Bestrijding van voetbalvandalisme en ernstige overlast

4Bestrijding van voetbalvandalisme enernstige overlast

Aan de orde is de behandeling van:- het wetsvoorstel Wijziging van de Gemeentewet en hetWetboek van Strafrecht ter aanscherping van de maatrege-len ter bestrijding van voetbalvandalisme en ernstigeoverlast ( 33882 ).

De voorzitter:Ik deel mee dat de heer Van Dekken wordt toegevoegd aande sprekerslijst. Ik heet de minister en zijn ambtenaren vanharte welkom. We beginnen dit wetgevingsdebat metmevrouw Helder die spreekt voor de fractie van de PVV. Zijheeft aangekondigd 15 minuten te spreken.

De algemene beraadslaging wordt geopend.

Mevrouw Helder (PVV):

Voorzitter. Helaas zijn er nog vaak gevallen van voetbalvan-dalisme en andere vormen van ernstige overlast. De PVVwil dat degenen die het verpesten voor de rest keihardworden aangepakt, zodat echte supporters kunnen blijvengenieten van een potje voetbal. De PVV vindt het daaromgoed dat de minister voortborduurt op de initiatiefnota vande PVV, het CDA en de PvdA (33281), waarin al eerder nut-tige verbeteringen zijn voorgesteld, en dat de minister ditvoorstel van wet heeft gemaakt om de gesignaleerde knel-punten bij de Wet bestrijding voetbalvandalisme en ernstigeoverlast — een hele mond vol; we noemen het de voetbal-wet — weg te nemen. Wat kan de burgemeester nu al? Hijkan nu al bij herhaalde verstoring van de openbare ordeen ernstige vrees voor verdere verstoring een gebiedsver-bod, een groepsverbod en een meldplicht opleggen. In depraktijk zijn echter, zoals gezegd, knelpunten gesignaleerddoor het werkveld. Ik heb het dan over de politie, de burge-meesters, de KNVB en de betaaldvoetbalorganisaties, debvo's.

In het wetsvoorstel dat wij vandaag bespreken, wordt devoetbalwet op een aantal punten aangescherpt. Zo wordenhet gebiedsverbod, het groepsverbod en de meldingsplichtook mogelijk als het gaat om een zogenoemde "first offen-der". Voorwaarde daarbij is dat het moet gaan om eenernstige verstoring van de openbare orde. Ook kunnen degenoemde instrumenten toegepast gaan worden op grondvan een stadionverbod dat door de KNVB of een betaald-voetbalorganisatie is opgelegd. Voorheen kon dat alleenals sprake was van een verstoring van de openbare ordeofwel van misdragingen buiten het stadion. Verder kan eengebieds- of groepsverbod op dit moment voor de duur van30 aaneengesloten dagen worden opgelegd. Dat wordtgewijzigd in 90 dagen verspreid over één jaar.

De PVV vindt het goed dat de burgemeester ook gebruikkan gaan maken van zijn bevoegdheid als het gaat om eenfirst offender. Helaas voegt de minister daaraan toe dat datalleen mogelijk is als het om een ernstige verstoring vande openbare orde gaat. Het voorbeeld in de memorie vantoelichting heeft betrekking op het gooien van stenen ofvuurwerk naar de politie. Wat de PVV betreft, zou de burge-

meester ook bij minder ernstige verstoringen al eengebieds- of groepsverbod of een meldingsplicht moetenkunnen opleggen. Wie bepaalt wat een ernstige verstoringis? Dat is nogal afhankelijk van de omstandigheden van hetgeval. Wat de PVV betreft, wordt gekozen voor de suppor-ters die gezellig naar een potje voetbal willen kijken en vooromwonenden die hiervan geen overlast wensen te onder-vinden.

Laat duidelijk zijn: dit wetsvoorstel heeft ook het bestrijdenvan ernstige overlast tot doel. Ik denk daarbij aan evene-menten, oudejaarsavond en uitgaansgeweld. De regeringgeeft aan dat de restrictie "ernstige overlast" niet geldt voorpersonen die herhaaldelijk bij verstoringen betrokken waren.Dit blijkt naar de mening van de PVV dan weer niet duidelijkuit het voorgestelde wetsartikel. Deelt de minister dezemening en zo ja, gaat hij het artikel aanpassen? Wat de PVVbetreft, gaat het woordje "ernstig" er dan gewoon uit enwordt het verder aan de rechter overgelaten om jurispru-dentie te maken over wat daar in het individuele geval ondervalt of wat een burgemeester nodig vindt.

Verder wordt voorgesteld dat naast het feit dat de strafrech-ter bij een veroordeling een zogeheten "vrijheidsbeperkendemaatregel" kan opleggen bestaande uit een gebiedsverbod,een contactverbod of een meldingsplicht, hij nu ook debevoegdheid krijgt om een gebiedsgebod op te leggen, endat dan bijvoorbeeld in de vorm van huisarrest, niet zoalsop dit moment alleen nog mogelijk is als bijzondere voor-waarde. Ook wordt de maximale duur van de vrijheidsbe-perkende maatregelen verhoogd van twee naar vijf jaar.Daar zijn wij het mee eens. Toch maak ik een kritischekanttekening, want wanneer iemand voor de tweede maaleen gebiedsverbod krijgt opgelegd, dient de rechter demogelijkheid te hebben, deze maatregel maximaal tien jaarop te leggen. Dat heeft de PVV samen met CDA en PvdA ingenoemde initiatiefnota ook al naar voren gebracht. Zoalsik heb begrepen — dat kunnen we allemaal zien — heeftcollega Oskam hierover een amendement ingediend, datmijn fractie zeker zal steunen. Collega Oskam zal daar straksverder op ingaan.

De PVV vraagt zich verder af, hoe het inmiddels is gesteldmet de strafmaat voor het negeren van een stadionverbodof de meldplicht. Ook dat punt is genoemd in de initiatief-nota. Eerder is namelijk gebleken dat de opgelegde strafvoor het negeren van een stadionverbod, of het negerenvan de meldplicht voor velen een doorn in het oog is. Voorzover dat voor de minister mogelijk is, vraag ik hem wat hijhieraan gaat doen. Verder laat ik uiteraard geen momentonbenut om aandacht te vragen voor de welbekendevoorstellen van mijn fractie. Daarom grijp ik ook dit debatweer aan om te pleiten voor het gebruik van camerabeeldenen foto's in het kader van de opsporing. Enige tijd geledenhebben VVD en CDA een slechte kopie van de motie vande PVV ingediend waarin werd verzocht, te onderzoekenhoe camerabeelden effectief kunnen worden gebruikt bijopsporing en vervolging, rekening houdend met het rechtop privacy van een verdachte. Dat was het slechte deel vande kopie, want de PVV zegt: wil je privacy, pleeg dan geenmisdrijf. Desondanks zijn we wel benieuwd naar de standvan zaken met betrekking tot deze motie, want de ministerheeft daarop een toezegging gedaan.

Ten slotte kom ik toe aan de groepsaansprakelijkheid. Uithet inspectierapport blijkt dat de KNVB en de politie willendat het principe "sta je erbij dan hoor je erbij" wordt

44-4-1

21 januari 2015

TK 44

Bestrijding van voetbalvandalisme en

ernstige overlastTweede Kamer

gehanteerd. Zij willen meer mogelijkheden om op te tredentegen personen die niet zelf aantoonbaar iets doen, maardie door onderdeel uit te maken van een groep overlastple-gers of door zich daarvan niet expliciet te distantiëren, deoverige groepsleden verbaal dan wel door hun aanwezig-heid aanmoedigen in hun gedrag. Helaas wordt aan ditverzoek van deze ervaringsdeskundigen op dit terrein geengehoor gegeven, want de minister vindt de huidige maatre-gelen voldoende. Hij wijst daarvoor ook op artikel 141 vanhet Wetboek van Strafrecht, dat openlijke geweldplegingstrafbaar stelt. Het zal niet verbazen: de PVV is het hier nietmee eens. Maar gezien ons initiatiefwetsvoorstel inzake degroepsaansprakelijkheid zal dat niemand meer verbazen.Hopelijk ziet de minister nu eindelijk wel de noodzaak vanhet initiatief in. Zo ja, dan schiet de PVV hem uiteraard graagte hulp door hem de mogelijkheid te bieden, het heel snelte regelen door heel simpel ons amendement te steunendat inmiddels al is ingediend. In dat amendement wordtgeregeld dat het Wetboek van Strafrecht wordt aangepast.

Voor de volledigheid ter onderbouwing toch nog het vol-gende. Ten eerste: politie en KNVB hebben geconstateerddat de huidige maatregelen nu net niet voldoende zijn. Tentweede: artikel 141 van het Wetboek van Strafrecht steltopenlijke geweldpleging strafbaar, maar voor een veroor-deling is vereist dat wordt bewezen dat sprake is van "opzetop het in vereniging plegen van openlijk geweld." Verdermoet de betreffende persoon "een significante bijdragehebben geleverd." Dat is natuurlijk veel meer dan "sta jeerbij dan hoor je erbij." Ten derde: het huidige artikel 172avan de Gemeentewet regelt dit ook niet. Daarin staat alleeniets over het groepsgewijs verstoren van de openbare ordeen wordt niets gezegd over het toebrengen van schade aanpersonen en/of zaken. Daar komt bij dat groepsgewijs ver-storen een actieve rol van de groepsleden impliceert: heterbij staan of erbij blijven staan na een waarschuwing vande politie ter zake valt daar naar de mening van de PVV dusbuiten.

Afrondend. De PVV is het wel eens met een versterking danwel aanvulling van de maatregelen, maar ziet dit wel alseen kleine stap in de goede richting. Want we zijn er nogzeker niet in de aanpak van deze problemen.

De heer Van Nispen (SP):

Voorzitter. Ik kan me nog goed herinneren dat Feyenoordin de jaren negentig op bezoek kwam bij NAC Breda. Bredawas toen een vesting. De containers waren metershoogopgestapeld uit angst voor wat ging komen. Dat was ookniet helemaal onterecht. Ik heb als 12-jarig jochie, samenmet mijn moeder, weleens moeten rennen voor rellen enrondvliegende stenen.

De laatste jaren is er veel veranderd en verbeterd in debestrijding van voetbalvandalisme en overlast. Ik heb datrecentelijk zelf nog gezien toen ik bij een thuiswedstrijd vanADO Den Haag de veiligheidsmaatregelen en de hele situa-tie heb mogen aanschouwen. Ik zeg echter met nadruk dathet, over de gehele linie genomen, nog lang niet goedgenoeg is. Het is onacceptabel dat er wordt gereld rondomevenementen zoals voetbalwedstrijden. Nee, het is niet ietswat erbij hoort. We zullen en willen hier niet aan wennen.Het is crimineel gedrag en dat moet worden aangepakt.Voetbal moet weer een feestje worden voor de echte fans,voor jong en oud. Mensen moeten onbekommerd en zonder

angst dat voetbalfeestje met hun kinderen kunnen bezoeken.Het doel moet dan ook zijn dat voetbal weer een feestjewordt, zonder allerlei belemmerende maatregelen die deechte fans treffen, zoals verplichte combiregelingen, fouil-leeracties, gekooide supporters achter metershoge hekkenen netten die het zicht belemmeren. Deelt de minister diemening? Op welke manier zet hij zich hiervoor in?

Nu is het zo dat voor de helft van de wedstrijden een ver-plichte buscombi geldt. Als je weleens mee bent geweestmet zo'n combi, weet je dat dit geen pretje is. Je moet eerstnaar een bepaalde plaats komen, je wordt dan gefouilleerd,je zit vervolgens in de bus en je moet daarna, met een beetjepech, door stalen tunnels en langs hekwerken naar het uit-vak dat behangen is met plastic wanden en netten om gooi-en smijtwerk te voorkomen. Waar we naartoe moeten, isnormalisatie. Wat is nu de ambitie van deze minister?Wanneer kun je op een normale manier een voetbalwed-strijd, een uitwedstrijd, bezoeken?

Er dreigt een trendbreuk bij voetbalvandalisme. Eerst had-den we nog de positieve ontwikkeling van steeds minderincidenten, maar helaas is die ontwikkeling gestopt. Devrees is dat het weer erger gaat worden. Ik proef bij dezeminister en de minister van Sport, die hier ook mee temaken heeft, te weinig ambitie om dit nu eens echt te gaanveranderen. Alle betrokken partijen moeten hun verantwoor-delijkheid nemen. We moeten de ordeverstoorders en cri-minelen er echt uit gaan plukken. Is de minister dat met mijeens? Hoe gaat hij dit uitwerken en waarmaken?

We moeten het echter niet enkel en alleen over voetbalhebben. Deze wet geldt immers ook voor andere vormenvan ernstige overlast. Het is geen voetbalwet, want ookraddraaiers die voor overlast zorgen met oud en nieuw,mensen die rellen veroorzaken op festivals of overlastgeversin woonbuurten kunnen met deze wet worden aangepakt.Dat is ook terecht. We hebben nog maar enkele jaren gele-den deze wet aangenomen, die nu alweer wordt aange-scherpt. Ik kan me de kritiek van de Raad van State ergenswel voorstellen. In het algemeen deelt de SP meestal dekritiek dat je een wet eerst fatsoenlijk zijn werk moet latendoen, dat je deze daarna grondig evalueert en dat je danpas gaat nadenken over eventuele aanscherpingen en wij-zigingen. Doet de wet zijn werk? Is er behoefte aan aanscher-pingen? Of moeten we de wet juist intrekken? In dit speci-fieke geval ondersteunt de SP de keuze van de minister ommet deze wijzigingen niet te wachten tot we jaren verderzijn. Er komen nu duidelijke knelpunten naar voren, waar-over door vrijwel alle adviesinstanties hetzelfde wordtgedacht. Op dit moment kan beperkt worden opgetredentegen first offenders. Er is behoefte aan de mogelijkheidom een gebiedsverbod gespreid op te leggen, zodat jediverse voetbalwedstrijden verlost bent van bepaaldeoverlastgevers. De samenwerking tussen burgemeestersverloopt nu niet soepel genoeg. Het gebiedsverbod wasnog niet duidelijk geregeld, evenals de digitale meldplicht.Dat deze zaken nu beter worden geregeld, steunt de SP.Daarbij moet meteen gezegd zijn dat het uiteraard welaankomt op een zorgvuldige aanpak in de uitvoering. Alsde burgemeesters al te enthousiast diverse bevoegdhedenzouden aanwenden, houden de verboden geen stand bijde rechter. Het komt dus echt aan op de zorgvuldigheid ende dossieropbouw in de uitvoering. Kan de minister reage-ren op de vrees van het OM dat in zijn advies aangeeft dathet opleggen van een forse maatregel aan een first offender

44-4-2

21 januari 2015

TK 44



wellicht geen stand houdt bij de rechter omdat deze niet-proportioneel zou zijn?

Ik kom bij het versterken van civiele maatregelen metbestuurlijke maatregelen. Als de KNVB een stadionverbodoplegt, kan een gemeente die maatregel versterken doorook een gebiedsverbod, meldplicht of groepsverbod op teleggen. Ik begrijp dit voorstel heel goed. De SP vindt dateen stadionverbod gecombineerd moet kunnen wordenmet een gebiedsverbod rondom een stadion en met eenmeldplicht, zodat we zeker weten dat die persoon niet tochin het stadion aanwezig is.

Ik zie dat bij nota van wijziging de Algemene Maatregel vanBestuur is geschrapt. Ik snap de argumenten van deminister, maar wat is nu het gevolg hiervan? Welke beslui-ten van civiele organisaties kunnen nu door gemeentenworden versterkt met een bestuurlijke maatregel? Wat nuals een café-eigenaar of de organisator van een festival zichmeldt? Wat doet een gemeente dan? Kortom, wat zijn deconsequenties van het schrappen van die AMvB, waardoornu niet meer gespecificeerd zal worden welk type sanctiedoor welke private organisaties wegens welk type misdra-gingen kan worden gehanteerd als grondslag voor eenbestuurlijke maatregel?

