Brief 014 zienswijze zrgii okt

19
Van: Vereniging Wijkopbouw Hoogkerk (VWH)/ Buurtcommissie Buitenhof Zuiderweg 70/5 9744 AP Hoogkerk Aan: Centrum Publieksparticipatie Zuidelijke Ringweg Groningen Postbus 30316 2500 GH Den Haag i.a.a.: Burgemeester en Wethouders gemeente Groningen t.a.v. dienst RO/EZ, projectmanagement Postbus 7081 9701 JB Groningen Groningen, 8 oktober 2013 Betreft: Zienswijze OTB/MER A7/N7 Zuidelijke Ringweg Correspondentie kenmerk: Brf. 014-2013 Geachte minister Schultz van Haegen, U heeft 30 augustus 2013 het OTB-MER voor de Aanpak Ring Zuid ter visie gelegd. Bij dezen geven wij onze reactie op de plannen met de Zuidelijke Ring. Thema’s: Verkeer/bereikbaarheid en Geluid en lucht 1.) Stoplichten op het hoofdwegennet (HWN) zullen verdwijnen, maar het aantal stoplichten op het onderliggende wegennet (OWN) zal daardoor toenemen. Deze situatie op zichzelf, los van een eventueel verkeerd ingeschatte verkeersintensiteit in 2030, geeft de zorg van een vastlopend OWN en vervolgens een vastlopend HWN en de gevolgen die dat zal hebben voor files en sluipverkeer, o.a. ter hoogte van Hoogkerk (Zuiderweg/ Kerkstraat en Van Zwedenlaan) en De Buitenhof (Eemsgolaan en Hunsingolaan). De geluidshindersituatie verslechtert daardoor bij De Buitenhof (A7/N7) en de hoeveelheid sluipverkeer in De Buitenhof zal op deze vaste sluiproute zeker toenemen, terwijl een motie ( zie bijl. motie 2000 gemeente Groningen; HOV-as Peizerweg, Buitenhof)) bepaalt dat het toegestane maximum aantal motorvoertuigen per etmaal langs de Eemsgolaan en Hunsingolaan ligt op 3000 mvt./e. Dat aantal wordt elke twee jaar gemonitord en wordt de laatste jaren zelfs al licht overschreden. 2.) Uit het plan ZRGII blijkt onvoldoende waarom gekozen is voor de maximumsnelheid van 100 km./p.u. ter hoogte van De Buitenhof en voor een 1 Zuiderweg 70/5 9744 AP Hoogkerk telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 e-mail [email protected] KvK 40025501 Rabobank 32.94.16.308 www.hoogkerkgroningen.nl

description

http://www.debuitenhof.info/images/Brief_014_Zienswijze_ZRGII_okt.pdf

Transcript of Brief 014 zienswijze zrgii okt

Van: Vereniging Wijkopbouw Hoogkerk (VWH)/ Buurtcommissie Buitenhof Zuiderweg 70/5 9744 AP Hoogkerk

Aan: Centrum Publieksparticipatie Zuidelijke Ringweg Groningen Postbus 30316 2500 GH Den Haagi.a.a.: Burgemeester en Wethouders gemeente Groningen t.a.v. dienst RO/EZ, projectmanagement Postbus 7081 9701 JB Groningen

Groningen, 8 oktober 2013Betreft: Zienswijze OTB/MER A7/N7 Zuidelijke RingwegCorrespondentie kenmerk: Brf. 014-2013

Geachte minister Schultz van Haegen,

U heeft 30 augustus 2013 het OTB-MER voor de Aanpak Ring Zuid ter visie gelegd. Bij dezen geven wij onze reactie op de plannen met de Zuidelijke Ring.

Thema’s: Verkeer/bereikbaarheid en Geluid en lucht

1.) Stoplichten op het hoofdwegennet (HWN) zullen verdwijnen, maar het aantal stoplichten op het onderliggende wegennet (OWN) zal daardoor toenemen. Deze situatie op zichzelf, los van een eventueel verkeerd ingeschatte verkeersintensiteit in 2030, geeft de zorg van een vastlopend OWN en vervolgens een vastlopend HWN en de gevolgen die dat zal hebben voor files en sluipverkeer, o.a. ter hoogte van Hoogkerk (Zuiderweg/Kerkstraat en Van Zwedenlaan) en De Buitenhof (Eemsgolaan en Hunsingolaan). De geluidshindersituatie verslechtert daardoor bij De Buitenhof (A7/N7) en de hoeveelheid sluipverkeer in De Buitenhof zal op deze vaste sluiproute zeker toenemen, terwijl een motie ( zie bijl. motie 2000 gemeente Groningen; HOV-as Peizerweg, Buitenhof)) bepaalt dat het toegestane maximum aantal motorvoertuigen per etmaal langs de Eemsgolaan en Hunsingolaan ligt op 3000 mvt./e. Dat aantal wordt elke twee jaar gemonitord en wordt de laatste jaren zelfs al licht overschreden.2.) Uit het plan ZRGII blijkt onvoldoende waarom gekozen is voor de maximumsnelheid van 100 km./p.u. ter hoogte van De Buitenhof en voor een

