Bouwreis Bolivia 2011

Op 10 oktober begon onze bouwreis naar Bolivia.

Eerst iets over het land Bolivia; Bolivia is 26,5 keer groter dan Nederland.

Inwoners ca. 8,4 miljoen. Er wordt buiten het Spaans ook gesproken in het

Quechua en het Aymara. De munteenheid is de Boliviano. Van Bolivia wordt

aangenomen dat de oudste bewoners indianen zijn en dateren van ongeveer

13000 jaar voor Chr. Rond 1440 na Chr. wordt Bolivia bestuurd door de Inca’s.

Rond 1545 werd Bolivia gekoloniseerd door de Spanjaarden. De nomadische

indianen in het laagland ten oosten van het Andes-gebergte werden echter

nooit effectief onderworpen door de Spanjaarden. Na de Boliviaanse

onafhankelijkheidsoorlog werd op 6 augustus 1825 de “Republica de Bolivar”

uitgeroepen. Sindsdien wordt het land geteisterd door oorlogen en

staatsgrepen. Bolivia raakt afgesneden van de Stille Oceaan door in 1884

samen met Peru de Salpeteroorlog van Chili te verliezen. Chili heeft de

voormalige kustprovincie Litoral (nu Il Region de Antofagasta) ingenomen om

nooit meer af te staan. Van 1932 tot 1935 was Bolivia in oorlog met buurland

Paraquay. Hierbij verloren meer dan 80.000 Bolivianen het leven. In 1952 vond

een revolutie plaats. De tinmijnen werden genationaliseerd en de

landbouwgronden herverdeeld. In 1964 nam het leger het heft weer in handen.

In 1982 is de militaire macht overgedragen aan een burgerregering. De

spanningen tussen Bolivia en Chili kwamen weer tot uiting in de Boliviaanse

gasoorlog in 2003. Eind 2005 werd de Indiaanse vakbondsleider en voormalige

cocaboer Evo Morales tot president gekozen. Op 30 april 2006 sloot hij een

economisch verdrag met Cuba en Venezuela. Het Rooms katholicisme is met

ongeveer 88% de grootste geloofsgemeenschap van Bolivia. Van de resterende

12% is ongeveer 4% protestants in de vorm van Luthers of Methodist, de rest is

o.a. Bahai, Mormoon, Baptist, Jehova getuige of is aangesloten bij een van de

Pinkstergroepen. Het klimaat is afhankelijk van de hoogte en varieert van

tropisch tot hooggebergte en waar wij verblijven, in het tropisch regenwoud,

kan de luchtvochtigheid hoog zijn en kunnen er enorme regenbuien vallen. De

temperatuur is overdag tussen de 25 en 35 graden, maar ’s nachts kan het

behoorlijk afkoelen.

Om 18.00 uur verzamelen in Nijkerk vanwaar we per bus vertrekken naar

Brussel, waar we in de buurt van het vliegveld in een hotelletje slapen. Ik heb

slecht geslapen want mijn kamergenoot Rien snurkte dat het een lieve lust was.

Om 06.00 uur opgestaan, om 06.30 uur ontbijten en dan op weg naar het

vliegveld.

Na het inchecken vertrekken we naar New York, alwaar we acht uur later

aankomen op het J.F.K. vliegveld. Hier moeten we ca. 5,5 uur wachten voordat

we kunnen vertrekken naar Miami in de staat Florida. Hier moeten we twee

uur wachten op de aansluitende vlucht naar Bolivia. Met een tussenlanding in

La Paz vliegen we door naar Santa Cruz. Op het vliegveld worden we

verwelkomd door Carlos Sanchez, onze begeleider, en Alex en Oscar onze

tolken. Nu nog 220 km. met de bus naar Samaipata, waar we zullen

overnachten omdat we door de regenval niet de bergen in kunnen. Vanuit

Samaipata met 4-wheel drives naar het hoog in de bergen gelegen Bella Vista

een tocht van 20 km. Onderweg kunnen we nog geen 50 meter voor ons uit

kijken vanwege het vele stof dat opwaait. Onderweg zien we bij kleine

nederzettingen begraafplaatsen met veel kleurige graven.

