Biologisch evenwicht: een toestand waarbij deBiologisch evenwicht: een toestand waarbij depopulatiedichtheid van elke soort in eenpopulatiedichtheid van elke soort in eenecosysteem schommelt om een bepaalde ecosysteem schommelt om een bepaalde

waarde.waarde.

De invloed van factoren op de De invloed van factoren op de populatiedichtheidpopulatiedichtheid

kan wel of niet afhangen van dekan wel of niet afhangen van depopulatiedichtheid.populatiedichtheid.

De populatiedichtheid wordt beïnvloed door de De populatiedichtheid wordt beïnvloed door de volgende 4 parameters (grootheden):volgende 4 parameters (grootheden):

1. 1. geboortecijfergeboortecijfer = het aantal nakomelingen per = het aantal nakomelingen per jaar per 1000 individuen.jaar per 1000 individuen.

2. 2. sterftecijfersterftecijfer = het aantal individuen per jaar per = het aantal individuen per jaar per 1000 individuen dat dood gaat.1000 individuen dat dood gaat.

3. 3. EmigratieEmigratie = organismen verlaten het ecosysteem = organismen verlaten het ecosysteem (b.v. zaden); soms is dit tijdelijk (trekvogels).(b.v. zaden); soms is dit tijdelijk (trekvogels).

4. 4. ImmigratieImmigratie = organismen komen het ecosysteem = organismen komen het ecosysteem binnen.binnen.

Draagkracht Draagkracht van een ecosysteem:van een ecosysteem:1. De maximale beïnvloeding van buitenaf die door 1. De maximale beïnvloeding van buitenaf die door

natuurlijke regelmechanismen gecompenseerd kan natuurlijke regelmechanismen gecompenseerd kan worden.worden.

bijv. stikstofzouten die uitspoelen in een polderslootbijv. stikstofzouten die uitspoelen in een poldersloot

2. maximale grootte van een populatie 2. maximale grootte van een populatie die een ecosysteem kan verdragen die een ecosysteem kan verdragen bijv. een kokmeeuwenpopulatie in bijv. een kokmeeuwenpopulatie in een voedselarm meertje.een voedselarm meertje.

Populatiegroei in bijv. een nieuw Populatiegroei in bijv. een nieuw ecosysteem:ecosysteem:

1.1.Exponentiële groeicurve = J Exponentiële groeicurve = J curve;curve;

onder ideale omstandigheden onder ideale omstandigheden (onbeperkt(onbeperkt

voedselaanbod) neemt de populatie voedselaanbod) neemt de populatie exponentieelexponentieel

toe.toe.2. J-vormige groeicurve2. J-vormige groeicurve = een = een

exponentiële groeicurve die exponentiële groeicurve die plotseling stopt.plotseling stopt.

Bij een J-vormige groeicurve kan er plotseling Bij een J-vormige groeicurve kan er plotseling eeneen

eind aan de groei komen, waarna massale eind aan de groei komen, waarna massale sterftesterfte

optreedt (door bijv. voedselgebrek). De optreedt (door bijv. voedselgebrek). De populatiepopulatie

stort in.stort in. Stoppen van de groei gebeurt meestal door iets Stoppen van de groei gebeurt meestal door iets

onverwacht, zoals een plotselinge verandering onverwacht, zoals een plotselinge verandering van het weer, een overstroming of een of andere van het weer, een overstroming of een of andere milieuverstoring.milieuverstoring.

Populaties met een J- vormige groeicurve leven Populaties met een J- vormige groeicurve leven vaak in onberekenbare milieus. Ze moeten zich vaak in onberekenbare milieus. Ze moeten zich snel voortplanten want er kan plotseling grote snel voortplanten want er kan plotseling grote sterfte optreden.sterfte optreden.

S-vormige groeicurveS-vormige groeicurve

3. S-vormige groeicurve3. S-vormige groeicurve; een ; een exponentiële groeicurve waarvan de exponentiële groeicurve waarvan de toename geleidelijk afzwakt totdat toename geleidelijk afzwakt totdat een min of meer stabiel aantal een min of meer stabiel aantal (biologisch evenwicht) is bereikt.(biologisch evenwicht) is bereikt.

In de periode 0 t/m p neemt de populatie In de periode 0 t/m p neemt de populatie Exponentieel toe.Exponentieel toe.In de periode p t/m q neemt de groei van de In de periode p t/m q neemt de groei van de populatie af door o.a. minder voedsel, minder populatie af door o.a. minder voedsel, minder licht, grotere predatie.licht, grotere predatie.In de periode q t/m s is er een biologisch In de periode q t/m s is er een biologisch evenwicht.evenwicht.

Remming van de groei gebeurt meestal Remming van de groei gebeurt meestal doordoor

factoren die door de dichtheid bepaald factoren die door de dichtheid bepaald worden,worden,

zoals:zoals:

1.1. predatie (gedood en opgegeten worden predatie (gedood en opgegeten worden door een dier) door een dier)

2.2. parasitisme, ziekten parasitisme, ziekten

3.3. grotere competitie tussen grotere competitie tussen verschillende populaties of in dezelfde verschillende populaties of in dezelfde populatie (b.v. concurrentie om populatie (b.v. concurrentie om voedsel, ruimte, licht).voedsel, ruimte, licht).