Basisdoelstellingen en ontwikkelingsdoelen ... · A Z De peuterklas van tot De peuterklas van A tot...

Basisdoelstellingen en ontwikkelingsdoelen Gemeenschapsonderwijs

A ZDe peuterklas van tot

DPKL00H_DOELLIJST-GO.indd 1DPKL00H_DOELLIJST-GO.indd 1 20-01-2010 09:16:5920-01-2010 09:16:59


De peuterklas van A tot Z


3

Inleiding

Dit is een aanvulling bij “De peuterklas van A tot Z”.

Omdat voor een peuter alles nieuw is en hij nog bijna alles moet leren, vertrekken we bij het opmaken van de agenda niet vanuit doelen maar vanuit activiteiten.

Het is de bedoeling dat deze bundel als werkinstrument gebruikt wordt.Je kiest het doel waarrond je expliciet wil werken. Naast dat doel noteer je dan de datum. Zo zie je welke doelen al aan bod gekomen zijn en rond welke doelen je nog moet werken in de klas.

Uiteraard zijn er nog andere doelen maar de doelen die het meest relevant zijn, die m.a.w. echt aansluiten bij de activiteiten opgenomen in ‘De peuterklas van A tot Z’ werden hierin uitgebreid opgenomen.





4

Inhoudsopgave

1. Zelfredzaamheid ................................................................................................................................................................................................................ 1.1 Jas aan- en uittrekken ...................................................................................................................................................................................... 1.2 Melk / fruitsap / water drinken ................................................................................................................................................................. 1.3 Toiletbezoek ............................................................................................................................................................................................................ 1.4 Koek opeten ............................................................................................................................................................................................................ 1.5 Klasdier eten geven ........................................................................................................................................................................................... 1.5 Opruimen ..................................................................................................................................................................................................................

2. Kalenders + register invullen ................................................................................................................................................................................... 2.1 Aanwezigheidskalender ................................................................................................................................................................................ 2.2 Daglijn .......................................................................................................................................................................................................................... 2.3 Register ........................................................................................................................................................................................................................ 2.4 Weerkalender .........................................................................................................................................................................................................

3. In de rij staan .........................................................................................................................................................................................................................

4. Speelplaats / speeltijd ....................................................................................................................................................................................................

5. Op stap .......................................................................................................................................................................................................................................

6. Taal ................................................................................................................................................................................................................................................. 6.1 Vertellen / gesprek ............................................................................................................................................................................................. 6.2 Verhaal ......................................................................................................................................................................................................................... 6.3 Prentbespreking .................................................................................................................................................................................................. 6.4 Vers aanleren .......................................................................................................................................................................................................... 6.5 Vingerspelletjes ....................................................................................................................................................................................................

7. Waarneming ........................................................................................................................................................................................................................... 7.1 Algemeen .................................................................................................................................................................................................................. 7.2 Specifi eke waarneming van het lichaam ........................................................................................................................................ 7.3 Specifi eke waarneming van kunst ........................................................................................................................................................ 7.4 Specifi eke waarneming van de natuur .............................................................................................................................................

8. Opvoedende spelen .......................................................................................................................................................................................................... 8.1 Begrippen .................................................................................................................................................................................................................. 8.2 Puzzelen / inlegpuzzels ................................................................................................................................................................................. 8.3 Auditief spel + waarneming van geluiden ..................................................................................................................................... 8.4 Visueel spel / kleurenkennis ....................................................................................................................................................................... 8.5 Tactiel spel ................................................................................................................................................................................................................ 8.6 Sorteren ...................................................................................................................................................................................................................... 8.7 Rangschikken ......................................................................................................................................................................................................... 8.8 Tellen .............................................................................................................................................................................................................................




