BW 20 017 Plezier in werk zesdeproef - Managementboek.nl · 2 en in wijd en gaan helemaal op...

3130

1 ! Wandelen en de kracht van de natuur

Wat geeft plezier?

Waar krijg je energie van?

3332

2 ! Wat geeft plezier? Waar krijg je energie van?

3232323232323232323232323232

Steve Jobs – de man die samen met een vriend Apple oprichtte – hield in !""# een indrukwekkende toespraak voor studenten die afstudeerden aan de Stanford University. Een jaar voor de speech had hij ontdekt dat hij alvlees-klierkanker had, de ziekte die hem uiteindelijk in !"$$ velde. Hij vertelde aan de studenten hoe hij zijn hele werkende leven had geprobeerd het werk te doen dat hem energie en plezier gaf. Hij onthulde dat hij zich elke ochtend afvroeg of hij - als dit de laatste dag van zijn leven was - ook zou gaan doen wat hij die dag op de planning had staan. ‘Steeds wanneer ik een paar dagen achter elkaar ‘nee’ moest antwoorden, wist ik dat ik een andere weg moest inslaan.’ Jobs wist als geen ander wat werken met energie en plezier is. ‘Je kunt alleen grootse dingen doen, als je doet waar je van houdt,’ zo hield hij zijn publiek voor. ‘Als je nog niet weet waar je van houdt, blijf dan zoeken.’ Dat is precies waar dit hoofdstuk over gaat. In het vorige hoofdstuk heb je duidelijke doelen gesteld voor dit programma, nu ga je ontdekken hoe je meer plezier, energie en lol in je werk kunt krijgen. Dat doen we aan de hand van een weekopdracht, twee wandelopdrachten (in twee wandelingen) en thuisopdrachten, wetenschappelijke theorie over plezier en energie en veel praktische tips.

Twee gevaren: burn-out en bore-out

Het is belangrijk om erop te letten dat je plezier hebt in je werk. Mensen die dat niet doen lopen in het uiterste geval twee risico’s: aan de ene kant een burn-out, aan de andere een bore-out. Neem Anke. Zij hangt van ‘moeten’ aan elkaar. Ze werkt alweer $# jaar als jurist voor de woningbouwsector. Ze ver-zorgt haar werk tot in de puntjes, ook al vindt ze het eigenlijk vaak maar saai en vervelend. Om het werk toch zo aantrekkelijk mogelijk te maken, volgt ze allerlei opleidingen. Zo is ze ook mediator geworden en heeft ze zich gespeci-aliseerd in arbeidsrecht. Je zou denken dat ze met al deze zware verantwoorde-lijkheden in haar vrije tijd tenminste één ontspannende hobby heeft. Lekker bootje varen, naar de %lm of de kroeg, zingen en dansen. Maar nee: zelfs in haar vrije tijd ‘moet’ Anke van alles van zichzelf. Bij een organisatie voor ontwikkelingshulp is ze voorzitter van het bestuur. De vergaderingen zijn één en al opgewonden discussie: Anke probeert de heftige meningen zo goed en zo kwaad als het gaat in goede banen te leiden. Zo probeert ze wat van haar leven en werk te maken. Toch lukt dat haar niet

echt; de eentonigheid van haar werk breekt haar steeds meer op. En in haar vrije tijd is ze dus ook niet met leuke dingen bezig. Langzaamaan raakt Anke steeds vermoeider. ’s Morgens als ze opstaat, heeft ze al gebrek aan energie. Met veel ko&e sleept ze zich door de dag. Ze heeft ook steeds minder energie om te sporten. En zelfs voor een gezellig avondje met vriendinnen heeft ze eigenlijk geen puf meer.

Anke is zeker niet de enige die zo door het leven ploetert. Je ziet het bij veel mensen. Ze hebben een groot verantwoordelijkheidsgevoel en zetten hun – niet altijd even leuke – baan op nummer één. Pas als ze het gevoel hebben dat ze aan al hun verplichtingen hebben voldaan, is er misschien nog ruimte voor een vleugje plezier. Door dat grote verantwoordelijkheidsgevoel raken ze vaak verzeild in een functie die veel status of inkomen oplevert. Maar in die baan moeten ze wel constant op hun tenen lopen. Ze hebben het gevoel dat ze niet goed genoeg zijn, en dat het allemaal nóg beter moet. Dat vreet energie. Soms zijn ze al bijna uitgeput als ze een coachingstraject ingaan. Er is ook nog een andere categorie mensen. Zij zetten niet steeds weer een tandje bij, maar raken juist verlamd door het eeuwige ‘moeten’. Ze durven niet meer te bewegen en blijven hangen in hun veilige baan. Ook al komt de eeuwige zelfde routine hen de neus uit en vervelen ze zich kapot. Dan ligt een bore-out op de loer: je hebt dan dezelfde symptomen als bij een burn-out, maar dan omdat je niet genoeg wordt uitgedaagd. Deze ploeteraars doen hun werk eerder uit gewoonte en plichtsbesef, dan dat ze er passie of plezier bij voelen. Ze praten de situatie goed, ook al weten ze dat er iets knaagt. Hoe vaak hoor ik geen relativerende zinnetjes als ‘nog even door deze drukke (of saaie) periode heen en dan wordt het weer leuk’. Maar aan die drukke periode komt helemaal geen einde; er komen altijd weer nieuwe klussen voorbij (of er komt helemaal niets nieuws voorbij). En diezelfde klussen worden niet als bij toverslag ineens wél leuk.