1

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

klein deel bij het Stadspark (OTB III D Akoestisch onderzoek. Deelrapport Specifiek. Bijl. 6 Kaartblad 4: snelheid Kaart 3 plansituatie). De milieubelasting die de snelheid veroorzaakt lijkt bij de motivatie van de maximum snelheid van ondergeschikt belang, het wegbeeld wordt gezien als belangrijker factor. Zou het wegbeeld niet juist een afgeleide moeten zijn van de verwachte milieubelasting (zoals geluid)?Waarom kiest men niet vanaf de plangrens bij de afslag Hoogkerk op de Zuidelijke Ring voor 80 km./p.u., daarmee heeft het verkeer op de ring heel consequent een maximum snelheid van 80 km./p.u., er is dan langs de stedelijke bebouwing van de stad grote continuïteit en geen breuk in het snelheidsregime. Als overgangszone waar max. 100 km./p.u. gereden kan worden is dan aangewezen het stuk tussen Hoogkerk-afslag naar viaduct Roderwolderdijk. Op deze wijze is Hoogkerk-Zuid (net buiten plangrens) beschermd, men heeft daar erg veel last van wegherrie, zeker sinds de snelheidsverhoging naar 130 km./p.u. en er ontbreekt een stuk geluidswal.3.) Er staat een busafrit gepland ter hoogte van De Buitenhof, rechtstreeks vanaf de A7/N7 in de richting van de Eemsgolaan, door de geluidswal heen. Vreemd genoeg zit het plan voor deze busafrit niet in het plan ZRGII, formeel zouden we daar ook niet op kunnen reageren, maar inmiddels is duidelijk dat deze busafrit er daadwerkelijk komt (zie collegebrief Groningen RO13.387.9710 i.v.m Regiovisie Groningen-Assen, o.a. Actualisatie Netwerkanalyse HOV; raadscie. B&V 9 oktober2013). Ambtelijk hebben we gehoord dat er per etmaal 160 tot 260 bussen langs deze busafrit zullen rijden. Het ontwerp is mondeling toegelicht. De busafrit krijgt een laag scherm van 1,10m. i.v.m zichtlocatie van bedrijven langs de A7/N7. In het ontwerp staat niets over geluidsbeschermende maatregelen voor de wijk De Buitenhof om deze te beschermen tegen het te verwachten geluidslek vanaf rijksweg 7. Dat geluidslek moet zeker voorkomen worden en een hoger scherm om het busgeluid tegen te houden naar de wijk vanaf het hoogliggende talud is ook beslist op zijn plaats. Deze busafrit die de geluidswal doorsnijdt kan niet weggelaten worden als het geheel aan effecten bij de A7/N7 ter hoogte van De Buitenhof wordt afgewogen bij een besluit over wegvormgeving en geluidswerende maatregelen daar. Het zou goed kunnen zijn dat het besluit dat nu genomen wordt (ook financieel) bepalend zal zijn voor hoe de situatie ter plekke de komende decennia zal zijn (zie ook bij thema ‘procedure’). Aanleg van de busafrit maakt dat de leefbaarheid in De Buitenhof verslechtert.4.) Bij het inzichtelijk maken van buitenplanse effecten in de omgeving hanteert u een marge van verhoging van de geluidsoverlast van 2 dB. Pas daarboven bent u eventueel bereid tot maatregelen. In de jurisprudentie is deze 2 dB-marge onlangs succesvol aangevochten (zie uitspraak Raad van State 201110192/1/R2, d.d. 14 augustus 2013). Een toename van max. 1 dB werd bij dit verworpen bestemmingsplan al relevant gevonden. Wij willen graag weten wat de buitenplanse verkeers- en milieueffecten zijn

2

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

van ZRGII voor Hoogkerk en De Buitenhof, deze ontbreken grotendeels in het voorliggende plan. Een geluidstoename van een half dB is voor ons reeds relevant. Hoe zijn de verkeers- en geluidseffecten voor bijvoorbeeld de Zuiderweg, de Kerkstraat, de Johan van Zwedenlaan, de Eemsgolaan, en de Hunsingolaan? 5.) In aanvulling op 4: Enkele beschikbare gegevens in RZGII geven reden tot zorg. Tabel 2.5, punt 2 in het Milieueffectrapport (p. 30) geeft voor de spoorwegkruising t.h.v. de Peizerweg een verkeersintensiteit voor de referentiesituatie 2030 van 7500 mvt./e., terwijl de plansituatie 2030 daar een verkeersintensiteit aangeeft van 11500, dat is een flinke verhoging. Ergens anders staan iets andere cijfers voor de Peizerweg, maar dezelfde tendens ook daar(OTB III D Akoestisch onderzoek. Deelrapport specifiek. Tabel 51, no. 4, p.73). In tabel 51, no.4 wordt het huidige aantal motorvoertuigen per etmaal op de Peizerweg gesteld op 5800 (2014), terwijl de autonome groei 2030 uitkomt op 6600 mvt./e. en het planaantal 2030 is 10100 mvt./e.. In die laatste tabel staat voor de Peizerweg een toename van geluid bij reconstructie 2030 van 2,4 dB, maar men ziet desalniettemin geen aanleiding voor een maatregel daar (stiller asfalt). Wij verwachten dat een groot deel van de voorziene verkeerstoename op de Peizerweg van en naar de Westelijke Ring zal gaan. Toch moet ook een substantieel deel naar De Buitenhof zijn weg vinden. Hoeveel is dat en hoeveel geluidstoename zal dat geven? Wij dringen aan op afdoende maatregelen. In verband met de bij 1 genoemde motie uit het jaar 2000 (zie bijl.) kan dat betekenen dat men een geheel nieuwe weg moet aanleggen, waar al vaak over gesproken is: de directe verbinding van de Peizerweg met de Johan van Zwedenlaan, door de weilanden van de Suikerunie.6.) Wij zijn erg blij met de verdiepte ligging, de deksels en het nieuwe Zuiderplantsoen. Mochten bij bezuinigingen de ‘groene uitstraling met schermen’ en de deksels sneuvelen, dan is het plan als geheel met een dergelijke tankgracht door de stad, een dergelijke fysieke scheiding in de stad, volstrekt onacceptabel.

Thema’s: Geluid en Lucht/ Natuur, bomen, water, bodem/ Vormgeving van de weg en inpassing in de directe omgeving

Inleidende samenvatting: De plannen voor de Zuidelijke Ring, die dwars door de stad Groningen gaat, zijn altijd een forse aanslag op de leefbaarheid in onze stad. Die leefbaarheid, die weliswaar genoemd staat in de hoofddoelstelling van dit project, verdient de allerhoogste prioriteit en is juist onze zorg na bekendmaking van uw plannen. Voor onze directe leefomgeving betekenen deze namelijk een duidelijke verslechtering. Het is met name verontrustend dat bij het onderwerp Geluidshinder in het voorliggende plan alleen gekeken is naar de minimale vereisten, die voortvloeien uit de wet Milieubeheer, de Regeling Geluid Milieubeheer (incl.