Ik zit verder met een belangrijke vraag rond het bewijsma-teriaal en het dossier. Dat illustreer ik aan de hand van eenanekdote. In een stadion ontstaat een klein vechtpartijtje,waarbij enkele jongens worden belaagd. Een persoon breektdaarbij zijn pols en doet aangifte bij de politie. Na het ver-hoor van de verdachten, doen die verdachten ook aangifte,want de slachtoffers hebben zich verdedigd en hebben ookeen klap uitgedeeld. Vervolgens legt de KNVB iedereen,daders en slachtoffers, een stadionverbod op. Dat is al eenforse straf, ook omdat het gepaard gaat met een forse boete,maar voor die slachtoffers is het wrang en onrechtvaardig.Hoe voorkomen we dat deze slachtoffers in de toekomstook nog eens door de gemeente zullen worden aangepaktdoor die versterking van de civiele maatregel met debestuurlijke maatregel, een gebiedsverbod en een meld-plicht? Dat zou namelijk echt heel ingrijpend zijn en danmoet je wel heel zeker weten dat die persoon een serieusverwijt kan worden gemaakt. Welke eisen stellen we daaromaan het bewijs? Welke eisen stelt de gemeente aan hetbewijs en het dossier? Ik zou mij kunnen voorstellen datwe dit alleen doen als onomstotelijk vaststaat, bijvoorbeelddoor camerabeelden, wat er precies is gebeurd. Ik krijghierop graag een uitgebreide reactie.

Echte relschoppers zijn natuurlijk gewoon criminelen endie moeten ook als criminelen behandeld worden. Dat ver-eist opsporing. Soms zit er een georganiseerd verbandachter en dan moet er gerechercheerd worden om dat uitte zoeken. Maar ook na een rel is het zaak dat zo mogelijkiedere crimineel gepakt wordt. Misdaad moet bestraftworden. We moeten die kleine groep kwaadwillenden ookecht aanpakken als we voor de meer dan 99% welwillendesupporters voetbal ook echt een feestje willen maken. DeSP steunt daarom de oproep van de KNVB. Liever eenpeloton rechercheurs dan een peloton ME'ers. Een pelotonME'ers is soms nodig, maar feitelijk kunnen zij alleen maarterugmeppen en groepen uit elkaar drijven. Een rechercheurkan de crimineel opsporen en oppakken, zodat die zijn ver-diende straf krijgt en de komende dagen of maanden ofjaren, afhankelijk van de ernst, niet meer in staat is om meerrotzooi te trappen. Wat is de reactie van de minister op de

oproep: liever een peloton rechercheurs dan een pelotonME'ers?

Ik heb de indruk dat de clubs en de KNVB er momenteelveel aan doen. Er wordt volop gebruikgemaakt van demogelijkheden die ze hebben, zoals het opleggen van sta-dionverboden. Maar die civiele stadionverboden zijneigenlijk niet bedoeld voor de ernstige strafbare feiten, zoalsernstige mishandelingen, grote vernielingen, handel indrugs et cetera. Dan zou het strafrecht om de hoek moetenkomen, maar te vaak gebeurt dat niet. Afgelopen jaar zijn662 stadionverboden opgelegd door clubs en KNVB,civielrechtelijk dus. Het komt zeer zelden voor dat daarbo-venop ook nog iets strafrechtelijks gebeurt, terwijl dat vaakwel voor de hand zou liggen. Sterker nog, het is soms zelfszo dat OM en rechter er rekening mee houden dat ercivielrechtelijk al iets gebeurd is. Ergens snap ik dat wel,maar dan treedt er wel een onwenselijk effect op, namelijkdat er niet of nauwelijks een afschrikwekkend effect is voorde hooligans die het verpesten voor de goedwillende sup-porters. Ik wil graag van de minister weten wat hij hiervanvindt. Deelt hij de mening dat juist ook de politie en het OMop moeten treden bij voetbalgerelateerde strafbare feiten?Waarom gebeurt dat op dit moment zo weinig?

Daarbij moet mij nog iets van het hart. Hoe zit het nou metde capaciteit? Ik heb al gezegd dat de SP positief staattegenover een groot aantal voorgestelde wijzigingen, omdatdie meerwaarde hebben en er behoefte aan is. Maar is hettoch ook niet een gebrek aan capaciteit en doortastendoptreden? Hoeveel criminele relschoppers vangen we nueigenlijk al met de mogelijkheden die we hebben? Hoe komthet toch dat het niet altijd consequent gebeurt? De bezuini-gingen op de politie en het Openbaar Ministerie zullen heter ook niet beter op maken. Wil de minister hier ook uitdruk-kelijk op ingaan?

Welke straffen krijgen die echte criminelen uiteindelijkopgelegd? We kennen de voorbeelden van personen diehet verpesten voor duizenden anderen, die vuurwerk ophet veld gooien of het veld oprennen om een tegenstanderof een scheidsrechter te belagen. Mijn vermoeden bestaatdat die gedragingen rondom voetbalwedstrijden nog steedsbeperkt worden aangepakt. Als je het juridisch bekijkt, isvuurwerk op het veld gooien of een keeper een schopgeven, wellicht vernieling van het veld en gevaarzetting ofeenvoudige mishandeling, maar eigenlijk is dat precies wathet niet is. Het is veel meer dan dat. Je verstoort een voet-balfeest voor duizenden mensen en je brengt het voetbalin diskrediet. Eén fakkel kan ertoe leiden dat de volgendekeer 50.000 mensen worden gefouilleerd. De gevaarzettingis natuurlijk groter in zo'n stadion. Het moet dan ookzwaarder worden bestraft dan een willekeurige gedragingop straat.

Ik weet dat het OM in dit soort gevallen zwaardere straffeneist. De vraag is echter of wij in Nederland behoefte hebbenaan het strafbaar stellen van voetbalgerelateerde gedragin-gen waardoor het betreden van het speelveld of het gooienvan voorwerpen op het veld strafbaar wordt. De SP heefthierover in het verleden een motie ingediend. Ik snap ookwel dat dit niet helemaal past in de systematiek van hetWetboek van Strafrecht, maar de vraag is wel gerechtvaar-digd hoe wij hiermee omgaan en hoe de minister hieroverdenkt.

44-4-3

21 januari 2015

TK 44



Er is nog een andere kant aan dit verhaal: preventie. Deminderjarigen of jongvolwassenen die grote problemenveroorzaken — het zijn immers meestal jongvolwassenenof minderjarigen — hebben vaak zelf een probleem. Zijhebben een probleem met alcohol en/of drugs, maar inieder geval met het beheersen van agressie. Dan is het teeenzijdig om de nadruk te leggen op straffen, verboden, etcetera. Wij moeten juist ook kijken naar preventie. Watbrengt iemand tot dit wangedrag? En vooral: hoe voorko-men wij recidive? Wil de minister reageren op het voorstelvan de SP dat bij relschoppers standaard wordt gekeken ofagressietherapie of verslavingsbehandeling geboden is?

De vraag hoe het met internationale wedstrijden gaat, isnog wel een punt van zorg voor de SP. Hoe verloopt desamenwerking tussen de autoriteiten van de Europeselanden? Kan de minister daarover iets meer zeggen? Ik beniets vreemds tegengekomen waarop ik graag een reactievan de minister krijg. In de brief van de burgemeesters diein hun gemeente een betaaldvoetbalorganisatie hebben,lees ik dat zij behoefte hebben aan de nieuwe wettelijkemogelijkheid om ook een meldplicht op te leggen voorinternationale wedstrijden van de club in een ander land,een soort uitreisverbod. Dus stel dat PSV voor de Europacupeen uitwedstrijd speelt, dan wil de burgemeester ervoorzorgen dat bepaalde personen zich op de dag van de wed-strijd in Eindhoven melden en dat zij dan niet in Boekarestaan het rellen zijn. De reactie van de minister is dat ditmogelijk is. "Mooi, dit is opgelost", denk je dan maarwaarom weten de burgemeesters die deze brief hebbengeschreven, dat dan niet? Waar is het misgegaan in desamenwerking? Of bedoelen zij toch iets anders? Ik vreeshet laatste. Als de minister bedoelt dat zij de samenwerkingmoeten zoeken met de burgemeester van de buitenlandsespeelstad die dan een verzoek zou moeten indienen bij zijnNederlandse collega, vraag ik mij af of dit handig en efficiëntis. Als dit niet zo is, moeten wij bekijken hoe wij hiermeeomgaan. Is de oproep van de burgemeesters om te komentot een uitreisverbod wellicht een verstandig voorstel? Ikkrijg hierop graag een reactie,

Tot slot: samenwerking tussen instanties is en blijft cruciaal.De clubs, de KNVB, de politie, het OM, de gemeenten ende rijksoverheid: iedereen zal een steentje moeten bijdragenom de relschoppers geen kans meer te geven en er samenvoor te zorgen dat voetbal weer een feestje wordt. Wijmoeten vooral voorkomen dat er weer naar elkaar wordtgewezen, zoals in het verleden werd gedaan: dat de clubsvan mening zijn dat de politie te weinig doet, dat de politievan mening is dat er te weinig gebeurt met de informatiedie zij aanlevert bij OM en gemeenten, die vervolgens weervan mening zijn dat de clubs te weinig doen. Zo komen wijer niet. Deelt de minister deze opvatting? Is hij bereid debetrokken partners op hun verantwoordelijkheden te blijvenaanspreken, juist ook nadat deze wet is behandeld?

De heer Oskam (CDA):

Voorzitter. Vandaag is de aanpassing van de zogenaamdevoetbalwet aan de orde. Die wet is pas vier jaar geleden inwerking getreden, maar hij moet nu al worden aangepast.Het is goed dat dit gebeurt. De CDA-fractie steunt dezeaanpassing, die grotendeels voortborduurt op de initiatief-nota van de leden De Mos, Van Dekken — hier aanwezig —en Çörüz. Ere wie ere toekomt.

De CDA-fractie is van mening dat het als een paal bovenwater moet staan dat geweld in en rondom het stadion nietwordt getolereerd. Er was in de praktijk een aantal belang-rijke knelpunten. Wij zijn blij met hetgeen nu wordt wegge-nomen, maar wij streven op een aantal onderdelen nognaar een verdere aanscherping; vandaar de aangekondigdeamendementen.

Onlangs is een omvangrijk rapport van het WODC versche-nen naar de werking van maatregelen tegen geweld enoverlast in het betaald voetbal. Uit dit rapport blijkt dat hetaantal incidenten in de afgelopen tien jaar stabiel is. Ikhoorde echter vanochtend dat voor 2015 een stijging wordtverwacht. De bevindingen van het WODC zijn op zichzelfgoed nieuws, maar de incidenten die er zijn, zijn vaak heftig.Wij kunnen ons allen nog de beelden herinneren van debestorming van het Maasgebouw bij Feyenoord en van deincidenten bij Ajax-Celtic en Utrecht-FC Twente.

Een ander onderdeel uit het rapport baart de CDA-fractieook zorgen. Er blijven problemen bestaan met het gedragvan harde kernen en notoire ordeverstoorders. In de ogenvan goedwillende supporters worden deze groepen niet ofnauwelijks aangepakt. Dit komt door angst en gebrek aanlef bij betaalvoetbalorganisaties, gebrek aan lef en regie bijgemeenten en gebrek aan prioriteit en capaciteit bij politieen Openbaar Ministerie. Professionals bevestigen dat. Datis een harde conclusie. Ondanks dat we het nu redelijk eenszijn met elkaar, is er nog genoeg werk te verzetten door allepartijen. Collega Van Nispen zei al dat het een kwestie isvan KNVB, clubs, politie, OM en politiek. We moeten metelkaar de ordeverstoorders aanpakken. Wat is de reactievan de minister op de conclusie uit het rapport dat er gebrekaan beschikbare capaciteit is bij de politie en het OpenbaarMinisterie?

Welke bijdrage kan dit wetsvoorstel leveren om het voetbal-geweld terug te dringen? Een belangrijk aspect vormen demaatregelen uit artikel 172a van de Gemeentewet. Dezekonden niet worden toegepast op zogenaamde first offen-ders. Het is al eerder gezegd. Gelukkig maakt dit wetsvoor-stel dat wel mogelijk. Dat is goed. De minister maaktonderscheid tussen ernstige en niet ernstige verstoring vande openbare orde, maar schaart beide onder de categorie"fout gedrag". Dat laatste stelt de CDA-fractie gerust. Deconsequentie van het onderscheid is wel dat het opleggenvan een gebiedsverbod, een groepsverbod, een contactver-bod of een meldplicht niet kan worden toegepast bij minderernstige verstoringen. De CDA-fractie vraagt zich af of ditgeen gemiste kans is. Getuigt het niet van lik-op-stukbeleidom ook bij ogenschijnlijk minder ernstige verstoringen eenstevige sanctie op te leggen, al dan niet bovenop het doorde club opgelegde stadionverbod? De KNVB pleit ervoorom niet alleen de civielrechtelijke stadionverboden toe tepassen, maar ook de burgemeester en de strafrechter inactie te laten komen, omdat dat afschrikt. Het idee datiemand een strafblad heeft en daar later last mee krijgt bijzijn werkgever of bij het verkrijgen van een hypotheek, hakterin en schrikt af om dit soort vervelende dingen te doen.

Ik denk ook aan verbaal geweld, zoals spreekkoren. Het loktander geweld uit, want het zet vaak aan tot geweld aan deandere kant. Een ander punt dat wij terugkrijgen van depolitie is dat aanwijzingen van politieagenten in en rondomhet stadion niet worden opgevolgd. Ook daar moet volgensons flink worden opgetreden.

44-4-4

21 januari 2015

TK 44



De minister schreef eerder dat bepaald gedrag rond devoetbalwedstrijd op dat moment niet per se als een versto-ring van de openbare orde hoeft te worden gekwalificeerd,terwijl datzelfde gedrag op een rustige zondagmiddag ineen kleine dorpskern wel als zodanig beoordeeld zou wor-den. De CDA-fractie stelt daar tegenover dat het bezoekenvan een voetbalwedstrijd geen vrijbrief zou moeten zijn omje asociaal, intolerant en beestachtig te gedragen. Ik hoorgraag een reactie van de minister op dit onderscheid, dathij zelf in zijn brief heeft gemaakt.

Het is goed dat first offenders nu ook bestuursrechtelijkkunnen worden aangepakt. Het is ook goed dat strafrechte-lijk de duur van de beschikbare maatregelen is verlengd.De CDA-fractie zou echter graag zien dat de lat nog wathoger gelegd wordt, om maar in sporttermen te blijven, alshooligans voor de tweede keer in de fout gaan. In hetstrafrecht is dat niet ongebruikelijk. Als je voor de tweedekeer voor de rechter komt, ben je recidivist. Je hebt nietvan je eerdere straf geleerd, zodat er nog harder wordtdoorgepakt.

Als hooligans een gebiedsverbod of een meldplicht aanhun laars lappen en weer onrust veroorzaken, is het volgensde CDA-fractie rechtvaardig om voor maximaal tien jaareenzelfde maatregel op te leggen. Geen genade met hooli-gans die bewust weer in de fout gaan. Ik hoor graag eenreactie van de minister op dit voorstel.

De heer Segers (ChristenUnie):

Ik heb twee amendementen gezien. Het eerste spreekt mijzeer aan, het tweede is het amendement waar de heerOskam op doelt, namelijk dat de strafduur van vijf jaar, tienjaar wordt. Afgezien van het feit dat tien jaar meer is danvijf, zou ik willen weten wat de ratio is achter die tien jaar.Ik sta er open tegenover, maar ben geïnteresseerd in deargumentatie. Waarom wordt deze verhoging voorgesteld?


Het gaat om hooligans die strafbare feiten plegen. Als dezeaan de strafrechter worden voorgelegd, kan deze een stadi-onverbod, een contactverbod of een meldplicht opleggen.Als je binnen vijf jaar nadat je bent veroordeeld, opnieuwernstige strafbare feiten pleegt tijdens en rondom eenvoetbalwedstrijd, moet het gewoon klaar zijn. Dat soortmensen heeft niet het recht om in een stadion te komen.Daar willen wij gewoon heel duidelijk in zijn: dan maar eenaantal seizoenen niet naar een stadion. Wat ons betreft gaathet om vijf jaar bij first offenders. Als je het nog een keerdoet, kom je aan de beurt.


Ik ben het ermee eens dat er stevig moet worden opgetre-den, maar vijf jaar is al een forse periode. Wat rechtvaardigtdie tien jaar? Waarom tien jaar? Die periode is bijna niet teoverzien.