Bella Vista is een kleine gemeenschap gelegen in een prachtig berglandschap

niet ver van de plaatsen Samaipata en Cuevas. Er wonen ongeveer 25

boerengezinnen. Een positieve ontwikkeling is de opkomst van het

ecotoerisme, een manier van vakantie vieren waarbij de natuur zo weinig

mogelijk wordt aangetast. De verwachting is dat het ecotoerisme nieuwe

banen zal creëren, ook voor de kinderen die nu in het dorp wonen. Op 9 km.

afstand van Samaipata ligt El Fuerte, een archeologische plaats van de Inca’s. El

Fuerte is een toeristische trekpleister waar toeristen uit de gehele wereld

komen. Samaipata ligt in de provincie Florida op een hoogte van 1920 meter. El

Fuerte is een project van Unesco en van onschatbare waarde. Het is het

grootste stenen monument dat door mensen is uitgehouwen in de bergen en

meet 220x65 meter.

We rijden over hoge bergen en door diepe dalen met soms kale hellingen en

soms met begroeiing van bomen en struiken. We komen bij ons logeeradres

voor een nacht aan, want het heeft geregend en dan is de weg naar Bella Vista

onbegaanbaar. We slapen met tien mannen op een slaapzaaltje met

stapelbedden. Ik slaap bovenin.

Als we alles gedropt hebben lopen we naar een restaurantje waar we kip met

rijst eten. Na het eten een lauwe douche genomen. Na enkele dagen niet uit de

kleren te zijn geweest ben ik er lekker van opgefrist. Nog even rondwandelen

en dan lekker slapen.

Na een rustige nacht, waarbij het hard heeft geregend, wil ik me wassen aan

een kraantje dat aan een houten paal is bevestigd maar er is geen waterdruk.

Later bleek dat de waterslang ergens onderweg gebroken was. We kunnen niet

bij de bouwplaats komen omdat de steile weg er naar toe niet begaanbaar is.

Het bouwwerk bestaat uit een schooltje van twee lokalen, een magazijn en een

woning voor een lerares. Onze Boliviaanse begeleider Carlos wilde met zijn 4

wheel drive wegrijden maar na 50 meter kwam hij dwars op de modderige weg

te staan. Met enkele mannen hebben we hem weer recht op de weg gezet.

Carlos heeft de tocht van 20 km. na 50 meter al gestaakt. Het regent de hele

dag. Hans L. en ik hebben samen een paar klusjes aan het kerkgebouw (onze

slaapplaats) en aan de vrouwenslaapplaats gedaan, zodat alle deuren en ramen

weer sloten. We hebben van de bouw nog steeds geen originele tekening en de

verantwoordelijke man, Juan Burgos, kan niet naar de bouw komen vanwege

de regen die de weg onbegaanbaar maakt. Samen met Carlos en Harry ga ik op

weg naar de top van een berg om contact te zoeken met de buitenwereld.

Onderweg krijgen we gezelschap van de pastor van het dorpje, David die

tevens boer is, en precies de plaats weet waar we contact met de buitenwereld

kunnen krijgen. Na een aantal km. over gladde bergpaden en de stevige

beklimming van een berg hebben we eindelijk contact met de aannemer. Hij

belooft vanavond nog te komen. Boliviaanse beloftes moeten we niet te serieus

nemen, dus hij zal morgen wel komen. Maar of hij nu wel of niet verschijnt, we

gaan morgen de profielen en kozijnen stellen. Op de terugweg komen we langs

zijn huis en haalt de pastor zijn gitaar op en al zingend vervolgen we onze weg

terug naar ons kampement. Hij leert ons een kort Boliviaans liedje en vlak bij

het kampement zingen we dit uit volle borst mee zodat onze medebouwers ons

al van ver horen aankomen. Velen staan dan ook met de camera klaar om ons

op de foto en film te zetten. Op het kampement heeft David nog een aantal

Boliviaanse liedjes gezongen. Om 21.00 uur gaat het aggregaat uit zodat we in

het donker zitten en gaan maar naar bed. David gaat met een zaklampje op

weg naar huis. Welterusten en tot morgen.

