Biomedische Wetenschappen

“Onderzoekend, nu en in de toekomst”

Strategisch plan 2011-2016 bacheloropleiding Biomedische wetenschappen

• Internationalisering van de opleiding

• Grotere bijdragen van ICT aan het onderwijs

• Professionalisering van studenten en docenten

Biomedische Wetenschappenin de toekomst

2

Inhoudsopgave

Voorwoord

Waar bevinden we ons?

Wat kenmerkt ons?

Wat zijn onze sterktes en zwaktes, kansen en bedreigingen?

Een strategisch plan: waarom?

Wat zijn onze doelen en ambities?

3

VA ( L/min ) = VA = f x (VT - Vd)

x 0,863VCO2

PA CO2A

A

Voorwoord

Voor u ligt het strategisch plan van de bacheloropleiding Biomedische wetenschappen. Dit plan schetst wat we de komende vijf jaar met de opleiding willen bereiken. Het is een leidraad voor alle docenten, studenten en medewerkers die bij de opleiding betrokken zijn, afgestemd op de strategische plannen van de directie Onderwijs en Opleidingen, het Universitair Medisch Centrum Utrecht en de Universiteit Utrecht.

In het plan staat onder andere beschreven hoe we aandacht willen geven aan het internationale karakter van de opleiding en het toekomstige werkveld, hoe ICT een grotere bijdrage gaat leveren aan het onderwijs en hoe we de professionalisering van studenten en docenten willen stimuleren en faciliteren.

Het initiatief voor de ontwikkeling van dit strategisch plan ontstond medio 2009. Tijdens diverse gespreksrondes en discussies zijn vele ideeën en visies van talrijke betrokkenen naar voren gekomen, steeds met het gemeenschappelijk doel de kwaliteit van de opleiding te verbeteren en te borgen. Een groot deel hiervan is in het plan terechtgekomen. Ik wil alle mensen die zich hebben ingezet voor dit plan van harte bedanken.

Met dit strategisch plan zetten we een eerste stap op de weg naar een nóg betere bacheloropleiding Biomedische wetenschappen.

Ik wens u veel leesplezier en inspiratie toe!

Dr. W.J.A.G. DictusDirecteur bacheloropleiding Biomedische wetenschappen

5

Biomedische wetenschappen: waar bevinden we ons?

FaculteitGeneeskunde

Faculteit

Diergeneeskunde

Universiteit Utrecht, Universitair Medisch Centrum Utrecht en Hubrecht InstituutDe bacheloropleiding Biomedische wetenschappen (BMW) is een gezamenlijke onderneming van de Universiteit Utrecht (UU), het Universitair Medisch Centrum Utrecht (UMC Utrecht) en het Hubrecht Instituut, een onderzoeksinstituut van de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Vanuit de universiteit zijn de faculteiten Geneeskunde, Diergeneeskunde en de departementen Biologie, Scheikunde en Farmaceutische Wetenschappen van de faculteit Bètawetenschappen verantwoordelijk voor het onderwijs van de opleiding.

Utrecht Life SciencesBovenstaande partijen zijn vertegenwoordigd in het initiatief Utrecht Life Sciences (ULS), net als de Hogeschool Utrecht, Utrecht Science Park, Genmab, Danone, gemeente Utrecht, provincie Utrecht en de Taskforce Innovation Utrecht Region. ULS representeert zichzelf als een strategische alliantie in onderwijs, onderzoek en ondernemerschap in het domein van de levenswetenschappen in Utrecht en haar omgeving. Personen, faciliteiten, onderzoek, onderwijs en bedrijven in de levenswetenschappen worden in ULS samengebracht.

Directie Onderwijs en OpleidingenDe opleiding Biomedische wetenschappen is, net als een aantal andere universitaire en beroepsopleidingen op het gebied van geneeskunde en gezondheidszorg, qua organisatie en ondersteuning ingebed in de directie Onderwijs en Opleidingen (dOO) van het UMC Utrecht. Vanuit deze directie wordt de opleiding door diverse afdelingen ondersteund.

FaculteitGeneeskunde

Universiteit Utrecht

Faculteit

Diergeneeskunde

Waar bevinden we ons?

UMC Utrecht

dOO

Utrecht Life Sciences

BMW

Hubrecht Instituut

FaculteitBètawetenschappen

8

>>

>>

>>

Directeur

Expertisecentrum

OnderwijszakenAdministratie

Opleidings- directeur0.7 fteOpleidings- coördinator0.6 fte

Beleidsmedewerkers0.9 fte

Faciliteiten

Staf

Bedrijfsbureau

Geneeskunde

Secretariëleondersteuning0.6 fte

Opleidings-centrum

Klinische gezondheids-

wetenschappenMaster

BiomedicalSciences

BachelorBiomedische wetenschappen

BMW 1.8 fte

BMW binnen de dOO

9

curriculum

Biomedische wetenschappen: wat kenmerkt ons?

curriculum

Natuurwetenschappelijke invalshoekIn Nederland bieden vijf universiteiten een bacheloropleiding Biomedische wetenschappen aan: Universiteit Leiden, Radboud Universiteit Nijmegen, Universiteit van Amsterdam, Vrije Universiteit Amsterdam en Universiteit Utrecht. Al deze opleidingen kennen een eigen signatuur, waardoor verschillende invalshoeken binnen het biomedisch veld worden gevuld. De bacheloropleiding in Utrecht heeft een natuurwetenschappelijke invalshoek. Naast de BMW-opleidingen kent Nederland ook andere bacheloropleidingen op het gebied van de levenswetenschappen. Voorbeelden hiervan zijn: Moleculaire levenswetenschappen van de Universiteit Maastricht en Levenswetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen.

Grootste en breedste concentratie biomedische expertise De Utrechtse opleiding Biomedische wetenschappen kent een unieke positie in Nederland door de samenwerking van de Universiteit Utrecht, het Universitair Medisch Centrum Utrecht en door de aanwezigheid van de enige Nederlandse faculteit Diergeneeskunde. Gezamenlijk zijn deze partijen de grootste en breedste concentratie van biomedische expertise in Nederland. Door de komst van Utrecht Life Sciences en het Utrecht Science Park wordt het domein van de Life Sciences in Utrecht verder uitgebreid en versterkt.

Wat kenmerkt ons?MissieDe student staat centraal. De bachelor Biomedische wetenschappen is er voor

studenten die:• vanuit verschillende invalshoeken naar biomedische vraagstukken willen

kijken;• onderwijs willen ontvangen dat geïnspireerd is op toponderzoek;

• willen kennismaken met de onderzoeksmethoden van het biomedisch veld;

• zichzelf uitdagen en het beste uit zichzelf willen halen;• een actieve studiehouding hebben en nieuwsgierig zijn;• bereid zijn hun eigen studieroute en toekomst uit te stippelen;• voorbereid willen worden op een carrière in het biomedisch veld.De opleiding heeft de ambitie dé nummer 1 opleiding Biomedische

wetenschappen in Nederland te zijn.

