1

BIBAANWINSTEN

Vocvo-infotheek

Nummer 211

2015-12-10

Reserveren via webcatalogus

Bibaanwinsten bevat de recente aanwinsten uit de Vocvo-infotheek.

Inhoud

Achtergrondliteratuur

Onderwijs p. 2

Cursistgericht p. 3

Docentgericht p. 6

Organisatie p. 8

Taal p. 12

Sociologie p. 13

Leermiddelen

Nederlandse taal -

Talen -

Wiskunde -

ICT -

Maatschappelijke oriëntatie p. 17

Verhalen -

Info p. 17

2

Achtergrondliteratuur

Onderwijs

01 - Algemeen

02 - Vlaams onderwijsstructuur

03 - Vlaams beleid volwassenenonderwijs

04 - Vlaams volwassenenonderwijs

05 - Vlaamse netwerken en koepels volwassenenonderwijs

06 - Vocvo Vocb

08 - Europees beleid volwassenenonderwijs

09 - Internationaal volwassenenonderwijs

10 - Curriculumontwikkeling volwassenenonderwijs

* artikel

c:vocv:12810

Onderwijskrant. - Nr. 175 - jubileum

In: Onderwijskrant. - Nr. 175 (2015)

Vocvo vzw ONDW Achtergrondliteratuur | 2 | Vlaams onderwijsstructuur

175 Onderwijskranten vanaf 1977, honderden bijdragen op Onderwijskrantwebsite, dagelijkse

bijdragen op blog en facebookpagina sinds 2013

Minister Crevits over zorgzame invoering M-decreet, eerste graad, aso & B-attest, zinloos

zittenblijven, grote schooluitval & duaal leren, meerstemmige STEM; learning park &

ontscholing, ontstoffing leerplannen ... Een eerste balans

B-attest: vroeger nefaste waterval, straks heilzame stroomversnelling? Van afschaffing B-

attest naar afdwingbaar B-attest & quasi verbieden zittenblijven

De school: a place to be - visie van een directeur en pedagoog

Vlotte synthese via lettergroeplezen en rol binnen de Directe Systeemmethodiek

Multiple-choice-examens: kritiek op schrappen giscorrectie in UGent & pleidooi voor

alternatieve aanpak van Dudal in Onderwijskrant nr. 170

VLOR-stemmingmakerij-startdag 17 september j.l *Faire onderwijskansen versus egalitaire

onderwijsideologie: prof. Marc De Vos bevestigt onze standpunten in zijn boek “Ongelijk maar

fair”

* website

c:vocv:12832

SIHO - Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs

In: http://www.siho.be/

Vocvo vzw SIHO Achtergrondliteratuur | 2 | Vlaams onderwijsstructuur

De kerntaak van het SIHO bestaat uit het begeleiden en ondersteunen van de Vlaamse

hogescholen en universiteiten en hun personeel bij de implementatie van Verdrag inzake de

rechten van personen met een handicap.

Centraal bij die implementatie staat het verbeteren van de participatie (instroom, doorstroom,

uitstroom) van studenten met functiebeperkingen in het Vlaams hoger onderwijs. Vanuit de

intermediaire rol van het SIHO is de overheid betrokken bij elke actie.

3

* website

c:vocv:12814

FOV - Federatie van Organisaties voor Volksontwikkelingswerk

In: http://www.fov.be/

Vocvo

vzw

FOV Achtergrondliteratuur | 5 | Vlaamse netwerken en koepels

volwassenenonderwijs

De FOV, voluit Federatie van Organisaties voor Volksontwikkelingswerk, is een autonome en

onafhankelijke VZW van en opgericht door erkende organisaties voor sociaal-cultureel

volwassenenwerk.

De FOV verdedigt sinds 2000 de belangen van de gesubsidieerde sociaal-culturele organisaties bij

overheden en bij andere beleidsinstanties.

De FOV neemt het dus op voor de sociaal-culturele sector, zowel voor de individuele organisaties

als voor de hele sector.

top

Cursistgericht

11- Agogiek – didactiek

12 - Didactiek – basiseducatie

13 - Keuze en activeringsactiviteiten

14 - Traject- en cursistenbegeleiding – intake

15 - Evalueren cursisten

16 - Zorg

17 - EVC eerder verworven competenties EVK eerder verworven kwalificaties

18 - ERK Europees referentiekader

19 - Geletterdheid

20 - Ouders en school

22 - E-leren

23 - Duale trajecten

* boek

c:vocv:12806

Klassiek Vakwerk II - Artikelen Voor En Over Het NT2-Onderwijs

[auteur] Bossers, Bart. - ISBN13 9789089539724 Amsterdam : Boom, 2015. - 216 p.

Vocvo vzw BOSS Achtergrondliteratuur | 12 | Didactiek basiseducatie

In Nederland en Vlaanderen wordt aan verschillende instellingen onderzoek verricht naar het

verwerven, leren en onderwijzen van het Nederlands als tweede taal. Eén van de doelstellingen

van de Beroepsvereniging van Docenten NT2 is het toegankelijk maken en verspreiden van de

resultaten van dit onderzoek onder NT2-docenten. Dat gebeurt bijvoorbeeld op congressen,

studiedagen en via de jaarlijks verschijnende Vakwerk-bundels. In deze verzamelbundel Klassiek

Vakwerk II worden de meest waardevolle bijdragen uit deze Vakwerk-reeks samengebracht, zodat

NT2-docenten er permanent over kunnen beschikken en gebruik van kunnen maken.

Samen met de inhoud van Klassiek Vakwerk I zijn er voor NT2-docenten nu een groot aantal

artikelen beschikbaar over vele facetten en doelgroepen van het NT2-onderwijs: van

woordenschat tot luistervaardigheid, van grammatica tot interculturele communicatie, van

differentiatie tot feedback en van alfabetisering tot toetsing. Docenten en aankomende docenten

kunnen er allerlei recente theoretische denkbeelden over tweededetaalverwerving en

tweedetaaldidactiek in vinden, maar zeker ook veel nieuwe ideeën, suggesties, tips en

aanbevelingen voor de dagelijkse lespraktijk. Deze uitgave helpt de docent op die manier bij het

geven van effectief, motiverend en doelgericht NT2-onderwijs!