5

9. Manuele expressie / techniek van de dag ..................................................................................................................................................... 9.1 Tekenen ....................................................................................................................................................................................................................... 9.2 Kleuren ......................................................................................................................................................................................................................... 9.3 Knippen ....................................................................................................................................................................................................................... 9.4 Scheuren .................................................................................................................................................................................................................... 9.5 Vingerschilderen + tekenen met en in verf ................................................................................................................................... 9.6 Schilderen ................................................................................................................................................................................................................. 9.7 Stempelen + tamponneren ........................................................................................................................................................................ 9.8 Prikken .......................................................................................................................................................................................................................... 9.9 Parels rijgen op een stok / op een draad ......................................................................................................................................... 9.10 Parels rijgen volgens patroon ( heel knappe peuters) .................................................................................................... 9.11 Boetseren ................................................................................................................................................................................................................... 9.12 Kleven ........................................................................................................................................................................................................................... 9.13 Verfrommelen ........................................................................................................................................................................................................ 9.14 Bouwen / construeren .................................................................................................................................................................................... 9.15 Zeepbellen (ballon) (op) blazen ..............................................................................................................................................................

10. Huishoudelijke activiteit ..............................................................................................................................................................................................

11. Verjaardag vieren / feesten ........................................................................................................................................................................................

12. Muzikale opvoeding ........................................................................................................................................................................................................ 12.1 Lied aanleren .......................................................................................................................................................................................................... 12.2 Dansen + ritmiek ................................................................................................................................................................................................. 12.3 Instrumenten bespelen .................................................................................................................................................................................

13. Muzische opvoeding – Drama ................................................................................................................................................................................ 13.1 Optreden voor (groot)ouders / Dramatisch spel ...................................................................................................................... 13.2 Voorstelling of tentoonstelling gaan bekijken ........................................................................................................................... 13.3 Tik Tak + Poppenspel .......................................................................................................................................................................................

14. Bewegingsopvoeding .................................................................................................................................................................................................... 14.1 Sherborne .................................................................................................................................................................................................................. 14.2 Traplopen .................................................................................................................................................................................................................. 14.3 Omloop ....................................................................................................................................................................................................................... 14.4 Fietsen .......................................................................................................................................................................................................................... 14.5 Rollen / springen / bewegingsexpressie ......................................................................................................................................... 14.6 Bewegingsactiviteiten met hanteermateriaal ............................................................................................................................

15. Groepswerk of vrij spel ..................................................................................................................................................................................................

16. Overlopen van de voorbije ochtend / middag .........................................................................................................................................





6

1. ZELFREDZAAMHEID

1.1 JAS AAN- EN UITTREKKEN:

W.O. Mens 1.8 De kleuters kennen hun eigen mogelijkheden en beperkingen.

Spreken 2.2.4 De kleuters kunnen de hulp of medewerking van anderen inroepen (O.D.2.9).

1.2 MELK / FRUITSAP / WATER DRINKEN:

W.O. Mens 3.1 De kleuters kennen en begrijpen omgangsvormen, leefregels en afspraken die van belang zijn voor het samenleven in een groep (O.D.3.9).

W.O. Mens 3.2 De kleuters kunnen omgangsvormen, leefregels en afspraken die van belang zijn voor het samenleven in een groep toepassen en naleven.

W.O. Maatsch 3.1 De kleuters weten dat er in de klas regels gelden.

W.I. Getallen 2.1 De kleuters kunnen handelend en verwoordend de ene concrete hoeveelheid dingen vergelijken met een andere hoeveelheid dingen. Bij het verwoorden gebruiken zij daarbij de passende hoeveelheidsbegrippen (evenveel / niet evenveel dingen, veel / weinig dingen, te veel / te weinig dingen, dingen over / dingen te kort, meer / minder dingen, meest / minst dingen) (O.D.1.1).Kunnen globaal vergelijken.Kunnen de één-één-relatie leggen.

1.3 TOILETBEZOEK:


W.O. Ruimte 2.8 De kleuters vinden zelfstandig hun weg in een vertrouwde omgeving (O.D.6.3).


Taalbesch.2.7 De kleuters beseff en dat bepaalde symbolen (pictogrammen, lettertekens,...) dienen om boodschappen over te dragen (O.D.5.4).




7

1.4 KOEK OPETEN:




1.5 KLASDIER ETEN GEVEN:

W.O.4.5 De kleuters kunnen eenvoudige handelingen uitvoeren om mensen, dieren en planten te verzorgen.

