Brancheschets Zorg & Welzijn Maart 2012

Brancheschets Zorg & Welzijn Afdeling Arbeidsmarktinformatie en -Advies Redactie: Rob de Munnik en Niek Veeken Landelijk Adviseur Werkgeversdiensten Zorg & Welzijn: Klaas Pieter Derks , tel 06-31 64 43 92, Klaaspieter.Derks2@uwv.nl

1. Bedrijven in Zorg & Welzijn

afbeelding 1 Vestigingen zorg en welzijn 2010

445

15385

26060

125

270

1680

10005

0 5000 10000 15000 20000 25000 30000

Ziekenhuizen

Medische praktijken

Overige ambulante gezondheidszorg

Verpleeghuizen

Welzijnszorg met overnachting

Welzijnswerk ouderen, gehandicapten

Kinderopvang,jeugd- en welzijnswerk

Bron: CBS Statline

• In de zorg zijn meer dan 50.000 bedrijven en nevenvestigingen daarvan actief.

• Er zijn maar weinig ziekenhuizen en verpleeghuizen, ruim 1% van het totaal aantal vestigingen in de zorg.

• Er zijn juist veel medische praktijken (huisartsen, tandartsen en psychiaters) en ambulante zorgverleners (verloskundigen, fysiotherapeuten en psychologen).

2

2. Werkgelegenheid in Zorg & Welzijn

afbeelding 2 Aantal werknemers zorg en welzijn 2009 (x 1000)

1122

940

182

64

207

84

427

159

70

31

80

0 200 400 600 800 1000 1200

Totaal

Totaal zorg

Totaal welzijn

Academische ziekenhuizen

Overige ziekenhuizen

GGZ

VVT

Gehandicaptenzorg

Welzijn

Jeugdzorg

Kinderopvang

Bron: www.awzinfo.nl, september 20111

• Binnen de gezondheidszorg en de welzijn werken de meeste werknemers (427.000) in de verpleeg- en verzorginghuizen en thuiszorg2 (VVT, totaal 38%) op afstand gevolgd door de ziekenhuizen (academisch en gewoon) en gehandicaptenzorg.

• Het aantal werknemers in de Kinderopvang is de afgelopen jaren het sterkst toegenomen: tussen 2004 en 2009 met 53%. Ook de Jeugdzorg groeide in deze periode behoorlijk met een toename van 27% van het aantal medewerkers.

• De werkgelegenheid in de kleinere welzijnsector (+ 25% over 2004-2009) is de afgelopen jaren sterker gestegen dat in de gezondheidszorg (+ 14%). De verwachting is dat dit komende jaren vanwege de bezuinigingen andersom zal zijn.

3. Opleidingen Zorg en Welzijn In tabel 1 worden de gangbare opleidingen in de zorg weergegeven.

1 AWZinfo geeft informatie weer die verkregen is in het kader van het Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg, en Opdrachtgevers van dit programma zijn: het ministerie van VWS, sociale partners in Zorg en Welzijn, UWV Werkbedrijf en Calibris. Deze informatie o.a. gebaseerd op de bronnen: CBS Statline, Prismant, FCB en DHD.

3

AandeelKnelpunten bedrijven in 2016

Positie werkzoekende

12% groot goed8% groot goed7% geen slecht7% vrijwel geen matig6% geen slecht5% groot zeer goed5% enige redelijk4% enige redelijk4% groot goed4% enige redelijk4% groot goed3% geen slecht

Tabel 1 Opleidingen in de Zorg

Opleidingen in de zorg

HBO maatschappelijk werk en hulpverleningHBO verpleegkundeWO sociale wetenschappen

MBO verzorgingMBO verplegingMBO sociaal-pedagogisch en welzijnHAVO/VWO

WO geneeskunde

VMBO (uiterlijke) verzorgingHBO (fysio)therapieBasisonderwijs

VMBO theoretische leerweg

Bron: ROA 2011, de arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2016

• Voor de opleidingen MBO verzorging, MBO verpleging, HBO verpleegkunde, VMBO tl en HBO (fysio)therapie worden (zeer) grote knelpunten verwacht in de personeelsvoorziening tot 2016. De arbeidsmarktperspectieven voor schoolverlaters met deze opleidingsniveaus zijn dan ook goed.

• Voor de overige opleidingen worden geen knelpunten verwacht. Kortom, werkgevers kunnen makkelijk personeel vinden met deze opleidingsachtergrond. De arbeidsmarktperspectieven voor schoolverlaters met deze opleidingsniveaus zijn dan ook minder goed.

