Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

493
Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten Eexterveen, 26 februari 2012 Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden Geachte heer/mevrouw, Hierbij geef ik u mijn zienswijze op de startnotitie. Ik verzoek u de volgende criteria mee te nemen in uw MER. 1. voortzettende krimp, de economische situatie van Drenthe is al niet heel erg positief en ik ga ervan uit dat de windmolens hieraan geen boost zullen geven. Integendeel ... 2. slagschaduw, de windmolens zijn hoog, gaat de nog langere schaduw niet binnendringen in woningen? 3. nog grotere afname van het toerisme en de financiële gevolgen daarvan, de windmolens zullen erg slecht zijn voor het toerisme etc. 4. gezondheidsrisico's, aan mij is het nog steeds onbekend of de windmolens wel goed zijn voor de gezondheid (denk hierbij ook aan stress door slaapgebrek). 5. horizonvervuiling, het mooie gebied waar we in wonen zal zeker verpest worden door de windmolens. 6. geluidshinder, uit vele onderzoeken blijkt namelijk dat windmolens wel degelijk te veel geluid maken en ik denk dat dat voor vele mensen waaronder ikzelf zowel voor slapeloosheid kan zorgen. Dit kan weer andere gezondheidsproblemen veroorzaken. 7. lichtverontreiniging, de lampen die met de windmolens gepaard gaan schrikken dieren af en zorgt ervoor dat het zo rustige en kalme landschap bruut verstoord wordt. 8. waardedaling van de woningen, dit betekent dat de woningmarkt in dit gebied vast zal komen te zitten. Dit is slecht voor de economie maar heeft later voor mij en mijn mogelijke studies ook z'n gevolgen. 9. sociale ontwrichting, ik vrees dat u mogelijk de voor en tegenstanders tegenover elkaar gaat zetten als de plannen betreffende de windmolens doorgezet worden. En dit is slecht voor de algemene rust in de omgeving. Ik hoop dat u mijn zienswijze serieus meeneemt in uw MER. Met vriendelijke groet, 0419

Transcript of Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Page 1: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 26 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte heer/mevrouw,

Hierbij geef ik u mijn zienswijze op de startnotitie.

Ik verzoek u de volgende criteria mee te nemen in uw MER.

1. voortzettende krimp, de economische situatie van Drenthe is al niet heel erg

positief en ik ga ervan uit dat de windmolens hieraan geen boost zullen geven.

Integendeel ...

2. slagschaduw, de windmolens zijn hoog, gaat de nog langere schaduw niet

binnendringen in woningen?

3. nog grotere afname van het toerisme en de financiële gevolgen daarvan, de

windmolens zullen erg slecht zijn voor het toerisme etc. 4. gezondheidsrisico's, aan mij is het nog steeds onbekend of de windmolens wel

goed zijn voor de gezondheid (denk hierbij ook aan stress door slaapgebrek).

5. horizonvervuiling, het mooie gebied waar we in wonen zal zeker verpest worden door de windmolens.

6. geluidshinder, uit vele onderzoeken blijkt namelijk dat windmolens wel degelijk te veel geluid maken en ik denk dat dat voor vele mensen waaronder ikzelf zowel

voor slapeloosheid kan zorgen. Dit kan weer andere gezondheidsproblemen

veroorzaken.

7. lichtverontreiniging, de lampen die met de windmolens gepaard gaan schrikken

dieren af en zorgt ervoor dat het zo rustige en kalme landschap bruut verstoord

wordt.

8. waardedaling van de woningen, dit betekent dat de woningmarkt in dit gebied

vast zal komen te zitten. Dit is slecht voor de economie maar heeft later voor mij

en mijn mogelijke studies ook z'n gevolgen. 9. sociale ontwrichting, ik vrees dat u mogelijk de voor en tegenstanders tegenover

elkaar gaat zetten als de plannen betreffende de windmolens doorgezet worden.

En dit is slecht voor de algemene rust in de omgeving.

Ik hoop dat u mijn zienswijze serieus meeneemt in uw MER.

Met vriendelijke groet,

0419

Page 2: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieproj ecten Inspraakpunt windpark Oostermoer

en windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE VOORSCHOTEN

Nieuw Annerveen, 26 februari 2012

Onderwerp: zienswijze startnotitie

Geachte dames en heren,

Graag zou ik zien dat onderstaande criteria met uiterste zorgvuldigheid worden afgewogen en

beoordeeld.

1. Landschappelijke inpassing

Waar de Veenkoloniën altijd al een achtergesteld gebied zijn geweest, is er de laatste jaren enkele miljoenen geïnvesteerd om de regio te upgraden in de vorm van

ontwikkeling van natuurgebied (Hunzedal) en het beschermd dorpsgezicht van Annerveensche Kanaal. Waterwegen werden uitgediept, bruggen gebouwd en vernieuwd ten behoeve van de

recreatievaart etc. Bovendien, flora en fauna is nog nooit zo uitbundig aanwezig

geweest als nu in dit gebied. Ook het ondernemerschap in de regio heeft zich hierdoor de laatste jaren sterk kunnen

ontplooien (kano verhuur, campings, uitgebreide wandel- en fietsroutes e.d.). Het is een ongelooflijke kapitaalvernietiging als deze positieve ontwikkelingen in deze

regio teniet worden gedaan door de plaatsing van windmolens. Alle inspanningen (menselijke en financiële) worden in één klap teniet gedaan.

Het toerisme verdwijnt, ondernemers in de recreatie sector, horecabedrijven etc. zullen niet overleven. Miljoenen investeringen in dit mooie gebied zijn dan nutteloos gebleken.

2. Voortzettende krimp

Gevolg van dit alles is dat de krimp in de landelijke gebieden die wij hier in de regio de

laatste jaren het hoofd hebben geboden, ook nu weer een item wordt. Het zou schandalig zijn als dit willens en wetens wordt vernietigd door plaatsing van windmolens ten gunste van een handjevol boeren die er een riant (2e) inkomen mee genereren en niet te vergeten de projectontwikkelaars.

0420

Page 3: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

,.. . ..

3. Geluidshinder

De strook land tussen de 2 lintbebouwingsdorpen, Annerveensche Kanaal enerzijds en de dorpen Nieuw Annerveen / Eexterveen anderzijds, is te smal (ca. 1500 m) om daartussen windmolens te plaatsen. Het is door andere, bestaande windmolenparken aangetoond, dat op deze afstand (ca. 750 m vanaf de woningen aan weerszijden) aanzienlijke geluidoverlast een bewezen feit is. Helemaal met de huidige hoogtes van 200 (!!) meter. Dit mag en kunt u de bewoners van deze dorpen niet aandoen. Zeker niet ten behoeve van een niet rendabel te krijgen project zonder dat er uitgebreide subsidies moeten worden verstrekt, die ook nog door dezelfde bevolking moet worden opgebracht.

4. Sociale ontwrichting

In kleine plattelands dorpen is saamhorigheid een groot goed. Maar reeds in dit stadium van de ontwikkeling van de verfoeide windmolenplannen, is al een duidelijke tweespalt waarneembaar (vijandige bejegeningen, mensen (bedoeld wordt: boeren/initiatiefnemers en de plaatselijke bevolking) die niet meer met elkaar praten. Dit is de doodsteek voor kleine gemeenschappen.

5. Waardedaling woningen

Voor velen in deze regio (waaronder ondergetekende) is de eigen woning de oudedags­voorziening. Uiteraard staat die enigszins onder druk door de recessie. Echter, door het plaatsen van een woud van windmolens van ca. 200 meter hoog, wordt dit de nekslag voor velen van ons en zij zien hun moeizaam vergaarde voorziening in één klap verdampen.

Ik wil u zeer dringend verzoeken aan bovenstaande serieuze en zorgvuldige aandacht te schenken.

Komt u alstublieft tot bezinning en heroverweeg uw plannen, in het belang van de bevolking, de natuur en de werkgelegenheid in dit bijzonder mooie stukje Drenthe, hetgeen hier zo moeizaam is opgebouwd.

Het realiseren van uw plannen heeft tot in lengte van jaren desastreuze gevolgen voor dit gebied en onze kinderen.

Met vriendeulKe gr()�

0420

Page 4: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraak windmolenparken

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Nieuw Annerveen, 27 februari 2012

Geachte dames en heren,

Onderstaand geef ik u mijn zienswijze op de plannen die er zijn voor een windmolenpark in het

gebied Spijkerboor - Nieuw Annerveen - Eexterveen in de provincie Drenthe.

In willekeurige volgorde meld ik een aantal zaken, waar aandacht aan geschonken moet

worden.

1 . Het is om natuurbeheer redenen een afschuwelijk plan bezien in het kader van het

landschap en de natuurlijke omgeving van het beoogde gebied.

In deze landelijke omgeving, waarin de laatste jaren giga veel geld gepompt is

(Hunzedal-project), hoort niet opeens een industriële strook gecreëerd te worden.

2. Het is om economische redenen geheel niet wenselijk dat er geïnvesteerd wordt in

windmolenparken in zijn algemeenheid en zeker niet in windmolenparken in de

bewoonde omgeving.

De beoogde rentabiliteit is namelijk niet snel te realiseren.

3. Het is om democratische redenen geheel niet wenselijk dat er verder wordt gewerkt aan

een windmolenpark in het beoogde gebied.

Deze bovenstaande punten kunnen uitgebreid beargumenteerd en bediscussieerd worden, wat

dan eerst ook maar moet gebeuren, alvorens u verder werkt aan de door u ingeslagen weg.

0421

Page 5: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Voorts som ik, wederom in volstrekt willekeurige volgorde, een aantal zaken op die mij

persoonlijk bezighouden.

Ik wil geen windmolen(s) in mijn achtertuin. Een molen is niet om aan te zien, maakt

lawaai, geeft (rood?) licht, geeft slagschaduw en mijn woongenot wordt meer dan ernstig

nadelig beïnvloed.

Ik wil niet dat er van 'mijn' (belasting)geld dergelijke geldverslindende projecten worden

gerealiseerd. Als burger van dit land heb ik al genoeg te lijden onder onverantwoord

geldwegsmijterij door diverse landelijke, provinciale en gemeentelijke overheden,

bestuurders en partijen. Het is wel eens genoeg.

De prijs die ik persoonlijk moet betalen voor wilde ideeën van mijn mede-buurtgenoten

(lees in dit geval 'de boeren') is mij veel te hoog. Het kan en mag niet zo zijn, dat in een

kleine gemeenschap er een paar gezinnen zijn die, over de rug van de overige bewoners,

stinkend rijk worden met 'niets doen' .

Uit de lucht komende weelde zou toch op zijn minst, zeker in het beoogde gebied, redelijk

verdeeld moeten worden onder de bewoners in dat gebied.

Ik heb niet het voornemen om klakkeloos de dupe te worden van de huidige plannen.

0421

Page 6: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Uw Gegevens; Naam Straat + Huisnr Postcode en Plaats Telefoonnummer E-mail adres

Algemeen:

Als inwoner van de Drentse Veenkoloniën was ik geschokt toen de plannen voor het ontwikkelen van grootschalige windmolenparken in dit gebied bekend werden. Ik denk dat de aanwezigheid van deze windparken een negatieve invloed zullen hebben op de flora en fauna en niet in de laatste plaats op het woongenot van de mensen in dit gebied, die je ook onder fauna zou moeten scharen. Voorts zet ik mijn vraagtekens bij de economische opbrengsten van dergelijke windmolenparken in deze regio. Zeker in deze onzekere tijden waarin de ene na de andere subsidie wordt ingetrokken. Bekend is dat deze windmolenparken niet rendabel zullen zijn zonder subsidie. Wrang vind ik het vooral dat ik middels mijn belastingcenten een bijdrage moet leveren aan een plan wat mijn gezondheid, economisch bestaan en algemeen welbevinden op ernstige wijze zal aantasten.

Het is onbegrijpelijk dat de kenmerken van het landelijk gebied rust, ruimte en stilte worden verkwanseld of ingeruild voor die van een industriebestemming. Betrokkenen worden vanuit een situatie van rust, ruimte en stilte ineens geconfronteerd met overlast die te vergelijken is in de directe nabijheid van snelwegen.

In 2011 is het verkeersplein bij Gieten opgeleverd. Vooraf zijn modellen gemaakt die zouden moeten voorspellen wat de hinder voor de omwonenden zou worden. Achteraf blijkt dat deze modellen geenszins de werkelijke overlast hebben voorspeld. Maar het verkeersplein ligt er nu en de omwonenden zijn de dupe. Ik vrees dat dit ook zal gaan gebeuren bij het plan Windmolenpark Oostermoer. Daarom wil ik u met klem verzoeken de onderstaande punten mee te nemen in uw onderzoek.

Wat mij veel zorgen baart is de grootschaligheid van de windmolenparken. Wij spreken hier enkel over de windmolenparken Oostermoer en De Drentse Monden, terwijl slechts enkele kilometers hier vandaan ook het windpark N33 wordt gepland. Het is tevens niet ondenkbaar dat bij een verruiming van de Drentse en Groningse doelstellingen ten aanzien van de ontwikkeling van windmolenparken, het thans bestaande zoekgebied verder wordt uitgebreid. (Het huidige zoekgebied is gerelateerd aan de overheidsdoelstelling voor het jaar 2020, voor de periode daarna is er een ruimere doelstelling geformuleerd waarvan ook weer wordt verwacht dan de provincies Drenthe en Groningen hun bijdrage zullen leveren.) Wat zijn de effecten van de ronddraaiende wieken op de stabiliteit van de bodem en, cumulatief, de effecten van de windmolenparken als geheel en in samenhang bezien. Zoals hoe de plannen er nu liggen (Oostermoer, De Drentse Monden en N33) en de reikwijdte voor de toekomst, waar ligt de grens?

1. Inpasbaarheid in het landschap De regio in en rondom windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden, ook wel bekend als de Veenkoloniën, zal door de komst van één of meer windmolens voorgoed veranderen. Dit is eeuwig zonde, het gebied kent meerdere unieke kenmerken.

0422

Page 7: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

Ten eerste de openheid en weidsheid. Vanuit verschillende standpunten kent het gebied prachtige vergezichten over het voormalige veenlandschap, nadien in gebruik met agrarische bestemming. Deze agrarische bestemming bestaat voornamelijk uit akkerbouw; onder andere aardappels, suikerbiet, graan en maïs. Zoals u wellicht zult weten hebben gewassen zoals aardappels en suikerbiet een groeihoogte van maximaal 30-40 centimeter en gewassen zoals graan en maïs 100-250 centimeter. De landerijen zijn begrenst door bomen en struiken, de maximale hoogtes van deze bomen zijn circa 30 meter. Achter deze begroeiing gaat de bebouwing van woningen en bedrijven schuil. Met de uitzondering van een enkele kerk- of watertoren, bedrijfsmatig bouwwerk (Avebe Gasselternijveen hoogste punt 38 meter) of elektriciteitsmast kent het gebied geen enkele verstoring van de openheid en weidsheid. Sommige buitenstaanders vervloeken de streek om deze 'leegheid', persoonlijk voel ik mij zeer verbonden met deze karakteristiek. Ten tweede kent het gebied een rijke historie, welke nog duidelijk zichtbaar is in de overgebleven infrastructuur en bebouwing. Als infrastructuur kent het gebied de lintbebouwingen langs (reeds gedempte) kanalen, als bebouwing zijn er bijzonder veel voormalig schippers- en brugwachterswoningen te vinden. De zichtbaarheid van de cultuur-historische achtergrond van het gebied heeft geleidt tot het toekennen van een beschermde status voor een aantal dorpen. Eexterveenschekanaal en Annerveenschekanaal hebben beide de status van 'beschermd dorpsgezicht', Gasselternijveen heeft de status van 'Cultuurhistorisch waardevolle nederzetting' en 'Cultuurhistorisch waardevol weg- of kanaaldorp'. De, in 2006, ontwikkelde dorpsvisie Gasselternijveen geeft aan dat 'het gewenst is om aansluiting te zoeken bij stedenbouwkundige structuren en kenmerken van de oorspronkelijke nederzetting'. Een deel van het historisch lint van Gieterveen is op de Archeologische Monumentenkaart (AMK) aangeduid als een gebied met een hoge archeologische waarde. Deze aanduiding is gebaseerd op de ouderdom van dit bewoningsgebied.

Ik maak mij grote zorgen om het behoud van deze waarden wanneer de openheid, weidsheid, agrarische bestemming, historische dorpskernen en kleinschalige bedrijvigheid worden gedomineerd door de ontwikkeling van grootschalige windmolenparken. De ontwikkeling van deze industriêle parken staat haaks op de wijze hoe het gebied de laatste 500 jaar zich heeft gevormd en hoe de bewoners verdere ontwikkeling voor ogen hebben.

Ter onderbouwing: Dorpsvisie Gasselternijveen 2006 'Een dorp met visie is een dorp met toekomst' en Bestemmingsplan Gieterveen dorp 2005.

Graag zou ik zien dat in de MER een duidelijke, en door de bevolking gedragen, visie wordt opgenomen die onomwonden aangeeft op welke wijze de huidige ontwikkeling van de agrarische sector (lees: initiatieven tot ontwikkeling van grootschalige windparken) past binnen de huidige dorpsvisies en bestemmingsplannen. Hierbij wil ik nadrukkelijk wijzen op het feit dat deze plannen zijn ontwikkeld vanuit de boezem van de leefgemeenschap, zij worden zeer breed gedragen.

2. Geluid Kwantitatieve geluidseffecten zijn het uitgangspunt in de startnotitie, door de geluidsbelasting te bepalen op de gevel van geluidsgevoelige bestemmingen (onder andere woningen). Tevens wordt aangegeven dat er gekeken zal worden naar de wettelijke voorschriften voor geluid. Deze benadering van geluidseffecten is te algemeen. Ik ben van mening dat een specifieke en gerichte benadering van geluidseffecten noodzakelijk is. Factoren die van belang zijn bij de berekening van geluid zijn:

de bronsterkte van de turbines en transformators (geluidsemissie); onderlinge interferentie van de afzonderlijke geluidsbronnen (turbines en transformators); de plaatsing van de turbines ten opzichte van gevoelige bestemmingen (woningen); de mate van afscherming en reflectie van het geluid op de omgeving.

Voor het beoordelen van de akoestische effecten van windturbines, die nog moeten worden geplaatst, wordt de geluidsemissie via simulatie modelmatig berekend op basis van het akoestisch

0422

Page 8: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

bronvermogen van de turbine. Het akoestisch bronvermogen van een turbine is afhankelijk van de windsnelheid en hoogte. Een onderzoek naar de geluidsemissie van windturbines bij verschillende windsnelheden en hoogtes is dan ook essentieel.

Zijn er in vergelijkbare situaties evaluatie metingen gedaan (voor en na plaatsing) ter validatie van gehanteerde simulatiemodellen en berekende resultaten? De geluidseffecten op basis van een model berekend. Worden werkelijke resultaten getoetst op basis van metingen en worden die aangepast aan de werkelijkheid? Zie mijn opmerking aan het begin betreffende het Verkeersplein Gieten.

Bij de beoordeling van geluidseffecten speelt ook het omgevingsgeluid van andere geluidsbronnen een rol. Is het plangebied relatief stil of is er al sprake van een hoog geluidsniveau als gevolg van bijvoorbeeld verkeerswegen of industrie. Cumulatieve geluidsniveaus met andere geluidsbronnen, maar ook met meerdere windturbines zijn dan ook van belang. Een vergelijking van deze situatie voor en na plaatsing van de turbines (nul-metingen) is een adequate manier om deze geluidseffecten te onderzoeken. Ik vraag u daarom om ervaringen en evaluaties uit eerdere plannen en rapportages hier mee te nemen zodat geleerd kan worden uit deze plannen en rapportages en onderzoek kan plaatsvinden naar de gehanteerde normen.

In de voorgestelde modelmatige (kwantitatieve) aanpak wordt in het geheel niet gekeken naar de (kwalitatieve) gevolgen voor de gezondheid van omwonenden. Welke gevolgen heeft de toegenomen geluidsoverlast op de algehele gezondheid van omwonenden? Op dit gebied zijn (internationaal) verschillende onderzoeken gedaan en ik wil dat de resultaten van deze onderzoeken worden meegenomen.

3. Laagfrequent geluid Aan dit 'bijproduct' van windturbines wordt door de plannenmakers en overheid volledig voorbijgegaan. Laagfrequent geluid kenmerkt zich door een lange golflengte en wordt daardoor weinig geabsorbeerd of gedempt door gevels en bij de voortplanting door de atmosfeer. Hierdoor kan laagfrequent geluid grote afstanden overbruggen en kan een bron op grote afstand (tot enkele kilometers) hinder veroorzaken.

Deze klachten zijn uiteenlopend van gevoelens van onrust, stress, hoofdpijn, slapeloosheid en uiteindelijk hart- en vaatziekten.

In het RIVM-rapport 'Evaluatie nieuwe normstelling windturbinegeluid' wordt aangegeven dat de geluidsnorm L(den) gemeten wordt op de gevel terwijl dat het laagfrequente geluid gemeten wordt binnenshuis (Vercammencurve). Dit zou het lastig maken om algemene uitspraken te doen omtrent de hinderlijkheid vanwege de lage frequenties in het geluid van windmolens.

In feite komt het er op neer dat het bekend is dat laagfrequent geluid schadelijke gevolge kan hebben voor de volksgezondheid en laagfrequent geluid een bijverschijnsel is van windmolens. Echter, vanwege verschillen in de wijze waarop hoorbaar geluid en laagfrequent geluid ervaren en gemeten worden kan er geen algemene uitspraak over gedaan worden.

Lotgenoten over de hele wereld maken gewag van ernstige overlast en gezondheidsklachten die terug te voeren zijn op laagfrequent geluid. Graag wil ik u verzoeken om de relatie tussen windmolens en laagfrequent geluid nauwkeurig te onderzoeken zodat uitspraken over dit verschijnsel wel gedaan kunnen worden (met onderbouwing). Ik ervaar gebrek aan kennis over dit onderwerp bij de ontwikkelaars van windmolenparken.

Alle afzonderlijke ingrediênten zijn bekend (voortbrenging van Ifg door windmolens, schadelijkheid van Ifg op de volksgezondheid) maar er kan geen conclusie worden verbonden aan de combinatie van ingrediênten. Ik verzoek u met klem om in deze onzekerheid door middel van grondig onderzoek duidelijkheid te scheppen.

4. Slagschaduw Het effect van slagschaduw op mensen met een epileptische of neurologische aandoening is ernstig. Dit effect kan de klachten in ernstige mate doen toenemen. Slagschaduw is een effect van windmolens waarbij behoorlijk nauwkeurig va� te berekenen op welke tijden en plaatsen de

0422

Page 9: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

schaduweffecten zullen optreden. Er is regelgeving met betrekking tot de üaarlijkse) tijdsduur dat schaduwpassage mag plaatsvinden op een gevoelig object (woning), er is zelfs een automatische stopzetting van de windmolen mogelijk ook al leidt dit tot een (theoretisch) verlies van productie.

Echter, bij de berekening van de jaarlijkse slagschaduw door een windmolen wordt de tijd buiten beschouwing gelaten dat de zon lager staat dan 5 graden boven de horizon. Als reden hiervoor wordt door experts aangegeven dat het licht in deze situatie diffuus is waardoor schaduwen niet scherp zouden zijn. Van hinder door slagschaduw zou in deze situatie geen , of in mindere mate, hinder zijn. Ook zou de zon door gebouwen en bomenrijen worden onttrokken aan het zicht waardoor bij deze lage zonne-stand ook niet of nauwelijks hinder door slagschaduw mogelijk zou zijn.

Ik zou u graag willen wijzen op het plaatselijke landschap, ook wel omschreven als open en weids. In dit landschap wordt een laagstaande zon in veel mindere mate onttrokken aan het zicht waardoor schaduweffecten veel verder zullen reiken.

Aangezien ik zelf ook bij de groep mensen behoor die een epileptische aandoening heeft wil ik u dan ook verzoeken om de slagschaduw-contouren (ook onder de omstandigheden van een laagstaande zon «5°» nauwkeurig in kaart te brengen teneinde de hinder voor omwonenden en veiligheid voor verkeersdeelnemers en dieren , als gevolg van verreikende slagschaduw, te rapporteren in het MER.

5. Flora & fauna De Veenkoloniên omvatten een uniek gebied. In het gebied leven onder andere dieren zoals reeên, vossen en overige zoogdieren, uilen, vleermuizen, buizerds en overige vogels. Tevens heeft het gebied te maken met de vogeltrek. Onder andere ganzen gebruiken het Hunzedal en de Veenkoloniên als fouragegebied. Voor deze dieren geldt dat hun leefomgeving verstoord zal worden door de bouw en exploitatie van windturbines. Het kan niet anders dan dat dit gevolgen zal hebben voor hun leefomgeving.

De aanwezige gebieden, aangeduid als Ecologische Hoofdstructuur, hebben als doel natuurgebieden te vergroten. Daarnaast wordt in de Europese Unie waardevolle en voor Europa kenmerkende natuur beschermd door het netwerk Natura 2000. Natura 2000 bestaat onder meer uit gebieden die zijn aangewezen in het kader van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen. In Nederland maken de Habitatrichtlijngebieden geheel en de Vogelrichtlijngebieden gedeeltelijk onderdeel uit van de EHS.

Met name het gebied aan de westelijke flank van het windpark Oostermoer, maar ook het Boerenbos ten Noorden van Gasselternijveen en Gasselternijveenschemond is aangemerkt als Ecologische Hoofdstructuur en/of Natura 2000.

Voor een groot deel wordt dit gebied ook wel aangeduid als het Hunzedal. Van oorsprong is dit gebied begroeid geweest met uitgestrekte venen en ondoordringbare moerasbossen. Kraanvogels, elanden en bevers hoorden tot de vaste bewoners van het gebied. Nu wordt er veel geld geïnvesteerd om het gebied terug te brengen in de oorspronkelijke staal. De in 2008 uitgezette bevers bij het Zuidlaardermeer bewegen zich stroomopwaarts op de Hunze, zoals dat ook gewenst en bewerkstelligd wordt .

Nadat in 1995 Het Drentse Landschap, Het Groninger Landschap en het Wereldnatuurfonds een gezamenlijke natuurontwikkelingsvisie voor het stroomgebied van de Hunze presenteerden, zijn diverse natuurontwikkelingsprojecten langs de Hunze van start gegaan. Stapsgewijs heeft de Hunze zich ontwikkeld tot een vrij kronkelende beek, ingebed in een natuurrijk, voor mens, plant en dier aantrekkelijk landschap. Enkele van deze projecten zijn; Beekherstel Torenveen, Annermoeras en Elzemaal. Ter onderbouwing: zie de projecten van Drents Landschap, Natuur en Milieufederatie Drenthe

Het Hunzedal is aangemerkt als een gebied met botanische waarden voor sloten, van belang voor weidevogels en met waarden voor steltlopers, ganzen en zwanen. Voor het Veen koloniale deel zijn de wijken van belang, terwijl ook hier waarden voor steltlopers, ganzen en zwanen in het geding zijn. Ik maak mij ernstige zorgen dat de ontwikkeling van grootschalige windmolenparken, zoals het windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden, voornoemde en andere ontwikkelingen ter bevordering van een leefgebied voor plant en dier op negatieve wijze zal beïnvloeden. De vele ronddraaiende

0422

Page 10: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

wieken, het geluid (hoorbaar en onhoorbaar) dat zij voortbrengen, de knipperende rode waarschuwingslampen. Het zorgt voor onrust in en rondom een gebied waar de kernwaarden rust, ruimte en donkerte van groot belang zijn om de eerder ingezette ontwikkeling te kunnen continueren.

Ik zou u willen verzoeken om uitgebreid onderzoek te doen naar de effecten op de flora & fauna in en rond de Veenkoloniên en het Hunzedal.

6. Donkerte De regio in en rondom windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden kenmerkt zich door een vrijwel absolute duisternis tussen ondergang en opkomst van de zon. Doordat de windmolens zullen worden uitgerust met (knipperende) lichtbakens bovenop de gondel en/of langs de mast zal er sprake zijn van een vermindering van deze duisternis. Persoonlijk maak ik mij zorgen om deze verandering van leefomgeving. Zowel van dichtbij als van afstand zullen de (knipperende) lichtbakens zichtbaar zijn en de rustieke uitstraling van het gebied verstoren.

Graag zou ik onderzocht willen zien wat de invloed is van deze lichtbakens op uitstraling van het gebied, mens, dier en natuur.

7. Veiligheid Vanuit het oogpunt van de veiligheid voor mens en dier zijn er verschillende situaties te onderscheiden. Ten eerste de periode waarin het voorgenomen windpark wordt gebouwd, te tweede de periode waarin het windpark operationeel is en ten derde de periode waarin het windpark niet meer operationeel is.

Bouwperiode Zowel het gebied De Drentse Monden als het gebied Oostermoer is niet berekend op het zware transport behorende bij de bouw van grote machines zoals windmolens inclusief hun fundatie, transformatorhuis en bekabeling. De maximale toegestane snelheid op de hoofdwegen rondom is maximaal 80 kilometer per uur, de enige uitzondering hierop is de provinciale weg N33 waar een maximale snelheid geldt van 100 kilometer per uur. De bedoelde wegen zijn dan ook bedoeld voor het reguliere verkeer behorende bij kleine dorpskernen, lichte bedrijfsmatigheid en agrarische bestemming. De wegen kenmerken zich door hun relatieve smalheid en veelal onverharde wegranden. Vanaf de provinciale wegen N33 en N34, welke meer zijn toegerust op groter en zwaarder verkeer, zijn toegangswegen naar het bedoelde gebied voorzien van meerdere snelheidsbeperkende inrichtingen zoals rotondes. Goed voorbeeld hiervan is de Ir. Van Veelenweg. Afslagen van de toegangswegen naar het agrarisch gebied zijn veelal zodanig geconstrueerd dat agrarisch verkeer zich niet gemakkelijk kan mengen met het reguliere verkeer. Dit komt ten goede aan de verkeersveiligheid.

Vanaf de start van de bouw zullen, over een langere periode, zware grondverzetmachines, betonmixers, vrachtwagens met bouwmaterialen, diepladers met onderdelen voor de windmolens en uitzonderlijk hoge hijskranen het gebied belasten. De wijze waarop de infrastructuur is vormgegeven in en rondom de gebieden De Drentse Monden en Oostermoer, is zodanig dat dit grote en zware bouwverkeer niet of nauwelijks het gebied zal kunnen betreden zonder dat er concessies gedaan moeten worden aan de verkeersveiligheid. Wegen, afslagen, rotondes en wegmeubilair zullen moeten worden aangepast zodat het bouwverkeer voor de voornoemde windparken zijn weg kan vinden naar het bouwgebied. Deze situatie zal van toepassing zijn zolang als de bouw gaande is, volgens een media-uiting van de initiatiefnemers van windpark Oostermoer, 2 jaar.

In het bouwgebied zijn de wegen enkel toegerust op het agrarisch verkeer aangevuld met de personenauto's van de bewoners van het buitengebied. Om dit verkeer niet volledig tot stilstand te brengen zal er geen andere oplossing mogelijk zijn dan de aanleg van één of meerdere bouwwegen.

Graag zou ik zien dat de er een uitgebreid onderzoek wordt uitgevoerd naar de, meer of minder, noodzakelijke belasting en aanpassing van de infrastructuur, in directe en indirecte relatie tot de bouw van de windparken Oostermoer en De Drentse Monden, waarbij de veiligheid van mens, dier en natuur zwaarwegend in ogenschouw wordt genomen.

0422

Page 11: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

Operationele periode

Windmolens zijn en blijven machines welke onderhevig zijn aan diverse invloeden van buitenaf en kunnen leiden tot disfunctioneren. Ook onder invloed van slijtage, productie- en/of materiaalfouten kan disfunctioneren ontstaan. Het handboek 'Risico-zonering windturbines' gaat uit van een drietal mogelijke gevolgen van disfunctioneren waarbij de veiligheid in het geding kan raken.

Losraken van een wiek

Losraken van de gondel

Breuk van de mast Lekkage van smeermiddelen

Het voornoemde rapport dateert echter van het jaar 2005. Sindsdien heeft de ontwikkeling van windmolens niet stilgestaan, zij zijn sedert die tijd in hoogte en diameter van de wieken behoorlijk toegenomen.

De vraag is dat ook of de veiligheidsnormen evenredig zijn aangepast. Ik kan dat niet nagaan omdat er sinds 2005 geen nieuw handboek risicozonering is verschenen.

Niet alleen de veiligheid met betrekking tot een losgeslagen wiek, losgebroken gondel of gebroken mast baren mij zorgen. Ook de vervolgschade wanneer (onder)delen een persoon, dier, woning, voertuig, elektricteitsmastlkabels, transformatorkast, aardgastransportleiding of één van de overige windmolens zou raken.

Daarnaast vermoed ik ook andere veiligheidsrisico's zoals door wieken geraakte vogels die naar beneden vallen of, als een tennisbal door een racket geraakt, weggeslagen worden. Tevens is het niet ondenkbaar dat ijsafzet op de wieken als levensgevaarlijke projectielen door het gebied worden gekaatst.

Ik verzoek u om de risico's, behorende bij de hedendaagse windmolens, nauwgezet te onderzoeken en te verwoorden in de MER.

Na-operationele periode

Hoe meer het einde van de operationele periode in zicht komt, hoe minder zal de nadruk liggen op controle en onderhoud van het windmolenpark. Ze worden immers buiten gebruik gesteld en leveren niets meer op.

Hoewel er verschil is tussen een economische- en een technische levensduur leidt het geen twijfel dat een windmolen zodanig is geconstrueerd dat deze, met zo min mogelijk uitval, vooral gedurende de economische levensduur kan functioneren. Dus waarom investeren in duurder materiaal dat weliswaar een langere periode zou kunnen functioneren (technische levensduur) maar dit vanwege zijn economische levensduur (lees: periode waarin subsidie van toepassing is) niet zal doen. Ook leidt het geen twijfel dat, op dit punt in de levensduur van een windmolen, de risico's met betrekking tot de veiligheid voor mens, dier en natuur eerder toe dan af zullen nemen.

Ik verzoek u dan ook om deze verhoging van veiligheidsrisico's nauwgezet te onderzoeken en op te nemen in de MER.

8. Bodemtrilling Het is bekend dat de meest stabiele ondergronden hoge zandige gronden zijn, zoals strand- en oeverwallen en dekzand ruggen. De minst stabiele ondergronden betreffen klei- en veengronden. De oxidatie van veen resulteert tot beweging in de bodem.

Zoals bekend is het agrarisch gebied, waar de windmolenparken Oostermoer en De Drentse Monden gepland zijn, een voormalig veengebied. Het veen is grotendeels afgegraven, er is een laag van 25-40 centimeter veen achtergebleven. (bron: bodematlas)

Landbouwverkeer en vrachtwagens die langs mijn woning rijden veroorzaken trilling, hoorbaar in de gehele woning. Omdat dit slechts incidenteel voorkomt en steeds kort duurt is dit niet als overlast aan

0422

Page 12: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

te merken.

Wat eveneens zal zorgen voor beweging in de bodem is de trilling voortkomend uit het in bedrijf zijn van windmolens. Er treed een trilling op in de minder stabiele, veenachtige, ondergrond. Deze trilling zal waarneembaar zijn bij het draaien van de windmolens, dus op gezette tijden wel 24 uur per dag.

De wieken van de windmolens zijn dusdanig groot en hebben een evenredig gewicht dat het ronddraaien ervan een krachtenveld teweeg zal brengen in de mast van de molen. Deze mast zal ongetwijfeld op zodanige wijze zijn geconstrueerd dat dit krachtenveld geabsorbeerd en afgevoerd kan worden. Dit krachtenveld verdwijnt in de ondergrond.

Graag zou ik onderzocht willen zien wat de effecten zullen zijn, en hoever deze zullen reiken, wanneer dit krachtenveld wordt afgevoerd in de bodemgesteldheid zoals aanwezig in en rondom het gebied waar de windmolenparken Oostermoer en De Drentse Monden zijn gepland.

9. Radarverstoring Windmolens kunnen radarbeelden verstoren, met name wanneer windmolens geclusterd staan opgesteld. In de omgeving van militaire en burger luchtvaartterreinen, radars en bakens geldt regelgeving ten aanzien van obstakelvrije vlakken. Dit is van belang voor de veiligheid en efficiêntie van het vliegverkeer. Ook het ministerie van Defensie gebruikt de radarsystemen om het Nederlands grondgebied te kunnen beschermen. Rondom burgerluchtvaarthavens gelden, behalve voor radar, ook voor andere navigatiesystemen bouwhoogtebeperkingen om de vliegveiligheid te kunnen garanderen.

Rondom de radarposten ligt een radarverstoringsgebied met een straal van 28 kilometer. Gemeten vanaf de radarpost behorende bij vliegveld Eelde zou het complete gebied Boerveen , deelgebied van windpark Oostermoer, binnen dit radarverstoringsgebied vallen.

Het vliegveld Eelde gaat, door middel van een baanverlenging, een grotere rol spelen in de luchtvaart. Deze ontwikkeling is van invloed op de regionale economie, meer luchtbewegingen levert meer directe en indirecte werkgelegenheid op.

Door binnen het radarverstoringsgebied objecten te plaatsen die van invloed kunnen zijn op de kwaliteit van de noodzakelijke radarbeelden behorende bij een luchthaven, worden ontegenzeggelijk de mogelijkheden voor verdere ontwikkeling van diezelfde luchthaven beperkt. Graag zou ik zien dat er een onderzoek komt naar de invloed van de windmolenparken Oostermoer en De Drentse Monden op de verstoring van de radarpost behorende bij vliegveld Eelde. Wat zijn de effecten op de luchtverkeersveiligheid en verdere ontwikkeling van voornoemde luchthaven?

10. Lokaal klimaat Wetenschappers van de Universiteit van lIIinois (VS) geven aan dat windmolens bijdragen aan een lokale temperatuursverandering. De temperatuur overdag zou iets afkoelen en de temperatuur 's nachts zou iets opwarmen. Er kan gesproken worden van een nivelering van de lokale temperatuursverschillen.

Planten en dieren zijn gevoelig voor kleine veranderingen in temperatuur. Aangezien deze temperatuursveranderingen, blijkens eerder genoemd onderzoek, zullen optreden kan er geconcludeerd worden dat er effecten zullen zijn voor de lokale flora & fauna.

Graag zou ik u willen verzoeken een dergelijk onderzoek, zoals uitgevoerd in de Verenigde Staten, uit te voeren in een meer vergelijkbaar gebied met de gebieden waar de windparken Oostermoer en De Drentse Monden zijn gepland. Alleen dan kan er met relevante onderbouwing geconcludeerd worden of, en zo ja, in welke mate windmolens invloed hebben op de lokale temperaturen.

11. Sociaal economische aspecten Reeds nu zijn de sociale en economische gevolgen merkbaar van de plannen van een grootschalig windmolenpark in deze regio. Een kleine groep initiatiefnemers profiteert, een grote groep omwonenden leidt schade of krijgt overlast. Deze verhouding is scheef en leidt tot scheuring binnen leefgemeenschappen.

0422

Page 13: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

Initiatiefnemers hebben ervoor gekozen om met minimale inspanning de plaatselijke bevolking en politiek te consulteren en te informeren en om vervolgens hun plannen onder te brengen in de, zogeheten, RijksCoördinatieRegeling.

Deze gang van zaken heeft een prijs, maar dan wel een prijs die op de rekening van de lokale bevolking en ondernemers terechtkomt. De genoemde gang van zaken heeft namelijk bijgedragen aan een gevoel van 'niet gehoord worden', 'niet serieus genomen worden'. Angst is gaan regeren en heeft er mede voor gezorgd dat nadelige effecten van de voorgenomen windmolenparken reeds van kracht zijn.

1. Waardedaling woning

Makelaars in en rond de gemeenten Borger Odoorn, Aa & Hunze, Stadskanaal en Veendam hebben bij diverse gelegenheden aangegeven dat zij al ruimschoots merken dat de huizenmarkt in de regio op dramatische wijze slechter scoort dan de toch al slechte huizenmarkt in de rest van Nederland. Tijdens de drukbezochte debatavond Windenergie op woensdag 9 februari 2012 te Exloo is dit fenomeen door NVM makelaar. verwoord als: 'waardedaling ten gevolge van windmolens is niet te becijferen In een percentage. De huizen zijn simpelweg onverkoopbaar.'

In feite is de afweging ook simpel: Twee identieke woningen met een identieke prijs staan te koop met één verschil. De ene woning heeft een vrij uitzicht, de fweede woning heeft één of meer windmolens in het uitzicht. Welke woning zou u kiezen?

Experts weten echter te vertellen dat het niet gemakkelijk zal zijn om planschade ten gevolge van de windmolen parken aannemelijk te maken, er zal worden verwezen naar andere invloeden zoals een recessie en vermeend achterstallig onderhoud. Daarnaast is er zelfs nog sprake van eigen risico! Kortom, de rekening zal worden betaald door de eigenaar van onroerend goed.

Met klem wil ik u verzoeken om, in een breed onderzoek, de gevolgen voor de woningmarkt, in de volle reikwijdte, in kaart te brengen en de uitkomsten daarvan mee te nemen in de MER.

2. Versterking krimp Een cumulatie van invloeden op de leefomgeving zoals onder andere geluidsoverlast, laagfrequent geluid, slagschaduw, horizonvervuiling en waardedaling op het onroerend goed zal leiden tot een leefomgeving die in steeds mindere mate interessant is voor mensen om er te leven.

In feite werken de (plannen tot ontwikkeling van) windmolenparken voor de, al jaren geleden ingezette, krimp als een katalysator. Waar de lokale, provinciale en landelijke politiek, samen met de bewoners van de regio, al jaren strijdt tegen deze krimp en plannen ontwikkeld om de dorpskernen leefbaar te houden wordt dit door een relatief kleine groep initiatiefnemers genadeloos teniet gedaan.

Een gebied waar het steeds minder aantrekkelijk wordt om te leven zal nog verder leeglopen. De effecten zullen zichtbaar worden in de vorm van leegstand, het verdwijnen van voorzieningen zoals politieposten, medische zorg, bibliotheek, middenstand, verenigingen en werkgelegenheid. Slechts de windmolens zullen nog subsidie opbrengen op een zodanige wijze dat de eigenaar niet meer de noodzaak heeft om ook zijn agrarische bedrijfstak uit te blijven voeren. De dorpen zullen verpauperen.

Graag zou ik breed onderzocht willen zien waar het gebied vandaan komt, welke plannen er zijn ontwikkeld en reeds in gang zijn gezet, wat de te verwachten toekomst is van de dorpskernen en buitengebied en wat de invloed van windmolenparken zal zijn op dit proces.

Ter onderbouwing: de verschillende dorpsvisies en bestemmingsplannen die de laatste jaren door politiek en bewoners samen zijn ontwikkeld. Op te vragen bij de gemeente.

In dit onderzoek is draagvlak onder de bevolking van zeer groot belang, ook in dit kader is het op zijn zachts gezegd jammer te noemen dat de initiatiefnemers de plaatselijke bevolking en politiek zo snel hebben overgeslagen in hun plannenmakerij.

3. Toerisme en recreatie Toerisme en recreatie zijn synoniem aan de provincie Drenthe.

0422

Page 14: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

Het betreft dan voornamelijk toerisme en recreatie gerelateerd aan de kenmerkende gebiedseigenschappen: rust, ruimte en donkerte. In combinatie met de rijke en diverse Drentse natuur: bos, heide, veen, het Hunzedal (beekdal), Zuidlaardermeer en legio overigen.

Drenthe is een provincie waar mensen graag hun, kortere of langere, vakantie spenderen. Het is een juiste constatering dat één van peilers waarop de provincie zich kan onderscheiden en de krimp kan worden bestreden uitgerekend het toerisme en recreatie is.

Om deze reden is er de afgelopen jaren dan ook flink gestimuleerd om, aan toerisme en recreatie gerelateerde, bedrijfsmatigheid te ontwikkelen in de provincie in het algemeen en de krimpgebieden (zoals de Veenkoloniên) in het bijzonder. Om dit streven extra kracht mee te geven heeft de overheid diverse subsidie-regelingen in het leven geroepen. Dit zijn onder andere: Toerisme natuurlijk! Drenthe 2008-2010 (STINAT ) en het Kader voor E conomische Investeringen (KEI) 2011-2015. Daarnaast zijn er nog het Stimuleringsproject voor Innovatie in PlattelandsOndernemingen (STIPO) en het Project Versterking Ondernemerschap Toeristisch-recreatieve Sector.

De regeling STINAT richtte zich rechtstreeks op het toerisme en recreatie, KEI richt zich op het creêren en behouden van banen (waaronder toerisme en recreatie). De provincie Drenthe geeft dat 1 op de 11 banen voortkomt uit het toerisme en recreatie. De sector heeft, volgens de provincie, een positief effect op de leefbaarheid van het platteland, het toerisme en recreatie houdt door hun bestedingen de voorzieningen in de dorpskernen op peil.

Toerisme en recreatie zijn zeer belangrijk voor deze regio!

De grote vraag is dan of dit gebied voor toeristen nog steeds interessant blijft. Immers, wie gaat er in een industrieel ogend gebied rust opzoeken?

Enkele citaten uit het Consumentenonderzoek Toerisme 2009: 'Toeristen komen nog steeds naar Noord-Nederland voor de rust, ruimte, natuur en het landschap'

'AI jaren blijkt dat het Noorden vooral wordt gewaardeerd om de natuur, het landschap en de vele fiets­en wandelmogelijkheden. Uit het onderzoek van 2009 blijkt dat toeristen de vriendelijkheid van de Noordelijke bevolking en het personeel dat werkzaam is in de toeristisch-recreatieve sector, hoog waarderen'

'Het overgrote deel van de verblijfstoeristen (43%) dat een vakantie doorbrengt in Noord-Nederland vindt zichzelf een typische rust- en ontspanningszoeker'

'Eén op de vijf toeristen in Noord-Nederland is van mening dat de vakantie vooral gericht is op de natuur. 17% van de respondenten geeft aan dat de vakantie in Noord-Nederland juist een gelegenheid is om tijd met familie en vrienden door te brengen. 14% beschouwt zichzelf als een sportieve en actieve toerist. '

'Verblijfstoeristen bezoeken Noord-Nederland om dezelfde redenen. Rust en fietsmogelijkheden worden het vaakst genoemd als motief. Drenthe is vooral aantrekkelijk vanwege bos, heide en parken. '

Enkele citaten uit de omgevingsvisie Drenthe 11 augustus 2010 'Drenthe wil een topspeler zijn op de (binnenlandse) toeristische markt. Hiervoor vinden wij het van belang dat Drenthe in haar diversiteit een totaalproduct aanbiedt dat onderscheidend en van hoogwaardig niveau is. '

'Een totaalproduct met veel variatie, aansluitend op de behoeften van de hedendaagse toerist en leidend tot een bruisend Drenthe. '

'In dat toeristische totaalproduct Drenthe moet gernvesteerd worden. Het bestaande aanbod van verblijfs- en dagrecreatie en de huidige toeristisch-recreatieve infrastructuur moet kwalitatief verbeterd en vemieuwd worden. '

0422

Page 15: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

'De focus moet komen te liggen op de diversiteit en de kwaliteit van het toeristische product. Niet méér

van hetzelfde, maar juist het creéren van toegevoegde waarde ten opzichte van het bestaande toeristische product. Wij dagen de markt uit om nieuwe, aansprekende concepten te ontwikkelen die passen bij de kernkwaliteiten van Drenthe.'

Ten aanzien van de verblijf srecreatie willen wij inzetten op versterking, uitbreiding en vernieuwing van de bestaande bedrijven in samenhang met de omgeving, het vrijetijds landschap. '

'Nieuwvestiging van verblijfsrecreatie is niet mogelijk in de Ecologische Hoofdstructuur en robuuste landbouwgebieden. Met uitzondering van nieuwvestiging als gevolg van ver-/uitplaatsing van bestaande bedrijven uit kwetsbare gebieden, daarvoor willen we ruimte zoeken aan de randen van natuurgebieden. '

Wij willen de aanpak van het project 'Natuurlijke recreatie Drenthe' voortzetten. In de komende periode gaan we onderzoeken of aanvullende initiatieven nodig zijn om de kwaliteit verder te verbeteren. '

Dezelfde omgevingsvisie Drenthe 2010 geeft ook een overzicht van de kernkwaliteiten en bijbehorende indicatoren behorende bij de provincie Drenthe: Rust, ruimte, natuur, landschap, oorspronkelijkheid, veiligheid, naoberschap, menselijke maat en kleinschaligheid.

In dit kader wil u vragen te onderzoeken wat de effecten zullen zijn met betrekking tot de relatie tussen de betreffende windmolen parken en het toerisme & recreatie zoals de regio die nu kent. Welke wijzigingen zullen zich hierin voordoen en dus, welke investeringen in de toeristische sector zullen de boeken in gaan als zijnde kapitaalvernietiging en welke investeringen zullen moeten worden uitgevoerd om in de nieuwe situatie de toeristische sector op niveau te brengen en houden? Graag zou ik een gedegen onderzoek willen zien waarin duidelijk wordt op welke wijze het toerisme en recreatie beïnvloed zal worden door de windmolenparken in combinatie met de effecten daarvan op de leefomgeving.

4. Werkgelegenheid Eén van de argumenten die steevast wordt genoemd in directe relatie tot de ontwikkeling van- en het in bedrijf zijn van windmolenparken is de werkgelegenheid die het op zou leveren.

Welke werkgelegenheid dit op gaat leveren is echter nog niet bekend. Betreffende initiatiefnemers zijn nog niet verder gekomen dan het grondwerk dat uitgevoerd moet worden voor en tijdens de bouwperiode en het voornemen om het door hun verdiende geld bij de lokale winkelier uit te geven. De praktijk wijst echter anders uit; de locale winkeliers worden weggeconcurreerd door de geklusterde ondernemers in grotere plaatsen als Stadskanaal, Veendam en Gieten. Waarom de initiatiefnemers nu opeens wel bij de lokale zouden gaan besteden?

Wat betreft de werkzaamheden gedurende de bouwperiode; deze zijn tijdelijk (na voltooiing is het weer gebeurd met deze werkgelegenheid) en deze zijn veelal specialistisch van aard waardoor zij niet uitgevoerd zullen worden door lokale ondernemingen en arbeidskrachten maar door ondernemingen en arbeidskrachten die hierin zijn gespecialiseerd en van elders komen. In dit laatste geval zal er wel, gedurende de bouwperiode, onderdak moeten zijn voor de 'gastarbeiders'.

Blijft over het onderhoudswerk dat aan de windmolens zal moeten worden uitgevoerd. Dit is inderdaad een structurele vorm van werkgelegenheid echter, in een gebied waar ten hoogste 150 molens komen te staan zijn maximaal 10-15 onderhoudsmedewerkers nodig. Dit staat in schril contrast met het te verwachten aantal banen dat zal verdwijnen vanwege de nadelige gevolgen van de windmolenparken. Per saldo zullen de windmolenparken dus leiden tot een verlies aan werkgelegenheid, in plaats van deze te stimuleren.

Graag zou ik u willen verzoeken om een nauwgezet onderzoek uit te voeren naar: het verlies van werkgelegenheid voor de regio n.a.v. de windmolenparken; de toename van werkgelegenheid voor de regio n.a.v. de windmolenparken; de maatschappelijke kosten die dit met zich mee zal brengen;

0422

Page 16: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

de wijze waarop de eigenaren van de windmolenparken deze kosten mee-calculeren in hun ondernemingsplan.

12. Energieopbrengst I besparing C02-uitstoot Het opgesteld vermogen van de windmolen parken Oostermoer en De Drentse Monden is 420 - 600 Megawatt. Ook in de situatie van een locatiealternatief blijft het voornemen om ditzelfde vermogen te realiseren.

De locatie van het windmolenpark is aan de oostzijde van de provincie. Zoals u zult weten is het van belang te weten met welke gemiddelde windsnelheden de molen te maken gaat krijgen om een zo optimaal mogelijk rendement te behalen. Kijkend naar de windkaart van Nederland, waarbij het gaat om de windsnelheden op hoogtes rond de 100 meter, dan is het direct duidelijk dat de oostzijde van Drenthe niet direct de meest voor de hand liggende locatie is.

Het rapport 'kosten en baten van windenergie op land' van PonderaConsult stelt ook expliciet dat Drenthe een windarme provincie is en om die reden niet of nauwelijks windmolens kent. Dat er een solitaire windmolen verrijst op een enkel locatie, hier en daar, dat kan ik mij nog voorstellen. Een individuele ondernemer die een specifiek (privématig) doel beoogd met één enkele windmolen kan zeker tot de slotsom komen dat investering voldoende rendement kent. De doelstellingen die worden beoogd met voornoemde grootschalige windmolenparken hebben baat bij zo optimaal mogelijke omstandigheden. Tienden van procenten rendementsverbetering kunnen onder aan de streep het verschil maken. Dat er grootschalige windmolenparken (420-600 MW) worden ontwikkeld in exact die windarme provincie Drenthe bevreemd mij nogal.

In het voornoemde rapport van PonderaConsult wordt gerekend met windmolens met een vermogen van 3MW. Ik zou mij kunnen voorstellen dat deze lager (in hoogte) zijn dan molens met een groter vermogen en om die reden niet voor de hand zouden liggen om te plaatsen in het windarme Drenthe. Indien hogere molens geplaatst zouden kunnen worden dan zou het rendements-uitzicht kunnen wijzigen. Op grotere hoogte waait immers meer wind. Als het om rendement gaat; is het dan niet economischer om deze grote windmolens te plaatsen op een plek waar het harder waait?

Met andere woorden: de investering om de molen in Drenthe of aan de kust te plaatsen zal min of meer gelijk zijn, het aantal vollasturen dat de molen zal draaien is op die kustlokatie echter hoger waardoor de investering een hoger rendement zal behalen zowel in electriciteitsproductie als financiêle omzet.

Theoretisch levert elke opgewekte kWh een besparing op van circa 0,5 kg C02 (gemiddelde uitstoot per kWh in gas- en kolengestookte centrales). Om een zo hoog mogelijke besparing op de C02 uitstoot te realiseren worden productiemiddelen geplaatst op de lokatie waar het hoogste rendement zal worden behaalt.

Graag zou ik onderzocht zien wat het verwachte aantal vollasturen zal zijn van de windparken op de lokatie waar zij nu gepland staan (provincie Drenthe) afgezet tegen het aantal vollasturen van hetzelfde opgestelde vermogen op een meer windrijke lokatie (bijvoorbeeld aan de kust).

Door deze onderzoeksvraag te beantwoorden kan een beter onderbouwde beslissing genomen worden op welke lokatie de financiêle investering zal leiden tot een zo hoog mogelijke productie van electriciteit en daarmee een zo hoog mogelijke reductie van C02 uitstoot.

0422

Page 17: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

13. Alternatieven

Uiteindelijk is de doelstelling van de overheid de C02 uitstoot te reduceren. Dus moeten windmolens een zo hoog mogelijk rendement kunnen halen.

Ik onderschrijf de doelstelling van de overheid om de C02 uitstoot te reduceren maar vind dat de oplossing die hier voor gezocht wordt geen recht doet aan de inwoners van Nederland en van Drenthe in het bijzonder. Er wordt te weinig ingestoken op het ontwikkelen van alternatieven, besparing van energie (met name door de grootverbruikende industrie) en gebruik maken van nieuwe kennis op dit gebied.

Waarom geen subsidie verstrekken aan kleinschalige particuliere initiatieven; elk huis een zonnecollector, elke agrariêr een biovergister. Maak gebruik van aardwarmte voor de industrie. Zet in op werkelijke duurzame energie, zet windmolens daar neer waar ze het meeste rendement behalen; op zee of langs de kust. Mijn advies is: terug naar de tekentafel en een oplossing vinden die tegemoet komt aan de doelstelling, echter zonder een zeer ingrijpende en onomkeerbare verwoesting van het leefgebied van mens en dier tot gevolg te hebben.

Nederland is van oudsher een land van windmolens, maar deze ontwikkeling is een nachtmerrie: heel Nederland over 20 jaar bezaaid met windmolens, nergens meer een plek met een strakke horizon, nergens meer rust. De overheid is - kort gezegd- door de inwoners van Nederland aangewezen om de samenleving te organiseren. Dat heet democratie. Maar bij bekruipt het gevoel dat ik door 'mijn' overheid niet langer wordt gezien als 'opdrachtgever' maar als belastingbetaler die moet betalen en verder de mond moet houden. Wat doen we onze kinderen aan? Hoe gaat u aan uw kleinkinderen uitleggen dat u dit hebt laten gebeuren?

Ik vertrouw er op u hiermee van dienst te zijn geweest en dat de door mij aangeleverde punten grondig zullen worden onderzocht.

Gieterveen, 26 februari 2012

0422

Page 18: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

l praakt·ormu. ier w· dp,; Oost er oer e al e a g t "indp4 rk De Dr nt .. e 10ndcn

t' rlnotili (C nept N oti i ikvlijd en Detai 1 )

0423 ONT\" '4iVGE I

2 B FEB 2012

'anl: .. . . . . . . . . . . . . . , , . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , . • . . . . . , .. , ... 11 r l..fftê��

lraal h isnun Hle : .

G \0', I rg(. i ati I l.:.driiL....... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

1W in 'praak:

· . .I.f",6. . . . . QQ.f.:rl: . . . . m V .. . eaJ � hJ.�· . . '2o.ry.-fI) ... l/.coC . !!J.m5 . .!d.e-. . .. (0. .. de. .. fJ.cd.�.�. · .0.. . ... hoy e . . . .hooJ l.E:s . . . . e/). .. d.P-: . . . h.o. � .IN. d b. f:� !?f) . . . . f/..Q.(l . . • � ... 0.uJ.d. /J:1.d.�.'.? . . � .. 1.� . .. . . V(!r..Ç!Ç?(: '7,®.r.?-/:l . . . .f.:QÛ> .. . . . ({, f:D. ... Uw:m .. Ua n . ..IP.-.w.a.c;I..l,., . m. ;s.Ç/J.CJd.ulMSly . · (Îe:v. &'5 . . l Ç/.,-L . . /td .. .lJ.?JJ9. ad /,s.dJ . . .. f..eM . . . w:d . . . U.ry . Uom.� . . IJ ûl. -3 .oe.d. . 'Z.é;. N. .. · .l..K.X? f . .... M en . .;5, / .. @<?-( . . . �() .. . �etW. . , (jOOl . .� . , ÇP5J l'J?e .e;� .. ki:7 v.< ea.en. ................ .

· . u.er.�( .. �.·3 .. j� . .. wn �_ .. DIn ... 2Q . .' n .... rnOÇ.L ... Lanû(ó.cho.j? ... te .. . (Ckf�(J . . .. Ut.�. · . d.w SJ. (} e.n, .. . .e. {J . . . . . 9 fY.I . . • . � . . . 'l d.f-.�D. . . . (!� (. ... een .... L;>:U;?<4.�.tr:{-.è . . . 9·eh. cf!. d. .' .... . ... . .. . .

.. , .Çf; f) ... pao. r . . File n .eea . . � . . . ,uf.:!:,(l,...t;.chL -/- .. U.i; /t?'lJ:7y.f .LAn.y .;! . .a p'f]. ta.s. ./; �.� .. . //,: /J.� ... . .

... /�� . . . Cq/J.d. .�.çh .�rJ . . . 5/qy.:5..ç.hç:�.d� .w. . . . �� . . . . , v.rul .Qm , C � . . ci.L . . . U.ef.LLL .h.é.{.ny .. ! Iu.i. ,-t i . ./

.... 6 RV..e..ct . . . Ct�.r:1. . . . & . . . w.. :(\o(rnal.eIJ. 5: .;t . . . . .... . . . 9' �0:(.·:: �fl . . . lJJ,Q.,9 f.l-ef. ·s.e.k.:::.

· . . . u.d..d. . . . 0/.0, L . .. U (G{. �QJXI,t"j' ... WQf).l ():fJ er! . . . die . . . . m.o.�, � .U;. � er. . . J(.; . . . v.er:.�Qp..e«. · . . 'l �f.\ . . ,. . .dçv.0-.n 3 . .. lI.! r{, .. W,qg/ ç/g . • . IA. �f. . , .[) .Q,�t . . . 0:/. w./:; .. çp.. C/O ?ft f:f.! . 2 .. , ...... .. . .

... C.Qf.1 C.W<5l.e. . . �., .. G. e�.0 .. . . .. w.LC\d.mQl�{l.l. , . . ... . . . . . ...... . , . ... . .. . . . ..... . . . . . . . . . . . . . .. . . .... , . .

{J 'unt U\ .. in 'Pf' akreacti . Jok Ul erhjk 1 nlaart _0].;.. per pc st s ure.n aar:

ur (11 In raj pr j t n, Inspraa 'punt �rindpark { ost rn r n winup' rk I)e D� nl.-e j IJ( nel n P').'l u.'

.;. '}" ,'1250! � V ( � r h _ l n

Page 19: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0424

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

ONT�A '!GEN 28 FEB ZOlZ

Betreft :

Datum:

Zienswijze op concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden 25 februari 2012

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij dien ik mijn zienswijze op de bovengenoemde startnotitie in.

Ik ben zeer verontwaardigd over het feit dat er uberhaupt wordt nagedacht over het plaatsen

van dergelijke hoge windturbines in zo'n prachtig landschap en natuurgebied. Naar mijn mening zijn er veel meer nadelen dan voordelen aan dit mogelijke project. Om die reden voel ik mij genoodzaakt mijn zienswijze in te dienen.

Ik verzoek u in ieder geval de navolgende zaken mee te nemen in de MER:

Landschap

Zo'n anderhalf jaar geleden zijn mijn partner en ik vanuit de stad Groningen verhuisd naar Eexterveen, een dorp dat nu middenin het betreffende windturbineplan ligt. Wij hebben

gekozen voor landelijk wonen omdat wij het belangrijk vinden om rust en ruimte te hebben in onze woonomgeving en te leven in de natuur. Eexterveen ligt in de veengebieden en kenmerkt zich dus door weidse vergezichten en prachtige natuur. Door het plaatsen van een gigantisch windturbinepark middenin dit gebied, zullen de vergezichten en de kenmerkende uitgestrektheid naar mijn mening volledig verdwijnen. Kunt

u onderzoeken in hoeveree de uitgestrektheid wordt aangetast?

Natuurontwikkeling Drentsche Aa/Hunzedal Achter ons huis aan de Dorpsstraat in Eexterveen kijken wij uit op het gebied van de Elzemaat. Door de Stichting Het Drentse Landschap is veel geld en energie gestoken in het

herstellen van de natuurlijke meanders van de Hunze. Bij de Elzemaat is een uitkijktoren verwezenlijkt om te kunnen genieten van de prachtige natuur bij de meanders van de Hunze en Elzemaat. Er leven veel bijzondere dieren en planten in dit gebied, zoals wilde paarden en koeien en zelfs bevers. Het is fantastisch om tijdens een wandeling een omgeknaagde boomstronk aan te treffen met de houtsnippers eromheen, wat duidelijk het werk is van bevers. Bovendien zien wij zeer regelmatig groepen herten, iets wat ook telkens weer vreugde geeft. Het is prachtig om te zien hoe in zo'n dichtbevolkt land als Nederland toch nog zoveel vrije natuur is!

Kunt u onderzoeken of de eventuele komst van enorm hoge windturbines op slechts een paar honderd meter afstand van dit gebied wellicht dit alles zal gaan verstoren? En of al het goede werk van Natuurmonumenten en Het Drente Landschap teniet gedaan zal worden? Ik verzoek u mee te nemen in uw onderzoek welke effecten het enorme windturbinepark zal hebben op de kenmerkende weidsheid van het veenkoloniengebied en op de natuur, dieren en planten, in het Drentse Aa gebied, Hunzedal en Elzemaat. In welke mate zal de rust, ruimte

en flora en fauna verstoord worden?

Page 20: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bovendien verzoek ik u uit te zoeken hoe hoog het bedrag is welke door Het Drentse Landschap en Natuurmonumenten geïnvesteerd is om het landschap in oorspronkelijke staat te herstellen, en welke geïnvesteerde bedragen door het mogelijk plaatsen van windturbines allemaal voor niets zullen blijken te zijn geweest?

Buiten de impact op de directe omgeving zijn wij tevens ongerust over de aantasting van de waarde van ons, onlangs aangekochte, huis. Graag vraag ik u te onderzoeken wat het plaatsen van een windmolenpark doet met de aantrekkelijkheid en de financiële waarde van ons huis.

Erop vertrouwende dat u bovengenoemde aspecten meeneemt in uw onderzoek, verblijf ik.

Met vriendelijke groet,

0424

Page 21: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Datum: 26 februari 2012

Bureau Energieprojecten Windpark Oostermoer/Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Betreft: Conceptnotitie Reikwijdte en detailniveau

L.S.,

In deze brief laat ik u mijn zienswijze weten op de projecten Windpark Oostermoer en Windpark Drentse Monden, zoals deze zijn neergelegd in de conceptnotitie reikwijdte en detailniveau, die op 20 januari ter inzage is gelegd.

Als bewoner van het gebied ben ik ernstig verontrust door deze plannen, maar meer nog door de in mijn ogen eenzijdige benadering in de startnotitie. Als ik de startnotitie goed lees lijkt er weinig oog te bestaan voor de situatie van de meer dan 10.000

bewoners van dit gebied. De plannen gaan uit van het belang van enkelen (de initiatiefnemers) en gaan voorbij aan de belangen van de vele duizenden andere inwoners die in hun beroep van (b.v.) recreatieondernemer worden bedreigd en van wie de leefomgeving dusdanig op z'n kop wordt gezet dat zij vanuit een landelijke omgeving in een industriële productieomgeving terecht komen. Vele miljoenen aan eerder verstrekte subsidies op het gebied van milieu en recreatie worden opgeofferd aan de financiële belangen van enkelen. Eerder geformuleerde kernwaarden van het gebied, rust, ruimte en recreatie worden hieraan zonder blikken of blozen opgeofferd.

Een dergelijke massale inzet van windturbines met de voorgestelde grootte is nergens ter wereld zo nabij een woongebied gerealiseerd en dat maakt het inschatten van de effecten op het woongebied, maar ook op de natuur, de vogeltrek en de wildstand - en de onderlinge samenhang - tot een hachelijke zaak. De analyse die de startnotitie op dit punt aankondigt zal per definitie onvolledig zijn en het wordt hiermee niet mogelijk om argumenten die pleiten voor de totstandkoming van deze windparken voldoende te onderbouwen. Bij een aanpassing van de plannen die leidt tot een grote beperking van het aantal windturbines of het plaatsen op slechts één lijn zal dit misschien nog wel mogelijk zijn.

0425

Page 22: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

De geluidsoverlast voor omwonenden zal hoog zijn, zeker vanwege de concentratie van de molens. In de landelijke gebieden is de gehanteerde norm vele malen hoger dan het bestaande geluidsniveau en de voorgestelde normen zijn hiermee niet haalbaar. De gemeente Aa en Hunze heeft dit in haar reactie van 23 februari j.1. aan het Ministerie van EL&I voortreffelijk aangetoond. Verhoging van de norm naar het voorgestelde niveau tast de recreatiemogelijkheden van het gebied ernstig aan. Nader onderzoek behoeft de effecten van het optredende laagfrequente geluid, dat optreedt door vibraties van de bijzondere hoge constructies en de lengte van de rotorbladen. Zeker onderzocht dient te worden in hoeverre resonantie kan optreden tussen de molens onderling, dit is bij een project op deze schaal niet uit te sluiten. Ten aanzien van geluid vraag ik ook om het betrekken van studies naar de subjectieve beleving van geluid, zoals recent in het kwartaalblad "Geluid" Zoals bekend is overlast door geluid beter te verdragen als hier een eigen economisch rendement tegenover staat. Voor de 10.000 inwoners van het gebied is dit niet het geval.

Zoals in de startnotitie aangegeven is beïnvloeding van radio- en tv-signalen niet uit te sluiten. Dit verschijnsel betreft meer dan de in de notitie genoemde "hinder". Rotorbladen en masten reflecteren de radiosignalen niet alleen, maar geven hier bij draaiing ook een z.g. doppler-effect aan mee, dat leidt tot frequentieverschuiving van de signalen. Bij toename van de frequentie van het betreffende signaal wordt het doppler-effect groter. Een groot aantal turbines op de voorgestelde afstand en in een gebied van de voorgestelde grootte interfereren met elkaar en leidt dit tot een moeilijk te berekenen uitkomst. Zeker is echter dat, naast het blokkeren van signalen, ook verstoring en vervorming zal optreden bij ontvangst van radio- en tv-signalen, zoals deze worden uitgezonden door de omroep, in de GSM-banden en data­transmissie. En natuurlijk bij de ontvangststations van Lofar. Ook gelicenseerde zendamateurs zullen hiervan ernstige hinder ondervinden. Nader onderzoek naar deze (onderlinge) beïnvloeding bij reeds bestaande grootschalige windturbineparken is noodzakelijk.

Er zijn nog vele zienswijzen te noemen, echter, ik ben ervan overtuigd dat deze door anderen zullen worden aangedragen, mogelijk beter onderbouwd dan ik zou kunnen.

Metyriende)ijke groet,

-- - _::>

0425

Page 23: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0426

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

o 1\1 � \GE

2 S fEB 10'1 2250 AE Voorschoten

Annerveenschekanaal, 27-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. Het ruimtelijke beeld en het mooie uitzicht zullen helemaal verdwijnen. Bij

zomer geniet ik van de weidse akkerbouwvelden en bij winter geniet ik van de

open vlakte waar je de reeën, ganzen, hazen enz. kunt zien wanneer ik heerlijk

met mijn hond loop. Met een hele rij van die windmolens is dat genieten 0

komma O.

2. Ik denk aan plant en dier die op dit mooie stuk leven. Door die windmolens zal

de rust enorm verstoord worden.

3. Het lawaai wat die windmolens met zich mee zal brengen komt mijn rust ook

niet ten goede.

4. De slagschaduw zal mij ook parten gaan spelen. Om gek van te worden als je

telkens weer die terugkerende schaduw in je leefruimte MOET ervaren.

5. Ik woon in een dorp -Annerveenschekanaal- met beschermd dorpsgezicht. Hoe

is het dan mogelijk dat er op een afstand van ca. 200 meter ineens windmolens

mogen worden geplaatst.

6. Het is een feit dat mijn woning in waarde gaat dalen met nog maar de vraag of

ik mijn woning ooit nog kan verkopen als men die windmolens zo dichtbij ziet.

7. Met al deze genoemde factoren zal mijn gezondheid er ook niet beter op

worden. Ik raak de rust kwijt waarvan ik hier op mijn dorp zo geniet en niet te

vergeten de stress die het met zich meebrengt van al het hiervoor genoemde.

8. De toervaart is sinds kort weer opengesteld in ons mooie dorp. De

pleziervaarders zullen niet blij worden met uitzicht op een windmolenpark, laat

staan de enorme hoeveelheid fietsers die hier altijd langs gaan.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

Page 24: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark De Drentse Monden

en Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail

Uw gegevens Naam: Straat + huisnummer: Postcode + Woonplaats:

Telefoonnummer:

E-mailadres:

U spreekt in als:

B Particulier B Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf:

Uw inspraak:

leer / m@Vf€HIVl

1. Het plan om windmolens te plaatsen in het veenkoloniale gebied is een absurd plan. Ik ben dus tegen. Dit geldt voor zowel het gebied "De Drentse Monden", als ook het

gebied "Oostermoer".

2. De historische waarde van het typische landschap van de veenkoloniën wordt hiermee onherstelbare schade aangericht. De weidsheid van de vergezichten gaat verdwijnen.

3. De windmolens zijn industriële objecten die niet passen en niet thuishoren in een agrarische omgeving en zeker niet in het kenmerkende vlakke en weidse veenkoloniale landschap.

4. Bewoners van dit gebied zullen hinder ondervinden van geluidsoverlast.

5. Bij de bepaling van de toelaatbare normen voor geluidsoverlast is onlangs per 1 januari 2011 een maximum aangegeven van 47 decibel, als gemiddelde gemeten over

365 dagen van 24 uur in het gehele jaar. Daarbij zal op tijden dat de molen stil staat en dus geen enkel geluid produceert worden gecompenseerd met tij den waarop de molen

door wind gewoonweg veel meer geluid maakt dan de gestelde maximale 47 decibel. Op dagen waarop veel wind is zal dan nog veel meer geluid worden geproduceerd. Dit opgevoerde gemiddelde is dus een bedrieglijk iets. Het gaat er niet om wat je

gemiddeld hoort, maar om wàt je hoort op welk monlent dan ook. Het is toch idioot om geen bezwaar te kunnen maken als je 's nachts wakker ligt van 80 decibel omdat je door de handhaver van de regel gevers te horen krijgt dat de hinderlijke 80 decibel wordt gecompenseerd met de windstille dagen waarop geen of weinig decibels worden geproduceerd?

6. Het is wetenschappelijk aangetoond dat de plaatsing van windmolens bij de bevolking

kan leiden tot ernstige psychische schade. Zodanig zelfs dat in sommige landen, waaronder het contingent Australië, aan de plaatsing van windmolens een halt is

toegeroepen omwille van de psychische en fysieke klachten bij de bevolking.

7. De duisternis in de veenkoloniën zal na plaatsing van windmolens voorgoed verleden

tijd zijn. Knipperende verlichting aan de ronddraaiende wieken en op de molens zal het beeld zijn wat wij 's nachts als ongewenste lichtinval als indringers in onze slaapkamers zullen ondervinden.

8. Voor de vogeltrek zal de plaatsing van windmolens een enorme negatieve impact hebben. Enerzijds doen we er alles voor om de CO-2 uitstoot te verminderen, met als doel zo goed mogelijk om te gaan met alles wat de aarde en haar schepping ons biedt,

0427

Page 25: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

maar aan de andere kant helpen vvij een deel van deze schepping om zeep door de vogeltrek te hinderen.

9. De slagschaduw zal voor enonn veel hinder zorgen. Juist door de vlakheid van dit gebied staat de zon 's avonds lang erg laag aan de horizon. De invloed op slagschaduw

is hierdoor ongewenst groot. Het is wetenschappelijk aangetoond dat het blootstaan aan vvisselende lichtinvallen, veroorzaakt door slagschaduw, een nadelig effect heeft

op het gevoel van welbehagen bij mensen. Wetenschappelijk is aangetoond dat

mensen hiervan zelfs ziek kunnen worden, vooral oudere mensen.

10. De agrariërs hebben aangegeven dat zij geen windmolens zullen plaatsen als zij hiervoor geen forse bedragen aan subsidiegelden kunnen opstrijken. Dat maakt het

plan krom. De exploitatie van windmolens heeft niets, maar dan ook helemaal niets,

met een boerenbedrijf te maken. De boeren hebben de veenkoloniën vonn gegeven.

Boeren en bevolking leven naast elkaar en met elkaar in hannonie. Een boer die vvindmolens op zijn land plaatst, brengt hiennee schade aan het leefmilieu van de

gehele bevolking. Ook al blijft hij met de uitvoering van zijn plannen bilUlen de

daarvoor opgestelde regelgeving, dan nog wordt het leefmilieu hierdoor ernstig schade aangebracht. Ook zijn eigen leefmilieu wordt hierdoor slechter. Om door de subsidie

overstag te gaan verlaagt hij zich hiermee ten opzichte van zijn buren tot een ordinaire

profiteur van gemeenschapsgelden! De voor Drenthe kemnerkende harmonie zal

hiennee verleden tijd zijn. Juist dit maakt het plan in dit gebied idioot. Juist gisteravond hoorde ik al dat op de basisscholen de kwestie van de vvindmolens al tot

tweespalt heeft geleid!

11. De initiatiefnemers bilUlen het gebied "Oostermoer" hebben het wel op erg slimme

(lees: "sluw en doordacht") manier bewerkstelligd. Zij hebben eerst bij de gemeente gevraagd om de plaatsing van enkele vvindmolentjes. Met een positief concept advies

van de gemeente ('lP zak hebben de initiatiefnemers wrvolgens de gemeente en zelfs

de provincie buiten spel gezet door de plannen rechtstreeks bij het Rijk neer te leggen. Nu de boeren aangeven meer dan 100 MW verwachten te produceren hebben de gemeente en provincie geen inspraak meer.

12. De provincie heeft zich politiek laten omkopen door tegen de ondergrondse opslag van

de afval van Borssele te zijn, in ruil waarvoor dan maar gedoogd zal worden dat windmolens in Drenthe geplaatst zullen worden.

13. Voor nieuwkomers zal dit gebied onaantrekkelijk zijn. Leegstand en verpaupering

moeten worden gevreesd. Waardedaling van woningen zal onafwendbaar het gevolg zijn. De veenkoloniën zullen bilUlen enkele jaren tot een achterstandsgebied kUlUlen

worden verklaard. Gegoochel met rekentrucs van een gemiddeld economisch inkomen per gezin bilUlen dit gebied zal dan waarschijnlijk wel tot een andere positievere

conclusie komen, maar daar zal dan wel weer heel veel inkomen uit subsidiegeld in verwerkt zijn. Zo wordt de gemeenschap hiennee een groot rad voor de ogen gedraaid.

14. Alternatieve vormen van duurzame energie kUlUlen nog veel verder worden

doorontvvikkeld dan de vvindenergie. Molens zijn er al heel lang. De teclmieken zijn door de eeuwen heen al enorm verbeterd. De zonne-energie en lichtenergie staan nog

maar aan de vooravond van haar verdere ontvvikkeling. Hiennee is op termijn tegen

veel lagere kosten veel meer gevvin uit te halen. Zonne-energie en lichtenergie hebben

nagenoeg geen negatieve impact op het veenkoloniale landschap. Met de plaatsing van vvindmolens wordt een historische vergissing begaan, waarvan ons nageslacht ons dit

zeer kwalijk zal gaan nemen. 15. Blijft de politiek bij haar voorgenomen onzinnige standpunt om toch door te gaan met

de plaatsing van vvindmolens, doe dat dan niet in het gebied van de veenkoloniën maar

langs de Noordzeekust, waar gewoon veel meer vvind is. Je zaait toch ook geen graan

0427

Page 26: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

op rotsbodem? Waarom dan wel proberen wind te oogsten op land? Juist doordat er in dit gebied relatief weinig wind waait, moet de wind "hoog in de lucht" worden

gevangen. Om dit überhaupt te kunnen realiseren moeten hele hoge molens worden geplaatst. Deze molens zijn heel erg kostbaar. Om het voor initiatiefnemers financieel mogelijk te houden worden deze hoge dure molens met onnodig veel gemeenschap geld gesubsidieerd. Dat is een vorm van pure verkwisting en zou niet

nodig zijn om gewone minder hoge molens in windrijke gebieden te plaatsen. 16. Op discussieavonden wordt gesproken over "een politiek feit". De ervaring leert dat de

politiek bij machte is snel van standpunt te kunnen wisselen, zeker als dit is gestoeld

op voortschrijdend inzicht. Laat de politiek zich de moeite gunnen om zich echt te verdiepen in het energievraagstuk en open staan voor ideeën die het bedrijfsleven al

lang heeft ontwikkeld, maar systematisch worden tegengehouden door de overheid. 17. Slotopmerkingen:

a. Ik verzoek u om al deze bovenstaande punten nader te onderzoeken en in uw

beoordeling en advisering mee te nemen;

b. Voor het geval u het verplicht mocht stellen om de bezwaren handgeschreven in te dienen, verzoek ik u mij hiertoe met het opgeven van het wettelijk kader waarop deze verplichting is gestoeld, vroegtijdig in de gelegenheid te stellen.

c. Ik behoud mij te allen tij de alle rechten in dezen voor en wens door u te

worden gehoord indien een of meerdere van bovenstaande punten een nadere

uitleg mochten vergen.

Met vrien elijke g oet, ./ T ./

Gasseltemijveenschemond, 26 februari 2012.

U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en De Drentse Monden,

Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

0427

Page 27: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0428

Inspraakformulier windpark De Drentse Monden

en Oostermoer DAl, I "

20 . G I Concept Notitie ReikwiJo dte en Detail FEp

Uw gegevens Naam: Straat + huisnummer: Postcode + Woonplaats: Telefoonnummer: E-mailadres:

U spreekt in als:

8 Particulier o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf:

Uw inspraak:

........... �mevrouw

1. Het plan om windmolens te plaatsen in het veenkoloniale gebied is een slecht plan. Ik ben tegen. Dit geldt voor zowel het gebied "De Drentse Monden", als ook het gebied

"Oostermoer" . 2. Dit plan leidt tot tweespalt binnen onze leefomgeving. Voor- en tegenstanders leefden

sinds jaar en dag in harmonie naast elkaar. Voorstanders zijn alleen maar te vinden bij

de boeren, die de windmolens gaan plaatsen. Nu al is er sprake van ruzie op de schoolpleinen tussen de kinderen. Dit is toch te gek voor woorden?!

3. Het uitzicht op het vlakke land zal straks voorbjj zijn. Hier heb ik ernstige bezwaren tegen.

4. De geluidsoverlast zal grote gezondheidsproblemen kunnen opleveren. 5. De flikkering van de slagschaduw kan zelfs gevaarlijk zijn voor de hersenen. Vooral

bij oudere mensen kan dit tot zware beschadigingen leiden.

6. De natuur van de veenkoloniën met al haar planten en dieren staat met de komst van windmolens onder druk. Dit komt niet goed.

7. Wonen in een agrarische omgeving heeft zijn charme. Het levert zo veel woon- en leef plezier op dat je de minder gewenste agrarische bijkomstigheden op de koop toeneemt. Geuren van mest uitrijden en stofwolken in het voorjaar, ach het is maar voor even en dit hoort bij het land. Maar windmolens hebben niets te maken met het boerenleven.

rvtet vriende - ke groe ,

Gasselternijveenschemond, 26 iebruari 2012.

U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en De Drentse Monden, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

7 ltJIl

Page 28: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0429

Inspraakformulier windpark De Drentse Monden en Oostermoer °tttl"t4A•

? t9 'VG Concept Notitie Reikwijdte en Detail �� til ( ./) 11' (/�

Uw gegevens Naam: Straat + huisnummer: Postcode + Woonplaats: Telefoonnummer: E-mailadres:

U spreekt in als: § Particulier o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf:

Uw inspraak:

.. �mevrouw

1. Het plan om windmolens te plaatsen in het veenkoloniale gebied is een slecht plan. Ik ben tegen. Dit geldt voor zowel het gebied "De Drentse Monden", als ook het gebied "Oostermoer" .

2. De molens zijn veel te hoog en belemmeren ons uitzicht. 3. Het geluid levert hinder op. 4. De natuur wordt ontwricht. 5. Ik ben nu nog maar 21 en woon bij mijn ouders in. Ik woon met veel plezier in deze

ori1geving� maar als ik straks lnet mijn vriend ga sarnenwonen zal ik niet in een gebied met windmolens gaan wonen. Ik zal dus noodgedwongen rrweten verhuizen.

6. Als ik 's nachts mijn slaapkamerraam open heb hoor ik de windmolens. 7. Dit hele gebied zal een leegloop onder jongeren gaan vertonen! 8. Ook 's nachts zie ik de lampen van de draaiende wieken van de molens. 9. Kortom: ik ben tegen!

Met vriend9Jijk9 groet,

Gasseltemijveenschemond, 26 februari 2012.

U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en De Drentse Monden, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

Page 29: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Betreft :

Datum:

Zienswijze op concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden 25 februari 2012

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij dien ik mijn zienswijze in op de concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

Naar mijn mening is het onvermijdelijk dat het plaatsen van dergelijk hoge windturbines in zo'n enorme hoeveelheid de rust en ruimte in de betreffende gebieden zal verstoren, niet alleen voor de mens maar ook voor de flora en fauna.

Vriendelijk verzoek ik u in uw onderzoek mee te nemen welk effect het plaatsen van zo'n enorme hoeveelheid windturbines zal hebben, over zo'n enorm uitgestrekt gebied, op de voor de flora en fauna zo nodige rust en ruimte. Zullen bijvoorbeeld de nu in zulke grote aantallen aanwezige herten blijven komen in het gebied als er geen uitgestrekte akkers en vrije natuur meer zullen zijn waar zij rust kunnen vinden? (de uitgestrekte akkers zullen verdwijnen,

omdat naar iedere windturbine ook een weg zal moeten lopen welke nodig is voor aanleg en onderhoud) En zullen de bevers en uilen bijvoorbeeld ongestoord verder kunnen leven en

geen hinder ondervinden van geluid of slagschaduw/beweging?

Hierbij dient ook rekening gehouden te worden met de plannen voor een windturbinepark langs de N33, aangrenzend aan het Oostermoer en Drentse Monden gebied, wat ook daar een

verstoring van natuur en milieu zal veroorzaken zodat de diren ook daar niet terrecht kunnen voor hun rust en ruimte.

Bovendien verzoek ik u aandacht te besteden aan het geluidseffect. 's Nachts is het in het gebied niet alleen heel donker (een van de donkerste gebieden van heel Nederland), maar ook doodstil. Dit is zeer prettig en gezond voor zowel mens als milieu. In welke mate zal het

geluid van de draaiende windturbinebladen deze stilte verstoren en tot welke afstand zal dat geluid gaan, zowel overdag als 's nachts? Daarbij rekening houdend met het feit dat er 's nachts geen enkele andere geluiden zijn.

Tevens dient er mijns inziens rekening gehouden te worden met het feit dat het niet om 1 of enkele windturbines gaat maar om een zeer groot aantal, welke geplaatst zullen worden in

0430

Page 30: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

een lange rij en bovendien enorm hoog zullen moeten worden volgens de plannen. Heeft dit cumulatieve werking?

Erop vertrouwende dat u bovengenoemde effecten zal onderzoeken, verblijf ik.

Met vriendelijke groet,

0430

Page 31: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Gasselternijveen 27 februari 2012

Geachte heer, mevrouw,

Hiermee dien ik mijn zienswijze , resp. bezwaarschrift in tegen het "Windpark Oostermoer".

Als inwoner van Gasselternijveen ben ik van mening dat het geplande windmolenpark "Oostermoer 11

een grote belemmering gaat voor het vrije uitzicht. Ik verzoek u daarom dringend de effecten van de

mega hoge windturbines nauwgezet en onafhankelijk van de initiatiefnemers te laten onderzoeken.

Op dit moment trekken er overdag en 's avonds in dit gebied grote groepen ganzen over, die gevaar

lopen bij deze grote bewegende obstakels.

Er is jaren vastgehouden aan een beeld waarbij de weidse uitstraling van het landschap beschermd

moest worden. Er werden voor het plaatsen van bijv. voorzieningen bij agrarische bedrijven strenge

eisen gesteld aan hoogte en kleur van silo's e.d.

Ook over de geluidshinder voortkomend uit het windmolenpark maak ik mij grote zorgen. Ik verzoek

u dit aspect als een hoofddoel in het Milieu Effect Rapport op te nemen.

Het feit dat de WOZ waarde van mijn woning zal dalen na eventuele komst van het windmolenpark

beschouw ik op zich niet als het grootste bezwaar. Wel als dit betekent dat de huizen niet meer

verkoopbaar zijn. Zoals u weet wonen we in een krimpregio. Als hierdoor extra leegstand zou

ontstaan door de invloed van een dergelijk park dan trekt dit een zware wissel op de leefbaarheid

van de Veenkoloniën. Als de waarde van mijn onroerend goed daalt zal ik wel degenen die hiervoor

verantwoordelijk zijn aansprakelijk stellen

De truc die men heeft bedacht door het plan Oostermoer te combineren met het plan de Drentse

Monden is iets wat ondernemers past. Wat niet past is dat hiermee de invloed van de gemeentelijke

en provinciale politiek grotendeels buiten spel is gezet. We hebben de mond vol over

maatschappelijk verantwoord ondernemen. Voor mijn gevoel is dit ondanks de fraaie manier waarop

velen dit onderschrijven, een modewoord. U zult het met mij eens zijn dat alles wat je kunt

verwachten van een dergelijke benadering, op deze plannen niet van toepassing is. Het gaat de

boeren maar om één ding en dat is extra geld verdienen. Helaas moeten wij als burgers via de

belastingdienst ook onze bijdrage aan betalen. Toch hebben wij hier geen echte invloed op.

De procedures worden gevolgd. De gemeenschap buiten de boeren is tegen. De procedures kosten

tijd die waarschijnlijk is ingecalculeerd en de plannen worden na een bepaalde periode gerealiseerd.

0431

Page 32: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Het gevoel dat ik bij deze hele procedure heb, is dat het al een uitgemaakte zaak is. Vanuit een soort

wanhoopspoging wordt er toch nog bezwaar gemaakt. Dat het echt wat uit gaat maken geloof ik niet.

Het is toch niet te geloven dat in een gemeente waar op dit moment nog veel geld wordt

geïnvesteerd in het herstel van de natuur in het stroomgebied van de Hunze, dat de leefkwaliteit van

dit gebied nu wordt aangetast door deze kolossale windmolens? De gemeente hoopte dat door het

aantrekkelijk maken van dit gebied het ook een impuls zou zijn voor een positieve ontwikkeling van

het toerisme. In Den Haag kennen ze dit gebied niet. Als ze problematiek kenden en de inspanningen

die gedaan worden om hier wat moois van te maken, dan zou niemand het in z'n hoofd halen met

een dergelijk plan te komen.

Over de winst voor het milieu wordt verschillend gedacht. Als je alles meerekend is de vraag of er

zelfs sprake is van een positieve opbrengst. Omdat wind niet altijd aanwezig is, leidt dit niet tot een

verlaging van de capaciteit van de elektriciteitscentrales. Helaas hebben daar al te veel van en

kunnen straks d.m.v. export misschien nog wat geld aan verdienen.

Gelukkig voor de politieke partijen wonen hier weinig kiezers. Dus op de landelijke cijfers zal dit

weinig uitwerking hebben. Voor de gemeente Aa en Hunze ligt dit anders. Ik durf u nu reeds te

garanderen dat dit invloed heeft op het aantal zetels van een politieke partij. Het is niet anders. Het

trieste is dat deze plaatselijke afdeling hier ook geen invloed op heeft.

Inspraak, indienen van zienswijzen enz. het hoort allemaal bij het recht van de burger. In het geval

van de windmolenparken in onze regio heb ik het gevoel dat het een farce is. Ik neem aan dat u

begrijpt dat ik van de plannen niets maar dan ook helemaal niets moet hebben. Het is ook niet zo dat

ik anderen een dergelijk plan toewens. Dus wat dit betreft is eennêmby gevoel bij mij niet aanwezig.

Investeren in andere oplossingen lijkt een heel stuk zinvoller.

Hoogachtend

0431

Page 33: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

nspraa or ui· e w· dpa Oostermoer e a e a g et "ri dpark De Drent e londen Startnotiti (Concept Notitie Reik 'ijdte en Detail)

wgege rens

0432

Naanl: ......... ; " .............. � m vrouw

Straal huisnull lner: ....

Te1cfool numnle :

-mai adre�': . . . .. oJ

U prt.:ekt in al. :

arli uli r

[j Ve t g n\"'o rdie:er v, n org ui ati I bt:.drJf: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Uw in praa :

.. :7": . . /V(zfiJT .. /1. � t,!(-:rj. -:.çt:YE C./E!\! . . . . ??�'lN.f.� ... . t;fPk· . .. 6. Cic/. y,/.:}./i.(:: d./)I.Î7. 3'.ç11111?-:

....... !�{;k;k:?S"... ..��#.]V . . . /T.��f-!.�Q�!t(..O'IY�é.1Z.2Dif/.T.: .. .. N.t1I2CL( 6.� .... . · . . . . . (>, � Y.:?? l.� t:. IV . . .11 /t.A.!.1;.I.I/ . . t/..o.ZLE.a, � . . . 7!". .. ,://?'I(O.[I/. . . 6.:r;:C!9. t1 i? � N Scy./.2.. Q .... .

. :7: . . . . l!/T . . 6?o.{!:.JJ . . t . ./ . . .I.v.�t"r . . b.é.�Ç)/!k : r. . . I?M . .!,)e. .s'lE".(':(O . .. /(J? r:!K. . . /Iv.tJ.c.I.srtêl �

..... AlJ. J .-9 .1ï. 'Ç ... . . flE.r. . .!{11.2 !J.k.TE g .I:s.�7É./(.C . . L.6JhDS.t:III:9.I? . . E.!v. .. KE. F. tt , . ïJc��

...... (l.((B:.O'EJ.V . . . . E..�N .$/7:0. . . . dIlNf.CD!9.S/:. . . . 2cJ2Ja.:� . . OEZE. . . j:=>?8N.N.r./V..� ...... .

...... :;)f . . �.�!;s. .�.?�.�(�-y.!7.(1c. . . gé.6f.LIN.6 . . !.1.().t.T. . l/I9.N...l7l�è.� . . . E.u. . . .. . . _ . .

....... v..��I/.RN .tJ.�.� . . . . i)9..Q . . e: . . . !?ç .0.a�I2.é..e. . . _ Pl/l!Y� .ç:v.. � ........................ .

· :-:-: ... �®.f.?: .. . O[ . . . � !0f/)(J. .Q.�[N.s ... . OÀlI.D.�;:;!i/l.«. . . . . 7..�,(.?_?:?�t??-:/.� . . 1! (?-1:s' C ..... . .

..... �4!iQ$:::.ç;:N: . . (1:E.S.(?9.<vDHW.c?I?(:1.ç� . . ?;/N.. _ ?� . . . 0;?N . . !'v..9.-R.(1?�V //'P'.Q/2 l - / lYff DIV7:S �.IV V,c}N 1.

..... T!?� . . ?�.0!.�(M . . . . . :.��?/ � . . ?!!?! ?��f\(4.�tV .. . l1trr ay. . . 4!.4.�O'E.IV. . . 0.Y..t?C(fK-· _ . . . . 2:o.c.!I. 7.. .. . t:.I!é.N.l1l5 . . . IJ. f. . . . G-:ç.1: riv. E�t/� . . . t:.(-I N. . . l)�<-.c. . . . /:..:I{. /2. ?! N.6. ç: � . . . I!:P..l! Il ...... Df . . . . 6 F.z-�NO.d.E!.Q . .. M.N . . cQ.� . . . &..çrY.s.E.M. . .. .. . . . . _ . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. . . . . . . . . .

. �. J.1( . . ,t?JY.?( .. . . V1�Î:!. . . . . ?:. 7.� . . . v..�lfl.?-!:t.�(::�ç::� . . {)r.. . . 0.-:.t:,��.�.�� �1.� .. ..

..... . Je. . . r �.�?-. ç/?!t;>.(('(/ . . ���q . .. �� . . :;?�.��!.t;!! (?t?�.� . . ()�.S -Y. .�0! . .. '??;, . . ��.�(y. O/VoE�2oCHr EN VD�UO/'G C-cCo�PENS6E�Or

. .. . . . .. . . " . . ., . . . . . .... " . . . . .. . . . .. . , . ,. ., . .. . . . . .. . , . . .. . " , .. . . . . . , . . . . . . . . . . . . , . ... " . , . , . . . .... . , . , . , . . , . .... ,. . . , .. . . . .. , . , . . .... . .. . .. , . , .. . . ,. . .. , ... ..

uiterlijk lUlaart 01 per po. 'L slm'en naar:

'punt wmdpa , ( ,lelID r en windpark e DIl ntse . 1 nJ n P �lhu.

Page 34: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

nspraakformul· e w· dpa Oostermoer e a � e a g et ",ri � dpark De Drentse ooden Startnotitie (Concept Notitie Reikvijdte en D tail)

w ge ge Tens .

0433

Naanl: ....... .. . ............................................. , ...... he r ffIICÇIlJti\>V

Straat + huisnUll11ner: ...

Po�tcode ' ro nplaats: ..

T c1efoonnunlP1pt'

-mailadre�: _

U preekt in al �

Particuli T

c; Ve tege \,,'0 rdie:er v, n org ni-'( tie ledrijf: ............................................................. .

Uw in.�praak: KOlft.: tA/

-:-: /J( .f.. Lf.�{St.fJ.fY..o;Jv1.etf;.;;' çJi�!-!' Ä . . /fJ? ( r. kil/V . !.7!.ffl-;/ .. lf..�f('?�!?. t!.C?fC.l!.�. !?� (!0!.IYEJV' · .G.o. .. � . . z{� .. 6a?a 'Ç-lv. ./' . . 11 (///?/!; . .. ç . . . : .. �i ?f.� Jo). r.: €.� . . �p.� .f??!; � g ":t . . 9-;' � .'.ft IJ<{ · .lt&#r./</? ti. Y r.. J. .8.8 (y. rif: <./f.t;/l .. I! f:. C . . s?!. {j.S /l),(t. .. /Jt.J:. _ WOSIÇ.o. t;.Y.l-. . . � t9.«':' . lJ.E . //Ef?/3 1:ï.v.t.>I./v. 6 . . i'kIJ t.eN: . . OE. . . jJgOVJ-J.� . . (j. J!ft!. .. . EI./. . . bE J.ff. tf!:(v.().ç/:2{; .... .

· Div OE/Zi. .c./:I./.. /.1. 9.1;. r:. /:v. a�.o.t;N. . t7.E. .. tB. f. J. i..J7.d. IV C.f. . :El: P.1.1J. . . EY r. � ��/f ....... .

· IV' � o.4e. N . . . �-9. �!?-.. �1. � �� .. v. fJ.� J . . !??1 !Y?r.� � ' .. .tI. (J.� .. Z>. (�IV.ç:!y:: .. (:!.lrf)(!=:?'+:';' Ii.:-· .. TI. (/E . . . (9.(1. tr.«. çS a. !? 2;;. :-: .E;y'. (:t / tI. :� &.. De . . . /Y IJl7. lI?EÇra/i..v. .. . � .. ({t:v!;/?t;i./ · .. t;:. � '!.@. F. FEW, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . _ . _ . _ ... .. . _ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

'-: .. 11 /I/!� �) 7?.c: N f) ... (10.C:.r. . /yJ?'1J. (}.ç,�\(, . . :P.(!c . . . t?s . . r:� � � (.;!.� � !.t( . .. ��Ç: . �� .�J.. 7!:.� Y' · . y)ç:� � .. . P.. f. ... �/0t.I!(-!.� �0.:�� . . ��:� . . €1:':: <fl.q: .. � ç;(-! � Ps . . .':7. �.� . . :� . Y . ::-I.(,? .... .

· ... 0.r;: 0/ �.'Y. �� .. . s1: . . t! � � .. cf!':? q � �Î:(,t;: ... � f!.� I? .f!�?1.�E?!� .. 1 t-r .. cP.Y. -P?: � .�� ��' ... .

· . k�� (. . :1 (I/V: ?!?J?f:-!.!. . . /?.1.�. �!? .. t:Ç!i// .. . k.L(P.r-;Ç:� . . ? ç� . . (1 '?�� .. :P. (t . . t:.� (!�v:: .. l( � Y ... 777!:çc. : ... �.�� .. PI!: .�J.é v.. .. t.v. . N.�f?!.'! ?q. ?!J.(l(o . . . �A! . . 17.« f'!!!. (-!.�:.f .. ?: .t?19T..!?ç · . . . E. Ç.!i..ïI. . . (?Çl;P.C:4.� tv.'. . . .'(!-?/?� .. (& . !':!. (�$ .. . �(� ij ................................................ .

-... Dtv.OtlZ.2 [�� . . b9fr. .. WD@f.;Y . . �I/.r&f.f:(1&..4. .. A!/.l.t9.e ... v.C . . !lfJ.IjI�rn.'!..t7!.. ... DE. .. U/t.O.(,p,( V . . ()Q.Qf!-. . .12 t . . !? (12 (Y.;j0!. . . tll .�Q Pr .l/.tJlv. . . ,Dr: . . . I!! 4:N. .. ffy. ...... : . . .

z..;bEZéE0 //lIoN2E OH6z,V1N6 2)rE2é SOOtR-/CJv //é)6ENX//C/ VER. LO �E../V �r'7�N Do ó� j)E2E PL/9/\./yVéAJ.

U 'unt uw inspraa reactie 0 k uiterlij 'I maart 20 I per post sturen naar:

Bureau .nergi proj eten. Insprda 'punt windpark $telID r en windpark )e Dr- nlS� IonJen, Po�thu. 223, 2' -0. : V or� h ten

Page 35: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

spraak or • er · dpa Oostermoer

e '3 e a g . et ",�i dpark De Dren se Monden Sta11notitie (Concept Notitie Reikv/jdte en tail)

u ; gege Ten

Naanl: ....

Straal huisnun ln�r: ....

P stc de + \Vo nplaat , .

Telef OOlUlUJ1Uller:

-mailadre�': ..... .

U prt.:ckt in al. :

:: Part) uh r

0434

VCltegen\"o rdjger \/, nog ni die! cdrijf: .. al..r.l?tf.!.7(Ç! . . . �çlY!.�. lA.!/!. . . .I?.f.PLf.�"P :5' /'/9 OS k /'7 � � /9 L

Lh 1 in. praak:

.7: . . . 0. ??C? � . . f) E . . . d/-lN /r.E C .. Jr:41\.t . . . rI f:.r.. . . h/.! N IJ. /2 .o.?E Ai /. �(!. � �: . . . . 1/ .I?:. �E N . . . � i

..... ON2é. . . /).l:tt . . . -. ... � . . � . . r.d . . �.(?;.x .. /V( . . r: .. h. -.7? ... k(!.: . . nl. .. . /;{,Vl.vtY:e.;fL/. ..... . ,..-

...... r7é. t-E, .lv .. t;. ?/,t; .. .. N. Y. . .. hl. /JlE.N.. .. D.fl..1: . .. u. . l':1. ib /J.E LS . ..... ??N.ëR f:.f?. 2.Y.è.J<-.ê)L/

....... E.t!. . . . I!r.t9.f?I?O' R-. . m.� ... �/jI'9. N.T.b.(). fYT. .. . . {).(-J.r.. t ON2. é: . .. �!?��c ... �·.c:T..y. .. ..

· . . . . . . fl/lY.o..I;.Is . . .. (J7v.,u..E'/< .. //. ) � n.1. . '01)' • •• [) /1: . ... f-ll Iv. IJ f. .dR. .... !(; f).tV . . . � f$. .��/9 .��/ .. .

· . . . ' .. U. /. :r .� � . .. . . := . . . ?!:E Lw./. L::J . . .. . o.1? . . !?� . . . . t( . /�(<.'f � ..................................... . · . .. ....... .. . .. . .. ... . . . :-::-: ..... l?. ti'. +.-?:!.I( ?l? � .I?. {]v. . � .... J1J.. I.!:.. G. .G. .é. O(?1.3. cS .... () 0.0. te ..... . .

· . . . .. .. .. . .. . . . .. . . ... . . . . . .. . ... 0. E: ... Iv.!. AI,o.!1<p, L .'é./.\1 ..s. .... : .� IV. .. i}( $,Ç, ti (7. -9/C? ( d. (; /D. () ?'. Q ..... ..

� ' ,.. � _ 1/ KJ IV .!J� D V ,1lrc-:A./ ,

......................... � . . . . . / . . . . l. � .? (tAJ.r;,E� .. . ,I)I.e. . . ,0..E. ... ç;.g::;? o. N{).t-/é.)�R;J. .. .. v.&. N.. ...

· .. . . . .. .. .... . . . .. . . .. ... . . .. . . . jj.G: . . ZJ. �/.I J/. .G.' d . . . . . dE. ;("/:/1/ �o. E. f).E AI r. . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . .

...... tv. q . . . z.;' N . . f. t9. !Y. . . f::-t.� ÎY!/.Y.G. . .. JO.'&' T.. . ·Db 25 ... . !?t...;9 /!v . l'tl .... 000000:�c� .... . .

· . . .. . Z5. t:.Q&.C. . ... . 1E 1.-1 . . .. � �� (.lf. -0. ç:� . . . . Qgç,-';:6.c.� . .... R-' . .. �.� Ç;( �/.ç::,y, ................... .

. . . . ... ?;y:, .. ?ç� . . !?Ç( . .7. . . . ?.�.� �� . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

� . .. lJ(;, .. B. Y. <.;, . (9.�8. IJ/&. /l, f?t. .1i2 E.6. r;7./iy.. 6. . .. t.1. �f:T.. .. f:,(i N . . . 1.79.>F.Eé . .,. �c. .......... .

· .. . ... �f:. ç;.!.� . . (. I? � 9Y. ! ./ &.d. i.é.N.1l::A;.(.8 E !}/.Z! h6)2j . . . EAl . . . /.;Y.ii?�8. 1?�JI:: :-7 . • • •

...... /v..�!:1.�g.J. . . . f7Jtt.IZN. . . w..?t2.t.1.O'v..0.)]Ç, .. /:!.çT. .I.::?.;9.NfV�D . .. K.o.&E:t{/

, �UJ t uw inspraakreacti nok uiterlij' I maart _01_ per post. 'luren 0' . r:

J 'p nl wllldpar' ( "telID r n windp'lrk - Df' n�·t;! ,I mJ n_ P )�thu.

Page 36: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Aan het Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Postbus 223, 2250 Af Voorschoten

Groningen, 26 februari 2012

Betreft: plaatsing windmolens

Geachte heer, mevrouw,

ONI AtV

28 FEB 2012

In de Schakel van 18 januari 2012 las ik over het voornemen om te starten met een windpark

Oostermoer in samenhang met het windpark Drentse Monden.

Hierbij verzoek ik u dringend om bij de verdere besluitvorming rekening te houden met het

feit, dat grote aantallen rietganzen en kolganzen in dit gebied fourageren. Beide

vogelsoorten maken tijdens het najaar en de winter volop gebruik van de daar aanwezige

akkers en weilanden. Zij overnachten doorgaans op de meren in de omgeving en vliegen 's

ochtends vroeg naar dit gebied om aan het eind van de dag terug te keren naar hun

slaapplaatsen. Plaatsing van windmolens op deze vliegroutes leidt zeer waarschijnlijk tot veel

slachtoffers onder beide vogelsoorten. Daarnaast vliegen de ganzen ook overdag naar

anderen akkers en/of weides (dit als gevolg van bijvoorbeeld verstoring).

Ik vind het daarom noodzakelijk, dat onderzocht wordt hoe de ervaringen hiermee in andere

0435

- ver elïkbare - gebieden zijn. Verder is onderzoek nodig of eventuele uitwijk naar_and_e_r_e _

_ _

voedselgebieden een oplossing voor de ganzen biedt.

Mijn inschatting is, dat er in de directe omgeving van de meren geen goede alternatieven

zijn. Juist de uitgestrekte akkers in het Oostermoer en de Monden zijn zeer geschikt voor met name de rietganzen. Het risico bestaat, dat uitwijk leidt tot langer vliegen en mogelijk

minder geschikte voedselplaatsen .. met als gevolg een slechte conditie .. die nodig is voor de

lange terugreis naar de broedgebieden.

Ik pleit daarom voor een onderzoek door een onafhankelijk bureau, waarbij organisaties als

o.a. SOVON (voor cijfermatige onderbouwing) en Vogelbescherming om advies gevraagd

wordt. Ik ga ervan uit, dat het onderzoeksrapport volledig openbaar is.

Als vrijwilliger voor kom ik vaak in dit gebied. Ik doe daar de

tellingen van ganzen en zwanen. Mijn verwachting is, dat het plaatsen van windmolens grote

schade toebrengt aan de ganzenpopulatie.

Ik vertrouw erop, dat u mijn aanbevelingen meeneemt in de verdere besluitvorming t.a.v.

het plaatsen van windmolens in dit zo bijzondere open landschap.

Met vriendeWike gJ-oe!,

Page 37: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

120225 zienswijze geprojecteerde windmolens

Aan: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt windmolens Oostermoer Drenthe Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Wildervank, 25 februari 2012.

Betreft: Zienswijze notitie inzake windpark Oostermoer.

Geachte heer/mevrouw,

Graag breng ik via deze zienswijze de maatschappelijke gevolgen van de geplande plaatsing van de windturbines onder uw aandacht

De molens staan geprojecteerd het cultuurhistorisch uniek landschap van de oude Veenkoloniën dat zich kenmerkt door een bijzonder verkavelingpatroon, weidsheid en openheid met ongestoorde vergezichten.

Het plaatsen van molens van deze omvang in een kleinschalig gebied tussen de bewoningslinten die op relatief korte afstand van elkaar liggen zal een grote negatieve impact veroorzaken.

0436

De grootte van de molens staat in geen verhouding tot de kleinschaligheid van de omgeving: ze zullen de omgeving overweldigen en grote schade toebrengen aan de aantrekkelijkheid en leefbaarheid van riet gebied om te wonen en te werken. De rust en ruimte zal die het gebied aantrekkelijk maken om er te wonen zal verdwijnen. Dit in een tijd dat geprobeerd wordt de bevolking in ook dit plattelandsgebied op peil te houden en krimp tegen te gaan.

Niet alleen visuele hinder maar ook permanente geluidhinder die door de hoogte van de geplande turbines zeer ver draagt.

Plaatsen van de turbines levert onevenredig veel economische schade op voor een omgeving waar juist steeds meer ingezet is op (Iandschaps)toerisme. De beschermde Veenkoloniale dorpsgezichten van Kielwindeweer en vooral Annerveenschekanaal en Eexterveenschekanaal worden geweld aangedaan. Anderzijds werkt dit averechts op de beoogde toeristische stimulering van de inzet in de ontwikkeling van Geopark de Hondsrug dat zich met name ook uitstrekt over de Hunzevallei en de aangrenzende veenkoloniale gebieden. Investeringen in dit geopark en de investeringen in de hermeandering van de nabijgelegen rivier de Hunze zullen in hun doelstellingen ernstig belemmerd worden: het gebied aantrekkelijker maken voor natuur en rust en hiermee toeristen trekken. De op gang gekomen kleinschalige toeristische bedrijvigheid wordt gefrustreerd met grote negatieve gevolgen van dien.

Er zijn alternatieven ook in dit gebied: kijken we hierover de grens in Duitsland dan zien we daar vele boerendaken belegd met zonnepanelen.

Als de bedoelde turbines geplaatst zouden gaan worden zou je hoogstens bezoekers kunnen trekken om te laten zien hoe het niet moet: deze toerist zal je zeker niet vasthouden of binden aan deze omgeving en dit zal een negatieve PR van het gebied opleveren.

Er zijn ook als het moet ook in Drenthe andere plekken te vinden waar de impact voor de omgeving en de bevolking minder groot is c.q. waar de afstand tot de bewoning veel groter is. Dit moet de democratische insteek zijn: eerst gedegen onderzoek naar plaats en haalbaarheid en dan keuzes maken voor gebied(en).

120225 zienswijze geprojecteerde windmolens Oostermoer 1/2

Page 38: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Tenslotte in de kantlijn: De relatieve bijdrage aan het totale energieverbruik is zeer gering. In plaats van het nog steeds toenemende energieverbruik als gegeven te accepteren zou juist geïnvesteerd moeten worden op de beperking van het gebruik en juist hierop nadrukkelijker doelstellingen te formuleren. "Naar een verantwoord energieverbruik".

Ik hoop dat bovenstaande overwegingen en ruimtelijke bezwaren voldoende grond bieden om in de verdere procedure rekening mee te houden en van de nu voorliggende geprojecteerde plaatsing af te zien.

Hoogachtend,

P.S. Desgewenst ben ik bereid voor u een excursie te organiseren om de landschappelijke en andere waarden in het gebied inzichtelijk te maken.

120225 zienswijze geprojecteerde windmolens Oostermoer 2/2

0436

Page 39: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakforlllulier windpark Oosterllloer en samenhang met windpark De Drentse Monden Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

0437

U wordt verzocht gericht aan te geven wat naar uw mening moet worden onderzocht in het MER en op welke wijze dat moet gebeuren. Zienswijzen die in de periode van 24 juni tot en met 4 augustus 2011 ten aanzien van de startnotitie windpark De Drentse Monden zijn ingediend hoeven niet opnieuw te worden ingediend. Deze worden door de betrokken overheden meegenomen in het vervolgproces.

Uw gegevens Naam: .......... . . .......... ;. ........................................ -heef--! mevrouw

Straat + huisnummer: ...

Postcode + Woonplaats:

Telefoonnummer: ...... .

E-mailadres: ............ .

U spreekt in als:

o Particulier

� Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: ..

U w inspraak:

· :: .... 13.:,v.� .� . . . O.ll.)S . . . . h,� f.. . ./� . . )ÇJ,I,s!-:.

·r: e .v..<-ffi.}e. . . . 8.� . . . ee�: . . (!a.t,:Ir::k!. -.Je. ...

· . . . . ... fJ:!. qe IJ! "'J . . . . e.� . . . t:etQ./:IJgfif t 7·

. . 0/ '2.1l?W . . . . ok .

··F kwj�. �"?9 . . . :�ç; .•. . . . . . . . . . . . . .

..... ... , ... i.u.e. QiY!/l.� . . . . . h{Je . . . . . /Wi I.&s . . :. !. � .. . o&. ... P'q�.kl)(0;i··r···

�Iti ....

· . . . . . . . �l u, iL . . !:a I a:è /(..:' . . . . : .C1a.fj ... dL ,ja. w. .e.U.t?<� . . . : Ö al: . . . [J • . . • F I aq/ s.�!lf . . c4yf

........ tyy.� . . . .. c/C . . Jf.tl5t . . . JJlw.1L . . e.c.e. . .ea� L f.'1J . . � (,5t:h9-d(1)IJJ/ . . �)�mJefy.t.óL.

......... � . . . 2. . . . � .. . . e.� . . . . WQ.Ç{j .d.R... . QeLfu .óo&... L,L.cU -' .... lJQhJ. . . . WON .JJ q . . . �t'Û. ...

........ .. bed..�.f. ... �O:�.>'1J.ee.e.. . .. ea�!JL.h.eid. . . . .. u.e.ruJl.u2jif...Zo.:Óo.h.. .tk.. 1i'_'Lsl

· :":" ...... [Cl (2 !!o< . 5.�. e. . .cf.cJt-. .+lt . . .. . bz Ite.f..-U:, /.) ........................................................ ; . . . . . . . .

· :7 . . . • . . !::x:Ja..�. b .,: . di . . : .. � .0 . . . Q<.

·1··

LX.(.(..i.Ya.. . . . be.�1.<..e N0.v. . .. . (fju. . . . 3:t:m:e P . . . I!! .e!.: ....... . ........... eK.rJ,vl-.bJ.::)vwJ ï

·N. 33 ........................................... : . . . . . . . . . . . .. . . .. . .. . . . . . . . . . .. . . . . ... .

· � ..... .N..ea

·cd: if;.1)2 . .. e-r-pe. deilJ . : ... 0..: L<Y0.�.e),.)oiL l1J. • • • • • 0kY�p.� . . . f. ex (:<,).0. >Je ::: . ... .

· . . . . . . . . . fZ;'S. i . . h.e. � . . . . . � LN. \ 'Y .... l�.' J .' . c,., �� �.� �(�)e.� . .. .' JU·

. . / ./c.cJ. s. . /Y9 . . . . p"!oeI:-e.t0 _

........... er'?ede9.····

C(COf···

b0... .� . . . . f.C'S/Jfl?f...eM.:QOl. . . . ; . qe.ljt:.W�Lf:1 . . ylf) :':": ....... A �d� .ee . . . . Ra .\..,çJ.r.ç;� . . . o.v. e . e.'"Z.CJe t.e.-.:J . . . . . bu. l:-QQ . . . oJ&p.s .ae fL.! eD.e. N .. .

f, . it • 1/ 4 J ;/ .7: ...... U.Q��'') . . .. O.�. ll mei) . . . . tJ.al:-J . . . jrQ_.N.9. ... eN.�fJ!e . . . . o.qJc.{b.� . [c:eÁ e.� ... � s: ..... .

.......... �Il:.u..NQJ:.t1···· ··················ql:�;;.·��···��·��;·�·;�·i; ..

U kunt uw inspraakreactie ook uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De D entse Monden, Postbus 223,2250 AE Voorschoten

Page 40: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

InspraakforDlulier windpark OosterDloer en samenhang met windpark De Drentse Monden Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

0438

U wordt verzocht gericht aan te geven wat naar uw mening moet worden onderzocht in het MER en op welke wijze dat moet gebeuren. Zienswijzen die in de periode van 24 juni tot en met 4 augustus 2011 ten aanzien van de startnotitie windpark De Drentse Monden zijn ingediend hoeven niet opnieuw te worden ingediend. Deze worden door de betrokken overheden meegenomen in het vervolgproces.

Uw gegevens

Naam: . . ... . _ . . . . . . . . . . . . . ............................. -heer t mevrouw

Straat + huisnummer: ..

Postcode + Woonplaats:

Telefoonnummer: ...... .

E-mailadres: ............ .

U spreekt in als:

{]ti Particulier

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Uw inspraak:

� � 3 e. U'. ':-f . . : . �.[(. éY.L . . . }-: tIA-.h! :.\.JC .. . . . e.x .Ç.-C f.. ... �.C.0. e. tX . . i-.e. . S.!..f.'.c.r. P. .......................... .

· . . . lAl .()ü ili: . . ' .1.. �.:;: • • 1..; {J � '! I. � . . . f.:>. ('. K.e.�(.� I';' . • . . . • . . . . . . . . . • . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . • . • . •..

. :-: ... W. O t Y. ('Y�ç . . . . u. bAl . . . Ja :�/v.e.� . ... 04-. . . ae.(w. ds .... 8. Oh. 1 . . . �/� .. ..5k..-ha. w . . Q .c?t.V.kV-tt./ . ' t/; ........ e. K .4. C -e . . . . j�è/. Çl; s. f. '. :Yg . . . . U.)Cl.0J.e.JY. .... be. t:..e M.� ................................................... .

. . . . -: .... 3 I?,: Hl!. rI. h .('dJ' . . . I?:! W . . u.ett.-.�.t.&.e.". r::r . . . .IV 33 . . . ;J;el y.i.;<. dJ. L!:-! de:: Ic .............. .

· . . . . . . . . �'e.ü: rU,,':!. ' ï' . . DDt· b. e. Ia 5.1. Î. /5' . . f�o.f.(i.·· . . f. . . . ?M A.P. .............................. .

· :: . .... Jo. c Jo: .SdJûfl}{:o� 0 • : 0 e. 0 • • �bsJ::e.n-)7 .b.c.J: er.:? .(J-.� l i .5<:: . . . .. 0 f2eh-tf:hI. .... ri.c!{fA. · . . . . ... po: ! . } U. Y.'e . . . �fI?;c / e Wo • • • . L :M .L: çJ. {�I. e f lI!e./J'J.e.If.J . . . . ·f d./� M . � f:J e�>-I ... , . . . .. . .

.. . . . '" . /IY.f2.o... h. e. .l!� . . . 'Wed: e.P. ..... u.9.Q. a . . . . 0.0.-'5 . . . . . '2 rl.v.J..;, . . . . . kUru. a:!:. . . . dcd.( (-:Jg. · . .. . . . ... l;? . . �.'. ij' " 7 0 ' • • u. . . .. . !?7 J . . . � � .-IJ. (j . . . . t û e. 11. J. S. m f:? . ,' • . • . . . . . . • . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . • . . . . • . . . . ...

- � \ I /'o r . .... v .or../:J � ) /.>/ á.,, 1 /: � t VJ/'l9. }( PtV L�e ') <:'}/I ' \ ��// r' • • • • • • • • • • • � � Y.� EV.Y. � • • • • � • • • • � • • UJ. . . . . . v. �,,:,' . h-• • • • v. . . . . . . �;, . CL � :>/'rhi,,:-ta ttv.: .. .). .............. f . .. . . ... ï · . . --:. .... .r:l. ÓH{/.. e.t!' ? . . . Vo rr:. .f?: e rJf. . . �ç. r.:? . • • • . • "C'ê:r.JtL . .e. ()J. . '':}.c...... . i..-u er,:? ":-? , • • !tc/IX .1Jl. {.].: · . . . . . . . . / y.� ��\ . . . . b.d. q.? k , .tJ .... il.QQrc . . �.A ! f"<U· Na . . t . . . o.� . . .'. . �/;Y Co ()J. 0&. . '1" • • ::r?('. t(. ./? /vIe.

· . . :-..... DIJ). dei . . ?..ae. K . . . . . tv L'<t:'-.}\ . . mi . ..;:? C-.'i:.L., . . . h.e. uo 1.&' .t:e;. zn. h. it? � . � ..................... . ........................................... .'j.4-Vo!J.Ae. . . pjVtr�f.SeM . . �iJQ.lL . . cit . . }.l.Ä � .h.).Nes . . . j. N ................ .

· :� . . . .. )Q ci&.t... .. 0."" . \..i' . .z.. ' o.Ittl:'.rH S': . . . . 0! �'Y.I'<;>N . . • I. eL� ... d.o.qlS 1 u::r; .�.f; '» . . . . . U /JOJL cM.. UooR IN'?I &j-ief!\Je 'ltelL '> 13 'cel r to/relC. de /v cJj'(/':et',..o be{a.IV�

� .q..e.Wl?eJO ?602 2.CI è U kunt uw inspraakreactie ook uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drent�eMQn en, t'OSIO'US 223,2250 AE Voorschoten

Page 41: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakfor:mulier windpark Ooster:moer en samenhang met windpark De Drentse Monden Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

0439

U wordt verzocht gericht aan te geven wat naar uw mening moet worden onderzocht in het MER en op welke wijze dat moet gebeuren. Zienswijzen die in de periode van 24 juni tot en met 4 augustus 2011 ten aanzien van de startnotitie windpark De Drentse Monden zijn ingediend hoeven niet opnieuw te worden ingediend. Deze worden door de betrokken overheden meegenomen in het vervolgproces.

Uw gegevens Naam: ........ . hp:p.r I me'rroJ1'il � -Straat + huisnummer: ...... :

Postcode + Woonplaats: .. .. Telefoonnummer: .......... . E-mailadres: ................ .

U spreekt in als:

.l( Particulier

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: ............................................................ .. ���S'���""�'�I.J .. . . . . . WQNJ� ·c;y · · · · ·ee)�;;� . . . . . . . . . . . .. . .... � .. . .... . . �� ..... �":' . . .. l ... ,. .� .... � f.�.� .. è!!. .. . ... :<�.J .�� ...... � . ..... . . . �\� . ... � .... ��C-.... �:r?� .. : .. � ....................... . ................... ..... ) .. l).�.vJk\�k.b ....... �"i .... er.!M--4�.f.. · · · ï{Jè· · · · · · · · · · · . . . . . . .. . ....... ":":":": ...... .o.N.Ju4�4 ..... N..� ...... .. t:;'W:J. ckt-. .... . .... e Ç(!-).lz.. .. . � ..........

: ....... .

..... ...... ..... . fI.�� ... . . �:-:' ...... rk. .... .i.0l!:.b.�/.y:-u: ...... � .. :.1,. ..... �� .. .

.................. � .. : .� .... ��� .... ; .. . .. . .... .. ........... . ... ........... .... ... .

....... ,-= ..... S� . .. $.!'!.f: ... (0t0.�.�J ...... ... b J.;Y.f!.�i. .... �tr..= .... .

.................... I: ... . ........... : .. ,.. .. V.�R�-!k . . : ...... \J.,o.Q. � ...... /.I.Y.f. .. . :.�r.���

................... 15 ... . . �� ... jM? k& ... . .. . . . c.4c.l ... . . . . v.r1.f1.e �.w. . ... . k . .e.l.�. ,

........ =: ..... �s,.� .. h�· · · · · · · ��· · · · · · ·� ·�·f!r.�tJ · · · · N.il.? . . . . . . . .. . · · · · · · · · · · · · · · · · · �� · · ·� ·b.� · : · · ·f��H.f(5 · · · · · ·::!�� · · · · <.r� . . . . . . . . . � ......... . 0. N!tY.t .... 1J.Y!r..l.&-.... ... b .t-!. .. � � .... . .. ;].-rd. ... 1 • . . !;C/ . .. fl rx . ...... � ..... . ................ s-��� ' ."" c: Ç?�.:-:.";(�� .. ;/ . . L 1/l':ei(� ."19. .?:-� ... � .. �4r::6-e ................... h.-/.\N..� ..... h.�...................... . ... --------......... . . . ..... . · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

l],·

��· ·

:�· · · · ·

�·

�[,�· ·

;;·

;· ·

��·

i; . . . .

l -•

I

U kunt uw inspraakreactie ook uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden, Postbus 223,2250 AE Voorschoten

Page 42: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

lspraakforlllulier windpark OosterInoer samenhang met windpark De Drentse Monden lrtnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

0440'�1

lordt verzocht gericht aan te geven wat naar uw mening moet worden onderzocht in het MER en op welke wijze moet gebeuren. Zienswijzen die in de periode van 24 juni tot en met 4 augustus 2011 ten aanzien van de

rtnotitie windpark De Drentse Monden zijn ingediend hoeven niet opnieuw te worden ingediend. ze worden door de betrokken overheden meegenomen in het vervolgproces.

, gegevens am: . . . . . . . . . . .

aat + huisnummer: ..

;tcode + Woonplaats

.efoonnummer: ..... .

nailadres: ........... .

heer

>preekt in als: .

mevrouw

JIf Particulier / o Ve11egenwoordiger van organisatie / bedrijf: . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . [ .. . ;:;. .. , . .0 . . . . 2. J

.,; inspraak:

· .l.00-:. d. ').Ç'��f-r'� ' { .� .�<, ...... (�·fM..A !.":'.J . . . . . . . oL .Ó'.� .• : . • • • • . IY.'. ; . C?ic:� . . � . . . . . Y.('\-h . . . . . V. . I� -:1. k�.{ �· . af:-.� /e S'

· .V L.�.,,': L .. . t":l.i·':" . . . · . .0. .v:I.:."')' ... ... � ..... ". s . .. . ... . 6 . . . . '/1" � .lt. l(.Q . . \n t�. f.�. n : ... . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

· .i'»'�'':' . . . . . 1tJ . . . � '. Y':"J ' " . V 1· � . . . . . �. � � () .e.':"' . . . . d..t, . . . . . � . .L� � .c:� . . (. .C:� • .i-.�;.v:..�.(�1 . . � . . . . e.x .a.c.t ........... .

. �j .; . � . . ���-?,:,.e,:-. . . . . . LM0 . . ' ..... ck. . . . . . � !I. e . r . . k. JW1. 1. : ' �' 1""" � x . . . . . bS···· .{�I� . �.-: . t1.e,,!<;f .......... .

. vc.W\ . .. . . 31" " .� . . ', '" �� . . . 7. , . . -.... H. w . . Co • • • Áo:-.":I.. rr-v.-f..� . . . hJ.(\'s\ (; ... � . . . . .+.\Ar.-. � : ..... '."f: �� ......... . .

. e .�. 1- .<." .1. . . . . . k.O. r1;'1�":' . . . . � � .... .i 0-.fJ.. �. , . . . . We.tk . . . . 13.1(. 1,' �( . . . . . W a r-.J..t .... �':'\.. � .� k.� • • . . . .

. LL+ Y.�. ke�e..� . . . . . w. c� L . . . . � . . . wa.a.�.Ck . . <.� . I � � h) .. . . . V. CVl1 . . . . mj :� . . . .. . w.oY.l.(' ."l ') ... :2.».( . . . z0 �

�� . . . � . . . . p.l.C\th ?J..X/.!. � . . . . �.- . . . bj .... �i:h. L; . �.0. .� .. �:e ...................................................... . · . ;3. 0. .«'. oR '"'- . h .CMo>j' . . . . i/.ev. .�. � I'U . . r..: ""J . .. . jV . .?.� .... �. (... t . . . . . h. R. +.� .e .U !.., ) " .... � ) . . • � I"" cl · . U .' A . .Y. e. .k .. .-:I • • 4" . . . . .. . 0 f' . . . . cl.,. . . . . 0: 0. . J (j< .k/..:: . l ... .\1. (\ h- . • . d....... . . . W. � " ... ....... , . . . . ( . '. 1 .<2\ '" r . 1.<.':'. ". .,,

-) ... -:3.CMV1. � . h.�''5'''' . w . , .� d.. B<.!:-.. "" .... ' ..... p.av.L. . . . . . N.3 J . . . b':) . . . . i3.v!.�e.. y.d.ç(.... e . b l'?!{\.(j ...... · .... _,

..... h a.� J . . s . . c.k �.jo .�-e . . (,'1' 1 '.e . . . . . . . . L<ei s.{ehj la Ii .J f? ... . . . . a.V,1.<; .l.'y:J.-R . . . . �P.7.k. JJeA ...... . .