Ik kan wel een parallel trekken naar het normale strafrecht,omdat ik zelf als strafrechter actief ben geweest. Stel dat jeiemand een straf geeft en die straf geen uitwerking heeft.Stel dat iemand die straf aan zijn laars lapt. Dat betekentdat je de volgende keer zwaarder straft. Hetzelfde geldt voor

een voetbalstadion. Als een rechter tegen een supporterzegt dat hij zich vijf jaar niet in een voetbalstadion magvertonen en deze supporter in de tussentijd weer een ernstigstrafbaar feit pleegt, zoals het gooien van stenen naar deME, het gooien van vuurwerkbommen of het bestormenvan het Maasgebouw, wat kan een rechter dan anders doendan nog strenger straffen? Je kunt iemand nog een keereen stadionverbod opleggen voor twee, drie, vier of vijfjaar, maar nee, dan moet het ook maar gelijk duidelijk zijn.Voetbal is een voorstelling. Het is een vorm van cultuur.Mensen genieten daarvan. Mensen die dit verknallen, hoe-ven er niet bij te zijn. Ik vind dat iemand die vijf jaar krijgtopgelegd van de rechter en daar schijt aan heeft, aangepaktmoet worden.

De heer Dijkhoff (VVD):

Ik vind het wel een interessant punt. Ik deel de ambitie vande heer Oskam om deze zaken strenger aan te pakken. Hetis echter een maatregel die een rechter oplegt naast eenstraf. Het is ook niet echt een sanctie op wat je hebt gedaan.Het is meer dat de rechter op grond van wat je gedaan hebt,denkt dat je dit feit weleens zou kunnen herhalen. Is hetdan niet toch verstandiger om het in blokken van vijf jaarte doen, temeer daar we het ernaast mogelijk maken ommensen preventief in het zesde jaar — als ik het voorbeeldvan de heer Oskam even aanhoud — via een bestuurlijkemaatregel te weren? Zijn we dan niet langs twee kantenhetzelfde aan het doen? De voormalige collega's van deheer Oskam zeggen nu al weleens dat het wel erg dubbelopwordt. Hiermee schuiven we wellicht het strafrecht naar deachtergrond, omdat we al veel met bestuursrecht en pre-ventief doen.


Straffen moet zin hebben. Voor een deel zit er vergeldingin. Als je iemand anders iets vervelends aandoet, krijg jedaar straf voor. Bij voetbalsupporters zien we vaak dat dezestraf wordt vertaald in een geldboete of in een werkstraf.Als het heel erg is, wordt het vertaald in gevangenisstraf.Je kunt voetbalsupporters in hun hart raken. Zij willen naardie voetbalwedstrijden, maar ze gaan er niet heen om naarhet voetballen te kijken maar om te rellen. Als de rechterzegt dat men een stadionverbod krijgt voor vijf jaar en menbinnen die periode opnieuw ernstig in de fout gaat, moethet volgens mij duidelijk zijn. Dan moeten mensen echtvoor een langere periode uitgesloten worden. Ik voel dusniet zozeer voor het voorstel van de heer Dijkhoff om hetin blokjes van vijf jaar te doen. Met dit wetsvoorstel kandat. We gaan namelijk van twee naar vijf jaar. Wat mijbetreft moet het gelijk duidelijk zijn voor de mensen dieernstig overlast veroorzaken en in herhaling vervallen. Derechter die ernaar kijkt, kan een afweging maken. Wat heeftde KNVB gedaan? Wat heeft de burgemeester gedaan? Watheeft de politie gedaan? Dan is het aan de rechter om daarineen beslissing te nemen. Daar gaan wij niet over. Geef derechter echter wel de gelegenheid en de bevoegdheid om,als daar echt noodzaak toe is, mensen langdurig uit eenstadion te weren. Daar zal deze echt wel een afweging inmaken.


Ik snap het wel. De heer Oskam heeft het de hele tijd overstraf, maar het komt naast de straf. Het gaat ook om voor-

44-4-5

21 januari 2015

TK 44



uitkijken. Volgens mij zijn we het er gewoon niet over eensdat tien jaar vooruitkijken wel heel ver is. Is het onderscheidtussen een straf en een preventieve, vooruitkijkende maat-regel voor de heer Oskam niet zo relevant?


Het punt is gewoon dat het een gunst is om naar het voet-ballen te gaan. Je betaalt er geld voor en je geniet van zo'nvoetbalwedstrijd. We willen allemaal dat families met kin-deren gewoon naar een voetbalwedstrijd kunnen gaan. Hetis dan toch duidelijk dat mensen die met stoeltjes, aanste-kers of stenen gooien, niet in dat stadion thuishoren. Opeen gegeven moment kun je straf op straf geven. Ik denkdat een werkstraf van 80 uur geen indruk maakt, maar eenstadionverbod voor vijf of tien jaar wel.


Ik steun de intentie van de heer Oskam, maar we moetennatuurlijk wel iets doen wat werkt. Volgens de heer Oskamzou het terecht zijn om als iemand zich in een periode vanvijf jaar niet houdt aan het door de strafrechter opgelegdestrafrechtelijke gebiedsverbod, aan die persoon nog eenseen strafrechtelijk gebiedsverbod voor tien jaar als maatre-gel op te leggen. Het is nu toch echter al zo, vraag ik deheer Oskam, dat je vervangende hechtenis krijgt als je jedaar niet aan houdt? In plaats van dat je dan een stadion-verbod hebt, ga je gewoon de gevangenis in. Is dat nieteffectiever?

Voorzitter: Van Veldhoven


Het amendement ziet op de situatie dat iemand in de tus-sentijd, in de vijf jaar na de veroordeling, een soortgelijkfeit pleegt. Ik heb het dan niet over het zich opnieuw niethouden aan het gebiedsverbod, maar over zaken als hetopnieuw stenen gooien naar de politie, het Maasgebouwbestormen, bedreigingen uiten of een trainer opwachten,stalken en bedreigen zoals het geval was bij Dwight Lode-weges omdat hij van Cambuur naar Heerenveen ging. Demensen die daarmee doorgaan ondanks een veroordelingwil ik aanpakken.


Dat snap ik, maar ik kan me toch moeilijk voorstellen datje stenen gooit of het Maasgebouw bestormt zonder demaatregel die aan jou is opgelegd te overtreden. Daar komtdus toch mijn vraag vandaan, maar misschien praten wijlangs elkaar heen. Volgens mij moet je je gebiedsverbodovertreden om überhaupt soortgelijke strafbare feiten tekunnen plegen.


Dat is ook zo. Het is natuurlijk allemaal voetbalgerelateerd.Het kan echter ook oud-en-nieuwgerelateerd zijn. We heb-ben het nu steeds over voetbal, maar de heer Van Nispenzei zelf al dat dit wetsvoorstel veel verder gaat. Als je ditsoort dingen met oud en nieuw doet, kan dit natuurlijk ookgebeuren. Een burgemeester of een strafrechter kan daarmaatwerk van maken. Denk aan een gebiedsverbod vooreen bepaalde periode of voor bepaalde mensen. Dat kan

natuurlijk van toepassing zijn op het Maasgebouw als jedat opnieuw hebt bestormd, maar het kan ook voor eenandere plek gelden, bijvoorbeeld bij Willem II of Roda.

De heer Van Dekken (PvdA):

Ik heb een vraag aan de heer Oskam. Hoe staat hij tegenoverhet Engelse model, the Hooligan Act?


Dat gaat heel ver. Ik heb begrepen dat het succes heeft,maar dat het ook schaduwkanten heeft. Ik ben tevredenmet dit wetsvoorstel. Ik denk dat wij daar voorlopig, dekomende jaren, behoorlijk mee uit de voeten kunnen. Mijntwee amendementen zijn alleen bedoeld om de burgemees-ters, die vragen om meer handvatten en gereedschap, tocheen wat langere periode te geven en om ervoor te zorgendat de strafrechter mensen kan aanpakken die bewustrecidiveren, gewoon maar weer doorgaan en lak hebbenaan alles.


Ik heb nog één vraag aan de heer Oskam. Als hij de stren-gere wetgeving die hij voorstaat, afzet tegen het ideaal vanons allemaal, namelijk normalisatie, denkt hij dan dat ditop die manier gaat werken?


Dat hoop ik wel. Dat is natuurlijk ook de insteek. Het zit hemechter vooral in het gedrag. Mensen moeten zich realiserendat hetgeen zij doen of een ander aandoen, niet kan. Somsheb je daar gewoon strenge maatregelen voor nodig.Mensen moeten zich ook na vandaag realiseren dat je, alsje met de strafrechter in aanraking komt en veroordeeldwordt, een strafblad krijgt en dat dit ook consequentiesheeft voor je maatschappelijke leven. We moeten daar dusmet elkaar voor zorgen. Het gaat om handhaving door declubs, handhaving door de politie, het meedenken door deKNVB en het beschikbaar stellen van capaciteit bij de politieen bij het Openbaar Ministerie. Ik denk dat het we hetdaarvan moeten hebben.

Ik vervolg mijn betoog. De KNVB en de betaaldvoetbalbur-gemeesters hebben gevraagd of de bestuurlijke maatrege-len, zoals een gebiedsverbod, voor meerdere jaren kunnengelden. Op die manier kan worden voorkomen dat eenhooligan na één seizoen alweer rotzooi kan gaan trappenen de overheid achter zo'n supporter aan moet lopen.Waarom is de minister niet aan die wens tegemoetgeko-men? Het is wel opvallend dat hij een langere termijndenkbaar vindt, maar dat hij geen aanleiding hiervoor ziet.Dat bevreemdt de CDA-fractie. Het wetsvoorstel is immersniet uitsluitend maar wel grotendeels voortgekomen uit dewens van onder meer de burgemeesters en de KNVB omhooligans uit het stadiongebied te weren. Ik hoor toch graagvan de minister of hij het voorstel van de CDA-fractie omde maximale duur op te rekken na drie jaar, kan steunen.

Ik kom te spreken over een andere maatregel die in hetvoorstel wordt genoemd: de mogelijkheid om bestuurlijkemaatregelen ook in andere gemeenten toe te passen. Col-lega Van Nispen zei het al: die spreiding is heel goed, wantals je niet bij ADO mag komen, kun je natuurlijk wel mee-

44-4-6

21 januari 2015

TK 44



gaan naar een uitwedstrijd bij FC Twente. De CDA-fractieis daar een groot voorstander van. Op die manier kan wor-den voorkomen dat hooligans in andere voetbalsteden vooronrust zorgen. Uit de nota naar aanleiding van het verslagblijkt dat er bij de minister nog wel enige voorzichtigheidop dit punt is. Wat de CDA-fractie betreft, is het niet alleeneen theoretische mogelijkheid, maar juist een uitgelezenkans om een hooligan in alle voetbalsteden te weren.

De minister gaat de burgemeester hier niet toe aansporen.Dat begrijpen we eigenlijk niet zo goed. Waarom is hij zoterughoudend? In een voortijdige evaluatie van de voetbal-wet kwam al even naar voren dat er bij de burgemeesterswellicht wat koudwatervrees is om van bepaalde nieuwebevoegdheden gebruik te maken. Wat ons betreft, kan datniet meer het geval zijn. We zijn nu een aantal jaren bezigmet de voetbalwet. We gaan hem nu opnieuw aanscherpenen vinden ook dat de mogelijkheden die de wetgever biedt,gebruikt moeten worden. Kan de minister het belang daar-van nog eens extra benadrukken bij de zogenaamde bvo-burgemeesters?

Ik heb ten slotte nog vier korte punten. Het eerste puntbetreft het door het Auditteam Voetbal en Veiligheid uitge-voerde onderzoek naar de veiligheidsaanpak rondomEuropese thuiswedstrijden. Bepaalde Nederlandse suppor-terskernen zorgen dan voor grote problemen. Ik noem deprobleemsupporters van Ajax die rond de Champions-Leaguewedstrijd tegen Celtic in Glasgow amok maaktenen die in Amsterdam, toen Celtic op bezoek kwam, wederomactief op zoek waren naar die supporters om te provocerenen om te vechten. Het auditteam heeft negen aanbevelingengedaan. Een aantal daarvan heeft betrekking op het taken-pakket van de minister van Veiligheid en Justitie.

Het gaat allereerst om aanbeveling 4, het financieel in standkunnen houden van een databank die Europese lidstatenin NFIP-verband hebben. De CDA-fractie wil graag wetenof de minister daarbij een rol voor zichzelf en Nederlandziet. Aanbeveling 5 ziet op een strakke regie rondom ver-voersstromen voor en na de wedstrijd. De vraag is of deminister dit met zijn collega van Infrastructuur en Milieuwil oppakken. Aanbeveling 6 gaat over het belang van dezogenaamde spotters uit het buitenland. Vroeger kwamenpolitieagenten uit Londen mee om Chelsea te begeleiden.Het auditteam geeft aan dat buitenlandse politieteams omfinanciële redenen geen spotters meer leveren bij wedstrij-den in Nederland. Is de minister bereid om dat met zijnEuropese collega's te bespreken? In aanbeveling 9 wordtaangegeven dat de politie samen met de clubs werk moetmaken van dossiervorming van personen die Nederlanden het voetbal een slechte naam bezorgen. Daarbij zou erspeciale aandacht moeten zijn voor het identificeren en dedossiervorming van de jonge harde kern, omdat die in detoekomst de notoire ordeverstoorders bij voetbalwedstrij-den zijn. Hoe gaat de politie hiermee om?

De KNVB heeft een pilot gedaan om te onderzoeken watde mogelijkheden van een digitale meldplicht zijn. Kan deminister aangeven hoe die pilot is verlopen? Een digitalemeldplicht geeft minder overlast voor de supporters. Zemoeten zich wel melden, maar dat kan dan op een relatiefgebruiksvriendelijke manier. Dat is ook beter voor de politie.De CDA-fractie vraagt de minister ook om aandacht voorhet overmatig gebruik van alcohol en drugs in de stadions.Waarom hebben de clubs en de KNVB er niet voor gekozen

om in de Eredivisie gebruik te maken van het Pro Supporter-programma, dat ook goed werkt in de Jupiler League?Graag ontvangen wij hierop een reactie.

Tot slot een opmerking over de mogelijke invloed vanmotorbendes binnen de harde kernen van supporters vanvoetbalclubs, waarover vorige week iets werd geschrevenin het Algemeen Dagblad. In 2012 was slechts één relatietussen een voetbalclub en een motorgang bekend bij delandelijke recherche. Kan de minister bevestigen dat het nugaat om vijf van dergelijke samenwerkingsverbanden? Hetzou gaan om Ajax, Feyenoord, Twente, Groningen en NEC.Op welke wijze wordt die samenwerking verstoord door derecherche en wat is de rol van de clubs? Wat kunnen zijdoen? Krijgt deze problematiek ook de aandacht binnen deplannen van de minister om criminele motorbendes aan tepakken?


Voorzitter. Voetbal is een mooie sport, zelfs als PSV eenkeer verliest, zoals gisteravond tegen Roda gebeurde, oftoen PSV in dit seizoen verloor van PEC, de favoriete clubvan mijn fractievoorzitter. Dat is klein leed, dat ik deel metcollega Dijkhoff, maar ondertussen staan wij wel bovenaan,dus dat is mooi. Voetbal is een mooie sport. Het verenigtjong en oud, rijk en arm, hoogopgeleid en laagopgeleidrond een mooi spelletje. Het bederven van iets leuks isechter iets verschrikkelijks. Rellen, grote politie-inzet, hetmoeten fouilleren van gewone fans, gezinnen die niet veilignaar het stadion kunnen gaan, het uit elkaar houden vanverschillende groepen fans. Dit zijn zaken die niet zoudenmogen gebeuren. Voetbal moet om sport gaan. Vechten,rellen en slopen horen daar niet bij.

Enkele jaren terug heeft de regering de mogelijkheden omvoetbalvandalisme en ernstige overlast aan te pakken ver-ruimd. Mijn fractie heeft toen opgeroepen tot een goedeevaluatie. Op basis van de eerste bevindingen besluit deminister nu om de wet aan te passen. Als er zaken verbeterdkunnen worden, hoeven wij natuurlijk niet per se te wachtentotdat een en ander uitgebreid is geëvalueerd. Ik begrijpdat. Als wij echter een wet aanpassen, moet daar wel aan-leiding voor zijn. Op dit punt zijn er vragen gesteld. Zo geeftde Raad van State aan dat de noodzaak van het wetsvoorstelniet overtuigend is beargumenteerd. Uit de evaluatie vande wet blijkt dat bestaande middelen beter ingezet kunnenworden. De minister geeft ook zelf aan dat het huidigewettelijke instrumentarium een stevig stelsel aanbevoegdheden biedt, dat echter nog niet optimaal benutwordt.