Missie

12

Goed doordacht onderwijsmodelDe Universiteit Utrecht - en daarmee de bachelor Biomedische wetenschappen - kent een goed doordacht onderwijsmodel. Het collegejaar is opgedeeld in vier blokken van tien weken. In elk blok volgen de studenten twee parallelle cursussen met elk een studiebelasting van ongeveer twintig uur per week. Om cursussen goed parallel te kunnen roosteren, worden alle Utrechtse opleidingen onderwezen in het zogenaamde timeslot-model. Hierbij heeft elke cursus een vast aantal dagdelen op een vaste plaats in de week. Studenten van de Universiteit Utrecht kunnen op die namer manier gemakkelijk cursussen bij andere opleidingen volgen.

Gevarieerd curriculum en grote keuzevrijheidDe totale studielast van de opleiding beslaat 180 studiepunten verdeeld over drie studiejaren. Studenten hebben een grote keuzevrijheid en daarom verschilt de invulling van het curriculum per student. De studie kent een major Biomedische wetenschappen van 135 studiepunten (waarvan 75 studiepunten verplicht onderwijs en 60 studiepunten majorgebonden keuzeonderdelen) en een vrij deel, de zogenaamde profileringsruimte, van 45 studiepunten. Binnen de profileringsruimte kunnen de studenten kiezen uit vele (biomedische) keuzecursussen, cursussen elders binnen of buiten de Universiteit Utrecht, of een minor volgen bij een andere opleiding. Een minor is een samenhangend geheel van cursussen met een studielast van 30 studiepunten. Biomedische wetenschappen in Utrecht is een studie met een numerus fixus. In totaal kunnen per jaar 160 175 studenten worden toegelaten tot de opleiding.

Master of beroepenveldNa de bachelor kan de student kiezen om door te gaan met een masteropleiding of uit te stromen naar het beroepenveld. Uit recent onderzoek (2010) onder 100 alumni blijkt dat zo’n 90% doorstroomt naar een masteropleiding. Na de masteropleiding is de eerste betaalde functie voor 71% van de respondenten een onderzoekspositie (aio, analist, onderzoeker) binnen een universiteit, universitair medisch centrum of onderzoeksinstituut. 20% van de afgestudeerden komt in een commerciële instelling terecht (bijvoorbeeld als Clinical Research Associate) en zo’n 3% gaat aan de slag in een (onderwijs)functie. De overige 6% vervult andere functies binnen of buiten het biomedisch veld.

13

VisieVerschillende onderwijsfacetten zorgen gezamenlijk voor de kwaliteit van de opleiding. In de ideale situatie …

… kent het onderwijs een optimale sfeer waarin studenten zich kunnen ontplooien, zijn er diverse onderwijsvormen waardoor de studenten actief en op diverse wijzen de stof tot zich nemen, kunnen we flexibel inspelen op de nieuwste ontwikkelingen in het biomedische veld en bieden we studenten voldoende keuzevrijheid zodat ze na de bachelor een brede keuze aan vervolgopleidingen of arbeidsposities hebben.… zijn de docenten professioneel en bevlogen, hebben ze een gedegen achtergrond en denken ze in de lijn van de visie van de opleiding.

… hebben studenten een grote eigen verantwoordelijkheid, zijn ze gemotiveerd, krijgen ze de mogelijkheid om (internationale) interacties aan te gaan met medestudenten, docenten en onderzoekers en denken ze mee over het onderwijs. … zijn de faciliteiten (labfaciliteiten, onderwijsruimtes, ICT-voorzieningen, etc.) voor studenten, docenten en medewerkers goed, up to date en passend bij de wensen van de diverse partijen. … krijgen de studenten op diverse manieren voorlichting over de toekomst en de mogelijkheden na de bachelor. … bestaat de mogelijkheid voor zowel studenten als docenten om zich door middel van internationalisering verder te verbreden of verdiepen en zich voor te bereiden op de internationale context van het biomedische veld.

Visie

14

De opleiding in getallen Bachelor Biomedische wetenschappen*

Instroom eerste jaar # 1e keuze # 2e keuze

Totaal aantal studenten

Bindend studieadvies §

positief negatief aangehouden # eerder gestaakt

Aantal afgestudeerden

Aantal docentenwaarvan > 10 uur onderwijs

2006 - 2007 17312251

562

115

134111

2007 - 2008 16912841

546

117

180133

2008 - 2009 17514530

539

83%15%2%7

94

213159

2009 - 2010 17512451

488

75%24%1%18

109‡

247175

2010 - 2011 17212646

472

----

-

--

* Bron: Osiris. Peildatum cohorten: 1 oktober.§ Vanaf het studiejaar 2008-2009 is het bindend studieadvies ingevoerd.‡ Nog niet alle afgestudeerden zijn vastgelegd in Osiris (1 oktober 2010).

15

Biomedische wetenschappen: wat zijn onze sterktes en zwaktes, kansen en bedreigingen?

Sterktes, Zwaktes, kansen en bedreigingenSterktes

• Interfacultair karakter: sterk biomedisch cluster, diversiteit expertise, docenten van UU, UMC Utrecht

• Studieprogramma: veel keuzevrijheid, breed curriculum, goed onderwijsmodel

• Grote betrokkenheid management, docenten, studenten

• Honours-programma: vraaggestuurd, eigen inbreng

• UMC-faciliteiten: uitstekende leeromgeving en één directie Onderwijs en Opleidingen

Zwaktes

• Interfacultair karakter: verminderde bijdrage faculteit Bètawetenschappen door reorganisatie

• Organisatie: onduidelijke structuur en soms niet toereikende kwaliteit onderwijsondersteuning

• Onderwijs: - lastige controle van eindtermen en planning van onderwijs door

keuzevrijheid - te weinig statistiek, ethiek en praktisch onderwijs - stageduur wordt soms als te kort ervaren (en daardoor soms lastig een

stage te vinden) - aandacht voor onderzoekscyclus niet optimaal

• Tentamenfaciliteiten: te weinig en ongeschikte faciliteiten

• Groepsgrootte: wordt als groot ervaren

18

Kansen

• Opleiding: - internationalisering versterken - eigen invalshoek nog sterker definiëren - uitval tweedekeuzestudenten verminderen

• Onderwijs: - docenten meer professionaliseren - meer onderzoeksmethoden (vaardigheden) - andere onderwijsvormen implementeren - meer variatie in cursussen door uitwisseling bèta-brede cursussen - betere aansluiting met vervolgopleidingen - inspringen op ontwikkelingen biomedisch veld

• Utrecht Life Sciences: - intensievere samenwerking - meer contact met werkgevers/arbeidsmarkt

• Afnemend veld: - meer contact met werkgevers/arbeidsmarkt - arbeidsmarktpositie bachelor versterken

• Alumnibeleid: - alumni inzetten voor voorlichting - alumni als rolmodel voor studenten - stagemogelijkheden uitbreiden

Bedreigingen

• Interfacultair karakter: reorganisatie faculteit Bètawetenschappen: - docentenkorps krimpt - verhouding inbreng drie faculteiten verandert - verandering invalshoek van de opleiding

• Financiële positie: - bezuinigingen - stop financiering masteropleidingen (kan zorgen voor uitstroom bachelors

naar arbeidsmarkt en verandering curriculum)

• Internationalisering: lager niveau buitenlandse studenten kan kwaliteit onderwijs beïnvloeden

• Faciliteiten: verminderde hoeveelheid practicumruimtes

• Opleiding: uitval tweedekeuzestudenten

19

Een strategisch plan: waarom?

