Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA...

60
Catalonië Ontdek en beleef kunst en cultuur

Transcript of Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA...

Page 1: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

CataloniëOntdek en beleef kunst en cultuur

Page 2: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

INHOUD Wat kunt u in deze publicatie verwachten?

Catalonië, een culturele vakantiebestemming

2018: Jaar van het cultureel toerisme

ONTDEK CATALONIËKaart van cultureel toerisme

Catalonië in het kort

Beknopte geschiedenis van de Catalaanse cultuur

ERFGOED EN IDENTITEIT Archeologie

Architectuur

Spiritualiteit

Volkscultuur

KUNST EN CREATIVITEITSchilder- en beeldhouwkunst

Muziek

Literatuur

Film en toneel

Design

Gastronomie

BELEEF CATALONIËTien manieren om de Catalaanse cultuur te beleven

Toegankelijk Catalonië

Met het hele gezin

Op pad door steden en dorpen

Culturele uitstapjes

Tradities

Meer informatie

3

3

5

68

10

12

16

18

20

32

38

44

46

52

60

64

70

76

8284

86

88

92

95

98

108

112

Page 3: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© infotur

2 / / 3

Het eerste deel van deze publicatie gaat over hunebedden en over architecten die de prestigieuze Pritzker-prijs hebben gewonnen. Ook komen monumenten aan bod die zijn erkend als UNESCO-werelderfgoed, en kloosters die nog altijd in gebruik zijn. Er wordt kort iets verteld over wijnhuizen die er uitzien als kathedralen, en over volksfeesten waarbij draken en duivels het middelpunt zijn. Er wordt gesproken over universele genieën als Dalí, Miró en Pau Casals en hun onsterfelijke meesterwerken. Ook wordt ook een overzicht gegeven van concertzalen, festivals en wereldberoemde modeshows die miljoenen mensen bijeenbrengen. Verder worden plekken beschreven die als filmdecor hebben gediend en er worden spannende achtergrondverhalen bij literaire romans onthuld. En natuurlijk komt de culinaire rijkdom van Catalonië aan bod. In het tweede deel van deze publicatie vindt u routes om dit land en zijn cultuur, in combinatie met zijn natuur, te leren kennen.

Wat kUNt U IN Deze publicatie verwachten?

In Catalonië zijn veel culturele trekpleisters, waar u de sporen kunt volgen die de mens, vanaf de Neanderthalers tot heden, heeft nagelaten, zoals bijvoorbeeld uit de tijd van de Iberiërs, en de Oude Grieken en Romeinen, maar ook van de verschillende historische bouwstijlen, tot aan de huidige tijd, waarin beroemde architecten symbool zijn geworden van het nieuwe Barcelona dat zich een plaats in de wereld zoekt.

Daarnaast zijn er de bekende routes die als toeristische attractie kunnen dienen, zoals het Catalaanse deel van de Camino de Santiago (het Jacobspad), de Cisterciënzerroute of diverse routes die verbonden zijn met het culturele, industriële en religieuze erfgoed, zoals de Camino Ignaciano (het Ignatiuspad).

Anderzijds mag men ook niet voorbijgaan aan het onuitputtelijke aanbod dat een wereldstad als Barcelona te bieden heeft, maar ook karakteristieke steden als Tarragona, Girona en Lleida (alle drie bereikbaar met de hogesnelheidslijn), en Reus, Terrassa, Tortosa, Vic, Vilafranca del Penedès, stuk voor stuk ideale plaatsen voor stedelijk toerisme waarbij culturele bezienswaardigheden met talloze andere vrijetijdsactiviteiten kunnen worden gecombineerd, zonder daarbij, de wereldwijd erkende lokale keuken en wijnen te vergeten.

CataLONIË, eeN CULtUReLe vaKantiebeSteMMinG

Page 4: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© Cablepress

4 / / 5

Op 27 april 2016 heeft het Europese Parlement besloten het jaar 2018 uit te roepen tot het “Jaar van het Europees Cultureel Erfgoed”, met als belangrijkste doel de burger bewust te maken van de Europese geschiedenis en waarden en zijn eigen identiteitsgevoel te versterken.

De Regering van Catalonië ziet deze Europese verklaring als een kans om de rol te benadrukken van de cultuur en het cultureel erfgoed, zowel op materieel als op immaterieel niveau, als de kernfactor voor differentiatie en profilering van de bezienswaardigheden op Catalaans grondgebied.

Vanuit toeristisch oogpunt wil de Agència Catalana de Turisme de centrale rol die de cultuur in 2018 krijgt, benutten om dit jaar ook hier uit te roepen tot het “Jaar van het Cultureel Toerisme”, met de uitdaging om cultuur het belangrijkste criterium te laten zijn bij de keuze van vakantiebestemmingen, en tegelijkertijd bevorderen dat toerisme de waarde van cultuur onderstreept en zo bijdraagt aan de sociale en economische duurzaamheid ervan. Dit werkt in twee richtingen. Enerzijds versterkt de cultuur het eigen karakter van de culturele toeristische attracties en anderzijds helpt het toerisme bij het promoten van de cultuur.

Het doel van dit jaar is extra nadruk te leggen op de waarde van het culturele erfgoed in zijn geheel. Niet alleen het erfgoed dat al internationale bekendheid geniet, maar ook het lokale erfgoed dat minder aandacht krijgt. Zo wordt erkend dat het culturele erfgoed zich in het gehele Catalaanse grondgebied bevindt en er wordt gestreefd naar een beter evenwicht tussen de verschillende regio’s, zodat de geldstroom uit het culturele toerisme alle regio’s in alle jaargetijden bereikt.

Dit beleid is erop gericht de bezoekers steeds beter te informeren over de culturele rijkdommen van Catalonië, in de hoop dat zij dan ook steeds beter kunnen profiteren en genieten van al het moois dat Catalonië te bieden heeft.

2018: JaaR VaN Het cultureeltOeriSMe

Page 5: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

Erfgoed en identiteit / 76 / Ontdek Catalonië

© miguel rauriCh

ONtDekCATALONIË

Page 6: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

paisatges barcelona

pirineus

terres de lleida

terres de l’ebre

Vald’aran

Costabrava

Costabarcelona

CostaDaurada

bARCeloNA

lleidaalguaire

barcelonael prat

roses

palamósgirona

Costa brava

Camp detarragona

reus

lleIDA

GIRoNA

tARRAGoNA

Andorra

9REGIOAANDUIDINGEN OP DE TOERISTISCHE

KAART VAN CATALONIË

tOeRIStISCHe ReGIOaaNDUIDINGeN

stond in het teken van de Maaiersopstand, de eerste poging tot afscheiding, en de Spaanse Successieoorlog, die eindigde met de af-schaffing van de Catalaanse politieke instan-ties en burgerlijke vrijheden. In de 19e eeuw herleefde de bewustwording van de Cata-laanse identiteit, wat in de 20e eeuw uitmond-de in het herstel van de politieke autonomie.

TOERISTISCHE REGIOAANDUIDINGENHet Catalaanse grondgebied is verdeeld in negen toeristische regioaanduidin-gen, overeenkomstig de criteria van de marketingafdeling van de Agència Cata-lana de Turisme. Dit zijn de regioaandui-dingen en op de kaart kunt u zien hoe deze over het grondgebied zijn ver-deeld: Barcelona, Costa Barcelona, Costa Brava, Costa Daurada, Paisat-ges Barcelona, Pirineus, Terres de l’Ebre, Terres de Lleida en Val d’Aran.

GRIEKSE EN ROMEINSE RUÏNES IN EMPÚRIES, COSTA BRAVA. DAKTERRAS VAN LA PEDRERA, OF CASA MILÀ, VAN ANTONI GAUDÍ, IN BARCELONA.

C atalonië beslaat een klein gebied in het Middellandse-Zeebekken in het noordoosten van het Iberisch schier-eiland. Ondanks zijn kleine opper-

vlak, iets meer dan 32.000 km2, biedt het een indrukwekkende verscheidenheid aan toeris-tische trekpleisters. Hier volgt in het kort de belangrijkste informatie. Bent u er klaar voor?

KLIMAATCatalonië heeft een mediterraan klimaat met warme zomers en zachte winters. Door de topografische variëteit zijn de tempera-turen in de Pyreneeën lager dan het gemid-delde, terwijl het meer in het binnenland, rond Lleida, in juli en augustus juist warmer is. De meeste regen valt in mei en juni.

INWONERS 7.516.254 inwonersOPPERVLAKTE 32.108 km2

OFFICIËLE TALENCatalaans en Spaans. Het Occitaans (of Ara-nees) is in de Val d’Aran ook een officiële taal.

ECONOMIECatalonië is een land met een lange indus-triële traditie die teruggaat tot de 19e eeuw. Vandaag de dag zijn industrie, toerisme en dienstverlening de belangrijkste sectoren, zonder echter de landbouw en veeteelt uit het oog te verliezen.

BEKNOPTE GESCHIEDENISCatalonië is een historisch grondgebied dat is voortgekomen uit de Spaanse Mark, in de middeleeuwen de grens tussen de Franken en de Moren.

De eerste kronieken verhalen van het moei-zame proces om Aragón en Catalonië onder één kroon te verenigen. Na deze eenwording breidde dit koninkrijk zich uit over het Middel-landse Zeegebied. De Vroegmoderne Tijd

CataLONIË in het KOrtEnkele feiten zodat de bezoeker in een oogopslag vertrouwd raakt met het Catalaanse grondgebied

© imagen m.a.s.© lluís Carro

Frankrijk

Erfgoed en identiteit / 98 / Ontdek Catalonië

Page 7: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

paisatges barcelonaterres

de lleida

terres de l’ebre

Vald’aran

Costabrava

Costabarcelona

CostaDaurada

lleIDA

GIRoNA

Poblet

VAll De boÍ

beRGA

PIRINeUS

tARRAGoNA

andorra - la seu

sant Carles de la ràpida

Camp de tarragona

bARCeloNAbarcelona el prat

gironaCosta brava

lleidaalguaire

Reserva de la Biosfera de les Terres de l’Ebre

Reserva de la Biosfera del Montseny

palamós

roses

reus Vilanova i la geltrú

figueres

Mi d d e l l a n d s e Z e e

Gemiddelde dagtemperatuurJanuari

februari

maartapril

meiJuni

Juliaugustus

september

oktober

november

December

ºC

barcelona 11 12 14 17 20 24 26 26 24 20 16 12

girona 9 10 13 15 19 23 26 25 23 18 13 10

lleida 7 10 14 15 21 24 27 27 23 18 11 8

tarragona 11 12 14 16 19 22 25 26 23 20 15 12

Km

barcelona 107 162 99

girona 107 255 197

lleida 162 255 101

tarragona 99 197 101

barcelona

girona

lleidatarragona

Afstand tussen steden

2005LA PATUMPAISATGES BARCELONA

Meesterwerk van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid – Immaterieel Cultureel Werelderfgoed.

2010CASTELLERSCATALONIË

Meesterwerk van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid – Immaterieel.

2015VUURFEESTEN VAN DE ZONNEWENDE PIRINEUS

Meesterwerk van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid – Immaterieel Cultureel Werelderfgoed.

2015ROTSSCHILDERINGEN IN HET MIDDELLANDSE-ZEEBEKKEN CATALONIË

Abrics de la Serra de Godall (Ulldecona), La Roca dels Moros (El Cògul), Rotsschilderingen in de Muntanyes de Prades (Montblanc) en andere rotsschilderingen.

1984/2005WERKEN VAN ANTONI GAUDíBARCELONA

Parc Güell, Palau Güell, Casa Milá, Casa Vicens, het werk van Gaudí in de Geboortefaçade en de crypte van de Sagrada Familia, Casa Batlló en de crypte van Colonia Güell.

1997PALAU DE LA MÚSICA CATALANA EN HOSPITAL DE SANT PAUBARCELONA

2000ARCHEOLOGISCH COMPLEX TARRACOCOSTA DAURADA

Romeinse stadsmuren, Archeologisch pad, Romeins amfitheater, Oudchristelijk museum en dodenstad, Romeins theater, Forum de la Colonia, Tempel, Romeins circus, Pretorium (provinciaal forum), Steengroeve Mèdol, Arc de Berà, Torre dels Escipions, Aquaduct “Les Ferreres”, Romeinse villa Centcelles, Villa dels Munts.

1991KLOOSTER VAN POBLETCOSTA DAURADA

Catalunya

ankzij het geheel eigen karakter van het Catalaanse grondgebied worden er elk jaar plaatsen en ideeën voor zowel materieel als

immaterieel erfgoed op de wachtlijst gezet, om een plaats te krijgen op de werelderf-goedlijst. Dat geldt bijvoorbeeld voor Turó de la Seu Vella in Lleida, een monumentaal complex uit de 13e en 14e eeuw dat is uitgegroeid tot een symbool voor de stad, en de interessante stenen toegangspoort van het klooster van Ripoll, waarin in de 12e eeuw een heel bijbelverhaal is uitgehakt. Ook voor de Rumba Catalana en de Diada de Sant Jordi is een verzoek in behandeling voor erkenning als immaterieel erfgoed, evenals voor de Catalaanse keuken die steunt op de grote verscheidenheid aan landschappen, het brede spectrum van producten, het niveau van bescherming en het feit dat het oudste receptenboek in het Catalaans is geschreven. Bovendien wordt gewerkt aan de kandidatuur van Priorat-Montsant-Siurana en zijn hoogwaardige wijngaarden om als landschap op de Werelderfgoedlijst van de UNESCO te worden geplaatst.

DUNeSCo- werelderfgoed

Immaterieel Cultureel Werelderfgoed van de UNeSCo

Vliegveld

Haven

HSL

werelDerFGOeD De UNESCO heeft het buitengewone culturele belang onderkend van diverse Catalaanse hoogtepunten die voor het nageslacht behouden moeten blijven.

Frankrijk

2000ROMAANSE KERKEN IN DE BOí-VALLEIPIRINEUS

Sant Climent de Taüll, Santa Maria de Taüll, Sant Joan de Boí, Santa Eulàlia d’Erill la Vall, Sant Feliu de Barruera, La Nativitat de Durro, Sant Quirc de Durro, Santa Maria del Cardet, Assumpció de Coll.

Erfgoed en identiteit / 1110 / Ontdek Catalonië

Andorra

Page 8: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© imagen m.a.s© imagen m.a.s© agustí Carbonell

Asclepius Marmeren beeld gevonden in de Griekse ruïnes van Empúries.

Karel de GroteyDeze keizer veroverde Girona en moest het afstaan aan de Frankische graven.

Sant Quirze de Pedret Geldt als een van de eerste uitingen van romaanse schilderkunst in Catalonië.

Romaanse bouwkunst in de Boí-vallei In totaal negen kerken, uitgeroepen tot werelderfgoed van de UNESCO, zijn een uniek voorbeeld van de Catalaans-romaanse stijl.

Altaar van het klooster van Poblet In albast, van de hand van beeldhouwer Damià Forment, die de renaissancistische stijl op het Iberisch schiereiland heeft ingevoerd

Palau de la Generalitat Begin van de bouw van het Palau de la Generalitat in gotische stijl als eerste zetel van het Catalaanse parlement.

2e eeuw v.Chr. 785 9e eeuw 11e en 12e eeuw 15271400

erspreid over het grondgebied dat wij

nu kennen als Catalonië, zijn er talrij-

ke overblijfselen van menselijke aan-

wezigheid tijdens het Neolithicum te

vinden. Maar pas met de komst van de Oude

Grieken (8e eeuw v.Chr.) en de Romeinen (218

v.Chr.) ontstond er een netwerk van nederzettin-

gen, waarvan enkele (zoals Barcino, Tarraco)

zouden uitgroeien tot grote steden, en werd de

basis gelegd van de culturele nalatenschap.

In antwoord op de opmars van de Moren (8e

eeuw) vertrouwde Karel de Grote de verdedi-

ging van genoemd grondgebied toe aan de hier

heersende graven. Met de verovering van het

gebied werd de positie van deze graven lang-

zaam versterkt. Zij maakten gebruik van de ver-

zwakte controle van het Frankische imperium

om hun grip op het terrein te verstevigen en gin-

gen een bondgenootschap aan met het graaf-

schap Barcelona en de Kroon van Aragón.

Ramon Berenguer I, graaf van Barcelona,

beschouwde zichzelf als de eerste edelman

die Catalonië van een solide politieke structuur

voorzag met Les Corts (het parlement) en de

usatges (een primitief burgerlijk wetboek),

waarmee hij de macht van de Franse koning

ondermijnde. Het was graaf Ramon Berenguer

IV die door zijn huwelijk met prinses Petronila

het Catalaanse rijk met het Koninkrijk van

Aragón verenigde. Dit was een periode van

economische voorspoed. Ook vanuit cultureel

oogpunt was het een periode van bloei met de

opkomst van de romaanse kunst (architectuur,

schilderwerk en beeldhouwwerk). Dit klimaat

van welvaart legde de kiem voor een nieuwe

sociale klasse, de bourgeoisie, die vraagte-

kens plaatste bij het gevestigde gezag en de

oude feodale structuren, die genoot van cul-

tuur en dat wilde bevorderen. Uit die tijd stam-

men ook de eerste geschreven teksten in het

Catalaans. les Homilies d’Organyà, een tekst

die tussen eind 12e eeuw en begin 13e eeuw

werd geschreven en bestaat uit enkele preken

van een priester uit Organyà in de Pyreneeën.

Naast de verschillende veroveringen in het

Middellandse Zeegebied, stond de 12e eeuw

voor de Catalaans-Aragonese Kroon in het te-

ken van een groot schrijver, Ramon Llull, au-

teur van enkele belangrijke filosofische trakta-

ten en andere literaire werken. In zijn werk

verbindt hij mystieke onderwerpen met voor-

uitstrevende logische ideeën.

Halverwege de 14e eeuw viel Europa ten prooi

aan hongersnoden en epidemieën en Catalonië

vormde hierop geen uitzondering. In dezelfde tijd

deden op het gebied van literatuur enkele grote

BekNOPte GeSCHIeDeNIS VaN

catalaanSe cultuurDankzij de cultuur kennen wij de geschiedenis: wat blijft is de boodschap van onze voorouders die ons bereikt in de vorm van literatuur, muziek, schilderkunst, en beeldhouwkunst.

HOOFD VAN MEDUSA, 3e-EEUWS RO-MEINS MOZAÏEK, GEVONDEN IN TARRAGONA, EEN VAN DE BEST BEWAARDE ORIGINELE STUKKEN. GOTI-SCHE GALERIJ VAN HET PALEIS VAN DE GENERALITAT.

V© imagen m.a.s.©imagen m.a.s.

Erfgoed en identiteit / 1312 / Ontdek Catalonië

Page 9: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© gZ © gZ © gZ

© imagen m.a.s.

© JorDi pareto

Sloop van de wijk El BornBegin van de bouw van het fort Ciutadella. Tegenwoordig kan men de overblijfselen ervan bezichtigen in het Born Centre Cultural.

Sagrada FamíliaDe eerste steen wordt gelegd van wat het symbool van het oeuvre van Gaudí zou worden.

ReclameDe schilder Ramón Casas wint de wedstrijd voor de reclameposter van Coderniu. Dit is het begin van de design.

Algemeen woordenboekPompeu Fabra brengt het eerste normatieve woordenboek voor de Catalaanse taal uit.

SónarfestivalEerste editie van het festival voor elektronische muziek, dat nu ook in andere landen wordt gehouden.

La plaça del DiamantDe roman van Mercè Rodoreda komt uit, en is vertaald in meer dan 30 talen.

1882 1898 1932 199419621716

namen van zich spreken: de dichter Au-

siàs March en de romancier Joanot

Martorell (schrijver van Tirant lo Blanc

dat door Cervantes werd beschouwd

als de grote ridderroman).

Vanuit cultureel oogpunt zat Cata-

lonië midden in de gotiek. De maat-

schappelijke spanningen namen toe,

met name op het platteland dat leefde on-

der erbarmelijke omstandigheden. In 1469

mondde deze situatie uit in de vereniging van

de Catalaans-Aragonese Kroon met het Ko-

ninkrijk van Castilië, door het huwelijk van Fer-

nando II van Aragón met Isabel I van Castilië.

Dit koningspaar zou later bekend worden als

de Katholieke Koningen en als de financiers

van de expeditie van Columbus naar Amerika.

Dit was een bloeiperiode voor de handel in het

Middellandse Zeegebied met als bijkomstig-

heid een intensieve culturele uitwisseling met

andere gebieden.

In 1640 verzette Catalonië zich in de Maaiers-

opstand tegen de Spaanse monarchie van Filips

IV en in 1659 verloor het als gevolg van het Vre-

desverdrag van de Pyreneeën tussen Spanje en

Frankrijk, zijn grondgebied ten noorden van de

Pyreneeën (dat vanaf dat moment onder Frans

gezag kwam te staan). Toen Filips V, van de

Bourbon dynastie, op de troon kwam, werden

alle Catalaanse privileges ingetrokken. In die tijd

werd een groot deel van de Barcelonese wijk El

Born verwoest en werd het militaire complex Ci-

utadella gebouwd. Maar toch maakte Catalonië

een economische bloeiperiode door.

In de 18e eeuw leefden in Europa de

gevoelens van nationale en culturele

identiteit weer op. Dat gold ook voor

Catalonië waar deze romantische ge-

dachten leidden tot een hernieuwde

belangstelling voor het romaanse en

gotische erfgoed. In dit verband is Oda a

la Pàtria (1833) van de dichter Bonaventura

Carles Aribau vermeldenswaard. Dit gedicht

verheerlijkte de Catalaanse taal en geldt als het

begin van Catalaanse Renaixença (wederge-

boorte) na eeuwen van duisternis.

Het 19e-eeuwse Catalonië moderniseerde

snel tijdens de Industriële Revolutie. De burge-

rij werd veel machtiger en er ontstond een an-

der sociaal model, wat botste met het rurale

model uit voorgaande eeuwen. In diezelfde tijd

kwam de arbeidersbeweging op om de rech-

ten te verdedigen van de fabrieksarbeiders,

een nieuwe sociale klasse die ook voortkwam

uit de Industriële Revolutie.

De 20e eeuw begon in Europa met het uit-

barsten van de Eerste Wereldoorlog (1914-

1918), en in Spanje met de militaire dictatuur

van Primo de Rivera (1923-1930), gevolgd

door de hoop op een nieuw democratisch be-

gin met de Tweede Republiek (1931-1936), die

echter in de kiem werd gesmoord door de

Spaanse Burgeroorlog (1936-1939).

In diezelfde periode profiteerde de Catalaan-

se taal van een normaliseringsproces onder

leiding van, Pompeu Fabra, die wordt gezien

als de vader van de normering van het moderne

Catalaans. Ook was het een tijd van culturele

voorspoed: de Modernistische architectuur van

Gaudí, Puig i Cadafalch en Doménech i Monta-

ner, het Noucentisme (Catalaans classicisme) in

de literatuur met Josep Carner en Eugeni d’Ors,

en de avant-garde in de schilderkunst met Joan

Miró en Salvador Dalí.

Voor Catalonië was de dictatuur van gene-

raal Franco (1939-1975) bijzonder repressief

waar het de eigen culturele kenmerken betrof.

Maar dankzij de onvermoeibare inzet van vele

anonieme en publieke personen is de vlam van

de Catalaanse cultuur nooit helemaal gedoofd.

Schrijvers als Mercè Rodoreda en Josep Pla,

de musicus Pau Casals, de uitgever en roman-

cier Joan Sales, en de dichter Salvador Espriu

zijn enkele exponenten van deze cultuur die on-

dergronds werd voortgezet.

Na de dood van Franco (1975), heeft Cata-

lonië zijn eigen instanties en openbare culturele

leven langzaam herwonnen. Er werden nieuwe

uitgeverijen en communicatiemedia opgericht:

TV3 in 1983 en de krant Avui in 1976. De litera-

tuur, de taal en het design doen zich nu ook

gelden over de grenzen, en vele muzikale en

theatrale evenementen genieten internationaal

bekendheid.

VROUW IN DE NACHT (1973), VAN JOAN MIRÓ.

DE “LANTAARN” IN PALAU DE LA MÚSICA CATALANA, EEN MEESTERWERK VAN HET MODERNISME.

Erfgoed en identiteit / 1514 / Ontdek Catalonië

Page 10: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© lluís carro

ERFGOED EN IDENTITEITDe vrouwen en mannen die eeuwenlang het Catalaanse grondgebied bewoonden, hebben hun sporen nagelaten, dat wil zeggen, zij hebben honderdduizenden kleine bijdragen geleverd aan het culturele erfgoed dat Catalonië zijn bezoekers heden ten dage te bieden heeft. Men prijst zich gelukkig dit erfgoed te kunnen delen, want het betekent dat men zich bewust is van het belang ervan en zich beijvert voor het onderhoud, waar mogelijk de restauratie, en het behoud van deze rijkdom voor de toekomstige generaties. Het kleine Catalonië telt niet minder dan 16 bezienswaardigheden die door de UNESCO tot materieel of immaterieel werelderfgoed zijn uitgeroepen. Het avontuur ze zelf te gaan ontdekken lacht u toe.

16 / Ontdek Catalonië Erfgoed en identiteit / 17

© imagen m.a.s.

© miguel angel alvarez © OriOl llauradó

© im

ag

en

m.a

.s.

Page 11: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

4,5

© callafell històric

IBERIËRS IN LEVENDEN LIJVEAls u eind juli in Barcelona of Tarragona bent, mag u de gelegenheid om de Iberische Citadel van Calafell te bezoeken niet aan u voorbij laten gaan. In deze bijzondere opgraving uit de ijzertijd die op basis van experimentele archeologie is gereconstrueerd, worden living history activiteiten aangeboden, voor iedereen. U kunt hier krijgers bewonderen, uw eigen munten slaan, uw vaardigheden met de slinger testen en leren welke spelen populair waren bij een Romeinse soldaat. Deze activiteiten worden in de tweede helft van juli aangeboden in het Catalaans, Spaans en Engels (op aanvraag).

In 218 v.chr. trokken enkele soldaten op deze plek

hun legerkamp op, en dit was het begin van Tar-

raco. later zou keizer augustus zich hier vestigen

en het in een stad veranderen. Het oude Tarraco

staat nu op de werelderfgoedlijst van de uNEsco

en doet iedereen met liefde voor de klassieke oud-

heid versteld staan. De stadsmuren zijn een van de

best bewaarde monumenten, maar andere bouw-

werken zijn zo mogelijk nog imposanter, zoals het

amfitheater uit de 2e eeuw dat direct aan zee ligt.

En op een steenworp afstand kunt u tussen de ru-

ines van een van de best bewaard gebleven cir-

cussen van Europa nog de echo horen van ro-

meinse burgers die het wagenrennen toejuichen.

Dezelfde zon van de costa Daurada die Tarraco

verlichtte, straalt nu in mei over een romeins

feest. In de 21e eeuw ziet men overal op straat

mannen en vrouwen, gekleed in toga’s en met

sandalen. uit verschillende restaurants komt de

geur van dezelfde gerechten die in de oudheid

werden opgediend. Dit is het internationale cultu-

rele festival Tarraco Viva dat zich ten doel stelt het

oude Tarraco gedurende enkele dagen te doen

herleven. Het bedrijf Nemesis organiseert histori-

sche vrijetijdsactiviteiten en rondleidingen (www.

nemesisarch.com). Welkom in het oude rome!

ARCHEOLOGIE BEELDEN UIT HET VERLEDENStenen spreken en in Catalonië getuigen zij van 8000 jaar geschiedenis, met de eerste Iberische nederzettingen in de 8e eeuw v.Chr., gevolgd door de komst van de Grieken en de Romeinen.

en hert kijkt naar een jager, die met gespannen boog naderbij komt. Verderop is er een afbeelding van een drijfjacht en daaronder van

een medicijnman... Het zijn enkele van de ruim 400 rotsschilderingen die te zien zijn in de serra de Godall in Ulldecona (Terres de l’Ebre), een van de vele vindplaatsen in het Middellandse-Zeebekken (sinds 1998 op de uNEsco-werelderfgoedlijst).

Duizenden jaren na het maken van deze schilderingen, stichtten de Indigeten hier in Ullastret (costa Brava) hun hoofdstad. Dankzij de rondleidingen met optredens van acteurs, kunt u de drukte van de markt weer horen en de Iberische landbouwers weer van hun akkers zien terugkeren.