3

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

doelmatigheidscriterium) en de wet Geluidshinder. Tegen een absolute verkeershoofdader als de A7/N7, met de te verwachten sterk stijgende verkeersaantallen waarbij prognoses verbleken, moet je een dichtbevolkte stad als Groningen zo goed mogelijk beschermen. Het is daarom verstandig wat ons betreft ruimhartiger te besluiten over geluidswerende maatregelen voor de stad dan nu in het plan gebeurt. Om het in de woorden van ir. Hans Blom te zeggen: de ‘synergie’ tussen de ontwerpafdeling van Rijkswaterstaat (RWS) en die van de gemeente Groningen had beter kunnen zijn, ‘RWS zou meer Groninger met de Groningers kunnen zijn’ (‘Midden in de stad. Rapport Expert Opinion plannen Zuidelijke Ringweg Groningen. ir. J.A. Blom 27/9/2013’, p.4). In het overleg met Dhr. Blom was geluidshinder een dwingende en breed gedragen klacht van bewoners(organisaties) uit de hele stad, hij noemt geluid daarom in zijn hoofdadvies met nadruk apart bij ‘milieubelasting’ (4 Hoofdadvies, NB.1, p.6). Wat onze directe leefomgeving betreft zijn er drie kwesties die in dit plan totaal klem zitten: A. De verwijdering en het ontbreken van geluidsschermen bij het Stadspark.B. Handhaving van het verwaarloosbaar lage geluidsscherm bij de woonwijk De Buitenhof (Kranenburg), het nagenoeg ontbreken van geluidswerende maatregelen aldaar.C. De hoge nood t.a.v. geluidshinder in Hoogkerk-Zuid (net buiten plangrens).Naar aanleiding van deze kwesties zullen we nu onze punten in het kader van bovengenoemde combinatie van thema’s aan de orde stellen.

A.Argumentatie voor geluidswerende maatregelen bij het Stadspark:1.) Uit verschillende passages in ZRGII blijkt dat de huidige schermen bij het Stadspark langs A7/N7 verdwijnen (‘OTB III Bijl. D Akoestisch onderzoek - Deelrapport specifiek. Bijl. 6 Kaartblad 3 Wegverharding en schermen Krt. 3 Plansituatie’ en ‘OTB III D Akoestisch onderzoek Deelrapport specifiek (incl. bijl. 1-4) p.24, tabel 7, punt 1’). De motivatie voor deze ingrijpende maatregel staat verwoord in tabel 7, punt 1 en is uiterst mager: het hoeft niet van de wet, het park zou een niet geluidsgevoelig object zijn, waarvoor geen afweging gemaakt hoeft te worden. Naar landelijke vereisten is het Stadspark irrelevant, want geen Natura 2000 gebied. Voor de stad Groningen is het Stadspark, dat zo groot is als de complete binnenstad van Groningen, wél van grote betekenis. Het is een belangrijk onderdeel van de Stedelijke Ecologische Structuur (SES) en tot ‘kroonjuweel’ uitgeroepen in de nota groenstructuurplan ‘Groene Pepers’ (gemeente Groningen, april 2009). Er wordt dus onterecht voorbijgegaan aan staand beleid van de gemeente Groningen.2.) De huidige schermen langs de A7/N7 zijn er relatief kortgeleden speciaal op initiatief geplaatst van de Groninger gemeenteraad (motie 2006, zie bijlage). Iets dat zo duidelijk de wens is van het Groninger gemeentebestuur, daar kan men niet aan voorbijgaan.3.) Deze schermen hebben 1,5 miljoen euro gekost, definitieve verwijdering is onverdedigbare kapitaalvernietiging, vooral ook omdat wij van RWS gehoord hebben dat de schermen na de ombouw gemakkelijk herplaatst kunnen worden.

4

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

4.) De MER score methodiek die een ‘gering negatief effect’ ten aanzien van het Stadspark aangeeft, weegt ten onrechte alleen het iets grotere ‘ruimtebeslag’ (‘OTB III Toelichting Ontwerp-tracébesluit, H. 8.2 Cultuurhistorie, p. 81’) van de westelijke ringweg (i.v.m. verbreding viaduct Concourslaan) en niet ook de toekomstige geluidshindersituatie van het Stadspark zonder de huidige schermen. Zonder schermen wordt het park gedegradeerd tot lawaaistrook tussen de Zuidelijke Ring, verhoogd gelegen op een viaduct, en de Westelijke Ring, die in het plan ter hoogte van de Leonard Springerlaan ook op een viaduct komt te liggen (planhoogte daar 4,60 m.), eveneens zonder schermen. Als de MER score methodiek wel met deze verslechterde geluidshindersituatie van het park rekening zou houden zou de methodiek ‘groot tot zeer groot negatief effect’ aangeven voor het Stadspark.5.) De toekomstige situatie van het park zonder schermen is een duidelijke verslechtering vergeleken met de huidige situatie met schermen. De referentiepunten direct langs de A7/N7 geven duidelijke overschrijdingen aan (zie o.a.: ‘OTB III D Akoestisch onderzoek . Kaart Geluidsonderzoek. Bijl. 1 Overschrijdingen GPP, kaart 2 van 5’). LdenGPP-rekenpunten in het park zijn in het plan nauwelijks te vinden, omdat er volgens het plan geen huizen staan voor permanente bewoning. Die huizen staan er overigens wél, langs de Campinglaan, vlakbij de A7/N7, vlakbij het tunneltje naar de Bruilwering. Kunt u inzichtelijk maken hoe deze LdenGPP-waarden verspreid over het park in het park zelf zullen zijn op verschillende punten in de toekomst zonder schermen (ook bij de huizen aan de Campinglaan)? En hoe zit het met de stapeling (cumulatie) van geluidseffecten naar het park van enerzijds de Zuidelijke Ring en anderzijds de Westelijke Ring, beiden op viaduct gelegen?6.) Verslechtering van de geluidshindersituatie in het Stadspark kán niet gecompenseerd worden elders in het plan (zie verderop specifiek thema “Natuur, etc.’)7.) Het Stadspark is naast belangrijk ecologisch gebied ook een belangrijke stilte-, recreatie- en sportvoorziening. Door toekomstige grote wegherrie na schermverwijdering zullen deze functies aangetast worden.8.) Flora en fauna in het Stadspark, uitgebreid in kaart gebracht door Koeman en Bijkerk BV. in 2012, zal op langere termijn richting 2030 een achteruitgang ondergaan, o.m. in soortendiversiteit door de ernstige geluidshinder (‘Monitoring in het kader van de Stedelijke Ecologische Structuur Groningen 2012. Kerngebied Stadspark. Rapport 2012-056 Koeman en Bijkerk BV.). Ook aan het zogeheten ‘doelsoortenbeleid’ van de gemeente Groningen wordt ten onrechte in het hele ZRGII-plan geheel voorbijgegaan. Geluidshinder is daarbij slechts één element.9.) Herplaatsing van de huidige schermen brengt geen hoge kosten met zich mee, er is grote steun voor onder de Groningse bevolking.10.) Voorstel voor geluidswerende maatregelen bij het park:a) Wij bepleiten allereerst (behoud van) schermen van voldoende hoogte langs het Stadspark, zowel aan de A7/N7-kant, als aan weerszijden van de Westelijke Ringweg. Door het ZRGII-plan zullen in het hele plangebied vele schermen geplaatst en verwijderd worden. Er is dus