Waarom?Stilstand is achteruitgang De opleiding Biomedische wetenschappen (voorheen Medische biologie) bestaat inmiddels 25 jaar. In haar huidige vorm - sinds de invoering van het bachelor-mastersysteem in 2002 - draait de opleiding een negende jaargang in het collegejaar 2010-2011. Het curriculum is voortdurend bijgeschaafd en aangescherpt om studenten ieder jaar opnieuw het beste onderwijs te kunnen bieden. Inmiddels kent de opleiding een stabiele situatie en een gelijkblijvende instroom van studenten. Maar: stilstand is achteruitgang. Dus nú is het moment om te kijken naar verbeteringen en langetermijndoelen.

Aansluiting andere strategische plannenHet initiatief voor de ontwikkeling van dit strategisch plan ontstond medio 2009. Vanaf dat moment hebben velen zich ingespannen om het plan uit te werken. In deze periode werden ook de strategische plannen van de directie Onderwijs en Opleidingen en het Universitair Medisch Centrum Utrecht ontwikkeld. Dat gaf ons de mogelijkheid om ons plan daarop nauw te laten aansluiten. Ook sluiten we aan bij het strategisch plan van de Universiteit Utrecht 2009-2013.

nú is het moment om te kijken naar verbeteringen en langetermijndoelen

22

Waarom maak je een strategisch plan? Een beroemde Nederlandse filosoof, ook wel bekend als één van de beste voetballers in de wereld ooit, zei eens: “Als je niet weet waar je naartoe gaat, dan loop je in de weg.” Dat geldt waarschijnlijk voor het wedstrijdconcept in een voetbalwedstrijd, maar zeker ook voor instellingen en bedrijven. En ja, ook voor een academische opleiding.

Het is daarom bijzonder te prijzen dat een team van betrokkenen bij Biomedische wetenschappen zich heeft beraden op hun toekomst. Te meer omdat de opleiding al sinds jaren - en ook nu weer - in de Elsevierenquête als beste biomedische opleiding volgens de hoogleraren uit de bus komt. Wat is er dan verleidelijker om te denken dat je wel alles bij het oude kunt laten? Maar nee, het team Biomedische wetenschappen heeft zich gerealiseerd dat het moeilijk is om aan de top te komen, maar dat het nog moeilijker is om aan de top te blijven. Zij zijn dus hard aan het werk gegaan om hun positie ook in de toekomst te behouden. En om ook bij studenten op nummer 1 te komen.

De opleiding beweegt zich in een complex veld. Als interfacultaire opleiding van de Universiteit Utrecht is ze organisatorisch opgenomen binnen de directie Onderwijs en Opleidingen van het UMC Utrecht. Zowel de Universiteit Utrecht, het UMC Utrecht als de dOO hebben meer of minder recent een strategisch plan uitgebracht. Het is daarom goed dat Biomedische wetenschappen binnen dit krachtenveld nu haar eigen lijn uitzet, in samenhang met al deze onderling verbonden plannen. Het geeft niet alleen de ambities en doelstellingen voor de komende jaren, maar is ook een goed uitgangspunt voor discussies over veranderende structuren in het biomedisch en medisch onderwijs. En daar zal de komende jaren zeker sprake van zijn. Opereren vanuit sterkte dus.

Ik wens alle betrokkenen bij de opleiding Biomedische wetenschappen veel succes bij het realiseren van hun ambities en het handhaven van hun vooraanstaande positie.

Dr. Gert Rijksen Directeur dOO

Aan de top blijven

23

Doelen en ambities voor 2011-2016Aansluitend op onze missie en visie en op basis van onze sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen stellen we de komende vijf jaar acht doelen centraal. Alle doelen en bijbehorende ambities zijn in dit hoofdstuk verder uitgewerkt tot doelstellingen (wat willen we bereiken?) en acties (hoe gaan we dat bereiken?). Per actie of doel stellen we in een latere fase uitvoeringsplannen op.

1 Het interfacultaire karakter versterken

We hebben de ambitie om het interfacultaire

karakter van de opleiding te behouden en

zelfs te versterken.3 Goed gemotiveerde studenten

aantrekken

Ons doel is door aantrekkelijke en duidelijke

voorlichting over de opleiding meer

eerstekeuzestudenten aan te trekken. Door

een duidelijke(re) beeldvorming van de studie

en van de toekomstige

uitstroommogelijkheden komen meer

studenten op de juiste plek terecht.

4 Meer aandacht voor een actieve

studiehouding en algemene en academische vaardigheden van

studenten

Onze ambitie is dat onze studenten

een professionele actieve studiehouding hebben en vaardigheden

bezitten die passen bij het academisch biomedisch veld.

2 Internationalisering van de opleiding

Onze ambitie is (inter)nationaal bekend te staan om ons uitstekende onderwijs. We willen studenten, docenten, kennis en expertise uitwisselen en de kansen op internationale ervaringen vergroten. De wens is om het aantal uitwisselingspartners verder uit te breiden.

24

5 Balans tussen contact- en

digitaal onderwijs

Onze ambitie is een brede variatie in

onderwijsvormen en toetsen aan te bieden.

We zoeken een optimale balans tussen

contact- en digitaal onderwijs.

6 De verschillende carrièremogelijkheden na de bachelor bekender maken

Onze ambitie is studenten zich gedurende de bachelorfase zoveel mogelijk te laten verdiepen in de biomedische deelgebieden en zich te laten oriënteren op mogelijke toekomstige beroepen.

7 Aandacht besteden aan docentprofessionalisering en onderwijsbeleid

Docenten moeten goede mogelijkheden krijgen om zich te blijven professionaliseren. We willen in het personeelsbeleid meer aandacht besteden aan onderwijs en het onderwijs ondersteunen door onderzoek.

8 Verbeterde faciliteiten en

onderwijsondersteuning

We willen naar een situatie waarin al het onderwijs

gegeven wordt in geschikte, beschikbare en op de

groep afgestemde ruimtes en waarin de

onderwijsondersteuning voor studenten, docenten

en het management optimaal is.

25

Het interfacultaire karakter van de opleiding versterken

Interfacultaire karakter versterkenBiomedische wetenschappen is een interfacultaire studie. De faculteiten Geneeskunde, Diergeneeskunde en Bètawetenschappen (departementen Biologie, Farmacie en Scheikunde) dragen bij aan het onderwijs en de kwaliteit van de opleiding. Het interfacultaire karakter is uniek in Nederland en mogelijk in de wereld, mede door de aanwezigheid van de enige Nederlandse faculteit Diergeneeskunde.

Onze ambitie is dit kraktr karakter te behouden en zelfs te versterken. Bijvoorbeeld door het inzetten van rolmodellen uit de verschillende vakgebieden en het verankeren van het nut van typisch biomedische technieken. Rolmodellen geven een goed beeld van het werkveld en een gedegen kennis van technieken versterkt de mogelijkheden voor de studenten op de arbeidsmarkt.