· . cicw. v. . bb . . . . fa: :"ö . � 3. , �.<J . . . . ·�re. · '. t.<a-.,., . . . . . in. ; J i .�f.. i-H! ... v.? R U . . . . . . . . Q,.f?e . . {,o.It! >- • . • • 1:�<2 ' · y).� �:3F J \ .<. . . v....L . . . . ef.f?, . �.+. 'À'rt ... : .. U.Ovn . . . . . . o. h .çk ... 0:' .k . La,"" � . . . . . G .'ri .1. f. ..........

. · .�. �'X'.� • • . d.t;( . L.� ") ...... w.a.� ... o:t .,?}" . . . 1�� . . 1. . 1 . �.9 . . . . L!f-. ": . !-1- "'';-' � ! '1 L"..) . . . . l/.C\.. ":"I. . . {.O-R.t;. I. s J. Sc L., .. t: f�h . .' �. �\-.l.:t..<. .+.Vt:(., .. i2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

I I ' / I�_ ' lol-.L Ut\. V.' )IA?1 (,·ja-i;"(., oP crnf·.�C-t1,·r � ,,-e. � � Vl • • '\ ) OL 00--: r"'-' 0 "' . . f

VO-� � ;�<i.A2('-- ctoo�/ � ( o.. q )) clo. d.J....LLLb J L cL.-t v,e",(f"" -{ �'e, v", . '1 "'j kunt uw inspraakreactie ook uiterHjk 1 m a'art 2012 per post sturen naar: lreau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostelmoer en windpark De Drentse Monden, Postbus �3, 2250 AB Voorschoten

1"- J:; ...... -{ c.. v . rJ c.. t J-r �(M. '/"N I L< C� lÄ."t.{(' ( (-c '-. V00 i� - .I2 ie ;re "" " t CM cÄ.rlt' /' .

-t-o{ � SOc;c.I-i" o ...... tw.2; C ( 1,·.., c.., _(3 k-o.-. ei>'-' . . .... : -{ � 1>-..( .... J Vle, .. e.- r " vo,' , . _ <e ..... +<2�--t -

_ y4- CM-- <..Á.(' " r; ) •

Page 43: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

"

o Vt c4(-:<�ke", / / 1 I ' 1 Izak' kJ a a v h-<, /' ot va h 0(' /,,-/ C '-71 (q J' ? M .ee .. -1<- 17 -t (J I f V& v,;-, Lr'?t ,, ' / e I'l e, :J t 'e: � ol /"< rj I da''; ''"\ � C?1H<'ri .rTJiè-t?; � m-e.f � 6.-e __ l/O I k ('" ,

-ee�� t I� n On j W ,'l:. i -e ( d cic. / Ju'? f"-e t.en êA o� Clv'tlCÀ" vlak. . rh d� /.

t:-{ (kj .f'je 11, :� J )Ja t., ok

{/ûlc/�el a?<t.., {J6

RjlF Ow," l.,,'O( !YlI/tCW

f'S c.-;(Ûl-t atz.. �!atlrl�_ (j e.e / /d<? /h J' cL c. l!F (--

c� I: 1" lt" C I t-e I h -e vY/ Jci f J .

ol OJev "S JOo,' &eT! lol

ulo.e/rk/t,,) }Ju ..

/-

CJ'I)� C&v 2�� ... het y-l

0., I &v . i.... � /t.'1 J ?tc� Z O;,.,,'1� - e<r7 <:::V)"/'�

.5 ;' (UO' !ca " IJ c' I cl tJe <. CU? n d

a<- 12'] t J O(�Y !t-€ r' r/

, , iv tv( Ol. .ju (- i I '17 e s

/:-ut vl neh

1.1'7.

cic tv c /I. el' -I (,l ( ' b ('h � r (� 4-e-l c.L j/ t'lM cL r.f ""- ei rf? (aR i/./

1 f ) � /",,'�-z7:.l4�

110 0.01.2 c-<.a i l/O�

�/J c 40" tu.-Qn

ev (�

'-f' l ' I ", ./ '- VLI I / I ,.. -,.. ,

?

0440 --

Page 44: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark OosterDloer en samenhang met windpark De Drentse Monden Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

(' 0441 Cofye

Dlvr lOf) EI} ;Q�

U wordt verzocht gericht aan te geven wat naar uw mening moet worden onderzocht in het MER en op welke wijze dat moet gebeuren. Zienswijzen die in de periode van 24 juni tot en met 4 augustus 2011 ten aanzien van de startnotitie windpark De Drentse Monden zijn ingediend hoeven niet opnieuw te worden ingediend. Deze worden door de betrokken overheden meegenomen in het vervolgproces.

Uw gegeven

Naam: ..................... . .......... heer /

Straat + huisnunlnler: .. ,

Postcode + Woonplaats:

Telefoonnumnler: ...... .

E-nlailadres: . . .. . . . . .... .

U spreekt i n als:

� Particulier

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: .. . . ...... . . . ...... . ................... . . . . . ................ ..

Page 45: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

INSPRAAKFORMULIER WINDPARK OOSTERMOER

en samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

Mijn gegevens zijn op de bijgevoegde lijst met handtekeningen vermeld. Ik spreek in als particulier.

Mijn inspraak:

0442

Mijn zienswijze is dat er niet één gemeenschappelijk milieueffectrapport (MER) dient te worden opgesteld. Voor de bewoners van het veenkoloniale gebied wordt één milieureffectrapport alleen maar minder overzichtelijk en zal dit in de toekomst bij de verdere ontwikkeling van de plannen tot complicaties voor hen leiden.

Er is sprake van een gekunstelde constructie daar nu vier windparken (elk windpark heeft zijn eigen intiatiefnemers en zijn eigen gebied) in één milieueffectrapport behandeld gaan worden. Uit de startnotitie Oostermoer kan nu al worden afgeleid dat er in het gebied Oostermoer ten minste 100 MW vermogen dient te worden geplaatst. Het samenvoegen van twee windparken in dit gebied heeft geleid tot ongeveer 120 tot 150 MW vermogen, ten einde de rijksscoördinatieregeling (RCR) van toepassing te kunnen verklaren. Daalt het geplande vermogen tot minder dan 100 MW vermogen dan is de RCR niet meer van toepassing, tenzij ook besloten wordt tot één rij ksinpassingsplan.

Ik vermeld nu al dat tegen één rijksinpassingsplan voor Oostermoer en De Drentse Monden (DDM) ben

Vanuit ruimtelijk perspectief bezien, maar in het bijzonder ook vanuit cultuurhistorisch oogpunt, is er één veenkoloniaal gebied, voor een deel liggend in de provincie Drenthe en voor een deel in de provincie Groningen. Als de rijksoverheid het ruimtelijk perspectief als uitgangspunt neemt voor beslissinge� zoals één milieueffectrapport voor Oostermoer en DDM, dan dient de rijksoverheid over de provinciale grenzen heen te kijken en het gehele (Groningse en Drentse) veenkoloniale gebied te bezien, waarbij zij zich ook niet tot het windpark N33 dient te beperken.

Voor de bewoners van het gebied De Drentse Monden wordt het lezen van de startnotitie Oostermoer aanzienlijk bemoeilijkt daar uit een vergelijking blijkt dat de teksten die betrekking hebben op DDM aanzienlijk verschillen met die in de startnotitie DDM. Het betreft het wijzigen, weglaten en toevoegen van teksten die van belang waren en nog zijn. Het voert te ver om in deze zienswijze op alle verschillen in te gaan, maar ik wijs op twee wijzigingen die n.m.m. niet door de beugel kunnen, t.w. 1. de maximale ashoogte (meter) van klassse 3 tot 5 MW is van 110 in 135 meter veranderd (zie p. 20) 2. vermeld is dat anno 2011 (2010 is gewijzigd in 2011) ongeveer 2.200 MW aan windenergie op land is gerealiseerd. Uit gegevens van de V NG blijkt dat in 2010 in Nederland 1964 windturbines met een gezamenlijk vermogen van 2245 MW stonden. Deze gegevens hadden tegenover de doelstelling van 6000 MW in 2020 geplaatst dienen te worden en ook had vermeld dienen te worden welke overige plannen (en de capaciteit hiervan) zich in de pijplijn bevinden.

Een ernstig verzuim is dat er geen aandacht is besteed aan de op 1 januari 2012 ingegane belangrijke wijziging van het Besluit ruimtelijke ordening. Deze wijziging houdt in dat gemeenten vanaf 1 januari 2012 rekening moeten houden met aanwezige cultuurhistorische waarden. De toelichting bij deze wijziging, in het bijzonder onderdeel "2. Cultuurhistorische waarden in de ruimtelijke ordening", geeft duidelijk aan hetgeen gemeenten dienen te doen en naar mijn mening ook de rijksoverheid bij het opstellen van een rijksinpassingsplan.

Page 46: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0442

In deze zienswijze ga ik ook in op het handelen van de rijksoverheid daar ik vind dat onderstaande nu al duidelijk gemaakt dient te worden. De wijze waarop de rijksoverheid, in het bijzonder de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, aan het realiseren van de plannen van de initiatiefnemers, haar medewerking verleent, is niet zorgvuldig. De op de Crisis- en Herstelwet gegronde rijkscoördinatieregeling (hierna: RCR) wordt op 8 juli 2010 voor het windpark De Drentse Monden van toepassing verklaard en vervolgens op 7 november 2011 ook voor het Wmdpark Oostermoer. Zonder overleg met de bewoners van De Drentse Monden beslist de rijksoverheid ook dat het windpark DDM samenhangt met het windpark Oostermoer. Nu blijkt dat de rijksoverheid de bewoners van De Drentse Monden bijna een jaar in het ongewisse heeft gelaten, daar de startnotitie DDM eerst op 23 juni 2011 is gepubliceerd. Over de wijze waarop de rijksoverheid op het advies dd. 30 september 2011 van de Commissie voor de Milieueffectrapportage voor DDM heeft gereageerd worden geen mededelingen gedaan. In het belang van de initiatiefnemers van zowel DDM als Oostermoer is nu, gelet op de snelheid van beslissen van de rijksoverheid voor windpark Oostermoer, kennelijk grote haast geboden.

Verder merk ik hierbij nog het volgende op: a. Het in het rijksbeleid voorgestane belang tot het zo snel mogelijk in gebruik nemen van alternatieve energiebronnen als windenergie en daarmee het terugdringen van de C02-uitstoot (20% C02-reductie en 14% duurzame energie in 2020) vormt i.c. onvoldoende rechtvaardiging voor toepassing van de Crisis- en Herstelwet. Zulks gelet op de grootte van bovengenoemde windparken, het aantal en de hoogte van de te bouwen windturbines en het karakter van het veenkoloniale landschap en vele andere aspecten. De hieruit voortvloeiende wijziging van de huidige op de betreffende gronden berustende bestemming "Agrarische doeleinden" in een industrieel landschap vormt een ernstige inbreuk op het planologisch regime en gezien de genoemde grootte van de windparken en de hoogte van de windturbines wordt een zo ingrijpende wijziging van het landschap veroorzaakt met heel grote gevolgen voor de leefomgeving .. b. Het onder a vermelde geldt te meer daar hiermede wordt vooruitgelopen op de nog niet door de rijksoverheid vastgestelde Structuurvisie Wmd op Land. Naar verwachting zal deze structuurvisie eerst in mei 2012 worden gepubliceerd. c. De overheid handelt bijzonder onzorgvuldig door de bewoners van het gebied gedurende jaren met grote onzekerheden te belasten. Deze onzekerheden worden veroorzaakt door:

- de zeer ruime marges betreffen het vermogen (ongeveer 300 - 450 MW voor De Drentse Monden en ongeveer 120 tot 150 MW voor Oostermoer; totaal ongeveer 420 tot 600 MW), het aantal windturbines en de hoogte van de windturbines (de maximum tiphoogte zal nu zelfs bij windturbines met een vermogen van 3 MW 191 meter kunnen bedragen);

- het ontbreken van voldoende informatie over de invloed van geluidshinder, slagschaduw en visuele hinder op de omgeving, alsmede de risico's voor de gezondheid van de bewoners

- de economische gevolgen van het realiseren van deze plannen o.m. voor de verkoopbaarheid en de waarde van de woningen, maar ook voor het afnemen van het woongenot.

Kortom: Het hiervoor vermelde handelen van de rijksoverheid en de initiatiefnemers draagt niet bij aan

vertrouwen in dit handelen en zal zeker niet aan het verkrijgen van een draagvlak voor genoemde plannen bijdragen.

20 februari 2012

Page 47: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0442

� j ,b t1E� flAti/tEIc �I((',.,; f IY f /'et,,�/(h Ij 1 �$tI(AAI ;;1</'1" l G It

UJ,".tlr.k IJdslEJt. MOeit EH 'AMEH'" MEt w,irl,ltd Pë J>�61.i't H,��/�N

dj. 2. 0-2 - 20/2..

/'l MoM IJ /1..�J €H�m1'(plAfi ts /IAHll�keltl�

Page 48: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0442

�j ,b HEb 11At1ItEIc�I(('rr;f/'(, teh"�N/e 6j ''"S!,(A.4t ;;�I-I" /, 'Ut

'(J,�Jf"'� 1J4S6Ef1 .. MoEit Elf �A#II6H'" MEt W/�I,,,C.t. Pé J>�é,.i't )4,�,,/�N dj. 2. 0-2- 20/2. .

N �"M IJI/l..t:J €H W'PtfPu",. ti /1/4HlbEfcEIt'�

Page 49: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

--- - ---

-- -�- ---

- ------

-------

Page 50: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0442

�j,b liEf ÁAtt(ltEi�f(('tt;f/'( I

tE/"�/'Iá Ij 1't.t$!A.Al4tt�,.," I,ÈIt

�1"'1f"..k ()dslê� HoM SI( �AI'IEN'" MEt Wli,I,,,,J. Pë J>(�/.i,t ft'�"/I!'N Jj . .2 D-2 - 2012.

f'l�AM 1I11lt:J fHW'UIf,l.AtI[s )IAHllEkEN'�

Page 51: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...
Page 52: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Eexterveen, 24 februari 2012

Bureau Energieprojecten

Inspraak Windpark Oostermoer en

Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Onderwerp: zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Middels deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. Zo min mogelijk geluidshinder

2. Flora en fauna

3. Gezondheidsrisico's

4. Waardedaling van de woning

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vri,er.

delijke groet,

0443

Page 53: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

:nspraakformulier windpark OosterDloer en samenhang met windpark De Drent e Monden Sta11notitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

-

26--2 _2d/'; 0444

wordt verzocht gericht aan ( geven w, t naar uw mening mo t worden onderzochl in h t l\1ER en op w lke wijze dat moel gebeuren. Zienswijl�n die ju de periode ,rau 24.juni tot en .net 4 augu tu 2011 ten aanzien "all de slarfnotitie windpark De Drentse I\-londen zijn ingediend hoeven niet opnieuw te ,,'orden ingediend.

Dez word n door de betrokken overheoen mt:egtmomen in het vervolgproces. U kunt altijd een aanvulling sturen.

Uw gege\'ens

aam: ..... .

Straal + hui nUlnlner:

Po t ode + \Voonplaal

T lefoo rulU Dlnler: . - - -

-nlailadre ': . .. . . . .

U _ preekt in al :

� Particulier

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. heer I me' fOtl'*'

o Vel1egenwoordiger van organi alÎe / bedrijf: ............................................................ . . \v in. praak:

..... B.(� :--:'. � ·�<�·7 �?· · · · r · · · · :�. ?:k.'? . . �.� . . . �f?:-·�é�,: ? .� . . . . !� Y. .��� .

..... :��. �.I.v.,:-.(!--. . k.I.! ............................................................................................... .

1/ t.- � ' / , . ' ...... v.. f-:. ;, ·.4� . .. . .(�y . . . . �7Y';.l . . . . � . .. .f�f;�.�. : ........ �h'�.<+-. . . . ?':� • . 4�7 . . 17 ..... @ . . . . . �.t;:� : : ................... , . . . . ... .. . .. . . . . .. . . . . . . .... . . . .. .... .... . .... . . . . . . . .. . .. . . . ... . .. . ... .. . . . . . .... .

..... . k .. . . ÄWa.c3.;>.Ç.�'7�<;<.. . . . . Û�f� • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • . • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • .

. . . . . · · · · · · · ·"/<� �-:- · · ·�· · · ·rt:.� ·� · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . · · · · :*- · · · · · f·�·�-;�·&� ·�· -:Ç· -:

·

·� /� :r:· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . à.h- :5û.- '� / "'" . _ ..L - ' . ./ L. I �

• . . . . <J.": . • . • . : ... �.k . . . K�� � �� "'j . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. ... . . . .. . . . . . . . ... .. . . . .. . . .. . . . .. . . . . . . . . ... .

.... iI: . . . . :�� .� . .... ç7t":1..�� .. � . • . . . . . . • . . • . . • . . . . . . . . . . • . . . . • . . . . . • . . . .. .

.... :* .. . .. . . . ���-v.: . . . . � . . . . ?�6.vr..,,-f&v.. . . . K . . 4?4.é.P.P..f.t?��t'.I.�7f

.... * . . . . . . €� . . . . . . !:«.; � . . . . : �.4�/? .. . .. . . .... . . . .... . . . . ... . . .. . . . . ... . . . . .. . . . . :)-V..;c;.iH.��

...... :f. . . ...... ?fh?J� . . . .. �� 0.� . . . . . /,�.r.-!.'(;çd. :h.:dr.-v....,ç.('-;J;.:r . . . �<Á�

..... 1(0Af.>?� � ... .. � . . . � ... 4a.tF.cr·�· · ·�· · · ·�· � ·� . . . .. .

... . �� .�y. :"�:-: .. . . ��':t:-:? . . . . ��.- . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . � ............... .

,'7) � • 17-.... p.y ... r-- . :.� . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .

kunt U\ ... · in 'praakreactie 0 k uiterlijk I nlaart 20 I 2 per p st. turen naar:

Bureau Energieprojecten In" praakpunl windpark Oostenn er en windpark De Dren" M nd n, P sLbu" 223, 2250 Voor cholen

Page 54: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Eexterveen, 24 februari 2012

Bureau Energieprojecten

Inspraak Windpark Oostermoer en

Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Onderwerp: zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Middels deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. Waardedaling van de woning

2. Gezondheidsrisico's

3. Zo min mogelijk geluidshinder

4. Horizonvervuiling

5. Achter het huis wordt veel subsidiegeld gepompt in een schitterend natuurgebied, en voor

het huis wordt het afgebroken door windmolens

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendeliike groet, __

0445

Page 55: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

�nspraakformulier windpark Oostermoer en samenhang met ,,'indpark De Drentse MOllden Stat1notitie (Concept Notitie Reik\vijdte en Detail)

2 b f e-b .- I I ."

0446

'1 i · 'GrN .' ! .....

2 8 FI=R 2012 wordt verzocht gerichl aan I g ven wat naar uw mening mo t worden ond rzo hl in hel l\1ER en op w Ike wijze

dat moel gebeuren. Zienswij7.eU die in de l)eriode \'an 24.juni tot en .net 4 augu tu 2011 ten aanzien "an de startnotitie windpark De Drentse l\londen zijn ingediend hoeven niet opnieuw te ,vorden ingediend.

Deze w rd n door de b 'trokken verheden rn egcnome!1 in het vervolgpr e . U kunt altijd een aanvulling sturen.

Uw gegevens

aanl: .... ............................. �mvrouw

Straal + hui nUlnmer:

Po t ode + Woonplaat .: . ..

T kfoonnulllOler: ... .

-maiJadre�: ......... .

U preekt in al :

Parliculi r

o Ve11egenwoordiger van organi al ie I bedrijf: ............................................................. .

win. praak:

· . . . .. . � . v.w: v.:. . :01'e..,. . . Dj, . . . .t .ç. . : s.... eer. .oL<.-..:-. . . . �. � .c .r ./:1.�. cM. . . .. . . e. s. F t t:.�.<+. !c ........ v.r:: w . . . . . J . . . Li... .. . 2.o . . ).l . . . . . . . . . . . . . � . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . .:..: . . . · . . . . .. . � D J ��s. . . . . . tv."cr . . . � ''1"),,' . ott, . . v. L�.4. k . .. Ç.v.' � • • • IU!. .... . beLa. '" .. b. q . . CJIJ,. • . .tI. 1:: . .t� · • • . IJ. . . . f.l P .. Y:� . . . . � . . t-()...\A.. ha. ........................ ................................................................ .

\ l.1 '- � I-> l� . -1 h p ;' -Je r ' .. ç l ......... J .t:.....Y.'r'. \" .• � . .. '--<\. � � • • 1. �.I • • • a... . .. w·.··· .................................................................. .

.... � . . . . W.'· . . w..� . . ��}:tj . . . . �� . . � . . . W . . �.�1J.� .................................................... .

.... � ... . . ;?J.�� . . � .ç.t:\ ��.� !--:� .t..:-! ................. .................................................................... .

..... � .. . . . Q Q.l:-.r. z..�t-:I:e..I<)...cU.... kv. C-Vv1..p ............................................................................. .

i? z... Û . , I" A � l - I / a I? I . ol. ) I . _I /I • • • • • • • • • • • • • • • • • • VJ/.1.!.v.'\. • • • r .v.I.{)tj ::> . 'jo Je( ... . . l:J .�.� .... ) ... � . . 1/.\., k"\ .�r. ............................................... .

•••• 4>l • • • • �.Q.�·.� . .. �wr.��'�:J ................................................................. : . . ... . . ... . . . .. .

.... R..... ,.�.h U.Wl ..... . . .+9. er. i .�.�Ç.. • • • • !ko..p.dakf.-I. .... '. })):e.bj )''''j' 'yt;0.J.!;>.�r!.�:ti . . k-. . . . ��n.� hL-< l

.... � . . . . .l (,-:1:1 r . . v. e.t:9.w.t.r.?: Y.\( 9 'y.13 .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . .. . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . �r:.J. -r L· \/ oP 1-.1-, - . • . ) P d _ . -- , I .'

. . • • • ...J.... • • • • • • • • v.r.1 xQ.v. YY. . . • '-'t:u·r····· .Q.t-. . � . . �. • . . z.(.ek'l '::>.w .2 e.. ..= e � . . , ' .... � ,. �'�\;-'�:JJ '�-3 · . . ... . . . . . he el("}Q. r.. ; . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

kunt U\\t· in 'praakreactie 0 k uiterlijk I nlaart 2012 per post ,·turen naar: Bureau Energieprojecten, In praakpunt windpark 00 tenn er en windpark De Dren 223 2250 Voor .. choten

Page 56: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Drentse Monden Postbus 223

2250 AB Voorschoten

Eexterveen, 24 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze MER windpark OostermoerlDrentse Monden en concept notitie Reikwijdte

L.S.

Met deze brief geef ik puntsgewijs mijn zienswijze op de startnotitie.

Geluidsoverlast Laagfrequente trillingen slecht voor de gezondheid Industriële activiteit Slagschaduw Licht flikkering Effecten op ecologie Transport bewegingen voor bouw en onderhoud Weg door het land Vermindering waarde woning claim planschade Donker gebied Vermindering woongenot

Ik ga er vanuit dat u bovengenoemde punten in uw afweging mee zult nemen.

Met vriendelijke groet,

0447

Page 57: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau energieproj ecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 24 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze MER windpark OostermoerlDrentse Monden en concept notitie Reikwijdte

L.S.

Met deze brief geef ik puntsgewijs mijn zienswijze op de startnotitie.

Vermindering "vaarde woning claim planschade Licht flikkering Weg door het land Donker gebied Slagschaduw Kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur Transport bewegingen voor bouw en onderhoud Laagfrequente trillingen slecht voor de gezondheid Geluidsoverlast Effecten op ecologie Industriële activiteit

Ik ga er vanuit dat u bovengenoemde punten in uw afweging mee zult nemen.

Met vriendelijke groet,

0448

Page 58: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 24 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze MER windpark Oostermoer/Drentse Monden en concept notitie Reikwijdte

L.S.

Met deze brief geef ik puntsgewijs mijn zienswijze op de startnotitie.

Donker gebied Transport bewegingen voor bouw en onderhoud Effecten op ecologie Geluidsoverlast Vermindering waarde woning claim planschade Laagfrequente trillingen slecht voor de gezondheid Industriële activiteit Slagschaduw Licht flikkering Weg door het land Biovergistingsinstallatie nabij, N33

Ik ga er vanuit dat u bovengenoemde punten in uw afweging mee zult nemen.

Met vriendelijke groet,

0449

Page 59: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau energieproj ecten lnspraakpunt Windpark Oostermoer en Drentse Monden Postbus 223

2250 AB Voorschoten

Eexterveen, 24 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze MER windpark OostermoerlDrentse Monden en concept notitie Reikwijdte

L.S.

Met deze brief geef ik puntsgewijs mijn zienswijze op de startnotitie.

Vermindering waarde woning claim planschade Licht flikkering Weg door het land Donker gebied Slagschaduw Transport bewegingen voor bouw en onderhoud Laagfrequente trillingen slecht voor de gezondheid Geluidsoverlast Effecten op ecologie Industriële activiteit Verdubbeling, N33

Ik ga er vanuit dat u bovengenoemde punten in uw afweging mee zult nemen.

Met vriendelijke groet,

0450

Page 60: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Drentse Monden Postbus 223

2250 AB Voorschoten

Eexterveen, 24 februari 2012

Onderwerp:

"

Zienswijze MER windpark OostermoerlDrentse Monden en concept notitie Reikwijdte

L.S.

Met deze brief geef ik puntsgewijs mijn zienswijze op de startnotitie.

Geluidsoverlast Voortzettende krimp Vermindering waarde woning claim planschade Industriële activiteit Licht flikkering Laagfrequente trillingen slecht voor de gezondheid Weg door het land Donker gebied Effecten op ecologie Transport bewegingen voor bouw en onderhoud Slagschaduw

Ik ga er vanuit dat u bovengenoemde punten in uw afweging mee zult nemen.

Met vriendelijke groet,

0451

Page 61: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bu reau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostennoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Annerveenschekanaal, 27-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

lS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. Plant en dier komen in het gedrang met de onrust, lawaai en slagen van de wieken

van windmolens. Vogels zullen op afstand blijven dus wegtrekken.

2. Woon hier vanaf mijn geboorte en houd van de wijde omgeving en het platteland

zoals die is. Ik verwacht daar niet ineens windmolens.

3. Slagschaduw

4. lichtverontreiniging

5. Waardevermindering van mijn woning

6. lawaai/geluidshinder

7. Er zijn m.i. andere plekken te bedenken waar ze kunnen worden geplaatst bijv. bij

industriegebieden, daar zou het passen. Niet in dorpen die dicht bijelkaar liggen en

waar rust en ruimte belangrijk is voor de bewoners en waar plant, dier en natuur

gerespecteerd moet blijven. Daar plaats je geen Windmolenpark zoals het zo mooi

genoemd wordt.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0452

Page 62: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten OA'

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark De Drentsche Monden

.VGF"jt. ) J lOIl

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 25-02-2012

Onderwerp: zienswijze op concept notitie reikwijdte en detail voor de MER van windpark Oostermoer en de Drentsche Monden

L.5,

Middels dit schrijven wil ik mijn zienswijze op bovengenoemde startnota kenbaar maken.

Het plaatsen van windmolens heeft naar mijn mening grote nadelige gevolgen voor het leefklimaat in het betreffende gebied.

De hieronder beschreven criteria zijn naar mijn mening van groot belang voor de MER om in haar overweging al dan niet over te gaan tot

plaatsen van windmolens mee te nemen;

Er zijn verschillende onderzoeken die aantonen dat windenergie (zeker op land) voor de toekomst niet rendabel zal zijn en er

gekeken moet worden naar andere, betere, alternatieve energiebronnen

Gezondheidsrisico's zijn nog niet afdoende onderzocht. M. n de gevolgen van de laagfrequente geluiden die windmolens

produceren baart mijn zorgen

Geluidshinder, dit in samenhang met de plannen om de N33 te gaan verdubbelen

Horizon vervuiling. Zeker ook gezien de grootte van de geplande molens

De gevolgen van lichtvervuiling op flora en fauna

We hebben În dÎt gebied te maken met krimp en vergrijzing. Dit zal naar verwachting door plaatsing van windmolens worden

versterkt. Hierdoor zullen voorzieningen verdwijnen

Waardedaling van de huizen

Ik vertrouw er op dat u bovenstaande zienswijze serieus neemt.

Graag wil ik er nog aan toevoegen dat ik geen tegenstander ben van alternatieve energie, echter ben ik van mening dat windenergie in dit

gebied niet de juiste keuze is.

Met vriendelijke groet, /

0453

Page 63: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

· -­

(f)----

n:= J> _ -z-

0= ---­

-0-

o

:� -

N _ ...-.0.-

�= ""=

"= W=

••

lEGE WIND VEENKOLONIEN

WINDNEE & TegenwindHunzedal & PlatformStorm & tegenwind n33

Tegenwind Veenkoloniën

Betreft: verzoek LFG onderzoek Nieuw Buinen, 24-2-2012

Geachte de heer

Zoals u ongetwijfeld bekend is, bestaat het voornemen om grote aantallen windturbines te plaatsen in de provincies Groningen en Drenthe. Daarmee wordt de facto een industriële functie (de grootschalige productie van windenergie) gecombineerd met een woon- en agrarische functie.

Wij vinden dat dit project slechts doorgang kan vinden wanneer middels een solide wetenschappelijke onderbouwing aannemelijk kan worden gemaakt dat dit voor de omwonenden geen gezondheidsschade zal opleveren. Er is al onderzoek beschikbaar en meerdere studies wijzen op een negatief gezondheidseffect. Een literatuurlijst van de bij ons bekende onderzoeken uit gerenommeerde wetenschappelijke tijdschriften doen wij u hierbij toekomen. Dit mogelijk negatieve effect baart vele bewoners van genoemde gebieden grote zorgen. Wij vinden dan ook dat de initiatiefnemers en betrokken overheden de wettelijke en morele plicht hebben om gedegen onderzoek te doen naar het gezondheidseffect van windturbines op mens en dier.

Met name het laagfrequente geluid wordt in veel van de eerder genoemde onderzoeken gezien als schadelijk. Het is echter goed mogelijk om het gezondheidseffect hiervan middels prospectieve, dubbelblinde en gerandomiseerde trials te onderzoeken. Andere effecten zoals een constant bewegende horizon, lichteffecten, hoorbaar geluidsoverlast etc. zijn weliswaar niet geblindeerd te onderzoeken maar goed meetbaar en te relateren aan gemelde klachten. Dit is tot dusver op beperkte schaal gebeurd en de resultaten zijn verontrustend. Verder systematisch uitgevoerd onderzoek in reeds gerealiseerde bewoonde windindustriegebieden IS noodzakelijk.

Wij roepen u dan ook op om genoemd onderzoek te laten plaatsvinden voordat u besluit tot aanleg van het windpark dan wel een dergelijk besluit te steunen.

Met vriendelijke groeten;

�amens Tegenwind Veenkoloniën,

. -Deze brief is tevens aan u verzonden per email.

0454

Page 64: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

••

TEGENWIND VEENKOLO IEN

WINDNEE & TegenwindHunzedal & PlatformStorm & teg nwind 1133

Een greep uit de literatuurlijst:

Wind Energy Resource Zone Board Comments: NASA- Langley Wind-Turbine Noise Research

Epidemiologie Evidenee for Health Effects trom Wind Turbines, 19 juli 2011 Carl V. Phillips, PhO

Adverse health effects of industrial wind turbines: a preliminary report, juli 2011 Michael Nissenbaum MD, Jeff AraminiPhD, Chris Hanning MD

Responses of the ear to low frequeney sounds, intra sound and wind turbines. Alec N. Salt*, Timothy E. Hullar 16 juni 2010

A Summary of new evidence: Adverse health effects and industrial wind turbines. August 2011, Carmen M. E. Krogh, BScPharm Brett S. Horner, BA, CMA

Low-frequeney noise trom large wind turbines. Henrik Ml?Jllera)and Christian Sejer Pedersen Section of Acoustics, Aalborg University, Fredrik Bajers Vej 7-85, OK-9220 Aalborg 0, Denmark (Received 5 July 2010; accepted 20 December 2010)

The Society for Wind Vigilanee, zie literatuurlijst'

Windturbine Syndrome & The Brain, 2010 & Wind Turbine Syndrome, A report on a Natural Experiment, 2009. Nina Pierpont, MD, PhD

Guidelines for Community Noise. This WHO document on the Guidelines for Community Noise is the out come of the WHO- expert task force meeting held in London, United Kingdom, in April 1999

Mariana Alves-Pereira: In-Home Wind Turbine Noise IsConductivetoVibroaeousticOisease,

Second International Meeting on Wind Turbine Noise Lyon France September 20 -21 2007

0454

Page 65: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...
Page 66: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark De Drentse Monden en Oostermoer olvrk�

0456

Concept Notitie Reikwijdte en Detail 20 f) }-/v

E9 lIJll Uw gegevens Naam: Straat + huisnummer: Postcode + Woonplaats: Telefoonnummer: E-mailadres:

U spreekt in als: €I Particulier o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf:

Uw inspraak: 1. Ik spreek in als mede-eigenaar van de woning op het adres

Gieterveen.

' ..... heer / m@vnntw

2. De woning staat te koop en ik heb gemerkt dat de verkoop wordt bemoeilijkt vanwege het feit dat in dit gebied plannen bestaan voor de realisatie van een windmolenpark. Heel erg serieuze kopers hebben inmiddels afgehaakt! De gevolgen van de realisatie van een windmolenpark zijn heel erg groot op de beleving van mensen. Dit moet nader onderzocht worden!

3. Het plan onl \vindlTIolens te plaatsen in het veenkoloniale gebied is een absurd plan. Ik ben dus tegen. Dit geldt voor zowel het gebied "De Drentse Monden", als ook het gebied "Oostermoer".

4. De historische waarde van het typische landschap van de veenkoloniën wordt hiermee onherstelbare schade aangericht. De weidsheid van de vergezichten gaat verdwijnen.

5. De windmolens zijn industriële objecten die niet passen en niet thuishoren in een agrarische onlgeving en zeker niet in het kenmerkende vlakke en weidse veenkoloniale landschap.

6. Bewoners van dit gebied zullen hinder ondervinden van geluidsoverlast. 7. Bij de bepaling van de toelaatbare normen voor geluidsoverlast is onlangs per 1

januari 2011 een maximum aangegeven van 47 decibel, als gemiddelde gemeten over 365 dagen van 24 uur in het gehele jaar. Daarbij zal op tijden dat de molen stil staat en dus geen enkel geluid produceert worden gecompenseerd met tijden waarop de molen door wind gewoonweg veel meer geluid maakt dan de gestelde maximale 47 decibel. Op dagen waarop veel wind is zal dan nog veel meer geluid worden geproduceerd. Dit opgevoerde gemiddelde is dus een bedrieglijk iets. Het gaat er niet om wat je gemiddeld hoort, maar om wàt je hoort op welk moment dan ook. Het is toch idioot om geen bezwaar te kunnen maken als je' s nachts wakker ligt van 80 decibel omdat je door de handhaver van de regelgevers te horen krijgt dat de hinderlijke 80 decibel wordt gecompenseerd met de windstille dagen waarop geen of weinig decibels worden geproduceerd?

8. Het is wetenschappelijk aangetoond dat de plaatsing van windmolens bij de bevolking kan leiden tot ernstige psychische schade. Zodanig zelfs dat in sommige landen, waaronder het contingent Australië, aan de plaatsing van windmolens een halt is toegeroepen omwille van de psychische en fysieke klachten bij de bevolking.

Page 67: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

9. De duisternis in de veenkoloniën zal na plaatsing van windmolens voorgoed verleden tijd zijn. Knipperende verlichting aan de ronddraaiende wieken en op de molens zal het beeld zijn wat wij 's nachts als ongewenste lichtinval als indringers in onze slaapkamers zullen ondervinden.

10. Voor de vogeltrek zal de plaatsing van windmolens een enorme negatieve impact hebben. Enerzijds doen we er alles voor om de CO-2 uitstoot te verminderen, met als doel zo goed mogelijk om te gaan met alles wat de aarde en haar schepping ons biedt, maar aan de andere kant helpen wij een deel van deze schepping om zeep door de vogeltrek te hinderen.

11. De slagschaduw zal voor enorm veel hinder zorgen. Juist door de vlakheid van dit gebied staat de zon 's avonds lang erg laag aan de horizon. De invloed op slagschaduw is hierdoor ongewenst groot. Het is wetenschappelijk aangetoond dat het blootstaan aan wisselende lichtinvallen, veroorzaakt door slagschaduw, een nadelig effect heeft op het gevoel van welbehagen bij mensen. Wetenschappelijk is aangetoond dat mensen hiervan zelfs ziek kunnen worden, vooral oudere mensen.

12. De agrariërs hebben aangegeven dat zij geen windInolens zullen plaatsen als zij hiervoor geen forse bedragen aan subsidiegelden kunnen opstrijken. Dat maakt het plan krom. De exploitatie van windmolens heeft niets, maar dan ook helemaal niets, met een boerenbedrijf te maken. De boeren hebben de veenkoloniën vorm gegeven. Boeren en bevolking leven naast elkaar en met elkaar in harmonie. Een boer die windmolens op zijn land plaatst, brengt hiermee schade aan het leefmilieu van de gehele bevolking. Ook al blijft hij met de uitvoering van zijn plannen binnen de daarvoor opgestelde regelgeving, dan nog wordt het leefmilieu hierdoor ernstig schade aangebracht. Ook zijn eigen leefmilieu wordt hierdoor slechter. Om door de subsidie overstag te gaan verlaagt hij zich hiermee ten opzichte van zijn buren tot een ordinaire profiteur van gemeenschapsgelden! De voor Drenthe kenmerkende harmonie zal hiennee verleden tijd zijn. Juist dit maakt het plan in dit gebied idioot. Juist gisteravond hoorde ik al dat op de basisscholen de kwestie van de windmolens al tot tweespalt heeft geleid!

13. De initiatiefnemers binnen het gebied "Oostermoer" hebben het wel op erg slimme (lees: "sluw en doordacht") manier bewerkstelligd. Zij hebben eerst bij de gemeente gevraagd om de plaatsing van enkele windmolentjes. Met een positief concept advies van de gemeente op zak hebben de initiatiefnemers vervolgens de gemeente en zelfs de provincie buiten spel gezet door de plannen rechtstreeks bij het Rijk neer te leggen. Nu de boeren aangeven meer dan 1 00 MW verwachten te produceren hebben de gemeente en provincie geen inspraak meer.

14. De provincie heeft zich politiek laten omkopen door tegen de ondergrondse opslag van de afval van Borssele te zijn, in ruil waarvoor dan maar gedoogd zal worden dat windmolens in Drenthe geplaatst zullen worden.

15. Voor nieuwkomers zal dit gebied onaantrekkelijk zijn. Leegstand en verpaupering moeten worden gevreesd. Waardedaling van woningen zal onafwendbaar het gevolg zijn. De veenkoloniën zullen binnen enkele jaren tot een achterstandsgebied kunnen worden verklaard. Gegoochel met rekentrucs van een gemiddeld economisch inkomen per gezin binnen dit gebied zal dan waarschijnlijk wel tot een andere positievere conclusie komen, maar daar zal dan wel weer heel veel inkomen uit subsidiegeld in verwerkt zijn. Zo wordt de gemeenschap hiermee een groot rad voor de ogen gedraaid.

16. Alternatieve vormen van duurzame energie kunnen nog veel verder worden doorontwikkeld dan de windenergie. Molens zijn er al heel lang. De technieken zijn door de eeuwen heen al enorm verbeterd. De zonne-energie en lichtenergie staan nog maar aan de vooravond van haar verdere ontwikkeling. Hiermee is op termijn tegen

0456

Page 68: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

veel lagere kosten veel meer gewin uit te halen. Zonne-energie en lichtenergie hebben nagenoeg geen negatieve impact op het veenkoloniale landschap. Met de plaatsing van windmolens wordt een historische vergissing begaan, waarvan ons nageslacht ons dit zeer kwalijk zal gaan nemen.

17. Blijft de politiek bij haar voorgenomen onzinnige standpunt om toch door te gaan met de plaatsing van windmolens, doe dat dan niet in het gebied van de veenkoloniën maar langs de Noordzeekust, waar gewoon veel meer wind is. Je zaait toch ook geen graan

op rotsbodem? Waarom dan wel proberen wind te oogsten op land? Juist doordat er in dit gebied relatief weinig wind waait, moet de wind "hoog in de lucht" worden

gevangen. Om dit überhaupt te kunnen realiseren moeten hele hoge molens worden

geplaatst. Deze molens zijn heel erg kostbaar. Om het voor initiatiefnemers financieel mogelijk te houden worden deze hoge dure molens met onnodig veel gemeenschapgeld gesubsidieerd. Dat is een vorm van pure verkwisting en zou niet

nodig zijn om gewone minder hoge molens in windrijke gebieden te plaatsen. 18. Op discussieavonden wordt gesproken over "een politiek feit". De ervaring leert dat de

politiek bij machte is snel van standpunt te kunnen wisselen, zeker als dit is gestoeld

op voortschrij dend inzicht. Laat de politiek zich de moeite gunnen om zich echt te verdiepen in het energievraagstuk en open staan voor ideeën die het bedrijfsleven al lang heeft ontwikkeld, maar systematisch worden tegengehouden door de overheid.

19. Slotopmerkingen: a. Ik verzoek u om al deze bovenstaande punten nader te onderzoeken en in u\v

beoordeling en advisering mee te nemen;

b. Voor het geval u het verplicht mocht stellen om de bezwaren handgeschreven in te dienen, verzoek ik u mij hiertoe met het opgeven van het wettelijk kader

waarop deze verplichting is gestoeld, vroegtijdig in de gelegenheid te stellen. �. Ik behoud !nij te allen tijde alle rechten in dezen voor en wens door u te

worden gehoord indien een of meerdere van bovenstaande punten een nadere uitleg mochten vergen.

Met vrien e. ij e groet, � v

.� Als mede-eigenaar van de woning op het adres:

Gasselternijveenschemond, 26 februari 2012.

U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en De Drentse Monden, Postbus 223,2250 AE Voorschoten

0456

Page 69: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

9 d\Ne I counsellors

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 22-2-2012

Onderwerp:

Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse

Monden

Geachte heer, mevrouw,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de bovengenoemde notitie over de bouw van

een windmolenpark Greveling (bij Eexterveen)

Ik vraag u de volgende punten serieus in overweging te nemen bij het opstellen van de

MER:

1. In een alsmaar voller wordend Nederland is het Hunzedal een kostbare oase van

rust om te wonen, te werken en te recreëren. Aan de westzijde van Eexterveen is

veel geld geïnvesteerd in de ontwikkeling van natuurgebied in het Hunzedal

(hermeandering). Direct ten Oosten van Eexterveen wordt nu een industrieel

windmolenpark gepland met windmolens van een omvang die tot ver voorbij het

Hunzedal iedere indruk van landelijkheid, rust en natuur zullen wegnemen.

2. De landschappelijk inpassing, met name in het deelgebied Greveling:

De situering van het huidige windmolenpark (ligging en afmeting van de molens)

is in de eerste plaats ingegeven door financiële belangen van de betreffende

boeren. Er ligt geen gebiedsvisie aan ten grondslag en er is geen enkele steun

vanuit de bevolking. In grootschalige, industriële landschappen en langs dijken

kunnen windmolens van geplande omvang goed inpasbaar zijn. Tussen dicht op

elkaar gelegen kleine woonkernen geven windmolens uitsluitend overlast

(geluid, horizonvervuiling, lichtoverlast, bewegende slagschaduwen).

0457

Page 70: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

3. De afgelopen jaren was er -mede dankzij de natuurontwikkeling- een groei van

toerisme en recreatie in dit gebied. Dat zal in één klap over zijn als de

windmolens gebouwd gaan worden. Dit betekent een belangrijke economische

tegenvaller voor de omgeving.

4. We staan aan de vooravond van een belangrijke periode van bevolkingskrimp. In

plaats van er alles aan te doen om de streek aantrekkelijk te maken om te gaan

wonen, zal de overheid, door de bouw van de windmolens, mensen weerhouden

zich te vestigen in het deelgebied Greveling. Immers: wie rustig {buiten' wil

wonen gaat zich niet vestigen aan de voet van een windmolenpark.

5. Psychologisch effect en gezondheidsrisico's: Je hoeft hier bij Nieuweschans maar

de grens over te rijden om te ervaren wat het effect is van windmolens op

landschapsbeleving. Kijk richting Nederland en het landschap straalt rust uit.

Kijk richting Duitsland en het landschap is één kermis van kleinere en grotere,

onregelmatig geplaatste windmolens. Laten we alsjeblieft die fout niet maken!

6. De bewoners van deze streek worden door bevolkingskrimp geconfronteerd met

een waardedaling en slechtere verkoopbaarheid van hun woning. De dreigende

bouw van windmolens maakt onze huizen helemaal onverkoopbaar. Ik verzoek u

te onderzoeken hoe wij hierin schadeloos gesteld kunnen worden.

7. Tenslotte: de besluitvormingsprocedure is onethisch. De bevolking, de gemeente

en de provincie zijn {handig' buiten spel gezet in de aanvraagprocedure door

samenvoeging van verscheidene aanvragen. Boeren en vooral projectont­

wikkelaars vinden waarschijnlijk dat ze het {slim gespeeld hebben' maar in de

dorpen leidt het tot sociale ontwrichting. Dit zal alleen maar sterker worden als

de bouw daadwerkelijk zou gaan beginnen.

Ik vertrouw erop dat mijn zienswijze serieus in overweging genomen wordt.

Met vriendelijke groet,

0457

Page 71: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer

Concept Notitie Reikwijdte en Detail

Uw gegevens:

Naam: Straat + huisnummer: Postcode + Woonplaats Telefoonnummer: E-mailadres: U spreekt in als:

X Particulier -

Uw inspraak/zienswijze:

heer

• Omdat ik lijd aan Posttraumatisch stressyndroom (PTSS) ben ik bang dat door

de komst van windmolens mijn gezondheid nog meer achteruitgaat. Ik kan

extreem slecht tegen geluid, ook heb ik een overgevoeligheid voor licht. Door

knipperend licht verergeren mijn klachten, met knipperende lampen van

windmolens zal dat ongetwijfeld ook gebeuren. De draaiende wieken zorgen

voor een constante licht - schaduwwerking . Daar ben ik uitermate gevoelig

voor.

• Als ik door de komst van windmolens in verband met mijn gezondheid

genoodzaakt ben te verhuizen, kan ik dan ergens mijn schade verhalen?

• Als ik moet verhuizen komt het volgende probleem: mijn huis zal

onverkoopbaar zijn omdat niemand zo dicht bij windmolens wil wonen.

• Ik vrees ook last te krijgen van het laagfrequente geluid van de molens.

• Bovendien, mijn prachtige vrije uitzicht over de velden zal bedorven zijn. Dit is zeker niet het minst zwaarwegend.

U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt Windpark Oostermoer, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

0458

Page 72: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark Concept Notitie Reikwijdte en Detail

U spreekt in als:

m- Particulier

mevrouw

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: ........................................................................ ..

Uw inspraak: . . . 17

.. �r.� ...... � ... . ?!� ...... Jió. .. tf. .. !. .. Z . . Q.I.\r. .. ?!.f..g .. J/ . . Id. . J.� .. i.;.;y.G...� .............. .

. lJi··ii!i!--f.'(;,,····&.:.u····/d�� ,1···�(J?d..d.·f1:J:...··Ad.·3.�-'·��··

.. UUL'-.J.d'. .... � .... . v.-. ... ��.� .. . 1:l.. zA .. 4.J.� ................................ . - V2 E'W .. f.� .. .d� .. �.tL .... � .�.d . . . _ ..... /J.! .. f.. ......... "(' ........................................ . ............... . ........... .

··lJ.;./.rI4 .... 4J.u/ . :dI. .�.�""J . ... 1ä;b ... dL .. b.'.%.:� .. A:%4 .... .

0459

.......................................................................................... } ................................................... :............... / ... Ld.. .. !!'f. .. &� ... I.tt .... . f).1&:<r.4 .. . � . .1. .9 ..... . 4I.&d.. . � .. d.t ... d.t.u.drb.M .. Ç.� e

........................... . ........ . ............. ;: ................... � .............. :..: ....... , ..... . ..... . .............. . ....... . ... .................... .

... f)Ç;k!J ...... ?.(Oa .. . e.�c..& .. . � ..... If..�-:1. ... ��q .. , ........ ....................................... . ............. .

ft

U kunt uw inspraakreactie uiterlijk' g S _ per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark. & Postbus 223, 2250 AE Voorschoten �

Page 73: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0460

Inspraakformulier windpark Concept Notitie Reikwijdte en Detail 2 8 ff:q 2012 Uw gegeve�s

........................ heer / mevrouw

U spreekt in als:

IQ Particulier

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: ......... . .. . ........ . .......... . . ........... . ... . ..................... . . .

Uw inspraak: ...

.... .. W . .......,.JI . • '-"1 ......... .. .. q.�.��""'-eg . ex . .

- 1..-.

. � ... ' .

� . . �

.\I..J.L-<"�. �c...L .L< .. .. Qan / uit ,�.A ...... ,_t,.. ....................................................... .

���->cl ... . -� .. � UCO'1..

�0101'0�)..oI. � . .......................... .

(SJ . . .. : .. :k .. · . . .. .'� . . . ... . .. . . .. . . "- . .... .V1- . ' . . .... �

0eoeddAu..l.<... vO-h O-lk s.�ss. clLe.. � vc..h MQQ..b--m�. (j) ? O\.JlV") cLe- j)-l.R-n.te po "'i't ueeL �d. :.-.. � et i::�s.rn e "Lu.Qt'--'--UJL L - k •

rg-I t::::n dQ..K") cle.. o...F'�-tD...f"')d. d..o.1- u...J\' U.Qf) 2..te- ue.e1 te dl'c..ht tiJ & hLU.2..e..n doen, L:/ U kunt uw inspraakreactie uiterlijk. per post sturen naar:

Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark __ --.-, Postbus 223, 2250 AB Voorschoten

� sto.o.x... . \oe.ku.-ncl � -�e..ts. fYL0\..;;", c,(e.. (Ylo1{J(�.X" 2.e ex;k. ru...,v.:--�. � eb,1.L. Cl..OJ\.:le.n.. = 0. o .. :\: je d o.n LIJ "'") cL m ol&.n pan.. \.uv-, l,L Of' be 2.\c.h.� Iser) (Q)

\.J00..0..e.. 2-3 � j "'-� (U.,L TY\..Q.e.. be � OVY\ ons rn 00 Ce �b�ed '\.-LO-fol: te. '{Y\�. �<L. Z5n �noc3 CUl� p�CACLb,e.-n 'cv 00.11 k-e...

rj( l� de BOeRen de LuSten mooR W,9 de Lo..sten

Page 74: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraak Windpark Oostermoer

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Annerveenschekanaal, 27 Februari 2012

Betreft: Zienswijze Startnotitie Windpark Oostermoer

LS,

Hierbij dien ik een zienswijze in tegen de startnotitie en de aanpak van het MER onderzoek

Windpark Oostermoer. Ondanks dat de provincie en de gemeente dit gebied hebben aangewezen als zoekgebied windenergie is het voor mij niet acceptabel dat, drie

Rijksbeschermde Dorpsgezichten worden aangetast, nl Kielwindeweer, Annerveenschekanaal

en Eexterveenschekanaal.

Ik wijs u er op dat een Beschermd Dorpsgezicht weliswaar begrensd is, maar dat de impact van een windturbine in welke aantallen dan ook op zo'n directe afstand van deze begrenzing

een aantasting betekent van dit gezicht. Ik verwij s hierbij naar de motie van Tweede

Kamerlid H. Zijlstra betreffende het Beschermde Gezicht van Urk en aan de bestuursrechtelijke beslissing over het windpark Baarlo bij Blokzijl. Ik concludeer, dat de situatie geen uitzonderingspositie mag innemen, dat zou in strijd zijn met het

gelijkheidsbegin� .

0461

Page 75: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Kiel-Windeweer, 28-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn met name de volgende criteria van groot belang bij de MER:

1. De landschappelijk inpassing, met name in betrekking tot het Hunzegebied

2. Flora en fauna. In dit gebied overwinteren duizenden vogels. Voorts lopen er trekroutes

van vogels door dit nog open landschap. Is bekend hoeveel verschillende en mogelijk

bijzondere en beschermde (weide)vogel en diersoorten in dit gebied wonen en foergeren? Er

leven o.a. vleermuizen en uilen in dit gebied. Wat betekent de komst van de molens voor het

jaaggebied, broedgedrag, vestiging, foerageren, leefmogelijkheden en (vogel)trek van o.a.

verschillende vogelsoorten, de vleermuizen en de overige fauna? Wat zijn de verwachtingen

van het aantal aanvaringen van vogels en vleermuizen met de molens? Hoeveel vogel- en

vleermuisslachtoffers gaat dit opleveren? Wat betekent dit voor het bestand van bv

beschermde soorten als uilen, vleermuizen en weidevogels? Wat gaan de bouw en de

aanwezigheid van een molenpark met de daarbij gepaard geluidhinder, lichtvervuiling en

beweging in het landschap betekenen voor b.V. het reeënbestand? Wat zijn de gevolgen voor

de flora bij een verandering van het vogelbestand en het bestand van overige dieren (reeën,

vossen, marters etc.) die in dit gebied leven?

3. Geluidshinder, voor mens én dier. In de Volkskrant van dinsdag 28-02-2012 stond een

bericht t.a.v. nieuwe inzichten over wat geluid doet met de natuur. Er zijn steeds minder stille

plekken in Nederland. Dit heeft invloed op de nestelmogelijkheden en het

voortplantingsgedrag van vogels, o.a. de koolmees die in dit gebied leeft. Vleermuizen

foerageren met behulp van geluid. Wat is de invloed van het geluid van de molens op de

leefomstandigheden en foerageergedrag voor vleermuizen? Wederom vloeit hieruit de vraag

voort wat de gevolgen zijn van een veranderend vogelbestand voor de overige fauna en flora

en de economisch gehouden landbouwdieren als bv melkkoeien, varkens, kippen etc. ?

4. Lichtverontreiniging, welke gevolgen heeft dit voor mens en (nacht)dieren waaronder b.V.

beschermde soorten als uilen en vleermuizen en de economisch gehouden landbouwdieren?

0462

Page 76: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

5. Slagschaduw. Omschrijving van mate van optreden en wat zijn o.a. de effecten hiervan en

hoeveel mensen zullen daar minimaal en maximaal aan worden blootgesteld? Wat is mogelijk

het effect hiervan op de fauna en economisch gehouden dieren?

6. Gezondheidsrisico's a.g.v. verstoring van slaap, geluidniveau moet ook worden bepaald

voor de nacht waarbij rekening gehouden moet worden met de windsnelheden die 's nachts

optreden. Wat zijn de effecten voor zowel mens als de fauna en economisch gehouden dieren?

7. Afname toerisme. De grootste economische kracht van dit gebied is gelegen in rust, ruimte,

landelijke vergezichten, nachtelijke stilte en duisternis, dit alles vonnt een belangrijke

toeristische trekpleister. Wat betekent de aanwezigheid van windmolens voor het aantal

boekingen van hotels, B&B's? Wat is bekend van gebieden waar deze molens al staan t.a.v.

afname toerisme én mogelijkheden voor het ontplooien en rendabel maken van toeristische

activiteiten? Interessant en kernvraag hierbij is hoe gebieden met molenparken daadwerkelijk

door eventuele toeristen worden ervaren. Wie boekt een vakantie tussen de windmolens?

8. Kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur waarin juist enonn is geïnvesteerd

door particuliere ondernemers, gemeenten en de provincie, o.a. door de realisatie van de

recreatieve vaarroute en grootschalige natuurontwikkeling rondom de Hunze.

9 . Waardedaling van de woningen

10. Voortzettende krimp in een toch al economisch kwetsbare regio

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus,in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0462

Page 77: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0463

p ii,:NGEfv' 29 FEn 2012

l)tr l'0oLBV! bez10,cc'rz 1ejen ;'�t plcxxfSYl \>CUrL LûlV1cl�olens tV} hel lleéVlkoitChcle

ve..le. ty'l � ()€ylGv, <)trL ie 2 <:::!LU 0vL- UQ.J1'e. ee.".,

tnOO\ e. --ç:lor2G Cvt ��o.. WOOIe. Lu€-

Page 78: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0463

eh Ll �éf lJCwL, oru; � w e hebb9a. een moa', \)yzJsioond bt?clo.e6JJe

9IA Q..vJ dPIR (\ f)0Cn l...e zelö'/ Ué\Qclee. ( ) �) ol'li he r wlheflttoleo;:,

f

Hei bl':k'Xderl-(Lfe 9 t2c'é'f

Page 79: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

ONT\l4NGEN 29 FtR 2012

Eexterveen, 27-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op concept notitie reikwijdte en detail voor de mer van windpark Oostermoer

en de Drentse monden.

Ls,

Wij (mijn vrouw, kinderen en ik) zijn van mening, dat het niet verstandig is om windmolens te

plaatsen in Oostermoer om de volgende redenen:

Windmolens passen niet in het landschap, ze zijn te hoog en ze zullen bepalend zijn voor het

landschap. Juist in een landschap als dat van Hunze gebied, is het niet passend en zullen de

flora en fauna negatief beïnvloeden.

Op een hoogte van boven de 100 meter staat altijd wind met tot gevolg dat de stilte (voor

ons toch een van de belangrijkste redenen om in dit gebied te gaan wonen) nooit meer

sprake zal zijn. De nachtrust zal dan ook voor alle direct aanwonenden verstoord zijn.

De waarde van de woningen zullen aanzienlijk verminderen, zoniet onverkoopbaar zijn in de

toekomst.

Zonne energie is in onze ogen dan ook een veel beter alternatief:

Geen Horizon vervuiling.

Geen geluids overlast.

Geen Slagschaduw.

Goedkoper in onderhoud.

Goedkoper in aanschaf.

Langere levensduur.

Geen kapitaal vernietiging van de woningen in de aangrenzende gebieden.

AI met al genoeg redenen om af te zien van windmolens en in te zetten op zonne energie.

M vr gr,

0464

Page 80: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bl,..t.Áe � E.ne-r(jle.prOje c:ten T n sp ra � lA P uc...nt GV [ t') c! P Ct r�k 00 stJ!!r ..-.noe-r

\ -

2..2--SO A E., 'Voo rsc.hot.-c=:n , .

6e..o.ch�e. Lezer, .-2. -t . _�

. .

• _ -1 .

.1' .

! 9 . -'

0465

Doo.Y" \ r"V'"l�dde). v,a..n oL-Ct, sc.hr8·ven. e,..,.;i.l ik �r.Y\3-nc- '- fc=n..5 L08'2e

Bel/en op oIe st. �t...t')o ti ti e betr-e f-f-e("'\� e },et:... L-:>i f) ct p ctrk OOs.t:.e:...rf'Y1oer, _er} d CUI . �e,.,.t. nCt.,f"Y'\e J_ :Ol.)-er� het:. ge..de-et Çe .

_ b re\,...1 -e..- �· _ �

n et..c:U"" rn � r\ ("'(\ e fV<.....rî3 (Y\ oe- t" de r:n _E. R . Ic:. � ke n n. CL CL- (' . d e üo1gende a...s.pe.c..;te.n� .J J .

l) !+ i n d er U Cl..I"\ de rn e 8 Q L..\.:> L, r\ oL.t <..Lr b L.n e � C> oor de di.-ere r)

in hl.-Lf) leef oi"Y\3e�'�n3? H oe zit het... � de reeën in

h� l.)e,.Jd o.L-s er =::,tra..k 5 �ege(') LUo,der.· a..c::t.rl 'ae.!egd ? J

-Hoe -z.i:;l. het � cl.e.. tre.k.t.::>0ae1s I - de... _ ga..n:z.eh � J ,

2.eec l.) e.et. \.,;) CU"\. �t, st:.� e Luc....\-) t.r u....i.-rn t--c..- 5 eb r u.i:..lL YY) � \.Le:-n ?

:2.) kinder van de rn�Ct...L.U'l'îolt-L..l.fbÎnes uoO'r de rY)en�en? On der"2.ce-.k 3ee[L 0..0-(") oL� de gepl a...nde LA..:>.n d f"Y)cJens tot op ),5 Jc:ilorneter 8el��h;nder produceren. H.e-t:... 3ebJed G'-CL:>e..1in3 Is. s.!ecI,U .2. lcüorne-t:.Cr breed i

3) W O-a..Aot-e...o\ � 9 ua...n de �onjn� il) het 5epla..nde gebie.ot ls .ev;dent Wie hier vvll Jcorvle0 LUOV1cn uoor

rust., e.r"" r-L.1·l�1 9CLaL z...ek.er niet in he.t. gebfed

2< C>.�

Page 81: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0465

Gr-e..ueLcn3 v00nen, (I-)�t:. Cl He ge<..>o'9et:l .c....;>c:x::sr .de.­uerk.oopb�Vt.....e-L..d <.->CLf") onze hu...i..ze0j l.)oor rn-8',-., h�s."

l..i) De CAtgeJopen j �ren is L:>ee) EJe.."'n�es t:e.erd· in he.-t 'ClIanleSBen' L/Qtî het: HtAn2.edaL) O · Ci. O(YI

{;)03eJs een broedgebied f:;-e..8e...L:>e� e0 Co€rlsJ::-en b� tre;k.ken, G�a..t"") b-eL.de. sro-e.per-, nC3 k:.ofYlen? D Vlaf".J 'f"""YIC7C-C. 2.-ek-Gr: . on der � k- flCLa....Y' �oÎden

Bo l/eYî5t. ct Q...n de p U-nter> ry") oe ter> uo\gens.. CY18' on derzo oht- � c>r-olen. De. QtlttA..? oord er) hoop ik @r: Ct...� t;,e üe:tnernen . Persoan 19k "en i ry ol� . vn : " E. R.

J:k 3 Cl e-rva" . v( L t.. of Ot t.. u.... . rn�n z..;e.n.S>L0�":z:� meen eefY1 C in U'-V o c:>erv..:> eB; ()S ..

: ,

1I •

. �

. .

• .. J , . _

...J •

• J

J. _ • •

Page 82: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail

Uw gegevens:

Naam:

Straat + huisnumme

Woonplaats

Telefoonnummer:

Emailadres

U spreekt in als: Particulier

Uw inspraak:

Om te beginnen wil ik benadrukken dat elk probleem zich het best laat oplossen door de

oorzaak van dat probleem aan te pakken. Ten aanzien van het energie probleem is ons

inziens een van de voornaamste oorzaken de enorme energie verslindende manier van

voedsel productie. Olie slurpende tractoren en grote hoeveelheden kunstmest maken dat

ons voedsel druipt van de olie. Er zijn inmiddels veel energie zuinigere methoden om het

voedsel te produceren. Wanneer daarin geïnvesteerd zou worden dan is het plaatsen van

windmolens totaal overbodig.

Dit gezegd hebbende ben ik van mening dat er een groot aantal ernstige bezwaren zijn

tegen het plaatsen van windmolens in ons woongebied.

1: Zulke grote windmolens plaatsen in een landschap welke gekarakteriseerd wordt door

zijn openheid gaat een grote belemmering vormen voor ons thans vrije uitzicht en de eigenheid van het gebied. Ik verzoek u om de invloed van de windturbines op het karakter

van het landschap te onderzoeken.

2: Ik maak mij zorgen over geluidshinder voortkomend uit het windmolenpark. Momenteel

heerst er stilte in dit gebied. Iets waarvoor wij nadrukkelijk bewust gekozen hebben. Ik

verzoek u dringend dit als belangrijk onderdeel op te nemen in Milieu Effect Rapport.

3: Dit gebied wordt gekenmerkt door de vogeltrek in het vroege voorjaar en het najaar. Het

kan niet anders zijn dat het plaatsen van hoge windturbines hierop een zeer nadelige

invloed zal hebben. Ook dit lijkt mij belangrijk om te onderzoeken.

4: Hoge windturbines veroorzaken een enorme slagschaduw. Dit kan zeer verstorend

werken. Ik verzoek u vooraf duidelijk te maken welke afstand de windmolen tot de woning

volgens de wet -en regelgeving minimaal moet hebben.

5: Door de hoogte van de turbines zullen ze voorzien moeten worden van lichtbakens. Het is

hier 's avonds heel donker. Rode knipperende lichten zullen dit zeker verstoren.

0466

Page 83: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

6: Ondanks dat de windmolens nog niet geplaatst zijn. Toch heeft alleen al het maken van

plannen hiertoe al een negatief effect op de aantrekkelijkheid van dit gebied op eventuele woningzoekers. Wat zal de invloed zijn van een voorgenomen windmolenpark op de waarde van het onroerend goed in dit gebied? Ik verzoek u dringend dit effect mee te

nemen in uw onderzoek.

Het mag duidelijk zijn dat wij ons ernstig zorgen maken over de voorgenomen plannen om

windturbines in ons woongebied te plaatsen.

Wij vinden dat wij als direct betrokkenen zeer slecht en indirect geïnformeerd zijn over de voorgenomen initiatieven. Alleen dit al roept veel weerstand op.

Ook de effecten op de sociale samenhang binnen onze woongemeenschap zijn nu al merkbaar. Voor en tegenstanders zien zich tegenover elkaar geplaatst.

Tevens zijn wij van mening dat er minder belastende en alternatieve manieren zijn om

/( groene energie" te produceren.

Gezien de vele onzekerheden en risico's op ernstige verstoring van de woonkwaliteit in dit

gebied en de invloed op de dieren met daarnaast de opmerking dat windturbines niet de oplossing voor het probleem zijn en in technologie zeker op korte termijn achterhaald

zullen blijken vinden wij het zeer onwenselijk dat de windturbines geplaatst worden.

26 februari Z012

0466

Page 84: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten 0467

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten Kiel-Windeweer, 28-02-2012

ONTll�f',

29 FEa LOTi

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Volgens mij zijn met name de

volgende criteria van groot belang bij de MER:

1. De landschappelijk inpassing, met name in betrekking tot het Hunzegebied

2. Flora en fauna. Welke consequenties heeft de komst van een molenpark voor de flora en

fauna van het gebied het Hunzedal waarbij met name de beschermde dier- en plantensoorten,

welke mogelijk in kaart moeten worden gebracht voor zover dit nog niet gebeurd is, speciale

aandacht vereisen (o.a. ooievaars, vleermuizen, weidevogels, uilen, vleermuizen, marters,

vossen etc.)

3. Lichtverontreiniging. Wat de gevolgen zijn licht en lichtvervuiling voor mens, flora en

fauna en vee?

4. Geluidshinder. Wat de gevolgen zijn geluid en geluidhinder voor de mens,vee, fauna en

daaruit voortvloeiend de flora?

5 Gezondheidsrisico' s waaronder o.a. de verstoring van slaap. Het geluidniveau moet voor de

nacht apart worden bepaald. Welke gevolgen zijn te verwachten voor zowel mens als dier

(fauna en vee)?

6. Slagschaduw, wat zijn de effecten en hoeveel mensen zullen daar minimaal en maximaal

worden blootgesteld. Welke effecten heeft dit op dieren (fauna en vee)?

7. Afname toerisme. De grootste economische kracht van dit gebied. Wat zijn de gevolgen

van een molenpark voor de aantrekkelijkheid van een gebied? Wat is daarover bekend?

8 Voortzettende krimp.

9. Waardedaling van de woningen

10. Kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur waarin juist enorm is geïnvesteerd

door zowel de overheid als diverse particuliere ondernemers. Het resultaat van deze

inspanningen dreigt teniet gedaan te worden door de komst van de windmolens.

11 De verdubbeling van de N33

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,�

Page 85: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0468

ONTVANGEN /'"

2 9 F�R 2012 UIedc� ��fI ;ct'r Ie

-tr. � � �t:11 Mr)r;! jZfÎ!t... jJ11J. .�1

00 .. Ir fÎrJ() C#) Mnd�rl( t1t- IJrrY>�

fhsfirA.� :G-ZJ -t.:(j-O AF VOQV�h(.�V'\

"J JSer:1G J ,

;S� ct.Lu. WIl. /1<.. IJ 7riÁ..A7 alftAr,r;! /r:ólv.r Of' my;; tu.. f'0.nt'ib'v! fltJtIL. wV';'1t1f'avf- r.hl/otNX/ I Wo WêU, cl;" 1A,{AJ1.... �

V /�LL. V{.J Cr'....

e�

E2./,r; tJ.a4/' kd jäJa', � '-I&f.v.. {); fUIF Wv. W! lIl<.. fI({,fC(l.Jdi'.ku tj

,� Ic ,AUtA". . n��1 nathL- hl..1 �2 a'ä(. I ;:/tI j"L '-'Uv:', Î Ltl.-V', r2!.4r; fOèLU I ,lOt-. Î I 't, I I V 0/11.. { Ü

t1/1 �·tvv,/d11 . ûOt1- runt/tm hL' �2<- 12(. 1 1 .

ih,� e.r .f>(Û/,/;'l1.o zin Of1/) hul' e.v� wll/r.C /" I; re /''/!äÁM; I (f/tl lI"et-c11 t{/) kt#'. lu;t?l f'rz.L( w{u hu t/;/i tIL (oep cllf jtÎ/l.if; ?dA�1 (,0 .

IJcelt/v> (tiw.k l2ár. vór;tlc v!tMrril1/�fA, eAJ l� r.J.l.f Ixk4'1d f'/lU" Cl; I ,f.d/JtJtr./L "'" I et!: 2t� {lt.V! r Zdft-'L- St f> A IÜ. /.tt{� 0 FJ clv i/i1'J(l1�� ,

---IO/(.,y.� tr.i t.Yi dl.- Levp tiN ,tuC'h (jCJ- fte I ; 'kx.t./JI utJ eet1 WllUl.L

i7 6ud (; C.W;lhCW) / IJL dl.. V�MUi"I/L, I W{U1//... IIJ1m. Ut." hU;. �

,/r "'·2.01 (,/jI) er tL-r. /he I�$ /ltw. k /1rJ Iv.- · / ei , �6u4 t/J t/.AlJLi..k. K-l/'om;.iW1 e,.'/} IlO r.Pj'C4�6 W�t� {/'/J riLb-. 1.», •. /1 2/.1. .

Cr> f/�I .'/û/'/' � l�nd�1f 2a t d,t t1/}�dJu.- ;'-Z4C1-.t jy,_u.t/I UpU/ Vt-'l.5kf]pYI w. cu f//'tVl L lè� Vtf/tro r!?Y: /,4/0 ?lA :lui. f.�r""''f

Page 86: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

'I' )(,"/6 '7'Jhp p '-1-flU ) ttI ' -vrrP"'1 ?Iet(; J?J!'::!'1'ê m47f7nvJI1J1j7/dI w,rJ liJn -vI:.v?f'50/JQ/

)/' r71o/ dY'1, 4"1J tJt/,gJ �(J(/ Vi/) vrJ!7'YJ()o/?f )l t/ûJ vnp wo C1 Y)f/!/,(J I J _ I // , . J "

pnq?(.; /Jp ;!7JJ '-Vzt;;on? v{A7 'i/I?;JU! vI'?flfl- � v,t(j 1'1!I

, t?7

1!h1tl �17l 'J.'(} Id;u/;(J 1) -hr..lC1 IJl' j . 'V?,I};,f!VPP dd?77?{J W. fJYJt?Lf 1-?7Jv!? /' I /,1 I I 0 ' I -V}'Î 1 ,I -/vYlq vttp VVi'v!?p "-'//1/nJvv! '-1 YY( vJ(JVfrrlJ f7YJt7c; '17 VU �.V}J? nrz /rtf ' / " 1 ; () , 't. ;; . ':) /d 7?7<-t-7r'l/X>l 0p>1I'1'1?/J't7lf' I CfJ:J �71"1 7'7'1}?/ (<#?l?7"1 /L{:Ji?11

-WV "'J"t'7p / "rl fl7fi.J J.:1 ) 'l7?!'n j,'l1j CA? )1.4'),17[ wo 'I! .jo.., Irz p;r?J I/tM

vY7)1 -'Y?7f71 "t(JO -rn ltr?}-7??1;t "ll Tp�:1 lr71!AdJlW7fVl 7'yl rrz v;1}/I ('1,70[./

1

.pnq� !'(J i41 CA tM'lJfW rvrJlrz �r7U �"(l�--1/ '11fr; Z 'Vr7JJflJ VJ/'l'tJl??y �4111c1 -rVif1 v/tl vriJ W?7fJf?lÎ VVÎ vÎ;.z

�J t.yy1"fj '1/1;JJn '1/'rjorvJtJ ;; · ......-rpv(vJ vv"-t'(J I P?'1'lI/� 7.10/71 71?!) rIJ 700 ./'j.?;-r1CjwArp 0,,1 �(J<.f/7j 00/ ï'Vl-/.r �o �Vf)! ?fCJrr?) '/';:N/I 01 7U/5'1�/

rJiIcf/!-6 YlfJ 01 jJ...1'7j'J7/'J "lJJ;iJ PJt?J4t1'v? �r$rv; --n)J / !mf ti(/; · >-( hz V?JfYrI ·" Y.:J'r.'Pzr?cls f/I/iV{;IIt"Jrf11777Ji 7 ��7� . VY?/'Î'! wil ?I . 1;77) 0/ /1b ny V{/ '/

'1/;7 {tI.>I�7nl 'W).?v?éI vf .1?p 'YlJ I rrz ( f'/!/7'AJ(l1Z! '?p J/lt'7>J 410) 0',t>V11zj.J ?(}7::1�

. �/�N�J,.:f -.tC1:7iJlj 7p VV?J/Î V,�7J"1 l7i.f elp vtlrz f.J�IlJt7 Vv� u· !.rU/rf "vJfiA1?,7 7J? cl? AI1? o..n7y1 �. ..,tY'Yjx:.1/1;Jfl,l rrrl..,f ./m;;09!'V h.c// rl t.; ! tJ

vU?JOUJ t?f/ �Jt1 rV/1W7Lj).5' ! r'Vq '-vhÁzYJ (fr?fr�� 0/' (?Jf1JFJ//c- 4�Î?p;:J 'p vrJ),1 "i�P11wnV!J 'vnt/·-/I.J) �wwt;S 4.hJlJ/YJ I ?/02/>';.;U70 ,'/'l' VvV/} r-yrpv1-7t(vl:Jrrr;;'! rIJ ���"1

W7J I n? I � ?'rf'Y 77'::1 -"'0/ SKl"ufOt1?ct I "'1):/1 ..y -rr7J!?'::J 7t (J! 6 l' ::: /

B9PO

Page 87: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

ONTV4/'.J0469 � " <ti i .'

29 FEB 2012

'JK �·eN ré�CiI3N w/#/>t:IlGIL:: //f/tJ/TC5EIJIEtJ.; /'1t)Arf./t!i;-VL. ... ! E GE L () /JA}- I GE Sro Kt3'N /�I /J13' tll:�I(/7I:?AArJ'}él<l),lG VAN �E /lOIV:2L:� �AA/-ILk-'G LJAA/ j/ç"';r /VArUUf( ol-�{jli:-(J �AI\I /N /7;/";' ól?ÁI iJ/.:- D' GI3 G c>c. I(J 15-, 1/,.,;- IS 4/6� L�IYGl�ÁfS HAj>S GE! IJ

/It-="l<tJL�/Z H O C) /t Ik Ok A/IGr t.i./,dllfJ/l. Ik rt.!/l.I.::�ctlrkA/lf

u � IZ J3Ub-'/\.fruç-L:! t-/A.AI< /JE Ui�"fi/1IN/JL�IlI�(j UAAI t?yN

PUI " •

. 0 k. u I.: IJ. f)é� iJ.. Or L. LJ A jij 11. f) t=- ua � t) � E;- C"ê 1:" Af t..J C 0 t< (),

G I3/l,LY; � /- � t/G' Il OE L!..� tV 1:'/2 GIL:" Na rA.

l'tOBr Ik tJIL� LANf) CHAjJU61.C/t.lI;::'iNG flAA/2 2 Accê;>rID'lCN?

Page 88: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

BureQl.-\ E.ner8'eproJ'ect.en ONT I�

0470

�'<

rn.5pr�akpunt Lvindrnc lel""lpar k. Oost:.erfYloer

�o'::>t.-bu.5 2."23

r ! " 'G> "" f[ "} f<oo f t I

29 FFq 1012

2..:2.'50 AE Voorschot-er")

E�t...erc>ee(')1 2.6 fèb�a..n- 20J2.

Bet:.reft.: z.iens\...V,jz..e op 5tart.noHnC2. Winclf"Y'lolenpark Oost:.ern-tDer

Ge 0 cht.e heerJ rtÎevrOLÄ�1

Gra.o....9 �ll Ik LA.. mi' do'eL� deze bri ef rn.Bn Z-t�ensL.0�'2.e <ae-

uen op de p}�nn�t"') UGr") Wind("Y')olenpctrk Oó5>t::-c:rrno-er. De

6re.oeh'n 9. ____ _

o Ct/") ge-z.1·{!!(') ik rvi i oJcle,..., ir-, het. gebi e d Gr e.ueJ. (')9 woon �

m<Ac::\k ik � "20rgen Ol-'er

Ver s c�� lJen de on derzoek.en

-euen t,.ue J e

t:.,ob op an der h C\ j L:>e �I 0 f"Y'l e eer l s,

QaQro('Y') Been v->oonhulz.en

En3 el Cl n ol �ch9 nt. de no f""Y'Y'\

dle

ee lL...(.·' d�hi(")der.

dat. -er gel"-Ald...sahinder Frat'\kr.f1'k r-n05etl er

aFstond st:-aan. r,.,

'DO\ar� ",,->ii ik u oerz-oek..et1 Om in de mSR in lede. t()ewaJ

be: "8ken naar on'2.� spec....L-Fiek.e ofYl3el:>ing en de: rnosel.fjke Bel:>o�e.r'1 U�n BellA.td.shinder. En dan "Y\et. name :s �L;)oncl�

e.n S nacht..!:> als cd het.. ornget.;>·,ngsgeL(...tid Ben")ini rv-u::::t.,Li:.seerd is. L.e..c �') het geb'-e.d 6reue.-Ji(')g is �\ccht5 \"Y"")aX. 2--km breed.

Ook. Ur-CLa..:; ik ,-.r)e a[ hoe he:-t. -z..C.t:.. rY"\et het �lc8h L.>C\Y\ de. dieY'"en. Door de: komst. uan oI-e fY'\e..,gQL.....,)jndb,...l.rbine-s 2-0.\ h� �3rC\...r('5ch 3ebied in eer) Jc,;IDrnetc=rs Jongt:: srrook..

Page 89: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0470

"�

met. cl�rbij CLct.-(\le3 L,...:>a..n L-Ve3e.n. Be.ha)\.:)c de ouer�a.st:­

VQn de. CfClnJe3 ... tA->ordt.. het leefgebled UClh reeën, ha-zen.

tcon3nen, Faz.anteC\ <::n heeJ ueeJ ooseJsoorte.n/ ernsh"'�

bepcrk..-t-. D�z.e e ffecten rY')oe-t-en rI'lee5enornen �or-def'J

in de meR ..

n Cl C\5t he t t..->JndV"Y")oJenpark Oost:.errY" oer e..n

Clno)ere uoor5tellen Ih de. Drentse Vee.nk:.clcn�ë·n

-st-aa n e.r 00 k. rY"'\€3 ct �4" n d Cl..(..rbJ· n e..s

provIncie Gr-on,"n3cn. Dc:::lar dez-e

overlope,-, is er L.:>oJ...gen� rn� ee.rt

beJa..5t;)n,3 voor ol.Á.-t 3ebl'ed ..

c;3epJ Cln d lh de

8eb�"eden ih elkc::::::ta..r­

u eeJ f:::.� z."-'a...re

De. leeforY>3e.utn3 L.:>Oor de rnc"s L,...Vordt ern�b3

a.....a....n Bet; a...5b, (Y")e---t::- Cl 11 e 8 e <Jo{.3 er) (.) q,n dL en: lA..:> � arde.

d�� \.V 0('\ i n3e0, k:.rL:rnp J 50cCa)-e or)tc..vrL:cJvei rJ8-

all�rnaal fY\o3eISk..e <=:ffec..t.en di-e -een geo}esen oncier--

k - I

Zee uerel '5 en .

e:.ef"l LAn,eK CLA1 t.uu...r I C(ndscha..p..l �OCl.r�n de C\fse\cpen

j Ct r-e tÎ u e e- J r S fJ e�' n \....:) est:" e:., e..-d, ,",,-,or d t:... r-n e. t de. k: 0 rrlS t

UOh de LVtndY"Y1ol-en.,:) t/oJle.di3 caeru.Á.neeroi.

WaarorY1 L..Vordt er hiet. Becocht. haar alcernatÎ-el..>e",

lA.>Clar het:.. beter "pasc." fn het La...,ndscha.p en �Q.,r

rntnder bebou<-.>Îr,3 )5, zodolt Beef") of minder rnen�en

een oJ."eren!) er last.. UQr'J hebben.

IK: uertrout..-U erop dat... U dez.e -z,iensl,..û8z.e serieus

in (A oc:>erwe3LY1gen rYlee-nee01t.

Page 90: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark Drentse Monden

Postbus 223 2250 AE VOORSCHOTEN

Betreft: zienswijze 'Concept notitie Reikwijdte en Detail windpark Oostermoer en de samenhang met windpark De Drentse Monden'

Gieterveen, 27 februari 2012

Geachte heer/mevrouw,

Met ingang van 20 januari 2012 ligt de 'Concept notitie Reikwijdte en Detail windpark Oostermoer en de samenhang met windpark De Drentse Monden', door u aangeduid als startnotitie, ter inzage. Met deze brief geven wij onze zienswijze op deze startnotitie.

De MER moet uitwijzen wat de geluidseffecten zijn op de woningen van omwonenden en hoe eventuele overlast tot een minimum beperkt kan worden. Wij zien graag dat er varianten binnen het windpark worden onderzocht die aan deze zorgen tegemoet komen. Wij gaan er vanuit dat er in het onderzoek ook wordt gekeken naar de cumulatieve effecten van geluid. Daar het omgevingsgeluid 's avonds en 's nachts_we valt� moet niet alleen getoetst wordt aan Lden ,maar moet in de MER ook de toetsing van de specifieke geluidsnormen voor de avond en nacht worden meegenomen. Daarnaast dient het referentieniveau van het omgevingsgeluid in

kaart worden gebracht. Teneinde de geluidshinder tot een aanvaardbaar niveau te beperken, is het gewenst ook

varianten te onderzoeken waarin wordt uitgegaan van een gereduceerd aantal windturbines al

dan niet in combinatie met zo nodig andere opstellingen in een grid.

Wij achten het noodzakelijk dat de voor ons de minst zichtbare en daarmee bezwaarlijke

plaatsingsstructuur gaat worden onderzocht in de MER, met hierbij aandacht voor slagschaduw, veiligheid, en geluid.

Wij missen bij de effecten de gezondheidseffecten. Wij willen graag dat deze ook meegenomen worden in de MER.

Daarnaast willen wij graag dat aandacht is voor de inpassing en de landschappelijke kwaliteit

m.b.t. de inrichting van het park. Het effect op het landschap wordt in de startnotitie benoemd als een van de te beoordelen milieuaspecten. Aangegeven wordt dat daarbij ook aandacht

wordt besteed aan windparkontwikkelingen in de nabijheid zoals het Windpark N33. Windmolens zijn vanwege hun hoogte, omvang en dynamiek van grote afstand zichtbaar in

het open landschap. De cumulatie van zoveel grote windparken in dit deel van de Drents­Groninger - Veenkoloniën, kan er toe leiden dat deze in een erg groot deel van de regio prominent zichtbaar zijn. Wij willen er daarom op wijzen dat daarmee het gevaar bestaat dat onevenredig veel afbreuk wordt gedaan aan de kernkwaliteiten van het landschap: openheid,

rust en ruimte. Bij de beoordelingscriteria wordt aangegeven dat onder andere getoetst wordt op de mate van zichtbaarheid en de invloed op de lokale en regionale openheid. Wij zouden graag in de MER

0471

Page 91: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

vernemen welke (landschappelijke) toetsingskaders hierbij worden gehanteerd en welke

nonnen u hiervoor aanvaardbaar acht.

De verschillende windmolenplannen boven de 100 Megawatt worden telkens door de

rijksoverheid in het kader van de Rijkscoördinatieregeling in procedure gebracht, waarbij

echter geen samenhangende beoordeling via een gebiedsgerichte aanpak plaatsvindt.

In de startnotitie wordt aangegeven dat de gemeenten Aa en Hunze en Borger-Odoorn in

samenwerking met de Provincie Drenthe werken aan een gebiedsvisie windenergie, waarin

het zoekgebied voor het plaatsen van windturbines wordt verfijnd. Het voornemen is dat de

visie zal ingaan op concrete plaatsingsgebieden en voorwaarden voor het plaatsen van

windturbines. Wij gaan er van uit dat de uitkomsten van deze gebiedsvisie worden

meegenomen in de MER.

De MER moet uitwijzen of de milieueffecten opwegen tegen de windopbrengst in dit gebied.

Daar uit diverse onderzoeken is reeds gebleken dat het gebied Windmolenpark Oostennoer

een lagere windopbrengst heeft dan in de kustgebieden.

Juist voornoemde aspecten dienen naar onze opvatting bij het MER-onderzoek voor wat

betreft het windmolenpark Oostennoer en de samenhang met windpark De Drentse Monden

te worden meegenomen.

Daarnaast willen wij nog opmerken dat het ons bevreemd dat door het Rijk nog geen

kaderstellend beleid met betrekking tot windenergie op land is vastgesteld. Dit beleid dient als

een ruimtelijk referentiekader bij (rijks)inpassingsplannen. Toch worden er allerlei initiatieven beoordeeld en vastgesteld. In onze ogen is het onbestaanbaar dat een

Rijksinpassingsplan windmolenpark Oostennoer wordt vastgesteld, voordat de Structuurvisie

wind op Land is vastgesteld. Het rijksinpassingsplan ontbeert dan een deugdelijke ruimtelijke

onderbouwing en kan er geen goed antwoord gegeven worden op de vraag waarom het

voorgenomen windmolenpark op de voorgenomen plek moet komen.

Wij stellen dan ook voor de procedures voor het Windmolenpark Oostennoer en de

samenhang met windpark De Drentse Monden en de Structuurvisie wind op Land op zijn minst te synchroniseren en inhoudelijk af te stemmen.

Wij gaan ervan uit ons standpunt voldoende duidelijk te hebben gemaakt middels het indienen

van deze zienswijze en dat deze wordt meegewogen bij verdere besluitvorming.

Hoogachtend,

0471

Page 92: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveenschekanaal, 27 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik onze zienswijze op de startnotitie.

Ik verzoek u de volgende criteria te betrekken bij uw MER:

1. De gevolgen voor het woongenot:

• De slagschaduw die een zeer groot gedeelte van de dag

verneembaar zal zijn, met name in de zomer. Doordat de zon

vanaf een uur of 13.00 tot zonsondergang achter de windturbines

staat t.O.V. onze woning, zal de schaduw onze kant opvallen en dus

merkbaar zijn.

• Overlast van geluid. De wind waait voornamelijk in onze richting,

waardoor het geluid onze kant op zal voeren. Dit in combinatie

met het geluid van de toekomstige verdubbeling van de N33,

zullen we de stilte en rust zoals we die gewend zijn, verliezen.

• Het verlies van natuurlijk uitzicht. Naast prachtige natuur en

schitterende zonsondergangen die we nu vanuit onze woonkamer

kunnen bewonderen, zal het beeld verpest worden door lelijke

windturbines, die op geen enkele manier in het landschap passen.

• Het verlies van het gevoel in een vrij buitengebied te wonen ver

van stedelijke invloeden als lawaai en lelijke hoge objecten en

gebouwen, hetgeen juist een bewust gekozen reden was om in

Eexterveenschekanaal te r,aan wonen.

• Het verlies van ruimtelijk gevoel, kijken zover je kunt, met name als

we rondfietsen in ons prachtige woongebied, hetgeen we graag

mogen doen. Dat zal door l�e windturbines verdvvijnen, wij zien

het echt als landschapsvervuiling!

• Stankoverlast, als de stank van de vergistinginstallatie aan de N33

door de windturbines extra onze kant opgeblazen wordt.

0472

Page 93: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

2. De gevolgen voor de natuur, flora en fauna • Iedere verandering en ingrijpen van de mens heeft invloed op de

flora en fauna, dat is algemeen bekend. Wat ons ten zeerste

verbaast is het feit dat men in onze gehele woonomgeving de

laatste jaren op een fantastische manier de natuurgebieden aan

het ontwikkelen is en dat dat nu teniet gedaan wordt door het

plaatsen van zware industrie in de vorm van vele windturbines.

Windturbines passen op geen enkele wijze in een natuurgebied en

zal de natuur en de natuurbeleving ernstig verstoren! • Denk hierbij bijvoorbeeld aan de vele trekvogels die over ons huis

vliegen. Het is niet te hopen dat zij hun route moeten aanpassen

als er eenmaal windturbines staan. De vraag is wat voor invloed

het heeft voor de trekvogels om een andere route te moeten

zoeken en hoeveel kilometers zij om moeten vliegen en wat dit

voor gevolgen heeft. Zowel de gevolgen voor de trekvogels zel(

als voor het ecologische systeem van de plekken waar de vogels

normaal gesproken zouden rusten.

Komt daar dan een overlast van dieren die anders opgegeten

zouden worden door de vogels? Zoals muizen, muggen, rupsen, -lárvë-n- enz enz

• Verder is er niets fijner om 's morgens gewekt te worden door het

gefluit en gekwetter van vogeltjes. Wij zijn bang dat dat geluid

ernstig verstoord zal worden door het geluid van de windturbines en nog banger zijn we dat het geluid de vogeltjes zal verjagen

waardoor we niet meer wakker worden door vrolijk gekwetter,

maar door irritant gezoem. • De windturbines zullen invloed hebben op alle dieren en planten,

waarvan we de reeën nog met name willen noemen. Deze dieren

zien we geregeld over de landen lopen, waar zij het duidelijk naar

hun zin hebben, gezien het aantal kalfjes dat er ieder jaar is. Zij

zullen al verjaagd worden tijdens het bouwen van de windturbines

en de vraag is of ze terug durven te keren.

0472

Page 94: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

3. De gevolgen voor de waarde van de woning

• De woningen die in Eexterveenschekanaal te koop staan, staan

voor zeer lange tijd te koop. De woningen zijn hier moeilijk te

verkopen. De woningen zullen door de komst van windturbines

nog moeilijker te verkopen zijn. Zal dit uiteindelijk tot leegstand

leiden?

• De waarde van de woning zal flink verminderen, wat zeker in deze

financieel onzekere tijd, verstrekkende gevolgen kan hebben voor

vele huiseigenaren. Is hiervoor een compensatieregeling van

kracht op het moment dat de windturbines er daadwerkelijk

komen?

• Is meeberekend in de plannen of de compensatiekosten voor het

woningwaardeverlies van alle woningen die daar mee te maken

hebben, voor andere geleden schades die ontstaan door het

plaatsen van windturbines en de daaruit voortvloeiende

procedurekosten daadwerkelijk opwegen tegen het plaatsen van

de windturbines? Zo ja, willen wij graag inzicht in deze berekening.

4. De gezondheidsrisico's: ---�. _ --- -..�- - - - -

• Slaapgebrek, of zeer onrustig slapen door geluidsoverlast en een

gebrek aan frisse lucht als je 's nachts uit noodzaak om het geluid

niet te horen de ramen moet sluiten.

• De risico's van laagfrequent geluid

• De grote onrust die slagschaduw en een geluid dat 24 uur per dag

te horen is, veroorzaken. Je kunt het niet even uitzetten als het je

teveel wordt.

5. De gevolgen voor het rendement van windturbines onder aan de

Hondsrug.

• Is er onderzocht of dat wel een volledig rendabele plek is voor

windturbines? Kunnen de windturbines de wind volledig

benutten of slechts gedeeltelijk door dat de Hondsrug de

windrichting en de windkracht sterk beïnvloed?

• Wat zijn de gevolgen tijdens onweersbuien, moeten wij meer

blikseminslagen met bijbehorende schades verwachten?

0472

Page 95: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

• Er wordt een vergistinginstallatie gebouwd aan de N33. Kan

onderzocht worden of deze meer rendement oplevert dan

windturbines, waardoor het plaatsen van windturbines niet nodig

is?

AI met al zijn er vele punten van zorg die bij ons leven en wij vragen u dan ook

om deze zaken zeer zorgvuldig uit te zoeken en mee te nemen bij uw afweging.

Verder verzoeken wij u om met een heldere en zeer goed onderbouwde uitleg

te komen waarom men voor windturbines heeft gekozen in plaats van zonne­

energie.

De laatste ontwikkelingen die in het nieuws te horen en te lezen zijn, en vorige

week nog een uitgebreide reportage in het programma 1 vandaag, laten zien

dat de ontwikkeling om zonne-energie op te wekken een flinke opmars aan het

maken is. Er zijn zeer gunstige nieuwe technologieën ontwikkeld, waardoor de

oppervlakte van de te plaatsen zonnepanelen flink verkleind kan worden en

zelfs dan een flink hoger rendement op zal leveren.

Vanuit de regering wordt gesteld dat men groene energie moet opwekken.

Prima, daar zijn wij helemaal voor!! Maar het is ons in het geheel niet duidelijk

waarom dat uitsluitend met windturbines moet gebeuren en onze voorkeur

gaat absoluut uit naar zonne-energie.

Wij vertrouwen er op dat u onze zie n swij ze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0472

Page 96: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

lspraakforluulier {Vi . dpar' OosteI-moer en '3 'enhaDg - et '" indpark De Drentse 'londen Startnotil"e (Conc pt N litie Reikwijdte en Detail)

IJw gege ren .

aa .1: .. . . -

Straat + 1 isnUHlIner:.

Po ,ode + \Voonpl at�

0473 ONTVANGEN 29 FFR 2012

r I

TelefoClllilllllliller: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

-TIlailadres: ,

U pr ekl in al::

ParLjculi r

iJ Vet ge v�"oordiger '(n org ni atie./bt..:dl'ijf: ............................................................. . lW inspraak:

· hJ.3 .. W.l \.40. .O.A� . . . er. Qnf:r.v..stJ"n3 .. WJ:6prdfet.\··ov.et: .oi� . . . 99.fse.0.0.(1). . . )oat.S�lf.\J . L� .0 . . � . . W.O. 'f). 0-.b. <:d . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , - . - . . . . . . _ . _ . , . . .. . . , ...... . . . .. ' . . .... . . .. . .... . . . ... . . ........... . . . ' .

. W�. w . �.. . ' et .. lLW . . a..a/.LdA.c.Vrt�\oxfl). -e.1I I .................. ..

- .de . . �Q..-J.,Qf).c\, . . : . ÇJ' b \.,\ \1-dî l:�!) . cl i ('., . cLt kw��. -�().{). - r:eJ)_ge. i- _ .0. K b � M f.g.c _ h . '_ , . . . __ .

��\_è1t(f)�_ ()Dm�. o.nÁe .. �l().df:{'ef.\ .e().k\.�nkt.û.de..ret\ . .. . . . . . . .. . . ... . _ , _ _ . . . .. _ _ _ . . . .... . . . . . . . . . ..

� \ " ' , ' {� \ � \ • \ • .' • r -. h � . . 1..� . ,�e .. . �Qt kso 0R.-t.h t.Ll. J.. ·1l5 .-:te fAJ.e.e . kJ r. . . . :3Wro.O.l€... K.L�O .� .l IJ.� �� . .v O-/), .2.3. ;-:lJ, .

. � . . ! kJ ... " .1. .Uen . . �.�. h (.f:.t�. � n. elk,5' .

. cJ. {)�I.et . . V.�t"5.fI.) . .-J� .. ".'((1... e .. Wt(l d.m 9.le.fl..5 . ....

-. . het..br:engt. � .. d.'y '!Ul e. . . . �.� W � . . et-.O.s. � � .. �.mo..d.e..tQ.e . . r.:. � \o.(" .. � .Y.a.Ui). . . .d t . . . ustTcw.J:(ü:e . . eD .bd . . \ .. o..!H:À .lvh . . . wor. ., '� . . op.�.. r.Q.�� . . rfl.Q.f) 1� .. V.tU:�.'. D.Q/� cl.� ....... .

_.k. r�sm�.� . . �n.e.meo ........................................................................................ . ....... h�. 7..eD . . w. r..cl.el\. ((\ \'0. d. . _ '.n . . w. �(" e. . .. .. . . . . . . .. . . . . . . . . .... _ . . . . . . . . . . . . . • . . . . -: • . . . . , . . . . . . . . . .. . . . .

- ij · .1 \ , _ _ yCe0.t;.b.e. . J�. e-S2.-� . r.�.� . .. o.ol.v.:w.- �D.,�d.w..�.� . . .oLo.o .. . �C'.k�.y.JtO-nnet.).�·:e�' 0 ...... . .

· . 5 t)ot.. cl·r.tl·en:1: €.ecr i.o .. W (' r.C?1eo. � .. , . . . . ... - ... . ..... . ... - ... - . . .. . .. ' . . . . . . .. _ . _ . . . - . . . . . . . . . . . . _ ... . _ . .

-. '�.4-: . 7,..0..� . 'M. . D�. R.R..D . . h !?--\? . P.OQ�. cl Qf{ . . . � u..no.en '5 c..c..f.\. J:O.o.o.r. w'A j u.. L.l;,� . . . . . . � ...... .

· . . _� \ .elf) . . . .�. ( . _ .. . . . .. .. . . _ . . . , ... . . . . .. _ . . . . . _ . _ . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . , . . . ' _ . . . . .. _ . ..... . . _ .. . . . . .. . . _ . . . . . . . . . . .

J \ .- -=., � . •

t t • . . . . . . . . . . . . . _ . . . . . • . . . . . . . . . . . . . , . _ . . . .

. nd' 11, Postbu.

Page 97: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

---- ---- --------

0474

ONTVA.NGEN

Page 98: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

OT . f�f' t

29 FFR 2012

Page 99: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0475

Page 100: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Aan: Bureau Energieprojecten

Inspreekpunt Windparken Oostermoer en De Drentse Monden

Postbus 233

2250 AE Voorschoten

Gasselternijveenschemond, 27 februari 2012.

LS,

Hierbij geven wij onze zienswijze n.a.v. de startnotitie voor de MER voor Windpark Oostermoer ( in

samenhang met windpark De Drentse Monden).

Eerst willen we lucht geven aan onze grote verbazing, dat vorig jaar in de zomervakantie met stoom

en kokend water een zienswijze moest worden ingediend op het initiatief voor het windmolenpark

De Drentse Monden. Na het aanmelden van het tweede initiatief Oostermoer is de hele procedure

stil komen te liggen. Kan dat zo maar?

Hoewel dit een nieuwe zienswijze is zijn de meeste aanmerkingen identiek.

We verwijzen naar een tweetal beweringen in de startnotitie. Er staat dat een windpark de

economische structuur van het gebied versterkt. Ook staat er dat vrijwel het hele gebied voorstander

is van het windpark. Beide aannames zijn niet alleen niet onderbouwd, maar aperte onzin. We

geloven best dat de betrokken boeren voordeel hebben van het windmolenpark, maar dat wil niet

zeggen dat de economische structuur wordt versterkt, waardoor de streek als geheel profiteert van

de windmolens. Ook zijn de betrokken boeren ongetwijfeld voorstanders, maar dat wil niet zeggen

dat dat ook geldt voor de rest van de bevolking. De Veenkoloniën zijn weliswaar een dunbevolkt

gebied, maar er wonen nog altijd veel meer niet-boeren dan boeren. Het consequent afwijzende

standpunt van de gemeente Borger-Odoorn getuigd daar ook van.

U vraagt wat onderzocht moet worden en op welk detailniveau en schrijft dat het gaat om

(mogelijke) effecten op bijvoorbeeld: landschap, natuur, bodem, water, slagschaduw en geluid.

Via de voortoets wordt gekeken naar de significante effecten op de Natura-2000 gebieden. Alles

vanzelfsprekend erg belangrijk. Maar de mens is geen onderdeel van Natua-2000. En de effecten op

de mens zelf, direct of indirect, worden niet genoemd. Wat is het effect van laag frequent geluid op

de gezondheid en welke effecten op de geestelijke gezondheid heeft het feit dat de eigen woningen

niet meer verkocht kunnen worden, dat er altijd achtergrondgeluid is, dat er in de volkomen duistere

lucht altijd lampjes branden?

Er wordt geen rekening gehouden met de cultuurhistorische karakteristiek van het gebied.

Het voor het oog lege gebied is overal doorsneden door lange linten van bebouwing. En tussen die

linten worden overal windmolens geplaatst. De bewoners zijn dan aan alle kanten omgeven door de

stalen reuzen.

0476

Page 101: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Daarom willen wij in de MER opgenomen zien:

1. Een studie naar voorspelbare en andere mogelijke effecten van een grootschalig

windmolenpark op de economie van het gebied als geheel, waarin wordt meegenomen wat

er aan eerdere investeringen (Herinrichtingswet Veenkoloniën, Leader/Europa en ILG) in de

plattelandseconomie en in natuur en landschap teniet wordt gedaan, wat het effect is op

toeristisch-recreatieve ontwikkelingen, op de aantrekkingskracht van de Veenkoloniën als

woongebied, op de huizenprijzen, op de opbrengst van de onroerend-zaakbelasting en

daarmee op de financiële armslag en investeringsruimte van de gemeente. Ook de

eventuele andere effecten die economen wel, maar leken niet kunnen voorzien. Zeker nu het

gebied vanwege de economische malaise te maken krijgt met krimp.

2. Een onderzoek naar het draagvlak onder de hele bevolking van het gebied zelf, en van het

aangrenzende gebied , dat ook geconfronteerd wordt met ingrijpende verandering van zijn

leefomgeving, zodat dat kan worden meegenomen in de finale afweging. Draagvlak wordt

steeds naar voren gebracht als een erg belangrijk punt.

3. Een onderzoek naar het effect op de geestelijke én fysieke gezondheid van een bevolking die

haar voorheen door rust, ruimte en wijdsheid gekenmerkte omgeving plotseling veranderd

ziet in een grootschalig windmolenpark (met per definitie industriële trekken), met

inachtneming van de verslechterende economische perspectieven die mogelijk blijken uit het

onder 1 genoemde.

In de MER wordt berekend wat de energie-opbrengst van het windpark is en hoeveel schadelijke

uitstoot wordt vermeden in vergelijking met de conventionele wijze van energieproductie via

kolen en aardgas. We hebben veel voor ons milieu over, maar vinden wel dat de te verstrekken

subsidie voor deze investering ertegen moeten worden afgezet.

4. Een vergelijk moet worden gemaakt met andere duurzame energieopwekking, zoals zonne­

energie, biomassa en energiebesparing. Hoeveel zonnepanelen zijn nodig om dezelfde

reductie te leveren en hoeveel vierkante meter is dat? Zijn er andere locaties effectiever?

Wellicht kan het beter anders/elders worden ingezet? Waarom niet in de Randstad en/of op

zee? Daar is de meeste wind en het hoogste energieverbruik. Elk argument voor dergelijk

grootschalig windpark in de Veenkoloniën m�t.

Hoogachtend,

0476

Page 102: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

[nspraakforDlulier windpark Oostermoer en samenhang met windpark De Drentse Monden Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

Uwgegeens

0477 ONTII'� �"�' NG­.JtAl 29 r

rf:q 2012

aam: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ;�I m vrou

Straal + hui nUlnmer:

Po tcode + Woonplaa� .....

Telefoonnumnler

-mailadre : . .. .

U preekt i n aL :

Particulier rJf." ertegen\\loordiger van organisatie I bedrijf: ..

U in praak: , .... , ·.Jk��·�·�� . . .rrfS(� .. ��& . . WJ.KI1M?(�A··ih.-····� .. ··� ��··"· i·k:··tJ· � ! .. . . . . . p . . m. . � . . ko.-JL0:fS!� .... 2�w.. . . �.: .... . . ... �� ... . .. . . . . .. . ... .. ... . . �.5�� .. J:-.. dA:v.W'f1 .. . �. N. . . L .. ... � . . . . .. 1(!�.� .. , � . . � ... . hl .. . g.ry.It ... ��.?\.�[!J.l.w . .. M! .. B.� . . ���?A, ... � ... Nh.IML··�il!3rC:���···JJ.M.M.�.f .. hiU.kwf).c�7. � .. Wil . . v.MÀ � . . . ............ ..... . . . . . . . ..... . ..... . . Et . � . . t?1 .. htr.l�.� .. � . . �.� . . w.: .. .s.I��.�r.LM:��.� . . �fPf?b.(�.; .. -l:eM:J:s..��� .. �� 1?�� . . . �.:fJ..Ç?l?k .. bQ.Q!:.k>��M.�N4.-s.-.� . . � . . �� .k.�.tko.�.� .�.� . . . .( .2OQ. JM.-. . � . . fP.@A�.H) . . �. 5fmL . . z.ç... . . � . .. SJMJ.� .. .. � . . . ÜrÁJ..vu..o.i.J.IV.rJ1: L�.b·.····.· .............. : . . . .. .. . . ... .. . .

/ .. P����t . . .. �.u. . . �� . . \/O � . .. . . . .. � .f • . �.%�."kW. .. � .... . . . '�'JjWN:: . . 0Á.��. iNö" f(h·· ';;j[' t.1. 0P.\-.. . te .. �., ................. ..

/, . .. . .... �! i!!f" Y� .. � . ... ...... 1M�.a .. . . . t?;f.� ........ ........................... ..

/.:.. .. ..... . .. �VQPJS.� . . � .. � . . VaM.� . . dl.v.x.r.�.�-... -Shy. .. . ... 0i: . . . . (.0.� . . ; ... �y..fX1. .. �/:PAJ:j .. � . .. �.�.�JI ... tI.t. kWM. . .. ..... �· . . �� ... . ·· .. ·�··�·· .. ··· .. lM:1·�f··M

dJ.. IJ:\. W lAf) � 1�lL � 1fAA trNÁJ.. �: Xd'tdt M f) � J! runt uw in pràakreactt e k uiterlijk 1 maart 2012 per po. t wren naar:

Bureau nergieprojecten In praakpunt windpark 00 tennoer en windpark De Drentse ond n Po. tbu

223, 2250 Vo rschoten

Page 103: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0477

re � � �/\vh..v.. {Yl AJe�ÁP�&vvL k Vl �

WAAf �I� Pf�? � WèJv-AA( dlR {ÀoJA 0/> � 6(() /--ere � � v� � C:;.do otrJ.AJ7if S�,

1k1J01Wr� .iA1. �1 0.1 -teDL r;)..,IJ�( �J (Di � ty>�( kJy €Mli��frA1t.� �'--]))Jj���'{oq' WA )h���6� of ��.

. _�<tkf l'S &\t�;f\y� � (90 l.c V!A.QL.r- Lv I � '--gq d� '2o�tNJ � -w-u� Df� � �� S\NI.o�/�-.J Lwl�:

w� � � M- c1ucp(� �

rMJD(r-�W- � --'UM. � � �

f� 0t 'U.1- Wv-- \/OCM.. � � kj ft \/�

r}J jM--r> Ni � tiC � W W-OO�':- �

v� ·

Me} pcnJ(

Page 104: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Uw Gegevens; Naam Straat + Huisnr Postcode en Plaats Telefoonnummer E-mail adres

U spreekt als: Particulier

l.-Bt1r. Mevr.

Vertegenwoordiger van Organisatie/Bedrijf

Uw Ins raak:

IIJ-è- � /UIJ\ ./l)(/).W;� AJ.zA a4 t:rIHA �J �

/IJ � � � Û)' J

W-e. � {la-.... ��/6 � A.ue.ch-t-...... � � 1-",- Aa. --e- /1 tu·yV'>.J2._ . (j f0.- """ Uv1 � � �

� -e- J..efl.J\.e- .� .� � � f-t:>€...� /}1 <k ct,,, 100

� � �� rrr-J'.e� � 0-1 c;L I-L.. é'YI �A/ �

;'\ (VVl. J��� �01 �A� . tJo'VJ.L.�� �

i (l-vz1.�t- d&.� ai�. r:v�.Jz.. .�.�cA. �.d� .r � U)�{ � � "k/ � ofa./41 <>Jt1&� Ot. <l..---Vr>-d k...

. �r ��éL"i-. � � Vè> ,�p� � #4.:.. � p� � ,.{/fl�� UI..e .��� fPOt.�·dt:&1Ll/UM, ��p-l<t.� ;:�.

fk-M'da."ok.� de.� rJ-�� f' I� d� .�'O4 &-0-1. �-... �. (Yn�,{? cL �� 1�""oA-·� <Jo") .. � IkJ �

çj f á <?A � ?>-Jq u4... L-t...Vf.Axv( � Cè4·�·tJ.o-..v-61 L1) � 4 � .P-J2--. �I � t1U) I- �-t � )/j t:l .A-V itcA �

.

0478

w-"- � $57 Q....OL:} � d<.. L�9 ;t-eA-'/'? � �� 1'>.1 V r � � � � ,� otc.. tJ�-� U kunt uw inspraakreactie vóór 1 maart 2012 per post uren naar het bovengenoemde '""

adres.

Page 105: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

'Nieuwe centrales gaan energienota drukken' Den HaaglEemshaven Het aanbod van stroom en gas in Ne­derland is zo groot dat consu­menten daarvan zullen profite­ren in de vorm van lagere prij­zen. Er zijn en worden zoveel nieuwe centrales bijgebouwd in Nederland dat de stroomprijs daardoor onder druk komt.

Dat zegt Huib Morelisse, be­stuursvoorzitter van Nuon. Door alle geplande nieuwbouw zal het stroomaanbod de komende jaren de vraag ver overstijgen. Nuon draagt daar zelf stevig aan

bij, met de bouw van drie nieuwe centrales. De grootste, de Mag­num 1 centrale in Eemshaven, komt dit jaar aan het net.

Mede door de nieuwe centra­les investeerde Nuon vorig jaar het recordbedrag van 1,1 miljard euro. De komende jaren neemt het concern ook zijn kolencen­trales op de schop. Die moeten straks voor 35 procent op bio­massa kunnen draaien. Daarmee wil het de doelstelling van 14

procent duurzame energie in 2020 halen. (GPD)

9

0478

Page 106: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Gieten 26 feb. 2012

Bureau Energieprojecten. Inspraakpunt Windpark Oostennoer en Drentse monden.

Geachte heer/mevrouw,

Zienswijze startnotitie.

Wij zijn liefhebbers van het gebied rondom de Hunze vanwege de rust en de fantastisch aangelegde natuurgebieden. We wandelen, kanoën en genieten van flora en fauna welke zich de laatste 25 jaar snel ontwikkeld hebben dankzij de inzet en investeringen van het ministerie vanL.N.V.

Het voornemen om een windmolenpark te bouwen in het randgebied van het prachtige stroomdal van de Hunze lijkt ons een zeer slecht plan.

Directe gevolgen op de volgende punten,

Flora en fauna en overwintering trekvogels Broedplaats voor verscheidenheid aan vogels en insecten Geluidshinder Slagschaduw Gebiedsaanzicht Economisch Groei bevolking

��g

Wij voorzien een achteruitgang als gevolg van de plannen voor het totale gebied alsook voor de economische centra aan de rand van het gebied welke mede voor een groot deel

afhankelijk zijn van toerisme.

Hopend dat u mijn zienswijze in overweging zal nemen.

Mvg.

0479

Page 107: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

U"eOl) Ener ,- eproj e eten rn.s rCLakpunt.. Lv, n opa r{,,( Co�le, Tri oeI'

Po S t--bL-ts 2..-2.3

l"2 D AS Voorsc hot:..en

E::e�erueenJ '2-5 Pebru.. 201<-

o VA G N 2 9 F�'1 2012

0480

Ond � erp. Zen.s��2.e op �t;Cl.-rtnoh·he WindrY>o/en­pc-tru Oo�t:..errn oer

m � dÀ.:G .sch�uen lA.)111-e0 w� on-ze z--\ens.L.L.>�-Ze gel.X?n op Ct.e sLa..ót-no1-,ne Wt n c:irn-olenpo ( L<. 00 cerr)'/c-er

� j v e. 6OeJaz,yt.. LÁ­

beh- e kJcen- b(j GUAJ

o· t.CLarl.-O-e. C-I'(.... .....,�,.�'--- ____ --

rYu.JCevL t{(ec,+ Ra.pportage CrylERJ

We. vr CL3 ef'L ort)) a.j hDe de LV j � clm. ö � cLLe YY\.Q h-

wil � Cl.CVn.- bulJ..Wût1.- � h0t g-ede.I2J.;Le Gceo� p� V\- � l�dJ=>ohCt-p. UoLseYL-6 Of'J;> LS d.-e �te, 00G� eoU u bepe� uOor aLe rYl.k?.-3CLLVéJ"\-dyYto�.

o Qcuef"'\.-Cl.C<./Yt ZOLA..d..e..� cle fYlO� V fA. cUeR eJVL. beochihem..ol oéorp/.)fYV2�L,U ko rYlQ/L tQ., sf-o..a.rt (Je:):, Mrps �cU uan ��oÁ..0ka)L� 0YL 6 &jc--/-er:2- uee-/LscN2k� � -Iv2eI+ oli.e s +-0.;;/ LLS pcu:J �

jcvt.eY\.. OCLCU- p� t-ock .cc..-h..:1 � mL8CLGULA�r-bLn.)2/) èn ?l Ook oLe tocrG5 H ch..i2 ua..�rro u.Je c:Li-e � uceJ ouv �d/.:J�d W CLa�Legd) uaJi md--de kom":, t uQ..;r. d..R. wi!'--cl m o/..tuv) 001 &2.c:L-t.:J G"-- f.--d Vvokc

20'2·

Page 108: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0480

Heel u e-el ·,nwóN2.-r.$ u� aLe �()� dorpen� 2--rJr'- } n-e. t C0 b w .:J -z.e..l.[., �e r Je 0 (Y1 en 0-f b lY uen. j I." .. x:na/L

V CUV0e 3 e oUz rUJ.) t e-,,- d.;L r U-L.� +e . 00 or of..Q e ueA fu -.e-� }co rn st u aA- de CA.) L.Il cLrYl 0 LerVJ

I -Z al /tud f.A.-i L �CJJ­

w o rden. b-epe0b+. ErL h....o-e �L �f-- me;(, dR JeL.U)i ? VrD....c:3 2-<...erL � cloc;L er spe..ccf;e...k.. UOOr oLLé gebÎeo1 €e-i'l- o�� /I'-�r g,e �� � plaa--t-s u W .

GfL vLcut ju-U0e � �ts aat'- UCU\.... g-e�clc&jder? of �lÄÁ b(1\..Q0 U\. rW'-r\.d.e-r oLL-cU b-e uol Jef �)ci ed.

W8 uerCrOlÀ.L0en erop � U OrV:ZQ "Z-<..A? n5LV!jz:f2 se e,.' e LU.> �,y( b S- rvd cp s iJ2. lle A- UctA- eV"-- m t;. .. R..

Page 109: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden, Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Onderwerp: Zienswijze op conceptnotitie reikwijdte en detail voor MER Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Eexterveen, 20 februari 2012

Geachte heer, mevrouw,

Middels dit schrijven wil ik mijn zienswijze op de startnotitie meedelen. Het volgende zou mijns inziens als norm in de MER beoordeeld moeten worden:

Flora en Fauna In de laatste jaren is er veel geïnvesteerd in natuurontwikkeling in het Hunzedal (hermeandering van de Hunze). Er komen steeds meer soorten en aantallen trekvogels die gebruik maken van dit gebied. Met name uilen jagen op hun gehoor, maar als de windturbines draaien zijn zij hun oriëntatie kwijt. Tevens trekken tientallen reeën door dit gebied vanwege de rust en de ruimte.

Heeft u de effecten op het welzijn van de dieren wel onderzocht? Heeft u er over nagedacht wat de gevolgen voor het uilenbestand kunnen zijn? En het voortplantingsgedrag van bovengenoemde dieren?

Ik verzoek u rekening te houden met bovengenoemd aspecten bij het beoordelen van het windpark Oostermoer.

Ervan uitgaande dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0481

Page 110: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0482

ONT��1!.. ..

Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden, Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Onderwerp: Zienswijze op conceptnotitie reikwijdte en detail voor MER Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Eexterveen, 20 februari 2012

Geachte heer, mevrouw,

Middels dit schrijven wil ik mijn zienswijze op de startnotitie meedelen. Het volgende zou mijns inziens als norm in de MER beoordeeld moeten worden:

Landschappelijke inpassing, met name in het deelgebied Greveling

29 rt"1f

Het oude veenkoloniale gebied is voor veel huidige bewoners een bewuste keuze geweest om hier te gaan wonen i.v.m. de rust en de natuur. Daarom moet er overwogen worden om de windturbines ergens anders te plaatsen (bijv. op zee).

Tevens zijn Annerveenschekanaal en Eexterveenschekanaal beschermde dorpsgezichten, lintbebouwing langs het kanaal. Dit is uniek in het grote gebied van de Gronings-Drentse veenkoloniën.

Ik verzoek u rekéning te houden met bovengenoemd aspect DIJ windpark Oostermoer.

Ervan uitgaande dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke gro��

et

2012

Page 111: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer Postbus223 2250 AE Voorschoten

U G L w e .gevens ; Naam Straat + Huisnr Postcode en Plaats Telefoonnummer E-mail adres

U spreekt als: Particulier

Uw Inspraak: Met betrekking tot het voornemen om windmolens te bouwen in het gebied Boerveen heb ik mijn bedenkingen bij de volgende aspecten.

Geluid Het gebied kent weinig geluid, het is een agrarisch gebied. De komst van windmolens brengt een verruiming van de geldende geluidsnormen met zich mee. De stilte, zoals ik die ken, zal voorgoed tot de verleden tijd behoren.

Wind is moeilijk te voorspellen, het wordt een 24-uurs economie. Ik vrees voor mijn nachtrust.

Slagschaduw De combinatie windmolens en zon brengt slagschaduw met zich mee. Met de kennis die ik daar van heb kan ik rustig stellen dat ik daar niet gelukkig van word. Binnen de geldende regelgeving worden slagschaduw-contouren slechts gehanteerd wanneer de zon hoger dan 5 graden boven de horizon staat. Vanwege de openheid en weidsheid van het gebied zal ook bij een laagstaande zon hinder van slagschaduw aanwezig zijn.

Infrastructuur Om een windmolen te bouwen is een stevige fundering nodig. Vele kuubs beton en betonijzer verdwijnen in de grond. Om dit na de levensduur van de windmolen weer te verwijderen zal veel geld en moeite nodig zijn. Ik vraag mij dan ook af of dit wel gaat gebeuren of dat de regio voorgoed voorzien zal zijn van deze betonnen voeten in de grond.

Ook de, in de grond aangebrachte, bekabeling zal vermoedelijk voor eeuwig blijven liggen, het is simpelweg te duur en te omvangrijk om de bekabeling weer te verwijderen.

De aangebrachte schade is onherstelbaar.

U kunt uw inspraakreactie vóór 1 maart 2012 per post sturen naar het bovengenoemde adres.

0483

Page 112: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Conceptnotitie Reikwijdte en Detail

Elektro magnetische velden Net zoals bij hoogspanningsleidingen ben ik er bang voor dat de enorme hoeveelheid windmolens, transformatorhuisjes en bekabeling zal leiden tot elektrisch-magnetische velden. Ik mij ernstige zorgen om de risico's voor de gezondheid van omwonenden.

Economische rentabiliteit Windmolens vragen grote hoeveelheden subsidie. Ik heb er niets op tegen dat een ondernemer geld verdient maar op deze schaal is het wel duidelijk dat windmolens, bij wijze van spreken, 200 jaar moeten draaien voordat zij hun investering hebben terugverdient.

Natuur en milieu Windmolens hebben grote invloed op de leefbaarheid voor mens, dier en natuur. Ik ben er bang voor dat deze invloed zal leiden tot onherstelbare schade.

Datum:2c -2 - 20lL Plaats: Giet v�·� Handtekening

U kunt uw inspraakreactie vóór 1 maart 2012 per post sturen naar het bovengenoemde adres.

0483

Page 113: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Aan

Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt Windpark Oostermoer,

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Gasselternijveen, 27 februari 2012.

Geachte mevrouw, heer,

Naar aanleiding van de plannen om in mijn (directe) omgeving een (deel van het) windmolen park

Oostermoer te realiseren verzoek ik u ten aanzien van onderstaande punten meer dan voldoende

aandacht te besteden c.q. ruim voldoende onderzoek te doen naar de effecten van een eventuele

realisatie.

Slagschaduw. Door de plannen om windmolens te bouwen waarvan de as op 135 tot 150 meter

hoogte komt en de top van de wieken op de hoogste stand de 200 meter benaderen zal tot over een

grote afstand slagschaduw het effect zijn. Aangezien ik aan de zuid-oost kant van Gasselternijveen

woon vrees ik ook last te krijgen van slagschaduw. Bovendien vind ik de afstandsnorm die in

Nederland gehanteerd gaat worden tot de directe woonbebouwing in vergelijking met buitenlandse

normen aan de veel te lage kant. In Nederland 660 meter en het buitenland 1200 tot 1500 meter.

Geluidsoverlast. De hantering van een gemiddeld geluid over 24 uur is niet correct. Windmolens

draaien over het algemeen geen 24 uur en als er geen wind is, kan er evenmin energie worden

opgewekt. De geluidsoverlast ontstaat op de momenten, dat er gedraaid wordt. Dat dient de norm te

zijn. Bovendien zijn er kennelijk laagfrequente geluiden, die niet direct door ons gehoor

waarneembaar zijn, maar wel invloed hebben op onze hersenen. Dat levert een aanzienlijke schade

aan de gezondheid op van mensen die in de (directe) omgeving wonen van de windmolens.

Ecologische schade. Ik ben reeds jaren werkzaam als vrijwillige weidevogelbeschermer. Het is erg

om te constaeren, dat de achteruitgang van weidevogels in ons gebied (veenkoloniën) achteruit holt.

Het plaatsen van windmolens in dit gebied zal dat alleen maar versterken. Vanuit dat oogpunt is het

plaatsen van windmolens dus ook onacceptabel.

Planschade. Door de komst van windmolens zal de waarde van mijn woning aanmerkelijk lager

worden. De economische crisis zorgt al voor en aanmerkelijke waardevermindering. De woning staat

tevens voor een redelijke pensioenvoorziening (in het verleden altijd door de overheid gepromoot),

maar door de plannen met de windmolens wordt dat alleen maar slechter. Daarbij komt dat het

pensioen al jaren niet meer verhoogd wordt en op 1 april 2013 zelfs verlaagd. Ik ben dan ook van

mening, dat deze effecten een diepgaand onderzoek noodzakelijk maken.

Toerisme. Er wordt verondersteld, dat de daling van het toerisme aanzienlijk hoger is dan de

toename. Zelf wel eens als toerist door een dergelijk gebied gefietst. Het is niet aantrekkelijk. Met de

krimp is deze regio in acht nemende denk ik, dat de economische omstandigheden van de inwoners

van het windmolengebied aanmerkelijk worden geschaad.

0484

Page 114: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Alternatieven. Er zijn meerdere alternatieven te bedenken. In de eerste plaats is het geplande

gebied niet een gebied met de meeste wind in Nederland. Dus is het een desinvestering.

Daarnaast is bijvoorbeeld aardwarmte een veel duurzamer product voor energiewinning. Het is wel

duurder in aanleg, maar gaat eindeloos door in tegenstelling tot windenergie waar de molens na een

bepaalde periode dienen te worden vervangen.

AI met al ben ik van mening, dat windenergiewinning in dit gebied niet de beste, zelfs niet een goede

oplossing is. Er dient dan ook veel en veel meer onderzoek naar worden gedaan wat de beste

oplossing is, minimaal op bovenaangehaalde onderwerpen.

Hoogachtend,

0484

Page 115: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Gieterveen 24-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Ik verzoek u de onderstaande criteria te betrekken bij uw MER:

Windmolens nee,niet in Gieterveen en omstreken

Omdat ik in gieterveen wil blijven wonen,omdat het een dorpse en een rustige omgeving is.( dit is zonder windmolens)

Ik wil dus geen overlast hebben van het geluid,lichtflitsen en een verstoord uitzicht. En ik vraag mij af wat de gevolgen zijn voor gezondheid en de dieren in de natuur,en de gevolgen van de hoofdgasleidingen die hier vlakbij liggen

Ik vertrouw erop dat u Mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijk groet,

0485

Page 116: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Gieterveen 24-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

Geen windmolenreuzen in Gieterveen.

Ik woon met mijn familie in Gieterveen en geniet van alle rust en uitzicht.

Ik ben tegen het plaatsen van windmolens vanwege geluidsoverlast, natuurverstoring o.a. voor dieren en

gezondheidsklachten door geluidsoverlast en lichtflitsen.

Het dorp is veel te klein voor deze enorme windmolens, ze komen te dicht bij de huizen te staan en

verstoren alle rust voor mens en dier.

Ik vertrouw erop dat u Mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendeliik groet,

0486

Page 117: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0487

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN ONTVANGEN 29 FEB 2012

Nieuw-Annnerveen, 27 februari 2012

L.S,

Door middel van dit schrijven wil ik mijn zienswijze op de startnotitie kenbaar maken, daarmee verzoek ik u met deze criteria rekening te houden.

1. Landelijke inpassing, met name in het deelgebied Greveling/Oostermoer

Dit gebied is een stukje van een oude veenkoloniën en uniek in zijn soort. De omliggende dorpjes zoals Annerveensekanaal en Eexterveensekanaal zijn aangewezen als beschermd dorp gebied. Aan de horizon zijn de torentjes van de al oude kerkjes te zien. Oude tijden herleven omdat de kanalen opgeknapt zijn zodat wij en toeristen die van stilte en natuur houden hier weer kunnen varen en recreëren. Het is een schitterend gebied om te wandelen en te fietsen. Het gebied sluit goed aan bij het Hunzedal en de Drentsche Aa. De Oostermoer vindt zijn oude weg doordat het kans gekregen heeft om te meanderen. De hier heersende rust en ruimte zijn van onschatbare waarde.

Ik verzoek u dringend om met deze aspecten rekening te houden, want dit is geen industriegebied en horizon vervuiling hoort hier zeker niet thuis.

2. Flora en Fauna

In dit gebied is de laatste jaren veel geïnvesteerd om de natuur te helpen. Doordat de Oostermoer weer mag en kan meanderen zijn er veel "natte" gebieden bijgekomen wat veel verschillende vogelsoorten aantrekt. We hebben oa. lepelaars, ooievaars en witte reigers en ijsvogels gezien. En wat te denken van roofvogels. Er komen ook steeds meer verschillende weide vogels voor. In het najaar is het een schitterend gezicht hoe al deze vogels zich groeperen en oefenen om de grote trek mee te kunnen maken. Door in dit gebied windmolens te plaatsen zou dit de dood van vele vogels betekenen. En wat te denken van de uilen en de vleermuizen die 's nachts vliegen en jagen op hun gehoor. Wat doet het geluid van die windmolens met deze dieren? In dit gebied leven diverse roedels reeën die hier nog de rust en de ruimte hebben. De slagschaduw die

Page 118: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

deze windmolens veroorzaken zijn grote onrustveroorzakers voor mens en dier. Discolichten overdag??!! Om gek van te worden!! Ook de bever is hier onlangs geïntroduceerd. De aanleg en het onderhoud van die molens heeft een enorme impact op het verstoren van de rust en ruimte van mens en dier.