* e-document

4

c:vocv:12827

Een jukebox vol oefenmogelijkheden. Oefen online je Nederlands op Nedbox

[auteur] Drijkoningen, Joke. 2015.

In: Online Les. - Jrg. 33 (2015), nr. 195

Vocvo vzw DRIJ Achtergrondliteratuur | 12 | Didactiek basiseducatie

Anderstaligen de kans bieden om op een leuke en ontspannende manier Nederlands te oefenen.

Dat is de opzet van NedBox.

NedBox is een gloednieuwe website waar anderstaligen Nederlands kunnen oefenen aan de hand

van televisiefragmenten en krantenartikelen. Onder veel belangstelling van de regionale en

Vlaamse pers werd Nedbox in Leuven voorgesteld. Een verslag.

* e-document

c:vocv:12826

Kennis over vaste woordcombinaties van Nt2-leerders. Twee testen voor het meten van de

Nederlandse collocatiekennis van anderstaligen

[auteur] Van Velzen, M. ; [auteur] Janssens, Katrien ; [auteur] de Jong, N.. 2015.

In: Online Les. - Jrg. 33 (2015), nr. 195

Vocvo vzw VELZ Achtergrondliteratuur | 12 | Didactiek basiseducatie

In de loop der jaren zijn verschillende testen ontwikkeld die de woordenschatomvang van leerders

van een tweede taal meten, waaronder 'de Woordenschat Toets Nederlands'. Er zijn echter weinig

testen ontwikkeld die meten hoeveel iemand weet over bepaalde woorden: de diepe

woordenschat.

Myrthe van Velzen en Mandy de Waal, nu afgestudeerde masterstudenten Toegepaste

Taalwetenschappen (VU Amsterdam), ontwikkelden daarom twee testen die een onderdeel van

diepe woordenschat meten: collocatiekennis.

* boek

c:vocv:12767

Diagnostiek in de praktijk

[auteur] Schalkwijk, Frans. - ISBN13 978-90-8953-650-1 [paperback] 1 ed. Amsterdam : Boom, 2015. - 263 p.

Vocvo vzw SCHA Achtergrondliteratuur | 14 | Traject- en cursistenbegeleiding intake

Wie op een psychodynamische manier wil leren diagnosticeren en indiceren staat voor een

boeiende, maar moeilijke opgave. Er is veel psychoanalytische en psychotherapeutische literatuur

voorhanden, maar wat blijft er over van al die kennis als je tegenover een cliënt zit en een

intakegesprek moet voeren?

Van psychoanalytische theorie naar dagelijkse diagnostische praktijk.

De problematiek van de cliënt kan vanuit verschillende psychoanalytische theorieën worden

begrepen: hoe staat het met zijn driften, objectrelaties, gehechtheidstijl of mentaliserend

vermogen, en welke afweermechanismen kenmerken hem?

In Diagnostiek in de praktijk vertaalt de auteur theoretische concepten naar de dagelijkse

diagnostische praktijk, gebruikmakend van zijn ervaringskennis en geïllustreerd met uitgebreide

gevalsbeschrijvingen.

Opbouw van het boek.

Stap voor stap wordt het voeren van een diagnostisch intakegesprek uitgelegd, zowel in

theoretische termen als in praktische begrippen.

In het eerste hoofdstuk wordt beschreven hoe het intakegesprek daadwerkelijk gevoerd wordt.

In de volgende hoofdstukken worden achtereenvolgens het driftmodel, het objectrelationele model

en de zelfpsychologie, de gehechtheidstheorie en de functie van afweermechanismen besproken.

Daarnaast komen diagnostische instrumenten aan de orde die behulpzaam kunnen zijn bij het

verzamelen van gestructureerde informatie. In de laatste twee hoofdstukken wordt beschreven hoe

5

de therapeut tot de formulering van een diagnose komt en op basis van welke overwegingen hij

een bepaalde therapievorm aanbiedt. De psychoanalytische beschrijvende diagnostiek wordt ook

verbonden met de classificaties van de DSM-5.

* e-document

c:vocv:12802

Gericht werken aan opbrengsten in taal- en leesonderwijs. Een systematische review naar

toetsvormen

[auteur] Scheltinga, Femke ; [auteur] Keuning, Jos ; [auteur] Kuhlemeier, Hans. Nijmegen : Expertisecentrum

Nederlands - Cito, 2014.

Vocvo vzw SCHE Achtergrondliteratuur | 15 | Evalueren cursisten

Door anders te toetsen in het taal- en leesonderwijs kunnen leraren hun leerlingen gerichter

vooruit helpen. Dat is de voorzichtige conclusie van een literatuurstudie die is uitgevoerd door het

Expertisecentrum Nederlands en Cito.

In een systematische literatuurstudie is gezocht naar toetsvormen die leraren in staat stellen het

leerproces te verbeteren, het leerpotentieel vast te stellen of een gedetailleerde diagnose te geven

van de sterke en zwakke punten van leerlingen. Het ging daarbij om het toetsen van

leesvaardigheid, woordenschat, schrijfvaardigheid en mondelinge taalvaardigheid. Om bruikbaar te

zijn voor leraren moesten de toetsvormen bewezen effectief zijn. Dit betekent dat het onderzoek

waarin de effectiviteit wordt onderzocht, moest voldoen aan de gebruikelijke wetenschappelijke

kwaliteitsstandaarden.

* e-document

c:vocv:12830

Een volwaardige plek voor het werkplekleren. Een comparatieve studie naar aanleiding van de

conceptnota 2015.

[auteur] Standaert, Roger. Gent : Bellon - Onderzoeksgroep Beleid en leiderschap in onderwijs, 2015. - 39 p.

Vocvo vzw STAN Achtergrondliteratuur | 23 | Duale trajecten

Het Vlaamse regeerakkoord 2014-2019 stelt een herziening van het stelsel van leren en werken in

het vooruitzicht. Vanuit de Europese Unie komen duidelijke signalen om het duaal leren als een

alternatieve weg voor leerplichtleren te bevorderen. De landen waar het werkplekleren bij de

arbeidsmarktgerichte studierichtingen overheerst, scoren immers beter op gebied van

ongekwalificeerde uitstroom en op dalende jeugdwerkloosheid.

