Behandeling van acute en chronische suïcidaliteit in ... · Opstellen van een su. ї. cide...

Behandeling van acute en chronische suïcidaliteit

inDialectische gedragstherapie

Anne Huntjens

Voorjaarscongres VGCt

12 april 2019

(c) Dialexis Advies BV

• Mindfulness oefening

• Biosociale model

• Suïcidaal gedrag

• Behandeling van chronische en acute suïcidaliteit in DGT

• Video

• een probleemanalyse in 3-tallen

• Plenaire uitwisseling analyses, meest opvallende dingen bespreken

• Terugblik op de ochtend

INHOUD WORKSHOP


LOGICA DGT IN EEN NOTENDOP

“Hoe alles terug te brengen is tot de biosociale theorie”


Verhoogd risico op negatieve uitkomsten• Sociaal isolement, problematische relaties, gebrekkige individuatie• Lage effectiviteit op vlak van school en werk, ZH -opnames• Zelfhaat, hopeloosheid, verwarring

Risico psychopathologie++

Omgeving• Minimaliseren, afwijzen,

bestraffen adequaat gedrag• Bekrachtiging crisisgedrag• “Slechte match”

Aanhoudende disregulatie van emoties

Emotiedisregulatie• Hoge sensitiviteit• Intense reactie • Langzame terugkeer

naar basisniveau

Individu• Negatief affect+• Impulsief• Verhoogde basisspanning

Transactie

Verkeerde informatie-verwerking

Niet in staat tot stemmingsonafhankelijk plannen

en organiseren van gedrag

Gebrekkige beheersing van stemmings-afhankelijk gedrag

Verstarren, bevriezen, afsluiten

Actieve zelf-invalidatie

Emotiedisregulatie

stimulus

Nieuwe stimulusWit = ‘gewoon’Rood = kwetsbaar enniet modulerend

TIJD

Arousal niveau

Hef

tighe

id v

an re

actie

“Het is mijn schuld. Ik moet veranderen!”

“Ik ben kwetsbaar. Je moet mij nemen zoals ik

ben!”

Acceptatie

Leren controleren impulsieve gedragingen

Verandering

Kernstrategie Validatie

Consultatie aan de cliënt OmgevingInterventie in de

omgeving

6

CLIENT

DE ERNST VAN CHRONISCHE SUÏCIDALITEIT: HET BASALE DILEMMA

De wisselwerking tussen patiënt en omgeving/hulpverlening wordt vaak gekenmerkt door een aanhoudend patroon van teleurstelling, misverstanden, controlepogingen en strijd. En angst!

Onderschatten van de problematiek van de patient

Overschatten van de invloed van de omgeving

HET BASALE DILEMMA

1. Wat beschouwen we als suïcidaal gedrag

2. Suïciderisico-assessmentdirecte gevaarindirecte aanwijzingenomstandigheden gerelateerd aan

3. Protocol interventies Operant /klassiek Chronisch /acuut

SUÏCIDALITEIT

(c) Dialexis advies, 20179

alle gedragingen die leiden tot direct of indirect levensgevaar, zonder

dat er altijd de intentie is om het leven te beëindigen, maar die wel

altijd tot doel hebben te ontsnappen aan het lijden waarin de persoon

zich bevindt.

Willen ontsnappen aan het lijden en de wanhoop in huidig leven.

WAT WORDT BESCHOUWD ALS SUÏCIDAAL GEDRAG:


Suïcide

Crisisgedrag

Zelfbeschadigend gedrag

Zich opdringende suïcidale neigingen, beelden, uitlatingen

Het fantaseren over suïcide en over de verwachtingen van de effecten

van suïcide en de emotionele reacties die met suïcide gedachten

samenhangen

WAT WORDT BESCHOUWD ALS SUÏCIDAAL GEDRAG:


Beiden hebben de intentie om het lijden op korte termijn te verminderen met de verwachting hierdoor het leven dragelijker te maken = emotionele toestand veranderen

AM : tijdelijk, zonder daarbij de dood na te streven TS : eens en voor altijd .

