binnenwerk jason 3 ’07 - James Thomas Snyder · 5 in beginsel bedoeld was als reactie op...

JASON Magazine * jaargang 32

Inhoudw

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l

Dagelijks Bestuur

Voorzitter • R. Harte

Vice Voorzitter • W. ten Tije

Penningmeester • J.P. Barsoumian

PR-functionaris • W. Phielix

Activiteiten Coordinator • T. van der Valk

Eindredacteur • J. E. Schrier

Redacteur • W. Koster

Redacteur • W. van der Leun

Redacteur • M.W.T. Overkamp

Redacteur • C. van Donselaar

Redacteur • V. van Beest

Redacteur • R. Tacq

Redacteur • A. van Angeren

E-mail • [email protected]

Algemeen Bestuur

drs. S. Lo Bianco

mevr. drs. C. Broersma

drs. F.W. Joustra

drs. B.R. Limonard

drs. T.E. Westerhuis

Raad van Advies

dr. W.F. van Eekelen, voorzitter

F. de Bakker

prof. dr. J.Th. J. van den Berg

prof. dr. H. de Haan

prof. drs. V. Halberstadt

drs. G. J. J.M. Hayen

H.A.M. Hoefnagels

R.W. Meines

R.D. Praaning

prof. dr. J.G. Siccama

mevr. drs. L.F.M. Sprangers

prof. dr. A. van Staden

drs. L. Wecke

Adres:

Studentencentrum Plexus

tnv Stichting JASON

Kaiserstraat 25

2311 GN Leiden

www.stichtingjason.nl

E-mail • [email protected]

issn 0165-8336

De Stichting JASON noch de redactie van

JASON Magazine is verantwoordelijk voor

de in de bijdragen weergegeven meningen.

Abonnementen worden automatisch verlengd,

tenzij een schriftelijke opzegging vóór

1 december van het kalenderjaar is ontvangen.

Ontwerp • Phoelich Media Design, Rotterdam

Lay-out • Vincent van Beest

Druk • Drukkerij Karstens, Leiden

JASON Magazine is het kwartaalblad van de Stichting JASON

Beste lezers,

In dit nummer van het JASON Magazine staat de NAVO centraal. Na het einde vande Koude Oorlog leek de toekomst van de NAVO onzeker. De NAVO vond echterin de Bosnische oorlog een nieuwe uitdaging en vergaarde zo hernieuwdbestaansrecht. Het succes van het NAVO-ingrijpen op de Balkan blijft echter tot opheden twijfelachtig. Ook de huidige missie in Afghanistan stuit op veel kritiek. Tochwillen heden ten dage landen, zoals Oekraïne, zich bij het bondgenootschapaansluiten. Daarmee is de NAVO een actueel onderwerp wat de nodige aandachtverdiend.

De NAVO staat ondanks haar 56-jarige bestaan nog steeds regelmatig terdiscussie. De Verenigde Staten zouden bijvoorbeeld de NAVO gebruiken alsinstrument om haar eigen buitenlandse politieke belangen te verwezenlijken. Maarzijn de belangen van de VS en de NAVO wel los van elkaar te zien?

Met de missie in Afghanistan zal de NAVO haar bestaanrecht kunnen verzilveren.De toekomst van de NAVO is echter van meer factoren afhankelijk. Amerika, hetland dat de grootste bijdragen levert aan de NAVO, wacht op nieuwe verkiezingenin 2008. Wellicht staat er volgend jaar een vrouw aan het roer van het machtigsteland ter wereld. Het blijft echter de vraag of een vrouwelijke president directeweerslag zal hebben op veiligheidsbeleid van de VS en dus ook de toekomst vande NAVO.

Elsa SchrierEindredactrice JASON Magazine

4

6

9

10

14

3

2

16

18

20

21

23

Vanuit het bestuurThomas van der Valk

De NAVO nader bekekenWilco van der Leun

The paradox of American leadershipJames Thomas Snyder

NAVO in Bosnië-HerzegovinaRies Kamphof

NAVO als voorvechter van een comprehensive approachArthur van Angeren

NATO-Ukraine relations on thin iceRoxy Tacq

Hillary Clinton: op weg naar de top?Carlijn van Donselaar

Recensie: Josef Joffe - UberpowerVincent van Beest

Film: BordertownAnnelies Vermeer

De onbekende ambassade: EquadorWieteke Koster

Column: Leon Wecke

3JASON Magazine * nummer 3 2007

Voorwoord

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

Vanuit het bestuur:

Jongeren, studenten en jongeacademici informeren overinternationale betrekkingen. Dat is dedoelstelling die Stichting JASONdraagt. Dit doel streeft JASON na doorviermaal per jaar een Magazine uit tebrengen en maandelijks een activiteit teorganiseren in de sfeer vaninternationale politiek. Zo heeft in meieen delegatie van dertig studenten uitverschillende steden het NAVO-hoofdkwartier bezocht en daar metverschillende functionarissengesproken. Dit bezoek leverde eenberg aan gespreksstof op, waarovertijdens het gezellige diner nadien in deBrusselse binnenstad dan ook werdgesproken. Het doel van de excursiewas bereikt; jonge mensen waren ineen informele setting met elkaar ingesprek over actualiteiten binnen deinternationale politiek. Ook bij deambassade excursie, de lezingen en dekennismakingsborrel werd met grootenthousiasme gereageerd op watJASON voortbrengt. Het deed debestuursleden deugd dat vrijwel alledeelnemers hun gegevens achterlietenom het Magazine thuis toegestuurd tekrijgen.

De afgelopen maanden is onder mijnvoorganger hard gewerkt om JASONweer op de rails te krijgen. Dit strevenis niet zinloos gebleken. Zo telt hetDagelijks Bestuur van JASON nueindelijk weer zeven koppen, zijn deambities hoog en zit de sfeer er goedin. Binnen het bestuur is er geschoven,plaatsgemaakt en zijn er vier nieuwekrachten toegetreden. Deactiviteitencommissie telt inmiddels vierleden, terwijl er een jaar geleden noggeen was. Deze nieuwe basis biedt

vele mogelijkheden die dit bestuur ditbestuursjaar, dat is begonnen op 1september, zal moeten gaan benutten.Een blik in de archieven van JASONgeeft in ieder geval genoeg aanleidingom eens weg te dromen van wat destichting ook in de toekomst weer zoukunnen neer gaan zetten. Programma'svan symposia met grote namen alssprekers en uitgebreidesimulatiespellen wisselen elkaar af inde oude multomappen. Komend jaarhopen we in ieder geval de volgendestap te zetten in de richting van hetsucces dat JASON een decenniumgeleden nog had.

Om te beginnen zal de websiteaangepakt worden door de nieuwaangestelde webmaster.Stichtingjason.nl moet bij de"favorieten" komen te staan! Verder zalde kersverse PR/Media functionariszich inzetten voor JASON'snaamsbekendheid. Met het Magazinegaat het goed, de derde editie van hetjaar ligt nu alweer voor u. HetMagazine zal kunnen groeien in aantalartikelen per editie en in oplage. Destichtingsfinanciën zijn een belangrijkspeerpunt voor komend jaar. Fondsendie ons ooit steunden, zullen weerworden aangeschreven. Tips over voorhet bestuur nog onbekende potjes zijndaarbij uiteraard van harte welkom! Ophet moment van schrijven is deactiviteitencommissie onder leiding vande activiteitencoördinator druk bezigmet het opzetten van de eerstvolgendeactiviteit en met het brainstormen overde jaarplanning.

Ontwikkelingen in de internationalepolitiek geven in ieder geval, eigenlijk

als altijd, genoeg materie voor de teorganiseren activiteiten en voor nieuweartikelen. Zo zal komende maandennog uitgebreid gesproken worden overde Nederlandse aanwezigheid inAfghanistan en de wenselijkheiddaarvan. Kan Iran in toom wordengehouden door de internationalegemeenschap of is dat ijdele hoop? ZalRusland doorgaan met zich als nieuwewereldmacht te profileren door eenhardere opstelling jegens het Westen?Of, dichterbij huis, wat heeft deverkiezing van Sarkozy nu exact voorgevolgen voor Europa?

Mijn dank gaat uit naar mijnvoorganger, de teruggetreden oud vice-voorzitter en de andere (oud)bestuursleden die zich in moeilijketijden voor de stichting hebben ingezet.Dit jaar belooft JASON er weer te staanmet een interessant scala aanactiviteiten en nieuwe Magazines . Voornu, veel leesplezier toegewenst engraag tot ziens op één of meer vanJASON's activiteiten!

Thomas van der ValkVoorzitter Dagelijks [email protected]

Door Thomas van der Valk

4 JASON Magazine * jaargang 32

Artikelenw

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l

Na haar oprichting volgden eruitbreidingrondes in 1952 (Turkije enGriekenland), 1955 (Duitsland), 1982(Spanje), 1999 (Tsjechië, Hongarije,Polen), en meest recentelijk in 2004(onder andere Bulgarije, Litouwen enRoemenië). Inmiddels telt de NAVO 26leden, waaronder een aantal Oost-Europese landen die vroeger deeluitmaakten van de Sovjet Unie.Uiteraard waren de laatsteuitbreidingsronden zonder het einde vande Koude Oorlog niet mogelijk geweest. De eerste voorzichtige stappen omOost-Europese landen aan de NAVO tebinden, werden ondernomen in 1991toen de Noord-AtlantischeSamenwerkingsraad werd opgericht (in1997 opgevolgd door de Euro-Atlantische Partnerschapsraad). Ditforum diende vooral om het wederzijdsevertrouwen te versterken tussen devoormalige vijanden. In 1994 werd hetPartnerschap voor de Vrede gelanceerd,waarin individuele landen praktisch enbilateraal samenwerken met de NAVO.Inmiddels hebben meer dan 30 landengebruikt gemaakt van het Partnerschapvoor de Vrede, waarvan Ruslandongetwijfeld de belangrijkste is. Tenslotte onderhoudt de NAVO, al danniet via individuele lidstaten contactenmet niet NAVO-leden. Zo nemen aansommige NAVO-operaties, zoalsmomenteel in Afghanistan, ook nietNAVO-landen deel.

De ontwikkeling van NAVO

De NAVO was vanaf het begin gerichtop collectieve zelfverdediging, waarbijde nadruk lag op nucleaire afschrikking.Mede hierdoor bleef de Koude Oorlog

ook daadwerkelijk een 'Koude' oorlog,hetgeen een indrukwekkende prestatiegenoemd mag worden. Ironisch genoegleek de NAVO slachtoffer te worden vanhaar eigen succes: met het einde vande Koude Oorlog werd duidelijk datcollectieve zelfverdediging minderbelangrijk zou worden. Er was immersgeen collectieve vijand meer. Nieuwe conflicten op het Europesecontinent verschaften de NAVO echtereen kans om zich te profileren in eennieuwe rol. De prioriteit kwam te liggenbij crisismanagement envredesoperaties zoals in Joegoslavië.Hoewel de vredesoperatie inJoegoslavië geen onverdeeld succeswas, leek de NAVO zich toch redelijkaan te passen. Met de terroristische aanslagen op deTwin Towers in New York in september2001 zag de NAVO zich echtergenoodzaakt alweer haar prioriteiten teverleggen. In een reactie op deaanslagen riepen de NAVO-leden voorhet eerst in de geschiedenis van deorganisatie Artikel 5 in. Alhoewel Artikel5 in beginsel bedoeld was als reactie opaanvallen van een land, was deconsensus voor het inroepen van artikel5 groot. Aan het einde van de eeuw wasde nadruk op interstatelijke conflicten alenigszins verschoven ten faveure vande strijd tegen terrorisme, maar 11september betekende een definitievewending. Het inroepen van Artikel 5 betekendeechter wel dat de NAVO haar troepennaar gebieden als Afghanistan moeststuren. Zulke zogeheten 'out-of-area'operaties vereisen echter een zeerexpansionistisch leger en met deuitzondering van de Amerikanen

beschikte de NAVO-lidstaten niet overdie capaciteit. Veel landen hadden nahet einde van de Koude Oorlog juist hundefensiebudgetten verlaagd en hunlegers verkleind. Bovendien was deanimo voor het leveren van bijdragesminder groot dan verwacht had mogenworden naar aanleiding van hetinroepen van Artikel 5. Hoewel de NAVOredelijk snel de Taliban van de machtstootten en al-Qaeda verjoegen uitAfghanistan, bleek de stabilisatie- enwederopbouwmissie zeer problematisch.De Taliban hebben de strijd nietopgegeven en gebruiken veelvuldigguerrillatactieken. Momenteel is deNAVO nog steeds verwikkeld in eenstrijd tegen de Taliban.