Die hervorming is in het voorjaar van 2015 door de Vlaamse regering ingezet met een conceptnota

over het werkplekleren. In het licht daarvan is een comparatieve studie ondernomen over het duaal

leren in de Europese Unie. Ze sluit af met aanknopingspunten voor discussie bij het herdenken

van het werkplekleren in Vlaanderen.

* e-document

c:vocv:12831

Het Taalakkoord. Hernieuwde nationale aandacht voor taal op de werkvloer

[auteur] Van De Nadort, Sanne. 2015.

In: Online Les. - Jrg. 33 (2015), nr. 195

Vocvo vzw NADO Achtergrondliteratuur | 23 | Duale trajecten

Op 27 januari 2015 tekenden 29 bedrijven samen met minister van Sociale Zaken en

Werkgelegenheid Lodewijk Asscher het Taalakkoord. Deze bedrijven en de minister gaven met de

ondertekening aan dat zij taal op de werkvloer belangrijk vinden. Les sprak met José Scholte, de

projectleider van het Taalakkoord. Zij vertelt over de inhoud van het akkoord en de rol die

taalaanbieders daarbij kunnen spelen.

6

top

Docentgericht

25 - VTO vorming, training en opleiding

26 - VTO vorming, training en opleiding – basiseducatie

27 - Evalueren docenten

* boek

c:vocv:12809

Onderwijs voor de 21ste eeuw : een boek voor ouders en leerkrachten

[auteur] Van den Branden, Kris. - ISBN13 978-94-6292-285-3 [paperback] 1 ed. Leuven : Acco, 2015.

De wereld verandert razendsnel. Moet ons onderwijs dan ook niet veranderen?

Leren onze kinderen op school nog wel de cruciale dingen die ze nodig hebben in de

maatschappij van de 21ste eeuw?

Ons onderwijs is voortreffelijk, maar het werkt niet even goed voor alle leerlingen.

Hoe kan ons onderwijs ervoor zorgen dat alle leerlingen zich volwaardig ontwikkelen en zich

goed voelen op school? Wat is de rol van de leerkracht?

En wat is de rol van ouders?

En moeten we nu massaal computers en tablets in onze klassen invoeren?

Dit boek biedt een antwoord op de grote vragen over het onderwijs van de 21ste eeuw.

Geschreven in een heldere taal, opgefrist met concrete ideeën uit de onderwijspraktijk en

overgoten met een stevige dosis optimisme. Want ons onderwijs is uitstekend maar het kan nog

beter. Beter aangepast aan de moderne tijden, beter voor leerlingen en hun ouders, beter voor

leerkrachten. Onderwijs voor de 21ste eeuw is een must voor iedereen die geeft om de kwaliteit

van ons onderwijs. Iedereen dus.

* boek

c:vocv:12775

In de schoolbanken. De complexe en dynamische wereld van het onderwijs

[auteur] Levering, Bas ; [auteur] Koops, Willem ; [auteur] de Winter, Micha ; [auteur] van Tartwijk, Jan. -

ISBN13 9789088506338 Amsterdam : SWP, 2015. - 184 p.

Vocvo vzw KOOP Achtergrondliteratuur | 25 | VTO vorming, training en opleiding

Twaalf aansprekende bijdragen aan het debat over de complexe en dynamische wereld van het

onderwijs onder redactie van Willem Koops, Bas Levering, Micha de Winter en Jan van Tartwijk.

Bas Levering beziet de belangrijkste veranderingen in het Nederlandse onderwijs in de

afgelopen halve eeuw door een pedagogische bril.

Paul Kirschner, Jeroen van Merrienboer en Saskia Brand-Gruwel tonen aan dat veel inzichten

die in de onderwijspraktijk worden nagevolgd wetenschappelijk onhoudbaar zijn.

Jan van Tartwijk, Theo Wubbels en Karin van Look laten zien hoe de cognitieve

onderwijsopbrengsten op basis van onderwijsonderzoek kunnen worden verhoogd.

Monique Volman evalueert Het Nieuwe Leren dat begin deze eeuw breed in het voortgezet

onderwijs werd ingevoerd.

Sjoerd Karsten onderbouwt dat de vrijheid van onderwijs in Nederland veel beperkter is dan de

meeste mensen denken.

In het hoofdstuk van René Jorna worden de negen mythes van de manager doorgeprikt.

Greetje Timmerman en Mineke van Essen ontzenuwen de verhalen die er over het succes van

7

meisjes en de crisis onder de jongens in omloop zijn.

Barbara Oomen laat zien dat ons land achterloopt in de aandacht voor mensenrechten in het

onderwijs.

Gert Biesta gaat na hoe democratie geleerd kan worden.

Micha de Winter buigt zich over het probleem van radicalisering.

Sieneke Goorhuis-Brouwer diagnosticeert de ziekmakende effecten van de toetscultuur.

Cor Sluijter verdedigt de zin van het toetsen in het primair onderwijs.

* boek

c:vocv:12798

Het didactische werkvormenboek : variatie en differentiatie in de praktijk

[auteur] Hoogeveen, Piet ; [auteur] Winkels, Jos. - ISBN13 978-90-232-5276-4 [paperback] 11de geheel herz.

dr. Assen : Koninklijke Van Gorcum, 2014. - 375 p., ill.

Vocvo vzw HOOG Achtergrondliteratuur | 25 | VTO vorming, training en opleiding

Door de juiste didactische werkvorm te kiezen, kunnen docenten met maximaal effect onderwijs

geven. Het didactische werkvormenboek biedt de (toekomstige) docent een praktisch overzicht

van bijna 250 didactisch onderbouwde werkvormen. Ook legt het de link naar de theorie en helpt

het docenten om voor iedere onderwijsvraag de juiste werkvorm te kiezen.

Een handig alfabetisch overzicht vat de belangrijkste eigenschappen van de besproken

werkvormen samen.

