Christiaan Kuipers Christiaan.Kuipers@urgenda · 9 niveau’s van circulariteit… •Negen niveaus...
57
Transcript of Christiaan Kuipers Christiaan.Kuipers@urgenda · 9 niveau’s van circulariteit… •Negen niveaus...
Stichting Urgenda “Samen Sneller Duurzaam”
• Mobiliteit
• Klimaat & Energie
• Bouw • Ons Huis Energieneutraal
• Low Car Diet
• Collectieve Zonnepanelen Actie
• Dag van de Duurzaamheid
• ZonOpZorg
• De Klimaatzaak
• The Climate Miles
Waarom een circulaire economie?
• Een hype of de nieuwe standaard?
Waarom een circulaire economie?
• Een hype of de nieuwe standaard?
• Niet alleen omdat we anders moeten…
Waarom een circulaire economie?
• Niet alleen omdat we anders moeten…
• Ook omdat we niet anders kunnen…
“Anyone who believes that exponential growth can go on forever in a finite world, is either a madman or an economist.”
Kenneth Boulding, 1973
Wereldconsumptie van materialen
Bron: presentatie Ernst Worrell, Universiteit Utrecht
Mensen denken lineair, niet exponentieel
Bron: presentatie Ernst Worrell, Universiteit Utrecht
Waarom een circulaire economie?
• Niet alleen omdat we anders moeten…
• Niet alleen omdat we niet anders kunnen…
• Maar ook omdat het loont:
• Geld verdienen?
• McKinsey: 630 mrd per jaar besparen in EU – analyse deel v.d. economie
• Minder afhankelijkheid van andere landen
• Nederland importeert nu al 68% van haar grondstoffen
• Europa is van 54 grondstoffen 90% afh. van buiten Europa
• Nieuwe banen en beroepen
• Leveringszekerheid & betaalbaar (energie)systeem
• Voorkomen van veel grotere schaden veroorzaakt door klimaatverandering/afval
Maar wat is dan een Circulaire Economie?
• Van afval naar grondstof? https://www.youtube.com/watch?v=fXynrsrTKbI
Een Circulaire Economie is veel breder dan alleen van afval een product maken
• Omvat:
- grondstoffen in de kringloop houden op zo’n hoog mogelijk niveau
- overgang naar 100% duurzame energie
- met oog voor mens en omgeving (biodiversiteit)
- groene grondstoffen goed benutten
Zeewier eerst voor hogere toepassingen inzetten
Zeewier eerst voor hogere toepassingen inzetten
Kijk met een frisse, creatieve blik naar de huidige dagelijkse dingen en vraag eens af: “Is dat wel zo logisch?”
• ‘10 dingen met bananenschillen’: Schoenen poetsen, compost, tanden bleken, antidepressiva, luizenbestrijder, wratten tegen gaan, etc.
Bron: www.hetkanwel.nl
Er zijn veel kansen!
•Dashboards maken van tomatenschillen
•Paddenstoelen kweken op koffieafval
•Oude kleren/textiel gebruiken als isolatiemateriaal
•Verwerking vezels van aubergineplanten tot gevelbekleding
•Toiletpapier gemaakt van papierafval
•Eiwitten produceren d.m.v. insecten die leven op etensresten.
“Delen is het nieuwe vermenigvuldigen”
Nieuwe business modellen ontstaan:
• GreenWheels, Kromkommer, Car2Go, Roof2Roof, AirBnB, Cow Funding, ParkingPanda, Spullendelen, Uber, RepairCafes, WakkaWakka, EcoFerm, MudJeans, VanDeBron, etc.
Circulaire Economie in de praktijk: Circulair Fryslân
• Het begon met een kopje koffie..
Aanpak
1. Desk research: Fries Vermogen
2. Analyse grondstofstromen
3. Meer dan 30 interviews (> 40 mensen) + Bijeenkomsten en workshop in Oranjewoud
→ Op basis van voorgaande: keuzes voor kansrijke ketens!
Urgenda en Metabolic in Fryslân
1. Circulaire Landbouw
2. Circulair Plastic
3. Waardevol water & organische reststromen (slib & groene grondstoffen)
4. Bouw van de Toekomst
5. Zilt Gewild, Zilte landbouw (groenten & schelpen etc.)
(EN DWARSVERBANDEN!)