Zaterdag 15 oktober.

Toen we opstonden regende het weer eens waardoor alles veranderde in een

baggerbende. Als je tien stappen buiten de deur doet is de zool van je schoen

twee centimeter dikker geworden. Ondanks de modder en de regen zijn we

met een aantal mensen naar de bouw gegaan waar ik samen met Joop v. L.

enkele deurkozijnen heb gesteld. Zoals elke dag cirkelen er ook nu weer een

aantal grote vogels waaronder gieren boven de bergtoppen. Ze bewegen hun

vleugels niet maar drijven op de thermiek van de opstijgende lucht. Enkele

anderen onder leiding van Hans L. zijn begonnen met het vele vlechtwerk voor

o.a. de ringbalk en de nokbalk, die beiden gestort worden. Na de pauze, als het

is opgehouden te regenen, komen er nog een aantal bouwers en beginnen we

met metselen. Aan de voor- en achtergevel moeten we acht lagen metselen en

dan kunnen de raamkozijnen gesteld worden, maar het metselwerk moet

drogen en dus beginnen we pas op maandag met het stellen van de kozijnen.

Wij slapen in de kerk en als we gaan eten moeten we door de vette klei

omhoog naar de keuken. Wat een vette bagger, we hebben moeite met het

naar boven klimmen. Schone kleren zijn na 100 meter “wandelen” alweer vies,

dus verkleden gebeurt hier niet zo vaak. Morgen is het zondag en wordt er in

de buitenlucht een kerkelijke bijeenkomst gehouden door Carlos, onze

begeleider.

Zondag 16 oktober.

Vanmorgen een dienst onder leiding van Carlos waarin hij o.a. bekend maakte

hoe zij zich heeft bekeerd, na een turbulent leven te hebben geleid. Al met al

een indrukwekkende bekentenis. Na het middageten een wandeling van ca. 3

uur gemaakt waarbij we een bezoek brachten aan het boerderijtje van David,

de pastor. Vanaf de weg was het niet te zien, maar achter zijn zeer bescheiden

krotje, een ontzettend grote groentetuin met diverse fruitbomen. Dit was hun

bron van inkomsten. Door elke week met de vrachtwagen, door meerdere

boeren gezamenlijk gehuurd, naar Santa Cruz te gaan en hun producten daar

op de markt te verkopen. Na het avondeten, rijst met kip, hebben we enkele

potjes geklaverjast. Om 21.00 uur gaat het aggregaat uit en wordt het

pikdonker. Er stralen duizenden sterren aan de hemel. We gaan voor het

uitvallen van de stroom naar onze slaapruimte, de kerk, want in het donker is

de weg veel te gevaarlijk. Welterusten en tot morgen.

Maandag 17 oktober.

Vannacht heb ik redelijk geslapen, en na de koude dag van gisteren is het

vandaag warm en heerlijk weer om te werken. Na het ontbijt alle kozijnen van

de voorgevel gesteld zodat vanmiddag kan worden begonnen met het

metselwerk. Vanmiddag ga ik met Joop en Flip de kozijnen aan de achtergevel

stellen. Voor de schoren voor de kozijnen hebben we eerst een oud dak van

een schuur moeten slopen omdat we geen schoren hadden. Deze balken waren

zwaar, dik en krom, dus eigenlijk niet geschikt voor schoren, maar soms moet je

roeien met de riemen die je hebt. Na het werk ben ik naar beneden gegaan

alwaar ik een koude “douche” heb genomen. De douche bestond uit een hokje

waarin een vloertje van bouwstenen was gelegd en afgesloten met een zeiltje.

