Cargill NV - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie · 2018-08-29 · MER18015_Aanmelding...

Cargill NV

Moervaartkaai 1

9042 Gent

Midas-project: uitbreiding productiecapaciteit biodiesel

Aanmelding + verzoek tot scopingsadvies

project-MER

- deel 1: tekstbundel -

Referentie: MER18015

Datum: 5 juli 2018

BOVA ENVIRO+ NV Maatschappelijke zetel Wellingstraat 102 9070 Destelbergen T +32 9 210 28 60

Kantoren 8800 Roeselare – Kwadestraat 151a bus 31/32 – T +32 51 26 46 00 9120 Beveren – Stationsstraat 60 – T +32 3 750 95 80 8400 Oostende – Rietstraat 11 bus 3 – T +32 59 24 29 60 5001 Namur – Route de Louvain-la-Neuve 4 bte 15 – T +32 475 82 60 34

[email protected] – www.bovaenviroplus.be

Cargill NV

Moervaartkaai 1

9042 Gent

Midas-project: uitbreiding productiecapaciteit biodiesel

Aanmelding + verzoek tot scopingsadvies

project-MER

- deel 1: tekstbundel -

INTERNE KWALITEITS-CONTROLE BOVA ENVIRO+

Id. projectleider Id. projectmedewerkers Id. kwaliteitscoördinator

MER

Charlotte Moerkerke

Isabel Dauwe Tamara

Braeckman Erna Goossens

Ellen Thibo

Paraaf

Datum 02/07/2018

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent III

Confidentialiteit

Wegens het confidentieel karakter van voorliggend project, wensen we beroep te doen op de

mogelijkheid om bepaalde delen van het dossier confidentieel te behandelen.

Hierbij vragen wij om de Hoofdstukken 3.3, 7.1.3.a en 7.2.3.a niet openbaar te maken en bij de

bekendmaking en beslissing van de aanmelding en het scopingsadvies deze projectinformatie

niet te vermelden.

We vertrouwen we erop dat deze hoofdstukken in alle discretie behandeld worden door de

geraadpleegde adviesinstanties.

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent IV

Inhoud

Pag.

INHOUD.................................................................................................................................................. IV

LIJST VAN FIGUREN ........................................................................................................................... VII

LIJST VAN TABELLEN ....................................................................................................................... VIII

LIJST VAN KAARTEN ........................................................................................................................... IX

BIJLAGENBUNDEL ............................................................................................................................... X

VERKLARENDE WOORDENLIJST ...................................................................................................... XI

LIJST VAN AFKORTINGEN ................................................................................................................ XIII

1 ALGEMENE INLICHTINGEN .......................................................................................................... 1

1.1 Aard van het project .................................................................................................................. 1 1.2 Initiatiefnemer ............................................................................................................................ 2 1.3 Opdrachthouder ........................................................................................................................ 3 1.4 Team van deskundigen ............................................................................................................. 3 1.5 Toetsing aan de m.e.r.-plicht .................................................................................................... 4 1.6 Situering MER-rapport in de vergunningsprocedure ................................................................ 5

1.6.1 Gekozen traject voorliggend MER ..................................................................................... 5 1.6.2 Verdere verloop vergunningsprocedure ............................................................................ 6

2 RUIMTELIJKE, ADMINISTRATIEVE EN JURIDISCHE SITUERING ............................................ 7

2.1 Ruimtelijke situering .................................................................................................................. 7 2.1.1 Ligging van het geplande project ....................................................................................... 7 2.1.2 Bestemming volgens het gewestplan en ruimtelijke uitvoeringsplannen ........................ 10 2.1.3 Situering projectgebied ten opzichte van overstromingsgebieden .................................. 11 2.1.4 Situering t.o.v. woningen, bedrijven en kwetsbare functies ............................................. 11 2.1.5 Situering projectgebied ten opzichte van natuur ............................................................. 12 2.1.6 Situering projectgebied ten opzichte van landschappen, beschermd en bouwkundig erfgoed 12

2.2 Milieuadministratieve situering ................................................................................................ 13 2.2.1 Vergunningen................................................................................................................... 13

2.2.1.a Stedenbouwkundige vergunningen ............................................................................................ 13 2.2.1.b Milieuvergunningen .................................................................................................................... 13 2.2.1.c Bijzondere milieuvergunningsvoorwaarden ............................................................................... 14

2.2.2 Bestaande milieustudies m.b.t. het projectgebied ........................................................... 17 2.2.2.a Milieueffectrapporten ................................................................................................................. 17 2.2.2.b Andere (milieu)studies ............................................................................................................... 19

2.3 Beleidsmatige en juridische randvoorwaarden ....................................................................... 19

3 PROJECTBESCHRIJVING ........................................................................................................... 35

3.1 Verantwoording ....................................................................................................................... 35 3.2 Beschrijving van de bestaande inrichting en het proces......................................................... 36

3.2.1 Beschrijving productieproces ........................................................................................... 36 3.2.1.a Voorbereiding ............................................................................................................................ 36 3.2.1.b Extractie ..................................................................................................................................... 38 3.2.1.c Semiraffinage ............................................................................................................................. 40 3.2.1.d Biodieselplant ............................................................................................................................ 42

3.2.2 Productiecapaciteit .......................................................................................................... 46 3.2.3 Ondersteunende activiteiten en installaties ..................................................................... 48

3.2.3.a Waterzuivering ........................................................................................................................... 48 3.2.3.b Warmtekrachtkoppeling (WKK) .................................................................................................. 49 3.2.3.c Stoom ........................................................................................................................................ 50 3.2.3.d Koeling ....................................................................................................................................... 50 3.2.3.e Transportsystemen voor stuifgevoelige producten .................................................................... 50

3.2.4 Hulpstoffen ....................................................................................................................... 52 3.2.5 Afvalstoffen ...................................................................................................................... 54

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent V

3.2.6 Nutsvoorzieningen/energiebeheer ................................................................................... 55 3.2.7 Transport .......................................................................................................................... 55

3.3 Beschrijving van het project – nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) ..................... 57 3.3.1 Procesbeschrijving ........................................................................................................... 57

3.3.1.a Vet voorbereiding ....................................................................................................................... 57 3.3.1.b Biodieselplant: RepCAT-proces ................................................................................................. 58 3.3.1.c Biodieselplant: FME destillatie ................................................................................................... 58

3.3.2 Processchema ................................................................................................................. 59 3.3.3 Grond, hulp- en afvalstoffen ............................................................................................ 60 3.3.4 Energiehuishouding en –beheer ...................................................................................... 61

3.3.4.a Algemeen, ontwerp .................................................................................................................... 61 3.3.4.b Procescontrolesysteem ............................................................................................................. 62 3.3.4.c Verwarmen en koelen ................................................................................................................ 62 3.3.4.d Onderhoud ................................................................................................................................. 63

3.3.5 Ondersteunende activiteiten ............................................................................................ 63 3.3.5.a Waterzuiveringsinstallatie .......................................................................................................... 63 3.3.5.b Koelwatersysteem ..................................................................................................................... 64 3.3.5.c Stoomketel (thermische olie ketel) ............................................................................................. 64 3.3.5.d Warm water systeem ................................................................................................................. 65 3.3.5.e Voorbehandeling proceswater ................................................................................................... 65 3.3.5.f Luchtzuiveringstechnieken......................................................................................................... 65 3.3.5.g CIP Systeem .............................................................................................................................. 66

3.3.6 Tewerkstelling en werkingsregime................................................................................... 66 3.3.7 Transport .......................................................................................................................... 67 3.3.8 Aanlegfase + planning der werken .................................................................................. 67

4 ALTERNATIEVEN ......................................................................................................................... 68

4.1 Nulalternatief ........................................................................................................................... 68 4.2 Beleidsalternatieven ................................................................................................................ 68 4.3 Locatie-alternatieven ............................................................................................................... 68 4.4 Uitvoeringsalternatieven ......................................................................................................... 68

5 OPBOUW VAN HET MER EN INHOUDSTAFEL ......................................................................... 71

5.1 Opbouw van het MER ............................................................................................................. 71 5.2 Voorstel inhoudstafel MER ..................................................................................................... 72

6 ALGEMENE METHODOLOGISCHE ASPECTEN ........................................................................ 74

6.1 Overzicht van de te onderzoeken disciplines ......................................................................... 74 6.2 Opbouw per discipline ............................................................................................................. 74

6.2.1 Afbakening van het studiegebied..................................................................................... 74 6.2.2 Juridisch en beleidsmatige context .................................................................................. 74 6.2.3 Beschrijving referentietoestand ....................................................................................... 75 6.2.4 Beschrijving geplande situatie en milieueffecten ............................................................. 75 6.2.5 Beoordeling en milderende maatregelen ......................................................................... 76

6.3 Ontwikkelingsscenario’s .......................................................................................................... 76 6.3.1 Autonome ontwikkeling .................................................................................................... 76 6.3.2 Gestuurde ontwikkeling ................................................................................................... 76

6.4 Ingreep-effectrelaties .............................................................................................................. 79 6.5 Grensoverschrijdende effecten ............................................................................................... 81

7 METHODOLOGIE .......................................................................................................................... 82

7.1 Discipline Lucht en Geur ......................................................................................................... 82 7.1.1 Afbakening van het studiegebied..................................................................................... 82 7.1.2 Beschrijving referentiesituatie .......................................................................................... 82

7.1.2.a Beschrijving en karakterisering kwaliteit omgevingslucht .......................................................... 82 7.1.2.b Emissiegegevens site Cargill NV Gent ...................................................................................... 88

7.1.3 Beschrijving en beoordeling geplande situatie ................................................................ 94 7.1.3.a Identificatie emissiebronnen ...................................................................................................... 94 7.1.3.b Toetsing aan emissiegrenswaarden .......................................................................................... 98 7.1.3.c Selectie kritische polluenten ...................................................................................................... 98 7.1.3.d Berekening immissiebijdragen tot de kwaliteit van de omgevingslucht ...................................... 98 7.1.3.e Beoordelingskader ..................................................................................................................... 98

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent VI

7.1.4 Milderende maatregelen ................................................................................................ 100 7.2 Discipline Oppervlakte- en afvalwater................................................................................... 101

7.2.1 Afbakening van het studiegebied................................................................................... 101 7.2.2 Beschrijving referentiesituatie ........................................................................................ 101

7.2.2.a Beschrijving en karakterisering van de omgeving .................................................................... 101 7.2.2.b Waterhuishouding Cargill NV Gent .......................................................................................... 101

7.2.3 Beschrijving en beoordeling geplande situatie .............................................................. 106 7.2.3.a Waterhuishouding nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) ......................................... 106 7.2.3.b Milieueffectvoorspelling en –beoordeling ................................................................................. 108

7.2.4 Milderende maatregelen ................................................................................................ 109 7.3 Discipline Geluid en trillingen ................................................................................................ 110

7.3.1 Afbakening van het studiegebied................................................................................... 110 7.3.2 Juridisch en beleidsmatige context ................................................................................ 110 7.3.3 Beschrijving van de referentiesituatie – bestaande toestand ........................................ 113 7.3.4 Beschrijving en beoordeling geplande situatie .............................................................. 114 7.3.5 Milderende maatregelen ................................................................................................ 115

7.4 Discipline bodem ................................................................................................................... 116 7.4.1 Afbakening van het studiegebied................................................................................... 116 7.4.2 Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden ............................................................. 116 7.4.3 Beschrijving referentiesituatie ........................................................................................ 116 7.4.4 Beschrijving geplande situatie en beoordeling milieueffecten ....................................... 119 7.4.5 Milderende maatregelen ................................................................................................ 119

7.5 Discipline Mens – gezondheid .............................................................................................. 120 7.5.1 Afbakening van het studiegebied................................................................................... 120 7.5.2 Beschrijving van de referentiesituatie ............................................................................ 120

7.5.2.a Ruimtegebruik .......................................................................................................................... 120 7.5.2.b Bevolking/populatie .................................................................................................................. 122

7.5.3 Beschrijving en beoordeling geplande situatie .............................................................. 123 7.5.4 Milderende maatregelen ................................................................................................ 124

7.6 Overige aspecten .................................................................................................................. 125 7.6.1 Mens – mobiliteit en ruimtelijke aspecten ...................................................................... 125

7.6.1.a Afbakening van het studiegebied ............................................................................................. 125 7.6.1.b Beschrijving referentiesituatie .................................................................................................. 125 7.6.1.c Beschrijving geplande situatie en beoordeling milieueffecten .................................................. 128 7.6.1.d Milderende maatregelen .......................................................................................................... 129

7.6.2 Grondwater .................................................................................................................... 130 7.6.2.a Afbakening van het studiegebied ............................................................................................. 130 7.6.2.b Beschrijving referentiesituatie .................................................................................................. 130 7.6.2.c Beschrijving geplande situatie en beoordeling milieueffecten .................................................. 132 7.6.2.d Milderende maatregelen .......................................................................................................... 132

7.6.3 Biodiversiteit ................................................................................................................... 133 7.6.3.a Afbakening van het studiegebied ............................................................................................. 133 7.6.3.b Beschrijving referentiesituatie .................................................................................................. 133 7.6.3.c Beschrijving geplande situatie en beoordeling milieueffecten .................................................. 133 7.6.3.d Milderende maatregelen .......................................................................................................... 135

7.6.4 Discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie ......................................... 136 7.6.4.a Afbakening van het studiegebied ............................................................................................. 136 7.6.4.b Beschrijving referentiesituatie .................................................................................................. 136 7.6.4.c Beschrijving geplande situatie en beoordeling milieueffecten .................................................. 138

8 GERAADPLEEGDE BRONNEN ................................................................................................. 140

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent VII

Lijst van figuren Figuur 1 Schematische voorstelling traject voorafgaand aan omgevingsvergunningsaanvraag (op basis van ‘Handleiding Project-MER/omgevingsvergunning’, Dienst Mer) ............................................. 5 Figuur 2 Situering nieuwe biodieselplant (rood kader) binnen de bedrijfsterreinen van Cargill NV .... 8 Figuur 3 Detail van nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) .................................................. 9 Figuur 4 GRUP ‘Afbakening Zeehavengebied Gent’ t.h.v. studiegebied .......................................... 11 Figuur 5 Procesvoering crush van koolzaad ..................................................................................... 37 Figuur 6 Procesvoering semi-raffinage (aangeduid met blauw kader) .............................................. 41 Figuur 7 Schematische voorstelling van de biodieselinstallatie ........................................................ 44 Figuur 8 Werkingsprincipe membraanbioreactor .............................................................................. 48 Figuur 9 Configuratie waterzuiveringsinstallatie NV Cargill Gent huidige situatie............................. 49 Figuur 10 Transportsystemen voor stuifgevoelige producten .......................................................... 51 Figuur 11 Processchema nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) ..................................... 59 Figuur 12 Stroomschema koeltoren (voorlopig design) ................................................................... 64 Figuur 13 Schema voorbehandeling proceswater ........................................................................... 65 Figuur 14 Situering projectgebied binnen R4WO-project ................................................................ 77 Figuur 15 Aanpassingen fietsinfrastructuur knooppunt ‘Moervaart’ (project R4WO) ...................... 78 Figuur 16 NO2-jaargemiddelde 2016 t.h.v. het projectgebied (bron: VMM-interpolatiekaarten) ..... 83 Figuur 17 PM10-jaargemiddelde 2016 t.h.v. het projectgebied (bron: VMM-interpolatiekaarten) .... 84 Figuur 18 PM2,5-jaargemiddelde 2016 t.h.v. het projectgebied (bron: VMM-interpolatiekaarten).... 84 Figuur 19 Jaargemiddelde zwarte koolstof (BC) 2016 t.h.v. het projectgebied (bron: VMM-interpolatiekaarten) ................................................................................................................................ 85 Figuur 20 Waterschema Cargill NV Gent bestaande toestand ...................................................... 103 Figuur 21 Waterschema t.b.v. voorliggend project ........................................................................ 106 Figuur 22 Situering op het gewestplan .......................................................................................... 111 Figuur 23 Situering van Cargill ....................................................................................................... 113 Figuur 24 Situering Seveso-bedrijven (bron: Geopunt) ................................................................. 121 Figuur 25 Landbouwgebruikspercelen t.h.v. het studiegebied (bron: Geopunt) ............................ 122 Figuur 26 Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (bron: GIS Oost) ......................................... 126 Figuur 27 Recreatief fietsroutenetwerk (fietsknooppunten) (bron: Geopunt) ................................ 126 Figuur 28 Netplan De Lijn ter hoogte van het projectgebied (bron: De Lijn) ................................. 127 Figuur 29 Spoorwegennetwerk ter hoogte van het studiegebied (bron: Geopunt) ........................ 128 Figuur 30 Landschapskenmerkenkaart t.h.v. het studiegebied (bron: geopunt) ........................... 138

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent VIII

Lijst van tabellen Tabel 1 Initiatiefnemer ........................................................................................................................ 2 Tabel 2 Team van deskundigen ......................................................................................................... 3 Tabel 3 Andere medewerkers van BOVA ENVIRO+ NV ................................................................... 4 Tabel 4 Overzicht van reeds afgeleverde milieuvergunningen van Cargill NV te Gent ................... 13 Tabel 5 Overzicht bijzondere voorwaarden ...................................................................................... 14 Tabel 6 Overzicht van uitgevoerde of nog lopende (milieu-)studies bij NV Cargill Gent ...................... 19 Tabel 7 Overzicht juridische en beleidsmatige randvoorwaarden ................................................... 20 Tabel 8 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten crushafdeling bij verwerking van uitsluitend koolzaad in de vergunde toestand en huidige toestand (2017) ........................................... 46 Tabel 9 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten crushafdeling bij verwerking van uitsluitend sojabonen in de vergunde toestand ..................................................................................... 46 Tabel 10 Productiecapaciteit semi-raffinage afdeling vergunde toestand en bestaande toestand (2017) 47 Tabel 11 Productiecapaciteit biodiesel vergunde toestand en bestaande toestand (2017) .............. 47 Tabel 12 Verbruiken hulpstoffen in vergunde toestand (maximale waarden) en huidige toestand (2017) 53 Tabel 13 Specifieke afvalstromen – afvoer in 2017 ........................................................................... 54 Tabel 14 Vrachtvervoer 2017 ............................................................................................................. 56 Tabel 15 Overzicht voedingsstromen ................................................................................................. 60 Tabel 16 Massabalans vet voorbereidingsunit ................................................................................... 61 Tabel 17 Massabalans biodieselunit .................................................................................................. 61 Tabel 18 Energieverbruik voor verwarming ........................................................................................ 63 Tabel 19 Energieverbruik voor koeling ............................................................................................... 63 Tabel 20 Inschatting aantal transporten input (‘grondstoffen’) ........................................................... 67 Tabel 21 Inschatting aantal transporten eindproducten, hulpstoffen en afvalstromen ...................... 67 Tabel 22 Zevenwaardige schaal voor effectbeoordeling .................................................................... 75 Tabel 23 Koppeling milderende maatregelen aan negatieve effectbeoordeling ................................... 76 Tabel 24 Ingreep-effectenschema ...................................................................................................... 80 Tabel 25 Grens- en advieswaarden stikstofoxiden (bron: vmm.be) ................................................... 86 Tabel 26 Grens- en advieswaarden fijn stof PM10 (bron: vmm.be) ................................................... 86 Tabel 27 Grens- en advieswaarden fijn stof PM2,5 (bron: vmm.be) .................................................. 87 Tabel 28 Grens- en advieswaarden koolstofmonoxide (bron: vmm.be) ............................................... 87 Tabel 29 Overzicht geleide emissiebronnen (geplande situatie) ....................................................... 89 Tabel 30 Overzicht emissiegegevens bestaande toestand (bron: IMJV 2017) .................................. 90 Tabel 31 Opslag stuivende stoffen ..................................................................................................... 92 Tabel 32 Overzicht overslaghoeveelheden ........................................................................................ 92 Tabel 33 Genomen emissiereductiemaatregelen .............................................................................. 93 Tabel 34 Mogelijk relevante elementen m.b.t. geuremissies ............................................................. 96 Tabel 35 Significantiekader gemiddelde immissiebijdragen en/of aantal overschrijdingen ............... 98 Tabel 36 Significantiekader immissiebijdragen en/of aantal overschrijdingen, andere dan gemiddelden ............................................................................................................................................................... 99 Tabel 37 Waterbalans 2017 ............................................................................................................. 105 Tabel 38 Significantiekader beoordeling impact lozing bedrijfsafvalwater in oppervlaktewater ...... 109 Tabel 39 Milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht .............................................................. 111 Tabel 40 Richtwaarden voor het specifiek geluid in open lucht ....................................................... 112 Tabel 41 Maximale toegestane niveaus voor incidenteel of impulsachtig geluid ............................ 113 Tabel 42 Significantiekader geluid ................................................................................................... 115 Tabel 43 Geologische opbouw projectgebied (bron: OBO 2016, Tauw) ......................................... 117 Tabel 44 Samenvatting resultaten voorgaande bodemonderzoeken (bron: OBO 2016, Tauw) ...... 118 Tabel 45 Bevolkingsaantallen ter hoogte van het studiegebied ....................................................... 122 Tabel 46 Geïdentificeerde potentiële relevante milieustressoren voor het huidige project ............. 124 Tabel 47 Significantiekader discipline mobiliteit in kader van draagkracht (I/C-verhouding) .............. 129 Tabel 48 Vergunde grondwaterwinningen binnen straal van 500m rondom het projectgebied ....... 131

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent IX

Lijst van kaarten Kaart 1 Situering projectgebied op luchtfoto – macroschaal

Kaart 2 Situering projectgebied op luchtfoto – microschaal

Kaart 3 Projectgebied – situering op stratenplan

Kaart 4 Geplande toestand projectgebied

Kaart 5 Kadaster

Kaart 6 Gewestplan

Kaart 7 Topografische kaart

Kaart 8 Transportroute

Kaart 9 Hydrografisch net

Kaart 10 Overstromingsgevoelige gebieden

Kaart 11 Bodemkaart

Kaart 12 Erosiegevoelige gebieden

Kaart 13 Potentiële bodemerosiekaart

Kaart 14 Infiltratiegevoelige gebieden

Kaart 15 Grondwaterwinningen

Kaart 16 Grondwaterkwetsbaarheidskaart

Kaart 17 Grondwaterstromingsgevoelige gebieden

Kaart 18 Biologische waarderingskaart

Kaart 19 Gebieden van het VEN en het IVON

Kaart 20 Natura 2000-gebieden

Kaart 21 Inventaris Onroerend Erfgoed

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent X

Bijlagenbundel Bijlage 1 Kaartenatlas

Bijlage 2 Processchema’s referentietoestand

Bijlage 3 Rioleringsplannen huidige situatie

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent XI

Verklarende woordenlijst

Bemaling Afpomping van water om het grondwaterniveau plaatselijk te verlagen zodat

funderingswerken in droge grond kunnen uitgevoerd worden

Bleekaarde Een kleisoort met een zeer poreuze structuur en groot inwendig oppervlak, ideaal als adsorptiemiddel. Kan gebruikt worden in raffinage en ontkleuring van grondstoffen

Crush Verpulveren

dB(A)-waarde Het A-gewogen geluidsniveau (decibel A). Door deze weging toe te passen worden de lineaire niveaus aangepast aan de gevoeligheid van het menselijk oor.

Decantatie Een scheidingsmethode, waarbij een mengsel van twee stoffen die een verschillende dichtheid hebben en niet in elkaar oplossen, worden gescheiden

Desodorisatie Ontdoen van geur en smaakstoffen

Desolventisering Scheiden van hexaan (solvent) van het residu

DHM Digitaal hoogtemodel Vlaanderen

Effluent De stroom die een zuiverings- of behandelingseenheid uitgaat.

Emissie Uitstoot (in lucht) of lozing (in water of de bodem) van stoffen.

Extractie Proces om stoffen te scheiden op basis van zijn chemische eigenschappen

Fauna Aanwezige dierensoorten

Flora Aanwezige plantensoorten

Foodgrade Bestemd voor voedingsindustrie

Fosfolipiden Zijn fosfaat bevattende vetachtige stoffen die in levende cellen worden aangetroffen

Hexaan Organisch oplosmiddel dat o.m. gebruikt wordt om plantaardige oliën te winnen

Immissie De bij de ontvanger aanwezige hoeveelheid geluid of stoffen

Influent De stroom die een zuiverings- of behandelingseenheid binnenkomt.

Katalysator Een stof, die zonder zelf te veranderen, een chemisch proces waarbij ze betrokken is, bespoedigd of bepaalt.

Koolzaad Een een- of tweejarige plant gelijkend op raapzaad. De olie wordt gewonnen uit de zaden van koolzaad

LAeq,T A-gewogen equivalent continu geluidsdrukniveau LAeq.T: het constante A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende het tijdsinterval T dezelfde geluidsenergie zou veroorzaken als het werkelijk (veranderlijk) gemeten A-gewogen geluidsdrukniveau gedurende hetzelfde tijdsinterval T.

LAX,T

Het A-gewogen geluidsdrukniveau dat gedurende X % van de observatieperiode T wordt overschreden (X = 1, 10, 50, 95, ...)

L A95,T

Is representatief voor het achtergrondgeluidsniveau en wordt in VLAREM II bij een evaluatie periode van 1h gebruikt als beoordelingsparameter van het omgevingsgeluid.

L Amax,T Het maximaal geluidsdrukniveau geregistreerd in de periode T.

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent XII

Lden “Level dag-avond-nacht” is een maat om de geluidsbelasting door omgevingslawaai uit te drukken. Het geeft het gewogen energetisch gemiddelde weer van de dag-, avond- en nachtperiode, waarbij de avondwaarde verhoogd wordt met 5 dB(A) en de nachtwaarde met 10 dB(A).

Lnacht De Lnacht is de gemiddelde LAeq-waarde over de periode tussen 23u en 6u (deze nachtperiode wijkt dus af van de nachtperiode volgens Vlarem II, die tot 7u duurt).

Lw, LWA Het geluidsvermogen niveau (lineair of A-gewogen). Het is een maat voor het uitgestraalde geluidsvermogen. Het is een éénduidig cijfer voor een bepaalde bron.

Lsp Het specifiek geluid. De relevante waarde die eventueel aangepast wordt met een beoordelingsgetal; tot het specifiek geluid van een inrichting wordt eveneens geluid (lawaai) gerekend, voortgebracht door transport, laad- en losverrichtingen, verkeer, het opwarmen en laten draaien van motoren op het terrein van de inrichting, evenals door het in- en uitgaande verkeer.

Lozingspunt Plaats waar het afvalwater in het oppervlaktewater / riolering terechtkomt.

Miscella Olie en hexaan mengsel

Semiraffinage De ruwe olie bewerken tot basisgrondstof voor ondermeer biodiesel

Seveso-bedrijf Bedrijf dat activiteiten ontplooit op vlak van de behandeling, de productie, het gebruik of de opslag van gevaarlijke stoffen (bv. raffinaderijen, petrochemische vestigingen, chemische fabrieken, aardoliedepots, opslagplaatsen voor explosieve stoffen)

Transesterificatie Bewerking in organische chemie, waarin de alkylgroep van een ester wordt vervangen door die van een alcohol

WKK Een energetisch proces dat kan bijdragen tot het reduceren van de exergieverliezen bij de productie van warmte. Hierbij wordt warmte en elektriciteit in eenzelfde installatie opgewekt.

X-bedrijf Bedrijven die volgens de Europese richtlijn 96/61/EG dienen te werken volgens BBT (Best Beschikbare Technieken). Voor deze bedrijven is in VLAREM I in kolom 4 (Bemerkingen) van de lijst van hinderlijke inrichtingen het symbool X aangeduid. Dergelijke bedrijven worden ook aangeduid als GPBV- bedrijven (Geïntegreerde Preventie en Bestrijding van Verontreiniging). Zie ook onder GPBV en IPPC

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent XIII

Lijst van afkortingen

AF Animal Fat

BBI Belgisch Biotische Index

BBO Beschrijvend Bodemonderzoek

BBT (BAT) Beste Beschikbare Techniek (Best Available Technology)

BHA Bio Heating Agent

BKG Broeikasgasinrichting

BREF BAT Reference Documents

B.S. Belgisch Staatsblad

BTEX Benzeen, tolueen, ethylbenzeen en xyleen

BWK Biologische waarderingskaart. De voorkomende vegetatie wordt, aan de hand van een uniforme lijst van karteringseenheden, geïnventariseerd en in kaart gebracht. Aan ieder ecotoop wordt een waarde toegekend

BZV (BOD)

Biochemisch zuurstofverbruik, zijnde de maat voor de hoeveelheid zuurstof die nodig is voor de afbraak van biologisch afbreekbare organische stoffen in water door micro-organismen

CZV (COD)

Chemisch zuurstof verbruik, zijnde de bepaling hoeveel oxideerbaar materiaal in het water aanwezig is

DOTA Meeldroger – koeler

DOV Databank Ondergrond Vlaanderen

DS Droge Stof

FFA Free Fatty Acids

FME Fatty acid MetylEster

GEN Grote Eenheden Natuur

GENO Grote Eenheden Natuur in Ontwikkeling

GNOP Gemeentelijk NatuurOntwikkelingsPlan

GRSP Onder een gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt verstaan een beleidsdocument dat het kader aangeeft voor de gewenste ruimtelijke structuur binnen de gemeente. Het geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke ontwikkeling van de gemeente.

GRUP Het gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan wordt opgemaakt ter uitvoering van het GRSP.

GPBV (IPPC) Geïntegreerde Preventie en Bescherming tegen Verontreiniging/ Integrated Pollution Prevention and Control

GWW Grondwaterwinning

HD Hoge druk

IE Inwonerequivalent

INBO Instituut voor Natuur en BosOnderzoek

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent XIV

ISO International Standard Organization

IVON Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk

K.B. Koninklijk Besluit

KRLW Kaderrichtlijn Water

KWS Koolwaterstof

LD Lage druk

LP Lozingspunt

MBR Membraanreactor

m.e.r.

Milieueffectrapportage

MER

Milieueffectrapport

MKN Milieukwaliteitsnorm

NEC National Emission Ceilings, nationale emissieplafonds voor bepaalde luchtverontreinigende stoffen

OBO Oriënterend bodemonderzoek

Ou Odour units

OVAM Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij

OVR Omgevingsveiligheidsrapport

PCB Polychloorbifenyl(en)

PCT Plychloorterfenyl(en)

PFAD Palm Fatty Acid Distillates

PIO Prati Index voor zuurstofverzadiging

PM10 Fijn stof dat een onderdeel is van zwevend stof dat alle deeltjes omvat, zowel vaste als vloeibare, die in de atmosfeer rondzweven. PM10 stof omvat voornamelijk deeltjes kleiner dan 10 µm. De belangrijkste bronnen van PM10 zijn het verkeer en de industrie. De schadelijke invloed van stof is vooral afhankelijk van de samenstelling van het stof en kan daarom toxisch zijn. Fijn stof of PM10 dringt door tot in de longen.

PM2,5 Analoog als PM10. PM2,5 omvat voornamelijk deeltjes kleiner dan 2,5 µm.

PRSP Onder het provinciaal ruimtelijk structuurplan wordt verstaan een beleidsdocument dat het kader aangeeft voor de gewenste ruimtelijke structuur in een provincie. Het geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke ontwikkeling van de provincie.

PRUP Het provinciaal ruimtelijke uitvoeringsplan wordt opgemaakt ter uitvoering van het PRSP.

REDII Europese Renewable Energy Directive II

RSV Onder het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen wordt verstaan een beleidsdocument dat het kader aangeeft voor de gewenste ruimtelijke structuur in Vlaanderen. Het geeft een langetermijnvisie op de ruimtelijke ontwikkeling van Vlaanderen. Het is erop gericht samenhang te brengen in de voorbereiding, de vaststelling en de uitvoering van beslissingen die de ruimtelijke ordening van Vlaanderen aanbelangen.

RUP Het ruimtelijke uitvoeringsplan wordt opgemaakt ter uitvoering van het ruimtelijk structuurplan.

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent XV

RWZI Rioolwaterzuiveringsinstallatie

SBZ Speciale beschermingszone

UCO Uced Cooking Oils

VEN Vlaams ecologisch netwerk

VER Verhandelbare emissierechten

VHA Vlaamse Hydrografische Atlas

VLAREBO VLAams REglement rond de BOdemsanering

VLAREM VLAams REglement betreffende de Milieuvergunning

VLAREMA VLAams REglement over het duurzaam beheer van Materiaalkringlopen en Afvalstoffen

VMM Vlaamse milieumaatschappij

VOS Vluchtige organische stoffen

VR Veiligheidsrapportage

WHO World Health Organization - -Wereldgezondheidsorganisatie

WKK Warmtekrachtkoppeling

ZS Zwevende stoffen

98P Waarde zolang dat 98% van de metingen lager is dan deze waarde en 2% hoger

MER18015_Aanmelding Midas-project Cargill Gent 1

1 ALGEMENE INLICHTINGEN

1.1 Aard van het project

Kaart 1 Situering projectgebied op luchtfoto - macroschaal Kaart 2 Situering projectgebied op luchtfoto - microschaal


Cargill NV is een internationale onderneming met verschillende vestigingen in de Benelux. De vestiging in Gent is gelegen aan de Moervaartkaai 1 te 9042 Gent. Cargill NV te Gent is een soja- en koolzaadverwerkend bedrijf. Het bedrijf beschikt daarvoor over een crush-installatie, waar alternerend sojabonen of koolzaad kunnen gecrusht worden, een semi-raffinage en een biodieselinstallatie. De vestiging kan hierbij opgedeeld worden in 2 plants, nl. de multifeedstock raap- en soja crush plant + raffinage en biodieselplant. Op basis van sojabonen wordt, door extractie met hexaan, sojaolie, sojaschroot en sojapellen geproduceerd. Naast de sojabonen wordt in de crush-installatie ook koolzaad verwerkt tot meel en ruwe olie. Naast de crush-installatie is ook een semi-raffinage aanwezig, die uit de ruwe olie semi-geraffineerde raap- en sojaolie produceert. Cargill NV is hierbij vergund voor:

- de verwerking van 1.300.000 ton sojabonen en koolzaad - de productie van 550.000 ton ruwe olie per jaar in de crushafdeling - de productie van 550.000 ton semi-geraffineerde olie per jaar in de semi-raffinage

De biodieselplant bevindt zich vlak naast de multifeedstock raap en soja crush plant + raffinage. Cargill NV is sinds 2007 actief in Gent als biodiesel producent. De biodiesel wordt geproduceerd uit de semi-geraffineerde raap- en sojaolie. Deze biodieselplant is vergund voor de productie van 425.000 ton biodiesel per jaar. Voorliggend project, m.n. het Midas-project, heeft als doel om een productiefaciliteit te realiseren op de site te Gent, die een innovatieve technologie gebruikt om verschillende afvalstromen om te zetten naar biodiesel van hoge kwaliteit. Het project doelt op het conform maken van de Europese Cargill Biodieselproductie met de aankomende Europese Renewable Energy Directive II:

“De richtlijn hernieuwbare energie legt een algemeen beleid vast voor de productie en promotie van energie uit hernieuwbare bronnen in de EU. Het vereist van de EU dat zij uiterlijk in 2020 ten minste 20% van haar totale energiebehoeften met hernieuwbare energiebronnen vervult, hetgeen bereikt moet worden door het behalen van individuele nationale doelen. Alle EU-landen moeten er ook voor zorgen dat ten minste 10% van hun transportbrandstoffen afkomstig is van hernieuwbare bronnen tegen 2020. Op 30 november 2016 heeft de Commissie een voorstel voor een herziene richtlijn hernieuwbare energie gepubliceerd om van de EU een wereldleider op het gebied van hernieuwbare energie te maken en ervoor te zorgen dat het streefcijfer van ten minste 27% hernieuwbare energie in het uiteindelijke energieverbruik in de EU tegen 2030 wordt gehaald.”

Om tegemoet te komen aan deze REDII richtlijn wenst Cargill NV een nieuwe biodieselplant te realiseren. Deze biodieselplant is in staat om alle soorten oliën (waaronder ook afvaloliën) om te zetten in biodiesel. De optie wordt hierbij (momenteel) nog open gelaten om de afvalstromen ofwel on site ofwel off site te verwerken, waarbij de ongewenste stoffen worden verwijderd. Na deze voorbehandeling wordt het product gevoed in de biodieselplant. Deze twee opties worden dan ook meegenomen in voorliggende MER. De biodieselplant zal een productiecapaciteit van 150.000 ton/jaar hebben. Indien de voorbehandeling eveneens op de site plaatsvindt, wordt een productiecapaciteit van 161.000 ton gezuiverde feedstock per jaar vooropgesteld. Deze nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) kan op verschillende aspecten inzake de werking van het bedrijf en op de hiermee gepaard gaande mogelijke milieueffecten ingrijpen (bv. lozing afvalwater/koelwater, luchtemissies, transportbewegingen, …).


De site heeft een vergunning tot 2027. Er wordt geen hernieuwing van de milieuvergunning aangevraagd. Voorliggende MER kadert dan ook in de uitbreiding en wijziging die op de site is gepland. Voor deze uitbreiding en wijziging dient eveneens een omgevingsvergunningsaanvraag ingediend te worden. Het is de bedoeling van het MER om na te gaan of het voorgestelde project voldoet aan de vigerende wetgeving en te onderzoeken of er door de uitbreiding en wijziging schadelijke effecten voor het milieu kunnen ontstaan en op welke wijze deze kunnen voorkomen of gemilderd worden. De situering en een detail van de huidige toestand van het projectgebied wordt weergegeven op Kaart 1 en Kaart 2. De geplande toestand wordt aangeduid op Kaart 4.

1.2 Initiatiefnemer Cargill NV Moervaartkaai 1 9042 Desteldonk (Gent) Maatschappelijke zetel: Bedrijvenlaan 7-9, 2800 Mechelen Tel: 09/342.22.50 KBO-nummer: 0405.546.706 VE-nummer: 2.102.016.229 contactpersonen: Steven Matthys, plant manager Email: [email protected] Gretel Sandrap, EH&S coördinator Email: [email protected] Jonas Uytdenhouwen, Senior value engineer Email: [email protected] Tabel 1 Initiatiefnemer

mailto:[email protected]




1.3 Opdrachthouder BOVA ENVIRO+ NV Wellingstraat 102 9070 Heusden – Destelbergen tel.: 09 328 11 40 fax: 09 328 11 50 Projectcoördinator: mevr. Charlotte Moerkerke e-mail: [email protected] Tel +32 51 23 32 51 Erkend MER deskundige lucht – luchtverontreiniging en geur Contactpersoon 2: Mevr. Isabel Dauwe e-mail: [email protected] Tel. +32 37 50 95 83 Erkend MER deskundige lucht – luchtverontreiniging en geur, oppervlaktewater en afvalwater Contactpersoon 3: Dhr. Geert Bogaert e-mail : [email protected] Strategisch coördinator

1.4 Team van deskundigen Volgend team van deskundigen zal instaan voor de opstelling van het MER: Tabel 2 Team van deskundigen

Deskundige Discipline(s) Geldigheidsdatum

erkenning EDA-nummer

Handtekening

Charlotte Moerkerke i.s.m. Isabel Dauwe

Lucht Deeldomein luchtverontreiniging en geur

onbepaalde duur LNE/ERK/MER/2016/00002

Lut Muyshondt Geluid en trillingen onbepaalde duur

EDA-746/V2

Isabel Dauwe Water Deeldomein oppervlakte- en afvalwater

onbepaalde duur LNE/ERK/MER/2017/00001





Deskundige Discipline(s) Geldigheidsdatum

erkenning EDA-nummer

Handtekening

Erna Goossens Bodem Deeldomein pedologie en geologie Water Deeldomein hydrogeologie

onbepaalde duur EDA-415/V1

Als coördinator van het MER treedt Charlotte Moerkerke op. De coördinator zal tevens de overige (minor) disciplines uitwerken, evenals de discipline mens-gezondheid waarvan de coördinator de opleiding ‘milieugezondheid’ voor heeft gevolgd. Voor de overige (minor) disciplines wordt het namelijk niet nodig geacht om een afzonderlijke MER-deskundige voor te stellen. De coördinator wordt bijgestaan door mevr. Isabel Dauwe (Bova Enviro+ NV). Tabel 3 Andere medewerkers van BOVA ENVIRO+ NV

Medewerker Taak

Tamara Braeckman Discipline biodiversiteit (MER-deskundige)

Sil Lanckriet Disciplines bodem, grondwater en landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

1.5 Toetsing aan de m.e.r.-plicht Het decreet betreffende milieueffecten veiligheidsrapportage van 18 december 2002 (het zogenaamde mer/vr-decreet) voegt een titel IV toe aan het Decreet Algemene Bepalingen inzake Milieubeleid (DABM) en beschrijft de mer-procedure (B.S. 13 februari 2003). Op Europees niveau zijn de richtlijnen met betrekking tot milieueffectrapportage vastgelegd in de EU-Richtlijn 2011/92/EU van 13 december 2011 betreffende de milieueffectrapportage, gewijzigd bij Europese Richtlijn 2014/52/EU van 16 april 2014. Het Besluit van de Vlaamse Regering van 10 december 2004 vermeldt de categorieën van projecten die onderworpen zijn aan milieueffectrapportage. In dit besluit worden de projecten opgedeeld in Bijlage I - projecten (MER steeds vereist), Bijlage II - projecten (ontheffing van MER-plicht mogelijk na gemotiveerd verzoek) en Bijlage III – projecten (project-m.e.r.-screening). Aangezien Cargill NV een vergunningsaanvraag wenst in te dienen voor de bouw en exploitatie van een biodieselinstallatie waarbij verschillende afvalstromen worden omgezet naar biodiesel, zijn volgende categorieën van toepassing:

Bijlage I – categorie 13: 'Afvalverwijderingsinstallaties voor de verbranding, zoals gedefinieerd in punt D10 van artikel 4.2.1 VLAREMA, de chemische behandeling, zoals gedefinieerd in punt D9 van artikel 4.2.1 VLAREMA of het storten van gevaarlijke afvalstoffen.'

Bijlage I – categorie 14: ‘Afvalverwijderingsinstallaties voor de verbranding, zoals gedefinieerd in punt D10 van artikel 4.2.1 VLAREMA, of chemische behandeling, zoals gedefinieerd in punt D9 van artikel 4.2.1 VLAREMA, van ongevaarlijke afvalstoffen met een capaciteit van meer dan 100 ton per dag.

Bijlage II – categorie 6a): ‘Chemische industrie voor e behandeling van tussenproducten en vervaardiging van chemicaliën: chemische installaties, voor de productie van organische chemicaliën met een productiecapaciteit van 100.000 ton per jaar of meer.’

Bijlage II – categorie 13: ‘Wijziging of uitbreiding van projecten van bijlage I, II of III, waarvoor reeds een vergunning is afgegeven, die zijn of worden uitgevoerd, wanneer de wijziging of uitbreiding op zich voldoet aan de in bijlage II genoemde drempelwaarden, voor zover deze bestaan (niet in bijlage I opgenomen wijziging of uitbreiding).’


Inzake de afvalverwerking zouden bepaalde producten (bij verwerking van de afval on site) als gevaarlijk kunnen beschouwd worden. Echter, al zouden alle afvalstoffen onder de noemer ‘niet-gevaarlijk’ vallen, zou voorliggend project onder de Bijlage I vallen, gezien een verwerkingscapaciteit van meer dan 100 ton per dag wordt vooropgesteld. Bij de verwerking van de afval off site, worden de grondstoffen niet als afval beschouwd, en valt voorliggend project bijgevolg niet onder Bijlage I-rubriek. De productie van de biodiesel op zich valt onder een Bijlage II-rubriek. Afhankelijk van de optie, afvalverwerking on of off site, valt voorliggend project aldus ofwel onder een Bijlage I-project (MER vereist) wanneer de afvalverwerking on site gebeurt of Bijlage II-project (ontheffing van MER-plicht mogelijk na gemotiveerd onderzoek) wanneer de afvalverwerking off site gebeurt. Hoewel beide opties worden meegenomen in het effectenonderzoek, wenst Cargill NV sowieso een project-MER op te stellen. Deze project-MER vormt onderdeel van de omgevingsvergunningsaanvraag.

1.6 Situering MER-rapport in de vergunningsprocedure Voorliggend project is omgevingsvergunningsplichtig. Voor de MER-plichtige activiteiten dient bij elke vergunningsaanvraag een milieueffectrapport (MER) gevoegd te worden. Milieueffectrapportage is een juridisch-administratieve procedure waarbij de milieugevolgen van een gepland project op een wetenschappelijk verantwoorde wijze bestudeerd, besproken en geëvalueerd worden. Dit gebeurt voordat het project plaatsvindt en resulteert in het al dan niet opstellen van een MER. De milieueffectrapportage (m.e.r.) start voorafgaand aan de aanvraag van een omgevingsvergunning en het ontwerp-MER moet bij de vergunningsaanvraag gevoegd worden. De MER en vooral de synthese van de positieve en negatieve effecten, evenals de voorgestelde milderende maatregelen, zullen als instrument gebruikt worden bij de vergunning ervan. Het traject voorafgaand aan de vergunningsaanvraag is maatwerk. De wetgever heeft verschillende ‘bouwstenen’ voorzien, zowel wettelijk verplichte als optionele, die gecombineerd kunnen worden tot het verkozen traject. Verschillende trajecten zijn mogelijk.