Doelstellingen en acties

Interfacultair zijn in de diepte én in de breedte

Acties

• Prominente wetenschappers (rolmodellen) uit zoveel mogelijk disciplines inzetten in het onderwijs.

• De focusgebieden van de faculteiten en de onderwijsspeerpunten van het UMC Utrecht verduidelijken aan docenten en studenten.

• Gezamenlijke (interfacultaire) cursussen ontwikkelen die nog meer op het grensvlak van de disciplines liggen.

• Meer aandacht hebben voor gemeenschappelijke (interfacultaire) projecten en subsidies.

Kennis van en inzicht in typisch biomedische technieken versterken

Acties

• Het nut van nieuwe biomedische technieken benadrukken in het onderwijs zodat studenten op de hoogte zijn van de laatste state-of-the-art technieken.

• Actueel toponderwijs in het curriculum brengen, bijvoorbeeld via rolmodellen, lezingen en topdocenten.

BMW uniek in Nederland

28

De Verenigde Naties schatten in dat de mondiale behoefte aan voedsel de komende veertig jaar verdubbelt, terwijl het landbouwareaal nauwelijks zal kunnen groeien. Tezelfdertijd zal de bezorgdheid over de wijze waarop wij met dieren omgaan en over de ecologische footprint die wij achterlaten, alleen maar toenemen. Daar komt bij dat de voortschrijdende internationalisering zorgt voor een groter risico op verdere verspreiding van infectieziekten die van dier op mens kunnen overgaan. Nu al is ruim driekwart van de nieuwe infectieziekten afkomstig uit het dierenrijk.

Biomedisch onderzoek kan bijdragen aan het vinden van oplossingen om deze uitdagingen het hoofd te bieden. Daarbij is duidelijk dat een holistische benadering conform het ‘One Health’-concept de beste uitgangspositie biedt. Immers, zoals Rudolf Virchow (1821-1902) al stelde: “Between animal and human medicine there is no dividing line, nor should there be”. Dat naast Geneeskunde en de departementen Biologie, Scheikunde en Farmaceutische wetenschappen ook de faculteit Diergeneeskunde bijdraagt aan de opleiding Biomedische wetenschappen, vormt dan ook een unique selling point voor de Utrechtse opleiding.

Het nieuwe strategisch plan zet naar mijn mening daarom terecht in op het versterken van het interfacultaire karakter, het zoeken van aansluiting bij de universitaire zwaartepunten van onderzoek binnen de Life Sciences en een verdergaande internationalisering van de opleiding. Ik onderschijf deze strategische visie van harte en ben er van overtuigd dat de opleiding in een duidelijke maatschappelijke behoefte zal voorzien.

Ook namens de decaan van de faculteit Bètawetenschappen,

Prof.dr. Anton PijpersDecaan faculteit Diergeneeskunde en voorzitter Utrecht Life Sciences

‘One Health’

29

Internationalisering van de opleiding

InternationaliseringHet werkveld van een biomedisch wetenschapper beperkt zich niet tot landsgrenzen. Het strekt zich uit over de hele wereld en kenmerkt zich door internationale samenwerkingsverbanden. De studiestof in de bachelor Biomedische wetenschappen is gebaseerd op actuele internationale onderzoeksresultaten en studenten maken gebruik van Engelstalige studieboeken en wetenschappelijke artikelen.

We hebben de ambitie om (inter)nationaal bekend te staan om ons uitstekende onderwijs. Uitwisseling van studenten, docenten, kennis en expertise behoort tot de mogelijkheden. We bieden studenten de kans om internationale competenties voor hun toekomstige werk op te doen en academische en (inter)culturele ervaringen toe te voegen aan hun studie. Momenteel heeft de bacheloropleiding uitwisselingscontracten met de universiteiten van Tromsø (Noorwegen), Lund (Zweden) en Manipal (India). De wens is groot om het aantal partners verder uit te breiden.

Ook ‘Internationalization@home’ moet in de toekomst mogelijk zijn. Daarbij werken studenten in een international virtual classroom op afstand samen via de digitale snelweg, onder andere via videoconferencing, Skype, weblectures en gemeenschappelijke elektronische leeromgevingen.

Ook de strategische plannen van de Universiteit Utrecht, het UMC Utrecht en de dOO zetten sterk in op internationalisering van de bacheloropleiding. Samen komen we hierin verder.

Doelstellingen en acties

Het internationale karakter van de opleiding verhogen en wereldwijd samenwerkingsverbanden aangaan

Acties

• Contact leggen met buitenlandse biomedische bacheloropleidingen voor meer uitwisselingscontracten voor studenten, docenten (gastcolleges) en onderwijsmodules.

• Meer samenwerking met buitenlandse docenten in het opzetten en geven van onderwijs.

• Studenten internationale ervaringen aanbieden via ‘Internationalization@home’.

• Studenten stimuleren om deel te nemen aan summer schools (zowel in Nederland als in het buitenland).

Grotere internationale bekendheid van de opleiding

Acties

• Divers online en offline promotiemateriaal ontwikkelen voor de doelgroepen internationale studenten en docenten.

• Promotiemateriaal uitgebreid verspreiden onder mogelijke partners.

• Onze zichtbaarheid op internationale congressen vergroten en daar actiever te zoeken naar (potentiële) internationale partners.

32

“De opleiding als playground of science”

“Ik denk dat wij een zeer goede opleiding hebben. Het gemiddelde niveau van onze studenten is hoog. We sluiten heel goed aan bij wat het veld nodig heeft, ook internationaal. Onze studenten zijn gewend aan het omgaan met Engels lesmateriaal. Vanaf het begin zijn veel studieonderdelen in het Engels: de bachelorscriptie, presentaties, het afsluitende symposium, discussies en onderzoeksvoorstellen. Een echte ‘playground of science’ waar studenten kunnen oefenen als voorbereiding op de master en de arbeidsmarkt.”

Les in zelfstandigheid“De bachelor kent nog niet veel internationale uitwisseling, maar dat begint te veranderen. De eerste bachelorstudenten gaan naar het buitenland. Ze volgen vakken in Tromsø en Lund. Dat is goed voor hun ontwikkeling. Niet zozeer vakinhoudelijk, maar het voegt echt iets toe aan de persoonlijke ontwikkeling. Je laat de bekende zekerheid even achter je en moet je eigen weg vinden, een mooie les in zelfstandigheid. Omgaan met mensen van andere culturen vergroot ook je wereldbeeld. Je ontdekt de verschillen en soms waardeer je ook meer wat je thuis hebt. En andersom: voor buitenlandse studenten die hier willen komen studeren, liggen voor een aantal cursussen de colleges in het Engels klaar. We kunnen zo omschakelen.”

Spannend “Internationalisering is ook: docenten stimuleren een keer naar het buitenland te gaan, om frisse ideeën op te halen. Iedere universiteit heeft haar eigen flair en ideeën. Dat kan heel inspirerend zijn. Juist actuele toepassingen maken het onderwijs voor studenten spannend. Ik wil ook pleiten voor colleges van buitenlandse docenten in de laatste fase van de bachelor. Bijvoorbeeld een seminarserie in het Engels door collega’s van buiten die zelf ook bacheloronderwijs geven. Hiermee laten we diversiteit zien en als we goede Europese docenten zoeken, houden we het betaalbaar.”