In deze elfde herziene editie van Het didactische werkvormenboek besteden de auteurs de nodige

aandacht aan de inzet van nieuwe media als werkvorm of als hulpmiddel bij werkvormen.

Ook is het hoofdstuk over activerende didactiek uitgebreid. De toenemende verantwoordelijkheid

van leerlingen voor hun eigen leerproces, heeft namelijk ook gevolgen voor de keuze van de juiste

werkvormen door de docent. Verouderde werkvormen zijn vervangen door nieuwe werkvormen en

een aantal werkvormen is geactualiseerd. Het didactische werkvormenboek biedt (toekomstige)

docenten een schat aan mogelijkheden om effectief les te kunnen geven aan hun leerlingen.

* e-document

c:vocv:12829

Differential effects of a long teacher training internship on students learning-to-teach patterns

[auteur] Donche, Vincent ; [auteur] Endedijk, Maaike D. ; [auteur] Van Daal, Tine. 2015. - 13 p.

Artikel in European Journal of Teacher Education, 2015 Vol. 38, No. 4, 484-495

Vocvo vzw DONC Achtergrondliteratuur | 25 | VTO vorming, training en opleiding

To become a lifelong learner as a teacher, student teachers already have to learn how to direct

their own learning during initial teacher education programmes. Previous empirical research has

shown that student teachers differ in their patterns of learning-to-teach, but few is known about the

changeability of these learning patterns throughout teacher education and the role of teacher

training internships in this.

In this study, the changes in student teachers patterns of learning-to-teach amongst pre-service

teachers were investigated using a longitudinal design.

253 student teachers were asked to complete the Inventory Learning To Teach Process

questionnaire at two points during the last semester of a three-year teaching programme:

immediately prior to and immediately following a long teacher training internship.

The results of this study demonstrate that learning-to-teach patterns are subject to a relative

degree of change. In particular, survival-oriented student teachers appear to have undergone a

greater degree of change after the long teacher training internship.

* e-document

8

c:vocv:12823

Kleine kinderen, grote kansen. Hoe kleuterleraars leren omgaan met armoede en ongelijkheid

[auteur] Roose, Iris ; [auteur] Pulinx, Reinhilde ; [prom.] Van Avermaet, Piet. - ISBN13 978-90-5130-837-

2 Brussel : Koning Boudewijnstichting, 2014. - 161 p.

Vocvo vzw ROOS Achtergrondliteratuur | 25 | VTO vorming, training en opleiding

Wetenschappelijk onderzoek toont het belang aan van kwaliteitsvol onderwijs in de eerste

levensjaren voor de sociale, cognitieve en emotionele ontwikkeling van kinderen. Daarom wil de

Koning Boudewijnstichting bijdragen aan het doorbreken van kinderarmoede en sociale

ongelijkheid. In het kader van het subactiedomein Kleine kinderen, grote kansen voerde de

Universiteit Gent een actieonderzoek uit dat tot doel had om toekomstige leraren in het

kleuteronderwijs beter toe te rusten in het creëren van gelijke onderwijskansen voor kansarme

kleuters.

Dit actieonderzoek, mede gesteund door de Vlaamse overheid (Departement Onderwijs) geeft

inzicht in de wijze waarop lerarenopleidingen toekomstige leraren kunnen voorbereiden op het

omgaan met diversiteit en kansarmoede en formuleert hiervoor geïntegreerde curricula die de

nodige competenties een plaats geven in de kern van het curriculum. Verder worden goede

voorbeelden in kaart gebracht en lessen getrokken uit de praktijk (zie ook Hoe omgaan met

kinderarmoede op school?) en het project uit het Innovatiefonds van de lerarenopleiding van de

Vlaamse overheid.

Download hier

top

Organisatie

29 - Inspectie

30 - Kwaliteitszorg

31 - Management – organisatie

32 - Management – personeel

33 - Welzijn op het werk

34 - Financieel beleid

36 - Kennis en informatiemanagement

37 - Communicatie en presentatie

38 - ICT – ontwikkeling

* boek

c:vocv:12815

Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk : sterker vrijwilligen

In: http://www.vlaanderenvrijwilligt.be/

Vocvo vzw VLAA Achtergrondliteratuur | 32 | Management – personeel

De FOV, voluit Federatie van Organisaties voor Volksontwikkelingswerk, is een autonome en

onafhankelijke VZW van en opgericht door erkende organisaties voor sociaal-cultureel

volwassenenwerk. De FOV verdedigt sinds 2000 de belangen van de gesubsidieerde sociaal-

culturele organisaties bij overheden en bij andere beleidsinstanties. De FOV neemt het dus op

voor de sociaal-culturele sector, zowel voor de individuele organisaties als voor de hele sector.

9

* boek

c:vocv:12779

Het nieuwe communicatieklimaat. 20 trends in communicatie

[auteur] Goubin, Eric. - ISBN13 978-2-509-02592-0 Brussel : Politeia, 2015. - 104 p.

+ 5 downloads

Vocvo vzw GOUB Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

De maatschappij is voortdurend in beweging. Ook het communicatievak staat niet stil. Maar hoe

weet je welke innovaties er nu echt toe doen voor het communicatievak? Eric Goubin brengt een

overzicht van de 20 meest relevante trends en beschrijft meteen ook de implicaties voor iedere

communicatieverantwoordelijke.

Ontdek de 20 trends

1. Het DNA van de nieuwe overheid: lean en agile, authentiek en transparant.

2. Dansen op het slappe koord tussen loslaten en verbinden.

3. De converserende overheid: de opkomst van meerrichtingsverkeer.

4. Grijzer, eenzamer en inclusiever.

5. Glocalisering: de brug tussen buitenwereld en binnenwereld.

6. Duurzame communicatie voor een duurzame samenleving.

7. Innovatie en disruptie in de realtime economy.

8. Sharing: delen en ruilen in de informatiesamenleving.

9. Keuzearchitectuur, nudging en het 7E-model: aandacht voor de olifant in ons.

10. Contentmarketing: werk maken van content-ement.

11. Iedereen communicatiedienst?

12. Less is more.

13. Accountability en meten.

14. Digitaal, maar nog niet helemaal.

15. Drukwerk: minder maar beter en gerichter.

16. Worstelen met de mediacratie.

17. Kanaalstrategie op mensenmaat.

18. Van storytelling tot beleving.

19. Communicatie wordt nog visueler.

20. Lolology.

* e-document

c:vocv:12805

8 Profielen van digitale ongelijkheden. Onderzoeksrapport in het kader van het IDEALiC

onderzoeksproject.