1.6.1 Gekozen traject voorliggend MER

In wat volgt, wordt het traject dat voor dit project gekozen wordt schematisch voorgesteld en per stap kort besproken.

Figuur 1 Schematische voorstelling traject voorafgaand aan omgevingsvergunningsaanvraag (op basis van ‘Handleiding Project-MER/omgevingsvergunning’, Dienst Mer)

De rode kaders zijn wettelijk verplichte bouwstenen, de blauwe kaders of blauwe markering zijn optionele bouwstenen. a) Aanmelding en verzoek scopingsadvies De aanmelding is een verplichte stap in het MER-proces. Het is de melding van de initiatiefnemer met het voornemen om een project-MER op te stellen aan de Dienst Mer. Bij de aanmelding wordt eveneens een verzoek tot advies over de te verstrekken informatie gevoegd (i.e. het zogenaamde scopingsadvies), waarna dienst Mer de aanmelding aan de bevoegde adviesinstanties bezorgt. Het is het best te vergelijken met de vroegere ‘kennisgeving’, maar dan zonder openbare raadpleging. De dienst Mer neemt een beslissing over de aanmelding en bezorgt haar beslissing uiterlijk binnen een termijn van 60 dagen na de datum van ontvangst van de aanmelding aan de initiatiefnemer. In voorliggend project wenst de initiatiefnemer een aanmelding in te dienen met verzoek tot scopingsadvies. Na het ontvangen van de adviezen wenst de initiatiefnemer een overleg met dienst Mer, MER-deskundigen en relevante adviesinstanties.


b) Opmaak project-MER Tijdens de uitvoeringsfase stelt het team van erkende deskundigen het project-MER op onder leiding van een MER-coördinator. Hierbij zal rekening gehouden worden met het scopingsadvies. c) Openbare raadpleging, tweede verzoek scopingsadvies en optioneel overleg Indien gewenst door de initiatiefnemer kan ook een tweede scopingsadvies en/of openbare raadpleging georganiseerd worden. De initiatiefnemer bepaalt zelf de doelstelling van de openbare raadpleging, de doelgroep en de informatie-/participatievorm. Na het ontvangen van de adviezen (en na de openbare raadpleging) kan een overleg aangewezen zijn met onder andere de dienst Mer, de initiatiefnemer, de MER-deskundigen en relevante adviesinstanties. Tijdens de vergadering krijgen alle betrokkenen de gelegenheid om opmerkingen en bedenkingen te formuleren en ze gezamenlijk te bespreken. In voorliggend project wenst de initiatiefnemer momenteel nog de optie open te laten om een tweede verzoek tot scopingsadvies in te dienen. Indien aangewezen wenst de initiatiefnemer een overleg ter bespreking van de opmerkingen en adviezen.

1.6.2 Verdere verloop vergunningsprocedure

Het nog niet goedgekeurd project-MER zal – na eventuele bijstelling op basis van de openbare raadpleging en de adviezen van de administraties en openbare besturen – als bijlage bij de omgevingsvergunningsaanvraag (OVA) worden gevoegd en gezamenlijk in openbaar onderzoek gaan. Wanneer een project-MER nodig is, moet steeds de gewone vergunningsprocedure gevolgd worden. De bevoegde overheid heeft 30 dagen om het dossier volledig en ontvankelijk (O&V) te verklaren.

Zodra de vergunning ontvankelijk en volledig wordt bevonden:

wordt er een adviesvraag over de vergunningsaanvraag en het project-MER verstuurd naar de relevante adviesinstanties. De termijn voor advies op het project-MER bedraagt 30 dagen na verzending van de adviesvraag (termijn voor advies over vergunning bedraagt daarentegen 60 dagen).

wordt er binnen 10 dagen een openbaar onderzoek (O.O.) georganiseerd. Het publiek beschikt over 30 dagen om opmerkingen te geven op de vergunning en op het project-MER.

Rekening houdend met de ingesproken reacties tijdens het O.O. en de ontvangen adviezen, beslist de dienst Mer 60 dagen na de O&V-beslissing over de goed- of afkeuring van het project-MER. De dienst Mer informeert de initiatiefnemer en de vergunningverlenende overheid en in voorkomend geval de OVC over haar beslissing en heeft hiervoor 10 dagen. Rond dit tijdstip zijn ook de adviezen op de vergunningsaanvraag gekend bij de vergunningverlenende overheid. Negentig dagen na de O&V-beslissing, bezorgt de omgevingsvergunningscommissie (OVC) haar advies aan de vergunningverlenende overheid. Dertig dagen later (d.i. dag 130 na O&V) wordt de beslissing over de vergunning betekend aan de initiatiefnemer.


2 RUIMTELIJKE, ADMINISTRATIEVE EN JURIDISCHE SITUERING

2.1 Ruimtelijke situering

Kaart 1 Situering projectgebied op luchtfoto - macroschaal Kaart 2 Situering projectgebied op luchtfoto - microschaal

Kaart 3 Projectgebied – situering op stratenplan

Kaart 5 Kadaster Kaart 6 Gewestplan

Kaart 7 Topografische kaart Kaart 18 Biologische waarderingskaart

Kaart 19 Gebieden van het VEN en IVON Kaart 20 Natura 2000-gebieden

2.1.1 Ligging van het geplande project

Cargill NV Gent is gelegen aan de Moervaartkaai 1 in Desteldonk, deelgemeente van Gent. De nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) zal zich eveneens op dit bedrijfsterrein bevinden, waarbij deze plant een aparte toegang heeft t.o.v. de overige onderdelen van Cargill NV op het bedrijfsterrein. Dit wordt in Figuur 2 en Figuur 3 weergegeven. Op Kaart 1 en Kaart 2 is het projectgebied (aanduiding van de nieuwe biodieselplant) van Cargill NV gesitueerd op luchtfoto. Kaart 5 geeft de ligging van het projectgebied weer op kadasterplan. Cargill NV is gelegen op het perceel kadastraal bekend onder Gent Afdeling 13, Sectie R, perceelnummer 19k. Daarnaast is het projectgebied ook gesitueerd op stratenplan (Kaart 3) en topografische kaart (Kaart 7). Het bedrijfsterrein van Cargill Gent NV is gelegen tussen 3 straten, namelijk de Oudetragel in het noorden, de Sprendonkstraat/Pleitstraat in het oosten en de Moervaartkaai in het zuiden. Het projectgebied grenst ten oosten aan de spoorlijn 204, die Gent met Zelzate verbindt. Verder bevindt Cargill zich tussen 3 waterlopen, nl. het Rodenhuizedok in het noorden, de Moervaart in het zuiden en het Zeekanaal Gent-Terneuzen in het westen. Cargill NV Gent is gelegen aan de Moervaartkaai in de Gentse Kanaalzone. Alle vrachtwagens hebben toegang tot het terrein via de ingang aan de voorzijde van het terrein langs de Moervaartkaai. De nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) zal toegankelijk zijn via een nieuwe ingang te bereiken via de Pleitstraat. Ten oosten van het projectgebied loopt de R4 (John F. Kennedylaan) tussen Gent en Zelzate. Door zijn ligging langs deze R4, is het bedrijf via deze weg makkelijk bereikbaar per vrachtwagen. De R4 heeft enerzijds een vlotte verbinding naar de E34 en anderzijds naar de E17 via de Dwight Eisenhowerlaan (R4). De belangrijkste transportroute voor aanvoer van grondstoffen en afvoer van eindproducten is echter per schip door zijn ligging aan het Kanaal Gent-Terneuzen in de Gentse Haven. Bovendien is er mogelijkheid tot aan- en afvoer via het spoor.


Figuur 2 Situering nieuwe biodieselplant (rood kader) binnen de bedrijfsterreinen van Cargill NV


Figuur 3 Detail van nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit)

In de aanpalende straten bevinden zich geen woningen. De dichtstbijzijnde dorpskernen bevinden zich in Doornzele Dries (ca. 800m ten noordwesten van het projectgebied), Mendonk (2 km ten noordoosten), Sint-Kruis-Winkel (2,5 km ten noordoosten) en Desteldonk (2 km ten zuiden).


De dichtste woonkernen zijn: - de woningen in de Spanjeveerstraat in Mendonk op 750 m in noordoostelijke richting in

landschappelijk waardevol agrarisch gebied, - de woningen in de Keurstraat in Desteldonk op 800 m in zuidoostelijke richting in

landschappelijk waardevol agrarisch gebied, - de woningen in de Desteldonkstraat in Desteldonk op 1600 m in zuidwestelijke richting in

woongebied met landelijk karakter, - de woningen aan het Zuidledeplein in Doornzele op 900 m in westelijke richting in woongebied.

De grens met Nederland bevindt zich op ca. 7,5 km ten noorden van het projectgebied. Voor een meer gedetailleerde situering van het projectgebied kan verwezen worden naar hoofdstuk 7, meer bepaald onder de hoofdstukken “Referentiesituatie” bij de verschillende disciplines.

2.1.2 Bestemming volgens het gewestplan en ruimtelijke uitvoeringsplannen

Het projectgebied is gelegen binnen het gewestplan ‘Gentse en Kanaalzone, goedgekeurd bij koninklijk besluit van 14 september 1977 en latere wijzigingen (zie Kaart 6). Volgens het gewestplan is de site gelegen in een gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven. De omliggende percelen rondom Cargill NV Gent zijn bestemd als industriegebied, tevens voor zeehaven- en watergebonden bedrijven. De inrichting situeert zich tevens binnen de grenzen van het gewestelijk RUP ‘Afbakening Zeehavengebied Gent’, gepubliceerd in het B.S. dd. 09/08/2005. De inrichting is echter volgens het RUP niet ingekleurd, waardoor geen stedenbouwkundige voorschriften werden vastgelegd. De bestaande bestemmings- en inrichtingsvoorschriften (cf. het gewestplan) blijven onverminderd van toepassing. De R4, gelegen ten oosten van het projectgebied is evenwel ingekleurd in het GRUP ‘Afbakening Zeehavengebied Gent’ – inrichting R4 oost en R4 west. Een uittreksel uit het grafisch plan ter hoogte van het studiegebied is in onderstaande figuur weergegeven. Volgende bestemmingen zijn hierbij van toepassing:

- Art. 58: zone voor primaire weg II - Art 68: zone voor knooppunt type 4 (rotonde op +1) op primaire weg I


Figuur 4 GRUP ‘Afbakening Zeehavengebied Gent’ t.h.v. studiegebied

Voor een beschrijving van de geplande aanpassingswerken aan de R4 wordt verwezen naar Hoofdstuk 6.3 – Ontwikkelingsscenario’s.

2.1.3 Situering projectgebied ten opzichte van overstromingsgebieden

Het projectgebied is gelegen in het bekken Gentse kanalen en ligt volgens de watertoetskaart niet in een overstromingsgevoelig gebied (zie Kaart 10). Het projectgebied bevindt zich tevens niet in een recent overstroomd gebied. Volgens de overstromingskaart is het projectgebied gedeeltelijk van nature overstroombaar vanuit de waterloop. Ook in de nabije omgeving zijn geen overstromingsgevoelige gebieden gelegen.

2.1.4 Situering t.o.v. woningen, bedrijven en kwetsbare functies

In de directe omgeving van het bedrijf overheerst de industrie van de Gentse Kanaalzone. Quasi alle percelen zijn bebouwd met bedrijven. De dichtst gelegen bedrijven in de buurt van Cargill Gent NV zijn Dynea NV (Moervaartkaai 7, Gent), OVMB (Oudetragel 1 en John Kennedylaan 50, Gent), Alco Biofuel (Pleitstraat 1, Gent), Euro-silo NV (Pleistraat 3 en John Kennedylaan 19, Gent) en Oiltanking Ghent NV (Moervaartkaai 12). Voor de situering t.o.v. woningen en woonkernen wordt verwezen naar § 2.1.1. Binnen een straal van 1 km rondom het projectgebied bevinden zich geen kwetsbare functies (m.n. kinderopvang, centra voor ouderenvoorziening, ziekenhuisvoorzieningen, scholen).


2.1.5 Situering projectgebied ten opzichte van natuur

In de omgeving van Cargill Gent NV bevindt zich geen speciale beschermingszones of VEN- en IVON-gebieden (Kaart 19 en 20). De dichtstbijzijnde beschermingszone en VEN-gebied bevindt zich al op een afstand van 5,5 km. Binnen een straal van 2 km bevinden zich geen natuurreservaten. Volgens de Biologische waarderingskaart (BWK, Kaart 18) is het terrein biologisch minder waardevol (kartering als industrie (code BWK: ui)).

2.1.6 Situering projectgebied ten opzichte van landschappen, beschermd en

bouwkundig erfgoed

Er zijn geen beschermde monumenten, landschappen of dorpsgezichten aanwezig in het projectgebied (zie Kaart 21). Het projectgebied behoort havengebied. Er komen geen ankerplaatsen en relictzones voor ter hoogte van het projectgebied, noch in de nabije omgeving. Het project wordt aangeduid als een gebied waar geen archeologisch erfgoed te verwachten valt.


2.2 Milieuadministratieve situering

2.2.1 Vergunningen

Hieronder wordt een overzicht gegeven van de verschillende vergunningen van toepassing op het projectgebied en/of de ganse site van Cargill NV te Gent. Vroeger was de biodieselinstallatie eigendom van de joint venture Bioro NV (bestaande uit Biodiesel Holding NV, Cargill NV en Vanden Avenne NV). Hoewel deze joint venture vorig jaar werd beëindigd, wordt de naamgeving Bioro wel nog gehanteerd.

2.2.1.a Stedenbouwkundige vergunningen

Ter hoogte van de nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) werd volgende stedenbouwkundige vergunning afgeleverd:

Besluit van het college van burgemeester en schepenen van Gent van 18/06/2015 houdende stedenbouwkundige vergunning voor de uitbreiding van de bestaande productie-eenheid (Cargill Tripel project) en het slopen van een loods en sloop van verschillende industriële installaties (ref. 2015/01039).

Deze stedenbouwkundige handelingen werden niet uitgevoerd en zullen ook niet meer uitgevoerd worden gezien een wijziging van deze vergunning werd aangevraagd (omgevingsvergunning dd. 17/05/2018).

2.2.1.b Milieuvergunningen

De huidige basismilieuvergunning voor de vestiging van Cargill nv te Gent dateert van 12/04/2007 en dit voor een termijn van 20 jaar eindigend op 11/04/2027. Deze basisvergunning werd in de loop der jaren meermaals geactualiseerd. Een overzicht van de vergunningsbeslissingen is informatief opgenomen in onderstaande tabel. Alle vergunningen werden afgeleverd door de Deputatie van Oost-Vlaanderen. Tabel 4 Overzicht van reeds afgeleverde milieuvergunningen van Cargill NV te Gent

Beslissingsdatum Referentie Voorwerp Einddatum

12/04/2007 082/44021/438/3/A/9

Vergunning voor het verder exploiteren en het veranderen van een sojaverwerkend bedrijf alsook de uitbreiding met een biodieselinstallatie

11/04/2027

19/06/2008 082/44021/438/3/A/10 Veranderen van een vergund sojaverwerkend bedrijf en een biodieselinstallatie

11/04/2027

17/09/2009 M03/44021/438/3/M/8 Aktename van een mededeling kleine verandering voor veranderen van een sojaverwerkend bedrijf

11/04/2027

27/01/2011 M03/44021/438/3/A/11 Veranderen van een sojaverwerkend en biodieselbedrijf

11/04/2027

19/09/2013 M03/44021/438/3/M/9

Aktename van een mededeling kleine verandering voor het veranderen van een sojaverwerkend bedrijf en biodieselinstallatie

11/04/2027

27/03/2014 M03/44021/438/3/M/10

Aktename van een mededeling kleine verandering voor het veranderen van een bedrijf voor de productie van plantaardige oliën en vetten en een biodieselbedrijf

11/04/2027

02/07/2015 M03/44021/438/3/A/12 Veranderen van een productiebedrijf van plantaardige oliën

11/04/2027

10/09/2015 M03/44021/438/3/W/1 Wijzigen van exploitatievoorwaarden 11/04/2027


Beslissingsdatum Referentie Voorwerp Einddatum

15/10/2015 M03/44021/438/3/M/11

Aktename van een mededeling kleine verandering voor het veranderen van een sojaverwerkend bedrijf

11/04/2027

17/05/2018 M03/44021/438/3/A/13/PW/CL – OMV2018003152

Omgevingsvergunning voor wijziging en uitbreiding van ingedeelde inrichtingen of activiteiten en stedenbouwkundige handelingen

11/04/2027

2.2.1.c Bijzondere milieuvergunningsvoorwaarden

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de relevante bijzondere vergunningsvoorwaarden die in het verleden werden opgelegd bij de toegekende exploitatie- en milieuvergunningen. Deze bijzondere voorwaarden betreffen de geactualiseerde bijzondere voorwaarden die van toepassing blijven (opgenomen in de laatst verleende omgevingsvergunning dd. 17/05/2018). In de laatste kolom staat aangeduid of het bedrijf voldoet aan deze bijzondere voorwaarde.

Deze bijzondere voorwaarden zijn geldig voor de site van Cargill NV te Gent. Bepaalde zijn onrechtstreeks ook geldig t.h.v. het projectgebied, andere zijn specifiek gericht op de reeds aanwezige installatie en zijn aldus niet van kracht voor voorliggend projectgebied. Voor de volledigheid worden alle bijzondere voorwaarden evenwel vermeld.

Tabel 5 Overzicht bijzondere voorwaarden

Omschrijving bijzondere voorwaarden Voldaan?

1. M.b.t. de lozing van het koelwater

a) Controle-inrichting Al het koelwater moet afgevoerd worden naar één of meer controle-inrichtingen die alle waarborgen bieden om de kwaliteit en kwantiteit van het werkelijk geloosde koelwater te controleren en inzonderheid toelaten om gemakkelijk monsters van het geloosde water te nemen. Langs deze controle-inrichting(en) mag enkel koelwater afgevoerd worden. De kwantiteit van het geloosde koelwater mag gemeten worden via een geijkte debietmeter op het influent.

b) Uit te voeren metingen Alle meetresultaten dienen ter inzage gehouden van de inspecteurs van de Afdeling Handhaving Milieu-inspectie.

c) In afwijking van artikel 4.2.4.1§1, 4° van Vlarem II mag bij een temperatuur van 25 °C of meer of bij een koelwaterinname met een temperatuur van 20 °C of meer evenwel een overschrijding tot 35 °C toegestaan, in zoverre hierdoor de temperatuur, vermeld in de milieukwaliteitsnormen (momenteel 25 °C + delta 3 °C) voor het ontvangende oppervlaktewater, niet wordt overschreden.

d) Het bedrijf dient ter controle de temperatuur van het opgenomen en geloosde koelwater en gelijktijdig de buitentemperatuur en temperatuur van de Moervaart afwaarts continu te registeren. De resultaten dienen jaarlijks bezorgd te worden aan de VMM.

OK

2. M.b.t. lozen van het bedrijfsafvalwater

a) In afwijking en/of ter aanvulling van de algemene en sectorale milieuvoorwaarden mogen de volgende emissiegrenswaarden niet worden overschreden: BZV: 25 mg/l CZV: 125 mg/l totaal N: 15 mg/l - 7,5 kg N/dag totaal P: 2 mg/l sulfaten: 3.000 mg/l - 900 kg/dag totaal Cr: 0,15 mg/l totaal Zn: 2 mg/l chloriden: 8.000 mg/l – 1.000 kg/dag geleidbaarheid: 15.000 µS/cm

b) De concentraties in het effluent van de niet-nominatief in de vergunning genoemde parameters welke bedoeld zijn in bijlage 2Cvan titel II van het VLAREM, worden beperkt tot concentraties opgenomen in de indelingscriteria, vermeld in de kolom

OK, in 2017 werden enkele overschrijdingen met Nt en Pt waargenomen. De overheid werd op de hoogte gebracht. De nodige maatregelen werden genomen, waarbij een externe studie



"indelingscriterium GS (gevaarlijke stoffen)" van art. 3 van bijlage 2.3.1 van titel ll van het VLAREM of bij ontstentenis daarvan tot maximaal 10 maal de rapportagegrens

c) Controle-inrichting: al het bedrijfsafvalwater dient afgevoerd naar een controle-inrichting die alle waarborgen biedt om de kwaliteit en kwantiteit van het werkelijk geloosde afvalwater te controleren en inzonderheid toelaat gemakkelijk monsters van het geloosde water te nemen; voormelde controle-inrichting dient te beantwoorden aan de in Afdeling 4.2.5 van Vlarem II gegeven omschrijving en gestelde eisen; langs voormelde controle-inrichting mag geen normaal huisafvalwater noch koelwater, noch regenwater afgevoerd worden.

d) Het bedrijf dient een meetprogramma uit te voeren overeenkomstig art. 4.2.5.3.1. van Vlarem ll. De niet vermelde parameters in bijlage 4.2.5.2. van Vlarem ll dienen driemaandelijks bepaald te worden.

e) Het bedrijf dient ter controle jaarlijks een rapport over te maken waarin een overzicht wordt gegeven van : - het geloosde debiet; - de geloosde concentraties/vrachten BZV, CZV, Ntot, Ptot, Cl, SO4 en Zn. De resultaten dienen jaarlijks bezorgd te worden aan de VMM.

werd uitgevoerd (cf. infra).

3. M.b.t. de werktijden

In tegenstelling tot de mogelijke beperking van de exploitatie-uren in de sectorale voorwaarden mag de inrichting 24 uur op 24 uur geëxploiteerd worden.

OK

4. M.b.t. de brandveiligheid

Het bepalen en het aanbrengen van de noodzakelijke brandpreventie- en brandbestrijdingsmiddelen gebeurt in overleg met en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer. In het bijzonder moeten de brandweervoorwaarden opgenomen in het advies van 30 januari 2007, met referentie 20070030-01/DL, nageleefd worden (besluit 12/04/2007). Het bepalen en het aanbrengen van de noodzakelijke brandpreventie- en brandbestrijdingsmiddelen gebeurt in overleg met en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer. In het bijzonder moeten de brandweervoorwaarden opgenomen in het advies van 21 maart 2008, met referentie 20080801-01/DL, nageleefd worden. (besluit 19 juni 2008). Het bepalen en het aanbrengen van de noodzakelijke brandpreventie- en brandbestrijdingsmiddelen gebeurt in overleg met en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer. De brandweer dient op de hoogte gebracht van de geplande en vergunde uitbreidingen (besluit 27/01/2011).

OK

5. M.b.t. de luchtemissies (besluit 12/04/2007 – gewijzigd bij besluit 27/03/2014)

- Nabij de laadinrichtingen voor vrachtwagens en voor schepen en de transportbanden dienen alle maatregelen genomen om stofhinder te voorkomen.

- Voor de stoomketel van 20.000 liter met stookinstallatie van 10,2 MW gelden de volgende emissiegrenswaarden voor stofdeeltjes: massastroom ≤ 500 g/uur: 50 mg/Nm³ massastroom > 500 g/uur: 25 mg/Nm³

- Zaaddroger 4.300 ton/dag. Inzake de emissie van stof mag de emissiegrenswaarde bij een massastroom van meer dan 500 g/uur de norm van 25 mg/Nm³ niet overschrijden.

OK

6. M.b.t. fijn stof

De exploitant is verplicht alles in het werk te stellen om diffuse emissies van fijn stof tegen te gaan in functie van het Europese BBT-rapport (Bref) voor open overslagbedrijven. De exploitant is te allen tijde in staat aan de bevoegde instanties aan te tonen dat hij alle mogelijke maatregelen heeft genomen ter voorkoming van diffuse emissies. Daartoe zal hij ook jaarlijks een rapport opmaken met opsomming van alle maatregelen die in het afgelopen jaar zijn genomen, alsmede de maatregelen die in de loop van het volgende jaar voorzien worden.

Het eerste rapport wordt opgemaakt tegen uiterlijk 31 december 2007.

Het rapport wordt ook regelmatig bijgewerkt en aangevuld bij elke uitbreiding en bij elke verandering die van die aard is dat het risico voor diffuse fijnstof-emissies gewijzigd wordt en wordt aangepast rekening houdend met de evolutie van de techniek, de wetenschap en de opgedane ervaring.

Het rapport wordt jaarlijks overgemaakt aan de vergunningverlenende overheid, aan AGOP Milieu Oost-Vlaanderen en Afdeling Handhaving Milieu-inspectie Oost-Vlaanderen, het College van Burgemeester en Schepenen, de Vlaamse Milieumaatschappij en het Agentschap Zorg en Gezondheid Oost-Vlaanderen.

OK



7. M.b.t. milderende maatregelen

Alle voorgestelde milderende maatregelen uit het MER (PR-MER-0184-GK van 7 december 2006) dienen strikt opgevolgd te worden.

OK voor de maatregelen m.b.t. de activiteiten die werden gerealiseerd (MER werd opgesteld i.k.v. Tripel-project dat niet is doorgegaan)

8. M.b.t. de opslag en verwerking van afvalstoffen

a) De constructie van de ruimten waar afvalstoffen tijdelijk zijn opgestapeld is zodanig dat accidenteel uit bepaalde recipiënten ontsnappende vloeistoffen, morsvloeistoffen en uitlogingen op een bevloering terechtkomen, die voorzien is van opvanggoten en vervolgens naar één of meerdere opvangputten kunnen geleid worden.

b) Het is verboden afvalstoffen in brand te steken of te verwijderen door lozing. c) Het is verboden zich van afvalstoffen te ontdoen anders dan door afvoer naar erkende

resp. vergunde ophalers en verwerkers van afvalstoffen.

OK

9. M.b.t. de BKG-inrichting

Voor de nieuwe installatie van 34 MW vergund onder de rubriek 43.4. dient een goedgekeurd monitoringsprotocol bekomen te worden vooraleer de installatie in gebruik wordt genomen. Een kopij van dit goedgekeurd protocol wordt onverwijld overgemaakt aan de vergunningverlenende overheid en aan de Afdeling Handhaving Milieu-inspectie. (besluit 19 juni 2008).

Voor de nieuwe WKK-installatie dient een goedgekeurd monitoringsprotocol bekomen te worden vooraleer de installatie in gebruik wordt genomen. Een kopie van dit goedgekeurd protocol wordt overgemaakt aan de Afdeling Handhaving Milieu-inspectie (dit besluit).

OK Nieuwe WKK dient nog gerealiseerd te worden.

10. Organisatorische maatregelen

a) De gegevens en de aanbevelingen uit het aanvraagdossier; in het bijzonder uit de veiligheidsstudie en het MER-rapport en tevens de aanbevelingen in het stofexplosiedocument worden strikt opgevolgd, o.m. voor wat betreft de plaatsing, de bouw, de procesbeheersing en -beveiliging, het organisatorisch beheer en de interventiemaatregelen.

b) De schriftelijke onderrichtingen voor de operaties van de eenheden zijn vastgelegd in standaard operatie procedures van het bedrijf. Ze vermelden de start en stop procedures, de procedures tijdens de normale werking en de procedures in verband met noodsituaties. Instructies in verband met werken uitgevoerd door eigen personeel of door derden zijn weergegeven in de bedrijfsprocedures die ter inzage liggen op het bedrijf.

c) Er dient een register aangelegd waarin per opslagtank of -plaats van gevaarlijke producten de naam en de hoeveelheid van de er in opgeslagen producten opgetekend worden. Dit register dient door een lid van de bedrijfsdirectie nagezien en getekend. Het dient te berusten bij de bedrijfsbrandweer en ligt ter inzage van de plaatselijke brandweer en al de met het toezicht belaste ambtenaren.

OK

11. Veiligheidsvoorschriften

a) In overleg met en volgens de richtlijnen van de plaatselijke brandweer dient een intern noodplan opgemaakt. Bij het opmaken van dit plan wordt rekening gehouden met de gegevens en aanbevelingen uit het veiligheidsrapport. Dit noodplan wordt geregeld bijgewerkt en dient te berusten bij de bedrijfsbrandweer en ligt ter inzage van de plaatselijke brandweer en van al de met het toezicht belaste ambtenaren.

b) Onverminderd andere wettelijke of reglementaire bepalingen terzake treft de exploitant de vereiste maatregelen om de buurt in voldoende mate te beschermen en de risico’s en de gevolgen te beperken van brand en ontploffing die eigen zijn aan de aanwezigheid of de exploitatie van zijn installatie(s) en opslagplaats(en). Dit houdt onder meer in dat de nodige brandbestrijdingsmiddelen zijn voorzien. Het bepalen en het aanbrengen van de brandbestrijdingsmiddelen alsook alle andere voorzieningen in het kader van de

OK (punt e is gelinkt aan de bouw van de WKK, deze is op heden nog niet gerealiseerd)



brandveiligheid, gebeurt onafhankelijk van deze vergunningen in overleg met de plaatselijke brandweer.

c) De exploitant is verplicht alles in het werk te stellen om zware ongevallen te voorkomen en de gevolgen daarvan voor mens en milieu te beperken. De exploitant is te allen tijde in staat aan de bevoegde instanties aan te tonen dat hij zorg heeft gedragen voor het opsporen van mogelijke bestaande risico’s voor zware ongevallen, voor het nemen van passende veiligheidsmaatregelen en voor de veiligheidsvoorlichting, -training en -uitrusting ter plaatse.

d) De IRC 10-5 per jaar overschrijdt de terreingrens ter hoogte van buurbedrijven Dynea en Oiltanking. Dit is volledig toe te wijzen aan de toevoer van methanol vanaf een opslagtank bij buurbedrijf Oiltanking en het feit dat het traject van deze bovengrondse methanolleiding van Oiltanking naar Cargill langs de terreingrens met Dynea loopt. Cargill moet Dynea regelmatig informeren i.v.m. het bestaan en de risico’s van deze leiding en de bijhorende noodplanning.

e) Boven het interne traject van de ondergrondse aardgasleiding moet een bescherming (vb. betonnen platen) geplaatst worden en het traject moet intern duidelijk gemarkeerd worden.

12. Scheepsverlading

De scheepsverladingstoren en de open band naar deze toren moeten vervangen worden om de stofemissies te reduceren. Deze vervanging dient plaats te vinden voor 31 december 2015. (besluit 22/10/2015).

OK

13. Opslag van gevaarlijke producten (Seveso-bedrijven)

Bij elke transactie van gevarengoed dient de exploitatie na te gaan of de sommatieregel, zoals vermeld in het samenwerkingsakkoord van 15 januari 2016, wordt gerespecteerd. De lage Sevesodrempel mag op geen enkel moment overschreden worden. De berekening van de sommatieregel dient op elk ogenblik aan de bevoegde controlerende ambtenaren te kunnen worden voorgelegd. Volgens aantekening 5 van de bijlage 1 van de Seveso III-richtlijn (of bijlage 5 van VLAREM II) dient ook met afvalstoffen rekening gehouden te worden.

OK

14. Meldpunt

In de Gentse Kanaalzone is door het projectbureau Gentse Kanaalzone een milieuklachtenmeldpunt opgericht. In de communicatie van het bedrijf met de omwonenden wordt gevraagd om te verwijzen naar dit milieuklachtenmeldpunt. De exploitant geeft aan het projectbureau Gentse Kanaalzone door op welk nummer zij permanent bereikbaar zijn. Zodoende kan vanuit het milieuklachtenmeldpunt de vermoedelijke veroorzaker op de hoogte gebracht worden van de klacht.

OK

15. Energie

De exploitant bezorgt voor 31 mei 2018 een energiestudie aan het VEA over de capaciteitsuitbreiding van de biodieselinstallatie én voor de bouw van de nieuwe gasturbine WKK.

OK

16. Infiltratie hemelwater

Voor de afwatering van het hemelwater afkomstig van de bijkomende verhardingen van de nieuwbouw (548 m²) wordt een ondergrondse infiltratievoorziening met kratten geplaatst met een inhoud van 14 m³ en een oppervlakte van 24 m². De overloop van de infiltratievoorziening wordt aangesloten op de bedrijfsinterne riolering.

Het gebouw van de WKK dient nog gerealiseerd te worden.

2.2.2 Bestaande milieustudies m.b.t. het projectgebied

2.2.2.a Milieueffectrapporten

In onderstaande tabel wordt een overzicht van de reeds uitgevoerde milieueffectrapporten weergegeven:

Datum Rapport

2006 Project-MER voor de omschakeling van de bestaande installatie en de uitbreiding met een semiraffinage en biodieselinstallatie.


Datum Rapport

2014 Project-MER voor de uitbreiding van productiecapaciteit van de crush en semi-raffinage, een foodgrade afdeling en WKK (= Tripel-project). Korte samenvatting en milderende maatregelen: - Discipline oppervlaktewater:

o In worst-case situatie is enkel voor chlorides een belangrijk onaanvaardbaar tijdelijk effect in de Moervaart.

o Overige aspecten hebben geen negatieve impact. o Milderende maatregelen:

Waar nodig dient hemelwater te worden aangewend voor laagwaardige toepassingen indien dit technisch mogelijk is

Blijvende opvolging van overschrijding van N-concentraties en concentraties aan sulfaten

opvolging van het geloosde afvalwater via ecotoxtesten, waarbij getest wordt op het meest gevoelige organisme.

Het bedrijf dient zijn milieuvergunning als volgt aan te passen:

Bijkomende voorwaarde voor totale Zn: 10 x IC of 2 mg/l

Bijkomende voorwaarde voor sulfaten: 3.000 mg/l

Lozingsdebiet van 277.000 m3/jaar

Lozingsdebiet van het huishoudelijk afvalwater wijzigen tot 3.630 m3/jaar en wijziging naar 3 KWZI’s (i.p.v. 4).

Het lozingsdebiet voor het koelwater wordt verminderd tot 1.000 m3/uur.

- Discipline lucht: o Beperkt negatief effect voor 99,79-percentiel uurwaarde NOx o Beperkt negatief tot negatief effect m.b.t. fijn stof o Geur: hinderniveau wordt licht overschreden t.h.v. Terdonk en

Doornzele o Overige impact verwaarloosbaar o Milderende maatregelen:

Schouwverhoging van LD ketel Uitvoer BBT-toetsing en jaarlijkse stofstudie Bypassen van bioscrubber zoveel mogelijk vermijden en indien

mogelijk de luchtstroom op momenten van bypass apart behandelen. Naar aanleiding van de studie besliste Cargill om te investeren in een tweede bioscrubber

Verdere geurreductie aan de perserij (voorbereiding) d.m.v. actief koolfilters of biologische zuiveringstechniek (met actief slib).

- Discipline geluid: o Er wordt nog ruim voldaan aan de voorwaarden van een bestaande

inrichting en nieuwe inrichting. De beschikbare geluidsruimte op P4 (Zuidledeplein Doornzele) is nagenoeg wel opgebruikt.

- Discipline mens: o De bijdrage van Cargill leidt niet tot overschrijdingen van de WGO-

grenswaarden o Inzake mobiliteit wordt de modal split van de werknemers als

aanzienlijk negatief beoordeeld. Het transport wordt dan weer als aanzienlijk positief beoordeeld.

o Milderende maatregelen: Blijvend inspanningen leveren om werknemers te stimuleren om

alternatieve vervoersmiddelen te doen nemen. - Discipline bodem en grondwater:

o Wordt maximaal beperkt negatief beoordeeld voor profielverstoring, kwaliteit en bemaling tijdens aanlegfase.

o Geen milderende maatregelen - Discipline fauna en flora:

o Beperkt negatief door lozing afvalwater (uit ecotoxtesten) o Voor milderende maatregelen wordt verwezen naar deze van

discipline water


Datum Rapport

- Discipline landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie: o Geen relevante impact

2015 Project-MER-screening voor de uitbreiding van de biodieselinstallatie

2018 Project-MER-screening voor de uitbreiding van de biodieselinstallatie en schrappen van Tripel-project, waarbij de WKK wel nog behouden blijft.

Het projectgebied (d.i. de nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit)) werd meegenomen in de MER van 2014. Verder zijn er geen bestaande milieustudies m.b.t. het projectgebied.

2.2.2.b Andere (milieu)studies

In onderstaande tabel wordt evenwel een overzicht gegeven van de bestaande relevante milieustudies met betrekking tot de sites van Cargill NV te Gent. Tabel 6 Overzicht van uitgevoerde of nog lopende (milieu-)studies bij NV Cargill Gent

Datum Studie

17/06/2004 Oriënterend bodemonderzoek door Ecolas nv

10/07/2006 Oriënterend bodemonderzoek door Ecolas nv

15/04/2016 Oriënterend bodemonderzoek door Tauw nv

Februari 2011 Evaluatie van de geursituatie bij Cargill NV te Gent (Odournet)

April 2011 Olfactometrische en chemische analyses bij Cargill NV ter evaluatie en/of selectie

luchtbehandelingssystemen (Odournet)

November 2012 Controle werking wasser en aerox perserij (Odournet)

Januari 2013 Opvolging wasser perserij na aanpassing waswater (Olfascan)

Maart 2013 Test optimalisatie scrubber perserij (Olfascan)

Juni 2013 Doormeting bioscrubber en deelstromen perserij (Olfascan)

Oktober 2013 Modellering verschillende scenario’s voor Cargill Gent op basis van olfactometrische

metingen (Olfascan)

Mei 2014 Evaluation of the wastewater treatment plant at the Production site in Gent – KU

Leuven

Oktober 2017 Evaluatie van de werking van de waterzuivering (EPAS)

Daarnaast wordt jaarlijks een stofrapport opgemaakt.

2.3 Beleidsmatige en juridische randvoorwaarden In Tabel 7 worden de beleidsmatige en juridische randvoorwaarden gegeven onder matrix vorm. De tabel verwijst eveneens naar de kaarten, die zich in de bijhorende kaartenbundel bevinden.


Tabel 7 Overzicht juridische en beleidsmatige randvoorwaarden

Randvoorwaarde Toelichting Relevantie Bespreking in de

tekst

Milieuhygiëne - Algemeen en Sectorale Wetgeving

Decreet Algemene Bepalingen Milieubeleid (DABM) , titel IV, dd.5/04/1995 en wijzigingen; Uitvoeringsbesluit MER dd. 10/12/2004 en wijzigingen

Voor onderhavig project is een project MER vereist. Ja Algemeen van

toepassing

Uitvoeringsbesluit VLAREM II dd. 1/06/1995 en wijzigingen

Vlarem II geeft aan welke rubrieken (gerelateerd aan aard van activiteiten) aan welke (algemene en sectorale) voorwaarden moeten voldoen.

Ja Algemeen van

toepassing

De voorwaarden en normen uit Vlarem II die relevant zijn voor het project, zullen worden behandeld bij de effectbespreking.

Uitvoeringsbesluit VLAREM III

Titel III bevat de algemene en sectorale voorwaarden die enkel van toepassing zijn voor GPBV-installaties. Deze titel bevat momenteel de BBT-conclusies die betrekking hebben op de BBT-GEN (BBT geassocieerde emissieniveaus) die eenduidig en handhaafbaar zijn (bv. emissiegrenswaarden, monitoring). Titel III van VLAREM is opgebouwd uit drie delen:

algemene bepalingen (bv. afwijking tot aan de bovengrens van de BBT-GEN die kan toegestaan worden in de milieuvergunning, afwijking via de Vlaamse minister voor specifieke gevallen waar minder strenge emissiegrenswaarden kunnen toegestaan worden dan de BBT-GEN voor GPBV-installaties);

algemene milieuvoorwaarden van toepassing op alle GPBV-installaties (met betrekking op bodem, monitoring en informatieplicht en het milieubeheerssysteem);

sectorale milieuvoorwaarden Cargill nv betreft een GPBV-inrichting waardoor de algemene bepalingen en milieuvoorwaarden van Vlarem III van toepassing. Momenteel zijn er nog geen sectorale milieuvoorwaarden vastgelegd betreffende de activiteiten van Cargill Gent nv.

Ja Algemeen van

toepassing

Decreet van 25 april 2014 betreffende de omgevingsvergunning en uitvoeringsbesluit dd. 23/02/2016 en wijzigingen

Het decreet en uitvoeringsbesluit geven aan voor welke activiteiten en inrichtingen een omgevingsvergunning noodzakelijk is. Voor onderhavig dossier is het omgevingsvergunningendecreet met uitvoeringsbesluiten algemeen van toepassing.

Ja Algemeen van

toepassing

Materialendecreet dd. 24/06/2011 en

Het decreet zet de Europese Kaderrichtlijn 2008/98/EG om in Vlaamse regelgeving en legt een juridische basis voor de omslag van het Vlaamse afvalstoffenbeleid naar een beleid gericht op de ganse materiaalkringloop.

Ja Algemeen van

toepassing



tekst

uitvoeringsbesluit VLAREMA dd. 17/02/2012 en wijzigingen

In het decreet staat een duurzame ontwikkeling inzake materiaalgebruik centraal, met name vrijwaren van de gezondheid van mens en milieu, tegengaan van verspilling van grondstoffen en energie. Hierbij wordt de Ladder van Lansink gerespecteerd.

Voor het project zal getoetst worden of voldaan wordt aan de voorwaarden van het materialendecreet en het uitvoeringsbesluit.

Decreet betreffende bodemsanering dd. 27/10/2006 en uitvoeringsbesluit VLAREBO dd. 14/12/2007, welke voorgaande decreet en uitvoeringsbesluit vervangen.

Het bodemsaneringsdecreet en het Vlarebo regelen de sanering van verontreinigde gronden in het Vlaamse Gewest, alsook het grondverzet.

Ja Discipline bodem en

grondwater

Inzake onderhavig project is dit decreet met zijn uitvoeringsbesluit enerzijds van belang wanneer er via calamiteit bodemverontreiniging zou ontstaan en anderzijds wanneer voor het bouwen van de nieuwe installatie grondverzet dient te gebeuren. Cargill voert activiteiten uit die volgens het nieuwe Vlarebo zijn ingedeeld, waardoor periodiek een oriënterend bodemonderzoek dient uitgevoerd te worden.

Verdrag van Espoo dd. 25/02/1991

Dit verdrag voorziet dat bij projecten in een lidstaat die aanzienlijke effecten kunnen hebben op het milieu van een andere lidstaat, de lidstaat op wiens grondgebied het project wordt voorgesteld, informatie verstrekt aan de andere lidstaat. Neen

Er zijn geen (gewest- of) grensoverschrijdende effecten te verwachten.

Besluit inzake energieplanning voor ingedeelde energie-intensieve inrichtingen dd. 14/05/2004 (B.S. 16/07/2004)

Het besluit regelt de implementatie van energie-efficiëntie in de bedrijfsvoering door het vaststellen van de procedure voor de opmaak van een energieplan en door wijzigingen aan Vlarem II. Ja Sectie Energie

Het energieverbruik van Cargill Gent nv ligt hoger van 0,1 PJ.

Seveso-richtlijn (Seveso III: 2012/18/EU d.d. 24/07/2012). De Seveso III-richtlijn werd vertaald in Belgisch recht via het samenwerkingsakkoord 3 (SWA 3) dd.16/02/2016, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 10/06/2016

Doelstelling is de preventie van zware ongevallen waar gevaarlijke stoffen bij betrokken zijn en beperking van de gevolgen hiervan voor mens en leefmilieu. Het Samenwerkingsakkoord [SWA3] legt aan de Seveso-inrichtingen (dit zijn de inrichtingen waarop het van toepassing is) een aantal verplichtingen op met betrekking tot de beheersing van de gevaren van zware ongevallen waarbij gevaarlijke stoffen betrokken zijn. Het Samenwerkingsakkoord maakt hier een onderscheid tussen twee types van Seveso-inrichtingen, m.n. de hogedrempelinrichtingen en de lagedrempelinrichtingen. De aard van de verplichtingen en de wijze waarop een Seveso-inrichting deze verplichtingen moet invullen, hangt m.a.w. af van zijn Seveso-status. De meest algemene verplichting die geldt voor alle Seveso-inrichtingen is de algemene zorgen aantoonplicht.

Neen

BBT / BREF-documenten n.a.v. de IPPC-richtlijn (96/61/EG) opgeheven door richtlijn 2008/1/EG dd. 15/01/2008)

Op Europees niveau worden BREF-documenten opgesteld. Deze documenten geven per industriesector de BBT alsook de emissieniveaus (naar lucht, water, geluid, ) die gepaard gaan met deze BBT.

Ja Algemeen van

toepassing Zie Alternatieven

https://www.lne.be/samenwerkingsakkoord-swa3

https://www.lne.be/samenwerkingsakkoord-swa3



tekst

Inzake opmaak van onderhavige MER wordt vooral gedacht aan volgende studies: - BREF ‘Food-, Drink- and Milk Industries’ - BREF ‘Emissions from Storage’

Ruimtelijke Ordening

Vlaamse Codex ruimtelijke ordening (01/09/2009) en uitvoeringsbesluiten

De Vlaamse Codex ruimtelijke ordening geeft aan voor welke ingrepen een stedenbouwkundige vergunning noodzakelijk is.

Ja Algemeen van

toepassing Het project betreft o.m. de bouw van een nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit). Voor het plaatsen van deze plant is een omgevingsvergunning voor het uitvoeren van stedenbouwkundige handelingen noodzakelijk.