NIEUWE BEWONERS Niet ver van hier stichtten de oude Grieken in de 6e eeuw v. chr. hun eerste kolonie op ca-talaans grondgebied: Empúries, een kleine nederzetting die al spoedig uitgroeide tot een actief handelscentrum, met een drukke ha-ven voor vrachtschepen die wijn, olie, siera-den en stoffen afleverden en weer vertrokken, volgeladen met graan, metalen en huiden. De Iberische stammen moeten nieuwsgierig hebben gekeken naar deze mensen die de god asklepios aanbaden. Zij wisten niet dat de Grieken de voorbode waren van de Ro-meinen, die uiteindelijk het hele Iberisch schiereiland zouden overheersen.

GLADIATORENGE-VECHT TIJDENS HET FESTIVAL TARRACO VIVA.

ROTSSCHILDE-RINGEN IN ULLDECONA

Voor meer inlichtingen www.www.calafellhistoric.org

Tarraco was de hoofdstad van de Romeinse provincie Hispania Tarraconensis, en een keer per jaar worden de ruïnes van deze belangrijke stad door de bewoners weer tot leven gewekt.

HET NIEUWE LEVEN IN TARRACO

© m

igu

el

ra

ur

ich

© mOntse riera. gz

KILOMETER LANG WAREN DE MUREN VAN TARRACO

E

18 / Ontdek Catalonië Erfgoed en identiteit / 19

Page 12: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

Mysterieuze hunebedden, trotse kastelen, lichtende kathedralen... Deze monumenten bezoeken betekent een fascinerende tocht door de geschiedenis van de mensheid.

m hun geliefden te gedenken, zich te

verdedigen of hun eigen macht te to-

nen... De architectuur heeft sinds de

steentijd zijn sporen in catalonië na-

gelaten en ingegrepen in het landschap met

constructies die ons over andere tijden vertellen.

De anderhalf miljoen bezoekers van Dali’s Drie-

hoek, gevormd door Figueres, Port-lligat en

Púbol (costa Brava), de Boí-vallei (Pirineus) en

la Pedrera (Barcelona), om slechts drie van de

grote toeristische trekpleisters te noemen, kun-

nen hierover meepraten.

TOCHT DOOR DE TIJDIn één enkele dag kunt u al een goede indruk

krijgen van de 32.108 km2 die catalonië groot

is, bijvoorbeeld op een tocht die begint bij een

hunebed als creu d’en cobertella (costa Bra-

va), dan verder gaat naar verdedigingswerken

als het kasteel van cardona (Paisatges Barce-

lona), waarna u het middeleeuwse religieuze

gevoel kunt ervaren in het kloostercomplex

van sant Joan de les abadesses (Pirineus), en

eindigt in de colonia Vidal in Puig-reig (Pai-

satges Barcelona), waar men u vertelt over de

vooruitgang die catalonië doormaakte tijdens

de industriële revolutie.

In de grote catalaanse steden vormt de ar-

chitectuur van eind 19e en begin 20e eeuw het

bewijs van de macht en het raffinement van de

bourgeoisie, zoals bijvoorbeeld tot uiting komt

in casa Navàs in reus (costa Daurada). ook

nu verrijzen er nog altijd uitzonderlijke

bouwwerken die belangrijk zijn vanwege hun

nut of schoonheid, en die uitgroeien, zoals de

Torre Glòries (Barcelona), tot schitterende ico-

nen van onze tijd.

ook de jodenwijk van Barcelona nodigt uit

tot het verkennen van zijn kronkelige straatjes

boordevol historie en legenden van een buurt die

werd bewoond door boekbinders, goudsmeden,

artsen en geletterden. Zij zijn allemaal meer-

maals de trappen afgedaald naar de voormalige

grote synagoge in de straat sant Domènec del

call, een gebouw dat waarschijnlijk uit de 9e

eeuw stamt, wat het tot het oudste gebouw van

de stad en ook van heel Europa maakt.

op een nacht, zo’n 5000 jaar geleden, werd een

gemeenschap in het natuurgebied l’albera

(costa Brava) opgeschud door de dood van hun

leider. om uiting te geven aan hun droefheid en

uit angst voor vergetelheid besloten ze enkele

grote platte stenen rechtop te zetten en er een

andere steen plat bovenop te leggen. In cata-

lonië kunt u nog altijd de hunebedden bewon-

deren die werden opgericht ter nagedachtenis

van die vooraanstaande mannen en vrouwen.

Van de joodse gemeenschap, die in catalonië

van groot belang was vanaf de 10e eeuw tot aan

hun uitzetting in de 15e eeuw, getuigen nog en-

kele overblijfselen. In Girona kunt u de jodenwijk

bezoeken, door zijn smalle, steile straatjes zwer-

ven, genieten van de synagogen, hun prachtige

patio’s vol van een bonte bloemenweelde, elke

meimaand weer, en ook het Museum van Jood-

se Geschiedenis of het centrum Bonestruc ça

Porta bezoeken. Niet ver van Girona vindt u in

Besalú een van de drie mikwes (joodse badhui-

zen) die op het continent bewaard zijn gebleven.

In Tortosa kunt u een 14e-eeuwse synagoge be-

wonderen.

Prehistorische monumenten, synagogen, labyrintische buurten... Zij vormen de nalatenschap van de verscheidenheid aan culturen die Catalonië heeft gekend.

VAN HUNEBEDDEN TOT JODENWIJKEN

PATIO VAN CENTRUM BONESTRUCÇA PORTA, IN GIRONA, EN HET HUNEBED LA PEDRA GENTIL AAN DE COSTA BRAVA.

ARCHITECTUUR

STENEN DIE SPREKEN

KASTEEL VAN CARDONA.

© l

luís

ca

rr

O

© imagen m.a.s.

© serviciOs editOriales geOrama

O

Erfgoed en identiteit / 2120 / Ontdek Catalonië

Page 13: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

1.900600 i

© imagen m.a.s.

© nachO caÑasDe romaanse klokkentorens, die de hemel met de

aarde lijken te verbinden, zijn karakteristiek voor

de Boí-vallei (Pirineus). De blauwe lucht, de hoge

toppen, het kristalheldere water en het alomtegen-

woordige groen vormen het achtergronddecor van

een adembenemende architectuur. Negen van de

hier aanwezige kerken prijken sinds 2000 op de

werelderfgoedlijst van de uNEsco dankzij de sti-

listische eenheid van de gebouwen in een functio-

nele, ranke romaans-lombardische stijl. Met zijn

karakteristieke rondbogen en tongewelven, een

erfenis van de romeinse bouwkunst, geldt het ro-

maans als de eerste onmiskenbaar christelijke

bouwstijl. In het Centre del Románic (www.centre-

romanic.com) in dezelfde vallei ziet de bezoeker dat

bevestigd. In dit museum vindt hij alle informatie

die hij nodig heeft om te genieten van dit stenen

paradijs. In dit verband is ook een bezoek aan het

Museu Nacional d’Art de Catalunya (MNac, Bar-

celona) onontbeerlijk. Begin 20ste eeuw werden

de oorspronkelijke wandschilderingen en ook de

stenen en houten beelden uit de kerken van de

Boí-vallei hierheen overgebracht, om plundering

en verkoop ervan te voorkomen.

Vanaf de 11e tot de 13e eeuw, toen de cata-

laanse identiteit gestalte kreeg, werden in heel ca-

talonië romaanse kerken en kloosters gebouwd.

Het schitterende klooster sant Pere de rodes

(costa Brava) verheft zich op de sierra de rodes

en biedt een weergaloos uitzicht over de baai van

llançà. Het klooster santa Maria de ripoll (Piri-

neus) met zijn monumentale toegangspoort is een

ware stenen Bijbel, een meesterwerk van 13e-

eeuws romaans beeldhouwwerk. In het zuiden, in

Tarragona (costa Daurada), vindt u de santa-Tecla

kathedraal die tussen 1170 en 1331 werd ge-

bouwd op het hoogste punt van de stad, net als

destijds de Tempel van augustus.

De sobere, strenge kloosters van de cisterciën-

zerorde getuigen eveneens van de overgang van

het romaans naar de gotiek. Ze verheffen zich tus-

sen wijngaarden, populierenbossen en olijfgaarden

die tot de 12e eeuw in handen van de Moren waren.

Het best bewaarde klooster is Santes Creus waar

zich de grafkelders van de graven van Barcelona en

de koningen van aragón en Valencia bevinden. ook

KASTEEL VAN PERALADA.

SANT CLIMENT DE TAÜLL.

Het is feest: het Festival castell de Peralada, en

dat wordt gevierd op een plek met hotels, een

casino en zelfs een museum en een kerk. Het

kasteel is gebouwd in de 9e eeuw en werd be-

woond door soldaten met schilden en in har-

nassen.

Het kasteel van Perelada is een van de vele

verdedigingswerken die werden opgetrokken

in de grensgebieden van catalonië, zoals bij-

voorbeeld het kasteel van Miravet (Terres de

l’Ebre) of de vele kastelen aan de grens van de

provincie lleida. sommige worden nu be-

woond, andere worden als hotels gebruikt en u

kunt er ook een aantal bezoeken, zoals het

kasteel Montsonís. De vlag in de Hommageto-

ren is gehesen, een teken dat het kasteel be-

woond is en enkele vertrekken niet bezichtigd

kunnen worden. Hier woont het gezin van

carles de Montoliu i carrasco, de huidige ba-

ron van albí.

MONUMENTA: WELKOM OP HET KASTEELLogeren op een middeleeuws kasteel, een verdedigingstoren bezoeken die nu dienstdoet als kunstenaarsatelier, een evenement organiseren in een romaans gebouw... De eigenaren van de nog bestaande Catalaanse kastelen hebben zich verenigd in Monumenta en openen hun deuren voor het publiek. Zij beschermen en promoten al 25 jaar deze architectonische nalatenschap. In de zestig aangesloten kastelen en monumenten kunt u activiteiten organiseren, maar u kunt ze ook gewoon bezoeken (afhankelijk van de beschikbaarheid).

In het grensgebied, dat in de loop van de tijd dikwijls werd aangevallen en belegerd, wemelt het van kastelen en forten.

KASTELEN EN FORTEN

Religieuze bouwwerken hebben altijd duidelijk de pretentie gehad de grote macht van de katholieke kerk te belichamen.

KLOOSTERS, KERKEN, HEILIGDOMMEN

ER ZIJN MEER DAN

Voor meer inlichtingen www.monumenta.info

ER ZIJN RUIM

KASTELEN EN FORTEN IN CATALONIË

ROMAANSEMONUMENTEN.

Erfgoed en identiteit / 2322 / Ontdek Catalonië

Page 14: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

ii

LA PEDRERA ONTDEKKENCasa Milà, in de volksmond La Pedrera, is een gebouw dat op bijzondere wijze fantasie en functionaliteit in zich verenigt en is uitgegroeid tot een niet te missen bezienswaardigheid voor de bezoekers van Barcelona. Hiermee zette Gaudí een kroon op zijn carrière: een modernistisch gebouw dat aansloot bij de nieuwe, maatschappelijke behoeftes, maar zonder de natuur als inspiratiebron uit het oog te verliezen. De rondleiding zonder gids gaat door de meest karakteristieke vertrekken van het gebouw. Toegankelijk voor mensen met een beperking en beschikbaar in meer dan 10 talen. Aanbevolen voor jong en oud en het hele jaar door, behalve in de kerstperiode.

Voor meer inlichtingen: www.lapedrera.com

Het Eixample verbond het oude Barcelona met

de omringende dorpen. Veel industriëlen en

kooplieden wilden zich in die nieuwe wijk vesti-

gen en huurden daarvoor de meest innovatieve

architecten in. Zo herschiep Gaudí in Casa Batlló

de legende van sint-Joris, de beschermheilige

van catalonië, maar vooral La Pedrera mag u

niet missen om het genie Gaudi door en door te

leren kennen. Het Casa de les Punxes van de

architect Puig i cadafalch doet middeleeuws

aan, maar zijn belangrijkste schepping is het

Casa Amatller aan de Pg. de Gràcia, waar cata-

laanse gotiek is vermengd met Vlaamse gotiek.

ook in reus, Terrassa, Tarragona en Mataró,

om slechts enkele steden te noemen, kunt u hui-

zen bewonderen van minstens even beroemde

modernistische architecten. De “indianos”, de

rijke catalanen die terugkeerden uit cuba toen dat

onafhankelijk werd, lieten vele luxe huizen bouwen

die nog overal in catalonië te zien zijn, met name

in de kustplaatsen, vanaf sitges (costa Barcelona)

tot aan Blanes of cadaqués (costa Brava).

Een nieuwe sociale klasse maakte zijn entree in de wereld van de luxe en besloot dat aan het hele land te laten zien met een geheel eigen esthetiek.

ICONISCHE HERENHUIZEN

CASA RULL IN REUS, VAN DE ARCHITECT DOMÈNECH I MUNTANER.

staat hier vlakbij het nog in gebruik zijnde klooster

Santa Maria de Poblet, met een grafkelder voor de

koningen van aragón. Dit is de meest indrukwek-

kende pleisterplaats op de cisterciënzerroute en het

staat sinds 1991 op de uNEsco-werelderfgoed-

lijst. Het intieme vrouwenklooster Vallbona de les

Monges, met zijn twee gotische koepelgewelven, is

nog altijd in gebruik en geeft een beeld van de rol

van de vrouw in de middeleeuwen.

UITZINNIG MODERNISMEIn 1883 begon Gaudí aan de bouw van de Sagra-

da Familia, een megaproject waarvan hijzelf alleen

de apsis en de Geboortefaçade heeft voltooid.

Meer dan honderd jaar later is deze basiliek nog

KLOOSTER SANTA MARIA DE VALLBONA, OFWEL VALL-BONA DE LES MONGES, AAN DE CISTERCIËNZERROUTE.

steeds niet af. Zij verheft zich boven de daken van

Barcelona als een embleem van de catalaanse

hoofdstad. In de crypte van colònia Güell in Santa

Coloma de Cervelló (Barcelona) had Gaudí al in-

novatieve bouwtechnieken uitgeprobeerd, wat het

een bezoek zeker waard maakt. Door kleurige, ge-

brandschilderde binnenramen ziet u waanzinnig

schuine zuilen en verrassende gewelven. In la se-

cuita (costa Daurada) is de kerk Sagrat Cor de

Vistabella een klein modernistisch sieraad van de

hand van Josep Maria Jujol (een architect die met

Gaudí samenwerkte), met een prachtige decoratie

boordevol theologische details.

TEMPELIERSROUTEDe Tempelorde, in de 11e eeuw gesticht om be-

devaartgangers op weg naar Jeruzalem te be-

schermen, heeft in catalonië en aragón kastelen

en kerken gebouwd die u nu kunt bezoeken als u

de Domus Templi-route volgt, een initiatief van

de gemeenten Monzón, lleida, Miravet, Tortosa

en Peníscola. Een van de mooiste voorbeelden

van de architectuur van de tempeliers is het com-

plex Gardeny (Terres de lleida) dat halverwege

de 12e eeuw werd gebouwd boven op een strate-

gisch gelegen heuvel. Deze route gaat ook langs

karakteristieke plaatsen als het imposante kas-

teel la suda in Tortosa, dat het profiel van deze

tempeliersstad aan de Ebro domineert.

© miguel raurich

IN DE TEMPELORDEHoe was het leven van de tempeliers? Wat aten zij? Hoe kleedden zij zich? Hoe bereidden zij zich voor op de strijd? Het voormalige Comanda de Gardeny, een indrukwekkend 12e-eeuws fort, nodigt u uit een kijkje te nemen in de vertrekken en het dagelijkse leven van een tempelridder te herbeleven. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van voorwerpen uit de tijd die daar is nagespeeld, zoals een 13e-eeuws harnas dat de bezoekers mogen aantrekken. Aan het einde van het bezoek wacht u een bescheiden proeverij met een glas wijn of cava uit deze streek. Deze activiteit bestemd voor het hele gezin kan worden gedaan op een zomeravond of op een herfst- of lentedag, en is zowel in het Catalaans als het Spaans beschikbaar.

Voor meer inlichtingen www.turismedelleida.cat/viure-a-lleida/el-castell-de-gardeny

© imagen m.a.s.

Erfgoed en identiteit / 2524 / Ontdek Catalonië

Page 15: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

3.500

ii

allemaal instappen! Dit treintje rijdt door bossen,

biedt uitzicht over de rivier de llobregat en brengt

u naar een park met grotten, paden en vreemde

beelden, ontworpen door antoni Gaudí. De Tren

del cement is een voorbeeld hoe leuk een bezoek

aan het industrieel erfgoed kan zijn. De trein ver-

bindt la Pobla de lillet met het natuurgebied clot

del Moro (Pirineus). In 1901 bouwden Eusebi

Güell (mecenas van Gaudí) en zijn compagnons

hier hun cementfabriek asland in modernistische

stijl, trapsgewijs langs de berg omlaag. Tot 1975

was deze vol arbeiders die altijd en eeuwig onder

het stof zaten. Nu nemen toeristen deze trein om

dit industriële erfgoed te bekijken.

Het voormalige complex en het cementmuse-

um getuigen van de invloed die de industriële revo-

lutie heeft gehad. Deze heeft diep ingegrepen in

het catalaanse landschap en in het leven van zijn

bewoners. op allerlei plekken werden de meest

diverse fabrieken gevestigd, waarvan een groot

aantal momenteel is opengesteld voor het publiek

om kennis te maken met de oude technologieën.

Oliemijnen? Cementfabrieken? De industriële revolutie zorgde voor een radicale omslag in het Catalaanse landschap. Bekijk het zelf!

FABRIEKEN, MIJNEN EN INDUS-TRIEKOLONIES

GLAS BLAZENHebt u wel eens wijn uit een porrón (glazen wijnkaraf) gedronken en bent u nieuwsgierig hoe die wordt gemaakt? Of hoe een setrill, het traditionele schenkflesje voor olijfolie, wordt gemaakt? Hoe wordt een lamp gemaakt en gedecoreerd? In het Glasblazersmuseum van Vimbodí i Poblet, krijgt u antwoord op al deze vragen en nog veel meer. U kunt ook zelf experimenteren en uw creativiteit uitleven in workshops over de talloze ambachtelijke en traditionele technieken voor glasblazen: een activiteit voor het hele gezin, die gedurende het hele jaar in het Catalaans en het Spaans wordt aangeboden.

Voor meer inlichtingen www.museudelvidre.cat

EEN ZEE VAN OLIEEchte waaghalzen kunnen afdalen in de diepten

van de oliemijn Riutort (Pirineus). Miljoenen jaren

geleden was dit een zee. De diertjes die hier leef-

den veranderden in de olie die nog altijd uit de

wanden sijpelt. In cercs, niet ver hiervandaan,

kunt u zich voelen als een van de mijnwerkers

die hier 150 jaar lang in de kolenmijnen werkten.

anderen geven de voorkeur aan een tocht op 86

meter diepte in de zoutmijn van Cardona (Pai-

satges Barcelona).

XATIC, NETWERK VOOR INDUSTRIEEL TOERISME Dit netwerk verzorgt rondleidingen en activiteiten in productieruimten, musea, installaties, informatiecentra en nog in bedrijf zijnde fabrieken om het industriële toerisme te bevorderen en daarmee dit waardevolle industriële erfgoed van Catalonië meer bekendheid te geven. Ook worden interactieve activiteiten georganiseerd, meestal voor het hele gezin. Het Mijnmuseum van Cercs biedt de bezoeker naast de klassieke rondleidingen ook een nieuwe museale ruimte, “Het schouwspel van de Mijn”, om te begrijpen hoe mijnbouw in de 21e eeuw functioneert.

Voor meer inlichtingen www.turismeindustrial.cat y www.mmcercs.cat

TEXTIELKOLONIESEind 19e eeuw werden bij de rivier de llobregat fa-

brieken gevestigd die gebruik maakten van de

energie van de rivier. Ten gevolge hiervan ontston-

den er woonwijken met scholen en kapellen, waar

de comfortabele huizen van de fabriekseigenaren

naast de bescheiden woningen van de arbeiders

stonden. u kunt deze tijd herbeleven tijdens een

bezoek aan deze industriekoloniën en het bijbeho-

rende museum, bijv. in Puig reig of in Gironella.

Deze activiteiten worden gepromoot en geco-

ordineerd door het catalaans Netwerk voor Indu-

strieel toerisme (XaTIc), waarbij 25 gemeenten

zijn aangesloten die hun industriële erfgoed willen

behouden en er bekendheid aan willen geven.

TECHNOLOGIE VAN VROEGEREen auto met vouwdak uit 1943, een extravagan-

te motorfiets uit 1950, een zonneauto die afkom-

stig lijkt van een andere planeet, een televisie met

loep uit 1930, een fonograaf uit begin 20e eeuw...

al deze apparaten en nog heel veel meer maken

deel uit van de collectie van het Catalaans We-

tenschaps- en Techniekmuseum (mNaTEc), dat

in 1990 is opgericht met als taak het industrieel

erfgoed van catalonië te behouden en er bekend-

heid aan te geven. Het is ondergebracht in een

modernistische fabriek in Terrassa, ontworpen

door lluís Muncunill. www.mnactec.cat

© turismO verde, s.l.

ZOUTMIJNEN IN CARDONA.

© imagen m.a.s.

CATALAANS WETENSCHAPS- EN TECHNIEKMU-SEUM IN TERRASSA.

METER SPOOR VOOR DE CEMENTTREIN

Erfgoed en identiteit / 2726 / Ontdek Catalonië

Page 16: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

8

Allerlei fabrieken en werkplaatsen openen hun deuren voor het publiek. Hier ziet u hoe cava wordt bereid... of hoe een film wordt gemaakt.

INDUSTRIELE GEHEIMEN ONTDEKKEN

Goudgele druiventrossen, klaar om geplukt te wor-

den, hangen verscholen tussen wingerdbladeren.

Ze wachten erop ontdekt te worden door bezoe-

kers die door de wijngaarden wandelen. Met een

glas cava in de hand, zult u zich meer bewust wor-

den van het magische bereidingsproces van deze

mousserende wijn. u bent hier in caves Vilarnau in

sant sadurní d’anoia (costa Barcelona). anderen

kiezen ervoor om tijdens een bezoek aan het Espai

Xocolata simón coll, ook in sant sadurní d’anoia,

te genieten van het aroma van de cacaoboon. Hier

maakt u kennis met alle facetten van het berei-

dingsproces van chocolade.

Een groot aantal voedingsmiddelenbedrijven in

catalonië spoort mensen niet alleen aan hun produc-

ten te kopen, maar ook om hun fabrieken te bezoe-

ken om te zien hoe ze worden gemaakt. sommige,

zoals Torrons Vicens in agramunt (Terres de lleida),

maken gebruik van de nieuwste technologieën om

de geschiedenis van deze meesternogafabrikanten

uit de doeken te doen. Er zijn ook koekjesfabrieken,

bierbrouwerijen, viskwekerijen... Zij openen allemaal

hun deuren voor mensen die geïnteresseerd zijn in

de herkomst van de producten die bij hen op tafel

komen. u kunt ook meer te weten komen over de

volkscultuur dankzij centra als het atelier Toni Mujal,

waar beelden en andere figuren worden gemaakt

voor de feesten in cardona (Paisatges Barcelona).

Daar ziet u hoe de reuzenpoppen en de legendari-

sche draken worden gemaakt. u kunt zelfs de set

van Parc audiovisual de cataluña in Terrassa (Barce-

lona) bezoeken. Dit mediapark is open voor het pu-

bliek om hen de meest emotionele hoogtepunten uit

deze culturele bedrijfstak te laten meebeleven.

Zo ontstond er een groot aantal coöperaties

met voldoende middelen om nieuwe wijnhuizen

met moderne installaties en machines te bouwen.

architecten als cèsar Martinell (een leerling van

Gaudí), Josep Puig i cadafalch en Pere Domè-

nech i roura (zoon van lluís Domènech i Monta-

ner) bouwden indrukwekkende wijnhuizen in

Montblanc, santes creus, Falset, Gandesa en

sant sadurní d’anoia, om enkele catalaanse

wijnstreken te noemen.

DE KRACHT VAN DE BUBBELSHet was in sant sadurní, het mekka van de cata-

laanse mousserende wijnen, waar Josep Puig i

cadafalch, een modernistisch architect die in

Barcelona al bijzondere gebouwen op zijn naam

had staan, de opdracht van coderníu kreeg een

complex neer te zetten dat recht deed aan dat

omvangrijke bedrijf. De bezoeker kan hier ver-

dwalen in de wirwar van ondergrondse gangen

waar de catalaanse cava gestaag en in alle rust

tot rijping komt. In dit gebouwencomplex is de

stijl van deze architect duidelijk herkenbaar.

Een imposante voorgevel, grote spitsbogen en

een unieke combinatie van natuursteen, bak-

steen en keramiek: dit gebouw van wijnbouwco-

operatie l’Espluga de Francolí uit 1913 (tegen-

woordig een Wijnmuseum) is even indrukwekkend

als een barokke kerk. Daarom noemde de dichter

en toneelschrijver Àngel Guimerà, toen hij dit ge-

bouw zag, het een “wijnkathedraal”.

De uitdrukking sloeg aan en werd algauw ook

gebruikt voor andere wijnhuizen, die begin 20ste

eeuw ontstonden. om te begrijpen waarom het

aantal modernistische gebouwen voor de berei-

ding van wijn zo sterk toenam, moet u zich even

verplaatsen in de huid van een catalaanse wijn-

boer aan het eind van de 19e eeuw. Vanwege

een uit amerika afkomstige plaag, de druifluis,

waren wijnboeren gedwongen al hun wijnstok-

ken te vernietigen en te vervangen door variëtei-

ten die hier immuun voor waren, maar die pas

enkele jaren later rendabel zouden worden. Zij

beseften dat ze zo’n groot probleem nooit ofte

nimmer alleen de baas zouden kunnen worden

en besloten zich te verenigen.

Het lijkt wel een kerk maar het is een wijnhuis. Dankzij de wijncoöperaties zijn er nu ook modernistische juweeltjes op het platteland te vinden.

WIJN-KATHEDRALEN

INTERIEUR VAN WIJNKATHEDRAAL IN PINELL DE BRAI.

NOGAFABRIEK VICENS IN AGRAMUNT EN SNOEPGOED IN CHOCOLADEFA-BRIEK SIMÓN COLL IN SANT SADURNÍ.

© OriOl llauradó

© marc castellet

© imagen m.a.s.

BEZIENSWAAR-DIGHEDEN OP DE ROUTE VAN DE MODER-NISTISCHE WIJNHUIZEN

Erfgoed en identiteit / 2928 / Ontdek Catalonië

Page 17: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

Kleurrijke torens, een zee op een dak... Welkom in een bewoond museum met voorbeelden van de mooiste hedendaagse architectuur.

HEDENDAAGSE ARCHITECTUUR

vel. Ernaast staat de Disseny Hub Barcelona, een

innovatief designcentrum (in 2014 ontworpen

door architectenbureau MBM) dat met zijn voor-

uitspringende delen en zijn futuristische gevel uit-

kijkt over Plaça de les Glòries. De avantgardisti-

sche architectuur is ook te vinden in andere

gebouwen van 22@, de wijk waar diverse IcT-

bedrijven zijn gevestigd. Verderop, in het nieuwe

gedeelte van de Diagonal dat in 2004 werd aan-

gelegd, is steeds meer hoogbouw gekomen.

Het zijn de laatste hoofdstukken van de lange

liefdesgeschiedenis die Barcelona heeft met de

architectuur. Hierin ligt ook de verklaring waarom

het stadsbestuur in de jaren tachtig besloot het

Duitse paviljoen voor de Wereldtentoonstelling van

1929 te herbouwen: het rationalistische bouwwerk

van Mies van der rohe op de Montjuïc, dat met zijn

strenge, intieme schoonheid nog even avantgar-

distisch aandoet als honderd jaar geleden.

Hotel Arts (van architect Bruce Graham), de te-

lecommunicatietorens die Norman Foster op coll-

serola en santiago calatrava op Montjuïc bouw-

den, en de grote sportcomplexen zoals het

Vanaf de grond rijst een reusachtige zuil 144 me-

ter omhoog, als een raket, klaar om gelanceerd te

worden. ‘s avonds is het glazen buitenoppervlak

verlicht, wat een fascinerend, veelkleurige

schouwspel oplevert voor de toeschouwers. Dit

is de Torre Glòries (voorheen Torre agbar), één

van de nieuwe iconen van Barcelona, die in 2005

werd gebouwd naar een ontwerp van Jean Nou-

Stadion Sant Jordi van arata Isozaki, getuigen van

de gedaanteverwisseling die Barcelona rond de

olympische spelen van 1992 doormaakte. In het

hart van de oude stad is de donkere glazen voor-

gevel van het Centrum voor Hedendaagse Cul-

tuur (cccB ontworpen door albert Vilaplana en

Helio Piñón, 1993) een voorbeeld van de 21e-

eeuwse architectuur. Daarnaast staat het Museum

voor Hedendaagse kunst van Barcelona (MacBa)

uit 1995, een licht gebouw waarin de amerikaan

richard Meier zijn geheel eigen interpretatie van

het rationalisme heeft toegepast. Van recenter da-

tum is het golvende mozaïeken dak van de Santa

Catarina-markt, als een kleurrijke zee, dat de be-

zoeker eraan herinnert dat de wieg van zijn archi-

tect Enric Miralles in Barcelona stond.