3. Vermijden van Geluidhinder

De beoogde windmolens komen veel te dicht op de woonhuizen te staan. De norm wordt steeds maar weer opgerekt. I.k wil niet nachten wakker liggen van het gezoem (laagfrequentie) geluid van die molens en het gezoef wat ze maken als ze draaien. Omdat er in dit gebied zoveel rust heerst draagt geluid kilometers ver. We ervaren dit al als er druk verkeer langs de N33 rijdt of als er Zuidlaardermarkt is in Zuidlaren. Gelukkig zijn dit incidenten. Wij hebben voor dit gebied gekozen om te wonen vanwege de rust en de ruimte. Laat dat zo blijven. "Vluchten kan niet meer zou niet weten waar naartoe!!"

De onrust die deze plannen hebben veroorzaakt dragen niet bij aan ontspannen gemoedstoestand. De waarde van onze huizen zijn extra gedaald. Vriend en vijand krapt zich tweemaal achter de oren om zich hier nog te willen vestigen. Een van initiatief boeren gaat zelf verhuizen, om bedrijfseconomische redenen?!

Er zijn naar mij idee genoeg andere gebieden in Nederland te vinden waar windmolens geen schade en overlast veroorzaken voor mens en dier. Een goed alternatief zijn zonnecollectoren,die bezorgen geen overlast en onrust bij mens (ook onderling niet) en dier. Daken genoeg en het levert veel meer op!!

Ik ga ervan uit dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet"

0487

Page 119: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Betreft: zienswijze Startnotitie reikwijdte en detail.

Gasselternijveenschemond, 26 februari 2012

Geachte heer/mevrouw,

Deze brief is onze zienswijze ten aanzien van de voorliggende startnotitie, voluit: 'Concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau Windpark Oostermoer en samenhang met Windpark De Drentese Monden', verder te noemen 'Startnotitie' ,

Als eerste willen wij ons ongenoegen uiten over de locatie van de twee informatiebijeenkomsten. Deze ligg.en 6 (Zuidlaren) en 15! (Nooitgedacht) kilometer buiten het gebied waar de Startnotitie direct betrekking op heeft. Dit vinden wij minachting voor de bewoners van dit gebied, en wij kunnen ons niet voorstellen dat er geen geschikte locaties voor deze bijeenkomsten zijn in het betreffende gebied.

Graag vernemen wij van u hoe de volgende punten in het vervolgtraject meegenomen worden.

A. Gevolgen voor natuur en milieu Wat zullen de gevolgen zijn voor vogels, maar ook voor andere dieren (bv. reeën)? Hoe worden deze gevolgen g.ecompenseerd?

B. Overlast omwonenden. Hierbij valt te denken aan: - uitzicht - geluidsoverlast

.....

- eventuele gezondheidsschade door laag frequente .Q.eluiden - slagschaduw - (knipper) lichten 's nachts Hoe wordt deze overlast gemeten/bepaald en hoe wordt deze gecompenseerd?

C. Waardedaling onroerend goed. Hoe wordt de waardedaling bepaald en hoe wordt deze gecompenseerd.? In hoeverre treedt er nu al waardedaling op naar aanleiding van deze startnotitie en het al eerder bekend worden van de intentie tot het aanleggen de windparken? Zijn woningen überhaupt nog wel te verkopen?

0488

Page 120: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

D. Leegloop regio. Vooral beter gesitueerden zullen eerder vertrekken uit de regio. Vestiging_ van nieuwe bewoners van buiten de regio zal zeker niet meer plaats vinden. Hierdoor zal economische krimp ontstaan in de regio. Vooral de middenstand zal hier schade door oplopen. Hoe kan dit g� g�meten worden en hoe kan de reg�o hier voor g�compenseerd worden?

E. Negatief effect op toerisme in regio. De regio zal minder aantrekkelijk worden voor toerisme met zulke grote windparken. Ook hierdoor zal de middenstand en de toerismebranche schade oplopen met mogelijf< zelfs negatieve g�volg�n voor de werkg�leg�nheid in de regjo. Hoe kan dit goed gemeten worden en hoe kan de reg_io en de getroffen ondernemers hier voor g_ecompenseerd worden?

F. Straalpaden telecommunicatie. Wat zullen de eventuele gevolgen zijn voor verschillende vormen van teJecommunicatie via de ether?

Te denken valt hierbij aan mobiele telefonie, digitale televisie (Digitenne) en dergelijke. Veel mensen in het gebied hebben geen kabel en zijn voor de TV­

ontvangst dus afhankelijk van Digitenne.

G. Inpassing in bestaand landschap. Hoe denkt men dat het mogelijk is om een dergelijk groot project in te plannen in het bestaande landschap? Gerelateerd aan eisen die momenteel gesteld worden bij aanvragen van bouwvergunningen lijkt dit haast onmogelijk. Nieuwlherbouw moet bijvoorbeeld in de vorm van een boerderij anders past het niet in de rest van de omgeving.

H. Energie opbrengst. De geplaatste capaciteit (aantal molens x maximale capaciteit per molen) zal lang niet overeen komen met de te realiseren opbrengst.

De hoeveelheid wind in de regio is minder dan de hoeveelheid wind die nodig is om de maximale capaciteit uit een molen te halen.

- Stilstand van molens door storingen en onderhoud of zelfs definitieve uitval van kapotte molens zal voor een mindere opbrengst zorgen.

Wat zal derhalve de maximale opbrengst zijn als hier rekening mee gehouden wordt?

I. Financieel rendement Om het project financieel rendabel te maken zal naast de opbrengst van de geproduceerde stroom rekening gehouden moeten worden met verschillende kostenposten. - Bouwkosten. - Onderhoudskosten.

0488

Page 121: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

- Vergoedingen aan grondeigenaren (initiatiefnemers?). - Kosten compenserende maatregelen voor natuur en milieu. - Kosten compensatie voor te ondervinden hinder door omwonenden. - Kosten compensatie voor waardedaling omliggend onroerend goed. - Kosten van leegloop regio. - Kosten van achteruitgang toerisme. Is een dergelijk project überhaupt rendabel te maken?

Wij verwachten van u dat bovenstaande punten inderdaad in de verdere besluitvorming meegenomen zullen worden. Wij zien uw reactie op deze brief graag tegemoet.

Verder wensen wij door u geïnformeerd worden indien er verdere stappen in het besluitvormingsproces genomen gaan worden.

HoogachtefJd ,/

0488

Page 122: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0489 o NP/ 1 "'6 r-\i " H \! t.1V 29 FEB lOTl

b�� é::"h Q.f :j�e Ici\ �d-e.i'l j 10 prCUX-kpLu\T vJ; Y\ol'f0Z� Oostefèmoe.r e(\ d� �'eA�C rfon-

�V\� -1ost\�u� 263 .

Z2�O RE; VOC(2� ch0t�Y\.

-ONiaCLL0eR{J > 2;Br\�-LÛg 2J2-_ cp ConLe{Jt i'\oht-� r<..�kw�

t20 YeXc:t.t-L û:JCfL d-e- 1-1 f::JG Jan L.Û nd�(\ Oo:Jtr-O1oer -QY)--=p\ent-�e yeG(,)� ---_

\10\ s �� '-ZÇjA cL2.- uolg-en& al eR-�Q UQA 10 anj'

.) . LJ ':;\ uXn eJ yY\l cl �h, � eer, (l �t L.UtRqÇ?kY::d � E <2 n c�eb '\ e-e\ �_e..C\\î 'e\l,rI ,q) , '\i. et �\.s. ) � J er G:JV"1

�-DP-fV "J w:haeLe.-t � koZ.J::' OH.. er 0J � hcrp Cl'CU)

� \�Q0 -OM ,-- dez, o t � �;t � � < Y0=-� �t w\ ()cb-t�os-k. � &ct fG:.0k J2-r-

st OCRe' WOI� � dOei � qq.l0 d , c:lP-

\CL���dL.A.W, I � LM �O�CJJ"I-Y , V--Ll- VeJCl de.-. -qv�,1ctQJ<:�h �-r c \\QcU.0 � Wi ek'Qs\. YQ.-'(\hl� --C� cli e-eo )-zcJ\0!J -?dch eJdçJL� uet>f-i-=

��. - -- -- - -

�). w-; � \2CLD� cLL kctndS,tC:�- -( �� wcr&f\ VOeR. cle- Su, t ).cle.- \" l.J.ÁM+e, Vu2± ___ _

lU�L��t, Y'�� dv\�_L>.J:c..c:tt- w��J"\OhQ, d ocr- ck-G.e.-- (J'-..

S ' - � I 'La_L 'r-- � \,e 0 f\

Page 123: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0489

\JcÀ� N\� �ö€g- \eC\en0') 0['(\ lÀ\ cld- pr�ch�� �\ec-1 5e.J?..X'\ Lv nd\-td 'el, �ke, oan tt..,

l)e..- ��\�Ae {rov'\V\cisL \J� ()�jeJa0 ' ,WQos­wo-e.Q\ ffiQJl\S.en w', I \ � Y\'DJ \-en � e I{\ vo.lcQJ\� u.:) \ \\ e(') v' e.� ) SIS d+ � Ch'"ZQJ{ èx"> . u" rf:.\Ql2.Jj Oa:R- 2-u..-\�e lQ.-Gj�- ob\ eç'\-en � uJ. \l.e.f\ �\D-0-"be.0 d� -wu Q.Q\ \\QC\�en �--* L-( c� , b��,

Page 124: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Spijkerboor, 27-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

L.S.

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. V olgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. daar ik mijn woning te koop heb ben ik bang dat de waarde van de woning aanzienlijk daalt.

2. Het uitzicht vervuilt; de keuze hier te wonen (vanuit de Randstad) was het ruime zicht: de natuur (reeen voor de deur) ,het Drentse landschap; dit wordt aanzienlijk belemmerd.

3. De stilte wordt verstoord. Je zal de wieken horen suizen, dit zal de dieren ook vefJagen.

4. De slagschaduw zal de rust aan de ogen verhinderen; gezondheidsrisico? 5. Toeristen zullen het Drentse landschap minder opzoeken want het is bijna hetzelfde

uitzicht als bij hen thuis in de stad. 6. Men zal hier niet zo graag blijven wonen en verder trekken waar nog wel mooi ruim

zicht is (zoals jeugd bijv.) ; krimp zal verder intreden.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt. Met vriendelijke groet

0490

Page 125: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Geachte heer/mevrouw,

Eexterveen, 27 februari 2012

Met deze brief wil ik mijn zienswijze geven op de plannen voor een groot windmolenpark in het gebied Oostermoer.

Door de plannen maak ik mij grote zorgen over de toekomst van mijn leefomgeving en over de flora en fauna in dit gebied. Een windmolenpark zoals nu gepland zal het dorp Eexterveen en de wijde omgeving drastisch veranderen. Ik verzoek u daarom grondig onderzoek te doen naar de effecten die windmolens van de grootte als in de plannen beschreven, te onderzoeken. Speciale aandacht daarbij verdient het effect op mens en dier van het geluid dat dit type windmolens produceert, de gezondheidsrisico's die daarbij spelen en de lichtschaduwwerking. Ook wil ik u wijzen op het volgende: ik woon sinds enige tijd met mijn man aan de Dorpsstraat in Eexterveen. Ik geniet dagelijks van mijn tuin, waarin ik graag werk. Onze tuin ligt aan de noordoostkant van het dorp. Juist dat is de kant waar de windmolens gepland zijn. Die enorme molens zullen mijn plezier in het wonen in Eexterveen en zeker ook het werken in mijn tuin

helemaal vergallen. Ook ons uitzicht aan de achterzijde van de woning wordt teniet gedaan. De dieren en vogels die wij dagelijks in het land waarnemen, zullen een rustiger plekje moeten opzoeken. Ik vrees bijvoorbeeld dat de watersnip, de gele kwikstaart, de steenuil en de blauwe kiekendief uit het landschap verdwijnen als er van die grote molens staan. Een ander punt is dat de molens permanent een rood licht uitstralen, ook midden in de nacht. De unieke duisternis in dit gebied zal dus ook verleden tijd zijn. Daarom zou ik eveneens willen weten welk effect dit licht heeft op de verschillende populaties die hier leven. Ik vraag u om in een MER verslag te doen van het onderzoek naar alle mogelijke effecten van grote windmolens in dit gebied op de punten die ik boven genoemd heb. Ook wijs ik u nog op het volgende: de komst van molens zal een industriële activiteit met zich meebrengen die niet in deze omgeving past. Ik denk daarbij aan de bouw, het in bedrijf zijn en het onderhoud van de molens.

Graag verneem ik spoedig uw reactie,

hoogachtend,

0491

Page 126: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Eexterveen, 25 februari 2012

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden

Geacht Heren Dames,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de Start Notitie.

Ik verzoek u de onderstaande criteria te betrekken bij uw m.e.r.:

-De windmolens zijn een niet passend in dit gebied ze zijn te groot en te massaal en staat te dicht op de bebouwing grenzen in een gebied waar niet veel wind is. De bebouwing grenzenafstand gehanteerd in Nederland is niet toereikend. Buitenlandse studies

geven andere afstanden aan Noise Asscation, UK. Minimum afstand van 1600m-2400m en

Trempeleau County Board, USA , Minimum afstand van 1600m

Graag zie ik uw reactie hier op.

Wat voor een effect geeft het de trilling op de ondergrond . Ik lees dan wel dat er per molen

plm 100 palen worden geheid men heeft nm. heel veel gas winning gedaan in dit gebied krijgen we

hier straks de zelfde problemen dan in het zuiden van het land?is hier onderzoek naar gedaan? Wat voor problemen zijn er te verwachten ten aanzien van het lage geluid wat die grote molens

voortbrengen . Wat '{Dor effect geeft dit aan het fauna.

Ik zou graag een onderbouwing willen zien dat de windmolens een positieve bijdrage levert aan het Milieu. (zie ook NRC 19 febr. 2012 Prof.Dr.Ir.Frans W. Sluiter)

-Mensen die gekozen hebben om in die gebied hier te wonen gaan vooral voor de rust hebben pech gehad. Procedures die nu gehanteerd worden zijn niet geloof waardig, geen inspraak dit valt niet meer

onder een democratie maar komt te vallen onder een dictatuur Nederland moet niet na het

midden oosten kijken maar in eigen land de boel laten lopen zoals het hoort. Het is een minachting

over de mensen die hier wonen.

-Sociaal onrust onder de bewoners. De reden van de bouw van windmolens heeft alleen temaken met financiële belangen. Een

windmolen zonder opvang van de energie die het opwekt is niet duurzaam. Dus de doelstelling,

het terug dringen van de C02, is ook niet van toepassing . Dat een zeer klein aantal personen

grof geld verdienen tegenover een groot aantal personen die alleen de nadelen ervaren zoals

waarde vermindering woonhuis/bedrijf, terugvallende klandizie voor de diverse zelfstandigen

zijn een voedingbodem voor sociale onrusten. -Graag zou Ik ook willen dat u het volgende in de m.e.r. laat onderzoeken: Hoe veel zonnepanelen (m2) zijn er nodig om de eis 240 megawatt ingevuld te krijgen?

Is dit een reëler plan?

/ ons dorp en laten we dat zo houden!

0492

Page 127: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

llu� 'Ul�7k f-�ieckti-Jtl'�if!.ü� !.'t�/ ��� Cc$-112ct:/" �t.. (t,'th � d l)te'� (,� ()��

/) S?ki./ ift.1

2.:< 5D /JE L 'CC7� '- .&11 ,

Qt, "l'I--'4-f' ZruI5u-;&2.. Cv...." r- 1 �� -U:t û-;jId&.

0493

.ik<- MJ 1/0C'y dk Mt.r Itt:iu Û:�.t tNM� .fU,� cl-L Ç/)re siK- /J!L�iL� .,

yRa eLJG /UPtj 1J1�1t/'t)UL'1. J

Ui6r!f JIV"VVJ '?JÛtU6 r/ - J/6r-1- Î�l'u. ·

�fi �tl-� t--L t-'�1.I � � "l� ad.l-t de /ld('!c� C� 71er� et5:; , /21ER,

a. kdrïlr:caL � .rll ;� �� va { � ;;hJLR:- 1P'ILesfr/iyetl ..e.-

(i-'(f� �tr�1'" h. f!fta1-� f�rjl>ivté-.kt fec/� 'tiL

, t. (Jd-lz6"";.e ket., V��1 . CItl.vt€.J etctl'CUl.Ê� t:f= q-rta:.k ��

d· s:c C&t. · � I l�d(.�1 � �CLJ.e tl4·U f e,. t��Ifi-;dU:f1!'t7JL r:ftHi'j ( k�rptu( d�?;j·�tt�fll-"

hBt-4.r �J:I. LL!�".1 HUil �t-è.. ) I

f· {feZc-Yf.i{/'l.b� S/'tN'/C'j MI-: �tA. u " /r.

Page 128: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

f Plet ut:'" .êt L c tt/r?u

1. /:ieLt Nntd/û�t7.�1

S!I&J��

-1,ü-r / r t.-C /�-1;1lu� ,.

/-,'" I. er. � Wt� Il/ q/J

!/Lnd.;/' », �·rtti..

tU/Ut dt,1.'· � 'èll

t�1 Idit ----. t,,� I I�t � réfl� �tI�1 )

l R 7' o-r-h- /lP-tLW M� � Zy û-kL;'" ,:.ltd�·/� d[g1y-'.r,'J Grtt-..d�/ �t;L f!1zd .-L.u./nuzA-f.ut. "

tv' f... l dr:!� �/"I1'k"er. hl. h�?a/-d.( Mt'::! "VOI1?1'

.�/� f"':?/1,-�"L {..� �LL J, < I / '-L r I

- �. .?"'(t. ....... '� ti ' ';j'l.--�l l�Vl ",d�' '- :/ 1'Lü?�H!I ftL t(LZ�-<i -'--ti.,{L 6:

111LL

I )

0493

Page 129: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Geachte heer/mevrouw,

Eexterveen, 27 februari 2012

Met deze brief wil ik mijn zienswijze geven op de plannen voor een groot windmolenpark in het gebied Oostermoer.

Door de plannen maak ik mij grote zorgen over de toekomst van mijn leefomgeving en over de flora en fauna in dit gebied. Een windmolenpark als gepland zal het dorp Eexterveen en de wijde omgeving drastisch veranderen. Ik verzoek u daarom grondig onderzoek te doen naar de effecten die windmolens van de grootte als in de plannen beschreven, te onderzoeken. Speciale aandacht daarbij verdient het effect op mens en dier van het geluid dat dit type windmolens produceert, de gezondheidsrisico's die daarbij spelen en de lichtschaduwwerking. Ook wil ik u wijzen op het volgende: ik maak vanuit mijn huis graag fiets- en wandeltochten in deze omgeving. Daarbij geniet ik van de flora, de fauna die specifiek is voor dit gebied (zoals reeën en allerlei bijzondere vogels) en de rust en ruimte die het Hunzedal uitstraalt. Door de komst van molens zal dit milieu verleden tijd voorgoed zijn. Dat betekent ook dat het woongenot van mensen als ik teniet wordt gedaan. De komst van molens zal een industriële activiteit met zich meebrengen die niet in deze omgeving past. Ik denk daarbij aan de bouw, het in bedrijf zijn en het onderhoud van de molens. Tot slot moet ik vrezen dat de belichting op de molens ook de in Nederland langzamerhand unieke nachtelijke duisternis in dit gebied zal doen verdwijnen.

In afwachting van uw reactie,

0494

Page 130: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Geachte heer/mevrouw,

Eexterveen, 24 februari 2012

Met deze brief wil ik mijn zienswijze geven op de plannen zoals omschreven in de startnotitie.

In 2004 ben ik in Eexterveen komen wonen. De landelijke en rustige omgeving was voor mij een belangrijk argument bij de keuze van mijn woonplaats. Door een windmolenpark achter mijn huis zal er van die rust geen' sprake meer zijn. Samen met mijn vrouw ben ik in mijn vrije tijd veel buiten bezig. Wij hebben onze tuin aan de noordoostkant. Precies aan die kant zuilen volgens de plannen de windmolens verrijzen. Dat betekent dat wij niet meer rustig in onze tuin kunnen werken en van de rust en stilte kunnen genieten. Volgens mij moet goed onderzocht worden welke effecten molens, zoals nu gepland, hebben op de omgeving, op de flora en fauna, maar ook op de mensen die in dit gebied wonen. Ik maak mij grote zorgen over de mogelijke geluidshinder en gezondheidsrisico's die zulke molens met zich meebrengen. Daarnaast zullen de molens mijn uitzicht verpesten. Een punt dat niet in de MER wordt meegenomen maar dat ik hier wel even wil noemen: door de plannen is er grote onrust in ons anders zo vredige dorp ontstaan. Sommige mensen hebben nu al besloten om hier weg te gaan. Helaas voor hen is hun woning onverkoopbaar geworden. Eexterveen zal een dorp worden zonder nieuwe aanwas. Dat betekent dat de krimp in dit gebied steeds groter zal worden.

Kortom: mijn visie is dat er irfMER ruime aandacht is voor de bovengenoemde punten. In het onderzoek waarop de MER gebaseerd is, moet uitgegaan worden van de werkelijke grootte van de geplande molens en niet van molens van kleinere omvang en een geringer vermogen.

Hoogachtend,

0495

Page 131: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraak. Windpark Oostermoer

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Betreft: inspraak windpark Oostermoer

Gasselternijveenschemond, 27 februari 2012

Als particulier en inwoner van Gasselternijveenschemond maak ik bezwaar tegen het voornemen om

in de het gebied Oostermoer windmolens te plaatsen.

De gemeente Aa en Hunze heeft te laat actie ondernomen om haar bewoners over de windmolens in

te lichten. De gemeente Aa en Hunze heeft mijn inziens gefaald.

Wij hebben het gevoel dat het windmolenpark ons door de strot wordt geduwd.

Het initiatief ligt in dit gebied bij de agrariërs, wat voor de hand ligt n.1. men wordt er financieel beter

van en men behoeft maar een klein gedeelte van hun perceel beschikbaar te stellen.

Veel van de agrarische initiatiefnemers in dit gebied zijn hier niet geboren en getogen, maar zijn hier

komen wonen om een bedrijf op te bouwen. Het is te begrijpen dat bij deze agrarische

initiatiefnemers het geldelijk gewin de boventoon voert. Wij als geboren en getogen burgers van de

Veenkoloniën met de weidsheid van de landerijen zien een windmolenpark als een aantasting van dit

gebied.

Een zeer wrang detail is, dat het windmolenproject waarvan de agrariërs profiteren en waarvan wij

als burgers de lasten ondervinden door gemeenschapsgeld gefinancierd wordt .

Ook is er nog niet genoeg onderzoek gedaan wat betreft de slagschaduw en het geluidsoverlast.

Om nog maar niet te spreken over de geluidshinder 's nachts en de voordurend ronddraaiende rode

verlichting die aan de molens is bevestigd.

In deze omgeving bevinden zich ontzettend veel vogels, waaronder valken en buizerds.

Deze vogels gedijen in deze omgeving goed, maar door de komst van deze windmolens zal hier

verandering in komen. De leefbaarheid van de vogels is naar mijns inziens niet voldoende

onderzocht.

Waar ik ook zeer bezorgd over ben is de waarde van ons huis. Destijds hebben wij deze woning

gekocht met een uitzicht over de landerijen. Dat hier een aantal maanden het uitzicht beperkt wordt

door de maïs van meer dan twee meter hoog , dat nemen wij voor lief. Ook de stank van mest die

uitgereden wordt over de landerijen nemen wij voor lief. Anders waren we hier ook niet gaan wonen.

Na oktober is de maïs, die overigens gebruik wordt voor het opwekken van stroom,van het land en

kunnen wij weer van het vrije weidse landschap genieten.

De woning zal bij verkoop in de toekomst ons pensioen zijn voor later. Ik maak mij ernstig zorgen

over de waarde van de woning. Wie wil een huis kopen met uitzicht op een windmolenpark?

Is er voldoende onderzoek gedaan naar het windturbine syndroom? Het is mij bekend dat in

Australië de windmolenparken zijn stilgelegd omdat er eerst verder onderzoek gedaan wordt naar de

schadelijke gevolgen hiervan.

Mijn mening is dat een windmolenpark niet in dit gebied thuishoort.

0496

Page 132: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Het landelijk gebied de Veenkoloniën zoals deze al eeuwen hetzelfde zijn wordt met het

windmolenpark ruw verstoord. Voor burgers, toerisme en niet te vergeten de vogels en overige

dieren zal dit gebied nooit meer hetzelfde zijn.

Wij hopen dat alle initiatiefnemers waaronder de agrariërs in de Veenkoloniën zich hiervan bewust

zijn.

Ik hoop dat er gekeken wordt naar een ander alternatief in de vorm van duurzame energie.

Hopende u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd.

Hoogachtend,

0496

Page 133: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0497

ONI //\ /Ir '_I. . ;,-u i ' 1 t:!\'

Aan

Bureau Energieprojecten inspraakpunt monden

Ik wil graag een zienswijze indienen

29 FFR 2012 windpark OOstermoeren windpark de Drentse

l.Ik wil bezwaar maken tegen de ruimte waar de windmolens geplaatst worden de ruimte is mijns inziens te klein. Met andere woorden deze grote molens staan veel te dicht op de bebouwing. Het zal slagschaduw veroorzaken en ons uitzicht belemmeren. Het zal geluidsoverlast veroorzaken. zal van mij en mijn gezin de gezondheid op termijn schade toebrengen. Heb eea in de eemshaven geconstateerd ben daar meerdere keren geweest om te luisteren voelen en proefen.

2.ook wil ik dat u uitzoekt wat het effect wordt met betrekking tot de plannen voor het windmolenpark N33 Deze giganten komen eigenlijk in mijn achtertuin te staan dus ik kom ertussenin te wonen. ook de toekomstige verdubbeling van de N33 zal er geen goed aan doen.

3.Er liggen plannen om de hystorische spoorlijn STAR gelegen op de grens van Groningen en Drenthe in Mijn achtertuin in de toekomst daar weer een dienstregeling te gaan maken graag wil ik van u het effect weten van het geluid door mljn achtertuin rijdende treinen ten opzichte van de in mijn voortuin draaiende windmolens.

4.ook wil ik uitgezocht hebben wat mijn persoonlijke schade is tot betrekking van de waarde van mijn huis. vanuit vastliggende gegevens kan dit oplopen tot 30% dit zou met de woz van mijn huis voor mij circa 90.000 euro zijn. Graag zou ik van u vernemen wie dit aan mij vergoed ik wi� dit �rst terdege uitgezocht hebben. Dit huis is meerder keren door mij verbouwt dit heeft een grote investering financieel en lichamelijk van mij geeist. Dit huis is voor mij relatief duur geworden dank zij de welstandcommisie provincie Drenthe ivm dorpgezicht en de Karakterestieke aanblik van de arbeiderswoning.

5.Ik woon hier omdat ik van rust,natuur en weidse uitzichten houdt. Graag zou ik willen dat u uitzoekt wat het effect is op deze natuur wat gebeurt er met alle groepen reeën die hier tegenover in het land verblijven. De groepen ganzen die hier tegenover elk jaar weer hun jongen krijgen komen die nog weer terug?? Onze sloot hier tegenover wordt in delen gedregd om de natuur niet te verstoren hoe ziet dit er direct uit alle molens zullen ook moeten worden voorzien van aanrijwegen.

6.Graag wil ik van u weten waarom subsidie gelden op deze wijze toegepast worden en waarom niet ter stimulering van de gewone burger om meer met alternatieve bronnen te doen ik doel dan op zonneener91e. Deze Subsldies worden grotendeels ook door de burgers opgehoest dus ik werk daar ook voor. waarom moet mijn geld geinvesteerd worden in iets waar ik niet op zit te wachten.

7.Ik heb 22 jaar in de warmtekrachtcentrales gewerkt door toedoen van de overheid zijn deze installaties niet of nog slecht rendabel dit is heel lang met subsidies gestimuleerd nu wordt dit neergehaald door deze overheden. Graag wil ik dat u uitzoekt wat dit voor windmolens betekent op de toekomst.

8.Graag wil ik dat u uitzoekt waarom alle plannen voor de molens in dit deel van pagina 1

Page 134: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Drenthe gepland zijn. Mijns inziens zijn er nog veel meer plekken waar veel meer ruimte is om molens te plaatsen.

8.De veenkolonieën zijn zichtgebieden je kunt vanaf de ene lintbebouwing naar de andere kijken. Tegenwooraig worden obstakels zoals bomen en dergelijken ook weer daarom verwijderd hoe kun je dan daarvoor in de plek windmolens zetten ik wil graag dat u dit uitzoekt.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze in behandeling neemt

Hoogachtene

pagina 2

0497

Page 135: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0498 o TVA G�N

- --- ---------- �--- ----

---- --- --

L.s --,.-

---- --- ---

--- --------

-- --- -- --------

- MocJ.�"" rl " ........... \rooi" w;,..Ir.>r'c..- Ot.sk.����- �-

2 9 FEB 2012

�c.. ::±>L-J-i-&---"-M-'-"o"J.....,�/�. �--c;oIO�,.eL..."",",""-- LA'+r � ... ,J. 'l r. widlrl,..L

------------�,��--------...2:.t....>\s � .z.�� � d<-_ o",v1 ��

-------À · � L. .. l i� E""" tv V<AJ\ S c..l......b .ui ��c..e----llllf'g

� �}. iW7 t� t.. � ���. n�������-- - ....... -L..r ,, 0"4- c.ro...,.. � ""0"';1 V""', - -=� d:L :>�>r 1<"'1 h,a �

- � .... v .... rA..c.,... . Er_""" ..J fc.n.-.' - �.uL ���,.....=!L-_�----e".oA-

c1�_ f lcJ-.� ___ ' 1-- �----!!� � ___ --4_�� -VOO" -c4c. ------"'_� -

__ ..s;,.,l��...L 'l VOIV J....t bu.'�Si� c.. __ �.t,..(----'-'�--<...:.. ��---""'-'�--

- ��ot �--

�� �II!,,"- r"'· ... i<.e Wc..-V>-.

ih!:,.".l;l V- d.... r�cJ,hl .!x w» ... d Ëcu..t<.rV .. ;, • .J-l:..lo� __

A bh..,. VCu's��l-r--- �����...L_.lj'_J.LL:.......!..._��_l� _ _u:�.c,..lll���

Page 136: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0498

worcl+

ho., m.cz.t.

-2-. -

Page 137: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Wit VOor J/c..tJ � L.... ?

0498

._--- ---. _--

"",u... b IrW . Vt"L1 :>.....!.,'...... ____ . �-""'!!!Ii!!...r+1JJiec..... ........ '-'------t\�IloLu _�:..Jo....l ",-- _____ -!-_____ _

v .... OMWQN..�

- 3-

Page 138: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0498

_ '-../-

Page 139: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0498

- s---

Page 140: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0499

Onderwerp: zienswijze mbt plaatsinQ windturbines Oostermoer. Naam:

ONTVANr;t: 29 FFR 2012

Gaarne wil ik dat onderstaande punten worden meegenomen bij de beoordeling van het bestaansrecht van windturbines in de regio Oostermoer. Dit schrijven maak ik als fel tegenstander van de plaatsing van windturbines in ons mooie Eexterveenschekanaal.

- Ons dorp heeft een beschermde status van "beschermd dorpsgezicht". Het open landschap hoort hierbij. Dit benadrukt het belang van behoud van weidsheid, rust en ruimte die in Nederland al zo schaars is. Windturbines passen niet in dit plaatje. Hier kan ik nog over de velden kijken en de natuur zien.

- Verdubbeling van de N33 zal als gevolg hebben dat de verkeersdruk en dus de geluidoverlast van de Kielsterachterweg zal toenemen. Plaatsing van de windturbines met als gevolg geluidsoverlast van de rotorbladen kan gecombineerd met verkeersdruk een enorme toename van het geluid geven. Ik wil dat deze combinatie geluid Kielsterachterweg plus geluidoverlast windturbines wordt onderzocht.

Open landschap van de veenkolonien impliceert ruimte, rust. Vogels en andere dieren maken hier gebruik van. Daarbij denk ik aan: - Ganzen op trek die hier dagelijks in het seizoen langskomen in grote getalen. - Roofvogels die hier volop aanwezig zijn. Buizerds, maar ook bv. een kerkuil die in onze boerderij leeft en zijn roestplek heeft. - Maar ook de ballonvaart die wij geregeld langs zien varen. - De zweefvliegtuigen die hier vlakbij hun vliegveld hebben. - De reeën die hier in grote getalen zijn. - De fazanten, spechten enzovoort, enzovoort .................... .

Wat doen windturbines met de nacht, die bij ons nog redelijk donker is? Wij zitten niet te wachten op verlichting in de windturbines, zaklantarens dragen wij indien nodig in onze eigen broekzak. Wij zijn gesteld op de donkere nacht en de natuur ook! Hier kan ik de sterren en de sterrennevels nog zien!

Wat doen windturbines met de slagschaduw die ze veroorzaken? Wat heeft dit voor invloed op mens en dier? Wat zijn de fysieke en mentale invloeden? Wat heeft het geluidoverlast tot gevolg? Wat doet dat met mij als ik buiten ben of wat doet het met mij als ik binnen ben? Kan ik nog slapen, is er nog rust. Zijn er staks nog dieren rond ons huis? Hoe zit het met mijn gezondheid o.i.v. windturbines?

Wat doen windturbines als het gaat om sociale ontwrichting van een gemeenschap. Alleen de boeren zijn voorstander, de mensen die hier wonen niet. Kan een ieder nog door dezelfde deur? De boeren (initiatiefnemers hebben nooit overleg, hoorlwederhoor een plek gegeven). Op sympathie hoeven zij niet te rekenen.

Wat doen windturbines als het gaat om de krimp en de leefbaarheid van onze veenkolonie? Wordt dit een aantrekkelijke plaats om als particulier te investeren in mijn eigen woning? Dacht het niet. De gemeente en de provincie hebben zoveel geïnvesteerd in deze regio om eea weer op poten te zetten .................. . Wat doet dit met het toerisme? Wat doet dit met de leegloop? Wat doet het met de wil om deze streek leefbaar en gezond te houden?

Wie of wat kan ik verwachten als tinanciele compensatie. Wij zijn fors aan het investeren in onze boerderij waarvan wij dachten dat deze op onze droomplek stond. Wie betaalt/compenseert aan mij de waardevermindering van onze boerderij?

In een notendop, plaatsing van windturbines maakt de droom, de reden waarom wij hier zijn komen wonen, voor het grootste deel kapot. Dit kan in een democratie toch niet zomaar mogelijk zijn? Luister naar alle zienswijzen!. ............ .

Er zijn alternatieven, geef deze een kans. Bovendien windturbines bestaan bij de gratie van subsidies en hebben geen gezond bestaansrecht.

Groet·

Page 141: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

o Vrl .. 0500 1.1 n

:-

s_

p_ra

_a

_kf

_O

_rm

_U

_lie

_r

_W_

ind_p

_a

_rk

_o

_o_s

_te

_r

_m

_o e

_r

_c _ _ o

_n

_ce

_p

_tn

_o

_tit

_ie

_R_e

_i k

_W

_ij

_dt

_e

_e

_n

_D

_e

_ta

_il _ _

2_9 F

E8 ;012 L "

8;; d.vJ..e.... � o� � a<Vl m'- -'- t...,P- ok flt� �

� � kA.. � � f�� � W (,"-t� � "" L/:iJ2 />� � "";;1 t9 � k..-. � ...e.- 04.. ti) � /JII1è", u4... tv -e.. � tL�M � �� � � �,,� Ac:t. � J.I � � t!J� /� lJ) �. i 4�ot � � � -e-. .-U � f.Jl- . d..b> � irL..

el<- �-R- .�.,1� � � /l,.oe.. :f / ') � fre-� + 7 - I o � I T Jv>.4- ok ia-f'-J I- o.a-� A- � ( f3� ,�/7't.V<-�"� -+ �_ �� �On I� � 2 3 �---') 2- i �

'1� �� � :t 9"� fJ �� / � ... t9-/r. J...,.... 4 f-'- /W<.. I J I � Ir.. Ic t.c..t..-. .A--. � I- t.<..r..-. '0 tU.<L.� Ik � 7 � '2. '1 '" /.(J-.. 1-<"- � --.. o-l c...A ,'h.-- � a1 � (1..<..(. .........

�� .� �d....- ik � (tv,1..a.-..ok ,-va,", � �� oJ..� .-v.R�- -U.. ;.J (/)<1 -<-� ,'77t �a "'" • 1/; hc-iJ �

l'<Jtur,.o/..... � tr>V'Ju-. �'l � -t 1';)- O( t> cid U> :!.. t..6tP 01>0 - €' }' C . i:J f) '" / -

� tk.�;.-( �oi """" � � 4. k fe..-k!-de.- 9. Ik- � fiJ{û

!1-a-f.��d.v-- -R- fLAolllUr- .� � . w� U> � /UUl cn. I­/Voon.. � .en. th-� p � JU-- '7., f.,.. � � I.e... u) �

ma. t-{A..� � !�{'4-� ���ol. � �� tul/h-flIl,

--{J-.. (Y\.Qa.':> t-. C(.,€� �...-t� �� � �<2.q, � t-Q.� r.u- � ...e.-f.�� ����/ � . Dat m: � 2. - tJ 2. _ � 0 , f.. Plaats: --HandteKenln�

.'hr� M � V;) U; � � � I- � �� � � ;rudt.J�y{ De..Ax:,... /Lf-<r-.f (.r) f-erv-, ...-Ua� oLa4 ai.e. /) I tJ..c.o� r 'f h..... JJ,.,... �� /)) oM, ""'"' �I (ÎlL.(&.. /,) I � L-,.' �� a.6:. ..er- cU! k � U; , Dt...��--ftif (I..J7V>-. � �/ «...'/44 M �.�. . ��/'-<..

tn � 2. � � ) titlrl -7r;. CLe-.ofak � (�. �� �� J I f � / I" r " - , � ./Oû�V) � � t-<, � J /liJ ttan � 01 Cf � .� � � I/Yl-�--. , �.'-&- �.Arw� � � a.l4rl.-. o-{d-<t.", 0/1- m� ...f!..,. � I..ut­

rLc-""-v( � Vv1..�"\ t,-{Jl.'J vl<- �'Irc- .�.4U.� u� . Wa.tlr\. � � �--- � � �oA.. � f{. t.1..' i= �� �'""'- Π(\�� <sx �� eo � � /CkV{ �

\ .

tI� UI � f-L�1 P"'- . W�� jflt!t.�� � �/ 1-<..... o�� • I-I� 1�A..rt)� .

U kunt uw inspraakreactie vóór 1 maart 2012 per post sturen naar het bovengenoemde adres.

Page 142: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Orentse Monden

Postbus 233

2250 AE Voorschoten

Gieterveen , 27 februari 2012

Onderwerp; Zienswijze op Ccnc?rt '�t!t,� Q�llt �/;j(ÏH·p pn OP!. il \Jr,nr rlP I11-L? W� .. ).

Oostermoer en de Drentse Monden.

Geachte heer/dame,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij moet er onderzocht worden wat de gevolgen zijn voor de gezondheid zowel geestelijk als

lichamelijk voor de mensen die in- of omwonende worden van het windmolenpark. In de notitie

worden wel cijfers genoemd waar op onderdelen aan voldaan moet worden. Maar nergens wat het

maximum is als je de verschillende cijfers/gevolgen cumuleert.

De samenloop van waardedaling van de huizen (waardoor je voor de rest van je leven gegijzeld wordt

in het gebied) en de dagelijkse confrontatie met dat gene wat de oorzaak van is van alle ellende,

(lawaai, slagschaduw, horizonvervuiling enz.) zal mijnsinzien gevolgen hebben voor de gezondheid

van de in of omwonende van het windmolenpark.

Vandaar mijn verzoek om dit in het MER onderzoek mee te nemen.

Met vriendelijke groet,

0501

Page 143: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Aan het Bureau Energie projecten.

Inspraak Windpark Oostermoer en Windpark Drentse Monden.

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Valthermond,dinsdag 28 februari 2012.

Onderwerp: Zienswijze op de Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden.

Mevrouw, mijnheer,

Hierbij mijn-zienswijze op de genoemde startnotitie.

Naar mijn mening zijn de navolgende criteria van belang om nader onderzocht te worden.

1. De invloed van de plaatsing van de genoemde winparken op de bestaande flora en fauna

2. De invloed van de plaatsing van de geplande torenhoge molens op de vogeltrek.

3. Het ontstaan en de invloed van het van geluid in de hoorbare frequentie gebieden.

4. Het ontstaan van laagfrequent trillingen in zowel de lucht als de bodem.

5. De invloed van de verlichting van de objecten op de omgeving.( licht verontreiniging)

6. De afhankelijk van de situatie en situering daling van de vastgoedwaarde en de compensatie

hiervan naar de gedupeerden.

7. De invloed van de slagschaduwen over het jaar bekeken.

8. In vloed van door de wieken gereflecteerd licht op de omgeving

9. De invloed op de sociale structuren binnen het getroffen gebied.

10. De gevaren van de ontvolking van het gebied.

11. De afname van de inkomsten door terugloop van de inkomens uit toerisme.

12. Kapitaal vernietiging ten aanzien van de investeringen in de verbetering van de toeristische

infrastructuur

13. De kapitaal vernietiging ten aanzien van voorgaande projecten in de omgeving van de nu

geplande windparken

14. De invloed van de geplande windparken op de toename van de krimp in tot nu toe getroffen

en tot nu toe niet getroffen gebieden.

Ere van uit gaande dat de in deze zienswijze genoemde punten in de serieuze overwegingen bij de

samenstelling van de MER zullen worden meegenomen.

Vriendel.i� Hroetend

0502

Page 144: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Drouwenermond, 27 februari 2012

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Onderwerp: zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Geachte heer/mevrouw,

Met deze brief geven wij onze zienswijze op de startnotitie van de MER met betrekking tot de

windparken Oostermoer en Drentse Monden.

Wij wonen in het zogenaamde zoekgebied en buiten de bebouwde kom. Zoals het er nu uitziet

bestaat de kans dat er windmolens rondom onze woning komen.

Wij vrezen voor de invloed van deze molens op onze gezondheid, hoeveel geluidshinder zal er zijn en

wat zijn de gevolgen van de slagschaduw, wat is de invloed op het milieu? Ook zal het zeker

waardeverminderend zijn voor alle woningen in het gebied.

We wonen in een veenkoloniaal gebied met van oorsprong een agrarisch landschap met een open

structuur wat door de komst van windmolens ernstig wordt verstoord. Dit zal nadelig werken op het

toerisme, een van de weinige inkomstenbronnen in dit gebied. Deze ontwikkelingen zullen de krimp,

dre al gaande is-rn deze regio, al�een maar versterken.

Wij hopen dat deze en ook alle andere zienswijzen u zullen bewegen dit plan te heroverwegen.

Met vriendelijke groet,

0503

Page 145: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraak Windpark Oostermoer

En Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 22 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op startnotitie voor de MER van windmolenpark Oostermoer

en de Drentse Monden

0504

Page 146: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 26 februari 2012

ONTVANGEN 29 FEB 2012

Betreft: zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer

en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de Concept Notitie Reikwijdte en Detail (startnotitie) voor

de MER van Windpark Oostermoer in samenhang met het windpark de Drentse Monden.

Onderstaande punten vind ik van belang om aandacht aan te besteden en/of om nader te

onderzoeken in het kader van de plannen voor windpark Oostermoer.

landschap Ik ben 4 jaar geleden naar Eexterveen verhuisd vanwege de rust, de ruimte/ openheid en het mooie

gebied om in te wonen. De komst van windturbines zal ervoor zorgen dat dit allemaal teniet gedaan

wordt.

In de startnotitie vind ik onvoldoende toelichting welke criteria ten grondslag liggen aan de

beoordeling van de gevolgen van windturbines op het landschap. Ik verzoek u dan ook meer waarde

te hechten aan het aspect landschappelijke waarden en dit onderdeel met heldere criteria te

beoordelen gericht op het behoud van landschappelijke waarden.

Daarnaast zie ik graag zie met heldere criteria onderzocht, wat windturbines doen met de

belevingswaarde van het landschap.

Fauna Het beoogde zoekgebied voor windpark Oostermoer ligt op een steenworp afstand van het

Hunzedal. Het Hunzedal is een gebied waar de laatste jaren miljoenen is geïnvesteerd in

natuurontwikkeling. Vele soorten vogels en zoogdieren (denk aan vleermuizen, reeën, bevers etc)

maken gebruik van dit gebied als hun leef-, jacht- en rustgebied.

Wat heeft het aantal en de hoogte van de windturbines voor gevolgen voor de vogeltrek? Wat doet

het (laagfrequente) geluid van de windturbines met de aanwezigheid en gezondheid van diverse

diersoorten als de uil, vleermuis en de ree?

Ik vraag mij af wat de gevolgen zijn van windturbines voor het welzijn van de in het Hunzedal

(tijdelijk) levende dieren? Ik verzoek u met duidelijke toetsingscriteria, de effecten van windturbines

op het welzijn van dieren te onderzoeken.

Geluidshinder/ slagschaduw Ik maak mij grote zorgen over de geluidseffecten van windturbines op de rust van dit gebied en op

mijn gezondheid en die voor de rest van mijn gezin. Aangezien wij in een rustig landelijk gebied

leven, is het omgevingsgeluid in de avonden en nachten minimaal, welke teniet gedaan zal worden

door de komst van windturbines.

Ik begrijp dat door nieuwe regelgeving de toelaatbare geluidsnorm voor landelijk gebied, gelijk wordt

gesteld aan die voor snelwegen en vliegvelden. U begrijpt dat de komst van windturbines zal leiden

tot geluidhinder welke tot onacceptabele gezondheidsproblemen kan leiden. Ik verzoek u bij het

0505

Page 147: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

zoeken naar locaties en inrichtingsvarianten maximaal rekening te houden met de mogelijkheid om

een zo laag mogelijk geluidniveau aan te houden door de geluidsnorm van omgevingsgeluid in

landelijk gebied te hanteren (35 Lnight of lager).

Waardedaling woningen en daardoor voortzettende krimp

Vier jaar geleden ben ik in Eexterveen komen wonen, 4 jaar zijn we ook al aan het verbouwen. Dit

zou een waardevermeerdering van mijn woning moeten opleveren evenals een goed verkoopbare

woning (los van de economische crisis). Met de komst van windturbines vrees ik een enorme

waardedaling van mijn woning en een onverkoopbare woning.

Mij is onduidelijk hoe het effect van windturbines op de waarde van mijn woning wordt

meegenomen in de MER? Wat doen windturbines met de toekomst voor mijn woning? En wat doet

de komst van windturbines op de leefbaarheid van het dorp?

Integraal onderzoek

Tot slot verzoek ik u de in ontwikkeling zijnde Gebiedsvisie Windenergie en Duurzaamheidsvisie van

de gemeente Aa & Hunze te betrekken bij de MER als het gaat om de beoordeling van geschikte

locaties voor windparken. Tevens ga ik ervan uit dat naast de samenhang met het plan voor windpark

de Drentse Monden, ook gekeken zal worden naar de samenhang en impact van andere omliggende

plannen voor windenergie op dit mooie maar kwetsbare veenkoloniale gebied.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0505

Page 148: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 26 februari 2012

Betreft: zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer

en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Hierbij dient het bestuur van Vereniging Dorpsbelangen Eexterveen een zienswijze in m.b.t. de

Concept Notitie Reikwijdte en Detail (startnotitie) voor de MER van Windpark Oostermoer in

samenhang met het windpark de Drentse Monden, die sinds 20 januari jl. ter inzage ligt.

De startnotitie richt zich vooral op feitelijk (kwalitatief en kwantitatief) onderzoek naar (milieu)

aspecten als slagschaduw, geluidsoverlast, gevolgen voor flora en fauna, etc. Een aantal andere

belangrijke aspecten blijven naar onze mening onderbelicht.

Sociaal economische aspecten

Waardedaling onroerend goed

Op dit moment is er onder andere heel veel weerstand tegen de komst van windturbines, omdat de

inkomsten hiervan terecht komen bij slechts een zeer klein deel van de lokale bevolking, terwijl het

overgrote deel er alleen maar last van ondervindt. Daarbij is volstrekt onduidelijk wat de financiële

gevolgen zullen zijn voor het overgrote deel van de lokale bevolking, ten aanzien van bijvoorbeeld

waardedaling van onroerend goed.

Als je als burger een auto koopt van iemand, dan zal de verkoper daar winst op maken. Maar als

koper heb je direct genot van de aangeschafte auto. Met de komst van windturbines is het effect op

waardedaling van de onroerend goed erg groot, gezien ervaring bij andere windparken, terwijl er

geen enkele sprake is van genot voor het grootste deel van de lokale bevolking dat die kosten draagt.

Kosten van waardedaling uiten zich o.a. in verhoogde hypotheekkosten, aangezien het risico

verhoogd wordt voor de geldverstrekker. Die zal dat risico direct verdisconteren in een hogere

rentevergoeding per eerstvolgende nieuwe rente termijn.

Inwoners die als gevolg van de feitelijke nadelige invloeden van windturbines willen vertrekken uit

het veenkoloniale gebied, worden opgezadeld met een moeilijk/ niet verkoopbaar huis en moeten

(als het al verkoopbaar is) veel extra kosten maken om het alsnog te kunnen verkopen.

Sociale ontwrichting

Effecten op het sociale leven in de dorpen rondom het plangebied van windpark Oostermoer, zullen

naar verwachting aanzienlijk zijn. De komst van windturbines zorgt voor tweespalt onder de

bevolking, dit is nu al zichtbaar in de verschillende dorpen. Dit heeft zijn uitwerking op de

leefbaarheid voor veel mensen. Daar waar in het verleden mensen samen in het verenigingsleven

zaten, zal dit na plaatsing van windturbines niet meer zo zijn. Dit zal grote gevolgen hebben voor het

onder andere het verenigingsleven en de saamhorigheid in de dorpen.

Wij verzoeken u grondig onderzoek te doen naar de effecten van de hierboven genoemde sociaal

economische aspecten door de komst van windturbines. Het gaat dan vooral om waardedaling en

0506

Page 149: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

kosten van waardedaling als gevolg van de komst van windturbines. Daarnaast gaat het om de

mogelijke effecten op het sociale leven in de dorpen als gevolg van de komst van windturbines.

Landschap

De inwoners van Eexterveen en omliggende dorpen hebben veelal ooit hun huis gekocht vanwege

het mooie gebied met het weidse uitzicht, en daarvoor veelal ook een bepaalde prijs betaald. Dit

mooie gebied en uitzicht wordt volledig teniet gedaan door plaatsing van windturbines.

In de startnotitie wordt onvoldoende aangegeven met welke criteria de effecten op het landschap en

de belevingswaarde van het landschap worden beoordeeld. Wij verzoeken u heldere toetsingscriteria

te bepalen voor het behoud van landschappelijke waarden. Daarnaast verzoeken wij u te

onderzoeken wat de gevolgen zijn voor het landschap en de beleving van landschappelijke waarden

door de komst van windturbines.

Namens het bestuur van Vereniging Dorpsbelangen Eexterveen.

Met vriendelijke groet,

0506

Page 150: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0507

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

OIVTk'!

2 9 f:�1t . 2012

Annerveenschekanaal, 27 feb 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Ik verzoek u onderstaande criteria te betrekken bij de MER:

1. Landschappelijke inpassing met name in het deelgebied Greveling. Ik vind dat er geen ruimte is voor windmolens in het gebied tussen AnnerveenschekanaaljEexterveenschekanaal en de Hunze. Ze komen veel te dicht bij de huizen.

2. Flora en fauna. Dankzij de werkzaamheden in het kader van de Ecologische hoofdstructuur is het gebied aantrekkelijk geworden voor grote groepen reeën, vele soorten vogels el1.planten. In hoeverre gaan deze rijkdom nu verloren?

3. Sociale ontwrichting. 4. Zo min mogelijk geluidhinder, lichtverontreiniging en slagschaduw. 5. Gezondheidsrisico's: windturbineparken zijn schadelijk voor de gezondheid.

Daarom dienen ze zo ver mogelijk van de bewoonde wereld geplaatst te worden. 6. Waardedaling van de woningen. 7. Cultuurhistorische waarde van het gebied. Annerveenschekanaal en

Eexterveenschekanaal zijn beschermd dorpsgezicht. Windmolenparken zo dicht voor de deur tasten dit gezicht aan. De open ruimtes tussen de lintbebouwing en

aan de ene kant het Hunze dal en aan de andere kant het gebied aan de Groninger kant horen volgens mij bij het cultuurhistorische karakter van dit gebied en zijn deel van het beschermd dorpsgezicht.

8. Kapitaalvernietiging van de toeristische infrastructuur. Windmolens zullen een negatief effect hebben op het toerisme en de recreatie.

Ik reken rop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt,

Met vrien elijke groet,

Page 151: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2 250 AE Voorschoten

Oud Annerveen, 12 februari 2012

Onderwerp:

Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de

Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Middels deze brief willen wij graag onze visie op de startnotitie geven. De volgende punten zijn voor

ons van groot belang bij de milieueffectrapportage:

1

In 1980 zijn wij als jong echtpaar vanuit het Westen naar het Noorden getrokken vanwege de rust. In

de afgelopen jaren hebben wij gezien dat er veel overheidsgeld in de verbetering van het gebied is

gestoken. Ik doel op o�a. de hermeandering van de Hunze waardoor de flora en fauna in het gebied

zich weer enorm goed heeft ontwikkeld. Ook is er in de dorpen veel verbeterd. De oude

dorpsgezichten van Anneerveenschekanaal en Eexterveenschekanaai zijn nu weer aantrekkelijk voor

toeristen en (a.s.) bewoners geworden. Ons woongenot is hiermee toegenomen. Door de komst van

de grote hoeveelheid enorme windmolens zal dit zeker weer voor een groot deel teniet worden

gedaan.

,-

2

Deze verspilling van overheidsgeld (geld van de burger, de belastingbetaler) stoort ons erg. Daarbij

komt ook nog dat de windmolens met heel veel subsidie geplaatst worden.' Ook daar wordt weer

geld van de belastingbetaler ingestoken. Een enkeling profiteert hiervan terwijl een hele grote groep

mensen last van de windmolens heeft. Denk aan: geluidshinder,lichtverontreiniging, het minder goed

horen van de landelijke geluiden, het geconfronteerd worden met de verandering van landelijk naar

deels industrieel gebied, het niet zeker weten wat de gevolgen van laagfrequente geluiden en

effecten van slagschaduw voor de gezondheid zullen zijn.

De gootlijn van ons huis mocht 25 jaar geleden bij de bouw niet hoger dan de vloer van de eerste

verdieping komen, nu mag er wel een serie windmolens van 150 meter hoog geplaatst worden.

Wat is dit voor beleid? In ieder geval geen duurzaam beleid van vooruit zien en lange termijn

planning.

3

Als gevolg van bovenstaande zal de krimp op het platteland die er door de huidige economische

crisis al is ontstaan, alleen maar groter worden. Het argument dat door de plaatsing van windmolens

meer werkgelegenheid zal komen, is onzin. Het is bekend dat daar gespecialiseerde bedrijven voor

nodig zijn, die hier in de omgeving niet aanwezig zijn. De huizen staan hier nu lang te koop. Na de

plaatsing van windmolens zal het nog moeilijker worden een huis te verkopen. De waardedaling van

de huizen zal aanzienlijk zijn. Er komen geen Drentheniers meer. Ons gebied is voor hen geen optie

meer. Pensionada's zullen andere plaatsen opzoeken om rustig te gaan wonen.

0508

Page 152: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

4

Het platteland is uniek in Nederland. Er verdwijnt steeds meer groene ruimte. laten we het stukje

dat we nog hebben, dan ook behouden en niet verpesten met giga grote windmolens. Er zijn andere

mogelijkheden om duurzame energie op te wekken. Wij werken daar graag aan mee, ook als we dat

in onze portemonnee gaan voelen. Echter: projecten bijvoorbeeld, waarbij burgers collectief

zonnepanelen inkopen worden onvoldoende gestimuleerd terwijl daar wel draagvlak voor is. Wij

geven dit voorbeeld, omdat we van mening zijn dat alternatieven niet voldoende aandacht gekregen

hebben .

./

Hooga�end,

0508

2

Page 153: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark

Oostermoer en samenhang met Windpark De Drentse Monden

Concept Notitie Reikwijdte en Detail

Uw gegevens

U spreekt in als:

C8J Particulier

........................... fi.ee.f-/mevrouw

D Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf:

Uw inspraak:

De betrokkenen/omwonenden van het winpark de DM zijn onvolledig en onjuist

geïnfo rmeerd.

Bij de inspraakavonden in januari 2012 presenteerde ook het park Oostermoer zich. Op de

posters van Oostermoer werd duidelijk en expliciet vermeld dat de windmolens overlast

geven voor de omwonende. Dat staat ook vermeld in de folder participatie; 'Onze stelling is: zij die mogelijk hinder ondervinden van het windpark, moeten ook kunnen delen in de lusten'(*)

Bij de eerdere inspraak van DM in 2011 werd er niet gerept over enig overlast. Immers

molens zouden alleen komen op plaatsen waar ze geen overlast zouden veroorzaken. De

omwonende van DM zijn derhalve onjuist en onvolledig ingelicht.

De omwonende van DM dienen, op basis van juiste en volledige informatie nogmaals

geïnformeerd te worden. Derhalve dienen zij nogmaals de gelegenheid te krijgen op inspraak

op de concept notitie.

(*) http://www.windpark-oostermoer.nl/images/downloads/tlyer-participatie-oostermoer.pdf

Page 154: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Inspraakprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Eextereen, 27 februari 2012-02-28

Onderwerp: Zienswijze op concept notitie reikwijdte en detail voor de MER van Windpark Oostermoer

en Windpark de Drentse Monden

Geachte mevrouw, mijnheer,

Als bewoner van Eexterveen wend ik mij tot u om het volgende punt mee te nemen bij de MER over

voornoemd gebied.

Als moeder van een zoontje met een zeer ernstige hartafwijking maak ik mij zorgen over de plaatsing

van windmolens zo dicht bij ons huis.

Wat zijn de effecten van het continue lawaai, de knipperende verlichting, de slagschaduw en de

trillingen in de grond op een kind met een ernstig hartprobleem ?

Graag zie ik deze effecten meegenomen in uw milieu effect rapportage.

Met vriendelijke groet,

/

0510

Page 155: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

spraakformulier windpark Oostermoer

in samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

Uw l!el!evens

heer / meVf€HPN

U spreekt in als:

• Particulier • Vertegenvloordiger van organisatie / bedrijf:

Uw inspraak:

Geachte heren van het Rijk.

Mijn zienswijze omtrent windparken Oostermoer en De Drentse Monden:

Ik kan het werkelijk niet begrijpen dat U hier geen rekening mee houdt.

• Democratie. Het is werkelijk van de gekke dat wij als burgers veel te weinig invloed hebben op dit proces.

0511

De democratie mag niets met financiële zaken te maken hebben of een relatie

hebben met mensen die meer of minder financiële middelen ( of meer of minder

grondbezit) hebben. Het mag duidelijk zijn dat de bewoners in deze mooie

veenkolonie geen belang hebben bij deze windmolens gezien het aantal

zienswijze die U op de eerder startnotie heeft gekregen. Ruim elfhonderdl

• Ook de plaats waar de inspraakavonden / informatie avonden zijn. Deze zijn

altijd ver van de bewonende of in periodes dat de meeste niet kunnen.

(Feestdagen of vakantie periode) Dit begint duidelijk op te vallen ...

• Nog een belangrijk punt: Het kan niet waar zijn dat de bewoners in de

veenkolonie duidelijke waarde vermindering hebben door overlast van nu al

toekomstige Windmolens. Zij staan er nog niet eens.

Page 156: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

spraakformulier windpark Oostermoer

in samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

0511

• De techniek van deze windmolens is achterhaald, er zijn betere duurzame

oplossingen beschikbaar. Deze producten kosten minder in bedrijf. Ook hebben

zij geen of nauwelijks subsidie nodig om in bedrijf te houden. Ik zou graag met

U in debat willen om te laten zien welke alternatieven er zijn. En dat zijn er

heel veel. De subsidie kan beter besteed worden aan nieuwe creatieve ideeën. Er zijn vrijwilligers en werkelozen genoeg om deze uit te dagen met het beste

idee op duurzame energie. Dit komt ten goede van de gemeenschap en de

bewoners. Nederland loopt dan duidelijk voorop in de wereld hoe het wel kan.

Die Hollanders zijn weer de beste in duurzame energie opwekking.

• Ook is er veel te weinig onderzoek gedaan op geluid en trillingen en combinaties

van deze. Denk ook aan het laagfrequente geluid maar ook het hoge. Geluid is

niet te garanderen er daar zijn zeer strenge normen voor. Ik eis een akoestisch

onderzoek in het gehele gebied en bij iedere woning. Dit onderzoek moet

volgens de wet in detail worden uitgevoerd.

• Dan de horizon vervuiling. Ik weet er zijn mensen die vinden windmolens mooi

maar de meeste (democratie) vinden het niet mooi. Het mag niet zo wezen dat

een welstandscommissie een verbouwing tegenhoudt omdat er een verkeerde

kleur dakpannen is gekozen. De omwonende hebben daar geen last van, maar de

welstandscommissie geeft geen vergunning af, omdat zij tot op de kleinste

details kijken. De enige reden die men opgeeft is. Stel je voor als de buurman

het huis verkoopt en de nieuwe bewoner beroept zich op deze wetgeving. Hij

vindt het niet mooi en volgens de wet mag het niet.

• Lichtverontreiniging. In het Veenkoloniaalgebied kan het écht nog donker zijn. ,

Niet alleen de (rode) waarschuwingsverlichting kan een storend milieueffect

zijn, maar ook de reflectie van zonlicht. Daar bedoel ik niet de slagschaduw mee, maar het weerkaatsen van fel zonlicht wat lichtflitsen kan veroorzaken.

Er moet goed onderzocht worden wat de windparken aan lichtverontreiniging

kunnen veroorzaken

Page 157: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark Oostermoer

in samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

0511

Indien ik schade/vervolgschade/planschade/waarde daling van mijn woning of wat voor soort schade dan ook heb door het plaatsen van windmolens in mijn woonomgeving, dan claim ik deze kosten bij het rijk cq overheid.

Ik vertrouw erop dat U mijn zienswijze serieus in overweging neemt en als U nog vragen heeft, bel me of mail mij.

Met vriendelijke groet,

U kunt uw inspraakreactie ook uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

Page 158: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

.spraakformulier windpark Oostermoer

in samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

Uw gegevens

fteeF/ mevrouw

U spreekt in als:

• Particulier • Vertegenvloordiger van organisatie / bedrijf:

Uw inspraak:

Punt 1.2 'Draagvlak' van de eerdere startnotitie voor windpark De Drentse Monden:

0512

+fierin staat dat n.a.v. een enquete uit 2008 een ruime meerderheid van de Drentenaren niet afwijlend staat tegenover windenergie. Ik ben lelf niet benaderd voor dele enquete en uit de resultaten (zie http://www.platformstorm.nl// downloadsl opinieonderloek-windenergie-newcom.pdf) begrijp ik dat slechts 800 van de '18'1.'181 Drentenaren aan de enquete hebben deelgenomen, dat is slechts 0,17% en van die 800 Drentenaren is nog geen 20% woonachtig in de gemeente Borger-Odoorn waar nu mogelijk de windturbines geplaatst zullen worden. Mijns inziens is de conclusie in de startnotitie niet juist en zou er een nieuw onderzoek gedaan moeten worden naar het draagvlak voor de windturbines. En dan met name in het gebied waar de windturbines mogelijk komen.

Op dele eerder startnotitie zijn ruim elfhonderd uniek zienswijze ingediend. Dat is een duidelijk signaal en mijns inliens zal er, nu deze startnotitie over een nóg groter gebied gaat beter gekeken (geluisterd) moeten worden naar de bewoners, ondernemers en recreanten in dit gebied.

Punt 2.2 'Uitgangspunten' van de startnotitie windpark Oostermoer in samenhang met windpark De Drentse Monden: +fierin staat dat er de afstand van een windturbine tot bebouwing bepaald wordt op basis van het handboek Risicozonering Windturbines van SenterNovem. In Nederland is deze minimale afstand aanzienlijk lager dan in andere landen. In frankrijk en Duitsland is deze minimaal 1500meter . +fierover zijn ook verschillende studies geschreven en die louden mijns inziens ook meegenomen moeten worden in het MER. Zie o.a. http://www.wind­watch.org/documents/repercussions-of-wind-turbine-operations-on-human-healthl en http:// docs.wind-watch.org/UI<NA-WindfarmReport .pdf.

Punt '1.1 'Geluid' van de startnotitie windpark Oostermoer in samenhang met windpark De Drentse Monden: +fierin staat dat in het MER de geluidseffecten kwantitatief vastgesteld worden etc. etc. Uit verschillende onderzoeken van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) blijkt dat het geluid van windturbines niet altijd op reële wijze worden gemeten en dat de invloed van het geluid vaak onderschat wordt. Op de site van de RUG is hier veel info over te vinden, zie o.a. http://www.rug.nl/bibliotheek/ catalogiBestandenl elekPubRUG/wetenschapswinkelsl natuurkundewewi, en mijns inziens moeten dele onderzoeken ook meegenomen worden in het MER.

Page 159: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

.spraakformulier windpark Oostermoer

in samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

Naast deze punten zijn volgens mij de volgende punten ook van groot belang bij de MER:

0512

• Waardedaling van de woningen. Momenteel staan woningen al langere tijd te koop en inmiddels is de WOZ van vele woningen al lager als voorgaande jaren. Mijns inziens moet er goed uitgezocht welke invloed de windparken hebben op de woningen en waardedaling dient gecompenseerd te worden.

• lichtverontreiniging. Wij wonen in een gebied waar het écht nog donker kan zijn. Mijns inziens moet er goed gekeken wat de windparken aan lichtverontreiniging kunnen veroorzaken. Niet alleen de (rode) waarschuwingsverlichting kan een storend milieueffect zijn, maar ook de reflectie van zonlicht. Daar bedoel ik niet de slagschaduw mee. maar het weerkaatsen van fel zonlicht wat lichtflitsen kan veroorzaken.

Ik vertrouw erop dat 0 mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

U kunt uw inspraakreactie ook uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

Page 160: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Gasselternijveen , 24 februari 2012

29 r,. rr

2012

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van

Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte Dames Heren,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de Start Notitie.

IK verzoek u nadrukkelijk de onderstaande criteria te betrekken bij uw MER:

Als inwoner van Gasselternijveen ben ik de mening toegedaan dat het geplande

windmolenpark \\ De Drentse Monden" een grote belemmering gaat vormen van mijn

thans vrije uitzicht. Ik verzoek u de effecten van de mega hoge windturbines nauwgezet

en onafhankelijk van de initiatiefnemers te laten onderzoeken.

Door het plaatsen van deze windmolens is de horizon overdag in beweging door wieken

die draaien en 's nachts wordt de hemel onrustig gemaakt door flikkerende lichten.

Ik zou graag de duurzame onderbouwing willen zien dat de windmolens een bijdrage

levert aan het terugdringen van het C02 concentratie in de lucht.

Omdat het altijd in combinatie moet gaan met een traditionele centrales zie ik hier geen

voordeel voor de windmolens. C02 terugdringen kan wel als er energie kan worden

opgeslagen bv door middel van spaarbekken of het maken van gassen (bv. H2 en 02 )

door middel van elektrolyse.

Graag zou ik willen dat u in de M.E.R. laat onderzoeken:

Hoe veel zonnepanelen zijn er nodig om de eis 240 megawatt ingevuld te krijgen.

Voordelen van zo�nepanelen zijn:

Lokale aannemers/installateurs kunnen het maken.(Crisis en Herstelwet)

Stroom is daar waar het moet zijn.(korte lijnen)

Geldstromen/voordelen/kosten worden eerlijke verdeel.

Geen inbreuk op het open landschap. Geen aanslag op flora en fauna.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0513

Page 161: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

-,

Eexterveen, 26 februari 2012

Betreft: zienswijze op concept notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Dag,

Ik heb kennis genomen van het plan om te komen tot een Windpark Oostermoer in

samenhang met windpark De Drentse Monden en de daarbij behorende 'conceptnotitie reikwijdte en detail'. Met betrekking van deze notitie heb ik een aantal opmerkingen. Ik verzoek u die te betrekken bij uw onderzoek ten behoeve van de milieueffectrapportage (m.e.r.).

Eexterveen is het dorp waar ik ben geboren en getogen, vanaf 1992 heb ik hier gewoond, mijn hele jeugd heb ik doorgebracht in dit prachtige gebied met het zo kenmerkende open landschap van de veenkoloniën. Vanaf dat ik vier was heb ik acht jaar lang dagelijks naar de

basisschool De Springplank gefietst, de daarop volgende zes jaar fietste ik van Eexterveen naar Veendam, waar ik mijn onderwijs heb voortgezet aan het Winkier Prins College. Ik kijk op deze jaren terug met veel plezier en positieve gevoelens. Ze vormen de veilige en warme basis van mijn bestaan, de fietstochten die ik 14 jaar lang dagelijks door de mooie natuur en het landschap van Eexterveen en omgeving heb gemaakt waren een waardevolle manier om uit te rusten, op te laden en mijn conditie op peil te houden. Uiteraard zou ik dat als 10 of zestienjarige zo niet hebben verwoord, als twintigjarige, en achteraf terugkijkend, kan ik de betekenis van het leven en die fietstochten in dit open landschap pas goed op waarde schatten. Nu maak ik mij de grootste zorgen over het gevolg van het plaatsen van megawindturbines voor de opgroeiende jeugd in Eexterveen en omgeving. Wat gaat het continue lawaai en knipperen van licht (overdag door slagschaduw, 's nachts door rode knipperlichten) voor hun gezondheid en goede start in het leven betekenen? Het is bekend dat onze moderne samenleving met al zijn onrustige impulsen veel gevolgen heeft voor jonge kinderen, denk aan het steeds meer voorkomen van adhd. Nog meer onrust en continu lawaai moet voor kinderen volgens mij grote gevolgen krijgen. Ik verzoek u om dit te onderzoeken en bij uw m.e.r. te betrekken.

Onderweg naar school heb ik ook jarenlang genoten van de heen en weer trekkende ganzen die in het gebied achter het huis waar ik woon aan de I fourageren. Ik heb van deskundigen begrepen dat deze ganzen rust nodig hebben om te tourageren. Een vriend van mijn ouders is vogelteller en weet dat het hier om tienduizenden vogels gaat die het

gebied achter ons huis gebruiken. Deze deskundige is ook van mening dat de mega­windturbines ervoor zullen zorgen dat de ganzen het gebied gaan mijden en dat het dan nog maar de vraag is of ze voldoende voedsel zullen kunnen vinden om sterk genoeg te zijn om

0514

Page 162: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

hun broedgebieden in het Noorden van Europa te bereiken. Het hele gebied behoort volgens mij tot beschermd vogelgebied. Ik vraag u om te onderzoeken wat de gevolgen voor die tienduizenden ganzen zullen zijn als er megawindturbines in hun fourageergebied zullen worden geplaatst en deze gevolgen bij uw m.e.r. te betrekken.

Als derde punt wil ik het volgende noemen. Mijn ouders wonen al meer dan twintig jaar in Eexterveen en hebben hun hele leven hier opgebouwd. Ze hebben beide op hun eigen wijze bijgedragen aan de economische en sociale versterkina van het gebied. Mijn vader heeft er zijn bedriif. miin moeder was .en is dat nu van

Ik zie hoe zeer de plannen voor de megawindmolens hun levensplezier al hebben vergald, ze slapen slecht en zijn zeer bezorgd om de toekomst van dit mooie dorp en landschap. Ze zijn vast en zeker niet de enigen. Ik maak me zorgen om de gezondheid van mijn ouders ten gevolge van het plan om megawindturbines achter hun huis te plaatsen en wil u daarom vragen om te onderzoeken wat het plaatsen van de megaturbines voor de gezondheid en het welzijn van mijn ouders en meer in het algemeen de burgerbewoners in het gebied betekent en dit in uw m.e.r. te betrekken.

Voor mijzelf betekenen eventuele megawindmolens in het gebied dat ik nooit zal overwegen om mij in de toekomst in dit dorp te vestigen of in het huis van mijn ouders te gaan wonen, zoals veel jonge mensen hebben gedaan die iets ouder zijn dan ik. Ik kan me nauwelijks voorstellen dat ik de enige ben die er zo over denkt. Ik verzoek u daarom ook om te onderzoeken wat de megawindmolens zullen betekenen voor het behoud van de bevolking en de mogelijkheden voor bevolkingsaanwas in Eexterveen en dit in uw m.e.r. te betrekken.

Het doet me pijn om te bedenken dat alles wat mijn ouders - en grootouders, zij wonen ook in Eexterveen - hier met veel inspanning en geld hebben opgebouwd, voor zichzelf en voor de gemeenschap, vernietigd zal worden. In iets groter perspectief, vind ik het niet te begrijpen dat het mooie landschap en de leefbaarheid op het platteland zou moeten wijken voor het economisch gewin van een paar initiatiefnemers. AI enige tijd is bekend dat windmolens niet meer de beste manier zijn om duurzame energie op te wekken. Zonnepanelen zijn goedkoper en meer renderend en minder schadelijk voor landschap en milie, heeft recent onderzoek uitgewezen. Ik zit nu in het tweede jaar van mijn studie Scheikundige Technologie aan de Rijksuniversiteit van Groningen en heb door mijn studie, o.a. van prof. dr. docent geleerd dat organische zonnecellen steeds rendabeler worden. Hij is lelcer van een groep wetenschappers die hier onderzoek naar doet. Ik verzoek u om de inzet van megawindturbines af te zetten tegen en te vergelijken met de inzet van alternatieve, in mijn ogen betere, bronnen voor het opwekken van duurzame energie en de uitkomsten van dit onderzoek in uw m.e.r. te betrekken.

Vertrouwend dat u mijn onderzoeksvragen in uw m.e.r. zult betrekken,

met vriendelijke groet,

Pagina 2 van 2

0514

Page 163: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Gieterveen,2802

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oosterrnoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten.

Geachte DamesIHeren,

Bij deze maak ik bezwaar tegen het plaatsen van Windmolens in het Veenkoloniale gebied Oosterrnoer en de Drentse Monden,. o.a. tussen Nieuwediep en Gieterveen . -lIet plaatsen van windmolens heeft een geweldige nadelige invloed QP he ebied, veel lawaai (dag en nacht)en niet te vergeten de slagschaduw .Ook de rode lampen op de masten verstoren de rust in dit prachtige landschap.

De Flora en Fauna wordt geweldig aangetast,denk aan de dieren o.a .zwaluwen,vossen en alle andere dieren die hier leven. Het is hier een open gebied ,dat volledig wordt verstoord angst en stress voor mens en dier.

Op grote afstand, is het geluid van de masten hoorbaar dag en nacht,en het laagfrequent geluid (dit is wel niet hoorbaar)maar wel voelbaar geeft vast gezond­heidsproblemen.

Ook met de komst van windmolens daalt de waarde van woningen ,een grote

schadepost voor de eigenaren. Dus onze conclusie is N IET DOE N.

Met vriendelijke groet

0515

Page 164: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

.:.

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Eexterveen, 28 februari 2012

Betreft: Zienswijze op Conceptnotitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en

de Drentse Monden

Geachte heer/mevrouw,

Met deze brief gaan ik mijn zienswijze weer in verband met de startnotitie.

De volgende criteria zijn naar mijn oordeel van uitermate belang bij de MER

(Milieueffectrapportage):

1. De landschappelijke inpassing. Dit geldt in bijzondere mate voor het deelgebied Greveling.

2. Flora en fauna. ---- -----..-. Ge iJittsnîfl(jer in combinalie met verdubbe��-----.-.-�---.��..,..........�---..�-

4. Vermindering van de waarde van onze woningen.

5. Slagschaduw.

Ad 1. Het windpark Greveling vind ik hoogst ongelukkig gekozen gezien de locatie. In een strook

van ongeveer 1.600 m tussen ons dorp (Eexterveen) en het volgende dorp (Eexterveensche­

kanaal) worden zeer grote windmolens gepland. De strook loopt door van de N33 waar ik 350m

vanaf woon tot aan Annerveenschekanaal en Spijkerboor. Het gebied is volgens mij veel te klein

om zulke grote molens (tot 200 m) in te passen en ik vind ook dat zij veel te dicht bij de huizen

komen met alle gevolgen van dien.

Ad 2. Aan de zuidwestkant van mijn huis is een heel mooi project gerealiseerd. Gelukkig zijn dáár

nog geen molens gepland. Met subsidie van de overheid (LNV) en EU is het Hunzedal tot een

mooi natuurgebied getransformeerd. Met grote molens in de buurt (plusminus 1 km afstand)

vraag ik mij af of dit geen grote negatieve gevolgen gaat krijgen voor allerlei vogels en andere

dieren die zich net begonnen thuis te voelen in dit gebied. Ook vind ik het een verkwisting van

subsidie- en belastinggeld als dit Hunzedal in kwaliteit als leefgebied voor de dieren achteruit

gaat. In de MER zal terdege rekening moeten worden gehouden met de invloed op dit

natuurgebied dat zich nog steeds ontwikkelt. In feite maak je initiatieven waar hele bevolking blij

van werd achteraf kapot met alle frustraties van dien. Ik zie ook in het huidige ministerie van

LEid de N (nat1Ju(beb�.e!) niet meer terug. Is dit onderdeel bij de laatste reorganisatie van de ........ -..... .. . .,

rijksoverheid wellicht vervallen en wijkt alles' nOu'

v'ooi" aë r (e'conomie) en I (innovatie)? Ook de M

(milieu) van VROM is inmiddels verdwenen.

0516

Page 165: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Ad 3. Ik heb gelezen dat de molens een bromtoon (laagfrequent geluid) kunnen produceren.

Daarnaast zullen zij een zoevend geluid maken. Nu heb ik bij zuidenwind al last van de N33 en bij

de geplande verdubbeling zal dit naar ik vrees alleen maar toenemen. Dit in combinatie met het

geluid van de molens vrees ik dat de geluidsoverlast te vaak zal voorkomen. In de MER zullen

deze aspecten zeker moeten worden meegenomen.

Ad 4. Eexterveen is een aangenaam landelijk gebied en wij wonen hier graag. Een grootschalig

windpark stemt vrijwel niemand vrolijk, behalve wellicht degenen die er aan kunnen verdienen.

Heel veel mensen en ook overheden zullen er echter op verliezen, omdat de waarde van de

huizen zal verminderen en dit naast de algemene ontwikkeling ten aanzien van de huizenprijzen.

Ook de gemeente Aa en Hunze, de Rijksoverheid en andere lichamen (waterschappen) kunnen

onder de verliezers worden gerekend, omdat de WOZ-waarde van invloed is op allerlei heffingen

(OZS, inkomstenbelasting, waterschapslasten, et cetera). Wordt bij de financiële rekenmodellen

hier wel voldoende rekening mee gehouden? En wat is bijvoorbeeld het effect van planschade?

Ad 5. Op internet zag ik een filmpje over de slagschaduw die grote windmolens kunnen

veroorzaken. Je krijgt een soort stroboscopisch effect in je huis waar je helemaal gek van kunt

worden. Ik vraag mij af wat dit bij de mensen op langere termijn kan gaan doen (psychisch). De

mensen die aan de Menweg wonen en ook de mensen in Eexterveenschekanaal zullen hier veel

last van krijgen, gezien de geplande hoogte en positie van de molens. Ook wij zullen 's morgens

hiervan hinder ondervinden (de molens zijn gepland aan de oostijde van ons huis). De MER zal

hier een antwoord op moeten geven.

k-ga ervan trit-dat u mi-jn zienswijze mee zuJt flemen irLUw_o)l�rwegingen en terderuLmet de

genoemde argumenten rekening zult houden.

Met vriendelijke groet,

0516

Page 166: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Inspraakformulier windpark Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail Uw gegevens

� Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Uw inspraak: Gasselternijveen 27/2/2012: Hierbij geven we onze zienswijze op de plannen voor windpark Oostermoer: Reeds nu bij het formuleren van dit document loopt de stress hoog op, een gevoel van

machteloosheid als ik de berichtgeving over de megawindmolenparken hoor of lees. Als de plannen

doorgaan gaan in onze 'achtertuin' enorme torens verrijzen die dag en nacht over onze schouders

meekijken, a-l-s kruizen op de berg Golgotha , een dodenakker. Gaan we voortaan gebukt onder alles

overschaduwende torens die lawaai, geflikker, straling en onrust veroorzaken. Naargeestige torens

die foeilelijk zijn, een verminking van het landschap. We worden blootgesteld aan

gezondheidsrisico's, verstoring van flora en fauna. Hebben we daarom zeven-en-een-half jaar

geleden op zoek naar rust, ruimte en autonomie ons bestaan in de Randstad opgegeven. Met ons

gezin een nieuw bestaan opbouwen, ander werk zoeken, investeren in ons huis, investeren in de

nieuwe omgeving. We hebben de geografische afstand ten opzichte van onze vrienden en familie

graag over voor dat gevoel van vrijheid. Zijn we daarom zeven-en-een-half jaar aan het verbouwen,

om ons huis naar onze zin te maken. We zouden volgens het bestemmingsplan in een agrarisch

gebied komen te wonen. Achter ons huis akkers met bieten, aardappelen of graan. Voor ons huis een

natuurgebied in aanleg met een weer meanderende Hunze. Een enorme investering voor ons gezin;

geld en energie, maar dit leverde ook veel op. De komst van ons gezin bleek een waardevolle

aanvulling in een vergrijzend gebied, een zgn. krimpregio. En met onze beroepen in de geestelijke en

lichamelijke gezondheidszorg menen we een waardevolle bijdrage aan de regio te leveren. En druk

doende met al onze activiteiten blijkt nu achter onze rug om een complot gesmeed wat ons enorme

schade gaat berokkenen. Een windmolenpark van draconische proporties. Naast het lelijke, het

onredelijke, het verstoren van ons woongenot zal dit een enorme waardedaling voor ons huis

betekenen, misschien wel vijfenzeventig tot honderdvijftigduizend euro in een toch al slechte

woningmarkt. Wat zijn de gevolgen voor onze hypotheek, komt ons huis 'onder water te staan'. Een

financieel faillissement, maar ook moreel, want we zien ons in dit leven niet meer hiervan loskomen,

we staan met onze rug teg.en de muur. De financiële gevolgen zijn nu al merkbaar bij mensen die hun

huis willen verkopen.

Een handjevol initiatiefnemers gaat fors profiteren van subsidies waar we notabene zelf aan

meebetalen vanuit ons belasting geld. Is de overheid nog te vertrouwen als zo makkelijk

bestemmingsplannen gewijzigd kunnen worden. Zou de overheid ons juist niet moeten beschermen

tegen dit soort grillen, ja, wildwest toestanden. Men maakt plannen alsof er sprake is van een

onbewoond g€bied, zoals men in China met mensen omgaat vanwege een aan te leggen stuwmeer .

Ben je als grondeigenaar ook onbeperkt eigenaar van de bodem en de lucht. Is onze regio het

afvoerputje van Nederland wat naar believen leeggezogen of volgedumpt kan worden.

We voelen ons misbruikt, we voelen ons geslachtofferd. Een dof gevoel van boosheid en

machtloosheid overvalt ons. Vanuit mijn werk met psychotrauma in de GGZ weet ik wat

machtloosheid op termijn met mensen kan doen. Burnout, depressie, suïcide, verslaving, isolement,

agressie, verbittering en lichamelijke klachten om maar wat te noemen. Een persoonlijke hypothese:

extreme machteloosheid doet sommigen eindigen in een Suzuki Swift ......

0517

Page 167: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

En wat te denken van de verdeeldheid die nu al onder omwonenden ontstaat. Een opdeling in een

klein groepje daders en een grote groep slachtoffers. En verdeeldheid voortkomende uit angst ,

boosheid en machteloosheid. We verwachten een nog grotere leegloop van het gebied, met een

achterblijven van een kansarme populatie, verpaupering.

Natuurlijk moeten we duurzame energievormen ontwikkelen. Maar niet door middel van subsidies

waar slechts een klein groepje initiatiefnemers beter van wordt. Deze extreem grote molens treft

zoveel mensen dat het lot van deze mensen niet mag afhangen van een groepje slechts op geld uit

zijnde initiatiefnemers. Het is onverantwoord ons welzijn over te laten aan opportunisme. Geld kan

veel kapotmaken. Als dan toch duurzame stappen gezet moeten worden dan door een

onafhankelijke partij zoals de rijksoverheid. Waarom deze molens niet in een gebied wat toch al

aangetast is door industrie, of parallel aan die toch al lelijke hoogspanningsmasten. Zet de afsluitdijk

vol. Op zee is de meeste wind en qua techniek maakt het inmiddels niet veel meer uit of de molens

op zee of land worden geplaatst. Of plaats gesubsidieerd zonnepanelen, zonnecollectoren,

warmtepompen of andere duurzame energievormen op de akkers en huizen, dan kan iedereen

profiteren. Er zijn genoeg alternatieven te bedenken. Overheid neem uw verantwoordingl

Op basis van bovengenoemde zienswijze is van belang dat het volgende wordt onderzocht:

• Onderzoeken wat de psychische schade voor omwonenden is als gevolg van stress en gevoel

van machteloosheid veroorzaakt door een megawindmolenpark van extreme proporties.

• Onderzoeken hoe groot het waardeverlies van is van woningen in de omgeving van het

megawindmolenpark.

• Onderzoeken wat de gevolgen zijn voor flora en fauna in het aanpalende natuurgebied in

oprichting.

• Onderzoeken wat de gevolgen van het megawindmolenpark zijn voor de

vergrijzing/leegloop/verpaupering van het gebied.

• Onderzoeken wat de psychische gevolgen zijn voor de initiatiefnemers: naar verwachting zal

een deel van initiatiefnemers onder groepsdruk deelnemen. Ongewild komt men in een

daderrol. Wie wil deze maatschappelijke verkrachting op zijn geweten hebben. Als men later

inziet wat men heeft aangericht kan dit voor een aantal initiatiefnemers schuldgevoel en

schaamte hierover losmaken, wat forse psychische gevolgen kan hebben.

• Onderzoeken wat de kosten zijn van bovengenoemde gevolgen, onderzoeken of deze kosten

opwegen tegen de opbrengsten van het megawindmolenpark.

Tips:

• Plaats de windmolens op zee, als het daar vol is ga over op lelijke plekken, industrieterreinen

aan land, zet de afsluitdijk vol, laat de initiatiefnemers hun landplannen omzetten naar

plannen op zee, klop pas in derde instantie aan bij gebieden als het onze. Met genoemde

alternatieve plaatsingsmogelijkheden verwachten we niet dat deze derde stap ooit nodig is.

• Verstrek subsidies aan duurzame energievormen die niet zo'n extreme impact hebben.

Met vriendelijke groet,

U kunt uw inspraakreactie_

p� �lurt:1I Daal)/" v

Bureau Energieprojec�praakpunt windpark Oostermoer, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

0517

Page 168: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Buinerveen, 27 februari 2012

Aan Bureau Energieprojecten Inspraakpunt windpark De Drentse Monden en windpark Oostermoer Postbus 223 2250AE Voorschoten

Betreft: Aanvullende zienswijze m.b.t. de samenvoeging van de startnotitie Windpark De Drentse Monden en de startnotitie windpark Oostermoer zoals omschreven in de Staatscourant van 19 januari 2012.

Geachte heer/mevrouw, Middels deze brief wil ik mijn reactie op de "Concept notitie Reikwijdte en Detail voor de milieueffectrapportage Windpark De Drentse Monden, welke reeds ter inzake ligt aanvullen. Deze aanvulling geschied doordat de startnotities van het windpark De Drentse Monden en het windpark Oostermoer zijn samengevoegd. Het verzoek is om deze aanvulling op mijn eerdere zienswijze op te nemen in de definitieve notitie Reikwijdte en Detail.

Ik handhaaf mijn eerder bij u d.d. 25 juli 2011 ingediende zienswijze en vul deze aan met het volgende.

1. Ik ben van mening dat er naast de MER die door uw bureau wordt gemaakt ook een Economische effect rapportage, een zogenaamde EER gemaakt dient te worden. Hoewel zeer waarschijnlijk een aantal landeigenaren en ontwikkelaars economische voordelen van deze projecten zullen hebben zullen er ook voor vele (en meer) anderen zeer grote economische nadelen ontstaan. Hieronder vallen met name:

a. Waardedaling van huizen en ander onroerende zaken. b. Afname van werkgelegenheid in het toerisme. c. Versterkte krimp in het gebied waarin de windmolens zich bevinden. d. Hierdoor afname van de omzet van het midden- en kleinbedrijf. e. Stijging van de kosten van algemene voorzieningen omdat door de.

versterkte krimp minder mensen hiervan gebruik zullen maken. Teneinde deze economische ontwikkelingen op juiste wijze in beeld te kunnen krijgen dient een EER te worden gemaakt.

2. Windturbines produceren een Laag Frequent Geluid. Een geluid dat niet hoorbaar is maar waarvan men, als men daar gevoelig voor is, wel ziek kan worden. Er is tot op heden geen deugdelijk wetenschappelijk onderzoek naar LFG van windturbines gedaan. De politiek beweert dat LFG van windturbines onschadelijk is zonder enige wetenschappelijke onderbouwing. Wereldwijd zijn er allerlei aanwijzingen dat LFG wel schadelijk is voor gezondheid en welbevinden is van mens en dier. In

0518

Page 169: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

.--

Canada bijvoorbeeld wordt LFG gebruikt om mensenmassa's uit elkaar te jagen. Daar de overheid is verantwoordelijk voor de gezondheid van haar inwoners ben ik van mening dat de overheid eerst wetenschappelijk onderzoek moet doen naar de gevolgen van LFG geluid op de gezondheid en welbevinden van mens en dier en moet bewijzen dat het LFG van windturbines onschadelijk is voordat het hele Veenkoloniale gebied ermee vol wordt geplaatst.

0518

Page 170: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 27-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en Drentse Monden

LS,

Door middel van dit schrijven wil ik u mijn zienswijze op de startnotitie kenbaar maken.

De voorgenomen plannen hebben bij mij als bewoner van het gebied Greveling ( Eexterveen) veel onrust gewekt. Ik ben hier nu 2 jaar gelden komen wonen vanwege de rust, ruimte en stilte.

Wat zijn de effecten van een dergelijk reusachtig windmolenpark in de wijde omtrek? Zo dichtbij het natura 2000 gebied van het Zuidlaardermeer, het ( met vele m�oenen subsidie) herstelde beekdal van de Hunze, wat zijn de effecten op de flora en fauna. Ik denk hierbij aan de trekvogels, reeën etc. Molens van tot 200 meter hoog, zichtbaar vanaf tientallen kilometers hebben een effect dat in een natuurlijk provincie als Drenthe z'n weerga niet kent. De omgeving is totaal niet industrieël, en kenmerkt zich door ruimte en leegte. Het gebied Greveling is binnen de Veenkolonieen een relatief smal gevormd gebied dat aan 4 kanten omzoomd wordt door bewoning. Een dergelijk park hoort niet thuis in deze omgeving! Dit is industrie en behoort te worden geconcentreerd in industrieele landschappen!

Wat zij.n-de effecten op de hewoners van het gebied? Te denken valt aan-O.\Terlast in de vorm van licht/geluid en slagschaduw. Ons huis staat midden in het geplande gebied Greveling en wij worden aan alle kanten omgeven door deze enorme molens. Wat voor geluidseffecten gaat dit geven? De wettelijke normen gaan voorbij aan onder andere de effecten van laagfrequent geluid, welke effecten zijn hiervan te verwachten? Wat is het effect van dergelijke industrieele normen op een gebied waar het nu vaak letterlijk bladstil is en praktisch geen geluid hoorbaar is? De ervaren overlast zal naar mijn verwachting gezien de verder totaal stille omgeving des te groter zijn, dit moet mijns inziens verder worden onderzocht! Wat is het effect van geluid in combinatie met de voorgenomen verdubbeling van de N33? Wat is er bekend over deze molens op het land in de dichte nabijheid van bewoning en het ontstaan van gezondheidspro blemen zoals hypertensie, slaapklachten, angstaanvallen, het zogeheten Windturbine Synrome? Wat is er

0519

Page 171: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

bekend en wordt er nader onderzoek gedaan met betrekking tot het fenomeen Vibro Acoustic Disease? Wat zijn de veiligheidsrisico's bij brand in turbines, defect raken van wieken, ijsaanzetting op wieken? Zoals recent in de media meermalen te zien was (oa Schotland) is dit niet denkbeeldig! Kan mijn kind straks wel veilig naar zijn school fietsen?

Ik vertrouw erop dat bovenstaande vragen worden meegenomen en worden onderzocht.

0519

Page 172: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0520

Inspraakformulier windpark Oostermoer en samenhang met Windpark De Drentse Monden

Concept Notitie Reikwijdte en Detail o T�Alv"EN

2 9 FEB 2012 Uw gegevens

U spreekt in als:

l:8J Particuli-€r

D Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf:

Uw inspraak:

..................... heef-/mevrouw

Al met al is door de omvang van de plannen OM+DM en de achterstandpositie van de regio en de wijde omgeving een SOCIAAL en ECONOMISCHE EFFECT RAPPORTAGE nodig en niet alleen een MER.

Toelichting

Op dit moment worden de twee windparken OM en DM in samenhang te bekijken. Windpark DM is al een samenvoeging van twee parken. Zo ontstaat een plan voor een megagroot park in onze woonomgeving.

De omvang en impact van de windparken Oostermoer en Drentse Monde is erg groot. Zowel

tijdens de aanleg als de exploitatie. Dit in een gebied/regio waar men al met veel negatieve ontwikkelingen te maken heeft. De primaire en secundaire voorzieningen in het betrokken gebied en de aanpalende regio' s staat onder druk. Door de omvang van de plannen zal een groot gebied daar effect van ondervinden. Als het woongenot en dus de bewoning in de directe omgeving terug loopt zullen de basis/primaire en secundaire voorzieningen verder teruglopen.

Zo komt het gebied verder in een negatieve spiraal. In gemeente zoals Emmen loopt bovendien de werkgelegenheid terug (belastingdienst etc. sluiten) en dus zijn daar ook minder voorzieningen te verwachten.

Page 173: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bareveld, 26-02-2012

o T�'-" M�,. �

�+a t

Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden, Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Betreft: Zienswijze op conceptnotitie reikwijdte en detail voor de MER Windparken Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte heer /mevrouw,

Hiermee wil ik u mijn mening kenbaar maken over de plannen omtrent de bouw van het

Windmolenpark Oostermoer en Windmolenpark de Drentse Monden.

29 FFR 1011

Allereerst merk ik op, dat ik niet tegen het opwekken van duurzame energie gekant ben. Maar

daarvoor geldt dan wel als voorwaarde, dat alle voor- en nadelen eerst zorgvuldig onderzocht

moeten zijn en er draagvlak moet zijn voor de manier waarop deze energie wordt opgewekt.

Bij het aanwijzen van het gebied Oostermoer is tot heden aan geen van deze voorwaarden voldaan.

Uit vele onderzoeken, gedaan zowel in binnen- als in buitenland, is inmiddels overduidelijk dat

windturbines grote gevolgen hebben voor de omgeving waarin ze staan.

Als deze molens dan ook nog eens een mega hoogte van 150 meter of zelfs nog meer hebben, dan is

duidelijk deze gevolgen niet beperkt blijven tot het gebied in de directe omgeving, maar dat hiervan

een hele regio, en daarmee een groot deel van de Gronings-Drentse bevolking de gevolgen gaat

ondervinden.

Ik vrees, dat ik zeer veel overlast zal ondervinden van de winturbines die volgens dit plan geplaatst

zullen worden. Overlast in veel verschillende vormen:

Geluidshinder: zowel door het onafgebroken bromgeluid van de machines als door de herrie

van de in de wind ronddraaiende wieken, dag en nacht.

Slagschaduw overdag, waaraan niet te ontkomen valt bij dergelijke afmetingen op de

geplande afstanden tussen bewoning.

Verstoord nachtelijk duister door de rood knipperende lichtbakens.

Deze vormen van overlast hebben directe gevolgen voor de gezondheid: niet alleen vrees ik, na jaren

in absolute stilte te hebben kunnen slapen, last te gaan krijgen van slapeloosheid met een boel

irritatie en uiteindelijk disfunctioneren tot gevolg , ook voor de vele dieren gaat zich hier een ramp

voltrekken. Om er maar één te noemen: trekvogels stuiten op een vele kilometers brede barrière!!

0521

Page 174: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Daarnaast voorzie ik een groot probleem bij de waardevermindering van mijn woning: de

WOZ waarde zal volgens uitspraken van het Hof in Leeuwarden en de Hoge Raad in Den Haag

met percentages van tussen de 25 en 30% dalen. Dit zal ook niet d.m.v. vergoeding voor

planschade rechtgetrokken kunnen worden, aangezien ik verwacht dat er geen mens zo gek

zal zijn in de toekomst de overige 70 tot 75% neer te tellen voor een woning gelegen in/aan

de rand van een mega windmolen park. Daarmee zal dus de leegloop in het noorden in een

nog veel grotere regio om zich heen grijpen.

Ik zie dit ook als een totaal tegengestelde beleidsstap t.O.V. het tot nu toe gevoerde beleid in deze

regio: een agrarisch gebied met een hoge toeristische en recreatieve waarde wordt in één klap

veranderd in een mega industrieterrein.

De laatste jaren is er veel geïnvesteerd in de ontwikkeling van recreatie en toerisme. Denk

b.v. aan de vaarroute door de schilderachtige veenkoloniale dorpen, die als beschermede

dorpsgezichten zijn aangemerkt. Het uitzicht gedurende de hele route, vanaf de Duitse grens

tot aan het Zuidlaardermeer, zal beheerst worden door een aaneengesloten woud van mega

windtuïbines, inclusief slagschaduw en herrie. Persoonlijk zou ik voor een andere route

kiezen, mogelijk zelfs een andere bestemming.

Gezien het feit dat het gebied in een straal van 400 meter rondom een windmolen niet

betreden mag worden, maak ik mij ook grote zorgen om het landschap: met het aantal

molens dat gepland staat lijkt de agrarische functie in een zeer groot gebied tussen de linten

niet meer relevant.

Het bouwen van dit project kan alleen plaatsvinden door enorme subsidiebedragen,

gemeenschapsgelden die door ons allen als belastingbetalers bijeengebracht zijn. Het is zeer

discutabel of een dergelijke investering verantwoord is t.O.V. de opbrengsten, waarin ook de

uiteindelijke kosten van sloop en het moeten afvoeren van deze megafabrieken moet worden

meegerekend.

Zo gaat een klein groepje individuen groot financieel gewin behalen uit opbrengsten van een project

dat ze zelf niet hebben gefinancierd, waarbij het landschap, leefomgeving en woongenot en de

financiële positie van een grote bevolkingsgroep verkwanseld wordt.

Ik verzoek u dan ook, alvorens dit onzalige plan voort te zetten, onafhankelijk onderzoek te doen

naar andere vormen om duurzame energie op te wekken. Vormen die veel minder belastend zijn

voor omgeving, mens en dier en die evenveel, zo niet veel meer, rendement opleveren.

0521

Page 175: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten tnspraakpunt windpark Oostermoer en windpark Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Nieuwediep, 18 Februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van windpark Oostermoer en windpark de Drentse Monden

Geachte heer of mevrouw,

Middels deze brief wil ik een zienswijze indienen betreft de Concept Notitie. Een--Qf--ooLgedeelte van Nieuwediep-valt binnen de cirkel die door de projectontwikkelaar is gemeten als hinderzone. Dit is voor de bewoners de meest ongunstige berekening!!! Dit vind ik onacceptabel. Dat wij als bewoners binnen de meting van de actiegroepen vallen is al verontrustend, maar de projectontwikkelaar geeft eigenlijk al aan dat we in de probleemzone zitten. Het geluidsoverlast zal aanzienlijk zijn om het volgende: Ons huis heeft het vooraanzicht op zuid/west. De wind waait in Nederland voornamelijk tussen zuid en noord/oost. Aangezien Nieuwediep op het platteland ligt, hebben we verhoudingsgewijs al veel wind. Deze wind gaat nu dus het geluid alleen maar meevoeren en dus versterken. Daar wij ook nog in de onregelmatige dienst werken, en overdag slapen dus normaal is, voorzien wij hierin een groot probleem. Het laag-frequente geluid kan vele gezondheidsrisico's veroorzaken! De slagschaduw zal problemen geven om het volgende: De zon schijnt ook een groot gedeelte van de dag op de voorgevel. Ook gaat de zon tegenover het huis onder in het najaar/winter/voorjaar. Hierdoor zullen we ook hinder gaan ondervinden van slagschaduw. Zeker bij het ondergaan van de zon. Deze slagschaduw kan niet (zoals de zon) door een rolgordijn o.i.d. worden tegengehouden. Deze slagschaduw is voor mensen met epilepsie of een gevoeligheid daarvoor een heel nare beleving. De afstand tot bebouwing moet daarom mijn inziens wel gerelateerd zijn aan windrichting en lichtinval.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0522

Page 176: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE, VOORSCHOTEN

0523

ON TI, '1-,- ti

29 FEB 2012

Drouwenerveen, 28 februari 2012

Betreft : Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

KenmefR: zle-nswlJze 2a::-02-20-r2.docx

L'S,

In aanvulling op onze eerder ingediende zienswijze verzoek ik u ook de volgende punten te betrekken bij de

mil ieueffectrapportage:

1. De gevolgen voor de gezondheid van laagfrequent geluid (LFG), zoals geproduceerd door de wind­

turbines, zouden goed moeten worden onderzocht. Ik zelf ben hier heel gevoelig voor. Het geplande

gebied voor de windparken zijn bekend om de rust en de stilte. Veel mensen zijn juist hiervoor hier

komen wonen of willen hiervoor hier komen wonen. Met name in een rustig gebied zoals dit zijn de

gevolgen van LFG des de ernstiger en des de storender, in tegenstelling tot in stedelijke gebieden

waar LFG wellicht wegvalt in de achtergrondruis van de stad. Het is maar de vraag of de huidige

wettelijke geluidsnormen deze LFG problematiek wel voldoende kunnen toetsen en de getroffen

burgers voldoende kunnen beschermen.

2. De gevolgen van de waardedaling van de eigen woning is ook een zeer belangrijk aspect welk goed

zou moeten worden onderzocht. De extra druk op de woningmarkt en woningprijzen ten gevolge van

de plannen voor de windparken zijn nu al duidelijk merkbaar. Juist in deze tijd van economische

teruggang en krimp in deze regio is dit een zeer belangrijk aspect voor de mensen die hier een eigen

woning hebben. In hoeverre kunnen zij nog in de (nabije) toekomst de woning verkopen zonder te

worden opgescheept met een (aanzienlijke) restschuld? Een economische effect rapportage over de

plannen van de windparken is dan ook zeer zeker op zijn plaats.

Ik vertrouw erop dat u onze zienswijz� serieus in overweging neemt.

Met vriendrlijke groet

Page 177: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0524

Eexterveen, 27 februari 2012.

ONTV i J�t- ,

29 FFR 1012

Aan: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden, Postbus 223,

2250 AE Voorschoten.

Geachte dames, heren,

Doormiddel van deze brief geef ik u hierbij mijn zienswijze op de startnotitie en verzoek de onderstaande criteria te betrekken bij uw MER.

Sinds 1985 woon ik met veel plezier in het dorpje Eexterveen, waar we elke dag genieten van de rust, het landschap, de dieren en het vrije uitzicht aan alle kanten van ons huis. Als hier windturbines zullen worden geplaatst, is het voorbij met dit vrije uitzicht en unieke landschap.

Onze naburige dorpen Eexterveenschekanaal, Annerveenschekanaal en Kiel-Windeweer vallen in de categorie, beschermd dorpsgezicht vanwege het ontginningssysteem. Aan de andere kant van ons mooie Eexterveen strekt de hondsrug waar de Hunze opnieuw is gemeanderd. Regelmatig zien we (zeldzame) vogelsoorten verschijnen zoals de zilverreiger, de witte ooievaar en verschillende ganzen en fazanten. Ook nestelen er uilen bij ons in de buurt. Deze nachtdieren moeten het net als de vleermuizen die 's avonds hier rond vliegen, van hun gehoor hebben. Onder andere daarom is het onbegrijpelijk hier windturbines te plaatsen. Eerst al deze dieren verwelkomen en het gebied aantrekkelijk en geschikt voor ze maken en nu ze met windturbines verjagen AI deze dieren kunnen zich zelf niet verdedigen en 144 bellen, anders had de telefoon zeker roodgloeiend gestaan. Wat voor gevolgen heeft het voor de gezondheid, voedsel plaatsen , verblijven en voorplanting voor al deze dieren die hier nu een vemg en rustig onderkomen hebben? Kunnen ze -hier ook nog veilig vertoeven na plaatsing van windturbines die de rust door geluid, beweging en licht verstoren. Zullen de dieren vertrekken en een ander onderkomen (verplicht) gaan zoeken? Onderzoek alvorens tot plaatsing over te gaan lijkt geen overbodige luxe maar een noodzakelijke verplichting voor al deze dieren.

Ook vraag ik me af hoe het zit met ons menselijk welzijn en onze gezondheid. Welke gezondheidsrisico's leveren de geluidshinder en dan vooral die van het laagfrequent geluid? Het gaat hier niet om één kleine windmolen maar om tig extreem grote windmolens die elders nog niet zo massaal geplaatst zijn in zo'n woonrijke omgeving in Nederland. De gevolgen voor de menselijke gezondheid zijn niet te overzien, ook beweging en licht zullen een rol spelen. Welke onderzoeken zijn hier voor gedaan en nog noodzakelijk?

Verder vraag ik me af of deze plek hier in de veenkoloniën windrijk genoeg is. Onderzoek heeft al aangetoond dat het hier juist het minst windrijk is. Tevens maak ik me zorgen om de

Page 178: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

grenzen en normen die wettelijk zijn vastgesteld. Worden deze in dit gebied wel voldoende in acht genomen en nagestreefd? Is het daarom wel reëel juist hier windturbines te plaatsen? Ik zie graag dat de stappen die zijn ondernomen i.v.m. plaatsing van windturbines alhier, nogmaals grondig worden bekeken met inachtneming van bovenstaande en op de juiste wijze onderbouwd.

Is het plaatsen van zonnepanelen niet een veel beter alternatief? Is hier voldoende onderzoek naar gedaan? Of komt dit gewoon niet in aanmerking daar er geen geldstroom/subsidie voor is zoals voor de windturbines? Zonnepanelen doen geen schade aan het open landschap, de flora en fauna.

Als laatste mijn vraag wie compenseert mij met de waarde vermindering van onze woning?

Vertrouwende dat er zorgvuldig met mijn vragen en onduidelijkheden wordt omgegaan en in afwachtir:lg op uw-antwoorden,

met vriendelijke groeten, van een bezorgde inwoner van Eexterveen,

0524

Page 179: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Inspraakprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Eextereen, 27 februari 2012-02-28

Onderwerp: Zienswijze op concept notitie reikwijdte en detail voor de MER van Windpark Oostermoer

en Windpark de Drentse Monden

L.s,

In het gebied waar mogelijk Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden zullen ontstaan,

is al een ander gebied aangelegd!

Voor vele miljoenen euro's van o.a. de Postcode Loterij en het Prins Bernard Fonds is hier namelijk

het schitterende natuurgebied Het Hunzedal ontwikkeld.

Dit gebied kenmerkt zich door een zeer diverse flora en fauna" vele diersoorten hebben hier eer.

thuis gevonden. Zo is onder andere met succes de bever weer in de rivier De Hunze geïntroduceerd.

Het lijkt mij bizar om miljoenen uit te geven aan het creëren van een inmiddels succesvol

natuurgebied, om vervolgens in dit zelfde gebied een enorm windpark aan te leggen.

Wat ziin de effecten van een windpark op de dieren in dit gebied? Graag zie ik deze effecten

onderzocht.

Hoogachtend,

0525

Page 180: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0526

Page 181: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Annerveenschekanaal, 27 feb 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van

Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Ik verzoek u onderstaande

criteria te betrekken bij de MER: 1. Landschappelijke inpassing met name in het deelgebied Greveling. Naar mijn

mening is er onvoldoende ruimte voor windmolens in het gebied tussen

Annerveenschekanaal/Eexterveenschekanaal en de Hunze.

2. Zo min mogelijk geluidhinder en lichtverontreiniging. Onderzoek naar de

reikwijdte van slagschaduw

3. Gezondheidsrisico's: windturbineparken zijn schadelijk voor de gezondheid.

Daarom dienen ze zo ver mogelijk van de bewoonde wereld geplaatst te worden.

Naar mijn mening komen de geplande windmolenparken veel te dicht bij de huizen.

4. Waardedaling van de woningen.

5. Sociale ontwrichting. De windmolenparken zijn ten behoeve van enkele boeren,

de dorpsgemeenschap is willens en wetens buiten de plannen gehouden.

6. Cultuurhistorische waarde van het gebied. Annerveenschekanaal en

Eexterveenschekanaal zijn beschermd dorpsgezicht. Windmolenparken zo dicht voor de deur tasten dit gezicht aan.

7. Kapitaalvernietiging van de toeristische infrastructuur. De afgelopen jaren zijn er

miljoenen gestoken in het bevaarbaar maken van het Grevelingkanaal.

Windmolens zullen een negatief effect hebben op het toerisme en de recreatie.

8. Nadelen vanwege de voortzettende krimp en daarmee verdere teruggang van

maatschappelijke voorzieningen.

9. Flora en fauna. Dankzij de werkzaamheden in het kader van de Ecologische hoofdstructuur is het gebied aantrekkelijk geworden voor tal van vogels, planten,

zoogdieren en insecten. Windmolens zullen een negatief effect hebben op deze

rijkdom.

10. Overlast als gevolg van bouw en onderhoud van windmolens.

Ik reken erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt,

Met vriendelijke groet,

0527

Page 182: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 27 februari 2012

Betreft: zienswijze op Startnotitie voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de Startnotitie voor de MER van Windpark Oostermoer in samenhang met het windpark de Drentse Monden. Onderstaande punten vind ik van belang om aandacht aan te besteden in het kader van de plannen voor windpark Oostermoer.

Geluidshinderl slagschadUw Ik maak mij grote zorgen over de geluidseffecten van windturbines op de rust van dit gebied en op mijn gezondheid en die voor de rest van ons gezin. Aangezien wij in een rustig landelijk gebied leven, is het omgevingsgeluid in de avonden en nachten minimaal, welke teniet gedaan zal worden door de komst van windturbines.

Ik begrijp dat door nieuwe regelgeving de toelaatbare geluidsnorm voor landelijk gebied, gelijk wordt gesteld aan die voor snelwegen en vliegvelden. U begrijpt dat de komst van windturbines zal leiden tot geluidhinder welke tot onacceptabele gezondheidsproblemen kan leiden. Ik verzoek u bij het zoeken naar locaties en inrichtingsvarianten maximaal rekening te houden met de mogelijkheid om een zo laag mogelijk geluidniveau aan te houden door de geluidsnorm van omgevingsgeluid in landelijk gebied te hanteren (35 Lnight of lager).

Landschap Ik woon in Eexterveen omdat het een mooi dorp is aan de rand van een heel mooi natuurgebied in wording. De komst van windturbines zal ervoor zorgen dat dit allemaal teniet gedaan wordt.

In de startnotitie vind ik onvoldoende terug hoe wordt onderzocht wat de gevolgen zijn van windturbines op het landschap. Ik verzoek u met goede criteria te komen, zodat de beoordeling op het behoud van landschappelijke waarden goed uitgevoerd kan worden. waarden.

Daarnaast zie ik graag zie met heldere criteria onderzocht, wat windturbines doen met de belevingswaarde van het landschap.

Dieren Het zoekgebied voor windpark Oostermoer ligt op een steenworp vlakbij het Hunzedal. Het Hunzedal is een gebied waar de laatste jaren miljoenen is geïnvesteerd in natuurontwikkeling. Vele soorten vogels en zoogdieren (denk aan vleermuizen, reeën, bevers etc) maken gebruik van dit gebied als hun leef-, jacht- en rustgebied.

Wat heeft het aantal en de hoogte van de windturbines voor gevolgen voor de vogeltrek? Wat doet het (laagfrequente) geluid van de windturbines met de aanwezigheid en gezondheid van diverse diersoorten als de uil, vleermuis en de ree? Ik vraag mij af wat de gevolgen zijn van windturbines voor het welzijn van de in het Hunzedal (tijdelijk) levende dieren? Ik verzoek u met duidelijke toetsingscriteria, de effecten van windturbines op het welzijn van dieren te onderzoeken.

0528

Page 183: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0528

Page 184: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Stadskanaal, 28 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer En de Drentse Monden

Geachte lezer,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

O. Ti/ti Nf ,

2 9 F�9 2012

1. De landschappelijk inpassing, met name in het deelgebied Boerveen en Greveling. Wij wonen in een uniek gebied en dat willen we graag zo houden. De hoge windmolens passen niet bij de omgeving die voornamelijk uit laagbouw bestaat.

2. Zo min mogelijk geluidshinder. Wat het wonen in dit gebied zo geweldig maakt is de rust, de stilte, die je hier nog kan

"horen". Ik zou graag zien dat de u de effecten van de komst van de windmolens zeker op dit punt wilt toetsen.

3. Waardedaling van de woningen. Graag zou ik zien, dat u bij uw onderzoek niet alleen de waardedaling betrekt, veroorzaakt

door het feit dat de molens het uitzicht minder aantrekkelijk maken, maar ook de al niet geringe daling van de waarde van de woningen door de crisis en de daling die wordt veroorzaakt doordat Oost Groningen ook nog eens een krimpgebied is. Het is namelijk nu al heel moeilijk om je huis hier zonder verlies te verkopen. Wij vrezen dat de komst van het park, het onmogelijk maakt je huis te verkopen.

4. Slagschaduw. Welke effecten hebben de windmolens op de hoeveelheid licht die wij in onze tuin krijgen, hoeveel zonlicht gaat er door die hoge molens verloren?

5. Gezondheidsrisico's Hebben de afname van de hoeveelheid zonlicht, de toename van de geluidshinder misschien wel gevolgen voor de gezondheid? En zijn er verder geen risico's, bijvoorbeeld door de gebruikte materialen, of slapeloosheid door het geluid. Ik zou dit graag zo uitgebreid mogelijk onderzocht zien.

6. Natuurlijk maak ik me ook zorgen over de eventuele uitbreiding van de N33, en over de eventuele sociale ontwrichting.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0529

Page 185: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en

Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Stadskanaal, 27 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer En de Drentse Monden

Geachte lezer,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

• De landschappelijk inpassing, met name de deelgebieden Boerveen en Greveling.

Wij zijn ongeveer 10 jaar geleden naar Stadskanaal verhuisd, omdat wij wilden genieten

van de rust en de ruimte, zoals dat in dit deel van Nederland nog heel gewoon is. Wij

wonen in Groningen, maar onze tuin grenst aan Drenthe, uniek! Het uitzicht op Drenthe, w weids en ver is onbetaalbaar, zo mooi. Wij genieten keer op keer van de

t>verweldigende zonsondergangen, daar we de horizon zien, zover we kunnen kijken. Ik

zou zeer verdrietig worden, wanneer dit fraaie uitzicht verstoord wordt, door hele hoge

windmolens. Natuurlijk zou het nog onaangenamer zijn, dat wij aan het eind van de middag niet meer zouden kunnen nagenieten van de zon, omdat de die gigantische

molens hun schaduw in onze tuin werpen. • Zo min mogelijk geluidshinder.

Wanneer wij in de tuin zitten, horen wij overdag de vogels zingen en 's avonds genieten

wij het gesjirp van de krekels. Het zou toch jammer zijn, dat we door het gesuis van de

windmolens hiervan niet meer kunnen genieten. • Flora en Fauna.

Het bos dat zo'n 2{) jaar geleden is aangeplant, begint nu eindelijk een beetje vorm te krijgen. In dit bos begint zich nu langzamerhand, een grote diversiteit aan flora en fauna

te ontwikkelen. Uilen, die op hun gehoor jagen, hebben er hun domein van gemaakt. In

de buurt worden regelmatig vleermuizen gesignaleerd, ook zij vertrouwen volledig op

hun gehoor. Het zou zeer onwenselijk zijn, dat het leefgebied van deze dieren wordt

aangetast, doordat zij zich 's nachts niet meer kunnen oriënteren. De bever is in het

Hunzedal opnieuw geïntroduceerd. Regelmatig fourageren reeën, aangetrokken door de

rust en ruimte, in het gebied achter ons huis. Steeds meer trekvogels maken gebruik van

dit.gebied. Wat zullen de gevolgen voor de vogelstand zijn, wanneer die hele hoge

windmolens hier staan? Het is niet alleen de molen zelf, die gevaar oplevert, ook het

0530

Page 186: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

geluid dat door de turbines veroorzaakt wordt, zal verstoring van het huidig evenwicht veroorzaken. Ook op kleinere schaal, verwacht ik er persoonlijk hinder van te ondervinden, want behalve door de bonte specht en een aantal fazanten, wordt onze tuin ook frequent bezocht door vele andere bijzondere en ook minder bijzondere insecten, vogels en zoogdieren. Het zou mij niets verbazen, dat zodra de windmolens in gebruik zijn genomen, wij een niet geringe daling van de verscheidenheid en hoeveelheid dieren zullen constateren. Maar ook het feit dat onze tuin in de schaduw van die grote molens komt te liggen, zal ervoor zorgen dat veel planten het minder goed, en in het ergste geval niet meer zullen groeien.

• Waardedaling van de woningen. De crisis heeft ook hier gezorgd voor dalende huizenprijzen, het feit dat wij in een zogenaamd krimpgebied wonen zet de huizenmarkt nog meer onder druk. De meeste woningen staan langer dan 2 jaar te koop en het komt vaak voor dat de bewoners na verloop van tijd de woning uit de verkoop halen, omdat er nog niet eens één kijker is geweest. Wanneer er, als klap op de vuurpijl, dan ook nog een windmolenpark, pal achter onze woningen verrijst, zal de waardedaling dusdanig zijn, dat de woningen alleen nog met zeer veel verlies verkocht zouden kunnen worden, als ze al verkocht worden.

• Afname toerisme. Heel langzaam is Groningen bezig, zich te ontwikkelen als toeristische trekpleister. De gestage toename van het aantal plezierbootjes dat in het vaarseizoen ons huis passeert, is daar een bewijs van. Het varen langs de typische lintbebouwing langs het Stadskanaal, is voor meningeen, de reden om de route met al zijn bruggen en sluizen te kiezen. Ik kan me niet voorstellen dat de metershoog boven de huizen uittorenende windmolens voor extra toeristen zullen zorgen. Ook het feit dat ze zichtbaar zullen zijn vanaf de beschermde dorpsgezichten van Annerveensche- en Eexterveenschekanaal, zal mijns inziens niet bijdragen aan de komst van de toerist.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overwegi� neemt.

Met vriendelijke groet,

0530

Page 187: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Geachte dames/heren,

28-02-2012

Hierbij maak ik bezwaar tegen het plaatsen van Windmolens in Windpark Oostermoer.

Ik woon al mijn hele leven hier in alle rust in een prachtig open landschap en het plaatsen van Windmolens heeft een enorme impact op mijn leefomgeving in Gieterveen. Het is onvoorstelbaar dat de overheid gaat meewerken aan het plaatsen van enorme aantallen windmolens in dit veenkoloniale gebied.

Aan de Oostkant van Gieterveen ligt een prachtig wijds landschap met veel sloten en beken. Een walhalla voor tientallen soorten zeldzame vogels en dieren zoals: kwartels, patrijzen, fazanten, diverse soorten zwaluwen, grauwe kiekendief, ransuilen, kerkuilen, buizerd, havik, grutto, watersnip, diverse soorten eenden, zilverreigers, smient, ijsvogels, vossen, steenmarters, hazen en hele kolonies vleermuizen. Ook overwinteren hier duizenden toendrarietganzen en honderden kleine- en wilde zwanen. Veel van deze dieren zullen zich te pletter vliegen tegen de wieken van de windmolens.

Aan de Westkant van Gieterveen ligt een prachtig natuurgebied langs de rivier de Hunze. De Meandering is vorig jaar gerealiseerd en de Hunze is nu een schitterende kronkelende beek waar veel zeldzame vogels leven.

De komst van windmolens zal een enorme waardedaling van woningen tot gevolg hebben. Er worden waardedalingen verwacht van meer dan 40 %. Dit is erg zuur als je je hele leven voor een huis gespaard hebt.

Er is een grote kans dat de mensen die in de omgeving van de windmolenparken wonen ziek worden. (angst, gedragsverandering, stress, verhoogde kans op hart- en vaatziekten, slaapstoornissen) Grote knipperende rode lampen bovenop de windmolens geven vooral s'nachts een disco effect. Slagschaduw van de wieken geeft de mensen een zeer onrustig gevoel. Het geluid wat de windmolens produceren is op kilometers afstand nog hoorbaar. De leefbaarheid in en om het dorp wordt hierdoor volledig verpest.

Mocht u toch van plan zijn om de plaatsing van de windmolens door te zetten stel ik u nu op voorhand aansprakelijk voor alle mogelijk te lijden schade en gevolgschades.

Hoogachtend,

0531

Page 188: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0532

28-02-2012

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

OfljvAf GEN 29 FEB 2012

2250 AE

Voorschoten

Geachte dames/heren,

Hierbij maak ik bezwaar tegen het plaatsen van Windmolens in het Windpark Oostermoer.

Dit gebied heeft een prachtig open landschap en het plaatsen van Windmolens heeft een enorme impact op onze leefomgeving hier in Gieterveen.

De Veenkolonien veranderen daardoor van een agrarisch gebied in een industrieel gebied. De Flora en Fauna in dit gebied worden dan ernstig bedreigd.

Men heeft de afgelopen jaren voor miljoenen geinvesteerd in natuurontwikkeling als onderdeel van de ecologische hoofdstructuur, het behoud van het landschap en in het

versterken van de recreatie. Al die moeite en miljoenen zijn nu voor niets geweest. Het zoekgebied van de windmolens grenst aan de Westkant direct aan een Milieubeschermingsgebied en ter hoogte van Gieterveen zelfs aan t;;'en Natuurgebied. Dit gebied (het Hunzedal) wordt ook wel de Hunzevallei genoemd en is onlosmakelijk met

de Hondsrug verbonden. Men is zelfs bezig hier een internationaal Geopark van te maken. De afgelopen jaren is de Meandering voltooid van de rivier de Hunze. Dit is nu een

schitterend natuurgebied geworden met een prachtig kronkelende rivier met hoge

natuurwaarden (zie kaart milieubeschermingsgebieden en kaart Beekherstel Torenveen). Een broedplaats voor tientallen zeldzame vogels en andere dieren, zelfs de Bever is alweer in

dit gebied gesignaleerd.

Aan de Oostkant van Gieterveen ligt een prachtig wijds landschap met sloten, beken, en

2 prachtige waterplassen van 6 en 8 hectare groot met diverse bospartijen. Een walhalla voor tientallen soorten zeldzame vogels en dieren zoals: kwartels, patrijzen, fazanten, diverse soorten zwaluwen, grauwe kiekendief, ransuilen, kerkuilen, buizerd, havik, grutto, watersnip, diverse soorten eenden, zilverreigers, smient, ijsvogels, groepen reeen,

vossen, steenmarters, hazen en hele kolonies vleermuizen. Ook overwinteren hier duizenden toendrarietganzen en honderden kleine- en wilde zwanen. Veel van deze dieren zullen zich te pletter vliegen tegen de wieken van de windmolens.

De komst van windmolens zal een enorme waardedaling van woningen en bedrijven tot gevolg hebben. Er worden waardedalingen verwacht van meer dan 40 %. Een schade van

miljarden Euro's in deze regio. Dit zal ook lijden tot enorme krimp in dit gebied. Ik stel u nu al op voorhand aansprakelijk voor planschade aan mijn woning.

Page 189: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Er zullen enorme gezondheidsrisico's ontstaan voor de mensen (en dieren) die in de omgeving van de windmolenparken wonen. (angst, negatieven gevoelens, gedragsverandering, stress, verhoogde kans op hart- en vaatziekten, slaapstoornissen en duizelingen)

Grote knipperende rode lampen bovenop de windmolens geven vooral s'nachts een disco effect.

Slagschaduw en schittering van de wieken door weerkaatsing van het zonlicht geven de mensen een zeer onrustig gevoel, hinder, negatief gevoel, je kunt je nooit ontspannen. Het geluid wat de windmolens produceren is op kilometers afstand nog hoorbaar (24 uur per dag en vooral ook s'nachts). De geluidsnorm die de overheid heeft gesteld voor windmolens (41 db Lnight) is vele malen hoger dan de norm van omgevingsgeluid in landelijk gebied (35 db Lnight) Deze geluidsnorm is gelijk aan de norm voor snelwegen en vliegvelden. En vooral s'nachts ligt het omgevingsgeluid in het landelijk gebied veel lager dan bijvoorbeeld in een industriegebied. Dit is onacceptabel.

Het laagfrequente geluid van de turbines (niet hoorbaar, wel voelbaar) geeft gezondheidsproblemen zoals: stress, hart en vaatziekten en slaapverstoringen. Dit is een onderbelicht fenomeen en het Ministerie zou hier eerst veel meer onderzoek naar moeten doen in plaats van overal maar lukraak windmolenparken neer te zetten.

De trillingen van de molens die door de grond worden doorgegeven en merkbaar zijn in o.a. de woningen geven enorme overlast voor mens en dier. In het zoekgebied bij Gieterveen lopen 3 Hogedruk Gasleidingen van 1 meter doorsnede. Door de trillingen van de windmolens in de veenachtige ondergrond komt de veiligheid van deze leidingen in het geding. Dit moet terdege onderzocht worden.

In Amerika, Australie en Canada heeft men al veel langer ervaring met windmolenparken. Daar hanteert men inmiddels al afstanden van 2000 tot 2500 meter van windmolens tot aan de bebouwing.

Energiemaatschappijen, windmolenproducenten en met name de boeren zijn de enigen die veel geld verdienen aan de windmolens. Ze vergeten echter dat ze ondernemen over de rug van tienduizenden mensen, waarvan velen al hun hele leven in dit gebied wonen en hier samen met hun kinderen nog vele jaren ongestoord willen werken en leven. Dit wordt hun op deze manier onmogelijk gemaakt. Ook zijn er de laatste jaren veel mensen uit het westen naar de veenkolonien verhuisd voor de rust, de natuur en de ruimte. Zij wonen straks in een industriegebied. De mensen in het zoekgebied leven nu al met elkaar op voet van oorlog. Er is al een verhitte strijd gaande tussen de boeren en de omwonenden in dit gebied. Er zijn al bedreigingen geuit, vergaderingen gesaboteerd en spandoeken van de tegenstanders van windmolens zijn vernield of weggehaald. De mensen worden onder druk gezet, voelen zich bedreigd en durven zodoende niet meer voor hun mening uit te komen. Dit zal in de nabije toekomst alleen maar erger worden en het ministerie is hier natuurlijk zelf debet aan. Onbegrijpelijk dat je als overheid zonder enige vorm van overleg een crisis en herstelwet in het leven roept. (naar oud sovjet model in tijden van oorlog) Dit is natuurlijk ook vragen om oorlog !!!!!!!!!!!!!!!!

0532

Page 190: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Vroeger had je veel rijke Herenboeren die woonden in kastelen van huizen en die hun arbeiders onderdrukten en die ze zeer lage lonen uitbetaalden. Dat is de laatste decennia natuurlijk genormaliseerd.