Gewestplan, andere stedenbouwkundige plannen (BPA, APA,...))

Plannen geven een visie m.b.t. het gewenste/toegestane grondgebruik binnen het Vlaams Gewest.

Ja

Algemeen van toepassing, discipline mens – mobiliteit en ruimtelijke aspecten Kaart 6

Volgens het gewestplan is het projectgebied gelegen in een gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven.

Bepalingen omtrent geluidsemissies zijn gerelateerd aan gewestplanbestemmingen. discipline geluid en

trillingen

RSP Vlaanderen (RSV)

Het RSV geeft de richtlijnen weer voor het toekomstig gebruik voor de ruimte in Vlaanderen voor de verschillende sectoren.

Ja Algemeen van

toepassing

De zeehaven van Gent wordt n het RSV beschouwd als een deel van de motor van de economische ontwikkeling van Vlaanderen. Gent-Terneuzen – potentieel economisch netwerk structuurbepalend op Vlaams niveau omwille van:

De economische structuur geënt op het zeekanaal Gent-Terneuzen met zeehaven- en watergebonden bedrijventerreinen, deze betekenis kan het stedelijk netwerk veeleer beschouwd worden als een economisch netwerk;

De bundeling van infrastructuur van internationaal niveau (water, weg, spoor, leidingstraten) met verbindingen met het achterland;

De aanwezigheid van stedelijke gebieden over de landsgrenzen (Axel en Terneuzen) Het richtinggevend gedeelte vermeldt: Binnen de differentiatie van bedrijventerreinen worden 'watergebonden bedrijventerreinen' voorbehouden voor bedrijvigheid die de waterweg effectief als transportmodus of als proceswater voor grondstoffen en/of producten benutten. De terreinen gelegen langs de kade moeten uitsluitend worden voorbehouden voor bedrijven die de waterweg als transportmodus gebruiken.



tekst

Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen dd. 30/11/2016

Het Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen is een beleidsverklaring van de Vlaamse Regering die de strategische krachtlijnen schetst voor de ruimtelijke ontwikkeling voor de volgende decennia. Het is belangrijke formele stap op weg naar het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen, dat het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen zal vervangen. De Vlaamse Regering formuleert in het witboek doelstellingen, ruimtelijke ontwikkelingsprincipes en activiteiten die de basis zullen vormen om de ruimte van Vlaanderen te transformeren. De Vlaamse Regering keurde op 30/11/ 2016 het Witboek Beleidsplan Ruimte Vlaanderen goed.

Ja Algemeen van

toepassing

PRSP Oost-Vlaanderen

Het ontwerp van het provinciaal ruimtelijk structuurplan (PRSP) werd op 10 december 2003 door de provincieraad definitief vastgesteld. Op 18 februari 2004 keurde de Vlaamse regering het PRSP goed. Op 24 maart 2004 is het PRSP in werking getreden. Dit PRSP heeft in 2012 een tweede partiële herziening ondergaan. Ja

Algemeen van toepassing

In het PRSP Oost- Vlaanderen staat de Gentse Kanaalzone beschreven als een concentratiegebied van economische activiteiten.

Gemeentelijk RSP (GRSP)

Het gemeentelijk structuurplan (GRSP) werd vastgesteld door de gemeenteraad op 27/01/2013 en werd definitief goedgekeurd door de Minister van Ruimtelijke Ordening op 09/04/2003 (BS 28/04/2003).

Ja Algemeen van

toepassing

De haven vormt één van de zeven deelruimten van Gent. De haven, met watergebonden (zware) industrie en distributie, ontwikkelt verder als een industriehaven met specifieke niches (onder meer forestproducts en voeding). Zij fungeert als poort voor Vlaanderen en is een zwaartepunt in de ruimtelijk-economische structuur van de stad en de regio. Milieubelastende zware industrieën van regionale schaal uit andere stadsdelen vinden er een passende herlocalisatie. De ruimtelijke principes voor de haven steunen op het streefbeeld vanuit het ROM-project dat in nauwe samenwerking met alle bevoegde overheden voor dit gebed is uitgewerkt.

Gewestelijk RUP: Afbakening Zeehavengebied Gent (B.S.09/08/2005)

In een ruimtelijk uitvoeringsplan legt de overheid de bodembestemming in een bepaald gebied vast. Indien voor een bepaald gebied een ruimtelijk uitvoeringsplan definitief werd goedgekeurd, vervalt het gewestplan voor dat gebied.

Ja Algemeen van

toepassing Het projectgebied is gelegen binnen het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan ‘Afbakening Zeehavengebied Gent’, maar niet binnen de deelgebieden waarbinnen het RUP bestemmingswijzigingen en inrichtingen voorschrijven. Het RUP voorziet wel in de inrichting van R4-oost en west als primaire wegen.

Strategisch Plan Gentse kanaalzone

Dit beleidsplan voor de Gentse kanaalzone gaat in op de bepalingen van zowel het ‘decreet ruimtelijke ordening’ als van het ‘havendecreet’, dat de opmaak van strategische plannen voor alle havengebieden verplicht maakt. Hierin wordt een geïntegreerd streefbeeld voor de kanaalzone opgesteld waarin de gewenste economische, ruimtelijke en milieuhygiënische ontwikkelingen op elkaar zijn afgestemd.

Ja Algemeen van

toepassing



tekst

Lucht

Richtlijn Industriële Emissie (2010/75/EU) dd. 24/11/2010, geïmplementeerd in Vlarem II

Deze Richtlijn Industriële Emissies (Industrial Emissions Directive (IED)) integreert de IPPC- en zes andere richtlijnen (de Richtlijn grote stookinstallaties, de Afvalverbrandingsrichtlijn, de Oplosmiddelenrichtlijn en drie Richtlijnen voor de titaniumdioxide-industrie). In navolging van deze nieuwe richtlijn werden in 2013 een aantal aanpassingen aan het Vlarem doorgevoerd.

Ja Algemeen van

toepassing, discipline lucht

In de IED-richtlijn is ten opzichte van de IPPC-richtlijn onder meer sprake van verduidelijking van de scope (o.a. definitie installatie, waterzuiveringsinstallaties en afvalbeheer), aanscherping van de toepassing van de BREF (referentie) documenten, bepalingen over de actualisatie van vergunningen, en een verruiming van de mogelijkheid van het stellen van algemene regels.

Cargill Gent NV wordt beschouwd als een GPBV-bedrijf. De BBT-checklist wordt opgenomen in bijlage bij het ontwerp-MER.

Vlaams stofplan (2005)

Om de stofemissies te verlagen, keurde de Vlaamse overheid in 2005 het Vlaamse stofplan van 2005 goed. Sinds 1 januari 2005 mogen van Europa de grenswaarden van fijn stof maximaal 35 keer per jaar worden overschreden. Om de stofemissies te verlagen werd eind 2005 het Vlaamse stofplan goedgekeurd. De acties van het stofplan richten zich enerzijds tot alle sectoren (wegverkeer, huishoudens, industrie, scheepvaart, tertiaire sector, landen tuinbouw) en zijn anderzijds toegespitst op zogenoemde hotspots, welbepaalde plaatsen met verhoogde concentratie (industriële hotspots, steden en gemeenten, snel- en gewestwegen).

Ja discipline lucht

Actieplan fijn stof in de industriële hotspotzones (2007)

Het actieplan heeft tot doel om de problematiek van fijn stof in de industriële hotspotzones Gentse kanaalzone, Oostrozebeke, Roeselare en Ruisbroek in kaart te brengen en een overzicht te geven van maatregelen die worden getroffen voor industriële bronnen Het projectgebied bevindt zich in een hotspotzone ‘Gentse kanaalzone’.

Ja discipline lucht

Europese kaderrichtlijn luchtkwaliteit (2008/50/EG) en 3 dochterrichtlijnen dd. 20/05/2008; geïmplementeerd via Vlarem II

Deze kaderrichtlijn vormt samen met een aantal dochterrichtlijnen de basis voor het luchtbeleid in Europa (luchtkwaliteit, beoordelingscriteria,… De EU Richtlijn Luchtkwaliteit (2008/50/EG) bundelt alle eerdere EU-richtlijnen in verband met de kwaliteit van de omgevingslucht. De richtlijn legt luchtkwaliteitsnormen (streefwaarden, lange termijndoelstellingen, waarschuwings- en alarmdrempels) vast voor verontreinigende stoffen zoals PM10, PM2.5, NO2 en SO2.

Ja discipline lucht

NEC-richtlijn (2001/81/EG) dd. 23/10/2001; geïmplementeerd via Vlarem II

De richtlijn bepaalt de nationale emissieplafonds voor bepaalde luchtverontreinigende stoffen en beoogt de beperking van emissie van verzurende en eutrofiërende verontreinigende stoffen en van ozonpercusoren. In België zijn de emissieplafonds opgesplitst naar de drie gewesten en de transportsector. De richtlijn legt nationale emissieplafonds op voor NOx, SO2, VOS en NH3 die gelden vanaf het jaar 2010.

Ja discipline lucht

NEC-reductieprogramma’s dd. 2006

NEC-reductieprogramma’s worden opgesteld in het kader van NEC-richtlijn (dd. 27/11/2001). De voornaamste maatregelen die in Vlaanderen in het NEC-reductieprogramma werden opgenomen, zijn:

Ja discipline lucht



tekst

- milieubeleidsovereenkomst met de elektriciteitsproducenten (SO2 en NOx);

- aanpassing Vlarem-voorwaarden voor: stookinstallaties en stationaire motoren (SO2 en NOx), keramische nijverheid (SO2), raffinaderijen (SO2 en NOx), afvalverbranding (NOx), open overslag (VOS), carrosseriebedrijven (VOS), fase II damprecuperatie (VOS), autoassemblage (VOS);

- bedrijfsspecifieke maatregelen in de chemiesector (SO2 , NOx en VOS), bij de productie van verf en inkt (VOS), ijzer- en staalproductie (SO2 en NOx), non-ferro (SO2 en VOS), overige industriële sectoren (NOx), kunststofverwerking (VOS), open overslag (VOS) en de drukkerijsector (VOS);

- maatregelen in de landen tuinbouw ter reductie van de NH3-emissies: reductie van de veestapel, emissie-arme aanwending van mest, voedertechnische maatregelen, emissie-arme stallen en mestverwerking;

- bindend maken van de NOx-streefwaarde uit de MBO de elektriciteitsproducenten (NOx);

PACT 2020 Dit pact stelt dat Vlaanderen voor de luchtkwaliteit in 2020 even goed moet scoren als Europese topregio’s. Hierbij dienen de gemiddelde jaarconcentratie aan fijn stof met 25% dalen t.o.v. 2007.

Ja discipline lucht

Luchtkwaliteitsplan NO2 (2011)

In september 2011 heeft de Vlaamse Regering het Luchtkwaliteitsplan NO2 principieel goedgekeurd. Dit Luchtkwaliteitsplan richt zich op het bereiken van de NO2 jaargrenswaarde in 2015 en kadert in de uitstelaanvraag die Vlaanderen indiende bij de Europese Commissie. De belangrijkste bron van NOx en oorzaak van de overschrijding blijkt het transport (wegverkeer en scheepvaart) te zijn. De maatregelen in het luchtkwaliteitsplan richten zich dan ook grotendeels op transport.

Ja discipline lucht

Visiedocument “de weg naar een duurzaam geurbeleid” dd. 20/10/2008

Vlaams minister van Openbare Werken, Energie, Leefmilieu en Natuur (toen Hilde Crevits) stelde een visiedocument op ‘De weg naar een duurzaam geurbeleid’. In dit visiedocument wordt in hoofdlijnen ingegaan op de (beleids)context, beleidshiaten, recente realisaties, visie en potentiële vernieuwende geurbeleidsmaatregelen in Vlaanderen. Op 29 april 2009 werd hierover door de Minaraad een advies geformuleerd. In essentie wordt gesteld dat indien er hinder is, dit via BBT-maatregelen tot een aanvaardbaar niveau dient teruggedrongen te worden.

Ja discipline lucht

Protocol van Göteborg (1999 – herziening 2012)

In het protocol van Göteborg worden maximale emissieniveaus (emissieplafonds) vastgesteld voor de vier belangrijkste polluenten die verzuring, eutrofiëring of de vorming van ozon op leefniveau veroorzaken: zwaveldioxide (SO2), stikstofoxiden(NOx), vluchtige organische stoffen (VOS) en ammoniak (NH3). Deze plafonds moesten uiterlijk vanaf 2010 worden nageleefd. Op 4 mei 2012 werd een akkoord bereikt over de herziening van dit protocol. In het herziend protocol zijn niet alleen reductiedoelstellingen opgenomen voor bovenvermelde polluenten, maar werd ook een doelstelling voor fijn stof (PM2,5) opgenomen; de herziene objectieven zullen binnen de EU resulteren in de volgende emissiereducties in 2020 t.o.v. 2005: 60% voor SO2, 40% voor NOx, 30% voor VOS, 6% voor NH3 en 20% voor PM2,5.

Ja discipline lucht



tekst

Landschapszorg

Landschapsatlas

De Landschapsatlas geeft aan waar historisch gegroeide landschapsstructuren herkenbaar gebleven zijn en duidt deze aan als relicten van traditionele landschappen. Sinds 2004 wordt een tweede spoor, naast het landschapsdecreet, m.b.t. landschapsbescherming ontwikkeld door de introductie van ankerplaatsen en erfgoedlandschappen. Samen met puntrelicten, lijnrelicten en relictzones worden de ankerplaatsen wetenschappelijk in kaart gebracht en beschreven in de landschapsatlas.

Neen

Kaart 21 In de nabije omgeving van het projectgebied bevinden zich geen elementen van de landschapsatlas.

Onroerenderfgoeddecreet dd. 12/07/2013 en het Onroerenderfgoedbesluit dd. 16/05/2014

Op 12 juli 2013 keurde de Vlaamse regering het nieuw decreet onroerend erfgoed definitief goed. Dit decreet heeft als doel om het behoud en het beheer van de waarden van onze landschappen, monumenten en archeologie te verzekeren.

(Ja) discipline landschap,

bouwkundig erfgoed en archeologie

Het nieuwe onroerend erfgoeddecreet vervangt de drie bestaande decreten (monumentendecreet van 1976, archeologiedecreet van 1993 en landschapsdecreet van 1996) en een wet uit 1931 op het behoud van monumenten en landschappen. Tevens is dit een omzetting van het Verdrag van Malta (La Valetta, 1992) in de Vlaamse wetgeving. Het decreet voorziet dan ook een integrale benadering van het onroerend erfgoed. De grootste wijzigingen hebben betrekking op het archeologiebeleid.

Kaart 21

Er zijn geen beschermde monumenten, landschappen, of dorpsgezichten aanwezig in of in de nabije omgeving van het projectgebied. Daarnaast is het projectgebied gelegen in een zone waar geen archeologisch erfgoed wordt verwacht. Bij bodemingreep dient aldus geen archeologienota opgesteld te worden.

Regionaal landschap

Een regionaal landschap is een duurzaam samenwerkingsverband ter bevordering van o.a. streekeigen karakter, natuur, beheer kleine landschapselementen. Neen

Het projectgebied behoort niet tot een regionaal landschap.

Verdrag van Malta

Dit verdrag regelt de bescherming en het beheer van het archeologisch erfgoed in Europa en de integratie ervan in planningsprocessen. Via het verdrag wil men de archeologische waarden in de bodem bewaren, door er in de ruimtelijke ordening via een MER-proces mee rekening te houden en de kosten voor onderzoek te laten betalen door de bodemverstoorders (veroorzakersprincipe). (Ja)

discipline landschap, bouwkundig erfgoed en

archeologie (La Valetta, 1992)

Kaart 21 In het projectgebied worden er ontgravingen en bijkomende gebouwen voorzien. Het projectgebied is evenwel gelegen in een zone waar geen archeologisch erfgoed wordt verwacht, waardoor geen archeologienota dient opgesteld te worden.



tekst

Natuurbehoud – biodiversiteit

Decreet betreffende het natuurbehoud en het natuurlijk milieu dd. 21/10/1997 (B.S. dd. 10/01/1998)

Dit decreet heeft als doel de bescherming, de ontwikkeling, het beheer en het herstel van het natuurlijk milieu. Centraal staan een planmatige aanpak (natuurbeleidsplan), een horizontaal beleid (stand-still-principe) en een gebiedsgericht beleid. Het stand-still principe en de zorgplicht vormen belangrijke elementen in het natuurdecreet. Indien uit de effectbespreking zou blijken dat ten gevolge van de uitvoering van het project natuurelementen in de onmiddellijke omgeving kunnen vernietigd of ernstig beschadigd worden, moeten maatregelen genomen worden om deze vernietiging of beschadiging te voorkomen, te beperken of te herstellen. De vermelde principes zijn algemeen van toepassing. Een aantal planten diersoorten zijn op nationaal niveau beschermd. Het is o. a verboden deze soorten te bejagen, te vangen alsook hun woon- en schuilplaatsen te beschadigen of met opzet te verstoren. De lijst van soorten van communautair belang voorkomend in Vlaanderen is opgenomen in bijlage 3 van het Natuurdecreet.

Ja discipline biodiversiteit

Bosdecreet dd. 13/06/1990 (B.S. dd. 28/09/1990)

Het Bosdecreet heeft tot doel het behoud, de bescherming, de aanleg en het beheer van de bossen in Vlaanderen te regelen. In het projectgebied liggen geen bospercelen.

Neen

Vlaams ecologisch netwerk

In uitvoering van het natuurdecreet wordt een Vlaams Ecologisch Netwerk (VEN) afgebakend. Het VEN is een selectie van gebieden met een zeer hoge natuurkwaliteit en omvat gebieden met een hoofdfunctie natuur. Het zijn gebieden met een duidelijke samenhang en een voldoende aaneengesloten oppervlakte. In de VEN-gebieden komen natuurbehoud en -ontwikkeling op de eerste plaats en moeten minstens de bestaande natuurkwaliteiten bewaard blijven. In functie hiervan gelden binnen VEN een aantal verbodsbepalingen. VEN-gebieden vormen samen een netwerk van waardevolle natuurgebieden in Vlaanderen, het VEN wordt ingedeeld volgens:

Neen - het GEN: Grote Eenheden Natuur, met een hoge actuele natuurwaarde,

- het GENO: Grote Eenheden Natuur in Ontwikkeling, met een hoge potentiële natuurwaarde.

In het GENO zijn natuurelementen minder geconcentreerd aanwezig of zijn er maatregelen nodig om, ook op terreinen die door menselijke ingrepen tot stand kwamen, de natuur verder te ontwikkelen.

Kaart 19

Het projectgebied is niet in een VEN-gebied gelegen en ook in de nabije omgeving zijn er geen eenheden natuur.



tekst

Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk

Het Integraal Verwevings- en Ondersteunend Netwerk (IVON) omvat gebieden waarbij natuur een levensfunctie uitmaakt, naast andere functies zoals landbouw, bosbouw, recreatie, wonen. Het IVON bestaat uit:

Neen

- natuurverwevingsgebieden: hier komen hoge natuurwaarden voor, naast andere functies. Natuur is hier een nevenfunctie.

- natuurverbindingsgebieden: gebieden die – ongeacht hun oppervlakte – van belang zijn voor de migratie van planten en dieren tussen de gebieden van het VEN en/of de natuurreservaten. Ze zijn strook- of lijnvormig met een aaneenschakeling van kleine landschapselementen. Hier gelden stimulerende maatregelen om de verbindingsfunctie te behouden of te verbeteren en kleine landschapselementen en bestaande natuurelementen in stand te houden of te ontwikkelen.

Kaart 19

Het projectgebied maakt geen deel uit van een natuurverwevings- of natuurverbindingsgebied.

Biologische waarderingskaart (2004)

Deze kaart is een uniforme inventarisatie en evaluatie van het Vlaamse gewest; een landschapsecologische analyse van het gebied. Ja discipline biodiversiteit

Kaart 18 Het projectgebied wordt aangeduid als biologisch minder waardevol.

Habitatrichtlijngebieden (92/43/EEG)

In het natuurdecreet werd de afbakening van speciale beschermingszones op Vlaams grondgebied geïntegreerd. De afbakening van deze speciale beschermingszones (SBZ-H) heeft als doel soorten en natuurlijke habitats in stand te houden. Indien het projectgebied gelegen is of indien er effecten op dergelijke beschermingszones optreden, is de opmaak van een passende beoordeling vereist.

Neen

Kaart 20 Er bevinden zich geen habitatrichtlijngebieden in de nabije omgeving.

Vogelrichtlijngebieden (79/409/EEG)

In het natuurdecreet werd de afbakening van speciale beschermingszones op Vlaams grondgebied geïntegreerd. De afbakening van deze speciale beschermingszones (SBZ-H) heeft als doel soorten en natuurlijke habitats in stand te houden. Indien het projectgebied gelegen is of indien er effecten op dergelijke beschermingszones optreden, is de opmaak van een passende beoordeling vereist.

Neen

Kaart 20 Het projectgebied is niet gelegen in een vogelrichtlijngebied.

Conventie van Ramsar d.d. 02/02/1971

De Ramsar-conventie is een internationale overeenkomst inzake watergebieden (draslanden) die van internationale betekenis zijn, in het bijzonder als woongebied voor watervogels. Neen Het projectgebied is niet gelegen in een Ramsar gebied.

Vlaamse risicoatlas vogels en windturbines

In deze risicoatlas is Vlaanderen ingedeeld in gebieden met risicoklassen 0 tot 3. Er zijn verschillende deelkaarten en een totaalkaart. De risicoatlas toont op basis van de gebruikte gegevens, waar en waarom bepaalde gebieden een risico vormen voor vogels bij het plaatsen van windturbines.

Neen

Het projectgebied wordt ingedeeld binnen risicoklasse 1 (mogelijk risico) en 2 (risico).



tekst

Vlaamse en/of erkende natuur- en bosreservaten, Besluit van de Vlaamse Regering dd. 27/06/2003

Door de Vlaamse Regering worden terreinen die belangrijk zijn voor het behoud en de ontwikkeling van het natuurlijk milieu aangewezen of erkend. Het projectgebied bevindt zich niet in een erkend natuur- of bosreservaat.

Neen

Soortenbeschermingsbesluit d.d. 15/05/2009

In het Soortenbesluit wordt bepaald welke soorten dieren en planten beschermd zijn in het Vlaamse Gewest (artikel 9), en welke wettelijke gevolgen verbonden zijn aan die beschermde status (artikel 10-18). In de eerste plaats worden een reeks handelingen vermeld die verboden zijn ten aanzien van beschermde soorten. Het Soortenbesluit bevat een basis voor het vaststellen van Rode lijsten door de bevoegde minister (artikel 5). Daarnaast bevat het tevens de wettelijke basis voor het nemen van maatregelen inzake soortenbehoud (soortenbeschermingsprogramma’s of SBP). Indien beschermde soorten voorkomen in het projectgebied, dient hiermee rekening te worden gehouden.

Ja discipline biodiversiteit

Besluit van de Vlaamse Regering tot regeling van het Vlaams Natura 2000-programma, de managementplannen Natura 2000, de zoekzones en de actiegebieden voor de specifieke instandhoudingsdoelstellingen voor Europees te beschermen soorten en habitats (BS 15/10/2014)

Kaart 20

De Vlaamse Regering wijst de Habitatrichtlijngebieden (SBZ-H) definitief aan en keurt de instandhoudingsdoelstellingen voor alle speciale beschermingszones goed. Elke speciale beschermingszone heeft een strategisch managementplan, dat aangeeft wie op welke wijze de natuurdoelen gaat implementeren in een Speciale Beschermingszone en bijhoudt hoever ze ermee staan. Er bevinden zich geen vogel- of habitatrichtlijngebieden in de nabije omgeving.

Neen

Omzendbrief betreffende de passende beoordeling (LNE/2015/1; BS 27/02/2015)

In deze omzendbrief wordt de reikwijdte, procedure en inhoud van de passende beoordeling beschreven. De passende beoordeling werd door de EU in het leven geroepen om te verzekeren dat binnen het Natura 2000-netwerk aanwezige natuurwaarden niet worden aangetast of beoogde natuurdoelen niet onmogelijk worden gemaakt door allerlei initiatieven. Om te helpen bij het opstellen van een passende beoordeling werden twee ondersteunende instrumenten ontwikkeld: de online voortoets en de praktische wegwijzers. Het project vereist geen passende beoordeling.

Neen

Milieubeleidsplannen

Vlaams Milieubeleidsplan 2011-2015 (MINA-plan 4)

In de milieubeleidsplannen worden voor diverse thema’s (zoals verstoring door geluid, verdroging, verontreiniging, …) doelstellingen geformuleerd evenals maatregelen die de realisatie van deze doelstellingen mogelijk moeten maken. In het Vlaams Milieubeleidsplan staan volgende punten centraal:

Ja Algemeen van

toepassing

inzake luchtkwaliteit:



tekst

Dit plan stelt dat tegen 2020 het aandeel door geur gehinderde burgers en het aandeel ernstig gehinderden respectievelijk moet afnemen tot 12% en 4,5%. In overeenstemming met de PACT-2020 doelstelling stelt het Mina-plan 4 een verdere reductie van de fijn stof concentratie voorop (-25% in 2020 t.o.v. 2007). Het Mina-plan 4 stelt dat er in 2015 geen overschrijdingen meer mogen voorkomen van de Europese jaargrenswaarde van NO2 voor de bescherming van de gezondheid, namelijk 40µg/m³ en van de Europese jaargrenswaarde van PM2,5, namelijk 25 µg/m³. Na een sterke daling tussen 1990 en 2000 schommelen de emissies van dioxines rond 43g TEQ/jaar (42,3gTEQ in 2009). Het Mina-plan 3+ doel (2010: max. 40g TEQ/jaar) werd nagenoeg bereikt.

inzake waterkwaliteit: Dit plan stelt een goede toestand watersystemen inzake kwaliteit oppervlaktewater, kwaliteit en kwantiteit grondwater en inzake kwaliteit watersystemen in bepaalde gebieden;

biodiversiteit;

minder absolute milieudruk met minder emissies naar lucht, minder emissies naar water, minder nutriëntendruk op de bodem en minder milieudruk door afvalstoffen;

milieuverantwoorde productie en consumptie betreffende grondstoffen en materialen en energie;

verdere stappen in remediëring in het kader van het waterbeleid, bodembeleid, natuurbeleid.

De doelstellingen zijn relevant als leidraad i.f.v. de milderende maatregelen die voor het project zullen voorgesteld worden.

PACT 2020

Met het PACT 2020 heeft Vlaanderen zich een aantal doelstellingen gesteld tegen 2020, onder meer met betrekking op de verbetering van het leefmilieu:

Voor o.a. water- en luchtkwaliteit scoort Vlaanderen in 2020 even goed als Europese economische topregio’s.

De gestage afname van de druk op milieu en natuur maakt dat het aantal gezonde levensjaren dat verloren gaat als gevolg van milieuvervuiling, significant daalt tegen 2020.

Het beleid in 2020 focust binnen een Europese context op belangrijke uitdagingen en risico’s. Zo moeten de gekozen maatregelen leiden tot een verdergaande verlaging van de broeikasgasemissies conform de voor Vlaanderen vastgestelde doelstellingen in het kader van de Europese klimaatwetgeving, een vermindering in 2020 van de gemiddelde jaarconcentratie aan fijn stof (PM10) met 25% t.a.v. 2007, waarbij alle Europese fijnstofnormen onverkort worden gerespecteerd.

De meeste Vlaamse waterlopen hebben een goede ecologische toestand bereikt zodat het effectief mogelijk is dat ten laatste in 2021 voldaan is aan de kwaliteitsvereisten van de kaderrichtlijn water.

Ja Algemeen van

toepassing



tekst

Om de gevolgen van de klimaatswijziging op vlak van o.a. waterhuishouding en biodiversiteit op te vangen, is in 2020 werk gemaakt van een heus adaptatiebeleid.

De doelstellingen zijn relevant als leidraad i.f.v. de milderende maatregelen die voor het project zullen voorgesteld worden.

Meerjarenplan Provincie Oost- Vlaanderen

Dit strategisch plan geeft de belangrijkste beleidskeuzes voor de periode 2014-2019 op provinciaal niveau.

Ja Algemeen van

toepassing

Meerjarenplan 2014-2022 Stad Gent

Onder meer volgende beleidsdoelstelling is relevant voor voorliggend project: Samen met alle stakeholders streven we naar een klimaatneutrale stad door het stimuleren van energie-efficiëntie, energiezuinig wonen voor iedereen en het gebruik en productie van hernieuwbare energie. Dit doen we door: - het energieverbruik en de CO2-uitstoot te verminderen - het aandeel hernieuwbare energie te verhogen - de transportefficiëntie van mensen, middelen en logistiek te verhogen, inclusief het aankoopbeleid.

Ja Algemeen van

toepassing

Vlaams Klimaatbeleidsplan 2013-2020

Het nieuwe Vlaams Klimaatbeleidsplan (VKP) 2013-2020 werd op 28 juni 2013 definitief goedgekeurd. Het plan bestaat uit een overkoepelend luik en twee deelplannen: het Vlaams Mitigatieplan (VMP), om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, en het Vlaams Adaptatieplan (VAP) om de effecten van de klimaatverandering in Vlaanderen op te vangen. Het Vlaamse Mitigatieplan (VMP) focust op de Europese niet-ETS broeikasgasdoelstelling van -15% in 2020 tegenover 2005 voor België. Het gaat om de sectoren mobiliteit, gebouwen, landbouw en de (beperkte) niet-ETS onderdelen voor industrie en energie. Deze doelstelling moet nog verdeeld worden tussen de gewesten en de federale overheid. Daarom werd bij de voorbereiding van het VMP indicatief gerekend met een -15% doelstelling voor Vlaanderen.

Ja Algemeen van

toepassing

Er wordt jaarlijks een monitoringsplan opgesteld bij Cargill NV Gent.

Bodem en Water

Decreet integraal waterbeleid dd. 18/07/2003 (B.S. dd. 14/11/2003)

Dit decreet bevat bepalingen betreffende het gecoördineerd en geïntegreerd ontwikkelen, beheren en herstellen van watersystemen. Het heeft tot doel een goede toestand van gronden oppervlaktewater te bereiken, zowel op kwalitatief als op kwantitatief vlak. De bepalingen zijn algemeen van toepassing. Als instrument dat de realisatie van de vooropgestelde doelstellingen mede moet mogelijk maken voorziet het decreet de watertoets.

Ja

discipline bodem, grondwater,

oppervlakte- en afvalwater

De watertoets is een beoordeling waarbij wordt nagegaan of een initiatief schadelijke effecten veroorzaakt als gevolg van een verandering in de toestand van het oppervlaktewater, het grondwater of de waterafhankelijke natuur. Het resultaat van de watertoets wordt als een waterparagraaf opgenomen in de vergunning of in de goedkeuring van het plan of het programma.



tekst De elementen noodzakelijk voor het uitvoeren van de watertoets zullen worden aangereikt in het MER.

Wet op de bevaarbare waterlopen (K.B. 05/10/1992)

Kaart 9

Bevaarbare waterlopen vallen onder de bevoegdheid van het Vlaams Gewest. Voor de bevaarbare waterlopen geldt o.a. een besluit betreffende het toekennen van vergunningen, het vaststellen en innen van retributies voor het private gebruik van het openbaar domein van de waterwegen en hun aanhorigheden. Ja

discipline oppervlakte- en afvalwater

In het studiegebied zijn het Kanaal Gent-Terneuzen, Moervaart en Rodenhuizedok gelegen, allen bevaarbare waterlopen.

Wet op de onbevaarbare waterlopen dd. 28/12/1967

Deze wet deelt de onbevaarbare waterlopen in categorieën en regelt het beheer van de waterlopen.

Ja



(B.S. 15/02/1968)

Kaart 9

In het studiegebied zijn het Kanaal Gent-Terneuzen, Moervaart en Rodenhuizedok gelegen, allen bevaarbare waterlopen. Daarnaast bevindt de Rodenhuizeloop (2de categorie) zich op ca. 150 m ten zuidoosten van het projectgebied waar deze uitmondt in de Moervaart. De Hoofdgeleed (niet-geklasseerd) bevindt zich op ca. 450 m ten noordoosten van het projectgebied en mondt tevens uit in de Moervaart op ca. 2 km ten noordoosten van het projectgebied.

K.B. dd. 15/10/1935 houdende het Algemeen Reglement der Scheepvaartwegen van het Koninkrijk

Het besluit omvat algemene bepalingen met betrekking tot het gebruik van de waterwegen. Dit besluit werd later aangevuld met een politiereglement (24/09/2006) en legt specifieke regels op voor bepaalde waterwegen. Ja

Algemeen van toepassing

Inzake transport wordt gebruik gemaakt van Kanaal Gent-Terneuzen.

Besluit lozing bedrijfsafvalwater op RWZI dd. 21/02/2014

Voor de beoordeling van de lozing van bedrijfsafvalwater op een RWZI dat afkomstig is van een tijdelijke of permanente lozing, is een grondige evaluatie vereist van de aansluitbaarheid op de RWZI als het bedrijfsafvalwater aan bepaalde criteria voldoet. Die criteria en aspecten gelden als te hanteren regels voor alle diensten en instanties die bij het afvalwaterbeleid betrokken zijn. Het besluit regelt ook de aanvraagprocedure voor saneringscontracten.

Nee discipline oppervlakte-

en afvalwater

Er wordt geen afvalwater geloosd via riolering.

Bescherming, bestemming en milieukwaliteitsnormen oppervlaktewater

Het immissiebesluit legt de kwaliteitsdoelstellingen (afhankelijk van de bestemming) voor alle oppervlaktewateren van het openbaar hydrografisch net vast. In Vlarem II zijn de milieukwaliteitsnormen vastgelegd die met deze doelstelling overeenkomen, alsook de lozingsvoorwaarden.

Ja discipline oppervlakte-

en afvalwater

Overstromingsgebieden

Het projectgebied ligt niet in overstromingsgevoelig gebied. Ja



Kaart 10



tekst

Gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwaterputten, infiltratie-voorzieningen, buffervoorzieningen en gescheiden lozing van afvalwater en hemelwater (in werking vanaf 01/01/2014 )

Dit besluit gaat uit van het principe dat hemelwater in eerste instantie dient hergebruikt te worden, in tweede instantie in de bodem infiltreert en in laatste instantie vertraagd wordt afgevoerd. Het besluit is o.m. van toepassing op het bouwen of herbouwen van gebouwen (voor nieuwe gebouwen) vanaf 40m² dakoppervlakte, uitbreidingen vanaf 40m² dakoppervlakte en aanleg van verharde grondoppervlaktes vanaf 40 m². Gezien de voorziene bebouwing en dakoppervlaktes en gezien hiervoor een omgevingsvergunning van toepassing is, is de gewestelijke stedenbouwkundige verordening relevant voor dit project.


en afvalwater

Stroomgebiedbeheerplannen 2016-2021 (dd. 18/12/2015)

Stroomgebiedbeheerplan bepaalt wat Vlaanderen zal doen om de toestand van zijn waterlopen en het grondwater te verbeteren en om beter te beschermen tegen overstromingen. Ze geven hierbij uitvoering aan de Europese Kaderrichtlijn Water (2000). Momenteel werden de tweede stroomgebiedbeheerplannen opgemaakt voor 2016-2021. In de tweede generatie plannen werden de bekkenbeheerplannen als bekkenspecifieke delen geïntegreerd. De bekkenspecifieke delen bepalen het integraal waterbeleid voor het desbetreffende bekken. Het plan bepaalt de voorgenomen acties, maatregelen, middelen en termijn om bepaalde doelstellingen te bereiken.


en afvalwater

Het projectgebied behoort tot het bekken van de Gentse kanalen. .

Kwetsbaarheidskaart van het grondwater

Deze kaart geeft de gevoeligheid van het grondwater voor vervuiling weer. Op basis van de aard van deklaag, kenmerken van watervoerende laag en onverzadigde zone wordt een indeling gemaakt in zeer kwetsbaar, kwetsbaar, matig kwetsbaar en weinig kwetsbaar. Ja

discipline bodem en grondwater

Kaart 16 Het projectgebied ligt in een zeer kwetsbaar gebied.

Grondwaterdecreet, dd. 24/01/1984 en uitvoeringsbesluit over de afbakening van waterwingebieden en beschermingszones, dd. 27/03/1985

Kaart 19

Vormt de basis voor zowel de kwalitatieve bescherming van het grondwater als voor het grondwatergebruik en voorziet in de afbakening van waterwingebieden en beschermingszones rond drinkwaterwingebieden (sinds 1999 opgenomen in Vlarem-wetgeving)

Ja discipline bodem,

grondwater en oppervlaktewater

In onderhavig project wordt geen grondwater gewonnen. In de ruime omgeving van het projectgebied zijn geen grondwaterwingebieden of beschermingszones afgebakend. Cargill Gent nv bevindt zich op ca. 1,2 km ten westen van het oppervlaktewaterwingebied ‘Kluizen’.

Geluid

Europese Richtlijn omgevingslawaai 2002/49/EG dd. 25/06/2002 (B.S. 31/08/2005); geïmplementeerd in Vlarem wetgeving

Deze richtlijn inzake de evaluatie en de beheersing van omgevingslawaai heeft tot doel een gemeenschappelijke Europese aanpak in te voeren om de blootstelling aan omgevingslawaai te vermijden, te voorkomen, te beperken en te verminderen. Deze aanpak is gebaseerd op het volgende:

het opmaken van geluidsbelasting kaarten volgens gemeenschappelijke methoden (voor geluidsindicator en berekening),

Ja discipline geluid en

trillingen



tekst

het aannemen van actieprogramma’s, uitgaande van limieten die door de lidstaten worden bepaald, teneinde het omgevingslawaai zo nodig te voorkomen, te beperken en te handhaven waar zij goed is,

voorlichting van het publiek. De omzetting van deze richtlijn is opgenomen in het Belgische Staatsblad van 31 augustus 2005 in het besluit van de Vlaamse Regering inzake de evaluatie en de beheersing van het omgevingslawaai en in Vlarem II. Het project omvat een aantal geluid producerende activiteiten, waarvan de impact dient te worden onderzocht.

Besluit van de Vlaamse Regering inzake de evaluatie en beheersing van omgevingslawaai dd. 22/07/2005

Dit besluit zet de Richtlijn 2002/49/EG om door titel II van het VLAREM aan te passen. In dit besluit worden de factoren Lden en Lnight als geluidsbelastingsindicatoren naar voor geschoven en wordt een methodiek m.b.t. beheersing van het omgevingsgeluid vastgelegd.

Ja Discipline geluid en

trillingen en discipline mens

Discussienota LNE dd. 19/09/2008

Voorlopige toetsing voor geluid ten gevolge van wegverkeer en spoorverkeer. De gedifferentieerde referentiewaarden worden gehanteerd in afwachting van een wettelijk toetsingskader en vervangen van de richten maximale waarden opgenomen in

Ja Discipline geluid en

trillingen en discipline mens

Mobiliteit

Ontwerp Mobiliteitsplan Vlaanderen (2013)

Nieuw Mobiliteitsplan Vlaanderen werd voorlopig vastgesteld d.d. 25/10/2013 (openbaar onderzoek vond plaats periode november 2013 – januari 2014). Momenteel bezig aan aanpassingen en afstemming met beleidsplan Ruimte Vlaanderen en Vlaams Klimaatbeleid Bepaalt het Vlaamse mobiliteitsplan voor de komende jaren. Dit plan vormt een algemeen kader voor het mobiliteitsbeleid en duurzame mobiliteit in Vlaanderen. Hierbij worden doelstellingen en beleidsvoornemens inzake verkeersveiligheid geformuleerd. Het plan tracht de bereikbaarheid van steden en gemeenten te garanderen, de verkeersveiligheid te vergroten, een leefbare mobiliteit te realiseren en de milieuvervuiling terug te dringen.

Ja discipline Mens -

mobiliteit

Mobiliteitsplan Gent (29/09/2015)

Het Mobiliteitsplan bestaat onder meer uit een Circulatieplan, dat op 3 april 2017 werd ingevoerd, en een Parkeerplan, dat in de eerste helft van 2016 werd uitgerold. Het mikt op blijvende effecten op en naast de weg. Gent wordt hierdoor

- bereikbaar en toegankelijk - kindvriendelijk en aangenaam - gezond en schoon - verkeersveilig

Ja discipline Mens -

mobiliteit

https://stad.gent/node/29103

https://stad.gent/node/29105


3 PROJECTBESCHRIJVING

3.1 Verantwoording Voorliggend project, m.n. het Midas-project, heeft als doel om een productiefaciliteit te realiseren op de site te Gent, die een innovatieve technologie gebruikt om verschillende afvalstromen om te zetten naar biodiesel van hoge kwaliteit. Het project doelt op het conform maken van de Europese Cargill Biodieselproductie met de aankomende Europese Renewable Energy Directive II:

“De richtlijn hernieuwbare energie legt een algemeen beleid vast voor de productie en promotie van energie uit hernieuwbare bronnen in de EU. Het vereist van de EU dat zij uiterlijk in 2020 ten minste 20% van haar totale energiebehoeften met hernieuwbare energiebronnen vervult, hetgeen bereikt moet worden door het behalen van individuele nationale doelen. Alle EU-landen moeten er ook voor zorgen dat ten minste 10% van hun transportbrandstoffen afkomstig is van hernieuwbare bronnen tegen 2020. Op 30 november 2016 heeft de Commissie een voorstel voor een herziene richtlijn hernieuwbare energie gepubliceerd om van de EU een wereldleider op het gebied van hernieuwbare energie te maken en ervoor te zorgen dat het streefcijfer van ten minste 27% hernieuwbare energie in het uiteindelijke energieverbruik in de EU tegen 2030 wordt gehaald.”

Om tegemoet te komen aan deze REDII richtlijn wenst Cargill NV een nieuwe biodieselplant te realiseren. Deze biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) is in staat om alle soorten oliën (waaronder ook afvaloliën) om te zetten in biodiesel. Afvalstoffen kunnen hierbij aldus omgezet worden tot een hernieuwbare brandstof. Aangezien dergelijk proces niet mogelijk is binnen bestaande installaties van Cargill NV, dient hiervoor een nieuwe plant gebouwd te worden. Op het perceel van Cargill NV te Gent is hiervoor nog ruimte beschikbaar.


3.2 Beschrijving van de bestaande inrichting en het proces Zoals reeds vermeld is Cargill NV te Gent een soja- en koolzaadverwerkend bedrijf. Het bedrijf beschikt daarvoor over een crush-installatie, waar alternerend sojabonen of koolzaad kunnen gecrushed worden, een semi-raffinage en een biodieselinstallatie.

Momenteel werken bij Cargill NV te Gent ca. 115 werknemers.

Bij Cargill NV zijn volgende deelprocessen te onderscheiden: - Crushafdeling, met daaronder de voorbereiding en de extractie

- Semi-raffinage

- Biodieselplant

Hierna wordt een overzicht gegeven van de verschillende productiestappen binnen het bedrijf. De processchema’s van de huidige situatie zijn weergegeven in bijlage 2. In onderstaande tekst wordt hier telkens naar verwezen.

3.2.1 Beschrijving productieproces

3.2.1.a Voorbereiding

In bijlage 2:

Schema ‘Koolzaad_BESTAANDE EN TOEKOMSTIGE SITUATIE 2017’ – 3-delig Schema ‘Soja_BESTAANDE EN VERGUNDE SITUATIE 2017’ – 3-delig

LOSSEN EN OPSLAG Koolzaad komt vooral uit de EU en wordt meestal met schepen aangevoerd (kleinere lichters tot grote kustvaarders). Koolzaad kan ook uit andere regio’s zoals Australië worden aangevoerd. Een kleine hoeveelheid wordt per trein aangevoerd (voornamelijk regio Noord-Frankrijk) en per vrachtwagen (België). Het naburige overslagbedrijf ESR (Eurosilo Rodenhuize Terminal), verzorgt het lossen van de goederen en overslag naar de 8 zaadsilo’s, grondstoffensilo’s van Cargill NV. De totale opslagcapaciteit bedraagt 8 x 6.000 ton, in totaal 48.000 ton. De meerderheid van de silo’s zijn uitgerust met temperatuurbewaking, voor een veilige opslag, het bewaken van de broei en de kwaliteit van het koolzaad. Ter beheersing van de stofemissies zijn stoffilters aanwezig.

Onderstaande figuur geeft de procesvoering van het crushen van koolzaad weer.


