Childproof waarschuwt Europese Commissie: Gezondheid van onze kinderen is in gevaarNet nu het Europees Milieu Agentschap (EEA) ijvert voor krachtdadige lokale maatregelen en een internationaal gecordineerde aanpak tegen vuile lucht, wil de kersverse eerste Vicepresident Frans Timmermans van de net aangetreden Commissie Juncker het voorgestelde Clean Air Policy Package van tafel vegen. Jaarlijks sterven 400,000 Europeanen vroegtijdig door luchtvervuiling. Het luchtkwaliteitspakket zou dat schrikbarend hoge aantal tegen 2030 met zowat 58.000 verminderen. Childproof, een Belgisch conglomeraat van verschillende middenveldorganisaties, bezorgde wetenschappers en artsen, vindt het afschaffen van dit pakket maatregelen totaal onaanvaardbaar. De Nederlandse sociaaldemocraat Timmermans, aangesteld voor een 'betere regelgeving' en de cordinatie van het Europees duurzaamheidsbeleid, begint met het snoeien in Europese wetten. Recent lekte een vertrouwelijk ontwerp van het werkprogramma 2015 uit in de pers, waarbij vooral sociale- en milieuvoorstellen dreigen te worden afgeschaft. Concreet wil Timmermans het leven in Europa verbeteren door 'betuttelende regeltjes' af te schaffen: weg met de huidige energielabels, de uitbouw van kringloopeconomie en maatregelen voor schone lucht. Timmermans is tevens verantwoordelijk voor duurzaamheid, maar schaft maatregelen voor een schonere lucht af. Hoe valt dat te rijmen? Het Europees Milieu Agentschap luidt zeer terecht de alarmbel. Door luchtvervuiling wordt de ongeboren foetus in zijn volle ontwikkeling onaanvaardbaar hard getroffen: verminderde groei, een laag geboortegewicht, vroegtijdige geboorte of zelfs abortus. Moeders blootgesteld aan teveel fijn stof tijdens de zwangerschap, zien ook na de geboorte een beperktere longfunctie van hun baby. Baby's van moeders die tijdens de zwangerschap aan te veel fijnstof werden blootgesteld, hebben een beperktere longfunctie. Te veel PAK's, polycyclische aromatische koolwaterstoffen in dieselroet, beperken het geboortegewicht en de latere cognitieve ontwikkeling. Ook het risico op het later ontwikkelen van astma, allergie en diabetes stijgt gevoelig door het teveel aan PAK's . PAK's kunnen ook longkanker veroorzaken. Het aantal luchtweginfecties door vuile lucht, valt niet langer goed te praten. Belgi telt 1.000.000 astmapatinten, waarvan 300.000 kinderen. Blijft Belgische smog misschien veeleer onopgemerkt, de schade ervan valt nauwelijks te overzien: nergens in het westen hebben we meer risico om ook als niet-roker aan de hoeveelheid polluenten die longkanker veroorzaken te sterven. Imagoverlagend. Een groot deel van de Europese bevolking blijft blootgesteld aan een graad van luchtvervuiling die de huidige luchtkwaliteitsnormen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) overschrijdt. Childproof vindt het niet langer aanvaardbaar dat meer dan 90 % van de Europese stedelijke bevolking wordt blootgesteld aan hoeveelheden luchtverontreiniging die deze normen overschrijden. Het is voor de volksgezondheid, en zeker voor de meest kwetsbare groepen, absoluut noodzakelijk om de Europese luchtkwaliteitsnormen te verstrengen. Het Europese voorstel dat vorig jaar op tafel is gelegd maar nu onder druk staat, zou daar deels aan bijdragen.