De mooie voorbeelden van de hedendaagse ar-

chitectuur staan echter niet alleen in Barcelona. In

la Jonquera, bij de grens met Frankrijk, werd het

Museu de l‘Exili, het Ballingschapsmuseum, ge-

bouwd, naar een ontwerp van rafael cáceres en

Philippe Pous. Dit museum werd in 2008 geopend

en is bedoeld om de republikeinse vluchtelingen

van de spaanse Burgeroorlog te gedenken.

achter de grillige voorgevel gaat een reeks lich-

te, heldere, rustgevende ruimten schuil, een rust

die schril afsteekt bij de dramatische inhoud van

alles wat daar wordt getoond.

RCR: VAN LOKAAL NAAR UNIVERSEELDe moderne keuken op basis van lokale pro-

ducten van restaurant les cols in olot, is een

perfecte weerspiegeling van de architectuur van

het restaurant, een ontwerp van Ramon Vilalta,

Carme Pigem en Rafael Aranda (RCR). rcr

won in 2017 de Pritzker Prize, ‘s werelds meest

prestigieuze architectuurprijs, voor hun ontwer-

pen die spelen met glas, licht en water (les cols

in olot), die opgaan in de natuur (atletiekstadion

Tossols-Basil in olot) of die met glas en staal

een dynamisch stedelijk complex creëren bin-

nen in een huizenblok (Biblioteca sant antoni

Joan oliver in Barcelona). Dit architectenbureau

nam ook het interieur van restaurant Enigma

voor zijn rekening, voorlopig het laatste avon-

tuur van albert adrià en zijn team.

© jOan puig. gz

© hisaO suzuki

© imagen m.a.s.

DE VERLICHTE TORRE GLÒRIES.

INTERIEUR VAN HET MACBA IN BARCELONA EN HET OVERDEK- TE PLEIN VAN THEATER LA LIRA IN RIPOLL, VAN ARCHITEC-TENBUREAU RCR.

Erfgoed en identiteit / 3130 / Ontdek Catalonië

Page 18: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

DE KATHEDRAAL: GEHEIMEN EN LEGENDENOm ten volle te genieten van dit bijzondere bezoek moet u de adviezen van de gids opvolgen en goed op de juiste verhoudingen letten: 25% alchemie, 18% hekserij, 11% inquisitie, 7% vroedvrouw, 5% ziel, 2% mysterie en 1% legende. Dit is de juiste formule om niets te missen tijdens de nachtelijke rondleiding door de oude wijk rond de kathedraal van Barcelona. Het is een activiteit voor volwassenen en hij wordt het hele jaar aangeboden. De rondleiding wordt in het Catalaans, Spaans, Frans en Engels gehouden.

Voor meer inlichtingen www.barcelonacatedral.com

Theater of religie? Deze beide dingen zijn moeilijk

te scheiden bij de opvoering van het passiespel,

in Olesa de Montserrat en Esparreguera. Van

maart tot mei zijn de theaters, waar deze voorstel-

lingen plaatsvinden, gevuld, met veelal plaatselij-

ke amateuracteurs en figuranten (tussen de 500

en 600) die onder begeleiding van toneelprofes-

sionals en met de originele soundtrack het leven

en lijden van Jezus Christus voor het voetlicht

brengen. Deze traditie is vergelijkbaar met de le-

vende kerststal die tijdens de kerstdagen wordt

georganiseerd met mensen van vlees en bloed.

Ook La Patum in Berga heeft zijn oorsprong in

middeleeuwse mysteriespelen.

Het katholicisme heeft zijn sporen nagelaten in

de feestdagen, het landschap en de gewoonten

van Catalonië. Vanaf halverwege de 3e eeuw kan

men hier spreken van een georganiseerde christelij-

ke kerk. De islamitische overheersing in de 5e eeuw

was slechts een korte onderbreking, en het einde

daarvan impliceerde de wording van de Catalaanse

identiteit en het ontstaan van het romaans.

De Catalaanse cultuur en zelfs de landschappen zijn doordrenkt van christelijke spiritualiteit, die als leidraad kan dienen om Catalonië te leren kennen.

HET CHRISTENDOM: DE LEIDRAAD

SPIRITUALITEIT EERBETOON AAN DE VERSCHEIDENHEIDKathedralen, synagogen en sikhs-tempels, elk met zijn eigen gebeden en mantra’s, komen allemaal samen in dit gastvrije land.

e Plaça Reial in Barcelona is be-roemd om zijn overdekte galerij-en met aangename terrasjes. Voordat dit in de 18e eeuw een

plein werd, stond hier een kapucijner-klooster. Een van de vele huizen aan dit plein biedt nu onderdak aan een Hare Krishnatempel, die voor bezoekers is opengesteld. In deze wijk zijn er ook ge-bedsruimtes voor islamieten, sikhs en an-dere geloofsovertuigingen.

GEESTELIJK LEVEN In Catalonië ziet men tegenwoordig een veel-heid aan religies, en volgens een onderzoek van de Autonome Universiteit van Barcelona is een op de vier godshuizen al niet meer ka-tholiek. U hoeft maar door Barcelona, Tarra-gona, Lleida en Girona te lopen, of door klei-nere gemeenten als Salt of Guissona, en u zult zien dat de nieuwe Catalanen het geeste-lijke leven in deze regio hebben verrijkt met een grote verscheidenheid aan geloven, vari-erend van islam en boeddhisme tot baha’i.

Deze religies bestaan hier vreedzaam naast elkaar. In Catalonië kunt u het hindoe-festival Ratha Yatra meemaken, een katho-lieke processie voorbij zien komen of een boeddhistisch klooster in het Garraf-massief bezoeken. Deze verdraagzaamheid houdt wellicht verband met het verleden van dit ge-bied, waar moslims zijn geweest, joodse ge-meenschappen zich hebben gevestigd, en het christelijke geloof werd omarmd, waar-door men uiteindelijk, nu deze verscheiden-heid eerbiedigt vanuit wederzijds respect. ©

Mig

ue

l p

er

ale

s. g

z

DE PASSIE VAN OLESA.

HARE KRISNA VIERING IN DE STRATEN VAN BARCELONA.

© oriol llauradó

D

32 / Ontdek Catalonië Erfgoed en identiteit / 33

Page 19: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

50

BEDEVAARTSROUTESHeel wat reizigers hebben de bedevaartroutes

op het Catalaanse grondgebied gevolgd. Som-

migen volgden de Camino de Santiago, het Ja-

cobspad, bestaande uit diverse routes over

goed begaanbare paden die via onder meer het

klooster Sant Pere de Rodes of de kathedraal

van Barcelona naar Santiago in Galicië gaan.

Een andere route volgt deels hetzelfde pad

maar dan in omgekeerde richting: de Ignatius-

route. De latere oprichter van de Jezuïeten

bracht een jaar door in een grot in Manresa. Hier

beleefde deze heilige zijn meest opmerkelijke

spirituele ervaringen.

www.camidesantjaumeperatothom.cat,

www.camidesantjaume.cat, caminoignaciano.org

De bezoekers van de kathedraal Sant Pere in Vic

(Paisatges Barcelona) beginnen een andere

route. Zij bekijken niet alleen het neoclassicis-

tische gebouw (1803), maar wagen zich ook op

het dak en ontdekken enkele onalledaagse ple-

kken op grote hoogten. Zij kunnen tussen de

dakpannen en de koepels op het dak van de ka-

thedraal lopen en zien wat niemand ziet. Binnen

in de kathedraal kunnen zij de muurschilderingen

bewonderen van Josep Maria Sert, een van de

belangrijkste 20ste-eeuwse muralisten.

Het is slechts een van de vele bijzondere din-

gen die Catalonia Sacra de reiziger te bieden

heeft. Catalonia Sacra is een toeristisch project

waaraan de tien Catalaanse aartsbisdommen en

een groot aantal experts in religieus erfgoed deel-

nemen en dat tot doel heeft een groot publiek

kennis te laten maken met architectonische en

kunstzinnige schatten in kerken. Maar het gaat

niet alleen om grote bouwwerken, het zijn soms

eenzame heremietkapellen of afgelegen kloos-

ters die de bezoekers weten te betoveren.

www.cataloniasacra.cat

ESCOLANÍA DE MONTSERRAT.

Niet veel later verschenen de eerste kloosters

van de cisterciënzerorde (zoals in Santes Creus

en Poblet), die behalve spirituele centra, ook van

betekenis waren voor de verspreiding van de cul-

tuur en de kolonisatie van een gebied dat moest

worden herbevolkt.

DE TOVERBERGDe zuivere stemmen van de escolanía weerklinken

in een basiliek die als het ware aan de berg hangt.

Dit is een van de oudste jongenskoren van Europa

en een van de meest karakteristieke beelden van

het klooster van Montserrat, een legendarisch spiri-

tueel centrum dat in de 9e eeuw werd gebouwd na-

dat hier in een grot een zwart Mariabeeld (“la More-

neta”) was gevonden. Dit klooster ligt in een

bergmassief in Centraal -Catalonië, ingeklemd tus-

sen naaldvormige bergen die naar de hemel wijzen.

www.montserratvisita.com

GAUDI’S PASSIEIn de middenbeuk van de Sagrada Familia verleent

het door de glas-in-loodramen gefilterde licht de

ruimte een overweldigend aanzien. Buiten verhef-

fen zich de torens die het silhouet vormen van dit

godshuis. In 2026, wanneer hij voltooid is, zal hij

bestaan uit twaalf torens die aan de apostelen en

vier torens die aan de evangelisten gewijd zijn,

maar de belangrijkste wordt de toren van de

Maagd Maria en de hoogste (172,5 meter) wordt de

toren van Jezus Christus. Eind 19e eeuw werd met

de bouw begonnen. Architect Antoní Gaudí paste

hier al zijn kennis toe en leefde er ook al zijn religieu-

ze passie uit, want hij was een vurig katholiek.

www.sagradafamilia.org

KATHEDRAAL VAN VIC EN DE GROT VAN SANT IGNACI IN MANRESA.

© gz

© J

ua

n J

os

é p

as

cu

al

Afgelegen kapellen, kathedralen en kloosters herbergen duizenden interessante geheimen. Waarom laat u een deskundige ze niet in uw oor fluisteren?

CATALONIA SACRA, ONTDEK HET RELIGIEUZE ERFGOED

DE EERSTE CHRISTENEN VAN TARRACODe Route van de Eerste Christenen van Tarraco voert door de landstreken die het decor vormden van de geleidelijke invoering van het christendom in de Spaans-Romeinse samenleving van het toenmalige Tarragona. Hij telt acht bezienswaardigheden, waaronder musea en monumenten: de kapel Sant Pau, de kathedraal en het Diocesaanmuseum, het Bijbels Museum van Tarragona, het amfitheater van Tarragona, het Romeinse forum, de oudchristelijke basiliek in het Parc Central, de oudchristelijke dodenstad en het archeologisch complex Centcelles. Deze activiteit is voor iedereen toegankelijk en wordt gedurende het hele jaar in het Catalaans, Spaans en Engels aangeboden.

© g

z

KINDEREN ZINGEN IN ESCOLANÍA DE MONTSERRAT

34 / Ontdek Catalonië

Page 20: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

vonden tussen de beelden en figuren die deel

uitmaakten van de oorspronkelijke decoratie.

LES AVELLANES OF HET MARISTENARCHIEFTussen de bossen, bergen en akkers van Os de Ba-

laguer (Terres de Lleida), werd in 1166 een klooster

gesticht dat spoedig zou uitgroeien tot het machts-

centrum van de graven van Urgell en een actief cul-

tuur- en studiecentrum. De romaanse kloostergang

en de gotische kerk boden onderdak aan diverse

gemeenschappen, vanaf de eerste Norbertijner

monniken die leefden volgens de voorschriften van

Sint Augustinus, tot de trappisten en maristen die

dit gebouw sinds 1910 bewonen. Hier wordt het

Maristenarchief van Catalonië bewaard, maar dit

complex huisvest ook een spiritualiteitscentrum en

een accommodatie voor vakantiekampen voor jon-

geren. Bovendien is er een herberg waarvan het

restaurant El Claustre, met zijn typisch Catalaanse

gerechten op basis van producten uit de streek

maar ook met moderne gastronomie, een bezoek

beslist waard is. www.monestirdelesavellanes.com

benedictijnerorde werd gesticht. Ook in enkele

kloosters op de cisterciënzerroute wonen nog

monniken of nonnen, zoals in het indrukwekken-

de mannenklooster van Poblet, een van de groot-

ste kloostercomplexen van Europa, of Santa Ma-

ria de Vallbona, waar de nonnen een herberg

runnen, in de moestuin werken en ambachtelijke

werkzaamheden doen. Op de website www.la-

rutadelcister.info/es ziet u de mogelijkheden voor

een ontdekkingstocht langs deze bijzondere, reli-

gieuze centra, alsook informatie over de talrijke

culturele, gastronomische en avontuurlijke activi-

teiten waaraan u kunt deelnemen.

Maar het kloosterleven is niet uitsluitend ka-

tholiek. Op een afgelegen rotsachtige plek met

lage vegetatie in Parc del Garraf (Barcelona), wo-

nen sinds 1996 de boeddhistische monniken

van de orde Sakya Tashi Ling. Zij hebben zich

gevestigd in Plana Novella, een oud landgoed,

gebouwd in een luisterrijke, eclectische stijl waar

ooit “indianos” (Catalanen die fortuin gemaakt

hebben in Cuba) woonden, en waarin de nieuwe

boeddhistische beelden een plaats hebben ge-

Ora et labora. Dit motto vormde de leidraad voor

het leven in de eerste benedictijnerkloosters, en

ook in de 21ste eeuw doet het dat nog steeds.

Sint-Benedictus stichtte zijn orde in de 6e eeuw

en formuleerde een regel die evenveel belang

hechtte aan de uitoefening van het geestelijk le-

ven als aan werk. Hij is van toepassing op de orde

van zo’n zeventig monniken, die leven in het

klooster van Montserrat (Paisatges Barcelona).

Al duizend jaar leiden ze hier een geordend leven

met de klok als hun onmisbare metgezel. Zij wij-

den zich aan de meest uiteenlopende taken, van

ambachten tot letteren. Behalve een spiritueel

centrum is Montserrat ook een centrum van cul-

tuur, met zijn vermaarde jongenskoor en de oud-

ste, nog actieve muziekschool van Europa. Voorts

is er een herberg waar u het wereldse rumoer voor

enkele dagen kunt ontvluchten.

Hetzelfde warme onthaal wacht u in andere

Catalaanse benedictijnerkloosters die nog be-

woond zijn en waar u voor een paar dagen kunt

leven als een monnik. Dat geldt ook voor het hei-

ligdom Miracle de Lleida dat in 1899 door een

POBLET, VAN BINNENUITIn het grootste cisterciënzerklooster van Europa dat onderdak biedt aan een gemeenschap van benedictijnse monniken, gaat de bezoeker op in een “wereld van vormen, tradities en symbolen”, aldus de Catalaanse schrijver Josep Pla. De toeschouwer wordt overweldigd door de architectonische, artistieke en historische grootsheid en stelt hem voor de vraag naar het waarom van deze strenge pracht. Het is aan de gidsen om deze vraag tijdens een rondleiding door de abdij, de koninklijke residentie en het pantheon te beantwoorden. Dit bezoek kan worden afgesloten met een maaltijd in de herberg bereid met ecologische producten die voor een deel uit de eigen moestuin afkomstig zijn, of met een proeverij van wijnen uit de abdij van Poblet.

KLOOSTER BELLPUIG DE LES AVELLANES.

© iMagen M.a.s.

KLOOSTERBI-BLIOTHEEK VAN MONTSERRAT.

Voor meer inlichtingen www.poblet.cat

De tijd lijkt er langzamer te gaan, maar vergis u niet: de kloosters bruisen van de activiteit en bezoekers worden er met open armen ontvangen.

KLOOSTERS EN HEILIGDOMMEN, VOLOP IN BEDRIJF

© gz

36 / Ontdek Catalonië Erfgoed en identiteit / 37

Page 21: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

16.000CASTELLS WORDEN ER JAARLIJKS OPGERICHT IN CATALONIË

Een menselijke toren? De castellers, met hun twee eeuwen geschiedenis, zijn wereldwijd een van de bekendste Catalaanse tradities.

DE HEMEL AANRAKEN

MINYONS EXPERIENCEU kunt meedoen in een colla castellera (castellers-ploeg) om te zien hoe ze trainen, en wie wil, kan ook de gordelband om krijgen en meehelpen aan de pinya, de vorming van de basis van de toren, die cruciaal is. Deze mogelijkheid wordt geboden in Casa Jacint Bosch de Terrassa, gebouwd in 1912. U krijgt dan ook een rondleiding door dit modernistische gebouw. U moet van tevoren reserveren voor de trainingsdagen, die plaatsvinden van april tot november. Deze activiteit is speciaal bedoeld voor volwassenen en wordt aangeboden in het Catalaans, Spaans, Frans en Engels.

Voor meer inlichtingen www.minyons.cat

Hier op een diada castellera (toernooi van cas-

tellers) zien wij wat een pinya is: de basis waar-

op het menselijke kasteel wordt opgericht.

Het welslagen van de toren staat of valt met

een goed gecoördineerde samenwerking. Er zijn

veel levenslessen te trekken uit deze traditie die

in de 18e eeuw in Valls (Costa Daurada) is ont-

staan en die nu vooral sterk geworteld is in ste-

den als Terrassa, Vilafranca del Penedès en

Tarragona, en die in 2010 door de UNESCO tot

immaterieel werelderfgoed werd uitgeroepen.

Ze hebben een eigen jargon dat alle castellers

kennen. Zelfs de allerjongste: de jongen of het

meisje, de enxaneta die naar de top van de to-

ren moet klimmen. Staande op de acotxador zal

het kind zijn hand opsteken als bewijs dat de

toren is voltooid. Dan moet hij weer ontmanteld

worden. Soms hebben ze niet meer genoeg kra-

cht of maken ze een fout, waardoor de toren

instort. Maar laat er geen twijfel over bestaan,

ze zullen het altijd weer blijven proberen.

www.catalunya.com/que-fer/agenda

VOLKSCULTUUR ADELAARS EN DRAKENAls Catalanen iets te vieren hebben, maken deze fabeldieren al snel hun opwachting. Wij stellen ze aan u voor.

oven op de trappen van de kathedraal

van Tarragona verschijnt een grote,

vergulde adelaar met uitgeslagen vleu-

gels die al dansend de trappen afdaalt.

Het is avond en de duizenden omstanders jui-

chen bij elk van zijn bewegingen.

De vogel houdt samen met andere reusach-

tige fabeldieren een optocht door het hoogge-

legen deel van de stad, omgeven door een

grote menigte die de Afdaling van de Adelaar

(Baixada de l’Àliga) luidruchtig begeleid. Dit is

een van de populairste momenten van de

feesten gewijd aan Santa-Tecla, de patroon-

heilige van Tarragona.

Tijdens de festiviteiten van de Mercè in Barce-

lona danst ook een adelaar. Met zijn drie meter

hoge, indrukwekkende profiel met uitgeslagen

vleugels en een koningskroon op zijn kop maakt

hij zijn opwachting op het plein. Het wordt dood-

stil op het tjokvolle plein, want dit is het plechtige

moment dat de adelaar zijn dans uitvoert.

VIERING VAN HET VUURGevaarlijke basilisken, woeste stieren, paarden

en heel veel vuurspuwende draken... Deze en

soortgelijke figuren die teruggaan op de mid-

deleeuwse mythologie, houden verband met

religieuze symbolen of verbeelden het kwaad in

de vorm van vuur of van populaire duivels met

vuurwerk en kruit. In veel dorpen en steden in

heel Catalonië vormen zij een belangrijk onder-

deel van de mediterrane volksfeesten. Men

moet deze festiviteiten meegemaakt hebben

om de ware essentie van de Catalaanse cultuur

enigszins te begrijpen. © c

ha

po

©lluís carro

EEN DRAAK VAN VUUR.

CASTELLERS VOOR DE KATHEDRAAL VAN TARRAGONA.B

Erfgoed en identiteit / 3938 / Ontdek Catalonië

Page 22: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

17

4.000Er klinkt tromgeroffel om de opening van de poor-

ten van de onderwereld aan te kondigen. Ja, de

toegang tot de hel is in Barcelona en al klinkt het

vreemd, het moment waarop de duivelse wezens

die in de onderwereld wonen hieruit tevoorschijn

komen, is absoluut hét langverwachte moment

voor de lokale bevolking. Het correfoc is begon-

nen. Dit wordt gevierd tijdens de Mercè, de stads-

feesten van Barcelona. Duivels getooid met punt-

mutsen met uitstekende hoorns dansen op het

geluid van slaginstrumenten en ontketenen een

spervuur van vonken. Sommige toeschouwers

zoeken een veilig heenkomen, anderen willen het

juist vanaf de eerste rij meemaken. Duivels, enor-

me draken en allerlei helse beesten spuwen vuur

en vonken over een uitbundige menigte. Worden

ze hierdoor aangetrokken of juist afgeschrikt? Zij

weten zelf niet welke emotie de overhand heeft.

EEN OUD VUURHoewel het correfoc zijn inspiratie heeft gehaald uit

bijna tien eeuwen oude dansen, ontstond het in

zijn huidige vorm pas eind jaren zeventig in Barce-

lona. Het werd al snel populair en tegenwoordig is

het een nieuwe traditie die zich over heel Catalonië

heeft verspreid. Het huidige correfoc is veel minder

oud dan andere middeleeuwse vuurfeesten, zoals

La Patum van Berga (Pirineus) of de voorchristelij-

ke wintertradities als Fia-Faia (Pirineus), waarbij

vreugdevuren en fakkels worden ontstoken.

Sant Joan is een ander feest waarbij vuur een

hoofdrol speelt. In Catalonië worden duizenden

vreugdevuren ontstoken, maar de meest specta-

culaire tradities hebben als achtergrond de Pyre-

neeën, nl. de Falles (die ook op de UNESCO-lijst

voor Immaterieel Werelderfgoed staan). Het feest

begint als een boomstam die dichtbij in de ber-

gen is omgehakt, midden in de nacht in brand

wordt gestoken. Jongens en meisjes ontsteken

daarmee hun lange fakkels, de zogeheten falles,

en beginnen aan een uitzinnige stormloop zigzag

het dal in, die geëmotioneerd wordt gadegesla-

gen vanuit de omliggende dorpen. Bij aankomst

ontsteken de jongeren onder luid applaus het

vreugdevuur op het dorpsplein, dat de hele nacht

het feest van de dorpelingen zal verlichten.

Vonken, vuur, kruit... Dit zijn de belangrijkste elementen van de mediterrane folklore en mogen op de feesten nooit ontbreken.

VIERING VAN HET VUUR

DUIVEL DOET DE DANS VAN HET VUUR.

Ze zijn ontstaan om de Bijbelse geschiedenis uit te leggen, maar ze zijn nooit meer weggegaan uit de dorpen en steden en worden met de dag populairder.

LAND VAN DE REUZEN

ER ZIJN Z0’N

REUZEN IN CATALONIË

Op het plein begint de muziek en het publiek gaat

gewoon op de grond zitten. De twee reuzen staan

klaar om met hun dans te beginnen. Ze hebben

hun eigen muziek en een choreografie die speciaal

voor hen is geschreven. De reuzin draagt een kroon

en rijke middeleeuwse kleding en in haar hand een

bos bloemen. De reus draagt een Romeinse helm

en een gigantische strijdknots op zijn schouder...

Een klein meisje kijkt naar hen op. Voor haar lijken

ze wel zo groot als een gebouw, al zijn ze eigenlijk

maar vier meter hoog. Dit zijn de Reuzen van Olot.

Het is een mooi schouwspel, zoals zij in september

tijdens de Tura-feesten in Olot (Pirineus) de Ball de

les Veles dansen in het magische licht van de grote

kaarsen die de omstanders vasthouden. Dit is

maar één stel reuzen van de ontelbaar vele die Ca-

talonië rijk is. Ze zijn ontstaan in het 15e-eeuwse

Europa, waar ze werden gebruikt in mysteriespe-

len die bedoeld waren om mensen die niet konden

lezen vertrouwd te maken met de verhalen uit de

Bijbel.

In Barcelona kunt u ook de plaatselijke reuzen

zien, in dit geval de beeltenissen van koning Jau-

me I en koningin Violant van Hongarije. Zij voeren

hun dansen op tijdens het feest van Santa Eulalia

en vooral tijdens het feest van Mercé. Tijdens deze

stadsfeesten komen reuzen uit heel Catalonië

meedansen en in optocht meelopen door de stra-

ten in het centrum. Jongens en meisjes kijken als

betoverd toe en proberen nieuwsgierig onder de

rokken te kijken, om te achterhalen of er echt men-

sen van vlees en bloed achter verstopt zitten.

©geMMa Miralda

REUZENPOPPEN EN HUN DRAGERS. DE REUZEN VAN OLOT.

©Jordi pareto © gz

DORPEN IN DE CATALAANSE PYRENEEËN VIEREN DE FALLES.

Erfgoed en identiteit / 4140 / Ontdek Catalonië

Page 23: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

50075

© MaxiMo lenzo

©eric Medous©oriol llauradó

©oriol llauradó

Getooid met oude kledij, met stokken, met kaarsen en zelfs met broodkransjes om hun armen: dat zijn enkele van de nog bestaande volksdansen van Catalonië.

MEER DAN ALLEEN DE SARDANA

Een groepje in het zwart geklede jongens en

meisjes brengt een traditionele Catalaanse dans

voor het voetlicht die tegenwoordig nog in Òde-

na (Paisatges Barcelona) wordt gedanst. Deze is

net zo interessant als de andere volksdansen die

de hele morgen op het dorpsplein worden uitge-

voerd tijdens de bijeenkomst “Dances vives” die

gewijd is aan de nog ‘levende’ volksdansen in

Catalonië. Het karakteristieke van de Crespe-

lles-dans is dat de meisjes een crespella, een

kransbroodje, om hun arm dragen. Niet opeten

tot het feest is afgelopen! Deze traditie stamt uit

de 18e eeuw toen vrijgezelle jongens de meisjes

deze zoete lekkernij gaven.

Een andere volksdansgroep uit Olot (Piri-

neus), kleedt zich in schapenhuiden en danst

met herdersstokken in de hand. Uiteindelijk

maken ze met hun stokken een constructie

waarmee ze een van de dansers omhoogtillen

onder de kreet “Xai Bè” waarmee ze verwijzen

naar de lammeren die in deze regio zo belangrijk

waren voor de herders. De Xai Bè wordt al sinds

de 15e eeuw gedanst, om het einde van de vas-

tentijd te vieren.

In Catalonië bestaan nog altijd honderden van

dit soort volksdansen. De choreografische ver-

scheidenheid is enorm. De Sardana is ongetwij-

feld de bekendste Catalaanse volksdans. De

deelnemers dansen in een kring en houden el-

kaars handen vast als symbool van verbroede-

ring. Deze reidans stamt oorspronkelijk uit het

noorden van Catalonië en wordt gedanst op mu-

ziek van de cobla, een orkest dat bestaat uit tra-

ditionele instrumenten. Sinds eind 19e eeuw

geldt de Sardana als het symbool van de Cata-

laanse identiteit.

dans in landen als Portugal, Groot-Brittannië,

Italië of Frankrijk, maar wel met hun eigen vari-

aties, afhankelijk van het land. Ook bestaan er

verschillen per dorp in slagkracht en in de be-

weging van de polsen.

Uitgangspunt is altijd een groepschoreogra-

fie. De dansers staan tegenover elkaar met in

hun hand 40 cm lange houten stokken die ze

tegen elkaar slaan op de maat van de muziek

van de gralla, een traditioneel blaasinstrument

met een scherpe, hoge toon, of van de tabal,

een soort trommel.

Bij de uitvoering van deze volksdans komt

het vooral aan op kracht, vaardigheid en lenig-

heid. De dansers dragen lange broeken, een wit

overhemd, een kleurige sjerp en espadrilles.