Skype-sessies “Ik zie mogelijkheden voor Internationalization@home, ook al lijkt het ontbreken van direct contact mij wel moeilijk. Je kunt dit daarom niet op alles toepassen, maar voor grote colleges kan het heel geschikt zijn. Bijvoorbeeld via online Engelstalige podcasts en vodcasts gecombineerd met interactieve Meet-the-Expertsessies via Skype. Docenten moeten hierbij wel goed ondersteund worden. Mij lijkt het leuk hierover mee te denken!”

Dr. Kristin DenzerDocent en coördinator van de vakken Infectie & afweer en Klinische immunologieDocent Immunologie en masterprogrammacoördinator Infection & Immunity

33

Goed gemotiveerde studenten aantrekken

Gemotiveerde studenten De opleiding Biomedische wetenschappen kent een numerus fixus van 175 studenten. Jaarlijks worden deze plaatsen voor het grootste deel (ongeveer 70%) opgevuld door de zogenaamde eerstekeuzestudenten. De overgebleven plekken worden aangevuld met studenten die uitgeloot zijn voor de studie van hun eerste keuze (voornamelijk Geneeskunde).

Onze ambitie is meer eerstekeuzestudenten aan te trekken door aantrekkelijke en duidelijke voorlichting over de opleiding te geven. Eerstekeuzestudenten zijn beter gemotiveerd, vallen minder uit en behalen hogere studierendementen. Door een duidelijke(re) beeldvorming van de studie en van de toekomstige uitstroommogelijkheden komen meer studenten op de juiste plek terecht. Ze weten beter waar ze voor kiezen en wat ze na hun bachelor kunnen gaan doen.

Doelstelling en acties

De opleiding en de mogelijkheden na de bachelor helder en aantrekkelijk presenteren aan studiekiezers en zo te zorgen voor een duidelijke(re) beeldvorming

Acties

• Nieuwe manieren van voorlichting toevoegen aan de huidige middelen en daarbij sociale media inzetten. Een voorbeeld is het plaatsen van video’s over het leven van een student Biomedische wetenschappen op de website en Youtube.

• Projecten als ‘Hulp bij profielwerkstukken voor scholieren’ en ‘Snuffelstages voor scholieren’ voor 5- en 6-vwo’ers opzetten.

• Samenwerken met de faculteit Bètawetenschappen in bestaande projecten ter bevordering van juiste studiekeuze, bijvoorbeeld via het Bètasteunpunt.

Eerstekeuzestudenten!

36

Laurens geeft zijn meningLaurens Oijen, eerstejaars bachelorstudent Biomedische wetenschappen

De toegevoegde waarde van internationalisering in de bachelor?“Ik ben absoluut een voorstander van internationalisering. Het Engels speelt een steeds grotere rol in de samenleving. Daarnaast zijn zo’n beetje lle alle studieboeken Engelstalig en tref je nauwelijks meer wetenschappelijke artikelen in een andere taal aan. Voor de student is dat positief. Internationalisering betekent meer contacten met buitenlandse universiteiten en dus meer buitenlandse stageplaatsen, onder andere in Amerika. Een geweldige ervaring om daar rond te mogen lopen.”

Het digitale onderwijs over vijf jaar?“Tegenwoordig is er al zoveel digitaal, het onderwijs kan dan natuurlijk niet achterblijven. Veel zal draaien om Blackboard. Er wordt al geëxperimenteerd met het opnemen van colleges en alle powerpoints van de colleges zijn standaard op Blackboard te vinden. Ook kunnen we daar vragen stellen aan docenten en medestudenten en er kan feedback worden gegeven op geposte verslagen. Dat vergt wel zelfstandigheid van studenten. Ik denk overigens niet dat docenten over vijf jaar voor lege collegezalen zullen staan, zo snel gaat dat niet. En sowieso zijn practica echt niet op een laptop uit te voeren. Laten we eerst maar eens zorgen voor draadloos internet in het Hijmans van de Berghgebouw!”

Mijn tip?Blijf vooral luisteren naar de studenten. De studenten zijn de toekomst van Biomedische wetenschappen en zij verdienen het beste. We zijn volwassen genoeg om na te denken over verbeteringen. In de enquête van Elsevier in 2010 had Utrecht volgens de studenten de op één na beste BMW-opleiding van Nederland. Dat kan beter!

37

& Charlotte aan het woord

]

Charlotte Pennings, bijna afgestudeerde bachelorstudent Biomedische wetenschappen

De toegevoegde waarde van internationalisering in de bachelor?“Door internationalisering kun je in aanraking komen met experts die er in Nederland niet zijn. Ook kun je door in het buitenland te gaan studeren een netwerk opbouwen. Daar kun je later nog veel aan hebben. Voor mij persoonlijk komt internationalisering in de bachelor een beetje te vroeg. Ik ga liever in mijn masterfase naar het buitenland. Dat komt ook doordat de bachelor in Utrecht zo’n hoog niveau heeft. Ik vind het zonde om daar onderdelen van te missen door in het buitenland te zitten.”

Het digitale onderwijs over vijf jaar?“Digitaliseren is met de tijd meegaan. Docenten en studenten communiceren al veel via Blackboard. Deze gemakkelijke vorm van informatie-uitwisseling moet zeker blijven of uitgebreid worden. Ook online podcasts zijn een mooi naslagwerk voor studenten. We moeten wel oppassen dat de hoeveelheid contacttijd niet minder wordt. Eén van de krachten van Biomedische wetenschappen in Utrecht is de vele en leerzame contacttijd. Ook zie ik wel wat in het (meer) aanbieden van digitale zelftoetsen. Daarmee kun je stof nog een keer doornemen en jezelf overhoren. Door de mogelijkheid om bij die vragen om uitleg te kunnen vragen, ben je veel actiever met de stof bezig.

Mijn tip?Ga zo door! Ik denk dat Biomedische wetenschappen een prachtige opleiding is en dat we met zijn allen trots moeten zijn. Een punt waar de opleiding vooral mee door moet gaan, is de uitgebreide medezeggenschap voor studenten. Dit komt de kwaliteit van het onderwijs echt ten goede. Blijf luisteren naar je studenten!

38

∂ Jarka verteltJarka Buijs, alumna Biomedische wetenschappen en masterstudent Science Education and Communication

De toegevoegde waarde van internationalisering in de bachelor?“Internationalisering in de bachelor geeft studenten de mogelijkheid om te proeven van biomedische wetenschappen op andere plekken dan alleen in Nederland. Dit is belangrijk omdat de biomedische wetenschap zich niet alleen in Nederland afspeelt, maar over de hele wereld. Ga je later verder in het onderzoek, dan zul je ook veel in aanraking komen met buitenlandse onderzoeken. Daarnaast is het natuurlijk ook heel leuk om te zien hoe een biomedische bachelor in het buitenland wordt gegeven.”