Besluitvorming binnen de NAVO

Binnen de NAVO hebben de lidstatenalle belangrijke bevoegdheden metbetrekking tot de besluitvorming in eigenhand gehouden. In tegenstelling totbijvoorbeeld de Europese Unie, waar deEuropese Commissie een belangrijkeautonome rol speelt, zijn er binnen deNAVO geen onderdelen waar de

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) werd in 1949opgericht met de ondertekening van het Verdrag van Washington. Detwaalf Westerse landen die het verdrag bekrachtigden, beoogden decollectieve defensie van West-Europa en Noord-Amerika tewaarborgen tegenover de expansionistische Sovjet Unie. Eencruciaal aspect van het Verdrag van Washington was het beroemdeArtikel 5, waarin staat dat een aanval op één NAVO-lid wordtbeschouwd als een aanval op alle NAVO-leden. Dezeveiligheidsgarantie maakte de NAVO een aantrekkelijk instrument inhet naoorlogse Europa.

De NAVO nader bekekenDoor Wilco van der Leun

De eerste vergadering van de Noord Atlantische


Artikelen

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

lidstaten geen controle over hebben. DeNAVO heeft wel haar eigenorganisatiedelen en werknemers, maardeze dienen slechts ter ondersteuningvan de nationale delegaties. Een nationale delegatie heeft de statusvan een ambassade en wordt geleiddoor een PermanenteVertegenwoordiger (PV) met de statusvan een ambassadeur. Een nationaledelegatie bestaat verder uit eenPermanente Militair Vertegenwoordiger(PMV), meestal een generaal enambtenaren van het Ministerie vanBuitenlandse Zaken en eventueleandere relevante ministeries. In hetgeval van Nederland maken ookambtenaren van het Ministerie vanDefensie deel uit van de nationaledelegatie.

Het hoogste politieke orgaanvan de NAVO is de Noord-AtlantischeRaad, waarin de 26 ambassadeurs vande lidstaten zitting hebben. Indien erzeer belangrijke beslissingen genomenmoeten worden, kan de Noord-Atlantische Raad bestaan uit deMinisters van Buitenlandse Zaken,Defensie en/ofOntwikkelingssamenwerking.Beslissingen worden genomen op basisvan unanimiteit en hoewel er dus demogelijkheid bestaat van een veto,wordt in de praktijk de stilteprocedure

gebruikt. Deze stilteprocedure betekentdat als er niemand bezwaar maakttegen een voorstel, het voorstel wordtaangenomen.

De rol van Nederland binnen de NAVO

De invloed van de lidstaten binnen deNAVO verschilt. Ten eerste zijn definanciële bijdrages aan de NAVO vanbelang. Bijdrages zijn onder anderegerelateerd aan de bevolkingsomvangvan de lidstaten. Verder zijn alle militairebezittingen, met uitzondering van deAWACS, nationaal bezit. Dit betekentdat de invloed van een lidstaat binnende NAVO ook kan worden afgemetenaan de omvangrijkheid en kwaliteit vanhaar troepen. Op basis vanbovenstaande criteria hebben degrootste lidstaten (bijvoorbeeld deVerenigde Staten, het VerenigdKoninkrijk, en Frankrijk) de meesteinvloed.

Dit betekent echter niet dat eenkleine lidstaat zoals Nederland geeninvloed heeft. Militaire bijdrages, zoalsde Nederlandse troepen in Afghanistan,leveren ook invloed op. Bovendien kanhet feit dat de Secretaris-Generaal vande NAVO, Jaap de Hoop Scheffer, eenNederlander is indirecte invloedopleveren. Uiteraard dient de Secretaris-Generaal de belangen van de NAVO alsgeheel, maar het vergemakkelijkt voorNederland wel de toegang hiertoe.

Nederland is altijd voorstandergeweest van het Atlantischebondgenootschap en heeft, integenstelling tot bijvoorbeeld Frankrijk,vrede met de Amerikaanseaanwezigheid en invloed. Vanwege dezeinstelling is de Nederlandse bijdrage aande NAVO constructief. Bovendien lopende Nederlandse, Europese, enAmerikaanse veiligheidsbelangenmeestal parallel. Uiteraard zijn er somsverschillen van mening, zoals recentelijkover de vernietiging van de opiumveldenin Afghanistan. Maar over het algemeenzijn vallen de belangen van de NAVOsamen met de belangen van Nederland.

De toekomst van de NAVO

Momenteel heeft de NAVO haar handenvol aan de situatie in Afghanistan. DeHoop Scheffer heeft Afghanistanbestempeld als een cruciale test voor deNAVO. Het zal een grote invloed hebbenop de hoedanigheid waarin de NAVO inde toekomst zal functioneren. Als deNAVO er in slaagt Afghanistan testabiliseren en de veiligheid daar kangaranderen, heeft zij aangetoond dat zezich goed heeft aangepast aan denieuwe situatie. Het zal dan niet meerdraaien om het concept van collectievedefensie, maar de NAVO kan dan welop de voorgrond treden als een effectiefbestrijder van terrorisme en als eenorganisatie met de nodige expertise instabilisatie en wederopbouw. Aangeziende terreurdreiging alleen maar urgenteris geworden (voorbeelden zijn deaanslagen in Madrid en Londen) en desituatie in Irak op een mislukking dreigtuit te draaien, zou de NAVO eennoodzakelijke bijdrage kunnen leveren.Mocht zij falen, dan zal een grondigehervorming van de NAVO nodig zijn omirrelevantie te voorkomen. Een andere uitdaging voor de NAVO ishaar relatie met Rusland. Het Russischewantrouwen ten opzichte van de NAVOis de afgelopen jaren gegroeid door detoelating van verschillende Oost-Europese landen die vroeger onderdeeluitmaakten van de Sovjet Unie. Ook hetvoornemen om een Amerikaansraketschild in Europa te plaatsen heeftde relatie met Rusland flink doenbekoelen. Als de relatie van de NAVOmet Rusland een constructieve wordt,zal de NAVO veel aan legitimiteitwinnen. Tot op heden heeft de NAVO haarwaarde bewezen, maar ze staat nu voorde grootste uitdagingen in haargeschiedenis. Ze zal haar waarde keerop keer moeten blijven bewijzen. Indiende NAVO irrelevantie wil vermijden, isfalen geen optie. <

tische Raad te Washington, 17 september 1949

Bronnen

* "NATO Handbook". 2006. Noord-Atlantische

Verdragsorganisatie, Brussel: NATO Public

Diplomacy Division.

* "De NAVO getransformeerd". 2004. Noord-

Atlantische Verdragsorganisatie, Brussel: NATO

Public Diplomacy Division.

That is in no small measure due toAmerican leadership. It may surprisethat the United States has a relativelylong history in Kandahar. The airstrip Istood on was built in the late 1950s asan American aid project in the dayswhen piston-engine aircraft neededlayovers between the Middle East andAsia. The airport terminal forms aseries of graceful arches, a modernisttribute to Central Asian architecture.The Taliban built their power base inKandahar to launch a bid for control ofthe country and it was here they sawtheir end. In an outbuilding that still


Artikelenw

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l

Aircraft roared to life around me as I stood on the tarmac, blinded inthe dry June heat. Rotors from two US Blackhawk helicopters beatthe air before a gunship lifted off with them, bound for someunknown mission. Minutes later, a Russian-made transport lumbereddown the runway and into the air. Dutch Apache helicopters andBritish Harrier jump jets hunkered down in the sun, armed and readyto support their soldiers in the field. Romanian, Canadian, Dutch,British, Danish and Australian soldiers streamed into theclaustrophobic mess tent of this dusty, utilitarian outpost in southernAfghanistan. I was visiting Kandahar airfield in 2006, just as theUnited States handed off security responsibility to Canada underNATO command. Together the Allies were preparing for an offensiveagainst the Taliban, the first sustained ground action against anenemy in NATO's history. Much has been made of the Taliban'sresurgence, but that summer NATO proved nobody can beat theAlliance in a fight - not least Afghanistan's brutal formal rulers.

The Paradox of American Leadership By James Thomas Snyder


Artikelen

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

stands gutted next the airstrip, theTaliban held their "last stand" inNovember 2001 when U.S. Marinesseized the airport.

Afghanistan was liberated by U.S.-ledcoalition forces. It was personallysatisfying to stand on that tarmac, lessthan five years after I watched smokepour out of the Pentagon from CapitolHill on September 11, 2001. I wasworking for a Member of Congressrepresenting parts New York City, andwith a small staff we pulled togetherresources to help rebuild LowerManhattan, Brooklyn, and the Pentagonin the months that followed. Now I wasin Afghanistan learning how we wereextending those same resources toprotect and rebuild the country of ourenemy.

Today, NATO is helping to secure andrebuild all of Afghanistan and theWestern democracies are standing upfor a large, poor, fragile democracy.The Afghans are repaying the favour bypouring their energies into the economyand enlisting to fight the Talibanalongside NATO soldiers. Afghanistanis the best example of Americanleadership and transatlanticcooperation today.

Unfortunately the essence of thatleadership is also a paradox. TheUnited States now ranks as both thenumber one "ally" and the top "enemy"perceived by people around the world,according to a global public opinion pollconducted by the Pew ResearchCentre. The world is not sure what tothink about America, and Americansare confused by this ambivalence. Theyremember what their parents andgrandparents gave to the world andcannot believe many seem to haveforgotten it.

I do not think this split is as dire at itmay seem. For one, the Pew pollsuggested a warming in feeling towardthe United States during the past fewyears. Americans still broadly supportNATO and back the United Nations andother multinational institutions.Americans genuinely want to be likedand are animated by the idea of a

Western Alliance defending commonvalues of freedom and democracy.They want to stand for something andwant Allies to stand with them.Americans were never more movedthan by the outpouring of grief,sympathy and solidarity for them afterSeptember 11, 2001.

Today's schizophrenic relationship withthe United States is also not asdifferent as public opinion was duringthe Cold War, when the totalitarianstates locked up their populations withthe lies that they were protecting themfrom the United States, its NATOlackeys, and their capitalist bosses.Even some in the West saw menace inan Alliance of armed democraciesprepared to defend one and all againstan ideology that governed by terror and

substituted violence for politics. Butgiven a free choice, 300 millionEuropeans took it, and Europe wasonce again whole, free and at peace.European communism, onceconsidered a mere historical aberration,has since been revealed by its livingvictims as a hideous, murderous hoax.American leadership, unpopular attimes, helped free peoples remainvigilant while that hoax was hidden.

The simple judgments about Americanbehaviour today hide far more complexdeterminations about the frighteningnew world we all inhabit. We forget theissues during the Cold War were justas ambiguous. Covert actions,espionage, proxy wars, nucleardeterrence, Euromissiles, Realpolitik -all sparked debate and even massprotests as the West struggled for thebest way to counter an existentialthreat that enslaved, impoverished andmurdered millions and threatened many

more.

Another paradox of Americanleadership is that the world expects theUnited States to lead. When the UnitedStates does too little - as in Rwanda -America is blamed. When Americadoes too much - as in Iraq - America isstill blamed. The United States cannotescape responsibility for leadership.Enemies and allies alike expect thecountry to lead.

It is no coincidence, then, thatAmerica's two wars in Iraq andAfghanistan polarize opinion andparalyze debate. One war is "bad," theother "good," both the result ofAmerican leadership. But we mustresist viewing these conflicts as talkingpoints of endless grievance. The

sacrifices are real, and so are theissues at stake. Canadians now talkabout their experience in Kandahar theway many Americans talk about Iraq.There isn't a community in America thatremains untouched by the war. Buteven in spite of those risks, wecontinue to witness free citizens fromacross the Alliance and beyond willingto help Iraqis and Afghans. Their workshould remind us that these conflictsare not moral abstractions becausethey are standing for something that istoo often absent from the debate.