1.6 OPRUIMEN:



W.O. Mens 3.3 De kleuters kunnen in concrete situaties met de hulp van een volwassene afspraken maken (O.D.3.10).


W.O. Maatsch 3.3 De kleuters kunnen een aantal visuele en auditieve regels naleven.

W.O. Ruimte 2.7 De kleuters kunnen, mits aanwijzingen, orde brengen in een beperkte ruimte (O.D.6.8).


L.O. Mot.comp.4.1 De kleuters kunnen een gepast bewegingsantwoord geven op eenvoudige speltaken, bewegingsopdrachten, afspraken en regels (O.D.1.32).

L.O. Zelfconc en De kleuters kunnen kleuter-aangepast materiaal uithalen en weer opbergen op de Soc.funct.5..2 afgesproken plaats (O.D.3.10).




8

2. KALENDERS + REGISTER INVULLEN

2.1 AANWEZIGHEIDSKALENDER:


Taalbesch. 1.4.1 De kleuters kunnen een betekenis toekennen aan een visuele of auditieve boodschap. Beseff en dat bepaalde symbolen (pictogrammen, lettertekens,…) dienen om boodschappen over te dragen (O.D.5.4).


W.I. Tellen 1.1 De kleuters ervaren hoeveelheden en kunnen passende hoeveelheidsbegrippen gebruiken.

2.2 DAGLIJN:

W.O. Tijd 1.1 De kleuters doen allerlei ervaringen op rond tijd.

W.O. Tijd 2.1 De kleuters kunnen zich een voorstelling vormen van een opeenvolging van gebeurtenissen en deze in woorden weergeven.

W.O. Tijd 2.6 De kleuters tonen tijdsbesef aan de hand van het functioneel gebruik van verschillende soorten kalenders (O.D.5.3).

W.O. Ruimte 3.2 De kleuters kunnen voorstellingen van vertrouwde plaatsen en voorwerpen herkennen (O.D.6.6).

Lezen 2.2.1 De kleuters kunnen situaties in beeldtaal begrijpen, interpreteren en verwoorden.Opsommen, benoemen en etiketteren.Een gebeurtenis beschrijven De centrale betekenis vatten en interpreteren.Reproduceren aan de hand van visueel materiaal.

Lezen 2.3.1 De kleuters kunnen door symbolen voorgestelde boodschappen i.v.m. met concrete activiteiten begrijpen (O.D.3.2).

Schrijven 2.2.1 De kleuters begrijpen de betekenis van pictogrammen.



W.I. Meten 1.3 De kleuters ervaren dat elke activiteit een bepaalde duur heeft en dat de duur wordt bepaald door een beginpunt en een eindpunt.

W.I. Meten 2.13 De kleuters kunnen van een gebeurtenis aangeven of ze nog moet komen (straks, later, erna,…) of dat ze reeds voorbij is (gisteren, vroeger, ervoor, toen,…)

W.I. Meten 2.14 De kleuters kunnen terugblikken op minstens twee voorbije activiteiten door deze in de juiste volgorde te rangschikken en te verwoorden.




9

2.3 REGISTER:



W.I. Tellen 1.1 De kleuters ervaren hoeveelheden en kunnen passende hoeveelheidsbegrippen gebruiken.

2.4 WEERKALENDER:



3. IN DE RIJ STAAN:





W.I. Ruimte 3.1 De kleuters kunnen in de ruimte verschillende plaatsen innemen.

W.I. Tellen 1.2 De kleuters ervaren verschillende verschijningsvormen van getallen.




10

4. SPEELPLAATS / SPEELTIJD:

W.O. Mens 1.2 De kleuters laten merken dat ze zich prettig voelen op school.

W.O. Mens 2.7 De kleuters kunnen de gevoelens bang, blij, boos of verdrietig bij anderen relateren aan een gebeurtenis.



W.O. Maatsch 2.5 De kleuters nemen een aantal vormen van afwijzend of waarderend gedrag waar bij zichzelf.


W.O. Tijd 1.3 De kleuters ervaren dat elke activiteit een bepaalde duur heeft en dat de duur wordt bepaald door een beginpunt en een eindpunt.