Aangeleerd of authentiek?

Komt je plezier voort uit aangeleerde of authentieke wensen?. ‘Authen-tiek’ gaat over wat écht, oorspronkelijk bij je past. Het staat los van ‘wat hoort’ volgens de maatschappelijke normen en van wat anderen vinden. En zelfs los van wat jij vindt dat je eigenlijk zou moeten kunnen en willen. Soms heb je

3534


verplichtingen geïnternaliseerd, net als Anke: je bent gaan denken dat je wen-sen van anderen en normen van de maatschappij zelf belangrijk vindt. Terwijl het toch echt de wensen zijn van de mensen om je heen. Dat is vaak het geval bij mensen die in de ‘moeten-stand’ zijn geschoten. Ze vinden dat ze een hoge functie moeten bekleden, verantwoordelijkheid moeten nemen, een bepaalde opleiding moeten volgen en de ander moeten helpen. Maar van al dat moeten is nog nooit iemand echt gelukkig geworden. Het is overigens goed mogelijk

Een weekoefening: De energiemeter

Straks ga je wandelen. Maar eerst geef ik je een weekoefening waarmee je in beeld

kunt brengen hoe het nu zit met het plezier in jouw werk en leven. Je ontdekt wat

je energie geeft. Duik de komende week eens helemaal in je werk – en in je andere

activiteiten. Wat doe je de hele dag? En wat voel je daarbij? Deze stap is heel

belangrijk. Zo verzamel je materiaal over waar je plezier aan beleeft. Dat geeft

richting. Daar komen we later op terug.

Inventariseer de energiegevers en energienemers in jouw werk en leven Wat doe je de hele dag? En wat voel je daarbij? Houd gedurende een week in een

notitieboekje nauwkeurig bij welke activiteiten je energie geven en welke je ener-

gie kosten. Om je een handje te helpen bij het maken van de lijst, vertel ik je hoe

je energiegevers en energievreters herkent.

Energiegevers, de activiteiten die je energie opleveren, herken je hieraan:

! Je hebt er zin in;

! Je bent geconcentreerd en gefocust: je gaat er helemaal in op;

! Je vergeet de tijd, voor je het weet ben je ineens een uur verder;

! Terwijl je bezig bent heb je een tevreden gevoel.

Energievreters, de activiteiten die je vooral veel energie kosten, herken je aan de volgende punten:

! Je hebt de neiging de werkzaamheden uit te stellen;

! Je laat je gemakkelijk afleiden als je ermee bezig bent;

Let erop dat het activiteiten zijn die jij zelf uitvoert. Dus als je ergens

waardering voor krijgt, geeft je dat misschien wel energie en plezier.

Maar wanneer je complimenten krijgt, is dat natuurlijk een activi-

teit van iemand anders. Je kunt wel nadenken waarvoor je precies

waardering krijgt, en of dat een activiteit is die je energie geeft. Maar

misschien is het juist een klus die je met veel tegenzin opknapt.

! Je hebt geen plezier in de uitvoering;

! Eigenlijk word je er een beetje chagrijnig van, ook al weet je dat het erbij

hoort;

! Je bent misschien wel opgelucht dat je ervan af bent. Maar als je het vaker

doet, raak je ervan uitgeput.

Schrijf de energiegevers en de energievreters op aparte blaadjes. Ga de hele week

door en schrijf je notitieboekje lekker vol. Het wordt het basismateriaal voor de

wandeloefening aan het eind van deze week. Bovendien maken we later ook nog

eens gebruik van je inventarisatie. Er is namelijk een belangrijke relatie tussen het

plezier dat je beleeft en waar je talentvol in bent. Daarom is de energiemeter een

aspect van de speurtocht naar je talenten en vaardigheden. Net zoals het onder-

zoeken van je hoogtepunten uit het verleden. Maar dat komt later.

dat aangeleerde normen heel goed aansluiten bij wie je oorspronkelijk bent. Het is goed om dit te onderzoeken. Want de ontdekking van jouw werke-lijke wensen helpt je om je koers te bepalen, de juiste keuzes (voor jezelf ) te maken en daarin te volharden. Je ontdekt je authentieke wensen door terug te gaan naar wat je werkelijk plezier, energie en een trots gevoel geeft. Nu, en in het verleden.