Oude tijden gaan echter weer herleven als de windmolenplannen doorgaan.

We krijgen dan de Windmolenboeren die wonen in kastelen van huizen en die hun tractor op stal kunnen laten staan. De overige mensen in dit gebied worden nu de dupe doordat de waardes van hun woningen met wel 40-50 % gaan kelderen en zelfs onverkoopbaar worden. Veel mensen hebben hun hele leven keihard voor een eigen huisje gewerkt als pensioen en zien dit nu in rook opgaan. Dit laat de windmolenmaffia echter koud, zij gaan over lijken.

Veel boeren in dit gebied hebben hun plannen zelfs niet met hun naaste buren overlegd.

Is hier misschien ook sprake van verkapte landbouwsubsidie?

Ministerie van Landbouw - CDA - Dhr. Bleker - L TO Noord - Windunie - Boeren? Al die honderden miljoenen windmolensubsidie moeten toch ergens naartoe, dan maar naar de bOereIl. Initiatiefnemer van Windpark Oostermoer � (boer - lid van CDA - Lid van L TO

Noord . werkt samen met de Windunie) kan het goed verwoorden:

Hij zegt: ik wil duurzame energie en we doen het allemaal voor elkaar. Hij vergeet alleen de juiste verdeelsleutel erbij te vertellen. Een mooi staaltje van boerenbedrog.

Het zoekgebied van Windpark Oostermoer valt binnen de 28 kilometer zone van het radarverstoringsgebied van het vliegveld Eelde. Dit moet nader onderzocht worden zeker met de baanverlenging van Eelde in het verschiet.

Hier in Nederland worden nog steeds honderden miljoenen Euro's aan subsidie besteed aan windmolens met alle mogelijke overlast voor tienduizenden omwonenden.

Investeer deze miljoenen subsidie dan in bijvoorbeeld zonnepanelen. De ontwikkeling in de technologie van zonnepanelen gaat steeds verder. Met goede voorlichtingscampagnes zullen duizenden mensen hier gebruik van gaan maken

zonder enige vorm van overlast voor de omgeving en zonder kapitaalvernietiging.

Mocht u toch van plan zijn om de plaatsing van de windmolens door te zetten stel ik u nu op

voorhand aansprakelijk voor alle mogelijk te lijden schade en gevolgschades.

Hoogachtend,

0532

Page 191: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

POPll Kaart 5: Milieubeschermingsgebieden

. j�l\,� .:', k'; I . ..... Yt.f .-� \ /'l, '-.'t-.('7 ( t ) � "V' , I \ ".[ 'J " 1 \..<1.\ 'y """-v-'---

Zoele.

eze kaart kunnen eeen recl'ten word� ontl-etnd

Gtctcn

-..

, , ,

http://www.drenthe.info/kaarten/website/popii/kaart5/kaart.html

f t')('''''JIH!'l':Ct1'' k�"i'ill

ë.ildf'I".�n

..

�ït!lt!lv"ftn

Gasseltel ni ivecn

- ":·f,m

pagina 1 van 1

o Milieubeschermingsgebied

,I hr.,,:)(.;(.' tT' r ,1',;:' t r.d

Gebiedsplan Drenthe. status

.�t.:' t,;;.):'·lt..:JIl,':J iL:l ... j1't,:f �� l.1,.. '.I#lI",I'"t1 'Jll l .. .)4J·��",1 !�t:l:' • �t :"�'(;�''';' ... ' L�' I'." ". .. 1 ,Jt: I ·J{.fL,"II,'l.:� 'u:v�' I� .JA L:':

\v!v .... ,dt'ln.:·J l:Jt.:r!,.:. �IJ ..... 1..1.. '.1..1,"11')1 '.lu :,oh)', :;'.,1 ',I :..:tl,';lc· �";I 11' ,',11 ,Jl: f �H:·L.tt.· l..: ' .. 1-.1: ... . r I� . ... .. ', t.,:'l

t" Il� I·.� :I ..... t.: t;(," 1 \ .. 1" 1...1 ttló" I-' !.t.t: t.:',J ·":'-(-:"I·�t: t;.Jt;, :

Ecologische verbindingszone

-(., ... 1[. ;11' •• , .... (: , 'r I thr �\..,I:"r r

Overige aanduiding

L .. JI:.I: i ryb �r: Ir)':::!I!.n

:-..I· ... ;)/r.'d

t:::J :-.:h.iJ(.r.'d'cJrr.: �·I .. CI<.-�

\.,:=',,1 i.,'�

�".;: . . " r:r:,(.h,'" I J�""'" .yr.-d

17-2-2012

o 0'1 W tv

Page 192: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0532

Page 193: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Eexterveen, 27 februari 2012.

Aan: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostennoer en Windpark de Drentse Monden, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten.

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau voor de MER van Windpark Oostennoer en de Drentse Monden

Geachte bureauleden,

Hierbij wil ik mijn zorgen uitspreken en geef ik mijn zienswijze op de startnotitie en verzoek de onderstaande criteria te betrekken bij uw MER.

Met veel plezier woon ik al sinds mijn geboorte (1991) hier in het dorp Eexterveen. Ik heb niets- met de stad en ben-blij het "()Qrrecht te hebben op-h����U-U�LLllJ� __ _

Als kind trok ik vaak het landschap in. Ik ben een echte dierenvriend en hou in het bijzonder van vogels. En dan heb je het wel getroffen in Eexterveen te mogen wonen. Vooral sinds het meanderen van de Hunze is de flora en fauna hier zeer speciaal.

Nu men het voornemen heeft om hier windturbines te plaatsen maak ik me erge zorgen om de flora en fauna hier. Wat komt er van deze dieren nog terecht? Worden al deze dieren niet gek van het geluid en de verlichting van deze turbines? Het mooie van dit landschap zal straks verdwijnen. De dieren zullen andere plekken zoeken om te broeden en overnachten. Hier kunnen ze niet veilig hun jongen groot brengen. Ik denk hierbij aan de reigers, uilen, fazanten en witte ooievaar. Maar ook verschillende weide vogels zoals de kievit en de hoog vliegende zwaluwen. En dan de vele reeën die hier nu zo rustig rond huppelen zullen straks een ander onderkomen moeten zoeken. Dit heeft ook weer gevolgen voor de planten en bomen. Het geluid, de beweging en verlichting van deze windturbines zullen veel schade aan dit natuurlandschap toe brengen.

Ik heb juist een opleiding aan de middelbare terra college gevolgd en had zo gehoopt hier in mijn geboorte dorp als hovenier en natuurliefhebber te kunnen gaan wonen en werken. Ik zie mijn droom in duigen gaan want windturbines hebben niets meer met natuur te maken.

Ook vraag ik me af wat voor gevolgen het voor de bewoners hier heeft. Hoe het zit met onze gezondheid. Het laagfrequent geluid zal storend werken en veel irritaties op leveren. Het gaat

0533

Page 194: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

hier nl. om heel veel extreem grote windmolens die wel heel erg dicht bij de bewoonde wereld geplaatst worden. Zijn hier geen normen voor? Mogen de windturbines op zo'n kleine afstand van de huizen geplaatst worden? En dat in zo'n grote hoeveelheid en van deze hoogte?

Als bijna afgestudeerd hovenier moet ik me aan verschillende wetten houden hoe zit dit eigenlijk met deze plaatsing van windturbines? Worden deze wel voldoende in acht genomen? Hoe zit dit met afstand tot woningen, bebouwde kom en hoogte van de turbines?

Ik zou graag een onderbouwing willen zien dat de windmolens een positieve bijdrage levert aan het Milieu. Is het plaatsen van zonnepanelen niet een veel beter alternatief? Erg windrijk is deze omgeving echt niet en zonnepanelen brengen geen schade aan de natuur. Tevens is in het dorp al bewezen dat zonnepanelen heel gunstig zijn want er staat hier al een boerderij met

zonnepanelen die het heel goed doet.

Ook maak ik me ernstige zorgen om de zweefvliegers en luchtballonvaarders hier in de omstreken. Het lijkt me erg gevaarlijk deze sport hier nog uit te kunnen oefenen. Zijn hier alternatieven voor? En hoe zit het met aanvliegroutes op Eelde de landingsbaan is juist

verlengd, en de traumabelikopter?

Om de plaatsing van deze turbines te realiseren zullen er betere wegen moeten worden aangelegd. Dit terwijl de N33 en Kielsterachterweg niet vierbaans mag worden komt er straks een 80 km weg of autoweg door ons dorp? Is dit geen weggegooid geld? Want mensen wonen

hier straks niet meer. Het dorp zal verpauperen en mensen zullen vereenzamen. Boeren trekken weg want hebben de buit binnen en alle anderen kunnen hun woning aan de

straatstenen niet kwijt. Gevolg vergrijzing! Geen toekomst in Eexterveen voor een hovenier.

Waar zijn we toch mee bezig. Is er ooit uitgerekend wat de maak, aanschaf en plaatsing van een windturbine kost? De subsidie waar we met elkaar ook aan mee betalen? En dit alles in vergelijking met de energie die een windmolen oplevert? Kan dit wel uit?

Ik hoop dat u alle bovenstaande argumenten aanleiding vindt om grondiger onderzoek te doen of er wel tot massale plaatsing van deze immens hoge windturbines moet worden overgegaan. Ik ontvang graag reactie op mijn zienswijze en antwoord op mijn gestelde vragen en zorgen.

Met vriendelijke groet,

0533

Page 195: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Aan Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Datum

Van

27 februari 2012

Ons kenmerk 20120227 Zienswijze megamolens

Betreft Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de

Drentse Monden

Inleiding

Op de keper beschouwd moet deze mer-procedure nu al worden overgedaan.

1

Er zijn teveel onbekende factoren, zoals hoogte molens, plaatsen, trace infrastructuur, type molens (Vestas of

Enercon e.d. ) Er is momenteel een overproductie van electriciteit in ons land, vanwaar deze haast van het CDA-Verhagen,

waarom de toepassing van de ondemocratische crisis-en herstelwet van Balkenende? Waarom niet via de

Rechtbank in deze procedure?

Ook de koppeling met de reeds geproduceerde mer-procedure voor de Drentse Monden is zeer discutabel.

Deze groep heeft een zienswijze ingediend, zonder de consequenties van het Oostermoer (later te noemen

CDA I project) te kennen. De flitslichten van deze megamolens in dit oneindige laagland

kunnen elkaar versterken, aangevuld met de flitslichten van het park bij N33 Veendam. B.v. zijn de flitslichten van het Duitse molenpark aan de Nederlandse grens duidelijk te zien in 1 ste Exloermond, afstand plm. 12 tot

15 kilometer.

Waarom deze megamolens niet hier!

Landschap.

Het gebied waar de CDA molens gepland zijn, is een van de laatste open stukken van de Gronings Drentse Veenkolonlen. lVIeI oe Komst van deze giganten wordt een landelijk landschap in een klap

veranderd in een industriegebied van de ergste soort. Na x jaren zullen de geplande molens te onveilig

geworden zijn, of niet productief genoeg en dan komt de mogelijkheid dat de toekomstige generatie molens die ongetwijfeld nog hoger en groter zal worden, voor opvolging zullen zorgen.

Bovendien zal zo'n "molenpark" een aanzuigende werking hebben op biovergisters en dergelijke. Sexbierum valt hierbij in het niet.

Flora en fauna. In het winterseizoen komen duizenden rietganzen van uit het noorden en op de terugweg hier dagenlang

fourageren en rusten waarschijnlijk vanwege de duisternis en de rust.

Waar moeten de reeen naar toe?

En de laagvliegende zweefvliegtuigen van de NNZC in Borgercompagnie. Dat vliegveld moet dan wel verplaatst worden, anders is er een flinke kans op ongelukken.

Gaan de boeren zich verzekeren tegen calamiteiten en aansprakelijkheden? En de ballonvluchten vanuit Veendam, die kunnen gewoon stoppen en een schadevergoeding vragen.

Miljoenen zijn er geinvesteerd in toerismebevordering in de Veenkolonien, om. Eexter-en

Annerveenschekanaal, door de pleziervaart te herstellen. Kortzichtig beleid en weggegooid belastinggeld lijkt het te worden.

Vele mensen uit het westen van Nederland zijn hier naar toe gekomen voor de rust en de weidsheid en die

krijgen nu deze draaiende giganten voor hun pas gekochte of gebouwde huizen. Komst van de molens zal leiden tot leegloop en tot een fikse waardevermindering van het vastgoed, tot verlaging van de woz waarde, dus tot minder inkomen voor de plaatselijke overheid.

In tegenstelling tot Urk krijgen duizenden mensen te maken met de gevolgen van de geplande molens . Een deel zal straks geen kant kunnen uitkijken zonder molens of flitslichten te zien.

0534

Page 196: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bovenstaande zaken moeten m.i. deel uit maken van de MER.

Ik verwacht ook dat de volgende punten in de MER uitputtend worden gedocumenteerd:

a. de slagschaduw en alle gevolgen daarvan

b. nauwkeurige profielen en decibellen per gesitueerde molen van het geluid bij alle windrichtingen

c. de invloed van de flitslichten op de molens op fysieke en psychische gesteldheid van de bevolking

Overweging tot slot: Het ziet er naar uit dat de regionale overheid deels buitenspel is gezet, of zich heeft laten zetten. Dat zal het vertrouwen in de overheid verder beschadigen met alle gevolgen van dien.

En dat allemaal omdat een uiterst kleine groep in de samenleving nog rijker wil worden ten koste van 95% van de rest van de bevolking. Co2 vermijding en bezorgdheid om energietekorten zijn in dit geval drogredenen.

Groet

0534

Page 197: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

ZIENSWIJZE inzake windpark Oostermoer

VAN:

Ik ben bang dat de vleermuis en de uil uit mijn gebied verdwijnt. Wat denkt u?

0535

Page 198: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0535

Page 199: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

or n,

ZIENSWIJZE inzake windpark Oostermoer

VAN:

- ik woon sinds 2006 in Gemeente Aa en Hunze, eerst in Eexterveen, vanaf 2011 in Nieuw Annerveen

- wij, mijn echtgenote en ik, hebben hier een huis gekocht omdat wij onze kinderen in een landelijke

omgeving willen laten opgroeien

- ik had en heb geen eenzijdig romantische voorstelling van onze omgeving: het is een gecombineerd

agrarisch en natuurlijk gebied

2 9 F�R ZOlZ

- wij hebben na lang zoeken gekozen voor deze omgeving omdat wij in het Hunzedal een evenwicht ervaren

van verschillende functies, die door zorgvuldig beleid en door degelijke uitvoering elkaar niet storen

- sterker: de afwisseling van utilitaire functie (landbouw) en (deels gereconstrueerde) natuurlijkheid levert

een boeiend 21ste-eeuws landschap op

- in dit landschap is de installatie van een alles dominerend industrieel bouwwerk in de hoogste mate

ongepast

- mijn zienswijze is meerzijdig: ik ben vader van twee jonge kinderen, ik ben verantwoordelijk voor hun

welzijn en dat van mijn echtgenote; ik ben ook (kunst)historicus met een meer dan gemiddelde kennis van

de relatie cultuur-natuur-industrie

- in mijn visie is het voorliggende plan schadelijk voor alles en iedereen behalve voor een kleine groep

landeigenaren; hun zelfverrijking gaat ten laste van de cohesie in de gemeenschap, gaat ten laste van het

welzijn van individuen en ook van de dieren

- in mijn visie is sprake van een negatief rendement: economisch, sociaal, medisch

- ik woon in een verbouwde boerderij uit 1812, eigendom van Stichting Het Drentse Landschap. De

uitgevoerde restauratie is onderdeel van een meerjarenvisie op dit gebied. Mijn komst, en die van het gezin,

is de consequentie van een inhoudelijke visie. Deze wordt volstrekt uit balans gebracht wanneer een

industrie van de nu voorliggende omvang zich hier vestigt. Wij waren, en zijn, hier niet op voorbereid.

- ik stel serieus aan de orde welke invloed het geluid van molens heeft op ons bewoners. Wij zullen 24 uur per

etmaal,7 dagen in de week, alle weken van het jaar, en voor een onbepaald aantal jaren zijn blootgesteld aan

industrieel geluid.

- ook maak ik mij ernstig zorgen over de voortdurende interventie van de molenwieken in mijn gezichtsveld

- voor mij zijn molens, evenmin als het landschap, onderwerp van nostalgische beleving.

- ik ben geschrokken van de term 'energie-landschap' die ik tegenkom in de motivatie van het plan

- ik verzoek u dan ook met klem kennis te nemen van de mening in dezen van Y. Feddes, Rijksadviseur van

het landschap. Haar dringend advies is om windturbineparken te bouwen op zee: daar is ruimte, daar is

wind, daar is een

rendabele exploitatie mogelijk. Gaarne uw reactie.

- ook verzoek ik u met klem in acht te nemen de pleidooien van bij uitstek deskundigen als E. van der Bilt,

H.Elerie en H.Berg.

- heel concreet vraag ik u naar de status van de beschermde dorpsgezichten Annerveensekanaal en

Eexterveensekanaal

- heel concreet vraag ik u of vooronderzoek is gedaan naar de hoeveelheid geluid die het turbinepark

genereert

- heel concreet vraag ik u naar de licht/schaduw interventie van het turbinepark op zijn omgeving en de

fysieke gevolgen voor omwonenden

was getekend te Nieuw-Annerveen, 27 februari 2012-02-28

0536

Page 200: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0536

Page 201: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

ZIENSWIJZE inzake windpark Oostermoer

VAN:

- in mijn visie is het voorliggende plan schadelijk voor alles en iedereen behalve voor een kleine groep

landeigenaren; hun zelfverrijking gaat ten laste van de cohesie in de gemeenschap, gaat ten laste van het

welzijn van individuen en ook van de dieren

- in mijn visie is sprake van een negatief rendement: economisch, sociaal, medisch

- ik woon in een verbouwde boerderij uit 1812, eigendom van Stichting Het Drentse Landschap. De

uitgevoerde restauratie is onderdeel van een meerjarenvisie op dit gebied. Mijn komst, en die van het gezin,

is de consequentie van een inhoudelijke visie. Deze wordt volstrekt uit balans gebracht wanneer een

industrie van de nu voorliggende omvang zich hier vestigt. Wij waren, en zijn, hier niet op voorbereid.

- ik stel serieus aan de orde welke invloed het geluid van molens heeft op ons bewoners. Wij zullen 24 uur per

etmaal, 7 dagen in de week, alle weken van het jaar, en voor een onbepaald aantal jaren zijn blootgesteld aan

industrieel geluid.

- ook maak ik mij ernstig zorgen over de voortdurende interventie van de molenwieken in mijn gezichtsveld

- voor mij zijn molens, evenmin als het landschap, onderwerp van nostalgische beleving.

- ik ben geschrokken van de term 'energie-landschap' die ik tegenkom in de motivatie van het plan

- ik verzoek u dan ook met klem kennis te nemen van de mening in dezen van Y. Feddes, Rijksadviseur van

het landschap. Haar dringend advies is om windturbineparken te bouwen op zee: daar is ruimte, daar is

wind, daar is een

rendabele exploitatie mogelijk. Gaarne uw reactie.

- ook verzoek ik u met klem in acht te nemen de pleidooien van bij uitstek deskundigen als E. van der Bilt,

H.Elerie en H.Berg.

- heel concreet vraag ik u naar de status van de beschermde dorpsgezichten Annerveensekanaal en

Eexterveensekanaal

- heel concreet vraag ik u of vooronderzoek is gedaan naar de hoeveelheid geluid die het turbinepark

genereert

- heel concreet vraag ik u naar de licht/schaduw interventie van het turbinepark op zijn omgeving en de

fysieke gevolgen voor omwonenden

was getekend te Nieuw-Annerveen, 27 februari· 2012-02-28

0537

Page 202: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0537 ONTVA/:&t,'

Page 203: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

ZIENSWIJZE inzake windpark Oostermoer

VAN:

- kunt u werken in een gebied waar u contitue bent blootgesteld aan geluid?

- waar u niet meer kunt slapen omdat het's nachts niet meer stil is?

- waar u en vele dieren niet meer kunt slapen omdat het's nachts niet meer donker wordt?

- wanneer er altijd iets in uw gezichtsveld beweegt en uw aandacht probeert te trekken, als een storende

banner op een website?

- in een omgeving waar geluid ver reikt omdat het er stil is?

- in een omgeving waar buren niet meer bij elkaar op visite komen omdat de een over de rug van de ander

geld gaat verdienen?

- waar moeders op het schoolplein elkaar niet meer groeten om dezelfde reden?

- waar je niet meer buiten je huis kunt zitten vanwege de decibels, het infrageluid en het laag-frequentie ge-

luid?

- weet u wat dat is, laag frequentie-geluid? Heeft u dit meegenomen in uw onderzoek?

- weet u wat dat is, infrageluid? Heeft u dit meegenomen in uw onderzoek?

- heeft u de vernietiging van economische recreatieve aspecten meegenomen in uw onderzoek?

- heeft u meegenomen de toename van doktersbezoeken vanwege de stressoren die de windmolens met

zich meebrengen?

- de krimp in dit potentiële gebied?

- de teloorgang van de beschermde dorpsgezichten?

- het tenietdoen van de miljoeneninvestering in het Hunzedal?

Ik ben benieuwd naar uw mening.

Was getekend te Nieuw-Annerveen, 27 februari 2012-02-28

0538

Page 204: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0538

Page 205: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

ZIENSWIJZE inzake windpark Oostermoer

VAN

Mijn oren kan ik 's-nachts niet dichtklappen. Weet u hier raad op?

Ook vrees ik voor de ganzen die hier overvliegen. Het zal vaak rood zien ...

0539

Page 206: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0539

Page 207: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt windpark De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Nieuw-Buinen, 23 februari 2012

Betreft: zienswijze windmolenpark De Monden

Geachte heer, mevrouw,

1. Gezondheidsrisico's

Onze grootste zorg is de gezondheid. We wonen pal tegen het land aan.

o 'ni '.

We hebben een aantal jaren bewust gekozen om hier te gaan wonen en om bedrijfsvoering op te zetten.

We hebben twee kleine kinderen die we graag.in een gezond� omgeving willen laten opgroeien.

Wanneer we op pagina 6 kijken van de bijlage in de Week in Week uit, stop Windmolens de Monden, wordt er gesproken over een windturbine syndroom.

Daarbij staat vermeld dat deze effecten op treden wanneer de bewoners binnen een straal van 2

kilometer van de windturbines bevinden. De mogelijke effecten op de gezondheid zijn schrikbarend!

In ons geval achten we deze kans zeer groot en dat baart ons vreselijke zorgen.

In Australië zijn de windmolens stilgezet om verder onderzoek te doen.

Dat is niet voor niets� laat men eerst afwachten wat er uit die resultaten komt.

2. Waarde daling van de woningen

Voor ons zelf geldt dit voor drie woningen, namelijk waarvan wij de eigenaar zijn.

We hebben de woningen bewust in Nieuw-Buinen aangekocht, één woning is zelfs nog in aanbouw.

Met windmolens voor- en achter ons zien we op deze plek geen gezonde toekomst meer, zowel privé als zakelijk gezien.

Ook al zouden we willen verhuizen; dit gaat niet meer lukken omdat er ten eerste geen woningen meer worden verkocht in het Mondengebied en ten tweede de waarde van de woningen extreem zullen dalen, kortom de overwaarde die we hadden is weg.

0540

Page 208: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

3. De landschappelijke inpassing tussen de Monden

Onvoorstelbaar om in zo'n natuurlijk gebied met vrij uitzicht van die grote kolossale windmolens te plaatsen. Het uitzicht is weg en het landschappelijk gebied veranderd in één klap in een industriegebied.

4. geluidshinder / lichtverontreiniging

's Nachts minder omgevinggeluid, effecten laagfrequent geluid en de rode lampen die de hele avond en nacht branden, erg irritant voor de lichtinval in de huizen.

5. slagschaduw

Je komt de weerkaatsing van de slagschaduw iedere keer weer tegen in je woning.

Zelfs wanneer je je tanden poetst in de badkamer weerkaatst de schaduw nog tegen de tegels. Om gek van te worden!

6. NAM

In het jaar 2008 is er een pijpleiding vanuit Gasselternijveen door het mondengebied richting Emmen geboord. Deze leiding bevindt zich een aantal meters onder de grond en is ook via onze kavel geboord. Mochten de plannen voor de windmolens doorgang krijgen en er wordt begonnen met heien, <Jan vooIZi�prohlemen met die_��ffend�g3S1ei91n-&-Qj� dQOLh_e! gebie.9_ �rrd�s op o� ka�� loopt.

Tenslotte merken we op dat er in het verleden al veel aandacht is geweest voor de windturbine plannen. Plaatsing in De Monden is voor ons onacceptabel en zal de onrust doen toenemen en de afkeer tegen de overheid en politiek verergeren.

Er zal vast een plek in Nederland zijn óf op zee waar een grotere afstand tot bebouwing wel te vinden is. Het mag toch niet zo zijn dat wij in de Monden geconfronteerd worden met een grootschalig windmolenpark omdat hier een aantal grondposities beschikbaar zijn.

Kijkt u alstublieft naar andere alternatieven.

We vertrouwen erop dat u deze zienswijze serieus in overweging neemt.

0540

Page 209: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail

Uwaeaeven§::

U spreekt in als: �Particulier

.... �/mevrouw

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: .......................................... .

Uw inspraak:

(J).o�-0. . . . � . . . . /.fJ�""rh.-. ... � . . .. . �� . . ��

��� ..... ��� . .. . � . .. . �� .. ;. : . .. .. .. .. . . : • .. .. . • .. . • . . .... . . . . . .... . .. . . . . . .. . . ... .... • • . .. . .

� ... d9.9A . .. . . d& .. . r �.b::;.J?.�g&p.L .. ::y'� . . . .d;,k.. p. oJ.l.A. ..... . � . . . Jkt. . . . . . � . . . . {}).� . .. . . �U. . . . . 9fO····d&·····9p� �� • • • • �� • • • • ��? • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

-.:� . . • . . �� ... . � ... �.�n..-. • .. y.�� . . .Ç::� . . M.�&.-Ádz.t?t.-.�.� . .. . . � . . . . �� ... � . . . �, -

d.f)Lkh.A···d�b.····.o.�····�� ···�·�····� ..f!,.? h ...... . .k..i:-:!;,A4..9.�.� ... ... <\d9.1�·····�···47 :· .Law.� . . . . �� . .. . . d&. ... . . <.1&!.u.��. ! . . .. �.�.-;; . . .A,1�.:w0� . .. . . hh. . . . .. . /.)����.: ................................ .

- ... D9.� . .. .Y.&b.. . .. . �J.:� . . . . . �r) ... � ...... .

.. 0J.eA� . .. . . � . . . J.d; .. . . /.1.� ..... � .... � .. .. . � . . .. . .. af? . . . . . . eb.:-. ... . . JP.;,7t . . . .. . &� .... ... d:C/:; . . .. �u:d .

U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten , Inspraakpunt Windpark Oostermoer, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

Page 210: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0541

Page 211: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0542

IttJt§"14§.t14it4tEI;bb,.tJ44;'·f414a§;;.f.ljt,';Wf4dt;öi§,I.lhi1ffl!itJ1U;1 I tE, ti �t§; ram (1'144,,@[.];,@i.fftiftt.]; .• ;.f4it""t<4;M;I'[,;!ii' '§ ;1.] .f§ ,. hl a. m .b' � m'at4it'l·]k·t§.f6J.t.t4ftUJ 0/11 /i

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Eexterveenschekanaal, 25 februari 2012

Zienswijze Eexterveenschekanaal 29 FEB 2012

Betreft: Zienswijze Startnotitie Windpark Oostermoerjnr.711020

Geachte Commissie,

Bovengenoemde persoon dient hierbij een zienswijze in tegen de startnotitie en de aanpak van het

MER onderzoek Windpark Oostermoer. Betrokkenen is direct aanwonende van het bouwterrein van

het betreffende windpark, namelijk dat deel dat het windpark van projectorganisatie Greveling betreft

en zich uitstrekt tussen Annerveenschekanaal en Eexterveenschekanaal. Ondanks dat de Provincie

Drenthe en de Gemeente Aa en Hunze dit gebied hebben aangewezen als zoekgebied windenergie is

het voor betrokkenen onacceptabel dat, gezien de significante projectomvang van het windmolenpark

drie Rijksbeschermde Dorpsgezichten worden aangetast, nl Kielwindeweer, Annerveenschekanaal en

Eexterveenschekanaal.

Daarnaast is deze zienswijze ingegeven door de grote persoonlijke zorgen over de aantasting van de

eigen leefomgeving en de financiële vermogensschade die de komst van dit windpark veroorzaakt.

Het kan niet zo zijn, dat door de komst van een windpark van dermate omvang de financiële schade

van de meerderheid van de bewoners van dit gebied niet wordt meegewogen in een onderzoek naar

de economische voordelen die het de landbouwondernemers brengt. Een pleidooi voor de aanvulling

van de MER met een Sociaal Economische Effectrapportage (SEER).

In het navolgende zal ik een voorstel tot aanvulling van de MER en aanscherping van de methodiek

van de MER doen.

- 1-

Page 212: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Tav Rijksbeschermde Dorpsgezichten:

A. In de startnotitie worden de Rijks Beschermde Dorpsgezichten Annerveenschekanaal en

Eexterveenschekanaal genoemd als aandachtspunt. Wij pleiten voor een CHER : een Cultuur

Historische Effectrapportage, waardoor het onderzoek niet alleen gebaseerd zal zijn op het in

verhouding wel erg summiere en genoemde Cultureel-historisch Kompas juni 2009 van de provincie

Drenthe.

Argumenten. die daarvoor pleiten zijn:

Voortschrijdende inzichten op politiek en bestuursrechtelijk niveau betreffende de impact die

windmolens op een Beschermd Dorpsgezicht hebben.

Verzoek om in de Milieueffectrapportage aan te geven de milieueffecten van windturbines op leef- en

woonomgeving in een Beschermd Dorpsgezicht en in relatie tot de cultureel historische waarde van

het bijzondere Veengebied.

Tot zover het pleidooi voor de aanvulling van de MER met een CHER voor het windpark tussen

Annerveenschekanaal en Eexterveenschekanaal.

B. Ik wil er U vervolgens op wijzen, dat het Groningse Kielwindeweer als zusterdorp en tevens Rijks

Beschermd Dorpsgezicht dient te worden betrokken bij het ondenoek naar de impact van dit

windpark op het Beschermde Gezicht. Hiervoor zijn twee argumenten:

1. De drie veenkoloniale dorpjes gelden als het langste beschermde gezicht van Nederland en vormen

vanuit dit perspectief een cultuurhistorische eenheid.

2. De dorpjes liggen in een agrarisch gebied met landschappelijke waarden, zoals de

bestemmingsplannen van de respectievelijke gemeentes Aa en Hunze en Hoogezand-Sappemeer het

noemen met dat verschil dat de grond ten noorden en evenwijdig aansluitend aan de dorpjes

Annerveenschekanaal en Eexterveenschekanaal en in het verlengde van Kielwindeweer een

bestemming dubbelwaarde Beschermd Dorpsgezicht geniet. Omdat deze grond bij het dorp

Annerveenschekanaal hoort, toont dit opnieuw de verbondenheid van de drie veenkoloniale

nederzettingen aan.

De impact van een windturbine in welke aantallen dan ook op een zodanig directe afstand van deze

begrenzing een aantasting betekent van dit Beschermd Dorpsgezicht. Hier dient onderzoek te worden

gedaan naar de negatieve effecten van windturbines op een Dorpsgezicht.

3. DAIP een recent belevingsonderzoek (2005) en onder de dorpsbevolking van Annerveenschekanaal

en DOP Eexterveenschekanaal, waaruit de belangrijkste conclusie was dat de openheid van het

landschap richting lint niet mocht worden aangetast. Deze intrinsieke waardering van juist dit stukje

veenkoloniaal landschap sluit opnieuw aan bij de waardering van het al eerder genoemde

- 2-

0542

Page 213: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Buitengebied van Kielwindeweer, het agrarisch gebied ten Noorden van Annerveenschekanaal,

waarvan een willekeurig citaat uit het betreffende Bestemmingsplan luidt:"De ruimtelijke kenmerken,

die verband houden met het Beschermd Dorpsgezicht zijn de wijkenstructuur en de openheid richting

IInt. .. " Wij concluderen, dat in het onderzoek naar de impact van het windmolenpark op de

Beschermde Gezichten het landschap een sleutelrol vervult, zoals het belevingsonderzoek Daip heeft

aangetoond, omdat het landschap de identiteit van de bewoners bepaalt.

Tot zover het pleidooi in het cultuurhistorisch onderzoek het veenkotoniale landschap zowel ten zuiden

als ten noorden van deze veenkoloniale nederzettingen mee te nemen. De Gebiedsvisie van Aa en

Hunze is te beperkt.

Wij stellen voor:

Ad 1 aan te vullen met de invloed op de cultuurhistorische en nog in tact zijnde wijkenstructuur.

Daarbij wijzen wij ook naar de door U aangekondigde ingrepen in de infrastructuur respectievelijk

inrichtingsvarianten t.b.V. het te exploiteren windpark (p 23: "aansluiting bij landschappelijke

kwaliteiten" en een nieuw te vormen z.g.n. "energielandschap / duurzaamheid'').

Gezondheidseffecten door windturbines:

Mijn mening is dat er MER-onderzoek dient plaats te vinden naar de negatieve effecten van

windturbines in een woongebied. Meenemen in het onderzoek: - slagschaduw, - geluidsnormen en­

overlast, de effecten van het aantal windturbines in relatie tot de woonomgeving en leefbaarheid

ervan. Elektromagnetische straling van de windturbines zelf is verwaarloosbaar staat in het rapport,

maar ik verwijs naar onderzoek hiervan in Amerika. Tevens zal een kabel van een windturbine

elektromagnetische straling veroorzaken in het gebied. Hier dient dus in het MER-rapport duidelijk wel

aandacht te worden besteed m.b.t de gezondheidseffecten van straling.

Natuur en aanwezigheid van dieren:

In het natuurgebied "De Veenkoloniën" leven veel diersoorten, zoals ganzen en andere vogels, reeën

en waterdieren. Er dient naar mijn mening een MER-onderzoek te worden gedaan naar de negatieve

effecten van windturbines in een gebied waar deze dieren hun leefomgeving hebben.

Tot zover mijn kritiek op en voorstellen tot aanvulling van de MER ten behoeve van Windpark

Oostermoer.

Ik verzoek U ons per ommegaande een bevestiging van ontvangst van deze zienswijze te sturen naar

bovengenoemd adres.

Hoogachtend,

- 3 -

0542

Page 214: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0543

Stichting Bonner Hondsrug

o I' A

'9 � . EB 2012

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Gieten, 27 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op de Conceptnotitie Reikwijdte en Detail (hierna aangeduid als 'startnotitie') voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

L.S.,

Allereerst wil ik de Stichting Bonner Hondsrug aan u voorstellen. Deze stichting heeft sedert haar oprichting in 2005 als doelstelling: "Het behoud van de landschappelijke en natuurwetenschappelijke waarden van het gebied aan de oostelijke Hondsrug tussen de N33 en de N378 en de bescherming van

het typisch open karakter en de ruimtelijke structuur, met zijn voor Nederlandse begrippen unieke vrije uitzicht". De stichting telt 9 bestuursleden en mag rekenen opne steun v�hond.eIdeILdonateurs en sympathisanten.

Met deze brief geeft de Stichting Bonner Hondsrug haar zienswijze op de startnotitie. Volgens de

stichting dienen de onderstaande effecten te worden onderzocht.

1. De invloed op de landschappelijke waarden 2. De middel- en langetermijneffecten op het milieu, met name van alle aan te leggen

ci vieltechnische infrastructuur. 3. De invloed op alle van toepassing zijnde geomorfologische aspecten. 4. De invloed op de cultuurhistorische waarden. 5. Het ontstaan van gezondheidsrisico's en welzijnsrisico's.

De onderzoeksresultaten hiervan dienen nadrukkelijk in de MER te worden vermeld. Voorts vertrouw ik erop dat u bovenvermelde zienswijze serieus in behandeling neemt.

Hoogachtend,

cc: B& W gemeente AA en Hunze

Page 215: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Eexterveenschekanaal, 28 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Ruim 20 jaar geleden ben ik komen wonen in dit gebied, waar rust en ruimte mij tegenwicht zouden bieden aan een hectische baan. Daarnaast waren de landschappelijke kenmerken (vlak/open met zicht op de Hondsrug) en de toekomstplannen m. b.t. weer bevaarbaar maken van de kanalen om zo (beperkt) toerisme te ontwikkelen voor deze streek factoren die meewogen in mijn beslissing hier te gaan wonen. Hierbij wil ik mijn verontrusting uitspreken over de plannen van plaatsing windmolens in ons gebied (rond de Greveling) en zie graag de volgende punten geadresseerd in de MER:

1. De horizon vervuiling, het is een open vlakte met allemaal laagbouw. 2. Geluidshinder en het effect van de slagschaduw; wat voor effecten heeft dit op de algemene

gezondheid (zowel fysiek als mentaal). 3. De verlichting: het is nu geheel donker in dit gebied, wat voor invloed heeft dit op: de mensen

en de dieren (nog afgezien van het feit dat het fantastisch sterren kijken is). 4. Fauna: er lopen geregeld grote groepen reeën in het veld, wat is het effect op deze dieren? 5. Fauna: dit gebied kent 2x per jaar een grote ganzentrek, waarbij duizenden ganzen

overvliegen, maar ook 's nachts als rustplaats Qebruiken. Ook zijn er veel roofvogels,-reigers en een behoorlijk aantal andere vogelsoorten.

6. Waardevermindering woning: ik heb fors geïnvesteerd in mijn huis en tuin, mede gebaseerd op het feit dat deze omgeving steeds aantrekkelijker werd gemaakt; wat is de waardevermindering door de plaatsing van de windmolens?

7. Natuurlandschappelijke en recreatieve aanpassingen (kanalen, recreatie mogelijkheden, natuurlandschappelijk) Er is voor miljoenen geinvesteerd in het project 'Van Turfvaart naar Toervaart'; de plaatsing van windmolens heeft ongetwijfeld een negatief effect op het gebruik van de kanalen door deze vorm van recreatie. De mensen die hier komen varen komen ook voor de rust en het mooie landschap. Hoe wordt dit element meegewogen?

8. Het economisch rendement: afweging van het rendement (de energie, niet de paar boeren die nu ten koste van een heleboel anderen kunnen binnenlopen) tegen de vernietiging van het geinvesteerde kapitaal (zoals voor de toervaarUrecreatie en de woningen).

Ik verzoek u hierbij de punten, als hierboven genoemd, mee te nemen in de MER.

Hoogachtend,

0544

Page 216: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 27 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze MER windpark Oostermoer/Drentse Monden en concept notitie Reikwijdte

L.S.

Met deze brief geef ik puntsgewijs mijn zienswijze op de startnotitie, waartegen ik grote bezwaren heb. De laagfrequente trillingen zijn slecht voor de gezondheid. Voorts zal er sprake zijn van slagschaduw, licht flikkering en geluidsoverlast. Ik ben een groot liefhebber van de natuur en heb paarden. Deze dieren zullen van bovenstaande hinder ondervinden. Voorts zullen er transport bewegingen voor bouw en onderhoud komen en zullen toevoerroutes aangelegd worden. Het landschap raakt hierdoor aangetast. Het zal enorme gevolgen hebben voor de ecologie. Het betreft een Industriële activiteit in een gebied met agrarische aanduiding. Tot slot zal het een vermindering gaan betekenen van de waarde van mijn woning en zal ik t.Z.t een claim indienen m.b.t planschade.

Ik ga er vanuit dgJ u. bovenq�noemde punten in uw afweging mee zult nemen.

Met vriendelrke groet -,

0545

Page 217: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Betreft: Zienswijze MER windpark Oostermoer/Drentse Monden en concept notitie Reikwijdte

L.S. 27-02-02

Met deze brief geef ik mijn zienswijze 00 de startnotitie. waartegen ik grote bezwaren heb. Ik ben gevestigd als heb (deels) praktijk aan huis. Ik richt mij binnen het therapieaanbod tevens op therapeutisch De plaatsing van de windmolens zal een verstoring betekenen in het uitvoeren van deze therapeutische activiteiten. De dieren zijn het niet gewend en alvorens de windmolens er staan zal er langdurig onrust bestaan ten gevolge van bouwwerkzaamheden. Los van het effect op de dieren, valt er moeilijk therapie te bedrijven in een onrustige omgeving. Het betreft een Industriële activiteit in een gebied met agrarische aanduiding, alwaar deze activiteiten m.i. niet thuis horen.

Ik ga er vanuit dat u bovengenoemde punten in uw afweging mee zult nemen.

Met vriendelijke

0546

Page 218: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Betreft: Zienswijze MER windpark Oostermoer/Drentse Monden en concept notitie Reikwijdte

L.S. 27-02-02

Hierbij laat ik jullie weten het niet eens te zijn met het plaatsen van windmolens. Ik kan nu vrijuit met mijn vriendjes het veld ingaan. Dat zal niet meer mogelijk zijn als de windmolens er komen. Daarnaast zal ik slecht kunnen slapen door de geluidsoverlast, trillingen en lichtoverlast.

Ik ga er vanuit dat u bovengenoemde punten in uw afweging mee zult nemen.

Met vriendelijke groet,

0547

Page 219: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten I nspraakpunt Windpark Oostermoer en de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Annerveenschekanaal, 28 februari 2012

Betreft: zienswijze concept notitie en detail voor de MER van windpark Oostermoer & de Drentse Monden.

Mijne heren,

Drie en een half jaar geleden zijn wij vanuit "het westen" naar Drenthe verhuisd. Reden: Rust, ruimte en vrij uitzicht.

In onze tuin vonden we vele vogelsoorten, vleermuizen, egels en in de winter fungeren twee bomen als roestplaats voor ransuilen. Overdag is het rustig en 's nachts aardedonker. Precies zoals we ons het hadden voorgesteld.

Nu moet aan dit genot een eind komen omdat er een mega aantal windmolens moeten worden geplaatst in een leefgebied van mens en dier.

Ik heb niets tegen windmolens, maar zet ze dan langs de Afsluitdijk zodat

niemand er last van heeft.

Naast de horizonvervuiling, in een gebied dat tot beschermd dorpsgezicht is aangemerkt, slagschaduw en lichtvervuiling heb ik de grootste moeite met het geluid.

Als onderwerp voor Uw onderzoek vraag ik dan ook met klem het geluid zeer zorgvuldig aan te pakken. Tijdens de voorlichting van het Ministerie kwam de voorlichter van het geluid niet verder dan 47 dB. Hij had een sjabloon dat aangaf hoe ver de geluidsnorm van 47 dB van de bewoning afbleef. Dit sjabloon werd gebruikt toen de windmolens een hoogte zouden hebben van 60 m. Op mijn vraag of windmolens van 80 m, 90 m of 110 m hoog meer geluid maken en of dan zijn sjabloon nog wel correct was, wilde hij geen antwoord geven, hij bleef zeggen dat het 47 dB zou zijn. Ik geloof dit niet. In een symphonie orkest zitten 40 violen. Als men in de zaal zit en één viool speelt, dan is het geluid minder dan als alle violen spelen. Bij mijn vraag aan dezelfde voorlichter, hoe dat met 40 molens was, gaf hij weer als antwoord dat 47

dB de geluidsnorm is. Kortom weer geen antwoord.

0548

Page 220: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

AI eerder zijn wij in Annerveenschekanaal geconfronteerd met een "onderzoek". Dat ging om stank overlast. De uitslag was positief, iets wat niemand begreep. Na veel navraag en nog meer doorvragen bleek dat dit "onderzoek" op papier had plaats gevonden, met andere woorden, ergens lag een notitie dat stank op een bepaalde afstand niet aanwezig was, dus het was onderzocht. Bij een daadwerkelijk onderzoek bleek dat de stank wel aanwezig was.

Ik verzoek U dan ook met klem om het geluid daadwerkelijk in het veld te onderzoeken en niet af te gaan van een notitie die ergens in een la ligt. Ik zou graag weten hoe het zit met het geluid in verhouding tot de hoogte en de massaliteit van de molens.

Ik ben bang dat door een overdaad aan geluid de vleermuizen en de ransuilen, als jagers afhankelijk van geluid, zullen verdwijnen.

Daarnaast zullen de huizen onverkoopbaar blijken, het is al een krimpgebied, jonge mensen gaan elders wonen, "westerlingen" kwamen deze kant op. Bij een overdaad aan molens blijven de mensen uit het westen ook weg en krijgen we hier spookdorpen.

Ik verzoek U mijn zienswijze serieus te nemen.

Met vriendelijke Qroet,

0548

Page 221: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Datum - 28 februari 2012

Ons kenmerk -

Uw kenmerk -

Contactpersoon

Telefoon/fax

E-mail

Onderwerp Schriftelijke zienswijze

Bureau Energieprojecten

� TUDelft Technische Universiteit Delft

Bezoek ONTV1�

0549

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark

De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten 29 FEB 2012

Corresp ondentie

Geachte Mevrouw, Meneer,

Bijgesloten de zienswijze van de TU Delft aangaande het voorstel m.b.t. windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden.

Hoogachtend,

Pag./van 1/1

Page 222: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Zienswijze op de

� TUDelft Technische Universiteit Delft

Concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau, Windpark Oostermoer en samenhang met Windpark De Drentse Monden

Inleiding

De Technische Universiteit Delft (TUD), in samenwerking met het KNMI en TNO, heeft de afgelopen jaren met steun van de Nederlandse regering en het Samenwerkingsverband Noord Nederland geofysische applicaties binnen LOFAR ontwikkeld en gebouwd. De totale investering in het LOFAR project is ca € 140 mln. LOFAR is in 2010 in gebruik gesteld door koningin Beatrix.

De TUD, KNMI en TNO hebben met succes twee geofysische applicaties binnen het LOFAR project gerealiseerd. Vanuit de overheid is LOFAR gefinancierd vanuit de

overweging dat het een "wide-area sensor network" zou zijn, en andere dan alleen de astronomische applicaties waren vereist. Vanuit de geofysica zijn er twee applicaties aan het LOFAR netwerk verbonden, namelijk een infrasound netwerk en een seismisch netwerk. De infrasound sensoren detecteren de "geluids"-signalen vanuit de lucht (luchtdrukgoven met een frequentie lager dan 20Hz), terwijl de seismische sensoren het "geluid" vanuit de ondergrond detecteren. De TUD, KNMI en TNO hebben bij hun

beslissing om deel te nemen aan het project LOFAR zich mede laten leiden door de problematiek die zich in Noord-Nederland voordoet, namelijk de aardbevingen geïnduceerd door de gasproductie. Echter, de geofysische instrumenten die zij hebben

gebouwd, zijn ook van groot belang voor het andere lopende onderzoek aan die

instituten, waaronder het ontwikkelen van technologie voor het monitoren van opslag van CO2 in de ondergrond, via het CAT02 project (www.cato2.nl).

Als gedeelte van het seismische netwerk is de helft van de investeringen ( rv 1.5 M€) besteed aan een opstelling die representatief is voor een netwerk boven een ondergronds reservoir, zoals een CO2 reservoir, gas- of olie reservoir. (Zo'n aanpak wordt momenteel in een COrinjectieprogramma in Duitsland reeds gebruikt.) De

opstelling is opgebouwd nabij Oud-Annerveen, aan de noordkant van het geplande windpark "Oostermoer". De locatie hiervoor was indertijd gekozen vanwege de

nabijheid van het gasveld Annerveen en de bijbehorende (kleine) aardbevingen. Een andere belangrijk aspect aan de keuze voor die locatie was dat er in de omgeving geen sprake was van storingsbronnen (zoals windmolens)die het onderzoek zouden schade, terwijl het provinciaal en gemeentelijk ruimtelijk beleid daar ook geen ruimte lieten om dergelijke storende functies toe te staan. Er waren toen geen aanwijzingen

dat het ruimtelijk beleid van de rijksoverheid, provincie of gemeente gewijzigd zou worden. In de omgevingsvisie van de provincie Drenthe zijn rond het Centrale LOFAR gebied zones I en II vastgesteld ter bescherming van LOFAR tegen storende invloeden door bijvoorbeeld hoogspanningslijnen, spoorlijnen, industrie en windmolens. Rond remote stations zoals bij Oud-Annerveen is een zone met een straal van 2km in de provinciale omgevingsverordening aangegeven waar extra waakzaamheid geboden is als daar mogelijke storende functies worden gedacht.

Tegen het licht van het bovenstaande brengt TUD mede namens de stichting LOFAR, het KNMI en TNO de volgende punten onder uw aandacht.

0549

Page 223: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

De zienswijze De TUD richt zich in deze zienswijze op de inhoud van de concept notitie Reikwijdte en Detail, Windpark Oostermoer en samenhang met Windpark De Drentse Monden.

Hieronder volgen de opmerkingen en vragen die naar onze mening verwerkt cq beantwoord dienen te worden in de definitieve notitie Reikwijdte en Detail.

1. Gezien de op blz 14 van de conceptnotitie genoemde voorwaarden, die in het

provinciaal beleid zijn vastgelegd en waarover van rijkszijde geen voorbehoud is gemaakt bij de vaststelling, hechten wij er aan om een kaart op te nemen waarop de locatie van het voorgenomen Windpark, de plaatsingsgebieden en de LOFAR zones I en 11 alsmede de 2 km zone rond het station in Oud­AnnerveenjKielwindeweer getoond worden.

2. Met betrekking tot paragraaf 4 "Mogelijke effecten en maatregelen" onder het kopje geluid wijst de TUD op het feit dat LOFAR niet alleen een astronomisch

instrument is. Bij de toekenning van de Bsik subsidie was voor de Nederlandse regering van belang dat ook andere kennis- en wetenschapsgebieden een belangrijke rol zouden spelen. Twee van die wetenschapsgebieden zijn infragelu id en seismologie. Daarvoor zijn in het centrale LOFAR gebied en op diverse buitenstations rond het voorgenomen windpark infrageluid en seismische sensoren geplaatst door het KNMI, TUD en TNO (allen LOFAR partner). Voor het seismische gedeelte wordt de diepe ondergrond onderzocht. Het punt voor de seismische sensoren is dat aan de noordkant van het windpark Oostermoer geldt dat de trillingen die door windmolens worden veroorzaakt in de bodem, de waarnemingen van het

Annerveen array ernstig worden verstoord. Deze effecten zullen in het kader van de MER in beeld gebracht moeten worden.

3. Wij hechten er aan dat bij het in beeld brengen van zowel de locatie alternatieven als de inrichtingsalternatieven de effecten voor LOFAR in beeld

worden gebracht (blz. 18,19 en 20).

4. De in de provinciale omgevingsvisie opgenomen zone 11 overlapt een deel van het gebied voor het voorgenomen Windpark de Drentse Monden en vormt derhalve een risicofactor voor de realisatie van het voorgenomen grootschalige Windpark de Monden. Reden waarom wij u adviseren in ieder geval een alternatief te onderzoeken waarbij geen windmolens in de zone 11

geplaatst worden.

5. Tevens adviseren wij u om in ieder geval een alternatief te onderzoeken waarbij de 2 km zone rond het genoemde remote station bij Oud­AnnerveenjKiel Windeweer is vrijgehouden van windmolens.

6. Op bladzijde 24 is in het kader van de mogelijke effecten en maatregelen nadrukkelijk aandacht besteed aan LOFAR. In het stuk onder het kopje "beïnvloeding van LOFAR" staat een onzorgvuldigheid: Overleg over mogelijke storing is niet alleen gewenst maar is vereist en geboden. Windturbines hebben een negatieve invloed op de waarnemingsmogelijkheden van het seismische netwerk van het LOFAR project die mede afhangt van hun locatie ten opzichte van de seismische sensoren, specifiek die nabij Oud-Annerveen aan de noordkant van het geplande windpark Oostermoer.

7. Gezien punt 2 van deze zienswijze adviseren wij om in de tabel op blz. 25 met betrekking tot LOFAR tevens de beïnvloeding van de waarneemmogelijkheden van de Infrageluid apparatuur en het seismische netwerk expliciet te noemen.

Februari 2012

0549

Page 224: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

betreft: Zienswijze MER Windpark Oostermoer

Gieterveen 27 februari 2012

01\171/ :'i

29 Fr el/ 2012

Hierbij dient ondergetekende een zienswijze in met betrekking tot de Conceptnotitie Windpark Oostermoer die sinds 20 januari jongstleden ter inzage ligt. Mijn zienswijze spitst zich toe op de volgende punten:

0550

1: Bij de komst van een windmolenpark in een gebied is bij veel mensen weinig bekend over de invloed hiervall-O p de waarde van hun \-voning. Inmiddels zijn er echter al diverse uitspraken van rechters geweest die bij komst van een windmolenpark de WOZ-waarde van een woning hebben verlaagd. Het percentage van de verlaging bedroeg afhankelijk van de feitelijke omstandigheden tussen 10% en 45%. Hiermee wordt al aangetoond dat rechters het aannemelijk vinden dat de komst van windmolens een invloed heeft op de waarde van mijn woning. Dit komt ook overeen met de praktijk. Huizen in de buurt van een windmolenpark staan langer te koop en hebben een lagere verkoopprij s dan huizen die niet in de nabijheid van een windmolenpark staan. In alle gevallen betreft het hier echter procedures waarin de te verwachten overlast en horizonvervuiling van een heel ander niveau zijn dan in ons gebied, waar een veelvoud van windmolens zou moeten verrijzen in vergelijking tot de situaties in onderhavige procedures. Ik verzoek u in het bijzonder te onderzoeken in hoeverre een dergelijke omvang van het windmolenpark de waarde van woningen

in de omgeving zal beïnvloeden. Dit temeer nu in een eventuele planschadeprocedure de bewijslast van deze waardedaling onevenredig zwaar op mij als eigenaar drukt. Dit bij gebrek aan gedegen en betrouwbaar onafhankelijk onderzoek naar deze effecten, waardoor voor vaststelling van de schade nauwelijks een objectief criterium voorhanden is.

2: Het veenkoloniale gebied is een open landschap met weidse vergezichten. Dit brengt met zich mee dat de windmolens door het open karakter van het gebied van verre zowel zichtbaar als hoorbaar zullen zijn. Ik verzoek u terdege te onderzoeken in hoeverre de vaak gehanteerde afstanden tot omliggende bebouwing in dit kader relevant zijn. Het valt te verwachten dat met name 's nachts door het ontbreken van omgevingsgeluid en natuurlijke barrières, de windmolens onevenredig meer geluidsoverlast zullen produceren dan in het algemeen wordt aangenomen. Ik verwijs hierin ook naar het reeds uitgevoerde onderzoek naar geluidsbelasting bij windmolens in de nachtelijke uren, zoals gepubliceerd door de Rijksuniversiteit Groningen. Tevens zal de verlichting op de windmolens op tientallen kilometers afstand te zien zijn in het vrije veld.

3: Het gebied is een foerageergebied voor ganzen in de wintertijd. Hierbij verplaatsen deze groepen zich vaak in grote aantallen in een noord-zuid richting binnen het gebied, waarbij vaak op een hoogte wordt gevlogen die correspondeert met de ashoogte van de te plaatsen windmolens. Gezien de noord-zuid oriëntatie van het zoekgebied zal een groep ganzen dus het merendeel van de te plaatsen windmolens moeten passeren bij deze trektochten. Het valt te verwachten dat dit voor de ganzenpopulatie sterk negatieve gevolgen zal hebben. Ik verzoek u dan ook hier terdege onderzoek

Page 225: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0550

naar te laten verrichten.

4: De komst van het windmolenpark betekent een verandering van een landbouw- en recreatiegebied naar een gebied met een industriële uitstraling. Dit zal directe gevolgen hebben voor het toerisme en de leefbaarheid. Gezien het feit dat het gebied niet tot de meer windrijke gebieden van Nederland behoort, zal om een rendement te behalen voor de initiatiefnemers een hoger subsidiebedrag noodzakelijk zijn. Onderzocht zou moeten worden in hoeverre dit acceptabel is gezien de alternatieve locaties met een beter rendement. Het inkomensverlies voor de recreatiesector verenigd zich in zoverre niet met een hogere subsidie voor de initiatiefnemers. Door de windmolens in meer windrijke en dunner bevolkte gebieden te plaatsen, denk aan o.a. de

Afsluitdijk, Flevoland en de Maasvlakte, kan voor minder geld meer rendement worden behaald, terwijl de overlast beperkter is voor de omgeving. Als belastingbetaler word ik niet gelukkig van een dergelijke inefficiënte besteding van belastinggeld.

Hoogachtend,

Page 226: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark Oostermoer en samenhang met

windpark De Drentse Monden

Concept Notitie Reikwijdte en Detailniveau

Spreekt in als: Particulier

Nieuw-Buinen, 28 februari 2012

Inspraak:

Ik heb kennis genomen van de plannen om het eerder aangekondigde windpark de Drentse Monden

te combineren met het geplande windpark in het Oostermoergebied (o.a. middels de Concept Notitie

Reikwijdte en Detailniveau d.d. 11 januari 2012). Reeds eerder heb ik u mijn zienswijze op windpark

de Drentse Monden meegedeeld (zie bijlage). De ontvangst hiervan werd door u op 8 augustus 2011

bevestigd.

De inhoud van mijn vorige zienswijze is nog steeds valide. Alle aangedragen punten zijn één op één

van toepassing op de nu gepresenteerde combinatieplannen. In deze brief treft u een aanvulling aan

op mijn eerdere zienswijze.

Inzake het aspect "Krimp" wil ik graag nog e.e.a. verduidelijken en aanscherpen. Door mij zijn reeds

enkele vragen opgeworpen die aan de orde zouden moeten komen in het onderzoek aangaande de

effecten die het windpark heeft op de krimpregio waarin wij wonen. Ik zie graag dat u dit onderzoek

verbreed naar een volledige Economische Effect Rapportage. Daarbij dient gekeken worden naar de

invloeden die het park bijvoorbeeld heeft op de woningmarkt, de toeristische sector en de

bedrijvenmarkt (vestigingsklimaat). In uw concept notitie spreekt u over de versterking van de

regionale economie. Ik hecht er waarde aan dat onafhankelijk wordt vastgesteld wat het werkelijke

effect op de gehele economie is en dat daarbij alle facetten van die regionale economie worden

meegenomen. Dus niet eenzijdig kijken naar het positieve effect dat de plaatsing van windmolens

voor de betrokken agrariërs oplevert.

Ook nu geldt dat ik graag een persoonlijke inhoudelijke reactie ontvang op deze aanvullende

zienswijze.

0551

1

Page 227: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark De Drentse Monden

Concept Notitie Reikwijdte en Detail

Spreekt in als: Particulier

Inspraak:

Ik heb kennis genomen van de plannen om in de Drentse Veenkoloniën een grootschalig windpark te

stichten (o.a. middels de Concept Notitie Reikwijdte en Detail d.d. 16 juni 2011). Drie jaar geleden

zijn mijn vrouw en ik naar dit mooie gebied verhuisd, juist vanwege het open karakter ervan en het

wijdse uitzicht. Dat wordt door dit park ruw verstoord. Wij zijn dan ook pertinent tegen de stichting

van dit park. Ik realiseer me echter dat onze individuele "nee" voor nu niet relevant is. Immers, het

gaat nu over het onderzoek naar de nadelige effecten die dit plan op het milieu heeft. Ook daar maak

ik me ernstige zorgen over. Ik verzoek u in dat kader in de komende MER, naast de in de startnotitie

al genoemde onderzoeksobjecten, ook de volgende aspecten specifiek mee te nemen.

Draagvlak

In de Concept Notitie Reikwijdte en Detail wordt onder 1.2 aangegeven dat de initiatiefnemers

draagvlak belangrijk vinden. De heer Vermeulen, directeur van Raedthuys Windenergie BV (één van

de initiatiefnemers,) vertelde recent in een interview op Radio look dat zijn bedrijf waarde hecht

aan draagvlak. Op basis van een in opdracht van Raedthuys uitgevoerde enquête in 2008 wordt

gesteld dat "een ruime meerderheid van de Drentenaren niet afwijzend staat tegenover windenergie

in hun provincie". Hieruit wordt even later de volgende conclusie getrokken: "Vrijwel het gehele

gebied waar de windturbines geplaatst kunnen worden is daarmee betrokken en voorstander van

het windpark".

Ik heb kennis genomen van het onderzoek. Er zijn veel opmerkingen te maken over de deugdelijkheid

van dit onderzoek: statistieken worden misleidend dan wel foutief gepresenteerd en de vraagstelling

is hier en daar dusdanig dat sprake is van sturing naar een voor de opdrachtgever gewenste

uitkomst. Kortom: het onderzoeksrapport lijkt naar een wenselijke uitkomst toe te zijn geschreven.

Het is mijns inziens verwerpelijk dat voor de Concept Notitie Reikwijdte en Detail een dubieus

onderzoeksrapport wordt gebruikt. Het meest bijzonder is nog wel de conclusie die wordt getrokken

in de startnotitie. Uit het feit dat een ruime meerderheid van de Drentenaren niet afwijzend staat

tegenover windenergie in Drenthe valt toch niet te concluderen dat vrijwel het gehele gebied

voorstander van dit megapark is? Ik ben als geboren en getogen Drent ook geen tegenstander van

windenergie in Drenthe, maar een park van deze omvang, geconcentreerd in een beperkt gebied, is

een heel ander verhaal. Ik ben er van overtuigd dat er in en rondom de Drentse Monden geen

0551

1

Page 228: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

draagvlak is voor dit plan (behoudens degene die financieel belanghebbend zijn). Ik ben tenminste

nog niemand tegengekomen die voorstander is.

Als er door de initiatiefnemers werkelijk waarde wordt gehecht aan draagvlak, dan lijkt mij een

nieuw (onafhankelijk) draagvlakonderzoek in het Drentse Mondengebied op zijn plaats. Ik verzoek

u zulks in de MER mee te nemen. Dit lijkt me passend in het kader van "sociaal-economische

aspecten" .

Geluid

In de Concept Notitie Reikwijdte en Detail wordt onder 4.1 aangegeven dat geluid afkomstig is "van

de bewegende delen in de rotor en van de rotorbladen die door de wind worden rondgedraaid". Hier

zullen allerlei normen voor zijn. In 2006 promoveerde de heer G.P. van den Berg aan de

RijksUniversiteit Groningen tot doctor in de Wiskunde en Natuurwetenschappen. De titel van zijn

proefschrift luidt: "The Sound of High Winds: The Effect of Atmospheric Stability on Wind Turbine

Sound and Microphone Noise" (zie http://irs.ub.ruq.nl/ppn/294294104). In deze

dissertatie trekt hij o.a. de conclusie dat bij het geluid van windturbines tot nu toe een belangrijk

fenomeen over het hoofd is gezien, namelijk de verandering van de wind na zonsondergang. Het

geluid wordt dan luider en het vertoont sterkere fluctuaties.

In het verlengde hiervan vraag ik ook aandacht voor het zogenaamde laagfrequente geluid welke met

windturbines in verband wordt gebracht. Blijkens meerdere publicaties kan langdurige blootstelling

hieraan ernstige gezondheidsklachten veroorzaken.

Verder wordt in de startnotitie aangegeven dat de geluidsbelasting bepaald wordt op de gevel van

geluidsgevoelige bestemmingen en dat er getoetst wordt aan wettelijke voorschriften. Dat is vrij

algemeen. Ik hecht er waarde aan dat er ook rekening wordt gehouden met omgevingsgeluid. Onze

woonomgeving is een relatief stil gebied. De geluidsemissie van windturbines zal hier anders ervaren

worden dan in een industrieel gebied of een gebied met veel verkeersgeluid.

Ik verzoek u bovenstaande aspecten in het kader van geluidsoverlast expliciet mee te nemen in de

MER, ook voor zover daarop (nog) geen wettelijke verplichting van toepassing is, dan wel daarvoor

(nog) geen wettelijke normen zijn vastgesteld. Het gaat dus om al het fenomeen dat het geluid

's nachts luider wordt en dan sterkere fluctuaties kent, b) laagfrequent geluid en de invloed

daarvan op de volksgezondheid en c) toetsing van de ervaren geluidsoverlast in een relatief stil

gebied als het onze.

Fauna

Onze woning is gelegen in de meest recente nieuwbouwwijk van Nieuw-Buinen, Nieuw­

Veenlanden genaamd (ook wel Drentse Horn). Ten westen/zuidwesten van deze

nieuwbouwwijk ligt een groot landbouwgebied. In de winterperiode strijken op de

akkerlanden altijd in groten getale ganzen neer, als tussenstop op hun lange reis naar

warmer oorden. Met de plaatsing van de windturbines wordt het voor deze vogelsoort

onmogelijk gemaakt in dit uitgestrekte gebied te landen. Bovendien bestaat het risico dat

de ganzen tijdens hun vlucht in aanraking komen met de wieken van de molens.

Verder zien we in en rondom het naast onze woonwijk gelegen bos met enige regelmaat

0551

2

Page 229: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

reeën, vossen en diverse fraaie vogelsoorten (w.o. de Vlaamse gaai en de ransuil). Ook

deze dieren zullen m.i. last hebben van de enorme rotorbladen van de windturbines, dan

wel van het geluid dat er door geproduceerd wordt. De kans lijkt me levensgroot

aanwezig dat vogels door de ronddraaiende rotorbladen worden gedood. Meerdere van

de in het gebied voorkomende vogelsoorten zijn overigens aangemerkt als beschermde

inheemse soorten. In het kader van de Flora- en Faunawet is het verboden deze vogels

te doden (artikel 9) en opzettelijk te verontrusten (artikel 10). Hoe verhoudt zich dit tot

de plannen voor een megawindpark?

Ik verzoek u in het onderzoek over de effecten op de flora en fauna specifiek de

effecten op bovengenoemde diersoorten mee te nemen, in het bijzonder het

aspect inzake de beschermde vogelsoorten. Verder is te onderzoeken in

hoeverre een windpark van deze omvang een overtreding van de Flora- en

Faunawet met zich mee gaat brengen.

Landschap

De Drentse Veenkoloniën zijn te typeren als een gebied met een open, landelijk karakter.

Het uitzicht is er wijds. Dat is voor de meeste nieuwe bewoners (w.o. wijzelf) ook de

belangrijkste reden (geweest) zich hier te vestigen, maar zal ook voor de "autochtone"

bewoners een belangrijk onderdeel zijn in het woon- en leefgenot. Door de plaatsing van

een megawindpark wordt deze kernwaarde ernstige schade toegebracht; het landschap

zal zijn huidige kracht en kenmerkende kwaliteit verliezen.

Ik verzoek u in de MER te onderzoeken welke effecten het windpark heeft op

het landschappelijke wezenskarakter van de Veenkoloniën.

Krimp

De Drentse Veenkoloniën heeft de komende jaren te maken met een krimpende

bevolking (vanwege vergrijzing en ontgroening). In mijn optiek zal het windpark de

krimp (behoorlijk) versterken. Want wie wil er nu wonen in een gebied, midden tussen

60 tot 110 megawindmolens? Voor ons is het antwoord helder: als wij 3 jaar geleden

hadden geweten dat dit park zou komen, hadden wij geen tonnen in een nieuwe woning

in dit gebied geïnvesteerd. Een (niet-representatieve) peiling onder buurtgenoten leert

dat velen er zo over denken. De conclusie lijkt dan ook helder: een megawindpark maakt

het gebied onaantrekkelijker voor bestaande én nieuwe bewoners en zal derhalve de

krimp versterken. Een recent voorval illustreert dit nog eens: een bewoner van dit gebied

had zijn woning zo goed als verkocht, maar de koper is afgehaakt toen het plan van

Windpark De Drentse Monden wereldkundig werd gemaakt.

Dit alles zal ook (grote) negatieve gevolgen gaan hebben voor de waardeontwikkeling

van onroerend goed in het gebied. Immers: als minder mensen er willen wonen, daalt de

waarde van woningen (het simpele verhaal van vraag en aanbod). Daarmee zal niet

alleen op individueel niveau financiële schade ontstaan, maar wordt er ook grote schade

aan de lokale economie toegebracht (belastinginkomsten gemeente dalen, minder

aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven, etc.). Weegt dit op tegen de economische

plussen die u alleen maar belicht in de Concept Notitie Reikwijdte en Detail?

0551

3

Page 230: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

In het kader van de sociaal-economische effecten verzoek ik u onderzoek te

doen naar de effecten van het geplande windpark op de bevolkingsomvang en

de lokale economie in de Drentse Veenkoloniën. Specifiek dient daarbij

onderzocht te worden in hoeverre het park de verwachte krimp gaat versterken.

Te beantwoorden vragen zijn o.a.: "Welk effect heeft het windpark op instroom

van inwoners van buitenaf?", "Welk effect heeft het op de specifieke lokale

woningmarkt?", "Heeft het windpark een versterkend effect op de krimp?",

"Welke nadelige effecten heeft het windpark op de lokale economie?".

Tot slot

Ik wil graag een persoonlijke reactie van u ontvangen op deze zienswijze.

Hoogachtend,

· 0551

4

Page 231: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Nieuw Buinen, 28 februari 2012.

Aan Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Betreft: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor MER van Windpark

Oostermoer en windpark De Drentse Monden.

Geachte leden van het Bureau Energieprojecten,

Middels deze brief wil ik reageren op de "Concept notitie Reikwijdte en Detail" oftewel de

zogenoemde startnotitie. Het verzoek is mijn zienswijze en de bevindingen hiervan op te

nemen in de definitieve notitie Reikwijdte en Detail.

Totstandkoming

Het is mij in de "Concept notitie Reikwijdte en Detail" niet duidelijk geworden hoe dit plan

tot stand is gekomen. Er staat in geschreven dat "in een vroeg stadium contact met

gemeente en provincie en andere belanghebbenden is opgenomen om de plannen duidelijk

te maken". Wanneer was dat dan? Wees daar duidelijk over in het definitieve rapport. Als

burger en kiesgerechtigde wil ik graag helder kunnen lezen wat de rol en het standpunt van

de gemeente Borger-Odoorn hierin is geweest, wanneer zij op de hoogte is gebracht van de

plannen en hoe hun informatie/informatieplicht hierover naar de burgers is geweest. Is dit

rechtmatig verlopen? Welke politieke partijen hebben hier (stilzwijgend) aan meegewerkt en

welke niet?

Wat is de rol en het standpunt van de provincie hierin geweest? Wanneer zij op de hoogte is

gebracht van de plannen en hoe hun informatie/informatieplicht hierover geweest? Is dit

rechtmatig verlopen? Welke politieke partijen hebben hier (stilzwijgend) aan meegewerkt en

welke niet? Mijn verzoek is dit in de "notitie Reikwijdte en Detail" te vermelden.

Zo wil ik ook graag de rol van de overheid, c.q. de betrokken ministeries, vermeld zien.

Waren de standpunten zodanig, dat de plannen doorgezet konden worden? Welke belangen

hebben de betrokken gemeenten en de provincie Drenthe bij een windmolenpark?

Graag zie ik dat vermeld.

Ik vind dat er niet voldoende en tijdige voorlichting is geweest door de verschillende

overheden, waardoor de burgers niet voldoende hebben kunnen meebeslissen in de

plannen. Ik vind dat dit ondemocratisch is verlopen en wil dit graag getoetst zien, eventueel

door de Europese Unie.

Ik voel mij als burger onmachtig t.o.v. de vergevorderde plannen. Ik vind dat de verschillende

overheden de burgers moet beschermen tegen de beroering en hevige verontrusting die is

nu ontstaan in de vorm van gevoelens van onveiligheid, onmacht, argwaan en aantasting in

hun welzijngevoel. Ik mis de (beschermende) rol van de gemeente, respectievelijk provincie

en de overheid hierin.

1

0552

Page 232: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Draagvlak bij de burgers

Er is een onderzoek door de firma Raedthuis gedaan, sept. 2009, naar het draagvlak bij

burgers in de gemeente Borger-Odoorn. Is dit een onafhankelijk onderzoek geweest? Is dit

onderzoek door de juiste instantie afgenomen? Zijn er voldoende burgers benaderd en zijn

er voldoende burgers geweest die aan het onderzoek hebben deelgenomen, zodat er een

reëel beeld kon ontstaan over een draagvlak voor een groot windmolenpark in de Drentse

Monden? Zijn de burgers voldoende op de hoogte gebracht over de voor- en nadelen van

een windmolenpark alvorens hen te enquêteren?

In de "Concept notitie Reikwijdte en Detail" wordt geschreven over "een ruime meerderheid

van de Drentenaren niet afwijzend staat tegenover windenergie in hun provincie." Dit is te

algemeen gesteld.

Deze Drentenaren staan misschien niet afwijzend tegenover windmolens, als deze niet in

hun buurt komen te staan, maar elders in de provincie. Het N.I.M.B.Y.-effect (Not in my

backyard).

Wisten deze Drentenaren van de nadelen van windmolens op mensen, dieren, planten en

hun omgeving? Wisten ze over de te behalen rendementen van windmolens op land? Ik wil

graag dat het onderzoek opnieuw plaatsvindt, bv. d.m.v. een referendum onder de burgers

van de betrokken gemeenten.

Door de Gemeente Borger-Odoorn en de Woningcorporatie Wooncom is in 2008 aan de

locale opbouwwerker van Sedna in Nieuw-Buinen gevraagd met drie groepen activerende

panelbijeenkomsten te houden, om de visie van de bewoners ten aanzien van het dorp en

de ontwikkelingen in het dorp boven tafel te krijgen. De uitslag van deze analyse heeft een

plaats gekregen in de grootschalige plannen van de Gemeente en Wooncom voor het dorp

Nieuw-Buinen. Dit is vastgelegd in de Dorpsvisie 2008. Hierin is uitgesproken om o.a. de

leefbaarheid van het dorp op verschillende manieren te vergroten.

Samen met bewoners zijn verbindingen gelegd in Nieuw-Buinen. Hierna hebben de

gemeente Borger-Odoorn en wooncorporatie Lefier een DorpsOntwikkelings-Programma

(DOP) opgesteld in 2009. In dit DOP worden logische verbindingen gelegd tussen de

projecten en ontwikkelingen in Nieuw-Buinen. Het DOP vormt daarmee de paraplu voor alle

verbeteringen in Nieuw-Buinen. In dit DOP is geen sprake geweest van een windmolenpark.

DOP is te lezen op de website van de gemeente Borger-Odoorn.

Het DOP staat m.i. haaks op de plannen voor een windmolenpark. Hoe kan een plan

ingediend worden voor een windmolenpark, terwijl dat haaks staat op de visie en plannen

van de gemeente, burgers en Wooncom/Lefier? Waarom zijn de plannen voor een

windmolenpark hierin niet opgenomen? Zijn deze partijen wel ingelicht hierover?

Wordt de leefbaarheid van het dorp juist niet verstoord door de komst van een

windmolenpark?

Burgers kunnen goed voorgelicht worden als er een impressie gegeven wordt hoe de

omgeving er uit komt te zien/te horen op alle door mij in dit schrijven genoemde vlakken.

Kan deze impressie tot stand komen?

2

0552

Page 233: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Kernkwaliteiten

In de startnotitie is sprake van kernkwaliteiten die behouden moeten blijven.

Welke kernkwaliteiten worden bedoeld? De startnotitie is hier niet duidelijk over.

De Drentse MondenjVeenkoloniën staan bekend om hun kenmerkende grootschalige

ruimtelijke openheid. Uniek in Nederland. Wordt deze kernkwaliteit van dit gebied niet

aangetast door een windmolenpark?

Natuur

Ik wil graag in de startnotitie zien hoe de natuur aangetast wordt, vanwege bv. de

bouwinstallaties, bouwverkeer, wegaanleg, kabelaanleg, windmolens. Welk effect heeft de

bouw van de windmolens, de logistiek hierbij en de windmolens zelf op de natuur? Welk

effect hebben voornoemde op het welzijn van:

• Trekvogels als zwanen, ganzen, spreeuwen etc.

• Meeuwen, duiven, reigers, ooievaars waar in Buinen een nest voor is gebouwd.

• Nachtvogels al uilen en de verschillende soorten vleermuizen die in bv. Niuew-Buinen

leven?

• Weidevogels

• Roofvogels zoals buizerds en valken?

• De vele soorten zwaluwen, kraaien, kauwen.

Hoe hoog is de sterfte en gewond raken door windmolens? Vindt er een toename van sterfte

van wild- en vogelsoorten in het gebied?

Hoe worden zij in hun welzijn aangetast?

Zullen zij uit onze gebieden vertrekken?

Welke invloed heeft dat weer op andere fauna, zoals:

• Vliegen/muggen, ontstaat er overlast door hen?

• Vossen

• Marters

• Muizen en ratten

• Reeën

Hoe worden bovenstaande dieren beïnvloed in hun bestaansrecht en welzijn door:

• Slagschaduw

• Verlichting van en voor de windmolens

• Het bouwverkeer

• De wegen die aangelegd worden

• Het geluid/de geluidshinder

• De wieken

Als bepaalde dieren uit een leefgebied verdreven worden door sterfte of vertrek, welke

invloed heeft dat op de flora?

De flora- en faunawet verbiedt het opzettelijk doden of verontrusten van bedreigde vogels.

Wilt u toetsen of hier sprake van is als er een windmolenpark komt en staat?

3

0552

Page 234: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Geluid

In de startnotitie wordt gesproken over kwantitatieve geluidseffecten, door de

geluidsbelasting te bepalen op de gevel van geluidsgevoelige bestemmingen (woningen).

Tevens wordt aangegeven dat er gekeken zal worden naar de wettelijke voorschriften voor

geluid. Bovengenoemde benadering van geluidseffecten is te algemeen.

Ik ben van mening dat een specifiekere benadering van geluidseffecten noodzakelijk is. Factoren die van belang zijn bij de berekening van geluid zijn:

• De bronsterkte van de turbines (geluidsemissie); • De plaatsing van de turbines ten opzichte van gevoelige bestemmingen (woningen &

kantoren); • De mate van afscherming en reflectie van het geluid door de omgeving.

Voor het beoordelen van de akoestische effecten van windturbines, die nog moeten worden

geplaatst, wordt de geluidsemissie berekend op basis van het akoestisch bronvermogen van

de windturbine. Het akoestisch bronvermogen van een windturbine is afhankelijk van de

windsnelheid. Een onderzoek naar de geluidsemissie van windturbines bij verschillende

windsnelheden is dan ook essentieel.

Bij de beoordeling van geluidseffecten speelt ook het omgevingsgeluid van andere

geluidsbronnen een rol. Is het plangebied relatief stil of is er al sprake van een hoog

geluidsniveau als gevolg van bijvoorbeeld verkeerswegen of industrie. Cumulatieve

geluidsniveaus met andere geluidsbronnen, maar ook met meerdere windturbines zijn dan

ook van belang. Een vergelijking van de situatie voor en na plaatsing van de turbines is een

adequate manier om deze geluidseffecten te onderzoeken.

Concreet wil ik graag weten wat de geluidhinder in de praktijk voor mij als bewoner van het

plan "De Veenlanden" in Nieuw-Buinen betekent: Heb ik/hebben de bewoners dag en nacht geluidsoverlast van draaiende wieken? Het geluid zal m.i. niet wegvallen door

achtergrondgeluiden, want die zijn er in dit rustige gebied niet. Kan ik nog goed slapen als ik

de ramen open heb, zoals ik nu altijd heb? Kan ik nog buiten zitten en in de tuin werken

zonder geluidshinder te ervaren? Tast het geluid van de windmolens mijn welzijnsniveau

aan?

De Drentse Monden hebben veelal een agrarische bestemming. Deze windmolens horen qua

afmeting en geluidsoverlast, verlichting etc. in een gebied thuis met een industriële

bestemming. Is dat goed meegewogen in het zoeken naar een plangebied? Zijn de normen

voor geluidsoverlast aangepast aan het plangebied? Is een industriegebied geen goed alternatief? Is daar goed naar gekeken? In de startnotitie ben ik dit alternatief niet

tegengekomen, hoewel mijn bezwaren tegen windmolens op land, i.v.m. schade aan de

natuur, ook voor een industriegebied gelden. Als er minder verbouwd wordt op het land, is Nederland dan meer afhankelijk van het

buitenland in slechte tijden?

Geeft wijziging van het huidige bestemmingsplan andere partijen ook de mogelijkheden voor

andere industriële initiatieven?

Schept een windmolenpark een precedent voor nog meer windmolens in de toekomst?

Er is tot op heden geen deugdelijk wetenschappelijk onderzoek naar LFG van

4

0552

Page 235: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

windturbines gedaan. De politiek beweert dus dat LFG van windturbines onschadelijk is

zonder enige wetenschappelijke onderbouwing. Wereldwijd zijn er allerlei aanwijzingen

dat LFG welschadelijk is voor gezondheid en welbevinden is; van mens en dier. In

Canada bijvoorbeeld wordt LFG gebruikt om mensenmassa's uit elkaar te jagen. De

overheid is verantwoordelijk voor de gezondheid van haar inwoners en daar horen ook

inwoners van de Veenkoloniën bij I

Mijn zienswijze is dat de overheid eerst wetenschappelijk onderzoek moet doen naar

de gevolgen van LFG geluid op de gezondheid en welbevinden van mens en dier en

moet bewijzen dat het LFG van windturbines onschadelijk

Verlichting

Welke invloed heeft de knipperende lichtbakens 's avonds op de bewoners?

Wordt hun slaap hierdoor beïnvloedt? Hun welbevinden? Geven de knipperende lichtbakens

psychosomatische klachten? Welk effect kan verlichting hebben op de gezondheid van mens

en dier?

Slagschaduw

Wat zijn de gezondheidsrisico's van slagschaduw van de wieken, elektrische

hoogharmonische velden en mogelijk stroboscoop effect van weerkaatsend zonlicht op de

wieken? Ik wil graag dat hier onderzoek naar gedaan wordt voor de plannen verwezenlijkt

worden. De uitkomsten zie ik graag tegemoet in het rapport hierover. Worden eventuele

medische kosten vanwege psychosomatische klachten die gerelateerd zijn aan het in de

nabijheid wonen van een windmolenpark, of kosten van (gedeeltelijke)

arbeidsongeschiktheid door de eigenaren/initiators van het windmolenpark vergoed?

Ik wil daar bij deze bij voorbaat een beroep op doen, zodat deze eventuele kosten

meegenomen kunnen worden in de berekeningen.

Cultuurhistorische waarde van de Drentse Monden en de gevolgen van verstoring hiervan

De Drentse Monden hebben een grote cultuurhistorische waarde. Het gebied is uniek in

Nederland. Mag dit gebied worden aangetast door de komst van een windmolenpark?

Nieuw-Buinen heeft een rijke historie in de glasindustrie. Alle Monden hebben kanalen en

wijken (gehad) waardoor het afgegraven veen vervoerd kon worden. De meeste inwoners

hebben een binding met hun dorp en het verleden, doordat hun voorouders deze dorpen

hebben opgebouwd of hier hebben gewoond en/of gewerkt.

Ook mensen uit andere delen van het land (m.n. uit het westen) zijn hier naar toe verhuisd

vanwege de rust, ruimte en natuur.

Blijven deze mensen er wonen als rust, ruimte en natuur verstoord worden? Of als hun

binding met het dorp hierdoor verkleind wordt?

Zal het inwoneraantal van de gemeente Borger-Odoorn dalen? Zal dan de krimp in de kleine

dorpen nog harder toeslaan, waardoor de leefbaarheid verkleind wordt?

Welke invloed heeft dat op de kleine scholen en de instandhouding hiervan?

Op de buurtsupermarkt, de kleine zelfstandige, het toeristenaantal en de broodwinning

hierbij, zoals (boeren-) campings, hotels, vakantieparken, vakantiehuisjes, B.&B. etc?

5

0552

Page 236: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Wat betekent dit voor de werkgelegenheid/werkloosheid? De Drentse Monden is een achterstandsgebied met veel werkloosheid en laagopgeleiden,

wordt dat nu nog harder getroffen door een overheid die de burgers niet serieus neemt?

Trekken mensen elders heen? Kunt u dat onderzoeken?

Zal het leiden tot verpaupering van de dorpen, leegstand, onverkoopbare woningen?

Zullen de mensen die bemiddeld zijn wel wegtrekken en de mensen die minder bemiddeld

zijn uit nood, bv. omdat ze hun woning niet kunnen verkopen en het verlies niet kunnen

nemen, blijven?

Welke invloed gaat het windmolenpark op de bewoners hebben? Zal er verdeeldheid komen

door de voor- en tegenstanders? Worden de mensen die hier aan verdienen er op aan

gekeken? Zal dat te merken zijn in de buurtsuper, de sportvereniging, de scholen, de

buurtvereniging? Kan daar een enquête voor afgenomen worden of ander onderzoek naar

gedaan worden?

In de startnotitie wordt niet gesproken over beleving. Het windpark zal dagelijks worden

waargenomen door inwoners en passanten. Daarbij kan worden gedacht aan dagrecreanten,

automobilisten, etc. De beleving van de windturbines is subjectief. De omwonenden zullen

het park waarschijnlijk anders beoordelen dan passanten. Het is niet raadzaam om over

beleving aannames te maken. Een onderzoek zou dus zeker op zijn plek zijn.

Waardedaling van de huizen/gebouwen

Ik heb mijn huis in 2000 gekocht in Nieuw-Buinen. Als ik toen had geweten dat hier ooit een

windmolenpark zou komen, had ik de woning niet gekocht. Mensen die hun woning nu te

koop hebben raken deze nu al niet kwijt, omdat er sprake is van een windmolenpark. Dat

geeft erg veel ellende als je door bv. scheiding, werkloosheid, ziekte, ouderdom of werk

elders moet verhuizen.

Als de windmolens er komen wil ik graag in aanmerking komen voor een reële planschade.

Ik wil graag dat berekend wordt, hoeveel planschade aan burgers en bedrijven uitgekeerd

moet worden als het park er 20 jaar zal staan.

Mogen de agrariërs aan de windmolens verdienen als het andere burgers geld en

woongenot gaat kosten?

Mogen een klein aantal mensen de woonbeleving en waardedaling van de huizen bepalen

voor een groot aantal mensen?

In de startnotitie staat: "Het windmolenpark geeft kans op een waardevolle financiële

bijdrage voor agrarische bedrijven". Dit is zeer eenzijdig belicht. De financiële nadelen voor

de woningbezitters en kleine zelfstandigen die klandizie van toeristen en de dorpsbewoners

hebben worden onderbelicht.

Gaan de bewoners minder W.D.Z. betalen als er sprake is van waardedaling? Krijgt de

gemeente hierdoor minder inkomsten? Hoe gaat zij dat opvangen?

Ik wil graag schadeloos gesteld worden door de instanties die dit windmolenpark gaan

realiseren bij waardedaling of onverkoopbaarheid van mijn woning.

Bevolkingskrimp

Uit onderzoek blijkt dat bevolkingskrimp tegengegaan kan worden door het wonen en het

woongebied aantrekkelijk te maken/houden. Men woont graag rustig en veilig en werkt bv. ergens anders.

6

0552

Page 237: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Zal de krimp nog sneller gaan door de komst van een windmolen park?

Werkgelegenheid

Met de komst van een windmolenpark zal de werkgelegenheid tijdelijk toenemen. Door wie

wordt dit werk gedaan? Door de lokale bevolking, waardoor de werkloosheid hier daalt?

Wilt u toetsen hoe de komst van een windmolenpark de werkloosheid en werkgelegenheid

beïnvloedt? Tijdelijk of voor langere duur?

Mijn zienswijze is dat de overheid naast een MER ook een Economisch Effect

Rapportage moet laten maken om te kunnen vaststellen of daadwerkelijk de regionale

economie wordt versterkt. Of dat er juist, zoals de meesten vrezen, de huidige zwakke

economische staat van het gebied hierdoor nog meer verzwakt en alle reeds gedane

investeringen te niet worden gedaan. Dit dient grondig te worden onderzocht voordat er

daadwerkelijk tot planmakerij en plaatsing wordt overgegaan.

Duurzaam?

Hoeveel energie (C02 uitstoot) kost het maken van een windmolen, het vervoeren, het

plaatsen, het onderhouden, de grond bouwrijp te maken, al het (vracht)verkeer er naartoe,

kabels leggen, de verlichting, en op het laatst het slopen er van? Zijn hier cijfers over? Kunt u

dat duidelijk maken?

Veiligheid

In de startnotitie wordt gesproken over de veiligheid bij het plaatsen en in werking hebben

van windturbines. Echter in de notitie wordt enkel gesproken van omwonenden,

verkeersdeelnemers en arbeiders in de nabije omgeving van de windturbine. Dit is echter te

vaag en ontoereikend. Bij de veiligheidsaspecten dient ook in te worden gegaan op andere

omliggende objecten, zoals bebouwing, wegen, industrie, onder- en bovengrondse

transportleidingen en luchtvaartveiligheid.

Niet alleen moeten risico's worden geïnventariseerd bij het exploiteren van een windpark,

maar ook bij het plaatsen van de windturbines. Vervolgens dient het PR (plaatsgebonden

risico) te worden onderzocht. Het plaatsgebonden risico betreft de kans dat een persoon,

ervan uitgaan dat deze onbeschermd een heel jaar lang op een plek aanwezig is, overlijdt ten

gevolge van een incident binnen de inrichting. Een andere norm is het GR (groepsgebonden

risico), welke wordt bepaald door in de omgeving te kijken waar zich grote groepen

personen gedurende langere perioden aanwezig zijn.

Is er enig risico van rondvliegende materialen of ijsafslag?

Duurzame energieopbrengst en vermeden emissies

Bij dit aspect wordt in de startnotitie niet duidelijk naar voren gebracht hoe de

energieopbrengst zal worden gemeten. De methodiek die moet worden gehanteerd gaat er

vanuit dat elke turbine een standaard energieproductie heeft. Echter er zou ook rekening

moeten worden gehouden met locatiespecifieke omstandigheden, waarbij rekening wordt

gehouden met de lokale windsituatie.

7

0552

Page 238: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Door de lokale omstandigheden en de powercurves van de referentieturbines mee te nemen

in de berekening wordt een meer realistisch beeld van de milieuwinst verkregen.

Duurzame energie mag niet ten koste gaan van duurzame plannen op enig ander gebied.

Bv. op het gebied van de natuur, dorpsontwikkeling etc.

Ook is het gebied van de Drentse Monden m.i. niet geschikt voor de windmolens, omdat het

een relatief windarme omgeving is in vergelijking op zee, waardoor het rendement laag is.

Klopt het dat het rendement van een windmolen hier ca. 25% is en op of aan zee 80%?

Kan dat getoetst worden, evidence based? Als dat zo is, zouden we dan wel windmolens op

land willen, als er niet zoveel subsidie (lees: belastinggeld) mee gemoeid was?

Hoe lang duurt de subsidie? Kunt u daar duidelijkheid in verschaffen?

Alternatieven

Is er gekeken naar alternatieven die ook duurzaam zijn en milieu- en omgevingsvriendelijk?

Of is dat niet aan de orde? Kan er alleen maar over windmolens onderhandeld worden?

Is een zonnepaneelveld niet minder belastend? In Oosterhesselen gaan de boeren een

zonnepaneelveld realiseren. Is een industrieterrein niet een betere optie? Nederland is een

overbevolkt land. Alternatieven zullen gezocht moeten worden in Europees verband en in of

aan zee.

In alle alternatieven mag de natuur niet aangetast worden, want het is toch de bedoeling dat

het duurzaam/groen moet? Ik ben voor groene en duurzame energie, die niet ten koste gaat

van andere duurzame of groene projecten.

Ik bankier grotendeels duurzaam, ik probeer duurzaam mijn huishouden te runnen, ik neem

alleen groene energie af, terwijl er nog steeds grijze energie geleverd (mag worden) wordt

door onze politiek. Ben lid van verschillende natuur- en consumentenverenigingen, om op

de hoogte te blijven en hen te ondersteunen. Ik zou zelf graag zonnepanelen op mijn huis

willen, maar helaas is dat, ondanks enige subsidie, te duur voor mij.

Onvoorstelbaar dat met dit windmolenproject wel heel veel subsidie (belastinggeld)

gemoeid is, en de boeren jaarlijks dikke winsten kunnen maken. Hoe anders is de situatie

voor een particulier die in duurzame energie wil investeren. Heel veel geld investeren en pas

na jaren rendement.

In Australië (een zeer groot land met in verhouding weinig inwoners) heeft men de

windmolenprojecten stilgelegd om onderzoek te doen naar de effecten hiervan. Dat geldt

ook voor Denemarken en Japan. Kan Nederland zich hier niet bij aansluiten, voor men veder

gaat? Kunnen deze uitkomsten meegenomen worden in uw onderzoek?

Ik heb ook met een Nederlandse vrouw gesproken die bij de Duitse grens woont, waar

windmolens zijn geplaatst. Kunt u de gevolgen voor de bewoners uit dit gebied meenemen

in uw onderzoek?

Overig

In de startnotitie is niet duidelijk of bovengenoemde benaderingen aan bod komen.

Vervolgens wordt in de startnotitie aangegeven dat er naar verschillende criteria wordt

gekeken.

Echter het detailniveau is (nog) niet ingevuld. Bij de landschappelijke structuur is het

8

0552

Page 239: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

belangrijk op twee verschillende schaalniveaus te beoordelen. Wegen, sloten,

hoogspanningslijnen en spoorwegen behoren tot het grootste schaalniveau. Op het kleine

schaalniveau zijn het voornamelijk erven en bermen die het landschap vormen. Op beide

schaalniveaus dienen de turbines aan te sluiten op het landschap.

Met betrekking tot de visuele rust die het windpark moet uitstralen dient onder andere in te

worden gegaan op de afstand van de windturbines tot elkaar, strakke lijnen, eenduidige

kleurstellingen, continuïteit en het voorkomen van hiaten. Hierbij dient opgemerkt te

worden dat meningen verschillen en dat deze veronderstellingen niet als waarheid dienen te

worden beschouwd. Om een goede indicatie te kunnen bieden dient de landschappelijke

inpassing van het windpark gevisualiseerd te worden in een video-animatie om zodoende

het effect van het windpark op het landschap beter te kunnen beoordelen.

Tevens dient de zichtbaarheid van het windpark onderzocht te worden. Met inachtneming

van de eigenschappen van de turbines (fysieke kenmerken, positionering, rotortoerental,

etc.) dient vanaf verschillende afstanden met verschillende weersomstandigheden gemeten

te worden hoe sterk het zicht van het windpark is.

Verder ontbreken relevante aspecten zoals leefklimaat, windverandering en luchtkwaliteit.

Ook is geen aandacht besteed aan overige windmolenparken over de grens.

Hoe is de kwaliteit van het leven daar? Hoe is daar het rendement?

Geld

Dan wil ik graag onderzocht hebben hoe duurzaam het geld (subsidie) besteed wordt als dat

in dit windpark gestoken wordt. Als Nederlandse belastingbetaler vind ik het belangrij om te

weten hoe het geld vanuit Europa besteed wordt. Is dit project aantrekkelijk om de subsidie

of is een nobele motivatie de reden om dit windpark te willen realiseren? Ik denk dat de

burgers een eerlijk antwoord verdienen. Zou dit windpark gerealiseerd worden zonder deze

enorme geldstroom? Blijft dan duurzame energie als motivatie overeind om dit windpark te

realiseren?

Conclusie

Zoals u uit bovenstaande heeft kunnen opmaken is de startnotitie (op veel vlakken) te vaag

en te summier. Er wordt niet diep genoeg ingegaan op de materie en de te onderzoeken

effecten van het te realiseren windpark. Ik kan mij niet vinden in de plannen van het

windmolenpark. Het windmolenpark houdt een grote inbreuk in op het landschap en de

rustige leefomgeving. Relevante aspecten zullen niet, althans onvoldoende, onderzocht

worden en zullen niet, althans onvoldoende, bij de besluitvorming worden betrokken.

Graag zie ik dan ook mijn standpunten terug in de definitieve notitie Reikwijdte en Detail.

Hoogachtend./

9

0552

Page 240: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

I

o

AA. V\: [btL.Ce.Cf ,..L "'E Vl.!! )- & � , 29 FEB Z011

:à CA, & iJ '1..Ct. oh ? L( lA 1:= l'" � v\'olp Cc....J' LL C <:> s.tLl' �'":Y2 r-:-- �

te )(fu-- U@/l. t 2 4 - 2 _ 2 {

0553

�� _ _ �-= �� 'l.,,",,-------� �---==---=-=� G eJ ee.......S b <::f���� � _____ _

____ �--������ �� �r�����A, �J-��(�= ��(�r�� �����A4�2 ______ _

'Lo�� 201 -�-=:..' --=-=-�--

� Lf.� L9.cV

--oor--+

��, -

Page 241: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

_--,---10 � 1 i �'---=--"'� _

_ �'-,,-I _ �l� � �� 2- Q.;�� �k.o_�

0553

_L9� _

_ ------""e..l�L<.I-v-- ; ��é 0 .....,.e-l<.. (� __

rL,, " U� � GLo� �Ybs.�� __ _ l"?

__ /�

- ------

-- ------- -

__ __ ... �W� . �\ �V\.Cl������������L- � � VOO'L..�

�. � '"'----� � �� �

__ Uc::>\.& �� <:.::>�dUv"\..C� � c.lLe- _���tL�� _ ___ _

.oc.?O ...Q � ��(Dç (!.d'"-l 'i t...roo M L1..1 ___ _

_ \!)� c,l � b� V\ Q &,--=O� ---,\,--,,�_ \...)0 2.( � ��'" _�"" -__

____ �- s..� �.f- b-uo CL-..Ç'l,A Q ...... � _� __

_ $ 2- 90 ._ \Jo c.--L _ L.c_-=;e.�( c---".,---' ''''''''=--�--=...:��_..., ��-=---� �� -���-=·-���/-�� ���--' �����p ������-�� ��-�

------

_� __ LJ � -� U �=::..........!.Ç:�� _'""""'_ � - cÀJ2-'---=-------Z----.:::� �\.{�____.2.._____--------- d�� . ..

'-'--=4V'------=:dà-_�\ --"-��----=--:::...�-�--==----�._ C2JA.,'----=-=____ ____ _

\-�'l� � �---=-_ bL ....... u� � d..a- b\...a.A...J'�

Page 242: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0553

l A l c::..L�N ...

(

D

___ --t.-_____ -"-_\)=----=u-v �

\-�

v�l\

l 2. +

�.(V\

Page 243: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

----�(�2-���.�3�---------------{:) <?- �4 ph!:- :\....� cl. � ÇJt C?:.t- 1,oJ- \1\, . \ y,;.� C!)+

0553

.c \-- g.c:;J- cJtp., V\A.O\� � {... \ \ ! l q � "1-0 '{ 0 u � __ _

____ �__==_____u �'1 of <: \---C"a..� � � -

E\ML.A,&�(<<-- lA.,� u.7. \-. &vb�C�c:O. �o.,... � ___ _

___ n�.�O\A...v V'Ar<.?.e1= q,r-- CR i.bid 42'2..''L .rLSc.r Uc:.. G�IZ CL�k_-,--�a...� J .. C(.M.,a..l..v:-� Ó CL4 l--eJ:L,J ie L � • ..t:

\ \ � �t IJ Lc LA .. • k=\I'-Cf I sz." o,p � � b(2.... . .. ,..;t-�ek- \2.D�« V\...c..e e"" .. �#t:is'4 (.J2.A..)Û-�'" c.o�4 � f �', St!> el v �� k...::.... et � � tA.v \() CA..L j t,.J"-« .. rt � c&, �

b, � & �� c:lC.l � � .& Q c?4-.w- l ,.., 2 t '-1...- ol � tD '�,=,s..

--u bC C' .. W.L��-h i \.A P;::& �o�_.� __ s.d.c, ���� __

�<'a� S \..opçc,.....v �q,.,b", �lvt . S+l'oo�sej..1A {"C!..t i=o('u..,-�q � �\A.-o.J.c.J- dl « .. '.A. � l a' � \O.L..O �.-'!..V\-=.A-""",._" '-=���O------I"---__ _

CG> lI'o'À,. \) 0 U .... ,. k� s: 2. _ . -1-)---- -

:\ Lc. V t..r -br. \!ll.k4' 1i!A' . 0(> . dl......:l- . '-'- � _____ __ ___ _

'1.-\ � Lv q � .S..6-� � � -� C)v Ar-'-.:l!:!� \,...I � "',� __ .�_

\N'\Lt- '-'ri Q'A,,90, L«1\...ut., S('o� �

------- ----

Page 244: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Gieterveen, 27 februari 2012

Geachte heer, mevrouw,

Als inwoner van Gieterveen, samen met mijn gezin met 3 kinderen, wonende aan de kopweg 14

zijn wij zeer ongerust over de komst van het windmolenpark oostermoer.

Als de plannen doorgaan worden wij van meerdere zijden ingesloten door rijen windmolens.

Ik maak mij ongerust om de volgende redenen en heb het verzoek aan u om de volgende zaken nader te onderzoeken:

1. Welk effect heeft de komst van de windmolens op de flora en fauna in mijn directe omgeving, specifiek noem ik hierbij:

het natuur/kanaalgebied achter mijn woning, waarop geen schouw van het waterschap plaatsvindt, dientengevolge niet wordt schoongemaakt en daarom zich heeft ontwikkeld tot een natuurgebied in het klein met tal van dier- en vogelsoorten; dit in samenhang met de in de afgelopen 10 jaar geplante bossages door mij en meerdere van mijn buren. Voorgaande heeft zoals gezegd geleid tot de ontwikkeling van een natuurgebied op kleine schaal waar meerkoeten, eenden, zwanen en ander gevogelte hun vaste broedplaatsen hebben en waar verder o.a. voorkomen fazanten, hazen, steenmarters, hermelijnen, vleermuizen, valken, bonte specht, buizerds, grauwe kiekendief, grote aantallen boeren- en gierzwaluwen, zilverreigers, etc. De ganzentrek; ganzen welke met grote aantallen over ons grondgebied komen. De verwoesting van landschap boerveen dat zich kenmerkt (in tegenstelling tot de

bijv. de noordoostpolder) door veel niet agrarische bewoners (aan de woont slechts 1 iniatiefnemer), die niet hebben gevraagd om de negatieve effecten van windmolens. Verwoesting in de zin van: door gigantische funderingen, nieuwe infrastructuur en de verrijzing van windmolens in een nieuw geindustrialiseerd gebied, voorheen een gebied gekenmerkt door RUST en RUIMTE.

IK NODIG U UIT OP DE I OM MET EIGEN OGEN EN WAARNEMING VAST TE STELLEN DAT DE KOMST VAN HET BEOOGDE WINDMOLENPARK DE TELOORGANG ZAL INHOUDEN VAN EEN PRACHTIG GEBIED, WELKE NIET IS TE VERGELIJKEN MET EEN POLDERLANDSCHAP

2. Welk effect het geluid van de windmolens heeft op het welzijn van mij en mijn mede­inwoners van het oostermoer gebied als ook op mijn paarden en andere huisdieren en dan niet o.b.v. een kwantatieve norm die zodanig is dat ze bij wijze van spreken ook op 200 meter afstand van mijn woning kunnen worden gebouwd, maar daadwerkelijk kwalitatief met oog en zorg voor het welzijn van de inwoners. Daarbij tevens graag onderzoeken waarom in landen als de VS, noorwegen, Frankrijk en andere landen veel stringentere normen worden gehanteerd voor geluid uitgedrukt in minimale afstand tot de bewoning van 1500 tot 3000 meter tot windmolens dan in Nederland en graag uitleg (zonder zich te verschuilen achter een wettelijk kader!) waarom de nederlandse overheid denkt dat de hier gehanteerde norm van 47 db! Geen gevaar oplevert voor de volksgezondheid.

3. Het effect op de verkoopbaarheid van mijn woonboerderij en de verwachte gigantische waardedaling hiervan. Hoe wordt de schade aan ons levenswerk welk heeft geleid van

0554

Page 245: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

een vervallen boerderij tot een prachtige woonboerderij met nieuwe stallen en hiervoor genoemde natuur door initiatiefnemers vergoed??? De initiatieven voor windmolens zullen ten koste gaan van mij als bewoner, niet alleen v.w.b. het woongenot, maar zeker ook financieel. Ik verwacht een schade van zeker enkele tonnen (afgezet tegen een getaxeerde waarde van € 700.000). Kortom wij worden de dupe!

4. Het effect op de voorzieningen in de omliggende dorpen, die zullen langzaam verdwijnen als gevolg van de te verwachten krimp. Krimp omdat mensen, zoals ook wij hier niet meer willen wonen als de windmolens er komen. Niet uit luxe, maar voor hun eigen welzijn en gezondheid.

5. Het effect van toerisme en recreatie in Drenthe als geheel (immers de windmolens zullen op een afstand van 30 tot 40 km te zien zijn), v.w.b. werkgelegenheid en aantrekkelijkheid voor toeristen. Het imago van Drenthe en specifiek dit gebied Oostermoer van rust, ruimte, natuur en recreatie zal vergoed verdwijnen en veranderen in een imago van een gebied dat wordt gemeden vanwege zijn windtorens, zijn verwoeste landschap en geluidsoverlast. Drenthe is geen polder, waar je zonder noemenswaardige effecten windmolens kunt neerzetten!!

6. Het effect op de natuurgebieden grenzend aan het zoekgebied, waar miljoenen euro's in zijn geinvesteerd, en waar kapitaalvernietiging dreigt.

7. Het effect van slagschaduw op mijn woning en die van mijn buren zal op basis van door initiatiefnemers verspreide tekeningen van waar de windmolens vermoedelijk zouden kunnen komen extreem zijn aangezien in mijn geval de windmolens bij relatief lage zon steeds tussen zon en woning in staan. Gezien het effect van slagschaduw op de gezondheid van mensen is dit voor mij niet toelaatbaar.

8. Het effect op het milieu in Noord Nederland in totaliteit als geheel oost drenthe en oost groningen wordt volgezet met de geplande windmolens. Kan Nederland zich veroorloven om in dichtbevolkt Nederland een van de weinig overgebleven gebieden waar nog rust en ruimte is vol te zetten met windmolens, waarbij de balans tussen stiltegebieden en demeer dichtbevolkte gebiede� voorgoed zull�n worden verstoord.

9. De daadwerkelijk bijdrage die het windmolen park gaat leveren aan besparing C02

uitstoot, duurzaamheid (ook gerekend over een langere termijn), en de stroomvoorziening in Nederland. Kortom in hoeverre is Nederland daadwerkelijk gebaat bij een dergelijk windmolenpark (windluwgebied). Aangetoond is reeds dat per saldo er geen bate is als je alle nadelen meerekent. De enige die er buitensporig economisch beter van worden zijn de initiatiefnemers. Een zorgvuldige kosten/baten analyse is gewenst en dus geen eenzijdige benadering.

10. De nadelige impact die het initiatief heeft op sociale cohesie in deze gemeenschap oostermoer. Er is reeds een tweespalt ontstaan tussen initiatiefnemers / boeren en de overige bevoking. Er is absoluut geen draagvlak bij de bevolking door de wijze waarop initiatiefnemers en overheid opereren.

11. Het effect dat de lichtbakens op de windmolens hebben voor flora en fauna, het landschap tijdens de avond en nacht en de mens, alsmede op vliegverkeer en het effect welke de windmolens hebben voor de aanvliegroute van het vliegveld eelde.

0554

Page 246: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0555

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden Postbus 223

IV 2 9 FF!? 2012

2250 AE Voorschoten Gieterveen, 28 februari 2012

Geachte heer/mevrouw,

Als direct omwonende, samen met mijn man en drie kinderen, van de kopweg in gieterveen

waar plannen liggen voor het plaatsen van een windmolenpark wil ik u kenbaar maken dat

wij sindsdien deze plannen zijn aangekondigd erg angstig geworden zijn over wat er met ons

leefgebied gaat gebeuren.

Ik maak mij ernstige zorgen over de gevolgen die dit park zal gaan hebben op ons en

het leefgebied.

Wij hebben 18 jaar geleden onze boerderij gekocht. Dit pand lag er verwaarloosd bij en we

hebben het door de jaren heen prachtig verbouwd. Alles hebben we er in gestoken. Ook

hebben we met veel aandacht gekeken naar het landschap eromheen. Zo hebben we overal

bomen gepland om zoveel mogelijk vogels en ander wild te lokken.

Naast de talrijke soorten vogels in dit gebied zijn er ook vleermuizen waargenomen. Dit

gebied is tevens een tussenstop voor zeer grote groepen wilde ganzen die elk jaar hier

neerstrijken om uit te rusten.

Als de plannen doorgaan zal dit zeker een negatief effect hebben op alle vogels en andere

dieren in dit gebied.

Geluidshinder voor mens en dier. Het is zelfs mogelijk dat die ondingen op 300 meter

afstand van je woning geplaatst kunnen worden!!! Dit door een overheid gehanteerde norm

van 47 db !!! Ik vind het werkelijk schandalig dat dit zomaar kan.!! Dat wij als bewoners daar

straks hinder van ondervinden maakt kennelijk niets uit! Er zijn in Nederland veel meer

gebieden die veel geschikter zijn als hier in gieterveen. niet dichtbij Ik ben van mening dat

je windmolens niet in de buurt van woningen van moet neerzetten. Zet ze in gebieden

waar ze geen overlast geven!!. ( zeker minimale afstanden van 2 km!!) Ik ben een slechte

slaper en weet nu al dat ik ze s' nachts ga horen, dat monotone zoemende geluid die ze

geven. ( evenals de stroom kastjes die lawaai maken). Het geluid draagt hier erg ver. Het is

een grote nachtmerrie als dit echt doorgaat.

Omdat nu een relatief kleine groep boeren er goud aan kunnen verdienen moeten wij als

bewoners toezien hoe onze leefomgeving compleet wordt verwoest. Dit zal zeker gevolgen

hebben voor dit (krimp)gebied die het toch al wat moeilijk heeft. Toerisme zal afnemen.

Mensen die hier zijn komen wonen voor de rust trekken weg. Ook wij zijn genoodzaakt onze

woning te koop zetten. Ik heb er niet voor gekozen om in een industrieel gebied te gaan

wonen. Daarbij wil ik mijn kinderen niet in zo'n onrustige omgeving grootbrengen. Dat wij hier

groot verlies onder lijden is inmiddels duidelijk na een goed gesprek met onze makelaar. De

eens getaxeerde waarde (in 2007) van onze boerderij van boven de 7 ton, is nu drastisch

gedaald naar nog geen 6 ton. ( en dit is niet alleen maar t.g.v. de dalende woningprijzen!) Dit

is zeer zeker het gevolg van alleen al de plannen van een windmolenpark. Mensen willen

als ze naar dit gebied verhuizen rust! En willen niet omgeven worden door draaiende.

Page 247: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

knipperende en lawaaierige megagrote windturbines!!! Wie wel eigenlijk?? U toch ook niet?? Niemand wil bij een windmolenpark wonen!! Als de plannen doorgaan staat onze boerderij er straks midden in. Voor, achter en opzij!!! Wie gaat dit compenseren?? De boeren?? De

overheid?? U weet dat planschade niets voorstelt in vergelijking met het verlies wat wij lijden!

Onze boerderij is onverkoopbaar geworden en als het verkocht wordt blijven we met een

schuld zitten!

Ik vind het gewoon ongelofelijk dat het rijk oogkleppen opheeft als het gaat om windenergie.

In plaats dat er gekeken wordt naar de mogelijkheden voor zonenergie worden er overal

maar windmolenparken gebouwd. En over 20 jaar? Worden ze dan weer afgebroken?? Bij

het proces van bouwen en afbreken komt veel C02 vrij en dat is toch juist wat we niet

willen?? ( ook zijn er veel fossiele brandstoffen nodig om die dingen te bouwen en af te

breken) Er zijn veel meer manieren om groene energie op te wekken die veel minder

overlast veroorzaken. We hebben overigens straks een energieoverschot! De

bestuursvoorzitter Huib Morelisse van Nuon zegt dat het stroomaanbod de komende jaren

ver zal overstijgen door de bouw van nieuwe centrales!! Waarom dan toch koste wat het kost

windmolenparken in dorpen gaan bouwen waar zo weinig draagvlak is en zoveel

weerstand??

Verder vind ik dat er veel meer onderzoek gedaan moet worden naar de

gezondheidsproblematiek die bij windturbines in directe omgeving kan optreden. Het is

gewoon te belachelijk voor woorden wat hier gebeurd!!

Hier wil straks niemand meer wonen, behalve de mensen die er aan gaan verdienen.

Ook ben ik erg ongerust over de slagschaduw die gezien de vermoedelijke locatie van die

ondingen gaan geven op onze boerderij. Ik ben al jaren migraine patiënt en ben erg bang

voor de gevolgen die hiervan zullen zijn!!! Er is veel onderzoek gaande op dit moment in het

buitenland, maar het lijkt wel alsof het hier in Nederland totaal geen rol speelt!

Ik wil u vragen dit echt serieus te gaan onderzoeken omdat dit grote gevolgen kan hebben

op mijn gezondheid en van anderen.

Ook is de samenleving in dit gebied gesplitst. De initiatiefnemers worden uitgeklotst door

de meeste bewoners van dit gebied. De frustratie is enorm, ook door de manier waarop. Er

is totaal geen draagvlak onder de bevolking, maar ten koste van alles ( mens en dier en

leefomgeving) moet dit doorgeramd worden!!! Wij voelen ons genaaid door zowel de boeren

als het rijk. En die onvrede groeit alleen maar ..

Het lijkt wel alsof er geen enkel besef is er over wat de gevolgen zijn voor dit gebied!!! Het

gaat alleen maar om geld, want het is toch al duidelijk dat windmolens een achterhaalde

(dure) techniek zijn en er vele andere minder ingrijpende manieren zijn om groene energie

op te wekken!! Ik ben zwaar teleurgesteld in het rijk, de provincie en de initiatiefnemers die

ten koste van de bewoners in dit ook nog eens windluwe gebied hun zin willen doordrijven!!

Ik hoop echt dat het rijk gaat inzien waarom er geen draagvlak is en wat de schade is voor

dit gebied als de plannen doorgaan.

Ik voel mij net als de andere bewoners van dit gebied machteloos. De MER is onafhankelijk,

maar wordt wel betaald door de initiatiefnemers. Wij zijn aan u overgeleverd, ik hoop dat u

echt heel goed onderzoek verricht in dit gebied. Dat u bovenstaande dingen zeer serieus

0555

Page 248: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

bekijkt en inziet waarom dit park niet in dit gebied moet komen! Ik hoop dat u ook kijkt naar de toekomst van dit gebied, die één van de weinige gebieden is waar nu nog enigszins wat rust en ruimte is! ( dat is Nederland eigenlijk uniek!)

0555

Page 249: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Drouwenerveen.1� februari 2012

, I

29 fTB 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

Geachte heer mevrouw,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. Afname toerisme in de regio en als provincie Drenthe als gevolg van verlies rust- en ruimte­en natuurgevoel in de omgeving.

2. De landschappelijke inpassing in de traditionele lintbebouwing Gasseltemijveen, Drouwenerveen, Buinerveen.

3. Onrust van knipperende lichtbakens 's avonds 4. Lichtverontreiniging en slagschaduw 5. Geluidsoverlast 6. Flora en fauna 7. Waardedaling van woningen 8. Voortzettende krimp

Ik ben niet tegen windenergie in zijn algemeenheid, maar dit megaplan gaat het landschappelijke karakter van de Veenkoloniên ingrijpend veranderen. Het vrije uitzicht en de rust worden verstoord, waardoor de kwaliteit van onze woonomgeving daalt, alsmede de waardedaling van het woningbezit. Als beginnend recreatieondememer heb ik bewust gekozen voor Drenthe en ook bewust gekozen voor de gemeente Borger Odoorn. Toerisme is het hoofdinkomen van de provincie Drenthe. De rust, ruimte, vriendschappelijke karakter, vrij uitzicht vanaf de hondsrug, de oude staatsbossen en groene uitstraling is uniek.

1. Afname toerisme in de regio en als provincie Drenthe als gevolg van verlies rust- en ruimte­en natuurgevoel in de omgeving. Mijn keuze voor de gemeente Borger Odoorn is bewust. Gemeente Borger Odoorn is één van de drie gemeenten in Nederland die het CittaSlow keurmerk mag uitdragen. CittaSlow is het internationale keurmerk voor gemeenten met minder dan 50.000 inwoners die op het gebied van leefomgeving, landschap, streekproducten, gastvrijheid, milieu, infrastructuur, cultuurhistorie en behoud van identiteit tot de top behoren. CittaSlow helpt bij het versterken van de bewustwording bij beleidsmakers, instellingen, ondernemers en inwoners. Het keurmerk stimuleert hen om verantwoordelijkheid te nemen voor de ontwikkeling van de gemeente. In deze tijden van verstedelijking en globalisering is het voor authentieke gebieden belangrijk de lokale identiteit te bewaken, te versterken en verder uit te dragen. CittaSlow Borger-Odoorn heeft heel wat in huis: 25 dorpen in een verrassend gebied. De drie­eenheid in het landschap van zand, veen en Hunzelaagte is uniek. Je kunt er nog écht wonen en leven in de ruimte, met aan de ene kant veel groen - bossen en heide - en aan de andere kant de lintdorpen in het weidse veenlandschap. Iedere inwoner heeft gemiddeld maar liefst 1 hectare ruimte tot zijn beschikking. In Borger-Odoorn is het heerlijk recreêren in de buitenlucht of cultuur snuiven tussen de hunebedden en de Drentse Heideschapen. Ondernemers maken gebruik van de authentieke omgeving om moderne, wereldse bedrijven op te bouwen. Mijn initiatief tot het beginnen van een recreatiebedrijf pas perfect binnen de uitgangspunten van de CittaSlow gedachte. In een authentieke agrarische omgeving wordt een karakteristieke boerderij verbouwd en geschikt gemaakt voor recreatieve doeleinden die zich richten op beleving, op bezig zijn,

0556

Page 250: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

welness en onthaasting. Het streven van mijn onderneming is erop gericht om mensen te ontvangen in een gastvrije omgeving en sfeer. waar het prima vertoeven is. Ik wil u vragen het volgende specifiek te onderzoeken:

• Wat zijn de effecten zijn op het toerisme? • Zullen toeristen nu minder vaak voor Drenthe kiezen? • Is het veenkoloniaal gebied nog wel aanlokkelijk voor toeristen? • Passen windmolens in de CittaSlow gedachte? • Wordt lokale identiteit aangetast?

2. De landschappelijke inpassing in de traditionele lintbebouwing Gasseltemijveen, Drouwenerveen, Buinerveen.

Het karakteristieke bebouwingslint vormt een eenheid met het achtergelegen veenkoloniale agrarische gebied. Veel van de oude boerderijplaatsen aan de oostzijde van het randveenontginnigstint liggen op redelijk grote afstand van het bebouwingslint op zandopduikingen. Het is de bedoeling dat het Hunzedal deel gaat uitmaken van het Geopark de Hondsrug. Een Geopark heeft als kenmerk dat het een unieke logische geologische eenheid is: Ze bestaat naast de Hondsrug (inclusief de Sleenerrug en de Rolderrug) uit het Bargerveen, het Hunzedal en het Drentsche Aa­

gebied. Geoparken worden een nieuwe officiêle categorie van de UNESCO. De combinatie van mooie ruwe natuur, rust, ruimte, cultuurhistorie, sfeervolle dorpen en watergebieden zorgt kortom voor een unieke omgeving. Juist hier zal de inbreuk van een grootschalig windmolen park op het landschap zeer ingrijpend zijn. Zeker het grote aantal molens en de hoogte daarvan (minstens 135m!l). Toeristen en recreanten die nu nog vanaf de Hondsrug vrij kunnen uitkijken over het weidse en stille Hunzedal zullen denken: Daar moesten we maar niet heen gaan. De jarenlange inspanningen van de recreatieondernemers en bewoners in het Hunzedal ten spijl Ik vind het zeer belangrijk dat het economische en toeristische aspect meegenomen wordt in de MER! Ik wil u vragen het volgende specifiek te onderzoeken:

• Hoe ingrijpend de hoogte van de windmolens is op het Geopark en het karakteristieke bebouwingslint.

• Moderne windturbines steken boven alles uit in hun omgeving waardoor ze tot op grote afstand zichtbaar zijn. Bovendien voegen draaiende wieken juist op het platteland een element van onrust toe aan het landschap. Daardoor vallen windturbines meer op dan een stilstaand element en trekken ze aandacht. In hoeverre zijn de grote windturbines van invloed op het weidse uitzicht.

3. Onrust van knipperende lichtbakens 's avonds Drenthe is één van de weinige provincies waar je 's nachts naar buiten kijkt en nog sterren en donkere lucht ziet. Windparken zorgen voor een hele andere verlichting. De rode toplichten zullen gaan knipperen doordat er wieken voor langs draaien. Doordat deze lichten de hele nacht blijven knipperen, zijn ze in tegenstelling tot de altijd aanwezige gloed boven bebouwde gebieden, echte nachtelijke aandachttrekkers. Ik wil dat het volgende in de MER meegenomen moet worden:

• Hoeveel toename van licht 's nachts ontstaat • Wat de gevolgen van lichtbakens zijn op het toeristische gebied, als flora en fauna en

woongenot.

4. lichtverontreiniging en slagschaduw Doordat steeds een deel van het zonlicht wordt onderbroken treden er variaties in lichtsterkte op. Deze variaties zijn groot als de zon (even) helemaal achter een wiek verdwijnt en als men binnen zit. Als de zon niet helemaal wordt afgedekt of als men buiten is (veel licht van de rest van de hemel), is de variatie minder groot. De ritmische schaduw kan als een hinderlijke flikkering worden ervaren door iemand die bijvoorbeeld zit te lezen achter een raam waar de schaduw op valt. Uit onderzoek is gebleken dat de hinder van lichtvariaties of flikkeringen het grootst is bij een frequentie van 2,5 tot 14 keer per seconde. Er kunnen dan verschijnselen als zeeziekte optreden en bij mensen die hiervoor gevoelig zijn, kan een epileptische aanval optreden (tekstbron: RIVM). Ik begin een recreatiebedrijf op het gehele perceel. Mocht er tijdens een activiteit op het perceel slagschaduw worden ervaren dan zullen recreanten dit als hinderlijk ervaren en komt er een negatieve reclame voor mijn onderneming. Helemaal als je beseft dat dit epileptische aanvallen kan opwekken. Ik wil dat het volgende specifiek in de MER wordt meegenomen:

0556

Page 251: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

• Activiteiten op mijn onderneming zullen de gehele dag op het gehele perceel plaatsvinden. Ik wil dat onderzocht wordt hoeveel slagschaduw er wordt gemeten op mijn woonhuis, groepsaccommodatie, dagrecreatie, het terras van dagrecreatie en groepsaccommodatie en ook naar het perceel waar de activiteiten worde uitgevoerd.

5. Geluidsoverlast

Het beoogde windpark is in het deelgebied de Drentse monden op een veel te korte afstand van een aantal lintbebouwingen gepositioneerd. Ik wil niet dat windmolens extra geluidshinder veroorzaken. Daarom vraag ik speciale aandacht voor dit effect en de bijkomende gezondheidsrisico's zoals laagfrequent en hoogfrequent geluid. In het verleden is al veel aandacht geweest voor de windturbineplannen. Dit heeft al voor veel onrust gezorgd. Plaatsing op de beoogde plek doordrukken zal de onrust doen toenemen en de afkeer tegen "de overheid" of "de politiek" doen groeien. Ik verzoek u de wettelijke grenzen niet precies op te zoeken maar extra zorgvuldigheid te betrachten door een strengere geluidnorm te hanteren. ik verzoek u derhalve om de geluidnorm niet volledig "op te vullen". Een afstand tot bebouwing van 600

meter is niet acceptabel. Er zijn genoeg gebieden in Nederland te vinden waar een grotere afstand tot bebouwing wel te vinden. Het mag niet zo zijn dat bewoners geconfronteerd worden met een grootschalig windpark omdat hier "toevallig" een aantal grondposities beschikbaar zijn. Ik wil graag dat de volgende zaken specifiek worden onderzocht:

• Dag en nacht geluidsoverlast van draaiende wieken. • Er moet onderzoek gedaan worden naar het geluid in combinatie met achtergrondgeluiden. Ik

denk dat het geluid zal niet wegvallen door achtergrondgeluiden, want die zijn er in dit rustige gebied niel Bij een eigen meting op 9 februari 2012 op (ik ben

kwam ik Zonoer verKeer mel. uoven oe I;) dB uit, 's nachts is hier geen verkeer en 's avonds nauwelijks. Overdag met autoverkeer kwam het geluid niet boven de 45 dB. Volgens de beoordelingsmaat Lden mag overdag het geluid maximaal 52 dB, en de avond 47 dB en in de nacht 41 dB. Dit is aanzienlijk hoger dan de huidige achtergrondgeluiden. Willen jullie onderzoek rekening mee houden dat de achtergrondgeluiden hier veel zachter zijn.

• Is dit gebied rendabel is voor de windmolens, omdat het een relatief windarme omgeving is in vergelijking op zee.

6. Flora en Fauna

Het Hunzedal is een gebied waar de laatste jaren veel is geïnvesteerd in Natuurontwikkeling. Ondernemers, bewoners en agrariêrs werken al jaren samen aan natuurontwikkeling. Steeds meer soorten en aantallen vogels maken gebruik van dit gebied. Ik wil graag dat de volgende zaken onderzocht worden:

• Er zijn tal van vogelsoorten die op de rode lijst staan die in dit gebied in grote getale voorkomen zoals de veldleeuwerik, graspieper, roodborsttapuit, blauwborst, kneu, koekoek, zomertortel, kramsvogel, boerenzwaluw, kwartel, patrijs, huiszwaluw, ringmus, huismus etc. Wat zijn de gevolgen van geluidsoverlast voor het broed succes van deze vogels?

• In het gebied is veel subsidie gestoken in akkerranden ten behoeve van de bescherming van allerlei akkervogels en roofvogels. U kunt dan denken aan roofvogels zoals de velduil, kerkuil, ransuil en in beperkte mate de steenuil, grauwe kiekendief etc. Wat zijn de gevolgen voor het uilenbestand?

• Onlangs is de bever geïntroduceerd en kan de rivier de Hunze weer op een natuurlijke manier meanderen. Daardoor vestigen zich nieuwe vogelsoorten zoals de tureluur, watersnip, lepelaar, groenpootruiter, witgatje etc. Wat is de invloed van een grootschalig windpark op het vestigen van nieuwe vogelsoorten in het naastgelegen Hunzegebied?

• Ook het vleermuizenbestand in Drenthe is uniek, verschillende soorten en grote getale. Vleermuizen en uilen hebben hun jachtgebied en jagen op hun gehoor. In hoeverre is de windmolen schadelijk voor het welbevinden van deze dieren?

• In het gebied waar het windpark is gepland en die directe omgeving fourageren 's winters dertig tot veertigduizend toendrarietganzen. De toendrarietganzen zijn zeer zeldzaam waardoor ze extra beschermd dienen te worden. Wat is het gevolg van een grootschalig windpark op het slaap en fourageertrek van zwanen en ganzen die veelal in het donker plaatsvindt?

• Wat zijn de gevolgen van zulke hoge windturbines op de vogeltrek?

0556

Page 252: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

• Wat is de invloed van met name het laagfrequente en het hoogfrequente geluid op de gezondheid en welzijn van voornoemde dieren?

7. Waardedaling van woningen De aanwezigheid van windturbines heeft een negatief effect op de waarde van de woningen in de omgeving. De praktijk bij bestaande windmolenparken leert, dat de waardedaling gemiddeld 22% is. Maar de plannen voor een windturbinepark hebben nu ook al effect op de waarde van de omliggende woningen. Naar schatting bedraagt de waardedaling reeds 10%. Voor een volgende WOZ-aanslag betekent dit, dat we op dat moment bezwaar kunnen gaan maken tegen de hoogte van de WOZ-waarde van de woning. Ik wil dat het volgende meegenomen wordt in de MER:

• Wat zijn de gevolgen voor de waarde van woningen? • Wat is het gevolg voor de waarde van mijn recreatiebedrijf.