Figuur 5 Procesvoering crush van koolzaad

REINIGING EN DROGING Vanuit de voorraadsilo’s wordt het koolzaad via transportelementen aangevoerd naar de reiniging. Om diffuse stofemissies te reduceren zijn de overslagpunten naar de afvoertransportketting volledig afgesloten. Met behulp van ziften worden de grove en fijne onreinheden verwijderd. De installatie is dezelfde voor soja, aangepast naar het verschil in grootte van de korrel. De maatregelen ter beperking van stofemissies, alsook het opvangen van de grove bestanddelen zijn volledig identiek voor een koolzaad- en sojacrush. Het zaad komt voor in verschillende vochtgehaltes (6-10%) waarbij het ideale vochtgehalte voor verwerking lager dan 8 % is. Zaad met te hoog vochtgehalte wordt voorgedroogd in de zaaddroger. Hier wordt het zaad gedroogd met lucht, die opgewarmd wordt met aardgasbranders. Na het drogen wordt het zaad terug afgekoeld voor opslag. Ter beperking van de stofemissies zijn alle apparaten aangesloten op een centrale stofafzuiging met mouwenfilter. De grove bestanddelen worden ofwel opgevangen in containers, en als graanafval afgevoerd naar een erkende verwerker, ofwel terug in het proces gebracht. VOORBEREIDING, PELINSTALLATIES EN PERSEN. Sojabonen

Vanuit de silo’s worden de bonen getransporteerd naar de verwerkingsbalans. Na weging worden ze gebroken in de riffelwalsen. Hierbij komt de pel rondom de boon los van de gebroken bonenkern. In de ontpelling worden met behulp van zeven en afzuiging de pellen van de gebroken kernen verwijderd. Deze pellen worden na vermaling gestockeerd in een pellensilo met een totale stockagecapaciteit 500 ton. Hierna is er belading op vrachtwagen, trein of schip voorzien. In de conditioner worden de ontpelde, gebroken bonenkernen met stoom doorgewarmd tot 60°C. Daarna worden deze stukjes boon in de gladwalsen geplet tot flakes. Hier worden de celwanden gebroken, zodat later de olie kan geëxtraheerd worden. Daarna kan een deel van de vlokken door een expander geleid worden die de vlokken tot brokken comprimeert om zo een optimale porositeit te bekomen alvorens het geheel naar de extractie wordt geleid. Ter voorkoming van stofemissies is alle procesapparatuur aangesloten op verschillende stofafzuigingen voorzien van mouwenfilters. In de conditioner gebeurt deze afscheiding door een cycloon.


Koolzaad

Het koolzaad wordt vanuit de dagsilo getransporteerd over een verwerkingsbalans. Na weging wordt het zaad voorverwarmd in een pre-conditioner tot ongeveer 60°C. Deze pre-conditioner werkt enerzijds met gerecupereerde restwarmte en anderzijds met stoom. Vervolgens wordt het product getransporteerd naar de gladwalsen om alle zaadjes te pletten. In een conditioner worden deze met stoom verder opgewarmd tot 100 à 105°C. Hierdoor wordt het materiaal gedroogd tot een vochtgehalte van +- 4.5%. De ontstane dampen worden gecondenseerd en de warmte wordt hier gerecupereerd. Na opwarming worden de geplette zaden mechanisch geperst in 4 persen (wringers, expellers). De geplette zaden bevatten ongeveer 40% beschikbare olie en ongeveer 2/3de van deze beschikbare olie wordt op deze manier uit het koolzaad geperst. De koek (cake), die op het einde de machine verlaat, bevat dan (relatief) nog ongeveer 18 à 20% olie en is klaar voor verdere behandeling in het extractieproces. Olie uit de persen bevat nog veel onzuiverheden (stukjes koolzaad). In een bezinkingstank worden de eerste grove onzuiverheden verwijderd. De onzuiverheden gaan terug naar vooraan in het proces, terwijl de olie naar de decanters wordt geleid. Deze horizontale centrifuges zuiveren de olie verder van fysische onzuiverheden. Vanuit een kleine buffertank wordt de niet ontslijmde olie vervolgens verpompt naar een opslagtank na de destillatie van de extractieafdeling. De geproduceerde olie wordt verder verwerkt in de semi-raffinage-afdeling (zie verder). De ontluchtingen van de schroefpersen, bezinkingstank en decanters zijn aangesloten op een centraal luchtbehandelingssysteem. Daartoe worden ter beperking van stofemissies en geuremissies naar de omgeving de dampen eerst geleid over een centrale wasser. Daarna worden de dampen door een ionisator behandeld ten einde de geuremissie te beperken.

3.2.1.b Extractie

In bijlage 2:

Schema ‘Koolzaad_BESTAANDE EN TOEKOMSTIGE SITUATIE 2017’ – 3-delig Schema ‘Soja_BESTAANDE EN VERGUNDE SITUATIE 2017’ – 3-delig

EXTRACTOR In de extractor wordt de koolzaadkoek (cake) op dezelfde manier behandeld als de flakes voor soja nl. de koek wordt in tegenstroom gewassen met hexaan, een vetoplossend product, om de resterende olie op te lossen. De verse koek wordt besproeid met het dikste olie/hexaan mengsel (miscella), en de koek op het einde van de extractor wordt besproeid met verse hexaan. Aan de uitgang van de extractor bekomen we enerzijds, ontvette koek met nog resthexaan, die naar de toaster gaat, en anderzijds olie met hexaan (miscella) die naar de destillatie gaat. VASTE SCHROOTWEG De ontvette koek met hexaan komt terecht in de toaster van het “ Schumachertype. Dit is een verticaal cilindrisch vat bestaande uit 5 kamers met 8 stoomverwarmingsbodems. Hier ondergaat de cake een dubbele behandeling:

- hexaanverdamping (desolventisering) - neutralisatie van het antitrypsine-enzyme (= urease, antinutritionele componenten)

De hexaanverdamping gebeurt zowel op directe als indirecte wijze: - Indirect: in de 4 bovenste kamers zal de hexaan verdampen door contact met het hete

oppervlakte. - Directe verdamping gebeurt in de onderste kamers waar het materiaalbed veel hoger is.


In de laatste vier kamers van de toaster gaat men het antitrypsine-enzyme neutraliseren door het meel een welbepaalde tijd een hittebehandeling van 100°C te laten ondergaan. Na kalibratie in een zeefschroef en hamermolens (in dienst bij sojaverwerking) wordt het meel getransporteerd naar de droger/koeler (DOTA). Deze dient om het opgenomen vocht van het meel in de toaster te verdampen. In de droogsecties wordt het vochtgehalte gereduceerd door het beluchten van het meel met verwarmde lucht. In de laatste sectie wordt het schroot met buitenlucht afgekoeld tot omgevingstemperatuur. Ter voorkoming van stofemissies beschikt de meel droger/koeler over cycloonafscheidingen. Er zijn bovendien een aantal maatregelen genomen ter voorkoming van VOS emissies. De grote massa van vrijgekomen hexaan- en stoomdampen wordt omwille van hun belangrijke warmte-inhoud aangewend ter voorverwarming van de miscella in de distillatie. De niet gecondenseerde reststroom wordt extra nabehandeld in oppervlaktecondensors met koelwater. Uiteindelijk worden alle condensaten afgevoerd naar de hexaanwaterafscheider. Hier ontstaat door densiteitsscheiding een water- en hexaanfase. Hexaan wordt opnieuw als solventmiddel aangewend in de extractor. De waterfase wordt na opwarming en doorgang van de vettrap nabehandeld in een biologische waterzuivering en als industrieel afvalwater geloosd. De uiteindelijke resthexaandampen worden afgevoerd naar het absorptie desorptiesysteem voor nabehandeling.

In de bodem van de laatste kamer wordt stoom geïnjecteerd en deze stoom gaat in tegenstroom door het materiaal van het laatst dek. Vervolgens gaan deze gassen ook in tegenstroom door het materiaal in de andere dekken. In deze laatste dekken blijft het materiaal dan ook langere tijd op hoge temperatuur (>100°C) waardoor het ‘toasten’ bekomen wordt. DROGER/KOELER (DOTA) Na kalibratie in een zeefschroef en hamermolens (in dienst bij sojaverwerking) wordt het warme vochtige materiaal getransporteerd naar de droger/koeler (DOTA). Deze dient om het opgenomen vocht van het meel in de toaster te verdampen. In de eerste twee secties (droogsecties) wordt het vochtgehalte gereduceerd door het beluchten van het schroot met warme lucht. In de laatste sectie wordt het schroot gekoeld tot omgevingstemperatuur met buitenlucht. Ter voorkoming van stofemissies naar de omgeving zijn er cyclonen voorzien. DESTILLATIE De miscella wordt eerst gefilterd. Hier worden de resterende cakedeeltjes terug afgevoerd naar de extractor. Om de hexaan uit de olie te verdampen wordt er gebruik gemaakt van een serieschakeling van 3 parallel geschakelde hoofdverdampers, een naverdamper en een hoogvacuümkolom met stoominjectie (stripper). De destillatie werking berust steeds op dezelfde principes:

1. Het opwarmen van het oliehexaanmengsel tot een temperatuur hoger dan het kookpunt van hexaan. Daartoe maakt men in de hoofdverdampers gebruik van de vrijgekomen toasterdampen en in de naverdamper van een stoomvoorverwarmer.

2. Afzuigen van dampen door middel van vacuümstralers. Werken onder vacuüm zorgt voor kookpuntsverlaging.

3. De afgezogen hexaan- en stoomdampen worden gevangen in een oppervlaktecondensor, gekoeld met kanaalwater, Al het gecondenseerde hexaan, zowel van de toasterdampen als van de distillatie, wordt verzameld in de hexaanwaterafscheider, vanwaar hij na densiteitsscheiding terug wordt toegevoerd naar de extractor. Na de stripper is de olie volledig vrij van hexaan en wordt de olie ontslijmd (zie semiraffinage).

Het finale eindproduct aan de uitgang van de distillatie is ruwe niet ontslijmde olie en wordt gestockeerd in een tussentijdse opslagtank voor verdere verwerking naar de semiraffinage. Dit circuit is zowel voor koolzaadolie als voor sojaolie identiek. Specifiek voor koolzaad is wel bepaalde apparatuur omgebouwd in roestvrij staal, daar het proces voor koolzaad corrosiever is.


ABSORPTIE DESORPTIESYSTEEM Ter voorkoming van de VOS emissies naar de omgeving staat het ganse extractieproces onder lichte onderdruk, die gegenereerd wordt door een ventilator. Deze zuigt alle niet condenseerbare dampen van de toaster en extractor en apparatuur over twee absorptiekolommen teneinde hieruit alle hexaanresten te verwijderen. Daartoe worden ze in de absorptiekolom gecondenseerd door een tegenstroomwassing met gekoelde absorptieolie. Na opwarming komen ze terecht in een desorptiekolom. Hier worden ze onder vacuüm afgezogen en na condensatie opnieuw afgevoerd naar de hexaanwaterafscheider en zo terug opgenomen in het hexaancircuit. De absorptieolie wordt na uitkoken van de hexaan en koeling terug hergebruikt. Specifiek voor koolzaad is na de absorptie installatie een wastoren voor H2S voorzien. Dit omdat koolzaad meer complexe zwavelverbindingen bevat, die typisch H2S als afbraakproduct hebben na de absorptie. VERMALING EN MEELSILO’S In het geval van sojaverwerking wordt het gedroogde meel naar de vermaling geleid. Daar wordt het d.m.v. het gebruik van hamermolens en trommelzeven verder gereduceerd in deeltjesgrootte. Bij koolzaadproductie hoeft de vermalingsafdeling in principe niet aangewend te worden, maar worden de trommelzeven soms gebruikt voor commerciële doeleinden (= afscheiden van een fijnere meelfractie). Talk wordt toegevoegd in het transport naar de silo’s als anti-cooking middel om verstopping tegen te gaan in de hoge silo’s. Het meel wordt vervolgens opgeslagen in één of meerdere van de silo’s van het schrootsilocomplex. Hieruit worden verladingen per vrachtwagen en schip uitgevoerd. Tevens bestaat de mogelijkheid om met een transportband rechtstreeks schroot te transporteren naar ERS ( Eurosilo Rodenhuizedok) voor langere termijnopslag.

3.2.1.c Semiraffinage

In Bijlage 2:

Schema ‘Semi Ref_BESTAANDE EN VERGUNDE SITUATIE 2017’ – 2-delig De semiraffinage heeft tot hoofddoel de ruwe olie afkomstig van de crushing van Cargill en/of ingevoerde met water ontslijmde olie (water-degumde olie) dusdanig te bewerken dat deze geschikt is om als basisgrondstof te gebruiken voor de biodieselproductie. Op die manier kunnen de olieproducten geproduceerd in de crushafdeling ter plaatse gebruikt worden als grondstof voor de semiraffinage.


Figuur 6 Procesvoering semi-raffinage (aangeduid met blauw kader)

In hoofdzaak dient de olie vrij te zijn van vrije vetzuren (ffa), lecithine (slijmen, gums) en vocht. In het meest voorkomende geval draait de semiraffinage in lijn met de crushafdeling, nl. de geproduceerde olie wordt onmiddellijk verwerkt. ZUUR ONTSLIJMEN In deze stap wordt de hoofdmoot van de fosfolipiden verwijderd. Na de destillatie (zie crushproductie soja en koolzaad) is de olie hexaanvrij en wordt ze ofwel rechtsreeks ofwel uit de tussentijdse ruwe niet ontslijmde opslagtank naar de zuurontslijming (acid degumming) gepompt. In deze stap wordt er eerst zuur (fosforzuur) en demineralisatiewater aan de olie toegevoegd. Zuur wordt toegevoegd en intens gemengd in een menger om niet hydrateerbare fosfolipiden wateroplosbaar te maken. Het water wordt toegevoegd om de oorspronkelijk wateroplosbare fosfolipiden en de nieuw gevormde fosfolipiden met elkaar te binden. In een verblijftank wordt de nodige tijd voor agglomeratie gegeven. De scheiding van olie en de wateropgeloste fosfolipiden (gums, slam) gebeurt in een centrifuge De slijmstoffen kunnen in de crush afdeling (Toaster) op het schroot teruggevoerd worden. In geval van productiestoringen in het verdere semiraffinageproces is de mogelijkheid voorzien om de zuurontslijmde olie na droging en koeling te stockeren in een van de olieopslagtanks. In geval van productiestoring in de crush afdeling is er mogelijkheid om ruwe ontslijmde olie uit de opslagtanks aan te voeren naar de semiraffinage.

Semiraffinage proces bij NV Cargill Gent


CHEMISCH NEUTRALISEREN In deze stap worden alle restfosfolipiden en vrije vetzuren (ffa) verwijderd. In eerste instantie wordt verdunde natriumhydroxide (NaOH) en demiwater aan de olie toegevoegd. Na toevoeging wordt deze intens gemend in een menger. Hierdoor worden de vrije vetzuren omgevormd tot zepen (Soaps). Vervolgens worden deze wateroplosbare zepen uit de olie verwijderd door middel van een separator. Tevens worden de restfosfolipiden met de zepen mee afgescheiden. Na de eerste separatie bevat de olie nog te veel zepen. Demiwater (6 à 8%) wordt aan de olie toegevoegd. Sporen van zeep in de olie worden geneutraliseerd door middel van toevoeging van een kleine hoeveelheid fosforzuur om dan na menging vervolgens in een tweede separator te worden afgescheiden. Op deze manier wordt de olie ‘gewassen’ en daalt het zeepgehalte tot een aanvaardbaar niveau. De waterige fase wordt vervolgens grotendeels gerecirculeerd. DROGEN EN OPSLAG De olie wordt in een droger gesproeid op hoge temperatuur en hoog vacuüm, zodat het vocht uit de olie verwijderd wordt. Na koeling met koelwater wordt de semigeraffineerde olie gestockeerd in de productietanks, vanwaar zij na finale kwaliteitscontrole wordt overgepompt naar de externe opslagtanks bij OTG (Oil Tanking Ghent). ZEEPSPLITSING De zepen (verzeepte vetzuren die gebruikt worden in de oleochemie en dierenvoeder) en het geconcentreerde waswater van de chemische neutralisatie, worden in deze afdeling terug omgezet in vetzuren door toevoeging van sterk zwavelzuur ( H2SO4). In een reactor (Splitsingstank) wordt zwavelzuur bij de zepen gevoegd, hierdoor worden de vrije vetzuren terug gevormd samen met water met zouten. In een decantatietank worden door gravitatie vetzuren en water gescheiden. Mogelijk gevormde tussenlagen (emulsie) worden nogmaals bewerkt. Vetzuren worden opgeslagen in tanks, van waaruit deze per vrachtwagen uitgeleverd worden. Water en emulsie worden verder ingedampt teneinde een geconcentreerd eindproduct te bekomen dat kan teruggevoerd worden, via een bezinkseltank, naar de Crushafdeling (Toaster). Het water wordt gebufferd in een watertank, waarna het wordt hergebruikt als recyclagewater in het proces. De warmte van het verdampte water wordt uiteindelijk terug gerecupereerd. OPSLAGTANKS Opslagtanks voor chemicaliën, hulpproducten en andere producten zijn voorzien in een vloeistofdichte, gescheiden inkuiping met aangepaste beveiligde laad- en loszone. Opslag van semigeraffineerde olie is voorzien in de bestaande tanks op de Oil Tanking locatie, die tevens voor de ver- en belading van schepen instaan.

3.2.1.d Biodieselplant

In Bijlage 2:

Schema ‘Biodiesel_BESTAANDE EN VERGUNDE SITUATIE 2017’ – 2-delig Ruwe olie afkomstig van de crushafdeling van Cargill NV wordt na voorbehandeling in de semiraffinage tot semigeraffineerde olie gebruikt als basisgrondstof voor de biodieselinstallatie. Indien nodig kan ook een kleiner gedeelte extern aangevoerde semigeraffineerde olie in de biodieselinstallatie verwerkt worden. CHEMISCHE REACTIE De chemische reactie voor de productie van biodiesel is een verestering gebaseerd op de chemische reactie van plantaardige olie (triglyceriden) met methanol (CH3OH) onder invloed van een alkalische katalysator natriummethylaat (NaOCH3), waardoor methylesters en glycerine worden gevormd.


CH2-O-C(O)(CH2)n(C2H2)mCH3 NaOCH3

CH-O-C(O)-(CH2)n(C2H2)mCH3 + 3 CH3OH

CH2-O-C(O)-(CH2)n(C2H2)mCH3

Plantaardige olie (triglyceriden) + methanol

CH2-OH

CH-OH + 3CH3-O-C(O)-(CH2)n(C2H2)mCH3

CH2-OH

Glycerine + methylester (biodiesel)

De reactie vindt plaats bij omgevingsdruk, met een lichte overdruk om binnendringen van zuurstof te vermijden. De reactietemperatuur is lager dan 65°C. De eindproducten van dit proces zijn naast biodiesel, ruwe glycerine en glycerine voor farmaceutische toepassingen. PRINCIPE De verestering gebeurt in twee seriegeplaatste reactoren. Elke reactor is opgebouwd uit een meng- en decantatie-eenheid. De verestering gebeurt in de mengfase, terwijl de bezinkingsfase toelaat om de methylesters (vluchtige componenten) te scheiden van het glycerine water (bezinkbare componenten). De tegenstroom waskolom voor de methylesters verwijdert bijproducten zodat na droging een gebruiksklare biodiesel wordt geproduceerd. In de methanol recovery kolom wordt het overschot aan methanol verwijderd. Dit resulteert in voldoende zuivere methanol die terug in het proces kan worden gebracht als recirculatie-stroom. Voor verdere zuivering van het glycerine water kunnen verschillende technieken nageschakeld worden zoals chemische behandeling en verdamping zodat afleverbare ruwe glycerine wordt geproduceerd. Voor de biodieselinstallatie wordt het productieproces geschetst in onderstaande figuur.


Figuur 7 Schematische voorstelling van de biodieselinstallatie

GEDETAILLEERDE PROCESBESCHRIJVING De procesbeschrijving kan opgesplitst worden in verschillende deelprocessen:

- Transesterificatie

- Zuiveren biodiesel

- Methanolterugwinning

- Glycerinewatervoorbehandeling en indamping

- Gaswasser

- Opslagvoorzieningen

Transesterificatie

Een mengsel van semi-geraffineerde plantaardige olie van de semi-raffinage (triglyceriden) met de methanol (CH3OH) en een oplossing van 30% Natrium-methylaat (NaOCH3) in methanol wordt naar de eerste reactor geleid. Na-methylaat treedt op als katalysator voor de reactie. Na doorlopen van de drie reactiekamers van de eerste reactor wordt het mengsel in de eerste decantatie-eenheid gepompt. Hierin ontstaan 2 fasen:

- Een lichte fase (ruwe methylesters)

- Een bezinkbare fase (vooral glycerine met sporen van methanol, katalysator, olie en esters)

Deze twee fasen worden gescheiden door middel van een geoptimaliseerde statische decantatie. De methylesterfase wordt vervolgens naar de tweede reactor gepompt voor verdere omzetting. Daartoe wordt opnieuw katalysator en methanol toegevoegd. Na doorstromen van de reactiekamers van de tweede reactor is de olie bijna volledig omgezet naar methylesters. Het mengsel wordt naar de tweede decantatie-eenheid gepompt. Hierin ontstaan opnieuw 2 fasen:

- Een lichte methylesterfase (methanol, glycerine, katalysator en kleine hoeveelheden andere

lichte componenten)

- Een zware fase (glycerine en resten aan methanol en katalysator)

OlieOlie

Herwinnen Herwinnen

MethanolMethanol

Was Was

kolomkolom

Ruwe glycerineRuwe glycerine

Glycerine Glycerine

water water

verdampingverdamping


Zuiveren biodiesel

Vervolgens wordt verdund zoutzuur (HCl) toegevoegd aan de ruwe methylester om de gevormde zepen te splitsen in vetzuren en om emulsies te breken. De lichtere methylesterfase wordt gescheiden van de zwaardere zure fase. Voor de verdunning van het zoutzuur wordt recyclagewater van de glycerinewater-indamping gebruikt. Door de hoge verdunning komen geen relevante HCl-emissies vrij. De overblijvende fase met methylesters wordt vervolgens gewassen met condensaat uit de glycerine-indamping of met gedemineraliseerd water in een tegenstroom waskolom. Hierdoor ontstaat opnieuw een scheiding tussen de lichtere methylesterfase en de zwaardere waterfase. Tenslotte worden de methylesters gedroogd om waterresten te verwijderen. Dit gebeurt onder vacuüm in 3 stappen. Na stoomopwarming worden de methylesters in de droger gebracht. Door de drukvermindering verdampt een groot deel van het water. Vervolgens wordt het product via een warmtewisselaar naar de tweede droger geleid waar een gelijkaardig proces plaatsvindt. Om aan de Europese normering te voldoen en de kwaliteit te verbeteren worden na het drogen van de methylesters nog een aantal additieven toegevoegd (CFPP modifier, antioxidant en centane improver); Hierna wordt biodiesel na koeling en filtratie opgeslagen in productietanks. Na een finale kwaliteitscontrole wordt de biodiesel overgepompt naar de externe opslagtanks bij OTG. Van hieruit worden afleveringen per schip, trein en vrachtwagen voorzien. Alle glycerine/methanol-water fasen (decanters in de transesterificatie, waterfase droging en wassing van de biodieselzuivering) worden voor verdere verwerking samengebracht in een verzameltank. Door toevoeging van zoutzuur (HCl) zetten de gevormde zepen zich om naar vetzuren en worden de aanwezige emulsies gebroken. Methanolterugwinning

Dit aangezuurde glycerinewater wordt geleid in een rectificatiekolom. Door opwarming verdampt hieruit de methanol. De vochtvrije zuivere methanol wordt na condensatie opnieuw gebruikt voor het veresteringsproces. Glycerinewater voorbehandeling en indamping

Het methanolvrije glycerinewatermengsel wordt verpompt naar een statische decanter. Hierin worden er 2 fasen gevormd:

- Een lichte fase (vooral vetstoffen)

- Een bezinkbare fase (vooral glycerine water)

De lichte fase wordt gepompt naar een opslagtank voor vetzuren. Hieruit is er aflevering per vrachtwagen voorzien. De bezinkbare fase wordt eerst geneutraliseerd met natriumhydroxide (NaOH). De glycerine wordt tenslotte verder ingedampt in 3 stappen zodat glycerine met een eindconcentratie van min. 80 % wordt bekomen. Het condensaat van de indamping wordt aangewend als waswater bij de wassing van de methylesters ( zie zuiveren van biodiesel). Ruwe glycerine wordt verpompt naar de opslagtanks. Hieruit wordt er belading per vrachtwagen voorzien. Gaswasser

De reacties worden uitgevoerd onder lichte overdruk (met stikstof) zodat geen lucht in het systeem kan binnendringen. Alle toestellen, die met methanol in aanraking komen, ontluchten in een gemeenschappelijke afgasleiding. Na doorgang van deze afgassen in een condensor worden deze gecondenseerd en de afgassen met nog geringe methanol gehalten worden gewassen in een gaswasser. De gereinigde lucht komt in de atmosfeer terecht. De afgasleidingen zijn voorzien van terugslagkleppen om een gerichte stroming van de afgassen te bekomen.


Opslagtanks

Er zijn verschillende opslagtanks aanwezig zijn voor de opslag van grondstoffen, tussenproducten en eindproducten.

3.2.2 Productiecapaciteit

Cargill NV te Gent vergund voor de verwerking van sojabonen en koolzaad met een productiecapaciteit van 3.550 ton/dag. 550.000 ton ruwe olie wordt maximaal geproduceerd in de crushafdeling en 550.000 ton ruwe olie wordt verwerkt in de semiraffinage. Er is eveneens een biodieselinstallatie aanwezig met een productiecapaciteit van 425.000 ton per jaar. Bij Cargill NV wordt min. 330, max. 365 werkdagen per jaar geproduceerd. De verhouding van de verwerking van sojabonen of koolzaad zal afhankelijk zijn van de vraag naar de verschillende producten en marktcondities. Aangezien de laatste jaren enkel koolzaad wordt verwerkt, wordt hierbij een overzicht gegeven van de verwerking van uitsluitend koolzaad. In onderstaande tabel wordt hiervan een samenvatting gegeven van de verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten. We wensen nogmaals te benadrukken dat ondervermelde gegevens (m.u.v. de huidige toestand) een inschatting betreft. Tabel 8 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten crushafdeling bij verwerking van uitsluitend koolzaad in de vergunde toestand en huidige toestand (2017)

Huidige toestand Vergunde toestand* Verdere

verwerking ton/jaar ton/jaar

Grondstof Koolzaad 997.097

Gem. 1.150.000

Max. 1.300.000

Eindproducten Koolzaad meel 560.157

Gem. 660.000

Max. 750.000

Mengvoeder

Kool zaad olie 439.280

Gem. 485.000

Max. 550.000

(semi-) raffinage of voeding/meng-voeder

* inschatting Voor de volledigheid wordt in onderstaande tabel de balans gegeven van de grondstoffen en eindproducten indien de installatie gans het jaar sojabonen zou draaien. De huidige toestand wordt hierbij niet vermeld, gezien er in 2017 geen sojabonen werden verwerkt. Tabel 9 Verwerkte grondstoffen en geproduceerde producten crushafdeling bij verwerking van uitsluitend sojabonen in de vergunde toestand

Vergunde toestand*

Verdere verwerking ton/jaar

Grondstof Sojabonen Gem. 1.150.000

Max. 1.300.000

Eindproducten Soja meel Gem. 865.000

Max. 936.000

Mengvoeder

Soja pellen Gem. 92.000

Max. 104.000

Mengvoeder

Soja olie Gem. 230.000

Max.260.000

(semi-) raffinage of voeding/mengvoeder

* inschatting


Zoals reeds gemeld bedraagt de capaciteit van de semi-raffinage-eenheid 550.000 ton/jaar. De ruwe olie is hoofdzakelijk afkomstig van de crushproductie op de site en indien nodig aangevuld met ruwe olie van andere productielocaties. De verhouding koolzaadolie/sojaolie die zal worden geraffineerd in de semi-raffinage is afhankelijk van de heersende marktcondities. De ruwe olie kan bijna volledig (ca. 97-98 %) omgezet worden in semi-geraffineerde olie die geschikt is als grondstof voor de biodieselinstallatie. Andere eindproducten zijn vetzuren die kunnen gebruikt worden in de mengvoederindustrie of voor technische toepassingen. Tabel 10 Productiecapaciteit semi-raffinage afdeling vergunde toestand en bestaande toestand (2017)

Huidige toestand (2017) Vergunde toestand*

ton/jaar ton/jaar

Ruwe olie (koolzaad/soja) 401.163

Gem. 435.000 Max. 550.000

Semi geraffineerde olie

393.474 Gem. 435.000 Max. 550.000

Vetzuren 4.271

Gem.7.250 Max. 9.150

* inschatting De biodieselplant heeft een capaciteit van 425.000 ton/jaar. Naast biodiesel die wordt geproduceerd, ontstaat tevens ruwe glycerine (80 % concentratie) en vetten (“fatty matter”). Deze producten worden als volwaardige producten verkocht. Biodiesel wordt verhandeld volgens EN14214. Glycerine wordt verkocht als grondstof voor verdere raffinage voor onder andere farmaceutische toepassingen. Tabel 11 Productiecapaciteit biodiesel vergunde toestand en bestaande toestand (2017)

Huidige toestand (2017) Vergunde toestand*

ton/jaar ton/jaar

Semi-geraffineerde olie (koolzaad/soja) naar biodieselinstallatie

324.320 Gem. 250.000 Max. 425.000

Externe olie naar biodieselinstallatie**

77.120 Gem. 175.000 Max. 425.000

methanol 38.830

Gem. 40.000 Max. 42.500

Biodiesel

401.718 Gem. 400.000 Max. 425.000

Ruwe glycerine (80%) 49.705

Gem.47.000 Max. 50.000

Fatty matter 1.343

Gem. 2.400 Max. 2.550

* inschatting ** Verdeling eigen olie/externe olie is afhankelijk van verschillende factoren en verschilt jaar tot jaar. Vandaar dat verhouding huidige toestand vs. vergunde toestand niet uniform is


3.2.3 Ondersteunende activiteiten en installaties

Ter ondersteuning van de productie zijn er bij Cargill NV momenteel ook nog volgende nevenactiviteiten.

3.2.3.a Waterzuivering

In Bijlage 2:

Schema ‘Afvalwaterzuivering_HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE SITUATIE 2017’ Wegens lozing op oppervlaktewater wordt alle huishoudelijk afvalwater in KWZI’s gezuiverd. De bestaande waterzuivering werd in kader van voorgaande MER omgebouwd tot een MBR (membraanbioreactor-systeem). Het grote verschil tussen een klassiek waterzuiveringsproces en een MBR is het feit dat de bezinkingsfase wordt vervangen door een filtratie doorheen een membraan. Bij Cargill wordt geopteerd voor ondergedompelde membranen. Het werkingsprincipe van de MBR is weergegeven in onderstaande figuur.

Figuur 8 Werkingsprincipe membraanbioreactor

De biologische processen in een membraanbioreactor komen in hoge mate overeen met die in een actiefslibsysteem. In een membraanbioreactor wordt, in afwijking van een conventioneel actiefslibsysteem, de slib/ water scheiding bewerkstelligd met behulp van membranen. Door drukval over de membranen wordt het afvalwater gefilterd door de membranen. In de membraantank is een beluchtingssysteem voorzien voor de beluchting van het compartiment en de reiniging van de membranen. De ondergedompelde membranen werden geplaatst in het huidige unitank systeem. Grove delen, die het proces kunnen verstoren, worden vooraf afgevangen met roosters. Oliën en vetten zullen worden verwijderd in de vetvang. Ten opzichte van het conventionele actiefslibsysteem kunnen de volgende voordelen worden genoemd:

Door de membranen is de scheiding tussen water en slib absoluut waardoor de verwijdering van zwevende stoffen altijd is gegarandeerd en niet afhankelijk is van de slibkwaliteit;

Door de hoge effluentkwaliteit is hergebruik van effluent een aantrekkelijk alternatief;


Het systeem heeft een compacte bouwwijze. In de beluchtingstank kunnen veel hogere slibgehaltes tot circa 20 g/l worden gehandhaafd (vergelijk met conventionele systemen max. 4-6 g/l), waardoor het benodigde volume beperkt is;

MBR resulteert in een lage slibproductie. Doordat in de beluchtingstank hoge slibgehaltes kunnen worden gehandhaafd, kan in een relatief klein volume een zeer lage slibbelasting het ontwerpuitgangspunt zijn. Door deze lage slibbelasting vindt een hoge mate van slibmineralisatie plaats (het slib "eet" zichzelf op), hetgeen leidt tot een lage slibproductie.

Door een hogere vuilvracht bij het verwerken van koolzaad werd in 2009 de beluchtingscapaciteit uitgebreid met een extra bekken van 950 m3, voorgeschakeld aan de aerobe MBR reactor van 525 m³. De beluchting in dit bekken kan uitgeschakeld worden om te denitirifiëren. In principe kan dit bekken gebypast worden bij de verwerking van soja (nl. lagere vuilvracht). Gezien de zeer beperkte verwerking van soja tijdens de voorbije jaren, werd deze bypass nog niet toegepast.

Figuur 9 Configuratie waterzuiveringsinstallatie NV Cargill Gent huidige situatie

3.2.3.b Warmtekrachtkoppeling (WKK)

De WKK zal bestaan uit een gasturbine die een generator aandrijft voor het opwekken van elektrische stroom. In de gasturbine wordt eerst lucht gecomprimeerd, vervolgens gemengd met aardgas, waarna dit mengsel wordt verbrand. De rookgassen die bij deze verbranding vrijkomen, drijven een turbine aan waarbij hun inwendige energie wordt omgezet in mechanische rotatie-energie. In de generator wordt vervolgens deze mechanische energie omgezet in elektrische energie. De rookgassen verlaten de gasturbine op een temperatuur van ongeveer 525 °C en bevatten dus nog een belangrijke hoeveelheid thermische energie. Deze energie wordt in de HRSG (recuperatieketel) gebruikt om stroom te produceren. Deze stoom wordt dan gebruikt in de processen van Cargill Gent. Aangezien de stoomvraag van de processen kan variëren, is het nodig de stoomproductie te moduleren. Om deze reden is het mogelijk de rookgassen van de gasturbine d.m.v. bijstook met aardgasbranders op een hogere temperatuur te brengen alvorens ze in de ketel te voeren. Deze bijstook heeft een thermisch ingangsvermogen van 23,8 MW. Het voedingswater voor de ketel zal onttrokken worden aan de bestaande thermische ontgasser. De rookgassen worden in de HRSG afgekoeld en afgevoerd via een schoorsteen met een hoogte van 16 m.

900 m³

525 m³

H2S

removal

influent

slibretour

slibretour bij bypass H2S reiniging

slibretour bij

denitrificatie


De WKK-installatie is vergund, maar werd nog niet geplaatst. Er wordt gestreefd om de installatie in 2020 te exploiteren.

3.2.3.c Stoom

Voor de productie van stoom zijn 2 ketels geïnstalleerd die beide op aardgas functioneren. De grootste ketel (“CMI”) kan tot 40 ton/uur stoom opwekken en wordt bedreven op 60 bar stoomdruk teneinde een stoomturbine aan te drijven die tot 4 Mwel stroom kan opwekken. De stoomnetdruk bedraagt 6-7 bar(g). Daarnaast is een lagedruk ketel geïnstalleerd (“Loos”) die tot 12 ton/uur stoom kan opwekken bij een stoomdruk van 6-7 bar(g). Cargill Gent beschikt voor de levering van demineralisatiewater van de stoomketels over een directe aansluiting met TMVW.

3.2.3.d Koeling

Opgepompt havenwater met een vergund debiet van max. 4.000 m³/uur wordt gebruikt om de bestaande installaties indirect te koelen (zie verder – discipline oppervlaktewater).

3.2.3.e Transportsystemen voor stuifgevoelige producten

Voor het transport van stuifgevoelige producten binnen het bedrijfsterrein zijn volgende types transportsystemen in gebruik:

Horizontaal producttransport o Kettingtransporteurs o Schroeftransporteurs o Transportbanden

Verticaal producttransport o Bandelevatoren o Kettingtransporteurs

Ketting- en schroeftransporteurs bevinden zich tussen de verschillende apparaten en worden via de globale afzuigingen onder lichte onderdruk gehouden. Op deze globale afzuigingen zijn telkens overdekte stoffilterinstallaties aangesloten. Er zijn 3 locaties waar transportbanden gebruikt worden:

De zaadband zorgt voor het transport van de weegtoren naar de bandelevator van de 6 zaadsilo’s. Dit is een open transportband die aan de bovenkant afgeschermd is door een windscherm. Aan het begin van deze transportband t.h.v. de weegtoren en aan het einde t.h.v. de bandelevator is telkens een afzuiging met stoffilter voorzien.

De transportband van de 6 zaadsilo’s naar de reiniging is voorzien van een volledig omsloten omkasting (Diabolo type).

De scheepsband transporteert het meel tussen de scheepsbalans en het verladingsstation voor schepen. Het is een open transportband, die aan de bovenkant is afgeschermd door een windscherm. Voor de ontstoffing van de afvoerbunker en voor de balansweger is een afzonderlijke ontstoffingsfilter voorzien. Op het keerpunt van het verladingsstation waar deze transportband overgaat op een tweede transportband werd enkele jaren geleden een stoffilter met keramische filters aangesloten. In kalenderjaar 2015 zal deze verladingstoren vervangen worden en uitgerust worden met een gesloten transportsysteem, en een nieuwe verladingstoren.

Bandelevatoren dienen om de producten naar de top van de betreffende silo’s of productie-installaties omhoog te transporteren. Deze elevatoren zijn via stortkokers aangesloten op de ontstoffingsfilters van de silo’s. De bandelevatoren komen voor in volgende afdelingen:

o Zaad of bonenlossing (zaadsilo’s) o Reiniging o Tussenstockage (dagen rustsilo) o Voorbereiding o Vermaling o Meelsilo-afdeling (gebouw vrachtwagen- en scheepsbelading)


Figuur 10 Transportsystemen voor stuifgevoelige producten

In het algemeen komen bij transportsystemen volgende mogelijke diffuse stofbronnen voor: Aan de inlaat van het transportsysteem. Tijdens het eigenlijke transport, waarbij relatieve luchtbewegingen plaatsvinden. Aan de uitlaat van het transportsysteem waarbij het product wordt afgeworpen of overgestort.

Cargill NV Gent past volgende maatregelen toe om deze diffuse stofemissies te beperken:

Het overkappen van open transportbanden aan de bovenkant met een windscherm ter beperking van de windinvloeden.

Het volledig inkapselen van transportbanden (boven- en onderkant) ter beperking van de windinvloeden.

Het beperken van de snelheid van de transportsystemen door zo groot mogelijk transporteurs te kiezen.

De transportsystemen zijn voorzien van een stofafzuiging met mouwenfilters. Regelmatige controle van de afzuiging en van de filterinstallaties. Alle filters zijn opgenomen in

de inventaris van het maximosysteem voor onderhoud. Er is een preventief onderhoudsprogramma waarbij de mouwenfilters jaarlijks worden vervangen door nieuwe mouwen. Indien er een lek van een zak wordt vastgesteld, zal de operator een maximobon schrijven. Het onderhoud wordt dan besproken tijdens de ochtendproductiemeting.


Talk wordt ook in de productie toegevoegd, hoewel dit beperkt is tot 0,5 %. Deze toevoeging gebeurt via volledig afgesloten transportelementen. De cellulose wordt aangeleverd in bigbags, welke in een gebouw uitgestort worden in een vat (voorzien van een stoffilter) en met een zuigtransport verplaatst naar een mengtank.

3.2.4 Hulpstoffen

Het verbruik van de voornaamste hulpstoffen zijn: - Crush: hexaan en talk

- Semi-raffinage: NaOH, zwavelzuur, en fosforzuur

- Biodiesel: NaOH, HCl, antioxidant, bleekaarde (enkel bij Tripel), natriummethylaat en methanol

De voornaamste verbruiken van de hulpstoffen kunnen hieronder worden teruggevonden.


Tabel 12 Verbruiken hulpstoffen in vergunde toestand (maximale waarden) en huidige toestand (2017)

alle eenheden: MT

CAS-nummer stuifcategorie huidig - 2017 Vergund*

koolzaad SC 1 997.097 1.300.000

soja SC 1 0 1.300.000

Crush

Input productie specifiek verbruik 997.097 1.300.000

Hexaan 110-54-3 0,3 kg/mt 320.91 390

Talk 14807-96-6 SC1 3,7 kg/mt 2810 4800

Semi-raffinaderij

Input productie specifiek verbruik 401163 550000

NaOH SR 1310-73-2 5,02 kg/mt 2122 2525

Zwavelzuur 76664-93-9 2,36 kg/mt 1083 1298

Fosforzuur 7664-38-2 1,12 kg/mt 447 621

Biodiesel

Input productie specifiek verbruik 401.718 425000

NaOH BD 1310-73-2 0,31 kg/mt 66 132

HCl 7647-01-0 7,77 kg/mt 2930 3302

Antioxidant ? 0,31 kg/mt 0 132

Cellulose ? 0,67 kg/mt 299 273

Natriummethylaat 124-41-4 12,19 kg/mt 4654 5181

Methanol 67-56-1 104,14 kg/mt 39830 43213

* inschatting


3.2.5 Afvalstoffen

De huidige activiteiten van NV Cargill, geven aanleiding tot het ontstaan van specifieke afvalstromen. De belangrijkste afvalstromen zijn concentraat indamper, filteraarde, afvalwater biodiesel en olieraffinage, reinigingsresiduen, gums, … Onderstaande tabel geeft een overzicht weer van de afvoerhoeveelheden van specifieke afvalstromen in 2017. Tabel 13 Specifieke afvalstromen – afvoer in 2017

Om

sch

rijv

ing

afv

als

tof

EU

RA

L-c

od

e

Ho

evee

lheid

ton

/ja

ar

To

ep

assin

g

Abs. Verontr. Met olie, vet 15 02 02 2,14 Andere voorbehandeling

Filtermatten met plantaardige olie 15 02 02 2,56 Andere voorbehandeling

Gecapsuleerde glazen vials 16 05 06 0,83 Andere voorbehandeling

Labochemicaliën 16 05 06 16 05 08 14 06 03

3,675 Andere voorbehandeling

Gums 02 03 04 1801,52 Andere voorbehandeling

Afvalolie 13 02 05 4,09 Andere voorbehandeling

PE rachigringen met zwavelkorst 06 06 02 11,48 Andere voorbehandeling

Rioolslib 20 03 06 7,86 Andere voorbehandeling

Proces afvalwater 16 10 02 475,98 Andere voorbehandeling

Productieafvalwater met methanol, biodiesel 07 07 99 231,62 Andere voorbehandeling

Skimpit vet reinigingsresidu 02 03 04 495,56 Andere voorbehandeling

Fatty Matter drainage water 16 10 02 626,18 Andere voorbehandeling

Zeepsplitswater 16 10 02 3088,16 Andere voorbehandeling

Meel opslagresidu 02 03 04 202,92 Composteren

Afvalwaterslib 02 03 05 1875 Andere voorbehandeling

Filteraarde 07 07 99 606,66 Composteren

Rioolslib 02 03 04 7,86 Andere voorbehandeling

Verder zijn er nog niet-bedrijfsspecifieke afvalstromen (papierafval, hout, afvalolie, …) en restafval. De opslag van afvalstoffen gebeurt als volgt: Niet-gevaarlijk afval:

- Klasse II afval: 2 x 20 m³ + 1 x 5 m³ - Hout: 1 x 30 m³ - Metaal: 1 x 30 m³ - Papier: 20 m³ + 1 x 5 m³ - Organisch schroot: 1 x 30 m³ en 1 x 20 m³ - PMD: 1.2 m³

Gevaarlijk afval:

- Filteraarde (ex Biodiesel): 20 m³ - Filtermouwen (ex Biodiesel): 2 m³ (in 200 l vaten) - ASP containers (voor opslag van met olie vervuild materiaal): 3 x 1 m³ - Afval minerale olie: 1 m³ (dubbelwandige container) - Alle KGA (samen opgeslagen in 1 loods): toner cassettes, batterijen, TL-lampen,

gasontladingslampen, PC-materiaal, spuitbussen, verpotten, verpakkingen siliconen, bidons (klein en groot), lab glas, lab solventen, lab chemicaliën, zakgoed (lege zakken van b.v. trinatriumfosfaat, sulfiet, salcurb, ...), resten smeervet, lege gasflesjes (testgas Dräger), filtermouwen (ex Biodiesel), 2 x ASP container met opruimafval


(absorptiemateriaal, ABEK filterbussen, ...), bruingoed en witgoed (electro afval), vials lab.

Daarnaast opslag van afvalwater & andere vloeibare afvalfracties (tankopslag) en slib (in bekken).

De afvalproductie wordt voorkomen door het beperken van verpakte goederen en optimalisatie van de productieprocessen. De afvalstromen worden selectief ingezameld en afgevoerd en verwerkt conform de geldende reglementering. Maandelijks worden alle afvalstoffen geregistreerd en gecommuniceerd ter evaluatie. Er wordt telkens nagegaan of de targets voor de reductie van de afvalstoffen werden behaald. Het waterzuiveringsslib wordt beperkt door het toevoegen van polymeren waardoor het slib beter indikt. Cargill is aangesloten bij Val-I-Pac voor de ophaling en de verwerking van verpakkingsafval.

3.2.6 Nutsvoorzieningen/energiebeheer

Cargill gebruikt 3 verschillende vormen en energie:

- Gasolie: voor heftrucks en noodgeneratoren; is heel beperkt in verbruik op jaarbasis - Hoogcalorisch aardgas: 278.004 MWh - Elektriciteit: 50.695 MWh.