3736


Josefien Om je een idee te geven van de dingen die je zou kunnen noteren, volgt hier het voorbeeld van Jose%en. Zij is programmamanager en verantwoordelijk voor de aansluiting van HBO-studenten naar de universiteit. Jose%en krijgt energie van alles wat te maken heeft met organiseren. Het maakt niet uit of het een grote of kleine activiteit is. Ze krijgt veel voor elkaar en kan zaken afronden. Het contact met de teamleden is met name vreugdevol als er humor is en als ze even kan spuien wat ze die dag allemaal gaat doen. Het valt haar op dat de reis met de bus naar haar werk haar veel energie kost: het wachten, de volle bus. Dat is een eyeopener voor haar. Ze nam het voor lief. Met de %ets geniet ze veel meer. Zelfs als het regent. En een presentatie aan het eind van de week beneemt haar al de adem in het weekend. Ze wist dat ze niet van presentaties hield, maar dat ze er zoveel mee bezig was…

Wat is plezier eigenlijk? Twee verschillen

Het (opnieuw) ontdekken van plezier is vaak een grote wens van men-sen die een wandelcoachprogramma volgen. ‘Het zou geweldig zijn als ik ’s morgens weer zin heb om naar mijn werk te gaan, en energie krijg van wat ik doe’, hoor ik vaak. Maar wat is dat nou eigenlijk precies, plezier in je werk? En hoe krijg je het?

Passief plezier en creatief of actief plezier

Er zijn verschillende soorten plezier. Er is het plezier dat je krijgt door het volgen van je impulsen. Dat is het korte-termijnplezier, het geeft je meteen een lekker gevoel. Het is genot, passief plezier. ‘Ik heb zin in chocolade, en dat ga ik nu eten. Lekker!’ Andere korte-termijnpleziertjes: luieren in een hangmat, een glas wijn drinken omdat je daar nu net zo’n zin in hebt, of die nieuwe gadget, omdat je het gewoon móet hebben.Je korte-termijnbehoeftes bevredigen, geeft tijdelijk energie. In dit plezier schuilt wel een gevaar. Het kan ervoor zorgen dat je ’s morgens niet meer op tijd opstaat, omdat je warme bed veel te aantrekkelijk is. Dat je hele ladingen chocola naar binnen werkt, of te veel aankopen doet.

Er is nog een ander soort plezier. Dat is het plezier dat aansluit bij wat je echt belangrijk vindt en bij wat je drijft in je leven en werk. Voor die wensen ben je bereid ontberingen te doorstaan. Je wilt bijvoorbeeld graag bijdragen aan het welzijn van anderen. Dat zit in je, het geeft je voldoening; daarom studeer je bijvoorbeeld psychologie. Hoe leuk de studie ook is, je weet ook dat je saaie lessen statistiek krijgt, een scriptie moet schrijven en dat lang niet alle colleges even enerverend zijn. Toch zet je door en houd je koers. Je hebt immers je doel voor ogen en weet welk plezier je op lange termijn wilt bereiken. Het gekke is dat mensen vaak denken dat ze gelukkig worden van passief ple-zier: van lekker luieren en vakantie. ‘Als ik de loterij win hoef ik nooit meer te werken.’ Veel onderzoek (onder andere dat van Mihaly Csikszentmihalyi en onderzoek verzameld door het Trimbos instituut) laat zien dat dat niet zo is. De beste manier om ongelukkig te worden is om te vroeg met pensioen te gaan. Of je louter over te geven aan je korte-termijnwensen. We zijn creatieve wezens. Niet in de zin van dat we allemaal willen knutselen, maar we willen iets maken, creëren. We willen een product maken, een dienst leveren of bijdragen aan een groep, een bedrijf of de maatschappij. Het is belangrijk om te kijken wat jij wilt maken, creëren. Overigens: diskwali%ceer je passieve plezier niet. Het kan een signaal zijn van datgene wat jij wilt doen. Let daar dus ook op. Ik verzet me tegen al te veel serieusheid. Als je vreselijk geniet van eten, kan het een goed idee zijn om kok te worden (of gewoon lekker te eten). Als je graag de nieuwste computergadgets koopt, is het misschien een signaal dat een IT-loopbaan bij je past (of gewoon geniet van je nieuwste iPhone). Let dus ook gewoon op de dingen waarvan jij geniet – en kijk hoe je dat plezier tot iets waardevols kan maken.

Plezier en jouw werk

Als het goed is ben je begonnen met het inventariseren van je energie-gevers en -nemers in je huidige leven. Aan het eind van dit hoofdstuk komen we daar op terug. Je antwoorden zijn belangrijk bij drie belangrijke vragen over de onderdelen waaruit plezier is opgebouwd: authentieke wensen, je vaardigheden, en de match met je werkomgeving. Maar om de vragen echt goed te beantwoorden is meer nodig: een nauwkeurig onderzoek van de hoogtepunten uit je verleden dragen daar ook aan bij. Dat ga je straks

3938


ontdekken in het bos. Je kunt met de uitwerking van de twee opdrachten ontdekken wat dit voor je huidige en toekomstige werkplezier betekent. De vragen die straks belangrijk zijn:

! 1 Wijst het plezier dat je ervaart erop dat je werk aansluit bij je authentieke wensen – of niet? In welke mate? En welk werk past eventueel beter?