5

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

schaalvoordeel bij aanschaf en plaatsing van nieuwe schermen en voldoende keuze bij hergebruik van gebruikte schermen. Uit oogpunt van kosten en duurzaamheid valt hergebruik te overwegen, maar als het gaat om een eenduidig wegbeeld als ‘parklane met groene uitstraling’ (OTB/MER) te creëren moet men nieuwe gelijke schermen aanschaffen. Het huidige scherm bij het Stadspark is hard reflecterend, wat enige hinder door reflectie veroorzaakt bij de tegenoverliggende aan de A7/N7 gelegen wijk Piccardthof. RWS heeft ons uitgelegd dat men bij herplaatsing van schermen langs de A7/N7 bij het park, een zogeheten geluidsabsorberend scherm een betere keuze zou zijn, indien en waar dat mogelijk is.b) Het voorstel van Hotel Mercure en van Martiniplaza om de grens van stiller asfalt (dubbellaags ZOAB) te verleggen van het Vrijheidsplein naar de afslag Rivierenbuurt van de Westelijke Ringweg ondersteunen wij hierbij van harte.c) Wij willen dit voorstel nog aanvullen met ons verzoek de grens van het stillere asfalt (dubbellaags ZOAB) op de A7/N7 te verleggen van het Vrijheidsplein naar het viaduct Roderwolderdijk (net buiten plangebied, zie onder Hoogkerk-Zuid).d) Maak langs het hele Stadspark de max. toegestane snelheid 80 km./p.u. i.v.m. milieubelasting (geluid). En zo mogelijk: snelheidsverlaging naar 70 km./p.u. of 50 km./p.u.

B.Argumentatie voor betere geluidswerende maatregelen bij De Buitenhof (Kranenburg):1.) Het voorliggende plan voorziet niet in een oplossing voor het probleem van forse geluidsoverlast van de A7/N7 in de woonwijk De Buitenhof. De wijk is gelegen aan de noordelijke kant van de A7en heeft last van snelwegherrie door de overwegend (zuid-) westelijke wind. Ondanks veel veranderende omstandigheden ter hoogte van De Buitenhof verandert er in het plan ZRGII niets aan de geluidswerende maatregelen bij De Buitenhof. De max. toegestane snelheid (100 km./p.u.) ter hoogte van De Buitenhof blijft gelijk. De hoogte van de extreem lage geluidswal van 1,10m. blijft ook gelijk of zou heel vreemd volgens kaartmateriaal in het ZRGII-plan zelfs nog 10 cm. verlaagd worden (kleur ‘tot 1 meter hoog’ in: OTB III D Akoestisch onderzoek. Deelrapport specifiek. Bijl. 6, Kaartblad 3: wegverharding en schermen, Kaart 2: plansituatie). Het scherm langs De Buitenhof is zo laag door een provinciale ontheffing in het kader van de wet Geluidshinder uit 1997. Zolang de wijk bestaat, nu 15 jaar, vragen wij aandacht voor de geluidshinderoverlast van de A7/N7 bij de gemeente Groningen en haar politieke bestuur. Verschillende keren is op verzoek van de gemeenteraad van Groningen een wethouder Verkeer van Groningen met RWS in overleg getreden om tot een verbetering van die geluidshindersituatie te komen ter hoogte van De Buitenhof. Per 1 september 2012 is er uiteindelijk door wegbeheerder RWS een eerste stap gezet: de snelheid ter hoogte van De Buitenhof is verlaagd naar 100 km./p.u. Daar zijn wij zonder meer heel blij mee, maar dat is beslist niet genoeg. Binnen de gemeente Groningen is men zich over het algemeen voldoende