Dit betreft een primair energieverbruik van 1,36 PJ. Het bedrijf is bijgevolg energie-intensief (jaarlijks primair energiegebruik van minstens 0,5 PJ). Cargill NV is toegetreden tot het EBO (energiebeleidsovereenkomst voor de verankering van en voor blijvende energie-efficiëntie in de Vlaamse energie-intensieve industrie) op 4 april 2014 en is geldig tot 31 december 2022. Jaarlijks wordt een energieplan opgesteld. Hierbij dient opgemerkt te worden dat deze gegevens dateren van 2017, waarbij de WKK-installatie nog niet werd gerealiseerd. De WKK-installatie zal (volgens de huidige vooruitzichten) in werking zijn in 2020. Voor de omgevingsvergunningsaanvraag van voorliggend project kan het zijn dat een energiestudie dient uitgevoerd te worden waarin de mogelijkheid tot het plaatsen van een zo efficiënt mogelijke installatie wordt onderzocht. Bij de opmaak van de ontwerp-MER zal meer inzicht zijn op het toekomstige energieverbruik en kan hieromtrent uitsluitsel worden gegeven. Indien efficiëntere technieken mogelijk zijn, zal hiermee reeds rekening gehouden worden in het MER. Voor de energiestudie zelf wordt verwezen naar de omgevingsvergunningsaanvraag. Verder is Cargill NV een BKG-inrichting en beschikt over een goedgekeurd monitoringsplan (ll. goedgekeurd dd. 09/03/2017).

3.2.7 Transport

Zoals reeds gemeld is de site van Cargill NV te Gent gelegen langs de verkeersas R4 in de Gentse Haven, waardoor het terrein gemakkelijk te bereiken is met vrachtwagens. Het vrachtvervoer via de weg is normaal gezien enkel op weekdagen tijdens de dag. De belading en lossen van de schepen gebeurt 7d/7. Het laden en lossen van olie, laden van biodiesel, lossen van koolzaad/sojabonen gebeurt niet op de site van Cargill NV Gent, maar op de site van Oiltanking en Eurosilo via het nabijgelegen Kanaal Gent-Terneuzen. Cargill NV Gent ligt tevens nabij spoorlijn 204, die Gent met Zelzate verbindt. Sojabonen worden in Amerika geteeld. Via het kanaal Gent-Terneuzen wordt aangemeerd aan het Rodenhuizedok. Koolzaad komt hoofzakelijk uit de EU en wordt ook voornamelijk met schepen aangevoerd. Een kleine hoeveelheid koolzaad wordt per trein aangevoerd (voornamelijk regio Noord-Frankrijk) en per vrachtwagen (België). Het naburige overslagbedrijf Eurosilo verzorgt het lossen van de goederen en overslag van de 8 zaadsilo’s, grondstoffensilo’s van Cargill NV. Het meel wordt afgevoerd per truck, barges (lichters) en coasters (kustvaarders).


De ruwe olie die geproduceerd wordt in de crushafdeling wordt hoofdzakelijk verder verwerkt in de semiraffinage. Een kleiner deel wordt afgevoerd als ruwe olie. De (voorbehandelde) olie die dient als grondstof voor de productie van biodiesel, is voor een groot deel afkomstig van Cargill NV Gent zelf. Een kleiner deel van de input aan olie zal worden aangevoerd per schip. De geproduceerde biodiesel en ruwe glycerine worden als volwaardige producten verkocht. Verladingen van producten en grondstoffen worden normaal tussen 6u ’s morgens en 10u ’s avonds uitgevoerd. Tabel 14 Vrachtvervoer 2017

Transportwijze Aanvoer/afvoer Product Hoeveelheid

(ton per jaar)

Frequentie

(aantal

vrachten per

jaar)

Weg

Aanvoer

Talk 2.810 109

Bleekaarde biodiesel 299 21

Hexaan 321 16

Fosforzuur 447 18

Zwavelzuur 1.083 43

Zoutzuur 2.930 110

Antioxidant 0 0

Natriummethylaat 4.654 201

Natriumhydroxide 2.188 93

Afvoer

Meel 165.745 6.139

Afvalwater 6.730 269

Slib WZI 1.875 75

Organisch schroot 203 10

Filteraarde 607 89

Glycerine 49.705 1.912

Vetzuren 2.810 109

Biodiesel* 22.374 829

Totaal 264.781 10.120

Waterweg Aanvoer Olie 101.050 96

Koolzaad 997.097 20

Afvoer Olie 129.775 97

Biodiesel 395.237 263

Meel 368.698 410

Totaal 1.991.857 886

TOTAAL 2.256.638 11.006

* Bij Oil Tanking Ghent Verder zijn momenteel 115 werknemers tewerk gesteld bij Cargill NV. Ten gevolge van het geplande project zal het verbruik van grondstoffen, hulpstoffen en afvalstoffen toenemen. Het totaal aantal bijkomende transportbewegingen zal dus naar de toekomst toe stijgen. Dit zal verder behandeld worden binnen de discipline mens-mobiliteit.


3.3 Beschrijving van het project – nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit)

Kaart 2 Situering projectgebied op luchtfoto - microschaal


3.3.1 Procesbeschrijving

Zoals reeds vermeld, omvat voorliggend project het voorzien van een nieuwe productiefaciliteit op de site te Gent. Hierbij zullen afvalstromen omgezet worden naar biodiesel van hoge kwaliteit. Used cooking oils (UCO), dierlijk vet (animal fat, AF), palmvetzuurdistillaten (palm fatty acid distillates, PFAD) en zure oliën van zeepsplitsing vormen een zeer hoogwaardige energiebron (brandstof voor dieselmotoren) wanneer ze chemisch gewijzigd (omgeësterd) worden. In chemisch opzicht bestaan vetten en oliën voornamelijk uit vrije vetzuren en triglyceriden (d.w.z. drie langeketenvetzuren zijn gebonden aan een driewaardige alcohol, de glycerine). Deze componenten kunnen omgezet worden in vetzuurmethylester (fatty acid metylester, FME), ook wel biodiesel genoemd, een brandstof die rechtstreeks bruikbaar is in dieselmotoren, waarbij voldaan wordt aan de strengste kwaliteitsstandaard wereldwijd (EN14214). De productie unit zal bestaan uit een voorbereiding, die er op doelt alle ongewenste stoffen te verwijderen. Na deze voorbehandeling wordt het product gevoed in de biodieselinstallatie. Stoom wordt hierbij onder hoge druk en temperatuur geconverteerd, gevolgd door een destillatie die de hoge kwaliteit van zowel de biodiesel als de glycerine verzekert. Als bijproduct produceert de biodiesel plant een hoogwaardige energierijke mix van gepolymeriseerde vetzuren, met sporen van diesel, die kan gebruikt worden als hernieuwbare brandstof. Het proces kan aldus verdeeld worden in drie technologische delen:

1. Vetvoorbereidingseenheid 2. Esterificatie en transesterificatie van het ruwe materiaal in biodiesel (RepCAT-proces) 3. FME-destillatie

Deze proceseenheden worden in volgende hoofdstukken meer in detail beschreven.

3.3.1.a Vet voorbereiding

De optie wordt momenteel nog open gelaten om deze voorbehandelingsstap on site dan wel off site uit te laten voeren. Voor de worst case benadering, wordt in voorliggende MER er van uitgegaan dat deze stap ook on site gebeurt. In deze stap worden onzuiverheden (water, vaste stoffen en in water oplosbare stoffen) die niet geschikt zijn voor de verdere verwerking verwijderd door toevoeging van het water, fosforzuur en stoom. In de vetvoorbereiding wordt de feedstock continu gedoseerd en verwarmd tot de vereiste procestemperatuur. Proceswater wordt gebruikt om de feedstock te wassen en fosforzuur wordt gebruikt om de scheiding van onzuiverheden in een continu proces te verbeteren. Daarna wordt het mengsel geladen in twee geïnstalleerde driefasendecanters, waar de feedstock gescheiden wordt van de waterfase. Daarnaast worden ook vaste stoffen gescheiden en verzameld in een afvalbak. De waterfase wordt verzameld in een buffer en in de afvalwatertank geloosd. De afvalwater uit afvalwatertank wordt daarna naar de waterzuiveringsinstallatie geleid. De gezuiverde feedstock wordt verzameld in een buffer en vervolgens gedoseerd in een kolom (flash evaporator / droger) die onder vacuümcondities werkt om de feedstock te drogen. Het condensaat van de vacuümeenheid wordt geledigd in de afvalwaterbuffer. De gezuiverde en gedroogde feedstock wordt afgekoeld en overgebracht naar de overeenkomstige opslagtank. De vetvoorbereidingsplant is volledig onafhankelijk van de biodieselplant. Er wordt een jaarlijkse productiecapaciteit van 161.000 ton gezuiverde feedstock vooropgesteld.


3.3.1.b Biodieselplant: RepCAT-proces

De nieuwe biodieselplant van Cargill is ontworpen voor een jaarlijkse productiecapaciteit van 150.000 ton biodiesel, waarbij used cooking oils (UCO), dierlijk vet (AF), palmvetzuurdistillaten (PFAD) en zure oliën van zeepsplitsing gebruikt worden als feedstock voor de productie. In de biodieselplant worden vrije vetzuren (free fatty acids, FFA), die deel uitmaken van de gezuiverde feedstock, veresterd met methanol tot methylester en water. Tegelijk vindt de transesterificatiereactie plaats, waarbij triglyceriden, die eveneens deel uitmaken van de feedstock, omgezet worden in methylester. Als bijproduct van deze reactie wordt glycerine aangemaakt. Om de vereiste graad van esterificatie / transesterificatie te bereiken, worden twee reactiestappen in serie geïnstalleerd. De reacties vinden plaats onder hoge druk en bij een hoog temperatuurniveau. BioHeating Agent (BHA), dat de katalysator draagt, wordt hergebruikt uit het FME-zuiveringsproces (zie verder) als katalysator voor beide stappen. In elke stap worden water en glycerine, die tijdens de reactie gevormd worden, alsook het overtollige methanol verwijderd uit de oliefase in een kolom onder atmosferische condities. Dampvormig methanol en water verlaten de kolom bovenaan en worden gescheiden in een methanol/water-scheidingskolom. De gerecycleerde methanol wordt opnieuw gebruikt in de RepCAT-eenheid, de waterfase wordt geledigd nadat ze door een coalescer is geleid, waar organische stoffen (hoofdzakelijk methylester) gescheiden worden en afgevoerd worden naar het tankpark (in verbinding met waterzuiveringsinstallatie). De volgende reacties en reactiecondities kunnen onderscheiden worden:

- Chemische reactie: RepCAT (met katalysator)

Feedstock met een hoger gehalte van vrije vetzuren en glycerine wordt veresterd met methanol onder hoge druk- en temperatuuromstandigheden met een katalysator.

T↑, p↑, katalysator

R1 C OOH + CH3OH H2O + R COOCH3 Vrije vetzuren + Methanol Water + Vetzuurmethylester (FFA) (FME)

CH2 COOR CH2 OH | T↑, p↑, katalysator |

CH COOR + 3 CH3OH CH OH + 3 R COOCH3 | | CH2 COOR CH2 OH Triglyceride (olie) + Methanol Glycerine + Vetzuurmethylester

(FME)

- Chemische reactie: OLIEneutralisatie

De katalysator leidt ook tot verzeping van FFA.

50-60 °C, 1 bara

2 R1 COOH + X H2O + (R1COO)2X Vrije vetzuren (FFA) + Katalysator Water + X zeep

3.3.1.c Biodieselplant: FME destillatie

Na de esterificatie-/transesterificatie-eenheid bevat de methylesterfase hoogkokende onzuiverheden en volatiele componenten zoals water en methanol. Een meerfasige destillatie-eenheid verwijdert deze onzuiverheden.


In deze processtap wordt glycerine, een bijproduct, samen met FME gedestilleerd en gescheiden van FME in de glycerinescheidingseenheid. Het tweede bijproduct van de destillatie is de BioHeating Agent (BHA), die deels hergebruikt wordt en teruggewonnen wordt in de reactiestappen en deels afgevoerd wordt naar het tankpark (in verbinding met waterzuiveringsinstallatie). Onderstaande paragrafen lichten het proces meer in detail toe. De volatiele componenten (water en methanol) worden in zekere mate verwijderd in de FME-flashkolom (eerste destillatiefase). Vervolgens wordt de FME verdampt in een afzonderlijke inrichting en gedestilleerd onder vacuüm omstandigheden (tweede destillatiefase). De FME verlaat de kolom bovenaan. De hoogkokende componenten verlaten de tweede destillatiefase onderaan en worden verder verwerkt in een 'short path'-destillatie (derde destillatiefase). Het destillaat, dat glycerine bevat, wordt overgebracht naar de bezinktank voor glycerine (CGL) (scheidingseenheid voor glycerine), waarbij de glycerinefase van de bodem van het vat naar het tankpark wordt gepompt met behulp van een pomp. De FME-fase wordt via een economizer en een verwarmingsplant naar een stripkolom gepompt, waar de laatste zuiveringsstap plaatsvindt, met stoom als stripmedium. Na de kwaliteitscontrole wordt de biodiesel overgebracht naar de opslagtanks. De bioheating agent BHA van de derde destillatiefase (co-product van de destillatie) wordt aan de ene kant terug naar de RepCAT-eenheid gerecycleerd en aan de andere kant overgebracht naar de toegewezen opslagtank. Het vacuüm voor de destillatiekolommen wordt voorzien door straalstomers in combinatie met vacuümpompen.

3.3.2 Processchema

In onderstaande figuur wordt het processchema van de nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) weergegeven:

Figuur 11 Processchema nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit)


Hierbij dient opgemerkt te worden dat het afvalwater niet zal afgevoerd worden naar een externe verwerker, maar dat het afvalwater in de bestaande waterzuiveringsinstallatie zal behandeld worden.

3.3.3 Grond, hulp- en afvalstoffen

Volgende voedingsstromen zijn gebruikt om de massabalansen in dit document te berekenen: Tabel 15 Overzicht voedingsstromen

FEEDSTOCK MIDAS

Beschrijving Europese

used cooking oils

Geïmporteerde used cooking

oils Vetzuurdistillaten Zure oliën Dierlijk vet

kg / t Feedstock 150,0 250,0 200,0 250,0 150,0 1000,0

Mengbereik kg / t feedstock

Min 100,0 200,0 150,0 200,0 100,0

Max 200,0 300,0 250,0 400,0 200,0

mass % average

Ester 0,00%

Triglyceriden 81,90% 47,90% 0,20% 11,80% 57,30% 35,85%

Diglyceriden 6,00% 6,00% 0,50% 6,00% 15,00% 6,25%

Monoglyceriden 0,10% 0,10% 1,20% 2,40% 1,00% 1,03%

Vrije Vetzuren 5,00% 25,00% 95,00% 60,00% 20,00% 44,00%

Polymeren Olie 4,00% 6,00% 0,10% 0,50% 0,20% 2,28%

K-zepen 0,00%

Methanol 0,00%

Water 2,00% 9,00% 1,00% 5,00% 1,00% 4,15%

Fosfor 0,0005% 0,0020% 0,0050% 0,1500% 0,0500% 0,0466%

Zwavel 0,0001% 0,0100% 0,0001% 0,0300% 0,0250% 0,0138%

H2SO4 0,00%

Na+K 0,0050% 0,0600% 0,02%

Ca+Mg 0,0001% 0,0150% 0,00%

Onverzeepbaar 0,50% 5,00% 2,00% 3,00% 5,00% 3,23%

Andere (vaste stoffen, gommen …)*

0,50% 1,00% 0,00% 11,00% 0,40% 3,14%

Som 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0%

De biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) is in staat om alle soorten oliën, met een aandeel vrije vetzuren tot 99%, om te zetten in biodiesel. Commercieel gezien is er interesse om, naast bovenstaande feedstock, ook verschillende alternatieve producten te verwerken, zoals: POME (Palm Oil Mill Effluent), SBE (Spent Bleaching Earth olie), ‘Brown Grease’, ‘Trap Grease’, … Verder zijn in onderstaande tabellen een massabalans weergegeven voor de vet voorbereidingsunit en de biodieselunit.


Tabel 16 Massabalans vet voorbereidingsunit

Tabel 17 Massabalans biodieselunit

3.3.4 Energiehuishouding en –beheer

Om te voldoen aan de vereisten van moderne productietechnologieën, worden de volgende maatregelen genomen om de energie-efficiëntie in het biodieselproces te vergroten:

3.3.4.a Algemeen, ontwerp

Het algemene proces is ontworpen met het oog op een hoge energie-efficiëntie. Het gebruik van een speciale katalysator voor het omzetten van olie in biodiesel maakt het mogelijk om het proces te doen plaatsvinden bij hoge temperaturen en onder hoge druk.

De chemische reactieprocessen zijn continu, wat het energieverbruik voor het stoppen, starten en opwarmen van de plants beperkt.

Capacity: approx. 160.000 t purified feedstock - 330 days per year - 7.920 hours per year

Fat Pre-Treatment

Unit Remark

t per year

INPUT Fat Pre-Treatment

Used Cooking Oil / Animal Fat / Acid oils, crude kg 175.000 *

Steam kg 11.000 depends on feedstock quality

Phosphoric acid kg 700

Process water kg 6.000 depends on feedstock quality

Total Input Fat preparation kg 192.700

OUTPUT Fat Pre-Treatment

Used Cooking Oil / Animal Fat / Acid oils, crude kg 161.000

Waste water kg 27.000 *

Solid impurities kg 4.700 *

Total Output Fat Pre-Treatment kg 192.700

* based on 4,0% water content and 3,0% solid particles

The yield of purified feedstock as well as water and steam consumption are only estimations and therefore may diverge from the

indications due to the fact that these figures result from and hence depend on the quantity of water soluble substances and impurities

(e.g. tensides, oxidised fatty acids, etc.) in the feedstock.

nominal

Amount in

Capacity: 150.000 t BioDiesel - 330 days per year - 9720 hours per year

BIODIESEL PLANT nominal Remark

Unit Amount in

t per year

INPUT BioDiesel plant

UCO, purified t 64.400

Animal fat, purified t 24.150

Acid oils, purified t 40.250

PFAD t 32.200

Methanol t 17.550

Catalyst t 150

Steam t 11.000

Process water t 1.300

Total Input BioDiesel plant t 191.000

OUTPUT BioDiesel plant

BioDiesel EN 14214 t 150.000

Technical glycerine t 9.000 94-98% purity

BioHeating agent t 14.000 including organic matter

Waste water / recycle water t 17.500

Solid waste t 500

Total Output BioDiesel plant t 191.000


De lay-out van de plant met zijn logische indeling van procesapparatuur biedt de kortste afstanden tussen vaten en pompen. Het geoptimaliseerde ontwerp beperkt energieverliezen, aangezien drukdalingen wegens lange buizen tot een minimum beperkt worden.

Het aantal pompen werd beperkt en waar mogelijk worden de media afgevoerd uit de vaten door de zwaartekracht.

Een gepaste isolatie van opslagtanks, buizen en vaten beperkt thermische verliezen.

Er werd gebruikgemaakt van een accuraat ontwerp en nauwkeurige berekeningen, om overtollig design te vermijden, wat het energieverbruik zou verhogen.

Binnen het proces worden waar mogelijk economizers gebruikt om de feedstock voor bepaalde processtappen voor te verwarmen door productdampen af te koelen.

Volledig gebruik van flashstoom uit condensaat voor het verwarmen van warm water en procesverwarmers.

3.3.4.b Procescontrolesysteem

De geïnstalleerde uitrusting wordt gecontroleerd door een procescontrolesysteem (PCS) en wordt automatisch uitgeschakeld wanneer ze niet gebruikt wordt.

Verwarmde vaten, tanks en buizen worden thermostatisch gecontroleerd voor een correcte werking om energie te besparen.

Er wordt uitsluitend gebruikgemaakt van geavanceerde elektrische aandrijvingen. o Efficiëntieklasse IE3 (Premium Efficiency) is verplicht en klasse IE4 (Super Premium

Efficiency) is optioneel. o Deze regels zijn niet van toepassing op ATEX-aandrijvingen. Toch wordt, indien

mogelijk, IE3 of hoger gebruikt.

Waar mogelijk worden frequentieomvormers gebruikt om de vereiste stromen aan te passen. Dit helpt verliezen door dissipatie te voorkomen.

Gebruik van hoogtechnologische kleppositieregelaars met een laag luchtverbruik (SIPART van Siemens). In tegenstelling tot traditionele regelaars wordt hierbij enkel lucht verbruikt wanneer de positie wordt gewijzigd, en niet wanneer een positie wordt aangehouden.

3.3.4.c Verwarmen en koelen

Thermische olie wordt gebruikt als warmtebron binnen het proces, terwijl een aantal secundaire pompcircuits voor verschillende procesverwarmingstemperaturen zorgen. De thermische olie wordt geproduceerd door een zeer efficiënte thermische olieketel die uitgerust is met economisers om de verbrandingslucht voor te verwarmen en water toe te voegen.

Voor interne warmteterugwinningssystemen wordt gebruik gemaakt van lage temperatuurniveaus van het thermische oliesysteem.

Geoptimaliseerd procesontwerp om inefficiënte koelen verwarmingsfases te voorkomen.

Het stoom- en condensaatsysteem is een systeem met gesloten circuit, om te voorkomen dat er verliezen optreden en dat overtollige stoom afgevoerd wordt in de lucht.

Koelenergie wordt geleverd door een gesloten koelcircuit van een open koeltoren.

Dankzij het efficiënt ontworpen proces kan koeling op lage temperaturen beperkt worden, om te besparen op het elektriciteitsverbruik.

Het koelcircuit is uitgerust met een buffer voor het koelmedium, dat het energieverbruik beperkt bij het stoppen en starten van de koelmachine.


In onderstaande tabellen is een overzicht van het energieverbruik voor verwarming en koeling weergegeven. Tabel 18 Energieverbruik voor verwarming

Nom [kW] Percentage [%] Max [kW] Percentage [%]

Voorbereiding Stoom verbruik 1.100 6,96% 1.650 10,44%

BioDiesel productie Stoom verbruik 4.300 27,22% 6.450 40,82%

BioDiesel productie Thermische olie boiler

9.600 60,76% 14.400 91,14%

Heet water productie 800 5,06% 1.200 7,59%

Som 15.800 100,00% 23.700 100,00%

Tabel 19 Energieverbruik voor koeling

Nom [kW] Percentage [%] Max [kW] Percentage [%]

Koelen (42°C) 15.000 89,29% 22.500 89,29%

Koelen (15°C) 1.200 7,14% 1.800 7,14%

Koelen (3°C) 600 3,57% 900 3,57%

Som 16.800 100,00% 25.200 100,00%

3.3.4.d Onderhoud

Beperking van lekken (stoom, perslucht) door regelmatige controles en onderhoud helpt geld te

besparen.

Regelmatig onderhoud van warmteoverdrachtoppervlakken optimaliseert de werking en de

efficiëntie.

3.3.5 Ondersteunende activiteiten

3.3.5.a Waterzuiveringsinstallatie

Het bedrijfsafvalwater zal behandeld worden in de bestaande waterzuiveringsinstallatie op de site van Cargill NV te Gent. Voor meer details verwijzen we naar de discipline oppervlaktewater. Om deze bijkomende stromen te kunnen verwerken in de huidige waterzuiveringsinstallatie, dient een aanpassing aan de waterzuiveringsinstallatie te gebeuren. Een deel van de afvalwaterstroom zal eerst voorbehandeld worden in een dissolved air flotation. De slibstroom afkomstig van de voorbehandeling, wordt apart gehouden voor externe verwerking. Daarna worden alle afvalwaterstromen verwerkt in de huidige waterzuivering. Volgende opties staan momenteel nog open inzake de aanpassing aan de bestaande waterzuivering:

- Ofwel worden een bijkomende beluchtingscapaciteit en extra membranen voorzien t.g.v. de toegenomen vracht en debiet. Afhankelijk van de concentratie aan fosfor zal tevens overwogen worden om bijkomend fosfor te verwijderen. Daarnaast zal de bestaande slibontwatering ook moeten aangepast worden.

- Ofwel wordt een anaerobe voorbehandeling voor de (geconcentreerde) afvalwaterstromen van dit project voorzien.

Beide opties worden momenteel nog onderzocht. Tijdens de fase van de opmaak van de ontwerp-MER zullen ofwel beide opties (in het geval nog geen beslissing werd genomen) ofwel de weerhouden optie geëvalueerd worden in het MER.


3.3.5.b Koelwatersysteem

Het koelwatersysteem bestaat uit een primair en een secundair koelcircuit. Elk circuit is uitgerust met een circulatiepomp. De uitwisseling van koelenergie tussen het primaire en het secundaire circuit wordt verwezenlijkt met een warmtewisselaar. In het primaire circuit is een open koeltoren geïnstalleerd. De koeltoren kan uit verschillende cellen bestaan. Door het water te laten circuleren vanuit een bekken onder de koeltoren door de warmtewisselaar voor het secundaire circuit naar boven in de koeltoren, wordt het koeleffect voornamelijk bereikt door de verdamping van water in de koeltoren. Om in de koeltoren een bepaalde luchtstroom te behouden, zijn bovenin de toren ventilatoren geïnstalleerd. De hoeveelheid verdampt water wordt voortdurend bijgevuld. Door de verdamping raken bepaalde ingrediënten van het koelwater geconcentreerd. Om de toename van deze concentratie te beperken, moet af en toe water afgevoerd worden. Het primaire circuit wordt gehanteerd bij de FME-destillatie. Het secundaire circuit is een gesloten circuit, dat gevuld is met water en dat de warmtewisselaar van het proces (voorbereiding en RepCat-proces) bevoorraadt. De gemiddelde behoefte aan koelenergie wordt weergegeven op de energiebalans in § 3.3.4.c.

Figuur 12 Stroomschema koeltoren (voorlopig design)

3.3.5.c Stoomketel (thermische olie ketel)

Een nieuwe stoomketelplant biedt verzadigde stoom met een druk van 10 bar abs. Voor de energievoorziening van de plant wordt een stoomketel van 8.100 kW verwarmd met thermische olie. De stoomketel betreft aldus een thermische olie ketel (deze term wordt verder gehanteerd in het document).

Het warmwatercircuit wordt voornamelijk verwarmd door flashstoom van dit condensaat. Het condensaat wordt opgevangen in een condensaatbuffertank en opnieuw gebruikt voor het opwekken van stoom.


Een deel van de stoom wordt gebruikt om de feedstock rechtstreeks te verwarmen voor de vetvoorbereiding en voor de straalstomer-vacuümpompen van de biodieselplant.

3.3.5.d Warm water systeem

Heet water wordt gebruikt voor verwarmingsdoeleinden in de procesplant en het tankpark (compensatie van thermische verliezen van opslagtanks). Elke opslagtank (die uitgerust is met een verwarmingsspiraal) kan afzonderlijk verwarmd worden. Warm water wordt rondgepompt binnen een gesloten cirkel. De verwarmingsenergie wordt voornamelijk geleverd door flashstoom van de bestaande stoomketelplant.

3.3.5.e Voorbehandeling proceswater

Om te voorzien in de behoefte aan proceswater van de nieuwe stoomketelplant en de procesplant, is er een waterbehandelingseenheid geïnstalleerd. Vers water wordt geleverd aan de plant, waar een demineralisatieprocesfase water voorziet dat van een voldoende hoge kwaliteit is voor de procesplant. Voor het water dat geleverd wordt aan de stoomketelplant moet echter een behandeling in een eenheid voor omgekeerde osmose toegevoegd worden. De waterbehandelingsplant zal zich in het stoomketelgebouw bevinden.

Figuur 13 Schema voorbehandeling proceswater

3.3.5.f Luchtzuiveringstechnieken

REDUCTIESYSTEEM BIODIESELPLANT (DESTILLATIE) Er wordt een hoog VOC-gehalte (voornamelijk methanol) verwacht in de emissies afkomstig van de destillatie van water, methanol, biodiesel en glycerine. Hierbij wordt in eerste instantie het ventilatiegas van de destillatiekolom door condensers gestuurd, zodanig dat zoveel mogelijk (gecondenseerde) methanol opnieuw naar de proceseenheid kan gestuurd worden. Naast de reductie en recyclage van de VOC-lading bij de bron voor de menging met het ventilatiegas van andere proceseenheden, vormt dit tevens als voordeel dat er beperktere vereisten noodzakelijk zijn voor de uiteindelijke reductiecapaciteit bij de uitstoot van dit ventilatiegas naar de omgeving toe. Inzake de condensers wordt een indirect koelsysteem gebruikt, ter voorkoming van afvalwater (cf. supra). Het gekoelde gas (afkomstig van de condenser) vermengd met het ventilatiegas van de vaten (uit de destillatie) wordt naar het uiteindelijke reductiesysteem geleid dat bestaat uit een condenser en een natte scrubber met een gepakte kolom. Volgens 'IPPC Reference Document on Best Available Techniques in Common Waste Water and Waste Gas Treatment', hoofdstuk 3.5.1.4 zijn gepakte-kolomscrubbers het meest gebruikte gasabsorptiemiddel voor pollutiecontrole. Absorptie wordt verbeterd door hogere concentraties in de gasstroom en een lagere temperatuur, hetgeen gegarandeerd wordt door de condenser stroomopwaarts van de scrubber.


Aangezien methanol oplosbaar is in water, kan water gebruikt worden als gaswasvloeistof, dat de mogelijkheid biedt om de gebruikte gaswasvloeistof te hergebruiken in het proces. De afgasstroom van het biodieselproces wordt gekenmerkt door een laag debiet en hoge concentraties ten opzichte van andere chemische processen. Volgens hoofdstuk 5.3.1 van het document 'BREF-LVOC - Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC) Reference Document on Best Available Techniques in the Large Volume Organic Chemical Industry ' wordt bij hoge VOC-concentraties een scrubber gebruikt, die tot 99% kan verwijderen. Emissies van minder dan 0,5 kg/u methanol kunnen bereikt worden, waardoor de als BAT beschouwde emissiegrenzen bereikt worden.

REDUCTIESYSTEEM VETVOORBEREIDING De belangrijkste samenstellingen in het ventilatiegas van de eenheid voor vetvoorbereiding zijn VOC's (voornamelijk organische stoffen - geuremissies). Het ventilatiegas van de decanter en de destillatiekolom gaat door een condenser en het gecondenseerde water en oplosbare organische volatiele verbindingen worden naar een afvalwatertank geleid en gedeeltelijk gerecycleerd. De condenser wordt gebruikt om de hoeveelheid water in het ventilatiegas te verminderen en om de optimale temperatuur voor een daaropvolgende biofilter te beperken. De lucht stroomt door een gepakte kolom en de vervuilende componenten komen in een dunne biofilm op het oppervlak van het verpakkingsmateriaal. Micro-organismen, met inbegrip van bacteriën en schimmels, worden in de biofilm geïmmobiliseerd en breken de vervuilende stof af.

Globaal gezien wordt een combinatie van condensers en een biofilter beschouwd als de beste beschikbare technologie voor deze toepassing om emissies en geuren te beperken.

3.3.5.g CIP Systeem

Het CIP-systeem (reiniging ter plaatse) wordt gebruikt voor het reinigen van procesuitrusting. Het bestaat uit een vat dat in een gesloten lus verbonden is met de overeenkomstige procesuitrusting. Met een afzonderlijke pomp wordt het CIP-medium rondgepompt door de procesuitrusting. Zwevende harde deeltjes worden verwijderd met een filter, die geïnstalleerd is in de terugloopleiding. In het CIP-vat kan een zuur CIP-medium klaargemaakt worden met fosforzuur of azijnzuur en water. De overeenkomstige pijpaansluitingen zijn voorzien. De dosering wordt geregeld door de PCS. Natriumhydroxide wordt gebruikt om het zure medium na het CIP-proces te neutraliseren. De temperatuur in het CIP-vat kan gecontroleerd worden door een geïnstalleerde koeleenheid. Verdampte stoffen worden gecondenseerd in een afzonderlijke condenser bij de ventilatie-uitgang van het CIP-vat.

3.3.6 Tewerkstelling en werkingsregime

De plant zal continu operationeel zijn voor zo’n 330 dagen per jaar. Verwacht wordt dat zo’n 10 extra FTE’s zullen worden aangenomen om de plant te opereren:

- 5 procesoperatoren in 5 ploegen systeem

- 2 procesoperatoren in dagsysteem

- 2 operatoren in dag om verladingen te verzorgen

- 1 laborant in dagshift voor productiekwaliteit op te volgen

https://nl.wikipedia.org/wiki/Biofilm

https://nl.wikipedia.org/wiki/Micro-organisme

https://nl.wikipedia.org/wiki/Bacteri%C3%ABn

https://nl.wikipedia.org/wiki/Schimmels


3.3.7 Transport

Naast het woon-werkverkeer van de werknemers, worden volgende transporthoeveelheden ingeschat. Transport zal gebeuren via vrachtwagen of scheepvaart. Tabel 20 Inschatting aantal transporten input (‘grondstoffen’)

Product Transport Oorsprong ton/jaar Trucks

/dag Boten/maand

Vetzuren vrachtwagens&isotank eu 22 059 4,4

vaten/barge zuid-amerika 11 029

0,5

PFAD vaten/barge malindo 22 059

0,9

EU UCO vrachtwagens&isotank&flexitank eu 27 574 5,5

Import UCO

vrachtwagens&isotank&flexitank wereld 11 029 2,2

vaten/barge wereld 22 059

0,9

POME vrachtwagens&isotank&flexitank malindo 5 515 1,1

vaten/barge malindo 11 029

0,5

SBE vrachtwagens&isotank eu/malindo 2 206 0,4

vaten/barge eu/malindo 4 412

0,2

Dierlijk vet vrachtwagens&isotank&flexitank eu 11 029 2,2

Totaal

150 000

vrachtwagens&isotank&flexitank

79 412 15,9

vaten/barge

70 588

2,9

Tabel 21 Inschatting aantal transporten eindproducten, hulpstoffen en afvalstromen

Product Transport ton/jaar Trucks /dag Boten/maand

Biodiesel barge 150 000 4 - 6

Glycerine truck 3 750 0,750

NaOH truck 165 0,033

H3PO4 truck 750 0,150

Catalyst truck 135 0,027

Afvalstroom voorbereiding truck 1 125 0,225

Afvalstroom biodieselplant truck 450 0,090

Totaal 156 375

vrachtwagens 6 375 1,275

vaten/barge 150 000 4-6

3.3.8 Aanlegfase + planning der werken

Er wordt gepland dat de werken zullen starten juli 2019. De plant zal daarna in exploitatie kunnen gaan eind 2020/begin 2021. Voor de constructie van de gebouwen en installaties zullen graafwerken dienen uitgevoerd te worden. Afhankelijk van de diepte en grootte van de bouwput en uitvoeringswijze van de funderingen, kan dit gepaard gaan met een tijdelijk bemaling.


4 ALTERNATIEVEN

4.1 Nulalternatief Voorliggend MER betreft de bouw en exploitatie van een nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit). Het nulalternatief betreft het niet verlenen van een vergunning voor de nieuwe installatie en het behoud van de actuele situatie. Het nulalternatief betreft bijgevolg het referentiekader om de milieueffecten te beoordelen. De beschrijving van het nulalternatief kan dus in principe in elke discipline opgevat worden als de beschrijving van de referentiesituatie met de gekende eigenschappen en knelpunten. Het nulalternatief wordt echter niet weerhouden als optie, gezien de uitvoering van het project verantwoord is doordat er bijkomende productie zal worden voorzien Tevens houdt voorliggend project de verwerking van afval in die wordt omgezet tot een nuttige toepassing en aldus verwerkt wordt tot een volwaardig product. Hiervoor verwijzen we tevens naar de verantwoording (Hoofdstuk 3.1).

4.2 Beleidsalternatieven Er zijn geen beleidsalternatieven voorhanden voor dit project, gelet op de aard van de inrichting. Cargill Gent NV is bovendien gelegen in het Gentse havengebied, wat aangeeft dat het bedrijf en het beleid de beoogde productie- en distributieactiviteiten op het terrein ondersteunen.

4.3 Locatie-alternatieven Locatiealternatieven zijn locaties die aan bod komen indien er keuze is tussen meerdere mogelijke projectgebieden of indien er alternatieve inplantingsplaatsen zijn binnen een projectgebied. Voorliggend project wordt gerealiseerd op de percelen van Cargill NV te Gent zelf, ter hoogte van een braakliggende zone, aangrenzend aan de reeds aanwezige installatie van Cargill NV te Gent. Zo kan de opvolging van de verschillende plants op het perceel van Cargill NV eenvoudig centraal gestuurd worden. Cargill Gent NV is gelegen in een gebied voor zeehaven- en watergebonden bedrijven volgens het gewestplan Gentse en Kanaalzone, waarvoor specifieke stedenbouwkundige voorschriften van toepassing zijn. Voorliggend project voldoen aan deze voorwaarden. Rekening houdend met bovenstaande gegevens, worden geen locatie-alternatieven onderzocht.

4.4 Uitvoeringsalternatieven Zoals reeds vermeld wordt momenteel de optie nog open gelaten om de voorbereidingsfase m.b.t. de eerste verwerking van de afvalstoffen on site dan wel off site te doen. In voorliggende MER wordt van een worst case situatie vertrokken, waarbij de voorbereiding van de afvalstoffen on site gebeurt. Voorliggende MER benadert het project als volgt:

Alle feedstock wordt ontvangen, opgeslagen en voorbehandeld op de Cargill-site te Gent, en vervolgens verwerkt tot biodiesel.


Indien de voorbehandeling van de afvalstoffen off site zal gebeuren, geldt volgende opstelling:

Technisch is namelijk het mogelijk om de voorbehandeling op te splitsen in een voorbehandeling voor used cooking oil en dierlijk vet enerzijds, en één voor vetzuren anderzijds. Deze alternatieve opstelling zou dan inhouden dat de voorbehandeling voor UCO en dierlijk vet op een andere locatie zou worden geplaatst. Indien deze optie wordt gekozen, worden aldus geen afvalstoffen op de site te Cargill Gent verwerkt. Momenteel zijn er onderhandelingen lopende met potentiële partners om dit alternatief te onderzoeken. In de volgende maanden zal het duidelijk worden welke opzet als finaal zal worden gerealiseerd.

Om de impact op de omgeving volledig in kaart te brengen, benadert voorliggende MER het project als het eerste scenario. Zo wordt een worst case situatie onderzocht. Mocht het project zo evolueren dat de afvalproducten op een andere site zullen verwerkt worden, vervalt de impact van dat deel op de omgeving ter hoogte van Cargill NV te Gent. Afhankelijk van wanneer de beslissing valt met welk uitvoeringsalternatief verder wordt gegaan, zal: - ofwel bij de opmaak van de ontwerp-MER een verantwoording gegeven worden van de keuze van het weerhouden uitvoeringsalternatief en enkel dit uitvoeringsalternatief meegenomen worden in de effectenbeoordeling; -.ofwel (bij het uitblijven van de beslissing bij de start van de opmaak van de ontwerp-MER) vertrokken worden van de worst case situatie bij de effectenbeoordeling, zijnde het eerste scenario, gezien deze de twee uitvoeringsalternatieven dekt (zie hierboven).

Luchtzuiveringstechniek FME-destillatie

Met betrekking tot de luchtzuiveringstechniek van de luchtemissies uit de FME-destillatie, werd voor de keuze van de techniek o.b.v. de BAT-beoordeling het volgende referentiedocument gebruikt:

Draft BAT Guidance Note on Best Available Techniques for the Manufacture of Organic Chemicals

De 'Draft BAT Guidance Note on Best Available Techniques for the Manufacture of Organic Chemicals' is gebaseerd op de volgende documenten, die ook in aanmerking werden genomen voor deze beoordeling:

BREF-OFC - Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC) Reference Document on Best Available Techniques (BREF) for the Manufacture of Organic Fine Chemicals.

BREF-Poly - Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC) Draft Reference Document on Best Available Techniques (BREF) on Best Available Techniques in the Production of Polymers April 2005.

BREF-LVOC - Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC) Reference Document on Best Available Techniques in the Large Volume Organic Chemical Industry

IPPC Reference Document on Best Available Techniques in Common Waste Water and Waste Gas Treatment

Cargill NV heeft hierbij gekozen voor een gepakte kolomscrubber, aangezien blijkt dat deze techniek het meest gebruikte gasabsorptiemiddel voor pollutiecontrole is.


Een andere reductietechniek voor VOC's zou bestaan in adsorptie en thermische oxidatie. Adsorptie en thermische oxidatie werden niet meegeteld, omdat dit de recyclage van methanol zou verhinderen, waardoor er aanmerkelijk meer methanol zou nodig zijn voor het proces. Bovendien zijn adsorbentia snel verzadigd door stromen met hoge concentratie en thermische oxidatie zou leiden tot de emissie van koolstofdioxiden.

Globaal gezien wordt een combinatie van condensers en een natte scrubber beschouwd als de beste beschikbare technologie voor deze toepassing, wat ook in voorliggend project wordt voorzien.

BBT-toets Cargill NV te Gent is een GPBV-bedrijf. De GPBV-richtlijn werd recent geïntegreerd in de richtlijn industriële emissies (RIE-richtlijn). Bedrijven die onder het toepassingsgebied vallen van deze richtlijn (zogenaamde GPBV-bedrijven) dienen een aantal principes toe te passen. Zo wordt voor deze bedrijven extra de nadruk gelegd op het toepassen van BBT’s. Vito stelde een aantal checklijsten ter beschikking om bedrijven toe te laten de aftoetsing aan de BBT’s regelmatig te doen. De installatie van Cargill NV Gent zal afgetoetst worden aan de BBT a.d.h.v. volgende GPBV-checklijsten:

- BREF ‘Food-, Drink- and Milk Industries’ - BREF ‘Emissions from Storage’

De checklijsten zullen toegevoegd worden aan het MER.


5 OPBOUW VAN HET MER EN INHOUDSTAFEL

5.1 Opbouw van het MER Deel 1 geeft de algemene inlichtingen m.b.t. het project. Deel 2 geeft de ruimtelijke, administratieve, juridische en beleidsmatige situering van het project. Dit hoofdstuk zal grotendeels overeenkomen met de beschrijving uit deze aanmelding, eventueel aangevuld met de opmerkingen die geformuleerd werden in het scopingsadvies. De projectbeschrijving (deel 3) zal overeenkomen met deze van dit rapport. Deel 4 bespreekt een aantal mogelijke alternatieven voor het project. Deel 5 geeft de algemene methodologische aspecten. Er wordt verduidelijkt welke disciplines diepgaand onderzocht zullen worden en hoe elke discipline opgebouwd zal worden. Tenslotte worden de mogelijke effecten in een ingreep-effectschema samengevat. In deel 6 worden de milieueffecten per discipline besproken en worden waar nodig milderende maatregelen voorgesteld. Deel 7 bevat een overzicht van alle monitoringsmaatregelen die opgevolgd en geëvalueerd moeten worden. In deel 8 worden de elementen aangereikt voor de invulling van de watertoets. Deel 9: Bij de opmaak van het MER kunnen er bepaalde leemtes in de kennis gedetecteerd worden. Deze leemtes kunnen bestaan uit:

- niet éénduidige projectaspecten; - geen voldoende kennis in verband met bodem- en/of waterkwaliteit; - geen voldoende emissiemetingen; - geen volledig inzicht van de bestaande milieutoestand; - te veel onzekerheden inzake effectinschatting; - …

In tabelvorm zal onder deel 10 per discipline de verschillende effecten en voorgestelde maatregelen samengevat worden. Hierbij zal de voorvermelde zevenwaardige schaal gebruikt worden ter indeling van de effecten, tenzij anders vermeld in de discipline. Deel 11 geeft een overzicht van de effecten van het project op vlak van tewerkstelling en geeft aan welke investeringen gepland zijn. Deel 12 geeft een overzicht van de geraadpleegde bronnen weer. Als bijvoegsel bij het MER wordt een niet-technische samenvatting van het volledige MER opgenomen. De niet-technische samenvatting geeft een bondige samenvatting van het rapport voor de vergunningverlener en het brede publiek.