4. Beroepen Zorg en Welzijn In de onderstaande tabel worden de meest voorkomende beroepen gepresenteerd.

AandeelKnelpunen bedrijven in 2016

12% groot10% zeer groot10% zeer groot9% groot8% zeergroot7% vrijwel geen5% zeer groot5% vrijwel geen4% vrijwel geen3% vrijwel geen3% vrijwel geen3% vrijwel geen

Tabel 2 Beroepen in de Zorg

Beroepen in de zorg

Verzorgend personeelVerplegenden en doktersassistentenTherapeuten en verpleegkundigenHulpkrachten horeca en verzorging

Boekhouders en secretaressesVerpleeghulpen en leerling verpleegkundigen

ZiekenverzorgendenActiviteitenbegeleiders ArtsenMedewerkers sociaal-cultureel werk

InterieurverzorgersReceptionisten en administratieve employés Bron: ROA 2011, de arbeidsmarkt naar opleiding en beroep tot 2016

2 Verpleeg- en Verzorgingshuizen, en Thuiszorg: VVT en Geestelijke Gezondheidszorg: GGZ.

4

• Voor verzorgend personeel, verplegenden en doktersassistenten, therapeuten en sen (55% van

oepencluster activiteitenbegeleiders en de ondersteunende beroepen worden vrijwel

. Ontwikkelingen en prognoses (2011)

Het UWV-WERKbedrijf prognosticeert ieder jaar de ontwikkeling van het aantal banen en vacatures per

afbeelding 3 is te zien dat het de laatste jaren goed gaat met de zorgsector. In 2011 wordt weer een

verpleegkundigen, ziekenverzorgenden, hulpkrachten horeca en verzorging en arthet totaal van de beroepen in de zorg) ontstaan in 2016 (zeer) grote knelpunten op het gebied van personeelsvoorziening. Deze beroepen bieden dan ook kansen voor werkzoekenden in de zorgsector.

• Voor het bergeen knelpunt in de personeelsvoorziening in 2016 verwacht. De kansen voor werkzoekenden met deze beroepen zijn dan ook minder goed.

5

sector. Door de snel veranderende economische ontwikkeling is het zaak de ontwikkeling van de werkgelegenheid en vacatures met voorzichtigheid tegemoet te treden. Intoename van het aantal banen verwacht van ongeveer 28.000 (ruim 2%).

Afbeelding 3 Ontwikkeling banen Zorg en Welzijn (x1000)

1100

1150

1200

1250

1300

1350

1400

1450

2007 2008 2009 2010 2011 2012

oor wat betreft de vacatures ligt het niveau in de zorg ruim boven het gemiddelde. Het niveau tendeert V

wel steeds meer naar de algemene vacatureontwikkeling in 2011 en 2012.

5

Ontwikkeling van vacatures Zorg & Welzijn (2005=100)Afbeelding 4

0

25

50

75

100

125

150

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Gezondheidszorg en welzijnszorg Totaal

Bedacht moet worden dat ook de zorg, met name de welzijnstak, niet aan bezuinigingen zal ontkomen. Ook de budgetoverschrijdingen uit 2009 moeten in 2011 worden gecompenseerd. Door ziekenhuizen wordt verder overwogen om banen te schrappen en dure behandelingen af te stoten. Dan kan het plaatje er in 2011 en 2012 minder gunstig uit komen te zien.

6

6. Vacatures in 2012 In het onderzoek “Vacatures in Nederland 2011”3 wordt de sector ‘zorg en welzijn’ toegerekend aan de verzamelsector ‘overheid’. Dat is te algemeen en daarom wordt voor de zorg gekeken naar de functiegroep verzorging en (para)medische beroepen.

Afbeelding 5 Kenmerken vervulde vacatures

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%

Werkervaring gevraagd

Geen werkervaringgevraagd

Vast

Tijdelijk met uitzicht opvast

Tijdelijk

Korter dan een half jaar

Half tot een jaar

Een jaar of langer

Korter dan 12 uur

12 - 31 uur

32 uur of meer

Verzorging en (para)medisch personeel Totaal

Uit afbeelding 5 valt af te leiden dat bij de functiegroep “verzorging en (para)medische beroepen”:

• er verhoudingsgewijs veel vacatures zijn waarvoor geen werkervaring gevraagd wordt;

• er iets meer tijdelijk werk met uitzicht op vast wordt aangeboden;

• het vaker dan gemiddeld banen zijn voor een jaar of langer;

• het relatief veel dienstverbanden zijn voor parttime werk (vooral minder dan 32 uur).

3 De resultaten van dit onderzoek hebben betrekking op de gehele Nederlandse vacaturemarkt

7

Afbeelding 6 Kenmerken aangenomen personeel

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Man

Vrouw

Jonger dan 25 jaar

25-39 jaar

40-44 jaar

45-54 jaar

55 jaar en ouder

Basisonderwijs

VMBO

HAVO, VWO

MBO

HBO, WO

Geen handicap

Wel handicap

Had een baan

Nee, zat zonder werk

Nee, was schoolverlater

Nee, is student

Verzorging en (para)medisch personeel Totaal alle sectoren

Uit afbeelding 6 blijkt dat er bij de functiegroep “verzorging en (para)medisch personeel”:

• veel meer vrouwen dan mannen worden aangenomen;