Ik heb gehoord hoe burgemeesters en de KNVB aandringenop de wetswijziging. Wij moeten uiteraard heel goed naarhen luisteren. Ik ben daar ook wel gevoelig voor. Zij zijnimmers degenen die er met hun neus bovenop staan. Welvraag ik de minister hoe wij kunnen voorkomen dat wijopnieuw het instrumentarium uitbreiden, terwijl er straksonvoldoende gebruik van wordt gemaakt. Het moet geensymboolwetgeving worden, want daar hebben wij niet zoveel aan.

Een optie zou kunnen zijn om de handhaving en de inzetvan de instrumenten te verbeteren. Iemand opleggen dathij zich om 08.00 uur in de ochtend moet melden, terwijl

44-4-7

21 januari 2015

TK 44



de wedstrijd pas 's middags gespeeld wordt, heeft niet zoveel zin. In dat licht vraag ik de minister of een stadion- engebiedsverbod en de meldplicht wel goed kunnen wordengehandhaafd. Het zich digitaal melden — daarmee wordteen pilot gestart — lijkt mij geen waterdicht systeem. Hoeweten wij dat de persoon om wie het gaat zich inderdaadzelf meldt in plaats van een ander?

Een clubkaart kan, afgezien van risicowedstrijden, gebruiktworden om meerdere kaarten te bestellen. Hoe weten wijdat op deze manier niet ook mensen met een stadionverbodhet stadion binnenkomen? Wij hebben op beelden vanPowNews gezien dat iemand met een stadionverbodgewoon het stadion kon ingaan. Dat waren geen fraaiebeelden. De VNG suggereert dan ook om na te gaan of indezen een enkelband geen goede functie zou kunnen ver-vullen. Deze suggestie onderstreep ik graag. Ik vraag deminister om op dit interessante idee te reageren. Dat isnamelijk wel goed te handhaven.

Ook is het belangrijk dat mensen die de orde verstoren,opgespoord worden. Met een slimme inzet van de politieis dat mogelijk. Een grote aanwezigheid van de ME is langniet bij elke wedstrijd op haar plaats. Ik heb daar vorig jaarover gesproken met vertegenwoordigers van de supporters-vereniging van Feyenoord. Ik ben toen ook bij een wedstrijdaanwezig geweest en heb dat bekeken. Volgens die verte-genwoordigers werkt de aanwezigheid van ME'ers niet ergpacificerend. Ik meen dat ook collega Van Nispen daaropdoelde. Ze zijn in verreweg de meeste gevallen ook hele-maal niet nodig. Ziet de minister mogelijkheden om depolitie slimmer in te zetten en om die inzet te verschuivenin de richting van een sterkere opsporing door recher-cheurs? Dan worden mensen die relschoppen daadwerkelijkopgepakt. Bovendien voorkom je dan ook dat de grootscha-lige aanwezigheid van ME'ers alleen maar polariserendwerkt. Graag krijg ik een reactie op dat punt.

Veel voetbalgeweld wordt nu civielrechtelijk geregeld. Devoetbalwereld lijkt zo de rol van strafrechter over te nemen,terwijl het primaat daarvoor toch echt bij de overheid ligt.De KNVB wijst ook op dit punt en voelt zich eigenlijk heelongemakkelijk bij die rol, die haar zo is toebedeeld. Deverhoudingen lijken wat uit het lood te zijn. Dat kan ik megoed voorstellen. Misdragingen in een vol voetbalstadionkunnen ernstige gevolgen hebben voor andere toeschou-wers. Zou het daarom niet op zijn plaats zijn om vaker overte gaan tot strafrechtelijke vervolging? In Engeland en Belgiëlijkt dat een goede afschrikkende werking en daarmee ookeen preventieve werking te hebben. Zou de minister daareens goed naar willen kijken?

Of iemand een bevel krijgt opgelegd, hangt af van debesluitvorming door de burgemeester. De fractie van deChristenUnie vindt het van belang dat zorgvuldig met dezebevoegdheid wordt omgegaan. De redenering van deminister dat de burgemeester altijd nog een eigen afwegingmoet maken en het besluit moet motiveren en dat er dusgeen automatisme zal optreden, lijkt wat makkelijk. Hoezorgt de minister ervoor dat zorgvuldige besluitvorming inde praktijk is gewaarborgd? Hoe voorkomen wij dat burge-meesters ongekroonde veiligheidstsaren worden? Ik hoorgraag of de minister bereid is om in de reguliere evaluatievan het beleid ook aandacht te besteden aan dit punt, hoehet zit met die bevoegdheden en het gebruikmaken daarvan.

De minister is met het wetsvoorstel vooral op de repressievetoer. Hard optreden is soms ook nodig, maar bijvoorbeeldde Vereniging van Nederlandse Gemeenten wijst erop datvoor het aanpakken van voetbalhooligans meer nodig isdan repressieve maatregelen. Ziet de minister dit ook in?Wil hij met een bredere aanpak komen waarin ook rekeningwordt gehouden met andere factoren die van invloed zijn,zoals alcohol- en drugsproblematiek? Ik denk ook aan hetbelang van goed contact met supportersverenigingen enregulier overleg met hen. Hoe zorgt de minister ervoor datdeze preventieve aanpak niet achterblijft bij de repressieveaanpak?

Ik heb bij interruptie al iets gezegd over de amendementenvan collega Oskam. Tegenover het eerste amendementstaan wij zeer sympathiek, het tweede roept wat vragen op.De minister zal daar ongetwijfeld op ingaan. Ik vraag hemook om zijn licht daar nog even over te laten schijnen.

Tot slot, voetbal is en blijft een prachtige sport, al was hetmaar omdat dit seizoen er heel goed uitziet en ik goedehoop heb dat PSV ook aan het eind van het seizoen hele-maal bovenaan staat.

De voorzitter:We zijn weer helemaal bij over de voetbaluitslagen. Ik wasdat nog niet helemaal, dus dat is weer een voordeel vandeze ochtend!

De heer BontesBontes/Van Klaveren):

Voorzitter. Dit wetsvoorstel is deels gebaseerd op de initia-tiefnota van de leden De Mos, Çörüz en Van Dekken. In deeerste plaats wil ik hen complimenteren met die nota. Nahet vertrek van de heer De Mos uit de Kamer heb ik deverdediging van die nota van hem overgenomen. Medevanuit dat perspectief kijk ik naar het wetsvoorstel.

Het is goed dat de huidige wetgeving ter bestrijding vanvoetbalvandalisme en ernstige overlast wordt aangescherpt,maar op veel punten gaat het niet ver genoeg. Veel goedemaatregelen uit de initiatiefnota van De Mos cum suisworden helaas niet overgenomen. In vergelijking met deEngelse Hooligan Act is dit wetsvoorstel toch wel wat slap.

Veiligheid is de kerntaak van de overheid. Mijn fractie vindtdat openlijk geweld van voetbalhooligans en andere over-lastgevers veel zwaarder moet worden bestraft. Het OMmoet via een aanwijzing van de minister van Veiligheid enJustitie de strafeis in gevallen van hooligans wat ons betreftmet 200% verhogen, zoals ook in de initiatiefnota wordtbepleit.

Daarnaast moet er een digitaal openbaar hooliganregisterkomen. Het moet mogelijk worden foto's van veroordeeldegeweldplegers en overlastgevers in stadions op internet tezetten. De strafrechter moet de bevoegdheid krijgen omvrijheidsbeperkende maatregelen als huisarrest veel langerop te leggen. Het kabinet wil de maximale duur hiervanoprekken van twee naar vijf jaar. Waarom is niet gekozenvoor gebiedsverboden van maximaal tien jaar, zoals eerderis voorgesteld door De Mos c.s.?

Mijn fractie wil verder dat burgemeesters relschoppers enoverlastgevers harder kunnen aanpakken. Dit moet ook

44-4-8

21 januari 2015

TK 44



gelden voor first offenders, die verantwoordelijk zijn voordriekwart van de strafbare feiten. Waarom kunnen burge-meesters maatregelen zoals een gebiedsverbod of meld-plicht slechts nemen voor de duur van maximaal één jaar?Die termijn moet natuurlijk worden verruimd. De burgemees-ters hebben al gevraagd om een oprekking tot drie jaar,zodat hooligans veel langer uit het stadion kunnen wordengeweerd.

Mijn fractie ziet ook graag dat gebiedsverboden wordenopgelegd met aanvullende boetes uit de derde categorie.Waarom heeft het kabinet dit voorstel uit de initiatiefnotaniet overgenomen? Net als De Mos c.s. willen wij dat stadi-onverboden niet door de KNVB, maar strafrechtelijk wordenopgelegd. Deze verboden moeten via snelrecht al binneneen week na de wedstrijd in werking kunnen treden. Eenstadionverbod leidt dan meteen tot een gebiedsverbod.Waarom is niet voor die optie gekozen?

Een ander punt waar wij grote moeite mee hebben, is dedigitale meldplicht. Hier kan gemakkelijk misbruik vanworden gemaakt. Ook moet er geen dienstverlening richtingde relschopper worden geboden. Opgelegde gebiedsverbo-den dienen te worden gehandhaafd met een fysieke meld-plicht. Een digitale meldplicht geeft de overlastgever veelmeer bewegingsvrijheid en dat maakt zijn straf een stukmilder.

Tegen de leiders van hooligangroepen moet veel meerworden ondernomen. Zij moedigen anderen aan om terellen en blijven zo zelf buiten schot. Er moet groepsaan-sprakelijkheid komen voor hooligans, zodat hele groepenverantwoordelijk kunnen worden gehouden voor gewelden agressie.

Hoe kan meer gedaan worden tegen het grote probleemvan criminele motorbendes die infiltreren bij supporters-groepen? Ook op dit punt geeft het wetsvoorstel te weinigmogelijkheden. Mijn fractie is voorstander van de grootscha-lige inzet van police spotters in het stadion, zoals in Enge-land. Bekende hooligans en overlastgevers worden daar inhet stadion in de gaten gehouden. Hoe wordt daar op ditmoment in Nederland mee omgegaan?

Voorzitter, ik rond af. Het gezag moet overal krachtig kunnenoptreden. Zelf heb ik 30 jaar bij de politie gewerkt, waaron-der bij de mobiele eenheid, de voetbalunit van Rotterdam-Rijnmond en de hondenbrigade. In die tijd heb ik veel temaken gehad met voetbalvandalisme en ernstige overlast.Ik zag hoe een heel klein groepje hooligans het verpesttevoor de grote meerderheid van welwillende voetbalsuppor-ters. Dat moet stoppen. Dank u wel.

De voorzitter:Hartelijk dank. Ik geef vervolgens graag het woord aan deheer Dijkhoff namens de VVD.


Voorzitter. Dit wetsvoorstel kent een lange geschiedenis.Het Utrechtse duo Zijlstra en Spekman begon er in 2006mee. Het is dan ook wel passend dat de verbetering vanvandaag uit een kabinet komt van VVD en PvdA. Ook eencompliment aan de heren De Mos, Çörüz en Van Dekken iszeker op zijn plaats. Zij hebben met hun nota, die al een

paar keer genoemd is, veel inspiratie geleverd voor dezeherziening.

Formeel gaat het hier over de Wet maatregelen bestrijdingvoetbalvandalisme en ernstige overlast, maar we noemenhem altijd de voetbalwet. Dat is een beetje ironisch. Zoalsook de VNG aangeeft, wordt de wet in de praktijk namelijkveel vaker ingezet voor zaken als wijkoverlast dan bij voet-bal. De VVD bekijkt deze wet dan ook eerst breder dan inhet kader van hooliganproblematiek alleen.

De wet is volgens ons nuttig tegen elk soort overlast enelke verstoring van de openbare orde, en moet dus ook inelk van die contexten proportioneel, redelijk en effectiefzijn. In dat licht zien wij het voorliggende voorstel als eengoede reparatie van de knelpunten. Het biedt burgemeestersde noodzakelijke instrumenten om de openbare orde tehandhaven. Het opleggen van een gebiedsverbod, eencontactverbod of een meldplicht kan nodig zijn om onsveilig te houden, of het nu gaat om hooligans, relschoppersof wellicht zelfs jihadistische ronselaars. Ik kan mij dan ookvoorstellen dat een burgemeester die te kampen heeft metde meer recente problematiek van bijvoorbeeld terugge-keerde Syriëgangers ook kijkt naar deze wet en denkt dat,hangende het onderzoek dat naar zo iemand loopt, dezewet aanknopingspunten kan bieden om de openbare ordete beschermen, bijvoorbeeld als hij wil voorkomen dat zo'npersoon op bepaalde plekken komt of met bepaalde mensencontact heeft. Als ikzelf die artikelen lees, denk ik ook dathet niet uitgesloten is dat de wet in deze context nuttigeinstrumenten biedt. Kan de minister dat onderschrijven ofdoen zich wat dat betreft belemmeringen voor? Het lijkt mijgoed te weten wat we wel en niet met de wet kunnen.

Zoals ik al zei, heeft de VVD de wet breder bekeken danalleen op het punt van voetbal. Soms wringt dat. Waar jeaan de ene kant veel instrumenten wilt hebben en daar ookver in wilt gaan om de hooliganproblematiek aan te pakken,moet je er ook steeds rekening mee houden dat het inandere omstandigheden proportioneel moet zijn. Met namede verhouding tussen wat je doet met bestuurlijke en civielemaatregelen en vanaf welke zwaarte je echt strafrecht nodighebt, houden wij daarbij in het oog. Ik heb al eerder perinterruptie in de richting van de heer Oskam van het CDAonze twijfels en aarzelingen uitgesproken over het desbe-treffende amendement. In algemene zin vinden wij namelijkdat het wetsvoorstel zoals het er nu ligt, die toets weldoorstaat. Over de volle breedte van de toepassing is dieproportioneel en mogelijk. De knelpunten zaten vooral inde voetbaltoepassingen. Die worden gerepareerd maar nietzodanig dat op andere terreinen de proportionaliteit uit hetoog wordt verloren.

Deze wet heeft beperkt te maken met voetbal, maar dewijziging van de wet heeft er alles mee te maken. De restvan mijn inbreng zal daarover gaan. Dit instrument isnoodzakelijk om de betaaldvoetbalwedstrijden, en in relatiedaarmee de honderdduizenden supporters in Nederland,in goede banen te leiden. Het komt niet vaak voor dat jeeen wet mag behandelen waar je zelf zo veel mee te makenhebt. Om de week zie je in het stadion de uitwerking. Deafgelopen achttien jaar op rij heb ik gezien hoe het verandertin positieve zin, maar er doen zich ook nieuwe problemenvoor. De wet heeft betrekking op de repressie van hooligans.Daarom is het in algemene zin goed te bedenken dat dewet nodig is voor slechts een heel klein deel van de voetbal-bezoekers. Voor het overgrote deel van de supporters heb

44-4-9

21 januari 2015

TK 44



je deze wet niet nodig. Zij hebben nog het meest last vande relschoppers en de maatregelen die helaas nodig zijn inde preventieve en repressieve sfeer om het voetbal veiligte houden. Het is ook goed om te constateren dat de wetniet hoeft te worden aangepast omdat er niets is bereikt.Het beleid van de afgelopen jaren is niet vruchteloosgeweest. De clubs, de KNVB, de supportersgroepen, depolitie, de burgemeesters en de minister hebben gezamen-lijk resultaten geboekt, niet in de laatste plaats omdat er isbesloten niet meer naar elkaar te wijzen maar de handenineen te slaan. Dat moeten wij zo houden. De sfeer in destadions is echt verbeterd. Het aantal uren dat de politieper wedstrijd bezig is, is gedaald. Het lukt ook steeds beterom het hooligankaf te scheiden van het supporterskoren.

Dat merk je in de stadions zelf ook. Opstootjes op de tribunezijn niet meer schering en inslag. De verhoudingen tussende Nederlandse clubs en de supportersgroepen zijn ookbeter dan tien jaar geleden. Het valt nu ineens heel erg opals er een Europese wedstrijd is, er een hooligangroep vanbuiten komt en de hele stad op zijn kop staat. Dat is nogsteeds slecht, maar vroeger was het bijna wekelijkse kost,ook in onze eigen competitie. Het gaat dus een stuk beter,maar we zijn er nog lang niet.