Het zeer koude water uit de bergen kwam uit een slangetje wat we boven ons

hoofd hielden om de zeep van ons af te spoelen, brrrrrr. Het water is zo koud,

maar het weer wordt steeds beter en het is nu al aardig zonnig en warm, 30-35

graden. Na het eten, rijst met een gehaktbal, nog een spelletje gekaart en op

tijd (20.30 uur) naar bed gegaan. Welterusten en tot morgen.

Dinsdag 18 oktober.

Vannacht heb ik zeer slecht geslapen. Ik heb met Jan en Carlos afgesproken dat

ik in een magazijntje ga slapen omdat ik door het vele hoesten ook anderen uit

hun slaap houd. Na het verwijderen van de troep die in het magazijn stond heb

ik nog een aantal grote spinnen naar de andere wereld geholpen. Hierna mijn

slaapmatje overgezet, mijn klamboe er boven en hopen dat ik vannacht beter

slaap. Voor de komende nacht heb ik medicijnen die het hoesten in toom

moeten houden, nou ik ben benieuwd. Op de bouwplaats vanochtend de

laatste zeven kozijnen gesteld en de muren tussen de kozijnen opgemetseld.

Morgen de laatste lagen metselwerk, waarna we de bekisting voor de

kolommen gaan stellen en volstorten met beton. Gisteren is een groepje naar

de rivier gegaan om daar zand uit de rivier te scheppen. Ze stonden tot hun

knieën in het water wat heerlijk fris was. Ze hebben zo 2x 2000 kg naar boven

gehaald. Ze hebben wel last gehad van bloedzuigers en een soort zandvliegen.

De temperatuur op de bouw is vandaag 30 graden, heerlijk bouwweer.

We gaan zo eerst douchen, lekker eten, een boompje kaarten en om ca. 21.00

uur naar bed want dan gaat het aggregaat uit waardoor we geen licht meer

hebben, zodat we verder moeten met de zaklamp. Gaat ook wel maar in die

bagger is goede verlichting wel zo prettig. Welterusten en tot morgen.

Woensdag 19 oktober

Vannacht redelijk geslapen en om 06.00 uur mijn slaapzak uit. Gisteren zijn

enkele dames op huisbezoek geweest bij een bejaarde vrouw van 76 jaar met

twee gehandicapte dochters van 53 en 50 jaar oud. Door de nok van het huis

keek je zo de buitenlucht in, wat resulteerde dat als het regende, en dat doet

het daar vaak, binnen alles nat werd. ’s Avonds bij het eten werd dat verteld,

waarop ik aanbood om het de volgende dag te gaan herstellen. Van huis had ik

een stuk gewapend zeil meegenomen, waarvoor ik het nodig zou hebben wist

ik zelf niet, wat ik goed kon gebruiken om de lekkage te herstellen. Ik ben er

samen met Jan, onze hoofdleider naar toe gegaan en heb het dak hersteld. Het

zeil was precies op maat, alsof het zo had moeten zijn. Het huisje meet 3x6

meter en op de nok was alles kapot. Ze kunnen bij regen nu gelukkig weer

droog zitten, fijn voor ze. In de loop van de ochtend is het dak gerepareerd en

gaan we terug naar de school, waar ik diverse klusjes heb gedaan. Na vandaag

gaan we nog maar twee dagen bouwen en dan gaan we weg uit het dorp naar

Santa Cruz, omdat als het regent we niet weg kunnen en voor de zekerheid

enkele dagen eerder weggaan. Vanavond krijgen we 15 mensen uit de buurt te

eten, sommigen zijn wel twee uur onderweg om bij ons te komen, en vanavond

in het donker weer terug. We eten hutspot, echt Hollands, om de mensen met

ons eten te laten kennis maken. De meesten vonden het wel lekker en

schepten meer dan eens op. Na het eten werd er een groot kampvuur

aangestoken waarna alle bouwers en bewoners rond het vuur gingen zitten.