[auteur] Mariën, Ilse ; [auteur] Baelden, Dorien. Brussel : Vrije Universiteit Brussel, 2015 ; iMinds -

SMIT, 2015. - 35 p.

Vocvo vzw MARI Achtergrondliteratuur | 38 | ICT ontwikkeling

In het kader van het "radicaal digitaal" programma wil de Vlaamse overheid haar diensten

digitaliseren om zoveel mogelijk mensen beter te bedienen. Deze strategie past binnen de meer

algemene trend van een toenemende digitalisering van de samenleving.

De voortdurende digitalisering van zowel publieke als private diensten leidt echter tot een een

verhoogd risico op digitale uitsluiting bij burgers. Om alle burgers goed te bereiken, moet de

overheid dus rekening houden met een aantal digitale uitsluitingsmechanismen. Om meer inzicht

te bekomen in deze uitsluitingsmechanismen, beroept de Vlaamse overheid zich op het werk rond

digitale uitsluiting van Ilse Mariën. Samen met Dorien Baelden ontwikkelde Ilse Mariën 8 fiches

met profielen van digitale ongelijkheden.

Deze profielen geven een overzicht van de verschillende factoren die het digitaal mediagebruik

van mensen beïnvloeden. Hierbij wordt niet enkel gekeken naar sociaaleconomische factoren,

maar ook naar een aantal andere factoren zoals autonomie in gebruik, soft skills, zelfvertrouwen,

10

en agency. Op die manier geven deze profielen een genuanceerd beeld van de digitale

ongelijkheden die zich voordoen tussen verschillende groepen in de samenleving.

PROFIELEN

The digital outcasts - media-arme leefwereld, laag zelfvertrouwen en zelfbeeld.

The hopelessly undigital - sociaal uitgesloten, meegaan moet maar lukt niet.

The digital fighters - sterk gemotiveerd (maar strugglen), digitale evolutie gaat te snel.

The smoothly digital - sociaal ingesloten, krijgen en geven digitale ondersteuning.

The digital all-stars - participeren in alle levensdomeinen, tekenen krijtlijnen uit.

The unexpected digital masters - anders dan hun peers, zeer hoge autonomie.

The unexpected digital drop-outs - zeer lage motivatie om digital media te gebruiken.

The digitally self-excluded - media-arme levensstijl, komen voor in alle socio-economische

groepen.

* website

c:vocv:12833

BReeDBeeLD - Media maken in een samenleving vol diversiteit

In: http://breedbeeld.siho.be

Vocvo vzw BREE Achtergrondliteratuur | 37 | Communicatie en presentatie

We leven in een heel diverse samenleving. Soms is deze diversiteit zichtbaar, maar vaak ook niet.

Iedereen is uniek. Tegelijk zijn er veel gelijkenissen. De Vlaamse media weerspiegelen deze

diversiteit niet altijd. Onder andere mensen met een beperking zijn ondervertegenwoordigd in onze

media. Wanneer beperking wel aan bod komt, brengen media vaak medische, tragische of

meelijwekkende verhalen. De focus ligt dan op de negatieve gevolgen of een medische

behandeling van een beperking. Er is minder berichtgeving over de mogelijkheden van mensen

met een beperking. Wanneer dit wel gebeurt, is het meestal in de vorm van een superheld die met

wilskracht alles kan bereiken. Het zijn vaak uitzonderlijke prestaties in de sport of ultieme

levenskracht die benadrukt worden. Kortom: een breed perspectief en realistische, correcte, niet-

stereotype beeldvorming ontbreken te vaak.

Wat is het doel van BReeDBeeLD?

BReeDBeeLD helpt mediamakers om mediaproducten te maken die de diversiteit in de

samenleving weerspiegelen. Tijdens de e-learning sta je stil bij je eigen kijk op beperking en

diversiteit en krijg je inzicht op de invloed ervan op je mediaproduct. Via interactieve oefeningen,

animaties, getuigenissen van mediamakers en ervaringsdeskundigen, voorbeelden van de media,

krijg je concrete tips om meer realistische, correcte en niet-stereotype beeldvorming van mensen

met een beperking te realiseren. SIHO ontwikkelde samen met de opleiding Journalistiek van

Howest en het e-learningbedrijf EPYC de e-learningtool BReeDBeeLD.

* website

c:vocv:12819

Jouw zoekmachine

In: http://jouwzoekmachine.nl/

Vocvo vzw JOUW Achtergrondliteratuur | 38 | ICT ontwikkeling

jouwzoekmachine.nl doorzoekt geschikte websites voor kinderen en zet de resultaten op

leesbaarheid op een rij. Het Amsterdamse bedrijf WizeNoze lanceert vandaag een zoekmachine

die kinderen (6-15 jaar) leeftijdsspecifieke informatie aanbiedt.

jouwzoekmachine.nl is de eerste zoekmachine ter wereld die rekening houdt met het leesniveau

van de gebruiker. Kinderen kunnen nu in hun eigen taal en op hun eigen niveau leren hoe iets in

elkaar zit. jouwzoekmachine.nl is gratis beschikbaar voor alle scholen. Zo maakt WizeNoze

11

samen met de scholen het internet veiliger voor kinderen, maar vooral ook geschikter. Deze

zoekmachine is het resultaat van jarenlang academisch onderzoek op het gebied van child-

computer interaction en information retrieval.

Met een team van zon 10 specialisten op het gebied van onderwijs, taal en techniek is gewerkt

aan de eerste publieke versie van jouwzoekmachine.nl die nu klaar is voor gebruik. Een school die

deze zoekmachine wil gebruiken hoeft alleen maar deze URL als homepage in haar browser op te

nemen.