Sommigen gaan mooi gekleed in blauw fluweel,

anderen dragen belletjes om de enkels die zor-

gen voor een vrolijke noot op het ritme van de

trommels. Zij dansen en creëren tegelijkertijd

hun eigen ritme. Dit alles maakt deel uit van een

volksdans die in de 15e eeuw populair was in

Europa, maar die volgens folklorist Joan Ama-

des mogelijk al in de 12e eeuw werd gedanst in

Catalonië.

Het is zaterdag en een prachtige dag, maar dat

is niet de reden dat het zo druk is in de straten

van Sant Cugat, een stad in de buurt van Bar-

celona. Hier wordt de jaarlijkse Bijeenkomst

van Catalaanse stokkendansers gehouden.

Ruim duizend dansers voeren dansen op waar-

bij ze met stokken tegen elkaar aan stoten. Is

dit een dans of is het een gevecht?

Mannen, vrouwen, jongeren, kinderen... De

kleinsten zijn nauwelijks sterk genoeg om zo

hard te slaan, maar aan enthousiasme ont-

breekt het ze niet. Dit is ook een traditionele

Bij een van de populairste dansen slaan de dansers stokken tegen elkaar.

VOOROUDERLIJ-KE PERCUSSIE

STOKKENDANS BEGELEID DOOR GRALLA-BLAZERSEN TROMMELAARS.

VOLKSDANS-GROEPEN ZIJN LID VAN DE CATALAANSE BOND VAN BASTONERS

VOLKSDANSEN ZIJN ER NOG IN CATALONIË

Erfgoed en identiteit / 4342 / Ontdek Catalonië

Page 24: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© infotur

© GZ

© josep Garcia. GZ © marta pereZ. GZ

© im

aG

en

m.a

.s.

KUNST EN CREATIVITEITRomaanse muurschilderingen, modernistische architectuur of modeaccessoires, uit alles blijkt dat Catalonië barst van de creativiteit. Niet alleen op het gebied van beeldende kunst, maar ook van literatuur en gastronomie, om twee voorbeelden te noemen. Wellicht zijn het de weidse blik over de zee, de zuivere berglucht of de landschappen in het binnenland die maken dat Catalonië zowel lokale als ook kunstenaars van elders tot inspiratie dient. Alles is mogelijk. Kom naar Catalonië en leef uw creativiteit uit of bewonder degenen die hun talent al met anderen hebben gedeeld.

44 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 45

Page 25: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

60

Enkele vrouwenfiguren met blote torso’s dansen in

paren om een man. Hij is kleiner dan de vrouwen,

maar zijn geslacht is enorm. Dit tafereel, een vrucht-

baarheidsritueel, werd tussen 6500-5000 jaar

v.Chr. geschilderd in La roca dels Moros in El Co-

gul (terres de Lleida). Het zijn gestileerde figuren in

oker en zwart, karakteristiek voor de rotsschilde-

ringen in het Middellandse-Zeebekken. in Cata-

lonië zijn hiervan meer voorbeelden in de grot

Cova dels Vilars (terres de Lleida) of in Abrics de

l’Ermita (terres de l’Ebre). Zij maken deel uit van

Route van de Rotschilderingen die sinds 1998 op

de unESCo-werelderfgoedlijst staat.

OPKOMST VAN HET ROMAANSDuizenden jaren later maakten deze rituele tafe-

relen plaats voor een uitgewerkt concept van

goddelijkheid. in welke context? Het ontstaan

van de Catalaanse identiteit vanaf de 9e en 10e

eeuw, de herbevolking van het gebied, en de

bouw van nieuwe tempels, kerken en kloosters

in romaanse stijl.

rond het jaar 1123 legde een anonieme kunste-

naar de laatste hand aan een majestueuze beelte-

nis van Christus in de apsis van de kerk Sant Cli-

ment in de Boì-vallei (Pireneus). Deze pracht kunt

u nu samen met veel andere kunstuitingen bewon-

deren in het nationaal Kunsthistorisch Museum

van Catalonië (MnAC, www.museunacional.cat).

Dit museum bezit ook Catalaanse gotiek,

meesterwerken van een schilder als Jaume Hu-

guet of een beeldhouwer als Pere Sanglada. De

kunst uit deze periode weerspiegelt de Catalaan-

se expansie met de verovering van Valencia en

Mallorca. Het was de tijd van de bouw van grote

kathedralen (zoals in Barcelona, Girona, tarrago-

na, Solsona en tortosa), die vervolgens werden

verfraaid met muurschilderingen en beelden die

nu te zien zijn in het klooster van Poblet (Costa

Daurada), het klooster van Pedralbes of de Salón

del tinell (Barcelona).

Wat hebben vruchtbaarheidsriten en heiligenbeelden met elkaar gemeen? Beide zijn kunstzinnige uitingen die hun inspiratie vinden in de religie.

ROTSSCHILDERINGEN, ROMAANS EN GOTIEK

SCHILDER- EN BEELDHOUWKUNST VAN DE WAND NAAR HET DOEKWat was er voor en na het modernisme? Al sinds de prehistorie laten mensen sporen na in de vorm van creatieve wonderen die met iedereen worden gedeeld.

e eerste creatieve uitingen waren dier-

vormen, die door een van de leden van

de stam op de rots werden getekend,

bij het schijnsel van het vuur. Zonder

dat hij het zelf besefte, werd deze persoon een

van de eerste kunstenaars van deze streek.

Misschien was hij ook wel in Abrics de l’Ermita

(terres de l’Ebre) of in een van de vele andere

grotten en schuilplaatsen met vergelijkbare beel-

tenissen. Deze rotsschilderingen zijn een goed

uitgangspunt voor een reis door de kunstge-

schiedenis die desgewenst voortgezet kan wor-

den met een bezoekje aan de beschilderde aar-

dewerkscherven in de oudgriekse en romeinse

kolonie van Empúries (Costa Brava).

IN DE SCHIJNWERPERSDe schilder- en beeldhouwkunst in Catalonië

heeft ook de grote Europese stromingen ge-

volgd, maar wel met specifiek eigen kenmerken,

als gevolg van de invloed van de verschillende

volkeren zoals de Moren, die hier hun sporen

achterlieten. De middeleeuwen brachten glans

in een Catalonië dat zijn identiteit vormgaf, wat

krachtig tot uiting kwam in het romaans en de

gotiek. Veel later, in de 19e eeuw, droeg de eco-

nomische opleving bij aan een zeer vruchtbare

creatieve uiting, het Modernisme, een eigen ver-

sie van de artistieke trend die zich in die tijd door

heel Europa verspreidde. Belangrijke exponen-

ten de Catalaanse kunst zijn Dalí, Miró en Jaume

Plensa. Voor kunstliefhebbers uit de hele wereld

hebben zij Catalonië in de schijnwerpers gezet.

DPANTOCRATOR, TWAALFDE-EEUWS FRESCO IN SANT CLIMENT DE TAÜLL.ONDER, ROTSSCHILDE-RINGEN IN ROCA DELS MOROSEL COGUL.

JACQUELINE MET GEKRUISTE HANDEN, VAN PABLO PICASSO.

© infotur

© L

Luís

ca

rr

o

© s

er

vic

ios

ed

ito

ria

Les

Ge

or

am

a

PREHISTORISCHE VINDPLAATSEN ZIJN GECATALOGISEERD DOOR UNESCO

46 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 47

Page 26: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

4.251

imaGen m.a.s.© © imaGen m.a.s.

© LLuís carro

FUNDACIÓ MIRÓ, VAN DE ARCHITECT JOSEP LLUÍS SERT.

De ruim 300 musea van Catalonië zijn van groot be-

lang voor de identiteit, cohesie en vooruitgang van dit

gebied. Hier komen het verleden en de hedendaagse

realiteit samen, waarmee ze een goed visitekaartje

van Catalonië zijn voor hun miljoenen bezoekers. Ze

bieden unieke ervaringen en delen hun waardevolle

en bijzondere tradities, collecties en kunstwerken zo-

dat de bezoeker tegelijkertijd kan leren en genieten

van de objecten die ze onder hun hoede hebben.

MUSEA OP DE KAARTop een uur reizen van Barcelona wacht u in Vic (Pai-

satges Barcelona) een kleine parel: het Bisschoppe-

lijk Museum (museuepiscopalvic.com), met bijzonder

romaans beeldhouwwerk en schilderwerk, alsook

werken vanaf het oude Egypte tot aan de 18e eeuw.

Aan de Costa Brava beschikt het Kunsthisto-

risch Museum van Girona (museuart.com) over een

van de mooiste collecties romaanse en gotische

kunst van Catalonië, met opmerkelijke objecten zo-

als het draagbare offeraltaar van het klooster Sant

Pere de rodes. Het Catalaans Museum van We-

tenschap en Techniek (Museu de la Ciència, www.

mnactec.cat ) stelt zich ten doel de kennis van de we-

staat, dicht bij Cadaqués (Costa Brava). in 1949

maakte Dalí in dit vissersdorp een huis, even ex-

centriek en fascinerend als zijn eigen oeuvre. Dit

museum kan u helpen een genie te begrijpen die

de geschiedenis in ging als de schilder van El gran

masturbador en die zich zowel aan beeld-

houwkunst, als aan literatuur en zelfs aan film wi-

jdde.

Het was Joan Miró die Dalí in Parijs in contact

bracht met de surrealisten. in Mont-roig del Camp

(Costa Daurada) deed Miró de inspiratie op om La

Masia (De hoeve) te schilderen. Daarom vindt u in

die plaats ook een Centrum Miró, al zijn zijn be-

langrijkste werken te zien in de fundació Miró in

Barcelona. ook in de straten van Barcelona vindt

u werken van hem: een mozaïek in het plaveisel

van de rambla en het beeld Vrouw en vogel. Er

was sprake van wederzijdse bewondering tussen

Miró en Antoni Tàpies, een 20e-eeuwse avant-

gardist met een geheel eigen stijl. Zijn werk is te

zien in de fundació Antoni tàpies (Barcelona), een

eenmansmuseum in een modernistisch gebouw

met daarop een monumentaal sculptuur van

tàpies: Wolk en stoel.

in Els Quatre Gats, het café waar de kunstenaars

van het Barcelona van eind 19e eeuw bijeenkomen,

luistert een 17-jarige jongen ademloos mee. Het is

Pablo Picasso. Hij was in Málaga geboren en arri-

veerde in 1895 in het artistieke en verdorven Barce-

lona dat een onuitwisbare indruk op hem maakte.

Zozeer dat hij, toen hij allang een erkend schilder

was, er het Picasso-museum wilde vestigen.

in 1926 leerde Picasso in Parijs Salvador Dalí

kennen. Deze surrealistische kunstschilder was

geboren in figueres waar nu zijn theater-Museum

Extravagante snorren, geschilderde dromen, fabelachtige landschappen... Welkom in een land van genieën.

GENIEËN: PICASSO, MIRÓ, DALÍ, TÀPIES Musea zijn de nieuwe

bedevaartsoorden. Gaat u mee meesterwerken bekijken?

MUSEA EN GALERIEËN

Voor meer inlichtingen jaumeplensa.com

KENNISMAKEN MET ‘CARMELA’ Het kunstaanbod in Catalonië wordt aangevuld met een groot aantal eenmansmusea en particuliere kunstcentra die zich toeleggen op hedendaagse kunst: zoals Fundació Sorigué de Lleida, medeorga-nisator van het Sónar-festival, Fundació Vila Casas, Fundació Suñol en Fundació Gaspar, alle drie in Barcelona. Bovendien is de Catalaanse hoofdstad rijk aan galerieën. Op een wandeling door de straat Con-sell de Cent of in de wijk El Born zult u er heel wat vinden. De stenen banken aan de Passeig del Born verdienen speciale aandacht vanwege de sculpturen van een geliefde hedendaagse kunstenaar, Jaume Plensa, die ook verantwoordelijk is voor een 4,5 meter groot borstbeeld, ‘Carmela’ genaamd, voor het Palau de la Música.de altura titulado Carmela, junto al Palau de la Música.

THEATER-MUSEUM DALÍ IN FIGUERES EN SCULPTUUR OP HET MUSEUM TÀPIES IN BARCELONA.

WERKEN VAN PICASSO IN HET GELIJKNAMIGE MUSEUM IN BARCELONA.

48 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 49

Page 27: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

ii

© GZ © robert ramos. GZ© imaGen m.a.s. © imaGen m.a.s.

tenschappelijke cultuur te bevorderen en de weten-

schappelijke en technische ontwikkelingen in Cata-

lonië te behouden, te bestuderen en te laten zien,

met speciale nadruk op de industriële toepassingen

en sociale effecten ervan. Dit museum heeft drie

vestigingen: terrassa, Esparreguera (Paisatges Bar-

celona) en Castellar de n’Hug (Pireneus), en be-

schikt daarnaast over een netwerk van 28 musea en

patrimoniale tentoonstellingsruimten, waarmee er

dus altijd een tentoonstelling bij u in de buurt is.

Het Nationaal Archeologisch Museum van Cata-

lonië (www.mncat.cat) in tarragona, aan de Costa

Daurada, herbergt een groot deel van de objecten en

het huisraad uit de romeinse periode die in tarra-

gona zijn gevonden. u reist terug naar de oudheid

onder leiding van de beste deskundigen. De Oud-

christelijke Dodenstad met Museum en de Ro-

meinse villa’s Centcelles en Munts worden ook be-

heerd door dit museum.

Een bezoek aan het Speelgoedmuseum (Museu

del Joguet, www.mjc.cat ) in de stad figueres aan de

Costa Brava, is een reis terug naar de eigen kinder-

tijd en die van voorgaande generaties. Het Filmmu-

seum (www.museudelcinema.cat) in Girona is een van

de weinige Europese musea met een grote verschei-

denheid aan zowel cinematografisch als precinema-

tografisch materiaal.

Het Diocesane Streekmuseum van Lleida (Mu-

seu de Lleida, www.museudelleida.cat ) in de hoofdstad

van de provincie Lleida, beheert een belangrijke col-

lectie religieuze kunst uit de periode vanaf de ro-

meinse tijd tot heden, met speciale aandacht voor

romaanse, renaissancistische en barokke kunst.

Voor treinliefhebbers is er een ideaal museum in

Vilanova i la Geltrú. Het Spoorwegmuseum van Ca-

talonië  (www.museudelferrocarril.org) bevindt zich vlak

naast het treinstation.

Het wijnmuseum (Vinseum, www.vinseum.cat) in

Vilafranca del Penedès, toont een verzameling beel-

dende kunst en objecten van aardewerk en glas die

wijn en wijnbouw als centraal thema hebben. Er is

ook een multisensoriële afdeling voor personen met

een beperking.

Het “grootste museum van Catalonië” zoals het

netwerk van lokale musea (museuslocals.diba.cat) zich

ook wel noemt, is een samenwerkingsverband van 52

gemeenten uit de provincie Barcelona dat de bezoe-

ker op zijn website veel interessante informatie biedt.

ZONDER BARCELONA UIT TE GAANEen grote boulevard en brede trappen voeren naar het

Nationaal Kunsthistorisch Museum van Catalonië

OPSTELLING IN HET CCCB EN EEN GALEI IN HET MARITIEME MUSEUM VAN BARCELONA.

(MnAC) in het Montjuïc-park. Hier hebt u een specta-

culair uitzicht over de stad en kunt u een van de

mooiste romaanse collecties van Europa bekijken.

Eveneens op de Montjuïc vindt u in het eenmansmu-

seum Fundació Miró de belangrijkste werken van

Joan Miró, in een gebouw van de architect Josep

Lluís Sert. in het Picasso-museum in de wijk El Born

worden meer dan 4000 werken uit Picasso’s begin-

periode getoond.

in het Museum voor Hedendaagse Kunst van

Barcelona (MACBA, www.macba.cat ) worden exposi-

ties georganiseerd van hedendaagse kunst, vanaf

1950 tot heden, in een gebouw dat door richard

PORTRET UIT DE ROMEINSE TIJD IN HET NATIONAAL ARCHEOLOGISCH MUSEUM, EN VOORZIJDE VAN HET MUSEUM VAN LLEIDA.

VISITMUSEUM: DE DEFINITIEVE APPDe Visitmuseum-app is toegankelijk op alle apparaten, in de app-versie of de webversie. Hiermee kan de gebruiker zijn museumbezoek aanvullen met contents in verschillende talen en een selectie van de belangrijkste objecten van elk museum bekijken. Ook biedt de app een beknopte presentatie van de bijzonderheden van het museum, een tour door de belangrijkste zalen en een gedetailleerd beeld van de voornaamste objecten. Deze applicatie, verkrijgbaar in de AppStore en GooglePlay, geeft ook links voor aanvullende informatie of om de ervaring via social media te delen.

Voor meer inlichtingen visitmuseum.gencat.cat

Meier is ontworpen.

Het Centrum voor Hedendaagse Cultuur (CCCB,

www.cccb.org ) organiseert evenementen, festivals en

tentoonstellingen en is toonaangevend op het gebied

van nieuwe trends in de kunst. Het is ondergebracht in

een voormalig armenhuis uit de 12e eeuw dat door de

architecten Piñon en Vilaplana is verbouwd.

Het Maritieme Museum van Barcelona (Museu

Maritím, mmb.cat ) is gevestigd in de Drassanes reials,

de voormalige koninklijke scheepswerven, een ge-

bouw in gotische stijl dat deel uitmaakt van de mari-

tieme façade van Barcelona.

50 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 51

Page 28: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

zzfestivals waar de internationale crème de la crème optreedt, zoals het Girona Jazz Festival, Jazz Terrassa, het Voll-Da-mm Festival de Jazz in Vic en het Jazz-Tardor in Lleida, en het Vijazz dat wordt gehouden in Vilafranca del Penedès en waar u kunt genieten van een goed glas wijn of cava begeleid door jazzritmes op de achtergrond, of het Mercat de Música Viva in Vic, een van de grootste muziekpo-dia, dat al drie decennia bestaat en een belangrijk trefpunt is voor muziekprofes-sionals.

PAU CASALS, HET GELUID VAN DE VREDEHet is 1971 en een oude, ont-roerde Pau Casals spreekt de Verenigde naties toe. Hij heeft net de Medaille voor de Vrede in ontvangst genomen voor zijn strijd voor gerechtigheid en vri-jheid. Hierna vertolkt hij een Cata-

laans volksliedje, El cant dels ocells, ook nu nog een muzikale boodschap voor vre-de en broederschap. in zijn Villa-Museum kunt u zijn instrumenten bekijken, door de kamers lopen waar hij woonde tot hij in ballingschap ging, en zijn artistieke en hu-manistische nalatenschap ontdekken. ook het internationaal Muziekfestival Pau Casals in Vendrell gedenkt hem nog elk jaar. Er zijn nog meer Catalaanse componisten die in de hele wereld erkenning genieten, onder andere Isaac Albéniz en Enric Granados,

pianist en romantisch componist. of zijn tijdgenoot Frederic Mompou en

avant-gardisten als Xavier Montsalvatge. En de componist en pianist Albert Guinovart, die met zijn talent de opera, het theater en zelfs de film heeft verrijkt.

© marc casteLLet

MUZIEK EEN GEVARIEERDE SOUNDTRACKDirigeerstok of synthesizer? Kiezen hoeft niet, want zelfs de veeleisendste muziekliefhebber vindt hier iets van zijn gading.

soundtrack van Catalonië, dat grote ge-nieën heeft voortgebracht, zijn hart ophaalt aan muziek en ervan geniet in al zijn ui-tingsvormen. De belangrijkste steden be-schikken over grote concertzalen: het Li-ceu, het Auditori of het Palau de la Música in Barcelona, de concertzalen van Girona en tarragona of het Auditori Enric Grana-dos in Lleida. Zij brengen zowel klassieke als eigentijdse muziek

FESTIVALS A LA CARTEDit aanbod kent ook een vaste program-mering: verspreid over heel Catalonië en hoofdzakelijk in de zomermaanden zijn er festivals voor klassieke muziek, voor jazz, en voor pop-, rock- en elektronische muziek. Veel ervan zijn al gevestigde na-men, zoals bijvoorbeeld ArReus, waar muziekgroepen uit de hele wereld sa-menkomen in reus, een unieke kans om niet alleen de muziek maar ook de cultuur uit die landen te leren kennen, of de ja-

SONAR, INTERNATIONAAL FESTIVAL VOOR ELEKTRONISCHE MUZIEK.

MERCAT DE MÚSICA VIVA IN VIC PROGRAMMEERT GROTE INTERNATIONALE MUSICI.

© m

ar

c c

as

teLL

et

p een juniavond zit de metro van Barcelona helemaal vol met ele-gant geklede echtparen, maar ook met jongeren in meer informele

kleren. Ze gaan allemaal uit en het is de muziek die hen naar buiten lokt, al gaat de een naar het Liceu om een opera bij te wo-nen en de ander naar het Sonar-festival waar de modernste ritmes klinken.Dit staat symbool voor de gevarieerde

O

52 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 53

Page 29: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

1.100

van Granollers en van Sant Cugat, het centrum voor

podiumkunsten Kursaal in Manresa, dat is opgericht

in 1927 en dat, na jaren gesloten te zijn geweest, in

2007 volledig gerenoveerd zijn deuren weer opende,

en het theater Fortuny in Reus, dat in 1882 werd ge-

bouwd in een betoverende, elegante barokstijl.

UIT ZIJN AS HERREZENHet Gran teatre del Liceu, het operagebouw van Bar-

celona dat in 1847 in gebruik werd genomen, is als een

thuishaven voor de allergrootsten van het belcanto

(van Caruso tot Maria Callas). Hoewel het Liceu soms

ook minder klassieke concerten op het programma

zet, omvat het jaarprogramma toch hoofdzakelijk een

combinatie van repertoire-opera’s, minder bekende

werken en eigentijdse composities. De grote zaal werd

na de brand van 1994 herbouwd. De Spiegelzaal ech-

ter, is als door een wonder aan de vlammen ontsnapt

en herinnert ons eraan hoe ze een eeuw geleden het

middelpunt was van de Barcelonese bourgeoisie.

Het concert gaat zo beginnen, maar er is nog net

even tijd om de “lantaarn” van het Auditori (Barce-

lona) te bewonderen, een open 30-meter hoge

patio met een glazen dak en versierd met tekenin-

gen van de kunstenaar Pablo Palazuelo. Het pro-

gramma is heel gevarieerd, vanaf symfonische

muziek tot World Music, en series die de relatie

verkennen tussen muziek en technologie.

Het Palau de la Música, de parel van de moder-

nistische architectuur naar een ontwerp van Lluís

Domènech i Muntaner, dat op de unESCo-we-

relderfgoedlijst staat, is een tempel voor symfoni-

sche muziek en koormuziek, hoewel ook andere

muziekstijlen, vanaf jazz tot etnische muziek, hier

welkom zijn. Vele grote namen hebben hier op het

podium gestaan, zoals Yehudi Menuhin, Mstislav

rostropóvich, Barbara Hendricks, Montserrat Ca-

ballé, Duke Ellington en Ella fitzgerald. Daarnaast

is er het Gran teatre del Liceu, een van ‘s werelds

mooiste operatheaters met een lange geschiede-

nis van ruim 170 jaar.

organisaties als Promoconcert stellen pro-

gramma’s samen met klassieke muziek en andere

genres in het Palau de la Música en het Liceu.

Andere organisaties, als ibercàmera, stimuleren

de klassieke muziek vanaf de podia van het Palau

de la Música en het Auditori in Barcelona, en het

Auditori de Girona. Hier worden zowel klassieke

concerten als popconcerten en muziektheater

gegeven, in samenwerking met het Auditori Enric

Granados in Lleida.

EEN VEELHEID VAN STIJLEN, EEN VEELHEID VAN PODIA Verspreid over het hele Catalaanse grondgebied

vindt u een ruim muziekaanbod van symfonische

muziek, jazz en andere genres, in een van de prestigi-

euze concertzalen, zoals het Auditori van Tarragona,

SCULPTUREN VAN MUZEN DIE INSTRUMENTEN BESPELEN IN HET PALAU DE LA MÚSICA.

© im

aG

en

m.a

.s.

GRAN TEATRO DEL LICEO, IN BARCELONA.

THEATER FORTYNY IN REUS, COSTA DAURADA.

BARCELONA OBERTURA Gefeliciteerd! Met één enkele muisklik kunnen de liefhebbers van klassieke muziek profiteren van een drievoudig aanbod in Barcelona. U hoeft alleen maar naar de website te gaan van Barcelona Obertura Classic and Lyric, een gezamenlijk initiatief van de drie belangrijkste concertzalen van Barcelona (het Liceu, het Auditori en het Palau de la Música) en waarmee zij de stad van Josep Carreras, Jaume Aragall, Montserrat Caballé, Victòria dels Àngels en Jordi Savall als belangrijke muzikale bestemming willen promoten. Samen programmeren zij een selectie van de belangrijkste voorstellingen van het seizoen.

Voor meer inlichtingen www.barcelonaobertura.com

Enrico Caruso, Maria Callas en zelfs Duke Ellington stonden hier op de bühne. Het hele jaar door klinkt hier muziek.

MUZIKALE SEIZOENEN

© imaGen m.a.s.© joan puiG. GZ

CONCERTEN EN OPERA’S WORDEN ER JAARLIJKS IN HET LICEU, PALAU DE LA MÚSICA EN HET AUDITORI OPGEVOERD

Kunst en creativiteit / 55

Page 30: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i120.000

© m

ar

c c

as

teLL

et

© marc casteLLet © marc casteLLet

Het Sonar-festival dat gedurende drie dagen in

juni wordt gehouden in Barcelona, is in de hele

wereld synoniem aan moderne, elektronische

muziek. Elk jaar weer trekt het duizenden be-

zoekers (52% buitenlanders). Sinds zijn ontstaan

in 1994 is Sonar wereldwijd uitgegroeid tot een

begrip, met edities in reykjavik, Hong Kong en

Stockholm.

Het succes ervan leidde tot de opkomst van

andere succesvolle muziekfestivals, zoals Pri-

mavera Sound (ook in Barcelona) dat in het te-

ken staat van indie en alternatieve muziek. Met

programma’s met de sterren uit de pop- en rock-

wereld, weten dergelijke festivals tegenwoordig

tussen eind mei en begin juni een reusachtig

complex in een van de nieuwste wijken van de

stad te vullen, het Parc del forum. tijdens de

laatste edities bezochten ruim 50.000 festival-

gangers dagelijks het forum-complex, waarvan

meer dan de helft uit het buitenland kwam.

MUZIEK AAN ZEE EN IN DE BERGENDe muziekkalender van Barcelona telt nog meer

belangrijke evenementen, zoals het festival

Cruïlla, het eclectische Mas i Mas Festival, en

andere die zich richten op elektronische muziek

voor op de dansvloer, zoals het Barcelona Beach

Festival, of op grote namen zoals het Festival

de Pedralbes.

Het festivalcircuit van Catalonië groeit nog elk

jaar en omvat alle muziekgenres: van het zeer

mediterrane en ecologische Vida Festival in Vi-

lanova i la Geltrú (Costa Barcelona) tot Canet

DUIZEND FESTI-VALGANGERS OP SONAR IN SLECHTS DRIE DAGEN.

OPENING VAN HET SONARFESTIVAL IN 2011.

FESTIVAL VAN OUDE MUZIEK VAN DE PYRENEEËNHet zowel letterlijk als figuurlijk hoogstaande programma van het Festival de Música Antiga dels Pirineus (FeMAP) is het resultaat van de inspannin-gen van diverse gemeenten in de Catalaanse Pyre-neeën om de oude muziek te verbinden aan het rijke architectonische erfgoed in deze streek, met nadruk op de monumenten uit de romaanse perio-de. FeMAP heeft geprofiteerd van de nalatenschap van het Internationaal Muziekfestival Joan Brudieu, dat in 2010 werd gehouden in La Seu d’Urgell. FeMAP promoot Catalaanse ensembles, en onttrekt Catalaans muzikaal erfgoed aan de vergetelheid en stimuleert de opvoering hiervan op prachtige plaatsen zoals de kloostergang van Santa Maria d’Urgell.

ZOMERSE MUZIEK-FESTIVALSNiet één maar duizenden zomerhits van de meest uiteenlopende genres zijn allemaal te horen op de vele zomerfestivals.