! 2 Wijst het plezier dat je ervaart erop dat je werk aansluit bij je vaardigheden – of niet? En in welke mate?

! 3 Wijst het werkplezier dat je ervaart op een match met je werk-omgeving – of niet? En in welke mate?

Hier volgt eerst wat verdere uitleg. Ga daarna lekker de natuur in.

1 Plezier en je authentieke wensen

In mijn werk zie ik vaak dat wat mensen het liefst willen doen, niet aansluit bij waar ze in het dagelijks leven mee bezig zijn. Een tijdje gaat dat goed, (hoewel ik hoor dat mensen al veel langer wisten dat de werkzaamhe-den niet pasten) totdat ze op een gegeven moment last krijgen van heel veel tegenzin die soms leidt tot een burn-out of een bore-out. Ik zag het bijvoor-beeld bij Pauly, die in de gezondheidszorg een leidinggevende functie kreeg. Ze kreeg het werk niet in de vingers en maakte lange dagen. Het werk lukte dan ook niet goed. Ze liep drie maanden op haar tenen, totdat ze helemaal uitgeput was. Ze kwam bij mij, en al snel ontdekte ze dat ze in die leiding-gevende functie was gerold omdat mensen dat van haar verwachtten. Het werk sloot niet aan bij haar werkelijke wensen. Om kort te gaan: ze besloot haar baan op te zeggen en zich te storten op haar culinaire hobby waar ze zoveel plezier in heeft: taarten bakken. Ze is een taartenbedrij'e begonnen, en helemaal opgeklaard. Ze ervaart de !ow nu dagelijks.

Zij had een baan als advocaat, draaide vele uren en was heel gestrest. Ze onderzocht welke onderdelen van haar werk haar energie gaven, en waar ze wél plezier in had. Het bleek presenteren te zijn: pleiten, daar genoot ze van, en van speechen op een bruiloft. Ze zocht een

nieuwe baan: ze werd trainer bij een juridisch adviesbureau waar ze nu voor groepen (oreert.

Het mooie is: als je werk doet dat aansluit bij je authentieke wensen, ben je er meestal ook extra goed in. Rico Schuijers, sportpsycholoog van succesvolle sporters, geeft bijvoorbeeld aan dat toppers die het trainen (bijna) net zo leuk vinden als de wedstrijden, vaker winnen dan topsporters die vooral voor het eindresultaat, de medaille, gaan. Een intrinsieke motivatie, het volgen van jouw authentieke wensen, plezier hebben in de activiteit, is dus heel belang-rijk. Als je weet wat jouw authentieke wensen zijn, kun je weer meer plezier in je werk krijgen.

2 Plezier en je vaardigheden

Past je werk bij je vaardigheden? Om die vraag te beantwoorden gebrui-ken we een model dat hoogleraar psychologie Mihaly Csikszentmihalyi ont-wikkelde. Zijn basisontdekking is dat het plezier in je werk afhangt van twee dingen: van het gevoel dat je vaardigheden bezit om een activiteit te doen, en van de uitdagingen waarvoor je gesteld wordt. Daar moet een goede match tussen zitten. Als die er is, ontstaat er iets dat hij ´!ow´ noemt, en wat in het Nederlands wel vertaald wordt met ´bevlogenheid´. Csikszentmihalyi deed onderzoek naar !ow-ervaringen. Hij liet )*"" mensen van verschillende culturen over de hele wereld acht keer per dag beschrijven hoe ze zich voelden. Wat bleek? Mensen ervaren vaker !ow op hun werk, dan in hun vrije tijd. +uis voelden ze zich juist vaker lusteloos dan wanneer ze druk aan het werk waren.

Hoe kan dat? Op het werk hebben mensen vaker het gevoel dat ze vaardig zijn en voor uitdagingen staan. Dat maakt dat ze zich gelukkiger, sterker, creatiever en meer tevreden voelen. Daar krijgen ze energie van. Het blijkt dat mensen in hun vrije tijd vaker het gevoel hebben dat hun vaardigheden niet worden benut. Dat maakt dat ze zich op die momenten vaker lusteloos en ontevreden voelen. Arnold Bakker, hoogleraar in arbeid- en organisatiepsychologie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, ontdekte dat slechts twaalf procent van de Nederlandse beroepsbevolking regelmatig in deze toestand van !ow,

ZiZiZiZiZeZeen

Marieke

4140


bevlogenheid verkeert. Ze hebben zin om naar hun werk te gaan, verkeren in opperste voldoening, zijn vitaal en energiek, toegewijd en gaan helemaal op in de dingen die ze doen. Ook voor anderen is hun aanwezigheid een feest, want het ‘positivisme’ van het bevlogen type is besmettelijk.