Zoals andere collega's al hebben opgemerkt, hebben wijnu de fase bereikt dat wij het kaf beter van het koren kunnenscheiden. De maatregelen om de kwaden aan te pakken,zijn er al, straks met deze wet helemaal. Die moeten effectiefworden ingezet, maar daarmee begint het echte werk pas.Als je de groep hooligans beter in beeld hebt, moet jegericht doorpakken. Dan moet je juist die groep aanpakken,want daardoor maak je het supportersleven van de goedesupporters een stuk gemakkelijker. Wij steunen de uitbrei-ding van de wet die inhoudt dat lui die voor het eerst flinkin de fout gaan meteen kunnen worden aangepakt. Bij eenernstige verstoring moet je direct een gebiedsverbod, eengroepsverbod of een meldplicht mogelijk maken. Wij zijnook tevreden over de werking die de maatregelen buitende eigen gemeente kunnen hebben. Ik heb het over burge-meesters die informatie delen en elkaar wijzen op elkaarsrelschoppers en ervoor zorgen dat ze thuis blijven bij thuis-en uitwedstrijden. We zijn ook zeer te spreken over depotentie van de flexibeler meldplicht. Het is vaak niet zozeervan belang dat de raddraaier ergens is als wel dat hij vooralop een andere plek niet is. De huidige beperkte meldplichtbrengt soms heel rare taferelen met zich: mensen die heelver en heel lang moeten reizen om zich ergens te meldenen agenten die moeten worden ingehuurd om op eenbureau te zitten babysitten bij een hooligan die net een heeleind heeft gereisd. In dit kader vraag ik de minister hoe hetstaat met de ontwikkeling van de elektronische meldplicht.Is het wel mogelijk om te komen tot een effectief en eenvou-dig systeem, zonder dat wij het risico lopen dat er rarefratsen mee worden uitgehaald? Wij moeten wel zekerweten dat iemand zich niet met een trucje meldt en het doetvoorkomen dat hij niet op een plek is waar hij niet mag zijn.

Daarnaast kan de rechter straks een gebiedsverbod, eencontactverbod en een meldplicht opleggen voor vijf in plaatsvan twee jaar. Dat is volgens ons een nuttige en evenwich-tige uitbreiding.


Ik wil nog even inzoomen op de bestuurlijke maatregelen.De heer Dijkhoff heeft gezegd wat hij ervan vindt, maar laat

zich niet uit over de termijn. De minister heeft voorgesteldom de termijn waarop een burgemeester kan optreden, opeen jaar te stellen. De KNVB en de burgemeesters vangemeenten waar een betaaldvoetbalclub is gevestigd, zeg-gen: eigenlijk hebben wij een langere periode nodig. Eénjaar komt in feite neer op één seizoen, en daarna loopt deburgemeester achter die vervelende supporters aan. Onsvoorstel is om de periode op drie jaar te stellen. In de rap-porten wordt ook gesproken over een termijn van twee jaar,drie jaar of vijf jaar. Het is redelijk arbitrair. Hoe zit de heerDijkhoff daarin?


Het gaat om de straf van 90 dagen. De wet heeft het nu over90 aaneengesloten dagen. In het wetsvoorstel staat dat jedie 90 dagen ook mag loskoppelen. Dat lijkt mij een goedplan. Dagen waarop er geen probleem is of geen dreigingvan een verstoring hoef je dan ook niet mee te tellen. Hetgaat dan over de houdbaarheidsdatum. In de wet staat nuéén jaar en de heer Oskam stelt drie jaar voor. Ik moet eerlijkzeggen dat ik het lastig vind. Ik snap de charme er wel vandat je zegt: 90 dagen, 90 wedstrijden? Dat red ik niet in eenjaar, dan heb ik drie jaar nodig. Maar de wet is natuurlijkbreder dan alleen de toepassing bij voetbal. Als een burge-meester de maatregel oplegt voor andere evenementen,zoals een weekmarkt, of voor iets wat twee keer in de weekplaatsvindt, kun je 90 dagen wel redden in één of twee jaar.Bij drie jaar vooruitkijken en de zaak boven de markt latenhangen, vind ik de houdbaarheidsdatum lang. Bij het lezenvan het wetvoorstel had ik zelf ook een amendement ingedachten. Dat zou dan op twee jaar zijn uitgekomen. Deheer Oskam had zijn amendement al ingediend, dus ik vondhet flauw om te zeggen: ik wil twee jaar. Ik ben benieuwdof wij daar uit kunnen komen. Twee jaar zou voor mijnfractie een mooie tussenbalans zijn. Het blijft arbitrair, maarbij drie jaar hebben wij het idee dat je de termijn zo ver gaatoprekken dat je meer waarborgen zou willen hebben.


De heer Dijkhoff begon zijn inbreng met te zeggen: het ismeer dan een voetbalwet. Ik noem even oud en nieuw. Jekunt een meldplicht of een gebiedsverbod opleggen vooroud en nieuw. Dan is het goed om dat voor twee of driejaar te doen. Wat dat betreft denk ik dat de burgemeestersgelijk hebben dat het handiger is om het iets langer te doendan één keer of één jaar. Ik ben echter al heel blij als deheer Dijkhoff zegt: twee jaar zou wat ons betreft een goedalternatief zijn.


Laten we dat koesteren.


Ik hoorde een opmerking langskomen over de meldplichten enige twijfel rond mogelijke mazen in de wet als het gaatom de digitale meldplicht. Ik ben benieuwd naar de reactievan collega Dijkhoff op de suggestie van de VNG voor hetgebruik van de enkelband.

44-4-10

21 januari 2015

TK 44




Dat zou een uitwerking kunnen zijn van de elektronischemeldplicht. De vraag is natuurlijk of je die ergens moetophalen voor het weekend dat je hem nodig hebt. Ik vindhet ook wat zwaar om iemand die zich om de week zoumoeten melden iedere dag van de week met een enkelbandte laten lopen. Dat zou een variant kunnen zijn. Uiteindelijklijkt het mij ideaal om een meldplicht in te voeren die elek-tronisch te verifiëren is, maar wel zo dat de overheid kancontroleren of het klopt. Het is niet een kwestie van: belmaar even in en stuur je locatie door via je iPhone. Dat lijktmij te gemakkelijk te manipuleren.


Ik stelde de vraag omdat wij de beelden hebben gezien vanik meen PowNews, waarop je zag dat die meldplicht zo lekals een mandje was en de mensen gewoon het stadion inkonden gaan. De handhaving hapert dus. Ik neem aan datwij het uitgangspunt delen dat echt de puntjes op de imoeten worden gezet.


Ik weet niet of aan de tv-uitzending waaraan wordt gerefe-reerd ook een meldplicht was gekoppeld. In ieder geval zagje daar wel het probleem dat het stadionverbod moeilijkwas te handhaven. Ook zag je dat het lastig is dat niet iederesteward van club Y weet dat iemand een stadionverbodheeft bij een heel andere club. Natuurlijk is het ook wel eenbeetje spelen, want waarom zou ik als PSV-supporter meteen stadionverbod naar Heerenveen-Groningen willen? Ikzou wel aandacht willen besteden aan mensen voor wiehet rellen boven het voetbal gaat. Ik merk nu dat wij hierfans van Heerenveen of Groningen hebben. Het is wel eeneind rijden hoor, vanuit Eindhoven. Ik zal in elk gevalterugkomen op de vraag hoe we de mensen voor wie hetrellen boven de sport en de club lijkt te gaan, gerichtermoeten aanpakken.

Ik kom nu bij de handhaving van het stadionverbod doorclubs. Je kunt het verbod wel langer opleggen, maar als jedat niet handhaaft, schiet het niet op. Handhaving is eeneerste verantwoordelijkheid voor clubs en als die niethandhaven, zijn boetes mogelijk. Die mogelijkheid hangtal lang boven de markt. Op tv zie ik wel mensen met eenstadionverbod naar binnen wandelen en naar het voetbalgaan, maar ik zie nog geen boetes van de KNVB. Ik wil nietzeggen dat je voor het eerste foutje direct een boete moetopleggen, maar die mogelijkheid hoor ik nergens; wel bijfinancieel wanbeheer, maar niet bij hooliganwanbeheer.

Ik wil de minister ook vragen hoe het staat met de ambitieom zo veel mogelijk dekking met camera's in en rondomstadions te creëren, ook met duidelijke beelden, en of declubs de beelden leveren aan de overheid. De norm moetzijn dat een wandaad in een stadion stevig bestraft wordt.Dan moeten clubs en politie één lijn trekken: geen sussendewoorden van clubbestuurders, geen gespeelde verontwaar-diging als er iets is misgegaan, maar de handen ineen slaanen aanpakken! We zien ook dat bestuurders en trainersbedreigd worden als de prestaties op het veld niet naar dezin van de supporters zijn. Ook deze acties moeten leidentot vervolging en stadionverboden, ook als deze gebeurenop het trainingscomplex of bij kantoren en op andere dagendan wedstrijddagen.

Is het ook mogelijk om hooligans gericht aan te pakkendoor te bekijken wat zij buiten de wedstrijden om uitspoken?De harde kern van kwaadwillenden zie je ook rellen opandere plaatsen en bij andere evenementen. Je ziet zesamen optreden bij het begaan van een misdaad. De groepwordt gedefinieerd door het hooligan-zijn en is gelieerdaan bepaalde clubs. Hoe zorgen we voor een integraleaanpak van deze mensen met alle kwalijke activiteiten diezij ontwikkelen? Die moet meer en meer gericht worden opde personen en niet alleen maar op individuele incidenten.De minister is altijd fan geweest van de "top zoveel"-aanpakdie wij met jeugdcriminelen en andere criminelen hanteren.Is daar ook het perspectief om dat bij hooligans te doen enis daar ook capaciteit voor?

De volgende vraag is: hoe pakken we grensoverschrijdendhooliganisme aan? In Duitsland en België zie je vaakNederlandse hooligans met een Nederlands stadionverboddaar hun rellusten botvieren. Andersom komen ze ookhierheen. Kan de Nederlandse burgemeester straks makke-lijker een gebiedsverbod opleggen, ook aan een supporteruit België die regelmatig in een Nederlands stadion komtrellen? Hoe maken we een beter systeem voor Europesewedstrijden waarbij we te maken hebben met landen dieverder van huis liggen? Een Britse, Poolse of Italiaanse fankomt niet iedere week over de vloer, dus het lijkt mij lastigom tot dossieropbouw te komen. Bij zijn eigen autoriteitenzal die fan waarschijnlijk wel bekend zijn. Is het mogelijkom, door het delen van informatie op grond van de infovan de burgemeester van een andere stad in Europa, vastte stellen dat deze persoon een probleem kan opleveren,en dus niet bij het stadion mag komen?

Al deze maatregelen zijn nodig en in het belang van degoedwillende supporter. Het doel moet zijn om voor henhet supportersleven makkelijker te maken. De vraag rijstnu wanneer goede en normale fans daarvan iets merken.Natuurlijk merk je dat het nu prettiger is in het stadion; deooit zo gewone opstootjes en matpartijen komen niet zovaak meer voor. Uiteindelijk wil je dat normale supportersminder last hebben van de preventieve maatregelen. Eendeel van het huidige succes komt doordat we alle suppor-ters onderwerpen aan preventieve maatregelen. Het ishelaas niet zo dat je gewoon je auto kunt pakken om naareen uitwedstrijd te rijden en daar vervolgens een stadionbinnen kunt lopen. Nee, je staat eerst een uur opgeproptte wachten in een tunnelbuis om dan in een afgeragdtreinstel gepropt te worden, om een uur later daar op eenperron weer uitgeduwd te worden. Daarbij word je ook nogeens getrakteerd op een schuimbekkende supportersscharedie wordt tegengehouden door een peloton ME'ers, blaf-fende honden en trappelende paarden. Ik kan uit eigenervaring zeggen dat je daar niet echt rustig van wordt.

Je ziet nu wel een daling van het aantal problemen. Je zieteen daling van de politie-inzet per wedstrijd, maar je zietook een stijging van het aantal combi's. Wordt dat doorburgemeesters niet gezien als standaard zekerheidje? Hetnadeel van het opleggen van dit soort maatregelen is vooreen burgemeester vrij klein. De mensen die er last vanhebben, wonen in een andere stad en zijn van een andereclub. Het houdt de boel lekker overzichtelijk, dus waaromzou je dat niet doen? De vraag is in hoeverre dit echtezekerheid biedt. Bij wedstrijden waar het misgaat, is decombiregeling van toepassing geweest. Kennelijk wetende echte raddraaiers dit toch te omzeilen. Zijn we wel kri-tisch genoeg op de keuzes die we maken? We moeten niet

44-4-11

21 januari 2015

TK 44



straks alle brave burgers een hoop gedoe opleggen meteen verplichte combi, terwijl het tuig via sluiproutes alsnogzijn gang gaat. Is er ook genoeg aandacht voor het risicodat combi's contraproductief werken? Als ik als PSV-sup-porter naar Ajax of Feyenoord uit ga, dan snap ik wel datdat nodig is. Bij wedstrijden waar het er minder dik bovenopligt, lok je het zoeken naar een omweg uit, vooral als men-sen meer in de buurt wonen van de ontvangende club danvan hun eigen club. Vorige week was bij Vitesse-PSViedereen verplicht om via de combi te gaan. Toch was ereen vechtpartij. Seizoenkaarthouders van Vitesse verkochtenkaarten door aan PSV-fans en omzeilden op die manier decombiplicht. En toen ging het fout. Zo'n plicht kan dus ookhet zoeken naar een omweg in de hand werken, als er teveel gedoe is en je niet echt snapt waarom het nou zo nodigis. Dan zitten juist alleen maar de verkeerde supportersalsnog tussen het thuispubliek. Dan kun je misschien beterbesluiten dat je ze niet in de bus maar wel in het uitvak wilhebben in plaats van niet in de bus en ook niet in het uitvak.

Dat is natuurlijk sowieso het ideale eindplaatje waar wenaartoe werken, dat een goedwillende supporter gewoonnaar een club kan gaan, of die nu thuis speelt of uit. Helaasmoeten we nog wel even werken voordat we er zijn. Daarbijis ook van belang wat de norm is bij elke club. Die moetzijn dat raddraaiers niet de dienst uitmaken. Die benadelende eigen club en hun medesupporters met hun gedrag endat mag niet worden gedoogd. Dat is extra van belangomdat er in het stadion altijd een kleine groep klojo's, eengrote groep nette supporters en een heel grote groepgewone mensen zijn, die beïnvloed kunnen worden doorwat op de tribunes de norm is. Ik vind het iets te makkelijkom te zeggen dat er alleen maar brave mensen zijn en alleenmaar relschoppers. Als je in zo'n stadion zit, ben je nueenmaal onderdeel van een massa. Er gebeurt van allesom je heen en je kunt worden meegesleept door je emoties.

Dat maakt het tegelijkertijd ook zo mooi om supporter tezijn; het is geen bioscoop waar je even naar leuke plaatsjeskomt kijken. Het is een strijd, een wedstrijd, en juist zo mooiomdat het ook zo emotioneel is. Als je club wint, dan winje zelf en dan ben je blij. Als je club verliest, dan verlies jezelf en dan voelt dat ook echt zo. Wee degene die dan zegt:het is maar een spelletje. Tegen je verlies kunnen, moet jeleren. Hoe je daarmee omgaat, leer je ook in het stadion.Hoe andere supporters en je club daarmee omgaan en watde norm is, is erg belangrijk. Je moet daar rustig enbeheerst mee om kunnen omgaan, ook als het in jouw ogenallemaal aan de scheidsrechter lag. Dan ben je boos; datvoelt als onrecht. Dan wil je wel eens de neiging hebbenom ergens tegenaan te trappen om je frustratie te uiten. Ikspreek overigens niet uit eigen ervaring natuurlijk. Als daneen winnende supporter van de tegenpartij ook nog eenslangskomt en het er als een kwelgeest even lekker in wrijftmet een creatief bedacht spottend liedje, dan word je ookecht boos; niet oefenboos, niet gespeeld boos, maar echtboos. Als het echt frustrerend is, dan blijft het ook nog jarenhangen.

