edel

werkplaats

Radio 1 20 2500 50 0,2

Droger 1 2000 100 200 0,9

wasmachine 1 1500 200 300 1,4

schuurband 1 3000 10 30 0,1

dieselpomp 3 500 100 150 0,7

draaibank 1 6000 50 300 1,4

kolomboormachine 1 6100 60 366 1,7

zaag afkort 1 3000 10 30 0,1

zaag beugel 1 3000 10 30 0,1

hogedrukreiniger 1 7000 30 210 1,0

compressor 1 6000 10 60 0,3

lasapparaat 1 9000 350 3150 14,9

verlichting TL overig 10 36 50 18 0,1

verlichting TL werkbank 10 36 2500 900 4,3

verlichting gasontlading 8 400 1750 5600 26,5

verlichting gloeilamp 4 100 100 40 0,2

kopieerapparaat 1 1500 nihil nihil nihil

vaatwasser 1 2000 250 500 2,4

koelkast 1 590 [kWh/jaar] nvt 590 2,8

magnetron 1 1500 nihil nihil nihil

pc 1 250 2000 500 2,4

printer 1 200 nihil nihil nihil

koffieautomaat 1 1100 [kWh/jaar] nvt 1100 5,2

Spaarlamp 1 23 nihil nihil nihil

lasrookafzuigunit 1 1100 nihil nihil nihil

waterkoeler 1 200 [ kWh/jaar] nvt 120 0,6

totaal electra werkplaats 14194 67

kantoor

airco splitunit 4 2000 100 800 3,8

pc wekelijks 3 230 [kWh/jaar] nvt 150 0,7

pc dagelijks 4 230 [kWh/jaar] nvt 920 4,4

kopieer/printer 2 2000 50 200 0,9

plotter 1 2000 nihil nihil nihil

koelkast 1 590 [kWh/jaar] nvt 590 2,8

verlichting TL kantoor 8 36 2000 576 2,7

verlichting TL overig 22 36 100 79,2 0,4

verlichting spaar 7 22 2500 385 1,8

server 1 275 8760 2409 11,4

TV 1 150 nihil nihil nihil

dvd speler 1 10 nihil nihil nihil

radio 1 20 2000 40 0,2

koffieautomaat 1 1100 [kWh/jaar] nvt 660 3,1

waterkoeler 1 200 [ kWh/jaar] nvt 120 0,6

totaal electra kantoor 6929 33

totaal standplaats hedel [kWh] theoretisch 21123

verbruik 2013 [kWh] praktijk 21020

verschil [kWh] -103

CO -emissie inventarisatie conform ISO 14064-1 · 2019-05-27 · lijnen overeen met de voorgaande...

Documents

Transcript of CO -emissie inventarisatie conform ISO 14064-1 · 2019-05-27 · lijnen overeen met de voorgaande...