Via een tolk Engels/Spaans konden we elkaar vragen stellen. Alle inwoners

waren boeren en hadden dus genoeg te eten, waardoor er in dit gebied geen

honger is, wat in de grote stad wel het geval is. Er werden over en weer vragen

over Bolivia en over Nederland gesteld. De bevolking kon niet begrijpen dat er

in Nederland helemaal geen bergen zijn en dat er in de winter sneeuw valt.

Leuke reacties ontvangen. Om 21.30 uur was het weer afgelopen omdat

sommige boeren met hun kinderen meer dan twee uur onderweg waren naar

huis. Toen iedereen weg was heb ik twee pilletjes genomen tegen het hoesten

en ben lekker gaan slapen. Welterusten en tot morgen.

Donderdag 20 oktober.

Vannacht heb ik zeer goed geslapen, mede door de pilletjes die ik heb gekregen

van Mieke onze verpleegkundige. Het wordt weer een stralende dag om aan de

school te bouwen. Vanmiddag ga ik op huisbezoek bij een boerenfamilie. Vanaf

onze slaapplaats moesten we ca. 45 min. rijden door diepe dalen en over hoge

bergen. We reden met de auto van Carlos maar konden af en toe amper boven

komen. Ook hier moesten we op de gehele route weer diverse keren

bergriviertjes oversteken, waarbij we soms vast kwamen te zitten. Het is maar

goed dat het droog is want als het regent kun je nog geen 50 meter met de

auto wegkomen. Vlak bij het boerderijtje van de familie waar we op bezoek

gaan kunnen we niet verder met de auto en gaan we lopend een steile berg op.

Het gezin is redelijke jong, moeder 46 jaar, leeftijd vader onbekend en enkele

jonge kinderen. De behuizing is zeer armoedig, een donkere ruimte waarin

twee bedden staan en nog wat kleine meubeltjes. Buiten op de veranda wordt

geleefd. Er lopen wel koeien, varkens, vele honden en katten en tientallen

kippen en ander pluimvee rond. Na wat vragen over en weer vertrekken we

weer richting onze verblijfplaats. Straks komt de burgemeester van Samaipata,

waaronder Bella Vista valt, op bezoek om te kijken hoe de bouw vordert. Hij

reikt aan ons ook nog enkele presentjes uit, eet mee en vertrekt in het donker

met zijn gevolg richting Samaipata. Na het eten leggen we nog een kaartje en

gaan weer op tijd naar bed. Morgen wordt het nog een drukke dag.

Vrijdag 21 oktober.

Vandaag is alweer onze laatste werkdag. Carlos wil ons vóór zondag uit de

bergen hebben, want er is minder goed weer op komst. Als het regent kunnen

we echt niet vertrekken, en wie weet hoe lang we dan extra in de bergen

moeten blijven. Na een ochtend hard werken aan de steigers e.d. en ’s middags

na de lunch de laatste puntjes op de i gezet te hebben wordt aan het eind van

de middag de school overgedragen aan de autoriteiten. We hebben het dak er

niet opgekregen maar hebben het metselwerk tot op muurplaat hoogte

gebracht. Als met al een heel beetje werk verzet. De overdracht gaat gepaard

met enkele toespraken van zowel Jan, onze hoofdleider, als Carlos, onze

Boliviaanse begeleider en enkele zichzelf belangrijk vindende notabelen van het

dorp en de school.