Rock in Canet de Mar (Costa Barcelona). De

Costa Brava is ook de plek voor grote evene-

menten zoals het Festival Castell de Peralada,

het Festival Internacional de Música de Cada-

qués met pop en rockmuziek en jazz, het Festi-

val de la Porta Ferrada in Sant feliu de Guíxols,

of het Festival de Cap Roig in Calella de Pala-

frugell, waar alle grote namen uit de internatio-

nale pop-, rock- en jazzscene hun opwachting

maken. Een nieuw festival voor klassieke muziek

is het Festival Internacional de Música Costa

Daurada – Salou, met podia verspreid over de

plaatsen torredembarra, Altafulla, Creixell, roda

de Berà, Cambrils en Salou.

De Schubertiade in Vilabertrán (Girona) is een

ander zomerfestival, net als een zeer opmerkelijk

muziekfestival, het Festival Gong, dat niet aan

de kust maar in de grotten van Collbató in het

binnenste van de berg Montserrat wordt ge-

houden.

op al deze festivals kan men ook eten, staand

bij een foodtruck of gewoon aan tafel, of alleen

iets drinken en men kan er zelfs shoppen.

FESTIVAL CRUÏLLA IN BARCELONA. EEN AVONDCONCERT IN CAP ROIG.

Voor meer inlichtingen www.femap.cat

56 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 57

Page 31: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

5.000

© ferran sendra. GZ © aLvaro monGe. GZ

© m

ar

c c

as

teLL

et

LIVE-OPTEDENS ZIJN ER JAARLIJKS IN CONCERTZALEN IN BARCELONA

Het Catalaanse uitgaansleven is zeer uitgebreid

en gevarieerd. op een terras kunt u genieten van

een plezierig gesprek of een heerlijke cocktail, of

kiezen uit een groot aantal discotheken en feest-

zalen. Maar naast deze meer conventionele mo-

gelijkheden is er nog veel meer. in elk jaargetijde

zijn er altijd wel festiviteiten of dorpsfeesten om

naartoe te gaan, zoals La Patum in Berga

(unESCo-Werelderfgoed) en de Aquelarre in

Cervera, die allebei veel belangstelling trekken,

of de volksfeesten in stadswijken als Sants of

Gràcia (Barcelona).

Hoewel de meeste festivals in de zomermaan-

den plaatsvinden, staan er de rest van het jaar

ook festiviteiten op het programma. Het theater-

programma loopt ook het hele jaar door, evenals

het programma voor de podiumkunsten.

Als de zon ondergaat verandert de sfeer. Daar-

om is het een bijzondere ervaring toonaange-

vende gebouwen bij nacht te bezoeken, zoals

mogelijk is bij La Pedrera in Barcelona.

IN & OUTEr is een groot aanbod van voorstellingen voor

een veelheid van originele podia en ruimtes, zo-

als de typische concertzalen die een grote stad

kent, bijvoorbeeld Sala Apolo of Razzmatazz,

waar u live alternatieve, pop-, folk-, en rock op-

tredens kunt bijwonen... maar ook de podia in de

openlucht, dikwijls in een mooie omgeving. ook

zijn er de chiringuitos, eenvoudige strandtentjes

waar het geluid van de golven perfect opgaat in

de muziek, of een spectaculaire plek als het Kas-

teel van Peralada, dat alleen al door zijn ligging

uw muziekbeleving nog intenser maakt. Maar als

u liever zomaar door de stad slentert, kunt u in

Barcelona op weg naar een terrasje ineens wor-

den verrast door gebouwen als de torre Glòries

die als een kameleon van kleur verandert, het

Montjüic-kasteel of het Plaça del rei. En zo gaat

het ook in veel andere Catalaanse steden, waar

gebouwen en pleinen in een warm, kleurig licht

worden gezet en bars en terrassen u uitnodigen

om van de avond te genieten.

UNDERGROUNDin Barcelona zijn alleen al bij het Plaça reial bij de

ramblas twee bekende podia voor live-optre-

dens: de intieme Sidecar Factory Club, met een

uitgekiende programmering waarbij het accent

ligt op undergroundmuziek, en Jamboree, een

jazzkelder die al sinds de jaren zestig een podium

biedt aan de grote namen van de jazzmuziek. Met

zijn programmering blaast het de rijke plaatselijke

jazzscene nieuw leven in en verkent tevens de

nieuwe internationale trends in de jazzmuziek.

Dicht bij Sala Apolo aan de boulevard El Paral-

lel is de moderne Sala Barts het decor voor unie-

ke optredens en concerten in het kader van het

Festival Internacional de Jazz of het Festival

Guitar Bcn.

STRAATOPTREDEN TIJDENS HET THEATERFESTIVAL IN TÁRREGA.

AVONDCONCERT ONDER HET GENOT VAN EEN DRANKJE OP HET DAK VAN LA PEDRERA.

CONCERTZAAL APOLO IN BARCELONA. BUITEN BARCELONA

Concertzalen als Salamandra of Depósito Legal, respectievelijk in de voorsteden El Prat del Llobre-gat en L’Hospitalet del Llobregat, hebben de lief-hebbers van alternatieve muziek veel te bieden, en buiten Barcelona, weg van zijn directe invloed, zijn er nog twee zalen die hun naam hoog weten te houden. In het zuiden van Catalonië heeft Sala Zero in Tarragona (Costa Daurada) een afgewogen programmering met de bekendste Catalaanse artiesten en bands. In het noorden, dicht bij Girona (Costa Brava), fungeert de megaconcertzaal La Mirona als grote trekpleister. Op zomeravonden zijn er daarnaast talrijke podia die zowel regulier als maar af en toe livemuziek op het programma hebben, om nog meer van het mediterrane klimaat te kunnen genieten.

UITGAANSAANBOD VOOR JONG EN OUDLuisteren, kijken, dansen, wandelen... Catalaanse nachten bieden authentieke attracties die niemand onberoerd laten.

Kunst en creativiteit / 59

Page 32: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© G

Z

© danny caminaL. GZ

TAAL EN LITERATUUR CULTUUR TUSSEN TWEE WERELDENWelk toneelstuk van een Catalaanse auteur diende als inspiratie voor opera’s en films in Duitsland? En welke Spaanstalige roman bracht het naoorlogse Barcelona wereldwijd onder de aandacht?

e dramaturg en dichter Àngel Gui-

merà (1845-1924), die heel populair

was in het Barcelona van zijn tijd,

schreef in het Catalaans maar was

desondanks ook internationaal geen onbe-

kende. Een van zijn beroemdste stukken is

Terra Baixa (Laagland) dat in 1903 Eugen

D’Albert tot een Duitse opera inspireerde.

Een eeuw later, in 2001, publiceerde Carlos

Ruiz Zafón de Schaduw van de wind, een ro-

man die zich afspeelt in het Barcelona van de

jaren veertig. Hij schreef het boek in het Spaans,

maar het werd in meer dan 30 talen vertaald.

Jaume Cabré, die ook een succesvolle

scriptschrijver was, en wordt gezien als een

eersterangs Europees auteur, publiceerde in

2011 zijn roman, Jo confesso (De bekentenis

van Adrià), een kloek werk van ruim 1000 bla-

dzijden.

GABO ONTMOET PLAVele voorbeelden laten zien dat de literaire

cultuur in Catalonië zich beweegt tussen het

Catalaans en het Spaans, en ook dat beide

talen internationale faam hebben verworven.

in 2015 was Barcelona de unESCo Litera-

tuurstad en hier beleefde Don Quichot zijn

laatste avontuur. Van 1967 tot 1974 woonde

Gabriel García Márquez in Barcelona, samen

met andere auteurs van de “boom” van de

Latijns-Amerikaanse literatuur, als gevolg van

de aantrekkingskracht van literair agente Car-

me Balcells. in die periode leerde García Már-

quez, Gabo voor zijn vrienden, Josep Pla

(1897-1981) kennen. Deze auteur van de

Costa Brava bediende zich zijn hele leven van

beide talen om te schrijven over een van zijn

favoriete onderwerpen: de gastronomie.

JOSEP PLA.

Catalonië heeft sinds jaar en dag zijn eigen taal,

het Catalaans, al is dat niet de enige officiële

taal. Het Spaans dat in het dagelijks leven zon-

der problemen naast het Catalaans wordt ge-

bruikt en door de hele bevolking wordt gespro-

ken, is de andere. Het zijn beide romaanse talen

die veel op elkaar lijken. op school worden bei-

de talen onderwezen en ook veel buitenlanders

die hier wonen beheersen ze allebei.

Volgens de statistieken leest men liever in het

Spaans, al kiezen steeds meer lezers voor het

Catalaans als eerste optie.

De literaire productie in Catalonië is niet te stui-

ten. Afhankelijk van hun voorkeur schrijven Cata-

laanse auteurs in het Spaans of in het Catalaans en

sommigen gebruiken afwisselend beide talen, zo-

als Eduardo Mendoza, de schrijver van De zaak

Savolta. in het Spaans zijn vermeldenswaard Javier

Pérez Andújar (Los príncipes Valientes), of Juan

Marsé (De laatste middagen met Teresa), en in het

Catalaans Jaume Cabré (De bekentenis van Adrià),

Jordi Puntí (Verloren bagage), Blanca Busquets (La

casa del silenci), en inma Monsó (L’aniversari).

Sant Jordi is zonder enige twijfel de dag dat

de meeste boeken over de toonbank gaan. Als

het weer meewerkt, is het een fantastische dag.

De straten staan tjokvol kraampjes met boeken

en rozen. Boeken, want op deze dag gedenkt

men de dood van Cervantes, en rozen omdat

Sant Jordi (Sint-Joris) de draak doodde en er

volgens de overlevering uit zijn bloed rozen op-

bloeiden. En wees gewaarschuwd: in Catalonië

is het de dag van de liefde.

EEN BOEKHANDEL IN BARCELONA TIJDENS DE DAG VAN SANT JORDI.

Spaans en Catalaans, de beide talen die men op straat hoort, genieten vanuit literair perspectief een uitstekende gezondheid.

TWEE TALEN VOOR EEN LITERATUUR

D

Kunst en creativiteit / 61

Page 33: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© G

Z

© GZ © orioL LLauradó

in 1904 verdiepte Joaquim Miret, historicus,

gespecialiseerd in het middeleeuwse Catalaans,

zich in de archieven van de pastorie van organ-

yà, een klein dorpje in de Pyreneeën en tussen

de daar aanwezige documenten stuitte hij op

een perkamenten boekje. Het bleek een tekst

geschreven in het 12e-eeuwse Catalaans, en

daarmee het oudst bekende document in die

taal. Het was een religieuze tekst, de Homilies

d’Organyà.

Deze drie bladzijden vormden het begin van een

lange literaire geschiedenis van schrijvers die op

Catalaans grondgebied waren geboren, maar ook

van schrijvers uit de regio Valencia of de Balearen.

Zo behoren de gedichten van Ausiàs March uit

Valencia of ridderromans als Tirant lo Blanc (van

de schrijver Joanot Martorell, ook uit Valencia) tot

de wereldliteratuur, evenals de scheppingen van

ramon Llull die, vanuit het 12e-eeuwse Mallorca

internationale roem vergaarde met zijn filosofische

en religieuze beschouwingen.

Al in de 19e en 20e eeuw schreven vele auteurs

in het Catalaans: romanciers, dramaturgen en

dichters zoals onder andere Jacint Verdaguer, Àn-

gel Guimerà, Mercè rodoreda, Carles riba, Sal-

vador Espriu, Josep Vicenç foix en Joan Salvat-

Papasseit, die allemaal in de literaire canons zijn

opgenomen. uit Mallorca komt Llorenç Villalonga,

die in 1956 de roman Het geheime leven van toni

de Bearn schreef. Joan Sales, de auteur van on-

gewisse glorie, een bejubelde roman die zich af-

speelt in de tijd van de Spaanse Burgeroorlog en

onlangs terecht is herontdekt. ook hedendaagse

auteurs als Quim Monzó, Albert Sánchez Piñol en

Marta rojals vormen het levende bewijs van de

vitaliteit van de huidige Catalaanse literatuur.

LITERATUUR IN HET SPAANSAndere belangrijke Catalaanse literaire werken

die in het Spaans zijn geschreven, zijn deson-

danks een fundamenteel onderdeel van de Ca-

talaanse cultuur. De naoorlogse periode in nada

van Carmen Laforet, het burgerlijke en marginale

Barcelona, beschreven door Juan Marsé (De laat-

ste middagen met Teresa), en de kroniek over

het Barcelona van eind 19e en begin 20e eeuw in

De stad der wonderen van Eduardo Mendoza

staan in een traditie die is voortgezet met de

meest recente bestsellers van Carlos ruiz Zafón

(De schaduw van de wind) en ildefonso falcones

(De Kathedraal van de Zee, over de bouw van de

gotische kerk Santa Maria del Mar). Manuel Váz-

quez Montalbán is een hoofdstuk apart. Deze

schrijver heeft met zijn eigenzinnige personage,

de detective Pepe Carvalho, de Europese thriller

nieuw leven ingeblazen.

DE BASILIEK SANTA MARÍA DEL MAR, DE INSPIRATIEBRON VAN DE ROMAN DE KATHEDRAAL VAN DE ZEE.

BLADZIJDE VAN DE ARS MAGNA VAN RAMON LLULL. HOMILIES D’ORGANYÀ.

LITERATUUR IN EEN INSPIREREND CATALONIËVermaarde ridders, beroemde detectives en zelfs een wijze van wereldfaam bevolken de bladzijden van boeken die in Catalonië zijn geschreven of hierdoor zijn geïnspireerd.

CATALONIË INSPIREERTDe Catalaanse geschiedenis en landschappen hebben vele auteurs van zeer uiteenlopende herkomst geïnspireerd. Van Gerona van de hand van de Spaanse schrijver Benito Pérez Galdós tot boeken als Het Derde Rijk van de Chileen Roberto Bolaño, die hier vele jaren heeft gewoond. En niet te vergeten Saluut aan Catalonië, waarin de Brit George Orwell verslag doet van zijn eigen ervaringen in de Spaanse Burgeroorlog. Nog bekender is Honderd jaar eenzaamheid van Gabriel García Márquez, die een wijze Catalaan een plek geeft tussen de enorme hoeveelheid personages. In de 21e eeuw zijn er ook al enkele bestsellerauteurs, zoals Noah Gordon die in The winemaker verliefd werd op de Catalaanse wijngaarden, Dan Brown, die in Oorsprong plaatsen aandoet als het klooster van Montserrat, La Pedrera en de Sagrada Familia, en de uit Wales afkomstige Ken Follet.

62 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 63

Page 34: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

50.000

© orioL LLauradó

© G

Z

n 1896 vertoonden de gebroeders Lumière

Querelle enfantine en une partie d’écarté

in de fotostudio napoleón in Barcelona.

De toeschouwers waren stomver-

baasd. Eén van hen was Fructuós Gelabert,

maker van de eerste Catalaanse speelfilm met

een verhaallijn: Een ruzie in een café (1897).

Aan het begin van de 20e eeuw was Barcelona

al de filmhoofdstad van Spanje, dankzij regis-

seurs als Segundo de Chomón, die in de film

Hotel eléctrico uit 1905 het publiek versteld

deed staan met zijn visuele trucages.

in de jaren zeventig van de 20e eeuw ont-

stond de Escola de Barcelona die net als de

Free cinema in Engeland of de nouvelle vague

in frankrijk rebelleerde tegen de conventionele

beeldtaal. Hedendaagse regisseurs als Isabel

Coixet, Juan Antonio Bayona, Jaume Bala-

gueró of vanuit de VS Jaume Collet-Serra vol-

gen nog altijd deze stroming.

HET BROADWAY VAN BARCELONAondanks de constante stroom aan films blijft

Catalonië vooral een theaterland. in de 17e eeuw

was Europa het centrum van de opera. Aan het

begin van de 20e eeuw werd de Avinguda Paral-

lel met zijn schouwburgen en cabarets vergele-

ken met Broadway in new York. Dit verleden

wordt in ere gehouden door Catalaanse gezel-

schappen, zoals Els Comediants, La Fura dels

Baus, en opera- en toneelregisseurs zoals Lluís

Pasqual en Calixto Bieito, die overal ter wereld

optredens verzorgen. En dan zijn er nog de

avantgardistische gezelschappen zoals de Ag-

rupación Señor Serrano. ¡Arriba el telón!.

Catalaanse acteurs en regisseurs die jarenlang had-

den geleden onder de dictatuur, vestigden zich in

1976 in een openluchttheater: het Teatre Grec. Daar

organiseerden ze een zomerprogramma waarin mu-

ziek en theater hand in hand gingen. Al spoedig trok

het stadsbestuur het initiatief naar zich toe en daar-

mee werd het Grec festival van Barcelona een feit.

na bijna een halve eeuw is het nu een toonaange-

vend festival in Europa met internationale toneel-,

dans-, circus- en muziekvoorstellingen, terwijl het

tegelijkertijd een podium is voor ondersteuning en

zichtbaarheid van lokale gezelschappen.

in 1992 ontstond het theaterevenement Tem-

porada Alta dat wordt gehouden op podia in Gi-

rona en Salt (Costa Brava).

Het Catalaanse toneel geniet een ijzersterke

gezondheid en is constant in beweging. Er zijn

veel steden met een eigen theaterfestival. De gro-

te liefde van de Catalanen voor het theater staat

garant voor het succes van gevestigde festivals

als Fira Tàrrega, een van de belangrijkste interna-

tionale festivals voor podiumkunsten, en het Fira

de Titelles van Lleida (marionnettenfestival) dat al

bijna dertig jaar bestaat.

VERTONING VAN FILM VAN SEGUNDO DE CHOMÓN ONDER PIANOBEGELEIDING.

FESTIVAL GREC DE BARCELONA.

FILM EN TONEEL VAN LUMIÈRE TOT BROADWAYDe filmkunst begon met ruziënde baby’s en drie kaartende heren. Tot op de dag van vandaag hebben film en een rijk toneelleven elkaar perfect aangevuld.

HET MODERNSTE CIRCUS TER WERELDClowns, acrobaten, jongleurs en veel spektakel! Het Festival Trapezi in Reus is gedurende enkele dagen één grote etalage voor circusgezelschappen uit de hele wereld. Er zijn rondreizende voorstellingen, optredens in de open lucht op kleine pleinen in de stad en andere voorstellingen die in de theaters van Reus worden opgevoerd. Het circus heeft zich de afgelopen tientallen jaren flink vernieuwd en wordt nu trefzeker met ander podiumkunsten gecombineerd. Ook de Catalaanse dans heeft sinds de jaren tachtig een constante ontwikkeling doorgemaakt. Kent u de artieste die geblinddoekt op een vloer vol met cactussen danst? Dat was Sol Picó. Vandaag de dag zijn voorstellingen waarin dans wordt gecombineerd met circus, performance en urban dancing, zoals het gezelschap Brodas Bros doet, heel normaal.

Tijden veranderen en er kwam een beroemd festival voor podiumkunsten. Dat bestaat nu al bijna een halve eeuw en het is niet meer het enige.

TEMPORADA ALTA y GREC FESTIVAL DE BARCELONA

TOESCHOUWERS WONEN JAAR-LIJKS DE VOOR-STELLINGEN BIJ VAN TEMPORADA ALTA IN GIRONA

I

64 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 65

Page 35: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

170

© chopo© orioL LLauradó

© G

Z

in 1896 gingen de gebroeders Lumière met een

camera aan boord van een schip, en terwijl ze van

de kade wegvoeren, filmden ze vanaf het water de

haven van Barcelona. Dit wordt gezien als de eer-

ste film die in Catalonië is opgenomen, al zou de

eerste filmvertoning nog enkele maanden op zich

laten wachten. Sindsdien hebben vele regisseurs

de Catalaanse hoofdstad gebruikt als decor voor

hun films, zoals Pedro Almódovar met All About

My Mother, waarin het Palau de la Música en zelfs

de begraafplaats op Montjuïc te zien zijn, en ook

Woody Allen die de hoofdpersonen van Vicky,

Cristina, Barcelona laat rondlopen in het rationalis-

tische gebouw van de fundació Joan Miró, de

straten en cafés van de oude binnenstad van Bar-

celona of tussen het traditionele helse vuurwerk

van een correfoc.

Minder hels maar niet minder angstaanjagend

was rec, een internationaal succes van regisseur

Jaume Balagueró dat werd gefilmd in een apparte-

mentengebouw aan de rambla de Catalunya, een

van de statigste boulevards van Barcelona. Sinds

de jaren vijftig heeft de Costa Brava met zijn steile

bergen en diepblauwe zee overal ter wereld mensen

weten te betoveren dankzij de beroemde films die

er werden opgenomen. Deze streek werd ontdekt

dankzij Pandora and the Flying Dutchman met Ava

Gardner (1951). Aan dezelfde Costa Brava werden

ook scènes gefilmd uit Mr. Arkadin (1955) van orson

Welles, en Suddenly, Last Summer van Joseph L.

Mankiewicz uit 1959, met Elisabeth taylor.

LITERAIRE DECORSu kunt Catalonië ook ontdekken met een boek in

de hand. Alleen al van Barcelona zijn er ontelbare

interpretaties en beelden te vinden: de wijk Gràcia,

door Mercè Rodoreda beschreven in Colometa,

de modernistische huizen en het fantastische uit-

EEN FANTASTISCH LAND!

Er sijpelt bloed uit de mondhoeken, wat een

spoor op het asfalt achterlaat. Hij strompelt on-

zeker verder, met stijve benen. Dit is een van de

tientallen spectaculair opgemaakte zombies,

die deelnemen aan een optocht van levende do-

den door het centrum van Sitges (Costa de Bar-

celona).

Dit kuststadje met zijn witte huizen, ooit een

epicentrum van het Modernisme, boezemt nu

angst in. Heel veel angst. Begin oktober ten-

minste, want dan wordt het Sitges Film Festival

gehouden, dat begon in 1968 en is uitgegroeid

tot een van de belangrijkste festivals op de Ca-

talaanse filmkalender. Een beetje freaky en met

extra activiteiten als de Sitges Zombie Walk, is

het de gelegenheid om als eerste de nieuwe fan-

tastische films en horrorfilms te zien. Er zijn ook

retrospectieven en korte films en de fans krijgen

de gelegenheid hun idolen te ontmoeten. Veel

“monsters” uit de filmwereld zijn hier geweest,

zoals roger Corman, George A. romero, David

Cronenberg, Joe Dante, Jodie foster, Sir An-

thony Hopkins en Vanessa redgrave. om er uw

hoed voor af te nemen. of er uw hoofd voor af te

rukken, wat u maar wilt...

Monsters, zombies, vampiers, seriemoordenaars, ruimteschepen... Waarom komt iedereen naar Sitges?

FILMFESTIVAL VAN SITGES

EEN STORTVLOED VAN FESTIVALS Korte films met wijn als thema, vrouwenfilms, films voor de allerkleinsten... Filmfestivals te kust en te keur als u de kalender van Catalaanse filmfestivals bekijkt. Ze zijn een ware must: het Festival de Cine de Girona in september (met animatiefilms, videogames, documentaires en films voor televisie), het Animac de Lleida in februari (met de beste internationale animatiefilms) en het REC Festival Internacional de Cinema de Tarragona in december, en in Barcelona het In-Edit in oktober en november (met muziekdocumentaires) en L’Alternativa, ook in november (meer experimenteel).

Wat hebben Mr. Arkadin en Pandora and the Flying Dutchman gemeen? Wie weet waar In koelen bloede werd geschreven? Antwoord: Catalonië.

AFFICHE VAN DE FILM VAN REGISSEUR WOODY ALLEN.

VUURTOREN VAN SANT SEBASTIÀ, AAN DE COSTA BRAVA.

FILMVERTONING TIJDENS HET FESTIVAL DE SITGES.

FILMS WORDEN ELK JAAR OP HET FESTIVAL VAN SITGES VERTOOND.

66 / Ontdek Catalonië

Page 36: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

4.000

i

© cataLunya fiLm comission

© servicios editoriaLes Georama

© GZ

in het kleine Catalonië, nauwelijks 33.000 km2

groot, past een wereld aan mogelijkheden, want

een audiovisuele professional die de verschillen-

de landschappen, zowel in de stad als op het

platteland afstruint, vindt hier alles wat hij zoekt,

zowel voor een plot in een kosmopolitische stad

als voor een film die zich afspeelt in de middel-

eeuwen of aan het begin van de 20e eeuw. Voeg

daar nog het aantal zonnige dagen aan toe (ge-

middeld zo’n 300 per jaar), en Catalonië blijkt de

ideale plek met de perfecte locaties voor film-,

televisie- en reclameproducties.

De Catalunya Film Commission is de orga-

nisatie die de formaliteiten voor het verkrijgen

van de vereiste opnamevergunningen moet ver-

gemakkelijken en die ook alle benodigde infor-

matie verstrekt over de regels en voorschriften

waaraan de teams die hier werken zich moeten

houden. Dit bureau fungeert als intermediair

tussen de productieteams en de overheidsin-

stellingen.

Een grote lichte industriële hal met een futu-

ristisch uiterlijk? Een fantastisch kasteel dat

boven een bocht in een rivier hangt? Een mys-

terieus berglandschap? Dat zijn slechts een

paar van de mogelijke locaties uit de catalogus

van de Catalunya Film Commission. Dit bureau

geeft ook informatie over Catalaanse bedrijven

die diensten kunnen verlenen aan de productie-

teams: experts in special effects, cateringbe-

drijven, communicatiebureaus, distributeurs en

autoverhuurbedrijven.

zicht vanaf Vallvidrera waar de hoofdpersoon van

de thrillers van Manuel Vázquez Montalbán woon-

de, de rustige woonwijk Sarrià waar de dichter Jo-

sep Vicenç Foix woonde, de wijk Guinardó van de

auteur Joan Marsé, en het Collserola natuurpark,

waar in een van de vele statige boerenhoeves, de

Villa Joana, de dichter Jacint Verdaguer stierf. ook

het binnenland van Catalonië komt aan bod in ro-

mans als Laura a la ciutat dels sants, waarin het

puriteinse Vic (Paisatges Barcelona) van begin 20e

eeuw wordt beschreven. En aan de Costa Brava

kunt u de landschappen zien, die zijn beschreven

door de schrijver en journalist Josep Pla (1897-

1981) die in Palafrugell woonde. Dichtbij ligt Pa-

lamós, waar de Amerikaan truman Capote zich

tussen eind jaren vijftig en begin jaren zeventig op-

sloot om in koelen bloede te schrijven.

IN DE HOOFDSTAD VAN DE ZEVEN KONINKRIJKENWie het zesde seizoen van Game of Thrones heeft

gezien, zal zich op zijn wandelingen door Girona

voelen als Arya Stark of een van de andere perso-

nages uit deze beroemde televisieserie.

De makers van deze serie kozen Girona om niet

één maar wel drie verschillende steden te her-

scheppen: King’s landing, de hoofdstad van de

Zeven Koninkrijken, Braavos, de grootste en

machtigste van de Vrije Steden, en Antigua, waar

zich het hoofdkwartier van de orde van de Maes-

ters bevindt. iedere fan zal ontroerd de trap van de

kathedraal van Girona van eind 17e eeuw, het ro-

maanse klooster Sant Pere de Galligants of de

steile trappen van Pujada de Sant Domènec her-

kennen. Zwerf door de stad en dompel u onder in

de middeleeuwse sfeer die deze serie in de hele

wereld zo populair heeft gemaakt.

DE KATHEDRAAL VAN GIRONA.

SHOOT VAN ESTIU 1993 EN VAN BARCELONA, NIT D’HIVERN.

PRODUCTIES WERDEN ALLEEN AL IN 2016 IN CATALONIË OPGENOMEN

GAMES OF THRONES TOUR De fans van Game of Thrones kunnen op een segway een tour maken langs de decors van het zesde seizoen van de beroemde HBO-serie. Het lokale bedrijf Gironaway organiseert een excursie op een segway door de oude binnenstad, zodat u met eigen ogen de settings, van bijvoorbeeld de Way of Shame kunt bekijken, en u voorstellen hoe koningin Margaery afdaalt vanaf de Grote Sept van Baelor (kathedraal van Girona), de plek waar Arya, de blinde bedelaarster, verschijnt, of de bibliotheek van Antigua, het centrum van de wijsheid van de Grote maesters van Westeros, waar Sam zich bevindt.

Voor meer inlichtingen www.gironaway.com

CATALUNyA FILM COMMISSIONVan spectaculaire landschappen tot intieme interieurs, alles is hier te vinden voor een reis naar het verleden of een horrorfilm.