De flow-ervaring heeft 7 kenmerken:

! 1 Je gaat helemaal op in waar je mee bezig bent: je bent gefocust en

geconcentreerd.

! 2 Je vergeet de tijd, omdat je in je hoofd alleen maar met deze activiteit

bezig bent.

! 3 Je ervaart opwinding of gezonde spanning. Je hebt zin om ermee aan de

slag te gaan, wordt er vrolijk van.

! 4 Je bent helder van geest; je weet wat je moet doen om de activiteit goed

uit te voeren.

! 5 Je hebt het vertrouwen dat je de activiteit goed kunt afronden, ook al is

het misschien spannend.

! 6 Je denkt dat je voldoende vaardigheden of talent hebt om de taak tot

een goed einde te brengen, ook al is het moeilijk.

! 7 Je hebt een intrinsieke motivatie. Het doen van de activiteit zelf is de

beloning. Dit in tegenstelling tot het volhouden van vervelende taken

die je pas voldoening geven als ze zijn afgerond: dan is je motivatie

extern.

Laag

Hoog

Hoog Mate van vaardigheid

Opwinding

Verveling

Angst

Bezorgdheid

Flow

Controle

Lusteloosheid Ontspanning

Laag

Mate van uitdaging

Straks kun je je energiegevers en energievreters, en de hoogtepunten uit je verleden bekijken aan de hand van het !ow-model van Csikszentmihalyi. Hij ontwierp een model dat de emoties laat zien die we ervaren wanneer we met een taak bezig zijn. Die gevoelens hangen niet alleen af van hoe moeilijk de taak is, maar ook van hoe goed we denken de vaardigheden te beheersen die nodig zijn om de taak goed uit te voeren. Het is interessant om te weten van welke dingen jij in !ow komt. Maar ook om te analyseren wat er precies aan de hand was bij de energievreters. Was je bang dat je te weinig vaardig-heden had? Was het juist te gemakkelijk? Dit zijn de dingen in je werk die je misschien kunt veranderen.

4342

Wandelopdracht: Loop je flow los in het bos

Met deze wandeloefening kun je ontdekken hoe het zit met jouw flow. Je kijkt naar

hoogtepunten uit het verleden en onderzoekt wat maakt dat het een hoogtepunt

was. Vergeet niet je notitieboek en fototoestel mee te nemen. De wandelopdracht

is opgebouwd uit 4 stappen en vraagt ongeveer anderhalf uur van je tijd.

! Stap 1Eerst doe je de basiswandeling (zie blz. 22).

! Stap 2Laat je gedachten eens gaan en kijk terug op je loopbaan en leven. Beant-

woord de volgende vraag:

Wat waren momenten in je leven waarin je flow ervoer? Waar had je plezier in?

Wat deed je toen precies?

Wanneer heb je genoten, zodat je de tijd helemaal vergat? Wanneer was je tevreden of gelukkig? Schrijf al die momenten op.

Wat zie je in de natuur dat jouw flow vertegenwoordigt? Of waarmee jij jouw flow associeert. Neem er foto’s van.

Je kunt deze opdracht ook aanscha!en

en vervolgens beluisteren via

www.coachbureau.nl/flow-in-het-bos

Op deze ‘flow-vraag’ komen vaak verrassende antwoorden die veel zeggen over waar mensen plezier aan beleven.


4544


Karel was in !ow toen hij een bordspel maakte voor zijn adviesbureau. Het thema was kennismanagement. Hij bedacht, ontwikkelde en ontwierp het bordspel. Waarom was dit voor hem een hoogtepunt? Hij genoot van de puzzel om complexe vragen om te zetten in een toegan-kelijk spel, daarin was hij helemaal in !ow. Dat mensen enthousiast het spel speelden en er verder mee kwamen in hun werk maakte het een hoogtepunt voor hem. Hij vond het %jn dat hij slagvaardig een concreet resultaat kon bereiken. Bovendien speelde hij in zijn vrije tijd ook graag bordspellen.

Een hoogtepunt voor Marij was het moment dat ze gespreksleider was bij een congres in een ziekenhuis. Ze genoot van haar lef, haar dra-gende rol als gastvrouw en van het feit dat ze goed kon samenvatten en doorvragen. Ze was in !ow en had toegevoegde waarde. Met recht een hoogtepunt dus.

! Stap 3 Bekijk nu wat de rode draad is van jouw flow-momenten uit het verleden.

Kijk goed naar de door jou opgeschreven momenten, en haal hier uit wat je

precies plezier gaf. Wat is er gemeenschappelijk aan al die momenten? Dat

doe je door de volgende vragen te beantwoorden.

Wat zeggen de flow-momenten over jouw plezier?

Welke interessegebieden zie je?

Waar ligt je hart, wat wil je het liefste doen?

Wat vind je bijna altijd prettig of leuk om te doen?