Zal ik u verklappen dat 21 maart 2002 — ik noem het evenom de minister te plezieren — nog lang bij mij heeft door-gewerkt? De minister zal die dag anders hebben beleefd,maar voor mij was het een bittere pil. Op die dag vond dereturn van de kwartfinale van de UEFA-cup plaats. Mijnclub, PSV, speelde tegen Feyenoord. De thuiswedstrijd wasna een fout van Hofland en een goal van Kezman in 1-1geëindigd. Die doelpunten vielen allebei aan mijn kant van

het veld, vlak voor mijn neus. In De Kuip bleef het ook langgelijk, totdat een kwartier voor tijd Mark van Bommelscoorde en wij dachten dat we in de halve finale stonden.In de laatste minuut vergat Jan Heintze echter — verdereen solide speler — om een bal in de tribunes te rossenomdat hij dacht het voetballend te moeten oplossen. Balkwijt, voorzet en Van Hooijdonk kopt hem erin. Daarna nogwat penalty's en we lagen eruit. Ik geloof dat Feyenoorddaarna nog iets verder is gekomen, iets van een beker heeftgewonnen.

Die avond was er geen PSV-fan vrolijk. De spanning, deteleurstelling en de frustratie zijn dan groot. De meestemensen verwerken dat binnen de grenzen van de wet. Eenpaar lukt dat echter niet. Een grote groep, vooral ook jonge-ren, moet leren om daarmee om te gaan. Dan is het des tebelangrijker dat zij het goede voorbeeld om zich heen zienen dat de slechte voorbeelden hard worden aangepakt. Ikheb het dan niet over scheldwoorden na zo'n nederlaag,want we zijn wel mensen, maar over hooligans die metanderen op de vuist gaan of vernielingen aanrichten. Juistomdat het voetbal zoveel echte emoties oproept, is het vanbelang dat we de orde bewaken en dat jonge supportersleren dat je geen revanche haalt door de supporters van dewinnende tegenstanders iets aan te doen. De mooisterevanche ligt namelijk op het veld. Om even terug te gaannaar die frustrerende anekdote van net: die ellende vanmaart 2002 heeft nog heel lang doorgeknaagd en die naresmaak is eigenlijk pas weggespoeld op 24 oktober 2010. Ikweet niet of de minister die meteen voor ogen heeft. Hetenige nadeel was dat de doelpunten aan de andere kantvan het veld vielen, waar ik niet zat, achter het andere goal,maar meer is er niet op aan te merken. In de tiende maandvan 2010 won mijn PSV van Feyenoord met 10-0. Dat zijnprachtige momenten. Gisteren werden ze overigens als eenstel amateurs heel gênant door Roda uit de beker geknik-kerd. Maar dat is wel wat het zo mooi maakt om voetbalfante zijn: het loopt nooit zoals je verwacht. Elk seizoen is hetweer spannend en elk seizoen heeft memorabele momen-ten. Die momenten deel je op de tribune met je vader, jebroer en de mensen die al jaren trouw voor, naast en achterje zitten. Dat spanning en passie je meeslepen, hoort erbij.Relschoppen en anderen naar het leven staan horen daarniet bij, ook niet als het tegenzit. Zoals in het clublied vanmijn club staat: en komen er tijden van veel tegenslag, danzullen we tonen wat vriendschap vermag. Voetbal envriendschap horen samen te gaan.

Mevrouw Berndsen-Jansen (D66):

Voorzitter. Hoewel ook ik een voorkeurvoetbalclub heb, zalik mij onthouden van voetbalcommentaren, want daar benik absoluut niet goed in. Maar het zal duidelijk zijn dat datHeerenveen is.

De Raad van State heeft kritiek op dit wetsvoorstel. HetCollege van procureurs-generaal waarschuwt er onderandere voor dat opgelegde sancties mogelijk geen stand-houden bij de rechter. Collega's Van Nispen en Segershebben daar vragen over gesteld die ik graag onderschrijf.Ik wacht dan ook met belangstelling de beantwoording vande minister af.

In 2010 was D66 niet voor deze wet. Wij waren niet over-tuigd van de effectiviteit van de maatregelen. Bovendien

44-4-12

21 januari 2015

TK 44



gaat het niet alleen om voetbalvandalisme, om hooligans.Het gaat om veel meer. Het geeft de burgemeester velebevoegdheden. Maar toch: iedereen onderstreept het uit-eindelijke doel van dit wetsvoorstel, namelijk het voorkomenvan voetbalvandalisme en ernstige overlast. Het kabinetspreekt heel graag over repressiemaatregelen achteraf.Vandalisme en ernstige overlast moeten gestraft worden,maar we zouden ook willen dat het kabinet meer doet omdit te voorkomen. Met name de VNG vraagt daarom meeraandacht voor preventie. De vraag is of een wet het pro-bleem wel oplost. Veiligheid kun je niet alleen door middelvan nieuwe wetten regelen. Soms gaat het om de toepas-sing, soms om een betere pakkans, om handhaving enopsporing. Wij weten uit de vervroegde evaluatie, twee jaarna de invoering van de wet, dat er knelpunten zijn, voorna-melijk in de aanpak van voetbalvandalisme. Wij delen dewens van de sector om deze knelpunten op te lossen. Hetis echter nog steeds niet bekend of de voetbalwet wel ofniet heeft bijgedragen aan het voorkomen van voetbalvan-dalisme en ernstige overlast of aan een structurele afnamevan het aantal incidenten. De officiële evaluatie moet deKamer dus nog afwachten. Ik vraag de minister dan ook,wanneer we deze evaluatie kunnen verwachten.

Mijn partij kijkt met verbazing naar de trend van de afgelo-pen jaren. Burgemeesters krijgen meer en meer bevoegd-heden: preventief fouilleren, bestuurlijke ophouding,dwangbevoegdheid, noodbevel, bestuurlijke boete overlastopenbare ruimte en ik zou nog wel even door kunnen gaan.Er zijn veel instrumenten om overlast te bestrijden. Maarde meerwaarde is niet altijd aangetoond en ook is nietduidelijk, of de burgemeesters wel gebruikmaken van hunbevoegdheden. De Inspectie Veiligheid en Justitie waar-schuwt voor overlap en gebrek aan inzicht in de samenhang.Burgemeesters zien door de bomen het bos niet meer. Ookde Raad van State benadrukt dat er behoefte is aan eenintegrale herziening van alle bevoegdheden in het kadervan de openbare orde. Het laatste onderzoekrapport dateertbij mijn weten uit 2007, toen nog dankzij het ministerie vanBinnenlandse Zaken. In de tussentijd zijn veel bevoegdhe-den toegevoegd. Daarom vraag ik de minister of hij bereidis, de verschillende bevoegdheden en instrumenten op hetgebied van openbare orde en veiligheid in kaart te brengen.Zoals ik al zei, zijn de taken van de burgemeester enormuitgebreid. Het uitdijende pakket aan sanctiemaatregelenbaart ons echter zorgen. Burgemeesters moeten oppassendat ze niet het strafrecht worden ingezogen. De ministerheeft van hen bijna lokale sheriffs gemaakt. Soms lijkt hetalsof hij het wel prima vindt dat burgemeesters op de stoelvan de rechter gaan zitten. Maar, zo zeg ik tegen de minister,dat wringt met ons staatsrecht. Wat D66 betreft is de burge-meester een bestuurder en geen rechter. Ernstige overlastis in veel gevallen gewoon strafbaar gedrag. Een rechteren niet een burgemeester moet daarover oordelen enstraffen. Hoe waarborgt de minister de verhouding tussenbestuursrecht en strafrecht? Hoe rechtvaardigt hij datzwaarwegende maatregelen worden opgelegd door eenburgemeester, zonder tussenkomst van een rechter? Hoekunnen mensen zich verdedigen tegen eventuele onterechtesancties?

D66 is voorstander van een effectieve aanpak van voetbal-geweld. Het effect van een civiele sanctie valt niet te verge-lijken met die van een strafrechtelijke sanctie. Uit cijfersvan de KNVB blijkt dat van alle opgelegde stadionverbodenin het seizoen 2013-2014 er 662 civiel zijn opgelegd enslechts 18 via het strafrecht. Daar lijkt nog werk voor hetkabinet te liggen. Is de minister bereid om de aanbevelingen

van de KNVB over te nemen door ten eerste onderzoek tedoen naar de mogelijkheden om een groter deel van hetvoetbalgerelateerde geweld via het strafrecht te behandelen,en ten tweede door delicten waarop binnen het civiele rechtvan de KNVB meer dan achttien maanden stadionverbodstaat, in het strafrecht te laten afhandelen?

Na deze eerste opmerkingen wil ik graag inzoomen op devoorgestelde wijzigingen. Zoals eerder gezegd, begrijp ikde wens om bepaalde knelpunten op te lossen. Er zittennoodzakelijke en effectieve aanpassingen in het wetsvoor-stel, zoals het oprekken van de maximale duur van eengebiedsverbod en het uitbreiden naar gemeenten bij uitwed-strijden. Ik heb nog wel een aantal vragen over bepaaldemaatregelen.

Allereerst wil ik ingaan op de first offenders. We begrijpendat een belangrijk knelpunt bij de first offenders ligt. De eisvan herhaaldelijkheid wordt met dit voorstel weggehaald.Als iemand dus slechts één keer betrokken is geweest bijordeverstoring, kan deze persoon een gebiedsverbod, eengroepsverbod of een meldplicht van de burgemeester krij-gen. Dit kan ingrijpend lijken, maar uit de toelichting vanhet kabinet begrijpen we dat dit niet zal gebeuren bij lichteverstoringen. Ik vind het toch belangrijk om ook hier nogeen keer de bevestiging van de minister te krijgen dat hetalleen zou moeten gelden bij ernstige verstoringen incombinatie met een kans op herhaling. Als dit de kans oprecidive doet afnemen, kunnen we het begrijpen. Wel vra-gen we de minister om de resultaten in de evaluatie meete nemen. We willen immers niet dat jonge mensen hier-door hun toekomst vergooien. Kan de minister toelichtenop welke wijze de burgemeester de kans op herhaling zalbeoordelen? Worden er criteria meegegeven, zodat mensenop een vergelijkbare manier worden behandeld en gestraft,en wat zijn die criteria dan? Wat moeten we verstaan onderernstige ordeverstoringen? Zijn deze niet vaak strafbarefeiten waarover de rechter en niet de burgemeester gaat?Hoe wordt aandacht besteed aan omgevingsfactoren, zoalsscholing, werk, alcohol- en drugsproblematiek?

Ik kom bij de verhoging van de strafmaat. De minister wilmet deze wetswijziging de maximale duur van de vrijheids-beperkende maatregelen die de strafrechter kan opleggen,verhogen van twee naar vijf jaar. Waarom is deze verhogingnodig? Hoe vaak wordt de huidige maximumstraf van tweejaar nu opgelegd? Hoe vaak is aangegeven dat een hogerestraf was gewenst? Hoe effectief is deze maatregel eigenlijk?Wordt voetbalgeweld met zo'n verhoging daadwerkelijkvoorkomen? Of gaat het om het symbool?

Ten slotte. Wij hebben van de KNVB gehoord dat de resul-taten van de pilot met een digitale meldplicht reeds zijnovergedragen aan het ministerie van Veiligheid en Justitie.Het lijkt erop dat deze pilot prima is verlopen. Er zou minderpolitie-inzet nodig zijn om de meldingen aan te nemen ente controleren. Daardoor zou deze maatregel dus effectieverzijn. Hoe beoordeelt de minister de pilot? Is hij bereid om,wanneer dit digitale instrument ook waterdicht is, zo snelmogelijk over te gaan tot het inzetten hiervan?

Een aantal collega's heeft het nog gehad over de ME-inzet.Ik weet uit eigen ervaring dat het soms nodig is om de MEin te zetten, soms dichtbij, soms wat verder weg, maar welonder handbereik. Ik pleit er echter toch voor dat wij onshier niet bezig gaan houden met de vraag of het al dan niet

44-4-13

21 januari 2015

TK 44



nodig is om de ME in te zetten. Laten we dat overlaten aande professionals.

Wij hebben dus nog veel vragen. Ik wacht met belangstel-ling de beantwoording door de minister af.


Voorzitter. Voetbal is van het volk en het mag niet van hetvolk worden weggenomen. Dit is een prachtig citaat vanRivelino, ooit sterspeler van het Braziliaans elftal dat in 1980wereldkampioen werd. Voetbal is van het volk en zo is hetook. Dat is niet alleen de opvatting van Rivelino, dat is ookhet standpunt van de Partij van de Arbeid en al helemaaldat van mijzelf. Ik zal het maar onthullen: hier staat eenfanatiek supporter van de Pride of the North, gehuisvest inde Groene Kathedraal, onder de fanatieke supporters ookwel "De hel van het Noorden" genoemd, mijn eigen Gronin-gen FC. Hier spreekt iemand met clubliefde en een voetbal-hart. Niet voor niets heb ik ontzettend veel sympathie voorbewegingen als In de Hekken, een verzameling van fanatiekesupportersclubs. Niet voor niets was ik mede-initiator —dat was overigens al weer een paar jaar geleden — van hetSupportersplatform Betaald Voetbal, dat liefst 70% van deofficiële supportersverenigingen vertegenwoordigt binnendatzelfde betaalde voetbal. Ik volg met interesse acties enplannen om voetbal terug te brengen tot de kern, namelijkeen waar volksfeest voor jong en oud.

Dat beoogde de Partij van de Arbeid op 31 mei 2012 metde initiatiefnota "Voetbal weer een feest voor iedereen!".Deze nota heb ik samen met oud-collega's De Mos en Çörüzopgesteld en daarin deden we voorstellen om het voetbalweer aantrekkelijk te maken en tegelijkertijd voetbalvanda-lisme te bestrijden. Juist daarom wil de Partij van de Arbeidhet kaf van het koren scheiden. We komen op voor degoedwillende en ook de fanatieke supporters en willen eenharde aanpak voor de kleine groep ordeverstoorders dieproberen het voetbal in de maatschappij te ontregelen. Hetdoet ons daarom goed dat deze minister of eigenlijk hetkabinet, belangrijke voorstellen uit onze initiatiefnota steunten daarmee de basis heeft gelegd voor de "nieuwe voetbal-wet". Want laat ik duidelijk zijn, goedwillende supportersmogen wat de Partij van de Arbeid betreft niet lijden onderhet gedrag van de hooligans die het voetbal helaas ookkent. Deze laatste groep dient hard aangepakt te worden.Allereerst door de supportersverenigingen zelf en de clubs,maar daarnaast zijn er helaas ook wettelijke maatregelennodig. We willen met deze nieuwe voetbalwet duidelijkmaken dat we staan voor de goedwillende supporter enstrijden tegen de ordeverstoorders die mensen met geweldhet stadion, de kroeg, het strand of zelfs de kermis afjagen.

We zijn het dus in hoofdlijnen eens met het wetsvoorstel.Omdat de vragen die we nog hadden in de schriftelijkevragenronde goed zijn beantwoord, is er weinig op temerken over het wetsvoorstel zelf. Ik zal daarom nog watandere zaken aan de orde stellen, waaraan in de toekomstmeer aandacht zal moeten worden gegeven. Zeker op hetmoment dat deze aangescherpte voetbalwet zijn vruchtengaat afwerpen en het probleem van de kwaadwillendesupporters de kop heeft ingedrukt, wordt het tijd om meeraandacht te schenken aan de regels, die nu ook nog degoedwillende supporters belemmeren. Dat laatste moetnatuurlijk zo snel mogelijk gebeuren.


Wat mij betreft zijn dit mooie woorden van de heer VanDekken. Hij zegt dat de gasten die de boel verstoren, moetenworden aangepakt. Hij heeft dit een aantal jaren geledenook al gezegd. Ik kreeg in ons interruptiedebatje de indrukdat hij van mening is dat mijn amendement, dat erop isgericht om de strafrechter de mogelijkheid te geven, sup-porters tien jaar uit het stadion te weren, een stap te ver is.Is mijn indruk juist?


Als de heer Oskam op zoek is naar die bevestiging, is mijnantwoord dat dit klopt. Wij vinden het belangrijk dat wijeerst bekijken wat deze nieuwe wet in de praktijk doet. Wijkunnen dan misschien over een paar jaar, als het niet werkt,praten — ook met de heer Oskam — over een andereinvulling van de wet. Ik vroeg niet voor niets in mijn inter-ruptie naar zijn mening over de hooliganswetgeving inEngeland die vergaande straffen kent. Dat model blijkt goedte werken. Ik zeg niet dat wij dat hier in Nederland moeteninvoeren. Integendeel, ik hoop dat deze nieuwe wetgevingafdoende is. Het gaat ons om aanscherping.


