BlackbirdArrangement: Daryl Runswick

Analyse voor de dlvTijs Krammer

Inleiding 2 Vormanalyse 2 Harmonische analyse 3 Startpunten 4 Dirigeerlijn 4 Interpretatie 5 Appendix – het arrangement 6

2 |

INLEIDING

Blackbird is een nummer van The Beatles. Het staat op het album The Beatles, die men meestal The White Album noemt, uit 1968. Het nummer is geschreven door Paul McCartney.

De tekst gaat letterlijk over een merel die lange tijd niet kon vliegen, omdat haar vleu-gel gebroken is. De merel wordt aangespoord om weer op te stijgen. Dit verhaal staat symbool voor de vrijheidsstrijd in de vs. Een bird kan in Amerikaanse straattaal ook een vrouw aanduiden. De blackbird staat dus voor de zwarte vrouw in de vs.

Daryl Runswick heeft Blackbird gearrangeerd voor de King’s Singers in 1986. De King’s Singers zingen het stuk met hun vaste bezetting van zes mannen. De uitgave van dit ar-rangement is voor gemengd koor satb. In de uitvoering van de King’s Singers wordt de solo gezongen door een tenor, maar in dit arrangement is de solo geschreven voor de sopraan.

VORMANALYSE

Het arrangement volgt min of meer de opbouw van het originele nummer. De opbouw van het stuk is anders dan gebruikelijk. De structuur heeft iets weg van een pop-nummer, maar ook van een jazz-nummer.

Blackbird is grotendeels opgebouwd uit twee melodieën, die beide beginnen met de tekst “Blackbird”. Het a-gedeelte is waar het nummer mee opent:

Black bird sing ing in the dead of

night- -

Black bird, fly,

-

Het b-gedeelte begint met de volgende noten:

Black bird sing ing in the dead of

night- -

Black bird, fly,

-

Het b-gedeelte zou je kunnen zien als een refrein, en dan zou je het a-gedeelte kunnen zien als couplet. Dit komt overeen met de tekst, want het a-gedeelte komt twee keer voor met een verschillende tekst. Je zou echter ook het b-gedeelte kunnen zien als een brug, een muzikaal gedeelte dat ondergeschikt is aan het a-gedeelte. Aanwijzingen daarvoor zijn dat het a-gedeelte een meer pakkende melodie heeft en het feit dat het nummer afsluit met het a-gedeelte.

| 3

De maatsoort is over het algemeen een vierkwartsmaat, maar in beide gedeelten zijn er soms maten geschreven met een andere maatsoort. Het a-gedeelte heeft acht maten, waarbij er ook één driekwartmaat en één tweekwartmaat klinkt. Het b-gedeelte heeft zes maten met één tweekwartsmaat. De structuur van het hele arrangement is als volgt:

intro 2 maten de eerste akkoorden van a a 8 maten tekst 1 tussenmaten 2 maten herhaling maat 9-10 a 8 maten tekst 2 b 6 maten a 8 maten instrumentaal a 8 maten melodie wordt gefloten b 6 maten tussenmaten 5 maten vertraging tussenmaten 2 maten hetzelfde als intro, a tempo a 8 maten tenor zingt melodie met sopraan coda 4 maten twee keer herhaling laatste akkoorden van a

HARMONISCHE ANALYSE

Het arrangement staat in G-majeur, net als het originele nummer. Opvallend is dat er in alle harmonieën een g door blijft klinken. De harmonieën van het a-gedeelte zijn als volgt:

Black

bird sing

ing in the dead

of

night

- -

Take

these brok

en wings

and learn

to fly;

-

All

your

life

You

were on ly wait

ing for this

mo

ment to a rise

- - - -

Vanaf de derde maat tot de eerste toon van de zevende maat komen er in de baslijn al-leen maar kleine secundes voor. Aan het eind van dit gedeelte volgen de trappen een stukje de kwintencirkel: i – ii# – v– i.