* e-document

c:vocv:12820

Hoger onderwijs voor de digitale eeuw - KVAB-reflectiegroep Blended Learning

[auteur] Van Der Perre, G. ; [auteur] Van Campenhout, J.. - ISBN13 978 90 6569 152 1 Brussel : Koninklijke

Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten, 2015. - 62 p.

Vocvo vzw PERR Achtergrondliteratuur | 38 | ICT ontwikkeling

Hun eindrapporten liggen aan de basis van de eigen visie, voorstellen en aanbevelingen die de

KVAB-reflectiegroep Blended Learning uitgewerkt heeft in het voorjaar 2015.

Deze worden geformuleerd in dit Standpunt. (De position papers van de denkers zelf werden

gepubliceerd als KVAB Standpunt 33: Higher Education in the digital era. A thinking Exercise in

Flanders.)

Het uitgangspunt is als volgt: het lijdt geen twijfel dat de digitalisering ongekende mogelijkheden

biedt voor onderwijs en leren, in de breedte zowel als in de diepte. Dankzij de nieuwe

mogelijkheden in de breedte kunnen universiteiten en hogescholen onderling cursussen

uitwisselen en hun maatschappelijke functie uitbreiden naar nieuwe doelgroepen. Ze kunnen hun

internationale dimensie versterken door cursussen aan te bieden en af te nemen in het kader van

internationale netwerken (virtuele mobiliteit).

De nieuwe mogelijkheden in de diepte zullen zich niet vanzelf realiseren: niet de technologie op

zich zal de onderwijskwaliteit verbeteren, maar wel de doordachte combinaties van traditioneel

contactonderwijs (met zijn onschatbare rijkdom aan persoonlijke en sociale contacten en

ervaringen) met online learning. Deze combinaties hebben een naam: blended learning.

Om het digitale potentieel optimaal te valoriseren zijn krachtige acties nodig op de verschillende

niveaus: dat van de docent en zijn klas, dat van de instelling en dat van de overheid. Zonder die

krachtige acties missen onze universiteiten en hogescholen wellicht deze unieke kans om via de

digitale revolutie hun onderwijs grondig te vernieuwen, te verbreden en te verbeteren en op die

manier hun maatschappelijke functie op te krikken.

* website

c:vocv:12804

Ilse Mariën

[auteur] Mariën, Ilse.

http://www.ilsemarien.com/

Vocvo vzw ILSE Achtergrondliteratuur | 38 | ICT ontwikkeling

RESEARCHER - iMinds - SMIT - VUB

* website

c:vocv:12816

Digitale didactiek

12

In: www.digitaledidactiek.be

Vocvo vzw DIGI Achtergrondliteratuur | 38 | ICT ontwikkeling

Deze website heeft tot doel om je onder te dompelen in de mogelijkheden die digitale didactiek

biedt. Hierbij ligt de focus op de didactiek en niet zozeer op de techniek. En dit om trainers,

instructeurs en docenten een opstap aan te bieden die hen vertrouwd maakt met digitale didactiek.

Je kunt de website zelfstandig doornemen of via een georganiseerd begeleid opleidingstraject,

momenteel nog alleen voor interne partners, maar dit najaar heb je de mogelijkheid om hier ook

aan deel te nemen.

Een van de voordelen van het opleidingstraject is dat je met je eigen praktijksituatie aan de slag

gaat, waardoor je heel snel de vertaalslag van deze website naar je eigen dagdagelijkse situatie

zult ervaren.

top

Taal

39 - Taalbeleid

40 - Taalontwikkeling

41 – Woordenboeken

* boek

c:vocv:12778

Klare taal. Afkicken van ambtenarees

[auteur] Put, Gonnie. - ISBN13 978-2-509-02541-8 Brussel : Politeia, 2015. - 78 p.

Reeks communicatie

Vocvo vzw PUT Achtergrondliteratuur | 40 | Taalontwikkeling

Afkicken van ambtenarees? Niet zo eenvoudig als het lijkt. Dit handboek vol nuttige tips,

voorbeelden en woordenlijstjes helpt u op weg.

Past u de tips consequent toe? Dan wordt ook ú een klaretaalschrijver. En klare taal is heilzaam

voor mens, maatschappij én economie.

Leg dit boek daarom gerust op de hoek van uw bureau. Want van mij mag u élke dag spieken.

Deze gids is bedoeld voor al wie inwoners wil informeren in begrijpelijke taal: ambtenaren, juristen

bij overheidsorganisaties, mandatarissen en organisaties bijvoorbeeld. Want teksten van

klaretaalschrijvers overtuigen meer en geven vertrouwen. Op papier en op scherm.

Gonnie Put is juriste en werkte heel wat jaren voor verscheidene media waaronder Radio 4FM,

VRT-televisie, De Standaard en De Juristenkrant. Later ontdekte ze dat veel beroepsmensen nooit

geleerd hebben hoe ze complexe boodschappen lezervriendelijk kunnen maken. Daarom

specialiseerde ze zich in incompanyschrijftrainingen voor (financiële) bedrijven, vrije beroepen en

organisaties en herschreef ze complexe teksten in klare taal. In oktober 2013 leidde dit tot de

oprichting van Bureau Klare Taal, een trainings- en adviesbureau voor klare taal in juridische en

andere teksten.

* e-document

c:vocv:12801

Talige diversiteit in het Vlaamse onderwijs. Problematiek en oplossingen

[auteur] Van Avermaet, Piet ; [auteur] Slembrouck, Stef ; [auteur] Simon-Vandenbergen, Anne-Marie. -

ISBN13 978-90-6569-148-4 Brussel : Koninklijke Vlaamse Academie, 2015.

Vocvo vzw AVER Achtergrondliteratuur | 40 | Taalontwikkeling

13

Scholen met een groot aantal leerlingen die het Nederlands niet als thuistaal hebben, zijn geen

uitzondering meer. Meertalige instroom van leerlingen in de school is een feit. De vraag rijst of

deze nieuwe situatie ook een probleem vormt en zo ja, wat de oplossing is. De auteurs van dit

standpunt argumenteren voor een meer genuanceerde visie in het publiek debat, dat gekenmerkt

wordt door polarisering. Zo wordt vrij algemeen aanvaard dat de moeilijkheden die leerlingen met

een migratie-achtergrond op school hebben in de eerste plaats te wijten zijn aan hun gebrekkige

kennis van de schooltaal. Bijkomend wordt dan gesteld dat dit probleem enkel kan worden

opgelost door een strikt eentalig beleid binnen de klas en school.