If there is one lesson we can draw fromthe Cold War that could be applied tothe threats we face today, it is thatthese debates make us stronger. Thatsounds trite but is true. The closedsystems on the other side of the IronCurtain stifled the debates necessary tochange and adapt. Democracies areinfinitely flexible because they are openand subject to scrutiny. Like the

‘The United States now ranks as both the number one "ally" and the top "enemy" perceived by people around the world...’


Artikelenw

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l

communist regimes of old, our enemiestoday require the shadows tomanipulate their followers, wageregional war and maintain control. Theydo not appear in public. They mobilizethrough secret networks. They fightfrom behind a mask.

I think this old contrast explains part ofthe paradox of American leadershipand ultimately why we will prevailtogether. It is easy to criticize theUnited States, to complain aboutAmerican politics and its leadership,precisely because the country is open,its leadership accountable, and itspolitical culture transparent. That is notso with our enemies. They are subjectto no one's scrutiny and accountable tono public. Everything America does isin the light; everything they do is in thedark. When they make the move intothe light, they find they must submit tothe power of public opinion like anyopen society and their instinct forsecrecy and control will take over againas we saw with the repressive Talibanregime in Afghanistan.

The best example of the intensescrutiny America lives with is the firstmanned moon landing in 1969. Agreater human achievement has neverbeen accomplished, but we often forgetit was the highest-wire act of all time -a supremely death-defying stuntperformed in full view of the wholeworld. We could have easily watchedNeil Armstrong and Buzz Aldrin crashApollo 11 into the Sea of Tranquillitylive on television. There was somethingin that risk that made excellence acommon virtue in the space program(as we learned watching the recoveryof Apollo 13, "failure is not an option").

By contrast, the Soviets' incompetentattempt to land a man on the moonwas a total secret until about a decadeago. It was hidden because disasterwould call the whole regime intoquestion. Repressive regimes knowthat only success succeeds andtherefore they tolerate no risk of failure.Open societies understand and toleraterisk and failure. The paradox - one thatcontributes to the schizophrenicunderstanding of the United States - is

that all our successes and failures areknown instantly. It is easy to criticizeour failures and praise (or envy) oursuccesses. But there is no escapingtheir knowledge.

Everything the United States doestoday is under the same kind ofscrutiny, and the stakes are muchhigher. Americans would have it noother way. That is our prime virtuebecause with risk comes creativity,innovation and progress. Ouradversaries are the first to tout ourfailures but are much more circumspectabout their own. They know it is easierto maintain control and avoid criticismwhen they hide their deficiencies andweaknesses, as many of America'scritics do today. They would not survivethe same kind of scrutiny the UnitedStates endures every day. Their moonmissions would crash on landing.

Visiting Afghanistan mirrored myexperiences travelling in many otherplaces - Africa, South America, and theBalkans - where I see generous butoften subtle and quiet leadership andmade by the United States with theAllies. When the United States acts, theresources brought to bear are withoutpeer and it has been that way for morethan a century. The Marshall Planimmediately comes to mind, whichmost people think was a simple, ifrobust, humanitarian relief program. Infact it was an elaborate, multilateralsystem of relationships and institutionsthat rebuilt Europe and madetransatlantic trade the strongesteconomic relationship in the world. TheUS led with the plan but the devastatedcountries of liberated Europe fullyparticipated in their own recovery. Aunilateral US plan would have failedand so would European recoverywithout American participation.

That is probably the best model ofcollaborative American leadership, butit is not the most recent. Europe'sgenerous response to the HurricaneKatrina disaster helped the Allies mountits most successful humanitarian reliefoperation later in Pakistan. Americanleadership in transforming NATO'smilitary capabilities pushed the Allies to

deliver more supplies and help morepeople more quickly farther fromEurope than ever before. Much of theNATO mission in Afghanistan isenabled in the same way, withAmerican infrastructure, transport, andhardware. This had immediate effectslast summer when Canadian, Dutch,Danish, Estonian and British soldiersreplaced a much smaller US presencein the Afghan south and the larger forceflushed out the Taliban, who had beenregrouping in the region. And theAfghans would have an entirelydifferent view of their country withoutthe multinational commitment thisinvestment has facilitated.

The best American leadership is not asimple assertion of prerogative,expecting others to fall in line: it clearsthe path for others to reach their fullpotential. Such leadership is not easy.It is frustrating to corral fractious Allies,to take unpopular positions and to be -as current opinion polling indicates -considered an enemy to the world forthe effort. Americans are genuinely hurtand bewildered by that because theyare without rival as the most generouspeople in the world.

As generous as Americans are and aspowerful as their nation is, the UnitedStates cannot go it alone in places likeAfghanistan. But neither can the Allies.That is the final paradox of Americanleadership. The world expects theUnited States to lead, though thatleadership is often repudiated orresented. But try to imagine the worldwithout it. <

James Thomas Snyder is an Americanon the International Staff at the NorthAtlantic Treaty Organization. Theopinions he expresses here are hisown.


Artikelen

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

Het Dayton-akkoord bracht een eindaan de Bosnische oorlog. Metondertekening van het verdrag in Parijseind december 1995 werd het landBosnië-Herzegovina onafhankelijk entegelijkertijd verdeeld in twee entiteiten.De Moslim-Kroatische Federatie is hetgebied van de Bosniërs zelf, maar methet verdrag kreeg ook de ServischeRepubliek een eigen stuk land inBosnië. De Republika Srpska (RS)geniet een aparte status in het land. Hetdeel wordt niet als onafhankelijk gezien,maar regeert wel zelfstandig. AangezienServië als agressor werd gebrandmerktna de oorlog was er weiniginternationale hulp voor het Servischedeel. De wederopbouw verliep hier danook trager. Bosnië-Herzegovina wordt twaalf jaarna de oorlog nog steeds door etnischescheidslijnen opgedeeld. Segregatie inhet onderwijs is bijvoorbeeld aan deorde van de dag. Zo wordt eenschoolgebouw in Sarajevo vaak in deochtend gebruikt door moslimsekinderen en in de middag doorServische kinderen. Politiek gezien wasde retoriek in verkiezingscampagnesnog nooit zo sterk nationalistisch als bijde laatste verkiezingen. De opkomstwas matig en het vertrouwen in depolitiek laag. Bovendien zijn er alleen alin de Federatie van Bosnië-Herzegovinatien kantons met elk een eigen

parlement. Regeren van het hele land iszo erg moeilijk, aangezien er voor elkkanton ministers alleen met hunterritorium bezig zijn.Het Dayton-akkoord heeft de bevolkingopgedeeld middels etnischescheidslijnen, maar wat heeft de NAVOhiertoe bijgedragen? De VS konden viade NAVO meer invloed uitoefenen opde Balkan dan met de blauwhelmen vande VN. De VN hadden gefaald in hetbehouden van de vrede in Bosnië. BillClinton zag de crisis erger worden enmoest harder ingrijpen. Vandaar dat deNAVO haar eerste vechtmissie konbeginnen met bombardementen op deServen. Het harde ingrijpen van deNAVO maakte een einde aan de oorlogen de VS brachten deonderhandelingen naar 'huis', ofwel inhet Amerikaanse stadje Dayton. Daarwerd een akkoord gebrouwen met veelpolitieke hindernissen voor de toekomst,maar het bracht wel een einde op kortetermijn aan de oorlog. De Amerikaanse invloed op de Balkanis na 1995 altijd verlopen via de NAVO.Ook nu de SFOR-missie is vervangendoor de EUFOR-missie, is er eenhoofdkwartier van de NAVO in Sarajevoop hetzelfde territorium als hethoofdkwartier van de EU. Zo blijven deAmerikanen invloed houden op hetbeleid van de EU. Dat de missie quamaterieel ook weinig is veranderd na de

overdracht, geeft aan dat deAmerikanen via de NAVO nog steedsveel invloed hebben.Het belangrijkste doel van de EUFOR-missie 'Althea' is de voormaligstrijdende partijen ervan te weerhoudenhet conflict opnieuw aan te gaan enerop toe te zien dat de Dayton-akkoorden worden nageleefd. Eenlangzame aftocht van de troepen wordtdoor de High Representative of theInternational Community in Bosnië enHerzegovina gezien als gevaarlijk. DeOffice of the High Representative (OHR)is ingesteld met de Dayton-akkoordenom toe te zien op civiele implementatievan het akkoord. Dit is een institutie vande VN en de internationalegemeenschap. Zij vrezen een nieuweetnische strijd wanneer de EUFOR-troepen snel vertrekken.Al met al zijn de doelstellingen die deNAVO stelde, en de EU nu stelt,haalbaar, maar is het op dit momentvooral een kwestie van pappen ennathouden. Een echte samensmeltingvan etnische groepen in Bosnië is nogver te zoeken. Segregatie in hetonderwijs, het gebrek aan vertrouwen inde internationale instituties en eenvluchtende jonge generatie zorgen vooreen politiek instabiele situatie. DeAmerikanen houden via hethoofdkwartier van de NAVO in Sarajevoeen belangrijke stem in de oplossingvoor de problemen van het verdeeldeland. Dat de NAVO nog in Sarajevoactief is, is vooral een teken van deAmerikaanse invloed. Echter, deimplementatie van het Dayton-akkoordhoudt de etnische groepen gescheidenen de verkiezingsretorieknationalistisch. Een aftocht van deEUFOR-troepen is daarbij voorlopig nietverstandig.<

Op 2 december 2004 nam de EU de militaire missie van de NAVOover in Bosnië en Herzegovina. De Stabilisation Force missie(SFOR) werd zo een European Union Force missie (EUFOR). Tochbleef veel van de oude missie staan. Er werd geprobeerd een zoveilig en zeker mogelijke omgeving te garanderen in Bosnië. Daarbijwerd het 'Dayton/Paris Agreement' van 1995 nog op de voetgevolgd. Dit pact verdeelt de Bosnische bevolking echter danig.Heeft de NAVO daarmee wel een politiek stabiele situatie gecreëerd?

NAVO in Bosnië-Herzegovina: omgaan met etnische verdeeldheid

Door Ries Kamphof

Noten

* http://www.minbuza.nl/nl/actueel/

ambtsberichten,2003/05

/bosnie_herzegovina

_x_05_07_02.html

* http://www.landmacht.nl/missies

/huidige_missies/Bosnie/

index.aspx

* http://euforbih.org/eufor/

* Artikel Volkskrant, 29 september

2006: "Wat Bosnië beroert?

Nationalisme"

* Lenard J. Cohen (2005), "The

Balkans Ten Years After: From

Dayton to the Edge of

Democracy" in Current history

pp. 365-373

* David Chandler (2000): Bosnia:

Faking Democracy After Dayton;

Pluto Press, UK

10

Artikelenw

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l

JASON Magazine * jaargang 32

Simpel gezegd betreft decomprehensive approach de notie datwederopbouw van (post)conflictgebieden alleen kan slagen wanneerinternationale organisaties de handenineen slaan, om op effectieve wijze hetganse militair-civiele spectrum aanmiddelen in te zetten. In de woordenvan de gezamenlijke verklaring van deNATO Riga Top:

'Experience in Afghanistan and Kosovodemonstrates that today's challengesrequire a comprehensive approach bythe international community involving awide spectrum of civil and militaryinstruments, while fully respectingmandates and autonomy of decisions ofall actors […] as well as practicalcooperation at all levels with partners,the UN and other internationalorganisations, Non-GovernmentalOrganisations and local actors in theplanning and conduct of ongoing andfuture operations wherever appropriate.' 4

Uit bovenstaande verklaring valt te lezendat de comprehensive approach uit tweedimensies bestaat. Enerzijds betreft het

de ontwikkeling van verregaande civiel-militaire samenwerking. Anderzijds richthet concept van de comprehensiveapproach zijn pijlen op versterktesamenwerking tussen het brede palletaan internationale organisaties.Voornamelijk dit laatste element wordtdoor de Secretaris Generaal van deNAVO telkenmale benadrukt.5 Dat nujuist de NAVO de kat de bel heeftaangebonden en een van depleitbezorgers is van de comprehensiveapproach is geen verassing. Het is deNAVO die in de ondersteuning van deAfghaanse regering de kastanjes uit hetvuur haalt en zich geconfronteerd zietmet de complexiteit van wederopbouwin een ingewikkelde strategischeomgeving. Diplomaten en militairen zijninmiddels druk doende om het conceptvan de comprehensive approach vanhanden en voeten te voorzien. Genoegredenen om eens stil te staan bij deproblematiek in Afghanistan en te bezienwelke positieve wending eencomprehensive approach teweeg kanbrengen.

