Burgerinitiatieven

Mark Verhijde - Werkplaats K Kerkrade - Maandag 29 juni 2015

Programma

Kennis maken

Voorbeelden, zelf aan het werk

Pauze voor soep en zo

Aansprakelijkheden, risico’s, schade, zorgplicht

Voorbeelden, zelf aan het werk

Korte pauze, koffie, thee

Gebruik en misbruik

Risico’s inschatten

Voorbeelden, zelf aan het werk

Afsluiting, napraten

Trampoline

Speeltuin De Bloesem, Utrecht

Trampoline

Speeltuin De Bloesem, Utrecht

De oude trampoline is kapot gegaan door het intensieve gebruik en de speeltuin spaart voor een nieuwe. Welke advies geeft u de speeltuin mee?

Big Blancheer

Den Helder

Big Blancheer

Den Helder

Wat kunt u het Buurtbeheerbedrijf Sluisdijk aanbevelen, als het gaat om risico’s en veiligheid bij hun beheerwerkzaamheden?

Het Lachende Paard

Utrecht

Het Lachende Paard

Utrecht

De ezel bijt een oude mevrouw in haar arm. Om dat te voorkomen, wat moet de eigenaar regelen? Waarom?

Meer weten?

Mark Verhijde

+31 652653005

mark.verhijde@gmail.com

www.markverhijde.nl

Pauze

Filmpje

Aansprakelijkheid

Aansprakelijkheid en schade

Iedereen draagt zijn eigen schade (uit eigen handelen)

Aansprakelijkheid

• verantwoordelijk zijn of gesteld worden voor schade

• leidt in de regel tot plicht tot schadevergoeding

Civielrechtelijke aansprakelijkheid, burgerlijk recht

Strafrechtelijke aansprakelijkheid

Schade is betalen of verzekeren

Civielrechtelijke aansprakelijkheid

Contractuele aansprakelijkheid

• Schade door niet nakomen van contract

Wettelijke aansprakelijkheid

• Verbintenissen uit de wet

• Onrechtmatige vs. rechtmatige daad

• Niet overdraagbaar in contracten

Schuldaansprakelijkheid

of

risico aansprakelijkheid

Schuldaansprakelijkheid

• In geval iemand verweten kan worden dat incident of calamiteit veroorzaakt is

Risico aansprakelijkheid

• Schuld speelt geen rol

• Eigenaarschap of eigendom bepaalt aansprakelijkheid

Risico aansprakelijkheid

Betreft eigenaarschap, van grond, gebouwen, goederen

• Kwalitatieve aansprakelijkheid

Voor onrechtmatige gedragingen van anderen

• Dierenbezitters

• Ouders met kinderen jonger dan 14 jaar

• Werkgevers met werknemers

• Bedrijven met producten voor de markt

Krimp en

leegstand

Kerkrade 2011

Krimp en

leegstand

Kerkrade 2011

Waarom willen de eigenaren van lege panden niet meewerken aan tijdelijke activiteiten daarbinnen? Welke juridische-financiële redenen hebben zij?

Tijd

elijk

ge

bru

ik b

ou

wk

ave

ls

Kerstbomenbank

Arnhem 2015

Tijd

elijk

ge

bru

ik b

ou

wk

ave

ls

Kerstbomenbank

Arnhem 2015

Waarom vond de eigenaar van de lege bouwkavel (projectontwikkelaar) het geen goed idee dat er tijdelijk kerstbomen geplant werden?

Onrechtmatig handelen

Overheid is verplicht om zich aan de eigen wetten en regels te houden

Onrechtmatig handelen (daad)

• Nalaten, onjuist of onvolledig uitvoeren (of informeren)

• Aansprakelijk stellen

Spelen

in de openbare

ruimte

Stein 2014

Stein 2014

Waarom staat er een hek om deze speelhut, die door bewoners gemaakt is? Welke oplossing heeft de gemeente uiteindelijk bedacht om de speelhut te laten staan (zonder hek)?

Spelen

in de openbare

ruimte

Gedogen

Afzien van naleving van wetten en regels

Impliciet of expliciet

Tijdelijke constructie

Gedogen en de ambtseed

Gedoogconstructies en verzoek om handhaving

• Wetten en regels naleven

• Afzien van handhaving

Zorg en welzijn

Stichting Cliënten Initiatieven

Doetinchem

Zorg en welzijn

Dagbesteding voor mensen met psychische kwetsbaarheid (2 professionals op 200 cliënten)

Wat moet er geregeld worden om de aanwezigen veilig te laten verblijven en werken?

Waarom eigenlijk?

Stichting Cliënten Initiatieven

Doetinchem

Zorgplicht

• Geldt voor overheden, maar ook voor organisaties en (groepen) burgers

• Belangrijk voor burgerinitiatieven

• Aantoonbaar zorg dragen dat de veiligheid van vrijwilligers, gebruikers en bezoekers is gewaarborgd

• Recent: Urgenda vs. Nederlandse Staat

Korte pauze

Gebruik en misbruik

Juridisch gereedschap

• Vergunningen

• Overeenkomsten / contracten

• Gedoogconstructies, artikel 5

• Verbodsbepalingen en handhaven

• Aanpassingen

• Samenwerkingsconstructies

Juridische strategieën

Faciliteren burgerinitiatieven

Juridisch geen verschil met bedrijf of burger

Geen helder beleid op “burgerinitiatieven”

Kansen om “initiatief-vriendelijke” keuzen te maken

Huidige procedures

• Afwegingen per initiatief

• Willekeurig

• Belangen nauwelijks transparant

Risico’s inschatten

Risico inschatten

• Niet objectief (herhaalbaar met gelijke uitkomst)

• Niet transparant (controleerbare afwegingen)

• Niet structureel (continu en benchmark)

Ofwel, geen standaard methodiek aanwezig

Wel grote behoefte om afspraken “dicht te timmeren”

Risico-regelreflex (Helsloot e.a. 2015)

Burgerinitiatieven

Burgerinitiatieven

In totaal 67 initiatieven onderzocht, onderverdeling in drie kleuren (stoplicht) wat betreft risico-inschatting

• Groen: 60% van initiatieven (41 stuks), geen of nauwelijks risico’s, volop mogelijkheden voor vereenvoudiging procedures en wet- en regelgeving

• Oranje: 24% van initiatieven, matig risico, onderzoeken en verkennen, oprekken van regels

• Rood: 16% van initiatieven, hoog risico, maatwerk en professionalisering nodig

Evenementen en festivals

Deventer op Stelten 2013

Evenementen en festivals

Deventer op Stelten 2013

Welke maatregelen moet de organisatie nemen om voor een veilig evenement te zorgen?

Waarom scoort dit initiatief in de rode balk?

Evenementen en festivals

Roofgarden Arnhem 2014

Welke maatregelen moet de organisatie nemen om voor een veilig evenement te zorgen?

Waarom scoort dit initiatief in de groene balk?

Roofgarden Arnhem 2014

Evenementen en festivals

Meer weten?

Mark Verhijde +31 652653005

mark.verhijde@gmail.com www.markverhijde.nl