De auteurs stellen zowel de oorzaak als de gezochte oplossing voor dit probleem in vraag. Dat is

noodzakelijk, niet alleen omdat kan worden vastgesteld dat de aanpak niet de verwachte vruchten

afwerpt, maar ook omdat de uitgangspunten niet wetenschappelijk zijn onderbouwd.

De auteurs pleiten dan ook voor een onderwijspolitiek die stoelt op een meer realistische en op

empirie gebaseerde analyse en een meer humane aanpak. Een dergelijke politiek plaatst

anderstaligheid als 'probleem' in het juiste perspectief, en houdt rekening met andere factoren

zoals sociaaleconomische achtergrond en schoolattitudes, die een grotere rol spelen dan in het

klassieke debat wordt erkend. Anders- en meertaligheid worden in dit standpunt op een positieve

manier benaderd, als een meerwaarde die wordt meegenomen in een zinvolle aanpak van het

onderwijs.

* website

c:vocv:12825

Dialectloket

U Gent.

In: http://www.dialectloket.be/

Vocvo vzw DIAL Achtergrondliteratuur | 41 | Woordenboeken

Inwoners van het ene dorp spreken anders dan die van het andere, jongeren anders dan ouderen

en Vlamingen van vreemde herkomst anders dan inheemse Vlamingen. Nergens ter wereld hoor

je zoveel talige variatie als in Vlaanderen!

Dialectloket werd ontwikkeld door de dialectologen van de Universiteit Gent om die variatie in onze

Nederlandse taal te illustreren.

Dialecten, tussentaal, Surinaams Nederlands, Afrikaans … Alles komt aan bod in tal van

informatieve teksten, digitale woordenboeken, honderden geluidsfragmenten, boeiende video’s en

taalkaarten.

Begin in het dialectloket aan je eigen trektocht door het gevarieerde en boeiende taallandschap.

Even de weg kwijt? Het tekst-, woord-, geluids- en beeldloket leiden je steeds weer naar een spoor

vol nieuwe ontdekkingen!

Sociologie

43 - Multicultureel samenleving algemeen

44 - Welzijnswerk, kansarmoede

45 - Mensen in detentie

* e-document

c:vocv:12817

Supporting the attainment of disadvantaged pupils: articulating success and good practice

- ISBN13 978-1-78105-518-2 National Foundation for Educational Research, Ask Research & Durham

University, 2015. - 146 p.

Research report

14

Vocvo vzw SUPP Achtergrondliteratuur | 44 | Welzijnswerk, kansarmoede

Het OESO-rapport besteedt ook aandacht aan twee socio-emotionele drijfveren van

migrantenkinderen: ze hebben doorgaans een erg hoge ambitie om te slagen in het onderwijs, en

het is voor hen erg belangrijk dat ze het gevoel krijgen dat ze er echt mogen bijhoren. Twee

drijfveren om zorgvuldig mee om te springen.

Klik voor meer info

Blog Duurzaam Onderwijs

* e-document

c:vocv:12818

Helping immigrant students to succeed at school and beyond

OECD, 2015. - 23 p.

Vocvo vzw HELP Achtergrondliteratuur | 44 | Welzijnswerk, kansarmoede

Download hier

* boek

c:vocv:12800

Re-imagining imprisonment in Europe : effects, failures and the future

[auteur] Carroll, Eoin ; [auteur] Warner, Kevin. - ISBN13 978-1-908308-56-6 Dublin : The Liffey Press, 2014. -

xxxii, 272 pages

Vocvo vzw CARR Achtergrondliteratuur | 45 | Mensen in detentie

Countries throughout Europe are sending more and more of their citizens to prison, yet this has no

correlation with crime figures. Alongside this, people are being sent to prison for longer. It appears

too that an increasingly punitive approach to penal policy is being adopted throughout Europe by

parties coming from both the left and right of the political spectrum. While there has been an

increase in domestic, European and UN prison oversight structures and corresponding pressures

to reform prison policy and practice, conditions of imprisonment and the incidence of breaches in

standards continue to be a matter of serious concern in many European countries.

This book stems from the Scribani international conference organised by the Jesuit Centre for

Faith and Justice which was held in Trinity College Dublin. The chapters analyse some of the key

features of imprisonment throughout Europe today, including the political, social and economic

forces shaping prison policy and practice.

Authors explore how people in prison are treated and portrayed and what future imprisonment

should look like in terms of policy, population size, prison conditions and most importantly, its use.

A unique publication, this book brings together contributors from across Europe who work in

different capacities in and around national penal systems: prison and probation officers, prisoner

rights advocates, teachers, academics and others.

A number of chapters act as conduits for the voices and opinions of people in prison. What binds

together the variety of authors in this book is an immense desire to re-imagine how we respond to

people who fall foul of the law, recognising them as fellow members of our society, and responding

more constructively and with greater humanity.

* boek

c:vocv:12678

Als ik mis ... De verhalen van Valentina

Antwerpen : Vormingplus, 2015 ; Gevangenis Antwerpen, 2015. - 54 p.

15

6 praat-kaarten 5 doe-kaarten

Vocvo vzw ALS Achtergrondliteratuur | 45 | Mensen in detentie

40 vrouwen, sommigen anderstalig, anderen in de gevangenis in Antwerpen, schreven en

illustreerden het voorleesboek "Als ik mis ... De verhalen van Valentina". Ideaal te gebruiken op

een oefenmoment Nederlands.