Aanjagen & faciliteren Circulair Fryslân
Bouwen aan de Economie van Morgen
• Nieuwe banen, ook in krimpgebieden
• Toekomstbestendig
• Circulair heeft de toekomst; een van de 1e zijn die het omzet in concrete projecten, bedrijven en ‘nieuwe business modellen’
• Jeugd behouden en trekken
• Nieuwe bedrijven trekken
• Integraal & samenwerken = Toekomst
Sluiten van de kunststofkringloop
Afval uit de gemeenten
Omrin
Inzameling & Sortering
Inverko
Recycling
Philips/Lankhorst
Productie
|
DonkerGroen: Eco-corridors – ‘De Griene Biodyk’
In plaats van gras of vangrail Slaat CO₂ op & luchtvervuiling Meer biodiversiteit Oogsten voor bioproducten Werkgelegenheid
Wetterskip Fryslân: Van Slib tot Lip
33
Wetterskip Fryslân: Van Slib tot Lip
34
Circulaire LWD2018 ….
Gele kracht!
← 1 Hectare koolzaad
→ Bodemverbeteraar: 30% meer mais → Koolzaadkoek: eiwitrijk krachtvoer voor vee → Voorkomt de import van soja!
Bron: SolarOilSystems
Christiaan Kuipers
Nieuwe 2e druk van het rapport (binnenkort) online:
• www.urgenda.nl/circulair
TOELICHTING BIJ PRESENTATIE
9 niveau’s van circulariteit…
• Negen niveaus van circulariteit (Cramer, 2014a uit Rli, 2015)
• 1. Refuse: voorkomen van gebruik van grondstoffen
• 2. Reduce: verminderen van grondstoffen
• 3. Re-use: product hergebruik (tweede hands, delen van producten)
• 4. Repair: onderhoud en reparatie
• 5. Refurbish: product opknappen
• 6. Remanufacture: nieuwe producten maken van (onderdelen van) oude producten
• 7. Re-purpose: producthergebruik met ander doel
• 8. Recycle: verwerking en hergebruik materialen
• 9. Recover: energieterugwinning uit materialen
• De negen niveaus van circulariteit gaan over het zo hoogwaardig mogelijk in de kringloop houden van grondstoffen. Het circulair ontwerpen van producten (ecodesign) is daarvoor een overkoepelende strategie.
• Terwijl recycling en recover de kern vormen van een kringloopeconomie, gaat een circulaire economie dus verder en omvat het meer niveaus.
Materiaal-intensiteit economie daalt
Bron: presentatie Ernst Worrell, Universiteit Utrecht
En stabiliseert per persoon..
Bron: presentatie Ernst Worrell, Universiteit Utrecht
Waarom 100% duurzame energie ook circulair is….
Stromen IN
• Veevoer 5,2 mln ton
• Voedsel (mens) 0,6 mln ton
• Bouwmaterialen 0,15 mln ton
• Drinkwater 50 mln m3
• Regenwater 45 mln m3
• Fossiele energie 52000 TJ
Stromen UIT of onbenut
• CO2 (50% landb, 28% bouw) 7,3 mln ton
• Afval industrie 0,6 mln ton
• Bouw/sloopafval 0,9 mln ton
• Huishoudelijk afval 0,2 mln ton
• Laagwaardig verwerkt mest 9 mln ton
• Organ. reststromen 0,2 mln ton
• Afvalwater 95 mln m3
• Zuiveringsslib 0,4 mln ton
Circulaire economie een van de speerpunten van het EU
voorzitterschap volgend jaar, maar weet Rutte daadwerkelijk dat dat ook
100% duurzame energie betekent?
Vragen m.b.t. Klimaatverandering
California – 4e jaar – 25% voedsel
Klimaatverandering is niet…
• Lekker paar graden warmer aan het strand
• Geen “global warming” maar “disruptive climate change”
MAAR:
• meer weersextremen
• Verandering klimaatsysteem
• 50% minder biodiversiteit
• En water en voedselcrisis
• En daarmee een sociale crisis-vluchtingen
Eerlijk?
Vragen m.b.t. Klimaatzaak: Kortom
• In juridische termen is de gevaarzetting zeer groot
• Klimaatverandering is heel groot probleem met enorme gevolgen : zeer hoog risico