KaKaKaKaHeHeon

oo

EeEeEeEebige

Karel

Marij

4544


4746


Hans

Waar was je enthousiast over? Welke activiteiten en werkzaamheden deed je graag?

! Stap 4

Eerste stappen zettenWelke conclusies kun jij trekken wat betreft je activiteiten op je werk en je

vrije tijd? In hoeverre komen vergelijkbare activiteiten als uit jouw flow-mo-

menten in het verleden terug in je huidige werk? Welke kleine stappen kun

je zetten om meer flow in je werk te ervaren? Wat kan een eerste voorzich-

tige conclusie zijn over het soort werk dat bij je past (zonder dat je denkt in

functietitels)?

De rode draad bij Karel was bijvoorbeeld dat hij ervan houdt om crea-tieve oplossingen te bedenken die mensen verbaasd doen staan. Marij constateerde dat zij haar belangrijkste !ow-momenten had toen ze op een podium stond, en besloot dat ze daar meer mee wilde doen in haar werk én dat ze in haar vrije tijd toneel wilde spelen.

3 Past jouw organisatie bij je?

We gaan verder met de derde belangrijke vraag: wijst je werkplezier op een match met je werkomgeving – of niet? Plezier in je werk gaat niet alleen over je authentieke wensen of de !ow die je ervaart. Het gaat ook om de match die je hebt met het bedrijf waar je werkt. Als daar van alles niet naar je zin is, kun je zo chagrijnig of onzeker worden dat het bijna onmogelijk is een goede !ow te bereiken. Om echt plezier te hebben in je werk, en er energie van te krijgen, moeten jij en het bedrijf waar je werkt, goed bij elkaar passen. Jeroen Geelhoed (e.a.) en Arnold Bakker onderzochten onder meer aan welke voorwaarden moet worden voldaan om een goede match met je bedrijf te hebben.

! Je collega’s en leidinggevenden steunen je en zijn betrokken bij wat je doet. Je voelt je bij hen op je gemak; je durft met je ideeën en vragen te komen.

! Het bedrijf heeft ook een open houding naar jou toe. Je hoort welke beslissingen het management neemt. Als je in de krant moet lezen hoe het gaat met je organisatie, is dat slecht nieuws. Zoiets geeft veel onrust en onvrede. Hetzelfde geldt voor politieke spelletjes. Zijn je leiding-gevenden eerlijk en weet je waar je aan toe bent, dan voel je je thuis bij een organisatie.

! Drukke en rustige perioden wisselen elkaar af; in een drukke periode kun je pieken en veel !ow ervaren. Na een drukke periode kun je weer een beetje bijkomen en toekomen aan wat is blijven liggen. Je laadt je op voor de volgende piek. Het is dus ook niet altijd rustig, dat doet mensen geen goed.

! Je krijgt, binnen een kader, de vrijheid en ruimte om naar eigen inzicht te handelen. Zo kun je bij je werk je persoonlijke talenten inzetten en taken doen op de manier die jij het leukst vindt.

! Een passend salaris en prettige secundaire arbeidsvoorwaarden.

Een goed voorbeeld is Hans, een projectleider in de gezondheidszorg. Hij werd moe van de voorgeschreven projectregels. Hij stelde zijn manager voor dat hij hem het gewenste resultaat en de gewenste datum zou geven, en dat hij het hele project vervolgens op zijn eigen manier zou uitvoeren. De manager ging akkoord en Hans maakte van het project een groot succes.

DeDeDeDetitievco

Karel

46

4948


Zowel José als Merel dachten aanvankelijk dat hun wensen nooit ingewilligd zouden worden, en toch bleek dat na een goed gesprek wél mogelijk.

Er zijn veel manieren waarop je ervoor kunt zorgen dat jij en je werkge-ver beter bij elkaar passen, zodat je je !ow kunt vergroten. En let er op dat je, wanneer je van baan verandert, van tevoren goed bekijkt of de organisatie bij je past. Zorg ervoor dat je weet wie je nieuwe collega’s zijn. Vraag naar de gewoontes op de werkvloer. Wordt er samen geluncht, of eet iedereen een broodje achter zijn computer? Staat de term ‘(exibiliteit’ in de vacaturetekst niet stiekem voor ‘werken tot je erbij neervalt’?

Alles op een rij

Laat aan het einde van dit hoofdstuk alles nog eens goed op je inwerken. Denk na over jouw !ow en hoe goed je bij de organisatie past waar je nu werkt. Wat wordt duidelijk? Hoe kun je je !ow vergroten? Welke acties ga je ondernemen?

Wandelopdracht: Concrete stappen maken

Aan het eind van dit hoofdstuk zet je alles op een rij om concrete stappen te

zetten zodat je nu al op weg gaat naar meer plezier. Maak nu eerst lekker de wan-

deling. Doe de basiswandeling van blz. 22. Neem de volgende vragen en actiepun-

ten door. Neem het heft in eigen handen, dan gaat er echt iets gebeuren.