• minder kandidaten worden aangenomen die jonger dan 25 jaar zijn;

• relatief meer mensen worden aangenomen met een middelbare opleiding;

• er evenveel gehandicapten (2%) worden aangenomen;

• er vaker mensen worden aangenomen die al werk hadden. 7. Vraag en aanbod UWV WERKbedrijf

8

In 2011 is er bij het UWV WERKbedrijf sprake van een afnemende vraag die terugvalt van meer dan 5.000 naar ca 3.000. Het aanbod loopt sinds de zomer van 2011 op. Als alleen wordt gekeken naar het direct inpasbaar aanbod (minder dan 6 maanden werkloos) dan blijkt dat het niveau oploopt van ca 9.000 naar ca. 11.000. Er bestaat een duidelijke discrepantie tussen vraag en aanbod: er is een aanbodoverschot voor de deelmarkt als geheel.

Afbeelding 7 Ontwikkeling vacatures en aanbod (UWV) Zorg & Welzijn 2011-2012

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

9000

10000

11000

12000

April

Mei

Juni

Juli

Augustus

September

Oktober

November

December

Januari

Februari

vacatures WERKbedrijf nww < 6 mnd werkloos

9

8. Ontwikkeling WW-uitkeringen 2010-2011 De instroom en uitstroom in de WW loopt doorgaans in de pas met de economische ontwikkeling. Hieronder is het beeld van de ontwikkeling van de WW-rechten in de sector zorg en welzijn over 2010 en 2011 te zien. De linkeras geeft de waarden voor de in- en uitstroom, terwijl de rechteras de totaalstand geeft. De instroom en uitstroom voor deze sector vertonen een –sterk- wisselend beeld. In de meeste maanden ligt de instroom duidelijk hoger dan de uitstroom. Het resultaat is dat er sprake is van een – geleidelijke - toename van het aantal lopende WW-uitkeringen in deze sector. In januari 2011 en 2012 kwam door een zeer grote instroom het WW-niveau een stuk hoger te liggen. Het niet verlengen van (tijdelijke) mensen aan het eind van het jaar is de meest waarschijnlijke verklaring. De “sprong” is in 2012 beduidend groter dan in 2011.

Afbeelding 8 Ontwikkeling WW Zorg en Welzijn 2011-2012

0

1.000

2.000

3.000

4.000

5.000

6.000

7.000

januari

februari

maart

aprilmei

junijuli

augustus

september

oktober

november

december

januari

februari

22.00023.00024.00025.00026.00027.00028.00029.00030.00031.00032.00033.00034.000

Instroom Uitstroom Lopend

10

9. Vacaturessites Per Regio:

• Friesland: www.frieslandzorg.nl • Groningen en Drenthe: www.zorgpleinnoord.nl • Oost Nederland: www.zorgselect.nl • Zuid-, West- en Midden-Gelderland: www.gelriaselect.nl • Flevoland: www.zowelwerk.nl • Noord-Holland Noord: geen eigen site* • Kennemerland, Amstelland, Meerlanden: www.infopuntzorg.nl • Midden-Nederland: www.utrechtzorg.nl • Gooi- en Vechtstreek: www.zorghart.nl • Amsterdam, Zaanstreek, Waterland: www.werkindezorg.nl • Drechtsteden: geen eigen site* • Haaglanden en Nieuwe Waterweg Noord: www.zorgenwelzijnplein.nl • Rijnstreek en Rijnmond: www.care2care.nl • Zeeland: www.zz.nl/nl • Noord-Brabant: www.brabantzorg.net • Limburg: www.zorgnetlimburg.nl

Algemene vacature sites:

• www.zorgjob.nl Vacature site voor zorgpesoneel • www.medjob.nl Vacaturesite voor medisch personeel • www.bijzijn.nl Vacature site verpleegkundigen en verzorgenden • www.fysiostart.nl Vacature site paramedisch personeel

10. Overige links

www.azwinfo.nl Deze informatie wordt verkregen in het kader van het onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn. www.youchooz.nl Voorlichtingsite van Calibris over beroepen en opleidingen in de zorg. www.nvz-ziekenhuizen.nl Vereninging van ziekenhuizen www.vgn.nl Vereniging gehandicaptenzorg Nederland www.ggznederland.nl Vereniging van instellingen voor geestelijke gezondheidszorg www.stagemarkt.nl Informatie over stages en leerbanen. www.calibris.nl Kenniscentrum Calibris (voorheen OVDB) voor praktijkleren in de zorg.

11

12

www.actiz.nl Brancheorganisatie voor ondernemers in de verplegingszorg en de thuiszorg www.kiwaprismant.nl Zakelijke dienstverlener in (oa) de zorg. Advies, onderzoek en expertise. www.cbs.nl Statline voor statistische gegevens. http://www.zorginnovatieplatform.nl/kennis/5/Documentatie/ Informatie over innovatie in de zorg