5.2 Voorstel inhoudstafel MER Het MER zal bestaan uit drie gedeelten: een tekstueel gedeelte, een niet-technische samenvatting en een aparte bijlagenbundel (incl. kaartenatlas). MER Inhoud Lijst van figuren Lijst van tabellen Lijst van kaarten Bijlagenbundel Verklarende woordenlijst Lijst van afkortingen DEEL 1. ALGEMENE INLICHTINGEN

- Aard van het project - Initiatiefnemer - Opdrachthouder - Team van deskundigen - Toetsing MER-plicht - Situering MER in vergunningsprocedure

DEEL 2. RUIMTELIJKE, ADMINISTRATIEVE, JURIDISCHE EN BELEIDSMATIGE SITUERING VAN HET PROJECT

- Ruimtelijke situering - Milieuadministratieve situering - Beleidsmatige en juridische randvoorwaarden

DEEL 3. PROJECTBESCHRIJVING

- Verantwoording - Beschrijving van het project

DEEL 4. ALTERNATIEVEN

- Nulalternatief - Beleidsalternatieven - Locatiealternatieven - Uitvoeringsalternatieven

DEEL 5. ALGEMENE METHODOLOGISCHE ASPECTEN - Overzicht van de te onderzoeken disciplines - Opbouw per discipline - Ontwikkelingsscenario’s - Ingreep-effectrelaties - Grensoverschrijdende effecten

DEEL 6. EVALUATIE VAN DE MILIEUEFFECTEN EN MAATREGELEN

Per discipline wordt het volgende behandeld

- Afbakening van het studiegebied (- Juridische en beleidsmatige context) - Beschrijving referentiesituatie - Beschrijving geplande toestand en effectvoorspelling en -beoordeling - Milderende maatregelen

DEEL 7. MONITORING EN EVALUATIE DEEL 8. WATERTOETS DEEL 9. LEEMTEN IN DE KENNIS


DEEL 10. SYNTHESE VAN DE MILIEUEFFECTEN EN MILDERENDE MAATREGELEN, EINDBESPREKING DEEL 11. TEWERKSTELLING, GEPLANDE INVESTERING EN GEBRUIKTE MATERIALEN, DEEL 12. GERAADPLEEGDE BRONNEN NIET TECHNISCHE SAMENVATTING Inleiding Ruimtelijke, administratieve en juridische situering

Beschrijving van het project Alternatieven

Evaluatie milieueffecten en maatregelen Synthese milieueffecten en milderende maatregelen

BIJLAGENBUNDEL Incl. kaartenatlas


6 ALGEMENE METHODOLOGISCHE ASPECTEN

6.1 Overzicht van de te onderzoeken disciplines De bedoeling van de MER is een beschrijving te geven van de effecten van het project op het milieu en een onderzoek te doen naar eventuele milieueffectverzachtende maatregelen die de negatieve impact op het milieu trachten te beperken of te voorkomen. Gezien de karakteristieken van het gebied en de aard van het project worden in het MER door de respectievelijke erkende (MER-)deskundigen volgende aspecten diepgaand besproken: - Lucht – deeldomeinen luchtverontreiniging en geur - water – deeldomein oppervlakte- en afvalwater - geluid en trillingen - bodem - mens – gezondheid De uitvoering en opstelling van de MER-disciplines zullen gebeuren conform de richtlijnen die door de Dienst MER zijn opgesteld en uitgevaardigd. Grosso modo zullen per discipline volgende punten worden onderzocht:

- afbakening studiegebied en methodologie - beschrijving referentiesituatie - effectbeschrijving en –beoordeling - vergelijking referentiesituatie en geplande situatie - milderende maatregelen

Voor de volgende disciplines blijkt geen diepgaande studie vereist wegens de geringe complexiteit voor dit project en zullen deze summier worden besproken: - biodiversiteit - landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie - mens – ruimtelijke aspecten en mobiliteit - grondwater Klimaataspecten worden binnen de relevante disciplines (lucht, oppervlaktewater) behandeld. Indien op basis van het scopingsadvies of bijkomende gegevens die verzameld worden in de loop van het MER blijkt dat een uitgebreide bespreking hiervoor nodig is, zal dit aspect alsnog door een erkend deskundige gebeuren. In deze aanmelding is een aanzet en/of methodologie beschreven voor de verschillende onderdelen.

6.2 Opbouw per discipline

6.2.1 Afbakening van het studiegebied

De effecten veroorzaakt door het beschreven project, manifesteren zich doorgaans in een groter gebied dan het eigenlijke projectgebied. Dit wordt het studiegebied genoemd. De afbakening van het studiegebied wordt bepaald door het invloedsgebied waarbinnen effecten optreden. Dit kan verschillend zijn per discipline en zelfs per effect. Het studiegebied wordt met andere woorden globaal gedefinieerd als het projectgebied met inbegrip van het invloedsgebied.

6.2.2 Juridisch en beleidsmatige context

Het project dient te voldoen aan een juridisch en beleidsmatig kader, welke reeds in Hoofdstuk 2.3 werd vastgelegd. Hierbij wordt - indien door de deskundige noodzakelijk geacht - voor bepaalde disciplines een aparte en uitgebreide toetsing aan de juridisch en beleidsmatige wetgeving uitgevoerd, welke van toepassing is voor deze discipline.


6.2.3 Beschrijving referentietoestand

Dit is de toestand van het studiegebied waarnaar gerefereerd wordt in functie van de effectbeoordeling. De referentietoestand betreft hierbij de bestaande toestand (2017). De referentiesituatie wordt beschouwd als de huidige exploitatie van de site. Er wordt gekozen voor het jaar 2017 als referentie omdat daar een volledig jaar gegevens van ter beschikking is die kan gehanteerd worden voor de project-MER en omdat dit een representatief jaar is. Indien blijkt uit de (tot nu toe gekende) resultaten van 2018 dat deze niet in dezelfde lijn liggen als deze van 2017, zullen deze gehanteerd worden. Een algemene situering van de omgeving van de projectsite werd reeds gegeven in Hoofdstuk 2.1. Indien geen recente gegevens beschikbaar zijn voor bepaalde aspecten zal de deskundige uitgaan van de beschikbare gegevens en zal hij deze beschikbare gegevens actualiseren door bijkomende metingen, door veldwerk of door extrapolatie indien hij dit nodig acht omwille van mogelijke significante wijzigingen in de tijd. De bestaande toestand vormt samen met de ontwikkelingsscenario’s (cf. infra) in principe de basis ten opzichte waarvan de uitvoering en de aanwezigheid van het project vergeleken wordt. Zoals reeds vermeld is de WKK vergund, maar dient deze nog gerealiseerd te worden (exploitatie wordt gepland in 2020). Voor deze disciplines (lucht, geluid, mens-gezondheid) zal ook rekening gehouden worden met de aanwezigheid van de WKK o.b.v. beschikbare gegevens van gelijkaardige installatie.

6.2.4 Beschrijving geplande situatie en milieueffecten

De geplande situatie is de toestand van het studiegebied tijdens en na de uitvoering van het project en ten gevolge van dit project, zoals het vastgelegd is in de projectbeschrijving en zonder rekening te houden met eventuele extra milderende maatregelen. Hierbij zullen de effecten van de nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) (voorliggend project) onderzocht worden. Deze beschrijving omvat de beschrijving en de evaluatie van de positieve en negatieve effecten als gevolg van de uitvoering van onderhavig project. De evaluatie gebeurt voor de verschillende criteria op basis van cijfermatige of kwalitatieve gegevens. De evaluatie over het belang van het uiteindelijke effect gebeurt op basis van ervaringsgegevens en relatieve impact (ten opzichte van normen, ten opzichte van draagkracht van het gebied, …). Onder “Methodologie”- is voor elke discipline aangegeven op basis van welke criteria en op welke wijze de beoordeling van de effecten gebeurt. Bij de beoordeling van de effecten zal onderstaande zevenwaardige schaal gehanteerd worden, tenzij anders vermeld in de discipline (Tabel 22): Tabel 22 Zevenwaardige schaal voor effectbeoordeling

Beoordeling effect Waardering

Aanzienlijk negatief -3

Negatief -2

Beperkt negatief -1

Geen of verwaarloosbaar effect 0

Beperkt positief +1

Positief +2

Aanzienlijk positief +3

Hierbij duidt een positieve score op een gewenst effect (verhoging, een ondersteuning of een versterking van de betrokken eigenschap). Een negatieve score wijst op een ongewenst effect (het verdwijnen, een verlaging of een aantasting van een bepaalde eigenschap). Per besproken effect van elke discipline wordt het significatieniveau toegelicht. Op basis van de grootte van de cijfergegevens kan vervolgens snel afgeleid worden in hoeverre de deskundigen een effect als belangrijk beoordeeld hebben en kan tevens afgeleid worden in hoeverre een maatregel vereist is en welke de impact is van de maatregel (resterend effect).


6.2.5 Beoordeling en milderende maatregelen

Teneinde een globale beoordeling van het project in het MER toe te laten, worden de effecten vervolgens per discipline beoordeeld. Om de negatieve gevolgen voor de omgeving te vermijden, te voorkomen of te beperken, worden milderende maatregelen voorgesteld waar dit nodig wordt geacht in het MER. De milderende maatregelen worden concreet per discipline vastgelegd. In zoverre de toepassing van de milderende maatregelen buiten de bevoegdheid van de initiatiefnemer valt, zullen ze gepresenteerd worden als suggesties. Vanuit de zevenwaardige schaal voor effectbeoordeling kan er aan een negatief effect een negatieve score verbonden worden. De uiteindelijke negatieve scores worden als volgt gekoppeld aan milderende maatregelen, tenzij anders bepaald in de discipline: Tabel 23 Koppeling milderende maatregelen aan negatieve effectbeoordeling

Waardering Milderende maatregel

-1 Onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar indien de onderzoekssturende randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan stellen, dan dient de deskundige over te gaan tot het voorstellen van milderende maatregelen. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.

-2 Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen, eventueel te koppelen aan de lange of langere termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.

-3 Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen, eventueel te koppelen aan de korte termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.

Het effect of resterend effect (bij het voorstellen van milderende maatregelen) wordt in het MER beoordeeld op gelijkaardige wijze zoals hierboven aangehaald.

6.3 Ontwikkelingsscenario’s Wijzigingen (autonoom of gestuurd) in de bestaande toestand in de omgeving van het studiegebied, worden onder deze paragraaf beschreven in het MER. Gestuurde wijzigingen kunnen gerelateerd zijn aan te realiseren beleidsplannen (gewestplanbestemmingen, bijzonder plannen van aanleg, structuurplannen, ...), aan waterkwaliteitsdoelstellingen, aan geplande te beschermen gebieden of monumenten, ...

6.3.1 Autonome ontwikkeling

Onder autonome ontwikkeling wordt verstaan: de ontwikkeling die het studiegebied zou doormaken zonder bijkomende stuurde beïnvloeding van buitenaf. Voor alle disciplines geldt dat er weinig zal veranderen aan de huidige situatie.

6.3.2 Gestuurde ontwikkeling

Hieronder worden de te verwachten wijzigingen in de omgeving van het studiegebied beschreven. In deze fase van de studie zijn volgende mogelijke ontwikkelingen in de omgeving gekend: Zoals reeds vermeld is het studiegebied gelegen binnen de grenzen van het gewestelijk RUP ‘Afbakening Zeehavengebied Gent’, gepubliceerd in het B.S. dd. 09/08/2005. Hierbij is de R4, gelegen ten oosten van het projectgebied, ingekleurd. Momenteel is het project R4WO lopende, wat de ombouw van de R4 West en Oost in Gent, Evergem en Zelzate omvat. Na de ombouw zullen er:

- Zo goed als geen kruispunten met lichten meer zijn op de R4 West en Oost, maar wel nog bruggen, tunnels of onderdoorgangen

- Veilige fiets(snel)wegen liggen langs en over/onder de R4 - Sommige zijstraten met een lokale functie afgesloten zijn van de R4.


De R4 West en Oost zijn missing links in het Vlaamse wegennet waar de Vlaamse Regering versneld werk wil van maken. Missing links zijn ontbrekende schakels in ons wegennet of wegen die al aangelegd zijn, maar onvoldoende uitgerust zijn voor de functie die ze moeten vervullen. De R4 West en Oost horen tot die laatste groep. In onderstaande figuur wordt het projectgebied gesitueerd binnen het R4WO-project, waarbij voornamelijk kruispunt 15 ‘knooppunt Moervaart’ van belang is voor voorliggend project.

Figuur 14 Situering projectgebied binnen R4WO-project

Ter hoogte van het knooppunt ‘Moervaart’ zullen de bestaande lichten ten noorden van de Moervaart verdwijnen en gaat de middenberm dicht. De open afrit op de kant richting Zelzate blijft behouden. Verkeer dat richting Gent wil rijden zal dit moeten doen via het geplande, meer noordelijk gelegen knooppunt Moervaart Noord. Ten zuiden van de Moervaart worden geen ingrepen voorzien voor het autoverkeer. Voor de fietsers zijn er nog twee opties:

- In optie 1 komt er een fietsbrug voor de fietssnelweg over de Moervaart vlak naast de brug over het autoverkeer. Fietsers kunnen ook afslaan naar de Moervaartkaai of de Rodenhuizekaai.

- In optie 2 wijkt de fietssnelweg langs de R4 uit en volgt de afrit richting Rodenhuizekaai. Daar krijgen fietsers de keuze om rechtdoor de fietsbrug op te rijden over de Moervaart of verder te rijden tot de Rodenhuizenkaai.

Dit wordt in onderstaande figuur gevisualiseerd:


Figuur 15 Aanpassingen fietsinfrastructuur knooppunt ‘Moervaart’ (project R4WO)

Inzake voorliggend project is een project-MER in opmaak. Het openbaar onderzoek van de kennisgeving is ondertussen afgerond (31 mei), de opmaak van de ontwerp-MER volgt na de richtlijnenvergadering. De volgende stap is het voorontwerp, waarbij de plannen verder worden uitgewerkt en de resultaten van de project-MER worden verwerkt. De effectieve uitvoering van de werken zal ten vroegste eind 2020, begin 2021 starten. Dit project wordt als ontwikkelingsscenario meegenomen binnen de discipline mens-mobiliteit en overige mobiliteitsgerelateerde disciplines (lucht, geluid, mens-gezondheid), waar relevant.


6.4 Ingreep-effectrelaties In functie van de effectvoorspelling worden het project ingedeeld in twee fasen: de aanlegfase en de exploitatiefase. De aanlegfase omvat de uitvoering van de werken, de exploitatiefase de situatie na de uitvoering. Per fase wordt nagegaan welke gevolgen het project met zich mee zullen brengen. Gebaseerd op de algemene locatiekarakteristieken, de projectbeschrijving en de vorige milieu gerelateerde studies worden hieronder de mogelijke effecten, die ten gevolge van het project redelijkerwijze kunnen verwacht worden, in een overzicht weergegeven (zie Tabel 24).


Tabel 24 Ingreep-effectenschema

Ingreep Direct effect Discipline Indirect effect Discipline

Aanlegfase

Werfverkeer Verkeersgeneratie Geluidsproductie Verkeersemissies

Mens Geluid Lucht

Hinder/leefbaarheid Mens

Graafwerkzaamheden invloed om bodemeigenschappen (bodemstructuur, -profiel)

Bodem Biotoopverlies Invloed op erfgoedwaarden

Biodiversiteit Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

Geluidsproductie

Geluid

Hinder/leefbaarheid Rustverstoring

Mens Biodiversiteit

Bemaling Grondwater Verstoring fauna Biodiversiteit

Bouwwerken Calamiteiten Bodem Grondwater Oppervlaktewater

Geluidsproductie Geluid Hinder/leefbaarheid Rustverstoring

Mens Biodiversiteit

Nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit): aanwezigheid + exploitatie

Invloed op luchtkwaliteit (+ geur) Lucht Geurhinder Invloed op gezondheid/hinderaspecten Invloed op vegetatie

Mens Biodiversiteit

Geluidsemissies Geluid Gezondheid/hinderaspecten Rustverstoring

Mens Biodiversiteit

Verkeersgeneratie Mens Verkeersemissies Geluidsproductie verkeer Hinder/leefbaarheid

Lucht Geluid Mens

Risico op bodem- en grondwaterverontreiniging

Bodem Grondwater

Waterverbruik + lozing Water Invloed op waterlopen (kwaliteit, kwantiteit) Verstoring fauna (lozing koelwater)

Water Biodiversiteit

Wijziging verhardingsgraad – wijziging afwatering

Bodem Grondwater

Invloed waterhuishouding Oppervlaktewater Grondwater

Invloed op landschapsbeeld Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie

Beleving omwonenden Mens

Wijziging gebruikswaarde Mens


6.5 Grensoverschrijdende effecten In overeenstemming met het Verdrag van Espoo (Finland, 25 februari 1991, B.S. 31/12/1999) en de EG-Richtlijn 97/11/EG van 3 maart 1997 is het noodzakelijk grensoverschrijdende milieueffecten van de activiteiten te evalueren. Het projectgebied bevindt zich ver van de lands- en gewestgrenzen. De dichtst bij gelegen landsgrens betreft deze van Nederland op ca. 7,5 km van het projectgebied. Gelet op de aard van de bedrijfsactiviteiten wordt verwacht dat de aard van de te verwachten milieueffecten voornamelijk lokaal dienen bekeken te worden (lucht, geur, geluid, bodem, afvalwater, …). Er worden dan ook geen grensoverschrijdende effecten verwacht.


7 METHODOLOGIE Onderstaande beschrijving geeft per discipline een afbakening van het studiegebied (op basis van de reeds beschikbare data) en een aanzet tot beschrijving van de bestaande situatie met aanduiding van de wijze waarop deze zal aangevuld worden in het MER. Tevens wordt aangegeven welke effectgroepen bestudeerd zullen worden, welke specifieke methodologie gebruikt zal worden en hoe de beoordeling verder zal gebeuren. Voor alle disciplines geldt dat – waar dit nuttig is – maatregelen geformuleerd zullen worden ter beperking of ter voorkoming van effecten. Voor enkele disciplines wordt nog wat extra toelichting gegeven bij de methodiek en/of het significantiekader.

7.1 Discipline Lucht en Geur


Het studiegebied voor lucht omvat het gehele gebied rond de site van Cargill NV Gent, waar een niet te verwaarlozen impact op de luchtkwaliteit te verwachten is door de mogelijke verspreiding van polluenten. De effecten worden beschouwd die het gevolg zijn van zowel geleide als van niet-geleide emissies gekoppeld aan de exploitatie van Cargill NV Gent. Het studiegebied kan bij een nieuwe installatie in feite pas vastgelegd worden na begroting van de mogelijke effecten, dit aan de hand van dispersieberekeningen (zie verder). Waar nodig blijkt, zullen afhankelijk van specifieke gegevens de invloedzones uitgebreid worden. Op basis van het MER van 2014 i.k.v. het Tripel-project kan verwacht worden dat de invloedszone van de geleide emissies maximaal 4 km rond het projectgebied bedraagt. Er wordt bijgevolg een zone van 7 km op 7 km als studiegebied beschouwd.

7.1.2 Beschrijving referentiesituatie

Bij de beschrijving van de referentiesituatie wordt in eerste instantie de actuele luchtkwaliteit van het studiegebied in kaart gebracht. De luchtkwaliteit wordt bepaald door globale achtergrondconcentraties, specifieke bijdragen van lokale bronnen, gebouwenverwarming, transportemissies en industriële emissies. Gent is een stad gelegen in een industriële hotspotzone voor fijn stof.

7.1.2.a Beschrijving en karakterisering kwaliteit omgevingslucht

De bestaande luchtkwaliteit in de omgeving wordt beschreven aan de hand van de uur-, dagen jaargemiddelde achtergrondwaarden van de verschillende polluenten waarvoor gegevens beschikbaar zijn. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van:

- Gemodelleerde waarden op basis van VMM-interpolatiekaarten, gebaseerd op meetresultaten in combinatie met een interpolatiemodel.

- Immissiegegevens afkomstig van het VMM-meetnet van een nabijgelegen VMM-meetpunt (i.c. VMM-meetpunt 44R740)

De VMM-interpolatiekaarten betreffen RIO-IFDM-OSPM-interpolatiekaarten. Deze tonen het resultaat van een koppeling van 3 modellen:

- de interpolatie van luchtkwaliteitsmetingen (RIO-interpolatiemodel) - de berekening van de luchtkwaliteit op basis van meteorologische gegevens en de uitstoot van

luchtverontreinigende stoffen (bi-Gaussiaans dispersiemodel IFDM). - de berekening van de impact van "street canyon" effecten (OSPM model)

http://envs.au.dk/en/knowledge/air/models/ospm/


Volgens de VMM-interpolatiekaarten gelden volgende achtergrondwaarden ter hoogte van het studiegebied:

- NO2-jaargemiddelde: 21-25 µg/m³ t.h.v. het projectgebied; 26-30 µg/m³ t.h.v. R4 (sporadisch 31-35 µg/m³)

- PM10-jaargemiddelde: 21-25 µg/m³ t.h.v. het studiegebied - PM2,5-jaargemiddelde: 13-15 µg/m³ t.h.v. het studiegebied - Jaargemiddelde zwarte koolstof (BC): 1,26-1,50 µg/m³ t.h.v. het projectgebied; 1,51-1,75 µg/m³

t.h.v. R4 (sporadisch 1,76-2,0 µg/m³)

Figuur 16 NO2-jaargemiddelde 2016 t.h.v. het projectgebied (bron: VMM-interpolatiekaarten)


Figuur 17 PM10-jaargemiddelde 2016 t.h.v. het projectgebied (bron: VMM-interpolatiekaarten)

Figuur 18 PM2,5-jaargemiddelde 2016 t.h.v. het projectgebied (bron: VMM-interpolatiekaarten)


Figuur 19 Jaargemiddelde zwarte koolstof (BC) 2016 t.h.v. het projectgebied (bron: VMM-interpolatiekaarten)

Verder kan de achtergrondwaarde voor een bepaalde polluent in het studiegebied telkens bepaald worden aan de hand van de gegevens van een representatief meetstation in de omgeving. Het betreft minstens de algemene luchtverontreinigende componenten stikstofoxide (NOx), zwaveldioxide (SO2), fijn stof (PM10), zeer fijn stof (PM2,5) en vluchtige organische stoffen (VOS) (componenten relevant voor voorliggend project). Er zal gebruik gemaakt worden van de gegevens van het industriële meetstation in Sint-Kruis-Winkel (Gent) (44R740) dat zich op ongeveer 1,6 km van de site bevindt.

Meetpost Ligging Afstand tot bedrijf Gemeten parameters

44R740 Sint-Kruis-Winkel (Gent) - Schuitstraat 1,6 km NO PM10, PM2,5, NO2, O3, SO2

De situering van dit meetpunt is in bovenstaande figuren aangeduid met een zwart cirkeltje. Voor 2016 gelden ter hoogte van dit meetpunt volgende immissiewaarden:

Parameter Immissiewaarde (µg/m³)

NO2-jaargemiddelde 24

PM10-jaargemiddelde 25

PM2,5-jaargemiddelde 15

SO2-jaargemiddelde* 2

O3-jaargemiddelde* 41

O3 – max. dagelijks 8-uursgemiddelde* 60 * Wordt voor de volledigheid vermeld, niet relevant voor voorliggend project

Er zijn geen immissiegegevens beschikbaar van alle relevante polluenten, dit kan beschouwd worden als een leemte in de kennis.


De actuele luchtkwaliteit wordt getoetst ten opzichte van de geldende normen en kwaliteitsdoelstellingen. De normen, richtwaarden en beleidsdoelstellingen worden hieronder opgenomen en hebben betrekking op de verontreinigende stoffen: koolstofmonoxide (CO), stikstofoxide (NO2), fijn stof (PM10 en PM2,5), hexaan, H2S en methanol. Deze normen en richtwaarden hebben tot doel:

- de verontreiniging van de verschillende milieucompartimenten binnen aanvaardbare grenzen te houden;

- de hinder tot een minimum te beperken; - de gezondheid en het welzijn van omwonenden te vrijwaren.

Tabel 25 Grens- en advieswaarden stikstofoxiden (bron: vmm.be)

Tabel 26 Grens- en advieswaarden fijn stof PM10 (bron: vmm.be)


Tabel 27 Grens- en advieswaarden fijn stof PM2,5 (bron: vmm.be)

Tabel 28 Grens- en advieswaarden koolstofmonoxide (bron: vmm.be)

Milieukwaliteitsnormen en immissiegrenswaarden zijn ook opgenomen in Vlarem II:

- Vlarem II, Bijlage 2.5.1.: Milieukwaliteitsnormen voor lucht - Vlarem II, Bijlage 2.5.2.: Milieukwaliteitsnormen voor stofneerslag - Vlarem II, Bijlage 2.5.3.: Beoordeling en beheer van de luchtkwaliteit - Vlarem II, Bijlage 2.5.3.11.: Grenswaarden voor de bescherming van de menselijke

gezondheid Inzake de overige parameters dient getoetst te worden aan de emissiegrenswaarden opgelegd in Vlarem II:

- Vlarem II, Bijlage 4.4.2: Algemene emissiegrenswaarden voor lucht - voor de parameters hexaan en methanol

- Sectorale voorwaarden (Hoofdstukken 5.39, 5.45 en 5.59) Inzake geur (H2S) wordt verwezen naar het toetsingskader onder hoofdstuk methodologie.


7.1.2.b Emissiegegevens site Cargill NV Gent

GELEIDE EMISSIES De bronnen van geleide emissies zijn:

- 3 emissiepunten voor stookinstallaties (aardgas als brandstof)

o HD standardkessel (CMI ketel)

o LD loosketel

o Zaaddroger

- 1 emissiepunt WKK-installatie

- 5 emissiepunten van procesinstallaties

o Droge koeler (DOTA)

o Extractie E700 (= absorptiesysteem + bioscrubber)

o Scrubber perserij (voorbereiding)

o Cycloon bulkflow

o Methanolemissiepunt biodiesel via centrale gaswasser

In onderstaande tabel worden de relevante gegevens van bovenvermelde emissiebronnen samengevat.


Tabel 29 Overzicht geleide emissiebronnen (geplande situatie)

Type CMI ketel Zaaddroger LD Loosketel WKK Cycloon

bulkflow

Scrubber

voorbereiding

Gaswasser

biodiesel DOTA Extractie E700

Toestand

Bestaand X X X X X X X X

Vergund X X X X X X X X

Toekomst X X X X X X X X X

Ligging emissiepunt

Lambertcoördinaat X (m) 109.555 109.520 109.542 109.572 109.530 109.467 109.420 109.470 109.632

Lambertcoördinaat Y (m) 203.298 203.400 203.291 203.318 203.370 203.401 203.420 203.340 203.350

Hoogte schouw (m) 31 27 16 16 27 15 23 23 18 (3x)

Diameter schouw (m) 1,350 m 5,53 0,75 1,5 0,9 1 0,1 2,25 0,1 (3x)

Relevante parameters

NOx X X X

CO X X X

Fijn Stof X X X

Hexaan (NMVOS) X X

H2S (Geur) X X X

Methanol (NMVOS) X


In onderstaande tabel worden de emissiegegevens van de aanwezige emissiebronnen (excl. geuremissies) weergegeven: Tabel 30 Overzicht emissiegegevens bestaande toestand (bron: IMJV 2017)

Bron Debiet (Nm³/u) # uren Emissie (mg/Nm³) Vracht (ton/jaar)

CMI Ketel 23.300 7.584

- NOx 102 18,027

- CO 4 0,705

Zaaddroger 0 0

- Fijn stof 0 0

LD Loosketel 6.650 600

- NOx 91,3 0,364

- CO 4,5 0,018

Cycloon bulkflow 0 0

- Fijn stof 0 0

DOTA 173.750 7.584

- hexaan 15,7 20,689

- Fijn stof 2,12 2,791

E700 206 7.584

- hexaan 3340 5,218

Biodieselinstallatie 50 8.328

- methanol 34350 14,308

Hierbij dient opgemerkt te worden dat de WKK-installatie nog niet aanwezig was in 2017. Er wordt gepland dat de WKK in exploitatie zal gaan in 2020. Er zal voor de modellering gebruik gemaakt worden van een inschatting op basis van meetgegevens van een gelijkaardige installatie van Cargill Izegem. NIET-GELEIDE EMISSIES

De bronnen van niet geleide of diffuse emissies zijn:

- Stofemissies bij het laden en lossen van schepen, vrachtwagens;

- Stofemissies bij transportinstallaties;

- Stofemissies bij opslagsilo’s;

- Resthexaan in eindproduct (sojaschroot, sojaolie, koolzaadschroot en koolzaadolie), emissie ca. 104,1 ton/jaar

o Resthexaan in het meel.

Het meel, dat wordt geproduceerd, wordt continu bewaakt door een aantal procesbeveiligingen (temperatuur), waardoor het hexaangehalte steeds lager is dan de richtwaarde van 400 ppm.

o Resthexaan in de (ruwe ontslijmde) olie.

De olie, die de crush produceert, wordt continu bewaakt door een aantal procesbeveiligingen (temperatuur en vacuüm), waardoor het hexaangehalte steeds lager is dan de richtwaarde van 500 ppm (algemeen aanvaarde norm waaronder zich geen specifieke veiligheidsrisico’s kunnen voordoen door het solventgehalte van het product).


- Niet afgevangen hexaanemissies: ca. 21,3 ton/jaar

- Diffuse hexaanemissies bij abnormale omstandigheden.

o Ten gevolge van diverse kleine spills (seals, pompen, drainen, spoelen, …), emissieduur: ca. 24h, emissie ca. 15 ton/jaar

o Ten gevolge van diverse productiestops, 9 x per jaar, emissie ca. 28,5 ton/jaar

Doorheen het jaar vinden diverse kleinere onderhoudswerken plaats, waarbij enige hoeveelheid hexaan verloren kan gaan (bv. drainen van pompen of vrijmaken van trechters extractor). Per jaar vinden eveneens 1 à 2 grotere onderhoudsstops plaats (tijdsduur gaande van 1 week tot 3 à 4 weken). Hierbij dient de hexaanhoudende installatie belucht te worden, en gaat een gedeelte van de hexaan verloren.

De semiraffinage en biodieselinstallatie veroorzaken geen relevante diffuse emissies.

GEUR De verwerking van koolzaad heeft inherent een grotere geurbelasting door de aanwezigheid van typische zwavelcomponenten in het koolzaad (o.a. glucosinolaten). Deze geurcomponenten komen vrij vanaf het moment dat bewerkt (geplet) koolzaad verwarmd wordt. Zolang de zaden heel blijven, treedt geen geuremissie op, waardoor de zaaddroger geen relevante geurbron vormt. De apparaten waar verwarmd koolzaad in verwerkt wordt, worden geventileerd en de dampen worden in de meeste gevallen gecondenseerd. Door de condensatie wordt niet alleen de geur gereduceerd, maar kan ook tevens warmte gerecupereerd worden. Gezien de geurproblematiek in het verleden, werden reeds verschillende geurreducerende maatregelen toegepast. Bij de semiraffinage kan een lokale geuremissie afkomstig van de vetzuren worden geproduceerd. Door wassing van beperkte luchtdebieten is de geurhinder van deze afdeling intrinsiek beperkt. De biodieselinstallatie is weinig geurintensief aangezien de gebruikte en geproduceerde stoffen hoge geurdrempels in combinatie met lage emissies.

Volgende installaties zijn de relevante geurbronnen op de site:

- DOTA

- Gaswasser perserij

- E700 (bioscrubber)

STOF Geleide stofemissies De voornaamste geleide stofemissiebronnen zijn de droger-koeler (DOTA), de zaaddroger en de bulkflow cycloon. In de crushafdeling zijn nog enkele tientallen emissiepunten (schouwen, uitlaten, afzuigingen, …) aanwezig, voorzien van ontstoffingsinstallaties (vnl. envelop- en mouwenfilters). Uit stofemissiemetingen blijkt dat de stofimmissies van deze overige emissiepunten verwaarloosbaar zijn. Bijna alle geleide stofemissiepunten zijn voorzien van een stoffilter, met name:

- 42 punten in de crushafdeling voorzien van een mouwen-, enveloppen- of sinterlamellenfilter.

Een goed onderhouden mouwenfilter heeft een verwijderingsrendement van 99 tot 99,9 %; enveloppen- en sinterlamellenfilters zijn varianten op de mouwenfilter

- De bulkflow en de DOTA zijn voorzien van een cycloonfilter.

Het afscheidingsrendement van een cycloonfilter is 99% bij deeltjes van 50 µg

De zaaddroger is niet voorzien van een stoffilter. De werking van de zaaddroger wordt met het oog op de reductie van stofemissies dan ook tot een minimum beperkt.


Niet-geleide stofemissies Potentiële stofbronnen kunnen als volgt geïdentificeerd worden:

- Opslag van stuifgevoelige producten;

- Transportsystemen voor stuifgevoelige producten;

- Productieafdelingen met stuifgevoelige activiteiten;

- Vrachtwagenbelading;

- Scheepsbalans;

- Scheepsbelading;

- Stofopstuiving door verkeer.

Volgende stuivende stoffen worden open/of overgeslagen: Tabel 31 Opslag stuivende stoffen

Stuivende

stof

Stuif-

categorie

Opslagcapaciteit Maximale overslag-

hoeveelheid

(ton/jaar)

Wijze van

opslag m² grondopp. ton

Sojabonen /

koolzaad SC1 2.138 48.000 1.600.000 Betonsilo

Sojameel /

sojapellen/

koolzaadmeel

SC1 900 9.000 910.000 Betonsilo

Talk SC1 19,2 135 5.402

2

kunststofsilo’s

De totale opslagcapaciteit aan stuivende stoffen bedraagt aldus 3.057,2 m² grondoppervlakte. In onderstaande tabel wordt een samenvatting weergegeven van de overslaghoeveelheden: Tabel 32 Overzicht overslaghoeveelheden

Stuivende stof Opslaghoeveelheid (ton/jaar)

2017 2016 2015 Maximaal

koolzaad* 997.097 954.336 915.464 1.300.000

koolzaadmeel* 560.156 554.751 517.299 750.000

Talk*** 2.810 3.531 3.387 4.255**

* De voorbije jaren werden geen sojabonen verwerkt. ** inschatting *** Gesloten systeem Jaarlijks wordt een stofstudie opgesteld, waarbij aangegeven wordt welke maatregelen reeds werden voorzien ter beperking van stofemissies en welke maatregelen nog kunnen getroffen worden om potentiële knelpunten te verhelpen. Ter beperking van de diffuse stofemissies worden onder meer volgende maatregelen genomen:

- opslag van stuifgevoelige producten: de stuifgevoelige producten worden opgeslagen in gesloten silo’s zodat hier nagenoeg geen diffuse stofemissies kunnen optreden;

- transportsystemen voor stuifgevoelige producten: alle transportsystemen zijn volledig afgesloten en voorzien van ontstoffingsinstallaties;

- productieafdelingen met stuifgevoelige activiteiten; dit zijn met name de reiniging, de voorbereiding, de vermaling en de biodieselfiltratie. Alle apparaten en machines voor het zeven, breken, pletten en vermalen bevinden zich in gesloten productiezones en zijn aangesloten op centrale filterinstallaties met mouwfilters; de (beperkte) emissies zijn reeds begrepen in de geleide stofemissies;


- vrachtwagenbelading: de vrachtwagens worden beladen in volledig gesloten beladingstunnels. Open vrachtwagens worden na het beladen afgedekt. Tijdens het beladen worden de diffuse stofmissies afgezogen door een stofafzuigkap boven de laadbak;

- scheepsbalans: is eveneens voorzien van een stofafzuigsfilter. De installatie wordt bij gebruik volledig op onderdruk gehouden door een afzonderlijke mouwenfilter. De transportband en de verladingstoren zullen worden vervangen; de timing is echter afhankelijk van de aanpassingen aan de kaaimuur van de Moervaart (door Afdeling Maritieme Toegang);

- scheepsbelading: maatregelen om de vrije valhoogte en de valsnelheid van het materiaal te reduceren;

- stofopstuiving door verkeer: de wegen zijn verhard en worden regelmatig gereinigd. Er geldt een algemene snelheidsbeperking van 15 km/h.

Mits de nodige voorzorgsmaatregelen (uit de stofstudie) worden getroffen, wordt de impact niet als significant beschouwd. MAATREGELEN DIE INGEZET WORDEN OM DE EFFECTEN OP DE LUCHTKWALITEIT TE VOORKOMEN OF BEPERKEN In onderstaande tabel wordt per installatie aangegeven welke maatregelen er werden getroffen ter reductie van de luchtemissies. Tabel 33 Genomen emissiereductiemaatregelen

Installatie Genomen emissiereductiemaatregelen Ter beperking van volgende verontreinigende stof

CMI ketel maximaal gebruik van hoogcalorisch aardgas, bijna 100 %

CO, NOx

LD Loosketel maximaal gebruik van hoogcalorisch aardgas, bijna 100 %

CO, NOx

E700 - Absorptiesysteem: koeler/condensor

- Natte stofvanger / gaswasser (bioscrubber)

Hexaan, geur

Grondstoffensilo’s Mouwenfilter Stof

Biodiesel Natte stofvanger/gaswasser Methanol

Cycloon Bulkflow Stofcycloon Stof

DOTA 9 Stofcyclonen Stof

Scrubber perserij Waterscrubber + Aerox (koude oxidatie) Geur

Crushafdeling 42 punten voorzien van een mouwen-, enveloppen- of sinterlamellenfilter.

Stof

VERKEERSEMISSIES Een groot deel van de aan- en afvoer gebeurt via scheepvaart. Dit transport wordt verzorgd door het naburige overslagbedrijf ESR (Eurosilo Rodenhuize Terminal) en Oiltanking Gent. Voor de transporten over de weg wordt verder verwezen naar Hoofdstuk 3.2.7 en Discipline mens (deeldomein mobiliteit).


7.1.3 Beschrijving en beoordeling geplande situatie

7.1.3.a Identificatie emissiebronnen

7.1.3.a.1 Niet geleide emissie

TIJDENS AANLEGFASE In de aanlegfase zullen verschillende activiteiten plaatsvinden, met potentiële impact op de plaatselijke luchtkwaliteit:

- Grondafgravingen en grondafvoer - Aanvoer bouwmaterialen - Bouwwerken

Voor geen van deze fasen kan de emissie op een kwantitatieve manier ingeschat worden. Enerzijds omwille van het feit dat er geen betrouwbare emissiefactoren bekend zijn en anderzijds omwille van de zeer grote invloed die de meteo omstandigheden kunnen uitoefenen op dergelijke emissies. De emissies zullen dan ook kwalitatief beoordeeld worden. TIJDENS EXPLOITATIE Volgende niet geleide emissies worden beschouwd:

- mogelijke geuremissies ten gevolge van het stockeren, bewerken of ten gevolge van defecten aan de behandelingslijn.

- stofemissies ten gevolge van de aanvoer en afvoer, opslag, overslag en bewerken van materialen en grondstoffen

Dit wordt verder in onderstaande hoofdstuk meegenomen in de bespreking.

7.1.3.a.2 Geleide emissies

Het MER heeft betrekking op de bouw en exploitatie van een nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) op de site van Cargill NV te Gent. Hierbij zal aldus de bijkomende impact t.g.v. de exploitatie deze biodieselplant beoordeeld worden. Wat betreft de impact op de luchtkwaliteit zullen echter de bestaande emissiepunten mee in beschouwing genomen worden bij de modellering. Voor de nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) worden volgende emissiepunten in beschouwing genomen:

- E.01: vetvoorbereidingsproces

Het vetvoorbereidingsproces bestaat uit een gewone ventilatielijn van de oliebuffer, de waterfasebuffer, de decanters en de buffer bij de vacuümpomp. De gewone ventilatielijn leidt naar de uitlaat (over dak). Het systeem staat niet onder druk en er zijn geen componenten aanwezig die een explosieve atmosfeer kunnen.

De afvalgasstroom kan vocht en geuremissies (VOC-emissies) bevatten die typisch zijn voor vetten en oliën, wegens volatiele vetzuren en oxidatieproducten. Om deze stoffen te verwijderen, is een condenser geïnstalleerd in de ventilatielijn, voor het emissiepunt. De condenser werkt met koelwater. Daarnaast zal er ook een biofilter geïnstalleerd worden na de condenser.

- E.02: Biodieselproces

Uitlaatgas van de procesplant wordt verwacht van ademhalingsgas van de vaten, de droger, uitlaatgas van condensers en de vacuümsystemen. Alle inrichtingen met voldoende hoog methanolgehalte om een explosieve atmosfeer te vormen, zijn verbonden met een gasverplaatsingssysteem, zodat het ademhalingsgas uitgewisseld kan worden tussen de procestanks.

Het systeem is gevuld met stikstof om de zuurstofconcentratie onder de beperkende zuurstofconcentratie voor methanol te houden, om een explosieve atmosfeer te vermijden. Bovendien wordt het systeem onder lichte overdruk gehouden.


VOC´s – volatiele organische verbindingen (hoofdcomponent methanol) – zijn de voornaamste componenten van het ventilatiesysteem. De dampdruk van de andere componenten is te klein om relevante concentraties te vormen.

Overtollig gas van dit systeem (bijv. tijdens het vullen) en het ventilatiegas van alle andere eenheden worden eerst naar een condenser geleid, waar het grootste deel van de methanol gescheiden wordt en opnieuw in het proces wordt gebracht. Stroomafwaarts van de condenser wordt de rest van het overtollige gas naar een natte scrubber geleid, waar het gas gezuiverd wordt van methanol.

- E.03: Thermische olieketel

De thermische olieplant wordt aangedreven op aardgas. De emissies op basis van EN267/676 zijn:

o NOx < 80 mg/Nm³ (t.o.v. 3% O2 in het droge uitlaatgas) o CO < 80 mg/Nm³ o Stof < 5 mg/Nm³

- E.04: Koeltoren en koelwatersysteem

Het koelwater wordt aangevoerd door een koeltoren met open tegenstroom. Het koelcircuit heeft twee cirkels (primair en secundair). Binnen het primaire circuit van het koelsysteem (koeltoren) wordt water afgekoeld door een bepaalde hoeveelheid ervan te verdampen. De werkingstemperaturen van het primaire circuit zijn ongeveer 38°C - 42°C (inlaat) en 28° - 32°C (uitlaat). Met een geïnstalleerde warmtewisselaar wordt de overtollige warmte van het proces overgebracht van het gesloten secundaire naar het open primaire circuit. Ongeveer 32°C (inlaat) en 42°C (uitlaat) zijn de werkingstemperaturen van het secundaire circuit.

Er zijn twee verschillende koelers geïnstalleerd voor twee verschillende temperatuurniveaus.

Luchtgekoelde koelereenheid 1 biedt koelmedia bij een stroomtemperatuur van 0-5°C. De gebruikte media zijn een mengeling van propyleenglycol (34%) en water als koelmiddel. Lucht wordt gebruikt om de koeler af te koelen, wat betekent dat lucht in de koeler wordt gebracht en dat verwarmde lucht uitgestoten wordt. Het aantal ventilatoren en de zone waar de lucht doorstroomt wordt bepaald tijdens de gedetailleerde engineering.

Luchtgekoelde koelereenheid 2 biedt koelmedia bij een stroomtemperatuur van 10-15°C. Hetzelfde mediamengsel als in koelereenheid 1 wordt gebruikt als koelmiddel.

- E.05: tankpark

Tijdens het vullen van de tanks van vrachtwagens of boten, wordt ontluchtingsgas geloosd in de atmosfeer. Door de lage dampdruk van de stoffen zullen de continue emissies erg laag zijn.

De emissies van de feedstocktanks kunnen echter geuremissies veroorzaken die typisch zijn voor vetten en oliën, wegens volatiele vetzuren en oxidatieproducten. Daarom wordt het tijdens het vullen van de feedstocktanks verplaatste volume naar een condenser geleid, die werkt met koelwater, en ten slotte behandeld in een biofilter (samen met emissie E.01).

- E.06a+E.06b: bigbag-stations ventilatiekatalysator en ventilatie-oxidatiestabilisator RepCAT-proces (stofemissie)

Er zijn twee bigbag-stations geïnstalleerd in het proces, met een katalysator en oxidatiestabilisator in vaste vorm die geconnecteerd zijn op buffervaten. De vaten zijn uitgerust met filters om de stofemissies te verminderen. De bigbag-stations bevinden zich bovendien in een gesloten ruimte.

Voor de beschrijving van de biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) en de reeds voorziene luchtzuiveringstechnieken wordt verwezen naar resp. Hoofdstuk 3.3.1 en 3.3.5.f. Aangezien het een nieuwe installatie betreft, zijn nog geen resultaten van emissiemetingen beschikbaar. Er zal bijgevolg voor de inschatting van de te verwachten emissies gebruik gemaakt worden van de leveranciersgegevens. Anderzijds kunnen de emissievrachten van de nieuwe installatie bepaald worden rekening houdend met de geldende emissiegrenswaarden uit Vlarem II, wat als een worst-case berekening kan worden beschouwd.


Emissies bij abnormale en accidentele situaties worden eveneens beschouwd. Echter, er worden tijdens stroomuitval in de plant, een functiestoornis in het koelsysteem of in het PCS geen bijkomende emissies verwacht. Dit werd reeds beschreven in § 3.3.4.b. GEUREMISSIES Geuremissies worden in de nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) voorkomen door gebruik te maken van een volledig gesloten procesontwerp (zie tevens § 3.3.1). Dankzij de geurreducerende maatregelen (zie § 3.3.5.f) wordt de geuremissie sterk gereduceerd. Door de chemische behandeling in het biodieselproces wordt de geur van dierlijk vet aanzienlijk verlaagd. Bij reiniging of onderhoud van vaten wordt, voordat een vat geopend wordt, het vat geledigd in een gesloten buffertank of de volgende processtap. Vervolgens wordt het vat gespoeld met stikstof en wordt het uitlaatgas geloosd in het ventilatiesysteem. Er bestaat een kleine kans dat restmaterialen in het vat vluchtige geuremissies veroorzaken. Deze zullen echter beperkt zijn en verspreid in de processtructuur, en een heel lage impact hebben. In de biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) kunnen volgende elementen relevant zijn inzake geuremissies: Tabel 34 Mogelijk relevante elementen m.b.t. geuremissies

Materiaal Intensiteit

Feedstock (dierlijk vet, teruggewonnen plantaardige oliën, zure oliën, palmvetzuurdestillaten)

Typisch; variabele geur afhankelijk van het type feedstock

Ventilatiegas vetvoorbereidingseenheid Typisch; variabele geur afhankelijk van het type feedstock

Ventilatiegas typische geur van feedstock, laag

Methanol kenmerkend

Fosforzuur zeer laag

Natriumhydroxide zeer laag

Biodiesel, Bio Heating Agent (BHA) zeer laag

Oxidatiestabilisator zeer laag

Geraffineerde glycerine zeer laag

Afvalwater laag

Feedstocktanks en vetvoorbereidingseenheid Feedstocktanks kunnen geuremissies veroorzaken die typisch zijn voor vetten en oliën, wegens volatiele vetzuren en oxidatieproducten. Daarom wordt het tijdens het vullen van de feedstocktanks verplaatste volume naar een condenser geleid, die werkt met koelwater, waar organische verbindingen gecondenseerd worden.