Hoe ga je het doen? Pak de uitwerking van de energiemeter. Ga ergens op een

bank of boom zitten, en blader je notitieboekje met energiegevers en energievre-

ters door.

Beluister de opdracht op: www.coachbureau.nl/concrete-stappen

Het is niet zo dat je meteen ontslag moet nemen als je in jouw organisa-tie niet naar eigen inzicht kunt handelen, of als het belabberd gesteld is met de secundaire arbeidsvoorwaarden. Er zijn veel manieren om jouw match met je organisatie te vergroten. Vaak kun je zelf veel meer doen dan je in eerste instantie denkt. Zo kun je bijvoorbeeld gewoon zelf meer vrijheid nemen. Als je niet meer naar een bepaalde vergadering gaat, valt dat meestal niet eens op. Vraag niet steeds of het mag, maar leg achteraf uit waarom je het zo doet.

Ilona (zie blz. $,") deed het. Zij besloot dat ze alleen het laatste half uur bij de wekelijkse vergadering aanwezig was om de actiepunten te horen en haar acties te delen. Zij had andere belangrijke zaken te doen, vertelde ze in het overleg. Dat werd zeer gewaardeerd. Zo won ze elke week anderhalf uur én ze zat zich niet meer op te vreten tijdens die ellenlange vergaderingen.

Opdracht: Voel jij gebrek aan steun? Geef aan waar je steun kunt ge-bruiken. Formuleer concreet wat je wel wilt in plaats van te klagen. Denk niet te snel dat het niet kan.

José kwam zelfs van haar energieverslindende leidinggevende taken af. Ze besprak met haar manager wat ze graag wilde en wat haar uitputte. Hij wilde haar niet kwijt, respecteerde haar bijdrage en nam haar taken tijdelijk over. José kon zich meer met de ontwikkeling van e-learning binnen haar trainingsvak bezighouden.

Merel, gezondheidsconsulente, gaf precies aan welke onderdelen van haar werk ze veel te eentonig vond. Vervolgens mocht ze meedenken en helpen met het opzetten van een tweedelijnsinstelling. Ze smulde van de uitdaging, leerde gretig en deed nieuwe contacten op. Haar !ow-momenten in haar werk namen enorm toe.

José

Ilona

Merel

49

5150


! Welke drie activiteiten gaven je energie de afgelopen week? Kies er een van en zet deze activiteit de komende week meer in, in je huidige werk of leven.

! Kijk nu naar de energievreters. Neem eens een activiteit en kijk waar je dan zit in het flow-schema. Ben je bezorgd, angstig, of heb je juist last van verveling? Zit je in het vak van controle of liep je op je tenen?

! Neem je andere energievretende activiteiten door en kijk of je de uitdaging kunt verminderen of vermeerderen. Of wil je een vaardigheid verder ontwikkelen? Mogelijk besluit je dat een bepaalde activiteit vaardigheden vraagt die je gewoon niet hebt of die niet bij je passen.

! Kies een van de mogelijkheden om de match met je organisatie in de komende week te vergroten. Wat ga jij doen?

Nog een opdracht

Bekijk de foto’s die je maakte in de natuur. Welke vertegenwoordigt het

meest jouw plezier? Kies die foto uit, druk hem af en hang hem op een voor jou

in het oog springende plaats. Je kunt er ook een kaart van maken en die bij je

houden. Het helpt je herinneren aan wat voor jou belangrijk is.

Pak je notitieboek of werkboek, maak een top drie van acties en spreek

met jezelf af wanneer je het gaat doen. Vaar hierbij niet alleen maar op jezelf: zorg

voor een stok achter de deur. Neem een goede vriend of vriendin of een familielid

in vertrouwen en spreek met hem of haar af wat je gaat doen. Spreek ook af dat

je bijvoorbeeld een mail stuurt zodra je het gedaan hebt, of diegene belt. Je kunt

ook afspreken dat wanneer je over drie maanden de drie acties hebt gedaan, jullie

samen een dagje iets leuks gaan doen. Dat is een hele goede manier om toch

gemotiveerd te blijven!

Veel succes met deze spannende ontdekkingstocht! In het volgende

hoofdstuk gaan we fantaseren en zo ontdekken wat jij nou écht wilt in jouw leven.

50


5352


Groeien in je carrière, maar niet omhoog!