Dan wordt er een plaquette onthuld waarop het logo van World Servants staat

geschilderd. Na de overdracht gaan we terug naar ons kampement, waar we

samen met een aantal gasten gaan eten. Vanavond wordt er een bonte avond

gehouden. David heeft zijn gitaar weer meegebracht en zingt weer enkele

liedjes. David is in het verleden met een groep muzikanten opgetreden in het

gehele land. Het klinkt heer aardig maar soms zingt hij vals. De bonte avond

bestaat uit een aantal sketches en het spelletje Hints. Hierna heeft de staf bij

iedereen een aantal die grote hilariteit veroorzaken. Over mij werd o.a. verteld;

als je wilt bouwen en kozijnen stellen dan moet je Wim maar even bellen.

Hierna gaan we lekker slapen. Elke avond lagen we om ca. 21.00 uur in bed,

vanavond is het al 23.00 uur als we onze slaapzak opzoeken. Morgen moeten

we vroeg op, koffers pakken en op weg naar Santa Cruz waar we drie nachten

zullen logeren. De mogelijkheid van slecht weer is de reden dat we zo vroeg

afreizen uit de bergen. Samaipata, waaronder ook Bella Vista valt, is een van de

plaatsen in het Andesgebergte, waar Che Guevara regelmatig bivakkeerde.

Ernesto Guevara, beter bekend als Che Guevara, is geboren op 14 juni 1928 in

Argentinië en doodgeschoten in de bergen in Bolivia op 9 oktober 1967. Hij was

in diverse landen zoals Guatemala, Congo, Cuba en Bolivia actief als een

guerrillastrijder en vocht tegen de onderdrukking waaronder de bevolking

leefde. Op 3 juli 1997 wordt zijn stoffelijk overschot bijgezet in het mausoleum

in Santa Clara op Cuba. Che Guevara was zijn tijd 40 jaar vooruit in zijn denken

over Bolivia, immers begin 2006 werd Evo Morales, een Boliviaanse

boerenleider, de eerste “Inheemse” president van Bolivia. Che is in de regio van

Samaipata een ware volksheld, de Robin Hood van Bolivia.

De auto’s voor onze terugtocht komen er aan rijden. We nemen afscheid van

de Bolivianen en gaan richting Santa Cruz. Eerst weer die knollenweg in de

bergen door waarbij we weer diverse riviertjes en bergstroompjes over steken.

Nadat we uit de bergen op de doorgaande asfaltweg aankomen, gaan we er

meteen weer af en rijden een parkeerplaats op. Vanaf hier lopen we via een

prachtig park met vele bomen en struiken, exotische bloemen en planten, naar

een waterval. Enkele mensen van de groep trekken hun zwemkleding aan en

gaan onder waterval staan.

Heerlijk het stof en vuil van de laatste weken van hun lijf afspoelen. Ik heb mijn

zwembroek en handdoek in de bus laten liggen en kan dus niet mee onder de

waterval. Jammer! De wanden van de waterval zijn begroeid met inheemse

planten en bloemen, prachtig om te zien. De waterval is ongeveer 20 meter

hoog. Rondom ons de bergen. De hoogste bergtoppen zijn kaal, wat lager

groeien struiken en weer wat lager groeien bomen en bloemen. We stappen

weer op en stoppen bij een Katholieke kerk die in 2009 is gebouwd, modern en

mooi. Naast de kerk is een winkeltje waar we een lekker koud ijsje scoren.

Aangekomen op onze locatie eten we, kaarten nog even en gaan ca. 11.00 uur

slapen. Welterusten en tot morgen.

Zondag 23 oktober.

Vanmorgen om 07.00 uur opgestaan, dus lekker uitgeslapen in vergelijking met

het tijdstip op de bouwlocatie. Voor het eten nog even rondgelopen op de

Plaza. De Plaza is een groot plein in het centrum van Santa Cruz, waar bomen

staan, tientallen bankjes om te zitten en waar schoenenpoetsers hun brood

verdienen. Voor 5 Bolivianos ( Euro 0,50) heb ik mijn schoenen laten poetsen,

ze glimmen als spiegels. In een boom op de Plaza zit een luiaard die tergend

langzaam in de boom klautert. Het beestje doet zijn naam eer aan. Gisteren op

zoek geweest naar een houten Piëta. Ik heb haar gevonden en voor 700

Bolivianos gekocht. In onze kerk zochten ze een mooie Piëta. Het is een mooi

houten exemplaar en nu maar eens kijken of ze haar in onze kerk ook mooi

vinden. Vanochtend zijn we naar een Evangelische kerkgemeenschap geweest

waar een bandje stond te spelen en een van de voorgangers stond te zingen.