68 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 69

Page 37: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

DESIGN, MODE EN KUNSTNIJVERHEID PRODUCTEN MET KARAKTER Een lamp aandoen, een aansteker gebruiken, een T-shirt aantrekken... elke dag staan mensen overal ter wereld onbewust in contact met Catalaans talent.

riginele kunstnijverheid, boeken over de Catalaanse cultuur en lo-kale wijnen en gastronomie. De toeristen die het Palau Moja “The

Catalan Heritage House” ( palaumoja.com ) binnenstappen, weten niet wat ze zien. Het zijn mooie cadeaus die het bijzondere talent van de maker weerspiegelen.Het betreft talenten op het gebied van kunst-nijverheid, maar ook van design en mode. Eind 19e eeuw kwamen in Catalonië profes-sionele organisaties en verenigingen op ter

bevordering van de toegepaste kunsten. te-genwoordig is de ADi-fAD (Genootschap van industrieel ontwerpers – Bevordering van Kunstnijverheid) de directe opvolger van die verenigingen en een actieve speler in het Catalaanse culturele leven.

DESIGN IN DE KEUKEN Hierop voortbordurend heeft Catalonië gro-te industriële en grafische ontwerpers voort-gebracht en een plek gegeven: zoals André ricard, (de asbak Copenhagen), Miquel Milà en zijn tMC-lamp, oscar tusquets, Javier Mariscal, Peret, Enric Satué en Curro Claret. De Catalaanse bedrijven zijn zich uitermate bewust van het belang van design, zoals bij-voorbeeld Lekué, die met zijn kleurige ont-werpen in silicone keukens overal ter wereld ingrijpend heeft veranderd.

Het belang van design in Catalonië wordt uitgedragen door de avantgardistische Dis-seny Hub Barcelona, een gebouw waarin alles op dit gebied wordt gestimuleerd en dat deel uitmaakt van het Designmuseum.

DESIGNMUSEUM IN BARCELONA.

Design bestond al, maar het maakte een spectaculaire groei door na zich een plaats te hebben veroverd in bars en winkels en alles veranderde. Tegenwoordig bepaalt het de kleding, bruiloften en zelfs de keuken.

SPRINGVLOED VAN DESIGN IN CATALONIË

inderdaad, het is een kruk maar tot nu toe had

nog nooit iemand er zo een gezien. Deze kruk,

frenesí, is een ontwerp van Grup transatlàntic.

Design was begonnen aan een opmars in de bars

en winkels in heel Catalonië. Dat was vroeger,

maar in het land van Gaudí, Miró en tàpies kent

visuele creativiteit een lange traditie. De groten

van de design kennen vandaag de dag opvolgers

als Javier Mariscal, nani Marquina, Antoni Arola of

recenter, Martín Azúa en de studio Lagranja De-

sign, om slechts enkele te noemen.

© ferran sendra. GZ

De creativiteit in design uit zich ook in de mode.

Catalonië heeft namen voortgebracht als de mode-

ontwerpers Antonio Miró, Josep Abril, Sita Murt of

de zeer gevierde Custo Dalmau. Jaren geleden al

trokken de ontwerpen van txell Miras de aandacht,

maar er zijn er nog veel meer. tweemaal per jaar zijn

ze te zien op de 080 Barcelona Fashion week, de

catwalk bedoeld om de Catalaanse mode te pro-

moten, met grote bedrijven als Punto Blanco.

Catalonië is ook het hart van de bruidsmode.

De huidige wereldmarktleider Pronovias begon in

1922 met een klein winkeltje in Barcelona. Grote

namen als rosa Clarà, teresa Helbig en Ailanto

doen mee aan de Barcelona Bridal Week, een van

de hoogtepunten op het gebied van bruidsmode.

De firma’s Mates (opgericht in 1947) en Munich

spelen een grote rol waar het gaat om vernieuwin-

gen in schoenen, sportkleding en mode. Munich,

begonnen in 1939, heeft een belangrijke afzet-

markt in Europa en zelfs in Japan. En juwelier tous

heeft het ontwerp van eigentijdse sieraden verder

geperfectioneerd. Zijn bedrijf is begonnen in de

jaren twintig en verkoopt nu in meer dan 40 landen

de ‘oso’, het beroemde beer-hangertje.

BRUIDSMODE-ONTWERPSTER ROSA CLARÀ.

REK MET PRODUCTEN VAN LEKUE.

© j

oa

n c

or

tad

eLL

es

. GZ

© GZ

O

70 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 71

Page 38: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

6.000 i

200

ii

200

© carLos montanyes. GZ© danny caminaL. GZ

Wandelen over de Passeig de Gràcia in Barcelona

is als bladeren door een catalogus van exclusieve

winkels. Hier vindt u onder andere Prada, Stella

McCartney, en Louis Vuitton (barcelonapaseode-

gracia.com). ook op de Diagonal, helemaal aan het

eind van de Passeig de Gràcia is een veelheid van

winkels met de meest uiteenlopende producten,

van mode tot alles voor de keuken. Aan het begin

van de Passeig de Gràcia, dicht bij de zee, zijn

Plaça de Catalunya, de oude binnenstad en de wijk

El Born. Hier vindt u kleine charmante boetieks

van onafhankelijke ontwerpers, en in de straat

Banys nous winkels als Artesania Catalana, met

een prachtige collectie kunstnijverheid.

Andere Catalaanse steden hebben wat betreft hun

winkels ook een goede infrastructuur, zoals in Lleida,

waar de winkels zijn geconcentreerd rond acht stra-

ten in het centrum, met een aanbod dat voorziet in

alle mogelijke behoeften. De situatie in het centrum

van reus is vergelijkbaar. Hier zijn de winkels bij el-

kaar gezet rond de Eix Comercial Prim-Sunyer, een

winkelcentrum dat bestaat uit twee lange boulevards

vol interessante winkels en zich op slechts tien minu-

ten lopen van de mooiste modernistische gebouwen

bevindt. ook igualada kent een groot winkelaanbod,

vooral op het gebied van kleding.

Op gebied van handel heeft Catalonië een reputatie hoog te houden: hier vindt u vele winkels en aantrekkelijke markten.

ÉÉN GROTE MARKT

EEN JUWELIER AAN DE PASSEIG DE GRÀCIA.

ALLES IN DEZELFDE RUIMTEHet winkelaanbod in Catalonië kent ook grote warenhuizen en winkelcentra, soms in de grote steden, of net erbuiten. Enkele kilometers buiten Barcelona en bereikbaar met speciale pendelbussen zijn er outletcenters gekomen, zoals La Roca Village en Viladecans The Style Outlets, die topmerken verkopen en het hele jaar aanbiedingen hebben, een geheel nieuwe winkelervaring.

Voor meer inlichtingen www.larocavillage.com

ER ZIJN ONGEVEER

VEELAL EXCLUSIEVE WINKELS AAN DE PASSEIG DE GRÀCIA.

in de wijk Poblenou zijn veel oude fabrieken om-

getoverd tot vernieuwende projecten. Zo wordt

elk eerste weekend van de maand in een oud in-

dustriecomplex de Palo Alto Market gehouden:

3500 m2 om te winkelen, te eten en naar muziek

te luisteren.

Het Slow Food collectief organiseert een markt

waar u milieuvriendelijke kwaliteitsvoedingsmidde-

len uit het desbetreffende jaargetijde kunt kopen.

op zaterdagen is het Parc de les tres Xemeneies in

Barcelona open voor het publiek en de eerste zater-

dag van de maand de Jardins del retiro in Sitges.

in Barcelona zijn er enkele initiatieven ontplooid,

die zijn bedoeld voor de verkoop en ruil van twee-

dehands artikelen. in de wijk raval wordt eens per

maand de Flea Market gehouden, en op de kade

Moll de la fusta en in de stationshal van Estació de

frança de markt Lost&Found.

Een oude boerenhoeve aan de Costa Brava

biedt in augustus onderdak aan White Summer,

een rommelmarkt annex festival.

Bijzonder succesvol is de ervaring met REC in

igualada (Paisatges Barcelona), waar een voorma-

lige industriewijk twee keer per jaar wordt omgeto-

verd in een festival van pop-up winkeltjes en,

streetfoodkramen met livemuziek en Dj’s.

DE ROMMELMARKT LOST&FOUND IN ESTACIÓ DE FRANÇA.

BEZOEKERS KOMEN DAGE-LIJKS NAAR PALO ALTO MARKET

HISTORISCHE WINKELSNiet alleen het modernisme, maar ook de vele zich kwalitatief onderscheidende winkels maken Reus tot een unieke stad. Hoe kunnen zoveel historische bedrijven het hoofd boven water houden? Het antwoord: rondleidingen langs de oude winkels van Reus, waar nog veel historische voorwerpen te vinden zijn en talloze herinneringen en anekdotes aan bod komen. Het is een reis in de tijd en in de interieurs van de winkels waar de eigenaren vertellen over hun ervaringen en over die van vorige generaties achter de toonbank. Deze rondleiding wordt afgesloten met een proeverij van vermout en hazelnoten uit Reus. Het hele jaar, behalve in de zomer, na reservering beschikbaar in het Catalaans, Spaans en Engels.

Voor meer inlichtingen www.latevaruta.com

PALO ALTO MARKET EN ANDERE MARKTENKopen op een markt is een universele ervaring. Muziek, gastronomie en handel vinden elkaar op de markt.Onweerstaanbaar, toch?

72 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 73

Page 39: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

ii

ii

© cptap© marc casteLLet

in zijn werkplaats in Vulpellac dicht bij La Bis-

bal d’Empordà (Costa Brava), laat de potten-

bakker zijn schijf draaien. Dit keer heeft hij be-

zoek van enkele buitenlandse toeristen. Wat zij

willen is de streek die zij bezoeken begrijpen

en direct contact krijgen met de plaatselijke

bewoners. iemand die uitlegt hoe een product

wordt gemaakt, zoals bijvoorbeeld deze kan

die nu vorm krijgt in de handen van de potten-

bakker.

DIRECTE BELEVINGDit is maar een voorbeeld van wat bekend staat

als creatief toerisme, een trend waarbij de be-

zoeker niet louter toekijkt maar betrokken wordt

bij het land dat hij bezoekt, en zich onderdom-

pelt in die cultuur.

na het delen van het materiële erfgoed, dat

wil zeggen, de monumenten en de landschap-

pen, gaat dit een stap verder met de mogelijk-

heid het immateriële erfgoed zelf te beleven.

POTTEN BAKKEN.

Deze trend heeft ook in Catalonië een hoge

vlucht genomen. op de begane grond van een

gebouw in een klein straatje in de Gotische wijk

van Barcelona kunt u door het raam mensen met

nog smetteloos witte schorten aan het werk zien.

is het de keuken van een restaurant? nee. Dat is

duidelijk af te lezen van de onzekere gezichten

van de koks. Zij maken een typisch Catalaans

recept en wellicht zijn ze ook met een gids naar

de markt geweest om de juiste ingrediënten te

kopen. Weer thuis, weten ze hoe ze een trinxat

met aardappelen en witte kool of misschien een

escudella, twee typische Catalaanse gerechten

moeten bereiden. (bcnkitchen.com).

in het noorden van Catalonië, in de streek Em-

pordà, kunnen bezoekers in april deelnemen aan

activiteiten van het Vívid-festival. Zij worden uitge-

nodigd om zelf ervaring op te doen met het wijn-

maken. De deelnemers krijgen uitleg over de streek

en over het karakter van de wijnen, ze bezoeken de

wijngaard en leren hoe wijn wordt gemaakt. Daarna

kunnen ze de wijn proeven en leren ze de delicate

tonen van elk glas wijn te onderscheiden.

DRUIVEN PLATTRAPPEN OM MOST TE KRIJGEN.

CREATIEF TOERISME: DOE-HET-ZELF De geheimen van wijnmaken, pottenbakken, koken als een lokale chef-kok of zelfs meebouwen aan een menselijke toren! De beste manier om Catalonië te leren kennen is meedoen!

VISIT EMPORDANETDe tijd lijkt stil te staan tussen Girona en de vis-serdorpen aan de Costa Brava. Wij zijn in El Empordà met zijn geheel eigen karakter, en kleine schilder-achtige dorpjes waar u traditionele, ambachtelijke en originele activiteiten kunt doen, zoals een olijfgaard en de 11e-eeuwse boerenhoeve Can Solivera bezoeken en de daar geproduceerde olijfolie proeven, aardewerken bloempotten maken in pottenbakkerij Figueres i Fills (gespecialiseerd in grote formaten), of Recuits Nuri bezoeken, een ambachtelijke kaasmakerij en hun specialiteit “recuit de drap” (een soort kwark) proeven, een traditioneel product uit El Empordà en een mogelijk ingrediënt van vele gerechten die prima te combineren zijn met de fantastische wijnen uit deze erkende wijnstreek.

PAINT NITES IN PALAU MOJAEen activiteit voor ’s avonds, waarbij creativiteit samengaat met een goed gesprek. U drinkt een glas wijn terwijl u aan de slag gaat met het penseel. U gaat naar huis met iets eigengemaakts waarover u vast verrast zult zijn. Spreek af met vrienden en geniet van deze fantastische activiteit die altijd op de laatste donderdag van de maand wordt gehouden. U hoeft geen kunstenaar te zijn om creatief te zijn, ook als u nog nooit een penseel hebt vastgehouden. Voor deze activiteit hoeft u geen ervaring te hebben, alleen zin om er iets van te maken. Het is niet voor niets dat de social media vol staan met foto’s van Paint Nites. Toegankelijk voor mensen met een beperking, het hele jaar door beschikbaar in het Catalaans en Spaans.

Voor meer inlichtingen www.palaumoja.com

Voor meer inlichtingen visitempordanet.cat

74 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 75

Page 40: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© p

er

e p

on

s

© aLbert beLtran. GZ

© o

rio

L LL

au

ra

GASTRONOMIE EN OENOLOGIE EEN LAND OM OP TE ETENHet land waar het simpele, maar heerlijke brood met tomaat ontstond, is ook de wieg van een van de meest geraffineerde en vernieuwende keukens. Reizen door Catalonië is als een ontdekkingsreis door een wereld van smaken.

e Catalaanse keuken is diepge-worteld in de aarde, de geschie-denis en de cultuur. Het proeven en genieten van de producten

brengt u dichter bij de tradities en ge-woonten. Als u Catalonië wilt ondergaan moet u opgaan in de zee, de dorpen en de landschappen, en de natuur op u laten in-werken. Catalonië is van noord tot zuid en van oost tot west een land om ten volle van te genieten.

De verscheidenheid van landschappen leidt tot een grote diversiteit van producten:

heerlijke vis en schaaldieren, vruchten, groenten en andere gewassen, eersteklas vleeswaren en mineraalwater van internati-onaal hoogstaande kwaliteit. naast al deze producten, bestaat er een echte Catalaan-se culinaire traditie met opmerkelijke pro-tagonisten, die al sinds de middeleeuwen beroemd zijn. Door extra waarde toe te kennen aan hun basisproducten, hebben de Catalaanse chef-koks in de laatste jaren van de 20e eeuw wereldwijd erkenning ver-worven. De gebroeders roca, ferran Adrià en Carme ruscalleda zijn grote namen in de haute-cuisine.

De wijnen vormen een hoofdstuk apart. Al ten tijde van de romeinen exporteerde Catalonië wijn naar het buitenland en te-genwoordig worden overal ter wereld wij-nen uit Priorat geschonken. naar het voorbeeld van deze baanbrekende wijn-streek, hebben Catalaanse producenten vooral sterk ingezet op verbeterde kwali-teit en verspreiding.

INGREDIËNTEN VOOR BROOD MET TOMAAT.

Doel: een Catalaanse keuken die zijn oorsprong in ere houdt en toch vernieuwend is. Sterrenrestaurants, -hotels en organisaties zien daarop toe.

ETEN EN DRINKEN IN CATALONIË

Van de Pyreneeën tot de Ebrodelta en van de Costa

Brava en Barcelona tot het grensgebied met Aragón,

overal wordt de Catalaanse keuken gekoesterd. Het

project Marca Cuina Catalana (MCC) werd geboren

uit de gedachte de continuïteit van de regionale gas-

tronomie te waarborgen. in 2006 publiceerden ze

het Corpus van de Catalaanse Keuken met meer

dan 1000 recepten, veelal met lokale seizoenspro-

ducten. De bij MCC aangesloten ondernemingen

gebruiken producten die specifiek zijn onderschei-

den en erkend (herkomstaanduiding, beschermde

geografische aanduiding, gegarandeerde gastrono-

mische specialiteit, enz.).

De verschillende collectieven van de Catalaanse

keuken treden ook op als beschermers van de origi-

nele gastronomie, dankzij het niet aflatende werk

van de restaurateurs die zich actief inzetten voor dit

erfgoed. Er zijn momenteel zo’n twintig groeperin-

gen die de hier bestaande verscheidenheid van cu-

linaire stijlen vertegenwoordigen. Zij organiseren

evenementen om lokale ingrediënten, zoals rijst uit

de Ebrodelta, truffels, witte Collsacabra-bonen of

varkensvlees te promoten als belangrijkste ingredi-

RIJSTVELD IN DE EBRODELTA.

ent van de gerechten. ook beijveren zij zich voor de

bescherming en herintroductie van inheemse pro-

ducten en voor innovatie.

Het collectief Slow Food, begonnen om tegen-

wicht te bieden aan de problemen ten gevolge van

fastfood, stelt zich ten doel de filosofie over lokale en

seizoensgebonden producten verder uit te dragen.

De meer dan 45 Catalaanse gastronomische ho-

tels promoten eveneens een echt traditionele, maar

tegelijkertijd creatieve Catalaanse keuken.

in Catalonië zijn er 55 restaurants die samen 65

Michelin-sterren hebben, een bewijs van de hoge

vlucht die de Catalaanse keuken heeft genomen.

CARME RUSCALLEDA, CHEF-KOK VAN HET RESTAURANT SANT PAU EN HAAR ZOON RAUL BALAM, EVENEENS CHEF-KOK.

D

Page 41: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© Gemma miraLda© LLuís cataLà

Dit zijn enkele ideeën om de Catalaanse keuken te

ontdekken door middel van een actievere beleving

dan in een goed restaurant te gaan zitten of naar

een markt te gaan: gewoon doen!

KOOK EN GENIETAls u in Barcelona bent, schrijf u dan in voor een

cursus van bcnKitchen, waar u in goed gezel-

schap leert koken met daarbij een heerlijk glas

wijn. u leert er de geheimen van de paella met

schelp- en schaaldieren, brengt een bezoek aan

de markt om te leren hoe u beter boodschappen

kunt doen, proeft de klaargemaakte gerechten en

na afloop krijgt u de recepten mee naar huis om

die nogmaals te kunnen maken.

Voor meer inlichtingen www.bcnkitchen.com

BROOD MET TOMAATBrood met tomaat is een typisch Catalaanse lek-

kernij die symbool staat voor de Catalaanse gas-

tronomie. Het wordt op ieder uur van de dag gege-

ten, is goedkoop en eenvoudig klaar te maken. u

neemt een ‘pá de pagés’ (boerenbrood), goed rijpe

EEN WORKSHOP KOKEN, EEN ONVERGETELIJK ERVARING.

EEN WORKSHOP WIJNPROEVEN IN DE WIJNSTREEK EL PENEDÈS.

rug te vinden in de traditionele gerechten. ontsnap

met Aborígens voor enkele uren uit Barcelona en

haal uw hart op tijdens een tocht naar de oor-

sprong van de lokale gastronomie. Alle gastrono-

mische kunstenaars werken in alle eer en deugd

en zijn trouw aan een onverwoestbare erfenis.

Voor meer inlichtingen www.aborigensbarcelona.com

TOCHT MET PROEVERIJHet VVV-kantoor van Montblanc organi-

seert rondleidingen door deze middel-

eeuwse stad, met een stop in twee

etablissementen, waar u de karakte-

ristieke producten uit deze streek kunt

proeven, samen met een glas wijn uit

Conca de Barberà. Voor meer inlichtin-

gen www.montblancmedieval.cat

ACTIEVE BELEVING:MEER DANALLEEN ETEN!Druivenplukken, olijven oogsten en zelfs mee gaan vissen met beroepsvissers… Het zijn enkele manieren om de Catalaanse gastronomie actief te leren kennen.

tomaten, extra vierge olijfolie en zout. Smeer de

opengesneden tomaat uit op een snee brood, doe

er een snufje zout en een scheutje olijfolie bij, en

eventueel wat kaas of worst … en smullen maar!

OLIVE OIL EXPERIENCE op deze excursie kunt u kennismaken met de ver-

schillende productiefases van de olijfolie uit Ventalló

in de streek Alt Empordà. ook is er de mogelijkheid

twee soorten extra vierge olijfolie te proeven en kunt

u kiezen tussen een menu met alleen lokale produc-

ten of een uitgebreid diner in restaurant La Bassa.

Voor meer inlichtingen www.oliventallo.com

CULINAIRE UITSTAPJESHoewel Catalonië maar klein is, kent het vele land-

schappen, elk met zijn eigen smaken die zijn te-

WIJNEN PROEVEN EN VRIENDEN MAKENEen diner en proeverij in de oude binnenstad van

Barcelona en een proeverij van Catalaanse wij-

nen. De sommelier van Hotel Barcelona Catedral

leidt deze activiteit, die ook bedoeld is om de

dialoog en interactie te bevorderen.

Voor meer inlichtingen www.barcelonacatedral.com

BARCELONA BEER FESTIVAL Meer dan 350 soorten bier van het vat. op dit

craftbeer-festival vindt u bieren van lokale am-

bachtelijke brouwers maar ook is er een grote

internationale vertegenwoordiging met onder-

scheidingen van andere bierfestivals overal ter

wereld. De laatste editie, in maart 2017, was een

overweldigend succes.

Voor meer inlichtingen www.barcelonabeerfestival.com

WELKOM BIJ DE BOER Welkom op het platteland! Dat zeggen de eige-

naren van de landbouw- en veeteeltbedrijven uit

heel Catalonië die eens per jaar gedurende en-

kele dagen in juni hun deuren openen voor het

publiek, dat wil weten wat de geheimen zijn van

het leven op het land en persoonlijk wil kennis-

maken met degenen die ervoor zorgen dat onze

koelkast wordt gevuld met heerlijke producten.

Voor meer inlichtingen benvingutsapages.cat

ZEEVISSEN Zelfgevangen vis smaakt lekkerder! in

Cambrils worden verschillende arrange-

menten aangeboden om mee te varen

op een vissersboot en persoonlijk te

ervaren hoe zwaar, maar tegelijkertijd

fantastisch vissen op open zee is.

Voor meer inlichtingen

www.pescaturismecambrils.com

78 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 79

Page 42: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

Een wereld waar u kennis kunt maken met producten, verwerking en geschiedenis van de Catalaanse keuken.

De verse producten zijn een bewijs van de rijke Catalaanse gastronomie. Een ontmoetingsplek om te wandelen, boodschappen te doen en een praatje te maken.

CULINAIRE MUSEA

MARKTEN

BARCELONA BARCELONA

MUSEU DE LA XOCOLATA www.museuxocolata.cat Onderwerp: chocolade.

COSTA BARCELONA SANT SADURNÍ D’ANOIACIC FASSINA CENTRE D’INTERPRETACIÓ DEL CAVAwww.turismesantsadurni.com Onderwerp: cava.

VILAFRANCA DEL PENEDèSVINSEUMwww.vinseum.cat Onderwerp: wijn.

COSTA BRAVA L’ESCALAMUSEU DE L’ANXOVA I DE LA SAL www.visitlescala.com Onderwerp: ansjovis.

TORRENTMUSEU DE LA CONFITURAwww.museuconfitura.com Onderwerp: jam.

PALAMÓS

MUSEU DE LA PESCA www.museudelapesca.org Onderwerp: vis.

MERCAT DE LA BOQUERIA Van maandag tot zaterdagAan de ramblas, was de eerste gemeentelijke markt (1840). Met zijn duizenden bezoekers is het een van de beroemdste markten ter wereld, waar men ook gerechten kan proeven.

MERCAT DE SANTA CATERINA Van maandag tot zaterdagin 2005 heropend na een ver-bouwing door de architecten Enric Miralles en Benedetta tagliabue. Zijn spectaculaire kleurige dak geeft al een idee van wat u binnen kunt verwachten.

COSTA BARCELONA VILANOVA I LA GELTRÚ

MERCAT DEL CENTRE

Van maandag tot zaterdagGoed assortiment vis en schelp en schaaldieren, van hoge kwaliteit.

COSTA BRAVA MERCADO DE TORROELLA DE MONTGRÍ Op maandagen Grote verscheidenheid aan kramen, met name in de zomermaanden.

COSTA DAURADA RIUDECANYESCENTRE D’INTERPRETACIÓ DELS FRUITS DEL PAISATGE www.cooperativariudecanyes.com Onderwerp: hazelnoten en olijven. VANDELLòS CENTRE D’INTERPRETACIÓ DE L’OLI DE LA VALL DE LLORS www.hospitalet-valldellors.cat Onderwerp: olijfolie. CALAFELLLA CONFRARIA. CENTRE D’INTERPRETACIÓ DEL PESCADORwww.turisme.calafell.cat Onderwerp: visserij. REUS

EL MUSEU DEL VERMUT www.museudelvermut.com Onderwerp: vermout.

PAISATGES BARCELONA SANT FRUITÓS DE BAGES MÓN SANT BENET- FUNDACIÓ ALÍCIAwww.alicia.cat Onderwerp: Catalaanse keuken.

CARDONAPARC CULTURAL DE LA MUNTANYA DE LA SAL www.cardonaturisme.cat Onderwerp: zout.

PIRINEUS TUIxENTMUSEU DE LES TREMENTINAIRES www.trementinaires.org Onderwerp: geneeskundige kruiden.

TERRES DE L’EBRE EL PERELLÓCENTRE D’INTERPRETACIÓ APÍCOLA MÚRIAwww.melmuria.com Onderwerp: honing. DELTEBREMUSEU DE L’ARRÒS MOLÍ DE RAFELETwww.moliderafelet.com Onderwerp: rijst.

TERRES DE LLEIDA AGRAMUNT MUSEU DEL TORRÓ I LA XOCOLATA www.vicens.com Onderwerp: noga.

COSTA DAURADA

TARRAGONA

MERCAT DE BONAVISTAOp zondagenDeze markt in de wijk Bonavista is de grootste in de omgeving en biedt groot aanbod verse voedingsmiddelen en andere producten

PAISATGES BARCELONA

MERCAT DE VIC Op dinsdagen en zaterdagenDeze markt, een van de mooiste van Catalonië, wordt al sinds de 11e eeuw op het grote marktplein gehouden. u vindt hier kramen met plaatselijke producten, bloemen, kunstnijverheid en pluimvee.

PIRINEUSMERCAT DE PUIGCERDÀ Op zondagenPlaatselijke producten. Een ontmoetingsplaats voor de inwoners van de streek Cerdanya.

MERCAT D’OLOTOp maandagenMeer dan 170 kramen in het centrum van de stad.

TERRES DE L’EBRE

MERCAT DE TORTOSA Van maandag tot zaterdagin een gebouw van de architect Joan torras, de “Catalaanse Gustav Eiffel”, aan de rivier de Ebro.

SANT CARLES DE LA RÀPITAVISAFSLAG Van maandag tot vrijdagHalverwege de middag kunt u hier de veiling vanaf een verhoogde galerij gadeslaan.

TERRES DE LLEIDA MERCAT DE BALAGUER Op zaterdagenMet meer dan 130 kramen en 800 jaar geschiedenis.

© nano cañas

DE MARKT LA BOQUERÍA, AAN DE RAMBLAS.

© chopo

VISSERIJMUSEUM IN PALAMÓS, COSTA BRAVA.

80 / Ontdek Catalonië Kunst en creativiteit / 81

Page 43: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

BELEEFCATALONIË

82 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 83

© infotur

Page 44: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© lluís gene. gz

ogelijkheden waarbij alle vijf zin-tuigen aan bod komen. Dankzij de verscheidenheid en rijkdom van het Catalaanse grondge-

bied kunt u een verse, in de bergen gemaakte mató (soort meikaas) met honing proeven, een dag op een cisterciënzerklooster door-brengen, meedoen in een optocht van duivels en vuurwerk, of in hun eigen omgeving ken-nismaken met de werken van creatieve ge-nieën van wereldfaam, zoals Gaudí, Dalí, Jujol of Guinovart, en u in een andere tijd wanen bij het zien van hun scheppingen.

EEN MENSELIJKE TOREN BOUWENKijken naar castellers-ploegen als ze

bezig zijn hun toren op te bouwen levert

een boeiend spektakel op. De waaghalzen

onder u kunnen er ook zelf aan meedoen!

EEN SARDANA DANSENBij deze reidans dansen de deelnemers in

een kring terwijl ze elkaars hand vasthouden.

Danst u mee?