De complexiteit van wederopbouw

Het idee om gefaseerd te werk te gaan,waarbij eerst veiligheid wordt hersteldom vervolgens aan de fase vanwederopbouw te beginnen, is in hetverleden weinig realistisch gebleken.Belangrijke oorzaak ligt in deaaneenschakeling van verschillendefactoren die elkaar wederzijdsbeïnvloeden. Zo is wederopbouwnamelijk niet alleen afhankelijk van eenzekere mate van veiligheid, maar kanduurzame veiligheid slechts dan wordenverkregen wanneer tegelijkertijdsuccesvolle reconstructie plaatsheeft."There can be no security in Afghanistanwithout development, and nodevelopment without security", zoals deverklaring van de Riga Top dat stelt.6 Ditfenomeen, waarbij succesvollereconstructie een voorwaarde vormtvoor veiligheid en visa versa, kan inzekere zin worden vergeleken met eencatch-22 dilemma.7 Daarbij zijn twee tebehalen doelen wederzijds afhankelijkvan elkaar, wat betekent dat het enedoel pas kan worden bereikt als eersthet andere doel is verwezenlijkt en viceversa. Dit leidt dus tot een dilemma, metde dringende vraag waar aan te vangen.

Dit dilemma kan in de Afghaansecontext worden geïllustreerd aan dehand van de papaverteelt. Het is evidentdat dit een problematisch onderwerpbetreft, aangezien maar liefstvijfennegentig procent van dewereldwijde papaver (de grondstof voorheroïne) in Afghanistan wordtgeproduceerd. Bovenal vormt depapaver een barrière voorwederopbouw. Men kan diepapavervelden niet laten staan: het isnamelijk een bron van corruptie van

De werkzaamheden van de International Security Assistance Force(ISAF) in Afghanistan tonen duidelijk aan dat deze operatie slechtskan slagen wanneer parallel aan veiligheid ook aan reconstructiewordt gewerkt. In de woorden van de Secretaris Generaal van deNAVO: 'Security improvements must be accompanied byimprovements in other fields, such as job opportunities, powersupply, transport infrastructure, medical facilities and educationservices.' 1 De Nederlandse 'Task Force Uruzgan' draagt hieraan bijen past daarbij de zogenaamde inktvlekmethode toe, waarbij hetoperatiegebied geleidelijk - als een inktvlek - wordt uitbreidt.2 Hoewelhet concept van deze inktvlekmethode op zichzelf hout snijdt, is hetwel zo dat deze inktvlek zogezegd op enig moment dreigt op tedrogen als onvoldoende gevolg wordt gegeven aan dewederopbouw. Hoewel het Nederlandse team weliswaar vergezeldwordt door een Provinciaal Reconstructie Team (PRT), is hetondoenlijk om Uruzgan volledig op te bouwen. Dit is dan ook niet devoornaamste taak van de Task Force; die taak is voornamelijk gerichtop het scheppen van voorwaardes voor verdere reconstructie.3 Hetis deze context dat het belang van de zogenaamde comprehensiveapproach zichtbaar wordt

NAVO als voorvechter van eencomprehensive approach

Door Arthur van Angeren

11

Artikelen

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

JASON Magazine * nummer 3 2007

Afghaanse politiek, het openbaarbestuur en de veiligheidsdiensten.Bovendien spinnen de Taliban er garenbij, aangezien zij een gedeelte van hunoperaties door de papaverteelt kunnenbekostigen. Deze papaverveldenondermijnen zodoende zowel deveiligheid als wederopbouw.8 Echter,wanneer papavervelden zoudenworden vernietigd, jaag je de bevolkingen de elite - die afhankelijk zijn van depapaverteelt - tegen je in het harnas enworden de belangrijke hearts andminds er in elk geval niet meegewonnen. Het ontwikkelen vanalternatieve oplossingen is makkelijkergezegd dan gedaan. Economieën dieop papaver draaien, kunnen nieteenvoudig worden getransformeerd enboeren die momenteel afhankelijk zijnvan papaver, vinden niet zomaar eenander gewas waarmee ze in hunlevensonderhoud kunnen voorzien.Daar ontbreekt momenteel deessentiële economische infrastructuurvoor. Met andere woorden: ompapaverteelt aan te kunnen pakken zulje eerst wederopbouw moetenverwezenlijken, maar wederopbouw isuitermate lastig gegeven deaanwezigheid van de Taliban en dealgehele corruptie die voor een deeldoor de papaverteelt wordtveroorzaakt.

Dit is uiteraard nog een simpeleweergave, want de praktijk is nog

weerbarstiger. Daarbij moeten namelijkde specifieke cultuur, gewoontes, enandere factoren wordenmeegenomen.9 Bestuurskundig gezienbevat dit elementen van wat men weleen wicked problem noemt.10 Eenwicked problem betreft een zeercomplex probleem waar je met eenmathematische kijk weinig vat op krijgt,gezien het aantal (onzekere) factorendat elkaar wederzijds beïnvloedt.Oplossingen zijn daardoor van te vorenniet geheel duidelijk, en bijvoorbeeldhet werken met een draaiboek is nietafdoende. Juist maatschappelijkeproblemen kenmerken zich als wickedproblems door het grote aantalaanwezige factoren en actoren. Hetbestrijden van global warming is eengoed voorbeeld van een dergelijkprobleem en de reconstructie vanAfghanistan heeft ook kenmerken vaneen dergelijk wicked problem.

Strategische problematiek

Bovenstaande problematiek is echterniet alleen het gevolg in de complexiteitvan de reconstructie an sich. Er is nogeen bijkomende kwestie, en dat is geenpeulenschil. De reconstructie vindtnamelijk plaats in de strategischecontext van de strijd tegen de Taliban.Nu is het zo dat de Taliban op tactischniveau weinig kunnen uitrichting tegenISAF troepen, waarmee overigens nietis gezegd dat de gevechten voor ISAFvan een leien dakje gaan. Naar verluidthebben de Nederlandse troepen in destad Chora bijvoorbeeld zwaar strijdgeleverd. Maar uiteindelijk delven deTaliban in dergelijke directeconfrontaties niettemin het onderspit.De Taliban is het dan ook niethoofdzakelijk te doen om het behalenvan overwinningen op het slagveld. Wemogen aannemen dat ook zij inmiddelshebben geleerd dat het 'verslaan' vanISAF militairen ondoenlijk is.

Waar de Taliban zich met name (enmet enig succes) op richten is vanstrategisch orde, en dat betreft hetfrustreren van de wederopbouw en hetondermijnen van maatschappelijkesteun voor ISAF. Soms gaat de Talibandaarbij op directe wijze te werk, zoalshet geval was bij het verhinderen vanwerkzaamheden bij de hydro-

elektrische dam in Helmand diestroomvoorziening voor Zuid-Afghanistan opwekt. Maar veeleerbereiken zij dit door de veiligheid ineen gebied te verstoren, door ISAFtroepen te binden, doorburgerslachtoffers en collateraleschade uit te lokken. Het is daarbijevident dat er hearts and mindsverloren gaan wanneer dorpen eenconstant strijdtoneel vormen. Uit deopiniepeilingen van een aantalmaanden geleden blijkt dat bijna éénderde van de bevolking in het zuidende Taliban ondersteunt.11 Ook deWesterse publieke opinie kan zichtegen de missie keren. Voornamelijkhet toenemende aantalburgerslachtoffers dat bij gevechtenvalt kan deze steun ondermijnen.Belangrijk is daarenboven dat bij hetbestrijden van de Taliban eenaanzienlijk deel van de middelen entijd, essentieel voor de wederopbouw,verloren gaat. Kortom, de complexiteitvan het opbouwen van eensamenleving, in een strategischeingewikkelde context is een harde nootom te kraken.

Belang van een comprehensiveapproach

Aangezien de strategische confrontatiemet de Taliban opbouw bemoeilijkt, desteun onder de bevolking dreigt af tenemen, en mission fatigue bij Westersepublieke opinie op de loer ligt, is eenintelligente inzet van middelen dringendnoodzakelijk. De beschrevenproblematiek is namelijk geenszinsreden om te veronderstellen dat dewederopbouw van Afghanistangedoemd is om te mislukken. Deafgelopen jaren laten juist zien datwederopbouw succesvol kan zijn,getuige de vooruitgang die al isgeboekt. Inmiddels zijn vier miljoenvluchtelingen teruggekeerd, is hetAfghaanse BNP verdrievoudigd en zijnscholing, medische verzorging enessentiële politieke instituties hersteld.Bovendien staat het merendeel van deAfghaanse bevolking en de politiekeelite nog altijd achter de ISAF missie.Waar het voornamelijk om draait, is debehaalde successen in moeilijkeomstandigheden vast te houden enverder uit te bouwen. En hier is de

Navo Secretaris Generaal Jaap de HoopScheffer


Artikelenw

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l

comprehensive approach cruciaal, in dewoorden van de Secretaris Generaalvan de NAVO:

"But sustaining the progress inAfghanistan cannot be done by NATOAllies alone. A broader, concertedinternational effort by the whole of theinternational community is required. Andthis is what we, in NATO, mean whenwe talk about a comprehensiveapproach."12

Eerdere beschrijving van debestuurskundige en strategischeproblematiek maken duidelijk waarom.Er moeten niet alleen meer middelenworden ingezet, maar er moet vooralbeter worden samengewerkt, waarbijwerk aan veiligheid parallel aan dereconstructiewerkzaamheden moetplaatsvinden. Daarvoor is de inzet encoördinatie van meerdere organisatiesnodig. Immers alleen gezamenlijkkunnen zij de expertise en hetvermogen genereren om de problemenop te lossen. Dat ligt volledig in lijn methet aanpakken van een wicked problem,dat stelt namelijk dat: Problemwickedness demands tools and methodswhich create shared understanding andshared commitment.13 Nu is het zo dater al samenwerking plaatsvindt. De

Afghaanse regering en andereInternationale Organisaties werkenreeds samen binnen het raamwerk vande zogenaamde Afghan Compact.14 Indit kader trekken bijvoorbeeld de VN,NAVO, EU, World Bank gezamenlijk op.Echter, de samenwerking vindt voor hetmerendeel op tactisch niveau plaats,zonder adequate strategischcoördinatie.15 Juist het institutionaliserenvan samenwerking op het strategischeniveau, bij voorkeur onder leiding van deVN, is waar de comprehensive approachzijn pijlen op richt.

De verhoogde effectiviteit die ditgenereert is tevens van strategischbelang. Momenteel is het zo dat deTaliban regelmatig gebieden onveiligmaken, de aandacht verplaatsen,daarbij Westerse troepen bindend,waardoor effectieve wederopbouw wordtgefrustreerd. Elke dag die nu wordtgestreden, is in feite verloren tijd enenergie voor ISAF. Het vertraagt dewederopbouw, terwijl in de strijd tegende Taliban beperkte structurelevorderingen worden geboekt. ISAFmilitairen en Taliban houden elkaarvoornamelijk bezig, wat in het voordeelis van de Taliban. De Taliban verliezendaarbij niets, ze winnen tijd en hoevenniets op te bouwen. Echter, de

strategische rollen worden omgedraaidwanneer tijdens deze gevechtentegelijkertijd effectieve opbouwdoorgang vindt. Hoewel reconstructie inde directe zone van vijandelijkhedenuiteraard schier onmogelijk is, moet welworden gepoogd om buiten deze zoneseffectief te blijven werken aanwederopbouw. Als de opbouwvervolgens in een verhoogd hogertempo plaatsvindt, dan is elke dag dat ertegen de Taliban wordt gevochten winst.Het bindt dan de Taliban die met ledeogen zal moeten aanzien datAfghanistan in de tussentijd wordtopgebouwd. Met andere woorden: het isjuist ook van strategisch belang datwederopbouw effectiever wordt enparallel plaatsvindt aan het uitvoerenvan gevechtsmissies.