6

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

bewust van de precaire situatie van De Buitenhof. Het is ook onze indruk dat er een bereidheid bestaat binnen de gemeente om als voortrekker iets aan onze situatie te verbeteren. Erg onaangenaam verrast waren wij dus bij publicatie van het voorliggende plan dat de stem van bewoners en gemeente in dit gezamenlijke project met de provincie en het rijk niet gehoord lijkt te worden. Er wordt slechts gekeken naar wat minimaal uit de wet voortvloeit. Als het om leefbaarheid gaat bij inpassing van de weg dient men gemeentelijke – en overigens ook provinciale beleidsoverwegingen ten volle serieus te nemen bij dit project. Dat is bij het huidige OTB zichtbaar onvoldoende het geval, ook volgens ir. Blom (zie de eerder genoemde beter gewenste ‘synergie’).2.) Bij De Buitenhof is er sprake van de eerder gemelde ontheffing in het kader van de wet Geluidshinder uit 1997. Die ontheffing was bedoeld om een ‘zichtlocatie’ te creëren voor bedrijfspanden langs de A7/N7. Vanaf rijksweg 7 naar woonwijk De Buitenhof bestaat de geluidswering daarom uit een heel laag scherm (1,10m.) plus een aantal bedrijfspanden met gaten ertussen. I.v.m. de zichtlocatie voor de bedrijven gelden er dus sinds 1997 hogere geluidswaarden voor de bewoners van De Buitenhof, met de nieuwe wet Milieubeheer zijn deze hogere geluidswaarden vertaald in een hogere GPP-waarde voor de referentiepunten langs de A7/N7. De zichtlocatie voor bedrijven gaat dus ten koste van honderden bewoners van De Buitenhof en die balans wordt met de jaren door de sterk stijgende verkeersintensiteit steeds negatiever (zie B6 verkeersintensiteit). De zogeheten zichtlocatie heet dus bepalend te zijn voor de hoogte van het geluidsscherm. In realiteit is dat niet zo. Het geluidsscherm is wel 1,10m., maar het eigenlijke ‘scherm’ is visueel, dus als ‘zichtlocatie’ letterlijk ongeveer 1,75m. door hoge grassen en wilde bloemen op het ondoorzichtige scherm. Als er een ondoorzichtig geluidsscherm van 1,75m. zou staan i.p.v. het huidige scherm van 1,10m. zou dat voor de bedrijven feitelijk geen visueel nadeel opleveren: het zou niks veranderen aan hun ‘zichtlocatie’. Met een geluidsscherm van 1,75m. zijn bewoners van De Buitenhof wél beter beschermd tegen geluidshinder van de weg.3.) De genoemde ‘zichtlocatie’ met ontheffing lijkt het kernprobleem te zijn op weg naar een beter, hoger, scherm bij De Buitenhof. Ten onrechte:a) Zijn provincie en gemeente gehouden aan deze toezegging van zichtlocatie voor bedrijven van jaren geleden in de vorm van de lage geluidswal van 1,10m., terwijl de omstandigheden volkomen veranderen en zijn veranderd? Neem de sterk stijgende verkeersintensiteit (bijna verdubbeld in 15 jaar) en dan komen deze plannen er nog bij. Volgens het OTB wordt de A7/N7 ter hoogte van De Buitenhof een zesbaansweg (was vierbaansweg). Bovendien wordt die zesbaansweg een achtbaansweg als rekening gehouden wordt met het plan voor een verlengde busafrit en –oprit ter hoogte van De Buitenhof. Dit busplan zit vreemd genoeg niet in ZRGII, maar komt er wel (zie eerder). De rijksweg wordt dus duidelijk breder en komt ook dichter bij de woonbebouwing te liggen van De Buitenhof.b) Er kan wel geroepen worden door de belanghebbende bedrijven dat het verlaten van bovenvermelde invulling van de zichtlocatie, een claim geeft, maar zal onafhankelijk

7

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

juridisch advies dat ook onomstotelijk uitwijzen?c) De nieuwe wet Milieubeheer houdt rekening met verhoogde GPP-waarden, gemotiveerd uit het verleden, zonder specifiek rekening te houden in het heden met zoiets als een ‘zichtlocatie’ voor bedrijven. d) Bovendien moet nóg iets gezegd worden waardoor het recht van zichtlocatie van de bedrijven in een ander daglicht komt te staan. Aanvankelijk is halverwege de jaren negentig eerst door de gemeente een hoger scherm geplaatst bij De Buitenhof langs de A7/N7. Dat scherm was ongeveer 1,70m. hoog en aan die hoogte van dat scherm lagen berekeningen ten grondslag. Later is dit scherm op aangeven van één van de bedrijven verlaagd naar 1,10m.. Geluidsspecialisten die op de informatiedagen voor de ZRGII aanwezig waren, wezen ons erop dat een dergelijke schermverlaging in principe een onrechtmatige daad is. Verder moet bedacht worden dat de ontheffing vanwege zichtlocatie aan de bedrijven is gegeven nog voordat er ook maar één bewoner zijn huis was ingetrokken.e) De inkleding van de zichtlocatie voor de bedrijven moet gezien worden als een principiële fout uit de beginperiode van De Buitenhof/Kranenburg. De zichtlocatie was een politiek compromis om bedrijfsterreinen gemakkelijker te kunnen verkopen, het had met beleid inzake milieubelasting niks te maken.4.) Afgelopen jaren is al veel gezegd over snelwegherrie in De Buitenhof waarbij de modelberekeningen in het kader van wettelijk akoestisch onderzoek tekortschieten. In deze rekenmodellen kan de bijna constante zuidwestenwind niet meegenomen worden, terwijl dat een buitengewoon groot geluidseffect heeft op de wijk De Buitenhof. Door in het model alleen uit te gaan van zgh. meewindeffecten in plaats van de genoemde recht op De Buitenhof gerichte windrichting met fluctuerende kracht blijft men doof voor de werkelijk ervaren klachten van geluidshinder in De Buitenhof en overigens ook in Hoogkerk-Zuid (zie hieronder). Naast het werkelijke effect van de wind is ook de reflectie van het tegenoverliggende, later geplaatste en veel hogere scherm nauwelijks in het model terug te vinden. Dat is ook een groot waarneembaar geluidseffect voor De Buitenhof, het lage scherm en de wijk De Buitenhof stonden er al bijna twee jaar toen het hoge scherm aan de overkant werd geplaatst. Verder zijn er dus de geluidsgangen van vele tientallen meters door de gaten tussen de bedrijven waar een aantal huizen in De Buitenhof, niet alle, forse last van hebben, zeker vanaf de eerste etage. Dat het geluid zich niet recht op de lengte-as van de snelweg verplaatst, waar men mee rekent, ook in de normstelling, is een ervaringsfeit en is nauwelijks te simuleren. Men rekent bovendien met droog wegdek, terwijl het in Nederland vaak regent bij overheersende (zuid-)westelijke wind. Ook de geluidsgevolgen van files (optrekken/afremmen) worden niet meegenomen in de modelberekeningen. En als laatste effect dat niet in het model kan worden meegenomen: de weg ligt in een bocht en gaat enigszins omhoog voorafgaand aan de afslag Hoogkerk richting Drachten. De snelheid gaat daar ook omhoog van 100 km./p.u. naar 130 km./p.u., veel automobilisten trekken bovendien een sprintje in het zicht van de 130 km./p.u.-zone.