Dan hoor ik toch graag iets over de gedachtegang van deheer Van Dekken. Nog niet zo gek lang geleden schreef hijmet oud-collega Çörüz van het CDA en de heer De Mos vande PVV het volgende: "Als een gebiedsverbod voor detweede maal tegen een relschopper wordt uitgesproken,moet het voor een rechter mogelijk zijn om op basis vande ernst van de misdraging een gebiedsverbod van maxi-maal tien jaar op te leggen." Dat is precies mijn amende-ment. Als toelichting daarop stelt de heer Van Dekken: "Voorde ergste raddraaiers geldt geen genade meer." Ik hoor nugraag waar deze ommezwaai vandaan komt.


Dit is een terecht punt van de heer Oskam. Overigens is dieinitiatiefnota opgesteld door het CDA, de PVV en de Partijvan de Arbeid. Er is echter ook nog zoiets als voortschrij-dend inzicht. Wij hebben nagedacht over de vraag hoevoetbalgeweld en voetbalgelateerd geweld verlopen. Hetis ook niet onbelangrijk dat er na de indiening van de initi-atiefnota allerlei besprekingen zijn geweest, ook met deminister van Veiligheid en Justitie, over de vraag hoe wijtot een zorgvuldige, goede en breed gedragen invullingvan de nieuwe voetbalwet zouden kunnen komen. Wijhebben toen gezegd dat het voorstel van toen niet geldt inhet hier en nu. Om die reden zullen wij het amendementvan de heer Oskam niet steunen. Dat spijt mij heel erg.


Ik heb in feite dezelfde vraag: waarom die draai. De heerVan Dekken heeft dit zelf opgeschreven en nu ontkracht hijdit volledig. Ik begrijp zijn opmerking over voortschrijdendinzicht niet. Als wij de laatste cijfers mogen geloven, neemthet voetbalvandalisme juist weer toe. Er is dan toch allereden om met dit amendement mee te gaan?

44-4-14

21 januari 2015

TK 44




Dat is misschien ook wel een terecht punt, maar ik wijs eropdat in de voetbalwereld door de KNVB, de supportersvere-nigingen en alles en iedereen hard wordt gewerkt aan nor-malisatie. Ik wil die normalisatie een grote kans geven. Destrafmaat in deze nieuwe wet is naar mijn mening steviggenoeg. Daarnaast is er een proces van mensen, suppor-tersbewegingen, de KNVB en andere bonden, en debetrokken organisaties om het voetbal te normaliseren. Ikwil graag die kant op. Die harde strafmaat van 2012 gaater in het hier en nu niet in voor de Partij van de Arbeid.


Ik spreek nogmaals mijn respect uit voor de initiatiefnotadestijds en voor de rol van de heer Van Dekken daarin, maardeze draai valt echt niet uit te leggen. Ik begrijp hem in iedergeval niet.


Dat mag de heer Bontes vinden, maar wij zijn blij met devoetbalwet zoals die nu voorligt.


Ik heb hierover toch ook nog een vraag namens mijn oud-collega De Mos en de fractie van de PVV. Ik heb veelwoorden gehoord van de heer Van Dekken, maar nog geenbegin van een antwoord. Hij spreekt over de strafmaat,maar het is geen straf: het is een maatregel. Je hoeft dusniet eens naar de proportionaliteit te kijken. Als je in eeninitiatiefnota schrijft dat er geen genade is voor de ergsteoverlastgevers, kan ik mij niet voorstellen dat je op basisvan gesprekken met supportersverenigingen en dergelijkekunt zeggen dat het niet meer nodig is. De heer Van Dekkenheeft mijn fractie zeker nog niet overtuigd van de redenwaarom hij nu ineens van mening is dat er blijkbaar welgenade is voor de ernstigste overlastgevers, want daarkomt het toch op neer.


Mevrouw Helder praat over de supportersverenigingen. Iksprak zojuist over het Supportersplatform Betaald Voetbal.Daar zit 70% van de supportersverenigingen in. Allemaalstaan ze achter deze voetbalwet en de KNVB staat daar vooreen groot deel ook achter. Maatschappelijk wordt de nieuwevoetbalwet ook breed gedragen. Ik vind het op dit momentgeen pas geven om strenger en harder te zijn dan de inhoudvan de wet nu weergeeft.


Dan zou ik de heer Van Dekken adviseren om ook eens teluisteren naar de politie en de KNVB. De KNVB heeft gezegddat er veel meer via het strafrecht zou moeten wordenafgedaan. Heeft de heer Van Dekken daar niet naar gekeken?


Zeer zeker heb ik daarnaar gekeken, maar ik heb een andereafweging gemaakt. Dat doe ik op basis van de informatieuit de gesprekken die ik heb gevoerd. Natuurlijk heb ik invoorbereiding op deze nieuwe wet ook met de minister vanVeiligheid en Justitie gesproken. De initiatiefnota vormt

deels de basis voor de wet. Her en der laten we een veer,maar dat wil niet zeggen dat we niet gewoon verder pratenals blijkt dat deze wet in de toekomst niet werkt. Ik refe-reerde niet voor niets aan de Hooligan Act in Engeland.


Ik heb geen vraag over het amendement, maar ik wil inha-ken op de laatste vraag van mevrouw Helder. Zij vroeg hoede heer Van Dekken kijkt naar de oproep om in het alge-meen meer via het strafrecht af te handelen, dus niet metbetrekking tot het amendement waarin de periode van tienjaar wordt genoemd. De heer Van Dekken weet dat er heelveel op civielrechtelijk gebied gebeurt bij de KNVB en bijde clubs, maar dat het strafrecht voor zware overtredingenen ernstige misdrijven te beperkt om de hoek komt kijken.Tenminste, zo zie ik dat en ik wil weten hoe de heer VanDekken dat ziet.


Mijn fractie vindt dat we daar zorgvuldig in moeten zijn.Dat zal de heer Van Nispen straks nog horen in mijn betoog.Natuurlijk moet je straffen wanneer dat nodig is en moetje ook hard straffen als dat nodig is. Daar voorziet de nieuwevoetbalwet prima in. Laat dat de maat en de basis zijn.


Daar ben ik het mee eens. Ik pleit er ook niet voor om demaatregelen nog verder aan te scherpen. Het gaat mij omde vraag hoe we de wet in de praktijk gaan gebruiken. Hoegaan we de aanscherpingen gebruiken? De balans is tocheen beetje zoek, is mijn stelling. We hebben te maken metcapaciteitsproblemen bij de politie en het Openbaar Minis-terie. Ziet de heer Van Dekken niet, net als ik en de veleanderen die hier iets over gezegd hebben, dat we ernaartoe moeten dat in de toekomst vaker het strafrecht gebruiktwordt voor ernstige strafbare feiten, waarvoor nu alleeneen civielrechtelijk stadionverbod gegeven kan worden?


Dat is inderdaad de afweging die we moeten maken. Hetmoet echter wel binnen de bestaande capaciteit. Ik kannatuurlijk niet zeggen hoe we dat in de praktijk gaan doenen hoeveel geld en menskracht dat gaat kosten. Ik wil eerstzien hoe deze wet in de praktijk wordt uitgevoerd met dehuidige capaciteit en binnen de bestaande kaders.


Ik ga hier ook nog even op door. De KNVB heeft aangegevendat al die stadionverboden, die volgens het civiele rechtworden opgelegd, minder effectief zijn dan strafrechtelijkesancties. Hoe kijkt de heer Van Dekken daar tegenaan?


Ik heb de opvatting van de KNVB begrepen. Misschien kanik deze opvatting zelfs delen, maar we hebben te makenmet de nieuwe voetbalwet die we straks hopelijk gaanvaststellen en die vervolgens in de praktijk moet wordengebracht. Ik wil eerst kijken hoe de wet in de praktijk uitge-voerd gaat worden. Het mooiste zou zijn als we zo minmogelijk van de wet gebruik hoeven te maken. Dat bedoelde

44-4-15

21 januari 2015

TK 44



ik in het eerste deel van mijn betoog: op weg naar normali-satie, met minder politie-inzet waar dat kan, minder inzetvan het strafrecht enzovoorts. Dat moet ons aller strevenzijn. Dat is ook het streven van de KNVB en de supporters-verenigingen en het is zeker het streven van de Partij vande Arbeid.


De Partij van de Arbeid zal er toch ook voor zijn dat deopgelegde sancties zo effectief mogelijk moeten zijn? Steldat er behoorlijke incidenten zijn op basis waarvan er stadi-onverboden voor langere tijd worden opgelegd, bijvoor-beeld voor meer dan achttien maanden. Is de heer VanDekken het met D66 eens dat je na achttien maandeneigenlijk gewoon het strafrecht moet inzetten?


Ik twijfel daar een klein beetje aan. Ik begrijp wat u zegt.Die strafrechtmogelijkheid moet er ook zijn. We willenvoetvalvandalisme en andere overlast in alles bestrijden.Ik wil echter wel deze voetbalwet als basis gebruiken. Ik wilniet telkens vooruitlopen op de vraag wat er eventueel gaatgebeuren. Het gaat om de beperking van overlast, binnenen buiten het voetbalstadion en elders. Er zitten goedemaatregelen in de voetbalwet en die wil ik graag als uit-gangspunt hanteren.

De voorzitter:U vervolgt uw betoog.


Ik sprak over de goedwillende supporters. Ons uitgangspuntis de weg naar normalisatie openhouden. Dat willen we zoveel mogelijk vasthouden.

Ik heb ook nog wat opmerkingen over het wetsvoorstel zelf.We maken ons er zorgen over dat een burgemeester met-een, zonder dat daar voldoende aanleiding toe is, eengebiedsverbod, een groepsverbod of een meldplicht aanfirst offenders kan opleggen. Ik wil niet dat een burgemees-ter zo'n vrijheidsbelemmerende maatregel te lichtvaardigoplegt. De antwoorden van de minister in de schriftelijkeronde stellen mij grotendeels gerust. Niet ieder fout gedragleidt meteen tot een gebiedsverbod. Niet ieder stadionver-bod hoeft meteen een meldplicht met zich mee te brengen.Na een zwaar vergrijp, ook al is het de eerste keer, moeteen burgemeester wel kunnen ingrijpen. Ik begrijp dat hetvoor de burgemeester aan de concrete omstandighedenligt of hij al dan niet een maatregel oplegt.

Hoewel de antwoorden van de minister mij dus geruststel-len, heb ik op één punt toch wel zorgen. Het lijkt menamelijk onwenselijk dat een burgemeester in de enegemeente met een bvo (betaaldvoetbalorganisatie) veelmakkelijker een maatregel oplegt dan een burgemeester ineen andere gemeente. Hoe kan de minister ervoor zorgendat er in verschillende gemeenten niet te veel met meermaten wordt gemeten? Het wetsvoorstel biedt immers ookde mogelijkheid tot privaatrechtelijke maatregelen. Een clubkan bijvoorbeeld zelf een stadionverbod aan een supporteropleggen. Dat kan een grondslag zijn voor een burgemees-ter om een maatregel op te leggen. Dat vind ik op zichzelf

prima, maar niet iedere maatregel die een club of eenandere organisatie oplegt, moet een grondslag kunnenvormen voor een burgemeester om een gebiedsverbod ofiets dergelijks op te leggen.

De angst werd bij mij weggenomen doordat in het wets-voorstel een Algemene Maatregel van Bestuur werd aange-kondigd. Daarin zou komen te staan welke sancties doorwelke private organisaties kunnen worden opgelegd enwelke misdragingen mogen worden gebruikt als grondslagvoor een bestuurlijke maatregel. In de memorie van toelich-ting staat de reden voor die AMvB, namelijk om te voorko-men dat aan allerlei sancties van private organisaties eenbestuurlijke maatregel kan worden gekoppeld. Dat vond envind ik eigenlijk nog steeds een prima oplossing. Tot mijnverbazing heeft de minister echter bij nota van wijziging demogelijkheid van een AMvB geschrapt. Ik heb een amende-ment ingediend om de mogelijkheid terug te brengen, zodateen burgemeester een maatregel niet al te lichtvaardig hoeftop te leggen. Een maatregel levert immers vaak een zekeremate van vrijheidsbeperking op. Daar moet je in de ogenvan mijn partij heel zorgvuldig mee omgaan, ook omdathet niet alleen over voetbaloverlast gaat. Als een kroegbaaseen lastige klant op straat zet, zou dat, zeker als dat de eer-ste keer is, voor mij niet mogen leiden tot een door deburgemeester opgelegd gebiedsverbod.


Volgens mij zei de heer Van Dekken net dat deze wet maareerst in werking moet worden gesteld en dat er geen anderemaatregelen in voorgesteld moeten worden. Nu komt hijzelf met een amendement. Ik proef hierin heel erg dat bur-gemeester kennelijk niet voldoende in staat zijn om huneigen afwegingen te maken. Is de heer Van Dekken het metD66 eens dat het juist het kenmerk van bestuurlijke maatre-gelen is dat burgemeesters die afwegingen moeten kunnenmaken?


Normaal gesproken zou dat het geval moeten zijn. Burge-meesters zouden die afweging ook wel kunnen maken. Ikwas echter verbaasd over het schrappen van de tekst in denota van wijziging over de mogelijkheid van een AMvB.Daarom heb ik dit amendement ingediend. Ik vond dat gek.Ik wil weten waarom dat zo is. Ik vraag dat natuurlijk ookaan de minister. Wij vinden het belangrijk dat er geen wil-lekeur ontstaat. Dat is de reden waarom wij dit amendementhebben ingediend.


Het kunnen opleggen van bestuurlijke maatregelen doorburgemeesters impliceert dat burgemeester hun eigenafwegingen kunnen maken, uiteraard binnen de kaders vande wet waarin toegang tot die maatregelen wordt geboden.Wat voegt dit dan nog toe?


Er zou een vorm van willekeur kunnen ontstaan. De eneburgemeester kan een andere afweging maken dan deandere. Ik heb liever dat dit op uniforme wijze geregeldwordt. Daarom heb ik dit amendement ingediend.

44-4-16

21 januari 2015

TK 44




Ik stel het altijd zeer op prijs als de PvdA wat dwars is eningaat tegen de minister, maar op dit punt begrijp ik datzelf ook niet zo heel goed. Ik vind de argumenten die deminister gebruikte toch redelijk overtuigend. Hij heeftgezegd dat niet de civiele sanctie van de civiele organisatie,het stadionverbod, vooropstaat, maar dat het gaat om degedraging. Die is op zichzelf volgens het bestuurlijk gezagvoldoende grond voor een bestuurlijke maatregel. Welkemeerwaarde heeft het dan om toch in een AlgemeneMaatregel van Bestuur een lijst op te nemen waarin staatdat het wel geldt voor de kroegen op de hoek en voor dekermis, maar niet voor de andere kroeg en ook niet als eriets op het strand gebeurt? Het is juist willekeur om zo'nlijst op te nemen in een Algemene Maatregel van Bestuur.Kan de heer Van Dekken daarop reageren?


Ja, ik zei zojuist namelijk dat het mij gaat om de mate vanvrijheidsbeperking. Daar moet je heel zorgvuldig meeomgaan. Om die reden hebben wij dit amendement inge-diend. We willen dat er in die zin geen willekeur ontstaat.Natuurlijk heb ik de argumenten van de collega-Kamerledenen de minister goed gelezen en goed beluisterd, maar hetpunt van willekeur bij vrijheidsbeperking is gewoonbelangrijk voor ons. We zullen in tweede termijn echtergoed luisteren naar de Kamer en de minister en dan onzeultieme afweging in dezen maken.


De gemeente kan gebruikmaken van de gegevens die zo'nclub of de kroegbaas doorgeeft, maar zij moet toch zelfstan-dig onderbouwen waarom een bepaalde maatregel propor-tioneel is in een bepaald geval. Daar gaat het om. Dieafweging ligt dus toch bij het bestuursorgaan. De civielemaatregel kan slechts een rol spelen ter onderbouwingdaarvan. Hij kan echter niet op zichzelf leiden tot het een-op-een overnemen of het versterken van de civiele maatre-gel met een bestuurlijke maatregel. Juist vanuit dat perspec-tief denk ik dat een Algemene Maatregel van Bestuur heelweinig meerwaarde zal hebben. Maar goed, ik deel ook dezorg van de heer Van Dekken. Het moet niet te makkelijkzijn om een civiele maatregel te versterken met eenbestuurlijke. Ik betwijfel echter zeer of het amendementzinnig is. Het betoog van de heer Van Dekking dat dit welmeerwaarde heeft en tot minder willekeur zal leiden, vindik niet overtuigend.