Het digitale onderwijs over vijf jaar?“Ik denk dat we dan veel meer gebruik zullen maken van digitale hulpmiddelen. Studenten komen dan al een tijdje allemaal met een laptop naar de universiteit. Daarnaast verwacht ik dat prominente onderzoekers uit binnen- en buitenland via videoconference lesgeven over bepaalde onderwerpen. Mogelijk zelfs af en toe in een college dat vooraf opgenomen is door een onderzoeker, aangezien dit natuurlijk druk bezette personen zijn. Ik verwacht ook dat we in de toekomst alle colleges terug kunnen vinden op internet. Zo kun je tijdens het leren moeilijke onderwerpen nog eens bekijken. Overigens zonder dat studenten deze hoorcolleges ter vervanging van de live colleges gaan gebruiken.”

Mijn tip?Mijn belangrijkste tip voor Biomedische wetenschappen is: ga zo door! Verder vind ik het heel belangrijk dat alle nieuwe ontwikkelingen er niet toe zullen leiden dat het contact met de student verdwijnt.

39

Meer aandacht voor een actieve studiehouding en algemene en academische vaardigheden van studenten

AandachtDe opleiding Biomedische wetenschappen verwacht van haar studenten een professionele actieve studiehouding en vaardigheden passend bij het academisch biomedisch veld. De middelen om die actieve attitude te stimuleren gaan we uitbreiden. Zo willen we in het curriculum meer aandacht besteden aan de algemene vaardigheden van studenten, zoals bijvoorbeeld computervaardigheden, vergadertechnieken, samenwerkingsvaardigheden en sociale vaardigheden. Ook willen we de academische vaardigheden explicietere aandacht geven. Voorbeelden zijn het lezen, analyseren, interpreteren en schrijven van wetenschappelijk artikelen. Daarnaast is het belangrijk de studieloopbaanbegeleiding te verbeteren.

We verwachten stimulerende effecten van de inzet van activerende onderwijsvormen, diversiteit aan onderwijsvormen, meer ICT-ondersteund onderwijs, goede voorlichting over de opleiding, de inzet van goede docenten en uitgebreide keuzemogelijkheden voor studenten. Deze maatregelen staan beschreven in de andere hoofdstukken van dit strategisch plan.

Al deze acties zullen uiteindelijk resulteren in een ’community-gevoel’: een saamhorigheidsgevoel dat resulteert in plezierig studeren tijdens de studie en in een goed netwerk voor na de studie.

Doelstellingen en acties

Meer expliciete aandacht voor en feedback over algemene en academische vaardigheden

Acties

• Reguliere feedback aan studenten over algemene en academische vaardigheden implementeren in het curriculum.

• Noodzaak en nut van algemene en academische vaardigheden benadrukken richting studenten.

• Expliciete aandacht voor algemene en academische vaardigheden in het curriculum.

Beter gebruik studieloopbaanontwikkeling en tutoraat

Acties

• Studieloopbaanbegeleiding en tutoraat optimaliseren.

• Halfjaarlijkse voortgangsgesprekken met tutoren over studieloopbaanontwikkeling inplannen.

• Intervisiegroepen voor studenten opzetten.

42

“Studenten moeten er echt iets voor doen”

“Ik ben erg tevreden over de attitude van onze studenten. Vanaf het begin van de studie maken we onze verwachtingen duidelijk en laten we zien op welke manier ze het meest effectief kunnen studeren. Het is belangrijk ze daarbij te stimuleren. Als je Biomedische wetenschappen wilt studeren, moet je er echt iets voor doen. Op tijd zijn, meedoen en goed voorbereiden. Studenten die actief studeren, hebben er meer lol in en behalen betere resultaten. Studeren doe je om iets te bereiken, dat moeten ze zich realiseren.”

Structurele begeleiding“Ik ben al vele jaren tutor. In het eerste studiejaar zie ik veel beginproblemen. Het is een grote overgang van middelbare school naar universiteit. Studenten hebben soms moeite om alles goed op de rails te krijgen. Dan is een vast aanspreekpunt erg handig. Bij ouderejaars spelen vooral de keuzes die ze moeten maken, bijvoorbeeld voor de master. Sommigen weten precies wat ze willen, anderen totaal niet. Daar kun je ze bij begeleiden. In het eerste jaar hebben studenten vaste afspraken met hun tutor en die ziet ze ook regelmatig tijdens het onderwijs. In het tweede en derde jaar zijn minder verplichtingen. Ik vind het belangrijk dat tutoren en studenten elkaar blijven zien. Het is goed om dat opleidingsbreed meer te structureren. Nu hangt het teveel af van de individuele student die zelf het contact moet onderhouden en van de tutor.”

Variatie in onderwijsvormen“De opleiding kent een breed scala aan onderwijsvormen; projectonderwijs, hoorcolleges, werkcolleges, computergestuurd onderwijs, droge en natte practica. Alle vormen hebben eigen doelen, bijvoorbeeld het uitleggen van theorie, het toepassen van stof of het maken van opdrachten. Het draait niet om de onderwijsvorm, maar om het doel wat je ermee wilt bereiken: hoe breng je stof het beste over? Met name in het projectonderwijs leren we studenten ook veel algemene vaardigheden als vergaderen, elkaar aanspreken en samenwerken. Dat vinden we heel belangrijk. Je hebt elkaar nodig in dit vak! Door organisatorische beperkingen krijgen onze studenten weinig natte practica. Dat is jammer. Ik zou dat graag uitbreiden, het is een goede voorbereiding op de master en het werkveld.”

Dr. Elly HolthuizenCoördinator en docent van de vakken Cellen en GenoomDocent tijdens Project 1 en MoleculenTutor

43

Een optimale balans tussen contact- en digitaal onderwijs

Optimale balansDe opleiding Biomedische wetenschappen kent verschillende vormen van onderwijs. Zo zijn er hoorcolleges, werkcolleges, computerondersteund onderwijs en verschillende vormen van practica. Door de opkomst van digitaal onderwijs zijn de mogelijkheden nog verder uitgebreid. Echter, contactonderwijs blijft altijd een belangrijke bron van informatie voor studenten.

Onze ambitie is een brede variatie in onderwijsvormen en toetsen aan te bieden. De verscheidenheid aan onderwijsvormen stimuleert studenten om actief en zelfstandig te studeren. Digitaal (ICT-ondersteund) onderwijs geeft ze de mogelijkheid om plaats- en tijdsonafhankelijk te studeren (ubiquitous learning). We zoeken een optimale balans tussen contact- en digitaal onderwijs (blended learning).

Ook de dOO werkt aan vernieuwingen en uitbreidingen op het gebied van digitaal onderwijs. Ons strategisch plan sluit aan op de plannen van de dOO.

46

Doelstellingen

De mix tussen contact- en digitaal onderwijs (blended learning) optimaliseren

Acties

• Via studenten- en docentenenquêtes onderzoek doen naar de ideale mix van contactonderwijs en digitaal onderwijs.

• Meer ICT-ondersteund onderwijs implementeren in het curriculum, zoals digitale zelftesten, weblectures, podcasts, vodcasts, digitale boeken en wiki’s, en docenten stimuleren hun onderwijsmateriaal hiervoor beschikbaar te stellen.

• Draadloos netwerk realiseren voor studenten en medewerkers en een laptopproject voor studenten opzetten (zie ook Verbeterde faciliteiten en onderwijsondersteuning).