Een van de meest evidentebelemmeringen voor eencomprehensive approach is deuitwisseling van informatie. Effectieveinformatie-uitwisseling moet uiteraardtechnisch worden voorbereidt. Echter, ditis alleen mogelijk wanneer organisatiesertoe bereid zijn. En zeker bij dit laatstewringt de schoen nog wel eens.Organisaties hechten veel waarde aanhun eigen informatie en zijn niet altijdbereid die structureel te delen.

Afghaanse school die onderdeel uitmaakt van de wederopbouwwerkzaamheden


Artikelen

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

Bovendien geldt voor een organisatieals de NAVO natuurlijk het probleemdat het veelal gevoelige informatiebetreft die omringt is metveiligheidsprocedures en niet zomaarkan worden gedeeld. Daarenbovenspelen natuurlijk ook altijd cultureleverschillen en politieke enbureaucratische aspecten een rol envormen een barrière voor

samenwerking. Met andere woorden,de samenwerking die nodig is voor eencomprehensive approach zal tijd nodighebben om zich te ontwikkelen.Duidelijk is evenwel dat hoe langer ditduurt, des te langer structurelestrategische samenwerking op zich laatwachten. Die is echter noodzakelijkvoor succesvolle wederopbouw vanAfghanistan.

Noten

1 Jaap de Hoop Scheffer, NATO

Secretary General, Speech by at

the Microsoft-BBC-NATO -

Defence leaders forum,

Noordwijk aan Zee, 23 April

2007, available at

http://www.nato.int/docu/speech/2

007/s070423a.html.

2 C.J. Chivers 'For the Dutch a soft

touch in Afghanistan',

International Herald Tribune, 07-

04-2007.

3 'De Afghaanse autoriteiten

zodanig te versterken dat die op

termijn zelfstandig in staat zullen

zijn de veiligheid en stabiliteit in

het eigen land te garanderen.'

Tweede Kamer 2005-2006

27925, nr. 193, 194, en 195.

4 'Riga Summit Declaration Issued

by the Heads of State and

Government participating in the

meeting of the North Atlantic

Council in Riga', Paragraph 10,

29 November 2006. From Riga

Summit: Reader's Guide, p. 8,

NATO Public Diplomacy Division

2007.




Defence leaders forum,

Noordwijk aan Zee 23 April 2007,

available at


007/s070423a.html.

6 'Riga Summit Declaration Issued

by the Heads of State and

Government participating in the

meeting of the North Atlantic

Council in Riga', Paragraph 6, 29

November 2006. From Riga

Summit: Reader's Guide, p. 7,

NATO Public Diplomacy Division

2007.

7 Ontleend aan het boek Catch-22

(1961) van Joseph Heller waarin

een dergelijk dilemma wordt

beschreven.

8 Espen Barth Eide, Secretary of

State of Norway, 'Afghanistan:

Winning the Conflict', Opening

address at EAPC Security

Forum, Ohrid 28-29 June 2007,

available at http://www.norway-

nato.org/misc.

9 Rory Stewart, 'The values of their

values', International Herald

Tribune, 08-03-2007.

10 H.W.J. Rittel & M.M. Webber,

"Dilemmas in a General Theory

of Planning", Policy Sciences, 4,

1973. American Elsevier

Publishing Company, New York,

p. 160-169.

11 Doug Saunders, 'Survey finds

Afghans rejecting Canadian

troops for Taliban' The Globe and

Mail, 9 March 2007.




Defence leaders

forum, Noordwijk aan Zee 23

April 2007, available at


007/s070423a.html.

13 CognNexus Institute

http://cognexus.org/id42.htm

14 www.fco.gov.uk/servlet/Front?pag

ename=OpenMarket/Xcelerate/

ShowPage&c=Page&cid=113259

9286730.

15 'First, there are several actors

side by side and lack of balance

between political, military,

developmental and

humanitarian efforts. Secondly,

there is no clear lead agency

responsible for strategic guidance

and coordination of efforts.'

Espen Barth Eide, Secretary of

State of Norway, 'Afghanistan:

Winning the Conflict', Opening

address at EAPC Security

Forum, Ohrid 28-29 June 2007,

available at

http://www.norway-nato.org/misc.

16 In de woorden van Kolonel Hans

van Griensen 'We're here not to

fight the Taliban, we're here to

make them irrelevant.' C.J.

Chivers. International Herald

Tribune, 'For the Dutch a soft

touch in Afghanistan', 07-04-

2007.

ConclusieOndanks de tegenstand van de Taliban heeft de Afghaanse regering met steun van ISAF veel vorderingen geboekt,hetgeen nogal eens onderbelicht dreigt te raken door de aandacht voor de strijd tegen de Taliban. De Taliban kunnen dewederopbouw frustreren en vertragen, maar de opbouw terugdraaien, daarvoor zijn Afghanistan de NAVO en deinternationale gemeenschap te vastberaden. Om vordering te consolideren en duurzame veiligheid en wederopbouw uit tebreiden, zullen deze processen hand in hand gaan moeten gaan. Dat betekent meer beschikbare middelen enintelligentere en parallelle inzet daarvan. Dit vereist een comprehensive approach waarbij verbeterde samenwerking vaninternationale organisaties en het delen van informatie op strategisch niveau centraal staan. Buiten het verhoogdereconstructie tempo dat dit genereert, levert het ook een cruciaal strategisch voordeel op. Het continue binden van Taliban,samengaand met efficiëntere opbouw betekent het begin van het einde voor de insurgency. Bij vorderende wederopbouwzullen de Taliban langzaam maar zeker irrelevant worden en naar de periferie worden verdrongen . Immers een florerendesamenleving zal inmenging van Taliban niet accepteren. Dit is waar een comprehensive approach aan bijdraagt en waarde NAVO zich zo actief voor inzet.


Artikelenw

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l

Ukraine's relations with NATO

A history of cooperationUkraine was the first of the formerSoviet countries to sign the Partnershipfor peace framework document in 1994;this was followed by the Charter ofDistinctive partnership, in 1997. Thischarter is the formal basis for NATO-Ukraine relations, and identifies areasfor consultations and cooperation. Tocarry out the work the NATO-UkraineCommission (NUC) was founded. Thiscommission is the principal structureand forum for developing the NATO-Ukraine relationship and directingcooperative activities.1In 2002 a NATO-Ukraine Action Planwas set up. It sets long-term objectivesin key areas and provides a frameworkfor deepened and broadenedcooperation. Annual target plans aremade to support the implementation ofthe action plan's objectives. The goal isto integrate Ukraine more within Euro-Atlantic structures. One of the last steps to integrateUkraine was the launch of theIntensified Dialogue, which started onApril 2005. Together with the Dialogue apackage of short-term actions arelaunched. They are designed to deepen

the cooperation on key reform areas:strengthening democratic institutions,enhancing political dialogue, intensifyingdefence and security sector reform,improving public information, andmanaging the social and economicconsequences of reform. Both the Intensified dialogue as thepackage of short-term measures areintended to complement and reinforceexisting cooperation in the framework ofthe Action Plan. Fulfilling these plansdoes not automatically mean thatUkraine will be admitted to NATO, butthe invitation from the alliance membersto an Intensified Dialogue is a clear steptowards talks about accession.

A quick accession? So far so good. Until a new conflictarises between Yushchenko andYanukovych. In September 2006Yanukovych paid a visit to Brussels inwhich he said that accession to NATOcould only happen after a referendum,which the country is not ready for yet.He states that membership of the NATOis a long-term objective. By taking thisposition he poses himself openly againstthe policy of Yushchenko. After this visitthe Ukrainian parliament passed aresolution, which rejects quick accession

to NATO. These events have put the

relationship between Ukraine and theNATO on thin ice. Alliance members arenow waiting for Ukraine to solve itsinternal quarrels to see which course thecountry will take.

Ukraine's actions within the NATO-Ukraine relationship

The areas on which Ukraine cooperateswith the NATO include: peace-supportoperations and security, defence reform,militaty-to-militatry cooperation,armaments, civil emergency planning,and science and environment. Ukraine is active in a lot of militaryexercises and cooperation plans. Forexample the participation in the NATOtraining mission is Iraq since March2005, and the multinational disaster-response exercises which Ukrainehosted in September 2000 and October2005.

Orange revolution and political crisis

Orange revolutionTo see which direction the country willgo and if it will join NATO soon, onemust look at the origin of the disputebetween Yushchenko and Yanukovych.It started after the presidential electionsof 2004. It was a neck to neck race andin the end Yanukovych was declaredwinner. The result was later declaredinvalid, because it was corrupted, andvoter intimidation and electoral fraudaltered the results. In the end ofNovember 2004 a series of protest andpolitical events took place, during untilJanuary. New elections took place andYushchenko won 52% of the votes,against 44% for Yanukovych. In the end of the revolution Yushchenkowas declared president and named YuliaTymoshenko, one of the key leaders ofthe revolution, Prime Minister. She

NATO-Ukraine relations on thin ice By Roxy Tacq

After the Orange Revolution in the winter of 2004-2005 and the gasconflict in 2006, Ukraine was a hot news item for a while. In the lastyears much has been going on in this country, which is striving to bestrong and independent. Ukraine is the second largest country of Europe and is at thismoment in a political crisis. The pro-western president ViktorYushchenko and the pro-Russian Prime Minister Viktor Yanukovychcould not govern this country together and have recently set a newdate for elections. It seems that there is a continuing debate going on about the courseof the foreign policy. Yushchenko is leading a course towardsmembership of the NATO and WTO and tries to establish closer tieswith the European Union. Yanukovych wants to take a differentcourse. He wants further integration with the EU and WTO, but hasput the plans for joining NATO in the fridge.


Artikelen

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

shared the pro-western vision of thepresident, but here government wasdismissed by Yushchenko in September,after falling apart form internal conflict.In the elections that followed, thepresident's revival, Yanukovych becamePrime Minister.This political controversy betweenpresident and Prime Minister and factthat successive legislation hastransferred many powers from thepresident to the Prime Minister andParliament, gave free way to newpolitical conflicts.2

Recent political crisisA shift of parliamentary members of from'Our Ukraine', the party of Yushchenko,and 'Tymoshenko's Bloc' to the 'Party ofRegions', Yanukovych's party, on 23March, caused a new political crisis.There was a great fear that Yanukovychwould control 300 of the 450 seats ofthe parliament, with which he couldreject presidential vetos, vote to changethe constitution and impeach thepresident. The changing of seats wasseen as unconstitutional and a coupd'etat from Yanukovych's side.

This caused Yushchenko todissolve the parliament on 2 April andcall for early elections. Since thentensions are running high. Yanukovychand his allies dispute the president'sauthority to dissolve the parliament andsympathisers of the premier werecamping on the streets of Kiev.

The crisis escalated when thepresident fired the prosecutor general,an ally of Yanukovych, and riot policeand the minister of internal affairsstormed the prosecutor general's officeon the 24th of May. As a reaction thepremier placed the interior ministrytroops under his command. In the end,new elections were inevitable and aftera lot of discussion the two Viktor'sagreed to hold new elections on the30th of September.

Coming elections

The most important parties in theelections will be the 'Party of theRegions', of Yanukovych, 'Our Ukraine-People's Self-Defence', of Yushchenkoand 'Yulia Tymoshenko's Bloc'. According to polls held between 9 and19 August the Regions Party is a head

with 32,1%, thereafter followsTymoshenko's Bloc with 18,3% and OurUkraine got only 14% in the polls.3 Theparties of Yushchenko and Tymoshenkotry to form a government and aretogether only slightly a head ofYanukovych. But if minor parties win fewseats in the parliament, Yanukovychcould win a majority. Most Ukrainians have lost their faith inelections, since this will be the fourthround of elections in only three years.Some refuse to back any party (5,3%)and others will not vote (7%). Manyquestion the usefulness of these newelections, because they will probably notchange anything. The Regions Partyremains one of the biggest parties in theparliament and if Tymoshenko wins a lotof votes she has to be Prime Ministeragain under Yushchenko, who fired herthe last time.