# dit betekent niet altijd dat persoon dood wil, maar wel dat de persoon niet wil terugkeren in dit leven (vb 9/11)

ONDERSCHEID TUSSEN SUÏCIDAAL EN AUTOMUTILATIEF GEDRAG


Van cliënten wordt bij start van het programma niet

vereist dat ze controle hebben over hun suïcidale gedrag

Ze moeten wel bereid zijn om te werken aan het

verminderen van het suïcidale gedrag en het verbeteren

van de controle over het suïcidale gedrag

SUÏCIDAAL GEDRAG IN DGT


1. Suïcidaal en parasuïcidaal gedrag wordt altijd nadrukkelijk

geanalyseerd

2. Cliënten die suïcidaal gedrag vertoond hebben, kunnen geen

telefonisch contact hebben met hun therapeut voor 24 uur nadat de

therapeut het bekrachtigende karakter van de telefonische consultatie

op het zelfdestructieve gedrag heeft uitgelegd

3. Suïcidale cliënten krijgen geen medicatie voorgeschreven waarmee

suïcide kan gepleegd worden

3 DGT UITGANGSPUNTEN BIJ SUÏCIDAAL GEDRAG


Prioriteit nummer 1

Analyseren is de eerste stap tot verwerven van controle

Bij niet-coöperatief gedrag gebruik van commitment strategieën

en/of strategieën om therapie-interfererend gedrag te veranderen

Pre-treatment : maak globale analyse van SG uit het verleden met

als doel ernst van suïcidaal gedrag en uitlokkende factoren in kaart

kunnen brengen om suïcidaal gedrag in de toekomst in te schatten

SUÏCIDAAL GEDRAG IN DGT


SUÏCIDE RISICO ASSESSMENT

Directe aanwijzingen:

1. Dreigen met suïcide

2. Plannen van suïcide en/of voorbereiden

3. Suïcide pogingen afgelopen periode

4. Suïcide ideatie

17

SUÏCIDE RISICO BEOORDELING


Indirecte aanwijzingen:

1. Behoort tot de risicogroepen

2. Recente verstoringen of verlies van relatie, negatieve veranderingen in de omgeving

3. Onverschillig over de therapie, weglopen uit of vervroegd ontslag bij opgenomen patient

4. Recent medisch zorg ontvangen

5. Indirecte verwijzingen naar eigen dood, voorbereidingen voor dood

6. Plotselinge verandering in het klinisch beeld

18



Omstandigheden geassocieerd met suïcide:

1. Alcohol gebruik2. Afscheidsbrief3. Voorkeursmethode gemakkelijk voorhanden4. Isolatie5. Voorzorgen getroffen tegen ontdekking en/of ingrijpen6. Recente aandacht van media voor suïcide

19



Beschermende factoren:

1. Angst voor de dood2. Verbinding met anderen3. Geloof4. ...

20



Inschatting van suïcide risico gedrag op de langetermijn

O

P

G

geslacht

rasleeftijd

Methodebeschikbaar modellen

Neg. levensgebeurtenissen

Sociale steun/ minderheidsstatus

Cognitieve inhoudproces

Handelen/ zichtbaargedrag

Fysiologie/ emotioneel

21(c) Dialexis advies, 2017

DE BEHANDELING VAN SUÏCIDALE CLIËNTEN VEREIST EEN PROTOCOLLAIRE AANPAK


1. De functie en betekenis van gedrag (klassiek, operant)

2. Acuut of chronisch

NOODZAKELIJKE INFORMATIE OM PASSENDE INTERVENTIE TE BEPALEN


Klassiek

Automatisch uitgelokt door

situatie of stimuli

Wanhoop

Depressie

OperantOnder controle van gevolgen

DE FUNCTIE EN BETEKENIS VAN GEDRAG


Als het gedrag klassiek geconditioneerd is:

1. Stop uitlokkende gebeurtenissen2. Leer vaardigheden in het voorkomen van gebeurtenissen3. Leer vaardigheden voor het omgaan met gebeurtenissen



Als het gedrag operant geconditioneerd is:

1. Reageer met licht aversieve, natuurlijke contingenties2. Bekrachtig het gedrag niet of neem bekrachtigers weg3. Lok functioneel gedrag uit alvorens te intervenieren4. Intervenieer niet actief om suïcide te voorkomen, tenzij het

gevaar te groot is (en de dood afwendbaar lijkt)



Prioriteit : Cliënte in leven houden

Indien toepasselijk, SRA maken

Indien mogelijk opnames voorkomen, zo nodig crisisdiensten (laten)

inschakelen

Algemene richtlijnen

Flexibel en Actiever bij hoger risico

Onorthodox wanneer nodig

Open en eerlijk

ACUUT


1. Haal cliënt uit zijn emotionele geest

2. Focus op het heden

waar wat met wie

niet : wat heeft het veroorzaakt in het verleden

wel: probleemoplossing in het heden

uitlokkende situaties, samenvatten wat gebeurd is

3. Verminder omgevingsfactoren die hoog risico met zicht meebrengen

stimulus controle

verhogen sociale steun (therapeut, sociale omgeving)