8

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

5.) De GPP-waarden van de referentiepunten 50 meter uit de kant van rijksweg 7 zijn ter hoogte van De Buitenhof erg hoog, tot aan 69,5 dB en 69,8 dB aan toe (resp. de referentiepunten 44055 en 61103). Wij kunnen ons niet voorstellen dat dit de simpele toepassing is van de regel: waarden 2008 + 1,5 dB (= 40% verkeerstoename). Is die regel toegepast? Kloppen deze waarden wel met de vroegere situatie, toen op dit wegdeel nog de wet Geluidshinder van toepassing was? Wat is de onderbouwing van deze GPP-waarden van genoemde referentiepunten met verkeerscijfers? Bij De Buitenhof hebben we nu dus te maken met sterk verhoogde GPP-waarden, geluidswerende maatregelen zijn daarom de komende jaren voorlopig niet te verwachten.6.) De verkeerscijfers zijn waarschijnlijk de belangrijkste factor als input voor akoestisch onderzoek en ook als input voor het totale OTB-planontwerp. De geschetste toekomstige verkeersintensiteit, zowel in de referentiesituatie 2030 als in de plansituatie ZRGII 2030, heeft ons hogelijk verbaasd. Waarom is met zo’n relatief geringe toename van het verkeer rekening gehouden in de periode tot 2030, is onze grote vraag? Is dat wel verstandig, zijn ontwerp en weginpassing wel toekomstbestendig. Ook Hans Blom zet hier in zijn eerder genoemde expert-opinion een vraagteken bij in zijn epiloog. Al formuleert hij wat omzichtig, Groningen moet volgens hem toch rekening houden met een ‘nog zeer forse groei’ van het autobezit in de regio (Blom, H6, p. 8). Het zou verstandig zijn voor de verkeersintensiteitprognose een ruimere horizon te kiezen, nl. 2040 of 2050 (zie ook Blom, p.8). Voor het wegdeel A7/N7 langs De Buitenhof geeft de verkeersmonitor over 2011 ter hoogte van De Buitenhof tussen de afslag Hoogkerk en de Ring West (telpunt 5505) ongeveer 82000 motorvoertuigen per etmaal (mvt./e.) (wrsch. werkdagetmaalgemiddelde?). Tabel 2.4 in het Milieueffectrapport (p.29, tab. 2.4, no. 3) geeft voor het wegdeel A7/N7 tussen Hoogkerk en Groningen West een referentiesituatie 2030 van 93500 mvt./e. en een plansituatie 2030 van 96500 mvt./e.. Van 82000 mvt./e. in 2011 naar 93500 mvt./e. en 96500 mvt./e. in 2030 is naar onze mening relatief een geringe verkeerstoename, van amper 20% in bijna 20 jaar. Mensen van de dienst RO/EZ van de gemeente Groningen hebben afgelopen vijftien jaar herhaaldelijk aan ons toegegeven dat in de voorbije twintig jaren alle verkeersprognoses voor de A7/N7 ver achtergebleven zijn bij de vastgestelde werkelijke verkeersaantallen. Dat de verkeersprognose van ZRGII achteraf ook aan de lage kant zal zitten is dus wel te verwachten. Het OTB als geheel komt daardoor onder druk te staan, maar ook de modelberekeningen van het akoestisch onderzoek komen te laag uit qua geluidshinderberekening. De Milieueffectrapportage (incl. akoestisch onderzoek) van ZRGII bepaalt het voorgestelde maatregelenpakket voor de toekomst en dat moet haast wel tekort gaan schieten in 2030 of zelfs daarvóór al. Men kan beter nu reeds met een robuust toekomstbestendig ontwerp komen – met bijvoorbeeld als detail een beduidend hoger scherm bij De Buitenhof – en daarmee toekomstige problemen en kosten voor zijn. Bij die problemen denken wij aan een onderliggend wegennet (OWN) dat vast komt te staan, waardoor ook files op het hoofdwegennet (HWN) zullen ontstaan (zie ook eerder). Dit zal niet alleen geluidshinder, maar ook ongewenst sluipverkeer tot gevolg hebben,

9

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

o.a. in Hoogkerk en in De Buitenhof. Als er nu een file van enige lengte staat op de A7/N7 heeft dat altijd sluipverkeer tot gevolg door De Buitenhof, dat wordt dan de vaste route.7.) De toename van het aantal stoplichten op het OWN in ZRGII zal fileproblemen veroorzaken, ook op het HWN (zie eerder), de geluidshindersituatie bij De Buitenhof zal daardoor verslechteren.8) De plannen voor de Zuidelijke Ring vormen een ongekend groot infrastructureel project, dit is dé kans (ook financieel) om het grote probleem bij De Buitenhof eindelijk structureel tot een oplossing te brengen.