What has changed compared to lastelections are the issues the parties areaiming at. As opposed to last timeforeign policy is not the central issue.Nowadays candidates focus oneveryday issues, like poverty, corruptionand potholes. A hot item is child support;one party offers even a higher amountthan another party.4

Future foreign policy

Although campaigns are now focusingon domestic issues, the results couldchange the course of foreign policy. IfTymoshenko will win a lot of votes andis able to form a stable government with'Our Ukraine' it is possible that they willproceed with the NATO-UkraineIntensified Dialogue, and plans ofbecoming a member on short notice arenot off yet. But continuing a pathtowards membership would still be verydifficult because Yanukovych will win alot of votes and if he does not becomePrime Minister, he will form a strongopposition. The fact thatYanukovych claims his unwillingness tojoin NATO gives him even more support.Most Ukrainians are againstmembership of the NATO and do notknow its purpose, which will make itharder for a possible pro-westerncoalition to go further with their policy. <

Ukranian Prime Minister Yanukovych

Bro

n: w

ww

.nat

o.in

t

Notes

1 NATO (2007), NATO-Ukraine relations, 17 July,

on: www.nato.int/issues/nato-ukraine/topic.html

(last visited 28 August 2007)

2 BBC (2007), Q&A; Ukraine political crisis, 27

May, on:

http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/652170

7.stm (last visited 22 August 2007)

3 Ukrainian journal (2007), Can Tymoshenko

return to head government?, 22 August, on:

www.ukrainianjournal.com/index.php?w=article&

id=5081 (last visited 22 August 2007)

4 International Herald Tribute (2007), Deja vu for

Ukraine voters, who face fourth national

election in 3 years, 23 August, on:

www.iht.com/articles/ap/2007/08/23/europe/EU-

POL-Ukraine-Elections.php (last visited 29

August 2007)


Artikelenw

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l

Roots en carrière

Hillary Diane Rodham Clinton werd in1947 geboren en groeide samen methaar twee broers op in Chicago. Haarstrenge vader, een overtuigdRepublikein, stimuleerde zijn kinderenom het beste uit zichzelf te halen. Decompassie met minderbedeelden heeftHillary naar eigen zeggen van haarmoeder, die onder armoedigeomstandigheden opgroeide. Als tienerwas Hillary al actief betrokken bij deMethodistenkerk, waarin een grotenadruk op sociale verantwoordelijkheidwordt gelegd. In deze tijd ontdekteHillary dat ze zich meer verwant voeldemet het Democratische gedachtegoeddan met dat van de Republikeinen, waarzij van huis uit mee was opgegroeid. Nahet behalen van haar Bachelor aan hetgerenommeerde Wellesley, studeerdeHillary Rechten aan Yale University. Hierontmoette zij haar latere echtgenoot, BillClinton.

Hillary was een uitstekende studente dieal snel actief werd op allerlei gebieden.Haar interesse voor kinderrechtenontwikkelde zij toen ze college volgdeaan het Yale Child Study Centre enonderzoek deed naarrechtshulpverlening voor kinderen.Daarnaast maakte Hillary in 1974 deel

uit van de impeachment-staf dieonderzoek deed naar het Watergateschandaal. De bevindingen van dezestaf zorgden er mede voor dat presidentNixon besloot tot aftreden.

Invloed achter de schermen

Toen Bill in 1976 Attorney General(officier van Justitie) van de staatArkansas werd, volgde Hillary hem naardeze staat. Hier zou zij in 1979 deeerste vrouwelijke partner binnenadvocatenkantoor Rose in Little Rockworden. Naast haar werkzaamheden alsadvocaat bleef Hillary zich inzetten voorkinderrechten. Ze richtte een organisatieop die opkwam voor de belangen vangezinnen en kinderen. Bill werd in 1978verkozen tot gouverneur van Arkansasen Hillary zou haar man in deze positietot 1992 bijstaan. In deze periode begonzij met het voeren van de naam Clinton,omdat het meer conservatieve deel vanhet electoraat aanstoot nam aan hetgebruik van slechts haar meisjesnaamRodham. Deze beslissing kan als

symbolisch worden gezien voor alleoffers die de geëmancipeerde Hillarylater nog zou moeten brengen omwillevan Bill's positie en die in strijd warenmet haar onafhankelijke geest.

Nadat Bill in 1992 presidentskandidaatvan de Democraten werd, ontdekteHillary tijdens de campagne dat deaandacht van de media een vergaandeinvloed op haar privé-leven had. Haaruitspraken, kapsel en kledingkeuzewerden breed uitgemeten in de pers.Toen Bill zichzelf en zijn vrouw, dieinmiddels haar baan als advocate hadmoeten opgeven, voorstelde aan hetpubliek met de woorden "twee halen,één betalen," zorgde dit voor groteconsternatie. Hillary werd er door demedia van beschuldigd stiekem co-president te willen worden, terwijl Billslechts duidelijk had willen maken datzijn vrouw ook tijdens zijnpresidentschap actief zou blijven op degebieden waarbinnen zij al jaren actiefwas. De consternatie bleek achteraf nietgeheel onterecht: Hillary zou grote

Hillary Rodham Clinton: op weg naar de top?

Door Carlijn van Donselaar

Het beeld van Hillary RodhamClinton als First Lady en laterals senator van de staat NewYork is waarschijnlijk bij eenieder bekend. Maar nu zij hardop weg lijkt te zijn om demachtigste persoon van dewereld te worden, is interessantom eens te bekijken wat wijnog niet van haar wisten. Ookhaar kansen op hetpresidentschap worden naderbezien.

Hillary Rodham Clinton


Artikelen

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

invloed krijgen op het presidentieelbeleid en kreeg bovendien eenleidinggevende rol toebedeeld in debeoogde hervormingen binnen degezondheidszorg. Deze hervormingenhadden als belangrijkste doel om elkeinwoner van Amerika de garantie opgezondheidszorg te kunnen bieden doormiddel van een algemeenziektekostenstelsel. Op 28 september1993 verdedigde de First Lady eenbelangrijk wetsvoorstel met betrekkingtot de problemen in degezondheidszorg, hetgeen een unicumwas. Al haar moeite mocht echter nietbaten en de plannen sneuveldenuiteindelijk in het Congres.

Men moest wennen aan de nieuweinvulling die Hillary aan de voorheenlouter ceremoniële rol van de First Ladygaf. Zo had ze de leiding over een grotestaf in de West Wing, waardoor zeintegraal deel uitmaakte van het WitteHuis. Hillary schreef later in haarbiografie dat ze verbaasd was over hetfeit dat men in Washington veelconservatiever bleek te zijn wat betreftde positie van de First Lady, dan in dezuidelijke staat Arkansas. Daar had zijnaast gouverneur Bill Clinton altijd meerruimte had gehad. Naarmate deambtstermijn van haar man vorderde,zette Hillary zich in toenemende mate invoor vrouwenrechten, altijd al een vanhaar passies. Tijdens de VN VierdeWereldvrouwenconferentie in 1995 wasze erevoorzitter van de Amerikaansedelegatie en sprak ze over'vrouwenrechten als mensenrechten.'Aan het eind van tweede ambtstermijnvan haar man begon Hillary zich teoriënteren op een keuze voor deinvulling van haar leven na het WitteHuis.

Senator ClintonDe keuze viel uiteindelijk op eenkandidaatstelling voor het senatorschapvan de staat New York. De rest isgeschiedenis: Hillary werd in november2000 op overtuigende wijze verkozen totsenator en versloeg daarmee de relatiefonbekende Republikein Rick Lazio. DeRepublikeinse kandidaat Rudy Giulianiwas om persoonlijke redenen vroegtijdiguit de strijd gestapt. Hillary, de eersteFirst Lady met een zelfstandig bereiktpolitiek ambt, werd in 2006 herkozen.Veel kritiek kreeg zij nadat ze haar

standpunt met betrekking tot de oorlogin Irak, die zij aanvankelijk steunde,drastisch bijstelde en voor terugtrekkingvan de troepen pleitte. Boze tongenbeweerden dat Hillary's switch zouwijzen op zwak leiderschap en dat dezeenkel voortkwam uit haar wens ompresidentskandidaat voor deDemocraten te worden. Hillary zelfstelde dat ze de beslissing om de oorlogte steunen nooit zou hebben genomenop basis van de informatie die zenaderhand zou krijgen. Naast kritiekontving Hillary Clinton ook veel lof voorhaar werkzaamheden als senator.Misschien was dit een van de redenenop grond waarvan zij in 2007 beslootzich te mengen in de strijd om hetAmerikaanse presidentschap.

Is Amerika klaar voor een vrouwelijkepresident?

De vraag of de Amerikanen zullenkiezen voor een vrouwelijke president iswaarschijnlijk van veel groter belang danalle lof en kritiek waarmee Hillary temaken heeft gekregen. Op het momentvan schrijven heeft Hillary in ieder gevaleen ruime voorsprong op haarpartijgenoten Barack Obama en JohnEdwards in de strijd om hetDemocratischepresidentkandidaatschap. In een recentepeiling bleek dat ruim 40% van deAmerikaanse kiezers denkt dat Hillaryeen goede president zou zijn.

Het is moeilijk te zeggen of haarbekendheid als First Lady, het feit dat zeeen vrouw is, en de positie van haarechtgenoot stemmen zullen opleveren.De Clintons zouden de leus "twee halen,één betalen" in de campagne voor hetpresidentschap kunnen herhalen, wanthet is zeer waarschijnlijk dat Bill eengroot stempel zal drukken op eeneventueel presidentschap van zijnvrouw. Dit zou een voordeel kunnenbetekenen, aangezien waarschijnlijk

veel Amerikanen terugverlangen naar deperiode voor Bush. Dit verlangen zouvoort kunnen komen uit het feit dat dearmoede tijdens de acht jaar Bill Clintondrastisch afnam en het land toen nogniet verwikkeld was in een oorlog diedoor een groot deel van de bevolkingniet werd gesteund. De schandalen die aan Bill blijvenkleven, Whitewater en de affaireLewinsky, zouden Hillary kiezers kunnenkosten. Toch kan het uitgespitteverleden ook juist als voordeel geldenten opzichte van andere kandidaten. Demedia hebben werkelijk elk deel vanhaar privé-leven al tot de bodemuitgezocht; over haar valt weinigsensationeel nieuws meer te vinden.Een voordeel dat zeker niet zal geldenvoor haar partijgenoten en voor haareventuele latere concurrent RudyGiuliani. Daarnaast weet Hillary na eenlange politieke carrière in deschijnwerpers precies hoe ze met demedia moet omgaan. Een bijkomendvoordeel is dat Hillary, mede dankzij hetnetwerk van haar man, over eenuitstekend campagneteam beschikt eneen meer dan goedgevuldecampagnekas. Vooral dit laatste lijkt bijAmerikaanse verkiezingen van steedsgroter belang te worden.

Haar campagneteam gooit het over eenhele andere boeg: wanneer men inlogtop Hillary's officiële campagnesite,verschijnt er onmiddellijk een pop-upmet daarin de oproep haar te steunenen op die manier geschiedenis teschrijven. Het is duidelijk dat menprobeert om de kiezer het gevoel tegeven dat zijn of haar stem zal bijdragenaan een uniek moment in degeschiedenis. De vraag blijft voorlopig ofHillary, en met haar de kiezers, innovember 2008 daadwerkelijkgeschiedenis zullen schrijven…<

Bronnen:

* Bernstein, C. (2007) Amsterdam. Een vrouw

aan de macht: De Bezige Bij.

* Rodham Clinton, H. (2003). Mijn verhaal.

Amsterdam: Uitgeverij Balans.