De ventilatiebuis van de continu werkende vetvoorbereidingseenheid wordt over een condenser geleid, om het vochtgehalte en de volatiele componenten te verminderen. Hierdoor wordt de geur beperkt tot een aanvaardbaar niveau.

Daarnaast is ook een biofilter geïnstalleerd om de geur te beperken tot een minimum. Het volledige verplaatsingsvolume van de feedstocktanks en de uitlaat van de vetvoorbereidingseenheid worden uiteindelijk behandeld door deze biofilter.

Methanol Er is nagenoeg geen methanolemissie ter plaatse, aangezien alle onderdelen die methanol bevatten gesloten zijn en verbonden zijn met het procesventilatiesysteem, dat gezuiverd wordt door een natte scrubber.

Zuren en basen Deze chemicaliën veroorzaken nagenoeg geen geurhinder. Er zijn geen maatregelen voorzien.

Biodiesel, BHA, oxidatiestabilisator De geur van biodiesel en het bodemresidu van de destillatie (BHA) in het tankpark is nagenoeg afwezig. Er zijn geen maatregelen voorzien voor het bioverwarmingsmiddel.


Katalysator De katalysator is een droge poeder en heeft nagenoeg geen geur. Er zijn geen maatregelen voorzien.

Technische glycerine De geur van technische glycerine (94 - 98%) wordt voornamelijk veroorzaakt door bepaalde volatiele stoffen en is laag. Er zijn geen maatregelen voorzien.

Afvalwater Het afvalwater zal bepaalde volatiele componenten van de feedstock bevatten. Er kan een bepaalde geur zijn van deze volatiele componenten, die verminderd zal worden in de afvalwaterbehandeling (niet ter plaatse).

Tussenliggende media Alle interne media (reactiecomponenten en mengsels van verschillende media) hebben geen geuremissie, aangezien ze zich in het proces bevinden en volledig gesloten zijn. Het volledige proces wordt gereinigd met stikstof in een gesloten systeem (cf. supra).


7.1.3.b Toetsing aan emissiegrenswaarden Er zal beoordeeld worden in hoeverre de voorziene installatie voldoet om de voorgestelde emissiegrenswaarden te halen. Indien nodig worden maatregelen voorgesteld ter beperking van de emissies.

7.1.3.c Selectie kritische polluenten De potentieel belangrijke polluenten zullen geselecteerd worden aan de hand van volgende criteria: 1) De totale atmosferische emissievracht van de polluent op jaarbasis is groter dan de drempelvracht

voor opname in het integraal milieujaarverslag (IMJV). 2) De polluent kan geïdentificeerd worden als een kritische parameter, aangezien de gemeten waarde

in de omgeving groter is dan 80% van de milieukwaliteitsnorm. 3) Polluent heeft potentieel humaan-toxicologisch risico. Voor deze polluenten zal vervolgens de immissie gemodelleerd worden.

7.1.3.d Berekening immissiebijdragen tot de kwaliteit van de omgevingslucht Om de verspreiding van luchtverontreiniging op korte afstanden van een industriële emissiebron te berekenen, kan gebruik gemaakt worden van een dispersiemodel. Op die manier kan de impact van de bron op de luchtkwaliteit in de omgeving worden bepaald. Dispersieberekeningen zullen worden uitgevoerd met behulp van de webtoepassing IMPACT (Immission Prognosis Air Concentration Tool). Hierbij zal als input gebruik gemaakt worden van het gemiddeld meteojaar 2012 als standaard meteojaar. Het meteostation wordt automatisch gekozen in IMPACT o.b.v. de locatie van de emissiebronnen. Voor Cargill NV zal dit waarschijnlijk het meetstation in Sint-Kruis-Winkel zijn. De IMPACT tool laat toe concentraties en deposities van polluenten die zich via de lucht verspreiden in de nabijheid van een bron te berekenen. Ook schoorsteenhoogteberekeningen kunnen hiermee uitgevoerd worden, alsook het effect van emissiereducerende maatregelen kan worden nagegaan. Voor de berekeningen en de beoordeling van de immissies wordt uitgegaan van een worst case scenario, nl. uitgaande van maximale verwerkingscapaciteiten. De gegevens van de modellering van de potentieel belangrijke polluenten worden verder als volgt verwerkt: de berekende immissiewaarde in de zone van maximale impact wordt getoetst aan de van toepassing zijnde grens- en richtwaarden. De immissiebijdrage zal berekend worden in een aantal receptoren (dichtstbij gelegen woningen, meetpost…) en gevisualiseerd onder de vorm van contourkaarten.

7.1.3.e Beoordelingskader GELEIDE EMISSIES Als significantiekader voor de beoordeling van gemiddelde berekende immissiebijdragen (X) en/of aantal overschrijdingen, wordt het in het geactualiseerd richtlijnenboek Lucht (januari 2012) voorgestelde kader gehanteerd. De begrenzingen uit het richtlijnboek worden aangehouden. Om de werkbaarheid te verhogen werd het voorgestelde kader aangevuld en werden deze grenzen weergegeven als intervallen. Dit heeft als gevolg dat een nieuwe klasse “verwaarloosbaar” is toegevoegd. Daarnaast werd aan ieder klasse ook een score toebedeeld.

Tabel 35 Significantiekader gemiddelde immissiebijdragen en/of aantal overschrijdingen

Toetsingspercentages Omschrijving Score

X ≤ 1% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen

Verwaarloosbaar 0

X > 1% en X ≤ 3% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen

Beperkte bijdrage – beperkt negatief

-1


belangrijke bijdrage - negatief

-2



X > 10% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen

Aanzienlijke bijdrage – aanzienlijk negatief

-3

Opmerking voor stationaire bronnen: voor PM10 wordt het toegelaten aantal overschrijdingen per jaar van de daggrenswaarde (35) herrekend naar een rekenkundige jaargemiddelde waarde. Dit rekenkundig gemiddelde bedraagt 31,3 μg/m³ (Celis et al. 2009). Voor PM10 wordt dus getoetst t.o.v. één luchtkwaliteitsnorm, nl. deze rekenkundige gemiddelde waarde, en volgens bovenstaand significantiekader “1 – 3 – 10”.

De resultaten van de toetsing van jaargemiddelden worden gekoppeld aan milderende maatregelen, meer bepaald:

beperkte bijdrage: onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, tenzij de MKN in de referentiesituatie reeds voor 80% ingenomen is (link met milieugebruiksruimte).

matige bijdrage: milderende maatregelen moeten gezocht worden in het MER met zicht op implementatie ervan op korte termijn.

aanzienlijke bijdrage: milderende maatregelen zijn essentieel. Voor de toetsing van percentielen en/of omstandigheden die niet volledig met gemiddelden kunnen beoordeeld worden is een ander toetsingskader van kracht.

Tabel 36 Significantiekader immissiebijdragen en/of aantal overschrijdingen, andere dan gemiddelden


X ≤ 1% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen

Verwaarloosbaar 0


Beperkte bijdrage – beperkt negatief

-1


belangrijke bijdrage - negatief

-2

X > 20% van de milieukwaliteitsnorm of richtwaarde of toegelaten aantal overschrijdingen

Aanzienlijke bijdrage – aanzienlijk negatief

-3

Er wordt geen link met het stellen van milderende maatregelen gelegd, maar de noodzaak eraan wordt beoordeeld. Voor de hinder- en gezondheidseffecten gekoppeld aan de potentiële emissies wordt verwezen naar de discipline Mens. Inzake de geleide stofemissies zal een kwalitatieve beoordeling uitgevoerd worden. NIET-GELEIDE EMISSIES Niet-geleide emissies t.g.v. het Midas-project zullen op een kwalitatieve manier beoordeeld worden. GEUREMISSIES In eerste instantie zal kwalitatief geoordeeld worden indien de nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit) voor enige impact inzake geur kan zorgen. Indien dit het geval is, zal beoordeeld worden in hoeverre de geplande maatregelen voldoende zijn om de hinder naar de omgeving en meer specifiek naar de geurgevoelige objecten toe te voorkomen en zullen indien nodig bijkomende milderende maatregelen voorgesteld worden.


VERKEERSEMISSIES Op basis van de berekende verkeersgeneratie ten gevolge van het project, zal nagegaan worden indien een modellering van de verkeersemissies al dan niet opportuun is. Dergelijke modellering wordt uitgevoerd m.b.v. het model CAR-Vlaanderen of IFDM Traffic waarbij de ontsluitingswegen worden meegenomen. Echter, gezien de industriële omgeving en gezien het feit dat het verkeer quasi direct ontsloten is op het hoger liggend wegennet (R4) met een reeds hoge verkeersintensiteit (aandeel verkeer t.g.v. het project zal zeer laag zijn) en gezien het feit dat de milieugebruiksruimte 80% van de milieukwaliteitsnorm niet overschrijdt, wordt de kans groot geacht dat geen modellering dient uitgevoerd te worden.

7.1.4 Milderende maatregelen

De atmosferische emissieconcentraties en -vrachten worden getoetst aan de emissiegrenswaarden. De berekende immissieniveaus worden vergeleken met de immissiegrenswaarden. Indien uit de vergelijking zou blijken dat de opgelegde grenswaarden niet worden gehaald, zullen maatregelen geformuleerd worden om de effecten te milderen.


7.2 Discipline Oppervlakte- en afvalwater

Kaart 9 Hydrografisch net Kaart 10 Overstromingsgevoelige gebieden


De afbakening van het studiegebied wordt bepaald door de effecten die verwacht worden zowel direct als indirect op het oppervlaktewater. Met betrekking tot het oppervlaktewater worden de waterlopen beschouwd die in de onmiddellijke omgeving van het projectgebied stromen en gelegen zijn, evenals het stroomafwaartse deel van de waterlopen waarop een (kwalitatief en kwantitatief) effect wordt verwacht. Hierbij wordt 1 km stroomopwaarts en 2 km stroomafwaarts de relevante waterlopen genomen.


7.2.2.a Beschrijving en karakterisering van de omgeving

HYDROGRAFISCH NET Cargill NV Gent is gelegen in het bekken van de Gentse Kanalen. De site van Cargill NV Gent grenst in het zuiden aan de Moervaart. De Moervaart mondt uit in het Kanaal Gent-Terneuzen op ca. 600 ten westen van de site van Cargill NV Gent. Beide waterlopen zijn bevaarbare waterlopen. Inzake de structuurkwaliteit van de Moervaart wordt de ecologische typologie beschreven als een polderbekken met een slechte waterkwaliteit en matig tot slecht ontwikkelde structuurkenmerken. De Moervaart vervult hierbij een verbindingsfunctie. Cargill NV Gent bevindt zich op ca. 1,2 km ten westen van het oppervlaktewaterwingebied ‘Kluizen’. Het projectgebied bevindt zich niet in overstromingsgevoelig gebied, evenmin is het projectgebied gelegen in een risicozone voor overstroming of in recent overstroomd gebied. Op 400 m ten noordoosten van het projectgebied is mogelijk overstromingsgevoelig gebied gelegen. Effectief overstromingsgevoelig gebied bevindt zich op ca. 600 m ten zuidoosten van het projectgebied en valt samen met een risicozone voor overstroming (betreft de zuidelijke oever van de Moervaart). Cargill Gent NV is niet opgenomen in het zoneringsplan van de VMM. Er is aldus geen riolering aanwezig in het projectgebied.

7.2.2.b Waterhuishouding Cargill NV Gent

Bij NV Cargill worden verschillende waterbronnen aangewend:

leidingwater: voor sanitair en productieproces (extractie, semiraffinage en biodieselinstallatie)

hemelwater: vervuild hemelwater wordt geloosd op de WZI

demiwater: voor stoomketels

water aanwezig in producten (vochtgehalte ongeveer 7,33%).

water aanwezig in chemicaliën

oppervlaktewater ter bevoorrading van het open koelwatersysteem Er wordt geen grondwater aangewend. De afvoer van het (bedrijfsmatig)(afval)water bestaat uit:

afvoer via producten

afvoer via waterzuiveringsinstallatie (bedrijfsmatig afvalwater)

afvoer van huishoudelijk afvalwater

afvoer van koelwater (inname als oppervlaktewater)


Zowel het koelwater, huishoudelijk afvalwater als bedrijfsmatig afvalwater worden geloosd op de Moervaart, waarbij het bedrijfsmatig afvalwater en het verontreinigd hemelwater eerst via een waterzuiveringsinstallatie geleid worden (zie hiervoor § 3.2.3.a). In onderstaande figuur is het waterschema van de bestaande toestand weergegeven. Het rioleringsplannen (industrieel afvalwater en huishoudelijk afvalwater) zijn als bijlage 3 bijgevoegd.


Figuur 20 Waterschema Cargill NV Gent bestaande toestand

Stoomketels

Oppervlaktewater Koeling Crush afdeling Semi raffinage Biodiesel Ketelhuis

Oppervlaktewater

Biodiesel

ketelhuis

MBR

Leidingwater

Demi water

Oppervlaktewater Sanitair KWZI

Productie

Extractie (crush)

Semi-raffinage

Oppervlaktewater

Hemelwater Oppervlaktewater


Het afvalwater bestaat uit volgende deelstromen:

Bedrijfsmatig afvalwater

Afgevoerd afvalwater + bioslib

Huishoudelijk afvalwater Het bedrijfsafvalwater wordt gezuiverd in de waterzuiveringsinstallatie aanwezig op de site en daarna geloosd in de Moervaart. Cargill NV Gent is vergund voor het lozen van bedrijfsafvalwater via een waterzuiveringsinstallatie in oppervlaktewater met een debiet van 41 m³/uur, 984 m³/dag en 128.395 m³/jaar. Voor de bijzondere lozingsnormen die van toepassing zijn, wordt verwezen naar hoofdstuk 2.2.1.c. Bijkomend dient het bedrijf te voldoen aan de sectorale lozingsvoorwaarden opgenomen in bijlage 5.3.2 – 34a) plantaardige en dierlijke oliën en vetten (productie en verwerking van) met uitzondering van de zeepziederijen. Het afvalwater van de biodiesel en de olieraffinage wordt verzameld in tanks. Dit omvat afvalwater afkomstig van alle inkuipingen en omvat bijgevolg hemelwater, accidentele spills, reinigingswater. Dit gaat over een DAF-unit en vervolgens naar de afvalwater tanks voor afvoer naar een externe verwerker, indien blijkt dat het COD-gehalte te hoog is om te verwerken in de waterzuiveringsinstallatie. Het afvalwater van de crush wordt niet opgeslagen in tanks, dit gaat rechtstreeks naar de waterzuiveringsinstallatie. NV Cargill is vergund voor het lozen van 3.630 m3/jaar huishoudelijk afvalwater in de Moervaart. Het huishoudelijk afvalwater wordt gezuiverd door 3 KWZI’s. Er zijn momenteel 115 werknemers actief op de site. Voor het extractieproces maakt men gebruik van hexaan als solventmiddel. Dit wordt continu herwonnen. De hexaandampen, die ontstaan in de toaster en de destillatie worden na warmte-uitwisseling gecondenseerd in wisselaars, welke worden gekoeld met oppervlaktewater. Hiervoor beschikt men over een open koelwatersysteem op de Moervaart waarbij het opgepompte water enkel thermisch wordt belast. Het koelwater bij Cargill wordt niet behandeld met chemische producten. Het koelwater is wel thermisch belast tot max. 25 °C of tot max. 35 °C bij een buitentemperatuur > 25 °C of bij een koelwaterinname van > 20 °C, zoals bepaald in de MV dd. 2/09/2004. Cargill NV Gent is vergund voor het lozen van maximaal 4.000 m³/uur en 96.000 m³/dag koelwater in oppervlaktewater. Temperatuursmetingen worden uitgevoerd op het inkomende en uitgaande koelwater. Actueel zijn twee debietmeters geplaatst die het inkomende kanaalwater registreren. Teller 2 (T2) registreert het inkomende kanaalwater nodig voor de koeling van de biodiesel en de semi-raffinage, teller 1 (T1) registreert het inkomende kanaalwater dat als koelmiddel wordt gebruikt voor de extractie. Bijgevolg betreft het hier een open circuit met de Moervaart en wordt het koelwater enkel voor thermische doeleinden gebruikt, zonder dat er een wijziging is tussen het inkomende kanaalwater en het uitgaande koelwater. Het gecapteerde oppervlaktewater (Moervaart) is gelijk aan het geloosde koelwater.


Hemelwater wordt niet rechtsreeks ingezet als proceswater. Wel komt een deel van het hemelwater terecht in de waterzuivering (verontreinigd hemelwater). Het hemel- en terreinwater, aldus met uitzondering van het potentieel verontreinigd hemelwater, wordt via interne rioleringen rechtstreeks of onrechtstreek (via bufferbekken, regenwaterputten) geloosd in de Moervaart. Momenteel wordt hemelwater gebruikt voor het spoelen van de toiletten. Onderstaande tabel geeft de waterbalans weer voor het jaar 2017. Tabel 37 Waterbalans 2017

IN (m³) UIT (m³)

Kanaalwater 18679400 Kanaalwater 18679400

Stadswater 29167 Afvalwater 75581

Demiwater 127462 Product uit 128070

Regenwater 5869 Sanitair 3330

Product in 69475 Stoomafblaas 2897,3

Chemicaliën 3191 Afgevoerd 6555

Kanaalwaterverlies 46699 Verdamping 26073

18914564 18921907

Waterbalans 2017 (m³) -7343

Afwijking (%) 0,04

extractie

Biodiesel

Semi-raffinage

T2

T1



7.2.3.a Waterhuishouding nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit)

Het proces zal gebruik maken van leidingwater, dat al dan niet gedemineraliseerd wordt. Bij de voorbereidingsunit zal een kleine hoeveelheid demiwater gehanteerd worden. Afhankelijk van het soort decanter dat voorzien wordt kan het echter zijn dat de demiwaterstroom wegvalt. Het leidingwater voor de biodieselunit zal in eerste instantie gedemineraliseerd worden via een waterbehandelingseenheid om aan de vereiste kwaliteit van het nodige proceswater van de nieuwe stoomketel en procesplant te voldoen. Hiervoor wordt verwezen naar § 3.3.5.e. In onderstaand schema worden de waterstromen weergegeven die zullen gehanteerd worden bij de nieuwe biodieselplant (incl. voorbereidingsunit). Dit waterschema zal bij de opmaak van de ontwerp-MER verder gedetailleerd worden.

Figuur 21 Waterschema t.b.v. voorliggend project

Volgende stromen zullen behandeld worden in de bestaande waterzuiveringsinstallatie:

- Bedrijfsafvalwater afkomstig van de voorbereidingsplant - Bedrijfsafvalwater afkomstig van de biodieselplant - Hemelwater (afkomstig van tankenpark)

Om deze bijkomende stromen te kunnen verwerken, dient de waterzuiveringsinstallatie aangepast te worden (zie § 3.3.5.a). Inzake het proceswater van de vetvoorbereidingsunit is het afvalwater afkomstig uit:

- de grondstoffen - reinigingswater:

o Reiniging ter plaatse (CIP) o Procesreiniging

- Proceswater: o Vetvoorbereiding o Straalstromerpompen van het vacuümsysteem o Stoomketel

Afhankelijk van de aard van de grondstoffen, zal meer of minder afvalwater geproduceerd worden, aangezien dit afhankelijk is van het vochtgehalte van de te verwerken grondstoffen. Voor de biodieselplant zelf 8 kmis het afvalwater afkomstig van:

- Reinigingswater: o Reiniging ter plaatse (CIP) o Procesreiniging

- Proceswater: o RepCAT-proces incl. scrubber o FME-destillatie o Straalstromerpompen van het vacuümsysteem


o Perslucht drogen o Stoomketel o Gesloten warm water cyclus o Voorbereiding van het proceswater o Koelwater

- Water uit de te verwerken producten. Het productieproces van de biodiesel is ontworpen met het oog op een hoge waterefficiëntie. Het gebruik van vers water wordt tot een minimum beperkt en het meeste water van het biodieselproces wordt gerecycleerd, waarbij een kleine stroom afgeleid wordt als afvalwater en verwerkt wordt in de waterzuiveringsinstallatie (zie hiervoor tevens bij de procesbeschrijving - § 3.2.1). Stoom (stoomketel) en heet water worden gebruik in gesloten cycli (zie § 3.3.5.c en 3.3.5.d). Voor sanitaire doeleinden zal beroep gedaan worden op leidingwater. De bijkomende tewerkstelling wordt ingeschat op 10 extra FTE’s, waardoor een jaarlijks verbruik van ca. 150 m³ wordt verwacht. Het huishoudelijk afvalwater zal via een KWZI behandeld worden en daarna geloosd worden in de Moervaart. Inzake koelwater wordt leidingwater gehanteerd, zowel voor het primaire als secundaire circuit. De koeleenheid betreft een gesloten systeem waarbij gekoeld water van de eenheid gebruikt wordt in het koelproces. Een bepaald percentage van het water in het koelsysteem moet regelmatig omlaag geblazen en vervangen worden. Dit type koelsysteem met een lage leksnelheid wordt als BBT beschouwd. Voor de beschrijving van het koelwatersysteem wordt verwezen naar § 3.3.5.b. Het te lozen koelwater wordt geleid naar de waterzuiveringsinstallatie en daarna geloosd in de Moervaart. Ten gevolge van voorliggend project, zal extra verharding voorzien worden. Het hemelwater dat terecht komt op het tankpark, zal geloosd worden via de waterzuivering (verontreinigd hemelwater). Hemelwater afkomstig van de daken en de wegenis zal deels geïnfiltreerd worden en deels gebufferd worden in de nieuw aan te leggen riolering, vooraleer dit terecht komt in de Moervaart. Mogelijks zal een bufferbekken aangelegd worden. Deze aspecten worden nog verder in detail onderzocht. Wegens hoge waterkwaliteitseisen m.b.t. het proceswater, is het niet mogelijk hemelwater te hanteren. In het MER zal een uitgebreide waterbalans opgenomen worden voor de nieuwe site.


7.2.3.b Milieueffectvoorspelling en –beoordeling

Volgende effectgroepen worden beschouwd:

Rationeel watergebruik

Waterhuishouding o Geloosde debieten o Overstromingsrisico’s en invloed op de omgevende waterlopen

Waterkwaliteit van de ontvangende waterlopen

Impact lozing koelwater Op basis van de waterbalans van de installatie zal een milieutechnische evaluatie uitgevoerd worden. Daarnaast zal nagegaan worden wat de impact van de bijkomende verharding zal zijn. In kader van de watertoets, zal een aftoetsing gebeuren aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwater. Voor de lozing van het koelwater zal de thermische impact bekeken worden. De beoordeling zal hierbij uitgaan van een worst case lozingssituatie in de zomer, nl. laag afvoerdebiet oppervlaktewater + hoge temperatuur oppervlaktewater vs. hoge thermische vracht. Bij de beoordeling van de warmtelozing wordt de geloosde thermische vracht, als volgt beoordeeld:

Temperatuurstijging (X) Beoordeling

X <= 1 °C Beperkte thermische impact

1 °C < X <= 3 °C Relevante (aanvaardbare) thermische impact

X > 3 °C Belangrijke thermische impact

Het afvalwater wordt gezuiverd in de bestaande waterzuiveringsinstallatie (mits de nodige aanpassingen). Hierbij zal nagegaan worden in hoeverre de lozing van het bijkomende gezuiverde afvalwater een invloed heeft op de ontvangende waterloop en dit zowel naar kwaliteit als naar kwantiteit (piekdebieten). Inzake de impactbeoordeling van het lozen van afvalwater in oppervlaktewater dient rekening gehouden te worden met een groot aantal factoren:

- Al of niet aanwezigheid van een emissienorm - Al of niet aanwezigheid van wettelijke milieukwaliteitsnormen (MKN) voor bepaalde stoffen - De huidige waterloopkwaliteit - Specifieke doelstellingen of waarden van de waterloop.

De toetsing gebeurt hierbij volgens het significantiekader uit het MER-richtlijnenboek voor de discipline water. Er wordt in het bijzonder gekeken naar de bijdrage van de maximaal toegelaten lozingsconcentraties aan de milieukwaliteitsnormen (MKN). Hier zal als beoordelingscriterium voor de effluentkwaliteit het percentage normoverschrijding worden gebruikt, samen met de procentuele bijdrage van de concentratieverhoging ten opzichte van de norm. Als een bijdrage meer dan 10 % is, wordt deze minstens als relevant beoordeeld, tenzij dat de huidige immissieconcentratie lager is dan de helft van de toetsingswaarde.


Tabel 38 Significantiekader beoordeling impact lozing bedrijfsafvalwater in oppervlaktewater

Totale concentratieverhoging lozingen (X) vs. toetsingswaarde

X < 1% van MKN 1% < X ≤ 10 % van MKN

10% < X ≤ 20 % van MKN

X > 20% van MKN

Huidige immissiekwaliteit (Y) vs. toetsingswaarde

Y < 50% 0 (verwaarloosbaar)

-1 (beperkte bijdrage)


-2 (matige

bijdrage)

50% ≤ Y < 75% 0 (verwaarloosbaar)


-2 (matige bijdrage)

-3 (aanzienlijke

bijdrage)

Y ≥ 75 % -1 (beperkte bijdrage)

-2 (matige

bijdrage)

-3 (aanzienlijke

bijdrage)

-3 (aanzienlijke

bijdrage)

In kader van de watertoets, zal voor de aanlegfase een aftoetsing gebeuren aan de gewestelijke stedenbouwkundige verordening inzake hemelwater.


Op basis van de te verwachten effecten zullen, waar het nuttig is, maatregelen geformuleerd worden ter beperking of voorkoming van effecten.


7.3 Discipline Geluid en trillingen


Het studiegebied omvat de site en de omgeving waar de invloed van geluidsbronnen op de site te verwachten is. Het studiegebied wordt gekozen rekening houdende met de bepalingen uit Vlarem II. Enerzijds wordt de zone op 200 meter van de perceelsgrens genomen en anderzijds de zone op 200 m van het industriegebied. Dit levert een studiegebied op van ongeveer 2,5 bij 2,5 km.

7.3.2 Juridisch en beleidsmatige context

Volgens het gewestplan Gentse en Kanaalzone is de inrichting gelegen in industriegebied. Dit is aangegeven met de witte pijl in onderstaand uittreksel uit het gewestplan (bron Geoloket Provincie Antwerpen). Op de omliggende percelen zijn andere bedrijven gevestigd. Er zijn geen woningen in de onmiddellijke nabijheid (Moervaartkaai/Pleitstraat) en dus ook niet binnen de 200 m van de perceelsgrenzen. De dichtste woonkernen zijn:

de woningen in de Spanjeveerstraat in Mendonk op 750 m in noordoostelijke richting in landschappelijk waardevol agrarisch gebied,

de woningen in de Keurstraat in Desteldonk op 800 m in zuidoostelijke richting in landschappelijk waardevol agrarisch gebied,

de woningen in de Desteldonkstraat in Desteldonk op 1600 m in zuidwestelijke richting in woongebied met landelijk karakter,

de woningen aan het Zuidledeplein in Doornzele op 900 m in westelijke richting in woongebied. Al deze woningen liggen op minder dan 500 m afstand van het industriegebied.

http://www.gisoost.be/


Figuur 22 Situering op het gewestplan

De milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht bedragen: Tabel 39 Milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht

Milieukwaliteitsnormen Dag 7 – 19 u

Avond 19 – 22 u

Nacht 22 – 7 u

Industriegebied 60 dB(A) 55 dB(A) 55 dB(A)

Gebied op minder dan 500 m van industriegebied

50 dB(A) 45 dB(A) 45 dB(A)

Het bedrijf is deels een bestaande en deels een nieuwe inrichting van klasse 1. De oorspronkelijke milieuvergunning dateert van 23 juli 1982. De lopende basisvergunning dateert van 12 april 2007. Voor het onderscheid tussen nieuwe en bestaande inrichtingen wordt de peildatum van 1 januari 1993 gehanteerd. De uitbreiding van na 1993 moet in zijn geheel voldoen aan de voorwaarden voor een nieuwe inrichting.

Cargill

Doornzele

Desteldonk

Mendonk


Voor het specifiek geluid van de nieuwe onderdelen van de inrichting in open lucht geldt dan:

als het LA95,1h-niveau van het oorspronkelijke omgevingsgeluid gelijk is aan of hoger is dan de milieukwaliteitsnorm, dan moet het specifieke geluid beperkt worden tot het LA95,1h van het oorspronkelijke omgevingsgeluid verminderd met 5 dB(A) enerzijds en tot de richtwaarde anderzijds.

als het LA95,1h van het oorspronkelijke omgevingsgeluid lager is dan de milieukwaliteitsnorm, dan moet het specifieke geluid in open lucht beperkt worden tot de richtwaarde verminderd met 5 dB(A).

Een bestaande inrichting moet steeds voldoen aan de richtwaarde. Wanneer er een overschrijding is die groter is dan 10 dB, dan is een saneringsplan verplicht. Is er een overschrijding die kleiner is dan 10 dB, dan kan een sanering opgelegd worden. Eerst moet nagegaan worden of het bedrijf aan het voorzorgsprincipe heeft voldaan en of de principes van BBT zijn toegepast. De richtwaarden voor de beoordeling van het specifiek geluid zijn volgens bijlage 4.5.4 van Vlarem II: Tabel 40 Richtwaarden voor het specifiek geluid in open lucht

Richtwaarden specifiek geluid Dag 7 – 19 u

Avond 19 – 22 u

Nacht 22 – 7 u

Industriegebied 60 dB(A) 55 dB(A) 55 dB(A)

Woongebied op minder dan 500 m van industriegebied

50 dB(A) 45 dB(A) 45 dB(A)

De milieukwaliteitsnormen voor geluid in open lucht zijn hieraan gelijk. In de aanbevelingen voor de metingen van het omgevingsgeluid in bijlage 4.5.1 van Vlarem II wordt in art. 1 §3 het volgende gezegd over de meetplaatsen in een industriegebied: “Metingen worden uitgevoerd in de nabijheid van bewoonde gebouwen op hoogstens 200 m afstand van de rand van het gebied waarin de inrichting gelegen is of op ongeveer 200 m afstand van de rand van het gebied waarin de inrichting gelegen is bij ontstentenis van bewoonde gebouwen. Om technische redenen kan van deze afstand worden afgeweken. In dat geval worden voor de in art. 4 van deze bijlage bedoelde evaluatie, geluidsniveaus op de voorgeschreven afstand bepaald uit equivalente meetresultaten op verschillende andere afstanden. Als er bewoonde gebouwen vreemd aan de inrichting zijn binnen een straal van 200 m vanaf de perceelsgrenzen van de inrichting, worden tevens metingen uitgevoerd in de nabijheid van één of meerdere van deze bewoonde gebouwen. Bij ontstentenis van bewoonde gebouwen vreemd aan de inrichting binnen een straal van 200 m vanaf de perceelsgrenzen van de inrichting worden metingen uitgevoerd op ongeveer 200 m afstand van de perceelsgrenzen van de inrichting. Om technische redenen kan van deze afstand worden afgeweken. In dat geval worden voor de in art. 4 van deze bijlage bedoelde evaluatie, geluidsniveaus op de voorgeschreven afstand bepaald uit equivalente meetresultaten op verschillende andere afstanden.” Daarom wordt het specifiek geluid van het bedrijf op 200 m van de perceelsgrens beoordeeld. De inrichting mag 24 u op 24 worden geëxploiteerd. Aldus is het bedrijf actief in de drie dagdelen. Omdat het een continu bedrijfsproces betreft zijn de voorwaarden voor de nacht maatgevend. Een aantal activiteiten op het terrein kunnen als incidenteel of als impulsachtig geluid beschouwd worden, op voorwaarde dat ze 10% of minder voorkomen tijdens elke beoordelingsperiode. Voor de dag betekent dit 72 minuten, voor de avond 18 minuten en voor de nacht 54 minuten. Voor dergelijke gebeurtenissen gelden iets ruimere normen: het maximum ogenblikkelijk geluidsniveau (uitgedrukt als een LAeq,1s-waarde) in industriegebied mag niet meer bedragen dan:


Tabel 41 Maximale toegestane niveaus voor incidenteel of impulsachtig geluid

type geluid dag 7 – 19 u

avond 19 – 22 u

nacht 22 – 7 u

Industriegebied

incidenteel 75 dB(A) 65 dB(A) 65 dB(A)

impulsachtig 80 dB(A) 70 dB(A) 70 dB(A)

Woongebied op minder dan 500 m van industriegebied

incidenteel 65 dB(A) 55 dB(A) 55 dB(A)

impulsachtig 70 dB(A) 60 dB(A) 60 dB(A)

7.3.3 Beschrijving van de referentiesituatie – bestaande toestand

Cargill is gelegen aan de Moervaart in de Gentse haven op een terrein van ongeveer 13 ha. Op dit terrein bevinden zich een productie-eenheid voor olie uit soja of koolzaad, een productie-eenheid voor biodiesel en een waterzuivering. Een deel van de installaties staan in fabriekshallen en een deel staat in open lucht. Onderstaande luchtfoto (bron Geopunt) geeft een beeld van de inrichting en de omgeving.

Figuur 23 Situering van Cargill

Cargill R4

Alco

Biobase

Europe

Dynea

Oil Tanking

Eurosilo


Ten oosten ligt de spoorweg, de Pleitstraat en de J.F. Kennedylaan (R4). Ten noorden ligt Alco Bio Fuel en Eurosilo NV. Ten westen ligt Dynea en Oil Tanking. In het zuiden ligt de Moervaart en aan de overkant ervan Biobase Europe Pilot Plant. Iets ten zuiden, bij Biobase Europe, staat er ook een windturbine. In de onmiddellijke omgeving bevinden zich geen woningen. De referentiesituatie is de bestaande toestand. Deze werd ook al beschreven in het MER PR2056 Uitbreiding van NV Cargill in Gent van 2014. De referentiesituatie werd bepaald aan de hand van een langdurige meting op 200 m van de perceelsgrens en op basis van een akoestisch 3D rekenmodel. De metingen zullen worden uitgevoerd op hetzelfde meetpunt, Sprendonkstraat 7, gedurende 7 dagen. Zo kan geëvalueerd worden of het omgevingsgeluid nog steeds hetzelfde is. Tijdens deze meetcampagne worden de akoestische grootheden LAeq,1h, LA1,1h, LA5,1h, LA50,1h en LA95,1h geregistreerd. Bijkomend worden de ogenblikkelijke geluidsniveaus opgeslagen evenals de tertsbandanalyse De metingen worden uitgevoerd conform de bijlage 4.5.1 van het VLAREM II. De meetresultaten worden getoetst aan de milieukwaliteitsnormen uit VLAREM II in functie van de bestemming van de omgeving volgens het bestemmingsplan. Van de bestaande toestand wordt eveneens een 3D rekenmodel gemaakt. Daartoe worden eerst alle geluidsbronnen van het bedrijf geïnventariseerd. Hiervoor wordt de lijst gebruikt die in het vorige MER voor de hervergunning en uitbreiding uit 2014 werd opgesteld. Deze lijst wordt geactualiseerd waar nodig. Ook de vergunde WKK-installatie (in exploitatie in 2020) zal hierbij in rekening gebracht worden. Er worden op en omheen het bedrijf enkel korte ambulante metingen uitgevoerd om het rekenmodel te valideren. In het model worden ook de huidige aantallen transporten opgenomen. De bronvermogens worden gebruikt als input voor het akoestische rekenmodel dat opgebouwd wordt met behulp van het simulatiesoftwarepakket IMMI 2017. In het model wordt ook de bedrijfsgebouwen en de omgeving gemodelleerd. Met behulp van dit rekenmodel wordt de geluidsoverdracht naar de omgeving bepaald volgens de ISO-norm voor industrielawaai (NBN EN ISO 9613-2). Het verkeerslawaai zal berekend worden volgens de Nederlandse Standaard Rekenmethode II. De berekeningen worden uitgevoerd in octaafbanden tussen 63 en 16000 Hz.


De aanlegfase zal op een kwalitatieve manier behandeld worden. Gezien de industriële omgeving en de voldoende grote afstand t.o.v. geluid- en trillingsgevoelige functies wordt het niet noodzakelijk geacht deze impact te kwantificeren. Hetzelfde rekenmodel wordt gebruikt om het effect van de nieuwe installatie te berekenen. Op basis van de aangeleverde plannen met de layout van de productie-eenheid worden de geluidsbronnen in het model gebracht. De opdrachtgever bezorgt een lijst van de nieuwe geluidsbronnen met opgave van het geluidsvermogen. Indien dit niet beschikbaar is worden literatuurgegevens gebruikt. Het effect wordt uitgedrukt in de vorm van puntberekeningen ter hoogte van de dichtste woning en in de vorm van een geluidskaart die de ruimtelijke spreiding van het geluid weergeeft. Voor de beschrijving van de geluidsimpact t.g.v. de industriële bedrijvigheid wordt een vergelijking gemaakt met de Vlarem-geluidsnormering voor ingedeelde inrichtingen en met de gemeten niveaus van het huidige omgevingsgeluid. De geluidsimpact wordt gekwantificeerd via het significantiekader zoals gegeven in onderstaande tabel.


Tabel 42 Significantiekader geluid

Invloed op omgeving Eindscore na correctie

Voldoet aan Vlarem?

Lna-Lvoor

LAX,T

tussenscore (effectscore)

Nieuw / verandering Bestaand

Lsp≤GW Lsp>GW Lsp≤RW Rw<Lsp≤RW+10 Lsp>RW+10

LAX,T>6 -3 -1 -3 -1 -2 -3

3<LAX,T≤6 -2 -1 -3 -1 -2 -3

1<LAX,T≤3 -1 -1 -3 -1 -1 -3

-1≤LAX,T≤1 0 0 -1/-2 0 -1 -3

-3≤LAX,T<-1 +1 +1 - +1 +1 -

-6≤LAX,T<-3 +2 +2 - +2 +2 -

LAX,T <-6 +3 +3 - +3 +3 -

LAX,T = verschil in omgevingsgeluid (in dB(A)) voor en nadat een project is uitgevoerd. Met T = duur in seconden Met X:

N: parameter van statistische analyse (LAN,T), N=95 ter toetsing aan de milieukwaliteitsnorm of

eq voor het equivalente geluidsdrukniveau van het omgevingsgeluid GW: grenswaarde volgens beslissingsschema 4.5.6.1 van de bijlage van Vlarem II RW: richtwaarde Lsp: specifiek geluid Bij hervergunning dient Lvoor gebruikt te worden alsof het bestaande bedrijf er niet was. Bij een hervergunning van een inrichting met een mix van bestaande en nieuwe bronnen is het oorspronkelijk omgevingsgeluid voor de nieuwe bronnen gelijk aan het omgevingsgeluid met de bestaande bronnen in werking.

Bij een negatieve score dienen milderende maatregelen voorgesteld te worden:

-1 (beperkt negatief) Onderzoek naar milderende maatregelen is minder dwingend, maar indien de juridische en beleidsmatige randvoorwaarden aangeven dat er zich een probleem kan stellen dan dient de deskundige over te gaan tot voorstellen van milderende maatregelen. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.

-2 (negatief) Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen, te koppelen aan de langere termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.

-3 (aanzienlijk negatief) Er dient noodzakelijkerwijs gezocht te worden naar milderende maatregelen te koppelen aan de korte termijn. Bij het ontbreken ervan dient dit gemotiveerd te worden.

De scores 0, +1, +2 en +3 krijgen respectievelijk de beoordeling verwaarloosbaar, positief, zeer positief en uitgesproken positief. Met betrekking tot verkeer zal op een rudimentaire wijze nagegaan worden of het gegenereerde verkeer enige significante impact zal veroorzaken. Hierbij wordt de regel gehanteerd dat bij een toename van 26% van het verkeer t.g.v. het project t.o.v. het reeds aanwezige verkeer, er een toename van 1 dB(A) wordt verwacht.


Mogelijke milderende maatregelen zullen wanneer nodig voorgesteld worden.


7.4 Discipline bodem Kaart 11 Bodemkaart

Kaart 12 Erosiegevoelige gebieden Kaart 13 Potentiële bodemerosiekaart Kaart 14 Infiltratiegevoelige gebieden


De afbakening van het studiegebied omvat de site zelf, waar directe effecten op de bodem verwacht worden (o.m. ten gevolge van graafwerken, bemaling, …). Daarnaast kan het studiegebied uitgebreid worden door de (indirecte) bodemeffecten die t.g.v. de mogelijke bemaling (in deze fase van het project nog geen inzicht op de noodzaak ervan, zie discipline grondwater) worden veroorzaakt. Het studiegebied voor bodem wordt aldus beperkt tot het projectgebied en de nabije omgeving.

7.4.2 Juridische en beleidsmatige randvoorwaarden

De juridische en beleidsmatige randvoorwoorden zijn vooral van belang in de aanlegfase, nl. bij de effectieve realisatie van het project. Bij uitgravingen zoals bedoeld in het Vlarebo (hoofdstuk X) (funderingen, ondergrondse bunkers,…) dient er een technisch verslag en een bodembeheerrapport opgesteld te worden als de uitgegraven bodem afkomstig is van een verdachte grond of als de totale uitgraving op een niet-verdachte grond meer dan 250 m3 bedraagt. Dit dient om te bewijzen dat de grond voldoet aan de voorwaarden voor het beoogde gebruik. Het technisch verslag wordt opgesteld door een erkende bodemsaneringsdeskundige en het bodembeheerrapport wordt afgeleverd door een erkende bodembeheerorganisatie. Op basis van het technisch verslag en een vergelijking van de bodemkwaliteit met de verschillende normen van het Vlarebo wordt bepaald of de bodem mag hergebruikt worden binnen de ’kadastrale werkzone’ en/of naar welke bodembestemmingstypes hij (buiten de kadastrale werkzone) al dan niet mag afgevoerd worden. Het bodembeheerrapport geeft de volledige transportketen weer van de bodem (oorsprong, transport, bestemming, vervoerder,…). Artikel 33bis,§1 van het Bodemdecreet legt de verplichting op om voor de aanvang van de exploitatie van welbepaalde GPBV-inrichtingen een oriënterend bodemonderzoek (situatierapport) uit te voeren. Dit bodemonderzoek moet worden uitgevoerd en het verslag ervan aan de OVAM bezorgd voor de aanvraag van de omgevingsvergunning voor de exploitatie van de betreffende GPBV-inrichtingen. Het gaat om GPBV-inrichtingen die in kolom 8 van de VLAREM I-indelingslijst worden aangeduid met de kenletter 'S'. Een situatierapport zal dus ook hier moeten worden opgemaakt.


Voor de inventarisatie, karakterisatie en evaluatie van de bodem worden volgende aspecten besproken:

Topografie aan de hand van de topografische kaart

Geologische opbouw aan de hand van de informatie uit de Databank Ondergrond Vlaanderen (DOV) en uitgevoerde bodemonderzoeken

Bodemtypologie aan de hand van bodemkaarten en uitgevoerde bodemonderzoeken

Bodemkwaliteit op basis van de uitgevoerde bodemonderzoeken en de dossierdatabank van OVAM

TOPOGRAFIE Het studiegebied bevindt zich in de Gentse kanaalzone dat behoort tot de Noord-Vlaamse zandstreek. Deze wordt voornamelijk bepaald door de Vlaamse Vallei. Het projectgebied zelf betreft momenteel een onbebouwd grasland. De maaiveldhoogte ter plaatse bedraagt ca. 7 mTAW. In de nabije omgeving zijn reliëfverschillen weinig uitgesproken, waardoor dus weinig erosiegevoelig. Volgens de erosiegevoeligheidskaart ligt het projectgebied niet in erosiegevoelig gebied.