Meer onderzoeksgeoriënteerd praktisch onderwijs

Acties

• ‘Niet-kookboekpractica’ - practica waarbij studenten worden uitgedaagd zelf na te denken over hun experimenten - implementeren in het curriculum.

• Het researchproject uitbreiden voor gemotiveerde studenten die meer ervaring willen opdoen met het doen van onderzoek (zie ook De verschillende carrièremogelijkheden na de bachelor bekender maken).

• Actueel toponderwijs in het curriculum brengen en het nut van nieuwe biomedische technieken benadrukken (zie ook Het interfacultaire karakter versterken).

De variatie en differentiatie in onderwijsvormen optimaliseren

Actie

• Diverse nieuwe en activerende onderwijsvormen implementeren, onder andere via internationalization@home (zie ook Internationalisering van de opleiding) en de inzet van ICT-ondersteund onderwijs.

De toegankelijkheid van digitaal onderwijs realiseren

Acties

• Een studentenportal inrichten waardoor al het digitale onderwijs overal en altijd toegankelijk is (ubiquitous learning).

• Onderzoek doen naar de inzetbaarheid en wenselijkheid van het beschikbaar stellen van actuele onderwijsinformatie via RSS-feeds, sms en blogs.

47

“De juiste combinatie kan heel krachtig zijn”

“Op dit moment maken we beperkt gebruik van moderne ICT-toepassingen. We gebruiken Blackboard voor mededelingen, collegesheets en zelfkennistoetsen en we bieden een aantal colleges online aan zodat studenten ze terug kunnen kijken. Deze weblectures worden heel goed bekeken. Er zijn plannen om veel meer hoorcolleges op te gaan nemen. Dat vind ik een goede ontwikkeling.”

Digitaal toetsen“Maar er zijn nog zoveel meer mogelijkheden. Bijvoorbeeld het digitaal toetsen. Daar zie ik veel potentie in. Je kunt veel verschillende vraagtypen en moeilijkheidsgraden gebruiken en toetsen decentraal aan kleine groepen studenten aanbieden. Vooral voor formatief toetsen is dit ideaal. De software zorgt ervoor dat studenten leren wat ze nog niet weten en overslaan wat ze al weten. Dat kan heel sturend zijn voor studiegedrag. En dat kunnen ze ‘everywhere, anytime’ doen. Het biedt voordelen, maar wordt nog maar beperkt ingezet door docenten. Dat komt mede doordat de infrastructuur nog niet helemaal volwassen is.”

Studentenportal “De ideale situatie? Voor mij is dat een studentenportal waar alles te vinden is. Een soort dashboard met boeken, wiki’s, hoorcolleges, sheets, zelftoetsen, persoonlijke roosters, cijfers,

inschrijfformulieren etc. Een plek waar studenten zich voorbereiden op het onderwijs en feedback kunnen krijgen. Dat kun je uitbreiden met simulaties, verzin het maar! Internet is zo krachtig dat studenten veel minder in boeken bladeren. De betrouwbaarheid van informatie op internet is echter niet altijd even duidelijk. Door zelf informatie via een online portal te ontsluiten, omzeil je dit probleem.”

Juiste combinatie“Je moet ICT-toepassingen niet zomaar toevoegen aan je contactonderwijs. Blijf altijd nadenken over de didactiek, over een geïntegreerd geheel. In contactonderwijs kun je mensen echt motiveren. Het mooiste zou zijn als de makkelijkere stof via podcasts beschikbaar komt. Dan kan de docent in de colleges de diepte ingaan en de complexere zaken behandelen. Dit heeft als bijkomend voordeel dat de docenten echt over hun passie kunnen vertellen. De juiste combinatie kan volgens mij heel krachtig zijn!”

Dr. Harold van RijenCoördinator en docent van Orgaansystemen en Conceptuele pathofysiologie

48

Mensen motiveren!

Internet is zo krachtig dat studenten veel minder in boeken bladeren

• ICT-toepassingen

• Digitaal toetsen

• Studentenportaal

49

managementonderzoek communicatie educatie

De verschillende carrièremogelijkheden na de bachelor bekender maken

managementonderzoek communicatie educatie

Carrièremogelijkheden

educatie?!OnderZoek?

De bacheloropleiding Biomedische wetenschappen leidt primair op tot onderzoeker. Maar er zijn meerdere carrières mogelijk, denk aan functies op het gebied van management, communicatie en educatie. Voorbeelden van beroepen: docent op een middelbare school, beleidsmedewerker bij een overheidsinstelling, Clinical Research Associate bij een farmaceutisch bedrijf en wetenschapsjournalist.

Onze ambitie is studenten zich gedurende de bachelorfase zoveel mogelijk te laten verdiepen in de biomedische deelgebieden en zich te laten oriënteren op mogelijke toekomstige beroepen. Op die manier kunnen ze zich via gerichte keuzes van cursussen goed voorbereiden op hun toekomst, zijn ze op meerdere terreinen inzetbaar en kunnen ze een passend carrièrepad uitstippelen.

Doelstellingen en acties

Betere voorlichting aan studenten over hun loopbaanmogelijkheden na de bachelor

Acties

• Studieadviespaden opzetten. Een studieadviespad is een ‘pakket’ cursussen dat studenten goed voorbereidt op een bepaalde masteropleiding of een bepaald beroepsprofiel of -veld.

• De richtingen onderzoek, management, communicatie en educatie verduidelijken.

• Het tutoraat verbeteren en meer gebruiken om loopbaanmogelijkheden te benoemen en bespreken.

• Meer en betere voorlichting over de uitstroommogelijkheden, ook voor de richtingen die niet op onderzoek georiënteerd zijn. We willen hierbij succesvolle toponderzoekers, topdocenten en alumni inzetten als rolmodellen.

52

Verlengde stageduur zodat studenten zich beter kunnen oriënteren en voorbereiden op het onderzoeksveld en eventuele vervolgfase in een masteropleiding

Actie

• Voor studenten de mogelijkheid creëren het researchproject/stage aan het einde van de bacheloropleiding uit te breiden van tien weken (15 EC) naar vijftien weken (22.5 EC), en voor gemotiveerde studenten naar maximaal twintig weken (30 EC).

Beroepen: docent op een middelbare school, beleidsmedewerker bij een overheidsinstelling, Clinical Research Associate bij een farmaceutisch bedrijf en wetenschapsjournalist.

53

Aandacht besteden aan docentprofessionalisering en onderwijsbeleid

Aandacht besteden aan docentprofessionalisering en onderwijsbeleidKwalitatief goed onderwijs is essentieel voor de opleiding. Een goede, bevlogen en professionele docent weet studenten te interesseren voor het vakgebied en dit stimuleert de intrinsieke motivatie van de student. Helaas is het geven van onderwijs binnen onderzoeksgroepen of de zorg meestal een sluitstuk. Onderzoekers en clinici worden door hun leidinggevende voornamelijk beoordeeld op de uitvoering van hun onderzoek en de zorg.

Het is onze ambitie om meer aandacht te besteden aan de onderwijsprestaties van de onderzoekers. Onze docenten moeten goede mogelijkheden krijgen om zich te blijven professionaliseren, bijvoorbeeld via rolmodellen en het delen van succesvolle ervaringen. Daarnaast zal onderzoek naar onderwijs de kwaliteit van het onderwijs bevorderen.