* http://www.hillaryclinton.com

* http://clinton.senate.gov/

* http://amerika.blog.nl/peilingen/

* http://www.nosnieuws.nl


Recensiew

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l Als we de grote lijn die Joffe onspresenteert in vogelvlucht proberen weerte geven, is er niet eens zoveel aan dehand: sinds het einde van de KoudeOorlog is er in de wereld een situatieontstaan van unipolariteit, op een schaalzoals dat nog niet eerder in degeschiedenis het geval was. Er zijnweliswaar eerder hegemonen geweest,maar nooit was één land zooverweldigend ten opzichte van zijndirecte concurrentie. De VS domineren

volledig op militair, economisch encultureel gebied, veel meer nog danbijvoorbeeld het Romeinse Rijk in deOudheid of het Britse Empire in denegentiende eeuw. Dat dit mogelijk is, ismede het gevolg van globalisatie en het'kleiner worden' van de wereld. Echter,voor een deel tengevolge van dedominante positie van de VS in dewereld en het buitenlands beleid, isAmerika niet geliefd in de rest van dewereld. In de laatste tientallen jaren ishet antiamerikanisme hand over handtoegenomen; zowel onder traditionele'vrienden' (zoals West-Europa), als onderde bevolking van 'vijandelijke landen'(zoals de Arabische staten in hetMidden-Oosten). Als de VS niet tenonder wil gaan aan de collectievetegenzin van de rest van de wereld, restze volgens Joffe twee opties, welke hijontleent aan historische voorbeelden. Ten eerste kan de hegemoon innavolging van het Britse Empire kiezenvoor 'balancing', wat zoveel wil zeggenals het altijd partij kiezen tegen welkeagressor dan ook. Binnen deze strategiezou de VS zich nooit definitief in

allianties laten binden, maar flexibelblijven en immer samenwerken om degrootste tegenstrever te verslaan, wiedat ook moge zijn. Ten tweede is er deoptie van het 'bonding à la Bismarck',waarin er voor gekozen wordt zich vastte leggen in juist zoveel mogelijkallianties en strategische verbanden:ieders vriend is van niemand de vijand.Het antwoord van Joffe bestaatuiteindelijk uit een derde optie: omhegemoon te blijven en tegelijk positiefgewaardeerd te worden in de rest van dewereld dienen de VS het volgende inogenschouw te nemen: 'bij veel machthoort veel verantwoordelijkheid'. Als deVS de wereld voorziet van InternationalPublieke Goederen (IPG's), zoalsinternationale veiligheid en een schonermilieu, zal de rest van de wereld inziendat er van het geld en de macht vanAmerika meer te profiteren dan te vrezenvalt.

Tot zover het verhaal van Joffe, metwiens conclusie ik het zeker eens kanzijn. Het is echter erg jammer dat deauteur, voornamelijk in het hoofdstuk

Recensie

Door Vincent van Beest

Josef JoffeÜBERPOWER

Is het mogelijk om tot eenredelijke en zinnige conclusie te

komen als de weg ernaartoegeplaveid is met zwakke en

soms zelfs belachelijkeargumenten? Josef Joffe,

(voormalig) docent aan de JohnHopkins, Harvard en Stanford

universiteiten enuitgever/redacteur van hetDuitse Die Zeit, doet in zijn

recente boek 'Überpower' eenaardige poging.


Recensie

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

over antiamerikanisme, zich af en toebedient van zwakke en vaak gewoonvreemde argumenten. Om eenvoorbeeld te geven: Joffe stelt overantiamerikanisme in Europe dat'onvermijdelijk bereiken de aantijgingen[van Europeanen jegens Amerika] hunclimax met de Nazi-Amerika vergelijking,die lang voor de oorlogen in Irak enAfghanistan bestond' (mijn vertaling, p.81). Hoewel ik me afvraag hoe vaak dit(in respectabele media) daadwerkelijkgebeurd, kunnen we het met Joffe eenszijn dat het gelijkstellen van deAmerikaanse regering met het Nazi-regime nogal overdreven en weiniggenuanceerd is. Het is vervolgensjammer dat Joffe vervolgens een grootaantal keren antiamerikanisme gelijksteltmet antisemitisme, niet zelden specifiekin referentie tot de TweedeWereldoorlog, en zich daarmee totdezelfde retorische zwakheid laatverleiden.

Een ander merkwaardig voorbeeld doetzich voor wanneer Joffe door middel vanGoogle probeert aan te tonen dat het

antiamerikanisme recentelijk aan hettoenemen is. Hij doet dit doorzoekopdrachten uit te voeren voor determen "antiamerikanisme" en eenbepaald jaartal (dus "Anti- Amerikanisme2004", Antiamerikanisme 2003,enzovoort). Hij concludeert dan uit hetfeit dat er meer hits zijn voor de meerrecente jaartallen dan voor de watoudere (hij gaat terug tot 1950), dat erinderdaad een toename inAntiamerikanisme te onderscheiden valt.Men hoeft geen statistisch genie te zijnom in te zien dat hier door Joffe volledigvoorbij wordt gegaan aan, bijvoorbeeld,de groei van het internet. Het is niet zogek dat er minder pagina's te vinden zijnover antiamerikanisme in 1955 dan in2005, er zijn namelijk überhaupt minderpagina's over 1955 dan over 2005.Opvallend genoeg, als we Joffe'sanalyse verbeteren door de scores voorelk jaar te normaliseren (dus te delendoor het totale aantal pagina's voor datjaar), is er een trend te onderscheidendie tegengesteld is; dus een daling inantiamerikanisme door de jaren heen.Het is mij een raadsel hoe een

internationaal hoog aangeschrevenintellectueel zulk een abominabelstaaltje statistiek durft te presenteren.

Bovenstaande zijn slechts tweevoorbeelden van vreemde argumentenen retorische zwakteboden die vooral dehoofdstukken over antiamerikanismebehoorlijk ontsieren. En dit is echtjammer, omdat de onderliggendeargumentatie zoals hierboven te lezenvalt veel waardevols bevatten, en ik hetpersoonlijk zou toejuichen als zijnadviezen door de Amerikaansebeleidsmakers ter harte zouden wordengenomen. Zelfs over antiamerikanismeheeft Joffe zeker een punt, er bestaatook mijns inziens veel ongegronde enonnodige weerzin tegen onze trans-Atlantische bondgenoot. Hij looptzichzelf echter voorbij in deonderbouwing van het geheel, wathelaas danig afbreuk doet aan de krachtvan het boek. <


Recensiew

ww

.stic

htin

gjas

on.n

l

Film: ‘BordertownDoor Annelies Termeer

Gregory Nava, Independent Films, 2007

Latino's zijn sinds 2003 de grootste ensnels groeiende etnische minderheid inde Verenigde Staten. En dat zou je nietzeggen als je het mainstreamAmerikaanse filmaanbod bekijkt. Netzoals de Afro-Amerikanen sinds jaar endag niet evenredig wordengerepresenteerd in films, lijkeneveneens Latino's aan een inhaalslag temoeten beginnen. Als ze wel aanwezigzijn in Hollywood films, gebeurt dat vaakvolgens een aantal stereotypes: de LatinLover, de sluwe bandiet en de dommemigrant die geen Engels spreekt. Datdeze weergaven geen eerlijk beeld vande werkelijkheid geven, spreekt voorzich.

Ook achter de schermen werken er inde filmindustrie nog weinig Latinos. Degroei van dit aantal zou wellicht eenpositief effect kunnen hebben op hunrepresentatie. Filmmakers met eenLatijns-Amerikaanse achtergrondzouden meer realistische films kunnenmaken over de positie van de Latino inde Amerikaanse samenleving.

Een zeldzaam voorbeeld van eendergelijk regisseur is Gregory Nava.Nava werd in 1949 geboren in San

Diego en is van Mexicaanse afkomst.Bijna zijn gehele cinematografischecarrière staat in het teken van dezeachtergrond, waarbij in zijn films deMexican-American realistisch wordtgerepresenteerd. Zo won hij prijzen metfilms als My Family (1995) over driegeneraties immigranten in de VS. Sinds30 augustus draait zijn negende filmBordertown, in de Nederlandsebioscoop.

Jennifer Lopez, hoogstwaarschijnlijk éénvan de meeste bekende latina's terwereld, speelt de hoofdrol inBordertown. Als journaliste LaurenFredericks gaat zij op onderzoek uitnaar onopgeloste moorden op vrouwenin het Mexicaanse grensstadje Juárez.De meeste van de vermoorde vrouwenwerkten in maquiladoras. Dit zijnfabrieken die grote Amerikaansebedrijven net over de grens van Mexicoplaatsen om te kunnen profiteren van delage lonen aldaar. Deze maquiladoraszijn controversieel: er zou in dezefabrieken wel erg losjes wordenomgegaan met de rechten vanwerknemers en met milieunormen.Wanneer ze ontdekt dat er honderdenslachtoffers zijn, wint ze het vertrouwenvan de lokale fabrieksarbeiders, maartoch komt ze in gevaar.

Bordertown, dat gebaseerd is op eenwaargebeurd verhaal, snijdt eenhedendaagse politieke kwestie aan diespeelt tussen Mexico en de VS. Deverhoudingen tussen beide landen zijndaarbij momenteel behoorlijkgespannen. Niet gek, als je weet dat deAmerikaanse president Bush zijngoedkeuring heeft gegeven om eenmetershoog hekwerk langs grote delenvan de grens met Mexico te bouwen omillegale immigranten te weren. Misschienzou Bush eens moeten kijken naar ADay without a Mexican (Sergio Arau,2004). Deze komische film illustreert water zou gebeuren als er een dag geenMexicaanse immigranten meer in de VSzouden zijn. Het volledige openbareleven zou dan plat liggen. Arau, zelfgeboren en getogen in Mexico, maaktop deze manier de impact van deMexicaanse immigrant op deAmerikaanse samenleving zichtbaar,zoals ook Gregory Nava dat doet in zijnoeuvre. Hun films geven eengenuanceerd beeld van Latino's, dat totnog toe werd gemist in Hollywood.<


Artikelen

ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

Sinds twee jaar is Maria Del CarmenGonzález Cabal de Ambassadrice vande ambassade van Ecuador in DenHaag. Voordat ze in Den Haag begon,werkte ze als ambassadrice inArgentinië en Nicaragua en op deambassades in Oostenrijk en Brazilië.

Kunt u iets vertellen de ambassade enhet werken bij de ambassade?

"De ambassade van Ecuador in DenHaag bestaat nu ongeveer 20 jaar. Hetconsulaat helpt Nederlanders diebijvoorbeeld visa nodig hebben, ofinformatie over Ecuador. Daarnaastkunnen Ecuadoreanen die in Nederlandwonen bij ons terecht voor onder anderepaspoorten, het aangeven van geboorteen overlijden, of voor het sluiten van eenhuwelijk. Er wonen naar schatting zo'ntwee à drieduizend Ecuadoreanen inNederland."

"Onze ambassade in Nederland is vrijklein. Er werken hier maar zevenmensen. Maar de ambassade is vangrote waarde voor Ecuador. Naast dealgemene werkzaamheden, houden weons bezig met een aantal politiekezaken, in samenwerking met Nederland.Onze aanwezigheid hier is van grootbelang voor het versterken van dezesamenwerking en het zoveel mogelijkaanhalen van de banden tussenNederland en Ecuador. Nederland en Ecuador werkenvoornamelijk samen bij het tegengaanvan drugssmokkel, het promoten van

export vanuit Ecuador en het vergrotenen promoten van Nederlandseinvesteringen in Ecuador. Afgelopen jaarhebben Ecuador en Nederlandbijvoorbeeld een memorandum ofunderstanding ondertekend in het kadervan een project voor opkomendemarkten. Hiermee wordt het investerenvan Nederlandse ondernemingen inEcuador verder gepromoot. Een andervoorbeeld van samenwerking tussenbeide landen is die bij de export vansnijbloemen vanuit Ecuador in gekoeldecontainers."

De laatste jaren heeft Ecuadorvoornamelijk het nieuws gehaaldvanwege de onstabiele politieke situatie.Kunt u deze situatie aan ons toelichten?