GEO(HYDRO)LOGISCHE OPBOUW EN BODEMVERDICHTINGSGEVOELIGHEID Voor het verkrijgen van een beeld van de geologische opbouw, wordt gebruik gemaakt van de geologische kaart. Het studiegebied wordt in hoofdzaak bepaald door Quartaire en Tertiaire afzettingen. Samengevat is de geologische opbouw als volgt: Tabel 43 Geologische opbouw projectgebied (bron: OBO 2016, Tauw)

Dikte (m)

Beschrijving Stratigrafie

Hydrogeologie Formatie Lid

15-20 Lemig zand Quartair Matig watervoerend,

matig doorlatend

5 Grijsgroene klei Tertiair, Formatie van Maldegem

Zomergem Slecht watervoerend

4 Grijsgroen fijn zand Onderdale Watervoerend

10 Homogene klei, niet glauconiet- of kalkhoudend

Ursel Niet watervoerend,

heel slecht doorlatend

5 Sterk glauconiethoudende zandige klei, plaatselijk ‘bande noire’

Asse

Slecht watervoerend, slecht doorlatend

5 Matig fijn tot fijn zand Tertiair, Formatie van Lede

Matig watervoerend, matig doorlatend

10 Matig rijn tot rijn zand, kalkrijk, fossielhoudend

Tertiair, Formatie van Aalter

Oedelem Matig watervoerend, matig doorlatend

30 Fijn zand met kleilenzen Tertiair, Formatie van Gent

Matig watervoerend, matig doorlatend

De quartaire deklaag is 15-20 m dik ter hoogte van het studiegebied. De bovenste 2 m bestaat uit een zandlaag afkomstig van de aanleg van het Rodenhuizedok. De zanden zijn van Quartaire ouderdom. Daaronder bevinden zich Holocenen venige en kleiige sedimenten rustend op Pleistoceen middelmatig tot fijnzandige en lemig-zandige afzettingen van de Vlaamse Vallei. Onder deze Quartaire deklaag bevindt zich het tertiaire pakket, bestaande uit de Formatie van Maldegem, met daaropeenvolgend onder de formaties van Lede, Aalter en Gent. Volgens de bodemkaart bevindt de nieuwe biodieselplant, zijnde het projectgebied, zich op antropogene gronden (bodemtype OB, OT). Deze gronden zijn niet gevoelig voor profielverstoring en niet gevoelig voor verdichting. BODEMKWALITEIT Cargill NV te Gent exploiteert diverse inrichtingen die beschouwd worden als risico-inrichtingen m.b.t. het ontstaan van bodem- en grondwaterverontreiniging. Ter hoogte van de site van Cargill NV betreft het meest recente bodemonderzoek een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd in 2016 met als OVAM-dossiernummer 3341. Dit onderzoek geeft het volgende aan:

- Grondwaterverontreiniging met arseen: niet gelinkt aan activiteiten, hoogstwaarschijnlijk afkomstig van ophoging van het terrein. Historische verontreiniging

- Grondwaterverontreiniging met verhoogde geleidbaarheid: niet gelinkt aan activiteiten - Grondverontreiniging minerale olie en xylenen (puntverontreiniging): wordt gerelateerd aan de

aanwezigheid van een tankenpark in de periode van 1979-2012. Verontreiniging is nieuw van aard en betreft een puntverontreiniging. Geen beschrijvend bodemonderzoek nodig.

- Algemene conclusie: er zijn geen duidelijke aanwijzingen van een ernstige bodemverontreiniging voor de grondwaterverontreiniging met arseen en geleidbaarheid. Er dient niet overgegaan te worden tot het uitvoeren van een beschrijvend onderzoek.


De resultaten van de voorgaande onderzoeken worden in onderstaande tabel samengevat: Tabel 44 Samenvatting resultaten voorgaande bodemonderzoeken (bron: OBO 2016, Tauw)

Cargill NV te Gent heeft een periodieke onderzoeksfrequentie van 10 jaar. De nodige voorzorgsmaatregelen ter voorkoming van bodem- en grondwaterverontreiniging, zoals bepaald in Vlarem II, worden nageleefd


In de omgeving van Cargill NV te Gent werden tevens verschillende bodemonderzoeken uitgevoerd (zie Kaart 11).

7.4.4 Beschrijving geplande situatie en beoordeling milieueffecten

Tijdens de aanlegfase worden vergravingen gepland, met name voor de verhardingen en de bouw van de installaties van de ganse biodieselplant (incl. voorbereidingsunit en tankenpark). Het grondverzet zal op een kwalitatieve manier besproken worden, evenals het risico op verspreiding van een verontreiniging bij het grondverzet. Indien bemaling dient uitgevoerd te worden tijdens de aanlegfase, zal nagegaan worden indien bodemverontreinigingen mogelijk kunnen verplaatst worden t.g.v. de bemaling. Input zal hierbij vanuit de discipline grondwater worden gegeven. Aangezien het projectgebied (en omgeving) bestaat uit reeds opgehoogde en verstoorde bodems, is de bodemstructuur reeds sterk verstoord, waardoor geen risico op bijkomende vernietiging van de bodemstructuur (profielvernietiging, verdichting) wordt verwacht. Tijdens de exploitatiefase zijn geen grote risico’s te verwachten naar bodem- en grondwaterverontreiniging, behalve eventueel bij het voordoen van een calamiteit. In het MER zal nagegaan worden in hoeverre de nodige maatregelen getroffen zijn ter vermijding van risico’s voor bodem. Voor zover relevant voor de studie van de effecten zullen in het MER hoger vermelde beschrijvingen van de huidige toestand verder uitgediept worden op basis van de bestaande informatie.


Op basis van de verwachtte effecten zullen, waar nuttig, maatregelen geformuleerd worden ter beperking of voorkoming van effecten. De nodige bodemonderzoeken (grondverzet, situatierapport) zullen conform VLAREBO worden uitgevoerd. Verder dienen alle activiteiten met een mogelijke impact op bodem- en grondwater te gebeuren met de nodige preventieve maatregelen ter vermijding van verontreiniging van bodem- of grondwater.


7.5 Discipline Mens – gezondheid


Het studiegebied van de discipline mens-gezondheid wordt bepaald als de grootste van de studiegebieden van de andere disciplines die een invloed kunnen hebben op mens-gezondheid (lucht, geluid, visueel, …), gezien discipline mens-gezondheid een ontvangende discipline is. Het studiegebied omvat hierbij de menselijke populaties die enige invloed kunnen ondervinden van de exploitatie van het project en in die mate dat er sprake kan zijn van blootstelling.

7.5.2 Beschrijving van de referentiesituatie

7.5.2.a Ruimtegebruik

Cargill NV te Gent is gelegen op de rechteroever van het Kanaal Gent-Terneuzen ten zuiden van het Rodenhuizedok in de Gentse Kanaalzone. De site is gelegen in industriegebied (havengebied). In de directe omgeving van het bedrijf overheerst aldus de industrie van de Gentse Kanaalzone. Quasi alle percelen zijn bebouwd met bedrijven. De dichtst gelegen bedrijven in de buurt van Cargill Gent NV zijn Dynea NV (Moervaartkaai 7, Gent), OVMB (Oudetragel 1 en John Kennedylaan 50, Gent), Alco Biofuel (Pleitstraat 1, Gent), Euro-silo NV (Pleistraat 3 en John Kennedylaan 19, Gent) en Oiltanking Ghent NV (Moervaartkaai 12). In de omgeving van het projectgebied bevinden zich een aantal Seveso-bedrijven. Binnen een straal van 1 km zijn volgende Seveso-bedrijven gelegen (zie onderstaande figuur):

- Dynea NV: lage drempel Seveso - Oiltanking Ghent NV: hoge drempel Seveso


Figuur 24 Situering Seveso-bedrijven (bron: Geopunt)

In de aanpalende straten bevinden zich geen woningen. De dichtstbijzijnde dorpskernen bevinden zich in Doornzele Dries (ca. 800m ten noordwesten van het projectgebied), Mendonk (2 km ten noordoosten), Sint-Kruis-Winkel (2,5 km ten noordoosten) en Desteldonk (2 km ten zuiden). De dichtste woonkernen zijn:

- de woningen in de Spanjeveerstraat in Mendonk op 750 m in noordoostelijke richting in landschappelijk waardevol agrarisch gebied,

- de woningen in de Keurstraat in Desteldonk op 800 m in zuidoostelijke richting in landschappelijk waardevol agrarisch gebied,

- de woningen in de Desteldonkstraat in Desteldonk op 1600 m in zuidwestelijke richting in woongebied met landelijk karakter,

- de woningen aan het Zuidledeplein in Doornzele op 900 m in westelijke richting in woongebied. Landbouwpercelen bevinden zich op minimum 450 m van het projectgebied. De landbouwgebruikspercelenkaart is in onderstaande figuur weergegeven.


Figuur 25 Landbouwgebruikspercelen t.h.v. het studiegebied (bron: Geopunt)

Binnen een straal van 1 km rondom het projectgebied bevinden zich geen kwetsbare functies (m.n. kinderopvang, centra voor ouderenvoorziening, ziekenhuisvoorzieningen, scholen).

7.5.2.b Bevolking/populatie

Er zijn geen bevolkingscijfers beschikbaar voor het studiegebied zelf. Wel zijn er voor stad Gent, gemeente Evergem en Lochristi bevolkingscijfers beschikbaar. Deze cijfers worden in onderstaande tabel weergegeven. Deze cijfers betreffen aantallen op 1 januari 2017. Voor de cijfers van stad Gent werd hierbij gebruik gemaakt van de gegevens uit de buurtmonitor van stad Gent waarbij Cargill NV te Gent in de wijk ‘Kanaaldorpen en -zone’ gelegen is, voor de cijfers van Evergem en Lochristi uit de statistieken van de federale overheid. Tabel 45 Bevolkingsaantallen ter hoogte van het studiegebied

Stad Gent – wijk Kanaaldorpen en -zone

Evergem Lochristi

Totale bevolking 2.484 inwoners 35.239 inwoners 22.300 inwoners

Kinderen <= 5 jaar 181 kinderen 2.193 kinderen 1.254 kinderen

Kinderen 6 – 18 jaar 321 kinderen 6.829 kinderen 3.171 kinderen

Oppervlakte 41,61 km² 70,04 km² 60,34 km²

Bevolkingsdichtheid 60 inwoners/km² 503 inwoners/km² 370 inwoners/km²



De schatting van gezondheidseffecten is gebaseerd op toxicologisch en epidemiologische onderzoek. Epidemiologie is een observatiewetenschap. Zij bestudeert hypothesen over de distributie en de oorzaken van ziekten die in een bepaalde populatie optreden. Een epidemiologische studie gaat na of er een statistisch verband bestaat tussen een bepaalde factor en het optreden van een ziekte, en bepaalt dan het belang van dit verband. Een eerste stap in de schatting van de gezondheidsrisico’s omvat de bepaling van de dosis waaraan de inwoners van het studiegebied worden blootgesteld. De blootstelling wordt eveneens in grote mate bepaald door de blootstellingswegen, het menselijke gedrag en de leeftijd. De opgenomen dosis wordt vergeleken met de geldende richtwaarden. Dan dient bepaald te worden welke gezondheidseffecten worden veroorzaakt door deze dosis. De dosiseffectrelatie is het resultaat van toxicologisch en epidemologisch onderzoek op zowel mensen als proefdieren. De manier waarop men vertrekkende van blootstelling over dosisbepaling de gezondheidsrisico’s schat staat bekend als gezondheidsrisicoanalyse. Gezien de omvang van dit plan worden er geen specifieke dosiseffectrelaties opgesteld, wel wordt er gebruik gemaakt van de beschikbare dosiseffectrelatie. Wanneer deze ontoereikend zijn wordt dit opgenomen in de leemten in de kennis. Zoals gesteld vullen toxicologisch en epidemiologisch onderzoek elkaar aan. Het toxicologisch onderzoek tracht aan de hand van blootgestelde dosis de effecten te voorspellen. De milieutoxicologie houdt zich in het bijzonder bezig met de studie van de effecten van polluenten in de omgeving op de organismen. Er wordt eveneens rekening gehouden met het transport door de omgeving. Epidemiologie bestudeert een populatie en beschrijft welke effecten voorkomen. Dit gecombineerd onderzoek maakt het mogelijk enkel de relevante gezondheidseffecten in beschouwing te nemen. Aan de hand van deze gegevens kan het gezondheidsrisico in het studiegebied geschat worden. Vervolgens is het mogelijk in het studiegebied risicogroepen aan te duiden waaraan een verhoogde aandacht dient besteed te worden. Eens de te verwachten gezondheidseffecten zijn omschreven zal een evaluatie gemaakt worden en kunnen er milderende maatregelen voorgesteld worden. Concreet voor dit project betekent dit dat we de mogelijke effecten (van o.m. schadelijke stoffen en van geluid) bestuderen, wanneer in de desbetreffende disciplines (o.m. lucht en geluid en trillingen) de immissiewaarden samen met de achtergrondconcentraties als significant beschouwd worden. Na het interpreteren van de significante immissiewaarden worden de bevolkingsgroepen blootgesteld aan deze concentraties beschreven alsook de mogelijke gevolgen. De mogelijke gezondheidseffecten worden gerelateerd aan het project. Voor de beoordeling van de gezondheidseffecten wordt gebaseerd op het nieuwe richtlijnenboek en worden de vijf stappen (zie onderstaande figuur) doorlopen. Indien er relevante blootstellingen zijn, worden de mogelijke gezondheidseffecten bekeken bij de blootgestelde populatie, voor zover er polluenten en stressoren van toepassing zijn.


Een onderscheid is gemaakt tussen volgende mogelijke effectgroepen die een afzonderlijke aanpak vergen, namelijk:

Gezondheidseffecten: de te verwachten immissiewaarden (bijdragen t.g.v. het project) worden vergeleken met normen en advieswaarden (VLAREM, EPA, WHO, EC). De significantiekaders uit het richtlijnenboek mens-gezondheid worden hierbij gehanteerd.

Hindereffecten (psychosociale en psychosomatische effecten): de resultaten uit andere disciplines (lucht, geluid en trillingen, mobiliteit, landschap) worden getoetst aan literatuurgegevens en worden beoordeeld o.b.v. expert judgement. Hierbij gaat tevens aandacht in dit project naar de discipline geurhinder.

Voor de beoordeling van de visuele hinder wordt verwezen naar de disciplines landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie en mens-ruimtelijke aspecten. Volgende disciplines hebben, gezien de aard van het project een relevantie met de discipline mens-gezondheid.

Discipline Relevant in het kader van de interdisciplinaire gegevensoverdracht

Geluid/Trillingen X

Lucht X

Mobiliteit X

Klimaat (-)

Water (-)

Bodem & Grondwater (-)

Biodiversiteit (-)

Volgens het richtlijnenboek mens-gezondheid kan een plan een potentiële blootstelling veroorzaken aan 3 categorieën van stressoren: chemische, fysische en/of biologische. In onderstaande tabel worden de geïdentificeerde potentiële relevante milieustressoren voor het huidige plan weergegeven:

Tabel 46 Geïdentificeerde potentiële relevante milieustressoren voor het huidige project

Stressoren Omschrijving Toelichting / verantwoording

Chemische stressoren NO2, fijn stof, NMVOS Wordt meegenomen, input uit discipline lucht

Geur Wordt meegenomen, input uit discipline lucht

Fysische stressoren Geluid en trillingen Wordt meegenomen, input uit discipline geluid

Andere Het project geeft geen aanleiding tot significante wijzigingen inzake wind, licht, schaduw, warmte, EM-straling

Biologische stressoren Het project is niet van die aard dat deze aanleiding kan geven tot wijzigingen/het veroorzaken van infecties, vergiftiging, toxiciteit, allergenen, ongedierte, micro-organismen, …

Andere Nabijheid groene ruimte Gezien de aard van het project is dit aspect niet relevant om mee te nemen.

Veiligheid Wordt meegenomen gezien de nabijheid van Seveso-bedrijven


Mogelijke milderende maatregelen zullen wanneer nodig voorgesteld worden.


7.6 Overige aspecten

7.6.1 Mens – mobiliteit en ruimtelijke aspecten

Kaart 8 Transportroute

7.6.1.a Afbakening van het studiegebied

Het studiegebied met betrekking tot mobiliteit en ruimtelijke aspecten wordt afgebakend tot de dichtstbijzijnde wegen en hoofdwegen in de onmiddellijke omgeving, waarvan met zekerheid kan gesteld worden dat ze als ontvangende wegen fungeren, hetzij voor werfverkeer, hetzij voor exploitatieverkeer.

7.6.1.b Beschrijving referentiesituatie

7.6.1.b.1 Ruimtelijke aspecten

Inzake de ruimtelijke aspecten wordt verwezen naar de algemene situering van het projectgebied volgens de bestemmingen van het gewestplan en ruimtelijke uitvoeringsplannen (§ 2.1.2) en naar de situering van het projectgebied t.o.v. omliggende functies (§ 2.1.1 en 2.1.4).

7.6.1.b.2 Mobiliteit

INVALSWEGEN - BEREIKBAARHEID Gemotoriseerd verkeer Cargill NV te Gent is gelegen aan de Moervaartkaai in de Gentse Kanaalzone. De Moervaartkaai (lokale weg) heeft onmiddellijke aansluiting op de John Kennedylaan (R4) rond Gent. De John Kennedylaan is aangeduid als hoofdverbindingsweg (primaire weg type II). Via deze weg bereikt men de Dwight Eisenhowerlaan (R4, buitenring) waarlangs men aansluiting heeft op de E17 en E40 (beide aangeduid als hoofdwegen). De buitenring R4 is aangeduid als primaire weg met grootstedelijke ringfunctie. Het projectgebied zelf wordt ontsloten door de Pleitstraat (lokale weg) die rechtstreeks aansluit op de Moervaartkaai om zo het hoger liggend wegennet te bereiken. De transportroute doorkruist aldus geen woongebieden. Fietsnetwerk De Moervaartkaai en R4 maken deel uit van het bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk. Daarnaast vormt de Moervaartkaai langs de Moervaart ook onderdeel uit van het recreatieve fietsknooppuntennetwerk. Niet alle routes zijn echter volledig fietsvriendelijk. Ter hoogte van de R4 worden hiervoor aanpassingen doorgevoerd (zie hiervoor § 6.3).


Figuur 26 Bovenlokaal functioneel fietsroutenetwerk (bron: GIS Oost)

Figuur 27 Recreatief fietsroutenetwerk (fietsknooppunten) (bron: Geopunt)


Openbaar vervoer In de omgeving van het projectgebied bevinden zich 2 haltes van De Lijn:

- Halte “Rodenhuizestraat”, in de Moervaartkaai, vlakbij de ingang van het bedrijf. Halte wordt bediend door belbus 175 naar Oostakker-Dorp. Hier is aansluiting met Lijn 70-71-72 Oostakker – Gent – Zwijnaarde / Nazareth-Dorp / Merelbeke-Molenhoek en Lijn 39 Oostakker-Dorp – Gent Blaarmeersen.

- Halte “Sprendonkstraat” in de John Kennedylaan, op ca. 1 km wandelafstand. Halte wordt bediend door Lijn 73 tussen Gent-Dampoort en Zelzate. Het aanbod is beperkt tot maximaal 5 ritten per dag en is afgestemd op scholen.

Figuur 28 Netplan De Lijn ter hoogte van het projectgebied (bron: De Lijn)

De meest nabij gelegen treinstations voor personenvervoer betreffen Gent-Dampoort( op ca. 12 km rijafstand) en Wondelgem (op ca. 13 km rijafstand). Om het bedrijf te bereiken met de trein moet dit gecombineerd worden met busvervoer. Waterwegennetwerk Cargill NV te Gent is gelegen aan de Moervaart dat het Kanaal Gent-Terneuzen verbindt met de Durme. Het Kanaal Gent-Terneuzen verbindt op haar beurt de haven van Gent met de Westerschelde via het sluizencomplex van Terneuzen. De Moervaart is een bevaarbare waterweg met een lengte van ca. 22 km. Het Kanaal Gent-Terneuzen is een bevaarbare waterweg met een lengte van 32 km en is bevaarbaar voor schepen van meer dan 2.000 ton (klasse VIb). Het Kanaal van Gent naar Terneuzen is een hoofdvaarweg oor de scheepvaart en vormt een onderdeel van de hoofdtransportas Gent-Duitsland. Cargill NV te Gent maakt hierbij gebruik van de scheepvaart via de transporten die via Eurosilo en Oil Tanking Ghent verlopen (zie § 0). Spoorwegennetwerk Cargill NV te Gent ligt nabij spoorlijn 204, die Gent met Zelzate verbindt. Transport via spoor wordt via Eurosilo soms gebruikt om goederen van Cargill France te lossen.


Figuur 29 Spoorwegennetwerk ter hoogte van het studiegebied (bron: Geopunt)

HUIDIGE VERKEERSGENERATIE Voor de huidige verkeersgeneratie en transportorganisatie wordt verwezen naar § 3.2.7.

7.6.1.c Beschrijving geplande situatie en beoordeling milieueffecten

7.6.1.c.1 Toekomstige transporten

Voor de verkeersgeneratie t.g.v. voorliggend project wordt verwezen naar § 0.

7.6.1.c.2 Beschrijving en beoordeling milieueffecten

Inzake mobiliteit zijn er niet onmiddellijk significante effecten te verwachten ten gevolge van voorliggend project, omwille van de ligging van de site in een industriële omgeving. Het aspect mens – mobiliteit en ruimtelijke aspecten zal bijgevolg slechts beperkt geëvalueerd worden. Voor de ruimtelijke aspecten is de visuele beleving van belang. Evaluatie gebeurt hierbij op basis van de schaal van het project, de mate van de visuele impact en resultaten uit de discipline Landschap, bouwkundig erfgoed en archeologie. Echter, gezien de installatie zich tussen andere industriële installaties zal bevinden en gezien de ligging in havengebied, wordt geen significante impact hieromtrent verwacht. Dit aspect wordt dan ook niet verder behandeld. Voor de evaluatie van de mobiliteitsaspecten worden de verkeerstromen, gerelateerd aan de activiteiten van het bedrijf, vergeleken met de beschikbare gegevens over de verkeersintensiteit op, en de draagkracht van de bestaande wegen in de onmiddellijke nabijheid van de projectlocatie. Vervolgens wordt een antwoord verstrekt op de volgende vragen:

is er een goede verkeersleefbaarheid in de woonstraten in het gebied (verkeersleefbaarheid);

in welke mate heeft het bedrijf invloed op bestaande verkeerstromen, en neemt de verkeersimpact significante proporties aan (draagkracht);

in welke mate wordt tegemoetgekomen, met name wat het vrachtvervoer en personeelsvervoer betreft, aan de beleidsdoelstellingen van de Vlaamse overheid.


Gezien de ligging van het projectgebied in industriegebied en aangezien de transportroute niet door woongebieden passeert en niet gebruik maakt van woonstraten, dient de eerste vraag niet verder in beschouwing genomen te worden. Wel zal op vlak van veiligheid nagegaan worden of het project hierop enige invloed zal hebben. Voor de bepaling van de draagkracht zullen voor de bestaande verkeersintensiteiten op de R4 beroep gedaan worden op de meest recente tellingen. Hierbij wordt een verkeerscapaciteit van 1.800 pae/u/rijstrook gehanteerd (bron: Richtlijnenboek Mobiliteitseffectenstudies, Mobiliteitstoets en MOBER). Daarna zal de draagkracht van het verkeer gegenereerd door het project getoetst worden volgens onderstaande beoordeling. De Moervaartkaai en Pleitstraat betreffen lokale wegen waar enkel lokaal transport (bestemmingsverkeer) op aanwezig is. Deze wegen hebben geen verbindingsfunctie. Een verkeerscapaciteit van 1.000 pae/u/rijstrook is ver van aan de orde. Daarom worden deze wegen niet verder meegenomen bij de beoordeling van de draagkracht op deze wegen. Voor de beoordeling van de draagkracht zal een toetsingskader worden gehanteerd waarbij de draagkracht van de gewone wegen wordt beschouwd in combinatie met de verwachte toename of afname van de verkeersstromen gekoppeld aan het project. Een minteken stemt overeen met een negatief effect; een plusteken stemt overeen met een positief effect, een nul geeft afwezigheid van enig effect (beoordeling: neutraal) aan. Het aantal min- of plustekens duidt de sterkte van het effect aan (van --- aanzienlijk negatief tot +++ aanzienlijk positief).

Tabel 47 Significantiekader discipline mobiliteit in kader van draagkracht (I/C-verhouding)

7.6.1.d Milderende maatregelen

Op basis van de te verwachten effecten zullen, waar nuttig, maatregelen geformuleerd worden ter beperking of voorkoming van effecten.


7.6.2 Grondwater

Kaart 14 Infiltratiegevoelige gebieden

Kaart 15 Grondwaterwinningen Kaart 16 Grondwaterkwetsbaarheidskaart

Kaart 17 Grondwaterstromingsgevoelige gebieden


Het studiegebied binnen de discipline grondwater wordt bepaald door de effecten die kunnen optreden t.g.v. de mogelijke bemaling. In deze fase van het ontwerp is namelijk nog niet duidelijk indien bemaling effectief zal moeten uitgevoerd worden. Dit zal bij de start van de opmaak van de ontwerp-MER wel gekend zijn. Het studiegebied wordt hierbij beperkt tot het projectgebied, uitgebreid met zones waar effecten (verdroging, aantrekken verontreinigingen, …) e.d. kunnen optreden ten gevolge van een verlaging van de grondwaterstand (t.g.v. de potentiële bemaling).


Het terrein van Cargill NV Gent is niet gelegen in een waterwingebied of beschermingszone ervan. Volgens de kwetsbaarheidskaart is het grondwater ter hoogte van het projectgebied zeer kwetsbaar (kwetsbaarheidsschaal Ca1). Ca1 wijst ter hoogte van het projectgebied op een zandige watervoerende laag, met een zandige deklaag van minder dan 5 m en een onverzadigde zone van 10 m of minder. Volgens de grondwaterstromingsgevoeligheidskaart is het projectgebied deels matig en deels gevoelig. De grondwatertafel bevindt zich op een diepte van gemiddeld 1,47 m-mv (bron: OBO 2016, Tauw). Cargill NV te Gent exploiteert geen grondwaterwinning, er is aldus geen grondwaterwinning in het projectgebied aanwezig (in tegenstelling tot hetgeen wordt weergegeven op de Bodemverkenner van Databank Ondergrond Vlaanderen, waar wel een grondwaterwinning nog wordt aangeduid ter hoogte van Cargill NV Gent). Binnen een straal van 500 m van het projectgebied komen 2 vergunde grondwaterwinningen voor (Kaart 15). Dit is onderstaande tabel samengevat. In kader van dit MER zijn enkel grondwaterwinningen in de freatische grondwaterlaag van belang.


Tabel 48 Vergunde grondwaterwinningen binnen straal van 500m rondom het projectgebied

Situering Exploitant Ligging Diepte Vergund # putten

Aquifer-code

Aquiferbeschrijving Vergund dagdebiet

Vergund jaardebiet

Grondwaterlichaam

140 m ten W DYNEA NV Moervaartkaai 7, Gent

67 2 0600 Ledo Paniseliaan Brusseliaan Aquifersysteem

125 25000 Ledo-Paniseliaan Aquifersysteem, gespannen

260 m ten ZO SHANKS VLAANDEREN

J. Kennedylaan Haven 4410, Gent

18 1 0162 Pleistoceen van de Vlaamse Vallei

10000 Pleistoceen afzettingen, freatisch

430 m ten ZO OOSTVLAAMS MILIEUBEHEER

John Kennedylaan 50, Gent

10 1 0162 Pleistoceen van de Vlaamse Vallei

250 Pleistoceen afzettingen, freatisch

415 m ten O DE PAEPE BETON John Kennedylaan 52, Gent

18 1 0100 Quartaire aquifersystemen 75 13000 Pleistoceen afzettingen, freatisch


Inzake de grondwaterkwaliteit wordt verwezen naar de beschrijving van de uitgevoerde bodemonderzoeken binnen de discipline bodem (§ 7.4.3).


Mogelijks dient bemaling uitgevoerd te worden tijdens de aanleg van voorliggend project. Indien dit het geval is, worden de effecten op grondwaterstroming, het aantrekken van grondwaterverontreinigingen in de omgeving en het risico op zettingen in de omgeving geëvalueerd. Om de invloedsstraal van een bemaling rond een bouwput te schatten, zal gebruik gemaakt worden van empirische formules, zoals de formule van Sichardt (methode zoals vermeld in het richtlijnenboek voor de discipline Water). Indien geen bemaling dient uitgevoerd te worden, dienen bovenvermelde effecten niet onderzocht te worden. Tijdens de exploitatiefase zijn geen grote risico’s te verwachten naar grondwaterverontreiniging, behalve eventueel bij het voordoen van een calamiteit. In het MER zal nagegaan worden in hoeverre de nodige maatregelen getroffen zijn ter vermijding van risico’s voor grondwater. Voor zover relevant voor de studie van de effecten zullen in het MER hoger vermelde beschrijvingen van de huidige toestand verder uitgediept worden op basis van de bestaande informatie.


Op basis van de verwachtte effecten zullen, waar nuttig, maatregelen geformuleerd worden ter beperking of voorkoming van effecten.


7.6.3 Biodiversiteit

Kaart 18 Biologische waarderingskaart Kaart 19 Gebieden van het VEN en het IVON

Kaart 20 Natura 2000-gebieden


Het studiegebied omvat de site waarop het project betrekking heeft en een zone van 500 à 1000 m hierrond, waar directe of indirecte (water-, bodem- en luchtgebonden) effecten van het voorgenomen project mogelijk zijn. Het studiegebied wordt afgebakend als het volledige gebied waarbinnen zich mogelijke effecten voordoen ten gevolge van de werkzaamheden en/of de aanwezigheid van de nieuwe infrastructuur.


De bestaande natuurwaarden in het studiegebied worden bestudeerd. De belangrijkste natuurgebieden en aandachtsgebieden worden gesitueerd. Binnen deze gebieden worden de waardevolle vegetaties en bijzondere fauna- en flora-elementen kort aangegeven. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van bestaande gegevens zoals:

Biologische waarderingskaarten (BWK, versie 2)

De afbakening van Natura 2000 gebieden

VEN-gebieden

Ecotoopkwetsbaarheidskaarten INBO In de buurt van het projectgebied bevindt zich geen habitatrichtlijngebied, noch een vogelrichtlijngebied. Het projectgebied maakt geen deel uit van VEN-gebied (Kaart 19 en 20). Het meest dichtbije VEN-gebied betreft de Moervaartdepressie tot Durmevallei, gelegen op ca. 5,2 km ten oosten van het projectgebied. Dit VEN-gebied valt samen met het Habitatrichtlijngebied ‘Bossen en heiden van zandig Vlaanderen: oostelijk deel’. Uit de biologische waarderingskaart (BWK, Kaart 18) blijkt dat het projectgebied een biologisch minder waardevol gebied betreft met de BWK-code ‘ui’ – industrie. Op ca. 65 m ten oosten van het projectgebied bevindt zich een complex van biologisch waardevolle en zeer waardevolle elementen (ruigte of pioniersvegetatie, jong loofbos en gemengd loofhout) dat de berm van de R4 vormt. De omgeving van het projectgebied wordt voornamelijk als biologisch minder waardevol gekarteerd (industrie). Het Rodenhuizedok, gelegen op ca. 390 m ten noorden van het projectgebied, wordt aangeduid als faunistisch belangrijk gebied. Het terrein gelegen aan de Regenbeekstraat is momenteel een onbebouwd grasland. De BWK-kaarten en de bestaande informatie zullen bij een terreinbezoek gecontroleerd en indien noodzakelijk geactualiseerd worden. Indien op basis van de beschreven effecten, het nuttig zou blijken, zullen deze biologisch waardevolle gebieden in meer detail worden beschreven en als aandachtsgebied worden aangeduid. Volgens het geoloket ecotoopkwetsbaarheid van het INBO is het projectgebied niet gevoelig voor verdroging, eutrofiëring en verzuring. De berm ten oosten van het projectgebied is weinig gevoelig voor verdroging, eutrofiëring en verzuring. Inzake gevoeligheid voor eutrofiëring, bevindt het meest nabij gelegen perceel dat hiervoor kwetsbaar is op ca. 170 m ten zuidoosten van het projectgebied. Met betrekking tot gevoeligheid voor verzuring is dit eveneens dit perceel die als kwetsbaar wordt aangeduid. Op ca. 290 m ten noordoosten van het projectgebied is eveneens een perceel gelegen die kwetsbaar is voor verzuring. I


De mogelijke effecten door het voorgenomen project met betrekking tot ecotoop- en habitatverlies/creatie, versnippering, verstoring, vernatting/verdroging en verontreiniging zullen worden geanalyseerd, zowel in de aanleg- als exploitatiefase. Per effectgroep wordt een significantiekader opgesteld. Bij de opmaak van het project-MER worden de significantiekaders, waar nodig, verder verfijnd en aangevuld.


In eerste instantie wordt de mogelijke impact op fauna en flora ten gevolge van voorliggend project via een wijziging van het watersysteem (bemaling, lozing van het gezuiverd afvalwater in het oppervlaktewater, calamiteiten, verdroging/vernatting t.g.v. wijziging waterhuishouding) behandeld. Eventuele afgeleide effecten op fauna en flora zullen kwalitatief besproken worden. Rustverstoring door activiteiten op de site zal hierbij een belangrijk effect zijn. Rustverstoring wordt kwalitatief ingeschat op basis van een kwetsbaarheidsbenadering en is gebaseerd op geluidscontrolekaarten en resultaten uit de discipline geluid. Er wordt aangegeven in welke zones en in welke mate een geluidsverstoring te verwachten is. De graad van verstoring zal hierbij afhankelijk zijn van het voorkomen van verstoringsgevoelige en/of zeldzame vogelsoorten. De verstoringsgevoeligheid per soort is gebaseerd op literatuurgegevens.

Beoordelingskader discipline biodiversiteit Score

Volledige vernietiging/permanente verdwijning van zeer waardevol of waardevol ecotoop, habitat of soort door biotoopverlies, verdroging, bodemverstoring of bodem- en waterverontreiniging Permanente kwaliteitsaantasting oppervlaktewater Permanente rustverstoring in kwetsbare zones Sterke versnippering (aangesloten gebieden < 1 m2) of ontstaan van nieuwe, belangrijke barrières

-3

Wijziging/gedeeltelijke verdwijning (50%) of aantasting van waardevol ecotoop, habitat of soort door biotoopverlies, verdroging, bodemverstoring of bodem- en waterverontreiniging Matige of tijdelijke (1 maand) kwaliteitsaantasting oppervlaktewater Matige of tijdelijke (1 maand) rustverstoring in kwetsbare of matig kwetsbare zones Matige versnippering (aangesloten gebieden 1-10 m2) of versterking van bestaande barrières

-2

Tijdelijke wijziging/beperkte verdwijning (10%) of aantasting van waardevol ecotoop, habitat of soort door biotoopverlies, verdroging, bodemverstoring of bodem- en waterverontreiniging Beperkte of tijdelijke (1 week) kwaliteitsaantasting oppervlaktewater Beperkte of tijdelijke rustverstoring (1 week) in matig kwetsbare zones Beperkte versnippering (aangesloten gebieden > 10 m2) of tijdelijke barrièrewerking

-1

Verwaarloosbare effecten 0

Tijdelijke verbetering, versterking of toename (10%) van waardevol ecotoop of habitat door biotoopontwikkeling Tijdelijke kwaliteitsverbetering oppervlaktewater of tijdelijk wegvallen van rustverstoring (1 week) Tijdelijke ontsnippering (aangesloten gebieden > 10 m2) of wegvallen van bestaande barrière

+1

Verbetering, versterking of toename (50%) van waardevol ecotoop of habitat door biotoopontwikkeling Kwaliteitsverbetering oppervlaktewater of verbetering geluidsniveau, verminderde rustverstoring (1 maand) Ontsnippering (aangesloten gebieden 1-10 m2) of wegvallen van bestaande barrière

+2

Permanente belangrijke verbetering of sterke toename van zeer waardevol of waardevol ecotoop of habitat door biotoopontwikkeling Belangrijke permanente kwaliteitsverbetering oppervlaktewater of wegvallen omgevingslawaai, sterke afname rustverstoring Volledige ontsnippering of wegvallen van belangrijke barrière

+3

De significantie van de effecten is afhankelijk van de aard van de effecten (tijdelijk of permanent), de ruimtelijke impact (klein of groot gebied) en de bestaande ecologische waarde en kwetsbaarheid. Een toetsing van het project gebeurt aan de geldende juridische en beleidsmatige randvoorwaarden. Gelet op de locatie in een industriegebied en het feit dat geen waardevolle biotopen ingenomen of verstoord worden, worden voor het project geen significante effecten verwacht. Enkel via geluid (avifauna), wijziging watersysteem (discipline oppervlaktewater) of atmosferische depositie (discipline lucht) is een eventueel effect op grotere afstand van de terreinen van Cargill NV te Gent denkbaar.



Waar nodig worden milderende maatregelen voorgesteld om eventueel optredende negatieve effecten te voorkomen, te verminderen of te herstellen. Zoals bv. het vermijden van rustverstoring tijdens het broedseizoen.


7.6.4 Discipline Landschap, Bouwkundig erfgoed en Archeologie

Kaart 21 Inventaris onroerend erfgoed


De afbakening van het studiegebied wordt bepaald door de invloedssfeer van de effecten van het project. Het studiegebied wordt afgebakend als een zone van ongeveer 1 km rondom het projectgebied, waarbinnen landschappelijke structuren, elementen en componenten kunnen wijzigen en waarbinnen het project visueel waarneembaar is. Er wordt op toegezien dat dit minimaal overeen komt met de invloedzones van de abiotische disciplines.


Het huidige landschap in en in de omgeving van het projectgebied wordt geanalyseerd en beschreven op macro-, meso- en microschaal. Hierbij zal o.a. gebruik gemaakt worden van volgende bronnen:

Indeling in Traditionele Landschappen (Antrop, 2002)

Databank onroerend erfgoed

Landschapskenmerkenkaart

Gegevens beschermde landschappen, monumenten, dorpsgezichten

Gegevens bouwkundig erfgoed

Gegevens databank archeologische inventaris

Historische kaarten en orthofotoplannen Het studiegebied op macroschaal wordt algemeen beschreven op basis van de voorkomende landschapstypes die aangetroffen worden. Voor de afbakening van de landschapstypes wordt gebruik gemaakt van de indeling van de landschappen in ‘Traditionele Landschappen’. Bij de beschrijving van het landschap op mesoschaal komen aan bod:

landschapstypologie: met beschrijving van de geomorfologische, topografische en hydrografische karakteristieken van het landschap;

historische ontwikkeling: beschrijving historiek van het landschap en menselijke inbreng, aan de hand van historisch kaartmateriaal;

cultuurhistorische en archeologische erfgoedwaarden: met beschrijving van de beschermde monumenten, landschappen en dorpsgezichten, ankerplaatsen en relictlandschappen volgens de landschapsatlas, niet-beschermde waardevolle bouwkundige elementen en gekende archeologische gegevens.

Bij de beschrijving van het landschap op microschaal gaat de aandacht uit naar:

huidig bodemgebruik: de gebruiksvormen van het landschap; de graad en de aard van de verstedelijking van het landschap;

landschapsbeeld: met beschrijving van de visueel-ruimtelijke kenmerken en elementen die als positieve/negatieve beelddragers van het landschap fungeren.

TRADITIONELE LANDSCHAPPEN Het projectgebied bevindt zich in havengebied. Net ten oosten van het projectgebied bevindt zich het traditionele landschap ‘Moervaartdepressie’. Dit betreft een weinig uitgesproken depressie met open landbouwland en plaatselijk compartimenten van kleine bossen. Bebouwing is weinig begrenzend en komt vooral aan de rand voor. In de rand van het traditionele landschap met voorliggend projectgebied zijn industriële vestigingen aanwezig. Het behoud van de waterrijke gronden en het ontbreken van bewoning in de depressie worden vooropgesteld. LANDSCHAPSATLAS Er bevinden zich geen elementen van de landschapsatlas in of in de nabije omgeving (straal 500 m) van het projectgebied.


BESCHERMD ERFGOED Er zijn geen beschermde monumenten, landschappen, of dorpsgezichten aanwezig in of in de nabije omgeving (straal 500 m) van het projectgebied. Het geplande project heeft aldus geen rechtstreekse invloed op de vastgestelde erfgoedwaarden. ARCHEOLOGIE Het projectgebied is gelegen in een zone waar geen archeologisch erfgoed wordt verwacht. Bij de geplande bodemingrepen dient geen archeologienota opgesteld te worden. VISUELE KENMERKEN De Gentse Kanaalzone ligt op opgehoogde polders en het uitzicht wordt bepaald door de aanwezige bedrijven. Cargill NV te Gent bevindt zich hierbij in industriegebied (havengebied). In het ruimere havengebied zijn bijna alle gronden opgeofferd aan de havenuitbreiding. Er kan aldus gesteld worden dat Cargill NV te Gent reeds in een “verstoord” gebied gelegen is. In de directe omgeving zijn quasi alle percelen bebouwd met bedrijven (zie § 2.1.1). Door de grasperken, wegbermen en ongebruikte (delen van) bedrijfsterreinen biedt de haven een opener uitzicht dan de kernstad. Binnen het havengebied in de buurt van Cargill NV zijn geen restanten van de vroegere polders overgebleven. Het uitzicht van de installaties van Cargill NV te Gent zelf veroorzaakt – als onderdeel van een groter geheel, zijnde havengebied – geen specifieke hinder in het studiegebied. Volgens de landschapskenmerkenkaart vormen volgende elementen de structuur van het landschap in de omgeving van Cargill NV te Gent:

- Spoorweg grenzend ten oosten aan het projectgebied - R4 ten oosten van het projectgebied - De waterlopen Moervaart en Kanaal Gent-Terneuzen - De dokken en het havengebied zelf


Figuur 30 Landschapskenmerkenkaart t.h.v. het studiegebied (bron: geopunt)

In het MER zal dit geïllustreerd worden aan de hand van een fotoreportage.


De impact van het project op het landschap en erfgoedwaarden wordt geëvalueerd en getoetst aan de referentiesituatie. De aandacht gaat voornamelijk uit naar volgende criteria:

verlies of aantasting van waardevolle landschapselementen en –structuren door ruimtebeslag en verbreking of wijziging van landschap ecologische relaties;

wijziging of potentiële aantasting van archeologische erfgoedwaarden, landschap relicten, beschermde en/of waardevolle entiteiten en monumenten;

wijzigingen in het landschapsbeeld en de visuele impact. De site waarop het project zal worden uitgevoerd bevindt zich reeds in een geïndustrialiseerde entiteit. Rekening houdend met de aanwezigheid in een industriegebied, en de relatief grote afstand tot ankerplaatsen, relictzones en beschermde monumenten, landschappen of dorpsgezichten, verwachten we ten gevolge van het project geen significante effecten op het erfgoed. De voorziene bouw en exploitatie van de site heeft geen rechtstreekse invloed op de erfgoedwaarden in de omgeving. Op vlak van archeologie evenmin, gezien het projectgebied gelegen is in een zone waar geen archeologisch erfgoed te verwachten valt.


Wel kunnen op visueel-ruimtelijk vlak effecten te verwachten zijn ten gevolge van de nieuwe installaties van voorliggend project. Echter, het projectgebied is omgeven door hoge infrastructuurelementen, waarbij het studiegebied in geïndustrialiseerd gebied gelegen is. De nieuwe installatie vormt dus als het ware een verdere doorzetting van het geïndustrialiseerde landschap in de omgeving van het projectgebied. Wegens de industriële rand die in het traditionele landschap “Moervaartdepressie” aanwezig is, wordt geen impact ten gevolge van een nieuwe industriële installatie hieraan grenzen verwacht op dit traditionele landschap. Wegens het ontbreken van landschappelijke waarden en aangezien de bouw en exploitatie zich volledig situeert binnen een industriële context, kan besloten worden dat er geen effecten ten gevolge van het project te verwachten zijn met betrekking tot het aspect Landschappen, Bouwkundig erfgoed en Archeologie (score 0).


8 GERAADPLEEGDE BRONNEN Richtlijnenboeken dienst Mer. LNE (8/12/2016). Handleiding Project-MER/Omgevingsvergunning. BOVA ENVIRO+ (2014). Project-MER ‘uitbreiding van de huidige milieuvergunningen’ Tauw (2016). Oriënterend bodemonderzoek Cargill nv BREF (2006) Emissions from Storage BREF (2006) Food, Drink and Milk Industries Draft BAT Guidance Note on Best Available Techniques for the Manufacture of Organic Chemicals BREF-OFC - Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC) Reference Document on Best Available Techniques (BREF) for the Manufacture of Organic Fine Chemicals. BREF-Poly - Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC) Draft Reference Document on Best Available Techniques (BREF) on Best Available Techniques in the Production of Polymers April 2005. BREF-LVOC - Integrated Pollution Prevention and Control (IPPC) Reference Document on Best Available Techniques in the Large Volume Organic Chemical Industry IPPC Reference Document on Best Available Techniques in Common Waste Water and Waste Gas Treatment www.geopunt.be www.vmm.be www.lne.be www.emis.vito.be www.wegenenverkeer.be http://luchtkwaliteit.vmm.be/index.php

http://www.geopunt.be/

http://www.vmm.be/

http://www.lne.be/

http://www.emis.vito.be/

http://www.wegenenverkeer.be/

http://luchtkwaliteit.vmm.be/index.php

Cargill NV - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie · 2018-08-29 · MER18015_Aanmelding...

Documents

Transcript of Cargill NV - Departement Leefmilieu, Natuur en Energie · 2018-08-29 · MER18015_Aanmelding...