Creatief groepsproces

De ene groep bestaat uit anderstalige vrouwen. Ze komen wekelijks samen bij

Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad (Kiel) om hun Nederlands te oefenen. De andere groep

dames zit in de Antwerpse gevangenis. We namen beide groepen mee in creatief groepsproces,

zonder dat de twee groepen elkaar ontmoetten. Beide groepen voelden de behoefte om te

vertellen, verhalen te delen, te creëren. De anderstalige vrouwen benoemden ook de nood aan

eenvoudige, mooie leesboeken die niet kinderachtig zijn. We spraken hen aan op hun kracht als

creatieve burger. De vrouwen leerden kinderverhalen vertellen of schrijven. Daarna gingen ze

elkaars verhalen illustreren en vormgeven. Vervolgens gingen ze expressief voorlezen. Zo

werkten ze via opgenomen verhalen mee aan een kleine multimediale vertelvoorstelling. Samen

met al deze dames kwamen we nogmaals uit op de kracht van verhalen, die als ze gedeeld

worden, mensen verbinden.

Inspirerende praat-en-doe-kaarten

Na deze creatiefase ging de proefdruk van Als ik mis naar vier testgroepen. Op basis van hun

feedback ontstonden de definitieve versie en ook de inspirerende praat-en-doe-kaarten. Het boek

en de praat-en-doe-kaarten kan je inzetten tijdens taaloefenmomenten en uiteraard bij

anderstalige ouders en kinderen thuis. Bedoeling is om praten en lezen nog leuker te maken.

* boek

c:vocv:12812

Armoede en sociale uitsluiting - Jaarboek 2015

[auteur] Dierikx, Danielle ; [auteur] Coene, Jill ; [auteur] Van Haarlem, An ; [auteur] Raeymakers, Peter. -

ISBN13 9789462922532 Leuven/Den Haag : Acco, 2015.

Deze 24ste editie van Armoede en Sociale Uitsluiting staat in het teken van kinderarmoede. Iets

meer dan 1 kind op 6 in ons land leeft in een gezin met een inkomen onder de armoededrempel.

Dit cijfer is onrechtvaardig. Opgroeien in armoede beknot immers de latere kansen op succes.

Dit boek wil kinderarmoede ontrafelen vanuit diverse invalshoeken. Kinderarmoede is een

schending van de kinderrechten. We tonen aan hoe kinderen worden geconfronteerd met ongelijke

kansen op een toereikende levensstandaard, onderwijs, gezondheid, huisvesting en vrije tijd. We

meten de evolutie van multidimensionele armoede in gezinnen in België en vergelijken met de

buurlanden.

Twee hoofdstukken belichten de sociale ongelijkheden in het onderwijs. Het ene onderzoekt het

effect van socio-economische deprivatie op schoolmoeheid, het andere de etnische ongelijkheid in

het lager onderwijs. Verder bekijkt het Jaarboek welke strategieën volwassenen met kinderen met

lage en middelmatige inkomens gebruiken om te kunnen omgaan met financiële stress en stress

door relatieproblemen. Sommige strategieën kunnen de ontwikkeling van psychische problemen

voorkomen. Aandacht gaat ook naar hoe gezinnen in armoede sociaalwerkpraktijken ervaren.

Werken zij als hefbomen uit de armoede?

Ook de eigen ervaringen van kinderen in armoede, opvoeders en professionals komen aan bod,

evenals de manier waarop gemeenten in Nederland kinderarmoede bestrijden. We bekijken de

succesfactoren voor de werking van lokale overlegplatformen voor kinderarmoede. Aanvullend

bekijken we het perspectief van kinderen en jongeren op hun stad. Dit kan steden inzicht geven in

hoe ze zich kunnen ontpoppen tot kindvriendelijke steden.

16

Ten slotte verschuiven we de aandacht naar jongeren: jongeren van vandaag zijn de ouders van

morgen. Een hoofdstuk belicht het financieel risicogedrag van adolescenten en een hoofdstuk gaat

dieper in op de problematiek van de hoge jeugdwerkloosheid. We starten dit boek met de evolutie

van armoede en sociale uitsluiting na vijf jaar beleid onder de noemer van Europa 2020 en de rol

van die Europese strategie voor groei, werkgelegenheid en inclusie. Ook de variatie in

beleidsstrategieën gericht op het activeren van bijstandsgerechtigden in verschillende Europese

lidstaten vormt een van de thema’s. Actueel is de analyse over de ervaringen die bijstandscliënten

in Nederland met verplicht vrijwilligerswerk hebben. Het eerste deel van het boek eindigt met een

analyse van de positie van huurders met lage inkomens in diverse Europese landen. Het boek sluit

af, zoals de traditie het wil, met een uitgebreid overzicht van de recentste statistieken over

armoede en sociale uitsluiting.

top

17

Leermiddelen

Nederlandse taal

Talen

Wiskunde

ICT

Maatschappelijke oriëntatie

* website

c:vocv:12811

Zanzu, mijn lichaam in woord en beeld

In: http://www.zanzu.be/

Vocvo vzw ZANZ Leermiddelen | MO - Gezondheid preventie

Zanzu is gemaakt door Sensoa , het Vlaams Expertisecentrum voor Seksuele Gezondheid en

BZgA (Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung), het Duits Federaal Agentschap voor

Gezondheidspromotie. Sensoa is de officiële partnerorganisatie van het Vlaams Ministerie van

Welzijn, Volksgezondheid en Gezin en voert het beleid voor seksuele gezondheid van de Vlaamse

Regering uit.

BZgA is een gespecialiseerde dienst in de portefeuille van het Duits Federaal Ministerie van

Volksgezondheid. Het is verantwoordelijk voor gezondheidsvoorlichting en

gezondheidsbevordering namens de Federale Regering. BZgA is ook een partner van

WHO/Europe (World Health Organization - Wereldgezondheidsorganisatie) voor seksuele en

reproductieve gezondheid. De inhoud op deze website werd goedgekeurd door een internationale

adviesraad van Europese experten op het vlak van seksuele en reproductieve gezondheid,

waaronder ook vertegenwoordigers van de WHO.

top

Verhalen

Info

De Vocvo-infotheek is gesloten vanaf vrijdag 18 december 2015 tot dinsdag 5 januari 2016. Gelieve in deze periode geen postpakketten op te sturen.

Heb je nog vragen? Contacteer dan onze infotheekverantwoordelijke.

Infotheek

Vocvo, Kardinaal Mercierplein 1, 2800 Mechelen

t. 015 44 65 03

e. ludwine.liefooghe@vocvo.be

w. www.vocvo.be