9.) Voorstel voor betere geluidswerende maatregelen ter hoogte van De Buitenhof:a) Wij bepleiten allereerst een hoger, transparant scherm van ongeveer 1,80m. hoogte (2 meter hoog mag ook ivm. de betere geluidsreductie bij het doelmatigheidscriterium). Daarmee blijven de bedrijven op zichtlocatie. Het huidige ondoorzichtige en rommelig ogende ‘scherm’ is in totaliteit ongeveer 1,75m. hoog (inclusief beplanting), terwijl het eigenlijke geluidsscherm 1,10m. is. De bewoners zijn met het hogere, door ons voorgestelde scherm beter beschermd tegen geluidshinder vanaf rijksweg 7. Vergeleken met andere mogelijkheden voor geluidswering scoort een hoger scherm veruit het beste. Je hebt al gauw 5 dB(a) geluidsreductie met een duidelijk hoger scherm (doelmatigheidscriterium). Wat bij punt A10a gezegd is geldt ook hier: voor aanschaf van een nieuw scherm is schaalvoordeel te behalen, bij hergebruik is er keuze, desnoods graaft men een hoger transparant scherm enigszins in. En verder valt aanschaf van een scherm financieel voor te stellen als aanbestedingsbonus.b) Een goede bronmaatregel is verlaging van de max. toegestane snelheid ter hoogte van De Buitenhof van 100 km./p.u. naar 80 km./p.u. Zoals ir. Blom stelt houdt bij de meeste grote steden de snelweg op aan de rand van de stad, laat men dus met de 80 km./p.u. beginnen waar de Zuidelijke Ring begint, bij de plangrens. Voor de snelheidsopbouw zou het dan goed zijn als men niet direct na de afslag Hoogkerk 130 km./p.u. gaat rijden. Het is dan beter om tussen de afslag Hoogkerk en het viaduct Roderwolderdijk 100 km./p.u. als norm toe te staan. Op die manier houdt men rekening met de dicht op de weg staande bebouwing van Hoogkerk-Zuid (60m.) en het ontbreken van een geluidswal op een gedeelte aldaar (zie onder).c) Omdat men meestal harder rijdt dan de maximum toegestane snelheid ter hoogte van De Buitenhof/Piccardthof zou men met een trajectcontrole hier scherper op moeten toezien als handhavingsmiddel.d) Indien men het zogeheten ‘tijdelijke’ scherm (volgens bewoners) aan de tegenoverliggende zijde van de A7/N7 ter hoogte van De Buitenhof naar boven gaat aanpassen moet dat in verband met de flinke reflectie altijd gevolgen hebben voor de hoogte van het scherm bij De Buitenhof. De schermhoogtes dienen aan weerszijden met elkaar in overeenstemming gebracht te worden.

10

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

e) Het zou goed zijn als de grens van stiller asfalt verlegd wordt van Vrijheidsplein naar viaduct Roderwolderdijk (zie punt A10c).

C. Argumentatie betere geluidswering bij Hoogkerk-Zuid (net buiten plangrens): 1.) Allereerst is het begrip ‘plangrens’ heel problematisch. De infrastructuur houdt niet op bij de plangrens, de effecten van het plan ZRGII houden niet op bij de plangrens en als de toekomstige verkeersontwikkeling in ogenschouw wordt genomen, moet bijvoorbeeld de ontwikkeling van bedrijventerrein Westpoort zeker meegenomen worden. De nog aan te leggen weg tussen Westpoort en de Suikerweg zal voor 2030 zeker aangelegd zijn, een flinke stimulans bij de ontwikkeling van Westpoort. Verder heeft een mega-infrastructureel project als ZRGII, als men verstandig is, een gezonde spin-off voor het direct omliggende gebied. Te denken valt hier aan hergebruik van overbodig geworden schermen elders in het plangebied.2.) Sinds de snelheidsverhoging per 1 september 2012 naar 130 km./p.u. bij de A7 ter hoogte van Hoogkerk-Zuid heeft men daar uitzonderlijk veel last van wegherrie. De in 2011 gereed gekomen ophoging van de geluidswal aldaar sorteert nauwelijks effect. Deze walophoging is berekend op een snelheidsregime van 120 km./p.u., niet op 130 km./p.u.,wat een verdubbeling van de geluidsoverlast betekent ten opzichte van de situatie met 120 km./p.u.. Bovendien heeft men niet op het hele stuk langs Hoogkerk-Zuid een geluidswal gebouwd of opgehoogd. Tussen het Koningsdiep en viaduct Roderwolderdijk staat nu helemaal geen geluidswal. Juist dat gat in de geluidswering is heel belangrijk. Verkeer dat uit de richting Drachten komt rijdt op een bocht in de weg van de A7, en dat geluid komt massief met zuidwesten wind door het gat bij het Koningsdiep over heel Hoogkerk-Zuid te liggen. Zoals eerder gezegd verplaatst geluid zich niet loodrecht op de lengte-as van de snelweg, waar men modelmatig van uitgaat. De huizen in Hoogkerk-Zuid zijn verder zeer dichtbij de A7 gebouwd, nl. 60 meter. Ook hier is de situatie dat een vroegere ontheffing in het kader van de wet Geluidshinder zorgt voor ‘acceptatie’ van hogere geluidswaarden. 3.) Voorstel voor betere geluidswering bij Hoogkerk-Zuid (net buiten plangrens):a) Allereerst dienen bestaande schermen bij Hoogkerk-Zuid dusdanig opgehoogd te worden zodat ze wél op een snelheidsregime van 130 km./p.u. berekend zijn. Het ontbrekende stuk geluidswal tussen Koningsdiep en viaduct Roderwolderdijk dient zo spoedig mogelijk aangebracht te worden. Er zou gebruik gemaakt kunnen worden van een overbodig geworden scherm elders in het plangebied.b) Daarnaast, zoals eerder gemeld, zou de max. snelheid bij Hoogkerk-Zuid teruggebracht moeten worden naar 100 km./p.u., als overgangszone vanaf de stad waarbij vóór de afslag Hoogkerk bij De Buitenhof 80 km./p.u. als norm geldt.c) De grens van stil asfalt (dubbellaags ZOAB) zou verlegd moeten worden van het Vrijheidsplein naar Viaduct Roderwolderdijk.