8. voortzettende krimp Drenthe wordt geconfronteerd met krimp en vergrijzing: de bevolking neemt af en het aandeel ouderen neemt toe. Juist dan is het belangrijk om jonge gezinnen en ondernemingen te stimuleren. Een windmolen park geeft een negatieve bijdrage aan de stimulans. In hoeverre wordt dit aspect meegenomen in de MER?

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet.

0556

Page 253: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail

U spreekt in als:

er/mevrouw

o Particulier

Jó' Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: A .I:1.c.u.t??�i:J .. t.fl.t�.� Uw inspraak: J(

::i)Q.ei� .. (j) .... �.i.'?rJ .. /�f?.�v.0 ..... i.e/J&.!-J.��.:'!J.�.� ..... ça ... 0.:/1.t?�.�

0557

.............. (J) ... Om..t.v.r.(,·9.?n .... 0.f?JP!J�.�.<�.!?:.� ..... . (�g.�r!.:!..�.0..":.�.� .. . Lo nA. ± a..Lel.l.1 Kl ,f @ ... Uf/.L g 0. ria:>:1 q. .. . 0' .VJ!:I,;� /!J. ? t!. �[email protected]! ... .( "J ... � .. ::f!? � t ,

............................. � .. �.�?:fJ:�:: .... �.�� ... � ... 5.� .... -... �:: ... �f.:� .. t:-!.��.�1::: .. �0V11V)J () �'2.-Q.e V1 O()Vl QPAoY)o-{&/o{. . .......................................... .:) ...................... �-:-:.'":" .................................................... .

.................... (j) .. .u..ed .. ,0.9.f!.I].� .. 0!.!0:4,y..0..�, .. �.�.� .. �fJ!��.{J!!.�.oj $'D k»J ·

··" ·,···9····,··,·,·

.. �···���·�·�···�·�,t

.�3 .... . �.�.�.�� ..... ���.��: . . �b., ....

ÛJV)Ol2.eJ.�., .. lgY.1 .. � .... k..9.xn.�� ... t9.t. . .. &t.,��.�.(,��IY.h .. ,:?.� .. �,�,�., .......... �. �.� .. �.� .. . �� Y.1 .... �.�.� ... . fJ.,.�4-.�.�. �.� .�.� ... . 0:.C?�. �'� .l?��.l?, �.� ... Y..L? � � lA; 3� 11

() 0 0 Clct e\A \ V\ cU.. f\...Q., � 0 clo01 lA.? l V\ c'll LuL e, ; V)� ........... � ..................... ...... ...... � ..... , ...................................... ............................. .

VOO"'L r'Y\()..t � � 0.. � 2 'Ort..t V) � .e, 11" . ............................................... �.�-: . . .. .... :� .............................................................. .

DVl û.�� �,� . . 3. V-I � � G\.01: ... S.t.w: k � ... .p. 9.:� .'J!.�!/. �",.J�;!, 9.:: .. �.�. �, .. ,f.. �� .. �. �. � .... ·

· ...... ,�·�·� ..

·��·:�·�,�·���� .. ·��·����·��I·?������l ,

lVL kb .....•...•••••••••••••.•••••••••••••••••••.•••••••••• iJ, ••••. fy'Y-1 . . f. ;-:,.� ..... tIJ e.tt .. � .�. � . . ç. u ..... k.1t<..../ ML Y)

me l � ./YY1 0 t-i IJ U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten , Inspraakpunt Windpark Oostermoer, Postbus 223, 2250 AE

/ Voorschoten

nOf-g l A A D T j) �{ () � ! I

Page 254: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail

U spreekt in als: J)(Particulier

.. heer /.!JlfW'OÛw

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: .......................................... .

Uw inspraak: ZI..e- �-� \ CL�e. " e..-\) IJ.....

0558

Qv..lU: . . ';;>�Ç\.,\;e..\..� .. �).��\).��ç,\-.\,f).�:�.�\.� . . ��l'...e..c:.o\)DffiLsch<? �\.�):1:hà:,beÇ\, .. ,.ffi�n2�n��7.e. . . \:;:,.� . . ck.ClO\!tne.id..n�\.ee.\Î .M� .. . 00. \s. .. �"\ . . S'm . .,.ä 1)'\l.'SC.� . . • . ��t!c\-. .1\R-fl�\;D.�(..I';\ÎCe.\ .. \�\-L1" .mA."-e...n,

Drox;.�.(.. .��� Qcr:-�\c\-:\"n�. ��. �à-. . \.�� . . � . . �Às.\').i;.\�� . . 0;\\�e..\., . . cnQCll

�1.à!Çf •. . rl'1;)" .'2.1..�::;'U(��?lè. . ..:�.� . . Ii:-.\..,. \:\u.. d.e.s.. \.:1. �.a:u:-. . �'\ '\ .. rodeo\';) . .:.s. .0 :n

.onà.u.20�.\l ... �Q\?� • • ()o.Cl.., . . a��\�e.n..� •.. � .. �r.eq�� . . �uict op

.\"):\e.\'").� ... �):\ . . d..l.e.s." ......... . . . ..... ..... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. \)�t" . . �.kr:'O�.\).�.k\���o..�� .. ��\��\-�\.e.. .. \�ch.�hoom . . \.B.c.\,\et;-.. . �f....\:u.���\:\e..�\.��\) . . . nili.:�e. .. ee.\��b��à�.�\Ç;Qffi.�\J.k.cb\ .... Wl. �. we. .. nu. . � . . ,tU.\ \ • • .\JOl:."\o.J.wpox.k.r.-. �b )v.e.)") . . :z.� . . <1.\. • . �\-:> • • �oo\ .. �Q..a s:l\-:\\�O • . . mci-.. \-u.�b",",\�. \M.�:�\xC>. �").e.\) •• , • • D;J;. . . 'r.� n . . �\:'> .k��e., \:X)Dr. .. \)).e.\:)6>..-e.,�. � •. . . . . b.�) ... 2.z'e:.\,)f;.�2.� . . �:$ • • a.à-.. \\')el��e..c�\. ..... .

D-:>o.à-.. c\De.-\"":\ .. \:\O..a.r. .. c\.(.. .�� 'b�r. 'b.� .. OCCit: .C'\�en� .e-).). � �t . . �\J • • <Z.e..).\. ��ec.\ . md.�� .. . \:w:'bu.\c.n.\�.\lM<-h\�\o.m�:\ ... . E.n.� . . �.?�\�eJn.n�f..Cû.f)�{) \)) v'\ �Ol.n h l.eb\..� c\�'\.e.., 0-0.(") aL ��"':\ (;CL\! �s - e. '\\ (\� .:.0\\ e.X) <2.\l

\�\ à,u...\. \.7e..\SCh"\,\\e.\). U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten , Inspraakpunt Windpark Oostermoer, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

Page 255: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Pondera Consult

22

0558

, \)ûX) 'l.

bijvoorbeeld de grenswaarde voor geluidhinder. Echter, vaak zijn de geêigende parameters

niet zo duidelijk omschreven. Deze moeten dan worden herleid uit het voorgenomen beleid

inzake de verschillende milieuaspecten. In tabel 4.1 is per milieuaspect aangegeven welke

criteria worden gebruikt en de wijze waarop de effecten worden beschreven en beoordeeld

(kwantitatief enlof kwalitatief).

Tabel 4.1 8eoordei!ngsçriteria per milieuaspect

Aspec;tAm Geluid

Slagschaduw

Flora en fauna

CultuurhistorÎeen archeologie

o Landschap

Waterhuishouding

veiligheid

Duurzame Energieopbrengst en vermeden emissies

SOCiaal­economisch

Verlichtingen duistelT1is

BeTnvloeding·Véln LOFAR

� • AantalgeluidgeYCHtlige objecten binnen de

wettelijk toegestane • geluidcontour

-

-

0-

Het aantal woningen binnen de wettelijk toegestane. schadUWduurcontour

Beschermde gebieden Beschem1de soorten Aantasting ecologische relaties

Aantasting CUltuurhistoriSche waarden Aantasting .archEJologische waarden

InvlOed. op . landschappelijke structuur Herkenbaarhéid • opstellingen InVloed op de rust Invloed op lokale openheid Invloed op regionale openheid

GrOndwater (kWaliteit) � •. (aanwe%igheid,kWaliteit) HemeIwatIH8fvoe Afvalwater

BebouWing Wegen Industrie Ondergrondse transportleidingen en kabels Bovengrondse leidingen Hoogspanningsleidingen Dijklichamen en waterkeringen Straalpaden tb.v. teleCommunicatie Vliegverkeer

• OpbJengst - COrernissieredl.ldie - Vetrneden Ztlurequivalenten

• Gevolgen lOkale Inkomens - GevOlgen • werkgelegenheid

• Benodigde luchtvaartverliChting • Effec:ten op duiSterniSen>ftora en faUna

• BeTnvloeding van de waameming&mogelijkheden V8n.de lOF AR radiotelescoop (mogelijk opgespIbt in. criteria voor veI'8ChHl8nde· •. beTnvtoedingsaspecten)

�ng Kwantit8tief

Kwantitatief

Kwalitatief en kwantitatief (soortèn)

Kwalitatief

Kwalitatief

Kwalitatief

Kwal1titatief (aantal objecten . binnen de veiligheidscontour)

Kwantitatief,resp. in MVVh. Kton en Kton

Kwantitatief en kwalitatief

Kwalitatief

Kwalitatief (mogelijk ook deelS kWantitatief)

Om de effecten van de alternatieven per aspect te kunnen vergelijken. worden deze op basis

van een + I - score beoordeeld. Hiervoor wordt de volgende beoordelingsschaal gehanteerd:

Tabel 4.2 Beoordelingsschaal

SCOnJ

Concept Notitie Relk\'Vljdte en Detail � \/Vjndpar�z De [)rentse t\i1onden 709022

Definttief 2011

Page 256: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Pondera Consult

25

Tevens is aangegeven in de laatste kolom of verwacht kan worden dat er sprake is of zou

kunnen zijn van (cumulatie van) effecten vanuit de samenhang tussen windpark Drentse

Monden en Oosterrnoer.

Tabel 4,1 Beoordelingscriteria per milieuaspect

--Aspectell GelUid

Slagschaduw

Flora erifauna

CultuurhistOrie en archêologie-

Landschap

WaterhuishOuding

DuUrzame Energieopbrengst

envel1Tled8n emiSsies Vel'lichting en duisternis

BeTnvtoedingvan LOFAR

So6-Q�\­Cl.C.O\"\o\"ri,-�h

�11gIICI'II8rta • Aantal.· getlJidgevoeiigeobjecten binnen

gekJidsniveaucontouren

• - - Aantal�ingenbinnen -

schaduWduurcontouren

• Beschermde'gebieden _ • -

Beschërmdê·SOOrtén

• Aantasting ecologische relaties

• _ Aantasting CUIUUrhistorische waarden • Aantasting archeologische waarden -

• InvlOettop . landschappeiijkestructuur • Hèrkenbaarheid·opsteUingen • Invloed op de rust .' Invloed op lekaleopenheid '. ' Invloed Op reglOnaleopenhêid • Zichtbàarheid

• Gl'OI1dwater (kwaliteit) • 0ppervIakteWatë. (aanwezigheid, kwaliteit) • " Hemèlwatenlfvoer _'

.;. - AfvalW8ter

• - BebOuwing -. - Wegen (weg, water, rail) - • - Industrie • Ondergrondse transportleidingen en kabels •• Bovengrond8eleidingen

- • - Hoogspêrii'lingslèidingen • Dijklichamen en waterkeringen • Straalpaden lb.v�teIecommunicatie • Vli8gVetkeer • ZweefvHegveldBorgercornpagnie

-- r:fI'ectbeo ordetIng Kwantitatief

Kwantitati8f

Kwalitatlèf en --kwantitatief(soorten)

Kwalitatief

Kwalitatief

_.' Kwalitatièf

--Kwantitatief (aantal objectenbÜ1nende veiligheidscontOur)

• Opbrengst --Kwantitatief;r8Sp. in • CQrèmissiéreductie MWh, Ktonen Kton • Vermedenzuur8quivalenten

• - Benodigde luchtvaartvertichting . _ _ ' Kwalitatief

ëEffec::lènop duistemiaen ft()ra en fauna

.' BeTnVloeding V8nde Kwalitatief (mogelijk _ " waarnern1ngsmogelijkhed8nvan de LOFAR ookdeelSkwantbti8f)

' _ ' _ ' radlotel8sCoQP <rnogeiijk oPgesplltst in c:rit8rïa voorverschillèndebeTnvloedingsaspecten)

O�T�� � 'E."KT

'w/Z..\ O�()O(,()Q..� 'c� �':'t"")cl�\� D e Dr-en'ts M �\)c\�\'" z' P-.:--_'\ " .

"e... '-'J c-.&� '\

s.m.1Ï)8I1g Nee

Nee

Ja

Ja

Nee

Mogelijk

Ja

Ja

Mogelijk

Concept Notitie ReikwiJtJte en Detail - Windparr, OoSterTnoer i 111 O?O

0558

Page 257: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Stadskanaal, 27 Februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte lezer,

Door middel van dit schrijven wil ik graag reageren op de startnotitie voor het windpark Oostermoer.

Hierin worden de plannen voor windpark Oostermoer globaal beschreven en wordt de procedure

rond het milieu effect rapportage uitgelegd.

Als bewoner van de in Stadskanaal worden wij straks met het voorgenomen windpark

Oostermoer geconfronteerd. Achter onze huizen krijgen wij te maken met de windmolens en niet in

de verte maar op een steenworp afstand. In eerste instantie dachten wij dat kan niet waar zijn, dat

kan toch niet de bedoeling zijn dat er achter de huizen een soort lint van windmolens richting

Gieterveen en Gasselternijveen komen te staan. Helaas de plannen liggen er wel.

Veiligheid

Het is mij in het geheel niet duidelijk waarom er gekozen is voor windmolens dichtbij veel huizen. Als

je alleen al op internet kijkt en tikt op google in de gevaren van windmolens en de daarbij behorende

Vo Tube filmpjes dan worden wij daar niet blij van. Zeg niet dat de kans op een dergelijk ongeluk heel

klein is in de buurt van huizen en de daarbij behorende gezinnen is één ongeluk al een ramp. Je moet

er niet aandenken als ineens een rem van windmolen niet meer werkt en de wieken schieten los en

vliegen richting de huizen, het kanaal en de verkeersweg. De verkeerswegen Semsstraat,

H.J.Kniggestraat, Scheepswerfstraat, Unikenstraat worden standaard ingezet als omleidingsroute van

de N366. Het kanaal heeft zomers te maken met pleziervaartuigen die op dit vaartraject te maken

hebben met twee sluizen. De boten varen met meerdere tegelijk en liggen ook met meerdere in de

sluis. De windmolens liggen in het verlengde van de vaarroute.

Waardedaling van de woningen

De windmolens worden in totaal 135 meter hoog. Als ik vanwege mijn werk in Bellingwolde kom is

het geluid van de windmolens van Duitsland goed te horen. Het is inmiddels alweer meer dan 10 jaar

geleden dat de eerste windmolens even over de grens bij het buurtschep lethe in Bellingwolde

werden geplaatst. De voorspelling is uitgekomen de woningen zijn in waarde gedaald en sommige te

koop staande woningen zijn door de geluidsoverlast niet te verkopen. Ik voorzie dat door het

plaatsen van de windmolens ook bij ons de prijzen van de woningen gaan dalen.

0559

Page 258: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Geluidsoverlast

Gezien de afstand van mijn huis en de windmolens kan het niet anders dan dat wij dagelijks te maken

krijgen met het geluid van de windmolen dag in dag uit. Ook wanneer er gebruik wordt gemaakt van

windmolens waarvan de bladen zijn uitgerust met zaagtanden waardoor er 3 decibel minder lawaai

ontstaat, zal het nog overlast veroorzaken. Zeker wanneer wij in de zomermaanden in de tuin zitten.

Slagschaduw

Je staat er in eerste instantie niet bij stil maar gezien de grote van de windmolens krijgen wij net wel

of net niet te maken met slagschaduw. Bij iedere slag een steeds terugkerende schaduw in onze tuin

is iets waar wij niet vrolijk van worden. Onze tuin grenst aan de grond van de geplande windmolens

Zaagtanden

De heer Oerlemans van de universiteit in Twente heeft een onderzoek gedaan naar de

geluidsvermindering door de bladen te voorzien van zaagtanden de reductie hiervan was 3 decibel,

dat is de helft minder dan het huidige zoevend geluid. De heer Oerlemans geeft in zijn onderzoek aan

dat windmolens die in de buurt van huizen worden geplaatst de bladen voorzien moeten zijn van

zaagtanden.

landschap

Dagelijks rij ik over de N33 via de afslag Noordbroek de A7 op in mijn rechterooghoek zie ik een serie

kleine windmolens van het type Lagerweij staan, in een rechte lijn langs het Winschoterdiep. Op de

vlakte geen huizen in de buurt en niet storend in het landschap.

Rij ik verder over de A7 even voorbij Winschoten richting Bad Nieuweschans dan zie ik de eerste

windmolens van Duitsland kris kras door elkaar een storend element in het landschap.

Als ik nu kijk naar de plannen voor het windpark Oostermoer dan kan ik alleen maar de conclusie

trekken dat de windmolens een storend element in het landschap gaan vormen vanuit het Drentse

landschap maar ook vanuit het Groningse landschap. Is er nergens in de provincie Groningen en

Drenthe een stukje zoals bij de A7 waar de Windmolens uit de buurt van huizen komen te staan en

geen storend element in het landschap zijn.

Door middel van dit schrijven heb ik geprobeerd mijn zienswijze over het voorgenomen windpark

Oostermoer duidelijk te maken het mag duidelijk zijn ik ben geen voorstander van het plaatsen van

het windpark Oostermoer. Veiligheid en woongenot gaan samen, door het plaatsen van de

windmolens komt de veiligheid en het woongenot van ons gezin in gevaar.

Er van uitgaande dat u mijn zienswijze serieus meeneemt in de afweging van het bouwen van het

windpark Oostermoer sluit ik deze brief.

Met vriendelijke groet,

2.

0559

Page 259: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0560

N.v Nederlandse Gasunie

Blad 1 van 1

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en

Windpark De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Datum Doorkiesnu m mer

28 februari 2012 (050) 521 22 38

Ons kenmerk Uw kenmerk

PJO 12.B.0413

Onderwerp

Reactie startnotitie Windpark Oostermoer in samenhang

met windpark De Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

29 FEB N.V. Nederlandse Gasunie

2012 Postbus 19

9700 MA Groningen

Concourslaan 17

T (050) 521 91 11

F (050) 521 19 99

Handelsregister Groningen 02029700

www.gasunie.nl

Uit de publicatie in de Staatscourant van 19 januari 2012, nummer 1122, blijkt dat de

'concept-notitie reikwijdte en detail' voor de milieueffectrapportage voor Windpark

Oostermoer in samenhang met windpark De Drentse Monden ter inzage ligt. De beoordeling

van deze notitie noopt ons tot het maken van enkele opmerkingen. De reactie bestaat

gedeeltelijk uit een algemeen deel over windturbines nabij aardgastransportleidingen en een

deel waarin inhoudelijk op de notitie wordt ingegaan. Wij verzoeken u, deze opmerkingen

mee te nemen.

In de notitie wordt voor zowel windpark Oostermoer als windpark De Drentse Monden een

zoeklocatie aangewezen voor het plaatsen van windturbines. Wij wijzen u erop binnen dit

hele zoekgebied diverse aardgastransportleidingen van N.V. Nederlandse Gasunie (verder:

Gasunie) variërend in werkdruk van 40 - 80 bar liggen. Verder zijn er nog diverse installaties

aanwezig.

De leidingen, alsmede de installaties (verder: assets), zijn te beschouwen als vitale

infrastructuur, waarmee grote economische en tevens externe veiligheidsbelangen zijn

gemoeid. Het realiseren van windturbines nabij de assets van Gasunie is, gezien voornoemde

belangen, ons inziens onverstandig en raden wij daarom ook af.

Gasunie heeft bezwaar tegen de aanwezigheid van windturbines nabij haar hoge druk

aardgastransportleidingen en installaties. Van windturbines is bekend dat zich de

onderstaande faaloorzaken kunnen voordoen:

• het afvallen van de gondel of rotor,

• het omvallen van de turbine als gevolg van mastbreuk of funderingsdefect,

• het afbreken van een rotorblad tijdens draaien,

• het wegslingeren van ijsafzetting

Vanwege deze faaloorzaken en hun mogelijke invloed op de omgeving en leveringszekerheid

adviseert Gasunie, de zogenaamde high impact zone (een cirkel met een straal gelijk

aan masthoogte + 1/3 van de lengte rotorblad) als veiligheidsafstand tussen ondergrondse

hoge druk aardgasleidingen en de windturbine te hanteren. Dit is conform het handboek

risicozonering windturbines juli 2005 ECN. Opgemerkt zij nog dat afbrekende rotorbladen

ook ver buiten deze zone terecht kunnen komen. Voor installaties hanteren wij als high

Page 260: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Blad 2 van 2

N.V. Nederlandse Gasunie

Datum: 28 februari 2012 Ons kenmerk: PJP 12.B.0413

Onderwerp: Reactie startnotitie Windpark Oostermoer in samenhang met windpark De Drentse Monden

impact zone (verder: HIZ) een cirkel met een straal gelijk aan de grootste van de volgende twee mogelijkheden: a) masthoogte plus rotorlengte of b) de maximale werpafstand van een rotorblad bij 1,25

keer het nominale toerental van de windturbine. Buiten deze HIZ wordt de negatieve invloed van een windturbine niet meer in rekening gebracht.1

Uitwerking Windturbines kennen doorgaans een aanzienlijk hogere faalkans dan een leiding. Ze vormen dan ook een substantiële extra bedreiging voor de integriteit van de hoge druk aardgastransportleidingen. Dat uit zich in een verhoogd risico voor de omgeving en in een verlaging van de leveringszekerheid. Wij adviseren u om een QRA te (laten) maken waarmee inzicht wordt verkregen in de risico's van de te realiseren types windturbines en deze te laten beoordelen door het RIVM.

Voor externe veiligheid nabij buisleidingen is sinds 1 januari 2011 het Besluit externe veiligheid buisleidingen (verder: Bevb) van toepassing. De wettelijk vastgelegde grenswaarde van het plaatsgebonden risico (PR 10-6) dient gerespecteerd te worden bij nieuwe ontwikkelingen. Wij wijzen u er op dat u rekening heeft te houden met het bepaalde in artikel 11 lid 3 Bevb. In genoemd lid is vastgelegd dat bij de vaststelling van een bestemmingsplan op grond waarvan de aanleg, bouw of vestiging van een risicoverhogend object (de memorie van toelichting spreekt in dit verband specifiek over windturbines) wordt toegelaten in de directe omgeving van een buisleiding, een gemeente rekening heeft te

houden met het risicoverhogend effect van bijvoorbeeld de windturbine op de buisleiding en de omgeving daarvan. Zo is het zeer waarschijnlijk dat de PR-grenswaarde van de leidingen negatief wordt beïnvloed door de realisatie van de windturbines in de nabijheid van de leidingen.

Ten aanzien van een toename van het risico (plaatsgebonden enjof groepsrisico) hanteert Gasunie het uitgangspunt dat eventuele te treffen risicoreducerende maatregelen - bepaald door het gezag dat bevoegd is voor de planologische besluitvorming - voor rekening van de windturbine-exploitant zullen worden gebracht.

Gasunie acht zich op geen enkele wijze verantwoordelijkheid voor een mogelijke calamiteit die het gevolg is van windturbines nabij onze gasinfrastructuur.

Gelet op het bovenstaande verzoekt Gasunie u bij het opnemen van zoekgebieden voor windturbines er rekening mee te houden dat er geen onderdelen van de aardgasinfrastructuur, zijnde de assets, binnen de HIZ van de windturbines komen te liggen.

1 Zie http://www.windenergie.nI/64/onderweroen/milieu/risicozonering

0560

Page 261: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Blad 3 van 3

N.V. Nederlandse Gasunie

Datum: 28 februari 2012 Ons kenmerk: PJP 12.B.0413

Onderwerp: Reactie startnotitie Windpark Oostermoer in samenhang met windpark De Drentse Monden

Graag blijven wij nauw betrokken bij de verdere voortgang van de procedure.

Hoogachtend,

0560

Page 262: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieproj ecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Nieuw Annerveen, 27 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Hierdoor breng ik u graag op de hoogte van mijn zienswijze op de Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

Hierbij wil ik u verzoeken de volgende aspecten te betrekken in de definitieve MER:

1. Geluidshinder/ Gezondheidsrisico's: Wonen in het betreffende gebied wordt wat mij betreft gekenmerkt door de rust en de weidsheid die het gebied ons schenken. Op een mooie zomeravond is het genieten van de (oorverdovende) stilte, slechts de geluiden van de vogels 'verstoren' deze rust, op een aangename manier uiteraard. Met de komst van de windmolens in onze achtertuin vrezen wij geluidsoverlast. Het genieten van de stilte op een zomeravond (en natuurlijk ook tijdens andere avonden) is er dan niet meer bij voor ons.

Voortdurende blootstelling aan geluidsoverlast (al dan niet hoorbaar voor de mens) kan grote gevolgen hebben voor zowel de naburige bewoners als de (huis)dieren. Tot nu toe is onvoldoende onderzocht wat de gevolgen kunnen zijn bij langdurige blootstelling aan geluiden van windmolens op korte afstand (minder dan 1500 meter). Ook is onduidelijk of er rekening wordt gehouden met laag frequent geluid (LFG). Zowel mensen als dieren kunnen ernstige gezondheidsklachten krijgen door langdurige blootstelling aan LFG. Ik wil u daarom verzoeken in de MER uiteen te zetten wat de komst van de windmolens betekent voor de gezondheid van mens en dier. Ook verzoek ik u de geluidsbelasting niet alleen in dB(A)'s te berekenen, maar tevens in dB( C)' s.

2. Landschap: Aantasting van ons woongenot zie ik niet alleen in de geluidsoverlast, maar ook in de aantasting van ons uitzicht. Vanuit onze woning is er een brede strook tot aan Annerveenschekanaal zichtbaar. Dit is een strook van 1800 meter breed. Het landschap heeft een open karakter, waar ganzen fourageren en reeën en hazen scharrelen. Deze openheid van het landschap is zo karakteristiek voor de omgeving. Deze openheid wordt ernstig bedreigd door de komst van windmolens. De aanblik van windmolens geeft het gevoel dat je je in industrieel gebied bevindt, een voorbeeld daarvan is te vinden in de Eemshaven. Van verre zijn de grote windmolens te zien, niet bepaald een visitekaartje voor een recreatiegebied. Ik verzoek u rekening te houden met de afbreuk die plaatsing van windmolens doet aan onze

0561

Page 263: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

woonomgeving. Een mooi alternatief voor windmolens, te weten zonnepanelen, hebben dit enorme nadeel overigens niet;

3. Waardedaling van de woningen: Plaatsing van windmolens heeft een nadelig effect op de waarde van woningen in de omgeving. In de rechtspraak zijn daar talloze voorbeelden van te vinden. In de plannen is geen rekening gehouden met een vergoeding voor deze waardedaling. Ik

vind een bijdrage aan voorzieningen in ons dorp overigens geen compensatie voor de waardedaling. De toezegging van initiatiefnemers dat omwonenden aandelen kunnen kopen in de windmolen is dit al evenmin. Ik verzoek u in uw onderzoek rekening te houden met het effect van een windmolenpark op de waarde van woningen in de omgeving;

4. Milieubelasting: De aanleg van een windmolenpark belast het milieu fors. Niet alleen de fabricage van de windmolen zelf, maar ook de aanleg van het park (infrastructuur ed) en het onderhoud daarvan zijn aspecten die meegewogen moeten worden in het geheel. Ik verzoek u bij de bepaling van nadelige milieueffecten rekening te houden met' het hele plaatje', de milieubelasting van iedere fase valt daaronder.

5. Natuur: In de afgelopen jaren is veel tijd, energie en geld gestoken in de ontwikkeling van de natuur in ons gebied, het Hunzedal. Het is nu een plek waar verscheidende wildsoorten hun plek hebben gevonden, zowel zoogdieren als talrijke vogelsoorten. De windmolens zijn gepland in gebieden grenzend aan het Hunzedal. Ik verzoek u rekening te houden met de negatieve effecten van het windmolenpark op het natuur in onze regio;

6. Afname toerisme: In de gebieden van de planontwikkelingen is het toerisme een goede en vooral groeiende bedrijfstak i.p.v. de traditionele broodwinning. De komst van windmolens zal onherroepelijk leiden tot een afname van het toerisme, die wellicht leidt tot onherstelbare schade aan de sector. Ik verzoek u rekening te houden met de schade die de recreatieve sector lijdt door de komst van de windmolens;

7. Andere initiatieven: O.a. aan de N33 in de provincie Groningen (grenzend aan de planontwikkeling Oostermoer en Drentse Monden) zijn plannen voor de aanleg van een windmolenpark. Het is ongewenst om van de Veenkoloniën een groot windmolenpark te maken. Ik verzoek u de samenloop van de verschillende windmolenparken mee te nemen in uw overweging;

8. Potentieel windmolens: In diverse berekeningen van nut en noodzaak van windmolens wordt over het hoofd gezien dat een cluster windmolens niet allemaal dezelfde energie kunnen 'afvangen'. De energie die de eerste windturbine uit de lucht haalt, kan vervolgens niet meer door de tweede windturbine gebruikt worden. Een eenvoudige optelsom van het potentieel van de afzonderlijke windturbines volstaat dan ook niet. Ter vergelijking: bij zonnepanelen bestaat dit probleem niet. De hoeveelheid energie die door zonnepaneel 1

wordt opgevangen heeft geen negatieve invloed op de hoeveelheid energie die zonnepaneel 2

kan opvangen.

0561

Page 264: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

9. Temperatuurswijziging: Uit een onderzoek uit 2009 naar de effecten van een groot windmolenpark kwam naar voren dat deze windmolens op land een stijging van de

temperatuur veroorzaken. Windmolenparken op zee zouden juist voor een daling van de

temperatuur kunnen zorgen.

10. Alternatieve vormen: De grootste nadelen die aan energieopwekking door windmolens

kleven, zijn er niet bij het gebruik van zonnepanelen. Een manier van energieopwekking zonder geluidoverlast, landschappelijk inpasbaar, zonder schade voor natuur, toerisme en de waarde van woningen. Ik verzoek u in uw overweging uit te gaan van de meest recente

effeciency-berekeningen over zonne-energie.

Ik vertrouw erop dat u de bovengenoemde aspecten in uw overweging mee neemt.

Met vriendelijke groet,

0561

Page 265: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Betreft: Zienswijze MER Windpark Oostermoer

Gieterveen 26 februari 2012

29 FEe 2012

Hierbij dient ondergetekende een zienswijze in met betrekking tot de Conceptnotitie Windpark Oostermoer die sinds 20 januari jongstleden ter inzage ligt. Mijn zienswijze spitst zich toe op de volgende punten:

Landschappelijke waarden De startnotitie geeft aan dat er aandacht zal zijn voor de landschappelijk waarden en de invloed van de windparken op deze waarden. Er is vooraf geen kader voor behoud van landschappelijke waarden opgesteld. Mijn vraag is dan ook hoe hier aan wordt getoetst? Welke beoordelingskaders hanteert u? Wanneer is de locatie van een windpark uit landschappelijke overwegingen aanvaardbaar? Het veenkoloniale gebied is een open landschap met weidse vergezichten, dit is een unieke landschappelijk waarde die aangetast wordt door de aanleg van een windpark. Door het open karakter van het gebied zullen de windmolens van verre zichtbaar zijn en hebben ze dus een zeer grote invloed op het landschap. Het veenkoloniale landschap is nog een zeer origineel landschap, de lintbebouwingen en de overgangen van open naar besloten zijn erg goed waarneembaar en hebben een hoge belevingswaarden. Het Hunzedal

dat op zo'n overgang van het open naar het besloten gebied (Hondsrug) ligt is zo'n unieke waarde. Dit Hunzedal is recent hersteld en weer tot ontwikkeling gebracht, door de aanleg van een windpark vlak naast dit unieke landschap en natuurgebied zal de landschappelijke waarde erg onder druk komen te staan.

In een open landschap als deze is het niet mogelijk om een windpark met een opvang van 200-280 MW op een goede manier landschappelijk in te passen, de landschappelijke en ruimtelijke kwaliteit zal enorm onder druk komen te staan, die in mijn ogen onaanvaardbaar is. Mijn verzoek is om goed toetsingscriteria voor landschappelijke inpassing op te stellen.

Natuurwaarden Uit recent onderzoek (Winkelman et al. 2008) komt naar voren dat de locatiekeuze van de windturbines DE belangrijkste factor is die bepalend is voor de effecten op vogelpopulaties. Voor de directe effecten (slachtoffers) bestaat er een nauwe relatie met de soorten die in het gebied aanwezig zijn. Naast directe effecten op de overlevingskansen van vogels kunnen windturbines ook indirecte effecten hebben, omdat vogels de omgeving van de windturbines gaan mijden. Door dit vermijdingsgedrag kan geschikt leefgebied in de buurt van windmolens niet benut worden, waardoor het verloren gaat voor de betreffende soort. Daarnaast kunnen vogels belemmerd worden in hun bewegingen, die in schaal variëren van dagelijkse pendelvluchten (bijvoorbeeld tussen foerageerplekken en de nestplaats) tot jaarlijkse migratie (tussen broed- en overwinterings.gebied). Effecten van windparken op vogels

0562

Page 266: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

bestaan uit directe sterfte (door aanvaring met windmolen), verlies van leefgebied en barrièrevorming. Uit de Nationale windmolenrisicokaart van Nederland (Altenburg en Wymenga, 2009) blijkt dat in de veenkoloniën akkervogels, weidevogels en ganzen een relatief hoog potentieel risico lopen op schadelijke effecten met de plaatsing van windmolens. Dit risico is in de veenkoloniën groter dan in andere gebieden. Ik zou u dan ook mee willen geven de locatie en de omvang van het windpark nader te onderzoeken en goede locatiealternatieven in de andere delen van Nederland te toetsen. Ik zou graag zien dat u uw beoordelingscriteria hierop aanscherpt.

In mijn ogen is het onaanvaardbaar dat er een heleboel geld (miljoenen euro's) geïnvesteerd wordt in de natuurontwikkeling van het Hunzedal als onderdeel van de ecologische hoofdstructuur en dat met de komst van een windpark, in mijn ogen een industriepark, een heleboel natuurwaarden weer verloren gaan. Ik zou u willen meegeven dit gegeven te betrekken bij de beoordeling van alternatieve locaties voor windparken.

Sociaal economische aspecten

Het veenkoloniale gebied wordt gekenmerkt als een krimpregio en het beleid is om leegstand en verpaupering te voorkomen, hiervoor is het noodzakelijk dat er een nieuwe instroom van inwoners ontstaat en het behoud van de eigen inwoners. Echter, hiervoor is een hoge belevingswaarde van het gebied essentieel. Veel mensen komen hier wonen vanwege de kernkwaliteiten rust en ruimte. Dit is ook de reden waarom ikzelf hier ben komen wonen. Juist de drukke goedverdienende tweeverdieners komen hier naar toe om die twee kernkwaliteiten. Door een windpark aan te leggen, verdwijnen deze kwaliteiten. De komst van een windpark is voor veel van deze nieuwe inwoners, inclusief mijzelf, dan ook een reden om te verhuizen, dit staat haaks tegen het beleid om de daling van het inwonersaantal tegen te gaan. Het draagvlak onder de bevolking, behalve de agrariërs, in het gebied is erg laag voor een grootschalig windpark. Het effect, mede in het licht van de vergrijzing, op woon-, werk- en leefklimaat zou onderzocht moeten worden.

Het windpark zou volgens de initiatiefnemers een 'boost' moeten geven aan de lokale economie en voor instroom van nieuwe inwoners, echter dit is mijn ogen niet het geval. Ik zou u dan ook willen verzoeken dit goed te toetsen/ onderzoeken.

Recreatie en toerisme

Het Hunzedal is de recreatieve drager voor dit gebied. De natuurontwikkeling heeft een belangrijke positieve bijdrage geleverd aan de landschappelijke belevingswaarde, waarmee het een drager is voor recreatie en toerisme. Direct aangrenzen aan het Hunzedal liggen ook beschermde dorpsgezichten; Annerveenschekanaal, Eexterveenschekanaal, dit trekt ook veel recreanten. Het Grevelingenkanaal is bijvoorbeeld weer bevaarbaar gemaakt.

Ik wil dan ook mijn grote zorg uiten over het effect van een grootschalig windpark op de aantrekkelijkheid van het gebied voor de recreant/toerist. Veel arbeidsplaatsen in deze regio zijn gerelateerd aan deze sector en dus in die zin ook van groot belang om een aantrekkelijk cultuurhistorisch landschap, de drager van dit gebied, te behouden. Dit onderdeel mist grotendeels in de startnotitie. Hiervoor zouden goede beoorderlingscriteria moeten worden opgesteld.

Leefklimaatl geluidsbelasting

In de startnotitie geeft u aan dat u toetst aan de geluidshindernorm van ten hoogste

0562

Page 267: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

47 dB Lden en 41 dB Lnight. Geluid, maar ook slagschaduw van winmolens hebben een grote invloed op de hinderbeleving bij omwonenden. Door het open karakter van het gebied zullen de windmolens van grote afstand zichtbaar en hoorbaar zijn. Het veenkoloniale gebied kenmerkt zich door rust, weinig achtergrond-jomgevingsgeluid, waardoor de hinderbeleving groter is dan in gebieden waar al veel lawaai voorkomt, bijvoorbeeld van snelwegen en industriegebied. De geluidshindernorm zou dan ook lager moeten zijn, dan nu getoetst wordt, deze zou afgestemd moeten zijn op het al aanwezige omgevingsgeluid, het niveau landelijk gebied.

Ook de rode verlichting op de windmolens worden als hinderlijk ervaren, zeker in een gebied dat 's nachts nog echt donker plekken kent. Zie ook de kaart met donkere gebiedenj lichthinderkaart van Nederland.

Rendement windpark

Gezie'n het feit dat het veenkoloniale gebied tot een vrij windluw gebied van Nederland behoort (zie windkaart van Nederland), zal om een rendement te behalen voor de initiatiefnemers een hoger subsidiebedrag noodzakelijk zijn. Ook moeten de windmolens daarom hoger worden, wat ook een veel hogere investering vergt. Onderzocht zou moeten worden in hoeverre dit acceptabel is gezien de alternatieve locaties met een beter rendement. Het inkomensverlies voor de recreatiesector verenigd zich in zoverre niet met een hogere subsidie voor de initiatiefnemers. Door de windmolens in meer windrijke en dunner bevolkte gebieden te plaatsen, denk aan o.a. de Afsluitdijk, Flevoland en de Maasvlakte, kan voor minder geld meer rendement worden behaald, terwijl de overlast beperkter is voor de omgeving.

Conclusie:

Door de massaliteit en de locatie van het windpark is er in feite sprake van één groot industrieel park, met als gevolg een onacceptabele aantasting van de ruimtelijke kwaliteit, land s chaps- en natuurwaarden en het leefklimaat. Een windpark met dergelijke omvang (gezamenlijk van 420-600 MW) en op deze locatie is niet passend in dit gebied.

Hoogachtend,

0562

Page 268: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0563

Gieterveen, 27 februari 2012

'9 ti FeB

l.S. � , 2012

Ik maak mij ernstige zorgen over de plannen voor het realiseren van windpark Oostermoer. In deze zienswijze zal ik

een aantal zaken puntsgewijs noemen, waarvan ik het noodzakelijk acht dat deze grondig nader onderzocht zullen

worden. Voor de duidelijkheid zal ik hierbij gebruik maken van de volgorde van punten, zoals die staan in Tabel 4.1 op

pagina 25 van de Startnotitie Windpark Oostermoer (Concept Notitie Reikwijdte en Detail - Windpark Oostermoer, 11

januari 2012).

1. Geluid

Ik wil graag dat het geluidsniveau van de beoogde windmolens, en dan met name 's nachts, grondig onderzocht

wordt. Het is bekend dat het 's nachts harder waait, met name op grote hoogte, dan overdag. Omdat 's nachts het

achtergrondgeluid afneemt, wordt de geluidsoverlast groter. Ik verwijs hierbij naar onderstaand artikel over het

onderzoek Frits van den Berg van Rijksuniversiteit Groningen:

http://www.uk.rug.nl/arch ief/jaarga ng35/32/07b.php

windmolens

Sterke, aanzwellende ruis en dan: klots of bonk

Mensen die last hebben van lawaaiige windmolens, vinden RUG-fysicus Frits van den Berg aan hun zijde. Deze week promoveert hij op geluidsmetingen bij een Duits windmolenpark. Wat blijkt: 's nachts maken windmolens meer herrie.

Met één enkele constatering haalde Frits van den Berg van de Groningse Natuurkundewinkel (de wetenschapswinkel voor natuurkunde van de RUG) vorige week het achtuur-Journaal van de NOS. Anders dan tot nu toe werd aangenomen maken hoge windmolens 's nachts meer lawaai dan overdag, omdat het na zonsondergang harder waait. Omwonenden van windparken die klagen over geluidsoverlast worden vaak genegeerd. Met het onderzoek van Van den Berg krijgen zij nu een troef in handen. Die windvariatie tussen dag en nacht is een verschijnsel dat veel voorkomt in gematigde klimaatgebieden zoals Nederland. In het kort komt het hierop neer: rond zonsondergang neemt de wind dicht bij de grond af, terwijl hoger in de atmosfeer de luchtverplaatsing juist toeneemt. Op tachtig meter hoogte is de kracht van de wind bijvoorbeeld 20 procent sterker dan op tien meter hoogte. Het fenomeen is van invloed op windmolens die op die hoogte draaien, zoals in het grote Duitse windmolenpark Rhede vlak over de grens bij het Groningse Bellingwedde. Daar staan zeventien turbines van 98 meter hoog. De 35 meter lange wieken maken een geluid dat tot op twee kilometer afstand te horen is en 's nachts aanzwelt: een sterke ruis met daar bovenop een "klots" of "bonk". "De één hoort er een passerende roeiboot in, de ander denkt aan een oude laars in een droogtrommel", aldus Van den Berg. De bonk komt door het snelheidsverschil tussen het hoogste en het laagste punt van de wieken, legt hij uit. "Daar zit soms wel zeventig meter tussen." Maar waarom hebben de exploitanten van de windmolens dat opvallende fenomeen niet eerder herkend? 20 Procent meer wind betekent immers ook meer opgewekte energie en dus een hogere opbrengst die een beetje ondernemer natuurlijk niet ontgaat. Van den Berg blijft diplomatiek. Hij vermoedt dat de stroomopwekking niet per dagdeel wordt bijgehouden zodat het vermoedelijk domweg nooit is opgevallen dat er overdag een "verlies" van 5 procent ten opzichte van het dagelijks gemiddelde geldt en 's nachts een "winst" van 20 procent. De meeste meningen over windmolens, zowel van leken als deskundigen, komen volgens Van den Berg voort uit wat hij de "near ground ervaring" noemt. Waar jij de meeste wind voelt, daar zal het ook wel het hardst waaien, bijvoorbeeld aan zee. "Maar in de hoogte is het dus anders", stelt Van den Berg. Toch zijn de geluidsnormen daarop niet aangepast. De eerste windmolens waren een meter of dertig hoog, terwijl de normen zijn gebaseerd op metingen voor tien meter hoogte. De windsector en erkende geluidsdeskundigen verzetten zich tegen de resultaten van de Natuurkundewinkel omdat de Groningers niet volgens deze norm hebben gemeten. "Onze metingen kónden niet kloppen omdat het niet zo hoorde. Terwijl wij juist zeiden: we moeten het anders doen dan de wet zegt, juist omdat er iets niet klopt. Gelukkig konden we dat ook, omdat we van een universiteit zijn." Sinds de getergde omwonenden van windpark Rhede Van den Berg inschakelden, woedt er een rapportenoorlog over geluidsmetingen aan wind die eigenlijk tot de dag van vandaag voortduurt. Maar na alle publiciteit rond zijn promotie - Van den Berg was drie keer op televisie, vier keer op de radio en deed zijn zegje in talloze bladen - hoopt hij eindelijk op een kentering. "De Europese Unie heeft grootse plannen met windenergie, maar overal wonen wel mensen. Mensen die natuurlijk serieus genomen willen worden als ze komen klagen." Technische aanpassingen of het 's nachts afremmen van de turbines kan helpen, maar die oplossingen kosten geld. "De wieken aanpassen in de vlucht zou bijvoorbeeld het bonken uit het geluid halen en alleen de ruis overlaten. Helikopters kennen dat principe al zolang ze bestaan." Exploitanten van windenergie hebben vanzelfsprekend weinig zin om bewust het rendement te verlagen. Hoewel Van den Berg in zijn metingen heel precies is, vindt hij dat waar het om geluidoverlast gaat er over te veel decibellen wordt gepraat. "Denk aan een abattoir waar de buren niet blij waren van het gegil van varkens in doodsangst. Voor de deskundigen is er maar één ding dat telt: het precieze wettelijk toelaatbare volume van dat geluid. Maar mensen hoeven dat gegil toch niet te horen. Dat is natuurlijk belachelijk." Voor deze wakkerliggende burgers is de Natuurkundewinkel een nuttige bondgenoot gebleken. Het onderzoek is een mooie opsteker voor de wetenschapswinkels, die door bezuinigingen worden bedreigd. "Daar wil ik nog niet in geloven", zegt hij over de dreigende opheffing. Wat hem betreft staat de maatschappelijke verdienste van de Natuurkundewinkel buiten kijf, met name ook als bondgenoot

1 van 8 Zienswijze windmolenpark Oostermoer.docx 27 februari 2012

Page 269: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

van minder kapitaalkrachtige particulieren of organisaties die zich gedwongen zien om het tegen gevestigde deskundigen op te nemen. "Een leek komt daar echt niet uit. Het is vaak een ongelijke strijd."

Dit onderzoek is gedaan aan de hand van turbines van 98 meter hoog. De windmolens die in Windpark Oostermoer

gepland zijn, zijn zelfs twee keer zo hoog. Ik verzoek u met klem dit onderzoek serieus te nemen hiernaar te kijken bij

het beoordelen van de geluidsbelasting van Windpark Oostermoer. Wereldwijd zijn meer onderzoeken gedaan naar

de serieuze problematiek van geluidsoverlast door windturbines en de gevolgen die dit zelfs heeft op de gezondheid

van de omwonenden. In het buitenland zijn er zelfs projecten stilgelegd om de invloed van windturbines op de

gezondheid van omwonenden nader te onderzoeken. Ik verzoek u dan ook buitenlandse kennis en

onderzoeksresultaten mee te nemen in uw beoordelingen. Waarom zou je twee keer het wiel uitvinden?

Ik maak mij met name ernstige zorgen over de verstoring van de nachtrust. Bij geluidsoverlast door een feestje bij de

buren leg ik mij erbij neer dat het maar voor één nacht is en dat ik de volgende nacht wel weer goed zal kunnen

slapen. Windturbinegeluid echter is permanent en zeer storend door het pulserende karakter en de lage tonen. Ik

verzoek u onderzoek te doen naar mogelijke alternatieven die misschien minder geluidsoverlast zouden kunnen

veroorzaken. Te denken valt aan windmolens in de vorm van een wokke!. Deze techniek is al beschikbaar en veel

stiller. Bijkomend voordeel van deze molens is dat ze ook geen storende slagschaduw veroorzaken. Daarnaast is ook

zonne-energie een alternatief wat steeds rendabeler zal worden. Deze vorm van energie opwekken veroorzaakt geen

geluid en is bovendien niet afhankelijk wind. Door het ontbreken van bewegende delen zijn zonnecollectoren ook nog

eens minder kwetsbaar en ze kunnen veel beter in het landschap ingepast worden door gebruik te maken van

bestaande gebouwen naast collectoren in het veld.

Behalve geluidsoverlast voor ons als omwonenden wil ik ook graag onderzocht zien wat het effect is op de

rustverstoring van de reeën die hier al sinds jaar en dag hun habitat hebben en er in rust hun jongen krijgen.

Zie ook de volgende publicatie van Frits van den Berg over windturbines en geluid (ik noem de titel en de link):

Wind turbines at night: acoustical practice and sound research.

http:! jwww.viewsofscotland.orgjlibraryjdocsjWind_turbines_at_night_ Van_Den_Berg_Mar03.pdf

2. Slagschaduw

Het is bekend dat windturbines slagschaduw veroorzaken en dat deze slagschaduw zeer hinderlijk is. In het geval van

Windpark Oostermoer, dat in een gebied van karakteristieke Veen koloniale lintbebouwing gepland is (Nieuwediep,

Annerveenschekanaal), waarbij de lintdorpen in een lange lijn langs de beoogde windturbines liggen, vrees ik

slagschaduw voor het gehele dorp. Computergestuurd stopzetten van de turbine wanneer de slagschaduw de

wettelijke norm zou kunnen overschrijden zou dan wel eens lang kunnen duren vanwege de ligging van de dorpen

t.O.V. de windturbines, hetgeen het rendement van de molens in dat geval absoluut niet ten goede zal komen. Ik zou

hier graag een berekening van zien.

Slagschaduw van een windturbine doet aan een stroboscoop denken, wat een erg hinderlijke gewaarwording is. Ik wil

graag onderzocht zien wat de effecten hiervan kunnen zijn op de gezondheid en het algemeen woongenot. Te denken

valt aan hoofdpijn, onrust, het niet meer ervaren van woon plezier.

Ook wil ik graag terugzien in de MER hoe groot het gebied is rond de windmolens waar slagschaduw ervaren zal gaan

worden en hoe lang per dag.

3. Flora en Fauna

Het gebied waar Windpark Oostermoer gepland is, herbergt een rijke schakering aan flora en fauna, die aangetast zou

kunnen worden door de komst van het windpark. Ik noem hier de belangrijkste soorten, waarvan ik vind dat

onderzoek naar onderzoek naar het effect van de windmolens op deze soorten in dit gebied noodzakelijk is. Ik spreek

dan met name over het gebied tussen Gieterveen en Nieuwediep, waar ik door mijn woonlocatie de meeste kennis

over heb.

0563

2 van 8 Zienswijze windmolenpark Oostermoer.docx 27 februari 2012

Page 270: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

a. Uilen

In dit gebied broeden en foerageren verschillende soorten uilen. Kerkuilen en ransuilen worden met name

regelmatig waargenomen. Aangezien deze dieren vooral 's nachts en in de schemering actief zijn, de tijden

waarop volgens onderzoek de meeste slachtoffers vallen, vrees ik een afname van het aantal uilen in dit

gebied. Deze roofvogels zijn een belangrijke schakel in de voedselketen. Ransuilen en Kerkuilen staan beiden

op de Nederlandse Rode Lijst van 2004 als 'kwetsbaar'.

b. Buizerds, haviken en andere roofvogels

0563

Deze roofvogels hangen vaak te 'bidden' in de lucht, op jacht naar prooi op de grond. De enorme, draaiende

turbinebladen kunnen hierbij een groot gevaar voor hen vormen, om maar niet te spreken over de

luchtverplaatsing die de wieken teweeg brengen, waardoor deze manier van jagen bemoeilijkt zou kunnen

worden. Samen met de uilen zorgen deze roofvogels voor het op peil houden van o.a. de muizenpopulatie op

de grond. Naast het effect van de windturbines op de populatie van de vogels zelf, zou ik in de MER terug

willen zien wat het effect is op de populatie van muizen e.d. Ik zou onderzocht willen hebben of het plaatsen

van windturbines de voedselketen dusdanig kan aantasten dat het natuurlijke evenwicht verstoord raakt en

er misschien zelfs overlast van bepaalde diersoorten kan ontstaan.

c. Boerenzwaluw

Volgens de Ned. Rode Lijst van 2004 'gevoelig'. Komt in dit gebied in het voorjaar en de zomer veelvuldig

voor in dit gebied, met name jagend op voedsel hoog boven de open vlakte, waar de windturbines gepland

zijn.

d. Veldleeuwerik

Volgens de Ned. Rode Lijst van 2004 'gevoelig'. Deze vogels zorgen in dit gebied, vooral in het voorjaar en de

zomer, in het open veld voor prachtige concerten. Het gevaar voor deze vogels bestaat hieruit, dat zij al

zingend naar grote hoogte stijgen, 50 - 150 meter hoog, de hoogte van de windturbinebladen dus, om zich

daarna weer naar beneden te laten vallen.

e. Grote zilverreiger

Er huist hier al verscheidene jaren een paartje. Ik wil graag onderzocht hebben of deze vogels niet zullen

verdwijnen door de komst van de windturbines.

f. Andere vogels zoals zwanen en ganzen

Door het open karakter van het gebied en de duidelijke herkenningspunten vanuit de lucht (lintbebouwing,

kanaal) komen hier in het trekseizoen enorme groepen ganzen langs. Ik vrees een massale slachting als hier windturbines geplaatst worden, en de dieren moeten een andere route zoeken, wat hen extra energie kost.

Ik wil dit graag goed onderzocht zien.

Ook broeden in dit gebied elk jaar zwanen. Ik zie het thuisgebied van deze sierlijke vogels ernstig bedreigd

worden.

g. Vogelpark Jagrie

Ik maak mij verder ook zorgen over het welzijn van de bijzondere vogels van vogelpark Jagrie in Gieterveen.

Dit park grenst direct aan het gebied waar mogelijk windmolens zullen komen. In dit park worden zeer

bijzondere en kostbare vogels gehouden en gefokt. Van enkele soorten is dit park het enige in Europa die

deze vogels heeft en überhaupt mág hebben. Deze vogels zijn zeer gevoelig voor rustverstoring, vooral in de

broedperiode. Een overvliegende luchtballon kan al desastreuze gevolgen hebben. Ik vrees voor de gevolgen

die het geluid van de windmolens en de knipperende lichten 's nachts kunnen hebben op de vogels. Als

uiteindelijk zou blijken dat vogelpark en windmolens niet samen kunnen gaan, zou dat ook werkgelegenheid

kosten. Ik wil onderzocht hebben wat de gevolgen zijn van de windmolens voor de vogels van het vogelpark.

h. Vleermuizen

In de Europese Unie zijn alle soorten bij wet beschermd. Door de beschadiging van hun biotoop is

vleermuisbescherming hard nodig. Dit is ook aan de orde bij de plaatsing van windturbines. Ik zie in de zomer

veelvuldig vleermuizen boven dit gebied, al heb ik het idee dat hun aantal de laatste jaren wel is afgenomen.

Ik vrees dat door de windmolens de dieren wel eens helemaal zouden kunnen verdwijnen uit dit gebied.

Onderstaand artikel geeft aan dat dit grote gevolgen voor de landbouw kan hebben, en dat zal niet alleen in

Amerika gelden. Ik verzoek u met klem dit grondig te onderzoeken en de resultaten op te nemen in de MER,

omdat het plaatsen van windturbines behalve voor de beschermde vleermuizen blijkbaar ook verstrekkende

gevolgen kan hebben voor dit landbouwgebied.

3 van 8

Zienswijze windmolenpark Oostermoer.docx 27 februari 2012

Page 271: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

http://www.telegraaf.nl/buitenland/9421085/_VS_bang_voor_vleermuissterfte_.html

do 31 mrt 2011, 21 :35

Dood vleermuizen kan VS miljarden kosten

WASHINGTON - De Verenigde Staten houden hun hart vast voor een massale sterfte onder vleermuizen. Ruim een miljoen van deze dieren zijn sinds 2006 gesneuveld door een schimmelziekte, bekend als het witteneuzensyndroom, en grote windmolens die de vleermuizen vermalen. Vleermuizen zijn echter grote eters van insecten. "Zonder vleermuizen worden oogsten aangetast. Het gebruik van chemische pesticiden stijgt", zei onderzoeker Gary McCracken van de University of Tennessee in KnoxviIIe donderdag. Hij schat de waarde van de vleermuizen in de landbouw op minstens 3.7 miljard dollar (2,6 miljard euro) per jaar. Door het toenemende aantal windmolens zal het aantal dode vleermuizen nog fors toenemen. De onderzoeker roept op tot actie. "Niets doen is geen optie, omdat deze vliegende zoogdieren weinig nakomelingen krijgen. Herstel van de populatie duurt tientallen jaren, misschien zelfs eeuwen."

i. Reeën

Er leven verschillende groepen reeën in dit gebied. Ik wil onderzocht hebben wat de gevolgen van het

plaatsen van windmolens zijn voor de reeën populatie. De reeën hebben rust nodig waar zij hun jongen ter

wereld brengen. Ik wil weten in hoeverre hun rust hierdoor verstoord wordt. Ook tijdens de bouwperiode,

wanneer bouwverkeer af en aan zal rijden. In deze periode worden zij misschien nog wel het meest

verstoord. Ik wil graag dat dit ook meegenomen wordt in het onderzoek, want als ze verdwijnen tijdens de

bouwperiode, is het nog maar de vraag of ze terug zullen komen.

j. Ondergronds leven

Als je een schep in de grond zet en deze heen en weer beweegt, zorgen de trillingen ervoor dat de wormen

omhoog komen. In mijn ogen zou je een windturbine kunnen zien als een enorme schep die met zijn

fundering in de grond staat en door de wind mogelijk trillingen doorgeeft in de grond. Wat is het effect

hierop voor het leven in de bodem? Dit leven is van groot belang voor een goede bodemstructuur. Ik zie het

onderzoek hiernaar en de resultaten daarvan graag terug in de MER.

0563

Naast effect op het bodemleven zouden de trillingen ook schade kunnen toebrengen aan gebouwen van

omwonenden. Ik moet hierbij denken aan de bouw van de ijsbaan De Scheg in Deventer, jaren geleden. Deze

ijsbaan ligt naast het spoor en moest tijdens de bouw ineens een heel stuk verplaatst worden omdat bleek

dat de trillingen in de grond die een langsrijdende trein veroorzaakte schade veroorzaakte aan de

ondergrond van de ijsvloer. De huizen en (woon)boerderijtjes in dit gebied zijn veelal al wat ouder en niet

gebouwd op zulke trillingen. Ik vrees dan ook schade aan onze woning en wie gaat dat dan betalen? Ik ben

nog nergens tegengekomen dat iemand gedacht heeft aan zulke mogelijke effecten, maar ik wil het wel graag

onderzocht hebben.

4. Cultuurhistorie en archeologie

Van oudsher zijn de Veenkoloniën een uniek open gebied. Jarenlang is er geroepen dat het belangrijk is om het

gebied zijn open uitstraling te laten behouden omdat het uniek is in Nederland, maar nu lijkt dat ineens niet meer

belangrijk te zijn. Er zijn mensen die speciaal naar dit gebied komen voor deze open uitstraling en de rust (wonen

of vakantie), maar ik vrees dat velen dit gebied straks bewust gaan mijden als er windmolens staan. Een uniek

gebied wordt te grabbel gegooid. Ik wil onderzocht hebben welk effect dit heeft op de (woon)beleving van de

inwoners. Ook emotioneel ligt dit erg gevoelig. In plaats van zichtbare restanten van de cultuurhistorie te

koesteren, worden ze teniet gedaan. Ik vind dit zeer kwalijk en wil een goede onderbouwing terugzien in de MER.

s. Landschap

Op dit moment straalt het landschap nog rust en ruimte uit. Dat is de charme van dit gebied; zo is het van

oudsher geweest en zo hoort het te blijven. Ook voor de volgende generatie. Dit is de hoofd reden waarom wij

hier jaren geleden zijn gaan wonen. Door de landbouw om ons heen beleven we de natuur en de seizoenen

intensiever dan toen wij in een stedelijk gebied woonden. Wij vinden het belangrijk om dit aan onze kinderen

mee te geven, zodat ze meer eerbied en waardering voor de natuur en het landschap leren te hebben. Wij wonen

hier in een plattelandsgebied en ik vind het zeer kwalijk dat dat zomaar kan worden veranderd in een industrieel

gebied. Het feit dat de enorme windturbines al van kilometers afstand gezien kunnen worden, tast het landschap

in een zeer wijde omtrek aan, niet alleen in de directe omgeving van de windmolens. Komend vanaf de Hondsrug

zullen de windturbines de horizon gaan bepalen. Ik vrees dat dit de aantrekkelijkheid van dit gebied in grote

omtrek zal schaden en ik wil dit dan ook onderzocht hebben. Ik verzoek u met klem daarbij niet alleen te kijken

4 van 8 Zienswijze windmolenpark Oostermoer.docx 27 februari 2012

Page 272: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

naar het landschap in de directe omgeving van de turbines, maar ook naar het uitzicht vanaf de toeristisch zeer

belangrijke en nu nog aantrekkelijke Hondsrug.

Als ik nu de hond uitlaat achter ons huis, waar de windmolens gepland zijn, geniet ik van de overweldigende rust

en het weidse uitzicht, wat mij vervult met ontzag voor de Schepper die dit alles gemaakt heeft. Het landschap

heeft in die zin ook een spirituele waarde. Ik wil dat in het onderzoek duidelijk naar voren zal komen hoe de

windmolens het landschap alsmede de beleving van dit landschap zullen aantasten en beschadigen.

6. Waterhuishouding

0563

Het gebied waar de windmolens van Windmolenpark Oostermoer gepland zijn, wordt doorkruist door

verschillende wijken, die belangrijk zijn voor de waterhuishouding in het gebied. Niet voor niets moeten deze

wijken goed onderhouden worden. Indien er een windturbine naast zo'n wijk geplaatst gaat worden, met

bijbehorende ruime en diepe fundering, kan ik mij voorstellen dat dit invloed heeft op de waterhuishouding,

evenals de overige onder- en bovengrondse infrastructuur die zal moeten worden aangelegd. Ik wil dan ook graag

onderzocht zien wat de gevolgen zullen zijn van het plaatsen van de windturbines op de waterhuishouding in het

gebied, zowel de kwaliteit van het oppervlaktewater in de wijken, alsook de drainage van de percelen waarop de

turbines geplaatst worden of de infrastructuur door- of overheen zal gaan lopen. Ook wil ik weten of er eventueel

wijken gedempt zullen moeten worden en welke gevolgen dat zou hebben.

Ik verzoek u ook na te gaan of kwaliteit van het oppervlaktewater te lijden zal hebben onder (de aanleg van) de

windturbines. Zo ja, dan zou dat invloed kunnen hebben op het leven in het water en ook weer op de vogels die

afhankelijk zijn van wat er dat water leeft, denk bijvoorbeeld aan de reigers. Ik wil dan ook graag dat ook dit word

meegenomen in de MER.

7. Veiligheid

Ik maak mij zorgen om de veiligheid van de omwonenden in het gebied waar de windmolens mogelijk geplaatst

gaan worden. Aangezien de windmolens waarschijnlijk erg hoog zullen worden, tot max. zo'n 200 m tiphoogte ,

om rendabel te kunnen zijn in dit relatief windarme gebied, kan aan een veilige afstand tot de bebouwing van 3x

de tiphoogte van de turbine maar nauwelijks worden voldaan, zeker in het gebied tussen Gieterveen en

Nieuwediep. Ik wil dit graag onderzocht zien in de MER.

Verder lopen er een verscheidene hogedruk gasleidingen door dit gebied. Wekelijks vliegt hier een helikopter

overheen om te controleren of er in de nabijheid van deze ondergrondse pijpen geen werkzaamheden

plaatsvinden die schade zouden toebrengen. Deze helikopter vliegt hierbij laag over het gebied, op nog geen 100

meter hoogte. Plaatsing van windmolens zou de veiligheid van deze piloot ernstig in gevaar brengen. Hoger

vliegen heeft geen zin, want dan zijn niet voldoende details zichtbaar. Hoe had u gedacht dat deze helikopter zich

slalommend een weg baant tussen de windmolens door? Ik wil dat graag onderzocht hebben.

Vooral in het hoogseizoen verneem ik regelmatig vliegtuigen voor de burgerluchtvaart op geringe hoogte met als

bestemming Groningen Airport Eelde. Ik wil weten wat de plaatsing van windturbines voor gevolgen zal hebben

voor de veiligheid van de vliegtuigen op deze aanvliegroute. Ook het mogelijke effect op het radarbeeld van deze

vliegtuigen en de verkeerstoren van het vliegveld zelf zou ik graag onderzocht zien.

Verder bevindt zich bij Borgercompagnie een zweefvliegveld waarvan wij de zweefvliegtuigen vaak boven het

gebied zien zweven. 'Zien', want horen doe je deze vliegtuigjes niet, die met hun gevlieg dus absoluut de rust van

het gebied niet verstoren en geen vlieg kwaad doen. Behalve voor de veiligheid, kan ik me voorstellen dat de

windmolens invloed zullen hebben op de voor de zweefvliegtuigen noodzakelijke thermiek in de lucht. Misschien

ligt zelfs een sluiting van het luchtruim voor deze vliegtuigjes op de loer? Ik verzoek u dit te onderzoeken.

Welke invloed heeft het plaatsen van de windturbines op de ontvangst van mobiele telefoons? Ik wil graag weten

of de turbines invloed zullen hebben op de zend-jontvangstmasten t.b.v. telecommunicatie die in het gebied of

de nabijheid daarvan geplaatst zijn.

5 van 8 Zienswijze windmolenpark Oostermoer.docx 27 februari 2012

Page 273: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

8. Duurzame energieopbrengst en vermeden emissies

0563

Men belooft gouden bergen aan energieopbrengst, maar wie zich iets meer in de materie verdiept, móet wel tot

de conclusie komen dat de grootste opbrengst slechts gebakken lucht is en de enigen die er beter van worden zijn

de initiatiefnemers en de energiemaatschappijen. Er mag dan wel energie opgewekt worden met de windmolens,

maar vergeet niet dat het enorm veel energie gekost heeft voordat die dingen er staan. En hoe groter de

windmolen, hoe meer energie het kost om hem te maken. En dan heb ik het nog niet eens over het ontmantelen

als de levensduur verstreken is.

Bovendien fluctueert de opbrengst aan windenergie met de fluctuatie van de windsnelheden. Aangezien een

overschot aan energie, opgewekt ten tijde van harde wind, niet opgeslagen kan worden voor gebruik ten tijde van

windstilte, zal op die momenten een andere manier van energiewinning bij moeten springen. Omdat

kolencentrales zulke fluctuaties niet zo snel kunnen opvangen zal dit waarschijnlijk door minder rendabele

gascentrales moeten gebeuren. Vergelijk het met het autorijden in stadsverkeer: optrekken, remmen, optrekken,

remmen, enz. Dit kost een auto veel meer brandstof dan gewoon op continue snelheid over de snelweg rijden, al

rij je dan harder. Bovendien heeft de motor er meer onder te lijden. De besparing die je zou willen bereiken door

langzamer te rijden wordt zo volledig teniet gedaan. Ik betwijfel dan ook ten zeerste of d.m.v. de geplande

windmolens wel daadwerkelijk de beoogde COz-emissiereductie gehaald zal worden. Resultaten uit het

buitenland versterken mijn twijfel. Met de toename van het aandeel windenergie zal er een toename zijn van

benodigde (onrendabele) back-up energiewinning die de CO2-emissiereductie zal drukken dan wel teniet doen. Ik

wil hier grondig en vooral ook eerlijk onderzoek en rapportage van zien. Naar mijn mening wordt dit door de

voorstanders allemaal zorgvuldig doodgezwegen.

Waar ik mij verder zeer over verbaas is het feit dat men het grootste windpark van Nederland wil plaatsen in een

gebied met de laagste windsnelheden t.O.V. andere delen van het land. Om dan toch nog voldoende wind te

kunnen vangen moet men veel hogere windturbines plaatsen, die meer milieubelasting kosten in de productie- en

afdankfases en die bovendien het landschap zwaarder belasten. Zie ook onderstaande windkaarten van Noord­

Nederland en het deelgebied waar windpark Oostermoer in valt (zwart-wit geprint niet zo duidelijk, maar in kleur

op internet te vinden). Het zijn windkaarten van de windsnelheden op 100 meter hoogte (Bron: SenterNovem,

windkaart van Nederland op 100 m hoogte, ontwikkeld door KEMA).

De windkaart van Nederland

Ik zie dan ook graag in de MER onderzoek naar mogelijke alternatieve locaties voor het plaatsen van windmolens

in gebieden met hogere windsnelheden, waardoor men toe kan met windturbines die op alle fronten minder

belastend zijn. Je hoeft de kaart er maar op na te gaan om gebieden met meer wind aan te wijzen waar minstens

evenveel ruimte is om ze te plaatsen als in het gebied Oostermoer.

6 van 8 Zienswijze windmolenpark Oostermoer.docx 27 februari 2012

Page 274: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

9. Verlichting en duisternis

Om 's nachts zichtbaar te kunnen zijn voor de luchtvaart zal er verlichting van de windmolens nodig zijn,

doorgaans gerealiseerd door knipperende rode lichten. Ik verwacht hier veel overlast door lichtvervuiling van en

hinder omdat de lichten knipperen. Bovendien vrees ik dat vooral vleermuizen en vogels die 's nachts jagen hier

nadelige gevolgen van zullen ondervinden. Ik wil dit dan ook uitgezocht en gerapporteerd zien.

10. Beïnvloeding van LOFAR

0563

Hoewel ik hier verder geen kennis over heb en er dus niet veel over kan zeggen, maak ik mij er wel bezorgd over

dat ons belastinggeld wordt gestoken in LOFAR en eveneens in het windmolenpark, terwijl het laatste project het

eerstgenoemde mogelijk nadelig zal beïnvloeden. Ik wil dit dan ook wel onderzocht hebben.

11. Overige zaken

Naast alle bovengenoemde zaken die ik belangrijk vind om te onderzoeken, zijn er nog een paar andere punten

waar ik aandacht op wil vestigen:

Waardedaling van de woningen: de waarde van de woningen in het gebied zal enorm dalen. In feite zijn de

huizen al een stuk minder waard vanaf het moment dat de plannen voor een windpark bekend zijn

geworden. In combinatie met de huidige economische recessie zullen huizen onverkoopbaar worden. Ook

mensen die niet willen verkopen zullen financiële schade lijden omdat banken het huis als onderpand minder

waard zien worden dan de hypotheek die ervoor verstrekt is. Zij kunnen eisen dat dit gat gedicht wordt. Wie

gaat dit betalen? Een nulpunt-meting is al niet meer mogelijk omdat de plannen al in een gevorderd stadium

zijn.

Versterking van de leegloop van het gebied: de trend van leegloop van het gebied zal versterkt worden.

Welke invloed heeft dit op het voortbestaan van scholen, verenigingen en voorzieningen voor de mensen die

er wel blijven wonen? Leidt het uiteindelijk tot verpaupering van het gebied?

Werkgelegenheid op de lange termijn: de voorstanders stellen dat het plaatsen van windmolens nieuwe

werkgelegenheid zal scheppen in de regio. Dat kan misschien voor een bepaalde tijd het geval zijn, alleen ten

tijde van de aanleg van de parken. Het aandeel van werkkrachten uit de regio zal overigens beperkt blijven

omdat voor veel van de werkzaamheden en de productie van de turbines zelf specialistische bedrijven nodig

zijn die niet in de regio voor handen zijn. En wat gebeurt er met de werkgelegenheid als de parken eenmaal

in bedrijf zijn? Er is dan alleen nog maar periodiek onderhoud nodig. En als de windparken inderdaad de

krimp van het gebied zullen versterken, zoals gevreesd wordt, waardoor scholen, voorzieningen en bedrijven

in bijvoorbeeld de toeristische sector zullen moeten sluiten, dan kost dit op de lange termijn juist

werkgelegenheid, i.p.v. dat het werkgelegenheid oplevert. Hierdoor zal het gebied nog meer leeglopen,

waardoor een neerwaartse spiraal ontstaat. Ik wil deze mogelijke gevolgen onderzocht zien.

Sociale ontwrichting: nu reeds blijkt dat de tweedracht tussen voor- en tegenstanders spanningen teweeg

brengt in de hechte dorpsgemeenschap. Het gevoel van veiligheid en vertrouwen is nu al ernstig geschaad.

Dit beïnvloedt het woongenot in het dorp nadelig. In een kleine gemeenschap ben je toch meer op elkaar

aangewezen. Er is zelfs sprake van intimidatie van tegenstanders door voorstanders. Dit moet toch nooit de

bedoeling geweest zijn.

Draagvlak: naar mijn mening is er een enorm gebrek aan draagvlak voor dit project. In officiële publicaties

worden voorstanders opgeroepen om omwonenden bij het proces te betrekken om zo meer draagvlak te

creëren, maar tot nu toe is het tegendeel gedaan. Naar mijn mening worden de tegenstanders het liefst dom

gehouden of de mond gesnoerd en van enige mogelijkheid tot participatie is nog geen sprake geweest. Het is

volledig een 'onder-ons gebeuren' van de initiatiefnemers en de realiseerders achter de rug van de

omwonenden om. Het is een kwestie van 'slikken of stikken'. Zij strijken het geld op en degenen die er hinder

en schade van ondervinden moeten maar zien hoe ze zich redden, dat is niet hun probleem. Want uiteindelijk

(als je het echt eerlijk bekijkt) draait alles alleen maar om geld, zoals te doen gebruikelijk in onze

samenleving.

7 van 8 Zienswijze windmolenpark Oostermoer.docx 27 februari 2012

Page 275: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0563

Dit is mijn zienswijze, die ik met veel zorg en passie voor dit gebied én het milieu zorgvuldig heb opgesteld. Ik hoop

dan ook dat u de door mij aangedragen punten van onderzoek serieus zult nemen en als zodanig zult behandelen.

Aangezien het opstellen van de MER door de initiatiefnemers gefinancierd zal worden, ben ik enigszins sceptisch over

de onpartijdigheid ervan, gezien de opstelling van deze initiatiefnemers. Ik hoop dat u in uw rapportage eerlijk zult zijn

en dat aan uw onpartijdigheid niet getwijfeld zal hoeven worden.

Met vriendelijke groet,

8 van 8

Zienswijze windmolenpark Oostermoer.docx 27 februari 2012

Page 276: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark De Drentse Monden

Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Datum: 25 feb 2012

Betreft: Zienswijze mbt 'Windpark Oostermoer' icm 'Windpark de Drentse Monden'

L.S.,

0564

Naar aanleiding van uw kennisgeving inzake 'Inspraak voornemen windpark Oostermoer in samenhang met windpark De

Drentse Monden' hierbij mijn zienswijze. De meeste - zo niet alle - punten zult u wel herkennen, maar ik wil ze toch nog

zelf benoemen en met name mbt het windpark Oostermoer.

Binnenkort zal de procedure voor de Milieu Effect Rapportage inzake bovengenoemde windparken worden gestart. Naar

ik begrepen heb worden in deze MER onderzoeken gedaan aangaande de niet bij wet geregelde zaken betreffende Flora

en Fauna. Naar aanleiding van uw kennisgeving wil ik onderstaand een aantal punten toelichten.

locatie: De windkaart van Nederland toont dat de voorgestelde locaties tot één van de wind-armsten behoren van Nederland.

Bron: Poly-technisch zakboek, 46e druk, pag. G2/30. Om toch rendement te halen wordt dus de energie op grotere

hoogte 'gezocht' en is men van zins om onwaarschijnlijk hoge grote windmolens (masten met windturbines) in te zetten.

Dit is totaal onlogisch. Nederland - en zelfs deze streek - is te klein (slagschaduw, geluid, horizon) voor dergelijk grote

molens. Zie onder: in figuur 9 de windsnelheden; laag in ons gebied (blokje), en in figuur 10 uit welke richting deze waait

en in welke mate. Bron: Urbanwind.net

Figuur 9: Gemiddelde jaarlijkse windsnelheden

Wind rcse SChiphol, Vaar cJimatology 1 Januaryto 31 December (time period 1971·2000)

l

i

w/

tJ

, .. . " ... .

�o �% ; .1E

K N M 1 (<:) 2002. KNMI èlim3\QIQglc;aI Str'viçes

< .. :ZJ�mJs

3.0·5.9m/$

6.0-8.9I'111s

>"" 9.0ml$

Figuur 10: Windroos Schiphol vliegveld

. Zienswijze mbt 'Windpark Oostermoer' icm 'Windpark de Drentse Monden' Pagina 1 van 6

Page 277: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

1. Graag alternatieve locaties onderzoeken. De gemaakte Provinciale afspraken van te leveren MWh vanuit

Drenthe ten spijt. Men zal toch langs de kust moeten zoeken.

0564

2. Onderzoeken of energie - in de vorm van electriciteit - niet beter vanuit het buitenland ingekocht kan worden.

In vergelijk: onze eerste levensbehoefte; broodgraan, telen wij al lang niet meer - voldoende - in Nederland. Dit

wordt allemaal ingekocht. Als we dan al afhankelijk zijn van het buitenland, waarom dan ook niet mbt

electriciteit?

3. Het onlogisch gedane investeringen in Recreatie en Natuur in deze streek met het plaatsen van windmolens te

ondermijnen. Voorbeeld: Langs het riviertje de Hunze (ofwel Oostermoerse Vaart) welke langs Gieterveen

stroomt heeft beekherstel plaatsgevonden. Dit groots aangepakte project heeft tot doel een stuk waterberging

(mede ter infiltratie voor drinkwater) en het aantrekken van vogels en andere waterdieren. Dit is succesvol

gebleken.

Graag onderzoeken wat het effect is van windmolens op deze nieuwe stroomgebieden langs de Hunze.

Verder adverteert de gemeente Aa en Hunze dat ze beschikt over ruimte en rust om het Toerisme te

bevorderen. Met een horizon vol grote windmolens zal de toerist niet gauw deze - nu nog - prachtige gebieden

intrekken.

Graag onderzoeken wat het effect is van deze windmolens op het toerisme en de invloed daarvan op de

werkgelegenheid en locale economie. Dit zijn namelijk STRUCTURELE inkomsten voor velen en niet TIJDELIJKE

inkomsten voor enkelen die uit het plaatsen van deze molens voortvloeien.

4. Om zo veel mogelijk verliezen te beperken ben ik van mening om de electriciteit op te wekken vlak bij waar men

het nodig heeft. Dit betekend in 70% de Randstad (wonen de meeste mensen en bevinden zich de meeste

ondernemingen). Het is logisch daar dan de molens te plaatsen. Zelfs zou het een idee zijn om gebouwen van

een eigen installatie te voorzien (wind-walls, of wokkels. Zie het fUrbanWind.net'.

5. Naast het bouwen van windmolens dienen Gas-gestookte electriciteits centrales stand-by te moeten staan om

fluctuaties in het opwekken van electriciteit op te vangen. Het bij- en afschakelen van deze manier van

electriciteit opwekking is een IN-efficient proces welke de winst in C02 reductie grotendeels teniet doet.

Graag onderzoeken hoe de fluctuaties efficiënter opgevangen kunnen worden.

Inrichting:

1. Graag onderzoeken hoe deze grote molens ZODANIG in het landschap geplaatst kunnen worden dat men aan

alle wettelijke normen voldoet mbt slagschaduw en geluidsoverlast.

2. Graag onderzoeken wat andere landen (mn de USA, Frankrijk en Duitsland) aan normen voor geluidsoverlast en

slagschaduw hanteren en waarom men deze normen gekozen heeft en waarom deze in Nederland NIET

gehanteerd worden.

Na plaatsing is deze streek - in de ogen van het buitenland - geen landbouw streek meer, maar verworden tot

een INDUSTRIEEL gebied.

3. Graag onderzoeken hoe de infrastructuur (bekabeling, wegen tbv de bouw) zodanig aangelegd kunnen worden,

opdat dit een minimaal effect heeft op de omgeving mbt de bewoning, de waterhuishouding en daar levende

dieren.

Milieu effecten:

Landschap

Het plaatsen van dergelijke hoge windmolens is horizon-vervuiling ten top. Van verre zullen deze molens

zichtbaar zijn en blijven.

Het leggen van de funderingen, infrastructuur (bekabeling en wegennet) hebben een grote impact op het

landschap.

De monteurs schijnen niet zomaar zonder reden binnen een straal van 400meter van een windmolen te mogen

komen. Hoe zit het dan met onze veiligheid en die van de boeren en passanten? Of wordt het een restricted

area? Dus recreëren in deze gebieden is er dan niet meer bij? Terwijl nu vele mensen dagelijks genieten van een

wandeling over de paden door het veld?

- Zienswijze mbt 'Windpark Oostermoer' icm 'Windpark de Drentse Monden' Pagina 2 van 6

Page 278: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

1. Graag onderzoek doen naar de impact van plaatsing van deze molens op de toegankelijkheid van deze

gebieden voor de gewone burger.

2. Graag onderzoek doen naar de horizon-vervuiling

3. Graag onderzoek doen naar de licht-vervuiling (nachtelijke lichtbakens bovenop de molens)

4. Graag onderzoek doen naar het geluidsoverlast

5. Graag onderzoek doen naar overlast door slagschaduw.

Natuur

0564

Onderstaand een aantal dieren die ook vermeld staan op de lijst van bedreigde diersoorten. Ik denk dat wij voor

deze dieren mogen spreken en dat er dus aandacht voor is. Ik geef dan ook aan welke dieren wij hier telkens zelf

aantreffen en mijn bezorgdheid hierover.

In het voor- en najaar vindt de vogeltrek plaats, mn vele ganzen vliegen over die dit gebied als oriëntatie

gebruiken voor hun trek. Dit hebben ze van jongs af aan geleerd en zullen dit blijven doen. Vele potentiële

slachtoffers ten spijt.

Vleermuizen zitten hier ook. Bij een avondlijke badminton partij zien wij herhaaldelijk vleermuizen achter onze

shuttle aanzitten. Deze avond- en nachtdieren komen nog maar mondjesmaat voor en onderstaand artikel toont

het belang van deze dieren voor ons eigen voortbestaan en economie aan:

Bron: http://www.telegraaf.nl/buitenland/9421085/ VSbang voor vleermuissterfte .html

do 31 mrt 2011,21:35

Dood vleermuizen k.an VS miljarden k.osten

WASHINGTON - De Verenigde Staten houden hun hart vast voor een massale

sterfte onder vleermuizen. Ruim een miljoen van deze dieren zijn sinds 2006

gesneuveld door een schimmelziekte, bekend als het witteneuzensyndroom, en

grote windmolens die de vleermuizen vermalen.

Vleermuizen zijn echter grote eters van

insecten. "Zonder vleermuizen worden oogsten

aangetast. Het gebruik van chemische

pesticiden stijgt", zei onderzoeker Gary

tv'1cCracken van de University of T ennessee in

KnoxviIIe donderdag. Hij schat de waarde van de vleermuizen in de landbouw op minstens

3,7 miljard dollar (2,6 miljard euro) per jaar.

Door het toenemende aantal windmolens zal

het aantal dode vleermuizen nog fors

toenemen. Oe onderzoeker roept op tot actie.

.Niets doen is geen optie, omdat deze

vliegende zoogdieren weinig nakomelingen

krijgen. Herstel van de populatie duurt tientallen

jaren, misschien zelfs eeuwen."

Ads door Google

Dualcore dedicated server 2.GB RAM, 250GB hardeschijf, 50000GB dataverkeer maar €29,� pm V'1\<VW.versio nl

Een Mooie Villa Bonaire? Boek nu een Mooie Villa op Bonaire. Met zwembad, bij strand BonaireXL com

Huren Nu te huur: luxe woningen Bekijk hier ons actuele aanbod I �N"\'" vesteda.com

De vleermuizen vliegen in de scherming op de insecten af die op hun beurt afkomen op de Lichtbakens op de

molens. Als ze niet door de wieken geraakt worden, dan kan het zijn dat hun interne systeem implodeert door

het druk-verschil veroorzaakt door de wieken.

Nog een aantal bedreigde diersoorten die wij in hun vlucht zien en horen:

Uilen (kerk-uilen, rans-uilen)

(Veld) Leeuweriken; zij zingen op 50 tot 150 meter hoogte ...

Witte reigers

Eenden

,Zienswijze mbt 'Windpark Oostermoer' icm 'Windpark de Drentse Monden' Pagina 3 van 6

Page 279: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Zwanen

Fazanten

Ijsvogels

Verder zien wij in het veld lopen:

Reeën

Hazen en Konijnen

0564

1. Graag onderzoek doen naar deze genoemde diersoorten en hun gedragingen op dergelijke windmolens. En

mate waarin slachtoffers vallen door deze molens.

2. Graag onderzoek doen naar het effect van de nachtelijke lichtbakens op de windmolens op het gedrag van

deze genoemde diersoorten.

Bodem

Graag onderzoeken wat het effect is van windmolens mbt hun geluid en trillingen op het bodemleven? Ik denk

hierbij aan

Regenwormen; voor het vissen om aas te krijgen zette ik vroeger een spade in de grond en bracht deze zacht tot

trillen. Na een paar minuten kwamen de wormen boven de grond. Hoe gaat dit met windmolens? In hoeverre

versterken deze molens in serie elkaar in deze?

Insecten (diverse kevers)

Mollen

Muizen

Bij afwezigheid van deze - toch nuttige dieren - holt de Bodemgesteldheid achteruit. Mn de tot humus

verwerking komt tot stilstand en de zuurstofgraad in de bodem. Dit is benodigd voor de vruchtbaarheid van het

land.

1. Graag onderzoek naar doen in hoeverre bovengenoemde punten effect hebben op de bodemgesteldheid.

2. Graag onderzoek doen naar het effect van de trillingen van de molens door de bodem naar de woonhuizen

toe. Dit ivm te verwachten scheuren in de huizen en vervelende geluiden.

Water

1. Graag onderzoek doen naar de veranderingen in waterhuishouding van dit gebied tijdens de bouw van deze

windmolens en daarna.

Slagschaduw

1. Graag onderzoek doen naar de mate van slagschaduw waar de bewoners van deze streek mee te maken

krijgen bij plaatsing van deze grote windmolens. Ook al tellen de eerste 5 graden boven de horizon niet mee,

de slagschaduw zal bij dergelijke grote windmolens enorme omvang aannemen. Gezien de mate van

bebouwing in deze streek (lint-bebouwing, dus langs de wegen) zijn er altijd woonhuizen die veel

slagschaduw zullen ontvangen. Meer dan de wettelijke norm. Zie Milieuwetgeving.

2. Graag aangeven waar deze slagschaduw optreden (in een kaartje).

Geluid

1. Graag onderzoek doen naar de geluidsproductie van de geplande type windmolens onder omstandigheden

van stilte aan de grond en wind op hoogte (bv 100 mtr) tot en met een stevige storm. Dit dan relateren aan

de mate van te verwachten geluidsoverlast naar alle windstreken toe. Graag hier een overzicht van. Dit

toetsen aan de wettelijke normen in de Milieu-wetgeving. Dit ook graag toetsten aan regelgeving in het

buitenland, zoals de USA, Frankrijk en Duitsland.

I - Zienswijze mbt 'Windpark Oostermoer' icm 'Windpark de Drentse Monden'

Pagina 4 van 6

Page 280: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0564

Nog even dit ...

6 en 7 februari jongstleden heeft u informatie bijeenkomsten 'georganiseerd'; op voorhand gedoemd te mislukken;

verkeerde locaties en op een verkeerde manier (eenzijdig). Ons gemeentebestuur (Aa en Hunze) heeft u dit vooraf reeds

laten weten. Een gemiste kans voor het creëren van draagvlak.

Alternatief:

Naast het alternatief om deze investering een aantal jaren uit te stellen (het dient toch pas in 2019 operationeel te zijn)

en in te zetten op zonne-energie, het volgende:

Zie de windmolen op het gebouw van Saxion Hogeschool te Deventer. Dit is van het model {wokkei' (zelf vind ik het

meer op een olie-vat' lijken - maar dan groter). In hoeverre is dit model windmolen te preferen over het conventionele

model? Geen slagschaduw bijvoorbeeld? Weinig geluid?

Dit ding staat midden in de stad, maar ik heb er nooit klachten over gehoord. Zie uit de NRC (200S):

http://vorige.nrc.nl/dossiers/energie en milieu/alternatieve energiebronnen/windenergie/article1639662.ece/Windtu

rbine kan het dak op

1. Graag onderzoeken het type windmolen van model {wokkei' (VAT) tov de conventionele molens met wieken.

Mbt efficiency, geluid, slagschaduw, investering, etc. Hierbij kunnen de HATs meegenomen worden, zijnde

WindWalIs.

Zie in dit kader ook:

http://www.urbanwind.net/pdf/LEIDRAAD KLEINE WINDTURBINES IN DE GEBOUWDE OMGEVING final,pdf

om nogmaals te onderstrepen dat productie dient plaats te vinden dicht bij de afnemers; dus bij of in de grote steden

(Randstad).

Overige punten

Gasleidingen:

In het gebied - gepland als windpark Oostermoer - achter Gieterveen lopen een aantal hoge-druk Gasleidingen. Deze

worden wekelijks middels een helicopter-vlucht geïnspecteerd (deze vliegt vlak langs ons huis) op eventuele bouw­

Igraafactiviteiten en andere zaken. Deze vlucht vindt op inspectie-hoogte plaats; op ongeveer 100meter hoogte.

1. Graag onderzoeken hoe deze piloot en zijn waarnemer veilig kunnen blijven vliegen.

Veiligheid:

Recentelijk stond een turbine in Schotland in brand in de storm van begin januari 2012 waarbij delen (wieken) van de

turbine afbraken en tot ver van de turbine terecht kwamen.

1. Graag onderzoek naar de veiligheid in dergelijke situaties: storm, breuk van de delen (wieken, turbine, mast).

Onderzoek naar de veiligheid van de boeren die het land bewerken en de passant die wandelt, fietst of erlangs

rijdt.

Persoonlijk functioneren:

1. Graag onderzoek doen naar de relatie tussen windmolens en het persoonlijk functioneren van personen die

wonen in een gebied waar vele - grote - windmolens opgesteld staan.

2. Graag onderzoek doen naar effecten op de slaap, de continue geluidsdruk ('S nachts meer als overdag), de

electro-magnetische straling op oa de hartslag, etc.

Trillingen:

1. Graag onderzoek doen naar de te verwachten schade aan de woning door ondergrondse trillingen (meerdere

molens zullen dit effect versterken) .

. Zienswijze mbt 'Windpark Oostermoer' icm 'Windpark de Drentse Monden'

Pagina 5 van 6

Page 281: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0564

Waarde woning:

Nu - alleen nog maar - deze plannen bekend gemaakt zijn, is de waarde van de woningen in deze streek gedaald.

Hierdoor komen mensen in financiele problemen (onverkoopbaar, bank verlangt meer zekerheid), terwijl er maar een

paar zijn die hier - goed - aan verdienen. Een scheve verdeling.

Velen verlangen een Nul-meting van de waarde van hun huis in het kader van te verwachten zaak-schade. Zelfs dit is nu

niet meer mogelijk ...

Draagvlak:

Door de initiatiefnemers wordt totaal geen moeite gedaan om draagvlak onder de bewoners in deze streek te creeren.

Dit ondanks de vraag vanuit de gemeente Aa en Hunze hieromtrent. In deze streek komt nu verdeeldheid en onrust.

Protest-spandoeken worden vernield en mensen ondervinden mate van bedreigingen. AI met al een reeks gemiste

kansen.

Tot besluit, in het kader Draagvlak, Waarde-daling van de woning en een Scheve verdeling; tot nu toe is met nog geen

enkele bewoordingen tegemoetkomingen gedaan aan de bewoners van deze streek. Niet financieel-economisch noch in

ontwikkelen van structurele werkgelegenheid, noch in toegeeflijkheid in het hoe en waarom van deze initiatieven.

Het is een grote show, een grote doofpot en een groot 'ikke en de rest kan stikke'. Het gaat alleen om de centen. En

daarmee 'er is niets nieuws onder de zon'. Succes hiermee.

HoperJe wch i� aan het verhaal te hebben gegeven,

Met vr� IjKe groet,

. Zienswijze mbt 'Windpark Oostermoer' icm 'Windpark de Drentse Monden' Pagina 6 van 6

Page 282: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark Oostermoer en samenhang met windpark de Drentse Monden

Startnotitie(Concept Notitie Reikwijdte en Detail) Uw gegevens

U spreekt in als: Particulier

Uw inspraak:

1. De M.E.R. is gebaseerd op de Europese regelgeving .. Hoe is het dan mogelijk dat de afstand van de windmolen tot de woningen per land verschilt ? De minimale afstand tussen windmolen en woningen is er voor de veiligheid en gezondheid van omwonenden. Hoe kan het dan zijn dat dit per land ander veiligheid- en gezondheidsnormen gelden? In Duitsland wordt er terecht een verschil gemaakt in afstand van windmolens tot omgeving zo hebben ze een verschillende richtlijnen voor rustige, middel en normale omgevingen . Er zou een Europese regelgeving voor moeten komen.

2. Ik wil meer onderzochte alternatieven en locaties zien.

a. Zweden geven nieuwe draai aan windmolens

Het Zweedse bedrijf Ehrnberg Solutions AB komt met een radicaal nieuw ontwerp voor

de het opwekken van windenergie. Met zijn'SeaTwirl' stapt het bedrijf af van de

klassieke windmolen als basisontwerp voor de windturbine. De SeaTwirl is in staat

windenergie op zee zowel op te vangen als op te slaan.

http://www.clubvan30.nl/2011/09/29/zweden-geven-nieuwe-draai-aan-windmolens/

De nieuwe windturbine is volgens de ontwerper Daniel Ehrnberg beter geschikt voor de

oceaan en het milieu omdat het zowel de voordelen van het water als het lucht gebruikt.

De SeaTwirl wordt aangedreven door de stroming van de oceaan, waardoor het kan

functioneren als een groot vliegwiel op lage snelheid. De nieuwe windturbine kan

hierdoor gemaakt worden van goedkopere en zwaardere materialen dan de huidige

windturbines. Bij het bouwen van windenergie centrales worden dankzij het nieuwe

ontwerp versnellingsbakken, transmissie-lijnen of rollers overbodig.Het grootste

prototype dat tot nu toe is geproduceerd is 1 :50 op de schaal. Ehrnberg hoopt in de

komende vier tot zes jaar een volledig functionele SeaTwirl op de markt te brengen.

Deze SeaTwirl zal dan in staat zijn 39 duizend megawatt per jaar op te wekken.

Pagina 1 van 17

0565

Page 283: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Daarnaast kan het 25 duizendkilowatt uur opslaan, wat genoeg is om 8000

huishoudens een uur van energie te voorzien. Dit maakt de SeaTwirl effectiever en

financieel aantrekkelijker dan de bestaande modellen van offshore windturbines.

b. Nabij Barger-Compascuum (het Rundedal) is een 170 hectare groot gebied aangekocht door de overheid voor de glastuinbouw en wordt doordat er weinig belangstelling vanuit de glastuinders hiervoor was niet of nauwelijks gebruikt. Aangezien het gebied al in het bezit is van de overheid , gaat het plaatsen van windmolens op overheidsgrond veel minder geld kosten.

Rundedal wordt Energy-Valley

Als het aan het CDA in Emmen ligt dan wordt het Rundedal over enige jaren omgebouwd tot een Energy-Valley met duizenden zonnepanelen. AI meerdere jaren ligt het beoogde nieuwe tuinbouwgebied het Rundedal er verlaten bij, te meer nadat de eerste tuinder failliet ging en de kassen weer zijn afgebroken. Zo nu en dan lopen er schapen om de welige vegetatie wat in toom te houden. Maar de verwachte rendabiliteit van het Rundedal voor de gemeente is tot nu uitgebleven.

CDA-raadslid I heeft nu het plan opgevat om het Rundedal om te vormen tot een energy-valley. Hij wil het hele gebied van enkele honderden hectares volplaatsen met zonnepanelen. "De zonnepanelen leveren in ieder geval energie op die in de omgeving goed gebruikt kan worden. Bovendien is er in de naaste omgeving de nodige infrastructuur aanwezig voor het noodzakelijke transport van de opgewekte energie", zegt

Het Rundedal is 400 ha groot waarvan de helft beschikbaar is voor de plaatsing van zonnepanelen. Bij een capaciteit 400 Kilowatt per hectare kan dat 80 Megawatt aan elektriciteit per jaar opleveren. Daarmee kunnen ca. 20.000 huishoudens van elektriciteit worden voorzien, bijna 40 procent van de gemeente Emmen. De CDA-fractie wil dit plan volgende week bij de bespreking van de zogenoemde kadernota betrekken. Deze kadernota staat in het teken van de noodzakelijke bezuinigingen. Het CDA is van mening dat met het gebruik van de gronden voor de opwekking van elektriciteit in ieder geval de grond voor een aantal jaren nuttig gebruikt kan worden en de nodige opbrengsten genereren. En op termijn kunnen er immers alsnog tuinbouwbedrijven worden gevestigd.

Info

Het Rundedal is 400 ha en 180 ha voor kassen beschikbaar, maar met ook de ruimte

voor bijgebouwen erbij zou 200 ha beschikbaar moeten zijn voor panelen.

In Niederlangen bij Lathen is 6,5 ha met 14.200 photovoltaic-panelen op 215 stellingen

geplaatst met een capaciteit van 2621 kW. Om en onder de panelen kunnen eventueel

schapen grazen.

c. Bij de eemshaven is ook 200 hectare gepland voor glastuinbouw, graag onderzoek hiernaar of de molens daar kunnen komen.

d. Onderzoek of de windmolens in de lijn van de hoogspanningsmasten kunnen komen te staan ? Of langs snelwegen? Of bij industrieterreinen ? Of langs de grens waar nu Duitsland ook molens neergezet heeft? Of gewoon in het algemeen waar al horizon vervuiling is?

Pagina 2 van 1 7

I �

0565

Page 284: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

3

e. Als we het hebben over dat windmolens op land goedkoper zijn en als het dan toch een kwestie van geld is , hoe kan het dan dat de overheid het land waar de molens op komen te staan niet koopt lonteigend ipv de initiatiefnemers zoveel subsidie te geven ? Dat scheelt ook enorm veel geld,want de gedupeerden gaan zowiezo een schadeclaim indienen voor planschade en dan komen die kosten ook nog eens over die subsidie heen. Mijn verzoek is om hier onderzoek naar te doen

f. Is er onderzocht of de molens in het verlengde van de Duitse grens kunnen komen , daar heeft Duitsland nl. zelf al windmolens geplaatst

g. Onderzoeken of windmolens op een platdak gezet kunnen worden

h. Energiepanelen op overheids gebouwen

i. Bouwvoorwaarden (voorschriften aanpassen) Elk nieuw gebouw dat gebouwd wordt, "moet voorzien worden van zonnecollectoren (net zoals verplcht wordt dat elk nieuw te bouwen gebouw een aan bepaalde isolatievoorwaarden moet doen ook je ook het plaatsen van zonnecollectoren verplicht maken. Onderzoeken wat dit zou opleveren aan energie. Hiermee zorg je ook dat de verbruiker zelf de kosten voor voor verbuik energie moet betalen, maar ook dat gebruiker er uiteindelijk ook weer van profiteert. Het wordt dan een win win situatie.

j. http://www.energiedak.nl zoveel zonneprojecten Is met dit bedrijf of andere bedrijven onderhandeld over inpassen van bv een zonneproject in het hele gebied. Zo niet dit onderzoeken.

k. Er wordt gesproken dat zonnecollectoren te duur of duurder zijn dan windmolens. Is er een Europees offertetraject (aanbesteding)geweest ? Zo niet dat dit in gang zetten?

I. In Noord Duitsland is er een heel groot project! enorme subside met zonnecollectoren geweest. Is er met de Duitse overheid gesproken over of dit ook een mogelijkheid kan zijn in ons windarme gebied? Zo niet dat onderzoeken?

m .

. Is er onderzocht of windmolens op een plat dak gezet kunnen worden? Bv ook op flatgebouwen. Dit onderzoeken.

n. Ik wil een visualisatie in de vorm van een animatiefilm of een 3D visie van de geplande windmolen opstelling, waar het geluid, slagschaduw , de rode lampen in het donker, en de transformatiehuisjes in naar voren komt.

o. Tijdens de voorlichtingsavonden die overigens pas zijn geweest nadat we de Zienswijze voor het windpark de Drentse monden in hebben moeten dienen.

http://www.collegevanrijksadviseurs.nl/fileadmin/cra data/PDF/Choreografie%201000%20windmol ens.pdf

Pagina 3 van 1 7

0565

Page 285: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

In de publicatie "een choreografie voor 1000 molens"" van het college van rijksadviseurs is een ontwerp gemaakt voor inpassing van windmolens op nationale schaal in samenwerking met de zeven meest windrijke gebieden. Hierin wordt toch ook duidelijk dat je geen molens zet in windarme gebieden. Er wordt gepleit voor landschappelijk ontwerp op nationale schaal voor deze megaturbines, die zo groot zijn dat "landschappelijke inpassing "niet meer werkt.

In deze publicatie is een ontwerp gemaakt waar gebied veenkoloniaal gebied in de gemeente Borger- Odoorn en Provincie Drenthe niet voorkomt.

Waar dienen deze ontwerpen voor als er toch niets mee gedaan wordt? Is er wel naar gekeken en zon iet dan deze publicatie onderzoeken.

4. Bezwaar over vermelding draagvlak:

Draagvlak

Er wordt in het Concept notitie Reikwijdte en Detail van 16 juni j.1. aangegeven dat Drentenaren niet afwijzend staand tov windenergie, dit naar aanleiding van een enquete die in 2008 gedaan is. Misschien staat een Drentenaar niet afwijzend tegenover windenergie, maar in de enquete is niet de vraag gesteld . Wat als de windmolens in de directe omgeving van de bewoners worden geplaatst , hoe de bewoners er dan over zouden denken. Is de vraag daarbij ook gesteld dat hoe een Drentenaar het vindt als er een windmolenpark wordt gebouwd van de grootte die nu op de planning staat in de Drentse Monden, hoe ze daar tegenoverstaan? Vraag ze nu maar eens weer met de juiste vragen.

Ook wordt erin vermeld dat vrijwel iedereen voorstander van het windpark is, dit is niet correct .

Bij deze het verzoek om de uitslag van de enquete niet mee te nemen in de overweging om de bouw van de windmolenpark goed te praten, sterker nog hierbij het voorzoek tot rectificatie.

5.

Bezwaar tegen de grootte en klasse 5MW. Er is nog onvoldoende onderzoek gedaan naar een windmolenpark van deze omvang in combinatie met de hoogte klasse 5MW . Nergens in een gebied met zo dicht bij de bewoonde wereld. In Afrika staat er een winpark met dezelfde hoogte, maar daar wonen niet zoveel mensen zo dicht in de buurt van het park. Bij deze zal dit nader onderzocht moeten worden.

6.

Belangen verstrengeling Kunnen jullie aantonen dat er niemand van Ponderal het bedrijf dat de concept M.E.R. heeft opgesteld financieel belang heeft in Raedthuys Windenergie en Stichting Duurzame energieproductie .

Pagina 4 van 1 7

I _

0565

Page 286: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

7.

Grootte van het project.

Nergens in Europa en Amerika is een dergelijk groot project gebouwd. Hier worden een honderdtal molens zo dicht mogelijk bij elkaar geplaatst; molens, die met de wiek omhoog tweemaal zohoog zijn als de domtoren. Er is dus ook geen ervaring opgedaan met de effecten, die dat met zich mee brengt voor mens, dier, micro klimaat en op de lokale economie. Waar woningbouwverenigingen hun investeringen opschorten, kan gesteld worden, dat mensen eerder wegtrekken uit dit gebied, dan door dit park aangetrokken worden.

8.

Het maatschappelijk draagvlak. ( Enquête vermeld in "Concept Notitie Reikwijdte en Detail- Windpark Drentse Monden)

Het windpark 'De Drentse Monden' is een Drents project, dat dwars door de Drentse gemeenschappen Drouwenermond 1 e Exloërmond en 2e

Exloërmond wordt aangelegd, en ingeklemd wordt door Gasselternijveensemond en Valthermond. Daarnaast vormen de Groningse gemeenschappen Musselkanaal en Stadskanaal de noord-oost grens van dit windpark. Bewoners van deze Groningse gemeenschappen, die grenzen aan dit project zijn niet tot onvoldoende betrokken bij de vermelde enquête.

Een maatschappelijk draagvlak dient dan ook opnieuw bepaald worden. Hierbij moet iedereen betrokken worden, Drenten zowel als Groningers.

9.

Verzoek tot onderzoek door het CPB of ander onafhankelijk partij op de volgende punten:

• de financiele schade voor de bevolking • ervaringen van andere windmolenparken australie. • Ze worden langs ruilverkavelingswegen I openbare weg gepland (niet op een veld waar

niemand komt) wat is de psychologisch gevolg voor de mensen die hier langsrijden en de (half)dode dieren zien liggen . Ik loop er elke dag met mijn honden moet ik dan elke dag dieren die nog niet helmaal dood zijn uit hun lijden verlossen??

• Wat kost het de gedupeerden (omwonenden), wat kost de overheid dit om dit te vergoeden? Graag cijfers hiervan naar buiten brengen.

• Welke inmateriele schade gaat de bevolking hiervan ondervinden. • Laagfrequentie blijkt echt schade op te leveren dit ook onderzoeken. • http://www.laagfreguentgeluid.nllhtml/informatie/info.html

• De molens komen in een windluwte gebied en moeten daardoor hoger worden, wat zijn daar de gevolgen van? Wat kost dat meer in vergelijking met het plaatsen in een windrijk gebied.

• Wat zijn de kosten voor het afbreken van de molens als de molens na niet functioneren of als ze niet meer voldoen ? Hier moet een al bij voorbaat een reserevering in geld voor gemaakt worden, anders lopen we het risico dat er net zoals in Amerika complete

"Spook" windmolenparken die niet meer gebruikt worden onstaan en er geen geld meer is om ze op te ruimen.

Pagina 5 van 17

0565

Page 287: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

• Risico van Windmolens die stuk gaan, waar materiaal van afvliegt. Hoeveel meter van de molen kan dit materiaal terechtkomen? Is dit gevaar toegestaan " de molens staan tenslotte vlak langs de openbare weg ipv in een veld. (lintbebouwing)

• Gaan mensen psychische of lichamelijke klachten krijgen door het windmolenpark , dit onderzoeken Ervaring van andere windmolenparken onderzoeken en wie gaat de consequenties hiervan betalen?

• Welk effect heeft het veengebied voor de windmolens • Welk effect heeft een windmolenpark van de geplande omvang op de huizen in het

veengebied .

• De mogelijkheid van het onteigenen van grond cq huizen die in het windpark gebied staan. Dit heeft als voordeel geen planschade en de inkomsten gaan naar de overheid ipv naar de landeigenaren.

10. Een optie onder voorbehoud vermelden in het plan voor de bouw van een windmolen park als blijkt dat de techniek in de komende jaren zoveel ontwikkelingen met zich mee hebben gebracht dat bv zonnepanelen of de Deens windwatermolen of andere alternatieven veel meer opleveren dan de windmolens. Dus mocht op het moment van bouwen er nieuwe alternatieven zijn , niet kosten wat het koste een achterhaald of duurdere windmolens gaan plaatsen, omdat we er er nu eenmaal voor gekozen is.

11. Leefbaarheid. - wonen in een windpark

Zoals hierboven al is aangegeven, wordt het windpark aangelegd dwars door een aantal Drentse gemeenschappen. Deze bewoners komen ineens midden in een windpark te wonen. Voor hen geldt, dat er geen enkele bescherming is tegen alle effecten, die

windmolens met zich meebrengen. De leefbaarheid van deze gemeenschappen wordt daardoor zeer ernstig aangetast. Hun situatie doet sterk denken aan mensen, die onder/nabij hoogspanningsmasten

wonen. Deze laatsten worden heden ten dage uitgekocht.

Hier moet ook vermeld worden, dat het toekomstige project 'Boerveen' , dat aansluit aan de 'Drentse Monden" ook Gasselternijveenschemond en Gasselterboerveenschemond in

deze situatie brengen.

12. Bezwaar locatie a. Er wordt in 2.1 MER aangegeven dat het landschap van de Drentse monden geschikt is voor een windpark . Hierin het feit dat het om lintbebouwing gaat niet meegenomen, maar alleen dat het argrarische productielandschap is en daarom geschikt. Lintbebouwing zou hierin meegenomen moeten worden

Pagina 6 van 1 7

} -

0565

Page 288: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

b. Er loopt van Stadskanaal naar Assen en een straalverbinding (straalpad). Deze verbinding loopt over "de Dreef" op grens provincie Aa& Hunze en Borger-Odoorn (grens Gasselternijveenschemond en Drouwenermond. Zie hiervoor het provinciaal omgevinsgplan van de provincie drenthe. Graag meer onderzoek doen wat het effect van een windmolenpark klasse 3 en 5MW en het grootte aantal wat geplaatst gaat worden effect heeft op de straalverbinding. Waarschijnlijk is dit onvoldoende onderzocht I I

c. Welke alternatieven zijn onderzocht? Is er onderzocht of de windmolens in de lijn van

de hoogspanningsmasten kunnen komen te staan ? Of langs snelwegen? Of bij industrieterreinen ? Of langs de grens waar nu Duitsland ook molens neergezet heeft? Of gewoon in het algemeen waar al horizon vervuiling is? Bij deze het verzoek om dit eerst nader te onderzoeken.

d. Bouw nieuwe gebouwen standaard met een molen of zonnepaneel. Hetzelfde geldt voor industrieterreinen waar de gebouwen ook kunnen worden voorzien van zonnepanelen.

e. Is er onderzocht wat deze windmolens met de geplande hoogte in combinatie met het aantal voor effect heeft op mensen en dieren? Zijn hier al onderzoeken naar gedaan? Graag nader onderzoeken.

f. nu blijkt uit onderzoek dat het geluid van windmolens opgaat in omgevingsgeluid , waarom worden de windmolens dan niet geplaatst bij juist drukke gebieden. Industrie gebieden , langs autowegen. De windmolens zijn nu gepland in een gebied met weinig achtergrondgeluid .

g. De molens zijn gepland in een veengebied, waar de meeste oude huizen hun fundering nog op het veen staan . Wat is het effect van het bouwen en dan zeker het maken van de fundering van de windmolens voor effect op op deze woningen?

13. Leefbaarheid. - wonen in een windpark

a.Zoals hierboven al is aangegeven, wordt het windpark aangelegd dwars door een aantal Drentse gemeenschappen. Deze bewoners komen ineens midden in een windpark te wonen.

Voor hen geldt, dat er geen enkele bescherming is tegen alle effecten, die windmolens met zich meebrengen. De leefbaarheid van deze gemeenschappen wordt daardoor zeer ernstig aangetast.

Pagina 7 van 17

0565

Page 289: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Hun situatie doet sterk denken aan mensen, die onder/nabij hoogspanningsmasten wonen. Deze mensen worden heden ten dage uitgekocht.

Hier moet ook vermeld worden, dat het toekomstige project 'Boerveen', dat aansluit aan de 'Drentse Monden" ook Gasselternijveenschemond en Gasselterboerveenschemond in deze situatie brengen. Nu je ziet dat mensen die onder hoogspannigsmasten wonen worden uitgekocht, waarom gaan we dan nu mensen blootstellen aan de effecten van de windmolens en dan later erachterkomen dat de mensen die bij de windmolens wonen ziek worden? En dan over een aantal jaren tot ook uitgekocht moeten worden. Wees hiervoor en onderzoek de effecten door naar praktijk voorbeelden te kijken waar mensen hun huizen verlaten omdat er niet meer te leven valt, ziek worden. I

b.Op onderstaande site staat geeft Richard James Acoustics specialist aan dat windmolens lage frequenty geluid (LFN) produceren Mijn vraag is dan ook, ook al ontkent de windindustrie dat LFN door windmolens geproduceerd wordt, dit niet zomaar aan te nemen en te onderzoeken en onderstaand te onderzoeken.

http://www.windvigilance.com/international-symposiumlwind-turbines-linked-to-sick-building­syndrome

High levels of low frequency noise (LFN) are produced and can be measured at wind turbine developments according to Richard James INCE, acoustics specialist from Michigan.

At the First International Symposium on Adverse Health Effects and Industrial Wind Turbines (October 29-31,2010) Mr. James demonstrated the presence ofLFN recorded from industrial wind

turbines that have been located too close to homes in rural Ontario.

Although the wind industry does not acknowledge that industrial wind turbines generate LFN that affects humans, the National Research Council in 2007 stated: "Wind turbines generate a broad spectrum of noise including low frequency noise .. . which may be audible or inaudible�'. In addition in 1999 The World Health Organization stated: "It is widely affirmed that exposure to audible low frequency noise can cause adverse health effects in humans".

Therefore the question today is why did the Canadian Wind Energy Association request Ontario' s Minister of Environment to exclude the measurement of Low Frequency Noise at wind development sites? Comments submitted to the Ministry of Environment by Robert Homung, President of the industrial lobby group the Canadian Wind Energy Association (CanWEA) stated:

" ... Can WEA submits that the proposed requirement for infrasound or low frequency noise monitoring as a condition of the REA [Renewable Energy Approval] be removed "

While low frequency noise is typically not heard, Dr. Alec Salt, PhD of Washington University in St Louis reported at the Symposium in Picton, Ontario that low frequency sounds that cannot be heard can indeed affect the ear and cause unpleasant symptoms. In fact industrial wind turbines appear to be affecting people around the world. Identical symptoms such as sleep deprivation, migraines, nosebleeds, vertigo, tinnitus, nausea, cardiac arrhythmia and high blood pressure are now reported globally by those in close proximity to wind developments.

Pagina 8 van 1 7

0565

Page 290: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

In a news release today from Australia, Dr. Sarah Laurie, Medical Director ofThe Waubra Foundation states: "I have now interviewed over 40 people in rural Australia who have been affected by wind turbines, with the same symptoms."

What happens to a home located too close to industrial wind turbines, according to Richard James, is virtually the same as sick building syndrome, which was weIl documented in the 1980's. According to Air & Waste Management Association in a 2008 article on Sick Building Syndrome 2008, "Very low frequency sounds can also cause vibrations that fall in the range of inaudible infrasound-under 20 hertz (Hz). The vibration resonates through building materiais, typically causing headaches and dizziness." LFN from industrial wind turbines penetrates buildings such as homes as weU as bams where livestock stay. It permeates the structure with low frequency resonances that are feIt though not necessarily heard and can only be measured with the correct equipment.

In Ontario the current minimum distance for wind turbines from homes in quiet rural areas is 550 metres. This distance is based on entirely computer generated noise modelling which is published by wind turbine manufacturers. According to Dr. Salt, that 550m di stance legislated to protect health is "absolutely insane".

Another physician who attended the symposium, Dr. Noel Kerin, Director and Corporate Secretary, Occupational and Environmental Medical Association of Canada (OEMAC) is shocked by these findings. "First we had tobacco, then asbestos, and urea formaldehyde, and now wind turbines. Don't we ever leam? Our public health system should be screaming the precautionary principle.

The very people who are sworn to protect us have abandoned the public.

Proceedings from the International Symposium on Adverse health Effects and Industrial Wind Turbines can be found at www.windvigilance.com

14. Compensatie: Wat als straks de molens in de gemeent Borger Odoorn komen, maar grenzend aan de gemeente Aa en Hunze . Zullen de bewoners die in Aa en hunze grenzend aan de windmolens in de gemeente Borger-Odoorn ook gecompenseerd moeten worden . Graag hier onderzoek hierna en uitleg.

.

15. De overheid is aan het centraliseren vwb werkgelegenheid. Ministeries verhuizen door de centralisatie allemaal naar het midden of het westen van het land. En de shit mag hier in het Noorden komen! Ik kan mezelf als voorbeeld hiervoor nemen. Ik ben in dienst van het Ministerie van EL&I in Assen, mijn werk is uitbesteedt aan een externe partij die in Utrecht zit en voor de andere werkzaamheden binnen de dienst waar ik werkzaam was geldt dat een groot deel naar Den Haag is gegaan. Ik woon in Gasselternijveenschemond, dus op de grens van Aa en Hunze en Borger Odoorn, nu zie ik nog gebeuren dat de windmolens op de grens van deze beide gemeentes gaat komen en kan ik dus geen kant op. Mijn huis onverkoopbaar en geen werk!!! En dit zal vast niet voor mij alleen gelden. Zal de initiatiefnemer van dit project ook een zak met geld voor mij hebben???

16. Verzoek om een 30 cq animatie film te maken, om te zien wat het effect van deze windmolens is op de omgeving, wat het effect is van de slagschaduw en de het

Pagina 9 van 1 7

0565

Page 291: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

uitzicht en het geluid? Hoe is het effect in een lintbebouwing en de grootte van het park in een omgeving van lintbebouwing. Bij deze een verzoek voor een animatiefilm te maken van het windmolenpark weggezet in de omgeving Drentse Mondenl Oostermoer.

Tijdens de voorlichtingsavond in Zuidlaren werd een foto tentoongesteld van een landschap met 1 windmolen. Wat voor slechte voorlichting is dat?

17. Waardedaling van mijn huis door het windmolen park .Zelfs nu worden de huizen al minder verkocht in de omgeving door de plannen van een windmolenpark en dan staan de windmolens er nog niet eens. Planschade!! Dat mijn huis minder waard wordt is een feit. Zie de waardeverminderingen van de huizen die in

andere windmolenparken staan in andere delen van het land. Wie betaalt dit? Er kan wel gezegd worden dat windmolens op land goedkoper zijn , maar de bewoners in de omgeving betalen dat dus met zijn allen! (door waardevermindering en onverkoopbaarheid van de huizen) Het geld wat een windmolen op land goedkoper is in verhouding met een windmolen op zee of in verhouding met zonnepanelen, moet nu een kleine omgeving op zich nemen voor heel Nederland . Dat is bijna hetzelfde als dat deze kleine omgeving de overheid een zak met geld geeft en zegt verdeel dit maar over de bevolking van heel Nederland.

b. Daarnaast zou ik nu al een taxatierapport van mijn huis moeten maken. Hier zou ook een vergoeding voor moeten komen.

c. Door de waardevermindering van ons huis , zijn we genoodzaakt te blijven wonen waar we nu wonen. Je kan een inwoner toch niet verplichten in zijn huis te wonen of als hij zijn huis verkoopt dik in de schulden komt te zitten omdat de hypotheek hoger is dan wat het huis oplevert? Dit geldt dus voor heel veel gedupeerde van de geplande windmolenpark.

D. Bij deze zou ik de mogelijkheid willen hebben dat de overheid mijn huis opkoopt, zodat ik niet verplicht ben om in een windmolenpark te wonen. Of anders gezegd dat ik mogelijkheid krijg om mijn huis aan de overheid te verkopen.

Mogelijkheid krijgen om mijn huis aan de overheid te verkopen. (want waarom zou een initatiefnemer mega veel geld krijgen en de bewoners in de directe omgeving van het windmolen park de dupe ervan zijn)

e Als er over compensatie voor de gedupeerden lomwonenden komt dan een compensatie in de meerder vormen , dus bv overheid koopt je huis op . In ieder geval wel in die hoogte van bedragen, maar niet in een klein bedrag van een vermindering op je energiekosten of een obligatie. De gedupeerden moeten de mogelijkheidin ieder geval krijgen om ergens anders te gaan wonen!!!

18 a Er wordt beweerd dat windenergie op land goedkoper is dan een windpark op zee of zonne energie, maar is in deze berekening ook de planschade meegenomen en de inkomsten verlies door lagere WOZ waarde van de vele woningen die in het

Pagina 10 van 1 7

J _

0565

Page 292: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

geplande windmolepark staan voor de gemeente omdat die de huizen minder waard worden . Inkomsten verlies door teruglopende toerisme Bewoners die door waardevermindering van hun huis met de bank in problemen kunnen komen of door baanverlies hun huis moeten verkopen en door de waardevermindering in de schulden komen of dat zelfs de banken bij executieverkoop van de betreffende huizen niet het geld ontvangen dan wat eraan hypotheek is verstrekt. Middenstand die door krimp van de omgeving en minder toerisme minder gaan verdien , failliet gaan . Dit moet de Nederlandse staat ook allemaal ophoesten. Dit soort extra kosten moet in de berekening meegenomen worden. Daarnaast zou er berekend kunnen worden dat juist bij het plaatsen van zonnepanelen op huizen de woningen in prijs gaan stijgen . Verzoek om dit allemaal mee te nemen in de berekening in wat een windmolen op land kost. Windmolens op zee en zonne energie zullen veel minder last voor de omgeving betekenen dus minder bijkomende kosten.

b. Ook al zou windmolens op land goedkoper zijn ,wie zegt dat het niet iets duurder mag zijn en tegen welke prijs?

Zeker als je kijkt dat een klein deel van de bevolking deze prijs letterlijk moet betalen .Zij moeten de kosten en lasten dragen. Hoezo democratie ? Laat dan de hele bevolking zijn steentje bijdragen.

Daarnaast nog als we het over de kosten hebben. Kan de EU hier geen steentje in bijdragen? Is dit besproken? Er gaat zoveel EU geld naar projecten die veel minder belangrijk zijn. Bv in Nieuw Buinen is een nep haven (dus zonder aansluiting )gebouwd , omdat daar vroeger een haven heeft gezeten. Allemaal geld wat beter aan duurzame energie besteed had kunnen worden.

Of dan die nep spoorwegovergang bij Eexterhalte in Eext.

Of de STAR in Stadskanaal die miljoenen nodig had om te overleven, alleen omdat er een paar mensen met trein willen spelen.

Dit zijn zo 3 voorbeelden in de omgeving waar ik woon waar geld verdwijnt als water. Laat staan als we dit landelijk bekijken.

Dit goed komt misschien uit een ander potje, maar geld is geld en als het om zulke belangrijke zaken gaat als energie , een van onze levensbehoeftes dan moet er maar gezorgd worden dat die verschillende potjes geld in 1 grote pot komen!!!

Dus als we het over geld hebben kan geld het probleem niet zijn En dan kunnen alternatieven ook onderzocht worden die in eerste instantie duurder lijken of zijn .

19. In het gebied waar het windpark Oostermoer gepland is gepland zijn krijgen relatief veel mensen met de windmolens te maken, omdat daar allemaal lintbebouwing is. Met andere woorden bijna iedereen krijgt de windmolen en in zijn achtertuin en of in

Pagina 11 van 1 7

0565

Page 293: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

zijn voortuin! Is hier ook rekening mee gehouden? Een slechtere locatie is bijna niet te vinden.

20. Onderzoeken wat het effect van de windmolen op het toerisme heeft, wat voor effect heeft dat op de middenstand

21. In de gebiedsvisie Windenergie Fase 1 dat gemaakt is in opdracht van de gemeenten Borger Odoom- en Aa en Hiunze door: wordt in het hoofdstuk 2 achtergrond meegenomen dat het slechtere toekomstperspectief van de Veenkoloniaal gebied ( het eindigen van de subsidies op de teelt van aardappels, de krimp en vergrijzing een een kleine vertegenwoordiging van het midden en kleinbedrijf) , er gezocht wordt naar een reëel verdien model. Dat is juist niet door er een windmolenpark neer te zetten. Er verdienen maar een paar mensen aan en een windmolenpark zorgt voor nog meer krimp in het gebied aangezien er niemand meer wil wonen en recreëren en dat zorgt er dan ook weer voor dat de midden en klein bedrijven nog meer afnemen. Punt onderzoeken van het voor de toekomst van het gebied gaat betekenen. Uitbreiding woonwijken , bedrijven , recreatie is juist in dit gebied waar weinig toekomstperspectief is of anders gezegd waar we krimp willen tegen gaan niet meer mogelijk! ! Dit mag echt niet gebeuren.

22. Leren van ervaring Andere gebieden waar windmolenparken staan met dezelfde omvang als het geplande windpark Oostermoer daar de gevolgen van onderzoeken . Is daar een onderzoeksrapport van? Zo nee dan het verzoek om dit te onderzoeken .

23. Op de voorlichtingsavond in Zuidlaren was een uitleg over ons gebied in de strekking van eerst het turf , toen het gas en nu de windmolens. Dit is echt ongehoord!! Wat is dit voor een voorlichting! ! Het trurf van vroeger leverde aan een overgroot deel van de bevolking brood op de plank.

Een windmolenpark levert alleen een paar initiatiefnemers een rijkelijk belegde boterham op en de rest van de bevolking helemaal geen brood op de plank (het kost ze geld)).

24 Afstand windmolens tot bewoning.

Ik weet dat er een regelgeving hierover, maar regels zijn er om mensen te dien en niet om ons dwars te liggen . Graag zou ik willen dat gekeken wordt naar het document op de volgende site http://www.caithnesswindfarms.co.uk/accidents.pdf Zie bijlage accidents. voor de papieren versie hiervan

25. http://www.collegevanriiksadviseurs.nl/fileadmin/cra data/PDF /Choreografie%20 1 OOO%20windmo lens.pdf Zie Bijlage

In het document "choreografie voor 1000 molens""

is ontwerp gemaakt voor inpassing van windmolens op nationale schaal in samenwerking met de zeven meest windrijke Provincies. Hierin wordt toch ook duidelijk dat je geen molens zet in windarme gebieden. Er wordt gepleit voor landschappelijk ontwerp op nationale schaal voor deze megaturbines, die zo groot zijn dat "landschappelijke inpassing "niet meer werkt.

Pagina 12 van 17

0565

Page 294: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Dit boekje Een choreografie voor 1000 molens - is het verslag van een ontwerpende verkenning naar een plaatsingsstrategie voor het benodigde vermogen wind-op-Iand die ik in samenspraak met de provinciaal bouwmeesters van de zeven meest windrijke provincies heb gemaakt. In drie regionale werkbijeenkomsten (voor de Waddenkust, het IJsselmeergebied en de zuidwestelijke delta) hebben we ons de vraag gesteld hoe een landschappelijk streefbeeld voor de plaatsing van ongeveer 1000 nieuwe windturbines op land er uit zou kunnen zien, uitgaande van de op dit moment meest rendabele molens en van de meest kansrijke windgebieden . Gemaakt door Yttje Feddes Rijksadviseur voor het Landschap

Hoe kan het dat dit onderzoek zo naast zich neergelegd worden? Wat is de reden dat niet voor deze strategie gekozen is?

26.

Is het niet zo dat we landelijk moeten kijken wat goed is en niet zeggen dat elke provincie windmolens voor zijn rekening moet nemen? Mocht het zo zijn dat elke provincicie een deel moet bijdragen, onderzoek dan wat het beste bij die provincie pas. Zet dus niet kosten wat het kost windmolens in windluwte gebieden, maar kijk in die gebieden(provincies) naar alternatieven.

27

Omdat de nieuwe generatie windturbines die bij Urk komen nog niet in Nederland gebouwd zijn en ook nog ion zo'n grote hoeveelheden. Zou ik voorstellen dat je niet nog meer van dit soort windmolenparken gaat bouwen voordat er onderzoek gedaan is wat het effetc van zo'n enorm windmolenpark is op de bevolking die in de directe omgeving ervan woont.

28.Waar is de afstand 4 keer de lente van een wiek is de afstand tot de bewoning op gebaseerd? Een molen met een wiek van 100 meter kan in verhouding misschien wel veel meer overlast veroorzaken dan bv een wiek van 50 meter. Is hier onderzoek naar gedaan? Is er onderzoek gedaan naar windmolenparken van dezelfde omvang als die geplande windmolenpark "Oostermoer". Bestaat er wel een windmolenpark van deze omvang waar de afstand tot de bewoning 400 meter bedraagt?

29. Wie ruimt de dode dieren op de landerijen die grenzen aan het gepland windmolenpark. Terechtkomen, maar niet deelnemen? Wie moet de half dode dieren op mijn land dood maken?