ACUUT

(c) Dialexis advies, 2017 28

4. Verander gedrag dat leidt tot hoog risico gedragfocus op validatie van primaire emoties die nu aanwezig zijnstimuleren van toepassen van vaardighedencreëren van hoop (reasons for living)cognitieve modificatie

5. Oplossen van het probleem wat nu speeltsuïcide is geen goede oplossing

6. Commitment voor plan van aanpak

7. Daag het plan uit

8. Anticipeer op nieuwe suïcidale reactie

9. Opnieuw risico-inschatting

ACUUT


Voer de “gewone” DGT behandeling uit

Controle over de impulsieve gedragingen

CHRONISCH


STRATEGIEЁN BIJ SUЇCIDAAL GEDRAG” Gewone DGT”

31

1. Valideer de pijn

2. Schat de frequentie, intensiteit en ernst van de suїcidaliteit

3. Voer een gedrags-analyse uit

4. Koppel het gedrag aan algemene gedragspatronen. Maak

duidelijk dat ook suïcidaal gedrag een aanleiding kent en

gevolgen.

STRATEGIEЁN BIJ SUЇCIDAAL GEDRAG

32

5. Bespreek andere mogelijkheden om met de problemen

om te gaan, en sla daarbij de mogelijkheid van acceptatie

niet over

6. Richt aandacht op negatieve gevolgen van suïcide

7. Bekrachtig niet suïcidale responsen

8. Verkrijg commitment aangaande een suïcide preventie

plan

STRATEGIEЁN BIJ SUЇCIDAAL GEDRAGOpstellen van een suїcide preventieplan

1. Breng risicosituaties in kaart

2. Bepaal de ‘normale’ of meest gangbare uitlokkers

3. Bepaal welke andere gedragingen mogelijk zijn, welke hulp

mogelijk is, hoe afstand van de situatie en de emoties genomen

kan worden.

STRATEGIEЁN BIJ SUЇCIDAAL GEDRAGOpstellen van een suїcide preventieplan

4. Verkrijg instemming met het plan.

5. Zorg ervoor dat de patiënt het plan ook met relevante derden

bespreekt.

6. Check het plan regelmatig en stel bij indien nodig

VERWERVEN VAN COMMITMENT:

CASUSCONCEPTUALISATIE VOOR CLIENT

EN THERAPEUT

• Wat is de kern van het probleem? • Hoe wordt het probleemgedrag in stand gehouden?• Hoe is het probleemgedrag verklaarbaar?• Wat lokt het probleemgedrag uit?• Verheldert welke belemmeringen cliënte zal ervaren om

het probleemgedrag te veranderen en waar committment op toegespitst moet worden

COMMITMENT CASUSCONCEPTUALISATIE BIJ SUЇCIDALITEIT

Emotionele Kwetsbaarheid

gevolgenTriggers

Probleemgedragingen

Korte termijn……….……….……………….

Lange termijn…………..…………..………………………………….

• ...............................• .............................• .........................

• ....................• ........• ...........

CASUSCONCEPTUALISATIE

betekenisanalyse

functieanalyse

VIDEO SUSSEX

Emotionele Kwetsbaarheid

gevolgenTriggers

Probleemgedragingen

Korte termijnEmoties/leegteAngst/spanning

Lange termijn•Emoties•invalidatie•Isolatie/angst•eenzaamheid

• TS’en...............................• Eenzaamheid • zich terugtrekken• Niemand geeft om mij ...• Alcohol.............................

• isolatie in GGZ.....• pleegezinnen.......• Trauma’s...........

CASUSCONCEPTUALISATIEaan de hand van de video

• Afwijzing therapie• Ingesloten op je

kamer• Bezoekuur • Etc, et, etc

betekenisanalyse

functieanalyse

OPDRACHT ROLLENSPEL

• 3 tallen

• Maak kort kennis met elkaar en daarna maken van eigen

casusconceptualisatie

• Neem een patiënt voor ogen.

• Hoe raakt suïcidaal gedrag van patiënten jouw kwetsbaarheid

en wordt zo aanleiding voor probleemgedrag?

Behandeling van acute en chronische suïcidaliteit in ... · Opstellen van een su. ї. cide...

Documents

Transcript of Behandeling van acute en chronische suïcidaliteit in ... · Opstellen van een su. ї. cide...