Bijzondere Jeugdbijstand in Vlaanderen

Staf Wouters

Teamverantwoordelijke

Comité voor Bijzondere Jeugdzorg Brussel en Halle/Vilvoorde

Bijzondere jeugdbijstand in Vlaanderen

Algemeen wettelijk kader Beknopte geschiedenis Decreten Bijzondere Jeugdbijstand Overgang van vrijwillige naar gedwongen

hulpverlening Doorverwijzing van gedwongen naar

vrijwillige hulpverlening Situering van het Comité voor Bijzondere

Jeugdzorg binnen de bestuurlijke organisatie Werking van het Comité voor Bijzondere

Jeugdzorg, organisatie van de hulpverlenging Bespreking/vragen

Algemeen wettelijk kader

Federaal: belangen van de federale staat

De Gemeenschappen: persoonsgebonden materies

Sociale bescherming Gerechtelijke bescherming

Organisatie per gerechtelijk en per bestuurlijk arrondissement

Gevolgen voor bevoegdheden:

woonplaats van de minderjarige is bepalend

Beknopte geschiedenis van kinder-en jeugdbescherming

Wet op de kinderbescherming 1912: Strafrechtelijke minderjarigheid tot 16 jaar Nieuwe magistraat: jeugdrechter

Wet op de jeugdbescherming 8 april 1965 (Jeugdbeschermingscomité) Strafrechtelijk minderjarig tot 18 jaar Minder ontzetting uit ouderlijke macht Splitsing tussen gerechtelijke en sociale jeugdbescherming

Jeugdbescherming wordt vervangen door jeugdbijstand (decreet van 27/6/85)

Ontstaan Comité voor Bijzondere Jeugdbijstand

Decreten Bijzondere Jeugdbijstand

Vrijwillige hulpverlening: Comité voor Bijzondere

Jeugdbijstand (CBJ)

Tussenkomst bij problematische opvoedingssituaties (POS)

Toegang via: cliënten en doorverwijzers (CLB, Parket, VK, jeugdpolitie, sociale diensten,…)

Uitwerking en opvolging van hulpverlening: consulenten van de sociale dienst van het Comité voor Bijzondere Jeugdbijstand

Decreten Bijzondere Jeugdbijstand

Gedwongen hulpverlening: Sociale Dienst bij de

Jeugdrechtbank (SDJ)

Tussenkomst bij als misdaad omschreven feiten (MOF) problematische opvoedingssituaties (POS)

Toegang via parket jeugdzaken Maatregel door de jeugdrechter Uitwerking en opvolging van de hulpverlening door de

consulenten van de Sociale Dienst Jeugdrechtbank

Decreten Bijzondere Jeugdbijstand

Het beleid van de Vlaamse regering voor Bijzondere Jeugdbijstand wordtgekenmerkt door:

1) Uitdrukkelijke scheiding van gedwongen en gerechtelijke hulpverlening

2) Rechten van de minderjarige: - gehoord worden onder 12 jaar

- toestemming vanaf 12 jaar

3) Subsidiariteitsbeginsel: - minst ingrijpende maatregel eerst - alleen gerechtelijke hulpverlening wanneer vrijwillige niet

meer mogelijk is

Decreten Bijzondere Jeugdbijstand

4) Differentiatie van het hulpaanbod: - op een individuele hulpvraag wordt een gepast

antwoord gegeven - screening van de hulpvraag - van ambulante naar residentiële hulpverlening

5) Gezinsgerichte werking: - het gezin draagt de primaire verantwoordelijkheid

- gezinsgerichte werking wordt vooropgesteld

Overgang van vrijwillige naar gedwongen hulpverlening

Bemiddelingscommissie (geen beroepscommissie)

Commissie waarbij via bemiddeling getracht wordt de vrijwillige

hulpverlenging te behouden

Toegang door consulent/cliënt/voorzieningen, maar ook Parket Jeugdzaken

Mogelijkheden: - behoud vrijwillige hulpverlening - doorverwijzing naar het Parket

Jeugdzaken - uit handen geven

Doorverwijzing van gedwongen naar vrijwillige hulpverlening

Dit kan op twee manieren: (het gaat hier steeds over POS)

Vraag tot tussenkomst van het Parket Jeugdzaken, rechtstreeks aan het CBJ (op basis van art. 4 ten 2e van het decreet)

Dit gebeurt meestal aan de hand van een PV van de politie

Vraag tot tussenkomt van het Parket Jeugdzaken via de Bemiddelingscommissie

- op basis van art. 22 ten 2e van het decreet: doorverwijzing van

het Parket Jeugdzaken met hoogdringende maatregel- op basis van art. 4 ten 2e van het decreet: doorverwijzing

Parket Jeugdzaken

Situering van het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg binnen de bestuurlijke organisatie

1 CBJ per bestuurlijk, 1 SDJ per gerechtelijk arrondissement

CBJ en SDJ vallen onder de bevoegdheid van het Ministerie van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

Vlaamse Overheid, IVA Jongerenwelzijn, Markiesstraat 1, 1000 Brussel

Regio Brussel Hoofdstedelijk Gewest en Vlaams BrabantLeuvenseplein 12, 1000 BrusselZijn hier gehuisvest:

Comité voor Bijzondere Jeugdzorg Brussel en Halle/VilvoordeSociale Dienst bij Jeugdrechtbank Brussel (regio Halle-Vilvoorde valt hieronder)PreventieteamMultidisciplinair teamRegiomanager

Werking van het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg

Comité6 Bureauleden: - aangesteld door de bevoegde minister,

- vertegenwoordigers van de maatschappij - mee verantwoordelijk voor de uitvoering

van de hulpverlening o.l.v. een voorzitter

Sociale DienstO.l.v. een teamverantwoordelijkeVoor Halle-Vilvoorde 8 consulenten, georganiseerd per regio(gemiddeld 6O dossiers per consulent)

Werking van het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg

BijzondereDe hulpverlening van het CBJ plaatst zich op een tweede lijn na het hulpaanbod van bijvoorbeeld algemeen welzijnswerk, Kind en Gezin,CLB, jeugdpolitie,…waarbij de tussenkomt van het CBJ een meerwaarde Kan bieden, of hulpverlening in 1e lijn onvoldoende is.

JeugdzorgHulpverlening voor jongeren (0 tot 18 jaar, verlenging mogelijk tot 21 jaar)

waarbijsprake is van een langdurige en ernstige crisis in de opvoedingssituatie tussen

oudersen kinderen, die de ontplooiingskansen van de jongere in gevaar brengt. De tussenkomst van het CBJ gebeurt op vrijwillige basis, maar is niet

vrijblijvend! aanklampende hulpverlening vanuit een maatschappelijke

noodzaak

Begrippen: aanklampend/tempo van de cliënt/maatschappelijke noodzaak

Organisatie van de hulpverlening

De hulpverlening verloop via hulpverleningsprocessen:

1) Aanmelding (eerste selectie door de permanentie - intakegesprek op CBJ door consulent van permanentie - instroomoverleg op teamvergadering (wekelijks)

binnen 10 dagen - doorverwijzing of toewijzing consulent

2) Case-onderzoek - prescreening – screening – diagnose – indicatiestelling – hulpvoorstel - Case-overleg (tweewekelijks): mogelijkheid tot verdieping in context en

profiel - voorstelling maatregel op Bureauvergadering

3) Case-management - organiseren hulpverlening - opvolgen hulpverlening - evalueren van de hulpverlening

- afsluiten van de hulpverlening