30. Er is nog zoveel onduidelijk over de effecten van windmolens. Kan het wel uit ? Of kost het juist geld? En kost het juist energie ipv dat het energie oplevert . In een uitzending van brandpunt van de KRO zegt een I-Ioogleraar dat de windmolens juist energie kosten dus slecht voor het milieus is en Maxime Verhage zegt weer dat het energie oplevert. Is het slecht voor de gezondheid, hoe zit het met de lage frequentie. Er wordt wereldwijd steeds meer vraagtekens bij het plaatsen van windmolens gezet en toch zet de overheid willens en wetens hun plan door! Er worden eisen gesteld waaraan de windmolenparken moeten voldoen, maar er wordt niet gekeken of deze bijgesteld moeten worden. Bv lage frequente geluid wordt niet over gerept terwijl het steeds duidelijker wordt dat juiste die lage frequentie een negatieve invloed heeft op de gezondheid van mensen. Bij twijfel eerst meer onderzoek en niet de omgekeerde wereld van we

Pagina 13 van 17

0565

Page 295: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

zetten de windmolens erneer en als dan blijkt dat mensen gezondheidsklachten, dan moeten ze zelf maar bewijzen dat het van de windmolens kOlnt! ! Dit kan echt niet . Zelfs Maxime Verhage komt terug op bv windmolens in zee http://climategate.nl/wp-contentluploads/2011/08/nrc verhagen.jpg (komt uit de NRC)

Dus hoe zeker weet de overheid dat de windmolens een positieve bijdrage leveren aan mens en milieu???

31 Waardedaling onroerend goed bij windfarms Om verzet van burgers te breken en de democratie verder uit te kleden, maakt men er een rijksaangelegenheid van. Die burgers protesteren niet voor niets. Hun huizenprijzen dalen in de buurt van windfarms namelijk sterk, door molens die van hun belasting worden gebouwd. In Canada, zo meldt de Canadese staatsomroep, dalen de huizenprijzen sterk dankzij de bouw van windfarms http://www.cbc.ca/news/canada/ottawa/story/2011/09/30/ontario-wind-power-property-values.html

Ontario' s rapid expansion in wind power projects has provoked a backlash from rural residents living near industrial wind turbines who say their property values are plummeting and they are unable to sell their homes, a CBC News investigation has found. The govemment and the wind energy industry have long maintained turbines have no adverse effects on property values, health or the environment. The CBC has documented scores of families who've discovered their property values are not only going downward, but also some who are unable to sell and have even abandoned their homes because of concerns nearby turbines are affecting their health

32

Graag zou ik willen dat er naar ervaringen wordt gekeken en geluisterd naar de mensen die in bijv het Waubra in Australië en Makara in Nieuw Zeeland deze mensen hebben gezondheidsproblemen gekregen en deze mensen wonen ook nog eens veel verder van de windmolens af dan de afstand die hier in Nederland is toegestaan. Graag zou ik willen dat er ook onderzoek komt naar de gevolgen van het geplande windmolenpark door nader onderzoek te doen in gebieden waar windmolenparken van ongeveer dezelfde grootte staan

Graag onderstaand filmpje bekijken. In onderstaand filmpje staat de molen gemiddeld 3 maal verder van het bewoonde gebied af en deze mensen hebben zelfs al gezondheidsproblemen.

http://www.youtube.comlwatch?v=IOdCLdbPJZ4&feature=player embedded

http://www.platformstorm.nl/werkgroepenlmedia

33 a. Overlast door stof, geluid en licht. Om interferentie van molens onderling te verminderen/voorkomen, worden de molens op ca 5 maal de rotordiameter geplaatst, d.L 400 m voor de kleine molens en tot 650 m voor de grootste.

Deze afstand is zeer zeker van belang voor de molens zelf. Hiermee wordt voorkomen, dat de ene molen de ander kan beschadigen.

Let wel beschadigen.

Pagina 14 van 17

0565

Page 296: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Voor mensen geldt een kleinere afstand (!!). Molens mogen op een afstand van 400 meter van de bebouwing geplaatst worden.

Daardoor kunnen mensen aan beide zijde van hun woning op zeer korte afstand een molen krijgen. Wettelijk gezien mogelijk correct aan, maar moreel ??

Kennelijk kunnen mensen niet tot moeilijk beschadigd worden.

b. Effecten op het electriciteitsnet.

Voor iedereen is het duidelijk, dat met het aantal electriciteitscentrales eeft. Bij deze productie wordt de elektriciteit van dit windmolen project gevoegd.

De hoeveelheid elektriciteit, dat het windmolenpark levert is even ongewis in de tijd als de windsterkte, varieert van 0 MW tot 380 MW. Deze fluctuatie in aanbod kan Tennet op twee manieren oplossen.

I. Zij voegt deze elektriciteit toe aan het Hoofd net, en vangt dat op met het regelen van de opbrengst van een of meer centrales.

11. Of zij voedt het lokale net van de Veenkoloniën hiermee. Daarmee moeten de bewoners van de Veenkoloniën de netspannings fluctuatie

opvangen. Schade aan elektrische apparatuur, die hierdoor veroorzaakt wordt, kan moeilijk

aangetoond worden, en is dus a-priori voor rekening van de bewoners. In deze hebben de bewoners een nog zwakkere positie, dan mensen, die schade

ondervinden als gevolg van de gaswinning.

Als notitie hierbij, mag niet onvermeld blijven, dat in Schotland een heel windmolen betaald wordt om stil te staan, en dat de Deense windenergie noodgedwongen vrijwel gratis geleverd wordt aan Duitsland.

c. Micro klimaat.

De overheersende wind in de veenkoloniën is zuidwest. Regenwolken worden tegen de Hondsrug - hoog 20 m - opgestuwd, en schuiven veelal richting Gieten, passeren daar en gaan richting Veendam, Pekela, Winschoten naar Duitsland. Deze buienstraat laat zich goed zien tijdens hagelbuien. Wanneer er een windpark met molens van 100 à 150 meter hoog achter de Hondsrug worden geplaatst, wordt de wind extra gestuwd, geremd. Daardoor zal de neerslag hoeveelheid in de Veenkoloniën beïnvloed worden. Een nadere studie naar mogelijke micro klimaat veranderingen voor de Veenkoloniën en Westerwolde dient mijn inziens toegevoegd te worden aan de M.E.R.

34 Windenergie!! Het wordt ook zo mooi gebracht , groene stroom goed voor het milieu en over de nadelen werd niet gesproken. Hoe kan het ook anders dan dat je een positief beeld dan krijgt . Het merendeel van de bevolking heeft niet in de gaten dat ze als belastingbetaler dat hun geld in windenergieparken wordt gestoken die niet eens groen zijn en ook nog eens geen geld opleveren .. Hoe is het mogelijk dat de overheid niet eerlijk is naar de belastingbetaler??

Pagina 15 van 17

0565

Page 297: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

35 Worden onderzoeken door Hoogleraren gewoon van tafel geveegd??? Graag het onderzoek van emeritus-hoogleraar hoogspanningstechniek prof. dr.ir. F.H. Kreuger van de

Technische Universiteit Delft een boekje 'Waar staan we met windenergie'. Anno 20080nderzoeken ?

F. Kreuger: Waar staan we met windenergie?

Jij ..... �

In 2003 schreef emeritus-hoogleraar hoogspanningstechniek prof. dr.ir. F.H. Kreuger van de Technische Universiteit Delft een boekje 'Waar staan we met windenergie'. Anno 2008 blijkt er nauwelijks iets veranderd.

Ondanks zijn gunstige eigenschappen en ondanks zijn grote populariteit is windenergie niet geworden wat ervan verwacht werd. De voornaamste oorzaak ligt in de wind zelf: wind blijkt te wisselvallig en te energie­arm te zijn om aan de behoeften van een moderne maatschappij te kunnen voldoen. Daardoor zijn de beoogde effecten op duurzaamheid en milieu gering en de kosten hoog.

Wat de beoogde effecten betreft: - Het totaal van alle windparken in Nederland bespaart nauwelijks op het brandstofverbruik en de uitstoot van schadelijke gassen in Nederland. - Zelfs een beoogd mega-windpark in zee, dat twintigmaal zo groot is als alle windparken in Nederland tezamen, blijkt maar een fractie meer op het brandstofverbruik en gasuitstoot te kunnen besparen dan windenergie op land. - Bouw van windparken vervangt niet de bouw van elektrische centrales: er zijn altijd reserve-centrales nodig om voor elektriciteit te zorgen als er geen of te weinig wind is. De reserve-centrales blijken zelfs meer elektriciteit te leveren dan het bijbehorende windpark: van de produktie blijkt 2/3 uit de centrales te komen en slechts 1/3 uit de wind.

Wat de kosten betreft: - Het bovengenoemde mega-windpark in zee vraagt een investering van 15 à 25 miljard Euro, evenveel als 3 à 5 maal de kosten van de Deltawerken. Dit staat in geen verhouding tot de geringe effecten. - Windenergie blijkt duur te zijn, 2 tot 4 maal zo duur als normale elektriciteit. Het zal blijvend subsidie vragen; thans 65 miljoen Euro, oplopend tot 1 à 2 miljard Euro per jaar. Rest nog het gevaar van instabiliteit van het elektriciteitsnet. Als men vanwege de kosten zou nalaten om reserve-centrales te bouwen, zullen stroomstoringen niet uit kunnen blijven.

36Mogen dieren onder de windmolenpark grazen? Geld het gevaar voor ongelukken niet voor dieren?

37Het gebied waar de molens gepland staan dat nu bestemming argrarisch heeft kan dat nog wel een andere bestemming krijgen?

Pagina 16 van 1 7

L

0565

Page 298: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

38. Nederland heeft toegezegd 140/0 groene energie te leveren . Wat is de definitie van groene energie ? Is die definitie wel juist ?

Is windenergie wel groen? O.a. als je kijkt uit de hoeveelheid materiaal waaruit de molen bestaat , de fundering en het transport, de transformatorhuisjes , en bijschakelen van de conventionele energiecentrale. Ook de vervuiling die de hoeveelheid subsidie heeft geproduceerd meerekenen in deze berekening , want dat geld heeft de belastingbetaler eerst moeten verdienen en dat heeft ook de nodige energie gekost en vervuiling met zich meegebracht. (met andere woorden het subsidiegeld is niet "groen" en de vervuiling en de energie ook mee nemen in de berekening .) En ook in de berekening de afschrijving en de kosten voor het opruimen mee nemen. Het onderhoud en reparaties aan de molens , de kosten van het opruimen van alle dode dieren ook in de berekening meenemen. Graag een gefundeerd onderzoek en al deze punten meenemen! Ik denk dat windenergie dan helemaal niet groen meer is . Graag zie ik uw berekening tegemoet.

Daarnaast wil 14 % groen niet zeggen dat het windmolens moeten zijn er zijn ook alternatieven . Laten we weer een innovatief land zijn en geef opdracht aan universiteiten om een goed alternatief te ontwikkelen.

40. Ik ben ook bang voor de gezondheid van de kinderen die in de nabije omgeving van windparken opgroeien. Wat is het effect op jonge kinderen . Is het bewezen en onderzocht dat kinderen die wonen nabij een windmolenpark van deze geplande omvang geen gezondheidsklachten krijgen??

41. Nederland wordt kapot gemaakt door de hoeveelheid windmolens in zo'n klein land . Ik vraag u om a.u.b. heel goed na te denken met het uitvoeren dit plan, want er is geen weg meer terug .. Daarnaast maakt u het leven van veel mensen die daar wonen tot een hel. A.u.b. voer dit plan niet uit!!

Mocht u het plan toch doorgaan zetten,neem dan a.u.b ook een onder voorbehoud op in het plan. Neem een regel op waarin staat dat mocht er in de loop van de jaren voordat het plan uitgevoerd gaat worden, er betere alternatieven komen of zijn ,de bouw van het windmolenpark niet doorgaat en er gekozen wordt voor de betere alternatieven . En een onder voorbehoud( een regel ) toevoegen dat mocht er in de loop van de jaren de bewijzen zo duidelijk zijn dat het slecht voor de gezondheid is en of dat duidelijk wordt bij de overheid dat de windmolens niet voldoende opleveren en of slecht is voor het milieu.het bouwen van de park niet doorgaat.

Het is toch aan de overheid om het beste voor het land en de bewoners van Nederland (de belastingbetaler) voor te hebben en al helemaal voor de mensen waar vlakbij een windmolen gepland is.

Bijlage "Een choreografie voor 1000 molens" -Yttje Feddes Rijksadviseur voor het landschap

Pagina 1 7 van 1 7

0565

Page 299: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0565

Page 300: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Een choreografie voor 1000

molens Windmolens hebben landschappelijk verhaal nodig-deel 2

Yttje Feddes

Rijksadviseur voor het Landschap

In samenspraak met:

Theo Hoek, Provinciaal bouwheer Groningen

Peter de Ruijter, Atelierleider Atelier Fryslan

Miranda Reitsma, Provinciaal adviseur

ruimtelijke kwaliteit Noord-Holland

Eric Luiten, Provinciaal adviseur ruimtelijke

kwaliteit Zuid-Holland

Jan van den Berg, adviseur windenergie

Provincie Flevoland

Jandirk Hoekstra, adviseur 'Mooi Brabant'­

projecten Provincie Noord-Brabant

o CJ"1 " (J') CJ"1

Page 301: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Voorwoord 5

Een choreografie voor 1 000 molens 7

20%in2020 7

Maat, schaal, patroon 9

Windplan 17

Bakens aan de kust 1 7

Deelgebied 1 : Waddenkust , 9

Streefbeeld 20

Deelgebied 2: IJsselmeergebied 3'

Streefbeeld 32

Deelgebied 3: zuidwestelijke delta 4'

Streefbeeld 42

Conclusie 53

Te land, ter zee 53

Dans voor, 000 molens 53

Colofon 56

o 0'1 (J') 0'1

Page 302: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Eind 2009 heb ik de publicatie 'Windmolens hebben een landschap­

pelijk verhaal nodig' gemaakt als bijdrage aan het debat over de

plaatsing van de nieuwe generatie grote windturbines. Hierin pleit

ik voor een landschappelijk ontwerp op nationale schaal voor deze

megaturbines, die zo groot zijn dat 'landschappelijke inpassing' niet

meer werkt.

Dit boekje - Een choreografie voor, 000 molens - is het verslag

van een ontwerpende verkenning naar een plaatsingsstrategie voor

het benodigde vermogen wind-op-Iand die ik in samenspraak met

de provinciaal bouwmeesters van de zeven meest windrijke provin­

cies heb gemaakt.

In drie regionale werkbijeenkomsten (voor de Waddenkust, het

IJsselmeergebied en de zuidwestelijke delta) hebben we ons de

vraag gesteld hoe een landschappelijk streefbeeld voor de plaatsing

van ongeveer, 000 nieuwe windturbines op land er uit zou kunnen

zien, uitgaande van de op dit moment meest rendabele molens en

van de meest kansrijke windgebieden. Kunnen we een choreografie

ontwerpen die mooi is, functioneel, en goed past in het landschap?

De ontdekkingen uit deze ontwerpende verkenning worden hier

gepresenteerd, als inspiratie voor bestuurlijke besluitvorming en als

opmaat voor verdere, meer op uitwerking gerichte ontwerpstudies.

Yttje Feddes

Rijksadviseur voor het Landschap

o 0'1 . (J') 0'1

Page 303: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Een choreografie voor 1 000 molens

2.o%În2.o2.o

De doelstelling om in 2020 voor 20% van het Nederlandse energiegebruik

terug te kunnen vallen op duurzame bronnen klinkt heel aannemelijk.

Immers, de fossiele brandstoffen raken uitgeput en er is een verband aan­

getoond tussen de opwarming van de aarde en de uitstoot van COz gassen.

De zoektocht naar duurzaam energiegebruik kent vele wegen die kansrijk

lijken. In het vlakke Nederland, gelegen in een windrijk gematigd klimaat,

is profijt uit windenergie een logische stap. Bovendien is energie uit wind

hier een beproefde techniek. Vanaf de middeleeuwen hebben we er onze

polders mee drooggemalen en de nijverheid laten draaien. De afgelopen

veertig jaar zijn er rendabele nieuwe windturbines ontwikkeld. Vanuit de

eerste autarkische kleine molentjes die door pioniers in de jaren zeventig

in elkaar werden gezet zijn de huidige megaturbines ontstaan, met een

ashoogte van 100 á 120 meter en een vermogen van 5 á 6 MW. Deskundigen

gaan er van uit dat deze s(ace-of-che-arc lange tijd stand zal houden, omdat

molens van deze hoogte een optimaal rendement halen.

Door de lange ervaring is windenergie een techniek die snel in stelling

gebracht kan worden. Windparken kunnen aansluiten op het bestaande

elektriciteitsnetwerk. En omdat een windpark tijdelijk is (windmolens hebben

een levensduur van hooguit dertig jaar) kan de plaatsing van windturbines

op land worden beschouwd als een tussenstap, in een langere route naar de

winning van duurzame energie op wellicht Europese schaal.

Vanuit deze logica is de zoektocht naar een mogelijke plaatsing van 6000 MW

aan vermogen windenergie op land en 6000 MW op zee, die in 2009 door de

overheid is ingezet, geen losstaand top-down initiatief. Uit onderzoek blijkt

dat een grote meerderheid van de Nederlandse bevolking in principe positief

tegenover windenergie staat. Maar ook blijkt, uit onderzoek en uit de weer­

barstige praktijk om windparken gerealiseerd te krijgen, dat burgers zich

grote zorgen maken over de aantasting van de landschappelijke kwaliteit

die het gevolg zou kunnen zijn van de plaatsing van grote aantallen nieuwe

grote windturbines.

Zonder een goed 'landschappelijk verhaal' zal het niet lukken voldoende

draagvlak te vinden voor de taakstelling van wind-op-Iand. Maar het gaat

o 0'1 (J') 0'1

Page 304: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Windsnelheden op 100 m. hoogte (mis)

. $:f91!1� rr 5.6 -6.0

."<6.1-6.5 _6.6-7.0

_7.1-7.5

_7.6-8,0 .,S.1-8.5 .8.6-9,0 ;_9,1-9,5 !";9.6 -10,0

Kaart windsnelheden op 100 meter hoogte (bron: Ministerie van VROM)

8

niet alleen om draagvlak: er is ook feitelijk nog te weinig bekend over de

impact die de grote aantallen nieuwe megaturbines op de schoonheid en

verscheidenheid van ons landschap zullen hebben. Daarvoor is ontwerpend

onderzoek nodig, op de regionale schaal en met oog voor de derde dimensie.

Maat, schaal, patroon

Windturbines met een ashoogte van 100 of 120 meter, en rotorbladen die

tot 180 meter hoogte komen, zijn niet zomaar een 'maatje groter' dan de

molens van 40 of 60 meter hoog die nu bij agrarische erven, langs wegen of

poldervaarten staan. Ze zijn een nieuw fenomeen in het landschap.

Maar

Door hun maat passen deze molens niet meer bij historische elementen uit

het cultuurlandschap, die naast de molen gereduceerd lijken te worden tot

een soort Madurodam. Daarmee zijn deze molens het individueel initiatief

en de koppeling aan agrarisch erven voorbij.

Omdat windmolens van 100 meter ashoogte op een onderlinge afstand van

500 meter staan, missen ze het ruimtelijke effect dat ze een mooi' rijtje' langs

een lokale weg of poldervaart kunnen vormen. Alleen langs lange lijnen,

waarbij over een afstand van kilometers een ononderbroken rij van molens

geplaatst kan worden, kan een dergelijk effect ontstaan.

De vereiste hindercirkels van 400 meter rond woonbebouwing maakt het

lastig om in dichtbebouwde delen van het cultuurlandschap grotere clusters

windmolens te plaatsen. Daardoor blijven de grootschalige 'lege' landschap­

pen over als mogelijke locaties voor nieuwe windturbines.

Schaal

Door hun hoogte zullen de molens bij helder weer van grote afstand, zo'n

20 tot 30 kilometer, zichtbaar zijn. De afweging wat een geschikte locatie is,

kan daarom niet meer alleen op lokale schaal worden genomen. De molen

zal immers tot ver buiten zijn foorprint invloed hebben op zijn omgeving.

Met grote molens kunnen per definitie geen kleine windparken gemaakt

worden.

9 o _

0'1 (J) 0'1

Page 305: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Visualisatie van een boerderij met daarnaast een molen van respectievelijk 60 en 120 meter. De molen van 60 meter

sluit aan bij de maat van de boerderij, de molen van 120 meter 'kleineert' het boerenbedrijf.

10

Visualisatie van het effect van �n windpark (-baken) en twee windparken (-poort) bij het Ketelmeer

11

o 0'1 (J') 0'1

Page 306: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

De grote zichtbaarheid van de nieuwe generatie windturbines is - naast

efficiënt energietransport en verschillen in windsnelheid - een belangrijk

argument voor concentratie van de molens. Een gelijkmatige spreiding van

de windmolens over Nederland zou betekenen dat altijd een windturbine

zichtbaar is aan de horizon. Door het concentreren van molens kunnen grote

delen van Nederland gevrijwaard blijven, hetgeen verrommeling tegengaat.

De zichtbaarheid van de molens van grote afstand is daarnaast een belangrijk

aanknopingspunt voor het ruimtelijk ontwerp. Windturbines kunnen grote

landschapspatronen zichtbaar maken en daarmee het verhaal vertellen van

de landschappelijke samenhang op regionale of nationale schaal.

De plaatsing van verschillende windparken moet op de regionale schaal van

grote landschappelijke eenheden worden afgewogen. Het ontwerpen van

windparken is geen lokale opgave meer en kan dikwijls ook niet binnen de

provinciegrenzen worden opgelost.

Zo laat deze studie met 3D visualisaties zien dat plaatsing van windparken

aan weerszijden van breed water (in dit geval het Ketelrneer) een poort

vormt en de maat van het water kleiner laat lijken, terwijl één windpark een

landmark vormt en minder invloed heeft op de ervaring van de schaal van

het watervlak.

Schoonheid

Kunnen windturbines mooi zijn? Gevraagd naar een voorbeeld van mooie

windmolens noemen veel mensen de windturbines langs de IJsselmeerdijk

in Oostelijk Flevoland, die in een regelmatige rij, met hun voet in het water,

kilometers lang de bocht van de dijk volgen. Hoewel deze molens 65 meter

hoog zijn en op een onderlinge afstand staan van 250 meter, is het goed

voorstelbaar dat molens die twee keer zo hoog zijn en twee maal zo ver uit

elkaar staan nog steeds hetzelfde effect zullen hebben.

De bestaande opstelling van windmolens in Zuidelijk Flevoland, willekeurig

verspreid over het landschap ziet er van afstand uit als een molenwoud. Het

zijn erzoveel datze het landschapsbeeld domineren. Door hettoevalligsamen­

gestelde patroon van losse windmolens, molens bij erven en kleine rijtjes

windmolens langs poldertochten, zijn ze niet herkenbaar als expressie van

het onderliggende landschap. Over mooi en lelijk valt te twisten, maar veel

mensen zullen dit een rommelig beeld vinden.

12

Uit de verschillende landschapsarchitectonische studies die de laatste jaren

zijn uitgevoerd, hebben we geleerd dat ook een geometrisch opgezet raster

van windmolens er van afstand gezien uitziet als een zwerm. Daardoor

domineert een raster van molens het landschap.

Vanuit het standpunt dat het mooi kan zijn als molens ruimte vormen, maar

dathetongewenstisdatze hele landschappen te domineren, hebben lijnopstel­

lingen in veel gevallen de voorkeur boven een raster of een zwerm.

Rasteropstellingen komen wel goed tot hun recht op een lege, robuuste

ondergrond, zoals een waterplas of een industrielandschap.

13

o 0'1 (J') 0'1

Page 307: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...
Page 308: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Basis windplan, overzichtskaart heel Nederland

16

Windplan

Bakens aan de kust

Doordat ze van grote afstand zichtbaar zijn, kunnen lijnopstellingen van

de megawindturbines de grote landschapspatronen en geomorfologische

verschillen van Nederland zichtbaar maken.

Als we kijken naar de grote windopstellingen die er nu al zijn, met molens

van zo'n 80 meter hoogte, dan vormen die molens vooral van afstand gezien

een signaal in het landschap. Dankzij de windmolens zien we van afstand

waar de Eemshaven ligt en waar de Kreekraksluizen de Oosterschelde insteken.

De windmolens in de bocht van de dijk in Oostelijk Flevoland begeleiden de

verkeersbewegingen op de A6 en markeren de grens van land en water.

Gekoppeld aan de windrijke, grootschalige kustgebieden kunnen windtur­

bines in de derde dimensie de ontginningsgeschiedenis van Nederland tot

expressie brengen: de oude en nieuwe kustlijnen, de nieuwe landaanwin­

ningen, de havens, de grote kunstmatige verdedigingswerken tegen de zee.

Door de turbines aan deze grote landschapspatronen te koppelen ontstaat

een passende samenhang tussen maat, schaal en identiteit van landschap.

Van afstand gezien werken ze als bakens aan de kust.

Tegelijk vertelt de positie van de windturbines aan de kustlijn ook het verhaal

van de ontwikkeling van de windenergie: van de autarkische toepassing van

windmolens op het eigen erf veertig jaar geleden naar windparken op zee

op Europese schaal in 2050.

Vanuit dit thema 'bakens aan de kust' en vanuit de stellingname dat wind­

turbines ruimte mogen vormen maar geen complete landschappen mogen

domineren (met de havengebieden als uitzondering), zijn uitwerkingen

gemaakt voor de grote landschappelijke eenheden, die samen een beeld

voor heel Nederland opleveren.

Ontwerpen aan zulke mega-elementen is een kwestie van schakelen tussen

de schaalniveaus: de schaal van de landschappelijke regio (de Waddenkust van

Noord-Nederland, het I)sselmeergebied in de omvang van het voormalige

Zuiderzeeproject en de zuidwestelijke delta), de patronen op het grondvlak

van de uitwerkingslocaties en de zichtbaarheid vanuit de directe omgeving en

de terugkoppeling naar het beeld van de Nederlandse kustzone als geheel.

17

o 0'1 (J') 0'1

Page 309: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Deelgebied 1 : Waddenkust

Overzichtskaart waddengebied

� Havengebied Delfzijl • Havengebied Eemshaven C De randen van de Middelzee

'9

o Afsluitdijk. poort aan de Friese kant bij de sluizen I Zeedijk langs het Balgzand. kop van Noord-Holland F Carel Coenraadpolder

o 0'1 (J') 0'1

Page 310: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Streefbeeld

Het streefbeeld is het concentreren van windturbines op een paar plekken in

de kustzone, waarbij het grootste deel van de kustlijn langs het Wad open

blijft. Vanaf de Wadden gezien mag er geen muur van windmolens op de

'vaste wal' ontstaan, maar plekken die van belang zijn voor de overgang

van zee naar land kunnen geaccentueerd worden.

In Groningen sluit dit ontwerpprincipe aan bij het bestaande beleid om

de molens te concentreren bij de havengebonden industriegebieden van

Eemshaven en Delfzijl. Op een enkele plek kan door een lijnopstelling de

lange lijn van een nieuwe landaanwinning worden gevolgd, in de lege

polders langs het Wad.

In Friesland, dat nu veel verspreide windturbines heeft, is door het relatief

dichte bebouwingspatroon in het agrarische landschap geen plaats voor

nieuwe clusters grote windturbines. Aanknopingspunt voor plaatsing is

het nieuwe land: de rand van de voormalige Middelzee en de Afsluitdijk.

Twee lange gebogen lijnopstellingen langs de randen van de Middelzee

maken deze vroegere inbraak van de zee weer herkenbaar.

Karakteristiek voor de Afsluitdijk is de rechte kunstmatige dijk door het open

water. Windturbines die de lengterichting van de dijk volgen doen hier

afbreuk aan. Een raster van windmolens in het water, bij de knik in de dijk

bij Kornwerderzand, werken als een poort. Rijdend over de dijk doemt dit

woud van molens in de verte langzaam op; je hebt even de ervaring door

een windmolenbos te rijden en bent er dan weer doorheen en weer in het

open landschap. Door hun positie markeren deze molens de grens tussen

het IJsselmeer, als getemde zee, en de natuurlijke Waddenzee.

In de kop van Noord-Holland past een dubbele rij windmolens bij de rechte

lijn van de kunstmatige zeedijk langs het Balgzand.

20

A Havengebied Delfzijl

B Havengebied Eemshaven

21

o 0'1 -(J') 0'1

Page 311: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

C De randen van de Middelzee

22

Ujnopstelling MIddelzee. gezien vanaf de Waddenzee op 4 km afstand

Ujnopstelling MIddelzee. gezien vanaf 1.5 km ten oosten van de oostelijke lijn

23

o 0'1 (J') 0'1

Page 312: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

o Afsluitdijk, poon aan de Friese kant bij de sluizen

24

Windmolens afsluitdijk, gezien vanaf de Friese kust

Windmolens afsluitdijk, gezien vanaf de Noord-Hollandse kust

25

o 0'1 -(J') 0'1

Page 313: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0565

.....

N

Page 314: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...
Page 315: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Deelgebied 2: IJsselmeergebied

Overzichtskaart regio IJsselmeergebied

• IJsselmeerdijk Wieringermeerpolder en rand oude land

Wieringermeerpolder

8 IJsselmeerdijk Noordoostpolder-Urk

( IJsselmeerdijk Oostelijk Flevoland

31

D Flevopolder Hoge vaart en Lage vaart

E Windpark op de denkbeeldige hoek van de Markerwaard

F Het havengebied van Amsterdam

o 01 en 01

Page 316: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Streefbee!d

De plaatsingvan windmolens kan de inpolderingsgeschiedenisvan devoorma­

lige Zuiderzee markeren. De grote technische ingrepen in de voormalige zee

worden door windmolens geaccentueerd: de Afsluitdijk, de IJsselmeerdijken

rond de polders, de randen met het oude land, de lange lijnen van de Hoge

en de Lage Vaart in de Flevopolder en het Noordzeekanaal.

Het raster windturbines bij de knik in de Afsluitdijk markeert de huidige grens

met de open zee, een raster windmolens in het IJsselmeer de denkbeeldige

hoek van de Markerwaard. Dit windpark is een baken voor de zeilers en een

mogelijke plek voor natuurontwikkeling (door middel van verondieping en

hard substraat).

Na het opruimen van de verouderde windmolens die nu verspreid door de

Zuiderzeepolders staan, begrenzen nieuwe lijnen van grote molens de open

ruimtes van de polders. Een dergelijke opschaling is op dit moment ook de

beleidsmatige inzet van de provincies Flevoland en Noord-Holland. Een extra

aanleiding voor het leeg maken van het landbouwhart van Zuidelijk Flevoland

is de aanvliegroute naar vliegveld lelystad.

Langs het Noordzeekanaal- op de plek van de voormalige uitloper van de

Zuiderzee - is er, passend bij de schaal van het Amsterdamse havengebied,

plaats voor lijnen en een rasteropstelling, met beperkingen door de

aanvliegroutes naar Schiphol.

32.

A IJsselmeerdijk Wieringermeerpolder en rand oude land Wieringermeerpolder

33

o 0'1 �

(J') 0'1

Page 317: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

B IJsselmeerdijk Noordooslpolder-Urk

34

C IJsselmeerdijk Oostelijk Flevoland 0 Flevopolder Hoge vaart en Lage vaart

35

o 01 en 01

Page 318: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Windopstelling IJsselmeerdijk Oostelijk Flevoland, gezien vanaf de Noordoostpolder

Windopstelling Flevopolder Hoge en Lage Vaart, gezien van af de zuidkant

36

E Windpark op de denkbeeldige hoek van de Markerwaard

F Het havengebied van Amsterdam

37

o 0'1 -(J') 0'1

Page 319: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...
Page 320: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Deelgebied 3: zuidwestelijke delta

Overzichtskaart zuidwestelijke delta

• Maasvlakte B Philipsdam, Schelderijnkanaal en Kreekraksluizen

t Moerdijk en Hellegatsdam

o Sloegebied

'11

E Haven Tet'neuzen

F Oosterseheldedam

G Brouwersdam H Haringvlietdam

o 0'1 -(J') 0'1

Page 321: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Streefbeeld

Het patroon van windturbines kan hier de stapsgewijze overgangen van

land naar zee markeren. In dit natuurlijke landschap van getijde, zeeannen

en rivieren worden de windmolens gekoppeld aan de grote technische

patronen in het landschap: de havengebieden, kanalen, sluizen en dammen.

Langs de Maasvlakte worden de lange lijnen van de rivier naar de zee begeleid

met windturbines. Daardoor vormen ze een landmark bij het binnenvaren

van de Nieuwe WatelWeg. In het havengebied zelfkunnen, afhankelijk van

de hindelWet en de belangen van bedrijven, in een willekeurig patroon losse

molens worden geplaatst. Ook de overige havengebieden in de zuidwestelijke

delta (Moerdijk, Sloegebied en Terneuzen) zijn goede locaties voor een

concentratie van windmolens. Deze plekken worden ook in het ruimtelijk

beleid van de provincies Zeeland en Noord-Brabant onderzocht en ontwikkeld.

De grens tussen het vaste land, de Brabantse wal, en de eilanden kan gemar­

keerd worden door lijnen van windmolens langs het Schelde Rijnkanaal en

clusters windmolens op de werkeilanden van de Hellegatsdam, Kreekrakslui­

zen en Philipdam. Op de laatste grens met de zee, op de Oosterscheldedam,

de Brouwersdam en de Haringvlietdam worden de molens niet langs de hele

lijn van de dam gezet (waardoor zee en muur tussen zeearm en zee zouden

kunnen vormen) maar als clusters op de werkeilanden.

42

A Maasvlakte

43

o 0'1 0> 0'1

Page 322: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

B Philipsdam. Schelderijnkanaal en Kreekraksluizen

44

Windmolens langs ScheideRijnkanaal. gezien vanaf de zuidkant

Windmolens langs ScheideRijnkanaal. gezien vanaf de noordkant

45

o 0'1 •

(J') 0'1

Page 323: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

C Moerdijk en Hellegatsdam Wind opstelling Sloegebied, gezien vanaf de westkant

o Sloegebied VogeMucht Sloegebied. gezien vanaf de zuidkant

46 47

o 0'1 (J') 0'1

Page 324: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0565

E E IV

IV 'B '1:1 �

Ol

� � � C

e 'C IV

al :t:

" :t:

Page 325: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...
Page 326: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Vogelvlucht Deltaprogramma met windmolens

Verkenning uit plan MER wind op zee (bron: Ministerie van Verkeer

en Waterstaat. Concept 5 feb. 201 0)

52

Conclusie

Te land, ter zee

Als we het totaalbeeld van 'bakens aan de kust' bekijken valt op dat het bijna

naadloos past op de gebieden waar de komende decennia het Deltaprogramma

wordt uitgevoerd: de Waddenkust, het IJsselmeergebied, Rijnmond, de zuid­

westelijke delta. Hier worden grote investeringen gedaan in waterveiligheid

en waterbeheer en er wordt nu al op de regionale schaal samengewerkt.

Samenwerking op het vlak van duurzame energie en van duurzaam water­

beheer lijkt hier voor de hand te liggen.

En de zee zelf? Er wordt parallel aan de verkenning wind-op-land een ver­

kenning naar de plaatsing van 6000 MW wind-op-zee uitgevoerd. Op zee

gelden andere ruimtelijke ordeningsprincipes dan op land. Het gaat daar

vooral over bestaande gebruiksc1aims en de ruimte die daartussen nog

beschikbaar is voor windparken. Zichtbaarheid van windparken speelt

nauwelijks een rol in de afweging. Er is echter wel een zone waar de verken­

ningen voor wind-op-zee en wind-op-Iand bij elkaar komen en waar de

zichtbaarheid van nieuwe windparken wel een rol speelt: de ondiepe kust­

zone binnen de 12 mijlszone. Vanuit het landschappelijk streefbeeld van

'bakens aan de kust' is er veel voor te zeggen een samenhangend ontwerp

van windparken in de hele kustzone te maken, waar ook de ondiepe zee bij

wordt betrokken. Windparken binnen de 12 mijlszone zijn vanaf de kust

zichtbaar, maar bij een goede plaatsing is dat niet bij voorbaat een probleem.

De mogelijke voordelen van enkele windparken dichter bij de kust maken

het de moeite waard deze zone in de verkenningen wel te betrekken.

Dans voor 1000 molens

Uit deze ontwerpexercitie, die moet worden gezien als een verkenning naar

de schaal van de opgave en als een eerste stap om de windplannen onder een

gemeenschappelijke noemer te brengen, ontstaat het vertrouwen dat het

plaatsen van 1000 nieuwe grote windmolens op zo'n manier mogelijk is, dat

deze in ruimtelijk opzicht een aansprekend beeld op de nationale schaal

oplevert. De combinatie van windmolens met de kunstmatige elementen

als dijken, dammen, havens en kanalen en de koppeling aan nieuw ingepol-

53

o 0"1 " (J') 0"1

I"

Page 327: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

derd land is een herkenbaar en begrijpelijk verhaal. Bovendien is het een

strategie die voldoende ruimte lijkt te bieden waarbinnen de taakstelling

voor wind-op-land kan worden gerealiseerd.

Ook stemt het optimistisch dat de hier onderzochte plaatsingsstrategieën

op veel punten overeenkomen met de plannen waar de provincies op dit

moment al mee bezig zijn.

Zonder dat we hier verder zijn ingegaan op praktische zaken als gebiedsont­

wikkeling voor de plaatsing van windparken, is er wel het vertrouwen dat

'bakens aan de kust' een realistische strategie zou kunnen zijn.

Het is daarbij van groot belang dat er op de regionale schaal een samenhan­

gende compositie wordt ontworpen. De ontwerpverkenningen laten zien

dat vanaf het water van de Waddenzee en het IJsselmeer verschillende wind­

parken tegelijk zichtbaar zijn. Bovendien zijn een aantal windparken langs

de Waddenkust zichtbaar vanuit het IJsselmeergebied en vice versa. Ook in

de delta zijn windparken over het open landschap van eilanden en zeearmen

heen al van verre zichtbaar. Een rommelige en willekeurige compositie van

windparken wordt niet als mooi ervaren, omdat de molens niet meer worden

gezien in samenhang met de landschapspatronen waarbij ze geplaatst zijn.

Een tweede belangrijke voorwaarde is dat er alleen nieuwe megawindturbines

geplaatst worden op de aangewezen locaties langs de kust. Allerlei losse

windprojecten elders in het land zullen afbreuk doen aan de herkenbaarheid

van het grote landschappelijke verhaal. Voor het realiseren van de taakstelling

voor wind-op-land zou dat ook niet nodig hoeven zijn. En de kans is groot

dat zonder een herkenbaar en aansprekend landschappelijk plan het maat­

schappelijk draagvlak voor windenergie afneemt.

Laten we met de inspiratie uit deze ontwerpverkenning dat plan gaan maken!

54

Page 328: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Colofon Uitgave van: Vttje Feddes. RijksadviseLJrvoor het l.andschap

/\IImv: Varan van Boheemen. Rienke Groot, Marc Noiden. Livina Tummers en Bram Verhave (Atelier Rijksbouwmeester) Ontwerp: Studio Sander Boon i.s.m. Noortje Hoppe Druk: Pantheon Drukkers

Beelden: 3D visualisaties: Rik Olde loohuis - ROM3D

(p. 10.11.23.25.36.45.47) Visualisaties: A2STUDIO

(omslag, p. 14/15.28/29.38/39.50/51) Kaarten Windplan: Voran van Boheemen

(p.16.19. 31. 41) Topkaartjes: basis topografische Dienst. Emmen.

Bewerking: Voran van Boheemen

/\liet bijdrage van: Bertus de Jong - Provincie Fryslän Sandra van Assen - Provincie Friesland Hilde Kloosterziel- Provincie Friesland Linda Noorman - Provincie Groningen Abe Veenstra - Atelier Frysl�n Jacco Roodenburg - Provincie Noord-Holland Dennis Menting- Provincie Flevoland louis Engelbert - Provincie Zeeland Piet Goossen -Coördinator ruimtelijke kwaliteit Zeeland Marjon Greidanus - Provincie Noord-Brabant Pros Tenhove - Arcadis

o 0'1 or

(J') 0'1

Page 329: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0565

Page 330: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier windpark Oostermoer en samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

0566

U wordt verzocht gericht aan te geven wat naar uw mening moet worden onderzocht in het MER en op welke wijze dat moet gebeuren. Zienswijzen die in de periode van 24 juni tot en met 4 augustus 2011 ten aanzien van de startnotitie windpark De Drentse Monden zijn ingediend hoeven niet opnieuw te worden ingediend. Deze worden door de betrokken overheden meegenomen in het vervolgproces.

Uw gegevens

Naam:

Straat + huisnummer:

Postcode + Woonplaats:

U spreekt in als:

X Particulier

Datum: 29 februari 2012

Uw inspraak:

Volgens mij zijn de onderstaande punten minimaal van belang bij de MER:

a) Lichtverontreiniging

- Glinsteringen of indirect licht inval voortvloeiend uit de bewegende delen windmolen en de daaraan

gekoppelde verli,hting.

b) Gezondheid risico (inventarisatie en evaluatie)

- Directe fysieke uitwerkingen als gevolg van de geplaatste windmolens.

- Indirecte gezondheidsgevolgen en de verdere uit voort vloeiende gevolgen van lichamelijke en

geestelijke aard.

- Stress van bewegende delen windmolen. Van iedere hoek van de kavel zal een windmolenwiek zichtbaar

zijn.

- effecten laagfrequent geluid op korte en lange termijn.

c) Beperking (geluids)hinder

- Infrastructurele aanpassingen aan omgeving en woningen om verdere geluidshinder in te dammen dan

wel beperken om verdere mogelijke medische klachten van welke aard dan ook in te dammen.

- Directe schade aan woningen bij plaatsen windmolens.

d) Slagschaduw

- Welke uit verschillende hoeken in verschillende jaargetijden invloed zal hebben op

omgeving dan wel woning.

e) Economische krimp regio

- Leegstand, wegblijv€n toerisme, moeilijk te verkopen huizen.

f) Waardedaling van de woningen

- De objecten in omgeving zullen in waarde verminderen en moeizaam te verkopen zijn. Dit heeft een

directe impact op de financiële status van de woning eigenaren ten aanzien van rest waarde en executie

verkopen. Hypotheek constructies zullen ontregeld worden met als gevolg boeteclausules dan wel het

verlies nemen op de verstrekte hypotheken.

g) Sociale ontwrichting

- Niet te verkopen woningen

- Leegstand.

H) Uitblijven dan wel afnemen toerisme

- De rustieke uitstraling en weidse aangezichten zullen tot in hun kern worden aangetast middels dit plan.

I) Kosten baten analyse

- Alternatieven in overweging nemen. Het rendement van windmolens is extreem laag als het om de netto

kosten gaat. Er is een aanzienlijke scheefgroei ten aanzien van de te behalen winst op milieu en

verbruikskosten uitgezet tegen de investeringskosten.

Page 331: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

- Windkaart Nederland geeft aan dat het rendement van wind niet te behalen valt uit deze

regio.

0566

Feitelijke netto kosten ten aanzien van de energie voorziening van een windmolen ten aanzien van bijkomende kosten aan compensatie en aanpassi.ng van milieu materieel. in omgevmg.

Page 332: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250AE Voorschoten

Nieuwediep 26-02-2012

LS

Met deze brief wil ik mijn zienswijze geven op de startnotitie

o 'T I , f 'G � I '-I

29 FEB 2012

Volgens mij moet er met de volgende criteria rekening worden gehouden:

* Geen geluidshinder voor omwonenden * Geen hinder van slagschaduw in of om de woning * Waardedaling van de woningen * Gezondheidsproblemen

Ik vertrouw erop dat u mi in ziensw�lze serieus in overweging wilt nemen

Met vriendelijke gro�

0567

Page 333: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Spijkerboor, 27-02-2012

o

29 Fr:n 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail. voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Middels deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. De landschappelijk inpassing, met name in het deelgebied Greveling 2. Waardedaling van de woningen 3. Geluidsoverla-st

---

4. Lichtverontreiniging 5. Slagschaduw 6. Voortzettende krimp 7. Flora en fauna 8. Sociale ontwrichting 9. Afname toerisme 10. Kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur 1 1. Gezondheidsrisico's

Ik vertrouw erop dat mijn zienswijze serieus wordt afgehandeld.

Met �ndeliike aroet,

0568

Page 334: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Spijkerboor, 27-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte ontvanger,

Middels deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. De landschappelijk inpassing, met name in het deelgebied Greveling 2.�aardedalin� van �e woningen 3. Geluidsoverlast 4. Lichtverontreiniging 5. Slagschaduw 6. Voortzettende krimp 7. Flora en fauna 8. Sociale ontwrichting 9. Afna me toerisme 10. Kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur

Ervan uit gaande dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt verblijf ik.

Met vriendelijke groet,

0569

Page 335: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Annerveenschekanaal, 27 feb 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Ik verzoek u onderstaande criteria te betrekken bij de MER:

1. Landschappelijke inpassing met name in het deelgebied Greveling. 2. Cultuurhistorische waarde van het gebied. Annerveenschekanaal en

Eexterveenschekanaal zijn beschermd dorpsgezicht. 3. Kapitaalvernietiging van de toeristische infrastructuur. Windmolens zullen een negatief

effect hebben op het toerisme en de recreatie.

4. Negatief effect op de krimp en daarmee op maatschappelijke voorzieningen 5. Effecten ten aanzien van nieuwe lokale economie 6. Sociale ontwrichting 7. Zo min mogelijk geluidhinder, lichtverontreiniging en slagschaduw. 8. Gezondheidsrisico's. 9. Waardedaling van de woningen.

Met vriendelijke groet,

dir. Stichting Atelier de Ruimte

0570

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Page 336: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0571

O,')d(�W�f; 2;e.nswgze Op CoY)ceptoQhhe �V) cJel-c<:' Ua 0'1<. -:- _lLCtn_ WJ n cl Clvt U. S' 1- eg wo eJC en Je D je fL) f's c VYJ on d P/)

6 m:bfe. m�l"'lbc.e:� I !In eiLKQLAw ,

_ rrtel� clo-e Dl1J4 �ce� ik m9' 'y) ê lenswy Ze op ele sJcud- nd-,h� ---btf-'VIo\9I'Lls m� ?jV) de. uQ1Se'.t'101e ere; l-e>(;C{ VGtn beb''''5) by oh VlJ�

i. d� \CLhclsch�pLl�l<..< lhpCtssir:5, rot" '()�me 10 hÛ c1ed3cbiec1 &eIlA� 2 :F10K.Dl en �L.U)U '�. Io---'CD; '" VboJe18k. 9elwds hl 1)01 el

VOQltt2erreod� u.i.�mp _�._��d�i� � � w�o� ��;�� __________ _

_ --=-6 -Sociale oY)b wlt.ic..hl- i::J L lIOOrL en fe9ea5hurldus) _ + . APJ'lC1me la ; m

� u op; �0lC1lul'A()ieJi5i"1 UM h2mi)�ls�-! 'JnfrLcc sHo..{cluu.K, _--+ � ezOVl db el ot S�rLJ��-=:.:c.o=-�� __ ________ _______ _

- -- -- - ------ ----

�i t./-rwu.w Ot op dal- lA myn zi e ns w57..e SU,----",' �"'---�_

- -DJ.J �ety ""'] �I"l e e tlht

---- ---

--- -- -------------------

-- ------------ -- -- --

--- -- ---- -----------------------

Page 337: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Ol. , I!!r�:j/:., .

0572

e,V\ de:Jo\ \ 'voovt- de.. mER Van \ J.Ji V'\o\ fC'v-u. 0 �r_�oe� __

� de.. D v-=C-\I\\- s e YY\ c) \I'- cl e V\

'----'---'-�_L_.>oo�� _______________ _

met de e. bv\�� __ de sta � \- \r\C>\- \ \-\ e.

V cA geos . rog '2..ijV'l b� cA C? �'Y\e.. lIL '

----- ----- . .

lÀ VY\ L::) V\ 21 e.nS LV I) 2 e _ àp __

2 :De VC0gels en pica)\" Uî &1

3. GelkUd.s h.ndeg

LA-JOV) I VJ5eL1

L, Soe,;etl-c oûh...2rL,cht.03 io OOs dop (!LOOI( / eL] regen �. Af (lC.{,ffi e VQJI) to eg I S me _________ . ____ _

b VOOrt � 2 dh'iJ ol Intl?'f L fILJ) es� voo/( kJ ei V) e dO-Kf {ZJL

---f' Gezondbe.,ds IeISICO"S

Page 338: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0573

. r;

-- -------------_._-------------

meJ dn� b(Lle� \)d9IJJS Wl� z � '(l de

- 'I-L VYI�Y} . Zitin wgu op de sherod- .. h� v'o�etJde o? I �ex iet lIa.fl be..L:::t_Y15 b1 dL mrt

_ -\.-8 e.1 � vl Wû<- QJ( ol e c1cd &1 t!cu�_lLe. WO/Ll; V)� , _� --n o� t:n TULA Cl Cc i V\ cl; 1 _ _ \��--"-(:b� i---'-e.-�----------_�_G-ecoV)d belds �isico/s

II Soc.iaLe QI')�wlC;c1bn9 (de \,iDQVL Ul t�(QstQ.nclus2 S- 'ÛCA me toui sm e

Vlor dO( t LA

ceem t.

. ..-ZI(y)<;W�ZC .sell, e u� __ _

__ m�� tJ�j tri deJ uke'--------""a�Y(�o<__>_G�t�. ______________ _

----------- ---

Page 339: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Drouwenermond, 27 februari 2012 2 9 Ft:.q 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden

Geacht heer jmevrouw

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Ik verzoek u de onderstaande criteria te betrekken bij uw MER:

1. landschappelijke inpassing, met name in het deelgebied Greveling

2. Gezondheid

3. Flora en Fauna

4. Vermijden geluidhinder

Onderstaande ziet u een toelichting van de criteria

Voorts verzoek ik U om bij deze MER het voorgenomen windpark aan de N33 in uw afwegingen mee

te nemen.

Met betrekking tot de procedure verzoeken wij u om de Structuurvisie Wind op Land, waar het kabinet

naar verwachting later in 2012 mee komt, van toepassing te verklaren op de plannen voor de windparken Oostermoer en Drentse Monden, als ook voor het voorgenomen windpark aan de N33.

(1) Criterium: Landschappelijke inpassing

In het onderzoek staat dat de MER aandacht besteedt aan de invloed van het windpark op het landschap.

Wij gaan er vanuit dat u over de provinciegrenzen heen kijkt en de initiatieven in Groningen meeweegt

in het onderzoek. Het gaat in dit geval om de initiatieven in de gemeenten Veendam en Menterwolde.

De schaal, cultuurhistorische landschappelijke eenheid en openheid van de Gronings-Drentse

Veenkoloniën vergt een provinciegrensoverschrijdende aanpak

Net als de Rijksadviseur voor het Landschap YttjeFeddes vind ik de specifieke locatie van het windpark in

het deelgebied Greveling bijzonder ongelukkig gekozen: "Zo dicht op het Hunzedal en het Drentsche Aa

gebied doet de grootschalige, maar ook nog kwetsbare natuurontwikkeling teniet". De molens zijn

bovendien veel te groot en veel te hoog voor de relatief beperkte schaalgrootte van het deelgebied

Greveling. Er is gewoonweg te weinig ruimte in dit specifieke gebied voor zoveel molens.

Annerveensche- en Eexterveenschekanaal zijn daarbij aangewezen als beschermd dorpsgezicht. Het

hier gebruikte ontginningsysteem is "een enkel kanaal met eenzijdig wijkenstelsel". Dit is uniek in het

grote gebied van de Gronings-Drentse veenkoloniën. Kiel-Windeweer is ook beschermd dorpsgezicht

Het relatief kleinschalige deelgebied Greveling, dat een onderdeel uitmaakt van het windpark Oostermoer verdient daarom een aparte beoordeling.

Ik vraag U daarom een plaatsingstrategie te ontwikkelen die rekening houdt met voornoemde

aspecten.

Tevens vragen wij u de visie van de Rijksadviseur voor het landschap zoals deze is verwoord in de

studie 'Een choreografie voor 1000 molens' te betrekken bij uw afwegingen.

0574

Page 340: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

(2) Criterium: Gezondheid

Tot heden is er geen onderzoek gedaan naar de LFG van de WindTurbines. De politiek beweert dat dit niet

schadelijk is voor mens en dier zonder enig wetenschappelijk onderzoek. De overheid is verantwoordelijk

voor de gezondheid van de inwoners. Het kan niet zo zijn dat gezondheid van duizenden mensen schade

oploopt door een windmolenpark.

(3) Criterium: Flora en Fauna

Het Hunzedal is een gebied waar de laatste jaren veel is geïnvesteerd in natuurontwikkeling. Steeds meer

soorten en aantallen trekvogels maken gebruik van dit gebied. Uilen hebben hier hun jachtgebied en

jagen op hun gehoor. Onlangs is de bever geïntroduceerd. Tientallen reeën trekken door het gebied

vanwege de rust en ruimte in dit gebied.

Wij vragen U de effecten op het welzijn van dieren te onderzoeken. Wat zijn de gevolgen voor het

uilenbestand? Wat zijn de gevolgen van windturbines op hetvoortplantingsgedrag van bovengenoemde

dieren? Wat zijn de gevolgen van zulke hoge windturbines op de vogeltrek? Wat is de invloed van met

name het laagfrequente geluid op de gezondheid en het welzijn van voornoemde dieren.

(4) Criterium: Vermijden Geluidhinder

Het beoogde windpark is in het deelgebied Greveling op een veel te korte afstand van een aantal

lintbebouwingen gepositioneerd.

Ik wil niet dat windmolens extra geluidshinder veroorzaken. Bij deze vraag ik nadrukkelijke aandacht

voor dit effect en de bijkomende gezondheidsrisico's: voornamelijk de risico's van laagfrequent geluid.

Tevens verzoek ik u bij het onderzoek naar het geluidseffect de cumulatie van geluid bij woningen langs

de verdubbelde N33 mee te nemen, evenals de te verwÀChten tuename yan verkeersdrukte nP- de Kielsterachterweg na verdubbeling van genoemde N33.

Tenslotte merk ik op dat er in het verleden al heel veel aandacht is geweest voor de windturbineplannen.

Dit heeft al voor veel onrust gezorgd. Plaatsing op de beoogde plek doordrukken zal de onrust doen

toenemen en de afkeer tegen 'de overheid' of 'de politiek' doen groeien. Ik verzoek u de wettelijke grenzen

niet precies op te zoeken maar extra zorgvuldigheid te betrachten door een strengere geluidnorm te

hanteren. Wij vragen u derhalve om de geluidnorm niet volledig "op te vullen". Duizenden mensen zullen

hier hinder van ondervinden.

Er zijn genoeg gebieden in Nederland te vinden waar een grotere afstand tot bebouwing te vinden is en

waar minder bewoners last hebben van een windmolenpark hebben. Een afstand tot bebouwing van

600m is niet acceptabel.Het mag en kan niet zo zijn dat wij geconfronteerd worden met een te

grootschalig windmolenpark omdat hier 'toevallig' een aantal grondposities beschikbaar zijn.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0574

Page 341: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

o • .... ,....N 't

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer

en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

29 FEB 2012

2250 AE Voorschoten

Oud Annerveen, 28 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail

voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Ik verzoek u de onderstaande criteria te betrekken bij uw MER:

1. landschappelijke inpassing, met name in het deelgebied Greveling

2. flora en fauna

3. vermijden geluidhinder

4. voortzettende krimp en waardedaling woning

5. sociale ontwrichting

6. afname toerisme en kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur

7. huidige economische situatie en alternatieve energiebronnen

Ik licht de criteria hieronder nader toe.

Voorts verzoek ik u om bij deze MER het voorgenomen windpark aan de N33 in uw afwegingen mee

te nemen. Met betrekking tot de procedure verzoeken wij u om de Structuurvisie Wind op Land,

waar het kabinet naar verwachting later in 2012 mee komt, van toepassing te verklaren op de

plannen voor de windparken Oostermoer en Drentse Monden, als ook voor het voorgenomen

windpark aan de N33.

(1) Criterium: Landschappelijke inpassing In het onderzoek staat dat de MER aandacht besteedt aan de invloed van het windpark op het

landschap. Wij gaan er vanuit dat u over de provinciegrenzen heen kijkt en de initiatieven in

Groningen meeweegt in het onderzoek. Het gaat in dit geval om de initiatieven in de gemeenten

Veendam en Menterwolde.

De schaal, cultuurhistorische landschappelijke eenheid en openheid van de Gronings-Drentse

Veenkoloniën vergt een provinciegrensoverschrijdende aanpak.

Bovendien zijn de beoogde molens in verhouding veel te groot en veel te hoog voor de relatief

beperkte schaalgrootte van het deelgebied Greveling. Er is gewoonweg te weinig ruimte in dit

specifieke gebied.

Annerveensche- en Eexterveenschekanaal zijn daarbij aangewezen als beschermd

dorpsgezicht.

Het relatief kleinschalige deelgebied Greveling� dat een onderdeel uitmaakt van het windpark Oostermoer verdient daarom een aparte beoordeling.

Ik vraag U daarom een plaatsingsstrategie te ontwikkelen die rekening houdt met voornoemde

aspecten.

0575

Page 342: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

(2) Criterium: Flora en Fauna Het Hunzedal is een gebied waar de laatste jaren veel is geïnvesteerd in natuurontwikkeling. Steeds meer soorten en aantallen trekvogels maken gebruik van dit gebied. Uilen hebben hier hun jachtgebied en jagen op hun gehoor. Onlangs is de bever geïntroduceerd. Tientallen reeën trekken door het gebied vanwege de rust en ruimte in dit gebied.

Ik vraag u de effecten op het welzijn van dieren te onderzoeken. Wat zijn de gevolgen voor het uilenbestand? Wat zijn de gevolgen van windturbines op het voortplantingsgedrag van bovengenoemde dieren? Wat zijn de gevolgen van zulke hoge windturbines op de vogeltrek? Wat is de invloed van met name het laagfrequente geluid op de gezondheid en het welzijn van voornoemde dieren?

(3) Criterium: Vermijden Geluidhinder Het beoogde windpark is in het deelgebied Greveling op een veel te korte afstand van een aantal lintbebouwingen gepositioneerd. Ik wil niet dat windmolens extra geluidshinder veroorzaken. Daarom vraag ik speciale aandacht voor dit effect en de bijkomende gezondheidsrisico's: met name de risico's van laagfrequent geluid. Tevens verzoek ik u bij het onderzoek naar het geluidseffect de cumulatie van geluid bij woningen langs de verdubbelde N33mee te nemen, evenals de te verwachten toename van verkeersdrukte op de Kielsterachterweg na verdubbeling van genoemde N33.

(4) Criterium: Voortzettende krimp en waardedaling woning De voorgenomen plaatsing van windmolens zal mensen ervan weerhouden hier te gaan wonen. Getuige al het feit dat er een aantal woningen momenteel langere tijd te koop staan. Een doemscenario zou kunnen zijn dat huizen onbewoond blijven en de bevolking zal krimpen in dit gebied. Daarnaast is een waardedaling van de woning voor de huidige bewoners een punt van zorg._ Ik vraag u deze effecten op de bevolking mee te nemen in de MER.

(5) Criterium: sociale ontwrichting Door de eventuele goedkeuring van de bouw van windmolens wordt, misschien onbedoeld, voordeel gegeven aan een kleine minderheid van de bewoners van de betreffende dorpen. Er wordt te makkelijk voorbij gegaan aan de belangen van een hele grote meerderheid van de bewoners. Op deze manier wordt een wig gecreëerd tussen initiatiefnemers en overige inwoners.

(6) Criterium: afname toerisme en kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur Van de charme van Drenthe, mooie bossen afgewisseld met prachtige vergezichten over de velden blijft erg weinig over. Toeristen zullen niet aangetrokken worden door een windmolenpark binnen dit prachtige uitzicht. In de MER zou de invloed van de voorgenomen plaatsing op de beleving van de toerist onderzocht moeten worden. Er is de laatste jaren veel geïnvesteerd in de toeristische upgrade van het Hunzedal. Fietspaden, wandelpaden en de hermeandering van de Hunze zijn goede initiatieven geweest. Echter het voornemen om in het zicht van dit gebied windmolens te plaatsen gaat volledig zijn doel voorbij.

(7) Criterium: huidige economische situatie en alternatieve energiebronnen De subsidie-injectie die met de voorgenomen plaatsing gepaard gaat, druist volledig in tegen de economische tegenwind die wij in Nederland momenteel ondervinden. Terwijl er alleen maar verder bezuinigd dient te worden, is de keuze voor exorbitant hoge subsidie voor windmolens een niet sociale en daarmee beschamende keus! Ook het onderzoek naar andere vormen van energie (bv. zonne-energie) heeft naar mijn mening niet in voldoende mate plaatsgevonden. Dit zou zeker wel moeten gebeuren.

0575

Page 343: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Tenslotte merk ik op dat er in het verleden al heel veel aandacht is geweest voor de

windturbineplannen. Dit heeft al voor veel onrust gezorgd. Plaatsing op de beoogde plek

doordrukken zal de onrust doen toenemen en de afkeer tegen 'de overheid' of 'de politiek' doen

groeien. Ik verzoek u de wettelijke grenzen niet precies op te zoeken maar extra zorgvuldigheid te

betrachten door een strengere geluidnorm te hanteren. Wij vragen u derhalve om de geluidnorm

niet volledig "op te vullen". Een afstand tot bebouwing van 600m is niet acceptabel. Er zijn genoeg

gebieden in Nederland te vinden waar een grotere afstand tot bebouwing wel te vinden is. Het mag

niet zo zijn dat wij geconfronteerd worden met een te grootschalig windmolenpark omdat hier

'toevallig' een aantal grondposities beschikbaar zijn.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0575

Page 344: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

J INSPRAAKFORMULIER WINDPARK OOSTERMOER

en samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

Ik spreek in als particulier.

Mij n inspraak: Mijn zienswijze is dat er niet één gemeenschappelijk milieueffectrapport (MER) dient te worden opgesteld. Voor de bewoners van het veenkoloniale gebied wordt één milieureffectrapport alleen maar minder overzichtelijk en zal dit in de toekomst bij de verdere ontwikkeling van de plannen tot cbrnplicaties voor hen leiden.

Er is sprake van een gekunstelde constructie daar nu vier windparken (elk windpark heeft zijn eigen intiatiefnerners en zijn eigen gebied) in één milieueffectrapport behandeld gaan worden. Uit de startnotitie Oostermoer kan nu al worden afgeleid dat er in het gebied Oostermoer ten minste 100 MW vermogen dient te worden geplaatst. Het samenvoegen van twee windparken in dit gebied heeft geleid tot ongeveer 120 tot 150 MW vermogen, ten einde de rijksscoördinatieregeling (RCR) van toepassing te kunnen verklaren. Daalt het geplande vermogen tot minder dan 100 MW vermogen dan is de RCR niet meer van toepassing, tenzij ook besloten wordt tot één rij ksinpassingsp lan. Ik vermeld nu al �egen één rijksinpassingsplan voor Oostermoer en De Drentse Monden (DDM) ben \�

Vanuit ruimtelijk perspectief bezien, maar in het bijzonder ook vanuit cultuurhistorisch oogpunt, is er é ' n veenkoloniaal gebied, voor een deel liggend in de provincie Drenthe en voor een deel in de provincie Groningen. Als de rijksoverheid het ruimtelijk perspectief als uitgangspunt neemt voor beslissingen, zoals één milieueffectrapport voor Oostermoer en DDM, dan dient de rijksoverheid

over de provinciale grenzen heen te kijken en het gehele (Groningse en Drentse) veenkoloniale gebied te bezien, waarbij zij zich ook niet tot het windpark N33 dient te beperken.

Voor de bewoners van het gebied De Drentse Monden wordt het lezen van de startnotitie Oostennoer aanzienlijk bemoeilijkt daar uit een vergelijking blijkt dat de teksten die betrekking hebben op DDM aanzienlijk verschillen met die in de startnotitie DDM. Het betreft het wijzigen weglaten en toevoegen van teksten die van belang waren en nog zijn. Het voert te ver om in deze zienswijze op alle verschillen in te gaan, maar ik wijs op twee wijzigingen die n.m.m. niet door de beugel kunnen, t.W. 1. de maximale ashoogte (meter) van klassse 3 tot 5 MW is van 110 in 135 meter veranderd (zie p. 20) 2. vermeld is dat anno 2011 (2010 is gewijzigd in 2011) ongeveer 2.200 MW aan windenergie op land is gerealiseerd. Uit gegevens van de VNG blijkt dat in 2010 in Nederland 1964 windturbines met een gezamenlijk vermogen van 2245 MW stonden. Deze gegevens hadden tegenover de doelstelling van 6000 MW in 2020 geplaatst dienen te worden en ook had vermeld dienen te worden welke overige plannen (en de capaciteit hiervan) zich in de pijplijn bevinden.

Een ernstig verzuim is dat er geen aandacht is besteed aan de op 1 januari 2012 ingegane belangrijke wijziging van het Besluit ruimtelijke ordening. Deze wijziging houdt in dat gemeenten vanaf 1 januari 2012 rekening moeten houden met aanwezige cultuurhistorische waarden. De toelichting bij deze wijziging, in het bijzonder onderdeel "2. Cultuurhistorische waarden in de ruimtelijke ordening", geeft duidelijk aan hetgeen gemeenten dienen te doen en naar mijn mening ook de rijksoverheid bij het opstellen van een rijksinpassingsplan.

0576

Page 345: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

In deze zienswijze ga ik ook in op het handelen van de rijksoverheid daar ik vind dat onderstaande nu al duidelijk gemaakt dient te worden. De wijze waarop de rijksoverheid, in het bijzonder de minister van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie, aan het realiseren van de plannen van de initiatiefnemers, haar medewerking verleent, is niet zorgvuldig. De op de Crisis- en Herstelwet gegronde rijkscoördinatieregeling (hierna: RCR) wordt op 8 juli 2010 voor het windpark De Drentse Monden van toepassing verklaard en vervolgens op 7 november 2011 ook voor het Windpark Oostermoer. Zonder overleg met de bewoners van De Drentse Monden beslist de rijksoverheid ook dat het windpark DDM samenhangt met het windpark Oostermoer. Nu blijkt dat de rijksoverheid de bewoners van De Drentse Monden bijna een jaar in het ongewisse heeft gelaten, daar de startnotitie DDM eerst op 23 juni 2011 is gepubliceerd. Over de wijze waarop de rijksoverheid op het advies dd. 30 september 2011 van de Commissie voor de Milieueffectrapportage voor DDM heeft gereageerd worden geen mededelingen gèdaan. In het belang van de initiatiefnemers van zowel DDM als Oostermoer is n� gelet op de snelheid van beslissen van de rijksoverheid voor windpark Oostermoer, kennelijk grote haast geboden.

Verder merk ik hierbij nog het volgende op: a. Het in het rijksbeleid voorgestane belang tot het zo snel mogelijk in gebruik nemen van alternatieve energiebronnen als windenergie en daarmee het terugdringen van de C02-uitstoot (20% C02-reductie en 14% duurzame energie in 2020) vormt i.c. onvoldoende rechtvaardiging voor toepassing van de Crisis- en Herstelwet. Zulks gelet op de grootte van bovengenoemde windparken, het aantal en de hoogte van de te bouwen windturbines en het karakter van het veenkoloniale landschap en vele andere aspecten. De hieruit voortvloeiende wijziging van de huidige op de betreffende gronden berustende bestemming "Agrarische doeleinden" in een industrieel landschap vormt een ernstige inbreuk op het planologisch regime en gezien de genoemde grootte van de windparken en de hoogte van de windturbines wordt een zo ingrijpende wijziging van het landschap veroorzaakt met heel grote gevolgen voor de leefomgeving .. b. Het onder a. vermelde geldt te meer daar hiermede wordt vooruitgelopen op de nog niet door de rijksoverheid vastgestelde Structuurvisie Wind op Land. Naar verwachting zal deze structuurvisie eerst in mei 2012 worden gepubliceerd. c. De overheid handelt bijzonder onzorgvuldig door de bewoners van het gebied gedurende jaren met grote onzekerheden te belasten. Deze onzekerheden worden veroorzaakt door:

- de zeer ruime marges betreffen het vermogen (ongeveer 300 - 450 MW voor De Drentse Monden en ongeveer 120 tot 150 MW voor Oostermoer; totaal ongeveer 420 tot 600 MW), het aantal windturbines en de hoogte van de windturbines (de maximum tiphoogte zal nu zelfs bij windturbines met een vermogen van 3 MW 191 meter kunnen bedragen);

- het ontbreken van voldoende informatie over de invloed van geluidshinder, slagschaduw en visuele hinder op de omgeving, alsmede de risico's voor de gezondheid van de bewoners

- de economische gevolgen van het realiseren van deze plannen o.m. voor de verkoopbaarheid en de waarde van de woningen, maar ook voor het afnemen van het woongenot.

Kortom: Het hiervoor vermelde handelen van de rijksoverheid en de initiatiefnemers draagt niet bij aan vertrouwen in dit handelen en zal zeker niet aan het verkrijgen van een draagvlak voor genoemde plannen bijdragen.

20 februari 2012

0576

Page 346: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

t . •

Itftt4"144,t14M1fEi,66"tJ44,;·f414;f4ij;,f.t;t·]ijWtMr;Oi4,i.lt41m;'tJ'E';1 I fEl 61 St4 ij mii'144,,@tt],lttttt;tmbt.]ij.I;,f41'hllti4;&1;ij.tg;;tili4 ,I.] If4;; hl,f. m ;61 .1 lliEL i; I t4 1'.Tl.] l. tij "H I, f. t4m IJ

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer

Postbus 223

2250 AE VOORSCHOTEN

Eexterveenschekanaal, 25 februari 2012

Zienswijze Eexterveenschekanaal

Betreft: Zienswijze Startnotitie Windpark Oostermoer/nr.711020

Geachte Commissie,

Bovengenoemde persoon dient hierbij een zienswijze in tegen de startnotitie en de aanpak van het

MER onderzoek Windpark Oostermoer. Betrokkenen is direct aanwonende van het bouwterrein van

het betreffende windpark, namelijk dat deel dat het windpark van projectorganisatie Greveling betreft

en zich uitstrekt tussen Annerveenschekanaal en Eexterveenschekanaal. Ondanks dat de Provincie

Drenthe en de Gemeente Aa en Hunze dit gebied hebben aangewezen als zoekgebied windenergie is

het voor betrokkenen onacceptabel dat, gezien de significante projectomvang van het windmolenpark

drie Rijksbeschermde Dorpsgezichten worden aangetast, nl Kielwindeweer, Annerveenschekanaal en

Eexterveenschekanaal.

Daarnaast is deze zienswijze ingegeven door de grote persoonlijke zorgen over de aantasting van de

eigen leefomgeving en de financiële vermogensschade die de komst van dit windpark veroorzaakt.

Het kan niet zo zijn, dat door de komst van een windpark van dermate omvang de financiële schade

van de meerderheid van de bewoners van dit gebied niet wordt meegewogen in een onderzoek naar

de economische voordelen die het de landbouwondernemers brengt. Een pleidooi voor de aanvulling

van de MER met een Sociaal Economische Effectrapportage (SEER).

In het navolgende zal ik een voorstel tot aanvulling van de MER en aanscherping van de methodiek

van de MER doen.

- I -

0577

Page 347: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Tav Rijksbeschermde Dorpsgezichten:

A. In de startnotitie worden de Rijks Beschermde Dorpsgezichten Annerveenschekanaal en

Eexterveenschekanaal genoemd als aandachtspunt. Wij pleiten voor een CHER : een Cultuur

Historische Effectrapportage, waardoor het onderzoek niet alleen gebaseerd zal zijn op het in

verhouding wel erg summiere en genoemde Cultureel-historisch Kompas juni 2009 van de provincie

Drenthe.

Argumenten, die daarvoor pleiten zijn:

Voortschrijdende inzichten op politiek en bestuursrechtelijk niveau betreffende de impact die

windmolens op een Beschermd Dorpsgezicht hebben.

Verzoek om in de Milieueffectrapportage aan te geven de milieueffecten van windturbines op leef- en

woonomgeving in een Beschermd Dorpsgezicht en in relatie tot de cultureel historische waarde van

het bijzondere Veengebied .

Tot zover het pleidooi voor de aanvulling van de MER met een CHER voor het windpark tussen

Annerveenschekanaal en Eexterveenschekanaal.

B. Ik wil er U vervolgens op wijzen, dat het Groningse Kielwindeweer als zusterdorp en tevens Rijks

Beschermd Dorpsgezicht dient te worden betrokken bij het onderzoek naar de impact van dit

windpark op het Beschermde Gezicht. Hiervoor zijn twee argumenten:

1. De drie veenkoloniale dorpjes gelden als het langste beschermde gezicht van Nederland en vormen

vanuit dit perspectief een cultuurhistorische eenheid.

2. De dorpjes liggen in een agrarisch gebied met landschappelijke waarden, zoals de

bestemmingsplannen van de respectievelijke gemeentes Aa en Hunze en Hoogezand-Sappemeer het

noemen met dat verschil dat de grond ten noorden en evenwijdig aansluitend aan de dorpjes

Annerveenschekanaal en Eexterveenschekanaal en in het verlengde van Kielwindeweer een

bestemming dubbelwaarde Beschermd Dorpsgezicht geniet. Omdat deze grond bij het dorp

Annerveenschekanaal hoort, toont dit opnieuw de verbondenheid van de drie veenkoloniale

nederzettingen aan.

De impact van een windturbine in welke aantallen dan ook op een zodanig directe afstand van deze

begrenzing een aantasting betekent van dit Beschermd Dorpsgezicht. Hier dient onderzoek te worden

gedaan naar de negatieve effecten van windturbines op een Dorpsgezicht.

3. DAIP een recent belevingsonderzoek (2005) onder de dorpsbevolking van Annerveenschekanaal en

Eexterveenschekanaal, waaruit de belangrijkste conclusie was dat de openheid van het landschap

richting lint niet mocht worden aangetast. Deze intrinsieke waardering van juist dit stukje

veenkoloniaal landschap sluit opnieuw aan bij de waardering van het al eerder genoemde

- z-

0577

Page 348: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Buitengebied van Kielwindeweer, het agrarisch gebied ten Noorden van Annerveenschekanaal,

waarvan een willekeurig citaat uit het betreffende Bestemmingsplan luidt:"De ruimtelijke kenmerken,

die verband houden met het Beschermd Dorpsgezicht zijn de wijkenstructuur en de openheid richting

lint. .. " Wij concluderen, dat in het onderzoek naar de impact van het windmolenpark op de

Beschermde Gezichten het landschap een sleutelrol vervult, zoals het belevingsonderzoek Daip heeft

aangetoond, omdat het landschap de identiteit van de bewoners bepaalt.

Tot zover het pleidooi in het cultuurhistorisch onderzoek het veenkoloniale landschap zowel ten zuiden

als ten noorden van deze veenkoloniale nederzettingen mee te nemen. De Gebiedsvisie van Aa en

Hunze is te beperkt.

Wij stellen voor:

Ad 1 aan te vullen met de invloed op de cultuurhistorische en nog in tact zijnde wijkenstructuur.

Daarbij wijzen wij ook naar de door U aangekondigde ingrepen in de infrastructuur respectievelijk

inrichtingsvarianten t.b.V. het te exploiteren windpark (p 23: "aansluiting bij landschappelijke

kwaliteiten" en een nieuw te vormen z.g.n. "energielandschap / duurzaamheid").

Waardedaling van onroerend goed:

1. T.a.V. het ontbreken van een juiste afweging van vermogensbelangen, een pleidooi voor

toevoeging van een Effectrapportage op Sociaal Economisch gebied:

Verzoek om onderzoek te doen naar de "sociaal economische effecten", binnen de veenkoloniën en in

relatie tot Krimpgebied. Leefbaarheid en het aspect van recreatie dient te worden meegenomen. De

recreatieondernemers in het Veengebied en Hunzedal zullen nadelige effecten krijgen indien de

windturbines geplaatst worden. Hier dient onderzoek naar gedaan worden.

Wij stellen daarom voor de MER aan te vullen met een zogenaamde SEER (Sociaal Economische Effect

Rapportage). Hiervoor zijn de volgende argumenten van belang:

2. De veronderstelde onverkoopbaarheid van het eigen huis, c.q. de veronderstelde significante daling

van de waarde van het eigen huis ten gevolge van de komst van een windturbine(park) kan in de

praktijk verhaald worden als planschade. Echter in de bijzondere situatie van de veenkoloniën liggen

de dorpen In agrarisch gebied en dan geldt in zo'n geval bij de bestuursrechter "een te aanvaarden

maatschappelijk risico". Dat zou betekenen dat de eigenhuizenbezitters geen planschade vergoedt

kunnen krijgen. Verzoek tevens om onderzoek te doen naar het plaatsen van honderden heipalen in

het veengebied in relatie tot schade aan woningen en het veengebied.

- 3--

0577

Page 349: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Wij concluderen dat op basis hiervan een onderzoek naar de sociaal economische effecten dient te

worden bijgevoegd en dat de baten voor de boerenondernemers dienen te worden afgewogen tegen

de schade die aan de vermogenspositie van de bewoners van het gebied wordt toegebracht om een

evenwichtig beeld te kunnen krijgen, waaruit blijkt dat het windpark inderdaad aan de versterking van

de regionale economie bijdraagt.

Wij concluderen dat er genoeg basis is om een sociaal economisch onderzoek toe te voegen naar het

in de Gebiedsvisie voorgestelde en uitgewerkte verdienmodel en in hoeverre dit opweegt tegen de

door de bewoners geleden financiële schade. Tevens dient er een resultaatmodel te worden gemaakt

vanwege dat de windturbines in een woongebied geplaatst worden en dit in relatie tot het plaatsen

van windturbines aan de kust of in zee.

Gezondheidseffecten door windturbines:

Mijn mening is dat er MER-onderzoek dient plaats te vinden naar de negatieve effecten van

windturbines in een woongebied. Meenemen in het onderzoek: - slagschaduw, - geluidsnormen en­

overlast, de effecten van het aantal windturbines in relatie tot de woonomgeving en leefbaarheid

ervan. Elektromagnetische straling van de windturbines zelf is verwaarloosbaar staat in het rapport,

maar ik verwijs naar onderzoek hiervan in Amerika. Tevens zal een kabel van een windturbine

elektromagnetische straling veroorzaken in het gebied. Hier dient dus in het MER-rapport duidelijk wel

aandacht te worden besteed m.b.t de gezondheidseffecten van straling.

Natuur en aanwez:igheid van dieren:

In het natuurgebied "De Veenkoloniën" leven veel diersoorten, zoals ganzen en andere vogels, reeën

en waterdieren. Er dient naar mijn mening een MER-onderzoek te worden gedaan naar de negatieve

effecten van windturbines in een gebied waar deze dieren hun leefomgeving hebben.

Tot zover mijn kritiek op en voorstellen tot aanvulling van de MER ten behoeve van Windpark

Oostermoer.

Ik verzoek U ons per ommegaande een bevestiging van ontvangst van deze zienswijze te sturen naar

bovengenoemd adres.

Hoogachtend,

-7-

0577

Page 350: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt windpark De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Nieuw-Buinen, 23 februari 2012

Betreft: aanvulling zienswijze windmolenpark De Monden

Geachte heer, mevrouw,

Met betrekking tot de zienswijze die we al hebben ingediend betreffende de gezondheidsrisico's die deze plannen met zich mee brengen, deel ik u mede dat we nog meer criteria hebben waarom we tegen het windmolenpark in de Drentse Monden zijn.

1. Waarde daling van de woningen

Voor ons zelf geldt dit voor twee woningen, namelijk, waarvan wij de eigenaar zijn.

We hebben de woningen bewust in Nieuw-Buinen aangekocht.

, beiden te Nieuw-Buinen,

Met windmolens voor- en achter ons zien we op deze plek geen gezonde toekomst meer.

Ook al zouden we willen verhuizen; dit gaat niet meer lukken omdat er ten eerste geen woningen meer worden verkocht in het Mondengebied en ten tweede de waarde van de woningen extreem zullen dalen, kortom de overwaarde die we hadden is weg.

2. De landschappelijke inpassing tussen de Monden

Onvoorstelbaar om in zo'n natuurlijk gebied met vrij uitzicht van die grote kolossale windmolens te plaatsen. Het uitzicht is weg en het landschappelijk gebied veranderd in één klap in een industriegebied.

3. geluidshinder / lichtverontreiniging

's Nachts minder omgevinggeluid, effecten laagfrequent geluid en de rode lampen die de hele avond en nacht branden, erg irritant voor de lichtinval in de huizen.

0578

Page 351: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

4. slagschaduw

Je komt de weerkaatsing van de slagschaduw iedere keer weer tegen in je woning.

Zelfs wanneer je je tanden poetst in de badkamer weerkaatst de schaduw nog tegen de tegels. Om gek van te worden!

5. NAM

In het jaar 2008 is er een pijpleiding vanuit Gasseltemijveen door het mondengebied richting Emmen geboord. Deze leiding bevindt zich een aantal meters onder de grond en is ook via onze kavel geboord. Mochten de plannen voor de windmolens doorgang krijgen en er wordt begonnen met heien, dan voorzien we problemen met die betreffende gasleiding die door het gebied en dus op onze kavel loopt.

Tenslotte merken we op dat er in het verleden al veel aandacht is geweest voor de windturbine plannen. Plaatsing in De Monden is voor ons onacceptabel en zal de onrust doen toenemen en de afkeer tegen de overheid en politiek verergeren.

Er zal vast een plek in Nederland zijn óf op zee waar een grotere afstand tot bebouwing wel te vinden is. Het mag toch niet zo zijn dat wij in de Monden geconfronteerd worden met een grootschalig windmolenpark omdat hier een aantal grondposities beschikbaar zijn.

Kijkt u alstublieft naar andere alternatieven.

We vertrouwen erop dat IJ deze. zienswijze serieus in overweging neemt

0578

Page 352: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

To: Page 1 of 3

Bureau Energieprojecten

2012-02-2914:03:54 (GMT)

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 26 februari 2012

29 FEe lOll

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Middels deze brief wil ik mijn zienswijze geven op de startnotitie van het Windpark Ooster­moer en de Drentse Monden. Enkele van de zienswijzen zijn zo algemeen dat ze van toepas­sing kunnen zijn op alle windparken op land.

Ik heb begrepen dat de volgende criteria die bij de MER aan de orde komen, na deze eerste pagina licht ik alle criteria afzonderlijk toe: 1. Gezondheidsrisico's en geluidshinder 2. Waardedaling woning 3. Krimp in de dorpen 4. Afname toerisme 5. Lichtverontreiniging 6. Kapitaalvernieting 7. Flora en fauna 8. De landschappelijke inpassing 9. Sociale ontwrichting

Ik heb begrepen dat elke zienswijze serieus genomen wordt en reken er ook op dat dat met deze ook gebeurd.

Vriendelijke groet,

1

0579

Page 353: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

To: Page 2 of3 2012-02-2914:03:54 (GMT)

1. Gezondheidsrisico's en geluidshinder In mijn beleving tasten windturbines op kleine afstand op diverse wijzen de gezondheid

aan: - Direct geluid. Het geproduceerde geluid is een dermate groot verschil met de huidige

situatie (nagenoeg niets) dat het tot rust komen - iets waarvoor veel mensen hiernaar toe zijn getrokken - op zijn minst lastiger wordt, zo niet onmogelijk. Met name 's nachts wordt het geluid - zeker relatief gezien - al gauw luider dus tast het de nacht­rust aan. Minder rust betekent in deze stressvolle wereld al gauw ziekte; Indirect geluid. Met name de trillingen die voor het menselijk oor niet hoorbaar zijn schijnen te zorgen voor een soort resonantie binnen de huizen. Deze zorgen er voor dat mensen hier letterlijk ziek van worden. Het menselijk lichaam kan niet tegen alle trillingen even goed. Hier zijn legio voorbeelden van te vinden wereldwijd, zelfs mensen die fervent voor­stander waren kwamen hier om deze reden op terug; Toen ik in 2006 in Eexterveen kwam wonen heb ik het op Google opgezocht. Hier vond ik onder andere terug dat Eexterveen in de top 20 van stilste gebieden zat. Ook wordt het rustmoment aangetast door de constante afleiding van het zicht op de draaiende wiekenlbladen en de knipperende lampen bovenop de as van de turbines.

2. Waardedaling woning Diverse makelaars in de omgeving geven nu al aan dat alleen al door de plannen de huizen amper meer verkoopbaar zijn. Ook wordt aangegeven - deels ook door jurispru­dentie - dat het waardeverlies tussen de 15 en 40% ligt. Er zijn zelfs voorbeelden van 100% beschikbaar. Het is ook behoorlijk storend dat de initiatiefnemers geen duidelijkheid willen verschaffen hoe zij hier mee om willen gaan. Uiteindelijk kunnen de initiatiefnemers weg van hun oude woonplaats, hier krijgen ze voldoende geld voor, de mensen die ernaast wonen kunnen amper weg, het waardever­lies van hun woning is dermate groot dat er teveel bijbetaald moet worden om te kunnen verhuizen als ze dit zouden willen. Daarbij hebben veel mensen veel geld geïnvesteerd in hun woning, waardoor het huis mede een soort pensioenvoorziening is

3. Krimp in de dorpen Deels door de waardedaling, deels doordat de wens om op plaatsen te gaan wonen naast windturbines zullen er weinig nieuwe gezinnen in dit gebied komen wonen. Dit zal op den duur ook de laatste nog wel aanwezige voorzieningen aantasten. Hierbij valt te denken aan de nog aanwezige basisschool, sportvereniging en alle andere verenigingen in de dorpen. Daarbij kunnen de mensen die hier wonen amper weg, gewoonweg om financiële rede­nen.

4. Afname toerisme In Eexterveenschekanaal is een bungalow-park gebouwd vlak naast een voormalige fa­briek. Dit zou op zeer korte afstand komen te liggen van windturbines. Hier komen men-

2

0579

Page 354: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

To: Page 3 of3 2012-02-2914:03:54 (GMT)

sen hun vakantie niet meer vieren. De ondernemer wil de fabrieksgebouwen benutten deels voor vermaak van de vakantievierders, daarmee krijgt het dorp en de regio een impuls. Er komen hier in de buurt regelmatig fietsers langs, wandelaars, ook deze zullen minder komen. Dit heeft weer gevolgen voor het . in Spijkerboor.

5. Lichtverontreiniging In 2006 stond Eexterveen in de top tien van donkerste gebieden in Nederland. Ik heb in mijn hele leven nergens zoveel sterren gezien als hier. De plaatsen in de omgeving zo­als Veendam, Gieten en zelfs Annen zijn zichtbaar door lichtvlekken tegen de hemel. En dan komen daar 140 meter hoge knipperende rode lampen in het veld op nog geen kilometer afstand. Samen met de beweging van de wieken zijn dit blikvangers.

6. Kapltaalvernletlng De Europese Unie heeft veel geld in dit gebied gestoken, deels om de Rora en Fauna te herstellen naar Qude waarden (Van Oostermoerse vaart naar de Qude Hun�eIQQR), deels ook krimp in dit gebied tegen te gaan (mede investeerder in de bouw nieuwe sporthal). Daarnaast is het ook belasting-kapitaalvernietiging door de verleende subsidies. Ik denk dat als het een keuze zou zijn tussen windturbines of zonnepanelen dat mensen mas­saal de zonnepanelen op eigen daken zouden leggen. Volgens Greenpeace kan zon ne­energie voor 80% in de energie-behoefte van Nederland voorzien, in tegenstelling tot windenergie (20%) Daarnaast denk ik dat het idioot is dat alle belastingbetalers mee betalen aan subsidies die enkelen verrijken ten nadele van velen. In dit gebied moet het mogelijk zijn 200 tot 300 daken te vinden voor zonnepanelen wat eenzelfde C02 besparing oplevert. Daarbij ga je toch niet investeren in overcapaciteit? Er staan vele windturbines stil omdat er toch een teveel aan stroom is. Het lijkt me dat je als overheid hier ook mee rekent.

7. Flora en fauna De Europese Unie heeft veel geld in dit gebied gestoken, deels om de Rora en Fauna te herstellen naar oude waarden (Van Oostermoerse vaart naar de oude Hunzeloop), deels ook om de krimp in dit gebied tegen te gaan (mede investeerder in de bouw van een nieuwe sporthal).

8. De landschappelijke Inpassing Windturbines van een dergelijk formaat (as-hoogte 135 meter en hoger) zijn niet inpas­baar in het landschap, ze steken met kop en schouders boven alles uit. Deze turbines zullen vanaf Gieten en Veendam zichtbaar zijn, waarschijnlijk van nog verder.

9. Sociale ontwrichting Het is nu al aan de orde. Normaliter worden in de boerenschuren 'wagens' gebouwd voor de optocht. Velen geven nu al aan dit niet meer schouder aan schouder te kunnen en willen doen zolang de boeren (initiatiefnemers) deze plannen doorzetten. Dit wordt ook veroorzaakt doordat er wel geroepen wordt dat de initiatiefnemers de dialoog aan willen gaan, maar als het tot een gesprek komt dan is er geen begrip voor de standpun­ten van tegenstanders.

3

0579

Page 355: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

29-02-12; 15:07 ;

1. Gezondheidsrisico's en geluidshinder In mijn beleving tasten windturbines op kleine afstand op diverse wijzen de

gezondheid aan: - Direct geluid. Het geproduceerde geluid is een dermate groot verschil met

de huidige situatie (nagenoeg niets) dat het tot rust komen - iets waarvoor veel mensen hiernaar toe zijn getrokken - op zijn minst lastiger wordt, zo niet onmogelijk. Met name 's nachts wordt het geluid - zeker relatief gezien - al gauw luider dus tast het de nachtrust aan. Minder rust betekent in deze stressvolle wereld al gauw ziekte; Indirect geluid. Met name de trillingen die voor het menselijk oor niet hoorbaar zijn schijnen te zorgen voor een soort resonantie binnen de huizen. Deze zorgen er voor dat mensen hier letterlijk ziek van worden. Het menselijk lichaam kan niet tegen alle trillingen even goed. Hier zijn legio voorbeelden van te vinden wereldwijd, zelfs mensen die fervent voorstander waren kwamen hier om deze reden op terug; Toen ik in 2006 in Eexterveen kwam wonen heb ik het op Google opgezocht. Hier vond ik onder andere terug dat Eexterveen in de top 20 van stilste gebieden zat. Ook wordt het rustmoment aangetast door de constante afleiding van het zicht op de draaiende wiekenlbladen en de knipperende lampen bovenop de as van de turbines.

2. Waardedaling woning Diverse makelaars in de omgeving geven nu al aan dat alleen al door de plannen de huizen amper meer verkoopbaar zijn. Ook wordt aangegeven -deels ook door jurisprudentie - dat het waardeverlies tussen de 15 en 40%

ligt. Er zijn zelfs voorbeelden van 100% beschikbaar. Het is ook behoorlijk storend dat de initiatiefnemers geen duidelijkheid willen verschaffen hoe zij hier mee om willen gaan. Uiteindelijk kunnen de initiatiefnemers weg van hun oude woonplaats, hier krijgen ze voldoende geld voor, de mensen die ernaast wonen kunnen amper weg, het waardeverlies van hun woning is dermate groot dat er teveel b ijbetaald moet worden om te kunnen verhuizen als ze dit zouden willen. Daarbij hebben veel mensen veel geld geTnvesteerd in hun woning, waardoor het huis mede een soort pensioenvoorziening is

3. Krimp in de dorpen Deels door de waardedaling, deels doordat de wens om op plaatsen te gaan wonen naast windturbines zullen er weinig nieuwe gezinnen in dit gebied komen wonen. Dit zal op den duur ook de laatste nog wel aanwezige voorzieningen aantasten. Hierbij valt te denken aan de nog aanwezige basisschool, sportvereniging en alle andere verenigingen in de dorpen. Daarbij kunnen de mensen die hier wonen amper weg, gewoonweg om financiële redenen.

4. Afname toerisme In Eexterveenschekanaal is een bungalow-park gebouwd vlak naast een voormalige fabriek. Dit zou op zeer korte afstand komen te liggen van windturbines. Het lijkt mij sterk dat hier nog mensen hun vakantie komen

# 0579

Page 356: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

29-02-12; 15:07 ;

vieren. De ondernemer wil de fabrieksgebouwen benutten deels voor vermaak van de vakantievierders, daarmee krijgt het dorp en de regio een impuls. Er komen hier in de buurt regelmatig fietsers langs, wandelaars, ook deze zullen minder komen. Hierdoor kan ook het bestaan van het

in Spijkerboor een vraagstuk worden.

5. LIchtverontreiniging In 2006 stond Eexterveen in de top tien van donkerste gebieden in Nederland. Ik heb in mijn hele leven nergens zoveel sterren gezien als hier. De plaatsen in de omgeving zoals Veendam, Gieten en zelfs Annen zijn zichtbaar door lichtvlekken tegen de hemel. En dan komen daar 140 meter hoge knipperende rode lampen in het veld op nog geen kilometer afstand. Samen met de beweging van de wieken zijn dit blikvangers.

6. Kapltaalvernletlng De Europese Unie heeft veel geld in dit gebied gestoken, deels om de Flora en Fauna te herstellen naar oude waarden (Van Oostermoerse vaart naar de oude Hunzeloop), deels ook om de krimp in dit gebied tegen te gaan (mede investeerder in de bouw van een nieuwe sporthal). Daarnaast is het ook belasting-kapitaalvernietiging door de verleende subsidies. Ik denk dat als het een keuze zou zijn tussen windturbines of zonnepanelen dat mensen massaal de zonnepanelen op eigen daken zouden leggen. Hiervoor zijn niet alleen geen subsidies nodig, maar worden mensen bewust gemaakt van de keuzes op dit gebied, worden ze actief gemaakt en zal ook hierdoor het verbruik afnemen en uiteraard ook het Kyoto­verdrag gehaald. Volgens Greenpeace kan zonne-energie voor 80% in de energie-behoefte van Nederland voorzien, in tegenstelling tot windenergie welke een aandeel van 20% zou hebben.

7. Aora en fauna De Europese Unie heeft veel geld in dit gebied gestoken, deels om de Flora en Fauna te herstellen naar oude waarden (Van Oostermoerse vaart naar de oude Hunzeloop), deels ook om de krimp in dit gebied tegen te gaan (mede investeerder in de bouw van een nieuwe sporthal).

8. De landschappelijke Inpassing Windturbines van een dergelijk formaat (as-hoogte 135 meter en hoger) zijn niet inpasbaar in het landschap, ze steken met kop en schouders boven alles uit. Deze turbines zullen vanaf Gieten en Veendam zichtbaar zijn, waarschijnlijk van nog verder.

9. Sociale ontwrichting Het is nu al aan de orde. Normaliter worden in de boerenschuren 'wagens' gebouwd voor de optocht. Velen geven nu al aan dit niet meer schouder aan schouder te kunnen en willen doen zolang de boeren (initiatiefnemers) deze plannen doorzetten. Dit wordt ook veroorzaakt doordat er wel geroepen wordt dat de initiatiefnemers de dialoog aan willen gaan, maar als het tot een gesprek komt dan is er geen begrip voor de standpunten van tegenstanders.

# 0579

Page 357: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten ONTVAl f j

Inspraakpunt Windpark "Oostermoer en Drentse Monden" o 1 MPT 2012

Postbus 223

2250 AB Voorschoten

Eexterveen 18-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op startnotitie voor MER van Windpark Oostermoer en

Drentse Monden.

Ls,

Gaarne zou ik van u willen vragen om onderzoek te doen naar de lage en hoge

trillingen en-geluidhinder die voor ons niet of wel waarneembaar zijn. Want uit

betrouwbare bron heb ik vernomen dat de windmolens die gepland staan voor

dit gebied in een vergelijkbaar project zijn stilgezet in Denemarken. Met als reden dat er in dit gebied rondom deze molens vele gezondheidsproblemen zijn

van omwonenden. En dat alle problemen overeenkomen en dat met nu toch

vermoed dat dit verband houdt met de windmolen. Een onderzoek vind op dit

moment ook daar plaats.

Zo zou ik ook graag willen weten of de vogeltrek die hier toch veelal plaatsvindt

ook mogelijk nadelig zou zijn met deze windmolens.En dan met name dat er nog

geen kilometer verderop een meandering is aangelegd om ook zo te zorgen dat

vele vogelsoorten weer gaan broeden in deze omgeving en ook weer oude

planten terugkeren in dit gebied en dat dit toch ook mede door de vogels moet

ontstaan. Denk zoals de bever die uitgezet is in dit gebied heeft hij ook hinder

van deze molens door trillingen of geluiden. Graag zou ik van u hierover een

rapport willen ontvangen.

0580

Page 358: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Zo ook de aanvliegroute voor de traumaheli deze gaat ook over dit gebied wat

zijn dan hiervoor de alternatieven, en ik kan u wel melden dat de traumaheli van

het UMCG vaak hierachter langs vliegt oftewel dagelijks. En aan de andere

kant van Eexterveen ligt het stiltegebied voor broedvogels dus waar zou deze

dan moeten langs vliegen en zijn wij als dorp uberhaubt nog bereikbaar voor de

traumaheli.

Ik maak mij ook zorgen over onze huisdieren of deze hier geen hinder van

zullen ondervinden. Zoals onze kippen door de trillingen geen eieren meer

zouden leggen.

Ik vertrouw erop dat u deze punten meeneemt in u rapportage en dat we deze

punten uitgewerkt zullen zien.

Met vriendelijke groet,

0580

Page 359: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0581

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

ONTVA -� o 1 MRT 2012

Nieuw Annerveen, 21 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte dames en heren,

Als inwoner van Nieuw Annerveen, wil ik u met deze brief mijn zienswijze geven op de startnotitie. Ik zou

u graag willen vragen om de volgende punten te bekijken.

1. De horizonsvervuiling die de windmolens onherroepelijk gaan geven en de dorpsgezichten van

Nieuw Annerveen, Eexterveen, Annerveenschekanaal en Eexterveenschekanaal die aangetast

worden

2. De geluidshinder die we daarvan gaan ondervinden

3. De hinder van de slagschaduw die we daarvan gaan onder vinden

4. De waardedaling van onze woningen

Verder zijn er nog veel meer punten, maar ik deze zijn voor mij op dit moment de belangrijkste.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet

Page 360: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Nieuw Annerveen, 20 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte dames en heren,

Als inwoonster van Nieuw Annerveen, wil ik u met deze brief mijn zienswijze geven op de startnotitie. Ik

zou u graag willen vragen om de volgende punten te bekijken.

1. Natuurgebied vs windmolenpark: ik woon aan de Hunzeweg in Nieuw Annerveen, aan de

overkant is het natuurgebied de Breevenen en achter ons moet het windmolenpark komen. Mijns

inziens is dat een vlag op een modderschuit. Hoe kan ik en mijn medemens nu nog genieten van

de natuur van de Breevenen als je steeds de windmolens in het oog en gehoor hebt?

2. Geluidshinder: vooral s'avonds is het bij ons altijd heerlijk stil, bijna geen verkeer etc, maar dat is

dus verleden tijd als de windmolens er komen, verder ben ik ook bezorgd wat voor effect dit heeft

op de vogels, reeën en niet te vergeten mijn paarden.

3. Waardedaling woning: ik ben bezorgd over de waardedaling van mijn woning. Ik ben niet van

plan om op korte termijn te verhuizen, maar je weet maar nooit en als dan de waarde van je huis

daalt door iets waar je zelf niets aan kan doen, is dat wel heel pijnlijk.

Verder zijn er nog veel meer punten, maar ik deze zijn voor mij op dit moment de belangrijkste.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke gr�,

0582

Page 361: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0583

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 27 februari 2012

ONïVA. kGE

o 1 MRT 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden,

Geachte heer, mevrouw,

In deze brief geef ik mijn zienswijze op de bovenvermelde startnotitie. Ik vind dat onderstaande punten betrokken moeten worden bij uw MER.

1. Vogeltrek: De trekvogels oriënteren zich op de Hunze, gelegen op circa een km afstand van de geplande molens. De vogels komen overvliegen op circa 50 m en soms ook lager. Wat is het effect van de molens hierop.

2. Leefbaarheid in het dorp: er komen duidelijk 2 kampen in het dorp. Voor en tegenstanders. Bemoeilijkt inburgering nieuwkomers. Boeren worden gezien als de grote winnaars, anderen zien alleen maar verlies.

3. Vermindering waarde woningen: Huizenprijzen komen onder druk.

4. Horizonvervuiling: Stroomdal Hunze is ontwikkeld voor toerisme, komst windmolens invloed op de rust en ruimte en vergezicht zoals ie nu is.

Graag wil ik u verzoeken bovenstaande zienswijze in acht te nemen en te betrekken bij uw MER.

Met vriendelijke groet,

Page 362: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0584

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

or I TV1_ fJ G Er o 1 MRT 2012

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 29 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van

Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij MER:

1. De landelijke inpassing met name in het deelgebied Grevelingen

1.1 De plaats ligt te dicht op het Hunzedal en het Drentse Aa en het doet de kwetsbare natuurontwikkeling te niet.

1.2 De beoogde molens zijn bovendien veel te groot en veel te hoog voor de relatief beperkte schaalgrootte van het deelgebied Grevelingen.

2. Flora en fauna

2.1 De laatste jaren is er behoorlijk geïnvesteerd in de natuurontwikkeling

2.2 Wij vragen u vooral de effecten op het welzijn ven de dieren te onderzoeken.

De gevolgen en effecten voor het Uilenbestand. het voortplantinggedrag van de geïntroduceerde Bever en de tientallen Reeën die door het gebied trekken.

3. Zo lnin mogelijk (geluids) hinder

4. Slagschaduw

5. Lichtverontreiniging

6. Gezondheidsrisico' s

7. Voortgezette krimp 8. Waardedaling van de woningen 9. Sociale ontwrichting

10. Afname toerisme 11. Kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur 12. Verdubbeling N33

Tenslotte merk ik op dat er in het verleden al heel veel aandacht is geweest voor de

windturbineplannen. Dit heeft al voor veel onrust gezorgd.

Plaatsing op de beoogde plek doordrukken zal de onrust doen toenelnen en de afkeer tegen

"de overheid' of "de politiek' doen groeien.

Ik verzoek u de wettelijke grenzen niet precies op te zoeken maar extra zorgvuldigheid te betrachten door een strengere geluidnorm te hanteren.

Wij vragen u derhalve om de geluidnorm niet volledig "op te vullen". Een afstand tot

bebouwing van 600m is niet acceptabel. Er zijn genoeg gebieden in Nederland te vinden waar

een grotere afstand tot bebouwing wel te vinden is.

Page 363: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Het mag niet zo zijn dat wij geconfronteerd worden met een te grootschalig windmolenpark omdat hier 'toevallig' een aantal grondposities beschikbaar zijn.

Ik vertrouw erop dat u lnijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0584

Page 364: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt windpark De Drentse Monden en windpark Oostermoer

Postbus 223, 2250AE Voorschoten Drouwenerveen, 25 februari 2012.

Geachte heer/mevrouw,

Op dit moment ligt het Concept Notitie Reikwijdte en Detail Windpark De Drentse Monden en Oostermoer voor eenieder ter inzage. Ten aanzien van deze notitie wordt de mogelijkheid geboden om een mondelinge of schriftelijke zienswijze in te dienen. Bij dezen wil ik gebruik maken van het geven van een schriftelijke zienswijze.

Ik ben een voorstander van groene energie. Ik ben een grotere voorstander van zonne- energie aangezien dat geen milieuschade oplevert. Windturbines, als ze al noodzakelijk zijn, horen thuis op zee. Daar is de meeste wind en de extra kosten wegen niet op tegen de maatschappelijke bezwaren van plaatsing op het land. Reden waarom ik tegen het windturbinepark in de Veenkoloniën ben zijn: *De productie van een windturbine levert meer milieuschade op dan hij in zijn levensduur kan

opbrengen. * De prijs per kilowatt is veel te hoog. De overheid zal nog jaren moeten subsidiëren. Wat gebeurt er als de overheid stopt met subsidiëren? * De productie is niet constant. Energiecentrales op de achtergrond zullen aanwezig moeten blijven * Ze bederven het openlandschap en zijn sterk horizonvervuilend.

*Ze richten slachtingen aan onder vogels en vleermuizen. Terwijl er vorig jaar over de vernieuwde N33 een vleermuizenbrug is geplaatst en het Drentsch Landschap bezig is het natuurgebied de Branden en de Hunze te realiseren, mogen straks 500m verderop windturbines hun vernielingen onder vogels gaan aanrichten. * Ze veroorzaken geluidsoverlast. Is er enig onderzoek gedaan naar de geluidsproductie over dag en 's nachts van meer dan 100 windturbines van 195m hoogte? * Wat is het effect van de rode waarschuwingslampen 's nachts in een op zich donker gebied? * Wij zijn hier 22 jaar geleden komen wonen, ver van alle hoogbouw en lawaai. Zo willen wij het hier ook houden: vrij uitzicht en rust. Zeker geen toekomstig uitzicht op ca 200 m. hoge gebouwen. Er zijn hier in de regio genoeg daken voor zonnepanelen. De staatssteun voor deze turbines zou ook daarin gestoken kunnen worden. *Waarom moet Drenthe, wat een van de mooiste, voor toeristen aantrekkelijke provincie is, op de kaart gezet worden voor zulke enorme windturbines. * Wat wordt de waarde vermindering van de huizen in de regio. Wat heeft dat voor gevolgen voor de eigenaren en de overheid (WOZ) * Raedthuys stelt in haar introductie van het plan dat er een enquête is gehouden in Borger­Odooffi. Diverse organisaties hebben al aangetoond dat het een uiterst dubieuze zaak was. Een nieuw onafhankelijk onderzoek in de Veenkoloniën is wel het minste wat de overheid kan doen.

0585

Page 365: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

• Ten slotte als dit park er komt zie ik mijn overburen voor elke turbine op hun land meer dan mijn pensioen ontvangen. Men noemt dat economische impulsen: het is wel o.a. mijn belastinggeld.

• Ons huis wordt minder waard, we kijken tegen een "industrieterrein" aan van als we vanaf Annerveensekanaal rekenen van meer dan40 x maximaal 6 km!

Nogmaals, zoals velen ben ik niet tegen duurzame energie: ik ben er juist voor. Om deze reden ben ik onder andere ook lid van de organisatie Zeekracht. Mijn stellige overtuiging, en daar word ik door wetenschap en uitvoering door anderen ook in gesterkt, is dat we de molens op zee moeten plaatsen en niet op het land. De nadelen voor het land zijn legio, op zee natuurlijk ook, maar in mindere mate. De voordelen voor windenergie op zee zijn vele malen groter. Dat laten onze oosterburen Duitsland ook zien met de bouw van enorme windmolenparken in de Noordzee. Daar past het beter, is de opbrengst constanter en groter en is onderhoud eenvoudiger en eenduidiger uit te voeren. Enige nadelen, de investering aan de voorkant is groter en het transporttraject is langer. Maar de voordelen zijn vele malen groter dan de nadelen. In een dichtbevolkt land als Nederland zal het niet altijd mogelijk zijn een Europese regelgeving na te leven zoals het naar de letter bedoeld is. Waar een groot land met weinig Noordzee groot in is, is een klein land met veel Noordzee hier toch klein in gebleven, dat is jammer, want Nederland is te klein en te dicht bevolkt om windmolens zonder acceptabele overlast te plaatsen. Bovendien is de laatste jaren de ontwikkeling van zonne-energie sterk toegenomen( ook al dankzij de inspanningen van onze oosterburen op dat gebied). Met veel minder subsidie van onze overheid zou er met veel meer acceptatie van de burger veel meer mogelijk zijn

Ten slotte voel ik mij als burger ernstig te kort gedaan door de wijze waarop de overheid dit plan ons door de strot probeert te duwen. Het is al begonnen met een tot voor kort onbekend "Opinie onderzoek windenergie" in juli 2008 van Raedthuys. Het dubieuze straalt er van alle kanten af. Vervolgens versprak een van de deelnemers aan het project zich op een oudejaarsfeest hier in de buurt: ze hadden opdracht niet in het openbaar over het plan te praten. En ten slotte wordt er een conceptnotitie door de overheid zorgvuldig buiten het geplande gebied gepresenteerd. Een en ander geeft de burger geen vertrouwen dat er op onafhankelijke wijze zal worden onderzocht en beoordeeld.

De bezwaren die ik naar voren wil brengen betreffen het volgende.

1. In de startnotitie wordt onvoldoende aandacht besteed aan het geluidsniveau van een groot aantal windturbines van deze grootte, zowel overdag als 's nachts. De Drentse Monden zijn te beschouwen als een stil gebied, vooral 's nachts. Een groot aantal windturbines zal er dus sterk verstorend gaan optreden. Een onafhankelijk onderzoek naar alle specifieke factoren zal daarom noodzakelijk zijn.

2. Er zijn inmiddels vele publicaties verschenen over de problemen met laag frequent geluid dat door windturbines wordt veroorzaakt en door een nog onbekend percentage mensen als sterk storend wordt ervaren. De overheid ontkent dit tot op heden, maar een gedegen en onafhankelijk onderzoek ernaar is wenselijk.

3. Van nature zijn de Drentse Monden een open landschap. Met de eventuele komst van dit windturbinepark zal dit volledig verstoord worden. Een zorgvuldig onderzoek naar

0585

Page 366: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

de gevolgen van een "industrieterrein" van 14 bij 6 km. en mogelijk 195m. hoog zal dan ook noodzakelijk zijn. Bovendien zijn er ook plannen voor windturbineparken ten noorden van de Monden. Als deze alle gerealiseerd worden zal er een aaneengesloten gebied van meer dan 30km. aan turbines ontstaan ..... .

4. De Monden zijn een lichtarm gebied bij nacht. De onvermijdelijke verlichtingslampen op de windturbines zullen dit teniet doen, met alle gevolgen van dien voor mens en dier.

S. De economische voordelen zullen slechts voor enkelen in dit gebied zijn «0.5 %!). De nadelen zullen vele malen groter zijn. Ook de werkgelegenheid zal hier geen impuls krijgen omdat eventuele onderhoudswerkzaamheden zullen worden uitbesteed aan gespecialiseerde bedrijven die hier niet aanwezig zijn. Mijn woning zal in waarde dalen en wellicht zelfs onverkoopbaar worden, waarmee mij zelfs de kans wordt ontnomen om het gebied te ontvluchten. Voor de leefbaarheid in dit gebied zal een nader onderzoek naar de demografische ontwikkeling, leegstand en prijswaarde ontwikkeling van de woningmarkt noodzakelijk zijn.

6. Aan de westkant van Drouwenerveen wordt door Het Drentsche Landsschap al meer dan 10 jaar gewerkt aan het nieuwe natuurgebied De Branden, dat moet aansluiten op het natuurgebied Drouwenerzand. De invloed van dit windturbinepark op de natuur in het algemeen en de EHS in het bijzonder zal ook nader onderzocht moeten worden.

7. De leefbaarheid voor de initiatiefnemers en de tegenstanders wordt de komende tijd zwaar op de proef gesteld, reden waarom u ook aandacht dient te besteden aan een zorgvuldig proces, waarbij ruimte is voor de voor- en tegenstanders. Op de wijze zoals het proces nu verloopt, wordt de afstand tussen de initiatiefnemers en de tegenstanders alleen maar groter, een afstand die straks waarschijnlijk niet meer valt fe overbruggen. Ook dat zal een negatieve inslag hebben op de leefbaarheid in dit mooie open gebied. De bewoners zullen elkaar nooit meer op dezelfde wijze benaderen en elkaar om welke reden dan ook in de toekomst geen "ruimte" meer bieden. Dan maakt de leefbaarheid er niet beter, maar wel een stuk slechter op.

8. Een BritslFrans onderzoeksteam ontdekte dat de gemiddelde jaarlijkse windsnelheid aan het continetale aardoppervlak van het noordelijk halfrond met 5-15% afnam in de afgelopen drie decennia. Drenthe heeft al minder wind dan de kustprovincies en moet dan toch nog het grootste windpark van Nederland leveren?

Samenvattend. De nadelen van een grootschalig windturbinepark voor mijn leefomgeving zijn enorm. Er wordt gesproken over grote vergoedingen voor de eigenaren van het land waarop de turbines zullen verrijzen. Geld wat alleen maar kan worden uitgekeerd omdat de overheid bereid is dit soort projecten zwaar te subsidiëren. Overheidssubsidies op microniveau (zonne-energie en miniatuur windturbines bijv.) zouden bij de bevolking veel meer acceptatie en bewustwording van nieuwe energievormen bewerkstelligen.

Ik neem in elk geval aan dat u mijn argumenten mee zult laten wegen bij de verdere besluitvorming rondom het Windpark de Drentse Monden en windpark Oostermoer.

Met vriendelijke groet,

0585

Page 367: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail

U spreekt in �s� � urticulier

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: .......................................... . Uw inspraak:

:·.·::::.·:�: :::::::ft :���:�.���: :::::=�è :::::::

0586

········�··········��·CY.v..��·F··f2t. ·· .. .................................................................. J.. ........... . ... .. W��·

....... § ........ {?e.n .. Ä.a ... : ..... U:iI..� .... =.� ..

.................................. �. .. ... .... . ... r .... 6:wyd.'e.�.3.F .. .!Gt� L

.................................. eJ. .Q:-.,.d:.J.. ............. ............................. v.. ................ .

.......................................................... � .... ................................................... ... .

::: ::::� ::::::�:::::�::�::: .. ::: ... :::=:::::�:�2:::::�:�

U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten , Inspraakpunt Windpark Oosterr;t:'loer, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

Page 368: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail Uw gegevens: Naam: .............. .

v

U spreekt in _a}; lX!articulier

0587

o 1 MRT 2012 .................. heer/�

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: ......................................... . .

Uw inspraak:

· · · · · f: · · · · · · · · · ·fr3· · · · · · · A.u· O.�. . . . . . . . . . . . . . . V� ·f /� ·Q{ -(lQ/' � .............................. �.:;: .. �.�� ...... � . . . ... {� � ..... . . . . . . .. . .. . .. �.��� .. &�

. . . ; ....... e.U:\.�c.L!t .... . . . .. . .. . �.CI:Y. . . . .

f. . .

():U . .

a� .. . . .............. . . ......... . .... . . ( .. o!l� . .... . . �.r.) ................................. .

................ .......... ..... � . ... . . . l..9:Y.J.kx:.� .. . . . . . c�L . . t;::: . . . . .c�J0(.J .� . . . /

................................ � . . . . . . . �� . • .... �(7\��� . . • �r:�� ..

.................................................. � .. � . . . �\� . . . . . ��t:>:/ . . . . �� ...

................................ � . . .... bÇ.R-!..l. .... f.�.tc. . . . . .. . . . . .. 0.fJ.M.h.�.... �

....................................... Cd)O�.! .. �'-S . . � . . . . . 2ili�J

:::::::::::::::::::::::::::::::�:::::�:���� :::���; :�;.�; i� ................................ � .......... . ......................................... � ...... �9.0.:�............ } - Illut� ............. . .. . . .............................................................................. . . .... . . . . . .. . . . . . ............

....... v.q9.�� ... : ....... �� .... Mhotp.Q). � . . . . . . � ..... . f\/\Cv\ Go/l � � �� ± 20 U kunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen n- CI�r: :...-__ _ Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt Windpark Oostermo us 223, 2250 A Voorschoten

Page 369: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Oud Annerveen, 28 februari 2012

LS,

Met deze brief wil ik mijn zienswijze geven op de startnotitie. Onder andere is bij de MER het volgende criterium van belang:

Li chtverontreini ging

Toelichting In de Drents-Groningse Veenkolonien zijn de donkere nachten een kwaliteitsaspect van de

leefomgeving van de inwoners. Het project "dorpen bij nacht", dat een aantal jaren geleden is uitgevoerd door de BOKD, de

Brede Overleggroep van Kleine Dorpen in Drenthe, heeft dit aangetoond. Samen met inwoners van dorpen is gekeken hoe de verlichting aangepast kon worden zodat lichtstralen

niet ongebreideld het luchtruim in schijnen.

Ik vertrouw ero dat u in uw MER- onderzoek met dit kwaliteitsaspect rekening houdt.

Vriendeli lke Qroet

0588

Page 370: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Eexterveen, 28 februari 2012

Betreft zienswijze op concept notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Geachte mevrouwJheer,

Met ontsteltenis heb ik de startnotitie, ofwel concept notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden, gelezen. Met deze brief maak ik u mijn zienswijze kenbaar. Ik verzoek u om mijn vragen en bezwaren bij uw milieueffectrapportage (m.e.r.) te betrekken.

Na ruim tien jaar in de stad Groningen te hebben gewoond, ben ik in 1989 naar Eexterveen verhuisd vanwege de ruimte en de stilte die zo kenmerkend voor dit gebied zijn. Voor mijn werkzaamheden als . heb ik rust en stilte nodig om goed te kunnen werken. Dat kon in de woning die ik in Eexterveen betrok en ik heb mijn kantoor dan ook aan huis gevestigd. De plannen voor megawindturbines achter het huis waar ik woon zullen veel lawaai en onrust met zich meebrengen en mijn werkcapaciteit verminderen. Mijn inkomen zal daardoor omlaag gaan. Ik verzoek u om te onderzoeken wat de inkomensderving zal zijn die daar het gevolg van is en bij wie ik de rekening voor die inkomensderving moet neerleggen.

Dagelijks maak ik wandelingen door de velden achter mijn huis. Niet alleen brengen ze mij rust en ontspanning, ik geniet ook van de vele dieren die ik hier zie, zoals reeën, witte reigers en grazende ganzen. Van een vriend die vogel teller is, heb ik begrepen dat die ganzen dit gebied hoogstwaarschijnlijk gaan vermijden als er grote windturbines worden geplaatst en dat het nog maar de vraag is of ze nieuwe graasgebieden zullen vinden. Het gevolg zou kunnen zijn dat ze onvoldoende op krachten kunnen komen om de grote trek naar hun broedgebieden te kunnen bereiken. Ik weet dat het gebied hier rond Eexterveen is aangemerkt als beschermd vogelgebied. Ik wil u daarom verzoeken om uit te zoeken wat de windturbines voor gevolgen zal krijgen voor de vogelstand in het gebied rond Eexterveen. En ik vraag u te onderzoeken of de windturbines niet als gevolg zullen krijgen dat de diversiteit van diersoorten zal teruglopen, terwijl het gebied juist zo goed in staat is gebleken om Nederland te helpen om de diversiteit van soorten te behouden. Het laatste is immers een Europese verplichting die de regering in het kader van Natura 2000 is aangegaan.

I

0589

Page 371: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

In de NRC van 18119 februari j.l. stonden twee ingezonden brieven over Windparken in Drenthe en Urk (zie de bijlage). Daarin worden een aantal uitspraken gedaan die mij grote zorgen baren. Ze betreffen het aantal, het vermogen en de effecten van de beoogde windturbines in Drenthe, meer in het bijzonder het Windpark Oostermoer en de Drentse Monden. De aanleg van de windparken gaat met veel verwoesting en lawaai gepaard, gezondheidsproblemen onder de bevolking zullen toenemen door de windturbines in bewoond gebied te plaatsen, het is slecht voor de economie omdat de aantrekkelijkheid van het landschap door de windturbines wordt verwoest en de toeristen zullen wegblijven en dat de huizen hier onverkoopbaar zullen worden. Een ware nachtmerrie voor de mensen die hier wonen met andere woorden. Ik wil u verzoeken om te onderzoeken of de uitspraken in deze brief kloppen en wat de gevolgen van de windturbines voor mijn gezondheid en die van de andere inwoners van Eexterveen zullen betekenen; wat de gevolgen ervan voor de toeristeneconomie zullen zijn en voor de waardevermindering van de huizen. Ik wil u ook verzoeken om uit te zoeken wie ik voor al deze negatieve gevolgen aansprakelijk moet stellen en wie de schade moet gaan vergoeden.

In de tweede brief van prof. dr. ir. Frans W. Sluijter, emeritus-hoogleraar theoretische natuurkunde Aan de Technische Universiteit van Eindhoven, zeer deskundig op dit gebied, wordt gesteld dat de windturbines inmiddels hebben bewezen een lopwekkingsapparaat van dure stroom' te zijn, I dat net de stijging van het stroomgebruik voor één jaar bijbeent en nauwelijks bijdraagt aan de vermindering van de uitstoot van kooldioxide'. In zijn brief legt hij uit waarom dat zo is. Ik wil u daarom verzoeken om zijn inzichten in uw m.e.r. met betrekking tot het kosten baten verhaal voor het Windpark Oostermoer en de Drentse Monden te betrekken. Is het niet zo dat de beoogde windturbines de belastingbetaler heel veel geld kosten en dat ze veel ellende en kosten voor de burgerbevolking in dit gebied met zich meebrengen? En hoe zit het nu met de werkelijke opbrengst van duurzame energie? Ik

wil u vragen dit te onderzoeken en tevens te onderzoeken of het alternatief van zonnepanelen niet veel effectiever en duurzamer is en minder schadelijke bijwerkingen voor milieu, natuur en mens zal hebben.

In mijn ogen is het Windpark Oostermoer en de Drentse Monden zeer schadelijk voor het gebied waarin het park verwezenlijkt moet worden. Als de turbines er eenmaal staan is het te laat. Daarom pleit ik voor een zorgvuldig en uitvoerig onderzoek in uw m.e.r. Ik vertrouw dat u de vragen die ik in deze zienswijze heb verwoord daarin zult beantwoorden.

Hoogachtend,

bijlage: kopie van twee ingezonden brieven in de NRC 18119 februari 2012.

0589

Page 372: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Illustraties Cyprian Koscielniak

Bewoners hebben niets te zeggen over Drents

egawindpark Na het windpark bij Urk gaat men nu Drenthe en Zuidoost-Groningen met molens volzetten. Burgers wor­den gemanipuleerd door het achter­houden van informatie en het om­zeilen van inspraakprocedures.

Er komen in Drenthe en Oost­Groningen 120 windturbines voor circa 600 megawatt. Het windpark bij Urk is kleiner en staat voor een deel in het IJsselmeer. De turbines in Drenthe staan midden in be­woond gebied. Ze worden extra groot, want ze worden geplaatst in een windluw gebied. De molens moeten per stuk minstens drie me­gawatt leveren. Dat zijn molens van 135 meter hoogte. Maar ook de Enercon E-126 van 7,5 megawatt wordt in de plannen genoemd, van 198 meter hoogte.

Het vervoer naar de standplek verwoest wegen en velden. De wind­molens moeten verankerd worden. Daarvoor gaan per molen 100 heipa­len de grond in. Windturbines gaan vijftien tot twintig jaar mee. Gaat men ervan uit dat heipalen en de ruïnes van de kolossen zonder kos­ten vanzelf verdwijnen?

De turbines worden in bewoond gebied geplaatst. Trillingen in de Drentse veengrond dragen ver. De sociale gevolgen zijn groot. Gezond­heidsproblemen zoals slapeloos­heid, vermoeidheid, concentratie­problemen, irrationele irritaties, hoge bloeddruk zullen behoorlijk toenemen door trillingen, door ge­brom en door schaduwflitsen.

Toeristen komen naar Drenthe voor de rust: wandelen, fietsen en het landschap. Maar die zullen nu wegblijven. Campings en B&B's moeten sluiten, winkels gaan fail­liet. De kleine ecobedrijfjes verval­len, investeringen zijn voor niets geweest.

Huizen worden onverkoopbaar. Er is al een tiental voorbeelden van potentiële kopers die bij nadere oriëntatie afhaakten. Gemeentes verarmen, doordat de WOZ en ge­koppelde belastingen omlaag gaan; er zal veel geprocedeerd worden.

Grootgrondbezitters krijgen sub­sidie voor het plaatsen van de mo­lens en geld voor de gewonnen elek­triciteit. Volgens officiële rapporten zo'n zes miljoen per belanghebben­de. Maar buurboeren die niet aan deze landschapsvervuiling meewer-

ken, krijgen geen vergoeding. Ze moeten, net als iedere Nederlander, meebetalen aan de subsidies die hun uitzicht en woongenot beder­ven.

De belanghebbenden hebben zich gebundeld in windpark De Drentse Monden en windpark Oostermoer. De rijksoverheid doet rechtstreeks zaken met deze organisaties. Bena­deelden hebben geen enkele moge­lijkheid tot inspraak. Gemeenten en provincie worden vrijwel buitenspel gezet. MARINEKE LElJENHORST Gasselte.

Molenadepten zijn blij met Urk. Maar waarom? Grote vreugde bij windenergie­enthousiasten in de Noordoostpol­der. De Raad van State staat de bouw van 86 windturbines bij Urk toe. 450 megawatt nominaal mag worden opgericht. De belastingbe­taler draait op voor tenminste een miljard, maar dat mag de vreugde niet temperen. De veronderstelde opbrengst aan elektriciteit is 1,4 TWh, ofwel minder dan 1,3 procent van het huidige Nederlandse ener­giegebruik. Een meer realistische raming van de opbrengst komt wat. lager uit: nauwelijks meer dan 1 procent. Maar bij de subsidiekosten van ongeveer 1 miljard komt nogal wat extra, als je de sommen goed maakt.

De elektriciteitsproductie fluctu­eert sterk met de wind. Er moet dus productievermogen achter de hand worden gehouden. Maar centrales kunnen niet zoals de radio eenvou­dig aan- en uitgezet worden. Ze blij­ven kooldioxide produceren. Dat vindt het Centraal Bureau voor de Statistiek een te moeilijke som, dus die wordt daar niet gemaakt.

En zo worden we met instem­ming van de Raad van State opgeza­deld met een opwekkingsapparaat voor dure stroom, dat net de stij­ging van het stroomgebruik voor één jaar bijbeent en nauwelijks bij­draagt aan de vermindering van de uitstoot van kooldioxide. Vanwaar de vreugde?

PROF.DR.IR. FRANS W. SLUIJTER Emeritus-hoogleraar theoretische natuur:kunde aan de Technische Universiteit Eindhoven

0589

Page 373: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Zienswijze plan plaatsing windmolens Gasselternijveen en Gasselterboerveen

Bedriifsprofiel:

Ik ben klanktherapeut en geef in ons centrum klank-en ontspanningsmassages met gebruik van oude Tibetaanse klankschalen. Tevens verzorg ik workshops ontspanningsmassage met Tibetaanse klankschalen. Onder naam klankschalen.nl importeer ik sinds 10 jaaroude klankschalen direct uit het Himalaya gebied.

Daarnaast begeleid ik stilteavonden mindfulness en meditatieavonden met Vipassana meditatie. Samen met mijn partner verzorgen ik ook stilteretraites.

0' IV' , .. ;0096

o 1 MRT 2012

Rond het jaar 2000 ben ik vanuit Groningen naar deze plaats gekomen omdat ik gezien de aard van mijn bedrijf meer stilte nodig had. We hebben de afgelopen 10 jaar een bouwvallig gebouwtje totaal gerenoveerd tot een mooi cursuscentrum.

Het plaatsen van windmolens op een hoorbare afstand van mijn bedrijven zal mijn bedrijf ernstig schaden. Stilteavonden, meditatieretraites en klankmassages zullen niet meer stil zijn. De schade zal naar mijn verwachting dusdanig zijn dat we ons bij plaatsing zullen beraden over verplaatsing van onze activiteiten naar een andere, stillere locatie.

I: Gasselternijveen kenmerkt zich door stilte. 's Avonds, op zondagen en 's nachts is het er muisstil en ik vrees dat dit met de komst van het windpark voorgoed verleden tijd zal zijn. Bedenk u dat 's avonds enlof 's nachts, als u in bed ligt, het geluid van een rondvliegende mug al leidt tot slapeloosheid en irritatie, het geluidsniveau is echter nauwelijks in dB uit te drukken. Het mag duidelijk zijn dat elk windmolengeluid van hetzelfde of hoger geluidsniveau te veel is.' Ik maak mij dus enstige zorgen over geluidshinder voortkomend uit het windpark De Drentse Monden. Dit aspect zou één van de hoofddoelen moeten zijn in het Milieu Effect Rapport.