"Ja, maar graag wil ik eerst het beeldvan Ecuador als een onstabiel landwegnemen, dat is echt iets van delaatste jaren. In 1830 werd Ecuador eenonafhankelijke republiek toen Groot-Colombia uiteenviel. Sindsdien isEcuador in feite altijd een van de meestvreedzame landen in de regio geweest,tot zo'n tien tot vijftien jaar geleden. Ecuador had al langere tijd groteeconomische problemen en in 2000belandde Ecuador in een economischecrisis. Banken gingen failliet,grondstofprijzen daalden en de inflatiewas enorm. Hierbij speelde corruptieeveneens een belangrijke rol. Als gevolghiervan verloren veel inwoners hun gelden werden werkloos. Ineens was eengroot deel van de bevolking werkelijkarm. Veel mensen besloten teimmigreren, voornamelijk naar deVerenigde Staten en Spanje. Daarvonden ze wèl een baan, maar in demeeste gevallen betrof hetlaaggeschoold werk. Mensen die inEcuador voorheen nog arts of journalistwaren, werden nu elders schoonmakerof taxichauffeur."

Hoe is de situatie nu?

"Afgelopen jaar is Rafael Correademocratisch gekozen tot president. Inseptember 2007 is een nieuw parlementgekozen, dat zal gaan werken aan eennieuwe, meer samenhangendegrondwet. President Correa is een linkspoliticus en wil een nieuwe samenlevingin Ecuador opbouwen. Daarbij heeft hijzijn aandacht gevestigd op deeconomische situatie en zoekt hijbijvoorbeeld naar een goede manier ommet de enorme buitenlandse schuld vanEcuador om te gaan. In dit kader wordter tevens gezocht naar manieren om deolieprijzen te verhogen en een groterdeel van de opbrengst in de staatskas telaten vloeien."

"Naast deze economische doelen wilpresident Correa dat in Ecuador eennieuw sociaal en moreel élan ontstaatvoor de Ecuadoreanen. Sinds deeconomische crisis is er ongelofelijkearmoede ontstaan en als gevolgdaarvan willen nog steeds veel mensen

De Onbekende Ambassade: EcuadorDoor Wieteke Koster

In deze nieuwe rubriekspreekt JASON met

Ambassades in Nederlandvan relatief onbekende landenof landen die we graag eensvan een andere kant willen

belichten. We gaan eenongedwongen gesprek aan enlaten de vertegenwoordigers

van de Ambassade onsvertellen over hun land.

De Equadoriaanse President Raffael Correa


ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

Artikelen

immigreren. De president besteedt veelaandacht aan deze sociale problemenen wil graag gezamenlijk werken aaneen nieuwe moraal en een nieuwesamenleving. Een van de meest belangrijke aspectenhierbij is de bestrijding van corruptie, dieeen grote rol heeft gespeeld bij deeconomische crisis. Een nieuw moreelen sociaal élan kan helpen bij debestrijding hiervan. Corruptie is immersoveral mogelijk, daar waar de één ietsaanbiedt en de ander dat aanbodaccepteert. Dit kan slechts doorbrokenworden door mensen op hun moraalaan te spreken. Maargoed, dit is eenerg complex probleem dat niet alleen inEcuador speelt. Overal ter wereld heerstcorruptie en het is vreselijk lastig dittegen te gaan."

Kunt u een aantal karakteristieken vanEcuador benoemen?

"De natuur van Ecuador wordtgekenmerkt door haar diversiteit. Wehebben de Galapagos eilanden, debergen en vulkanen, hetAmazonegebied en de kust. Ecuador iséén van de landen in de wereld met degrootste biodiversiteit. Ecuador besteedt

daarom, net als Nederland, veelaandacht aan klimaatsvraagstukken.Het gevolg van klimaatsverandering kanvoor landen met een grote biodiversiteitzoals in Ecuador immers rampzalig zijn.Stel je eens voor welke effectenklimaatsveranderingen mogelijk kunnenhebben op de Galapagos eilanden, ofhet Amazonegebied… Ecuador probeertin dit kader overigens ook om vanfossiele brandstoffen over te gaan naarbiologische brandstoffen en schoneenergie."

"Ecuador is een multi-etnisch land. Wehebben verschillende en uiteenlopenderoots: Indisch, Europees, Afrikaans,Arabisch en Aziatisch. Spaans is debelangrijkste taal, maar daarnaast zijner meer dan zeventien andere talen dieals moedertaal worden gesproken. Demeeste mensen zijn werkzaam in detraditionele landbouw. Maar sinds deprijzen voor grondstoffen zijn gedaald, iseen groot deel van de bevolking naargrotere steden als Quito en Guayaquilgetrokken. Daar proberen ze in anderesectoren werk te vinden. Debelangrijkste grondstoffen enexportproducten van Ecuador zijnaardolie, bananen, garnalen, koffie,cacao en bloemen."

Veel mensen kennen het toeristischeEcuador vanwege de Galapagoseilanden. Kunt u misschien iets meervertellen over de mogelijkheden voortoerisme in Ecuador?

"Natuurlijk, want er is meer dan genoegte zien in Ecuador. Ecuador is eenrelatief klein Zuid-Amerikaans land,maar het is erg divers: de perfectecombinatie voor een goede vakantiedus! Op kleine afstand van elkaar vindje de kust, de bergen en vulkanen, deAmazone en de Galapagos eilanden.De Galapagos eilanden zijn inderdaaderg populair. Dat is natuurlijk begrijpelijk,want de eilanden zijn nu eenmaal ergparadijselijk. Deze populariteit heeftechter ook een keerzijde. De natuur opde Galapagos eilanden wordt bedreigddoor de grote toeristenstroom. Daaromwil ik op dit moment niemand aanradenom deze eilanden te bezoeken, omdatze nu eerst goed beschermd moetenworden. Maar er zijn genoeg andere dingen tezien zoals prachtige stranden,walvissen, vulkanen, bergen metsneeuw en gletsjers, en de Amazonewaar ook geraft en gekanood kanworden. Daarnaast heeft Ecuador eenmooie oude cultuur en is bijvoorbeeldde oude Spaanse stad van Quito goedbewaard gebleven.

Er zijn dus erg veel mogelijkheden inEcuador. Daarom is mijn belangrijkstetip voor bezoekers aan Ecuador: neemvooral genoeg tijd om van de diversiteitvan ons land te kunnen genieten endeze te waarderen."<

De Galapagos Eilanden


ww

w.s

ticht

ingj

ason

.nl

Column

Een gegeven woord dien je te houden.Pacta sunt servanda, geslotenverdragen dienen geëerbiedigd teworden. Maar de tijd gaat verder. En ishet niet zo dat allerlei gebeurtenissen enontwikkelingen, die indertijd nietvoorzien waren, naderhand de vraagoproepen of het eenmaal gegevenwoord nog wel moet worden nageleefd?Na de aanslagen van 9/11 was hetduidelijk voor de wereld: Amerika isaangevallen en dient te wordenbijgestaan. Zelfs "vijanden" van de VS,bekeerden zich binnen enkele dagen.Vroegere Sovjetrepublieken en hetPakistan van Musharraf - veelaldaarvoor betaald met geld en hetopheffen van sancties - maaktenpolitieke draaien van 180 graden. DeFranse president Chirac herinnerde zichpubliekelijk ook een Amerikaan te zijn.In die golf van oprecht mededogen enopportuniteit was het bijnavanzelfsprekend dat de NAVO op 4oktober 2001 artikel 5 van krachtverklaarde, te weten: "een aanval opeen is een aanval op allen." Het waseen artikel, ooit geformuleerd op grondvan de Sovjetdreiging, maar het werd nuvoor het eerst tot leven geroepen alsgevolg van de terroristische aanval opde VS. In gevolge het besluit om artikel5 van kracht te verklaren, kwamen deNAVO-bondgenoten, op verzoek van deVS, een achttal maatregelen overeen.Twee ervan luidden: "het algeheel rechtvan overvlucht voor Amerikaanse enandere bondgenootschappelijkevliegtuigen, die deelnemen aanantiterroristische operaties," alsmede"het voor de VS en haar bondgenotenopenstellen van vliegvelden en havens,in overeenstemming met denoodzakelijke regels van deverkeersleiding en nationale procedures,ter ondersteuning van militaire operatiestegen het terrorisme, inclusief bijtanken." Hier lag dus al een vrijbrief voorAmerikaans luchtverkeer om van hetEuropese luchtruim en bepaaldefaciliteiten gebruik te maken, zulks tenbehoeve van de strijd tegen het

terrorisme. Ofschoon bedoeld voor deactie in Afghanistan kon deimplementatie van artikel 5 goedgebruikt worden voor wat later de "CIA-vluchten" genoemd werden.Van Nederland moet worden gezegd dathet als enig land bedenktijd vroegalvorens met het van kracht worden vanartikel 5 akkoord te gaan. De Paarseregering wilde zich verzekerd weten vande meederheidssteun in het parlement.Een probleem dat voor een aantalbondgenoten kennelijk niet gold. Ooklater, toen van het ter beschikkingstellen van zes F-16's sprake was, bleekNederland enige aarzeling aan de dagte leggen, omdat ze zich uitsluitend totverkenningstaken zou willen beperken.Dat laatste bleek overigens ook hetverzoek van de Amerikanen te zijn. Volgens het rapport van de Zwitser DickMarty, voorzitter van de commissie dienamens de Raad van Europa onderzoekdeed naar geheime detentiecentra voorterreurverdachten, is er niet alleensprake van openbare, maar ook vangeheime samenwerkingsverbandentussen de VS en andere NAVO-lidstaten. Dat allemaal op basis van hetakkoord van 4 oktober 2001. En dielaatste overeenkomst diende, zo steltMartin, ook als basis voor bilateraleovereenkomsten. Dankzij het akkoordvan oktober 2001, dat alle NAVO-landenhadden ondertekend, kon de CIAgevangenen naar de"spookgevangenissen" vliegen. Onderdit akkoord vielen immers vluchten vande Amerikaanse strijdkrachten in deoorlog tegen het terrorisme. Het betrofvliegtuigen waarvoor geen gedetailleerdvluchtschema behoefde te wordenopgegeven. Had Nederland zichindertijd niet beter afzijdig kunnenhouden? Misschien dat die gedachte bijsommigen opkomt na kennisname vanhet schandaal met de CIA-vluchten.Maar toen was het anders. Uiteraardkon Nederland, toen ook al een van detrouwste bondgenoten van de VS, nietweigeren. Zich afzijdig houden,impliceerde immers zich afzijdig houden

van een wereldwijde verontwaardigingen actiebereidheid. We hadden met"even nadenken" alvorens artikel 5 teaccorderen en nadien m.b.t. eenschijnbaar voorbehoud inzake de takenvan onze F16's ons bij de VS en andereNAVO-bondgenoten toch al niet al tesolide opgesteld. Daarbij kwam dat deNAVO indertijd niet al te zeer verrastwerd m.b.t. de Amerikaanse acties inAfghanistan, later in Irak en ook nietm.b.t. de CIA-vluchten. De NAVO isimmers een Amerika gezind politiek enmilitair werktuig. Het bleek, tenminsteals Marty gelijk heeft, dat er ook eengeheim akkoord bestaat tussen de VSen de NAVO dat het mogelijk maakt CIAterreurverdachten in geheimegevangenissen in Europa op te sluiten.Je afzijdig houden van bepaalde

activiteiten van de huidige Amerikaanseregering kan een groot goed zijn, maarhet moet wel kunnen. Inzake de oorlogin Irak kon Nederland, althans volgensde regering, kennelijk niet aan depolitieke en later militaire zijlijn gaanstaan. Vooralsnog doet Nederland ook inAfghanistan volop mee aan een operatiedie misleidend "een opbouwmissie"werd en wordt genoemd. Misschien hadNederland daar ook beter aan de zijlijnkunnen gaan staan. Wellicht, al moetenwe dat niet hopen, krijgen we in detoekomst nog een herkansing als Iranaan de beurt is om, al dan niet viaIsraël, met de moderne bewapening vande VS kennis te maken.<

Maakt belofte aan de VSaltijd schuld? Door Leon Wecke

binnenwerk jason 3 ’07 - James Thomas Snyder · 5 in beginsel bedoeld was als reactie op...

Documents

Transcript of binnenwerk jason 3 ’07 - James Thomas Snyder · 5 in beginsel bedoeld was als reactie op...