Dagmar ("#) is manager corporate communicatie bij een groot adviesbureau. Ze is verantwoordelijk voor de interne communicatie en pr en stuurt een team aan. Ze is goed in haar werk, ze wordt zeer gewaardeerd en het is een leuk bedrijf. Ze verdient goed. Toch vraagt Dagmar zich af of ze dit wel haar hele leven wil blijven doen.Ze werkt al ruim twintig jaar in het communicatievak bij grote, gerenommeerde, op winst gerichte bedrijven waar ze enorm veel heeft geleerd. De laatste tijd levert haar werk haar echter steeds minder energie op. Ze lijkt niet langer te worden gemotiveerd door de winstgevendheid van het bedrijf. Haar interesse is aan het verschuiven. Het zijn vooral de mensen die haar boeien, hun talenten en hoe ze sámen een succes van een bedrijf kunnen maken. Ze zou haar ervaring graag willen inzetten voor een organisatie waar mensen centraal staan, waar je op menselijk niveau betekenis toe kunt voegen. In haar vrije tijd doet Dagmar vrijwilligerswerk: ze geeft les aan buitenlandse vrouwen, begeleidt verstande-lijk gehandicapten en ze werkte een tijdje voor een hospice. Dat werk geeft haar echt voldoening. Zou zoiets niet een goede werkplek voor haar zijn?Tijdens onze wandeling stel ik haar de wondervraag (zie blz.$%). Als alles mogelijk is, hoe ziet haar werk er dan uit? Er borrelt een mooi beeld bij haar op. Dagmar werkt bij een verzorgingshuis in een stijlvol oud pand. Het is smaakvol en natuurlijk ingericht en er is veel aandacht voor de bewoners. Zij houdt zich bezig met de communicatie, maar ook met de strategie, de grote lijnen en heeft veel contact met de bewoners en de familie. Op zo’n contactvolle wijze zou ze willen werken en betekenis willen geven. Uit de Talenten&$'°scan blijkt dat Dagmar veel overtuigingskracht heeft, goed en warm is in contacten, dat ze een zeer harde werker is en goed kan structureren en het overzicht bewaren. Bovendien wordt ze erg gewaardeerd als leidinggevende. Hoe kan ze deze talenten inzetten in een verzorgingshuis of ideële organisatie?Om dat duidelijk te krijgen, gaat Dagmar praten met mensen die in deze branche werken. Ze bezoekt een informatieavond over het starten van een zorgboerderij, gaat praten met iemand die van een bank overstapte naar de Nederlandse Vereniging voor Gehandicapten. Ook heeft ze een gesprek met de directeur van Humanitas en van de Nationale Ouderenbond.De gesprekken voeden haar en haar wensen worden steeds concreter. Een ding is duidelijk geworden: ze wil zich inzetten om (kwetsbare) mensen te helpen, ze wil naast de directe hulp ook zelf aan het roer staan en van invloed zijn met haar ideeën en denkbeelden. Ze wil echt iets neerzetten!

Wil je betekenisvol en met

bezieling aan het werk?

Maar hoe nu verder? Met haar zware baan van (meer dan) vijf dagen in de week komt ze er niet toe om ook echt actie te ondernemen. Aanvankelijk beslist ze om een dag minder te gaan werken. Ze realiseert zich al snel dat die ene vrije dag in de week onvoldoende is om belangrijke stappen te nemen. Maar de geest is uit de !es. ‘Ik kan en wil mijn verlangens niet langer negeren. Het is tijd om rigoureuze stappen te zet-ten.’ En dus zegt ze haar baan op! Dagmar bouwde een (nanciële bu)er op in de loop van de jaren en ze durft de gok te wagen. Ze neemt de tijd om haar plan echt concreet te maken en te realiseren. ‘De wereld ligt weer open en ik zie uit naar een prachtige ontdekkingsreis’, zegt ze. ‘En ik weet zeker dat er iets heel moois uitkomt.’

Wil jij ook betekenisvol en bezield aan het werk? Zorg dan dat je je dromen con-

creet maakt en op ontdekkingsreis gaat. Deze tips kunnen je helpen.

! Maak niet de fout om je huidige baan op te zeggen uit onvrede, terwijl je

nog helemaal geen idee hebt van wat je verder wilt doen. Bedenk voor je

stappen onderneemt eerst goed waar jouw wensen en ambities liggen.

! Ga praten met mensen die het werk doen dat jij ambieert. Iemand die bij-

voorbeeld bij een ideële organisatie werkt die je aanspreekt, of iemand die

de stap heeft gezet van een op omzet gerichte organisatie naar een zorg-

voor-mensen gerichte organisatie. Dat inspireert, maar geeft je ook veel

aanwijzingen over hoe je je droom kunt waarmaken en hoe je eventueel je

plannen kunt bijstellen.

! Neem de tijd om je droom concreet te maken. Neem bijvoorbeeld een

maand vakantie om gesprekken te voeren en een compleet plan op te

stellen. Of ga, als dat mogelijk is, een paar maanden met sabbatical.

Maar zorg er wel voor dat je in die vrije maanden echt actie onderneemt!

Soms gaan mensen lekker achterover hangen en relaxen. Dat lijkt prima,

maar na een tijdje balen ze ervan dat ze niks hebben gedaan en raken ze

volstrekt gedemotiveerd.

5352


BW 20 017 Plezier in werk zesdeproef - Managementboek.nl · 2 en in wijd en gaan helemaal op...

Documents

Transcript of BW 20 017 Plezier in werk zesdeproef - Managementboek.nl · 2 en in wijd en gaan helemaal op...