Ik verzoek U om een onderzoek in hoeverre de geluidsproductie van het windturbine park

volgens de Lden47 normering die daarvoor geldt een belemmering vonnt voor het uitoefenen van mijn Yoga praktijk.

Page 374: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

2: Het eerst weer laten meanderen van de Hunze, hetgeen met een grote financiele injectie tot stand is gekomen, met de bedoeling de natuur terug te brengen naar een situatie van natuurlijk evenwicht staat haaks op een situatie waarbij een groot aantal windmolens als een cluster gebruikt gaan worden om energie op te wekken. Ik verzoek U te onderzoeken of het geplande windmolenpark de recentelijk gevormde ecologische omstandigheden in het natuurgebied rondom de opnieuw meanderende Hunze. verstoort en schade toe brengt.

3: De rode lichtbakens bovenop de windmolens leiden, naar mijn overtuiging, tot een ongewenste verstoring van het nachtelijk duister en hebben daarmee verregaande invloed op de in het gebied levende dieren. Onze 1 ha. Grote natuurtuin met kikkerpoel wordt regelmatig bezocht door grote en kleine vleermuizen en ransuilen en kerkuilen.

Ik verzoek U te onderzoeken of het geluid en de rode lichten een ongewenste verstorende invloed hebben op de kwetsbare dieren van de nacht als vleermuizen en uilen.

4: Het windpark kan in de toekomst mogelijk een complex van effecten hebben op mijn gezondheid zoals door de Amerikaanse onderzoekster dr. Nina Pierpont is genoemd als het windturbinesyndroom. In Australië heeft men inmiddels windparken stilgelegd om nader onderzoek te doen.

Ik verzoek u vooraf nauwgezet onderzoek te doen naar deze effecten in onze regio.

5: De komst van het windmolenpark "De Drentse Monden" zal een negatief effect hebben op de aantrekkelijkheid van dit gebied. De WOZ waarde van onze woning zal

dalen

Zie ook: Uitspraak Gerechtshof Leeuwarden (procedurenummer A WB 67/06) Betreft bezwaar WOZ door bouw windturbines in de nabijheid van een woning. Uitspraak dat WOZ met 25% naar beneden bij wordt gesteld. Uitspraak Hoge Raad Betreft bezwaar WOZ door bouw windturbine op 2,5 kilometer afstand. Uitspraak dat WOZ met 30% naar beneden bij wordt gesteld, hiervan op het onroerend goed in de regio mee te nemen in uw onderzoek.

Ik verzoek u met klem vooraf de planschade van onze woning en onderzoeken. Tevens verzoek ik U ook de planschade te onderzoeken met betrekking tot de goodwill van mijn bedrijf.

0096

Page 375: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

6: 'Naast de agrarische functie hebben de Drentse Monden een hoge toeristische en recreatieve waarde, getuige hiervan is de fraaie folder die onlangs, namens onder andere de gemeente, huis aan huis is verspreid. De mogelijke komst van diverse windmolenparken, waarvan De Drentse Monden er één is, hebben een vernietigende werking op de aantrekkelijkheid van de regio als geheel.

De Veenkoloniën en de Hunzevallei kennen een breed aanbod van ondernemers die de toeristische en recreatieve functie gestalte geven. Daar ben ik er een van, ik verwacht dat ik onevenredig zwaar geschaad zal worden door deze plannen.

Graag zou ik teruglezen in uw rapportage wat de gevolgen zullen zijn op toeristisch-, recreatief- en daaruit volgend economisch gebied.'

Gasseltemijveen: 27-02-2012

0590

Page 376: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0591

o� TI!, 'GFN 0, MRT 2012

Zienswijze plan plaatsing windmolens Gasseltemijveen en Gasselterboerveen

Gasselternij een: 28-02-20]2

1: Gasselternijveen kenmerkt zich door stilte. s Avonds, op zondagen en s nachts is het er muisstil en ik vrees dat dit met de komst van het windpark voorgoed verleden tijd zal zijn. Bedenk u dat s avonds enlof 's nachts, als u in bed ligt, het geluid van een rondvliegende mug al leidt tot slapeloosheid en irritatie het geluidsniveau is echter nauwelijks in dB uit te drukken. Het mag duidelijk zijn dat elk windmoJengeJuid van hetzelfde of hoger geluidsniveau te veel is.' Ik maak mij dus ernstige zorgen over geluidshinder voortkomend uit het windpark De Drentse Monden. Dit aspect zou één van de hoofddoelen moeten zijn in het Milieu Effect Rapport.

Ik verzoek U om een onderzoek in hoeverre de geluidsproductie van het windturbine park volgens de Lden47 normering schadelijk is voor omwonenden.

2: Het eerst weer laten meanderen van de Hunze, hetgeen met een grote tinanciele injectie tot stand is gekomen, met de bedoeling de natuur terug te brengen naar een situatie van natuurlijk evenwicht staat haaks op een situatie waarbij een groot aantaJ windmolens als een cluster gebruikt gaan worden om energie op te wekken.

Ik verzoek U te onderzoeken of het geplande windmolenpark de recentelijk gevormde ecologische omstandigheden in het natuurgebied rondom de opnieuw meanderende Hunze verstoort en schade toe brengt.

3: De rode lichtbakens bovenop de windmolens leiden, naar mijn overtuiging, tot een ongewenste verstoring van het nachtelijk duister en hebben daarmee verregaande invloed op de in het gebied levende dieren. Onze 1 ha. Grote natuurtuin met kikkerpoel wordt regelmatig bezocht door grote en kleine vleermuizen en ransuilen en kerkuilen.

Ik verzoek U te onderzoeken of het geluid en de rode lichten een ongewenste verstorende invloed hebben op de kwetsbare dieren van de nacht als vleermuizen en uilen.

4: Het windpark kan in de toekomst mogelijk een complex van effecten hebben op mijn gezondheid zoals door de Amerikaanse onderzoekster dr. Nina Pierpont is genoemd als het windturbinesyndroom. In Australië heeft men inmiddels windparken stilgelegd om nader onderzoek te doen.

Ik verzoek u vooraf nauwgezet onderzoek te doen naar deze effecten in onze regio.

Page 377: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

5: De komst van het windmolen park "De Drentse Monden" zal een negatief effect hebben op de aantrekkelijkheid van dit gebied. De WOZ waarde van onze woning zal dalen

Zie ook: Uitspraak Gerechtshof Leeuwarden (procedurenummer A WB 67/06) Betreft bezwaar WOZ door bouw windturbines in de nabijheid van een woning. Uitspraak dat WOZ met 25% naar beneden bij wordt gesteld. Uitspraak Hoge Raad Betreft bezwaar WOZ door bouw windturbine op 2,5 kilometer afstand. Uitspraak dat WOZ met 30% naar beneden bij wordt gesteld, hiervan op het onroerend goed in de regio mee te nemen in uw onderzoek.

Ik verzoek u met klem vooraf de planschade van onze woning en onderzoeken.

6: 'Naast de agrarische functie hebben de Drentse Monden een hoge toeristische en recreatieve waarde, getuige hiervan is de fraaie folder die onlangs, namens onder andere de gemeente, huis aan huis is verspreid. De mogelijke komst van diverse windmolenparken, waarvan De Drentse Monden er één is, hebben een vernietigende werking op de aantrekkelijkheid van de regio als geheel.

De Veenkoloniën en de Hunzevallei kennen een breed aanbod van ondernemers die de toeristische en recreatieve functie gestalte geven. Daar ben ik er een van, ik verwacht dat ik onevenredig zwaar geschaad zal worden door deze plannen.

Graag zou ik teruglezen in uw rapportage wat de gevolgen zullen zijn op toeristisch-, recreatief- en daaruit volgend �onomisch gebied.'

Hoogachtend:

0591

Page 378: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0592

Bureau Energieprojecten Of T',.1· Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten o 1 MRT 2011

Eexterveen, 29 februari 2012

Geacht college,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER die nog voor nader onderzoek in aanmerking komen:

de landschappelijke inpassing, met name in het deelgebied Greveling

flora en fauna

geluidhinder slagschaduw

gezondheidsrisico's

voortzettende krimp veiligheid

waardedaling van de woningen

sociale ontwrichting kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur

Op vele vlakken vind ik de startnotitie te vaag en te summier. Het windmolenpark zal

samen met de andere parken in onze omgeving een zeer grote inbreuk op landschap en

leefomgeving teweeg brengen. Relevante aspecten worden onvoldoende of niet bij de besluitvorming betrokken.

Daar komt bij dat de effecten op een aantal onderdelen niet met een bepaalde zekerheid onderzocht kán worden om de simpele reden dat er op dit moment nog geen

vergelijkbare windparken zijn met turbines van deze hoogte. Een investering in een

dergelijk plan waar nog zoveel onzekerheden zijn, neemt wat dat betreft

onaanvaardbare risico's met zich mee.

En de tijd staat ook niet stil. Het is niet ondenkbaar dat inzichten veranderen en andere

technieken efficiënter en goedkoper worden. Hierbij mag de uiteindelijke doelstelling niet uit het oog worden gehouden. Ik maak hierbij de vergelijking met de bouw van een

kolencentrale van RWE.

Ons gebied leent zich niet voor experimenten waarbij grote risico's worden afgewenteld

op grote groepen mensen die hier leven. Zeker in het huidige klimaat is dit

onverantwoord.

Page 379: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 29 februari 2012

Geacht college,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Hieronder licht ik een aantal voor mij belangrijke

punten toe die naar mijn idee van groot belang zijn bij de totstandkoming van de MER. Ik verzoek u dan

ook gedegen onderzoek te doen naar deze effecten.

1. Ik maak mij ernstige zorgen over geluidshinder voortkomend uit het Windpark Oostermoer. Dit aspect zou één van de hoofddoelen moeten zijn in het Milieu Effect Rapport.

Eexterveen kenmerkt zich door (in Nederland nog zeldzame) stilte. 's Avonds, op zondagen en 's

nachts is het er muisstil en ik vrees dat dit met de komst van het windpark voorgoed verleden tijd zal

zijn. Bedenk u dat's avonds en/of's nachts, als u in bed ligt, het geluid van een rondvliegende mug al

leidt tot slapeloosheid en irritatie, het geluidsniveau is echter nauwelijks in dB uit te drukken. Het

mag duidelijk zijn dat elk windmolengeluid van hetzelfde of hoger geluidsniveau te veel is. Met name over het 'van den Berg-effect' maak ik mij extra zorgen. Hierdoor zou het op grotere

hoogte (> 100 meter) harder waaien waar het op grondniveau windstil kan zijn. Hierdoor verwacht

ik met name 's nachts extra veel geluidhinder.

2. De slagschaduw van de geplande windmolens zullen enorm zijn. Ik verzoek u vooraf duidelijk te

maken welke afstand de windmolen zich tot de woning gaat verhouden gelet op de wet- en

regelgeving.

3. Het windpark kan in de toekomst mogelijk een complex van effecten hebben op mijn gezondheid,

zoals door de Amerikaanse onderzoekster dr. Nina Pierpont is genoemd als het

windturbinesyndroom. In Australië heeft men inmiddels windparken stilgelegd om nader onderzoek

te doen. Ik verzoek u vooraf nauwgezet onderzoek te doen naar deze effecten in onze regio.

4. Hoewel nog geen sprake is van het daadwerkelijk bestaan van een Windpark Oostermoer heeft alleen

al het bestaan van de plannen, en de op gang gebrachte procedure, reeds een negatief effect op de

woningmarkt. De aantrekkelijkheid van het gebied is sterk gedaald. Momenteel worden in

Eexterveen geen huizen verkocht. Ik kan het de mensen niet kwalijk nemen. Wie wil nu wonen in een

gebied waar windmolens van totaal 200m hoogte zijn gepland op een afstand van minder dan

1000m!

Met klem wil ik u verzoeken, om mee te nemen in uw onderzoek, wat de gevolgen zijn van het voorgenomen windmolenpark op de waarde van het onroerend goed in de regio. Als nulmeting zou

hiervoor moeten dienen de werkelijke waarde op het moment vóór de eerste presentatie van de

plannen.

s. Het gebied rond Eexterveen geldt als een van de meest donkere gebieden die Nederland nog rijk is.

De rode lichtbakens bovenop de windmolens leiden, naar mijn overtuiging, tot een ongewenste

verstoring van het nachtelijk duister en hebben daarmee verregaande invloed op de in het gebied

levende dieren. Dit effect zou ik graag nader onderzocht zien.

Hoogacqrena

0593

Page 380: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0594

01 MPT 2012

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Kiel-Windeweer: 29-02-2012

Betreft: Zienswijze-o-p Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. De volgende criteria zijn mijns inziens zeker van belang bij de MER:

1. De landschappelijke inpassing in het deelgebied Greveling. • Door de enorme hoogtes van de windmolens ontstaat er van veraf

een horizonvervuiling in een historisch veenkoloniaal gebied. • Sinds een paar jaar wordt dit cultuur-historisch gebied ontwikkelt tot

een toeristisch uniek gebied met unieke beschermde veenkoloniale dorpsgezichten.

• Een schitterend cultureel erfgoed wordt teniet gedaan.

2. Kapitaalvernietiging van reeds gemaakte investeringen. • Er is veel geld gestoken om een mooie Toervaart te ontsluiten.

-�

3. Gezondheidsredenen. • Het zou toch een schande zijn, dat door gezondheidsredenen -

stress, geluidsoverlast en effecten van slagschaduw - mensen gedwongen zijn hun huis te verkopen en I of wellicht in de ziektewet terecht komen.

4. Waardedaling van de woningen.

Ik vertrouw erop dat u bovenstaande punten in mijn zienswijze serieus ter overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

Page 381: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark Drentse Monden

Postbus 223

2250 Af Voorschoten o 1 MRT 2012

Geachte heer, mevrouw,

Ik ben van mening dat een milieu effect rapportage te eenzijdig is om alle gevolgen van deze enorme

windparken te onderzoeken. Deze parken zullen ook grote gevolgen hebben voor de bewoners van

dit gebied, waar ik op dit moment met veel plezier woon.

Er moet ook gekeken worden naar de economische gevolgen voor de regio, bijvoorbeeld de

werkgelegenheid in het toerisme. Wat zijn de gevolgen als het huis waarin je woont niet meer te

verkopen is, wat als de hypotheek niet meer op te brengen is door de waarde vermindering van je

huis. Mensen kunnen op deze manier persoonlijk failliet gaan.

De gezondheidsrisico's voor de bevolking moeten in kaart worden gebracht, wat heeft het

laagfrequente geluid voor effect op de gezondheid, wat doet het constante geflikker met mensen.

Ik verwacht dat u dit meeneemt in uw onderzoek.

Met vriendelijke groet,

0595

Page 382: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

0/1 T', 1!. ,<.! " f)-,

o I

1 MRT 2012

Betreft: aanvullingen op de door ons reeds ingediende zienswijze, nummer 1034 d.d. 2 augustus 2011 met betrekking tot Windturbine park Oostermoer met windturbinepark De Drentse Monden

Buinen, 27 februari 2012.

Geachte mevrouw, mijnheer;

Bij deze willen wij een aantal aanvullende zienswijzen indienen:

1. Toelichting: Op pagina 2 van de start notitie staat: "Daarnaast willen de initiatiefnemers bijdragen aan het versterken van de regionale economie". De beperkte groep initiatiefnemers (100 tot 150 gezinnen) zal als gevolg van de inkomsten uit de windturbines steeds rijker worden. Dat terwijl een veel en veel grotere groep omwonenden (duizenden gezinnen en mogelijk zelfs tienduizenden) veel armer wordt door o.a. waardedaling van hun woningen en daling van inkomsten uit en werkgelegenheid in het toerisme of in andere sectoren die eveneens sterk verbonden zijn aan en voordeel hebben van de landelijke omgeving en de flora en fauna daarin en versterkte krimp door afname van de omzet in het midden en klein bedrijf. Ook algemene voorzieningen zullen duurder worden wanneer er door versterkte krimp minder mensen gebruik van gaan maken. Hieronder vallen ook de schoolmogelijkheden voor onze kinderen, die nu al sterk onder druk van de krimp staan. Door de beperkte groep van initiatiefnemers zal de enorme stijging van inkomsten bij deze groep in onze ogen nooit kunnen leiden tot een dusdanige verhoging van hun uitgaven in onze regio, dat de nadelen van de omwonenden daarmee significant worden gecompenseerd. Verder verwachten wij dat door de enorme belangentegenstelling tussen de initiatiefnemers en de omwonenden de huidige sterke sociale cohesie dusdanig zal verminderen, dat dit hele gemeenschappen kan verdelen. Juist die sterke sociale cohesie (nabuurhulp) is in een economisch zwakke regio als die van ons erg belangrijk om de woonomgeving leefbaar te houden. AI deze sociaal-economische aspecten worden, in tegenstelling tot de milieu-aspecten niet van te voren onderzocht. En dat terwijl naar onze mening de gevolgen op sociaal-economisch gebied voor onze regio waarschijnlijk vele malen groter zullen zijn en meer bewoners zullen treffen dan de gevolgen op het gebied van het milieu.

Omschrijving zienswijze: Onze zienswijze o.b.v. bovenstaande toelichting is dat de overheid naast een MER ook een Sociaal Economisch Effect Rapportage (SEER) moet laten maken om te kunnen vaststellen of daadwerkelijk de regio economisch wordt versterkt door de plaatsing van de windturbines. Of dat de huidige zwakke economische staat van onze regio nog meer verzwakt en alle reeds gedaande investeringen teniet worden gedaan. En of de huidige sociale cohesie wordt aangetast, met als gevolg een nog verdere verzwakking van de regio. Daarnaast willen we ook dat er We willen dat onderstaande punten in deze SEER worden onderzocht, voordat er daadwerkelijk tot planmakerij en plaatsing wordt overgegaan: a. Is er, en zo ja in welke mate, is er sprake van daling van de werkgelegenheid, met name in

de toeristische sector als gevolg van het plaatsen van de windturbines?

0596

Page 383: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

b. Is er, en zo ja in welke mate, is er sprake van verspilling van gelden op het gebied van natuur en toerisme, die de afgelopen jaren zijn geïnvesteerd in onze regio door met name de gemeentelijke, provinciale en rijksoverheid?

c. Wordt, en zo ja in welke mate, de sociale cohesie in onze regio verzwakt als gevolg van het plaatsen van de windturbines?

d. Als de sociale cohesie als gevolg van het plaatsen van de windturbines minder wordt, verzwakt dit dan tevens de economie in de regio en vice versa en zo ja, in welke mate?

e. Wat is de invloed van het plaatsen van de windturbines op de bevolkingskrimp in de regio? En welke invloed heeft een eventuele versterkte bevolkingskrimp op de (o.a. betaaibaarheid) van de algemene voorzieningen?

2. Toelichting: Bij het indienen van onze vorige zienswijze maakten wij ons nog geen echte zorgen over de mogelijke geluidsoverlast die de windturbines veroorzaken. Dit omdat wij op ongeveer 3 à 3,5 kilometer van de dichtstbijzijnde windturbines wonen. O.b.v. nieuwe informatie, zowel via internet als via direct contact met mensen die bij windturbines wonen of daar een langere periode in de buurt ervan zijn geweest (bijv. tijdens vakantie) blijkt echter dat ook binnen een straal tot 10 kilometer de geluidsoverlast aanzienlijk kan zijn. "Kan zijn" omdat er nog steeds veel tegenstrijdige berichten zijn en onduidelijkheid is over de soort en de mate van geluidsoverlast van windturbines. En juist die tegenstrijdigheid baart ons zorgen, zeker omdat de te plaatsen windturbines dusdanig hoog zijn dat het voor ons de vraag is of er al onderzoek door de overheid zelf is gedaan naar de geluidsoverlast die deze hoge turbines veroorzaken.

Omschrijving zienswijze: Onze zienswijze o.b.v. bovenstaande toelichting is dat wij willen dat er gedegen objectief onderzoek wordt gedaan naar de soort en mate van geluidsoverlast op zowel korte (tot 5 kilometer) als op middellange (5 tot 10 kilometer) als op de lange afstand (>10 kilometer) wordt gedaan, waarbij de gevolgen voor mens en dier op zowel de fysieke als mentale aspecten eenduidig en helder in kaart worden gebracht.

3. Toelichting: Bij het indienen van onze vorige zienswijze hebben wij ons nog geen echte zorgen gemaakt over de mogelijke zichtshinder die de windturbines veroorzaken. Wij realiseren ons inmiddels hoe enorm hoog deze windturbines worden en beseffen daardoor dat straks, waar je ook in de regio bent, je deze tubines tientallen kilometers in de omtrek zult zien. Nu hebben wij, afgezien van de horizonvervuiling, geen problemen met stilstaande objecten. Deze turbines hebben echter wieken die 65 meter lang zijn en dag en nacht draaien. Dit betekent dat je dus ook altijd enorme bewegende objecten zult zien in de regio, waar je ook bent. Dit geeft een continu onrustig omgevingsbeeld, waarvan op dit moment niet duidelijk is wat dat fysiek en mentaal doet met mensen.

Omschrijving zienswijze: Onze zienswijze o.b.v. bovenstaande toelichting is dat wij willen dat er gedegen objectief onderzoek wordt gedaan naar de soort en mate van overlast die de turbines geven op het gebied van zichtshinder, zowel op de korte (tot 5 kilometer) als op de middellange (5 tot 10 kilometer) als op de lange afstand (>10 kilometer), waarbij de gevolgen voor mens en dier op zowel de fysieke als mentale aspecten eenduidig en helder in kaart worden gebracht.

en

0596

Page 384: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark oostermoerjde Drentse monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Kiel-Windeweer, 29 februari 2012

Betreft: zienswijze windpark

loS,

Op deze manier wil ik graag mijn zienswijze en zorg kenbaar maken met betrekking tot

bovengenoemde windparken.

Ik ben om verschillende redenen tegen de evt. realisatie van deze windparken, ik zal hieronder een

aantal van mijn bezwaren kenbaar maken;

Ten eerste vind ik het ongepast om in de meest windluwe provincie van Nederland, 13 windmolens

in de directe omgeving van mijn woonplaats Kiel-Windeweer (een beschermd dorpsgezicht) en in

totaal 233 in de directe omgeving daarvan te plaatsen.

Verder maak ik mij, als gediplomeerd geluidstechnicus, grote zorgen over de geluidsoverlast die deze

molens gaan geven en het lichamelijke en zeker ook psychische effect op de direct betrokkenen, nl.

de omwonenden.

Maar één van de grootste bezwaren die ik tegen plaatsing van dit onzinnige aantal windmolens heb,

is de enorme vernieling van de ongerepte structuur in deze door het rijk aangewezen beschermde

landschappen en de aantasting van eeuwenoude gebieden. I k denk niet dat het financiële gewin

opweegt tegen het verlies aan gelden opgebracht door het toerisme. Ik denk hierbij bijvoorbeeld aan

het openen op 1 mei 2008 van de vaarverbinding Bareveld -Zuidlaardermeer, het zogenaamde "van

Turfvaart naarToervaart"project. Dit project heeft het betreffende gebied enorm ontsloten naar de

buitenwereld met alle initiatieven die dit heeft voortgebracht. Door de enorme horizonvervuiling zal

dit naar mijn mening substantieel teruglopen.

Tevens is het Nederlandse stroomnet niet geschikt om de aangeleverde windenergie van genoemde

parken adequaat op te nemen in het bestaande systeem van energiecentrales, zodat de windmolens

bij overcapaciteit zullen worden stilgezet en aangezien Nederland nog steeds elektrische energie

exporteert maakt dat de bouw van genoemde windmolens overbodig.

0597

Page 385: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

AI deze zienswijzen bij elkaar op tellende kom ik nog tot één groot bezwaar dat ik nog vergeten ben

te vermelden, namelijk het verlies aan (beschermde) dieren , waaronder weidevogels die niet meer

in dit gebied zullen broeden, trekvogels die zich te pletter zullen vliegen in de wieken van deze

molens om maar te zwijgen van alle roofvogels die geen prooi meer zullen vinden en derhalve weg

zullen trekken dan wel uitsterven in deze regio. Een regio die tot nu toe redelijk gevrijwaard was van

opportunistische plannen uit het westen.

Hoezeer ik ook van alternatieven houd om de vervuilende energieopwekmethoden die tot nu toe

gebruikt worden een halt toe te roepen hoop ik dat mijn zienswijze u van deze overbodige en dwaze

plannen af kan houden. de schade is eroter dan het gewin dat beoogt wordt.

Met vri�

0597

Page 386: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakforlllulier windpark Oosterllloer en samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail) o 1 MRT 2012

0598

U wordt verzocht gericht aan te geven wat naar uw mening moet worden onderzocht in het MER en op welke wijze dat moet gebeuren. Zienswijzen die in de periode van 24 juni tot en met 4 augustus 2011 ten aanzien van de startnotitie windpark De Drentse Monden zijn ingediend hoeven niet opnieuw te worden ingediend. Deze worden door de betrokken overheden meegenomen in het vervolgproces.

lJw Q"eQ"evens

........... heer / mevrouvi

o Particulier

� Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf:

Uw inspraak: .

..... .............. � i:? ... . bl.-i".-d�"'" .............................................................................. .

U kunt uw inspraakreactie ook uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden, Postbus 223,2250 AB Voorschoten

Page 387: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bijlage bij het inspraakformulier van het bestuur van de Vereniging Dorpsbelangen Gasselternijveen

Geachte dames en heren,

Als bemerken wij grote bezorgdheid onder

onze dorpsgenoten t.a.v. de plannen. Als dorp liggen wij tussen de geplande windparken Oostermoer

en Drentse Monden.

Wij dringen aan op onderzoek naar wat de gevolgen zijn van het plaatsen van een groot aantal

windturbines van buitenproportionele hoogte op het karakter van het landschap. Dit moet het hele

gebied betreffen, van waaruit deze nog te zien zullen zijn.

Wij verwachten, dat de belevingswaarden als rust, ruimte, openheid en natuur van ons dorp en de

omgeving sterk zullen worden aangetast. Dat maakt onze woonomgeving onaantrekkelijk voor

recreanten en toeristen, en zal de noodzakelijke instroom van nieuwe bewoners doen stoppen.

Wij willen graag onderzocht zien wat de economische en maatschappelijke gevolgen zijn van de

plannen voor:

De recreatie- en toeristenbranche in de hele regio inclusief de rand van het Drents Plateau.

De woningmarkt, en de gevolgen van stagnatie, zoals leegstand en verpaupering.

De versterkte bevolkingskrimp en de gevolgen voor het winkelaanbod en de voorzieningen

als scholen, dorpshuis, gezondheidscentrum, etc.

Wij willen opmerken, dat er al aspirant huizenkopers afgehaakt zijn na het horen over de plannen.

Als derde punt van aandacht brengen wij het volgende naar voren:

Het lijkt ons juridisch aanvechtbaar, dat een handvol (agrarische) ondernemers een economische

activiteit ontplooien, waar de verdere overgrote meerderheid van de plaatselijke bevolking direct

(daling waarde eigen woning) en/of indirect ( recreatiebranche, winkels, voorzieningen) financieel en

maatschappelijk nadeel van ondervinden. Graag uw visie hierop.

In afwachting van uw reactie, tekenen wij,

0598

Page 388: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakforlllulier windpark Oosterllloer en samenhang met windpark De Drentse Monden

Startnotitie (Concept Notitie Reikwijdte en Detail)

0599

o 1 MRT 2012

U wordt verzocht gericht aan te geven wat naar uw mening moet worden onderzocht in het MER en op welke wijze dat moet gebeuren. Zienswijzen die in de periode van 24 juni tot en met 4 augustus 2011 ten aanzien van de startnotitie windpark De Drentse Monden zijn ingediend hoeven niet opnieuw te worden ingediend. Deze worden door de betrokken overheden meegenomen in het vervolgproces. -

Uw gegevens

Naam: ............... .

Straat + huisnummer: .

Postcode + Woonplaat

....... heer / mevrouw

Telefoonnummer: ......................................................................................................... .

E-mailadres: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

U spreekt in als:

� Particulier

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: ............................................................. .

U w inspraak:

.... b.-. � . f . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

U kunt uw inspraakreactie ook uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar:

Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden, Postbus

223, 2250 AB Voorschoten

Page 389: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostennoer en windpark De Drentse Monden, Postbus 223

2250 AE Voorschoten. AANTEKENEN

Nieuw-Buinen, 29 februari 2012.

Geachte heer/mevrouw,

Bijgaand treft u het Inspraakfonnulier windpark Oostennoer en samenhang met windpark De Drentse Monden aan. De inhoud van de brief moet u zien als ingelast onder het kopje "uw inspraak" .

Het wordt nu waarschijnlijk nog wel -tig-maal zo erg als ik oorspronkelijk dacht, nu er al 4

windmolenparken met daar omheen, tussen, achter, voor, bij, naast (welk voorzetsel kan ik nog meer gebruiken?) geplaatst gaan worden. Met welk stijgende vennenigvuldigingsfactor gaat dat gepaard??? Ik heb al ergens gelezen dat het het grootste windmolenpark van Europa wordt. Niet iets om trots op te zijn. Geen bezienswaardigheid.

Het kan toch niet de bedoeling zijn dat we er allemaal gek/gestoord, doodziek van worden en daarna ook doodgaan. Dan kun je maar beter doodgeschoten worden, want dat is dan in 1 x

klaar, dan dat je langzaam (dag en nacht) gek gemaakt wordt. Verlos ons van deze terreur!

Men zegt dat ons huis waarschijnlijk tussen de 20 en 40% in waarde zal dalen. Maar ons huis wordt zeker onverkoopbaar alleen al als men er lucht van krijgt, dat er hier windmolenparken komen!

Elke keer weer worden wij voor de gek gehouden: met de zgn. inspraak, valse voorlichting met logo' s van de gemeenten Borger-Odoom en Aa en Hunze in de kranten (die niet gebruikt hadden mogen worden). Wij en anderen worden steeds op het verkeerde been gezet. Wij, domme burgers stellen niets voor, terwijl wij wel degene zijn die ervoor zorgen dat de overheid enz. en ook u betaald kan worden c.q. kan leven. En dat laatste willen wij ook, gewoon in een prettige omgeving leven. Ook de keuze van de plaats van de 2 inloopavonden getuigt niet van goede doordachtzaamheid of is dat juist de bedoeling om het ons zo moeilijk mogelijk te maken?

Ik wil persoonlijk op de hoogte gehouden worden. Ter verzekering dat u tijdig kennis kunt nemen van de inhoud van onderhavige brief is deze tevens verzonden per reguliere post van gelijke dagtekening.

Hoogachtend,

Bijl.:Inspraakfonnulier windp.Oostennoer en samenhang met windp.De Drentse Monden

0599

Page 390: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau 'Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE

0/1 Tl j ,

0, MRT 201?

Voorschoten 28-02-2012

Geachte dames/heren,

Ik maak bezwaar tegen het plaatsen van Windmolens in Windpark Oostermoer.

De komst van Windmolens heeft een enorme impact op mijn leefomgeving in Gieterveen.

Aan de Oostkant van Gieterveen ligt een prachtig open landschap met veel sloten en beken.

Hier leven tientallen soorten zeldzame vogels en andere dieren. Aan de Westkant is er door de Meandering van de rivier de Hunze een prachtig natuurgebied gerealiseerd. Hier heeft men miljoenen Euro's in geinvesteerd. Door de komst van de windmolens wordt deze investering volledig teniet gedaan. Dit is een enorme aanslag op de natuur.

Door de windmolens zullen de woningen zeker 30 tot 40 % in waarde dalen. Veel mensen krijgen problemen met hun hypotheek. Anderen hebben hun huis als pensioenvoorziening voor later en die zullen nu flink moeten inleveren. Sommige huizen worden zelfs

onverkoop baar.

Overlast door de windmolens: Geluidsoverlast - kilometers ver hoorbaar.

Slagschaduw - knipperlicht effect door de ronddraaiende wieken van de molens.

Rode lampen bovenin de windmolens - geeft een disco effect (vooral s'nachts) Enorme verstoring van het open landschap, je kunt ze al van kilometers afstand zien.

Te verwachten ziekteverschijnselen: stress, slaapstoornissen en verhoogde kans op hart- en vaatziekten.

Mocht het plaatsen van de windmolens door gaan dan stel ik u nu op voorhand aansprakelijk

voor alle mogelijk te lijden schade en gevolgschades.

0600

Page 391: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 28 februari 2012

or'T\! �r J� E

o 1 MRT 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark

Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte heer/mevrouw,

Middels deze brief sturen wij u graag onze zienswijze m.b.t. de eventuele besluitvorming tot het

realiseren van het windpark Oostermoer te gemeente Aa en Hunze. Wij zijn zelf woonachtig in

Eexterveen en zijn derhalve een serieus te nemen partij in deze.

Sinds enige jaren zijn wij als gezin woonachtig in het mooie, rustige en vriendelijke dorp Eexterveen,

waarin iedereen in vrede met elkaar samenleeft en de sociale samenwerking erg hoog in het vaandel

staat. Er zijn al diverse projecten gerealiseerd d.m.v. vrijwilligerswerk waarbij het hele dorp

betrokken was. Helaas is deze samenhorigheid de laatste tijd erg in het nauw gedreven door een 2-

spalt die ontstaan is door de plannen voor het realiseren van een windpark in onze nabije omgeving.

Het kamp nee 90-95% van de bevolking en het kamp ja 5-10% van de bevolking (grotendeels de

mensen die er financieel baat van ondervinden). Hierdoor is er een negatieve sfeer in het dorp

geslopen.

Daarnaast is een ieder, en zo ook wij, erg bezorgd wat er met ons dorp en regio gaat gebeuren. Wij

zijn erg trots op ons dorp en de bevolking is de laatste jaren erg verjongd. Veel jonge gezinnen zijn

naar Eexterveen getrokken om zich daar voor langere tijd te vestigen. Dit blijkt o.a. uit het feit dat er

maar liefst 90 kinderen op onze basisschool zitten op een bevolking van 450! Jonge gezinnen zijn de

toekomst, maar wellicht ook het meest kwetsbaar. Zij zijn in de bloei van hun leven, de carriere is net

begonnen, men koopt hun eerste huis en er worden kinderen geboren, wat allemaal tot een

bepaalde financiële positie leidt. U kunt zich dan wellicht ook goed realiseren als er nu ineens aan die

bepaalde positie en zekerheid getornd wordt, door de voorspelde grote waardevermindering van de

woning, waardoor vele hypotheken de werkelijke waarde van de woning zullen ontstijgen. Dit

verkleint de financiële zekerheid, maar vooral is dit een enorme domper op de toekomstplannen van

vele jonge gezinnen, waaronder wij ons scharen. Je wilt een toekomst op kunnen bouwen in het dorp

van je keuze, maar wat als je huis nooit meer verkoopbaar blijkt door een windmolenpark!

Daarnaast spreken wij graag onze zorgen uit m.b.t. het milieu. Wij begrijpen dan ook niet hoe aan de

ene zijde van het dorp tot slechts een paar jaar terug miljoenen zijn geïnvesteerd in het natuurgebied

omliggend aan de Hunze, en aan de andere zijde de natuur nu ruw wordt verstoord. O.a. de

meandering van de Hunze is weer in oude stijl hersteld, er is flink geïnvesteerd om de leefbaarheid te

vergroten, de Hunze weer te laten stromen, de oorspronkelijke dieren weer de ruimte te geven en

een rustgebied te creëren. Maar zoals genoemd worden die mooie ideeën van destijds nu om zeep

geholpen door een gepland windmolenpark op hemelsbreed ca. 2 km afstand. Vogels in het rust- en

broedgebied zullen weer elders hun heil gaan zoeken, of zelfs komen te sterven. De vele reeën die in

het gebied lopen, zullen verstoord worden door de slagschaduw en geluidoverlast, waardoor ze

zullen verkassen, etc. etc. Laat staan om nog maar eens niet te gaan spreken over de zichtvervuiling,

windmolens in een natuurgebied met aanliggende dorpen met een beschermd dorpsgezicht! Wie

0601

Page 392: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

verzint zoiets? Het lijkt ons meer een financiële kwestie dan economische of milieukwestie te zijn van

de beleidsbepalers.

Een derde aspect die we graag onder uw aandacht willen brengen is de grote verslagenheid onder de

bevolking. Een ieder is terecht zeer bezorgd over de overlast in de vorm van geluid, slagschaduw en

horizonvervuiling die ons te wachten staat. Middels diverse onderzoeken is gebleken dat zulke grote

windmolens tot op zekere afstand te horen zijn, waarbij het gehele dorp er last van zal hebben! De

horizonvervuiling is wellicht nog het grootste aspect. Wij wonen allen in Eexterveen voor onze rust

en de geweldige natuurlijke omgeving die het leefgebied ons biedt. Dit zal ruw verstoord worden

door de bouw van de windmolens. We zullen dan niet meer leven in een leefgebied, maar een

windindustriegebied.

Kort samengevat willen wij dus graag de volgende aspecten inbrengen ter uwer besluitvorming:

Financiële onzekerheid jonge gezinnen, bovenop de diverse bezuinigingen

Waardevermindering huizen & onverkoopbaarheid huizen

Vergrijzing van het dorp aangezien jonge gezinnen zich nu niet meer zullen vestigen

'Milieuvervuiling' die strookt met de gedane investeringen in het leefgebied tot natuurgebied

Het verdwijnen van de fauna in het natuurgebied

Slagschaduw, geluidsoverlast & horizonvervuiling voor de gehele bevolking

Verdeeldheid in het dorp wat kan leiden tot sociale 2-strijd in een hecht dorp

Wat is het belang van een windpark op de gekozen locatie, puur financieel?

Nog even ter info:

Wij zijn zeker niet tegen windenergie en zijn van mening dat dit ook verder uitgebreid moet gaan

worden. Maar hiervoor zijn tig locaties te bedenken waarbij natuurgebieden, dorpskernen en de

leefbaarheid niet desastreus worden verstoord. Wij denken hierbij aan opties in zee, op groots

uitgestrekte landerijen in het verdere noorden des lands, in de polders, of wellicht een optie juist

zonne-energie te stimuleren.

Wij hopen u met deze zienswijze een duidelijk beeld te hebben gegeven van onze bedenkingen die u

kunt mee nemen in de daadwerkelijke besluitvorming. /

Met vriendelijke�

0601

Page 393: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Oud Annerveen, 28 februari 2012

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

o ! 11, �

o 1 MO T 2012

Betreft: Zienswijze op concept notitie Reikwijdte en detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Beste,

In deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Mijns insziens zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. de landschappelijk inpassing, met name in het deelgebied Greveling 2. flora en fauna 3. zo min mogelijk (geluid)hinder 4. lichtverontreiniging 5. slagschaduw 6. gezondheidsrisico's 7. voortzettende krimp 8. waardedaling van de woningen 9. sociale ontwrichting 10.afname toerisme 11. kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur 12.verdubbeling N33

In aanvulling op het bovenstaande is in het algemeen door onderzoek aangetoond dat over de hele linie en alle aspecten meegenomen voor wind energie niet is aangetoond dat het milieutechnisch een betere en minder belastende oplossing is dan andere energie bronnen. Het zgn milieuvriendelijke aspect van windenergie wordt naar mijn menig ten onrechte gebruik om zaken in het kader van het algemeen belang door te drukken en de grote hoeveelheid

�meenschapsgelden die hiervoor vrij gemaakt worden te justificeren.

/I�ertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

�-c.btend,

0602

Page 394: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

t3 u(" � � E r-..2- rs� e.- � (oj.e. C. (:; e A

) V"\-SfrCi\O\-k._fc.M'\ t W'lr-Ópc...rk .Oosle (rnQe..r

PosébC,..(.s 22.3

Of, tT'/ .'t:'.

01 MRT 2012

2',</'\SW�'ÛL o� cCY"CJZ.rt r-otil;-j� t<e:Lu.,.,gdk e/"'\ c:k.ta.'"

voo ( cfe- M E� \k:l.A Wir-cL II'V\O)2�'PA{k Oosl::.u �o-e Î .

�vULr b��A ..5&la� ico�Q.",.

C\ch C �o..or SV.lZc\lz." b.", ; k u Co" t..-\.: t- ck. ..s&o.ol 5rol"\l � ... �

e", luJ Yn C2. .

f ct. "'Z &\.-J.:,er-.. die. , 1/"\

cu. ,'r. (op 4/'

als tk.u yot� w \ � #'lI'\01 eAS. h; e.t ltow\lZf\.

kb i iA. �" fo. ?a,...tl"- fl1..1l12r en.. v .... e.t.J

�5"" t-L\.' r\ l\5Y� . D;t Z-c:::>u.. i� �.etZ-(

0603

Page 395: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

"2,.' e A..s L.J5 � " � � t ck L..JCi.c-.f c:Lz. \.lo.r-..

0603

"""''':' '" � ;1" J -f I ; '" k -z Cc" ( :J{/C.I". dc1..e A .' D',t k.t.e�� ob� .d:ri. Ct Ls i k t'V\5 1'"\ �'-". '< S N"\�t-ja.� U..R.rkcyaR-r- �4fL� U..erv.e.(� la�t=> die

(k w ,Ac{ rV\O/ ef'..5.

.5/�...5 Sc h.cdu... '-.J , 'y-I u..'ob. "' ,' rcVz r e�

""2C �" .s (aCi� kc.c.",.. 4..r 1/\ .s C�f"\.. t (

Page 396: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Vs VvI'//eY'l 3et2--V"\ winc! mo/ev1.5 omdat- �

o,� vvo.a..-c:k.. vovV1 het hu.;,,:> ornlaa;) 3Gtab,; la�a;overLoL-sb;

ç luC:!> sch.ctcl vt vv I

0604

53m-s; 'j;�Ge'4d hifls erz=nclheicls pvohle W/. eo/î eVl wg vO'él'@;vtb?J veV'cJ�evte1/L er -ee I {l hele. vn a.a J n,� YneL �

Page 397: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

:::B L.lI eO-v- ËAex-(3 u..p lê�e e-t:.er-­�fo.o� LL,,--l WLflC!pcuU:. COStex rna:1è

e1\ �� de ([X-er\� '("é'\D'\Óe.A-1)05tb�� �Q.3 .2250 Ac V����

�� , :28 �6. �O\G

0605

Ch:hr� : 2eA6�?-e.- � �L fut,tLa.- QeJ:�d t,.. 8A �cl-�L UOC>( de mEK UOw() WLf'Dl,poPi (iuBrrc..ee .

�:) J

mek dezQ}xUf geef cl rY1Y' ?Jm.5LMjU- Cf c:L... 6\::0s6·t;'(,O�� , Vod?- � 2&'" de. LXJ?P'� p(.A('t� 00.." �lC<A3 'r6 c:L- n'\Ee.

I ftoro... � --=tau-"CÀ...-, ij- ',.:> Ó-<2- o-r�C\oe" �'ocL. � '(jei,.r.uestev-cL vf\.

de �Cw<c.. � TCÀU.(\o- � �l ��cl. f.a � � lJeQ.,t 1xet()o�eJs � �eucr� � �t CÇ)eb�cl. WeLl I� � e ffi:.ct UOJ' Qer\ LV�C\tUJ�lN. � oLct ��-\. � � U(o...c-� '-"- cLovt t.. o"o� �ueke<"\.

s Wel bctC\..l. UD..!' 'l0 [\. �Lf"\cltwbAQ.. ; � \k. 'h\�Uc4'. � (\o...c.h.-\.. "o� \:) � êA ?

g-O-D.-j iJ\(ill(j Lk.. l.l Om �f" f>L'" � � ó('.der à,.Je./C-<..f'--

"C.r\ �\:{O�� LX.. 0"olP ct.� u-- c0� 'è.\ef\S'-U8Û2.

Page 398: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0605

Page 399: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0606

r Storm

Stichting Platform Storm

KvK: 52992098 Bankrekening: 1356.49.498

Betreft: Windturbine park Oostermoer met windturbinepark De Drentse Monden

Geachte mevrouw, mijnheer, Nieuw Buinen, 29-02- 2012

Bijgaand de meningen en adviezen van Stichting Platfûim Stûim.

1: Verzoek omuitvoeren E.E.R.

ûp pagina 2 van dë start notitië staat:

"Daarnaast willen de initiatiefnemers bijdragen aan het versterken van de regionale economie"

De grote financiële voordelen voor landeigenaren en ontwikkelaars zijn zeker en eenvoudig te berekenen. Daar tegenover staat dat wij grote zorgen hebben over de waardedaling van de woningen, afname van de werkgelegenheid in het toerisme, en door de versterkte krimp afname van de omzet in het midden en klein bedrijf. Ook de algemene voorzieningen worden duurder wanneer er door versterkte krimp minder mensen gebruik van gaan maken. Dit wordt niet van te voren onderzocht.

Ons advies is dat de overheid naast een MER ook een Economisch Effect R�nnnrl�nA mnAf l�fAn m�kAn nm fA kJ JnnAn v�.�t.�fAIIAn nf rI��rlwArkAliik riA - ' -,-,- -- - -0:7 - _ . - - - - ._- - _ • • - -_ • • -- - _. - - -- - ._. - - - - - - • --- -- - -- -- - -- ----. - -- - '-" "J " ' --

regionale economie wordt versterkt_ Of dat er juist, zoals de meesten vrezen, de huidige zwakke economische staat van het gebied hierdoor nog meer verzwakt en alle reeds gedaande investeringen te niet worden gedaan. Dit dient grondig te ,,,,,,rrlon "nrlor7",..hf """rrl!:lf or rI!:l!:lrl""orlro/iilr f"f n/!:lnrn!:llrorii on n/!:l!:lf�inr1 ,,,,,,rrlf I'.""�"",,, ...." ,"""...,.6..'-'''''',' .. . "'''',''''' ..... '" VI """ ..... ""'''''' ... ..." " """ ) " ""'Ir ""'''''''''''''''''''''''') \J', /"",""" ....... '-',,':::t •• v.""' ..

overgegaan_

1 van 5

Page 400: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

2: L.F.G.- Laag Frequent Geluid

Er is tot op heden geen deugdelijk wetenschappelijk onderzoek naar LFG van windturbines gedaan. De politiek beweert dus dat LFG van windturbines onschadelijk is zonder enige wetenschappelijke onderbouwing. Wereldwijd zijn er allerlei aanwijzingen dat LFG welschadelijk is voor gezondheid en welbevinden is: van mens en dier. In het leger (internationaal) is het bekend dat LFG gebruikt kan worden om mensenmassa's uit elkaar te jagen. De overheid is verantwoordelijk voor de gezondheid van haar inwoners en daar horen ook inwoners van de Veenkoloniën bij.

Ons advies is dat de overheid eerst wetenschappelijk onderzoek moet doen naar de gevolgen van LFG op de gezondheid en welbevinden van mens en dier en moet bewijzen dat het LFG van windturbines onschadelijk is voordat het hele Veenkoloniale gebied ermee vol wordt geplaatst. Want tot op heden is er geen onderzoek die bevestigt dat LFG schadelijk is maar er is net zo min een onderzoek waaruit blijkt dat LFG onschadelijk is. In de richtlijnen van het WHO -World Health Organisation- uit 1999 wordt het aspect van LFG benadrukt als zijnde zeer belangrijk. Een A weging is dus niet afdoende� er moet ook een C weging plaatsvinden.

3: Organiseer een debat avond met en voor de bewoners.

Middels dit schrijven willen wij ook ageren tegen de wijze waarop de overheid tot op heden de bewoners heeft geïnformeerd en met hen omgaat. Er zijn meerdere voorbeeiden maar de meest recente is toch wel de locatiekeuze van de gehouden inloopavonden; A niet in de regio en B niet in overleg. Het lijkt alsof de overheid er alles aan doet om maar zo min mogelijk met de bewoners in aanraking te hoeven komen. Wij vinden dat een slechte zaak en willen graag dat de faciliterende overheden haar huidige werkwijze gaat aanpassen. Niet top-down maar bottem-up.

Een suggestie onzerzijds als teken van goede wil: Organiseer een debat avond met:

Ministerie van I & M Ministerie van EZ, L &1

- Gemeenten en Provincie Initiatiefnemers I wind pro Belangenbehartigers van bewoners I windkritisch

Onze mening is dat de twee inloopavonden buiten de regio niet voldoen aan de behoefte aan informatie en gehoord te worden die er is binnen het gebied. De landelijke overheid, die zo graag zijn leiderschap in verband met het nationaal belang wil ten toon spreiden door middel van de RCR regeling, moet ook het lef hebben om de bewoners te woord te staan. Wij zien uw uitnodiging met interesse tegemoet.

2 vanS

0606

Page 401: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

4: Draagvlak en Rijkscoördinatieregeling.

Het is inmiddels duidelijk dat de Gemeenten en de Provincie hun taak om 2ûûi28û megawatt te piaatsen in ûrenthe heeft opgepakt en een gebiedvisie aan het ontwikkelen zijn. Zoals het er nu naar uitziet wil de provincie in samenwerking met gemeenten, initiatiefnemers en de grote vergeten groep in dit verhaal: de bewoners samen een plan ontwikkelen wat mogelijk wel draagvlak heeft in de regio. Zij wiiien dit afgerond hebben ais de overheid kiaar is met haar gebiedsvisie "Wind op Land". Door gebruik te maken van de Sovjet aanpak (de Rijkscoördinatieregeling) en het grootste windturbinepark van Europa in een al zwak gebied er door proberen te drukken zonder de bewoners te kennen, horen, informeren en betrekken heeft de overheid iedere vorm van democratie uit willen bannen en is het mogelijk kleine draagvlak voor windenergie in de Monden wat er was, verdampt.

Onze advies is dat de overheid de regie aan de Provincie en Gemeenten terug moet geven en de Rijkscoördinatieregeling niet moet toepassen in deze. {,viûchten Piûvincie en Genieenten een pian hebben, dan dient dat ieidend te zijn.

Op uw site www.rijksoverheid.nl stelt u dat: "Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) en duurzaamheid staan hoog op de agenda's van bedrijven en overheid. MVO draagt bij aan een sterke en

De huidige wijze van de procedure staat ver af van MVO en wij vinden dat aangetoond draagvlak een minimale vereiste voor doorgang van dit project is.

uitkomst hiervan te publiceren.

_ ••• • • • . ,- -. . " .... . . . •• 1'

::;: ..... ai iS ae aenniiie van een ""."VinamOienpaiK"" {'

De regio waarin de windturbines mogelijk geplaatst worden kenmerkt zich door lintbebouwing. Hierdoor worden windturbines tussen woningen geplaatst. Hierdüür is het Înaar de vraag ûf er sprake is van Î grûût windturbinepark ûf dat het meerdere windparken zijn, vlak naast elkaar, met telkens een stuk bebouwing ertussen.

ûnze mening is dat er sprake is van meerdere kieine windparken naast eikaar en dat derhalve de Rijkscoördinatieregeling niet van toepassing is.

3 van 5

0606

Page 402: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

6: Openbaarheid van de kosten en baten inclusief de C02 opbrengst per saldo.

Middels dit schrijven vragen wij u openbaar te maken wat de totale investeringen zullen zijn, de verwachte energie opbrengst is en de berekening vrij te geven met de hoeveelheid C02 er door dit project per saldo bespaard zal worden. In deze berekening dient alles mee genomen te worden: -Het gehele productie proces van de windturbines, waaronder de winning van de zeldzame aarden -Het plaatsen van de windturbines inclusief aanleggen infrastructuur en aanpassen grid - Onderhoudskosten en reparaties -Het financieel economisch effect van de windturbines op de regio waar ze geplaatst worden (zie E. E. R.) - De kosten en vervuiling die het opruimen cq recyclen met zich mee zal brengen

Want windturbines mogen dan wel duurzaam worden genoemd, de levensduur is vrij kort.

Dit omdat Nederland VERPLICHT is (volgens Conventie van Aarhus, Denemarken 19980 en door 40 landen is ondertekend) om alle informatie te verstrekken milieu betreffende. Of windturbines C02 besparen, is iets wat door veel wetenschappers. waaronder bv. Le Pair, de Groot en Udo (ziehttp://www.clepair.net/#Wind) in twijfel wordt getrokken.

Wij gaan er daarom van uit deze gegevens van u te ontvangerr.

7: Industriële windturbines van dergelijke grote zijn niet inpasbaar op land.

In het rapport 'Een choreografie van 1000 windmolens', opgesteld door de Rijksadviseur Yttje Feddes, wordt de conclusie getrokken dat:

" Een tweede belangrijke voorwaarde is dat er alleen nieuwe megawindturbines geplaatst worden op de aangewezen locaties langs de kust. Allerlei losse windprojecten elders in het land zullen afbreuk doen aan de herkenbaarheid van het grote landschappelijke verhaal. Voor het realiseren van de taakstelling voor wind-op-Iand zou dat ook niet nodig hoeven z�jn. En de kans is groot dat zonder een herkenbaar en aansprekend landschappelijk plan het maat-schappelijk draagvlak voor windenergie afueemt."

En omdat het zoekgebied De Drentse Monden een windluw gebied is, is er aiieen wind te !!oogsten!! door deze megawindturbines. In het rapport wordt gesteld dat dit schadelijk is voor het landschap en in een open gebied zoals bij ons de lintbebouwing is het op geen enkele wijze inpasbaar. Deze conclusie wordt bevestigd door de 3d presentatie die wij hebben mogen zien.

4van5

0606

Page 403: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Wij vragen u te luisteren naar uw Rijksadviseur en diens advies ter harte te nemen en dit bijzondere gebied niet te ruinieren met windturbines en te veranderen in een industrieel landschap. Daarnaast vinden wij dat een 3d

visualisatie een onderdeel van de MER moet zijn.

8: Minimale afstand tot bewoners en bebouwing moet 1500 meter zijn.

!n diverse uitspraken, ook recent bij de Raad van State met betrekking tot windturbineproject NoordOostpolder, wordt gesteld dat bewoners binnen de 1500

meter belanghebbenden zijn. Dit houdt in dat zij dus hinder zullen ondervinden van de geplaatste windturbines en recht hebben op o.a. planschade of een andere vorm van schadevergoeding.

Het lijkt ons dan een logisch keuze om windturbines op land ten allen tijde op minimaal 1500 meter van de bebouwing te plaatsen, dit om gerechtelijke procedures te voorkomen. Bovendien zijn de risico's op gezondheidsklachten dan ook een stuk kleiner.

Wij zien uw reactie met belangstelling tegemoet.

Deze vragen, verzoeken en adviezen zijn verzonden aan:

Bureau Energie Projecten - tevens telefonisch doorgesproken 29-2-2012 met

De Gemeenten Borger-Odoorn. Aa en Hunze en Stadskanaa! De provincie Drenthe Projectleider ministerie EZ, L&I

Met vriendelijke groeten Namens Stichting Platform Storm

5 van 5

0606

Page 404: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250AE Voorschoten

Betreft: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn met name de volgende aspecten van belang bij de MER:

O!vr�'4

0, MRT 201/

1. Waardedaling van de woningen - De aantrekkelijkheid van het gebied rond Boerveen als

woongebied neemt af.

2. De landschappelijke inpassing, met name in het Hunzedal - Met veel geld wordt de natuur

teruggebracht ten gunste van vogels, zoogdieren, planten én inwoners! De Hunze meandert

weer en vogels komen weer terug in dit gebied. Een deel van al dit moois wordt door dit

molenplan teniet gedaan. De ruimte, rust en weidsheid staat onder grote druk.

Bovenstaande foto geeft een virtueel beeld vanuit het natuurgebied Hunzedal op

Boerveen. De geplande molens zijn in werkelijkheid nog veel hoger.

3. Energie-efficiency - Deze regio staat bekend als windarm. Er wordt gesproken over molens met

een bepaald vermogen, maar er is geen oog voor het feit dat dat vermogen misschien aan de

kust wel wordt gehaald, maar in deze streken niet. Niemand met enig economisch inzicht zet een

molen op een plek waar het weinig waait. Hiervan verwacht ik een grondige analyse.

De windkaart van Nederland op 100 m hoogte (bron SenterNovem)

0607

Page 405: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

4. Slagschaduw - Vooral in de ochtend zal ons huis in de slagschaduw van de molens staan. Dat

betekent dat je niet meer wakker wordt met een aangenaam zonnetje maar met een knipperlicht

voor je slaapkamerraam.

5. Voortzettende krimp - De verarming van de streek zal toenemen. Winkels en andere

voorzieningen verdwijnen. Boerveen wordt een industrieterrein.

6. Verkwisting van gemeenschapsgeld - Boeren uit de omgeving geven zelf toe dat zonder subsidie

dit geen aantrekkelijk project is. In het verleden werden de boeren gesubsidieerd omdat

productie van landbouwgewassen te weinig opleverde. Nu worden de boeren gesubsidieerd om

molens te plaatsen. Die subsidie bestaat uit gemeenschapsgeld. Dit economisch onrendabele

project wordt op de been gehouden van mijn eigen centen. Ik betaal mijn eigen

horizonvervuiling! De enige die er rijk van worden zijn de boeren en de energiemaatschappijen.

Niet door slim zaken te doen, maar van ons belastinggeld. Het is nutteloos rondpompen van geld

in tijden van economische crisis. De burger schiet er niets mee op.

7. Er zijn alternatieven - Binnen 10 jaar zijn zonne-energie en aardwarmte rendabeler dan

windenenergie. Investeren in windmolens is op termijn een aflopende zaak. Er hoort hiervan een

goede analyse te komen.

8. Maatschappelijke en sociale onrust - Het ontbreekt aan draagvlak voor dit soort achterhaalde

plannen. Er ontstaan ruzies onder de dorpsbewoners en mensen ondervinden geen steun meer

van gemeente, provincie en landelijke overheden.

Ik ben een voorstander van alternatieve energie, ik rij in een hybride auto, ik koop spaarlampen en

doe de kachel een graadje lager. Mag ik dan van de overheid verwachten dat zij haar werk doet en

kijkt naar wat duurzaam is en goed voor milieu en samenleving?

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendeliike l!roet.

0607

Page 406: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

IdI001/009

Bureau Energieprojecten Inspraakp1Ult Windpark Oostennoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveenschekanaal, 29 februari 2012

o

01 12fn2

Betreft: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Drie jaar geleden zijn wij hier komen wonen. Onder andere voor de rust en ruimte die hier nog is. Op dat moment was er geen vuiltje aan de lucht ........... .

En dan nu de mogelijke komst van twee of zelfs drie windmolenparken in de directe nabijheid van ons huis (wij zouden direct op het windpark uitkijken en hebben dus geen last van één windturbine, maar van alle 13 of hoeveel het er dan ook zullen worden (dat is mij eerlijk gezegd op dit moment niet meer duidelijk). Hadden wij dit toen geweten, dan hadden wij dit huis nooit en te nimmer.:gekocht! Wij hebben zelfs een ander huis (in Duitsland) niet gekocht, omdat dat in de buurt van een windmolenpark lag. En nu lijkt het erop dat wij ongevraagd en ongewild deze parken opgelegd krijgen. Erg democratisch komt het in ieder geval niet over. En dan doel ik met name op de informatieverstrekking (veel te laat, burgers in het ongewisse laten (een raadsvergadering met boeren die gaat over hun voornemen om windturbines te willen plaatsen onder de noemer "Duurzame energie" in het gebruikelijke aankondigingskrantje , vind ik erg raar en erg ontransparant en onduidelijk) en vervolgens het passeren van de gemeente en provincie door er, d.m.v. het vergroten van het aantal MW, een Reit van te maken. Dat geeft geen vertrouwen in het gezag. Ik vraag me ook erg af in hoeverre de uitkomst van de MER objectief en betrouwbaar zal zijn en of de uitkomst ook zou kunnen zijn dat het windpark of de windparken niet op deze locaties gerealiseerd kunnen worden 11

Hoe dan ook, ik kan als burger niet werkeloos toezien en niets doen, vandaar dat ik hierbij mijn zienswijze geef. '

Naar mijn idee zijn de hieronder genoemde criteria/punten van belang en dienen zij te 'worden meegenomen, uitgewerkt dan wel onderzocht te worden in de MER:

1. Hinder c.q. overlast (en het voorkomen/vermijden hiervan) 2. Flora en fauna 3. Landschappelijke inpassing, met namein het deelgebied Greveling 4. Horizonvervuiling 5. Slagschaduw 6. Lichtvervuiling 7. Gezondheidsrisico's

0608

Page 407: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

8. Cultuurhistorische waarde van het gebied 9. Kapitaalvernietiging van reeds gedane investeringen 10. Waardedaling woningen 11. Sociale ontwrichting 12. Voortzettende krimp 13. Afname toerisme en financiële gevolgen daarvan 14. Samenhang met verdubbeling N33

15. Kostènaspect windturbines (volledige levenscyclus welteverstaan) 16. Duurzaamheidsaspect windturbines 17. Locatie windturbines to.V. het totale zoekgebied 18. Technische en financiëie haalbaarheid van beide windmolenparken

· . .. . . . �.9.Q.21 0 0 9

0608

19. Alternatieven op het gebied van duurzame energie .. zelfs o.h.g. van windenergie .

Ik zal de criteria verderop nader toelichten.

Verder verzoek ik u om bij deze MER het voorgenomen windpark aan de N33 in uw afwegingen mee te nemen (deze zouden wij namelijk vanuit onze achtertuin kunnen gaan bewonderen!).

Met betrekking tot de procedure verzoeken wij u om de Structuurvisie Wind op Land, waar het kabinet naar velWachting later in 2012 mee komt, van toepassing te verklaren op de plannen voor de windparken Oostermoer en de Drentse Monden als ook het voorgenomen windpark aan de N33-.

Overigens wil ik ook nog mijn verbazing (en grote teleurstelling) uiten over het volgende. In de Schakel van woensdag 2S mei 2011 staat een bericht van de gemeente over een informatieavond over toekomstige windmolens in Drenthe (dit was al rijkelijk laat, aangezien de boeren .. kom je dan als burger achteraf te weten .. alln oktober of november 2010 met de plannen bij de gemeente zijn komen aankloppen). Hierin staat o.a. een stukje achtergrondinformatie vermeld. Namelijk dat de provincie Drenthe zich ten doel heeft gesteld om het aandeel van windenergie in de provincie te vergroten tot maximaal 280 MW vermogen. Hoe kan het dan zo zijn dat er in de Startnotitie ineens over in totélal420-600 MW gesproken wordt??? Dat is meer dan het dubbele tot bijna het drievoudige! Door wie is çl�� çl�n �ig�t\lijk b�p�ld �n hQe kan dit �maar? Dit �jl1 tQÇh wel vragen die Ik graag beantwoord zou zienl Net als de vraag hoe het kan dat het zoekgebied zich over de Veenkoloniën (en daarbuiten!) uitstrekt, maar dat slechts in een deel van het zoekgebied (het noordelijke deel) de parken komen (als het doorgaat)? De provincie wil de windturbines zo evenwichtig mogelijk verdelen, schrijven ze .. en dat lijkt mij ook wel zo eerlijk en democratisch - over het zoekgebied, maar dat is dus ook niet aan de orde. Hoe kan het dat maar liefst 420-600 MW in een gebied van maar 8600 hectare zou moeten komen, terwijl het zoekgebied vele malen groter is? Als de plannen doorgaan, dan wordt dit het grootste windpark van Europa (Drentse Monden, zeker samen met Oostermoer). Hoe is dat te rijmen, dat het grootste windpark van Europa in één van de kleinste dan toch wel dichtstbevolkte landen van Europa komt?? Ik vind dit onbegrijpelijk, niet terecht en zou ook deze vragen graag beantwoord zien!

Page 408: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

�003/009

Ad 1 (Ge/uids)Hinder c.q. overlast Ik maak mij zorgen over de geluidsoverlast De normen die tegenwoordig gehanteerd worden m.b.t windturbines worden gelijkgesteld aan die van vliegvelden en snelwegell. Maar dit is een landelijk gebied Buiten dat rust (en ruimte) hier, voor zowel inwoners als toeristen, een belangrijk en aantrekkelijk aspect vormt, betekent dat ook dat geluide en met name overlast), zeker' s nachts, veel eerder als storend wordt elVaren. Daarnaast, zo heb ik begrepen, gaat men bij deze normen uit van de gemiddelde geluidsproductie voor het hele jaar, dat betekent dat de door windturbines veroorzaakte geluiden op bepaalde momenten veel hoger kan zijn dan de betreffende norm, wat dus voor nog méér overlast kan zorgen. Worden de effecten van laagfrequent geluid ook ( voldoende) onderzocht (dit valt ook onder het punt 7, gezondheidsrisico's)? En hoe zit het met de overgang van landelijk naar industrieel gebied? Uiteindelijk is dit een landelijk gebied, met woon- en agrarische bestemming, waalVoor .. uiteraard en logischerwijs .. andere normen gelden dan voor een industrieel gebied (wat je uiteindelijk creëert met het realiseren van een windpark). Uit onderzoek (dit staat in het rapport van het RIVM: Windturbines: invloed op beleving en gezondheid van omwonenden, 2008) blijkt overigens ook dat mensen die windturbines kunnen zien meer hinder ervaren dan mensen die windturbines niet kunnen zien ook al worden zij aan hetzelfde geluidniveau blootgesteld. Er is dus een koppeling tussen de ervaren geluidshinder en het visuele aspect Daarnaast verooI?aken windturbines in vergelijking met weg- rail-, of vliegverkeer meer hinder bij dezelfde geluidniveaus! (uit onderzoek is gebleken dat mensen windturbinegeluid vijf maal hinderlijker dan even sterk verkeersgeluid). Dit lijkt me een zeer belangrijk aspect en een goede reden Om het gelUld van windturbines strenger te beoordelen dan even luid ander bedrijfsmatig geluid.

"

Ook het dagelijkse ritme is van invloed. Moderne� grote windturbines worden 's aVQnds en 's nachts gemiddeld genomen niet stiller, maar juist lawaaiiger, telWijl verkeerslawaai 's avonds meestal wel afneemt (dit komt omdat het na zonsondergang harder waait, in ieder geval hoger in de atmosfeer). Die windvariatie tussen dag en nacht is een verschijnsel dat veel voorkomt in gematigde klimaatgebieden zoais Nederland.Dit fenomeen is van invloed op windmolens die op grote hoogte draaien (zoals die in het Duitse windpark Rhede). Daar staan 17 turbines van 98 meter hoog. De 35 meter lange wieken maken een geluid dat tot op twee kilometer(!) afstand te horen is en 's nachts aanzwelt: een sterke ruis met daarbovenop een klots of bonk (deze informatie komt uit een artikel van 1 , uit de Universiteitskrant 32 van de RUG). De bonk komt door het snelheidsverschil tussen het hoogste en het laagste punt van de wieken, aldus RUG-fysicus Daar zit soms wel 70 meter tussen". Toch zijn de geluidsnormen hier niet op aangepast Technische aanpassingen of het' s nachts afremmen van de turbines kan helpen, maar die oplossingen kosten geld. De wieken" aanpassen in de vlucht zou bijvoorbeeld het bQnken uit het geluid halen en alleen de ruis overlaten. Helikopters kennen dat principe al zo lang ze bestaan. Ook de onvoorspelbaarheid van het geluid, en de onmogelijkheid voor omwonenden om daar wat aan te doen zorgen voor (een gevoel van) hinder. Dit vind ik schokkende en zeer verontrustende informatie, temeer omdat voor het windpark Oostermoer (en eventueel die langs de N33) i.i.g. geldt .dat een groot deel van de omwonenden op de windmolens uitkijkt. Belangrijk is dus dat aandacht wordt b,esteed aan

" de geluidhinder en visuele hinder samen. De geluidhind�r kan niet los gezien worden van

de visuele hinder omdat beide percepties elkaar (negatiefl) beïnvloeden.

0608

Page 409: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

�004/009

Ad 2) Flora en Fauna Ook ben ik erg bezorgd over de nadelige (zo niet desastreuse) gevolgen die deze windturbines voor de flora en fauna zullen hebben. De plaatsing van windmolens in de natuur is niet enkel een lelijk zicht maar ook gevaarlijk voor de bevolking vogels die zich huisvest in de bossen of gebieden nabij deze windpark(en). Bepaalde soorten eenden blijven bijvoorbeeld honderden meters weg van de molens uit ,angst waardoor hun habitat enorm verkleind Vleermuizen sterven of raken vaak gewond doordat de verschillen in de luchtdruk nabij de wieken enorm verschillen. Niet alleen zullen vogels (er maken uilen en steeds meer soorten en ook aantallen trekvogels gebruik van dit gebied) en vleermuizen zich doodvliegen tegen de rotorbladen (of gewond raken, waardoor ze ofwel vreselijke pijn lijden, ofwel (of daarna alsnog) overlijden, maar ook zullen andere dieren door de overlast niet meer kunnen en dUIVen foerageren, nestelen, voortplanten, etc. en dus wegtrekken. Vele reeën verblijven hier of trekken qoor het gebied vanwege de rust en ruimte hier, en de bever is hier nota bene onlangs geïntroduceerd.De gevolgen die dit wegtrekken (weggejaagd is eigenlijk meer van toepassing, zij hebben namelijk, net als 93% van de inwoners van deze gemeente, niet gevraagd om deze plannen) voor de biodiversiteit heeft,'is ook enorm. Het zijn niet alleen de 'grote' en/of 'mooiè' dlèl"èD diè Wèggèjaagd worden, maar ook diverse kleine (zoog) dieren (konijnen, hazen, egels, fazanten) en insecten (vlinders, kunnen hier niet meer 'wonen'. Dit heeft dan weer invloed op andere dieren, aangezien dit alles via een kringloop werkt en dat gaat van het kleinste insect, tot aan het grootste (zoog)dier, die daar dus last van heeft. Daarnaast zal de biodiversiteit nog verder kunnen afnemen doordat dieren ook niet meer door het gebied heen zullen trekken, wat afsluiting/afzondering van gebieden veroorzaakt (en de bestaande diergroepen zwakker zal maken, want voor het nageslacht ga je het beste buiten je eigen leefgebied en partner zoeken), om nog niet te spreken van de nadelen met betrekking tot de EHS (ook Europese afspraken, toch??). Wat zijn de effecten hierop van de windparken? Verder zijn er zelfs rode lijst dieren (o.a. patrijs, veldleeuwerik en gele kwikstaart) of. ' insecten. Dit, en bovengenoemde aspecten zullen in ieder geval goed onderzocht moeten worden. Daarnaast zal er, neem ik aan, rekening gehouden worden met de toepasselijkheid van de mora en Faunawet en de aanwezigheid van rode lijst soorten?1 In de Startnotitie staat wel vermeld dat de effecten op de beschermde (waarom alleen beschemid, in het kader van een totaalplaatje, dient toch zeker naar alle aspecten en dus ook alle natuur gekeken te worden?!) natuurgebieden in de omgeving van het windpark beschreven worden. Maar ik neem aan dat ze niet alleen beschreven worden, maar ook getoetst?! En waaraan dan? Zouden deze toetsingscriteria niet op voorhand duidelijk omschreven moeten zijn? Zodat ook (door onder andere betrokkenen) bepaald kan worden of deze volledig en voldoende zijn?! Graag zie ik dit punt terug.

Ad 3) Landschappelijke inpassing, met name in het deelgebied Greveling Ook hier lees ik in de Startnotitie dat de effecten van het windpark op het landschap zullen worden getoetst, maar dat deze toetsingscriteria in het MER nader sedefinieerd worden. Pit lijkt; mU m�t çl� il:li$t� vQlgQrçl�. QQel van çle Startpotitie i� toch dat betrokkenen kunnen bepalen of alle relevante criteria op de juiste manier meegenomen zullen worden in het MER. Dit kan slechts wanneer je op voorhand weet hoe en waaraan iets getoetst gaat worden. Graag zou ik weten waarom deze toetsingscriteria niet de Startnotitie meegenomen zijn en ook zou ik deze graag alsnog te weten krijgen, zodat ik (en andere betrokkenen) alsnog kunnen bepalen of deze toetsingscriteria compleet en afdoende zijn.

0608

Page 410: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

�005/009

Verder is het zo dat het landschap, gezien de enonne MW op een relatie kleine oppervlakte, al enorm onder druk wordt gezet Een evenwichtige ( re) verdeling in het gehele zoekgebied (inclusief de Groningse Veenkoloniën en het zuidelijke deel van de provincie Drenthe) is wenselijk en wel zo democratisch en eerlijk Zeker gezien het feit dat de plannen het provinciale streven van maximaal (!) 280 MW ruim overschrijden. Landelijke inpassing is verder belangrijk in relatie tot het prachtige Hunzegebied en ook in relatie tot het beschermd dorpsgezicht Annerveensche- en Eexterveenschekanaal (zie ook puntS). Ook de horizonvervuiling, die gigantisch zal zijn, aangezien het zulke enorme turbines zijn en het ook niet om één of twee turbines gaat, is hier een belangrijk aspect. De turbines zorgen door hun enorme omvang voor veel horizonvervuiling; niet a.lleen voor de omwonenden en inwoners in de nabije omgeving, maar ook voor ver daarbuiten. Het heeft: dus een (groot) negatief effect op heel veel mensen/huishoudens {daarom worden normaal gesproken zulke megaparken aan de kust of in zee geplaatst, daar waar geen of weinig mensen (in ieder geval veel minder dan waar hier sprake van zou zijn) er last van hebben (en het ook veel harder waait, waardoor een windturbine daadwerkelijk rendement oplevert en niet door de subsidie kostendekkend is, maar dit terzijde).

Ad 4) HarizonvelVuiling Dit punt is gedeeltelijk hierboven al toegelicht Windturbines van dit kaliber steken boven alles in hun omgeving uit waardoor ze tot op grote afstand zichtbaar zijn. Ze trekken bovendien aandacht door de beweging van de wieken en zorgen daardoor ook voor onrust Twee belangrijke maatstaven voor het effect van een element in het landschap zijn de grQotte of de scharu ervan en de gevoeligheid van de locatie of van de waarnemer. Een natuurlijke omgeving (zoals hier) is gevoeliger dan een industriële omgeving. In een meer natuurlijk landschap contrasteren windturbines sterker met de omgeving. In een duidelijk door gebouwen (stad, bedrijventerrein) of techniek (fabriek, proces installatie) bepaald gebied zullen ze minder opvallen. Een groter aandeel in het blikveld en een groter contrast - waar hier dus sprake van zou zijn - zullen de waardering verlagen en de hinder verh9g�PJ als voor de waarnemer het toegevoegde element negatiev� associaties heeft (en dat hebben de windturbines, dat moge duidelijk zijn). De hoogte staan van de" turbines totaal niet in verhouding tot het gebied waarin ze zouden komen en de omgeving. Dit doet zo'n afbreuk aan het karakteristieke open landschap, naast het feit dat het simpelweg niet prettig is - en dit is een understatement - om zulke enorme gevaartes pal voor je deur (en in het ergste geval ook nog vanuit je achtertuin!) te hebben en dan ook nog zoveel! Dit is letterlijk niet over het hoofd te zien, waar je ook kijkt, er zullen van die Oelijke) gevaartes staan. Wat mij betreft: een absolute daling van het woongenot Ik (en met mij mijn gezin) zal hier niet meer prettig wonen, maar weg kunnen we ook niet, want het huis zal aan de straatstenen niet meer te slijten zijn (of we moeten de schuldsanering in gaan, maar dat is uiteraard geen optie).

Ad 5) SIQ{Jschaduw Schaduweffecten van een draaiende windtwbine kunnen hinder veroorzaken bij mensea De ritmische schaduw kan als een hinderlijke flikkering worden ervaren door bijvoomeeld iemand die zit te lezen achter een raam waar de schaduw op valt. Het gebied waarbinnen slagscbaduwhinder kan optreden kan berekend worden. Van het windpark worden schaduwcontouren vervaardigd. Deze conto� geven het gebied aan waar mogelijke binder van slagschaduw kan optreden. Als hindercriterium wordt de normstelling uit het Activiteitenbesluit gebruikt. Op basis van deze contouren worden woningen geselecteerd

0608

Page 411: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

i

I I . I

............ ���6/009 0608

waar de schaduwduur nader wordt geanalyseerd. De analyseresultaten worden weergegeven in tabellen. Per turbine wordt voor de potentiële hinder weergegeven: het aantal dagen, de maximale duur van de schaduwpassage langs de woning en de duur van de potentiële beschaduwing per jaar. De potentiële schaduwduur is een theoretisch maximum. Op basis van de potentiële hinder wordt de verwachte hinderduur berekend en vergeleken met de normstelling. Zonodig worden de maatregelen gespecificeerd die nodig zijn om aan de normstelling te voldoen. Hiervoor zijn tabellen met blokken van dagen en tijden waarin een automatische stilstmdsvoonicning actief mo� zijn. Hierbij wordt ook het productieverlies aangegeven (dit in verband met een zuiver beeld over de financiële haalbaarheid van de windtmbines!). Een dergelijke analyse zal ook voor de betreffende windturbines/windparken uitgevoerd worden?? Een laatste poot dat ik hierbij nog wil aanstippen is de lichtschittering. Deze kan optreden als gevolg van zonnestralen op de rotorbladm Dit kan als hinderlijk worden ervaren (met veel turbines op een rij is die kans natuurlijk alleen maar groter) en dus kunnen leiden tot een negatieve invloed op het algemeen welbevinden. Als er een anti-reflectielaag wordt aangebracht op de rotoIbladen, zoals vereist volgens het Activiteitenbesluit, dan komt dit verschijnsel nauwelijks meer voor. Dit ook graag meenemen.

Ad 6) f.,iÇlztv�lVll;lin-D Spreekt, denk ik voor zich, en behoeft verder geen nadere toelichting.

Ad 7) Gezondheidsrisico's Uit een rapport van TNO (Hinder door geluid van windturbines, 2008) blijkt dat het percentage ernstige hinder bij de nieuwe geluidsnormen in het landelijke gebied veel hoger. is dan wat uit zogenaamde dosis-effectrelaties blijkt (9%), namelijk ongeveer 20%. Een vergelijkbare conclusie wordt getrokken door het RIVM in een rapport uit 2009 (Evaluatie nieuwe normstelling windturbinegeluid). In Bellingwolde hebben de inwoners al problemen en overlast met de windmolens die in Duitsland staan (op veel grotere afstand dan deze windtwbines zullen komen te staan van de bewoonde wereld). Het is dus duidelijk dat de overlast hier dus nóg groter zal zijn. De altijd bewegende delen van de turbines zorgen voor onrust en dit kan een psychische belasting zijn (buiten dat het überhaupt niet p�g is) voor mensen die uitzicht hebben op het windpark - de meeste mensen dus, aangezien het hier om lintbebou� gaat en de turbines parallel komen te swn aan de huizen. Windmolens vormen mogelijk een gevaar voor de gezondheid. Het geluid en de trillingen . zouden onder meer kunnen leiden tot allerlei klachten, van migraine, oorsuizingen, duizeligheid, zenuwachtigheid, concentratiepro.blemen, paniekaanva1len, nachtmenies, slapeloosheid, enz. tot hartziekten. Dit zegt de Amerikaanse arts Nina PieIpOnt (www.windturbinesvndrome.com). Hoewel zij stelt dat niet iedereen in de buurt van een windmolen gevaar loopt, is er volgens de arts sprake van een nieuw gezondheidsrisico. Uit het ondmzoek van deze arts is niet voldoende af te leiden of dit inderdaad zo is, maar volgens de Britse National Health Service kan niet uitgesloten dat windmolens (en de geluiden e.d. die zij veroorzaken) gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. Het lijkt mij dat dit toch ook goed onderzocht moet worden. De eerder genoemde arts pleit ervoor dat windmolens voortaan minsten twee kilometer afstand van woonhuizen geplaatst moeten worden! Slaapstoornissen, m.n. het wakker worden door het geluid van de turbines, is een bekend vmchijnSel. Dit punt (de gezondheidsrisico's) is dus iets waar serieus naar gekeken en rekening mee gehouden zou moeten worden - als je mensen respecteert en serieus wilt nemen.

Page 412: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

�007/009

Ad 8) Cultuurhistorische waarde van het gebied Het lijkt mij, gezien het unieke karakter van de Veenkoloniën en het beschermd dorpsgezicht van Annerveensche- en EexterveenschekanaaI (en Kiel-Windeweer) relevant en belangrijk dat er hier ook een Cultuur Historisch Effectrapportage (CHER) plaatsvindt Zijn bovenstaande twee redenen niet belangrijk genoeg om een dergelijk rapport te laten opstellen (en dus deze omgeving te toetsten hieraan), dan mag toch zeker wel het feit dat dit landschap (omdat het door de mens met de hand gevormd is door de eeuwen heen en daadwerkelijk uniek is) op de nominatie staat om een cultureel erfgoed te worden van

doorslaggevend belang zijn. Want als de wi�dturbines er daadwerkelijk komen, dan zal

hier uiteraard nooit meer sprake van kunnen zijn. Dit kan toch niet zo maar terzijde gelegd worden? Maar buiten dat, feit blijft dat dit gebied en landschap, met name ook het deelgebied Greveling, uniek zijn en derhalve toch op zijn minst een CHER verdienen.

Ad 9) Kapitaalvernietiging van reeds gedane investeringen De afgelopen jaren zijn er letterlijk miljoenen geïnvesteerd in natuurontwikkeling in het Hunzedalgebied. Dit gebied grenst aan de westzijde van het zoekgebied. De natuurontwikkeltng hier is Vän belang voor de ontwikkeling van recreatie en toerisme, en dit is weer één van de (economische) pijlers van deze gemeente. Verder zijn er ook miljoenen geïnvesteerd in het weer bevaarbaar maken van het Grevelingkanaal (het kanaal waar de windturbines parallel aan zouden komen te staan en dat door de beschermde dorpsgezichten loopt)- ook weer om het (vaar )toerisme en recreatieve ontwikkelingen te bevorderen. Het moge duidelijk zijn dat er veel belang is bij het in stand houden van een aantrekkelijk en cultuurhistorisch waardevol landschap, aangezien dit de levensader is van de toeristische dan wel recreatieve sector.

Ad 10) Waardedaling woningen Het is algemeen bekend dat de waarde van woningen nabij een windpark (fors) dalen. Hier mogen dan wel compensatieregelingen voor zijn, maar wat daar uitkomt is meestal maar een fooi en benadert niet de werkelijke (financiële J schade. Ook dit is een punt waar meer aandacht aan geschonken zou moeten worden. Wellicht dat dit niet in een MER thuis hoort, maar dan is een Sociaal Economisch Effect Rapportage op zijn plaats (SBER). Ik pleit dan ook voor een dergelijke rapportage, zodat objectief vastgesteld wordt wat voor effect de komst van de windturbines hierop heeft en zodat er (voor zover dat nodig mocht blijken te zijn) er ook een goede nulmeting is voor dit aspect.

Ad 11) Sociale ontwrichting Het gaat bij de komst van de windturbines niet alleen om de - voor de omwonenden -nadelige gevolgen, maar ook om emoties. Deze emoties lopen hoog op, mede door de manier waarop de initiatiefnemers de gehele procedure gestart zijn en doordat het commerciële belang voorop staat; hier wordt meer belang aan gehecht dan aan milieu (in de breedste zin van het woord) belang en aan maatschappelijk draaplak. Dat zet, lQgi�çberwij�1 kw�ag blQçg.

Ad 12) Voortzettende krimp

Ad 13) Afname toerisme en financiële gevolgen daarvan

····1

0608 I I I ! � ,

,

I I

� I � I

I

I ! I , f

·l

Page 413: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

�008/009

Ad 14) Samenhang met verdubbeling N33 De N33 wordt verdubbeld (dit heeft ook tot de nodige weerstand geleid) en dit zal dus ook voor behoorlijk wat extra (geluids )overlast zorgen. Daarnaast zal het, doordat er meer verkeer over de N33 rijdt, ook de Kielsterachtetweg (de provinciale weg achter ons huis langs) drukker worden, met de daarbij behorende overlast De vraag is hoeveel meer overlast je een gemeenschap/gebied kunt bezorgen? Wat is nog aanvaardbaar en eerlijk? . In ieder geval is dit ook iets wat meegenomen zou moeten worden.

Ad 15) Kostenaspect windturbines(volledige levenscyclus welteverstaan), oftewel de financiële haalbaarheid Ook dit valt waarschijnlijk buiten het kader van de MER, maar ik mis dit aspect volledig. Ik mag toch aannemen dat ergens voorafgaande aan het definitieve besluit dit aspect wel aan de orde komt?? De kosten van één windturbine bedragen per MW vermogen ongeveer 1,5 miljoen euro. Het grootste deel van de kosten zit in de turbine zelf, maar ook ontwikkelkosten en . aansluiting op het elektriciteitsnet dragen aan de totaalkosten bij. Dan zijn er nog onderhoudskosten, de kosten die het opvangen van piekbelasting met zich mee brengen en zo zullen er nog wel meer kosten zijn. Op de site van mllteutèderatie Noordholland is.te lezen dat bij een windpark van (slechts!) 15 MW komen de totale investeringskosten op circa 22.500.000,- euro. Dit zijn al enonne bedragen, laat staan voor de voorgenomen parken. In de Startnotitie staat op pagina 11 dat windenergie vergeleken met ander duurzame opties relatief kosteneffectief is. Graag zou ik weten waarop deze stelling gebaseerd is, want voor zover ik weet is de enige reden dat een windmolen kosteneffectief is, het feit dat deze enorm gesubsidieerd wordt Als deze subsidie er niet zou zijn, dan is een windmolen, volgens mij, helemaal niet kosteneffectief. De vraag is· in ieder geval of deze optie dan kosteneffectiever zou zijn dan andere duurzame opties. Zeker aIs de volledige levenscyclus wordt meegenomen, wat natuurlijk het geval hoort te zijn. Er komt namelijk nogal wat kijken bij de veIWerking van het 'afval' dat van een windturbine afkomt en dus ook een hoop kosten, maar dat zie eigenlijk nooit terug in het verhaal rondom de kosten en opbrengsten van windmolens.

. Ad 16) Duu1'ZaQmheidsaspect windturbines Het gaat hier om een milieu effect rapportage, dus duurzaamheid zou een belangrijk onderdeel moeten zijn. En gesteld wordt dat windenergie een duurzame vorm van energie is, hetgeen natuurlijk ook zo is. Alleen de in tegenstelling tot de energie die een windmolen genereert, is niet alles aan een windmolen duurzaam. Zo zijn de meeste windmolenwieken gemaakt van een composiet van polyester en polYurethaan, een combinatie die na gebruik slecht te recyclen is. De levensduur van een windmolenwiek bedraagt ca. 15-20 jaar (de turbine zelf 25). De afvalstroom bedroeg in 2007 reeds 200 bladen per jaar, over 15 jaar zal die toegenomen zijn tot minstens 12.000 wieken per jaar; een enorme afvalberg. Zeker nu dat men blijft investeren in windenergie en nieuwe molens blijft plaatsen. Bovendien is de hoeveelheid energie die nodig is voor de productie van de materialen voor een windmolen enorm hoog en wordt deze energie door windmolen zelf maar aangemaakt in zes maanden tijd, wat enorm lang is.

In het kader van duurzaamheid, lijkt het mij dat dit toch ook wel meegewogen en onderzocht mag wordenl

Ad 17) Locatie windturbines tOf v. het totale zoe/qJebied

0608

Page 414: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

�009/009 ..

Ad 18) Technische haalbaarheid van beide windmolenparken Waait het hier wel hard genoeg om voldoende rendabel te zijn???

Ad 19) Alternatieven op het gebied van duurzame energie - zelfs o.h.g. van windenergie Veel van deze nadelige effecten van de windturbines dan wel het windpark, maken dat dit prachtige en voor Nederland unieke (zowel qua rust en ruimte, alsook de cultuurhistorische Veenkoloniën) gebied, zal verworden tot een industriële zone, waar dan jammer, maar helaas, ook een hoóp mensen wonen (omdat ze hun huis niet meer verkocht krijgen, anders zouden ze wel wegtrekken) en de natuur een dood omhulsel is. Een beetje groen, maar zonder leven. De leefomgeving zal voor de inwoners niet meer prettig zijn en 'thuis' gevoel geven, en zeker niet iets om trots op te zijn. Nieuwe inwoners en toeristen blijven weg, met alle negatieve gevolgen van dien voor de middenstand, voorzieningen in de dorpen (die hierdoor zeker zullen verdwlJnen)J waardoor Je in een negatieve spiraal komt met betrekking tot leefbaarheid en krimp. Het woonge�ot wordt simpelweg tot nul gereduceerd�

Verder vraag.� mij af hoe het zit met hoogspanningsmasten die er ook zouden komenn? Dît baart roU OOK tonen.

Zoals u kunt zien, heb ik niet alle criteria kunnen toelichten.

Toch hoop ik en verpuuw IJ( erop dat u de genoemde criteria en punten en al hetgeen ik in deze zienswijze gesèbreven hebt, serieus in overweging zult nemen.

Met vrient.l.eüjke groet,

0608

Page 415: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

�OOl/002

0609

o In .; r {: . ....

Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Eexterveenschekanaal, 29 februari 2012

o 1 MRT 2012

Betreft: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostennoer en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Mijn naam is ik ben nu 21 maanden oud. Graag wil ik opgroeien in een mooie, rustige omgeving, waar ik ook, gewoon bij mijn huis, kan genieten van de natuur en de dieren. Met de komst van de enorme windmolens en alle negatieve gevolgen die zij met zich meebrengen, ben ik bang dat dat niet gaat lukken. Alle dieren zullen weggaan en de vogels en vleermuizen zullen zich zelfs doodvliegen tegen de reusachtige wieken van de windmolens. Daarom (o.a) stuur ik u deze brieft

.

Volgens mij zijn de volgende aspecten belangrijk om mee te nemen in de MER:

1. Flora en fauna, inclusief aantasting biodiversiteit en ERS (Ecologisch Hoofdstructuur) en rode lijst soorten

2. Zo weinig mogelijk overlast, waaronder geluidsoverlast 3. Slagschaduw 4. De krimp in deze gemeente en met name in de nabije omgeving van de windmolens, zal alleen maar

erger worden als gevolg van de windmolens. Er komen geen nieuwe inwoners bij (Wie wil er tenslotte . nu zo vlakbij zoveel windmolens wonen??) en de huidige inwoners willen weg (maar kunnen hun huis waarschijnlijk alleen met ontzettende verlies verkopen, dus dat is voor de meeste mensen geen optie) en hun kinderen zullen hier zeker niet blijven. Met alle gevolgen voor de economie, sociale ontwrichting, verpaupering, etc. van dien.

5. Waardedaling van de woningen 6. Lichtverontreiniging 7. Gezondheidsrisico' s 8. Sociale ontwrichting - wij zijn echt niet blij met de boeren die dit plan zo nodig willen doordrukken,

ook als dit tegen de wens van zoveel omwonenden gaat. Het gaat hen alleen maar om het geld en hoe dit alle mensen en dieren die hier wonen (negatief) beïnvloedt, maakt hen blijkbaar niet uit. Dus er ontstaat (grote) wrijving tussen deze twee groepen).

9. Kapitaalvernietiging van alle investeringen die de afgelopen jaren in de toeristische sector zijn gedaan en ook op het gebied van natuurontwikkeling.

10. Afname van het toerisme - dit gebied ziet er uiteraard niet (meer) aantrekkelijk uit met zoveel windmolens en de overlast die ze geven

.

11. Verdubbeling N33 en het windmolenpark dat ze daar ook willen aanleggen. Wij zitten dan ingeklemd tussen twee windmolenparken. Buiten dat dit onwenselijk is gezien de nadelige gevolgen, lijkt mij dit ook niet erg eerlijk en democratisch. Het kan toch niet zo zijn dat een relatief kleine groep (de mensen in en nabij de omgeving van de geplande parken, en met name zij die ingeklemd zouden komen te zitten tussen twee parken) zoveel schade en nadeel ondervinden en een hele grote groep (de rest van Nederland zeg maar), helemaal niet. Als zoiets er al zou moeten komen, dan lijkt het me niet meer dan redelijk en billijk dat zoiets verdeeld wordt over meerdere gebieden in het land. Wat er nu is

Page 416: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

! i

I I i

I I I

121 0 0 2/ 0 02 _ _ __

0609

neergelegd in deze notitie, is al vele malen meer dan wat oorspronkelijk het plan was. Dit staat niet (meer) in verhouding tot de grootte van het gebied en ook niet tot de nadelige gevolgen die dit heeft op het hele gebied.

12. Ondemocratisch ... het (economisch) belang van een relatiefldeine groep (zowel relatief (dus in aantallen mensen) als in percentage van de beroepsbevolking (7% is werkzaam in of aanverwant aan de landbouw .. 93%!!!J dus niet) wordt zwaarder gewogen dan van een hele grote groep inwoners, die er op meerdere vlakken nadeel van ondervinden. Waardedaling huizen kan nog gecompenseerd worden, vermindering van het woongenot door alle nadelen van windturbines niet.

13. Landschappelijk inpassing, met name in het deelgebied Greveling

Ik vertrou)V eron, dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt en dat al deze aspecten mee genomen worden ql de MER.

I

Page 417: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

1. Mrt. 2012 14: 01 p, 1

Aan: Bureau Energieprojecten, Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden Postbus 223, 2250 AE Voorschoten Fax: 070-3797423

Inspraakformulier windpark Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail

Uw gegevens - - -

o VertegenweeFEJiger vaR 6F€1anÎsatîe! bedrijf:- . . _ _ _ . . .. . . . . . ....... . . . . . " .. . . _ _ _ _ _ _ _ . _ ........ .. . " . . . . . ,," _ _ . . . . . _ _ .

Uw inspraak:

Zienswijze windmolenpark Oostennoer, 29 februari 2012 Een windmolenpark met de omvang zoals aangegeven in de startnotitie windmolenpark Oostermoer heeft diverse negatieve effecten. Ik verzoek om onderstaande aspecten mee te nemen in de MER.

Negatief effect op vogels door aantasting openheid landschap Een kemkwaliteit van het plangebied is de openheid van het landschap. Door de grote, industriêle omvang van het geplande windpark is er sprake van ernstige aantasting van de openheid van het landschap. Dit heeft een negatief effect op natuurwaarden en met name op trekvogels, weidevogels en wintergasten. Het gaat hierbij niet alleen om directe schade, maar ook om indirecte schade. Ik verzoek daarom om deze aspecten mee te nemen in de MER.

T rekvogeJs en wintergasten Het plangebied is belangrijk voor trekvogels door de openheid en ruimtelijke samenhang (inclusief het Natura 2000 gebied Zuid1aardermeer. zie verderop). Niet alleen het Hunzedal is van belang, maar ook zij beken (bijvoorbeeld Bonnerbeek in Gieterveen) en het aangrenzende agrarisch gebied.

Windmolenparken kunnen leiden tot verstoringen van trekvogelroutes. Volgens diverse onderzoeken is het risico hierop het grootst voor grotere, langlevende soorten. Voor het plangebied gaat het onder andere om soorten die het ZuidJaardermeergebied en het Hunzedal in samenhang met het plangebied gebruiken. Voor de omgeving ten zuidoosten van Gieterveen worden onder andere de volgende in het gebied voorkomende vogelsoorten in EU richtlijnen aangemerkt als gevoelig voor verstoring door windmolens (significante afname door t'bird strike or barrier effece) : Kraanvogel, Ooievaar, Visarend, Slechtvalk,

0610

Page 418: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

1. Mrt. 2012 14:01 P. 2

Blauwe kiekendief, Bruine kiekendief, Kleine zwaan, Kolgans, Toendrarietgans, Brandgans, Slobeend, Smient, Velduil, Kerkuil, Steenuil, Kievit, Watersnip en Grutto

Bronnen: Banios & Rodl1gtres (2007). Bevanger et al. (2008),lIr1ght et al (2006), <:ene .. et ll. (2008), de Luc ... et al. 12007b),Oever'ell)( el.I, (2008!, filrI<sen et .... (2007), Evereert & Stionen (2007!, Garel. de la Moren. ot al, (2009), Gon� •• & Morgalldl (2008), _et al, (2005, 2006), _nbelg & JaeIIe (1995), LanglIIOn & PuIan (2Q03� Lorsen & MIldsen (2000), I.awRInce el al (2007), LokUona &.Urslla (2007), Mad .... & Boer1mann (2008), -. & WhtieId (2006), Pear<le-Higgins et al. (2008, 2009), Pelo ... n et al (2006), Pelt ..... & Fox (2007) end Thelandor & Smallwood (2007).

Weidevogs/$ Het Hunzedal vormt een belangrijk weidevogelgebied (zie onderstaande kaart), Mede dankzij de omvangrijke herinric;hting van het Hunzedal is het belang van het gebied an de aangrenzende voor weidevogels toegenomen. Ten zuidoosten van Gieterveen treedt hierbij een belangrijke synergie op tussen het Hunzedal en het aangrenzende agrarisch gebied. Kr�ische weidevogelsoorten zijn gevoelig voor aanlasüng van de visuele openheid van het landschap door windmolens. Sommige soorten zijn ook gevoelig voor het geluid van windmolens,

Aantasting ruimtelijke en ecologisme samenhang natuur en landschap Bij de omgrenzing van het zoekgebied windenergie door de provincie Drenthe (OGV 2010, kaart BA Omgevingsvisie) zijn dorpskernen, natura2000-gebieden uitgesloten, Windenergie onder randvoorwaarden is opgenomen in deze kaart en afhankelijk van "randvoorwaardelijke lagen' (onder andere EHS, kemkwalitaiten cultuur en landschap, ganzen). Bij de omgrenzing van de uit te sluiten gebieden is echter onvoldoende rekening gehouden met de eldeme werking van windmolens op natuur en landschap, Ik verzoek daarom om dit aspecten mee te nemen in de MER.

Een kritische f�Qr voor het duwzaam voortbestaan van vele bedreigde plarrtan en dierensoorten is de mate van ruimtelijke samenhang van hun leefgebied. Vooral diersoorten met een grole actieradius hebben grote samenhangende gebieden nOdig. Voor het plangebied gaat het daarbij om soorten als: Bever, Otter, Visarend (in Nederland vormt het Natura 2000 gebied Zuidlaardermeer en omgeving zelfs het enige broedvogel voor deze soort). In het Hunzedal is veel geld en energie geïnvesteerd in het verhogen van de ruimtelijke samenhang, Vooral door de samenhang me! he! aangrenzende agrarische gebied zijn de actuele en potentiêle natuurwaarden hier voor Nederlandse begrippen hoog,

Natura 2000 Aantasting van de ruimtelijke samenhang in het plangebied (zie boven) leidt naar verwachting tot significant negatieve effecten op het Natura 2000 gebied Zuidlsardenneer (verminderde staat van instandhouding), Windturbines nabij Natura 2000-gebieden zijn alleen mogelijk als er een groot openbaar belang speelt en geen altematieve oplossingen aanwezig zijn. Aan deze beide voorwaarden word! hier echter niet voldaan. De plannen zijn daarmee waarschijnlijk strijdig met intematlonale verplichtingen conform de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn, Het is wenselijk om deze aspecten mee te nemen in de MER.

Toerisme Voor de herkenbaarheid en authenticiteit van het landschap voor bewoners en voor toeristen is het belangrijk dat de streekeigen kenmerken van het landschap behouden en waar mogelijk ontwikkeld worden. Grootschalige plaatsing van windmolen$ tlil$t de.ï:e kemwaarden In belangrijke mate aan en leidt naar verwachüng tot grote economische schade in de

0610

Page 419: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

1. Mrt. 2012 14:01 P. 3 0610

toeristische sector. Het toerisme is een belangrijke 'economische drager' voor het de sociaal­maatschappelijke betrokkenheid bij natuur en landschap. Inkomstenderving in de toeristische sector zal daardoor indirect de natuur en landschapswaarden onder druk zetten. Het is wenselijk om de directe en indirecte schade in beeld te brengen in de MER.

Sociaal-maatschappelijke factoren

Bij de geplande windmolenparken is er sprake van een onevenwichtige verdeling van kosten en baten. Plaatsing van windmolens kan daardoor leiden tot een versterking van de krimp in de regio en leiden tot sociaal-maatschappelijke onrust in de regio. Beheer van natuur en landschap staat of vaR met verbondenheid van de bevolking met het landschap. Een versterkte krimp in de regio leidt waarschijnlijk indirect tot een verminderd draagvlak voor onderhoud en beheer van hel landschap. Het hiêrarchisch hogere Verdrag van de EU bepaah dat het communautair-rechtelijk uiteindelijk moet gaan om duurzame ontwikkeling met milieu kwaliteit, economische groei en sociale vooruitgang (art. 3 lid 3). Het is daarom wenselijk om deze Indirecte effecten in hun onderlinge samenhang mee te nemen in de MER.

Aantastina ecosysteemdiensten Bij de herziening van het gemeenschappelijke landbouwbeleid (GlB) door de Europese Commissie vanaf 2013 wordt zeer waarschijnlijk een grotere rol toegekend aan de maatschappelijke diensten die boeren en ecosystemen leveren (zogenaamde 'groenblauwe diensten' of 'ecosysteemdiensten'). Hel gaat hierbij onder andere om voedselproductie, waterregulatie, recreatie, plaagbestrijding, bestuiving en koolstofvastlegging. Het plaatsen van windmolens leidt naar verwachting tot een vermindering van de potentie van het landschap voor het leveren van andere èêöa}lalèèmCliènilèn. Korte termijn opbrengsten van windenergie voor een kleine groep mensen gaan hiermee ten koste van het natuuriijke kapitaal voor een grote groep mensen in de regio voor de korte en middellange lermijn. Hiermee is deze vorm van energie minder duurzaam dan alternatieven (zie hieronder). Ecosysteemdiensten zullen in Europa het nieuwe anker voor het moderne omgevingsrecht worden. Het is belangrijk om hier alvast rekening mee Ie houden door deze aspecten mee te

nemen in de MER.

Alternatieven Nederland heeft zich op grond van de EU-richtlijn voor duurzame energie (2009128/EG) verplicht in 2020 veertien procent van het energieverbruik uit hernieuwbare energiebronnen te halen. Het streven van hel rijk naar een hoger aandeel duurzame energie wordt in deze zienswijze onderschreven. Windenergie in het plangebied is echter waarschijnlijk niet de meest efficiënte en duurzame vorm van energie. Bij de analyse van alternatieven is het gewenst om te kijken naar:

1) Airäeffl \IOi'men .... an duu/7ame energie in de regio Het is wenselijk om in de MER ook andere vormen van duurzame energie mee te nemen zoals zonne-energie, aardwarmte en bio-energie.

2) Locaties voor windenergie In andere regies met een hoger rendement en minder nadelige effecten

Page 420: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

1. Mrt. 2012 14:02 P. 4 0610

Uil gegevena van het KNMI over het langjarig gemiddelde van de windsnelheid blijkt dat În het onderzoeksgebied de windsnelheid In het zomerseizoen gering is (Stepek & Wljnant, KNMI). Voor een efficiênt gebruik van windenergie lijkt het kustgebied veel geschikter.

Miülaüe en compensatie Het is wenselijk om in de MER aandacht te besteden aan mogelijke mitigerende en compenserende maatregelen zoals:

• Mitigerende maatregelen natuur en landschap • �inanciêle compensatie voor bewoners plangebied (o.a. waardeverlies huizen)

Mei vriendelijke groeten,

Page 421: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

1 ! L

1/03 2012 DON 14:46

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AB Voorschoten

Eexterveenschekanaal, 29 februari 2012

Betreft: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte commissie,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Ik verzoek u de onderstaande criteria te betrekken bij uw MER

1. Landschap en landschappelijke inpassing, met name in het deelgebied Greveling 2. Beschermd dorpsgezicht Annerveensche* en Eexterveenschekanaal en Kiel­

Windeweer (deze zouden hierdoor en door hun kleinschaligheid een aparte beoordeling vereisen, dan toch wel verdienen)

3. Positie en omvang windmolenpark( en) 4. Sociaal-económische aspecten 5. Recreatie en toerisme 6. Flora en fauna 7. Geluid(soverlast)� ook van laagfrequent geluid S. Gezondheidsaspecten 9. Cultuurhistorie 10. Licht- en horizonvervuiling 11. Slagschaduw 12. Waardedaling woningen 13. Kapitaalvernietiging van de enorme investeringen van de afgelopen jaren op het

gebied van toerisme (bijv. van Turfvaart naar Toervaart), natuurontwikkeling en cultureel erfgoed

14. Sociale ontwrichting (er is tweedracht ontstaan tussen de voorstanders (initiatiefnemers) en de tegenstanders (bijna alle andere inwoners van de ( nabije) omgeving en misschien wel de hele gemeente

15. Samenhang met verdubbeling N33 (o.a. met als gevolg meer verkeer op de Kielsterachterweg en de (geluids)overlast die dat veroorzaakt, idem voor (straks) verdubbelde N33.)

16. Voortzettende krimp en alle nadelige effecten die dat met zich meebrengt 17. Afname toerisme en financiële gevolgen daarvan

Verder verzoek ik u om bij deze MER het voorgenomen windpark aan de N33 in uw afwegingen mee te nemen.

�LO_O_l/ 002

0611

Page 422: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

1/03 2012 DON 14:47 . .. _ .. _ . .. . .. �Oo..2/002

I

i.. . ____ . ______ . .

Met betrekking tot de procedure verzoeken wij u om de Structuurvisie Wind op Land, waar het kabinet naar verwachting later in 2012 mee komt, van toepassing te verklaren op de plannen voor de windparken Oostermoer en de Drentse Monden als ook het voorgenomen windpark aan de N33.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze en criteria serieus in overweging neemt

0611

Page 423: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

29-02-12; 15:07

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Geachte lezer,

Ontvangen 29 FEBR 2012

Langs deze weg wil ik kenbaar maken dat ik van mening ben dat de negatieve gevolgen van het eventueel plaatsen van windmolens in dit gebied zo groot zijn dat het niet in overeenstemming is met de leefbaa rheid. De sociale ontwrichting is nu al merkbaar. Enkele boeren kunnen zich gegarandeerd weten van een levenslang hoog inkomen, terwijl het overgrote deel van de bevolking een dusdanige prijsdaling van huizen te wachten staat dat men in de problemen zal raken en nooit meer kan verhuizen.

De effecten daarvan zijn nu al goed merkbaar en in een dorp van ca. 460

inwoners is dat vreselijk voor de sfeer. Eexterveen: toen ik hier kwam wonen stond de plek in de top 10 van donkerste plekken van Nederland.... Het is een heel rustig gebied, waar je per dag in dit seizoen niet hoeft te zoeken om een handvol roofvogels te treffen. Achter in onze tuin nestelen twee uilen. Onze paarden staan in het gebied tussen Eexterveen en Annerveensche kanaal. Regelmatig zie je als je achter staat een aantal reeen door het veld rennen. Vogels zijn er in overvloed en in de lente zullen de concerten weer beginnen ... Dat zal allemaal anders worden met de komst van eventuele molens. Het

is gedaan met de rust. Wij zijn naar vergelijkbare molens gereden in Duitsland en wanneer je er recht onder staat heb je er nog minder last van dan zo'n 400 tot 600 meter er vandaan. Dan is het geluid voor het gehoor het sterkste. Laat dat nu precies de afstand tot de huizen alhier zijn. Gemakshalve is het gebied aangewezen als industriegebied, zodat de plaatsing dan ineens dichterbij mag. Het is geen industriegebied! Er staan woningen en daar tussenin een aantal boerderijen! Het is landelijk gebiedl

Het gebied is een natuurgebied. Het gebied van de hunze en ook het

# 0612

Page 424: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

29-02-12;15:07

gebied van Annerveensche kanaal is een beschermd dorpsgezicht. Hoe kan iemand er dan bij komen hier zomaar WindtlJrbinèS te kunnen plaatsen? Zulke hoge masten zijn horizonvervuiling en het ergste is dat er al turbines stilliggen op andere plekken omdat de opbrengsten te hoog zijn en men dit niet kan opslaan. Toevallig zijn er dan subsidies die al geoormerkt zijn en die dan zo nodig toch op moeten ..... In een tijd als deze met de recessie kun je dat geld dan toch echt beter anders inzetten lijkt mij. Voor mensen en dieren wordt dit gebied onleefbaar en ook de jaarlijkse stroom van toeristen die hier naartoe komt voor de rust en ruimte zal wegblijven .... Het veengebied is jaren een achtergebleven gebied geweest. Er zijn bijvoorbeeld allerlei projecten op school op het gebied van taalachterstand geweest .... Het veengebied moest uit het slob ... En nu? Nu is het een handig gebied om vol windmolens te zetten waardoor de leefbaarheid afneemt, de ecologie terugloopt en de huizen niets meer waard zijn. Terug in het slob voor het veengebied!

Daarbij zijn de gezondheidsrisico's rond windmolens enorm. De geruidshinder, ook in de nacht, waardoor veel mensen aan slapeloosheid kunnen gaan leiden. Het monotone geluid dat niet meer uit je hoofd gaat, de lampen in de nacht die onrust brengen, de laagfrequente trillingen, waarvan een ieder de uiteindelijke gevolgen nog niet kent maar wel weet dat het schadelijk is.

Kortom: er zijn zoveel nadelen dat plaatsing een ondoordachte keuze zou zijn!

Hoogachtend.

Page 425: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

29-02-12; 15:07 # 0613

29 FEBR 2012

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Postbus 223

2250 AE

Voorschoten

LS,

Bij deze dien ik ook mijn zienswijze in tegen het plan voor het windmolen park Oostermoer. Ook ik wil laten weten wat dit voor mensen kan betekenen. Hoe ik het zie en beleef, wat er voor mij weg gaat en wat veranderd want wees eerlijk het is gewoon onredelijk je bent niet goed bezig als je zo'n fijne plek wil aantasten met dat soort dingen ...

Het is voor mij niet alleen het feit dat de windmolens vreselijk lelijk zijn en veel lawaai maken, het is meer dan dat. Er gaat gewoon een stukje weg ... weg van Eexterveen en de natuur de rust. Het oude vertrouwde Eexterveen waarvoor wij hier naartoe kwamen verdwijnt gewoon langzaam. Denk ook aan alles wat er leeft wij zijn namelijk niet de enige die hier leven; de vogels, de reeën en alle dieren zijn er ook nog. Natuurlijk is het niet zo dat ze gelijk dood neervallen bij het zien van een windmolen maar ze verdwijnen gewoon om dezelfde reden die wij hebben om tegen de windmolens te zijn: ze zorgen alleen maar voor overlast! Je voelt je er gewoon niet prettig bij. Ik hou van dieren maar ik ben niet iemand die alleen hierover zit te klagen. Want naast dat de dieren verdwijnen zullen er ook een hele boel mensen verdwijnen ...

Eexterveen is voor iedereen een fijn dorp het is heerlijk rustig er is veel natuur en een nu nog mooie omgeving. Jaarlijks komen hier veer toeristen fietsen ze komen juist om die rust en mooie natuur, ze willen genieten van het levenl Niet naar een of andere ijzeren windmolen kijken. Niet alleen de toeristen blijven weg maar ook mensen in Eexterveen hebben er zo geen zin meer in. Je kan het je niet voorstellen hoe het is om te moeten wennen aan zoln kolossaal ijzeren ding. Dat is vreselijk en hoewel de plannen nog niet definitief zijn zitten sommige mensen al helemaal in de stress ervan. Waarom ook niet? Hoe kunnen ze nu nog weg met deze verandering op de planning ze hebben waarschijnlijk niet eens de kans aangezien die windmolens zo dichtbij staan dat de huizen ook nog eens dalen in waarden. De boeren worden hier nog warm nog koud van natuurlijk vinden ze het naar en diep in hun hart weet ik zeker dat ze weten dat ze niet eens zoln ijzer monster in hun tuin wiJten hebben maar ze worden eigenlijk gewoon omgekocht. Die kopen van dat geld dat ze toegestopt krijgen na een paar jaar lekker een ander huis en gaan daar dan verder.

Page 426: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

29-02-12;15:07

Denk ook eens aan de sfeer, Eexterveen is een van de donkerste en stilste plekken van Nederland. In de zomer is het groen buiten, schijnt de zon over de velden. Mensen wandelen met hun hond en fietsen� Wij rijden altijd lekker paard een leuke buiten rit Nou daar is ook niet veel leuks meer aan met die windmolens. De kans is zelfs, om dat paarden veel beter horen dan wij, dat onze paarden het niet eens trekken al dat lawaai. Zij staan elke dag recht onder een windmolen. WIJ fietsen elke dag naar Veendam en weer terug om op school te komen. Als we terug fietsen zien we op de Menweg het dorp liggen de groene akkers, de lucht de zon. Uitnodigend om naar toe te komen gewoon fijn na een dag werken. Dan is het toch gewoon niet motiverend om na school de Menweg op te rijden en een land van windmolens te zien.

Ik vindt het gewoon moeilijk te begrijpen dat mensen dit niet in zien het is jammer, mensen zijn zo gehaast geworden en ze willen meer en meer geld en carrière ze denken niet meer gewoon na maar dit is toch niet de bedoeling van het leven? Meer stroom willen ze bijvoorbeeld terwijl Drenthe eigenlijk al genoeg windenergie aan het rijk levertl Dat is toch eigenlijk te gek voor woorden I Veel mensen denken waarschijnlijk dat we ons aanstellen, vinden het niet belangrijk wat wij de 'boeren burgers' eigenlijk echt vinden. Ze kunnen zich gewoon er niet in verplaatsen hoe wij ons voelen. De stad is al heel lang ZOf ze weten daar soms niet eens meer hoe het is om lekker door het bos te wandelen, hoe het voelt om buiten te zijn in de frisse lucht. Zij zijn gewend aan het lawaai, de drukte etc. Maar wij niet! En ik zou het ook voor geen goud willen. Ik wil niet de rest van mijn jeugd onder een windmolen wonen. Ik wil niet door de velden rijden op mijn paard met de zon in mijn gezicht, de wind in mijn haren en het geluid van de windmolens in mijn oren I Ik wil genieten nog zo lang als het kan van alles wat dit bijzondere stuk land mij te bieden heeft en wie wil dat nou niet?

Ik hoop hier in ieder geval uw aandacht heb weten te vinden. Ik hoop dat er ook eindelijk eens wat begrip komt voor wat de mensen willen en niet in de vorm van geld subsidies of andere dingen. Het enige wat wij willen is het zo houden als het nu is. Er zijn niet meer zoveel mooie plekken als hier en daar moeten we zuinig op zijn.

Hartelijk dank voor uw aandacht

met vriendelijke groeten,

# 0613

Page 427: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0614

_�--,PJ.�}[ee fJ)�?Co�)<u3eQ ��� _lAl

_�2Ac:n BE 'f��f\�---- - --------� ---------- -, --------- - -

---- -----------

-__ �ecb1f. heeR, mevRouw -- - --------- - ---

- ---

�he.Rh� � i m"t)ïL "2 i e.ns IAJt)2 e ---Of> de 51eR! oot k -

------=-m-'-;'-t"Üffi........- 102\00 , � i "1\ �e.._ \ :JO'sende cflÏleR iB tE �\Ba§ b-- _\- rrp� ____ �� ___ tt:.- _ _ __ ----------- -- -

------

-Y-CR-J..eRiurh�[:)�c\er � �a ___ c\e�( ---...LX)""'-"---'0I�·o'_"'"P'ge".a---.------ -- - - -- -

___ \ _�--,-,--,. ___ �. ondf.�?oekeA - i ��\eioo" � L de. ko.û'):)� Uf\Y\_ w. -nc; rool��()�5-L-- --

op de w(.\EI1hle. Ul;\O de L\X)n r:fl. Cè_ c \n� _ __ �� _ R\eRfO _10% ��.

Chze r�he�e.�t CJlW�qeualqen�---.eooluele. �I.(oop __ - --.Qn..J: oUQe\\AlbY1fo\ � ll-v-po1.beek. -- - - - - -

____ Q� j�:�! e..L«�ot d�\. & �� � e \ \e�o .blá-�lla:p-- _ _ ___ te._�\ro�_ zjp. _k1rAkelMR .�èetL de2e __ _ __

__ _ nt 'l{\.<e � . _(�ie �j\�; ��.Jlel. Q9bk;'JCL�J\ta�deo _ - --- --- - - - - ---- ------ --- - - ---

- -- JJcvRflf\.3-; U�L eS�eû � _��oo\\�k __ _ _ " ---Of'd��eï\-�0 · . l\.lID�fi:ernde �{?c,-ei\l en _ UJ�en _

-- �\'I<JL t.keeç - - - - - --- - -- -- ---

Page 428: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

- -- -------

0614

----------

____ �iLw_t\t �e \l!\n deze oclw\\'(\te)j�()4-e � __ •

�f\ de. �l'L-lX>�UlY\8-�-_---- --

_�-_1\�fh�2ede i� de. \AA �\e. )Ren �tl� \2eRA�. -�­- - - hl b�lelli ()Ç)() de. �R \& lJUe _�Lns--

__ Ç>.'l\ �'dUY\Le..1 efLcl� oon\ea t)�f\ oro)�-f1 iAl�----_ _ �'o\ed. _" . " "_��C\. 0:P� " .LblJQS\en��.-I--!...-.t.LJ�---

_ _ rf)t)"'� ln2\en 2!)f\ \){2uch\ex} eÇ. J _ _ �fLbet oehtu�D\<rl �U\ �\op "�cleQ?' ___ _

_ ài� �:zi�YL zo-fti · be\)Q�RQeën I

\>ossef).eo? .. ___ _ -- .�------------------ ---

__ j{ v�u te oncteR7oeuen Lvelrk-f!.� eG 7'>_'� -"----__ _ _ __ \1\0 cle_ J.J.2iûdrro\�b"��- d'�i�e�le

- - ----------------

----- --

-- - --- - ----- ----

- - - ----- - ---- - ----

---------

------- -------

Page 429: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0614

_� �u�u��oo�- ����6�������� �---\e bec:o�\eût--en d\\_meLJe. f""elrDe(\ in eeo ____ _

__ k-=_ .. 0 -1l<keleQ p'�1 ��I2B eg 'e --- --- ------- - -----------

me _1)-.Rl�dQ.�ke CjI2Qelf- _ _

---- - - -- ------ - -- -- -- - ----- ---------- ------- - --- --- - -- - --- ---- - - --- ----------- -- - ---- -- - -- ---- --- -- -- ------------ ---

7

-- ----- ----- ------ -

-_. ----

Page 430: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Dagblad van het Noorden - Makelaar Stadskanaal vreest windInolens

DAGBLADraw NOORDEN

Page 1 of 0614

Makelaar Stadskanaal vreest windmolens

DVHN I Gepubliceerd op 08 augustus 2011, 19:00 Laatst bijgewerkt op 23 augustus 2011, 11 :15

STADSKANAAL - De mogelijke komst van een windmolenpark in het Drentse Mondengebied beïnvloedt nu al

de woningmarkt. Zo zijn er mensen, die nu hun pand te koop zetten omdat ze vrezen dat ze het straks, als de molens er staan, niet meer kwijt kunnen.

Dat zegt in Stadskanaal. Hij doet veel zaken in het aan Stadskanaal grenzende Mondengebied, daar waar het rijk het voornemen heeft om zeker zeventig

windmolens te plaatsen.

"We vernemen dat mensen, die hun huis al geruime tijd te koop hebben staan, bang zijn dat ze veel langer

moeten wachten als de windmolens er komen", zegt . En dat terwijl door de slechte woningmarkt het al toch al lang duurt voordat woningen worden verkocht.

zegt dat er ook mensen zijn die eigenlijk van plan waren over enkele jaren hun huis te verkopen. "Maar ze aoen dat nu al omdat ze denken dat de verkoopkans nu groter is dan op het moment dat het zeker is dat de windmolens er komen."

Word vriend van Dagblad van het Noorden op Facebook

Volg Dagblad van het Noorden op Twitter

Page 431: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark

De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Subject: zienswijze

Geachte heer/mevrouw

0615

AST(�ON Netherlands Instlt te tor Radio Ast onomy

Oude Hoogeveensedijk 4, 7991 PD DWingel�/ MRT 2012

P.O. Box 2, 7990 AA Dwingeloo, The Netherlands

Phone +31 521 59 51 00

Fax +31 521 59 51 01

www.astron.nl

Our reference:

Your reference:

Date: 29-02-2012

Hierbij doe ik u mede namens de stichting LOFAR, de stichting International LOFAR Telescope (ILT) en de daar in deelnemende nationale en internationale partners de zienswijze toekomen met betrekking tot de conceptnotitie reikwijdte en detailniveau, Windpark Oostermoer en samenhang met Windpark De Drentse Monden.

Hoogachte.nd,

ASTRON is part of the Netherlands Organisation for Scientific Research (NWO)

1 / 1

ABN-AMRO: 642388180, !BAN: NL82ABNA0642388180, BIC: ABNANL2A, VAT: NL003447741B01, Chamber of Commerce registration number: 41166026

Page 432: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

AST(�ON Netherlands Instltute for Radio Astronomy

Zienswijze op

de conceptnotitie reikwijdte en detailniveau, Windpark Oostermoer en samenhang met Windpark De Drentse Monden.

Inleiding

In de zienswijze van ASTRON op de conceptnotitie 'Windpark De Drentse

Monden' (dd 13 september 2011) is reeds het belang van LOFAR op nationaal en

internationaal niveau aangegeven. Noordelijk van het plangebied Windpark

Oostermoer bevinden zich een remote station van LOFAR voor astronomische

toepassingen en een uitgestrekte ondergrondse installatie voor geofysische

toepassingen van LOFAR.

Tegen dat licht brengt ASTRON, mede namens de stichting LOFAR, de stichting

International LOFAR Telescope (ILT) en de daar in deelnemende nationale en

internationale partners de volgende punten onder uw aandacht.

De zienswijze die ASTRON in het kader van het project Windpark De Drentse

Monden heeft ingediend maakt een integraal onderdeel uit van de nu

voorliggende zienswijze.

De zienswijze

ASTRON, het Nederlands Instituut voor Radio Astronomie, richt zich in deze

zienswijze op de inhoud van de conceptnotitie "Reikwijdte en Detailniveau

Oostermoer en samenhang met Windpark De Drentse Monden". Daarbij houdt

ASTRON zich het recht voor om ook over andere aspecten dan die in de

conceptnotitie aan de orde zijn gesteld, in andere onderdelen van de procedure

zienswijzen in te dienen en indien nodig bezwaar enjof beroep aan te tekenen.

Hieronder volgen de opmerkingen en vragen die naar onze mening verwerkt dan

wel beantwoord dienen te worden in de definitieve notitie Reikwijdte en

Detailniveau.

1. Net als bij het Windpark De Drentse Monden is er in de notitie sprake van

meerdere initiatiefnemers, twee deelgebieden, twee eigenstandige

projectorganisaties en twee afzonderlijke vergunningen. Niet duidelijk is in

hoeverre de initiatiefnemers zich in bedrijfsmatige en juridische zin

verenigd hebben ten behoeve van de melding zoals genoemd in art 9b

punt 3 elektriciteitswet.

• Zijn zij gezamenlijk enjof afzonderlijk aan te duiden als 'de

producent'? Waaruit blijkt dat?

0615

z o a:::: r­V')

<l:

1

Page 433: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

2. Zoals gesteld bij de eerder ingediende zienswijze maakt ASTRON zich

ernstige zorgen om de storende invloed van grootschalige windparken in

de nabijheid van LOFAR antennestations. Daarbij gaat het om zowel de

astronomische als niet astronomische toepassingen van LOFAR.

3. In de startnotitie wordt op pagina 24 onder het hoofdstukje 'Beïnvloeding

LOFAR' het volgende gesteld: Onderzocht zal worden in welke mate beïnvloeding optreedt. Er zal worden bezien of en zo ja in hoeverre er mogelijkheden zijn om mogelijke negatieve invloeden uit te filteren, te voorkomen of anderszins te mitigeren. Voor het onderzoek naar de beïnvloeding en mogelijke mitigatie ervan zal relevante onafhankelijke deskundigheid ingeschakeld worden.

• Nadrukkelijk zal in de startnotitie moeten worden aangegeven

dat onderzocht wordt wat de cumulatie van grootschalige

ontwikkelingen voor gevolgen heeft voor de afzonderlijke LOFAR

stations en voor LOFAR als totaal.

4. Juist ten Noorden van het voorgenomen Windpark Oostermoer bevindt

zich een LOFAR station dat bestaat uit een antenneveld, bij Kiel

Windeweer (provincie Groningen) en een ondergrondse opstelling voor

geofysisch onderzoek (LOFAR-GEO kruis). Met betrekking tot deze laatste

LOFAR toepassing zal mogelijk separaat een zienswijze worden

toegezonden door de Technische Universiteit Delft. Wij dringen er bij u op

aan ook de gevolgen van de windparken op deze niet astronomische

toepassingen in het kader van de MER in beeld te brengen.

s. Overigens dient daarbij ook de niet astronomische LOFAR toepassing op

het gebied van Infra-geluid meegenomen te worden.

6. In de omgevingsverordening van de provincie Drenthe is geregeld dat in

een gebied met een straal van 2 km rond een remote station er geen

activiteiten, gebouwen en bouwwerken mogen worden toegestaan

alvorens ASTRON een advies aan het bevoegd gezag heeft uitgebracht

over eventuele storing.

7. Op bijgevoegde kaart is aangegeven waar de LOFAR toepassingen staan,

tevens is de overlegzone van twee kilometer aangegeven. Daarbij is

duidelijk zichtbaar dat er sprake is van een overlap met het plangebied

van het voorgenomen windpark Oostermoer.

8. ASTRON vraagt u nadrukkelijk rekening te houden met de wens dat de

windmolens niet binnen een afstand van 2 km van het remote station

Oud-AnnerveenjKiel Windeweer worden geplaatst.

PB. februari 2012

0615

z

o 0:: l­V')

<t:

2

Page 434: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

��"'r �-'

'1rX(1"!tt

- ':-�.,,\ \. 146 la7

<D c;'e.O �ru; � LO;;A.�

':K S 4°1- A. Q {.e, Q oe � \-� 1-\'0 \7

1116 249 2,,:1

Polder

wdrord�pSlurJ.lI.n

V.r6"��"''''.g

' ..

��·-·_.I � I.'

151 l�2 -.. � 160",

253 --- ��.� l'>3.� l'

,' -

Page 435: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0616 Dorpsbelangen Annerveen

Spijkerboor

DORPSBELANGE1V

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Oud-Annerveen, 28 februari 2012

Geachte mevrouw/meneer,

02 fRr ZO

Graag brengen wij u op de hoogte van onze zienswijze met betrekking tot de Concept Notitie Reikwijdte en Detail (ofwel Startnotitie) voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

De achterban van onze vereniging Dorpsbelangen bestaat al meer dan vijftig jaar uit vrijwel alle inwoners van onze drie dorpen. De vereniging stelt zich ten doel de behartiging van de belangen van de dorpen Oud­Annerveen, Nieuw-Annerveen en Spijkerboor en hun inwoners (statuten 1982). Ten aanzien van windenergie nemen wij als vereniging Dorpsbelangen een neutrale positie in omdat we alle inwoners van onze dorpen tot onze achterban rekenen; zowel voor- als tegenstanders van windenergie in ons gebied en ook mensen die (nog) geen standpunt hebben ingenomen. De behartiging van de gezamenlijke belangen -Van.dejnwoners vaaonze dorpen betreft -v-€Ie onderwerpen. De zo wezenlijke continuïteit in die belangenbehartiging komt in gevaar wanneer we ons als vereniging zouden opstellen als actiegroep voor- of tegen windenergie. Nu al zien wij tweespalt ontstaan onder onze inwoners. Onze vereniging Dorpsbelangen fungeert onder meer als doorgeefluik van wat er leeft onder de inwoners richting overheden. Vanuit die rol constateren wij dat een groot deel van onze achterban zeer ongerust is over de mogelijke gevolgen van windmolenparken.

Ons inziens is het in ieders belang dat de wettelijke procedures goed worden doorlopen, en dat gedegen en gedetailleerd onderzoek wordt gedaan naar alle mogelijke gevolgen van windmolenparken in onze streek, zodat verderop in de procedure weloverwogen besluiten kunnen worden genomen. Vanuit die neutrale, maar kritische positie vragen wij aandacht voor een aantal aspecten die naar onze mening kunnen worden aangescherpt in de Startnotitie.