Dit doel is ook een belangrijk onderdeel van het strategisch plan van de dOO. De wensen vanuit de opleiding Biomedische wetenschappen worden hierdoor in een bredere context geplaatst. Er is meer draagkracht voor het uitwerken van dit doel.

56

Doelstellingen en acties

Docenten bijscholen

Actie

• Bijscholing van docenten faciliteren en stimuleren. Denk aan trainingen, cursussen op maat (onder andere voor het bijspijkeren van statistiekkennis en het inbrengen van ethische aspecten in het onderwijs), het inzetten van rolmodellen en het delen van ervaringen en best practices tijdens workshops en onderwijsbijeenkomsten.

Onderwijs ondersteunen door onderzoek naar onderwijs

Actie

• Onderzoek naar onderwijs (evidence-based practice) opzetten en implementeren in samenwerking met het Expertisecentrum van de dOO en het IVLOS (Interfacultair Instituut voor Lerarenopleiding, Onderwijsontwikkeling en Studievaardigheden).

Meer aandacht voor onderwijs in personeelsbeleid

Acties

• Lobbyen bij het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht voor het mogelijk maken van onderwijscarrières voor docenten.

• Leidinggevenden stimuleren om onderwijsprestatie en persoonlijke ontwikkelingen op het gebied van onderwijs op de agenda van beoordelingsgesprekken te plaatsen.

57

Verbeterde faciliteiten en onderwijsondersteuning

Faciliteiten en onderwijsondersteuningDe organisatie van de opleiding Biomedische wetenschappen is ingebed in de faculteit Geneeskunde. Omdat de faculteit meerdere opleidingen huisvest, is de organisatie groot en ontbreekt op een aantal gebieden de samenhang en samenwerking. Ondanks het hardwerkende personeel is de kwaliteit van de dienstverlening en onderwijsondersteuning soms niet toereikend. Om alle betrokkenen (studenten, docenten, medewerkers) een goede dienstverlening te kunnen bieden, moeten we beter afstemmen met de ondersteunende diensten binnen de dOO.

De opleiding kampt met een ondercapaciteit aan geschikte en op de groep afgestemde practicumruimtes en tentamenzalen. Dit heeft een aantal oorzaken. Ten eerste bieden het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht veel opleidingen aan die gebruik moeten maken van deze ruimtes. Daarnaast is praktisch onderwijs en het inrichten en onderhouden van practicumruimtes relatief duur en staat dat in deze tijd van bezuinigingen onder druk. Ook de afwezigheid van voldoende geschikte (grote) tentamenzalen speelt een rol. Naast een betere beschikbaarheid van onderwijsruimtes liggen er kansen op het gebied van nieuwe ICT-faciliteiten. Met de juiste ICT-aanpassingen kunnen we de inzetbaarheid van beschikbare ruimtes en de mobiliteit van studenten verhogen.

Ook in het strategisch plan van de dOO staan plannen op het gebied van ICT en onderwijsondersteuning. We kunnen de doelen uit dit plan gezamenlijk en op een efficiënte manier realiseren.

60

Doelstellingen en acties

Meer practicumruimtes en betere beschikbaarheid van deze ruimtes

Acties

• Lobbyen bij het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht voor voldoende practicumruimtes.

• De roostering van parallelle cursussen goed op elkaar afstemmen zodat de bezetting van de practicum- en onderwijsruimtes beter verspreid is.

Betere beschikbaarheid tentamenzalen

Acties

• Een betere afstemming over het gebruik van de tentamenzalen tussen de opleidingen van het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht.

• Lobbyen bij het UMC Utrecht en de Universiteit Utrecht voor voldoende tentamenzalen.

Afstemming over het optimaliseren van de dienstverlening en onderwijsondersteuning

Acties

• Inzetten op het ontwikkelen van eenduidige procedures voor dienstverlening (bijvoorbeeld roostering) en deze goed afstemmen met de afdeling Onderwijszaken van de dOO en de cursuscoördinatoren.

• Organisatiestructuur en contactpersonen per dienst duidelijk maken voor betrokkenen van buiten de faculteit Geneeskunde

• Gezamenlijk opzetten van Service Level Agreements (SLA’s) ten behoeve van dienstverlening.

Draadloos netwerk en meer mogelijkheden voor laptopgebruik

Acties

• WLAN realiseren voor studenten en medewerkers (in samenwerking met de dOO).

• Een laptopproject voor studenten opzetten

61

BMW: een brede bachelor Life Sciences

DNA, RNA, peptiden, eiwitten, suikers en vetten, allemaal onderdelen van levende cellen en celsystemen. Het begrijpen van de cellulaire functies op moleculair niveau heeft de biomedische wetenschap veel inzicht gegeven in het functioneren van het menselijk lichaam en andere levende systemen. Ook heeft het waardevolle kennis gebracht over de oorzaken van ziektes bij mens en dier. Deze onderwerpen staan centraal bij de bachelor Biomedische wetenschappen aan de Universiteit Utrecht: een brede en toch verdiepende opleiding waarbij de klassieke disciplines gecombineerd zijn in een geïntegreerde Life Sciences-studie.

In de afgelopen jaren is de bacheloropleiding steeds sterk geëvolueerd onder invloed van nieuwe kennis en nieuwe technologie. De docenten zijn continu bezig met het verbeteren van het studieprogramma en de werkvormen. Steeds met als doel de studenten optimaal voor te bereiden op de volgende fase waarin ze het doen van onderzoek echt gaan ervaren.

Biomedische wetenschappen in Utrecht staat al vele jaren zeer goed aangeschreven onder studenten en docenten in het land. Dit nieuwe strategisch plan geeft blijk van de ambitie om de opleiding aan de top van de Life Sciences-bachelors te houden. Ik feliciteer Wim Dictus en zijn team met Biomedische wetenschappen, een fantastische studie, en wens hun de komende vijf jaar heel veel succes bij het uitvoeren van dit plan.

Ook namens de decaan van de faculteit Bètawetenschappen,

Prof. dr. Frank MiedemaDecaan faculteit Geneeskunde en vicevoorzitter van de Raad van Bestuur UMC Utrecht

62

ColofonOnderzoekend, nu en in de toekomst, Strategisch plan 2011-2016 is een uitgave van de bacheloropleiding Biomedische wetenschappen. Dit plan is tot stand gekomen dankzij de inzet van vele medewerkers, docenten en studenten van de opleiding, de directie Onderwijs en Opleidingen en daarbuiten. Teveel om allen bij naam te noemen.

EindredactieBrenda van der Laan (Communicatiewinkel, Utrecht)

Grafische vormgevingBarbara Hagoort, Multimedia, UMC Utrecht

FotografieJaqueline Bosman, Multimedia, UMC Utrecht

FotobewerkingRob Schouten en Martijn Versteeg, Multimedia, UMC Utrecht

DrukkerijZuidamUithof Drukkerijen

UitgaveJanuari 2011

63

Biomedische WetenschappenDirectie Onderwijs en OpleidingenHuispost HB 4.05Postbus 855003508 GA Utrecht