DEELNEMEN IN EEN correfoc Aan kruit geen gebrek bij een correfoc,

om volop van te genieten.

EEN BETOVEREND DORPJE BEZOEKENOp uw gemak door een pittoresk berg- of

vissersdorpje slenteren. Hoekjes en

steegjes ontdekken vol magie, die u

alleen wandelend kunt tegenkomen.

GENIALITEIT BEWONDERENDompel u onder in de geest van Gaudí,

Dalí, Guinovart, Tàpies of Miró, treedt hier

in hun voetsporen of bezoek de romaanse

kerken die op de werelderfgoedlijst staan.

LAAT CREATIVITEIT EEN VLUCHT NEMENMaak vuile handen tijdens een creatieve

bezigheid, waarbij de lokale bevolking zijn

kennis met u deelt.

BELEEF SANT JORDIDe feestdag van Sant Jordi nodigt uit om

de straat op te gaan en van de sfeer te ge-

nieten. Boeken en rozen spelen de hoofd-

rol. Geef ze en krijg ze op deze dag!

FESTIVALS BEZOEKENVoel de warmte van de muziek op een zo-

merfestival. Gevarieerde programma’s met

grote sterren.

WIJNEN EN CAVA’S PROEVENBreng een toost uit in een modernistische

coöperatie, tussen wijngaarden of aan ta-

fel in een goed restaurant. Catalonië is een

regio met grote wijnen die officiële erken-

ning genieten.

KAAS, VLEESWAREN EN BROOD MET TOMAAT Kaas en vleeswaren zijn nog lekkerder op

een snee boerenbrood, ingesmeerd met

tomaat, olie en zout. Een traktatie om uw

vingers bij af te likken.

TIEN MANIEREN OM CATALONIË TE BELEVEN

M In Catalonië vindt u dicht bij elkaar door de Unesco tot werelderfgoed verklaarde gebouwen, van zowel romaanse, gotische, renaissancistische als barokke signatuur naast prachtige landschappen, traditionele volksfeesten met een eigen karakter en een fascinerende gastronomie met lokale pro-ducten die zich perfect laten combineren met de mooiste wijnen en cava’s met een lange traditie.

Naast deze tien opties die u vindt onder http://experience.catalunya.com zijn er nog tallo-ze alternatieven.

De hemel met de hand aanraken, een regen van vuur beleven, de soundtrack van de moderne tijd beluisteren... Het zijn enkele manieren om Catalonië te leren kennen.

DE CASTELLERS-PLOEG XIQUETS DE VALLS IN ACTIE.

4

5

6

7

8

9

10

1

2

3

84 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 85

Page 45: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

© infotur © gemma miralda

ultuur is een essentieel aspect van het toeristisme en in Catalonië is het voor veel bezoekers de voor-naamste reden om hier naartoe

komen, ook voor mensen met een handicap of een beperkte mobiliteit. Er is een groei-end besef dat architectonische en commu-nicatieve barrières moeten worden geslecht zodat iedereen tijdens zijn vakantie kan ge-nieten van kwalitatief goede ontspanning.

TOEGANKELIJK WERELDERFGOEDIn een groot deel van het werelderfgoed in Catalonië, waaronder ook de gebouwen van de modernistische architect Antoni Gaudí, is hard gewerkt om deze toeganke-lijk te maken voor mensen met een handi-cap of een beperkte mobiliteit.

GENIETEN VAN OPERA EN THEATER In de opera, El Gran Teatre del Liceu, zijn enkele voorstellingen voorzien van audio-

beschrijving en alle stoelen hebben een beeldscherm waarop u de opera met be-hulp van ondertiteling in het Catalaans, Spaans en Engels kunt volgen. Op het po-dium is ook een groot lcd-scherm waarop de ondertiteling wordt geprojecteerd.

In het Teatre Nacional de Catalunya wor-den ook enkele voorstellingen met audiobe-schrijving voor slechtzienden geprogram-meerd. Raadpleeg hiervoor de seizoensprogrammering op www.tnc.cat/es/accessibilitat.

CAMINO DE SANTIAGOCATALONIË VOOR IEDEREEN Een project opgezet door Agencia Cata-lana de Turisme, dat internationaal toon-aangevend is wat betreft de implementatie van oplossingen voor de toegankelijkheid van culturele routes, in het bijzonder voor mensen met een beperkte mobiliteit. Op www.camidesantjaumeperatothom.cat vindt u

TOEGANKELIJKE CULTUURCatalonië, met zijn hoogstaande culturele faciliteiten, is een van de meest toegankelijke vakantiebestemmingen van Europa.

TOEGANKELIJKHEID VAN DE SAGRADA FAMILIA EN INFORMATIE IN BRAILLE IN HET MARITIEME MUSEUM VAN BARCELONA

C informatie in een toegankelijk formaat voor doven en slechthorenden, bovendien een van de eerste websites in drie geba-rentalen: LSC, LSE en SIS. U kunt ook de verschillende etappes van de Camino de Santiago downloaden. Hier vindt u infor-matie over tradities en culturele, land-schappelijke, en historische bezienswaar-digheden voor iedereen, dankzij de

audio-gebarengidsen met audiobeschrij-ving voor slechtzienden in het Catalaans, Spaans en Engels, tolken in de Catalaanse en Spaanse gebarentalen en in het inter-nationale systeem en ondertiteling in het Catalaans, Spaans en Engels.

OPERA LICEU BARCELONA De rondleidingen in het Liceu zijn een reis door 170 jaar geschiedenis en traditie van een van de mooiste operazalen ter wereld. Kunst, cultuur, maatschappij en politiek versmelten in een intensieve kennismaking met de geschiedenis van deze opera, het publiek en de stad. U komt in de Cercle del Liceu, een in 1847 opgerichte club in Engelse stijl met een prachtige modernistische privécollectie. Deze rondleidingen worden het hele jaar in het Catalaans, Spaans, Engels, Frans, Italiaans, Duits, Russisch, Japans en Chinees aangeboden.

Voor meer inlichtingen lapedrera.com/es/un-espacio-accesible

86 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 87

Page 46: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

© o

rio

l c

la

ve

ra

© g

z

© g

z

Is het een reuzenpaddestoel? Dat lijkt het wel en de kinderen zijn gefascineerd door het idee dat die er zomaar ineens was op hun wandeling door het bos van

Poblet (Costa Daurada). Eigenlijk is hij op verschillende bomen geschilderd en alleen vanuit een bepaalde gezichtshoek zichtbaar voor de verblufte wandelaars. Dit is een ma-nier, maar niet de enige, om kinderen een aantal landschappen en de belangrijkste cul-turele locaties van Catalonië te laten zien. Meer naar het noorden, in het gebied rond Sant Pere Pescador (Costa Brava), wacht het avontuur op het water: kajakken op de rivier de Fluvià om vogels te kijken. Het vissersdorp Estartit (Costa Brava) richt zijn blik gedurende enkele dagen op de Illes Medes, wachtend op de komst van zeerovers en piraten. Het dorp ondergaat een gedaanteverwisseling: er zijn voorstellingen in de openlucht en vele activi-teiten voor het hele gezin.

Op 1393 meter hoogte in Mon Natura Pirineus (Pirineus) kunt u vossen en lynxen observeren, het territorium van de beren ontdekken, overvliegende gieren ontwaren of in een observatorium genieten van ons sterrenstelsel.

En zo zijn er talloze manieren van gezins-toerisme in Catalonië: op het strand zon-nebaden of watersporten, in de bergen van de natuur genieten, of een themapark als Port Aventura bezoeken en culturele erva-ringen ondergaan. En wat te zeggen van een afdaling in de mijnen van Cercs of van Cardona of een duik in de onderwaterwe-reld van L’Aquàrium van Barcelona? Er is altijd wel een culturele bezienswaardigheid in de buurt om uw dag tot een succes te maken. In Catalonië vindt u 25 goedge-keurde bestemmingen voor gezinstoeris-me in de meest diverse en aantrekkelijke omgevingen.

MET HET HELE GEZIN GRENZENLOOS AVONTUURWie vermaken zich meer, de volwassenen of de kinderen? Onmogelijk te zeggen. Op het strand, in de stad of in het bos, ze beleven allemaal talloze avonturen.

WORKSHOP IN HET CHOCOLADEMUSEUM, ZEEROVERS EN PIRATEN OP DE ILLES MEDES EN EEN WANDELING OVER CAP DE CREUS.

IHET ROMANTISCHE PARC SAMÀGeniet van een ideale excursie voor het hele gezin naar het historische en romantische Parc Samà in Cambrils en leer over de “indianos”, Catalanen die fortuin hadden gemaakt in Cuba, en over hun reizen, heen en terug, tussen de Oude en de Nieuwe Wereld, wat gestalte heeft gekregen in dit unieke park waar beide culturen versmelten. Een bezoek aan Parc Samà met het hele gezin bestaat uit een combinatie van wandelen, spelen, picknicken, rennen en leren in een doolhof vol dieren, bomen, water, bruggen en torens, met een schatkaart in de hand. Deze activiteit wordt het hele jaar in het Catalaans, Spaans, Engels, Frans en Russisch aangeboden.

Voor meer inlichtingen parquesama.com

88 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 89

Page 47: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© toni vilches. gz

© a

nc

ia c

ata

la

na

de

l p

atr

imo

ni c

ult

ur

al

© francesc casals. gz© toni vilches. gz © francesc casals. gz

ii i

RONDLEIDINGEN MET OPTREDENS VAN ACTEURS VOOR HET HELE GEZIN IN HET ARCHEOLOGISCH MUSEUM VAN EMPÚRIES EN IN HET CATALAANS HISTORISCH MUSEUM.

Het staat buiten kijf dat Catalonië met name geschikt is voor bezigheden met het hele gezin. Naast de al genoemde activiteiten vindt u op de website catalunya.com een groot aantal arrange-menten die u kunt filteren op bijvoorbeeld regio of thema en die u direct kunt reser-veren op de pagina zelf.

Bijvoorbeeld: een dagtocht naar Valls aan de Costa Daurada, de bakermat van de menselijke torens en de geboortestad van de beroemde fotograaf Francesc Cata-

MÓN SANT BENETEen uitnodiging voor een reis naar het verleden, waarbij u veel over de geschiedenis van het klooster Sant Benet del Bages leert. Door middel van een museografische montage duikt de bezoeker in het kloosterleven, waar de stemmen, de alledaagse geluiden en de beelden uit het verleden herleven tussen de eeuwenoude muren en het bezoek tot een heel bijzondere ervaring maken. Het is een tocht door de meest emblematische ruimtes van het klooster, zoals de kloostercellen van de Montserrat-galerij. Een activiteit voor iedereen, die het hele jaar in het Catalaans, Spaans, Frans en Engels wordt aangeboden.

GAUDÍ EXHIBITION CENTERIn de Pia Almoina, een middeleeuws gebouw dat naast de kathedraal van Barcelo-na tegen de Romeinse stadsmuren staat, is het Gaudí Exhibition Center gevestigd, een museum over deze modernistische architect dat voor de liefhebbers cruciaal is om zijn werk te begrijpen. Het biedt een virtual-reality activiteit waarbij de architect zelf, in interactie met de bezoeker “zijn herinneringen ophaalt”. Er is ook een verzameling stukken en maquettes die wordt gepresenteerd met behulp van hologrammen, audiovisuele media en speciale decors. Het museum organiseert op aanvraag rondleidingen voor groepen.

Voor meer inlichtingen www.monstbenet.com Voor meer inlichtingen gaudiexhibitioncenter.com

là Roca? Dat kan op een manier die leuk is voor het hele gezin, door middel van een spel, uitgedacht door aurigasc.com.

Als u de trencadís-techniek (scherven-mozaïek), die Antoni Gaudí in veel van zijn werken toepaste, spannend vindt, hebt u in Esplugues de Llobregat een mooie kans om ervaring op te doen met deze techniek. Het betreft een activiteit van het aardewerk-museum La Rajoleta (museus.esplugues.cat) om jong en oud vertrouwd te maken met deze bijzondere decoratietechniek.

Een safari in een museum? Ja, dat is wat het Museum van Lleida aanbiedt. Een spel voor jong en oud waarbij de “jagers” hun ge-heugen moeten trainen om de dieren op de kunstwerken van het museum terug te vin-den. Meer informatie op museudelleida.cat/es.

CULTUREEL ERFGOED VAN CATALONIË ONTDEKKEN Het Catalaanse Agentschap voor Cultureel Erfgoed richt zich in het bijzonder op gezinnen om ook de allerjongsten te be-

GEZINSACTIVITEIT IN HET MHCAT IN VILABERTRAN, AAN DE COSTA BRAVA.

reiken, zodat ze vanaf hun vroegste jeugd vertrouwd raken met de culturele schatten. Zo zijn er ontmoetingen met Mr. Stone bij diverse monumenten in Catalonië. Mr. Sto-ne reist met zijn notitieboekje en zijn hut-koffer de wereld rond, op zoek naar raad-selachtige en uitzonderlijke oorden. Er is bijvoorbeeld een ontmoeting met hem in het klooster Sant Pere de Rodes of in het klooster Santes Creus, of waar zijn na-speuringen hem ook maar heen voeren.

Het Catalaans Historisch Museum biedt activiteiten als “Volg de geschiedenis” (mhcat.cat/activitats2) en het Archeologisch Museum van Empúries (Costa Brava) orga-niseert onder andere Saturnusfeesten om de komst van de winter te vieren (mac.cat/seus/empuries/activitats).

90 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 91

Page 48: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© ajuntament de tortosa

ronkelige straatjes met links en rechts natuurstenen huizen, een kasteel waaruit zomaar een prin-ses te voorschijn zou kunnen ko-

men, een 12e-eeuwse kerk, een klimop die langs de muren en de ramen omhoog kruipt… Ja, de straten van Peratallada (Costa Brava) vertellen u over een middel-eeuws Catalonië met een eeuwenlange traditie.

Hoe is het mogelijk dat dit zich op slechts 100 kilometer van de Torre Glòries bevindt, het icoon van het schitterende 21e-eeuwse Barcelona? De essentie van Catalonië is te vinden in de kleine dorpjes die een erfenis van duizend jaar leven op het platteland in ere houden, maar ook in de moderne grote steden met hun rijke culturele leven en met dezelfde gemakken en voorzieningen die

men vandaag de dag aantreft in elke metro-pool. Steden waar alles te vinden is op het gebied van technologie, duurzaamheid en moderne infrastructuren maar die hun eeuwenoude tradities, in de vorm van opwindende volksfeesten, evengoed nog levend houden. Dat geldt voor Barcelona, maar ook voor steden als Tarragona, Lleida of Girona waar het verleden en de toekomst tegelijkertijd voelbaar zijn.

Het stadse rumoer kent op slechts luttele kilometers zijn tegenhanger, in rustige dorp-jes waar cava wordt gemaakt en wijn ligt te rijpen, olijven worden geoogst om er een gastronomische schat als olijfolie van te maken, en waar aardewerk nog volgens tra-ditionele methoden gemaakt wordt. Het zijn de beide kanten van een altijd divers Cata-lonië dat de bezoeker graag wil verbazen.

OP PAD DOOR STEDEN EN DORPEN

EEN EN AL VER-SCHEIDENHEID

K

Jachtig en modern, rustig en traditioneel... Er is een Catalonië voor iedere bezoeker, maar het beste is om van alles te genieten.

Het landschap, de architectuur, de lokale gastro-

nomie… Op pad door de steden en dorpen van

Catalonië valt op dat eigenlijk overal beziens-

waardigheden zijn, al steken enkele plaatsen er

natuurlijk met kop en schouders bovenuit.

Dat geldt voor Barcelona. Als hoofdstad van

Catalonië bezit het heel veel moois. Het is niet

alleen een open kosmopolitische stad, maar er is

ook een groot aanbod van musea en de straten

zijn een catalogus van bouwkunst in de openlucht.

Ook Girona is een moderne stad, hoewel achter de

kleurige huizen aan de rivier de Onyar vele eeuwen

geschiedenis schuilgaan, zoals de 12e-eeuwse jo-

denwijk, de best bewaarde van heel Europa.

In Lleida, in het binnenland, is de Moorse er-

fenis zichtbaar. Een toonaangevend gebouw is

het kasteel La Suda, dat herinnert aan het oude

Moorse Larida van vóór de 12e eeuw. De stad

Tarragona aan de Costa Daurada heeft een an-

dere achtergrond. Het Romeinse Tarraco was

Romeinen, Moren, Joden… Een bezoek aan de meest karaktervolle steden van Catalonië is een tocht door zijn multiculturele geschiedenis.

DE ERFENIS VAN DE GESCHIEDENIS

TORTOSA, AAN DE OEVERS VAN DE EBRO.

92 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 93

Page 49: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

© f

ira

mo

de

rn

ista

de

te

rr

as

sa

llu

ís c

ar

ro

© f

ira

mo

de

rn

ista

de

te

rr

as

sa

i

STEDEN MET EEN GOEDE VERBINDINGDe hogesnelheidslijn heeft de afstanden tussen de voornaamste Catalaanse steden flink verkort. U kunt nu in 38 minuten van Barcelona naar Girona (met de auto is het ongeveer 80 minuten) en van Barcelona naar Figueres, bij de Franse grens, in nauwelijks 53 minuten. Het HSL-station Camp de Tarragona (gelegen tussen Tarragona en Reus) kunt u vanaf Barcelona in slechts 33 minuten bereiken en van daar bent u in 26 minuten in Lleida. Kortom, tegenwoordig is de HSL zowel voor recreatieve doeleinden als voor werk in heel Catalonië een prima alternatief.

FIRA MODERNISTA IN TERRASSA.

een toonbeeld van de verstedelijking van het

keizerrijk, wat nog enigszins te zien is in de goed

bewaard gebleven ruïnes, die jaarlijks ruim

700.000 bezoekers trekken.

Ook andere plaatsen vertonen nog de sporen

van hun belangrijke rol in de Catalaanse geschie-

denis. Reus, de geboortestad van Gaudí, heeft

voornamelijk van de handel geleefd en in de 18e en

de 19e eeuw was het de op een na belangrijkste

stad van Catalonië.

Vic, in centraal Catalonië, is beroemd om de

overdekte galerijen rond de Plaça Major, de Ro-

meinse tempel en de kathedraal Sant Pere, maar

ook om het festival Mercat de la Música Viva, waar

elk jaar in september de soundtrack van de moder-

niteit te horen is. Eveneens in centraal Catalonië ligt

Cardona met zijn imposante middeleeuwse ver-

sterkte burcht die over de stad uitkijkt en getuigt van

oorlogen, belegeringen en invasies, maar ook van

geologie, want hier bevinden zich de vermaarde

86-meter diepe zoutmijnen die u kunt bezoeken.

Wie heeft er nog nooit gehoord van de Catalaan-

se cava? Deze wordt grotendeels geproduceerd in

El Penedès. Naast cava worden hier ook eerste-

klas wijnen gemaakt. De regionale hoofdstad Vila-

franca is bovendien beroemd om zijn castellers.

Nog verder naar het zuiden, aan de rivier de

Ebro, beleefde Tortosa momenten van grote luister

tijdens de Renaissance. Deze stad werd in die his-

torische bloeiperiode volgebouwd met een keur

aan architectonische hoogstandjes. Terrassa is

een levende getuigenis van de Industriële Revolu-

tie die vooral valt af te lezen uit zijn modernistische

nalatenschap. In mei kunt u hier de Fira Moder-

nista bezoeken. In maart en april wordt het be-

roemde Jazzfestival van Terrassa gehouden.

Voor meer inlichtingen www.avexperience.es

GENIETEN VAN DE NATUUR MEER DAN ALLEENHET LANDSCHAPLommerrijke bossen, bergmeertjes, hoge toppen, onderwaterlandschappen… Welke bijzondere kunstzinnige en architectonische juweeltjes verrijken dit landschap?

n de Ebrodelta worden de jaargetijden op een geheel andere wijze zichtbaar. Ondergelopen akkers weerspiegelen de vlucht van de vogels, maar er zijn

ook velden vol modder of met de eerste rijstspruiten die uitsteken boven de vier-kante landjes, overspoeld door het water van de Ebro, of in de zomer de opkomende rijstaren die tussen juli en september van stralend groen langzaam bruiner worden. Elk jaargetijde is goed om naar de Ebro-

delta te gaan, een door de UNESCO er-kend-biosfeerreservaat. Dicht bij de lagu-ne La Tancada, de favoriete plek van de flamingo’s, vindt u het informatiecentrum Món Natura Delta. Aan de lagune L’Encanyissada staat het Casa de Fusta, een ornithologisch museum naast een oude hut van riet en leem. Aan de rand van het eerste rijstveld vanaf Sant Carles de la Ràpita vindt u Les Casotes, een 17e-eeuws gebouw waarin nu het Museu del Mar (Zeevaartmuseum) is gevestigd.

Enkele van de spectaculairste bergland-schappen vindt u in het noordelijke deel van Catalonië, in het nationaal park Aigüestortes i Estany de Sant Maurici in de Boí-vallei, waar zich ook de acht ro-maanse kerken en de heremietkapel be-vinden die op de UNESCO-werelderfgoed-lijst staan. In centraal Catalonië ligt het biosfeerreservaat El Montseny, ook een idyllische plek voor natuurliefhebbers.

I

© l

luís

ca

rr

o

NATIONAAL PARK AIGÜESTORES I ESTANY DE SANT MAURICI MET OP DE ACHTERGROND DE BERGTOP ELS ENCANTATS.

94 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 95

Page 50: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

© servicios editoriales georama © gemma miralda

© m

ar

ian

o c

eb

oll

a

len” staat. In het noordelijke deel van Catalonië

vindt u de Ruta del Carillet, van Olot naar Girona,

en dan door naar Sant Feliu de Guíxols.

Voor meer inlichtingen www.viasverdes.com

In de streken Alt Camp, Conca de Barbarà en

Urgell voert de cisterciënzerroute (Ruta del Císter)

de wandelaar langs drie monumentale cisterciën-

zerkloosters: Santes Creus, Poblet en Vallbona

de les Monges.

Voor meer inlichtingen www.larutadelcister.info

De Camino de Santiago (het Jacobspad) loopt

deels door Catalonië en valt samen met een stuk

van het Ignatiuspad, maar dan in omgekeerde

richting. De ridder Ignatius de Loyola ging na zijn

bekering in 1522 op bedevaart. Zijn doel was om

Barcelona te bereiken en daar in te schepen naar

Jeruzalem. Het Ignatiuspad gaat via Lleida, Ver-

dú, Igualada en Montserrat naar Manresa en de

grot waar hij acht maanden leefde.

Voor meer inlichtingen www.camidesantjaume.cat

y caminoignaciano.org

Een andere optie is de Route van de Katharen

(of van de goede Christenen), een naam die ver-

wijst naar de leden van deze 13e-eeuwse katho-

lieke sekte die zwaar werden vervolgd door de

heersende katholieke kerk. De GR 107 volgt de

route die de verbannen katharen aflegden vanaf

het kasteel Montségur in Frankrijk naar het heilig-

dom van Queralt boven de Catalaanse stad Berga

(Pireneus).

Voor meer inlichtingen www.camidelsbonshomes.com

Sommige fietsroutes hebben een hoge moei-

lijkheidsgraad, maar andere zijn voor iedereen

goed te doen, zoals de Via Verda del Baix Ebre

(Costa Daurada), een fietspad over een oud

spoortraject. Een goed uitgangspunt voor een ge-

makkelijke afdaling is Horta de Sant Joan, een

geweldig dorp gelegen bij de spectaculaire berg

Santa Bárbara en het klooster Sant Salvador. Pi-

casso heeft hier een tijd gewoond en daarom

heeft dit dorp nu een museum dat aan deze kun-

stenaar is gewijd. Verderop komt u in Pinell de

Brai, waar een van de zogeheten “wijnkathedra-

Er is een uitgebreid netwerk van bewegwijzerde wan-

delpaden om Catalonië van oost naar west en van

noord naar zuid te leren kennen, over langeaf-

standspaden (GR), korteafstandspaden (PR) of lokale

wandelpaden (SL). Een goed voorbeeld hiervan is de

Camí de Ronda langs de kust van de Costa Brava,

vanaf Blanes tot Portbou. Op het traject van Torroella

de Montgrí, via Begur en Calella de Palafrugell naar

Palamós, stuit u op twee juweeltjes uit de tijd van de

Iberiërs: Castellot aan het strand van Palamós en het

kasteel Sant Sebastià de Guarda in Palafrugell.

Voor meer inlichtingen www.camideronda.com

Te voet, op wielen of te paard, alle wegen en paden van Catalonië leiden naar prachtige oorden die deel uitmaken van het cultureel erfgoed.

BRONNEN VAN WIJSHEID

HET IGNATIUSPAD KOMT DEELS OVEREEN MET DE CAMINO DE SANTIAGO EN ZE KOMEN ALLEBEI LANGS MONTSERRAT.

GEZICHT OP TOSSA DE MAR VANAF DE CAMÍ DE RONDA, EN EEN VIA VERDA IN DE EBRODELTA.

CAMINO DE SANTIAGO VOOR IEDEREENHet Jacobspad begint in Catalonië in Sant Pere de Rodes, volgt een pad langs Montserrat tot Alcarrás waar het Aragonese deel van de route begint. Het doel van Camí de Sant Jaume per a tothom is de route voor iedereen toegankelijk te maken, los van leeftijd, conditie en fysieke gesteldheid. Het bleek niet mogelijk om alle obstakels in één pennenstreek de wereld uit te helpen, maar het kan wel als kompas dienen om ze te vermijden, als een penseel om in woorden te schilderen wat sommigen niet kunnen zien en te bewerkstelligen dat deze woorden de stilte en rust van de wandelaars niet verstoren wanneer ze de voetsporen van hun voorgangers volgen op weg naar Santiago de Compostella.

Voor meer inlichtingen camidesantjaume- peratothom.cat/

Beleef Catalonië / 97

Page 51: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

i

© m

ar

ian

o c

eb

oll

a

© infotur © infotur

CULTURELE UITSTAPJES GEHEIMEN OM TE ONTDEKKENPer trein, auto, motor of camper komt u dankzij de goede Catalaanse infrastuur comfortabel op uw bestemming. U hoeft alleen nog maar een route te kiezen.

e zon staat op het punt weg te zinken achter de bergen van Montsià (Terres de l’Ebre). Er staat een briesje en in de baai tekenen

de tientallen vliegers van de kitesurfers zich af tegen de roodachtige tinten van de avondhemel. De camper staat geparkeerd op de Barra del Trabucador, een zes kilo-meter lange strandarm die de Ebrodelta verbindt met Punta de la Banya.

D U kunt de gelegenheid een tussenstop te maken om te pootjebaden in het warme water van de Badia dels Afacs en daarna het nabije informatiecentrum Món Natura Delta te bezoeken, niet aan u voorbij laten gaan. Het is fantastisch om met de camper tot aan het strand te rijden. Morgen kunt u de route vervolgen naar de wijncoöperatie Gandesa, een gebouw naar een ontwerp van de modernistische architect Cèsar Martinell en daarna een wandeling maken door het oude dorpje Corbera d’Ebre dat tijdens de Spaanse Burgeroorlog groten-deels werd verwoest.

Als u een tocht van een week door deze omgeving maakt, kunt u zich met de pont Pas d’en Barca laten overzetten. Daar, aan de overkant van de Ebro, staat u aan de voet van het mooie tempelierskasteel Miravet. U zult dagen te kort komen om alle schoonheid van Catalonië te ontdekken, en u moet nieuwe routes plannen, want er zijn nog zo-veel mooie plekken om naartoe te gaan.

SANTA EULÁLIA D’ERILL LA VALL EN EEN WEG MET OP DE ACHTERGROND DE TOP VAN DE PEDRAFORCA.

ZES ROUTES OM CATALONIË TE BELEVEN Dankzij het uitgebreide wegennet is het niet moeilijk om met de auto door Catalo-nië te reizen. Bovendien is de weg ernaar-toe vaak net zo mooi als de bestemming zelf, want u reist door een indrukwekken-de natuur, er zijn fantastische monumen-ten om te bezichtigen, goede eetgelegen-heden en wijnhuizen, en volksfeesten die

CATALUNyA BUS TURíSTICAls u zonder eigen vervoer in Barcelona bent, dan kunt u heel comfortabel verschillende bezienswaardigheden bezoeken met de Bus Turistic, inclusief uitleg van professionele gidsen. Er worden verschillende routes aangeboden: naar het klooster Montserrat, naar het Dalí-museum in Figueres, naar Girona, of een tour om de Pyreneeën te ontdekken. Beschikbaar voor privétours a la carte.

deel uitmaken van het leven in dit gebied. Als u met de auto gaat, kunt u altijd even ergens stoppen om een foto te maken, de benen te strekken en bij toeval terechtko-men in een middeleeuws dorpje, op een markt met kunstnijverheid of bij een con-cert ergens het hooggebergte.