In ons Dorpsomgevingsplan (2002) staan de karakteristieken van het cultuurhistorisch waardevolle landschap in ons gebied beschreven. Een van de kernkwaliteiten is de visuele relatie van het randveenontginningslint met het weidse, open landschap dat zich kenmerkt door verre horizonten, scherpe zichtlijnen en hoge luchten, stilte en donkere nachten. Ook zijn belangrijke natuurwaarden aanwezig, zowel in het Hunzedal waar uitgebreide natuurontwikkeling heeft plaatsgevonden alsook in het open landbouwgebied tussen het randveenontginningslint van onze drie dorpen en het veenkoloniale bebouwingslint langs het Grevelingkanaal, met onder meer het van rijkswege beschermde dorpsgezicht van Annerveenschekanaal. Het landschap en de natuur vormen belangrijke factoren in de aantrekkelijkheid van ons gebied, zowel voor wat betreft de leefomgeving en het vestigingsklimaat als voor de recreatie en het toerisme.

Het is duidelijk dat de komst van windmolenparken ingrijpt op het landschap. Naar onze mening zou moeten worden onderzocht welke invloed windmolenparken hebben op de cultuurhistorische en natuurwaarden in het gebied. Op grond van welke criteria wordt bepaald of de mogelijke komst van windmolenparken nabij onze dorpen uit cultuurlandschappelijk oogpunt nog aanvaardbaar is of niet? Welke gevolgen heeft de komst van windmolenparken ten aanzien van de belevingswaarde van het gebied, en daarmee het vestigingsklimaat in een regio die vanwege de demografische ontwikkelingen als krimpgebied wordt aangeduid?

Page 436: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0616

Dorpsbelangen Annerveen Spijkerboor

DORPSBELAlVGEN

Naar onze mening zouden zowel positieve economische effecten als ook de nadelige gevolgen van de komst van windmolenparken in beeld moeten worden gebracht. Hoe worden deze sociaal-economische effecten gemeten? Naar onze mening vormt het prijspeil van het onroerend goed een van de graadmeters die zouden moeten worden onderzocht.

Ons inziens zou verder moeten worden onderzocht welke gezondheidsrisico's zijn verbonden aan de komst van windmolenparken. Wij vragen u om de invloed op het leefgenot en de gezondheid van omwonenden die uitgaat van factoren als slagschaduw, geluid en mogelijke trillingen die worden overgebracht in de ondergrond gedetailleerd in beeld te brengen.

Tot slot wijzen wij u op het wezenlijke belang van goede communicatie tussen burgers en overheid. Als vereniging Dorpsbelangen dringen we er bij u op aan om te (blijven) inzetten op de verstrekking van objectieve informatie zodat onze leden een eigen afweging kunnen maken, ook verderop in het besluitvormingsproces. Ons inziens is het een goede zaak wanneer de betrokken overheden, Rijk, Provincie en gemeenten daarin gezamenlijk optrekken. Daarnaast vragen wij u om in uw belangenafweging uitdrukkelijk rekening te houden met de standpunten van de lokale bevolking. Bewoners worden door plannen voor windenergie geraakt in hun directe woonomgeving. Deze beleving kan op de krimp in onze dorpen (Ieef- enjof woongemeenschap) een groot stempel gaan drukken. De lokale bevolking wil absoluut in de besluitvorming betrokken worden; laat iedereen weten dat hun mening meetelt in de te maken afwegingen voor de huidige plannen voor windenergie.

Als bestuur zien we uw reactie met belangstelling tegemoet.

Hoogachtend,

Namens het bestuur, _

Page 437: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen, 28 februari 2012

Betreft: Zienswijze op conceptnotitie Reikwijdte en Detail voor de MER

van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Geachte dames en heren,

Door middel van deze brief wil ik mijn zienswijze kenbaar maken op de startnotitie over de plannen

om windmolens te plaatsen in betreffende gebieden.

Allereerst wil ik zeggen dat ik een groot voorstander van duurzame energie ben. Het is daarbij van

essentieel belang om een passende oplossing te kiezen voor het gebied waar men meer duurzame

energie wil opwekken. In dit gebied passen geen series windmolens, via met name zonnepanelen kan

zonder hinder (even) veel duurzame energie opgewekt worden. De beschikbare subsidies voor de

boeren die mee doen kunnen beter gebruikt worden om op grote schaal zonnepanelen op zuidelijke

daken te stimuleren. De windmolens waar nu over gedacht wordt zijn om een aantal reden slecht

voor dit gebied:

• Voor de dieren zoals reeën en voor de ganzen en andere vogels leveren de windmolens

hinder op, onrust

• Ditzelfde geldt voor de mensen in het gebied: geluidsoverlast, slagschaduw, lichtoverlast

• Misschien meer slaapproblemen en meer stress

• Het gebied wil meer toerisme aantrekken, daartoe zijn investeringen gepleegd. Het is

kapitaalvernietiging om met een windmolenproject de investeringen teniet te doen.

Toeristen zullen wegblijven

• Krimp zal voortzetten want het gebied wordt onaantrekkelijker voor nieuwkomers in

verhouding tot andere gebieden

• Huizenprijzen zullen dalen

We hebben het hier over een prachtig, steeds mooier wordend landelijk gebied. Met een goede

sociale samenhang. Door de grote geldsommen die de boeren geboden worden om mee te doen in

het project, en die zij natuurlijk als ondernemer in een moeilijke sector niet kunnen weigeren, komt

die samenhang onder druk te staan. Het is niet minder dan verdeel en heers politiek! Terwijl er

goede alternatieven zijn.

0617

Page 438: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Ik vertrouw er op dat u mijn zienswijze serieus neemt, en bij uw overwegingen betrekt. Wij willen

hier graag nog lang en prettig wonen en zullen graag gebruik maken van mogelijkheden om onze

woningen meer duurzaam te maken en bij te dragen aan de opwekking van duurzame energie!

Met vriendelijke groet,

0617

Page 439: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostennoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Annerveenschekanaal, 28 februari 2012

Geachte heer/mevrouw,

Met deze brief geven wij onze zienswijze op de startnotitie.

o

Bijna 15 jaar geleden hebben wij de bewuste keuze gemaakt om in een dorp op het platteland te gaan

wonen. Onze keuze is gevallen op Annerveenschekanaal. Dit dorp staat bekend als het meest

karakteristieke veenkoloniale dorp in het cultuurhistorische landschap van Drenthe en heeft mede

daarom sinds 2009 de status beschennd dorpsgezicht verkregen. Met name de omgeving trok ons

zeer aan. Helaas wordt het welzijnsgevoel op dit moment overschaduwd door een gevoel van

ongeloof dat het mogelijk is dat er mensen zijn die op basis van theoretische onderbouwingen de

leefomgeving van een grote groep dorpsgenoten kunnen aantasten en verzieken. En waarvoor?

Koploper worden in Europese groene ranglijst door de door subsidiegelden gemotiveerde

"ondernemers· voor het spreekwoordelijke karretje te spannen? Onze mening is dat dit onacceptabel

is voor ons en iedereen in onze leefomgeving.

Wij verzoeken u daarom onze zienswijze te betrekken bij uw MER:

Leefomgeving voor mensen

Het is bekend dat er op kleine dorpen steeds minder voorzieningen zijn. Sinds wij in

Annerveenschekanaal wonen hebben wij voorzieningen zien gaan en komen. Toen in 2007-2008

werd besloten de vaarroute vanaf het Zuidlaardermeer-Oost naar Bareveld weer bevaarbaar te maken

(investering 16,8 miljoen) heeft dit een positieve impuls voor de omgeving gegeven met betrekking tot

locale ondernemingen en toerisme. leder jaar stijgt het aantal doorvaarten. Tevens stijgt ieder jaar het

aantal mensen die in ons dorp op de boot blijven overnachten. Wij zijn bang dat door plaatsing van

windturbines in onze regio deze toeristische activiteiten zullen afnemen door verandering van het

aangezicht van het dorp en nachtelijke geluiden van de windturbines. Ook de exploitatie van het

Multifunctioneel Centrum kan in gevaar komen als door plaatsing er in het dorp een krimp optreed.

Leefomgeving voor dieren

De veenkoloniën zijn broed- en overwinterplaatsen voor diverse vogelsoorten waaronder zwanen,

ganzen, zwaluwen, (zilver)reigers, ooievaren. Elk jaar weer komen de ganzen en dalen neer op het

gebied tussen Eexterveen, Spijkerboor en Annerveenschekanaal. Ook reeën vinden daar hun plek. 's

Avonds en 's nachts roepen de uilen en in de zomer kwaken de kikkers. Ook de steenmarter

(beschermde diersoort) leeft in dit gebied. En zo nog vele andere dieren. Welke invloed hebben de

windmolens op dieren en hun leefomgeving? Uit het Alterra rapport 1780 uit 2008 blijkt dat er een

verband is tussen de plaatsing van windturbines en vogel- en vleermuisslachtoffers. Wordt daarmee

de natuur niet enorm aangetast?

Annerveenschekanaal, dinsdag 28 februari 2012 1 van 3

0618

Page 440: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Geluidshinder

De zo dierbare rust is er dan niet meer, nooit meer. Enorm hoge windmolens in een gebied zo dicht op

een dorp, waar in Nederland vind je dit? Is dat wel eens uitgezocht? Wij willen u wijzen op de

conclusie in het RIVM Briefrapport 60933300212008 waarin staat vermeld dat geluidshinder in

combinatie met uitzicht op de molens weldegelijk aantoonbaar als zeer hinderlijk wordt ervaren. De

ligging van ons dorp t.o. v. het voorgenomen plangebied heeft als resultaat dat wij vanuit onze

leefomgeving op vrijwel elke locatie in het dorp zicht hebben op de windturbines.

Drenthe heeft een slecht windregime

Uit het eindrapport ·Projectenboek windenergie analyse van windenergie projecten en voorbereiding"

uit 2008, blijkt dat windmolens in Drenthe niet rendabel zouden zijn omdat Drenthe een relatief slecht

wind regime heeft. Volgens het rapport blijft Drenthe daardoor achter bij de productie van windenergie.

Dat rapport vermeldt dat er op dat moment 63 windmolens in 7 projecten in Drenthe staan. Vervolgens

doet hetzelfde bureau weer onderzoek. In het rapport • Actualisatie projecten boek Windenergie" in

2011 wordt geconcludeerd dat Drenthe de meeste plannen ontplooit en de grootste stijg er van de

twaalf provinciên is geworden. Hiervoor zouden wij graag een verklaring zien aangezien de

wind situatie voor ons gevoel niet erg veranderd is.

Beschermd dorpsgezicht?

Een beschermd dorpsgezicht met enorme windturbines in beeld, hoe beschermd is dit? Er wordt

namelijk gesteld dat als molens buiten het dorp staan ze geen invloed meer hebben op het

dorpsgezicht. Wij kunnen ons moeilijk voorstellen dat er in ons dorp een plek zal zijn waarvan we de

windturbines niet kunnen zien. Daarmee trekken we de conclusie dat ze wel degelijk deel uitgaan

maken van ons dorpsgezicht. Dat dus beschermd is.

Waardedaling?

De waarde van de huizen dalen op dit moment landelijk al, hoeveel minder waard wordt je huis wel

niet als er enorme windmolens geplaatst worden. Wij houden ons het recht voor planschade te gaan

eisen als er tot plaatsing van de windturbines in het gebied tussen Spijkerboor en

Annerveenschekanaal wordt overgegaan.

Geluidsoverlast - nooit meer stilte?!

Over de geluidsoverlast en de slagschaduw van de wieken maar te zwijgen. In het rapport

"Windturbines: invloed op de beleving en gezondheid van omwonenden- van het RIVM uit 2008 blijkt

dat geluidshinder van molens hinderlijker is dan van auto- en vliegverkeer bij hetzelfde geluidsniveau.

Voor de slagschaduw zijn simulaties en berekening te maken waarin volgens de ·onderzoekers" van

Pondera Consult tot op de seconde kan worden berekend wat voor last we ervan zullen krijgen.

Volgens ons is dit met geen formule te berekenen omdat dit niet alleen ligt aan de zonnestand en de

tijdsduur, maar ook het tijdstip waarop de slagschaduw effect heeft op de leefomgeving. In ons geval

zal dat vooral 's avonds zijn als de zon ondergaat. Dan zijn de meeste bewoners net thuis van hun

werkdag. De belasting lijkt ons daardoor erg moeilijk te berekenen. Wat wel vast staat, is de algemene

stilte die in het gebied heerst ( in de avond en nacht tussen 30 en 35 dB) en die sterk door de molens

zal worden verstoord. Mede door de veelal zuidwester wind en de ligging van ons dorp t.o.v. het

plangebied zijn wij van mening dat de effecten dramatisch te merken zullen zijn.

Annerveenschekanaal, dinsdag 28 februari 2012 2 van 3

0618

Page 441: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Radarsystemen Eelde hebben last van windturbines?

Verder is sinds deze maand het plan voor verlenging van de start en landingsbaan van Groningen

Airport Eelde definitief geworden. Hierdoor zullen grotere vliegtuigen over ons leefgebied gaan

vliegen. In berichtgevingen in het nieuws en het eerder vermelde het eindrapport ·Projectenboek

windenergie analyse van windenergieprojecten en voorbereiding- uit 2008, blijkt dat radarinstallaties

last hebben van de geplaatste windturbines. Tot onze verbazing wordt dit niet meer vermeld in het

rapport "Actualisatie projectenboek Windenergie- uit 2011. Wij willen onze zorgen uitspreken over het

risico op fouten en de hiermee in het geding komende veiligheid van de mensen die onder de

aanvliegroute wonen.

Plaatsing windturbines op zachte gronden veroorzaken trillingen?

Ook is er als laatste nog onze zorg over plaatsing van windturbines op veengrond. Deze veengrond is

van een dermate structuur dat trillingen zeer goed worden doorgegeven. Ondanks uitspraken tijdens

voorlichtingsavonden waarin wordt gesteld dat de fundering op een vaste ondergrond met heipalen

wordt verankerd, zijn wij toch bezorgd over de resonerende trillingen die een windmolen kan

veroorzaken in de grond.

Overweging

Wij zijn van mening dat de leefbaarheid niet bepaald wordt door de bovengenoemde delen separaat te

zien. Het gaat om een samenspel van alle delen tezamen. Wij vragen u hiermee in de MER rekening

te houden en niet alle feiten separaat en theoretisch te onderbouwen. Duurzame energie is prima. Er

zijn in ons gebied meerdere biogas installaties gerealiseerd. Initiatieven van bewoners om

zonnepanelen op hun woning te plaatsen zijn waarschijnlijk niet mogelijk omdat dan het beschermd

dorpsgezicht ons als particulier parten speelt. Ons voorstel zou zijn om het alternatief te zoeken in juist

ieder onderkomen in het gebied zijn eigen zonnepanelen gesubsidieerd te laten plaatsen met

overcapaciteit zodat1e rug-levering aan het net gerealiseerd wordt Geen geluidsoverlast, geen natuur

die wordt aangetast, C02 reductie en ook de gezondheid van de mens en leefomgeving komt niet in

gevaar.

Wij vertrouwen erop dat u onze zienswijze serieus in overweging neemt. Wij vragen van u een

duidelijk en op feiten gebaseerd (gespiegeld aan de wettelijk voorgeschreven normen) antwoord

waarin onze zorgen kunnen worden weggenomen. Zodat wij en onze leefomgeving weer rustig op

onze alledaagse bezigheden kunnen concentreren zonder ons over juridische zaken te hoeven

bekommeren. Wij gaan ervan uit dat wij een ontvangstbevestiging ontvangen waarbij u onderbouwt

reageertP onze zienswijze

NreI \lnencsllure' oraet.

Annerveenschekanaal, dinsdag 28 februari 2012 3 van 3

0618

Page 442: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223 2250 AE Voorschoten

Nieuwediep, 25 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail Voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. Zo min mogelijk (geluids )hinder - De afstand tussen de woningen van Gieterveen en Nieuwediep is te gering om windturbines redelijkerwijs in te kunnen passen. 2. Slagschaduw - De woningen in Nieuwediep zullen door hun ligging t.o.v. de te plaatsen windturbines onevenredig veel te maken krijgen met slagschaduw. Ik vraag u zeer nadrukkelijk te onderzoeken of de wettelijke norm slagschaduw voor Nieuwediep wordt overschreden door de plaatsing van windturbines.

3. Lichtverontreiniging - Nieuwediep kenmerkt zich als een gebied met weinig/geen omgevingslicht. De rode markeringslichten van de windturbines, zullen voor een bovenmatige

lichtvervuiling zorgen. 4. Gezondsheidsrisico's - De woningen in Nieuwediep zullen door hun ligging t.o.v. de te plaatsen windturbines onevenredig veel te maken krijgen met slagschaduw.

0619

Ik vraag u zeer nadrukkelijk te onderzoeken of ondergetekende door de beperkte afstand en de ligging van de woningen t.o.v. de te plaatsen windturbines geen gezondheidsrisico loopt. 5. Waardedaling van de woningen - Door de te korte afstand van de windturbines zullen de woningen onverkoopbaar worden. Ondergetekende wordt daardoor onevenredig gedupeerd. 6. Voortzettende krimp - De woningen in Nieuwediep zullen door de plaatsing van

windturbines niet verkoopbaar zijn en de al leeg staande woningen zullen er voor zorgen dat de buurt verpaupert. In een krimpgebied is dat zeer onwenselijk. 7. De landschappelijk inpassing, met name in het deelgebied Nieuwediep - door de te beperkte afstand tot Gieterveen is inpassing m.L niet mogelijk/wenselijk.

8. Verdubbeling N33 - Nieuwediep wordt door de verdubbeling van de N33 al extra belast met geluidsoverlast. Door het plaatsen van windturbines zal een dubbele belasting plaatsvinden. Dat zal een onevenredige aantasting van het woongenot betekenen. 9. Flora en fauna - In het gebied rond Nieuwediep leven diverse wilde dieren (reeën, ganzen,

vossen, etc.). Door het plaatsen van de windturbines zullen deze dieren verjaagd worden door het geluid en de rode verlichting. Daarnaast zullen vele vogels de dood vinden door de rotorbladen van de windturbines. Dit vind ik niet wenselijk. 10. Kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur - De afgelopen jaren is door de

gemeente Aa en Hunze fors geïnvesteerd in de toeristische infrastructuur. Door het plaatsen van windturbines zal deze investering teniet worden gedaan.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet

Page 443: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

29 februari 2012, Tweede Exloermond

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

Met deze brief deel ik U mijn zienswijze op de startnotitie mede. Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. De landschappelijke inpassing : Horizonvervuiling: de hoogte en het enorme aantal van de windturbines in verhouding tot hun omgeving. Dit gebied heeft als bijzonderheid de ongekende weidsheid van het landschap. Als dit zou verdwijnen zou dat het toerisme in de regio een enorme klap bezorgen. De kapitaalvernietiging in deze sector zal groot zijn. Ook is er vele jaren gewerkt aan een verantwoorde herinrichting van dit bijzondere landschap.

2. Waardedaling van de woningen door de komst van de windparken en de nadelige effecten die men er van zal ondervinden. De geschatte waardedaling is groot maar het is zelfs .denkbaar dat woningen helemaal onverkoopbaar worden. . � . .

3. Voortzettende krimp In dit gebied is een sterk teruglopend bevolkingsaantal. Door deze mega-parken zal dat alleen maar veel erger worden.

5. Er is sprake van geluidshinder ( ook laagfrequent geluid) en lichtverontreiniging ( flikkerende lichtjes op de palen en bovenop).

6. De slagschaduw van de turbines reikt ver en kan als zeer hinderlijk worden ervaren.

7. Het is niet best voor de vogels, de vleermuizen en allerlei andere dieren.

8. Gezondheidsrisico's - slapeloosheid door geluidshinder - stress - effecten van de slagschaduw

9. tweedracht tussen voor en tegenstanders De voorstanders zijn vanzelfstprekend de boeren ( 2% van de bevolking) die

een buitenproportioneel financieel belang nastreven, en de tegenstanders

0620

Page 444: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

bestaan uit het overgrote deel van de bevolking dat de natuur, het toerisme en het cultureel erfgoed aangetast ziet worden.

10. De parken zijn te groot, te dichtbij de bewoners, zijn in een wind-arm gebied gepland waardoor zelfs de opbrengst zal tegenvallen en er is totaal geen draagvlak voor onder diegenen die er tegenaan moeten kijken.

0620

Page 445: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Zienswijze met betrekking tot:

Windturbine park Oostermoer met windturbinepark De Drentse Monden

Geachte meneer, mevrouw:

Wij zijn een gezin met twee jonge kinderen woonachtig in Nieuw-Buinen.

Tot onze schrik hoorden wij enige tijd geleden over de plannen van het realiseren van een

windturbinepark in de Drents Monden.

Gezien onze persoonlijke situatie kunnen wij hier absoluut geen voorstander van zijn.

02 IRT 2012

Ik wil hier daarom graag onze zorgen met u delen en hoop dat u hier mij persoonlijk antwoord op

kunt geven.

Zowel mijn man als zoontje zijn hooggevoelig. Dit betekent dat zij extreem gevoelig zijn voor allerlei

prikkels zoals: licht, geluid, trillingen etc. Wij vrezen dat door de komst van de windturbines het

rustgevende landschap dat juist voor ons gezin zo belangrijk is ernstig verstoord zal worden,

waardoor een normaal functioneren niet meer mogelijk zal zijn.

Tevens maken wij ons zorgen over de invloeden van slagschaduw, trillingen etc. op onze verdere

gezondheid.

Wij wonen met veel plezier in Nieuw-Buinen en hebben plannen om hier nog lange tijd te blijven. Om

ons woongenot nog verder te vergroten willen wij graag het een en ander verbouwen aan ons huis.

Door de komst van eventuele windturbines is het erg moeilijk om hier nog een lening voor te krijgen

bij de bank. Eventueel verhuizen zal haast onmogelijk zijn, omdat de huizen straks niet meer

aantrekkelijk en volstrekt onverkoopb-aar zijn geworden.

AI tien jaar ben ik werkzaam op een hier in de buurt. Wij zijn wat men noemt een

Er waren de afgelopen tijd regelmatig mensen uit andere gebieden die zich vestigen in Nieuw­

Buinen. Door de plannen voor de windturbines kan men nu al merken dat er minder belangstelling is

van mensen van buitenaf om in dit gebied te komen wonen.

Dit zal natuurlijk gevolgen hebben voor het leerlingenaantal en dus voor de werkgelegenheid.

Natuurlijk zal dit commercieel en economisch gezien voor vele sectoren gelden. Door afnemende

werkgelegenheid zal dit gebied alleen maar onaantrekkelijker worden, maar financieel zit iedereen

vast door de windturbines.

Aan de overkant van ons huis lopen gasbuizen met een zeer gevaarlijk gas, namelijk: H.S.

zwavelwaterstof. Deze buizen moeten minstens twee kilometer uit de buurt liggen van windturbines

i.v.m. afgeslagen wieken e.d. Wij moeten er niet aan denken wat de mogelijke gevolgen kunnen zijn

als hier wel windturbines geplaatst zullen worden.

U begrijpt dat wij ons zeer veel zorgen maken om onze eigen situatie en natuurlijk die van anderen.

Wij hopen dat u hier een passend antwoord op kunt geven.

Vriendelijke groet,

0621

Page 446: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en windpark Drentse monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Spijkerboor, 27 februari 2012

Geachte heer/mevrouw,

Ik keek vanmiddag achter ons huis over de prachtige vlakte die er ligt. Even zie je hoe mooi het er bij

ligt maar als je even later denkt dat ze daar windturbines willen neerzetten kan ik wel janken!

Ik ben 16 jaar en woon hier mijn hele leven al. Sterker nog: ik ben hier geboren. Later wil ik hier gaan

wonen. Ik moet er niet aan denken dat ik de rest van mijn leven tegen die windturbines moet aan

kijken. Nu praat ik even over mijzelf maar hoe zit het met de rest van de mensen? Vinden die die

monsters van 200 meter hoog er mooi uit zien? Ik weet gewoon dat 99,9 % van de mensen uit ons

dorp de windturbines vervloeken. En dan heb ik het nu alleen nog maar over de mensen. Wat

moeten de dieren dan wel niet?

Ooievaars zijn hier nu regelmatig te vinden. Ganzen vliegen hier in dit gebied, ze vliegen regelrecht in

de wieken van de windmolens die dan in de weg staan. Ze zijn gewend om vrij rond te vliegen. Hierbij

vind ik dat u het voornemen op windturbines hier neer te zetten moet tegen houden.

Geachte,

Zoals jullie lezen zijn onze kinderen blij dat ze hier wonen in een mooi gebied met vogels en

rendieren wat gaat er straks mee gebeuren als er van die grote windturbines komen. Wat gebeurt er

met het dorp de mensen die er wonen hun huis die in waarde daalt, leegstand van huizen men wil

weg van het lawaai en licht van de wieken.

Wij als familie wonen hier graag ,zijn hier allen geboren en opgegroeid.

En als het kan ook nog jaren willen blijven wonen.

Waarom gaan jullie dit gebied vernielen met zulke windturbines en ook nog van die grote van 200

meter. Het is een mooi gebied waar ganzen vrij rond vliegen en ook zijn er regelmatig ooievaars te

vinden.

Reeen lopen in dit gebied wat gaan die doen met dat geluid en licht van de windturbines die gaan

vluchten.

Meanders moesten er komen voor de natuur, ganzen ,bevers die gaan dan allemaal weg.

Vanuit het westen komen mensen hier wonen omdat het hier stil is en de natuur zo mooi is, geen

files, schonere lucht en dan gaan jullie windturbines plaatsen.

Alleen omdat er een paar boeren zijn die het voor het geld doen en niet kijken naar de omgeving en

de natuur en de mensen om hen heen.

Wat is nou geld gezond leven is toch belangrijker, ik hoop dat de boeren er straks ook van wakker

liggen met het lawaai en licht van de windturbines.

Men is zo begaan met de dorpen die vergrijzen en de scholen die verdwijnen, daar los je het

probleem niet mee op om er windturbines neer te zetten. Men gaat weg en dan krijg je dat er straks

geen dorpen meer zijn.

Graag zien we dat jullie goed na gaan wat de beweging, de slagschaduw,de verlichting die je nu 's

nachts ziet van de windturbines die men van plan is te plaatsen zal hebben op ons als familie, op het

milieu en op de mensen om ons heen. Ook hierin speelt welbevinden, welzijn weer een belangrijke

rol! Neem uw verantwoording en onderzoek het effect op ons welzijn en dat van onze dorpsgenoten.

0622

Page 447: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Laat ons wonen in een mooi omgeving met rust,ruimte,de natuur die zo belangrijk is voor iedereen.

Denk aan toerisme vooral fietsers, kanoers die dit gebied bezoeken en van de natuur genieten.

Die blijven dan weg als er van die grote joekels komen te staan hier in de omgeving, wat een ellendig

gezicht zal dat zijn, dat uitzicht op deze industriele monsters in ons gebied. Om te janken. En welke

kant je dan opkijkt, door die enorme hoogte van de turbine en breedte van de wieken is het zicht

voorgoed verziekt.

0622

Page 448: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0623

De plannen om windturbines in de gemeente Aa en Hunze te plaatsen, windpark Oostermoer, lijkt ons een verkeerde vorm van duurzame energie.

1 Aa en Hunze, o.a. Nieuwediep, staat bekend om zijn rust en ruimte.

Wij hebben 4 jaar geleden een huis gekocht in Nieuwediep, om de prachtige ligging, met vrij uitzicht richting Gieterveen. Voor ons geen woningen, geen bosjes, akkers. Achter ons het Grote gat, dat is een visvijver. Het plaatsen van megahoge windturbines zou niet passen in dit vlakke landschap.

02 MRT 2012

enkel

Het enige geluid dat wij hier horen, zijn de vogels en af en toe een tracktor. De landelijke geluidsnorm wat betreft het plaatsen van windmolens t.o.v. huizen moet wat ons betreft per locatie worden bekeken. Hier in Nieuwediep is nauwelijks sprake van omgevingsgeluid� dus een industrienorm is hier buiten proporties.

Bovendien is het uitzicht hier zover, dat wanneer het windmolenpark De Drentse Monden wel door zou gaan, wij dat hier ook kunnen aanschouwen. Het effect van zulke hoge turbines in zo'n weids landschap heeft gevolgen tot kilometers ver.

2 De slagschaduw moet volgens ons nauwkeurig worden onderzocht.

Wij hebben van 12.00 tot 18.00 uur de zon op de voorkant van ons huis staan. Enkel 30 uur per jaar last van slagschaduw lijkt ons veel te laag ingeschat. Of zouden hierdoor de windturbines de meeste tijd worden uitgeschakeld, waardoor het t-och al niet zo hoge rendement helemaal te niet word gedaan? Andere locaties lijken ons geschikter.

3 De afstand van de turbines tot de huizen.

De afstand tussen Nieuwediep en Gieterveen is maar 1600 meter. Wij zien graag in het onderzoek terug wat de effecten van turbines op 800 meter van de woningen zijn. En dan met name op de gezondheid, de slagschaduw en het geluid.

Bovendien zijn er ook plannen voor het realiseren van een windmolen park ter hoogte van Veendam, provincie Groningen.

Nieuwediep ligt letterlijk op de grens van Drenthe, tegen Groningen aan. Aangezien het overleg tussen deze 2 provincies minimaal is, wordt Nieuwediep dus klemgezet tussen de windturbines. Door de hoogte van die turbines kunnen wij van alle kanten tegen deze bouwwerken aan kijken.

4 Planschade

De WOZ waarde van onze woning is nu al aanzienlijk gedaald, door de mogelijke komst van het windmolenpark. In hoeverre is de planschade dekkend voor de bewoners. Kunnen wij ons huis verkopen om ergens anders de rust en ruimte te zoeken als hier een windmolenpark komt. Voorbeeld; een huis is 35% in waarde gedaald, maar de planschade is 10%. Hierdoor zouden de bewoners met een groot verlies blijven zitten, na verkoop van hun woning.

Page 449: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Als ze die al verkopen, want erg aantrekkelijk wonen is het niet meer tussen de windturbines. Onze grote angst is, dat ons huis zo in waarde daalt en de planschade niet toereikend is, dat wij geen keus meer hebben om te kunnen verhuizen. En dat niemand hier meer wil wonen, zodat ons huis helemaal niet meer verkoopbaar is. Graag zien wij dit aspect uitvoerig terug in het onderzoek.

Met vriendelijke groet,

0623

Page 450: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

n 1 MRt 1012 Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Nieuw Buinen, 28 februari 2012

Onderwerp: zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

L.s,

Via deze brief wil ik u mijn zienswijze geven op de startnotitie.

Voor de MER zijn in mijn beleving de volgende criteria van belang:

1. landschappelijke inpassing, m.n. in het deelgebied Greveling i.r.t. het Hunzegebied en horizonvervuiling

2. flora en fauna, m.b.t. (trek)vogels en vleermuizen(fourageer -en broedgebied, jachtgebied roofvogels en uilen, aanvaring). M.n. de bedreigde boerenzwaluw

3. geluidshinder(stress, lawaai) 4. lichtverontreiniging 5. slagschaduw( effect LFP) 6. gezondheidsrisico's(1awaai 's nachts, slapeloosheid, effect LFP) 7. waardedaling onroerende goederen 8. voortzettende krimp

Ik ga ervan uit dat mijn zienswijze door u serieus in overweging wordt genomen.

0624

Page 451: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostennoer en Windpark De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Annerveenschekanaal, 28 februari 2012

ONP

o 1 MRT 1012

Betreft: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostennoer

en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Middels dit schrijven dien ik mijn zienswijze in met betrekking tot de startnotitie. Naar mijn mening

zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. Waardedaling van de woning;

2. Slagschaduw;

3. Geluidshinder;

4. Lichtverontreiniging;

5. Krimp van de dorpskernen;

6. Landschap inpassing, met name in het deelgebied Greveling;

7. Flora en fauna;

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendeW� groet[\

0625

Page 452: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inspraakformulier Windpark Oostermoer Concept Notitie Reikwijdte en Detail 1 2D12

U spreekt in als: � Particulier

............ heer/I QW

o Vertegenwoordiger van organisatie / bedrijf: .................................. -:-::-. .... .

Uw inspraak:

0626

.... !( � :-;.�j ... .pel· !/I ..... r. i� ··· f?:.� ç: ;:!.�J."i. ... � ... 4.. .. !.lf.� !:.. �.( f:.:' ................. .

(J � ve /è,,( ceL LA de- .5 heb It) I-Ot( ;uit? c,e , Ie Ir,'� ie ';121/tJ2 /.jp ( 5"' U tv I; cl? ............................................................................................................ :.l ............... .

· J.. .... &.f.'.c:.��.? f.c:.).!. � ... Ç:�. ; ... ���.j • • • • �:. : : �� • • : (I. � t? 1.:. � � .. r.�� .... 0..:1.{:.: {:e. ........... .

. !. ..... 14.!.. �'?.� .�.l�.': ... ��::-... �. � 1. r:: .�:: .. }.� �;: .. :..� � . :-: �.�.� .. � .. � .. /'1.� .�.��: ..... .

] t/e/t§j?J!!f� va � c&- !</êlM!-, e z... J��6aa/[1.t /cl va 4 cic./? � ...................................................... · · · · · · · · · · · · · ·r�

·:;·.

-

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ................ .

LI LäalZ eft c� /'0 Cf., in { Vf t, ................................. ............... .. . ........................................................................

· ?� .... 7f. It:. :.(f. /,.'.,: .�l(.� ................................ , ...... ............ . ................................... .

. { ..... ((�/!. ! .0. ��� �·?-. ... �'-!..1:!:f.� .... �.��.� ... ':4 .... :�� .�.t/f.�:.��.' .. ��.!..�.�.��.�: ............. .

· f ..... &-!."!. ç�!'. ... :!.�. h ):�. .. . .... 7 .. . � '. � � . .( ':'. :.�. ;. ' .................................................. .

.... ... , ................................................................................. . ................ . .................. .

... ';;. L./ � ::r:. ... .lcJ .. 0; .... '!':f. .� .. . . : <:::.é .... e:. ��.�.�v::x. � ... ��� �! ....................... " .. .

.... 11.�.J..(.ç ............................................................................................................... .

JYftunt uw inspraakreactie uiterlijk 1 maart 2012 per post sturen naar: Bureau Energieprojecten , Inspraakpunt Windpark Oostermoer, Postbus 223, 2250 AE Voorschoten

Page 453: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0627

o NT\; ft� Ç, Et

Bureau Energieprojecten 0 1 MRT Z012

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

Pa>tbus 223

2250 AE Voorschoten

Eexterveen,27Februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en

detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse

Monden.

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. zo min mogelijk geluidshinder

2. lichtverontreiniging

3. kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur

4. afname van het toerisme

5. waardedaling van de woningen

6. sociale ontwrichting

7. de landschappelijke inpassing,met name in het gebied

Greveling waar een beschermd dorpsgezicht geldt.

8. voortzettende krimp

9. flora en fauna, er leven o.a. veel reeën in het gebied

Ik vertrouw erop dat U mijn zienswijze serieus in

overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

Page 454: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0628

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark "Oostennoer en Drentse Monden"

ONT /4. "Jti o 1 MRT 2012

Postbus 223

2250 AB Voorschoten

Eexterveen 18-02-2012

Onderwerp: Zienswijze op startnotitie voor MER van Windpark Oostennoer en

Drentse Monden.

Ls,

Gaarne zou ik van u willen vragen om onderzoek te doen naar de lage en hoge

trillingen en geluidhinder die voor ons niet of wel waarneembaar zijn. want utt

betrouwbare bron heb ik vernomen dat de windmolens die gepland staan voor

dit gebied in een vergelijkbaar project zijn stilgezet in Denemarken. Met als reden dat er in dit gebied rondom deze molens vele gezondheidsproblemen zijn

van omwonenden. En dat alle problemen overeenkomen en dat met nu toch

vennoed dat dit verband houdt met de windmolen. Een onderzoek vind op dit

moment ook daar plaats.

Zo zou ik ook graag willen weten of de vogeltrek die hier toch veelal plaatsvindt

ook mogelijk nadelig zou zijn met deze windmolens.En dan met name dat er nog

geen kilometer verderop een meandering is aangelegd om ook zo te zorgen dat

vele vogelsoorten weer gaan broeden in deze omgeving en ook weer oude

planten terugkeren in dit gebied en dat dit toch ook mede door de vogels moet

ontstaan. Denk zoals de bever die uitgezet is in dit gebied heeft hij ook hinder

van deze molens door trillingen of geluiden. Graag zou ik van u hierover een

rapport willen ontvangen.

Page 455: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Zo ook de aanvliegroute voor de traumaheli deze gaat ook over dit gebied wat

zijn dan hiervoor de alternatieven, en ik kan u wel melden dat de traumaheli van

het UMCG vaak hierachter langs vliegt oftewel dagelijks. En aan de andere

kant van Eexterveen ligt het stiltegebied voor broedvogels dus waar zou deze

dan moeten langs vliegen en zijn wij als dorp uberhaubt nog bereikbaar voor de

traumaheli.

Ik vertrouw erop dat u deze punten meeneemt in u rapportage en dat we deze

punten uitgewerkt zullen zien.

Met vriendelijke groet,

0628

Page 456: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

ONT\.'

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt windpark De Drentse Monden en windpark Oostermoer

Postbus 223,

o 1 MRT 2012

2250AE Voorschoten Drouwenerveen, 26 februari 2012

Geachte heer/mevrouw,

Op het ogenblik ligt het Concept Notitie Reikwijdte en Detail Windpark De Drentse Monden en windpark Oostermoer voor eenieder ter inzage. Ten aanzien van deze notitie wordt de mogelijkheid geboden om een mondelinge of schriftelijke zienswijze in te dienen. Bij dezen wil ik gebruik maken van het geven van een

schriftelijke zienswijze.

Zoals velen ben ik niet tegen duurzame energie: ik ben er juist voor. Om deze rooen-ben ik

onder andere ook lid van de organisatie Zeekracht. Mijn stellige overtuiging, en daar word ik door wetenschap en uitvoering door anderen ook in gesterkt, is dat we de molens op zee moeten plaatsen en niet op het land. De nadelen voor het land zijn legio, op zee natuurlijk ook, maar in mindere mate. De voordelen voor windenergie op zee zijn vele malen groter. Dat laten onze oosterburen Duitsland ook zien met de ·bouw van enorme windmolenparken in de Noordzee. Daar past het beter, is de opbrengst constanter en groter en is onderhoud eenvoudiger en eenduidiger uit te voeren. Enige nadelen, de investering aan de voorkant is groter en het transporttraject is langer. Maar de voordelen zijn vele malen groter dan de nadelen. In een dichtbevolkt land als Nederland zal het niet altijd mogelijk zijn een Europese regelgeving na te leven zoals het naar de letter bedoeld is. Waar een groot land met weinig Noordzee groot in is, is een klein land met veel Noordzee hier toch klein in gebleven, dat is jammer, want Nederland is te klein en te dicht bevolkt om windmolens zonder acceptabele overlast te plaatsen.

Ten slotte voel ik mij als burger ernstig te kort gedaan door de wijze waarop de overheid dit plan ons door de strot probeert te duwen. Het is al begonnen met een tot voor kort onbekend "Opinie onderzoek windenergie" in juli 2008 van Raedthuys. Het dubieuze straalt er van alle kanten af. Vervolgens versprak een van de deelnemers aan het project zich op een oudejaarsfeest hier in de buurt: ze hadden opdracht niet in het openbaar over het plan te praten. Dat tenslotte de voorlichting van de overheid over dit project zorgvuldig buiten het gebied is gedaan geeft de burger geen vertrouwen dat er op onafhankelijke wijze zal worden onderzocht en beoordeeld.

De bezwaren die ik naar voren wil brengen betreffen het volgende.

0629

Page 457: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

1. In de startnotitie wordt onvoldoende aandacht besteed aan het geluidsniveau van een groot aantal windturbines van deze grootte, zowel overdag als 's nachts. De Drentse Monden zijn te beschouwen als een stil gebied, vooml 's nachts. Een groot aantal windturbines zal er dus sterk verstorend gaan optreden. Een onafhankelijk onderzoek naar alle specifieke factoren zal daarom noodzakelijk zijn.

2. Van nature zijn de Drentse Monden een open landschap. Met de eventuele komst van dit windturbinepark zal dit volledig verstoord worden. Een zorgvuldig onderzoek naar de gevolgen van een "industrieterrein" van meer dan 40 bij 6 km. en mogelijk 195m. hoog zal dan ook noodzakelijk zijn. De Monden zijn een lichtarm gebied bij nacht. De onvermijdelijke verlichtingslampen op de windturbines zullen dit teniet doen, met alle gevolgen van dien voor mens en dier.

3. De aanleg van een park van deze omvang zal een onevenredige belasting betekenen voor de veelal landbouw wegen in dit gebied. De kosten hiervan zullen dan ook niet bewoners van het gebied mogen worden gedragen.

4. De economische voordelen zullen slechts voor enkelen in dit gebied zijn «0.5 %!). De nadelen zullen vele malen groter zijn. Ook de werkgelegenheid zal hier geen impuls krijgen omdat eventuele onderhoudswerkzaamheden zullen worden uitbesteed aan gespecialiseerde bedrijven die hier niet aanwezig zijn. Mijn woning zal in waarde dalen en wellicht zelfs onverkoopbaar worden, waarmee mij zelfs de kans wordt ontnomen om het gebied te ontvluchten. Voor de leefbaarheid in dit gebied zal een nader onderzoek naar de demografische ontwikkeling, leegstand en prijswaarde ontwikkeling van de woningmarkt noodzakelijk zijn. Een economische effect rapportage zal dan ook het minste zijn dat gedaan behoort te worden.-Aan-dewestkant van Drouwenerveen wordt door Het Drentsche Landsschap al meer dan 15 jaar gewerkt aan het nieuwe natuurgebied De Branden, dat moet aansluiten op het natuurgebied Drouwenerzand. De invloed van dit windturbinepark op de natuur in het algemeen en de EHS in het bijzonder zal ook nader onderzocht moeten worden.

5. De leefbaarheid voor de initiatiefnemers en de tegenstanders wordt de komende tijd zwaar op de proef gesteld, reden waarom u ook aandacht dient te besteden aan een zorgvuldig proces, waarbij ruimte is voor de voor- en tegenstanders. Op de wijze zoals het proces nu verloopt, wordt de afstand tussen de initiatiefnemers en de tegenstanders alleen maar groter, een afstand die straks waarschijnlijk niet meer valt te overbruggen. Ook dat zal een negatieve inslag hebben op de leefbaarheid in dit mooie open gebied. De bewoners zullen elkaar nooit meer op dezelfde wijze benaderen en elkaar om welke reden dan ook in de toekomst geen "ruimte" meer bieden. Dan maakt de leefbaarheid er niet beter, maar wel een stuk slechter op.

6. Ook wordt er op geen enkele wijze aandacht besteed aan het probleem van laag frequent geluid. Er zijn al voldoende wetenschappelijke publicaties die een totaal ander beeld geven dan de Nederlandse overheid tot nu toe gepresenteerd heeft. Ook daar zal een gedegen onderzoek naar gedaan moeten worden.

7. Er is op dit moment en in de komende jaren in Nederland en in Europa een overproductie aan stroom. Dit park in deze omvang zal alleen maar stroom opleveren dat de komende jaren door particulieren te duur zal moeten worden ingekocht. De industrie zal via de bekende contracten de goedkope stroom uit Europa kunnen halen. Mocht de overheid de komende jaren stoppen met subsidiëren van deze windenergie dan zal dat nog vele jaren de gewone burgen als een strop om de nek hangen.

Samenvattend. De nadelen van een grootschalig windturbinepark voor mijn leefomgeving zijn enorm.

0629

Page 458: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Samenvattend. De nadelen van een grootschalig windturbinepark voor mijn leefomgeving zijn enorm. Er wordt gesproken over grote vergoedingen voor de eigenaren van het land waarop de turbines zullen verrijzen. Geld wat alleen maar kan worden uitgekeerd omdat de overheid bereid is dit soort projecten zwaar te subsidiëren. Overheidssubsidies op microniveau (zonne-energie en miniatuur windturbines bijv.) zouden bij de bevolking veel meer acceptatie en bewustwording van nieuwe energievormen bewerkstelligen.

Ik neem in elk geval aan dat u mijn argumenten mee zult laten wegen bij de verdere besluitvorming rondom het Windpark de Drentse Monden en windpark Oostermoer.

M�e�oet4

0629

Page 459: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Gasseltemijveen: 27-02-2012

Zienswijze plan plaatsing windmolens Gasselternijveen en Gasselterboerveen

Barramundi verzorgt didgeridoo-workshops o.a. als therapie bij slaapapneu en astmatische klachten. Voor de workshops o.a aan bedrijven als Rabobank, belastingdienst, politie, gemeente enz. gebruiken ik de ruimtes in ons centrum. Tevens importeert mijn bedrijf de afgelopen 20 jaar didgeridoos uit Australië, direct van Aboriginals ten einde ook hun aan extra inkomen te helpen.

Rond het jaar 2000 ben ik vanuit Groningen naar deze plaats gekomen omdat ik gezien de aard van mijn bedrijf meer stilte zocht. We hebben de afgelopen 10 jaar een bouwvallig gebou�e totaal gerenoveerd tot een mooi cursuscentrum.

We hebben ter plekke een natuurtuin aangelegd met o.a. 1000 bomen en grote natuurvijver.

Het plaatsen van windmolens op een hoorbare afstand van mijn bedrijf zal mijn bedrijf ernstig schaden, zozeer dat we ons bij plaatsing zullen en moeten beraden over verplaatsing van onze activiteiten naar een andere, stillere locatie.

1: Gasselternijveen kenmerkt zich door stilte. 's Avonds, op zondagen en 's nachts is het er muisstil en ik vrees dat dit met de komst van het windpark voorgoed verleden tijd zal zijn. BedenK u ts avonds en/of 's nachts, als u in bed ligt, het geluid van een rondvliegende mug al leidt tot slapeloosheid en irritatie, het geluidsniveau is echter nauwelijks in dB uit te drukken. Het mag duidelijk zijn dat elk windmolengeluid van hetzelfde of hoger geluidsniveau te veel is.' Ik maak mij dus ernstige zorgen over geluidshinder voortkomend uit het windpark De Drentse Monden. Dit aspect zou één van de hoofddoelen moeten zijn in het Milieu Effect Rapport.

Ik verzoek U om een onderzoek in hoeverre de geluidsproductie van het windturbine park volgens de Lden47 normering die daarvoor geldt een belemmering vormt voor het uitoefenen van mijn Yoga praktijk.

2: Het eerst weer laten meanderen van de Hunze, hetgeen met een grote financiële injectie tot stand is gekomen, met de bedoeling de natuur terug te brengen naar een situatie van natuurlijk evenwicht staat haaks op een situatie waarbij een groot aantal windmolens als een cluster gebruikt gaan worden om energie op te wekken. Ik verzoek U te onderzoeken of het geplande windmolenpark de recentelijk gevormde ecologische omstandigheden in het natuurgebied rondom de opnieuw meanderende Hunze. verstoort en schade toe brengt.

0630

Page 460: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

3: De rode lichtbakens bovenop de windmolens leiden, naar mijn overtuiging, tot een ongewenste verstoring van het nachtelijk duister en hebben daarmee verregaande invloed op de in het gebied levende dieren. Onze 1 ha. Grote natuurtuin met kikkerpoel wordt regelmatig bezocht door grote en kleine vleermuizen en ransuilen en kerkuilen.

Ik verzoek U te onderzoeken of het geluid en de rode lichten een ongewenste verstorende invloed hebben op de kwetsbare dieren van de nacht als vleermuizen en uilen.

4: Het windpark kan in de toekomst mogelijk een complex van effecten hebben op mijn gezondheid zoals door de Amerikaanse onderzoekster dr. Nina Pierpont is genoemd als het windturbinesyndroom. In Australië heeft men inmiddels windparken stilgelegd om nader onderzoek te doen.

Ik verzoek u vooraf nauwgezet onderzoek te doen naar deze effecten in onze regio.

5: De komst van het windmolenpark "De Drentse Monden" zal een negatief effect hebben op de aantrekkelijkheid van dit gebied. De WOZ waarde van onze woning zal dalen

Zie ook: Uitspraak Gerechtshof Leeuwarden (procedurenummer A WB 67/06) Betreft bezwaar WOZ door bouw windturbines in de nabijheid van een woning. Uitspraak dat WOZ met 25% naar beneden bij wordt gesteld. Uitspraak Hoge Raad Betreft bezwaar WOZ door bouw windturbine op 2,5 kilometer afstand. Uitspraak dat WOZ met 30% naar beneden bij wordt gesteld, hiervan op het onroerend goed in de regio mee te nemen in uw onderzoek.

Ik verzoek u met klem vooraf de planschade van onze woning en onderzoeken. Tevens verzoek ik U ook de planschade te onderzoeken met betrekking tot de goodwill van mijn bedrijf.

6: 'Naast de agrarische functie hebben de Drentse Monden een hoge toeristische en recreatieve waarde, getuige hiervan is de fraaie folder die onlangs, namens onder andere de gemeente, huis aan huis is verspreid. De mogelijke komst van diverse windmolenparken, waarvan De Drentse Monden er één is, hebben een vernietigende werking op de aantrekkelijkheid van de regio als geheel.

De Veenkoloniën en de Hunzevallei kennen een breed aanbod van ondernemers die de toeristische en recreatieve functie gestalte geven. Daar ben ik er een v� ik verwacht dat ik onevenredig zwaar geschaad zal worden door deze plannen.

Graag zou ik teruglezen in uw rapportage wat de gevolgen zullen ZlJ � op tOè{lstlsch-. recreatief- en daaruit volgend economisch gebied. '

0630

Page 461: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden

Postbus 223

0631

2250 AE Voorschoten 02 MRT 2011 29 februari 2012, Tweede Exloermond

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van

Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

Ik hecht er aan om met deze brief mijn zienswijze op de startnotitie te geven.

Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. De landschappelijke inpassing:

Horizonvervuiling: de hoogte en het enorme aantal van de windturbines in verhouding tot hun

omgeving.

Dit gebied heeft als bijzonderheid de ongekende weidsheid van het landschap.

Als dit zou verdwijnen zou dat het toerisme in de regio een enorme klap bezorgen.

De kapitaalvernietiging in deze sector zal groot zijn.

Ook is er vele jaren gewerkt aan een verantwoorde herinrichting van dit bijzondere landschap.

Dit brengt me direct bij:

2. Voortzettende krimp

In dit gebied is een sterk teruglopend bevolkingsaantal.

Door deze mega-parken zal dat alleen maar veel erger worden.

3. Waardéëfä1irig Vanöe-Wonmgen doordat echt helemélêltrriemand het-:pTettigvindLom op ee

aantal windturbines uit te kijken en er de nadelige effecten van te ondervinden.

De geschatte waardedaling is hoog maar het is zelfs denkbaar dat woningen helemaal onverkoopbaar

worden.

4. Er is sprake van geluidshinder ( ook laagfrequent geluid) en lichtverontreiniging ( flikkerende

lichtjes op de palen en bovenop).

5. De slagschaduw van de turbines reikt ver en kan als zeer hinderlijk worden ervaren.

6. Het is niet best voor de vogels, de vleermuizen en allerlei andere dieren.

7 . Gezondheidsrisico's

- slapeloosheid door geluidshinder

- stress

- effecten van de slagschaduw

8. tweedracht tussen voor en tegenstanders

De voorstanders zijn vanzelfstprekend de boeren ( 2% van de bevolking) die een buitenproportioneel

financieel belang nastreven, en de tegenstanders bestaan uit het overgrote deel van de bevolking

dat de natuur, het toerisme en het cultureel erfgoed aangetast ziet worden.

9. Dit is een wind-arm gebied zodat de energie-opbrengst behoorlijk kan tegenvallen.

Page 462: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden 0 lilT Postbus 223 2250 AE Voorschoten 0;

Nieuwediep, 25 februari 2012

Onderwerp: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail Voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden

LS,

Met deze brief geef ik mijn zienswijze op de startnotitie. Volgens mij zijn de volgende criteria van belang bij de MER:

1. De landschappelijk inpassing, met name in het deelgebied Nieuwediep - door de te beperkte afstand tot Gieterveen is inpassing m.i. niet mogelijk/wenselijk. 2. Flora en fauna - In het gebied rond Nieuwediep leven diverse wilde dieren (reeën, ganzen, vossen, etc.). Door het plaatsen van de windturbines zullen deze dieren verjaagd worden door het geluid en de rode verlichting. Daarnaast zullen vele vogels de dood vinden door de rotorbladen van de windturbines. Dit vind ik niet wenselijk. 3. Zo min mogelijk (geluids)hinder - De afstand tot de woningen van Gieterveen en Nieuwediep is te gering om windturbines redelijkerwijs in te kunnen passen. 4. Lichtverontreiniging - Nieuwediep kenmerkt zich als gebied zonder veel omgevingslicht. De rode markeringslichten zullen daardoor voor een onevenredige lichtvervuiling zorgen. 5. Slagschaduw - De woningen in Nieuwediep zullen door hun ligging t.o.v. de te plaatsen windturbines onevenredig veel te maken krijgen met slagschaduw. Ik vraag u zeer nadrukkelijk te onderzoeken of de wettelijke norm slagschaduw door de plaatsing van windturbines voor Nieuwediep wordt overschreden. 6. Gezondsheidsrisico's - De woningen in Nieuwediep zullen door hun ligging t.O.V. de te plaatsen windturbines onevenredig veel te maken krijgen met slagschaduw. Ik vraag u zeer nadrukkelijk te onderzoeken of ondergetekende door de beperkte afstand en de ligging van de woningen t.o.v. de te plaatsen windturbines geen gezondheidsrisico loopt. 7. Voortzettende krimp - De woningen in Nieuwediep zullen niet verkoopbaar zijn en de al leeg staande woningen zullen er voor zorgen dat de buurt verpaupert. In een krimpgebied is dat zeer onwenselijk. 8. Waardedaling van de woningen - Door de te korte afstand van de windturbines zullen de woningen onverkoopbaar worden. 9. Kapitaalvernietiging van toeristische infrastructuur - De afgelopen jaren is door de gemeente Aa en Hunze fors geïnvesteerd in de toeristische infrastructuur. Door het plaatsen van windturbines zal deze investering teniet worden gedaan. 12. Verdubbeling N33 - Nieuwediep wordt door de verdubbeling van de N33 al extra belast met geluidsoverlast. Door het plaatsen van windturbines zal een dubbele belasting plaatsvinden. Dat zal een onevenredige aantasting van het woongenot betekenen.

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswüza1setieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0632

Page 463: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark de Drentse Monden Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Nieuw Buinen, 28 februari 2012

Onderwerp: zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer en de Drentse Monden.

L.s,

Via deze brief wil ik u mijn zienswijze geven op de startnotitie.

Voor de MER zijn in mijn beleving de volgende criteria van belang:

1. landschappelijke inpassing, m.n. in het deelgebied Greveling i.r. t. het Hunzegebied en horizonvervuiling

2. flora en fauna, m.b.t. (trek)vogels en vleermuizen(fourageer -en broedgebied, jachtgebied roofvogels en uilen, aanvaring). M.n. de bedreigde boerenzwaluw

3. geluidshinder(stress, lawaai) 4. lichtverontreiniging 5. slagschaduw(effect LFP) 6. gezondheidsrisico's(la\vaai 's nachts, slapeloosheid, effect LFP) 7. waardedaling onroerende goederen 8. voortzettende krimp

Ik ga ervan uit dat mijn zienswijze door u serieus in overweging wordt genomen.

0633

Page 464: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten

Inspraakpunt Windpark Oostermoer en Windpark De Drentse Monden

Postbus 223

2250 AB Voorschoten

Annerveenschekanaal, 28 februari 2012

Betreft: Zienswijze op Concept Notitie Reikwijdte en Detail voor de MER van Windpark Oostermoer

en de Drentse Monden

Geachte heer, mevrouw,

Middels dit schrijven wil ik mijn zienswijze op de startnotitie indienen. Volgens mijn mening zijn de

volgende criteria van belang bij de MER:

LSlagschaduw;

2 . Waardedaling van de woning;

3. Geluidshinder;

4. Krimp c.q. leegloop van de dorpskernen;

5. Lichtverontreiniging;

6. Flora en Fauna;

7. Landschapinpassing, deelgebied Greveling:

Ik vertrouw erop dat u mijn zienswijze serieus in overweging neemt.

Met vriendelijke groet,

0634

Page 465: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Betreft: zienswijze m.b.t. Concept startnotitie Reikwijdte en Detail windpark Oostermoer

Gasselternijveen, 26 februari 2012

Geacht college,

Bij gevoegd document is de zienswij ze namens de Stichting WindNEE èn alle mensen die de stichting hiertoe gemachtigd hebben. Ons verzoek is om deze zienswijze op te nemen in de definitieve notitie.

Met vriendelij ke groet,

voorzItter �ecretans

Bijlagen:

- Zienswijze

- Adressenlij st volmachtgevers

- Ondertekende machtigingen

0635

E 28�

[B 2012

Page 466: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Voorwoord

In 1854 sprak opperhoofd Seattle van de Dwamish-stam als reactie op plannen van de blanke inwoners van de Verenigde Staten om hun grondgebied uit te breiden ten koste van de leefomgeving van de Indiaanse Dwamish-stam.

Enkele zinsneden: 'Hij behandelt zijn moeder, de aarde, en zijn broeder, de lucht, als koopwaar die hij kan uitbuiten en weer kan verkopen als goedkope bonte kralen.

Zijn honger zal de aarde kaal vreten, en slechts een woestijn achterlaten. Inderdaad, wat de blanke vooruitgang noemt is in feite vernietiging.

Hoe kun je de lucht bezitten? Hoe kun je de lucht, de warmte van het land kopen en verkopen?

Als wij de prikkeling van de lucht en het kabbelen van het water niet kunnen bezitten,

hoe kunt u het van ons kopen?'

Opperhoofd Seattle bleek een vooruitziende blik te hebben. Ruim 150 jaar later is het mooie Drenthe, met al zijn karakteristieken, in de greep van projectontwikkelaars die willen kopen en verkopen wat niet koopbaar en verkoopbaar hoort te zijn.

Op II januari 2012 verscheen de Concept Notitie Reikwijdte en Detail- Windpark Oostennoer. Ook wel bekend als: Startnotitie.

Deze startnotitie wordt aangeduid als een aanvulling op de Concept Notitie Reikwijdte en Detail­Wmdpark De Drentse Monden, welke gepubliceerd is op 23 juni 2011.

De beide projecten liggen, van zuid naar noord in elkaars verlengde in het Drentse veenkoloniale gebied, ingeklemd tussen de provinciegrens met Groningen en de Hondsrug.

Vanwege de, mogelijke, cumulatie van effecten, voortkomend uit beide windmolenparken afZonderlijk, is besloten om voor beide windmolenparken één Milieu Effect Rapportage (MER) op te stellen waarbij de effecten op het milieu van elk park afZonderlijk, in samenhang met elkaar kunnen worden beoordeeld.

De zuid-oost kant van de provincie Drenthe, Emmen en Coevorden, kent echter al een aantal windmolens en er zijn plannen om in deze regio meer windenergie-projecten te realiseren. Ook aan de noord-oost kant van de provincie Drenthe, Veendam, zijn thans plannen tot ontwikkeling van windmolenparken

Mijn eerste verzoek zou zijn om ook deze projecten te voegen bij de ontwikkeling van voornoemde Milieu Effect Rapportage. Als de effecten van één enkel windmolenpark cumulatief kunnen zijn met een naastgelegen project, dan moet men verder kijken dan slechts twee projecten.

Pagina 1 van 18

0635

Page 467: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inleiding De ontwikkeling van grootschalige windmolenparken in de provincie Drenthe en, aansluitend,

Groningen geeft reden tot grote zorgen. Natuurlijk zou het mooi zijn als de energievoorziening op een schonere wijze tot stand kan komen en natuurlijk kan de keerzijde van die medaille zijn dat de leefomgeving wijzigingen ondergaat of dat er aan het wooncomfort enige concessie gedaan moet worden.

Het is echter onze plicht, als bevolking van Drenthe, om belangrijke waarden te behouden. Deze waarden kunnen voor ieder individu op een aantal punten verschillen maar zijn in de kern

vooral gelijk.

In de omgevingsvisie Drenthe 2010 zijn die kemwaarden uitgesproken en aangevuld met

bijbehorende indicatoren. Kernkwaliteiten

Rust Ruimte Natuur Landschap Oorspronkelijkheid Veiligheid N aoberschap Menselijke maat Kleinschaligheid (Drentse schaal)

Indicatoren

Stilte en duisternis Openheid van het landschap Natuur binnen de ecologische hoofdstructuur Diversiteit en gaafheid van landschapstypen Cultuurhistorische, archeologische en aardkundige waarden Sociale, externe en verkeersveiligheid Leetbaarheid Passend bij Drenthe

Kijkend naar de kenmerkende eigenschappen van windmolens in relatie tot de indicatoren behorende bij de kemkwaliteiten van de provincie Drenthe dan kan de conclusie niet anders zijn dan dat de provincie in het algemeen en de Veenkoloniën in het bijzonder een zware verminking ondergaan.

Dit is een zorgwekkende ontwikkeling. Voor de inwoners van de Veenkoloniën staat hun toekomst, zoals zij die voor ogen hadden, op het spel. Waar normaliter voor (grootschalige) veranderingen in de leefomgeving draagvlak is vereist, ontbreekt het draagvlak volledig onder de bevolking in de Veenkoloniën. Dat is ook niet zo vreemd. Het fundament onder het bestaan, de veilige thuishaven, staat op het punt ten onder te gaan.

Deze zienswijze is een weergave van de zorgen en vragen van direct en indirect omwonenden van de geplande windparken.

De trieste constatering is dat deze zorgen en vragen stelselmatig worden genegeerd enlof ontkend door, met name, de initiatiefnemers en de (rijks)overheid. Bewijs hiervoor is het niet-informeren van de bevolking door de initiatiefnemers en de absurde lokaties (door rijksoverheid gekozen) waar de informatieavonden met betrekking tot de startnotitie zijn gehouden. Deze houding wakkert de onrust enkel aan en vermindert in sterke mate het draagvlak voor windmolenparken, voor zover dit draagvlak aanwezig is.

Leest u deze zienswijze als een bloemlezing van zorgen, vragen enlof klachten, destilleer de onderzoeksvragen eruit die passen inde Milieu Effect Rapportage en geef het restant aan de initiatiefnemers en (rijks)overheid als aanbeveling om verder te onderzoeken c.q. uit te leggen aan de bevolking. Zoals gezegd: de onrust leeft en ebt pas weg wanneer er passend vervolg aan wordt gegeven door initiatiefnemers en (rijks)overheid.

Pagina 2 van 18

0635

Page 468: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Inhoudsopgave

1 Geluid 2 Laagfrequent geluid

3 Slagschaduw 4 Inpasbaarheid in het landschap

5 Donkerte (rode lichtbakens) 6 Flora & fauna 7 Veiligheid

7.1 Bouwperiode 7.20perationele periode 7.3Na-operationele periode

8 Bodemtrilling

9 Radarverstoring LOFAR 10 Radarverstoring Eelde 11 Lokaal klimaat

12 Sociaal economische aspecten 12.1 Waardedaling woningen 12.2 Versterking krimp 12.3 Toerisme en recreatie 12.4 Werkgelegenheid

13 Energieopbrengst / uitstoot C02

Pagina 3 van 18

0635

Page 469: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

-

1. Geluid

In de startnotitie wordt gesproken over kwantitatieve geluidseffecten, door de geluidsbelasting te bepalen op de gevel van geluidsgevoelige bestemmingen (onder andere woningen). Tevens wordt aangegeven dat er gekeken zal worden naar de wettelijke voorschriften voor geluid. Deze benadering van geluidseffecten is te algemeen. Ik ben van mening dat een specifieke en gerichte benadering van geluidseffecten noodzakelijk is. Factoren die van belang zijn bij de berekening van geluid zijn:

- de bronsterkte van de turbines en transformators (geluidsemissie ); - onderlinge interferentie van de afzonderlijke geluidsbronnen (turbines en transformators); - de plaatsing van de turbines ten opzichte van gevoelige bestemmingen (woningen); - de mate van afscherming en reflectie van het geluid op de omgeving.

Voor het beoordelen van de akoestische effecten van windturbines, die nog moeten worden geplaatst, wordt de geluidsemissie via simulatie modelmatig berekend op basis van het akoestisch bronvermogen van de turbine. Het akoestisch bronvermogen van een turbine is afhankelijk van de windsnelheid en hoogte. Een onderzoek naar de geluidsemissie van windturbines bij verschillende windsnelheden en hoogtes is dan ook essentieel.

Mij is niet bekend of er in vergelijkbare situaties evaluatie metingen zijn gedaan (voor en na plaatsing) ter validatie van gehanteerde simulatiemodellen en berekende resultaten. Zoals gesteld worden geluidseffecten op basis van een model berekend. De werkelijke resultaten moeten echter getoetst worden op basis van metingen om waar nodig model en inzichten aan te passen aan de werkelijkheid. Een model is altijd een abstractie en vereenvoudiging van de werkelijkheid.

Bij de beoordeling van geluidseffecten speelt ook het omgevingsgeluid van andere geluidsbronnen een rol. Is het plangebied relatief stil of is er al sprake van een hoog geluidsniveau als gevolg van bijvoorbeeld verkeerswegen of industrie. Cumulatieve geluidsniveaus met andere geluidsbronnen, maar ook met meerdere windturbines zijn dan ook van belang. Een vergelijking van deze situatie voor en na plaatsing van de turbines (nul-metingen) is een adequate manier om deze geluidseffecten te onderzoeken. Ik vraag u daarom om ervaringen en evaluaties uit eerdere plannen en rapportages hier mee te nemen zodat geleerd kan worden uit deze plannen en rapportages en onderzoek kan

plaatsvinden naar de gehanteerde normen.

In de voorgestelde modelmatige (kwantitatieve) aanpak wordt in het geheel niet gekeken naar de (kwalitatieve) gevolgen voor de gezondheid van omwonenden. Welke gevolgen heeft de toegenomen geluidsoverlast op de algehele gezondheid van omwonenden? Op dit gebied zijn (internationaal) verschillende onderzoeken gedaan en ik wil dat de resultaten van deze onderzoeken worden meegenomen.

Het is onbegrijpelijk dat de kenmerken van het landelijk gebied rust, ruimte en stilte worden verkwanseld of ingeruild voor die van een industriebestemming. Betrokkenen worden vanuit een situatie van rust, ruimte en stilte ineens geconfronteerd met overlast die te vergelijken is in de directe nabijheid van snelwegen.

In het onderhavige gebied is reeds industrie aanwezig (Avebe) die reeds voor structurele overschrijding zorgt van de geluidsnormen voor omwonenden. De extra overlast door het geplande windmolenpark zal voor deze groep bewoners leiden tot verdere overschrijding van de normen en het afuemen van de leefbaarheid.

Pagina 4 van 18

0635

Page 470: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

2. Laagfrequent geluid Laagfrequent geluid kenmerkt zich door een lange golflengte en wordt daardoor weinig geabsorbeerd of gedempt door gevels en bij de voortplanting door de atmosfeer. Hierdoor kan

laagfrequent geluid grote afstanden overbruggen en kan een bron op grote afstand (tot enkele kilometers) hinder veroorzaken.

Deze klachten zijn uiteenlopend van gevoelens van onrust, stress, hoofdpijn, slapeloosheid en uiteindelijk hart- en vaatziekten.

In het RIVM-rapport 'Evaluatie nieuwe normstelling windturbinegeluid' wordt aangegeven dat de geluidsnorm L( den) gemeten wordt op de gevel terwijl dat het laagfrequente geluid gemeten wordt binnenshuis (Vercammencurve). Dit zou het lastig maken om algemene uitspraken te doen omtrent de hinderlijkheid vanwege de lage frequenties in het geluid van windmolens.

In feite komt het er op neer dat het bekend is dat laagfrequent geluid schadelijke gevolge kan

hebben voor de volksgezondheid en laagfrequent geluid een bijverschijnsel is van windmolens. Echter, vanwege verschillen in de wijze waarop hoorbaar geluid en laagfrequent geluid ervaren en gemeten worden kan er geen algemene uitspraak over gedaan worden.

Graag wil ik u verzoeken om de relatie tussen windmolens en laagfrequent geluid nauwkeurig te

onderzoeken zodat uitspraken over dit verschijnsel wel gedaan kunnen worden (met onderbouwing). Ik ervaar het gebrek aan kennis over dit onderwerp bij de ontwikkelaars van windmolenparken als een onrust-veroorzakende factor.

Alle afzonderlijke ingrediënten zijn bekend (voortbrenging van lfg door windmolens, schadelijkheid van lfg op de volksgezondheid) maar er kan geen conclusie worden verbonden aan de combinatie van ingrediënten. Ik verzoek u met klem om in deze onzekerheid door middel van grondig onderzoek duidelijkheid te scheppen.

3. Slagschaduw Slagschaduw is een effect van windmolens waarbij behoorlijk nauwkeurig valt te berekenen op welke tijden en plaatsen de schaduweffecten zullen optreden. Er is regelgeving met betrekking tot de (jaarlijkse) tijdsduur dat schaduwpassage mag plaatsvinden op een gevoelig object (woning), er is zelfs een automatische stopzetting van de windmolen mogelijk ook al leidt dit tot een (theoretisch) verlies van productie.

Echter, bij de berekening van de jaarlijkse hoeveelheid slagschaduw door een windmolen wordt de tijd buiten beschouwing gelaten dat de zon lager staat dan 5 graden boven de horizon. Als reden hiervoor wordt door experts aangegeven dat het licht in deze situatie diffuus is waardoor schaduwen niet scherp zouden zijn. Van hinder door slagschaduw zou in deze situatie geen , of in mindere mate, hinder zijn. Ook zou de zon door gebouwen en bomenrijen worden onttrokken aan het zicht waardoor bij deze lage zonne-stand ook niet of nauwelijks hinder door slagschaduw mogelijk zou zijn.

Ik zou u graag willen wijzen op het plaatselijke landschap, ook wel omschreven als open en weids. In dit landschap wordt een laagstaande zon in veel mindere mate onttrokken aan het zicht waardoor schaduweffecten veel verder zullen reiken.

0635

Graag wil ik u dan ook verzoeken om de slagschaduw-contouren ook onder de omstandigheden van

Pagina 5 van 18

Page 471: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

een laagstaande zon «50) nauwkeurig in kaart te brengen teneinde de hinder voor omwonenden en veiligheid voor verkeersdeelnemers en dieren , als gevolg van verreikende slagscbaduw, te rapporteren in het MER.

4. Inpasbaarheid in het landschap De regio in en rondom windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden, ook wel bekend als de Veenkoloniën, zal door de komst van één of meer windmolens voorgoed veranderen. Dit is eeuwig zonde, het gebied kent meerdere unieke kenmerken.

Ten eerste de openheid en weidsheid. Vanuit verschillende standpunten kent het gebied prachtige vergezichten over het voormalige veenlandscbap, nadien in gebruik met agrarische bestemming. Deze agrarische bestemming bestaat voornamelijk uit akkerbouw; onder andere aardappels, suikerbiet, graan en maïs. Zoals u wellicht zult weten hebben gewassen zoals aardappels en suikerbiet een groeihoogte van maximaal 30-40 centimeter en gewassen zoals graan en maïs 100-250 centimeter. De landerijen zijn begrenst door bomen en struiken, de maximale hoogtes van deze bomen zijn circa 30 meter. Achter deze begroeiing gaat de bebouwing van woningen en bedrijven schuil. Met de uitzondering van een enkele kerk- of watertoren, bedrijfsmatig bouwwerk (Avebe Gasseltemijveen hoogste punt 38 meter) of elektriciteitsmast kent het gebied geen enkele verstoring van de openheid en weidsheid. Sommige buitenstaanders vervloeken de streek om deze 'leegheid', persoonlijk voel ik mij zeer verbonden met deze karakteristiek. Ten tweede kent het gebied een rijke historie, welke nog duidelijk zichtbaar is in de overgebleven infrastructuur en bebouwing. Als infrastructuur kent het gebied de lintbebouwingen langs (reeds gedempte) kanalen, als bebouwing zijn er bijzonder veel voormalig schippers- en brugwachterswoningen te vinden. De zichtbaarheid van de cultuur-historische achtergrond van het gebied heeft geleidt tot het toekennen van een beschermde status voor een aantal dorpen. Eexterveenschekanaal en Annerveenschekanaal hebben beide de status van 'beschermd dorpsgezicht', Gasseltemijveen heeft de status van 'Cultuurhistorisch waardevolle nederzetting' en 'Cultuurhistorisch waardevol weg- of kanaaldorp'. De, in 2006, ontwikkelde dorpsvisie Gasseltemijveen geeft aan dat 'het gewenst is om aansluiting te zoeken bij stedenbouwkundige structuren en kenmerken van de oorspronkelijke nederzetting'. Een deel van het historisch lint van Gieterveen is op de Archeologische Monumentenkaart (AMK) aangeduid als een gebied met een hoge archeologische waarde. Deze aanduiding is gebaseerd op de ouderdom van dit bewoningsgebied.

Ik maak mij grote zorgen om het behoud van deze waarden wanneer de openheid, weidsheid, agrarische bestemming, historische dorpskernen en kleinschalige bedrijvigheid worden gedomineerd door de ontwikkeling van grootschalige windmolenparken. De ontwikkeling van deze industriële parken staat haaks op de wijze hoe het gebied de laatste 500 jaar zich heeft gevormd en hoe de bewoners verdere ontwikkeling voor ogen hebben.

Ter onderbouwing: Dorpsvisie Gasseltemijveen 2006 'Een dorp met visie is een dorp met toekomst' en Bestemmingsplan Gieterveen dorp 2005.

Graag zou ik zien dat in de MER een duidelijke, en door de bevolking gedragen, visie wordt opgenomen die onomwonden aangeeft op welke wijze de huidige ontwikkeling van de agrarische sector (lees: initiatieven tot ontwikkeling van grootschalige windparken) past binnen de huidige dorpsvisies en bestemmingsplannen.

Pagina 6 van 18

0635

Page 472: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

-

-

Hierbij wil ik nadrukkelijk wijzen op het feit dat deze dorpsvisies en bestemmingsplannen veelal zijn ontwikkeld vanuit de boezem van de leefgemeenschap, zij worden breed gedragen.

5. Donkerte (rode lamp) De regio in en rondom windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden kenmerkt zich door een vrijwel absolute duisternis tussen ondergang en opkomst van de zon. Doordat de windmolens zullen worden uitgerust met (knipperende) lichtbakens bovenop de gondel en/of langs de mast zal er sprake zijn van een vermindering van deze duisternis. Persoonlijk maak ik rnij zorgen om deze verandering van leefomgeving. Zowel van dichtbij als van afstand zullen de (knipperende) lichtbakens zichtbaar zijn en de rustieke uitstraling van het gebied verstoren.

Graag zou ik onderzocht willen zien wat de invloed is van deze lichtbakens op uitstraling van het gebied, mens, dier en natuur.

6. Flora & fauna De Veenkoloniën kent een rijke flora & fauna. In het gebied leven onder andere dieren zoals reeën, vossen en overige zoogdieren, uilen, vleermuizen, buizerds en overige vogels. Tevens heeft het gebied te maken met de vogeltrek. Onder andere ganzen gebruiken het Hunzedal en de Veenkoloniën als fouragegebied. Voor deze dieren geldt dat hun leefomgeving verstoord zal worden door de bouw en exploitatie van windturbines. Ontegenzeggelijk leidt dat gegeven tot gevolgen voor de leefomgeving.

De aanwezige gebieden, aangeduid als Ecologische Hoofdstructuur, hebben als doel natuurgebieden te vergroten. Door natuurgebieden te vergroten en te verbinden met hun omgeving, kunnen planten en dieren zich makkelijker verspreiden over meer gebieden. Hierdoor zijn deze gebieden beter bestand tegen negatieve milieu-invloeden. In grotere natuurgebieden kunnen bovendien meer soorten planten en dieren leven. Daarnaast wordt in de Europese Unie waardevolle en voor Europa kenmerkende natuur beschermd door het netwerk Natura 2000. Natura 2000 bestaat onder meer uit gebieden die zijn aangewezen in het kader van de Europese Vogel- en Habitatrichtlijnen. In Nederland maken de Habitatrichtlijngebieden geheel en de Vogelrichtlijngebieden gedeeltelijk onderdeel uit van de EHS.

Met name het gebied aan de westelijke flank van het windpark Oostermoer, maar ook het Boerenbos ten Noorden van Gasselternijveen en Gasselternijveenschemond is aangemerkt als Ecologische Hoofdstructuur en/ofNatura 2000.

Voor een groot deel wordt dit gebied ook wel aangeduid als het Hunzedal. Van oorsprong is dit gebied begroeid geweest met uitgestrekte venen en ondoordringbare moerasbossen. Kraanvogels, elanden en bevers hoorden tot de vaste bewoners van het gebied. De menselijke invloed werd zichthaar vanaf de middeleeuwen, toen de toegankelijke delen van het dal benut werden als hooiland. Later, na het afgraven van het veenpakket, werd het gebied omgevormd tot een optimaal ingericht agrarisch landschap.

Nadat in 1995 Het Drentse Landschap, Het Groninger Landschap en het Wereldnatuurfonds een gezamenlijke natuurontwikkelingsvisie voor het stroomgebied van de Hunze presenteerden, zijn diverse natuurontwikkelingsprojecten langs de Hunze van start gegaan. Stapsgewij s heeft de Hunze zich ontwikkeld tot een vrij kronkelende beek, ingebed in een natuurrijk, voor mens, plant en dier aantrekkelijk landschap.

Pagina 7 van 18

0635

Page 473: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

. -

Enkele van deze projecten zijn; 8eekherstel Torenveen, Annermoeras en Elzemaat. In 2008 zijn er weer bevers uitgezet in de Hunze.

Ter onderbouwing: Drents Landschap, Natuur en Milieufederatie Drenthe

De Hunzelaagte is aangemerkt als een gebied met botanische waarden voor sloten, van belang voor weidevogels en met waarden voor steltlopers, ganzen en zwanen. Voor het Veenkoloniale deel zijn de wijken van belang, terwijl ook hier waarden voor steltlopers, ganzen en zwanen in het geding zijn.

Ik maak mij ernstige zorgen dat de ontwikkeling van grootschalige windmolenparken, zoals het windpark Oostermoer en windpark De Drentse Monden, voornoemde en andere ontwikkelingen ter bevordering van een leef gebied voor plant en dier op negatieve wijze zal beïnvloeden. De vele ronddraaiende wieken, het geluid (hoorbaar en onhoorbaar) dat zij voortbrengen, de knipperende rode waarschuwingslampen. Het zorgt voor onrust in en rondom een gebied waar de kernwaarden rust, ruimte en donkerte van groot belang zijn om de eerder ingezette ontwikkeling te

kunnen continueren .

Ik zou u willen verzoeken om uitgebreid onderzoek te doen naar de effecten op de flora & fauna in en rond de Veenkoloniën en het Hunzedal. Vergeet u hierbij niet de sloten waar geen schouw op van toepassing is. Deze sloten vormen de biotoop voor een rijke flora en fauna. Echter, deze sloten liggen veelal middenin het zoekgebied en zullen zeker te leiden krijgen onder de bouw- en operationele periode van de windmolenparken.

7. Veiligheid Vanuit het oogpunt van de veiligheid voor mens en dier zijn er verschillende situaties te onderscheiden. Ten eerste de periode waarin het voorgenomen windpark wordt gebouwd, te tweede de periode waarin het windpark operationeel is en ten derde de periode waarin het windpark niet meer operationeel is.

- Bouwperiode Zowel het gebied De Drentse Monden als het gebied Oostermoer is niet berekend op het zware transport behorende bij de bouw van grote machines zoals windmolens inclusief hun fundatie, transformatorhuis en bekabeling. De maximale toegestane snelheid op de hoofdwegen rondom is maximaal 80 kilometer per uur, de enige uitzondering hierop is de provinciale weg N33 waar een maximale snelheid geldt van 100 kilometer per uur. In het gebied is de maximale snelheid ten hoogste 50 kilometer per uur. De bedoelde wegen zijn dan ook bedoeld voor het reguliere verkeer behorende bij kleine dorpskernen, lichte bedrijfsmatigheid en agrarische bestemming. De wegen kenmerken zich door hun relatieve smalheid en veelal onverharde wegranden. Vanaf de provinciale wegen N33 en N34, welke meer zijn toegerust op groter en zwaarder verkeer, zijn toegangswegen naar het bedoelde gebied voorzien van meerdere snelheidsbeperkende inrichtingen zoals rotondes. Goed voorbeeld hiervan is de Ir. Van Veelenweg. Afslagen van de toegangswegen naar het agrarisch gebied zijn veelal zodanig geconstrueerd dat agrarisch verkeer zich niet gemakkelijk kan mengen met het reguliere verkeer. Dit komt ten goede aan de verkeersveiligheid.

0635

Vanaf de start van de bouw zullen, over een langere periode, zware grondverzetmachines, betonmixers, vrachtwagens met bouwmaterialen, diepladers met onderdelen voor de windmolens en uitzonderlijk hoge hijskranen het gebied belasten.

Pagina 8 van 18

Page 474: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

-

De wijze waarop de infrastructuur is vonngegeven in en rondom de gebieden De Drentse Monden en Oostennoer, is zodanig dat dit grote en zware bouwverkeer niet of nauwelijks het gebied zal kunnen betreden zonder dat er concessies gedaan moeten worden aan de verkeersveiligheid. Wegen, afslagen, rotondes en wegmeubilair zullen moeten worden aangepast zodat het bouwverkeer voor de voornoemde windparken zijn weg kan vinden naar het bouwgebied. Deze situatie zal van toepassing zijn zolang als de bouw gaande is, volgens een media-uiting van de initiatiefuemers van windpark Oostennoer, 2 jaar.

In het bouwgebied zijn de wegen enkel toegerust op het agrarisch verkeer aangevuld met de personenauto's van de bewoners van het buitengebied. Om dit verkeer niet volledig tot stilstand te brengen zal er geen andere oplossing mogelijk zijn dan de aanleg van één of meerdere bouwwegen.

Graag zou ik zien dat de er een uitgebreid onderzoek wordt uitgevoerd naar de, meer of minder, noodzakelijke belasting en aanpassing van de infrastructuur, in directe en indirecte relatie tot de bouw van de windparken Oostennoer en De Drentse Monden, waarbij de veiligheid van mens, dier en natuur zwaarwegend in ogenschouw wordt genomen.

- Operationele periode W indmolens zijn en blijven machines welke onderhevig zijn aan diverse invloeden van buitenaf en kunnen leiden tot disfunctioneren. Ook onder invloed van slijtage, productie- enlof materiaalfouten kan disfunctioneren ontstaan. Het handboek 'Risico-zonering windturbines' gaat uit van een drietal mogelijke gevolgen van disfunctioneren waarbij de veiligheid in het geding kan raken.

Losraken van een wiek

Losraken van de gondel

Breuk van de mast

Het voornoemde rapport dateert echter van het jaar 2005.

Sindsdien heeft de ontwikkeling van windmolens niet stilgestaan, met name in de hoogte en spanwijdte heeft er een groeispurt plaatsgevonden.

Ik hoop te kunnen aannemen dat de veiligheid van deze grotere windmolens ook is toegenomen. Al kan ik dat niet nagaan om de reden dat er sinds 2005 geen nieuw handboek risicozonering is verschenen.

Niet alleen de veiligheid met betrekking tot een losgeslagen wiek, losgebroken gondel of gebroken mast baren mij zorgen. Ook de vervolgschade wanneer (onder)delen een persoon, dier, woning, voertuig, elektricteitsmastJkabels, transfonnatorkast, aardgastransportleiding of één van de overige windmolens zou raken.

Daarnaast vennoed ik ook andere veiligheidsrisico's zoals door wieken geraakte vogels die naar beneden vallen of, als een tennisbal door een racket geraakt, weggeslagen worden. Tevens is het niet ondenkbaar dat ijsafzet op de wieken als levensgevaarlijke projectielen door het gebied worden gekaatst.

Ik verzoek u om de risico's voor mens, dier en natuur, behorende bij de hedendaagse windmolens, nauwgezet te onderzoeken en te verwoorden in de MER.

- Na-operationele periode

Aan alles komt een eind, ook aan de periode waarin een windmolenpark, meer of minder, heeft

Pagina 9 van 18

0635

Page 475: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

gefunctioneerd.

Hoe meer het einde van de operationele periode in zicht komt, hoe minder zal de nadruk liggen op controle en onderhoud van het windmolenpark. Ze worden immers buiten gebruik gesteld en

leveren niets meer op.

Hoewel er verschil is tussen een economische- en een technische levensduur leidt het geen twijfel

dat een windmolen zodanig is geconstrueerd dat deze, met zo min mogelijk uitval, vooral gedurende

de economische levensduur kan functioneren.

Waarom investeren in duurder materiaal dat weliswaar een langere periode zou kunnen functioneren

(technische levensduur) maar dit vanwege zijn economische levensduur (lees: periode waarin subsidie van toepassing is) niet zal doen.

Ook leidt het geen twijfel dat, op dit punt in de levensduur van een windmolen, de risico's met

betrekking tot de veiligheid voor mens, dier en natuur eerder toe dan af zullen nemen

Ik verzoek u dan ook om deze verhoging van veiligheidsrisico's met betrekking tot mens, dier en

natuur nauwgezet te onderzoeken en op te nemen in de MER.

8. Bodemtrilling Zoals bekend is het agrarisch gebied, waar de windmolenparken Oostennoer en De Drentse

Monden gtpland zijn, een voormalig veengebied.

Het veen is grotendeels afgegraven, er is een laag van 25-40 centimeter veen achtergebleven.

(bron: bodematlas)

Het is bekend dat de meest stabiele ondergronden hoge zandige gronden zijn, zoals strand- en

oeverwallen en dekzandruggen. De minst stabiele ondergronden betreffen klei- en veengronden.

De oxidatie van veen resulteert tot beweging in de bodem

Wat eveneens zal zorgen voor beweging in de bodem is de trilling voortkomend uit het in bedrijf

zijn van windmolens.

Wanneer een zwaarder voertuig zich voortbeweegt over de wegen in en rondom de dorpskernen en het buitengebied daarvan (de gebieden waar voornoemde windmolenparken zijn gepland), dan is

het effect daarvan op geruime afstand voelbaar. Er treed een trilling op in de minder stabiele,

veenachtige, ondergrond

De wieken van de windmolens zijn dusdanig groot en hebben een evenredig gewicht dat het ronddraaien ervan een krachtenveld teweeg zal brengen in de mast van de molen.

Deze mast zal ongetwijfeld op zodanige wijze zijn geconstrueerd dat dit krachtenveld geabsorbeerd

en afgevoerd kan worden. Dit krachtenveld verdwijnt in de ondergrond.

Graag zou ik onderzocht willen zien wat de effecten zullen zijn, en hoever deze zullen reiken,

wanneer dit krachtenveld wordt afgevoerd in de bodemgesteldheid zoals aanwezig in en rondom het

gebied waar de windmolenparken Oostennoer en De Drentse Monden zijn gepland.

Wat mij veel zorgen baart is de grootschaligheid van de windmolenparken. Wij spreken hier enkel

over de windmolenparken Oostennoer en De Drentse Monden, terwijl slechts enkele kilometers hier vandaan ook het windpark N33 wordt gepland

0635

Het is tevens niet ondenkbaar dat bij een verruiming van de Drentse en Groningse doelstellingen ten

aanzien van de ontwikkeling van windmolenparken, het thans bestaande zoekgebied verder wordt

uitgebreid.

Pagina 10 van 18

Page 476: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

-

(Het huidige zoek gebied is gerelateerd aan de overheidsdoeistelling voor het jaar 2020. voor de

periode daarna is er een ruimere doelstelling geformuleerd waarvan ook weer wordt verwacht don

de provincies Drenthe en Groningen hun bijdrage zullen leveren.) Wat zijn de effecten van de ronddraaiende wieken op de stabiliteit van de bodem en, cumulatief, de effecten van de windmolenparken als geheel en in samenhang bezien. Zoals hoe de plannen er nu liggen (Oostermoer, De Drentse Monden en N33) en de reikwijdte voor de toekomst, waar ligt de grens?

9. Radarverstoring LOFAR Juist vanwege de rust en stilte is het Veenkoloniale gebied uitgekozen als thuishaven voor het Nederlandse aandeel in het internationale project LOFAR, Low Frequency Array. De kern bevindt zich in Exloo, vertakkingen bevinden zich in Zweden, Engeland, Duitsland en Frankrijk. Deze verzameling van hypergevoelige antennes heeft als doel het bestuderen van het heelal, de oerknal en de situatie die vervolgens in de ruimte is ontstaan. Volgens de wetenschappelijke tijdschriften Science en Nature, welke beide over de resultaten van LOFAR hebben gepubliceerd, is het niet ondenkbaar dat, wanneer de geboekte progressie zich doorzet, LOFAR de Nobelprijs zou kunnen ontvangen.

Deze feiten geven aan wat het internationaal wetenschappelijk belang is van LOFAR.

0635

Volgens de initiatiefuemer van LOFAR, Astron, geven windmolens een elektromagnetisch signaal af dat vervolgens stoort op de ontvangst. De dynamo zorgt voor storingen wanneer LOFAR signalen uit de ruimte wil opvangen. Er wordt gepleit voor voldoende afstand tussen windmolens en de radiotelescoop. Volgens de provincie Drenthe is de komst van windmolenparken funest voor LOF AR, het zou een vernietiging van een miljoeneninvestering zijn.

Hoewel onderzoek van het heelal de primaire activiteit van LOFAR is worden er ook andere toepassingen uitgevoerd. Zo gebruiken landbouwers het sensornetwerk om precisielandbouw te kunnen beoefenen en onderzoeken geofysici de bodem van Noord-Nederland door seismische geluidssensoren te koppelen aan het LOFAR-netwerk.

Graag zou ik een nauwgezet onderzoek willen zien waaruit duidelijk wordt wat de invloed van één enkele tot meerdere windmolens op de radiotelescoop van LOFAR in Exloo en het bijbehorende steunstation in de gemeente Aa & Hunze zal zijn waarbij alle huidige activiteiten maar ook toekomstige mogelijkheden in kaart worden gebracht. Onder welke voorwaarden kunnen beide projecten (LOFAR en windmolens) naast elkaar functioneren zonder elkaar tot last te zijn?

lO.Radarverstoring Eelde Wmdmolens kunnen radarbeelden verstoren, met name wanneer windmolens geclusterd staan opgesteld. In de omgeving van militaire en burger luchtvaartterreinen, radars en bakens geldt regelgeving ten aanzien van obstakelvrije vlakken. Dit is van belang voor de veiligheid en efficifutie van het vliegverkeer. Ook het ministerie van Defensie gebruikt de radarsystemen om het Nederlands grondgebied te

kunnen beschermen. Rondom burgerluchtvaarthavens gelden, behalve voor radar, ook voor andere navigatiesystemen bouwhoogtebeperkingen om de vliegveiligheid te kunnen garanderen.

Pagina 11 van 18

Page 477: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Rondom de radarposten ligt een radarverstoringsgebied met een straal van 28 kilometer. Gemeten

vanaf de radarpost behorende bij vliegveld Eelde zou het complete gebied Boerveen, deelgebied

van windpark Oostennoer, binnen dit radarverstoringsgebied vallen.

Het vliegveld Eelde heeft het voornemen om, door middel van een baanverlenging, een grotere rol

te gaan spelen in de luchtvaart

Deze ontwikkeling is van invloed op de regionale economie, meer luchtbewegingen levert meer

directe en indirecte werkgelegenheid op.

Door binnen het radarverstoringsgebied objecten te plaatsen die van invloed kunnen zijn op de

kwaliteit van de noodzakelijke radarbeelden behorende bij een luchthaven, worden ontegenzeggelijk de mogelijkheden voor verdere ontwikkeling van diezelfde luchthaven beperkt.

Graag zou ik zien dat er een onderzoek komt naar de invloed van de windmolenparken Oostermoer

en De Drentse Monden op de verstoring van de radarpost behorende bij vliegveld Eelde, ook wel bekend als GroningenAirport

Wat zijn de effecten op de luchtverkeersveiligheid en verdere ontwikkeling van voornoemde

luchthaven?

1l.Lokaal klimaat Wetenschappers van de Universiteit van Illinois (VS) geven aan dat windmolens bijdragen aan een lokale temperatuursverandering.

De temperatuur overdag zou iets afkoelen en de temperatuur 's nachts zou iets opwarmen.

Er kan gesproken worden van een nivelering van de lokale temperatuursverschillen.

Planten en dieren zijn gevoelig voor kleine veranderingen in temperatuur.

Aangezien deze temperatuursveranderingen, blijkens eerder genoemd onderzoek, zullen optreden kan er geconcludeerd worden dat er effecten zullen zijn voor de lokale flora & fauna.

Graag zou ik u willen verzoeken een dergelijk onderzoek, zoals uitgevoerd in de Verenigde Staten,

uit te voeren in een meer vergelijkbaar gebied met de gebieden waar de windparken Oostermoer en

De Drentse Monden zijn gepland Alleen dan kan er met relevante onderbouwing geconcludeerd worden of, en zo ja, in welke mate windmolens invloed hebben op de lokale temperaturen.

t2.Sociaal economische aspecten De ontwikkeling van grootschalige windmolenparken, zoals windpark Oostermoer, windpark De

Drentse Monden en windpark N33, separaat, maar zeker in samenhang met elkaar, heeft een invloed

op de leefomgeving zoals wij die nu kennen

Verschillende visies ten aanzien van dit gegeven leiden er nu al toe dat de regio grofweg in drie kampen te verdelen is: uitgesproken voorstander, uitgesproken tegenstander, neutraal.

Niet het feit dat eerder genoemde ontwikkelingen zich bevinden in de invoedssfeer van de

leefomgeving maar het verschil in visie in welke mate en of die invloed overwegend positief dan

wel negatief zal zijn neemt de vormen van een splijtzwam aan.

Initiatiefuemers hebben ervoor gekozen om met minimale inspanning de plaatselijke bevolking en

politiek te consulteren en te informeren en om vervolgens met reuzenstappen door te denderen naar

het rijk teneinde hun plannen onder te brengen in de, zogeheten, RijksCoördinatieRegeling.

Pagina 12 van 18

0635

Page 478: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Deze gang van zaken heeft in mijn optiek een prijs, maar dan wel een prijs die op de rekening van

de lokale bevolking en ondernemers terechtkomt. De genoemde gang van zaken heeft namelijk bijgedragen aan een gevoel van 'niet gehoord worden', 'niet serieus genomen worden'. Angst is gaan

regeren en heeft er mede voor gezorgd dat nadelige effecten van de voorgenomen windmolenparken

reeds van kracht zijn.

1. Waardedaling woning Verschillende gerechtelijke uitspraken hebben de afgelopen jaren duidelijk gemaakt dat alleen al de

plannen tot oprichting van één of meer windmolens kunnen leiden tot een waardevermindering van

het onroerend goed

Makelaars in en rond de gemeenten Borger Odoorn, Aa & Hunze, Stadskanaal en Veendam hebben

bij diverse gelegenheden aangegeven dat zij al ruimschoots merken dat de huizenmarkt in de regio

op dramatische wijze slechter scoort dan de toch al slechte huizenmarkt in de rest van Nederland

Tijdens de drukbezochte debatavond Windenergie op woensdag 9 februari 2012 te Exloo is dit fenomeen door NVM makelaar Jaap ten Hoor verwoord als: 'waardedaling ten gevolge van

windmolens is niet te becijferen in een percentage. De huizen zijn simpelweg onverkoopbaar.'

In feite is de afweging ook simpel:

Twee identieke woningen met een identieke prijs staan te koop met één verschil. De ene

woning heeft een vrij uitzicht, de tweede woning heeft één of meer windmolens in het

uitzicht. Welke woning zou u kiezen?

Planschade zegt u? Experts weten echter te vertellen dat het niet gemakkelijk zal zijn om

planschade ten gevolge van de windmolenparken aannemelijk te maken, er zal worden verwezen

naar andere invloeden zoals een recessie en vermeend achterstallig onderhoud. Daarnaast is er zelfs nog sprake van eigen risico!

Kortom, de rekening zal worden betaald door de eigenaar van onroerend goed

Met klem wil ik u verzoeken om, in een breed onderzoek, de gevolgen voor de woningmarkt, in de

volle reikwijdte, in kaart te brengen en de uitkomsten daarvan mee te nemen in de MER.

2. Versterking krimp

Een cumulatie van invloeden op de leefomgeving zoals onder andere geluidsoverlast, laagfrequent

geluid, slagschaduw, horizonvervuiling en waardedaling op het onroerend goed zal leiden tot een leefomgeving die in steeds mindere mate interessant is voor mensen om er te leven.

In feite werken de (plannen tot ontwikkeling van) windmolenparken voor de, al jaren geleden

ingezette, krimp als een katalysator.

Waar de lokale, provinciale en landelijke politiek, samen met de bewoners van de regio, al jaren

strijdt tegen deze krimp en plannen ontwikkeld om de dorpskernen leetbaar te houden wordt dit door een relatief kleine groep initiatiethemers genadeloos teniet gedaan.

Een gebied waar het steeds minder aantrekkelijk wordt om te leven zal nog verder leeglopen.

De effecten zullen zichtbaar worden in de vorm van leegstand, het verdwijnen van voorzieningen

zoals politieposten, medische zorg, bibliotheek, middenstand, verenigingen en werkgelegenheid.

Slechts de windmolens zullen nog subsidie opbrengen op een zodanige wijze dat de eigenaar niet meer de noodzaak heeft om ook zijn agrarische bedrijfstak uit te blijven voeren. De dorpen zullen verpauperen.

Graag zou ik breed onderzocht willen zien waar het gebied vandaan komt, welke plannen er zijn

ontwikkeld en reeds in gang zijn gezet, wat de te verwachten toekomst is van de dorpskernen en

Pagina 13 van 18

0635

Page 479: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

-

buitengebied en wat de invloed van windmolenparken zal zijn op dit proces. 0635

Ter onderbouwing: de verschillende dorpsvisies en bestenuningsplannen die de laatste jaren door politiek en bewoners samen zijn ontwikkeld. Op te vragen bij de gemeente.

In dit onderzoek is draagvlak onder de bevolking van zeer groot belang, ook in dit kader is het op zijn zachts gezegd jammer te noemen dat de initiatiefuemers de plaatselijke bevolking en politiek zo

snel hebben overgeslagen in hun plannenmakerij. 3. Toerisme en recreatie

Toerisme en recreatie zijn synoniem aan de provincie Drenthe. Het betreft dan voornamelijk toerisme en recreatie gerelateerd aan de kenmerkende gebiedseigenschappen: rust, ruimte en donkerte. In combinatie met de rijke en diverse Drentse natuur: bos, heide, veen, het Hunzedal (beekdal), Zuidlaardermeer en legio overigen.

Drenthe is een provincie waar mensen graag hun, kortere of langere, vakantie spenderen. Het is een juiste constatering dat één van peilers waarop de provincie zich kan onderscheiden en de krimp kan worden bestreden uitgerekend het toerisme en recreatie is.

Om deze reden is er de afgelopen jaren dan ook flink gestimuleerd om, aan toerisme en recreatie gerelateerde, bedrijfsmatigheid te ontwikkelen in de provincie in het algemeen en de krimpgebieden (zoals de Veenkoloniiln) in het bijzonder. Om dit streven extra kracht mee te geven heeft de overheid diverse subsidie-regelingen in het leven geroepen. Dit zijn onder andere: Toerisme natuurlijk! Drenthe 2008-2010 (STINAT) en het Kader voor Economische Investeringen (KEI) 2011-2015. Daarnaast zijn er nog het Stimuleringsproject voor Innovatie in PlattelandsOndernemingen (STIPO) en het Project Versterking Ondernemerschap Toeristisch-recreatieve Sector.

De regeling STINAT richtte zich rechtstreeks op het toerisme en recreatie, KEI richt zich op het crei5ren en behouden van banen (waaronder toerisme en recreatie). De provincie Drenthe geeft dat 1 op de 11 banen voortkomt uit het toerisme en recreatie. De sector heeft, volgens de provincie, een positief effect op de leefbaarheid van het platteland, het toerisme en recreatie houdt door hun bestedingen de voorzieningen in de dorpskernen op peil.

Kortom, toerisme en recreatie is de levensader van de regio.

De grote vraag is dan of dit gebied voor toeristen nog steeds interessant blijft. Misschien is de horizonvervuiling vanwege de aanwezigheid van windmolens nog niets eens zozeer van invloed, de beeldvorming met betrekking tot het krimpgebied, de transformatie van rustieke leefgemeenschap tot grootschalig industriegebied, zal desastreus uitpakken.

Twee voorbeelden ter vergelijking: U gaat naar de provincie Flevoland voor een korte vakantie.

Heeft het uw voorkeur om in de provincie de enorme hoeveelheid windmolens te bekijken of gaat u liever naar het windmolenvrije natuurpark 'de Wee"ibben'?

Een verpauperd deel van de binnenstad van Arnhem wordt volledig gerevitaliseerd voor het bedrag van 100 miljoen euro waarvan het ministerie van I'1frastructuur en Milieu 17, 5

miljoen euro bijdraagt. (bron: Volkskrant 18 november 2011).

Wanneer u in Arnhem bent. Heeft het dan uw voorkeur om naar de verpauperde of de gerevitaliseerde binnenstad te aan kijken en daar uw geld uit te geven?

Pagina 14 van 18

Page 480: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

-

Enkele citaten uit het Consumentenonderzoek Toerisme 2009: 'Toeristen komen nog stedds naar Noord-Nederland voor de rust, ruimte, natuur en het landschap'

'AI jaren blijkt dat het Noorden vooral wordt gewaardeerd om de natuur, het landschap en de vele fiets- en wandelmogelijkheden. Uit het onderzoek van 2009 blijkt dat toeristen de

vriendelijkheid van de Noordelijke bevolking en het personeel dat werkzaam is in de

toeristisch-recreatieve sector, hoog waarderen'

'Het overgrote deel van de verblijfttoeristen (43%) dat een vakontie doorbrengt in Noord­

Nederland vindt zichzelf een typische rust- en ontspanningszoeker'

'Eén op de vijf toeristen in Noord-Nederland is van mening dat de vakantie vooral gericht is op de natuur. 17% van de respondenten geeft aan dat de vakontie in Noord-Nederland juist

een gelegenheid is om tijd met familie en vrienden door te brengen. 14% beschouwt zichzelf als een sportieve en actieve toerist. '

'Verblijfttoeristen bezoeken Noord-Nederland om dezelfde redenen. Rust en

fietsmogelijkheden worden het vaakst genoemd als motief Drenthe is vooral aantrekkelijk vanwege bos, heide en parken. '

Enkele citaten uit de omgevingsvisie Drenthe 11 augustus 2010 'Drenthe wil een topspeler zijn op de (binnenlandse) toeristische markt. Hiervoor vinden wij

het van belang dat Drenthe in haar diversiteit een totaalproduct aanbiedt dat onderscheidend en van hoogwaardig niveau is. '

'Een totaalproduct met veel variatie, aansluitend op de behoeften van de hedendaagse toerist en leidend tot een bruisend Drenthe. '

'In dat toeristische totaalproduct Drenthe moet geïnvesteerd worden. Het bestaande aanbod

van verblijft- en dagrecreatie en de huidige toeristisch-recreatieve irifrastructuur moet kwalitatief verbeterd en vernieuwd worden. '

'De focus moet komen te liggen op de diversiteit en de kwaliteit van het toeristische product.

Niet méér van hetzelfde, maar juist het creëren van toegevoegde waarde ten opzichte van het bestaande toeristische product. Wij dagen de markt uit om nieuwe, aansprekende concepten

te ontwikkelen die passen bij de kernkwaliteiten van Drenthe. '

'Ten aanzien van de verblijftrecreatie willen wij inzetten op versterking, uitbreiding en vernieuwing van de bestaande bedrijven in samenhang met de omgeving, het vrijetijds

landschap. '

'Nieuwvestiging van verblijftrecreatie is niet mogelijk in de Ecologische Hoofdstructuur en

robuuste landbouwgebieden. Met uitzondering van nieuwvestiging als gevolg van

ver-/uitplaatsing van bestaande bedrijven uit kwetsbare gebieden, daarvoor willen we ruimte zoeken aan de randen van natuurgebieden. '

Pagina 15 van 18

0635

Page 481: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

-

'Wij willen de aanpak van het project 'Natuurlijke recreatie Drenthe' voortzetten. In de komende periode gaan we onderzoeken of aanvullende initiatieven nodig zijn om de kwaliteit verder te verbeteren. '

Dezelfde omgevingsvisie Drenthe 2010 geeft ook een overzicht van de kemkwaliteiten en bijbehorende indicatoren behorende bij de provincie Drenthe. Kernkwaliteiten Indicatoren Rust

Ruimte Natuur Landschap Oorspronkelijkheid Veiligheid Naoberschap Menselijke maat Kleinschaligheid (Drentse schaal)

Stilte en duisternis Openheid van het landschap Natuur binnen de ecologische hoofdstructuur Diversiteit en gaafheid van landschapstypen Cultuurhistorische, archeologische en aardkundige waarden Sociale, externe en verkeersveiligheid

Leefbaarheid Passend bij Drenthe

Graag zou ik een gedegen onderzoek willen zien waarin duidelijk wordt op welke wijze het toerisme en recreatie beïnvloed zal worden door de windrnolenparken in combinatie met de effecten daarvan op de leefomgeving.

Het is natuurlijk mogelijk dat het toerisme en recreatie per saldo geen noemenswaardige wijzigingen zal ondervinden van de voornoemde windrnolenparken. Bovenstaande citaten geven echter aan welke soort toeristen de regio bezoekt en het mag duidelijk zijn dat voor dit type toerist de regio in mindere mate interessant zal blijven.

In dit kader wil u vragen te onderzoeken wat de effecten zullen zijn met betrekking tot de relatie tussen de betreffende windrnolenparken en het toerisme & recreatie zoals de regio die nu kent. Welke wijzigingen zullen zich hierin voordoen en dus, welke investeringen in de toeristische sector zullen de boeken in gaan als zijnde kapitaalvernietiging en welke investeringen zullen moeten worden uitgevoerd om in de nieuwe situatie de toeristische sector op niveau te brengen en houden?

4. Werkgelegenheid

Eén van de argumenten die steevast wordt genoemd in directe relatie tot de ontwikkeling van- en het in bedrijf zijn van windrnolenparken is de werkgelegenheid die het op zou leveren.

Tot op heden is het echter totaal onduidelijk gebleven op welke de (mogelijke) komst van windrnolenparken op een significant positieve wijze invloed kan hebben op de werkgelegenheid. Betreffende initiatiefuemers zijn nog niet verder gekomen dan het grondwerk dat uitgevoerd moet worden voor en tijdens de bouwperiode en het voornemen om het door hun verdiende geld bij de lokale winkelier uit te geven.

Wat betreft de werkzaamheden gedurende de bouwperiode; deze zijn tijdelijk (na voltooiing is het weer gebeurd met deze werkgelegenheid) en deze zijn veelal specialistisch van aard waardoor zij niet uitgevoerd zullen worden door lokale ondernemingen en arbeidskrachten maar door ondernemingen en arbeidskrachten die hierin zijn gespecialiseerd. In dit laatste geval zal er wel, gedurende de bouwperiode, onderdak moeten zijn voor de gastarbeiders.

Wat betreft het spenderen van de aangewaaide inkomsten; dat is leuk om vooraf te roepen maar het mag duidelijk zijn dat de regio hier geen toekomst op kan bouwen.

Pagina 16van 1 g

0635

Page 482: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Blijft over het onderhoudswerk dat aan de windmolens zal moeten worden uitgevoerd. Dit is inderdaad een structurele vorm van werkgelegenheid echter, in een gebied waar ten hoogste 150 molens komen te staan zijn maximaal 1 0-15 onderhoudsmedewerkers nodig. Dit staat in schril contrast met het te verwachten aantal banen dat zal verdwijnen vanwege de nadelige gevolgen van de windmolenparken. Per saldo zullen de windmolenparken leiden tot een verlies aan werkgelegenheid.

Graag zou ik ti willen verzoeken om een nauwgezet onderzoek uit te voeren naar:

het verlies van werkgelegenheid voor de regio n.a.v. de windmolenparken;

de toename van werkgelegenheid voor de regio n.a.v. de windmolenparken;

de maatschappelijke kosten die dit met zich mee zal brengen;

de wijze waarop de eigenaren van de windmolenparken deze kosten mee-calculeren in hun ondernemingsplan.

13.Energieopbrengst I besparing C02-uitstoot Het opgesteld vermogen van de windmolenparken Oostermoer en De Drentse Monden is 420 - 600 Megawatt. Ook in de situatie van een lokatie-alternatief blijft het voornemen om ditzelfde vermogen te realiseren.

De lokatie van het windmolenpark is aan de oostzijde van de provincie. Zoals u zult weten is het van belang te weten met welke gemiddelde windsnelheden de molen te maken gaat krijgen om een zo optimaal mogelijk rendement te behalen. Kijkend naar de windkaart van Nederland, waarbij het gaat om de windsnelheden op hoogtes rond de 100 meter, dan is het direct duidelijk dat de oostzijde van Drenthe niet direct de meest voor de hand liggende lokatie is.

Het rapport 'kosten en baten van windenergie op land' van PonderaConsult stelt ook expliciet dat Drenthe een windarme provincie is en om die reden niet of nauwelijks windmolens kent.

Dat er een solitaire windmolen verrijst op een enkel lokatie, hier en daar, dat kan ik mij nog voorstellen. Een individuele ondernemer die een specifiek (privématig) doel beoogd met één enkele windmolen kan zeker tot de slotsom komen dat investering voldoende rendement kent.

0635

De doelstellingen die worden beoogd met voornoemde grootschalige windmolenparken hebben baat bij zo optimaal mogelijke omstandigheden. Tienden van procenten rendementsverbetering kunnen onder aan de streep het verschil maken. Dat er grootschalige windmolenparken (420-600 MW) worden ontwikkeld in exact die windanne provincie Drenthe bevreemd mij nogal.

In het voornoemde rapport van PonderaConsult wordt gerekend met windmolens met een vermogen van 3MW. Ik zou mij kunnen voorstellen dat deze lager (in hoogte) zijn dan molens met een groter vermogen en om die reden niet voor de hand zouden liggen om te plaatsen in het windanne Drenthe. Indien hogere molens geplaatst zouden kunnen worden dan zou het rendements-uitzicht kunnen wijzigen. Op grotere hoogte waait immers meer wind.

Blijft echter de vraag: Zo'n hogere molen kan best een bepaalde mate van rendement behalen in een windanne omgeving maar zou diezelfde molen niet een veel hoger rendement behalen wanneer deze in een windrijker gebied zou staan?

Met andere woorden: de investering om de molen in Drenthe of aan de kust te plaatsen zal min of

Pagina 17 van 18

Page 483: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

meer gelijk zijn, het aantal vollasturen dat de molen zal draaien is op die kustlokatie echter hoger waardoor de investering een hoger rendement zal behalen zowel in electriciteitsproductie als financiële omzet

Theoretisch levert elke opgewekte kWh een besparing op van circa 0,5 kg C02 (gemiddelde uitstoot per kWh in gas- en kolengestookte centrales). Om een zo hoog mogelijke besparing op de C02 uitstoot te realiseren worden productiemiddelen geplaatst op de lokatie waar het hoogste rendement zal worden behaalt

Graag zou ik onderzocht zien wat het verwachte aantal vollasturen zal zijn van de windparken op de lokatie waar zij nu gepland staan (provincie Drenthe) afgezet tegen het aantal vollasturen van hetzelfde opgestelde vermogen op een meer windrijke lokatie (bijvoorbeeld aan de kust).

Door deze onderzoeksvraag te beantwoorden kan een beter onderbouwde beslissing genomen worden op welke lokatie de financiële investering zal leiden tot een zo hoog mogelijke productie van electriciteit en daarmee een zo hoog mogelijke reductie van C02 uitstoot.

Dit is, primair, de doelstelling zoals de overheid die wenst te behalen.

Ten slotte

Zoals gemeld in de inleiding vormt deze zienswijze een uitgebreide, doch niet volledige, opsomming van zorgen en vragen die in ruime mate leven onder de direct en indirect omwonenden van de geplande windmolenparken.

Een deel van deze zienswijze is niet, of in mindere mate, van toepassing voor de Milieu Effect Rapportage zoals deze op wettelijke gronden wordt uitgevoerd Laat onverlet dat het vanuit het maatschappelijk belang van grote noodzaak is dat alle zorgen en vragen op een serieuze wijze worden benaderd door initiatiethemers en (rijks)overheid.

Deze opdracht leggen wij, Stichting WindNEE en 1201 volmachtgevers, bij u neer in het vertrouwen dat u hier dienovereenkomstig mee om zal gaan.

Pagina 18 van 18

0635

Page 484: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer Postbus 223

2250 AE Voorschoten

Betreft: Aanvulling op zienswijze Stichting WindNEE en volmachtgevers

Gasseltemijveen, 28 februari 2012

Geacht college,

Als aanvulling op de eerder verzonden zienswijze van de Stichting WindNEE en haar volmachtgevers stuur ik u het aantal van "'J?( machtigingen. Mijn verzoek is om deze toe te voegen aan het totaal.

Met vriende1ij ke groet,

Voorzitter

Bijlagen:

- Adressenlijst volmachtgevers

- Ondertekende machtigingen

0635

Page 485: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer Postbus 223

2250 AB Voorschoten

Betreft: Aanvulling op zienswijze Stichting WindNEE en volmachtgevers

Gasseltemijveenschemond, 29 februari 2012

Geacht college,

/

Als aanvulling op de eerder verzonden zienswijze van de Stichting WindNEE en haar volmachtgevers stuur ik u het aantal van It.t/machtigingen. Mijn verzoek is om deze toe te voegen aan het totaal.

Met vriendelijke groet,

Voorzitter Stichting WmdNEE

Bijlagen:

- Adreslijst volmachtgevers

- Ondertekende machtigingen

01T W1Hr 1k �12

0635

Page 486: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer Postbus 223

2250 AE Voorschoten

02 MRT 2012

Betreft: Aanvulling op zienswijze Stichting WindNEE en volmachtgevers

Gasseltemijveenschemond, 28 februari 2012

Geacht college,

Als aanvulling op de eerder verzonden zienswijze van de Stichting WindNEE en haar volmachtgevers stuur ik u het aantal van 5 machtigingen. Mijn verzoek is om deze toe te voegen aan het totaal.

Met vriendelijke groet,

Bijlagen:

- Ondertekende machtigingen

0635

Page 487: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

yoga-meditatie centrum

Zienswijze plan plaatsing windmolens Gasseltemijveen en Gasselterboerveen.

Inleiding: Ik ben ogadocente volgens de Himalaya traditie

,Te ens verzorg ik, evenals mijn partner trainingen mindfulJness. �amen met mIJn partner verzorg ik ook stiheretraites.

Rond het jaar 2000 ben ik vanuit Nijverdal naar deze plaats gekomen omdat ik getrokken werd door de rust van dit mooie dorp en de mogelijkheden die het daardoor bood voor de uitoefeniong van mijn activitetien. We hebben de afgelopen 10 jaar een bouwvallig gebouwtje totaal gerenoveerd tot een mooi CUTSUscentrum en 1000 bomen geplant om onze consumptiedranfg te compenseren. Het plaatsen van windmolens op een hoorbare afstand van mijn praktijk zal mijn bedrijf ernstig schaden, zozeer dat we ons bij plaatsing zullen en moeten beraden over verplaatsing van onze activiteiten naar een andere, stillere locatie.

1: Gasselternijveen kenmerkt zich door stilte. s Avonds, op zondagen en s nachts is het er muisstil en ik vrees dat dit met de komst van het windpark voorgoed verleden tijd zal zijn. Bedenk u dat 's avonds enlof s nachts, als u in bed ligt, het geluid van een rondvliegende mug al leidt tot slapeloosheid en irritatie, het geluidsniveau is echter nauwelijks in dB uit te drukken. Het mag duidelijk zijn dat elk windmolengeluid van hetzelfde of hoger geluidsniveau te veel is.' Ik maak mij dus enstige zorgen over geluidshinder voortkomend uit het windpark De Drentse Monden. Dit aspect zou één van de hoofddoelen moeten zijn in het Milieu Effect Rapport.

Ik verzoek U om een onderzoek in hoeverre de geluidsproductie van het windturbine park volgens de Lden47 normering die daarvoor geldt een belemmering vormt voor het uitoefenen van mijn Yoga praktijk.

2: Het eerst weer laten meanderen van de Hunze, hetgeen met een grote tinanciele injectie tot stand is gekomen, met de bedoeling de natuur terug te brengen naar een situatie van natuurlijk evenwicht staat haaks op een situatie waarbij een groot aantal windmolens als een cluster gebruikt gaan worden om energie op te wekken. Ik verzoek U te onderzoeken of het geplande \\'indmolenpark de recentelijk gevormde ecologische omstandigheden in het natuurgebied rondom de opnieuw meanderende Hunze.verstoort en schade toe brengt.

0636

06 MRT 2012

Page 488: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Samavifiara yoga-meditatie centrum

3: De rode lichtbakens bovenop de windmolens leiden, naar mijn overtuiging, tot een ongewenste verstoring van het nachtelijk duister en hebben daarmee verregaande invloed op de in het gebied levende dieren. Onze 1 ha. Grote natuurtuin met kikkerpoel wordt regelmatig bezocht door grote en kleine vleermuizen en ransuilen en kerkuilen.

Ik verzoek U te onderzoeken of het geluid en de rode lichten een ongewenste verstorende invloed hebben op de kwetsbare dieren van de nacht als vleermuizen en uilen.

4: Het windpark kan in de toekomst mogelijk een complex van effecten hebben op mijn gezondheid zoals door de Amerikaanse onderzoekster dr. Nina Pierpont is genoemd als het windturbinesyndroom. In Australië heeft men inmiddels windparken stilgelegd om nader onderzoek te doen.

Ik verzoek u vooraf nauwgezet onderzoek te doen naar deze effecten in onze regio.

5: De komst van het windmolenpark "De Drentse Monden" zal een negatief effect hebben op de aantrekkelijkheid van dit gebied. De WOZ waarde van onze woning zal dalen

Zie ook: Uitspraak Gerechtshof Leeuwarden (procedurenummer A WB 67/06) Betreft bezwaar WOZ door bouw windturbines in de nabijheid van een woning. Uitspraak dat WOZ met 25% naar beneden bij wordt gesteld. Uitspraak Hoge Raad Betreft bezwaar WOZ door bouw windturbine op 2,5 kilometer afstand. Uitspraak dat WOZ met 30%

naar beneden bij wordt gesteld, hiervan op het onroerend goed in de regio mee te nemen in uw onderzoek.

Ik verzoek u met klem vooraf de planschade van onze woning en onderzoeken. Tevens verzoek ik U ook de planschade te onderzoeken met betrekking tot de goodwill van mijn bedrijf.

0636

Page 489: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Samavihara yoga-meditatie centrum

6: 'Naast de agrarische functie hebben de Drentse Monden een hoge toeristische en recreatieve waarde, getuige hiervan is de fraaie folder die onlangs, namens onder andere de gemeente, huis aan huis is verspreid. De mogelijke komst van diverse windmolenparken, waarvan De Drentse Monden er één is, hebben een vernietigende werking op de aantrekkelijkheid van de regio als geheel.

De Veenkoloniën en de Hunzevallei kennen een breed aanbod van ondernemers die de toeristische en recreatieve functie gestalte geven. Daar ben ik er een van, ik verwacht dat ik onevenredig zwaar geschaad zal worden door deze plannen.

Graag zou ik teruglezen in uw rapportage wat de gevolgen zullen zijn op toeristisch-, recreatief- en daaruit volgend economisch gebied.'

Nawoord:

Als door overmatige consumptie windmolens essentieel zijn om voldoende elektriciteit op te wekken dienen deze mijn inziens naar rato van consumptie over het land verdeeld te worden.

Gasselternijveen: 27-02-2012

0636

Page 490: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0637

Ontvangen 26 JAN 2012

STICHTING EUROPEES MIUEU EOUWIEf (EMTlUIl

Veendam 23 Januari 2012

AC/I ae Burgemeesters , '/v'ethouders politieke partijen van de gemeente

O , oambt Veendam, Ao en Hunze en Bor'ger-Odoorn.

Geoc-,te HeEr Mevrouw

De laatste tijC s het onderwerp windmolens niet uit de lucht geweest,er wordt door diverse

mE:C'O:: landschap beheerders milieu organisaT ies gemeentes en eigenaren aandacht oesteed

aan'\'/lndmolens' .

Een sroot deel '1an de bevolking IS verontrust

WaT I:omt er In mijn achter tuin? VI'oar :Jlijft mijn uITzicht?

WaT zIJn de gevolgen voor mijn gezondheid? Moel If. hier nog blijven wonen?

VvoT blijft er van ons mdleu over?

Vele "ragen vanuit de bevolking zijn te beantwoorden. Maar vragen over ons milieu daar IS

men niet van op de hoogte Men denkt het komt wel goed en de plannen worden er door

gedrukt . Met alle gevolgen van dien.

WII\lDMOLENS NEE.I!!!!11

Als bioloog/ornitholoog uit Oost-Groningen ben ik niet tegen windmolens, maor de plaats waar men denkt ze te plaatsen daar heb ik zo mijn bedenkingen over.

Het ka::linet heeft immers al zo vaak wat beloofd waar ze op terug moeten komen. Of het kcblnE.T komt hun beloftes niet na.

Waarvoor moet het noorden deze Windmolens plaatsen die men in het westen weigerd?

Is heT noorden weer het afval putje?

Is dit de weg, om straks, als de bevolking vertrokken is, om dan CO 2, Kern afval en andere

chem is ch rommel te dumpen in de bodem?

Wat zijn de ge volgen ?

Hier over wordt niet hardop gesproken.

Page 491: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

Het landschap, de Wadden, de Eems en de Dollord en de bevolking, krijgen het zwaar te

voorduren. Uit de eerste onderzoeken komen vele vogelslachtoffers die een tik hebben gEkregen van de wIndmolenwIeken Het IS nog niet mogelijk om met cijfers te komen, maar het gaat nu om enkele dUizenden watervogels. en t i ental l en roof- en stootvogels

Door dar eigenaren van de gronden geen toestemming verlenen om de plaatsen te bezoeken, hebDen wij geen goed beeld van de aantal vogelslachtoffers die er zIJn,

Het is van grOOT oelang om geen molens te plaatsen biJ de aanvliegroutes bij de kust en in het

open landschap. Hier' sterven onnodig veel vogels, Ook het broeden van diverse beschermde

vogels IS dan in gevaar en de kans is groot dat ze dan uitsterven, Kleine standvogels zullen

verTrekken naar andere gebieden waar het rustig is, en roof-stootvogels kunnen niet meer

Jagen,

Er gaat niets boven Groningen'?

De bevolking IS ongerust over de verfrommeling In het natuurlijk landschap, En terecht

Oost - Groningen en delen van Drenthe worden straks een 9,'00t machine park, en voor wie?

Is de bevolking hier mee gediend?

Waarom niet de subsidie gelden van windmolens om te zetter, in zonnepanelen?

Waal'oln bij de sluizen geen generotoren geplaatst?

Waarom een kleine groep het voordeel te geven?

Waarom omkoperij naar de bevolking toe met gemeenschaps geld?

Hoe eerlijk wil je over komen?

En hoe strafbaar ben je dan?

Ook heeft REW diverse rechtszaken op zijn conto bij geschreven gekregen 0,0. in Duitsland .

Ook de mooie woorden van te scheppen werkgelegenheid is niet te verwezenlijken ,dat is in

Duitsland wel duidelijk geworden, Een klein groepje heeft werk

Wind molens op zee zou een oplOSSing kunnen zijn, Ook hier zIJn de gevolgen groot

De rust op de zeebodem wordt verstoord door geruis van de molens op de bodem.

Vissen, zeehonden en andere dieren vertrekken naar rustiger oorden,

Wat houden we over?

Waarschij nlijk een dode zee,"ja natuurlijk"

0637

Page 492: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0637

Het is 'Ion Slrootbelang voor onze natuu rl i j ke omge\· in9 en gezondheid. dot er geen molens I'!orden geDouwd In Groningen en Drenthe. GeleT de noodzaak van energie IS er nu ol een overschot. In 2011 had Duitsland te veel stroom en heeft heT gratis weg geven aan de buurlanden. Loter IS het weer auurdel" terug gekochT voor onnodig veel geld, ten koste van de consument. Oo� Zeeland Douwt geen tweede kern centrale. Omdat er genoeg energie aan- wezig IS

',Voorom don nog bijbouwen van windmolens? Precies' e i gen gewin' De :,e volking heeft het recht om op hun manier te olijven wonen, In hun natuurlijk milieu en dat mag hen niet worden ontnomen

Groningen Oost-Groningen, "er gaat niets boven Groningen". Drenthe "beleef het landschap"

LaTer, we het naTuurlijk houden voor ons zelf, om te werken, voor de vogels en de dieren en voor onze gezondheid Neem, gedenk Uw beslissing op de juiste wij zeil

Yoogachtend

Page 493: Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark Oostermoer en ...

0_

=

Q= ID-

-.-

"­�

0638

Ontvangen 05 MRT 2012

Aan Bureau Energieprojecten Inspraakpunt Windpark ()ostennoer en Windpark de [)rentse Monden Ik/uilknhoutse \\eg 30 Ikn Ilaag

Wildenank. 29 khruari �()12

( }nden\ erp: • /iens \\ i.i IC op dl' wncept noti t ie Reik wijdte en \)etai I voor de 1\1 i leu Ulect

Rapportage (1\ 1 EI\) \ an \\' i ndparl-. Oosternwer en Wi ndpark dl' J)rl'ntse l\tondl'll

Cieachte llle\TOuw. heer.

1I ierbij hrengl'n \\ i.i up op de hoogte van on/.e Liens \\ ijle op genoemde com:ept notitie. 1\kt hetrekking tot de procedure \\illen we u \er/oeken de Strucluul'\ isic \\'ind op l.and \an t0l'\);1ssing te \ erk laren op dl' plannen \001' de \\indparken ()ostcrmoer ell I )rentse monden. alsook dat te doen met betrekking tot het \t1orgenomen \\ indpark aan dl' N33.

We \\ illen u dringend \Tagl'n dl' \olgende onderdelen te hetrekken hij uw i\·1FR en daar ook te kijken naar mogelijke alternatiC\l.:n. hi.i\oorbeeld zollllC-energie en \\armtekracht. in plaats \an een drl'igL'nde disproportionek aantasting kernk \\aliteiten.

Ik dfecten op dl' gl'londheid: - trillingl'n en geluid: - slagschad U\\.

Ik elketen op het landsc happel ij k schoon. Ilura en l�lLlIla. rust. ruimte en \cdk I imaat: - licht \erontreining: - ont\\ ikkeling.

Ik eL'l)nolllisclll..' schade: - \l'rl ioen aantrekk ingskraeht \oor toerisme door aantast i ng kernb\ al i tei ten (teJl iet doen \an I Ul'llpeSe im esteringen iJl (proiect \an lurr- naar TlK'r\aart). ill \esteringen in llatlluHlJlt \\ikkeling iJl het Ilun/cdal): - \\aardedaling \ all dl' huilell.

Aantast ing kdhaarheid: - \'oorlletting krimp: - sociak ont \\Tichtillg.

I'rop \ertrou \\ l'Jlde dat u on/e liens\\ij Ie serieus iJl o \cr \\ l'gi ng neemt. hoogae h tend.