De Boliviaanse kerkgangers stonden hard te klappen en dan kunnen de

Nederlanders niet achterblijven. Na het zingen kwam een andere voorganger

de preek houden. Alles werd vertaald door Oscar onze tolk van het Spaans naar

het Engels. Deze voorganger was zo fanatiek en sprak over hel en verdoemenis.

Als Oscar het vertaalde kon de voorganger niet wachten tot Oscar was

uitgesproken en dus schreeuwden ze door elkaar heen. Na 1,5 uur was ik het zo

zat dat ik met nog enkele anderen de kerk verlaten heb. Dit was me iets te

fanatiek. Na de kerkdienst gaan we naar een park waar een prachtige vlinder- ,

een vogeltuin en orchideeën tuin zijn. Ook is er een groot restaurant waar we

aan een lopend buffet deelnemen en zo veel kunnen eten als we willen. Daarna

naar de ijsbar waar we een ijsje scoren, heerlijk. Na het eten gaan we naar de

zwembaden die ook in het park liggen.

Even lekker gezwommen en onder de waterval gestaan waardoor het stof van

de laatste weken van mijn lichaam gepoetst werd. Terug in de bus zit ik naast

Alex, een van onze tolken, die vertelt over de gebouwen e.d. die we onderweg

tegen komen. Alex weet hier alles van want hij woont in Santa Cruz. Hij hoopt

morgen zijn vrouw en zoontje weer te zien. Vanavond eten we niet want

iedereen heeft zich vanmiddag vol gegeten. Alleen een ijsje in de ijsbar naast

het hotel gaat er nog wel in. Na het ijs ben ik samen met Hans weer de Plaza

opgegaan en hebben nog wat souvenirs voor thuis gekocht. Na terugkomst in

het hotel hebben we nog een kaartspelletje gedaan en naar bed gegaan.

Maandag 24 oktober.

Vandaag onze laatste dag in Santa Cruz, morgenochtend vertrekken we naar

het vliegveld voor de terugreis die dit keer gaat vanaf Santa Cruz naar Miami,

waar we overstappen op het vliegtuig naar Madrid, waar we weer overstappen

in het vliegtuig naar Brussel, waar we op de bus stappen richting Nijkerk en

vandaar naar ons huisadres. Na het ontbijt rijden we naar POM, de christelijke

organisatie die toezicht houdt op meer dan 1000 scholen in Santa Cruz en in

geheel Bolivia. Ook de school in Ballad Vista, die wij gebouwd hebben, komt

onder toezicht van POM te staan. Ze begeleiden het onderwijzend personeel en

zorgen voor bijscholingscursussen, zodat het onderwijs op een hoger peil wordt

gebracht. Na dit bezoek samen met Hans nog een souvenirtje gekocht en koffie

gedronken in een Ierse Pub, waar helaas niemand Engels sprak maar alleen

Spaans. Vanochtend zat de vrouw van Alex met hun zoontje op hem te

wachten. Blijdschap alom. Een aardige vent die Alex. Na de middag gaan we bij

Compasion op bezoek. Compasion is een christelijke organisatie die kinderen

opvangen, onderricht geven, dagelijks een maaltijd verzorgen en ze een paar

keer per jaar laten onderzoeken door een arts. Maria Helena Aragon Rios is een

7 jarig meisje en dochter van een 24 jarige vrouw die op haar 17e is verkracht

en waarvan Maria het gevolg is. Toen we in de kerk bijeenkwamen kwam het

kind direct bij mij staan, pakte mijn been beet en liet me niet meer gaan. Dit

kind ontbeerde liefde en uiteraard financiële ondersteuning. Ik heb aangegeven

dit kind wel een aantal jaren financieel te willen ondersteunen. Ik heb mij

gegevens achter gelaten en heb de gegevens van Maria Helena meegenomen.