Voor meer inlichtingen www.catalunyabusturistic.com

FLAMINGO’S IN DE EBRODELTA.

98 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 99

Page 52: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

8

1

2

3

4

5

6

7

9

10

6

1

6

T E R R E S D E L ’ E B R E

Tortosa

Amposta

Gandesa

Falset

Mórad’Ebre

Tarragona

C O S T A D A U R A D A

Reus

les BorgesBlanques

Montblanc

Valls

el Vendrell

Aeroport de Reus

Port de Tarragona

Port de Vilanova i la Geltrú

Camp de Tarragona

Sant Carles de la Ràpida

Vilanovai la Geltrú

TàrregaMollerussa

Aeroport de Lleida-Alguaire

Lleida

T E R R E S D E L L E I D ACervera

Balaguer

Tremp

Solsona

P I R I N E U S

A N D O R R A

Sort

el Pontde Suert

V A L D ’ A R A NVielha

Andorrala Vella

la Seu d’Urgell

Puigcerdà

Berga

Ripoll

Vic

Igualada

Manresa

P A I S A T G E SB A R C E L O N A

Vilafrancadel Penedès

Sant Feliude Llobregat

Aeroport de Barcelona

Barcelona

B A R C E L O N A

Sabadell

Granollers

C O S T AB A R C E L O N A

Mataró

Terrassa

Santa Colomade Farners

Aeroport deGirona-Costa Brava

GironaCosta Brava

Figueres-Vilafant

Girona

la Bisbald’Empordà

Olot C O S T A B R A V ABanyoles

Figueres

Aeroport Andorra - La Seu

Port de Palamós

Port de Roses

2

3

6

9

4

5

6

10

1

7

88

88

8

8

8

8

8

CataloniëSteden en karakteristieke plaatsen

Havens

Luchthavens

HSL

Grote wegen

Snelwegen

Romaanse kerken in de Boí-vallei

Klooster van Poblet

Archeologisch complex van Tarraco

Werken van Gaudí

Palau de la Música Catalana en Hospital de Sant Pau

Rotsschilderingen in het Middellandse-Zeebekken

La Patum in Berga

Vuurfeesten voor de zonnewende

Biosfeerreservaat Terres de l’Ebre

Biosfeerreservaat El Montseny

UNESCO-werelderfgoed

Culturele routes

ROUTE 1 Pyreneeën, van de toppen naar de zee

ROUTE 2 Langs de Middellandse Zeekust

ROUTE 3 De geheimen van het binnenland

ROUTE 4 Van de kust naar het oosten

ROUTE 5 In de voetsporen van de cultuur

ROUTE 6 Van Barcelona naar de Pyreneeën

Zes routes om bij de culturele iconen van Catalonië te komen en te genieten van alles wat deze tochten u te bieden hebben. Ontdek het immense erfgoed van dit land.

ZES ROUTES OM CATALONIË TE BELEVEN

MI D D E L L A N D S E Z E E

ROUTE 4

ROUTE 6

ROUTE 3

ROUTE 1

ROUTE 5

ROUTE 2

F R A N K R I J K

100 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 101

Page 53: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

woeste rivier de Noguera Pallaresa die zeer

geschikt is voor wildwatervaren. Hierna gaat u in

de richting van Seu d’Urgell, de bisschopsstad

met de enige romaanse kathedraal van Cata-

lonië, de Santa María d’Urgell. De volgende

pleisterplaats is Ripoll, waar zich een van de

grote bouwkundige iconen van Catalonië be-

vindt, de monumentale romaanse toegangs-

poort van het 12e-eeuwse klooster Santa María

de Ripoll. Via de Capsacosta-tunnel komt u in

La Garrotxa met zijn natuurpark Zona Volcánica

de la Garrotxa, een beschermd gebied met

meer dan veertig vulkaankraters te midden van

uitbundige vegetatie. De eindbestemming van

deze route is El Empordà, in het steile kustge-

bied van de Costa Brava. Deze streek was een

belangrijke bron van inspiratie voor de surrealis-

tische kunstenaar Salvador Dalí. In Figueres, in

het Theater-Museum Dalí, kunt een deel van zijn

oeuvre bekijken.

naar Tamarit met zijn hooggelegen kasteel en

dan verder naar het Garraf-massief en Sitges,

een andere emblematische stad, de wieg van

het modernisme en met een rijk cultureel leven.

Grote stranden strekken zich naar het noorden

uit tot voorbij de Llobregatdelta, Barcelona en El

Maresme met zijn mooie vissersdorpjes. Voorbij

Tordera komt u bij de Costa Brava, waar de ber-

gen en de zee samenkomen in een rotsachtig

kustgebied met vele kleine inhammen. Palamós,

Begur en Sant Martí d’Empúries zijn prachtige

dorpen die een bezoek zeker waard zijn, evenals

Pals en Peratallada, die meer in het binnenland

liggen. De route komt dan bij de kust langs het

natuurgebied Aiguamolls de l’Empordà, en gaat

verder in de richting van Llançà en van daar naar

Portbou, het laatste dorp aan de Costa Brava

vóór de Franse grens.

Het beginpunt van deze route is de Val d’Aran,

een vallei waarvan dertig procent ruim 2000 me-

ter boven de zeespiegel ligt en waar schilder-

achtige dorpjes zijn met leisteen daken die

afsteken tegen de besneeuwde toppen. Van hier

gaat u richting de Boí-vallei, waar u een unieke

architectonische nalatenschap kunt bekijken.

De reis gaat verder naar Pallars Sobirà langs de

Deze route begint in het zuiden van Catalonië, in

het dorp Ulldecona op enkele kilometers van de

kust. Hier bevinden zich in de grot Abrics de

l’Ermita in totaal dertien rotsschilderingen die

door de UNESCO tot werelderfgoed zijn uitge-

roepen. Van hier wordt de tocht voortgezet naar

natuurpark Delta de l’Ebre, een UNESCO-bio-

sfeerreservaat.

Vanaf de volgende stop kunt u een culturele

route volgen: de Route van de Genieën (elpaisat-

gedelsgenis.cat), een trip langs plaatsen waar An-

toni Gaudí, Joan Miró, Pablo Picasso en Pau

Casals inspiratie opdeden voor hun onvergete-

lijke werken. Op een kwartiertje rijden ligt Tarra-

co, de oude Romeinse hoofdstad van Hispania

Citerior, het huidige Tarragona. Extra vermel-

denswaard zijn het amfitheater, het circus en de

stadsmuren, die samen met nog andere over-

blijfselen in hun geheel op de werelderfgoedlijst

van de UNESCO staan. Van hieruit gaat de route

HET DORP UNHA IN DE VAL D’ARAN, EN EEN DETAIL VAN DE POORT VAN HET KLOOSTER VAN RIPOLL.

HET KASTEEL VAN TAMARIT EN HET STRAND.

De Pyreneeën zijn een wereld op zich, dat zal de reiziger duidelijk zijn na een tocht van Val d’Aran naar zee.

ROUTE 1

PYRENEEËN, VAN DE TOPPEN NAAR DE ZEE

© francesc tur

© imagen m.a.s.

De bezoeker wacht ruim 500 kilometer Middellandse Zeekust om zijn hart aan op te halen.

ROUTE 2

LANgS DE MIDDELLANDSE ZEEkUST

© miguel ángel álvarez

102 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 103

Page 54: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

Pont de Suert om het Museum voor Religieuze

Kunst van Ribagorça te bezoeken. In Pobla de

Segur loont het de moeite van vervoermiddel te

wisselen: de Tren del Llacs, een trein met een

oude gerestaureerde locomotief die zich een

weg baant door een indrukwekkend bergland-

schap met prachtige bergmeren in Montsec.

Dit is het moment om naar Lleida en de Seu

Vella te gaan, de oude kathedraal die in de 12e

eeuw op de plek werd gebouwd waar ooit een

moskee stond. Hier wordt een kleine zijsprong

gemaakt naar de wijn, met een bezoek aan El

Priorat, Montsant en Conca de Barberà. In dit

laatste gebied ligt ook de middeleeuwse stad

Montblanc met zijn 14e-eeuwse ommuring. Hier-

na gaat u door naar Reus, centrum van de mo-

dernistische bouwkunst aan de Costa Daurada.

Hier kunt u ook de traditionele lokale vermout

proeven. Deze tocht heeft als eindbestemming

Tarragona met zijn Romeinse ruïnes.

fische aanduiding. De tocht gaat verder naar

Cardona, waar u een voormalige zoutmijn kunt

bezoeken. Een volgende stop op de route is de

romaanse kerk Sant Martí de Mura, midden in de

indrukwekkende natuur van het natuurpark Sant

Llorená de Munt i Obac. Deze route brengt u tot

aan de voet van de berg Montserrat, uniek van-

wege de geologie, en vandaar naar de rivier de

Corb, met het middeleeuwse dorpje Guimerà.

Er bestaan bijzondere, onvergetelijke plekken

van grote schoonheid en cultureel belang die

wereldwijd erkenning genieten. De kerk Sant

Climent de Taüll is er een van. Hij schittert nog

even prachtig als in de 12e eeuw en in het inte-

rieur wordt elk uur een spectaculaire mapping

geprojecteerd van de originele Pantocrator die

de ruimte ooit opluisterde. De volgende stop is

In het Gavarres-massief, waar deze route be-

gint, kunt genieten van een bezoek aan de over-

blijfselen van prehistorische nederzettingen, ver-

schillende hunebedden en megalithische

grafmonumenten. De route gaat verder naar

Sant Hilari Sacalm, een dorp dat bekend staat

om zijn mineraalwater met medicinale eigen-

schappen en om zijn kuuroorden. Hierna komt u

in Espinelves, een dorp waar elk jaar een grote

kerstmarkt wordt gehouden. Verder in de rich-

ting van Vall d’en Bas reist u door een landschap

dat bezaaid is met boerenhoeven en kerken,

waarna u aankomt in Rupit i Pruït, een betove-

rend middeleeuws dorpje dat bekendstaat om

zijn romaanse dorpskern.

Verder op de route ligt de grotere stad Vic, wijd

en zijd bekend om de wekelijkse markt. In Vic

vindt u enkele architectonische juweeltjes en gas-

tronomische specialiteiten: de llonganisa-worst

heeft een officieel erkende beschermde geogra-

PROJECTIE- MAPPING IN SANT CLIMENT DE TAÜLL, EN LA SEU VELLA IN LLEIDA.

DE PLAÇA MAJOR VAN VIC EN VOORGEVELS IN RUPIT.

Catalonië bezit enkele fantastische bezienswaardigheden die de toeristen kunnen vastleggen in hun reisverslag.

ROUTE 3

DE gEHEIMEN VAN HET BINNENLAND

© pctar. gz

© r

am

on

ga

br

iel

© K

im c

as

tell

s

© servicios editoriales georama

Deze route reist mee met de zon om de geheimen van dit gebied te ontdekken.

ROUTE 4

VAN DE kUST NAAR HET OOSTEN

Page 55: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

© imagen m.a.s. © imagen m.a.s.

© c

ho

po

. ga

rK

in. g

z

© m

ar

c c

as

tell

et

zoals Vilafranca del Penedès en Sant Sadurní

d’Anoia in de wijnstreek El Penedés, of van his-

torische juweeltjes als de ruïnes van Cartoixa

d’Escaladei, midden tussen de wijngaarden van

El Priorat, en dorpen bezoeken als Pinell de Brai

of Gandesa met hun wijnhuizen, waarvan som-

mige modernistische monumenten zijn.

Enkele kilometers naar het zuiden is de schoon-

heid van natuurpark Els Ports overweldigend, en in

het dorp Horta de Sant Joan kunt u genieten van

fantastische vergezichten die ook Picasso geïnspi-

reerd hebben, in de perioden dat hij hier verbleef. De

route volgt de rivier de Ebro verder stroomafwaarts

tot aan Tortosa, een stad met een zeer interessant

erfgoed, dat Moorse, Joodse, middeleeuwse en re-

naissancistische overblijfselen omvat.

De route eindigt aan zee waar u uitkijkt over de

baai Badia dels Alfacs. Hier ligt het vissersdorp

Sant Carles de la Ràpita, met de belangrijkste we-

kelijkse visafslag van Catalonië.

een middeleeuws klooster en de Fundació Ali-

cia, een innovatief onderzoekscentrum voor ge-

rechten en technieken, opgericht door Ferran

Adrià. Tot aan de Pyreneeën zijn er dan nog drie

historische kerken: Santa María de Merlès, Sant

Pau de Pinós en Sant Miquel de Terradelles. De

tocht gaat verder via Coll del Port bij het natuur-

park Cadí-Moixeró naar Seu d’Urgell. Op dertig

kilometer van deze stad wordt de route op magi-

sche wijze afgesloten in Valls d’Aguilar, het land

van de miniairons, kleine fantasiewezentjes uit

de mythologie van de Pyreneeën.

Met de auto kunt u de vermaarde cisterciënzer-

route rijden die een driehoek van drie spectacu-

laire kloosters van de orde van Sint-Benedictus

met elkaar verbindt: Santes Creus, Vallbona de

les Monges en Poblet (deze laatste staat op de

UNESCO-werelderfgoedlijst). U kunt hier ook

genieten van steden met een lange traditie op

het gebied van de productie van wijn en cava,

In steden als Sant Cugat del Vallès, waar een

romaans klooster staat, of Terrassa, met zijn be-

langrijke industriële verleden, kregen het Moder-

nisme en het Noucentisme (Catalaans Classi-

cisme) een grote impuls. Van hieruit komt u bij

een landschap waar de natuur centraal staat: het

natuurpark Sant Llorenç de Munt i l’Obac met

het 12e-eeuwse romaanse klooster Sant Llorenç

de Munt. De volgende etappe gaat naar Navar-

cles met als hoogtepunt Món Sant Benet, een

initiatief voor culturele en toeristische vrijetijds-

besteding waarin twee projecten zijn gebundeld:

HET KLOOSTER SANTES CREUS, EN EEN OENOGASTRO-NOMISCHE ERVARING IN EL PENEDÈS.

KLOOSTERGANG VAN SANT CUGAT DEL VALLÈS, EN MÓN SANT BENET.

© imagen m.a.s.

© c

ho

po

. ga

rK

in

© imagen m.a.s.

De cisterciënzerroute, de wijn- encavaroute of natuurpark Els Ports…allemaal manieren om het zuiden van Catalonië te leren kennen.

ROUTE 5

IN DE VOETSPOREN VAN DE CULTUUR

Een reis naar het noorden van Catalonië, met een magisch eindpunt in het land van de aardgeesten.

ROUTE 6

VAN BARCELONA NAAR DE PYRENEEËN

© m

ar

c c

as

tell

et

Page 56: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

108 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 109

Catalonië staat met een been in de toekomst en met een been in het verleden en heeft daarmee een stevige basis om vanuit de eigen identiteit verder te werken aan de eisen van de moderne tijd. Hieronder krijgt u per jaargetijde een overzicht van de meest karakteristieke tradities.

WINTER SANTA LLÚCIA In de dagen rond Sint-Lucia (13 december) worden in de straten en op de pleinen in het centrum van de Catalaanse steden kerstmarkten gehouden. Daar vindt u kerstversierselen, kerstbomen, buxusboompjes, maretakken,

DRIE “MAGISCHE” KONINGENOp vijf januari ‘s middags gaat iedereen kijken bij de intocht van de “Magische koningen” (cabalga-ta dels Reis Mags) die, omdat ze magisch zijn, tegelijkertijd in echt alle dorpen en steden hun intocht kunnen houden. Met name de intocht in Barcelona is een groot spektakel. Vanaf 26 december hebben de postbodes van de drie koningen de brieven met verlang-lijstjes van de kinderen in ontvangst genomen, maar zelfs tijdens de intocht kunnen kinderen hun verlanglijstjes nog afgeven aan de meelopende pages.

SANT ANTONI AbATSant Antoni Abat wordt op 17 januari gevierd. Op die dag of in het dichtstbijzijnde weekend wordt in veel Catalaanse dorpen een feestelijke optocht met paarden en andere dieren gehouden. Deze festiviteit kent zijn oorsprong in de tijd dat dieren niet alleen werk-kracht waren, maar ook een basisproduct, en het noodzakelijk was natuurkrachten aan te roepen om ze te beschermen.

CALçOTADA Calçots zijn een speciaal soort witte, zoete lente-uitjes. De calçots uit Valls hebben het IPG-kwaliteits-

kleurige lichtslingers en figuurtjes voor de kerststal. In dit verband is de caganer vermeldenswaard. Oorspronkelijk is het een herder die op zijn hurken zijn gevoeg zit te doen. Maar tegenwoordig zijn er ook beeldjes van bekende sportlieden, politici en andere bekende mensen in dezelfde houding.

SANT ESTEVE EN DE TIÓOp 25 december wordt ook in Catalonië kerstmis gevierd, maar in tegenstelling tot de rest van Spanje is 26 december hier ook een feestdag: Sant Esteve. Op (eerste) kerstdag wordt traditioneel escudella i carn d’olla (soep en winterstoofpot) gegeten, en op Sant Esteve cannelloni. Na de maaltijd slaan kinderen op de maat van een liedje net zo lang met een stok op de Tió, een boomstam met een gezichtje erop en bedekt met een deken, tot hij een cadeautje “uitpoept”. Dit gaat net zo lang door

tot de Tió houtskool uitpoept, een teken dat het weer voorbij is voor

dat jaar. De Tió komt uit de bergen en keert elk jaar kort voor de kerstdagen terug in de Catalaanse huiskamers. Hij

zegel (beschermde geografische aanduiding). Ze worden geroosterd op een vuur van snoeihout en bladeren van wijnstokken en gegeten met een saus gemaakt van chilipeper, gegrillde tomaat, gebrande amandelen, knoflook en olie. De calçotada wordt met de handen gegeten, en hoe meer vlekken hoe meer eetplezier. De calçotada wordt in grote groepen gegeten en het is niet moeilijk nog een plaatsje te vinden.

CREMA DE SANT JOSEP 19 maart is de dag van Sint-Jozef en in Catalonië is het dan ook Vaderdag, wat wordt gevierd met een crema cremada. Dat is een oud traditioneel dessert op basis van eieren, melk, suiker, kaneel en citroenschil. Het is traditie om het thuis te maken, maar er zijn ook veel restaurants waar het op de kaart staat, niet alleen op die dag maar ook de rest van het jaar, want het is een heerlijk toetje. Buiten Catalonië wordt het ook wel Crema Catalana of crème brûlée genoemd.

moet gastvrij worden onthaald en goed verzorgd en gevoed worden tot de dag dat de cadeautjes eruit moeten komen. Dit wordt gezien als een allegorie dat men goed voor de natuur moet zorgen zodat alles in de lente opnieuw gaat uitbotten.

OUDEJAARSAVOND Op oudejaarsavond (revetlla de cap d’any) wordt meestal uitgebreid gegeten met familie en vrienden. Het belangrijkste zijn de twaalf druiven, die om middernacht met elke slag van de klok naar binnen moeten worden gewerkt, want dat brengt voorspoed in het nieuwe jaar.

DIJOUS GRAS Op Dijous gras (donderdag voor carnaval) wordt er botifarra d’ou (botifarra-worst met vlees en ei) gegeten. Dit is net voor vastentijd en het maakt deel uit van de voorbereidingen voor de dagen dat men moet vasten. Gelukkig is de botifarra een heerlijke worst. In dezelfde week wordt carnaval en Aswoensdag gevierd.

VOORJAARPASEN Zij lijkt wel een “mona de pascua” wordt gezegd van iemand die weinig smaak heeft en niet erg discreet is omgesprongen met kleding en make-up. Mona de pascua is het gebak dat Catalaanse

Een overzicht van enkele traditionele feestdagen, waarvan u ten volle kunt genieten.

HET TRADITIONELE CATALONIË

© sergio lanz. gz

KERSTBOMEN EN VERSIERSELEN

© gemma miralda

TIó’S IN ALLE SOORTEN EN MATEN OP EEN KERSTMARKT.

© miquel monfort

BOTIFARRA D’OU.

HET “BRANDEN” VAN DE SUIKER OP DE CREMA

DE SANT JOSEP.

HET ROOSTEREN VAN DE CALÇOTS.

© oriol llauradó

© tina bagué

Page 57: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

peetouders op paasmaandag aan hun peetkinderen geven. Het is versierd met chocolade-eitjes en speelgoedfiguurtjes. De etalages van de banketbakkers in Catalonië staan er al dagen van te voren vol mee: eetbare kunstwerken die zacht gezegd niet erg discreet zijn.

SANT JORDIElk jaar op 23 april wordt de sterfdag van Shakespeare en van Cervantes herdacht. Om deze beide genieën van de literatuur te gedenken, geven de mensen in Catalonië elkaar een boek cadeau.

de overvloed, en vuur speelt hierbij een hoofdrol. In de steden worden er vreugdevuren gemaakt van ingezameld oud meubilair, en in de Pyreneeën worden speciaal hiervoor gekapte bomen in brand gestoken (onderdeel van vuurfees-ten in de Pyreneeën, dit is Immaterieel Werelderfgoed). Het feest van Sint Jan wordt gevierd op straten, op pleinen en op het strand. Men eet “coca de Sant Joan”, een zachte plaatkoek met gekonfijte vruchten, crème of kaantjes, en er wordt getoost met cava. Het is een magische nacht die u niet mag missen.

MARE DE DéU DEL CARMEDe heilige maagd Carmen is de patroonheilige van vissers en zeelieden. In de Catalaanse vissersdorpen wordt dit gevierd met een processie van versierde vissersboten, een bloemenhulde, kerkzang en vuurwerk.

LA DIADA11 september is de nationale Catalaanse feestdag. Het is een vrije dag en op straat zijn er veel grote manifestaties. Op deze dag wordt de val van Barcelona op 11 september 1714 herdacht, die een eind maakte aan een zware, 14

Maar het is ook de dag van de geliefden, want volgens de legende van Sint-Joris doodde hij de draak die op punt stond de prinses te verslinden. Uit het bloed van de draak bloeide spontaan een rozenstruik op en Sint-Joris bood de dame een van de rozen aan. Op deze dag staan de straten van Catalonië vol rozen- en boekenkra-men. Het is beslist de moeite waard het feest van de literatuur en de liefde eens mee te maken.

SANT PONçElk jaar op 11 mei verandert de straat Hospital in de Barcelonese binnenstad in een openluchtkrui-denmarkt. Sinds de 16e eeuw wordt precies op het moment dat de geneeskrachtige kruiden in bloei staan in Barcelona een markt van

natuurgeneesmiddelen gehou-

maanden durende belegering aan het eind van de Spaanse Succes-sieoorlog tussen de Franse Bourbons en de Oostenrijkse Habsburgers.

NAJAARCASTANyADAMet Allerheiligen, op de avond van 30 oktober, komen mensen bijeen en eten gepofte kastanjes, cassave en een speciale, zoete lekkernij: panellets, die binnen de Europese Unie bescherming geniet als een gegarandeerde traditionele specialiteit. Dit zijn cakejes van gemalen amandelen, suiker, ei, en versierd met pijnboompitten, amandelschaaf-sel, chocolade of kweepeer. De oorsprong van deze cakejes gaat mogelijk terug op voorouderlijke begrafenisrites waarbij ze aan de goden werden aangeboden.Deze traditie houdt ook verband met de komst van de kou en de behoefte aan calorierijk voedsel.

den, maar ook met gezonde voedingsmiddelen, zoals bijvoor-beeld honing. Ook in andere Catalaanse plaatsen wordt een soortgelijke markt gehouden.

SACRAMENTSDAGCorpus Christi is een katholieke feest-dag, meestal in juni, om de aanwe-zigheid van Christus in de eucharistie te vieren. In Catalonië gaat deze dag gepaard met diverse tradities: de bloementapijten in Sitges, La Garriga, Arbúcies en Sallent (de zogenoemde enramades); La Patum in Berga, en l’ou com balla (het dansende ei). In plaatsen in de omgeving van Barce-lona en aan de Costa Daurada wordt dan een ei op de waterstraal van een met bloemen en fruit versierde fontein gelegd en blijft daarop “dansen”.

ZOMERSANT JOANOp 23 juni wordt de kortste nacht van het jaar gevierd, die samenvalt met het begin van de zomer en het einde van het studiejaar. Dit feest staat in het teken van de jeugd en

STOKKENDANS TIJDENS DE STADSFEESTEN VAN REUS.

TWEE VROUWEN VIEREN DE DAG VAN SANT JORDI.

© oriol llauradó© Joan puig

© oriol llauradó

BLOEMENTAPIJTEN MAKEN.

EEN VREUGDEVUUR IN DE NACHT VAN SANT

JOAN, IN DE PYRENEEËN.

© o

rio

l ll

au

ra

HET HELE JAARDORPS- EN STADSFEESTENSDeze feesten worden gehouden in dorpen en steden. De meest karakteristieke zijn La Mercè (24 september) in Barcelona, Santa Tecla (23 september) in Tarragona, Sant Narcís (29 oktober) in Girona, en Sant Anastasi (11 mei) in Lleida. In Vic wordt Sant Miquel dels Sants (5 juli) gevierd, en Terrassa en Reus hebben dezelfde patroonheilige, Sant Pere, en dit wordt op 29 juli gevierd. Vilafranca del Penedès viert feest ter gelegenheid van Sant Fèlix (31 augustus) en Tortosa ter gelegenheid van Mare de Déu de la Cinta (25 maart).

De meeste van deze feesten vinden plaats in de zomermaanden en de echte liefhebbers kunnen wekenlang van het ene naar het andere feest reizen. Vaste prik op deze volksfeesten zijn de dansen met reuzen, correfoc met duivels, concerten, en gezamenlijke maaltijden op straat.

110 / Beleef Catalonië Beleef Catalonië / 111

Page 58: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

Organisaties ter bevordering van het toerisme

Patronat de Turisme de la Diputació de Tarragonawww.costadaurada.info, www.terresdelebre.travel

Patronat de Turisme Costa Brava Gironawww.costabrava.org

Patronat de Turisme de la Diputació de Lleidawww.aralleida.cat

Oficina de Promoció Turística de la Diputacióde Barcelonawww.barcelonaesmoltmes.cat

Turisme de Barcelonawww.barcelonaturisme.com

Uitgave © Agència Catalana de Turisme. Passeig de Gràcia, 105, 3a planta. 08008 BarcelonaD.L. B 24932-2017. Uitvoering editie: Ediciones Reunidas S.A. www.grupozeta.es. Vermenigvuldiging, zowel geheel als gedeeltelijk, van deze uitgave op ongeacht welke wijze, hetzij reprografie, digitale verwerking, of verspreiding van exemplaren door middel van openbare verhuur of uitlening zonder schriftelijke toestemming van de houders van de auteursrechten zijn ten strengste verboden, op straffe van de daarvoor in de wet bepaalde sancties.

Ask the officewww.facebook.com/catalunyaexperience/

app_431056236953440

Palau Robert - Toeristische informatiecentrum voor CataloniëPasseig de Gràcia, 107. 08008 Barcelona

+ 34 93 238 80 91 / 92 / 93

Fax + 34 93 292 12 70 / +34 93 238 40 10

www.gencat.cat/palaurobert

Openingstijden: van maandag to zaterdag, van 10 tot 20 uur;

op zon- en feestdagen, van 10 tot 14.30 uur

Toeristische informatie012 vanuit Catalonië

902 400 012 van buiten Cataloniëa

+34 902 400 012 van buiten Spanje

Voor meer informatie over Catalonië www.catalunya.com

www.facebook.com/catalunyaexperience@catexperience

www.twitter.com/catexperience@catalunyaexperience

www.instagram.com/catalunyaexperience

www.youtube.com/user/CatalunyaExperience

https://plus.google.com/+Catalunyaexperience1

foto voorkant: de brug van besalú.© infotur.foto achterkant: de kathedraal van tarragona.© infotur.

Voor meer inlichtingen over Erfgoed

Departament de Cultura de la Generalitat de Catalunyapatrimoni.gencat.cat

MEER INFORMATIE

Page 59: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

www.catalunya.com

partners

Page 60: Catalonië - act.gencat.catact.gencat.cat/wp-content/uploads/2018/01/Art-i-Cultura.-NL.pdfbARCeloNA barcelona el prat girona Costa brava lleida alguaire Reserva de la Biosfera de les

www.catalunya.com