Dat kan mijn collega natuurlijk zeggen, maar, nogmaals,het gaat ons echt om de willekeur en de risico's van devrijheidsbeperking. Ik denk dat we even moeten afwachtenwat de minister in tweede termijn over het amendementzegt. Ik kom daar dan vanzelfsprekend op terug. Een vol-gend punt is de digitale meldplicht. Als aan alle technischeeisen kan worden voldaan en kan worden voorkomen datvoetbalsupporters het systeem kunnen omzeilen, dan benik een groot voorstander van die meldplicht. Daarmee kunje hooligans van de wedstrijden weghouden, zonder datdat meteen heel ingrijpend hoeft te zijn voor de hooliganin kwestie en zonder dat dat meteen tot veel controle-inspanning hoeft te leiden. Dat laatste is ook niet onbelang-rijk. De minister verwijst naar een pilot van de KNVB waar-

van hij de uitslag maar af te wachten heeft. Dat vind ik,eerlijk gezegd, weinig proactief. Wat kan de minister doenom de mogelijkheid van een digitale meldplicht van degrond te krijgen?

Op het moment dat de overlast teruggedrongen wordt, iser meer ruimte om de belemmeringen voor de goedwillendesupporters die nu voor hun plezier naar het voetbal gaan,weg te nemen. De supportersverenigingen spelen hierin aleen belangrijke rol. Dat moeten ze blijven doen. Ze kunnener ook voor zorgen dat de goedwillende supporters, die ookfanatiek zijn, op hun verantwoordelijkheid worden aange-sproken. Als dat lukt en de hooligans teruggedrongenworden, is het weer mogelijk om zonder clubcard of combi-regeling naar een wedstrijd te gaan. Dan wordt het ookmogelijk dat iemand op de dag zelf spontaan een kaartjekoopt om naar een wedstrijd te gaan. Ik dien in tweedetermijn graag een motie in over die normalisatie.

Zoals ik al heb gezegd, heb ik in 2012 met de ex-collega'sDe Mos en Çörüz de initiatiefnota "De menukaart voor desupporter" voorgesteld. Ik wil die hierbij nogmaals onderde aandacht brengen. Een van de voorstellen was datbetaaldvoetbalorganisaties iedere twee jaar een actieplanmoeten ontwikkelen waarin maatregelen staan ter verbete-ring van de gastvrijheid voor uitsupporters. Dat vindt mijnfractie erg belangrijk. Ik hoor daarom heel graag een reactievan de minister op deze vraag.

Ik vind het in het kader van de regel dat de goeden nietonder de slechten moeten lijden, van belang dat supportersdie achteraf onschuldig blijken te zijn, meteen uit het voet-balvolgsysteem moeten worden verwijderd. Zeer regelmatigblijkt namelijk achteraf dat mensen er niets mee te makenhebben gehad. Ik heb vaak gehoord dat mensen lang in datsysteem vermeld blijven staan, met alle maatschappelijkegevolgen van dien. Dat belang wordt groter als deze wetwordt aangenomen en de burgemeesters gemakkelijkermaatregelen kunnen nemen. Ik zou het op prijs stellen alsde minister daarop ingaat. Tot slot. Voetbal is liefde, voetbalis passie. Laten wij het voetbal terugbrengen tot wat het inessentie is: een schitterend spel met een bal. Of, zoalssportjournalist Willem Vissers ooit schreef: de wereld iseen bal. De PvdA kopt die bal graag in met diezelfde krachten passie.

De voorzitter:Wij zijn aan het einde gekomen van de inbreng in eerstetermijn van de Kamer. Wij hebben verschillende clubkleurenkunnen identificeren; dat is altijd mooi meegenomen. Deminister heeft aangegeven dat hij ongeveer een kwartiernodig heeft om zijn beantwoording voor te bereiden. Ik zalde vergadering derhalve een kwartier schorsen. Wij zullenvandaag waarschijnlijk niet de gehele beantwoording ineerste termijn kunnen afronden. Daarom stel ik de ministervoor om te starten met het behandelen van de amendemen-ten, zodat de leden alvast het oordeel van de minister overde amendementen hebben. De rest van de beantwoordingvan de minister en de tweede termijn zullen dan volgendeweek worden ingepland.

De vergadering wordt van 12.21 uur tot 12.37 uur geschorst.

44-4-17

21 januari 2015

TK 44



De voorzitter:De minister zal de amendementen becommentariëren. Erzijn vier amendementen ingediend, te weten de amende-menten op de stukken nrs. 8, 11, 14 en 15. De overigeamendementen zijn vervallen, doordat zij vervangen zijndoor andere amendementen.

Minister Opstelten:

Voorzitter. Gelet op de tijd zal ik geen lange inleiding hou-den en ook niet spreken over mijn favoriete club. Dat isalgemeen bekend, dus dat hoef ik niet te doen. Wel wil iknog twee dingen zeggen. In 2010 trad de Wet maatregelenter bestrijding van voetbalvandalisme en ernstige overlastin werking. In 2011 zijn er ernstige rellen rond voetbalwed-strijden geweest, wat aanleiding was voor een vervroegdeevaluatie van de wet. In het voorjaar 2012 verscheen deinitiatiefnota van de heren De Mos, Van Dekken en Çörüzover maatregelen ter bestrijding van voetbalvandalisme enernstige overlast. In het najaar van 2012 was er de aankon-diging van de aanscherping van de wet en het wetsvoorsteldat wij nu bespreken. Dat is een belangrijk momentum, dusiedereen die daarin een rol heeft gespeeld, zeg ik dank. Wijhebben nu een momentum bereikt waar de KNVB, alle bvo-burgemeesters, de politie, het Openbaar Ministerie en ikzelf,dus alle partijen die een rol spelen in de bestrijding van hetvoetbalvandalisme, zowel preventief als repressief, zich inkunnen vinden. Voetbal is een feest. Daar hoor je gewoonnaartoe te kunnen gaan. Wij streven naar normalisatie omdat voor elkaar te krijgen. Het is belangrijk om dat te doenlangs de lijnen die wij nu met elkaar hebben afgesproken.Dat is ook mijn inzet in dit debat. Ik zou het bij deze alge-mene inleiding willen laten.

Er zijn vier amendementen ingediend. Meestal kom je opeen heel natuurlijke manier tot een oordeel over amende-menten. In dit geval was mijn inleidende tekst de natuurlijkemanier om, niet verrassend, bij het oordeel over de amen-dementen te komen. Ik begin bij het amendement op stuknr. 8, ingediend door de heer Oskam, waarin wordt voorge-steld om de periode waarover een maatregel kan wordengespreid te verlengen van één jaar naar drie jaar. De sprei-ding als zodanig maakt de maatregel al effectiever; dat hoefik niet verder te verklaren. In het amendement wordtgesproken over de mogelijkheid van een verlenging vandrie maal drie maanden. Ik acht het voorgestelde tijdvakvan twaalf maanden toereikend. Ook burgemeesters hebbengezegd dat zij dit een goede en duidelijke verbetering vin-den. Mede daarom heb ik de termijn niet willen oprekken.Door een aanzienlijke verlenging zou deze preventievemaatregel een te zwaar effect kunnen krijgen. Ik acht datongewenst. Ik luister ook in dit debat natuurlijk naar inter-rupties. Ik wacht even af waarmee de Kamer nog verderzou kunnen komen, zodat ik in tweede termijn een definitiefoordeel kan geven. Dus als het tot een eventueel iets ver-dere uitbreiding komt, kan ik daarvan misschien metbelangstelling kennisnemen en daar straks misschien zelfspositief op reageren, maar voor mijn definitieve oordeelwil ik eerst zien of dat gebeurt en op grond van welkeargumenten.

De voorzitter:De heer Oskam heeft daarover wellicht in de korte schorsingal wat verder zijn licht kunnen laten schijnen.


Precies. Ik wil daarmee wel gelijk komen, want ik merk ookin de Kamer dat er sympathie is voor het idee, nu ook deburgemeesters en de KNVB hebben gezegd dat de termijneigenlijk langer zou moeten zijn dan één seizoen, wat ookvoor andere maatregelen geldt, zoals oud en nieuw. Je kuntdus zeggen dat je dit kunt spreiden, maar het is toch eenperiode van één jaar, linksom of rechtsom. Ik ben welgeneigd om mijn amendement aan te passen van drie naartwee jaar. Dan wil ik ook wel van de minister horen dat hijboter bij de vis doet.

Minister Opstelten:

Op dat moment zou ik het oordeel aan de Kamer laten.

De voorzitter:De heer Oskam gaat dus een gewijzigd amendementindienen waarbij hij de termijn verandert van drie in tweejaar. Dan kunnen de collega's daar rekening mee houden.


Dat zal ik doen.

De voorzitter:Uitstekend. Dan wordt het amendement op stuk nr. 8 dusnog gewijzigd.

Minister Opstelten:

Dan kom ik bij het amendement-Oskam/Helder op stuk nr.15. Met dat amendement wordt beoogd om de termijn vande vrijheidsbeperkende maatregel ingeval van recidive teverlengen tot tien jaar. Deze termijn van tien jaar stuit opbezwaren. Het doel van de maatregel is de beveiliging vande samenleving en het voorkomen van strafbare feiten. Demaatregel raakt ook aan de grondrechten van de betrok-kene, die in zijn vrijheid wordt beperkt. Je moet dat ook opdie manier benaderen.

Het doel dat met de maatregel wordt gediend, weegt zwaarmaar de maatregel moet mede op grond van het EVRM ookin het individuele geval noodzakelijk en proportioneel zijn.Ik ben absoluut voor een strakke, strenge maatregel dieproportioneel en effectief is. Het is dus van belang datsteeds kan worden vastgesteld of het gevaar of het recidi-verisico dat van de betrokkene uitgaat nog bestaat. Bijandere maatregelen waarbij deze doelen worden nage-streefd, waarbij we dan ook moeten kijken naar de rest vanhet strafrecht, is daarom altijd een toetsingsmoment inge-bouwd na maximaal vijf jaar. Daarom ontraad ik dit amen-dement.

Ik kom dan bij de reactie op het amendement van mevrouwHelder dat inmiddels is ingediend op stuk nr. 14 inzake deinvoering van strafrechtelijke groepsaansprakelijkheid. Datis een punt waarbij wij elkaar regelmatig tegenkomen enelkaar raken maar nog niet verder zijn gekomen. Vooropmoet worden gesteld dat het strafrecht berust op individueleaansprakelijkheid. Om geweld dat in groepsverband isgepleegd te kunnen bestraffen, ligt de bewijslast vooropenlijke geweldpleging al laag, op grond van artikel 141van het Wetboek van Strafrecht. Mevrouw Helder wil de

44-4-18

21 januari 2015

TK 44



bewijslast verder verlagen in die zin dat een hele groepstrafrechtelijk aansprakelijk kan worden gesteld voor destrafverzwarende gevolgen van openlijke geweldpleging.Een dergelijke verregaande oprekking van de strafrechtelijkeaansprakelijkheid die neigt naar een risicoaansprakelijkheidgaat het bestek van dit wetsvoorstel te buiten. Niet voorniets beoogt mevrouw Helder dit onderwerp ook via eenafzonderlijk initiatiefwetsvoorstel te regelen. Dat wacht iknatuurlijk verder af. Ik ontraad daarom dit amendement.

Tot slot kom ik bij het amendement van de heer Van Dekken.Daar was ik ook wat verrast en verbaasd over. Ik hebnamelijk groot vertrouwen in het optreden van de Neder-landse burgemeesters in dit verband. We hebben een sys-teem gekozen van civielrecht, bestuursrecht en strafrechtwaarin de burgemeester een belangrijke rol speelt.Natuurlijk is het ook daarbij altijd weer de rechter die toetst.De AMvB is daarom uit de nota van wijziging gehaald: hijheeft geen meerwaarde en doet afbreuk aan de flexibiliteit.Dat is de kern van het verhaal. Er is geen reden om temenen dat burgemeesters hun bevoegdheden niet zorgvul-dig zouden gebruiken. De AMvB biedt evenmin de waarborgdie de heer Van Dekken daar kennelijk van verwacht. Hetheeft dus mijn voorkeur dat de AMvB niet terugkeert in hetwetsvoorstel. Voordat ik echter mijn oordeel geef, is hetmisschien beter dat de heer Van Dekken mij interrumpeert,voorzitter.


Ik denk dat ik het oordeel van de minister wel ken. Deminister zegt dat hij verbaasd en verrast was door hetamendement van de PvdA. Ik sprak in mijn bijdrage noujuist mijn verrassing en verbazing uit over de wijziging diede minister zelf in de nota van wijziging heeft aangebracht.Wat is daarvan de achterliggende reden? Daarmee kan ikhet namelijk nog eens heel scherp overwegen.

Minister Opstelten:

De kern is dat het totaal geen toegevoegde waarde heeft.Je moet de burgemeester hier gewoon de speelruimtegeven die hij of zij nodig acht. Ik vind dat mevrouw Bernd-sen dat heel goed zei. Dat wordt hier getoetst. Bij de uitvoe-ring van deze en de vorige wet kun je inderdaad zeggendat het hier en daar wel wat steviger kan. Velen hebbendaarover gesproken. Je moet daarbij ruimte laten aan hetbestuursorgaan dat daarover gaat. Dat orgaan doet het nietin zijn eentje, maar in de driehoek c.q. vierhoek. Als dit goedgeorganiseerd is, schuift in dit verband namelijk de bvoaan en neemt men gezamenlijk standpunten in.


Ik heb goed geluisterd naar de minister en begrijp deargumentatie. Het ging mij er nou juist om dat de ministerin de nota van wijziging de mogelijkheid van een AMvBheeft geschrapt. Hij geeft daarvoor nu zijn argumenten,maar voorafgaand gebeurde dat op een andere manier.Vandaar mijn verrassing. Ik hoop dat de minister diebegrijpt.

Minister Opstelten:

Ja, die begrijp ik. Mijn verrassing is geen negatieve kwalifi-catie van hetgeen de heer Van Dekken gezegd heeft. Ik was

daadwerkelijk verrast vanwege de argumenten. Het gaaterom dat ik verantwoordelijk ben voor het stelsel en voorde uitvoering van de wet, maar slechts binnen debevoegdheden die ik heb. De burgemeester, het OpenbaarMinisterie, de bvo, de politie en de gemeenten geven echteruitvoering aan het verhaal en zij boeken de resultaten.Daarom wil ik de burgemeester de ruimte geven die hij ofzij nodig heeft.

De voorzitter:Bij wijze van uitzondering geef ik de heer Van Dekken nogeen korte, derde gelegenheid.


Dan zijn de minister en ik eruit. Er zijn genoeg gedachtenen argumenten gewisseld. Bij dezen trek ik het amendementin.

De voorzitter:Het amendement-Van Dekken (stuk nr. 11) is ingetrokken.

Minister Opstelten:

Ik ben door de amendementen heen.

De voorzitter:Dat klopt. Ik had met de woordvoerders afgesproken datwe na de amendementen zouden stoppen met de beant-woording door de minister, om in ieder geval genoeg tijdte hebben voor het bediscussiëren van de amendementen.We zouden nog drie kwartier kunnen doorgaan. Graag hoorik van de minister of hij denkt dat hij de beantwoording ineerste termijn in drie kwartier kan afronden.

Minister Opstelten:

Er zijn heel veel vragen gesteld. Dat ligt dus vooral aan desoepelheid van de leden van het parlement. Ik wil er graagdoorheen maar laat de Kamer maar zeggen wat zij prefe-reert.

De voorzitter:Ik vraag de woordvoerders kort bij mij te komen. Dan kun-nen we even met elkaar overleggen.

De vergadering wordt enkele ogenblikken geschorst.

De algemene beraadslaging wordt geschorst.

De voorzitter:We geven er met elkaar de voorkeur aan, de totale beant-woording van de openstaande vragen volgende week inéén keer te doen en daarna door te gaan met de tweedetermijn in zijn geheel.

We gaan om 14.00 uur verder met de regeling van werk-zaamheden. Vervolgens zijn er stemmingen over moties,ingediend bij het VAO Ecofin-Raad en het VAO Cultuur inbeeld en BIS. Daarna gaat de Kamer verder met het debatover privacy in het onderwijs.

44-4-19

21 januari 2015

TK 44



De vergadering wordt van 12.52 uur tot 14.01 uur geschorst.

Voorzitter: Van Miltenburg

44-4-20

21 januari 2015

TK 44



Bestrijding van voetbalvandalisme en ernstige overlast

Documents

Transcript of Bestrijding van voetbalvandalisme en ernstige overlast