VKW Beleidsnota

Duurzame competitiviteit

In verzadigde markten

Auteur: Geert Janssens, Hoofdeconoom bij VKW Metena

58september 2012

Inhoudstafel

1. Grenzen aan de export2. Zoeken naar nieuw evenwicht3. Duurzame concurrentiekracht?4. En de eurozone?5. Herstellen interne concurrentiekracht6. Links

De integrale tekst van de VKW beleidsnota is te vinden op:http://www.vkw.be/kennisbank/bereikt-belgische-export-zijn-limiet

1. Grenzen aan de export

1.1. Onhoudbaar onevenwichtige wereldhandel

Wereldeconomie: op zoek naar een nieuw evenwicht

Grootste importeur: Verenigde Staten

te zware schulden om de export te kunnen blijven financieren

Grootste exporteurs: Duitsland, China, Japan

Duitsland negatief handelssaldo met opkomende markten Vragen bij de duurzaamheid van het Duits exportmodel

Vragen bij duurzaamheid van het Duits exportmodel:• Grootste bijdragers tot Duits handelsoverschot in 2011:

– Frankrijk – VS– VK – Oostenrijk – Italië– Spanje – Polen

• Probleem: sommige van deze landen in een moeilijke economische positie gekomen

1.2. Gezocht: gulzige importeurs!

Huidige importeurs (VS en landen van de Eurozone): veel schulden:

– Handelstekorten gefinancierd met buitenlands kapitaal

– Teveel import en schulden kan leiden tot insolvabiliteit– Proces terugdraaien ook impact op exporteurs

Vraag: Wie worden de toekomstige importeurs?

2. Zoeken naar nieuw evenwicht

2.1. Internationale lessen

1. Herstel van de wereldeconomie is niet voor morgen

2. Beseffen dat in de toekomst export steeds minder gegarandeerd is

3. Niet illusie koesteren dat een exit van Zuid-Europese landen uit de euro een gemakkelijke oplossing biedt voor het concurrentievraagstuk binnen Europa

2.2. Lessen voor België

België = kleine open economie die haar concurrentiekracht actief moet bewaken

Povere exportprestaties. Verklaring:- Inflatie- en loonkostenontwikkeling- Andere kostenfactoren: elektriciteitsprijzen

Aanpassing van de concurrentiewet van 1996 en hertekening van de automatische loonindexering noodzakelijk!

3. Duurzame concurrentiekracht?

Concurrentiebeleid gelijk aan:stimuleren van de interne productiviteitsgroei

MAAR bedenkingen bij deze productiviteitsthese:

3.1. Onvervalste productiviteitVragen bij België als productiviteitskampioen van de wereldBelgische werknemers:

- op zichzelf heel productief MAAR (te) veel werklozen

3.2. Kunstmatige groei in de VS• Hoge productiviteit aanbod van goederen en diensten stimulering binnenlandse vraag/ consumptie• Probleem: Vraag gefinancierd door buitenlandse schulden

3.3. Hoe zeker zijn dat groei duurzaam is?Bijvoorbeeld:• Realiseren van begrotingsoverschotten• Creëren van een zilverfonds

4. En de eurozone?

• Verhaal van de VS: veel gelijkenissen met verhaal van de Eurozone

• Fundamentele les: landen moeten oog hebben voor de duurzaamheid van hun groeipotentieel

• Nuttige indicator van duurzaamheid: Saldo en lopende rekening van de handelsbalans

5. Herstellen interne concurrentiekracht

Hoe competitiviteit op duurzame wijze herstellen? Zorgen voor een gezond klimaat voor ondernemerschap

5.1. Meer potentiële groeiBelgië: meeste ruimte voor interne productiviteitsverbeteringen

5.2. Structurele maatregelenVoor productmarkten, arbeidsmarkt en lasten op arbeid

5.2. Structurele maatregelen• ProductmarktenConcurrentie op productmarkten technologische en organisatorische vernieuwingBelgië: Concurrentie-intensiteit niet optimaal

• ArbeidsmarktArbeidsmarkthervormingen productiviteitswinsten:Ontslag en aanwerving werknemers gemakkelijker voor bedrijven

• Lasten op arbeidMinder lasten op arbeid en een slimmer pensioensysteem optrekken werkgelegenheidsgraad

5.3. MentaliteitsveranderingNormen en waarden zijn een belangrijke concurrentiefactor

Innovatiecultuur Grootste uitdaging bij innovatie: idee omzetten in een verkoopbaar product of dienst

Exportcultuur Mentaliteitsverandering bij ondernemers zelf: Meer durven betreden en van nieuwe en onbekende (groei)markten

Studiecultuur Ontwikkelen naar een cultuur van permanente vorming

Overlegcultuur Modernisering van ons sociaal model door overleg en niet door conservatisme

6. Links

Voor verdere verdieping:

– VKW beleidsnota ‘Duurzame competitiviteit’: http://www.vkw.be/kennisbank/bereikt-belgische-export-zijn-limiet

– VKW: www.vkw.be