Alle verdere informatie wordt in Nederland uitgewisseld.

Wat een blije gezichten. Vanavond hebben we een B.B.Q. ter afscheid van onze

leiders, koks, tolken enz. De BBQ wordt verzorgd door de vader en moeder van

Carlos. De vrouw van Alex was niet aanwezig terwijl ze er toch ook bij hoorde.

De gehele familie van Carlos en de vrouw van Oscar waren wel aanwezig, dus ik

heb Alex gevraag zijn vrouw te bellen om ook mee te komen eten. Alex heeft

zijn oom ingeschakeld die op een taxi rijdt en anderhalf uur later arriveerde ze

en heeft nog even mee kunnen eten en afscheid van de groep kunnen nemen.

Na de BBQ met de bus naar het hotel waar we eerst bij de buren een ijsje

hebben gehaald, waarna we om 24.00 uur het bed in doken. Om 05.30 uur

moeten we weer op, dus het wordt een kort nachtje. Welterusten en tot

morgen.

Dinsdag 25 oktober.

Vanochtend zijn we in alle vroegte opgestaan. Tegen de afspraak in was er

geen ontbijt. Tegen zevenen werden we opgehaald met de bus en nadat we

alle bagage hadden ingeladen togen we naar het vliegveld. We namen afscheid

van onze Boliviaanse vrienden en gingen inchecken. Op het vliegveld werden

we diverse keren gecontroleerd en mijn handbagage is drie uitvoerig

nagekeken. Twee dames uit onze groep moesten zich uitkleden en werden

gecontroleerd op drugs e.d. Een schandalige en vernederende vertoning.

Na 5 uur vliegen komen we aan in Miami, halen de koffers van de band en

checken weer in voor de vlucht naar Madrid. Deze vlucht duurt ca. 10 uur. Na

een uur op de startbaan te hebben gestaan keert het vliegtuig terug naar de

hangar omdat er iets mis was met de boordcomputer. Na weer een uur

wachten zijn we alsnog vertrokken richting Europa. Aangekomen in Madrid

moeten we enkele uren wachten op de aansluiting naar Brussel. Vanuit Brussel

nog een paar uur met de bus naar Nijkerk waar we worden opgehaald door

vrienden en bekenden. Ik rijd mee met Flip en Irene die door Frits worden

thuisgebracht. Thuis wacht Wil me met open armen op. Eindelijk weer thuis.

N.B. Elke morgen na het opstaan werden er per GMG-groep gesprekken

gehouden. Ik heb zoveel indringende verhalen gehoord dat ik deze verhalen

graag voor me zelf wil houden en er dus geen verslag van heb gemaakt.

N.B. Elke werkdag werd er onder leiding van Irene “Kinderwerk” gedaan,

waarbij alle kinderen uit de regio spelletjes deden, knippen en plakken, kleuren

en er werden in het Engels verhaaltjes verteld die door Oscar werden vertaald.

Ik ben niet één keer bij het kinderwerk aanwezig geweest en kan er dus niet

veel over vertellen, Irene bijvoorbeeld veel en veel meer.

Het was een prachtig mooi project en ik hoop dat de school de levensstandaard

van de kinderen zal verhogen. We hebben n iet alleen voor de kinderen in

Bolivia gebouwd maar ook aan onszelf. Met dank aan alle medebouwers, de

staf en de begeleiding van Carlos, Alex en Oscar in Bolivia.

Wim Tijmensen

Leusden, 30-10-2011