4 |

De harmonieën van het b-gedeelte zijn als volgt:

Black

bird,

fly,

-

Black

bird,

fly,

in

to the light- -

of a dark,

black

night.

Dit gedeelte lijkt in eerste instantie in G-mineur te staan. In trappen zijn deze akkoor-den: @vii – iv – @v – iv – @i – iv, @vii – iv – @v – iv – i en daarna eindigt dit gedeelte met dezelfde harmonieën als het a-gedeelte.

STARTPUNTEN

Je kunt in een repetitie op de volgende plekken starten met zingen:

Maat 1 G bas = g, tenor = g, alt = b Maat 1 G bas = g, tenor = g, sopraan = g, alt = b Maat 9 G/B sopraan = g, tenor = g, alt = d, bas = b Maat 13 F9 bas = f, sopraan = c, alt = a, tenor = g Maat 18 G bas = g, tenor = g, sopraan = g, alt = b Maat 26 F9 bas = f, sopraan = c, alt = a, tenor = g Maat 31 G bas = g, tenor = g, alt = b Maat 36 G bas = g, tenor = g, alt = b Maat 38 G bas = g, tenor = g, melodie = g, alt = b Maat 46 G/B melodie = g, tenor = g, alt = d, bas = b

DE DIRIGEERLIJN

Als ik het nummer uitvoer met een koor moet ik in ieder geval aangeven: o de begintonen en het begintempo o de vertraging in maat 34-35 en het tempo daarna o de vertraging aan het slotDaarnaast kan ik de zangers helpen door gedurende het nummer het nodige aan te ge-ven. Al met al zou ik het volgende aan kunnen geven:

| 5

noten aangeven en aftellen intro 1 2 a 3 inzet van melodie aangeven 4 5 6 7 8 9 beetje crescendo 10 beetje diminuendo aangeven tussen 11 fluiter aangeven 12 a 3 iets meer klank suggereren dan eerste a-gedeelte 4 5 6 7 8 9 iets meer klanke suggereren dan daarvoor 10 tussenmaten 11 fluiter aangeven 12 b 13 wat meer klank vragen, openheid suggereren 14 15 16 melodie helpen bij hoge noot 17 a zonder 18 piano aangeven melodie 19 20 21 22 23 24 piano aangeven 25 a met 18 fluiter aangeven melodiel 19 gefloten 20 crescendo aangeven 21 22 23 24 crescendo aangeven 25 b 25 wat meer klank vragen, openheid suggeren 26 27

6 |

28 29 melodie helpen bij hoge noot 30 ritenuto 31 piano aangeven 32 33 34 ritenuto aangeven 35 fermate aanhouden + nieuwe inzet geven tussenmaten 36 37 a 37 inzet tweede melodiestem aangeven 38 39 40 41 42 43 44 45 coda 46 luider dan twee maten eerder aangeven 47 48 zachter dan twee maten eerder aangeven 49 ritenuto aangeven en op drieëneenhalf tenor en alt

INTERPRETATIE

Stemverdeling – De melodie ligt naar mijn smaak te hoog in de sopraan. Ik zou willen overwegen om de melodie te laten zingen door de tenor. De sopraan zingt dan de herha-lende g van de tenor een octaaf hoger.

Dynamiek – In de partituur staan de volumes aangegeven. Over het algemeen wil ik die aanduidingen aanhouden. Binnen elke muzikale zin moet er echter ook nog een beetje crescendo-diminuendo worden gemaakt, zoals in de tekst “take these broken wings and learn to fly”, “you were only waiting for this moment to arise” en “blackbird fly”. De be-geleidende stemmen moeten niet slechts één volume maken, maar die stemmen moeten lichtjes meegaan met de solostem.

Kleur – De klanken “dn” en “dng” wil ik laten zingen met een zeer korte klinker na de “d”, een klinker die overeenkomst met een Nederlandse stomme e.

Vogelgeluiden – In maat 35 en aan het eind van het stuk zou ik één of twee zangers zacht-jes een merel na willen laten doen.