Thema’s: Uitvoeringsperiode (periode tijdens de bouw)/ Natuur, bomen, water en bodem:

11

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

1.) Tijdens de bouw moet zoveel mogelijk voorkomen worden dat het verkeer van het HWN, zoals de A7/N7 weglekt naar Hoogkerk dorp (Zuiderweg, Kerkstraat) en De Buitenhof (Eemsgolaan en Hunsingolaan). U wijst wegen aan waar bij omleidingen verkeer langs mag en waar niet. De vier genoemde straten mogen niet voor omleiding in aanmerking komen, omdat dit deel uitmaakt van dichtbebouwd gebied dat geen grote milieubelasting (geluid) verdraagt. Let ook op de mogelijkheid van sluipverkeer op voornoemde straten als men omleidingen in de buurt van voornoemde straten maakt. Apart dient nog vermeld te worden dat langs de Eemsgolaan en Hunsingolaan niet meer dan 3000 mvt. per etmaal mogen gaan, een aantal dat tweejaarlijks gemonitord wordt en dat de laatste jaren zelfs al licht overschreden wordt (zie bijl. motie gem. Groningen 2000; HOV-as Peizerweg, Buitenhof).2.) Filevorming op de A7/N7 ter hoogte van De Buitenhof en Hoogkerk-Zuid dient men tijdens de bouw zoveel mogelijk tegen te gaan in verband met de eerder vermelde deplorabele geluidshindersituatie bij De Buitenhof en Hoogkerk-Zuid.3.) Grote zorg hebben we bij de uitvoering van de gedeeltelijke ophoging en verbreding van de Westelijke Ringweg ten aanzien van het grondwaterpeil. Als dat al te zeer verlaagd wordt, al is dat relatief kort, kan dat enorme gevolgen hebben voor de bomen in de directe omtrek, de ene boom is daar gevoeliger voor dan de andere. Een belangrijke oorzaak van verzwakking van de vroegere beuken aan de Concourslaan was de soms sterk verlaagde grondwaterstand tijdens de bouw van de Westelijke Ringweg. Recentelijk heeft men de beukenrij aan de Concourslaan uiteindelijk moeten kappen en vervangen, kosten 1,5 miljoen euro (de vroegere herplant uit 2006 (t.w.v. 5 ton euro) is meegerekend).4.) Voordeel door werk uit werk maken. Als men bezig gaat met het kunstwerk viaduct Westelijke Ringweg Concourslaan noordkant te verbreden zou het heel wenselijk zijn in verband met verbetering van het Waterplan Stadspark de duiker die beide stukken Concourslaan verbindt wél aan te leggen. Men heeft dat bij een eerder werk niet uitgevoerd, omdat een grote waterleiding in de weg zat. Men zal de duiker onder de tunnel dus anders moeten neerleggen, maar er is grote winst te behalen als beide stukken Concourslaan voor de afwatering/grondwaterstand direct met elkaar verbonden zijn. Beheersing van het grondwaterpeil ter plekke is essentieel voor het succes van de rij aangeplante lindebomen langs de hele Concourslaan noordkant.

Thema: Natuur, bomen, water en bodem:

1.) Er komt een klein parkje bij in het plan (Zuiderplantsoen), terwijl het grootste park van Groningen (Stadspark) een forse verslechtering ondergaat. Het één compenseert het ander niet als het hele plan in aanmerking wordt genomen.

Thema: Veiligheid:

12

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

1.) Ter hoogte van De Buitenhof zal de vluchtstrook gebruikt gaan worden voor de derde baan van de driebaansweg (incl. weefvak). De vluchtstrook verdwijnt dus en daarvoor in de plaats komt vermoedelijk één pechhaven op het hele stuk van anderhalve kilometer – zie ook de eerder vermelde busafrit die daar moet komen, ondanks dat dat niet vermeld staat in ZRGII. We beschouwen dat als een onveilig ontwerp voor een zes tot achtbaansweg waar 100 km./p.u. wordt gereden. Als er een noodstop gemaakt moet worden (bv. klapband) kan men niet direct naar de vluchtstrook. Achterop rijdend verkeer (bv. met gevaarlijke stoffen) zal in botsing komen met alle gevolgen. Van de vluchtstrook kan bovendien bij noodsituaties gemakkelijk gebruik gemaakt worden door hulpdiensten, hoe moet dat zonder vluchtstrook als de hele weg verspert is.

Thema: Procedure en beluitvorming:

1.) De GPP-waarden van de referentiepunten 50 meter uit de kant van rijksweg 7 zijn ter hoogte van De Buitenhof erg hoog, tot aan 69,5 dB en 69,8 dB aan toe (resp. de referentiepunten 44055 en 61103). Nog afgelopen zomer zijn deze GPP-waarden sterk naar boven toe vastgesteld, de inspraakperiode hiervoor was net een week afgelopen toen ZRGII ter visie werd gelegd op 30 augustus 2013. In afwachting van het grote plan voor de Zuidelijke Ring was niemand bedacht op een afzonderlijke inspraakperiode t.a.v. GPP’s voor referentiepunten. We beschouwen het dan ook als een daad van onbehoorlijk bestuur dat dit procedureel zo geregeld werd. (zie ook eerder punt B geluidswering Buitenhof, punt 5)2.) Het is heel onterecht dat het plan voor de eerder gemelde busafrit ter hoogte van De Buitenhof niet in het plan ZRGII zit. Qua milieueffecten (geluid), maar ook bij afweging van vormgeving, van zowel van ZRGII als het aparte plan voor toe- en afritten voor bussen naar transferium Hoogkerk. ZRGII heeft een heel ander financieel kader dan het busafritplan. Een goede afweging over de (evt. hogere) geluidswal bij De Buitenhof/Kranenburg kan alleen plaatsvinden als de twee bovenvermelde plannen in samenhang met elkaar gebracht worden.

Tot zover onze zienswijze op het plan ZRGII, wij wensen u wijsheid bij de besluitvorming op weg naar de Nota van Antwoord bij het toekomstige tracébesluit.

Hoogachtend,

Namens Vereniging Wijkopbouw Hoogkerk / Buurtcommissie Buitenhof

p.o. R.C.M. Noordam

13

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

14

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

15

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

bijlage motie 2000 Buitenhof 1

16

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

17

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

18

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl

bijlage motie schermen Stadspark 1

19

Zuiderweg 70/5 │ 9744 AP Hoogkerk │telefoon (050) 5375244 bgg (050) 5375230 │ e-mail [email protected] │ KvK 40025501 │ Rabobank 32.94.16.308 │ www.hoogkerkgroningen.nl