Is dit nog niet overtuigend genoeg voor Timmermans? Misschien kan het economische plaatje de Commissie van gedachten doen veranderen. Naast al het verschrikkelijke persoonlijke leed brengen de genoemde ziekten ook maatschappelijke kosten met zich mee. Wetenschappelijke studies over de schade door luchtvervuiling overspoelen de medici. De Europese Commissie stelde een paar jaar geleden nog dat luchtvervuiling tot het verlies van tientallen miljoenen werkdagen per jaar als gevolg van ziekte leidt. Vooral verstedelijkte gebieden hebben te lijden onder de verkeersvervuiling: ze is verantwoordelijk voor meer dan 20 % van de bronchitis opstoten bij kinderen, en van meer dan 30 % chronisch obstructief longlijden bij ouderen en ook voor 30 % van de hartinfarcten. Voor Vlaanderen werd in 2012 becijferd dat de gezondheidskosten van chronische blootstelling aan fijn stof meer dan 3 miljard Euro per jaar bedragen. Een recente Zwitserse studie toont nu ook een lijnvormig verband aan tussen fijn stof en diabetes, waardoor dit kostenplaatje nogmaals naar boven dient te worden bijgesteld. En van de grootste problemen is het t veelvuldig gebruik van wagens, vrachtwagens en schepen op fossiele brandstoffen. Luchtvervuiling is in Europa, en zeker in en rond de steden, een lokaalprobleem vanverkeer hot spots". Een vermindering van het aantal getroffenen door luchtvervuiling kan, maar daar zijn lokale verkeerssturing en-beheersing maatregelen voor nodig om het verkeer sterk te verminderen.Ook rond diesel zijn er misverstanden. Via de uitstoot van stikstofdioxide (NO2) dragen de vele dieselmotoren in belangrijke mate bij aan ongezonde lucht. Europa focust met CO2 scores op het klimaat, maar vanuit gezondheidsperspectief zouden we verder moeten kijken. Mensen denken ten onrechte dat zij uit milieu- en gezondheidsoverwegingen beter een dieselwagen met een uitstoot van 100g/CO2 kunnen kopen dan een benzinewagen met een hoge CO2 uitstoot. Dit is onverantwoord omdat dieselgebruik niet alleen een stijging van de ozon in de lucht veroorzaakt, maar ook klimaatschade en onaanvaardbare gezondheidsschade toebrengt in vooral dichtbevolkte regios. Toch blijft Europa autoconstructeurs verplichten tot productie van nog meer diesel, door enkel te mikken op lage CO2. Ten slotte blijken vooral onvolmaakte testprocedures en niet zozeer de echte uitstoot diesels mooie, tot 30 % onderschatte CO2 scores te bezorgen. De afrit weg van transportmiddelen op fossiele brandstoffen moet dringend ingeslagen worden. Laat daar nu net wereldwijd geen twijfel meer over bestaan. Voor Childproof redenen genoeg om aan te dringen op het behoud van de beschermende maatregelen voorzien in het Clean Air Policy Package. Timmermans zegt dat de Europese burgers de EU vragen zich meer bezig te houden met de grote problemen om zodoende hun levenskwaliteit te verbeteren. Volgens het Europees Milieu Agentschap blijft luchtvervuiling nog altijd het voornaamste milieuprobleem voor stadsbewoners in Europa. Prof. Dr. Catherine Bouland, Ecole de Sant Publique, Universit Libre de BruxellesProf. Dr. Dirk Avonts, Professor Huisartsgeneeskunde, UGent Prof. Dr. Benoit Nemery, Professor Toxicologie en Arbeidsgeneeskunde, KU Leuven Prof. Dr. Tim Nawrot, Hoofddocent UHasselt/KU Leuven Prof. Dr. Nik van Larebeke, Study center for Carcinogenesis and Primary Prevention of Cancer, Universiteit Gent (emeritus) en Vrije Universiteit Brussel

Prof. Dr. Petra de Sutter, Head Dept. Reproductive Medicine, University Hospital Gent, Senator & MPA Council of Europe

Dr. Christophe Depamelaere, Huisarts en sportarts Dr. Wouter Arrazola de Oate, Arts Volksgezondheid Dr. Guido Verbeke, Gynaecoloog Dr Luc Hens, VUB Dr Mireille Merckx, MD PhD, Gynaecologie, verloskunde, andrologie Prof dr Jan Gerris, UZ Gent, Gynaecoloog, sectorhoofd man-vrouw-kind Allergienet Ademloos Bond Beter Leefmilieu BRAL Gezinsbond Geneeskunde voor het Volk Kom op tegen Kanker Onderzoeks- en Informatiecentrum van de Verbruikersorganisaties Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie Vlaamse Vereniging voor Respiratoire Gezondheidszorg en Tuberculosebestrijding Women in Europe for a Common Future