Spreken 1.3 De kleuters uiten hun gevoelens, vanuit een concrete belevenis. Zijn bereid om eigen gevoelens en verlangens op een persoonlijke manier uit te drukken (O.D.2.12).

L.O. Mot.comp.6.3 De kleuters tonen pogingen tot verwoorden van gestelde acties (O.D.1.36).

W.I. Ruimte 2.1 De kleuters ervaren de ruimte.

W.I. Ruimte 3.1 De kleuters kunnen in de ruimte verschillende plaatsen innemen

W.I. Meten 1.3 De kleuters ervaren dat elke activiteit een bepaalde duur heeft en dat de duur wordt bepaald door een beginpunt en een eindpunt.

5. OP STAP:




W.O. Maatsch 3.5 De kleuters kunnen met concrete voorbeelden illustreren dat mensen die samenleven, zich organiseren via regels waaraan iedereen zich moet houden (O.D.4.6).

W.O. Maatsch 3.6 De kleuters weten dat het niet naleven van regels tot sancties leidt.

W.O. Maatsch 3.8 De kleuters weten dat er mensen zijn die waken over het naleven van regels in elke samenleving (O.D.4.7).

W.O. Ruimte 4.1 De kleuters herkennen in hun omgeving plaatsen waar ze veilig kunnen spelen en waar niet (O.D.6.10).

W.O. Ruimte 4.4 De kleuters beseff en dat het verkeer risico’s inhoudt (O.D.6.11).




11

W.O. Ruimte 4.5 De kleuters weten hoe men zich moet gedragen in de bus en houden zich aan die regels.

W.O. Ruimte 4.6 De kleuters weten hoe men zich moet gedragen in de auto en houden zich aan die regels.

W.O. Ruimte 4.10 De kleuters kunnen onder begeleiding de elementaire verkeersregels toepassen (O.D.6.12).

W.O. Ruimte 4.11 De kleuters kunnen op de correcte manier achterop de fi ets zitten.

W.I. Ruimte 3.2 De kleuters kunnen in de ruimte een bepaalde richting volgen.

W.I. Ruimte 3.4 De kleuters kunnen in de ruimte ervaren wat een afstand is.

6. TAAL:

6.1 VERTELLEN / GESPREK:

W.O. Mens 1.3 De kleuters kunnen bij zichzelf de gevoelens blij en verdrietig ervaren en onderkennen.

W.O. Mens 1.7 De kleuters kunnen in een eenvoudige taal een recent gebeurde situatie waarbij zij betrokken waren, in dialoog met een volwassene beschrijven en vertellen hoe zij zich daarbij voelden (O.D.3.2).


W.O. Mens 2.10 De kleuters kunnen lief en leed van anderen opmerken.



W.O. Maatsch 1.1 De kleuters kunnen een aantal beroepen benoemen.

W.O. Maatsch 1.2 De kleuters weten dat er ook thuis wordt gewerkt.

W.O. Maatsch 1.3 De kleuters kunnen beroepen en bezigheden van volwassenen die ze kennen op een eenvoudige wijze beschrijven (O.D.4.1).

W.O. Maatsch 1.6 De kleuters kennen de inhoud van het begrip “geld”.

W.O. Maatsch 1.8 De kleuters kunnen in een concrete situatie het onderscheid maken tussen geven, krijgen, ruilen, lenen, kopen en verkopen… (O.D.4.2).

W.O. Maatsch 2.1 De kleuters kunnen inhoud geven aan begrippen die samenhangen met het begrip “familie”

W.O. Maatsch 2.2 De kleuters kunnen verschillende gezinsvormen herkennen (O.D.4.3).

W.O. Maatsch 3.2 De kleuters kunnen gespreksregels naleven.

W.O. Tijd 2.9 De kleuters kunnen in de tijd vooruitzien door minstens twee activiteiten na elkaar te plannen (O.D.5.6).

Luist. 2.2.1 De kleuters kunnen een mondelinge boodschap, eventueel ondersteund door gebaar, mimiek met betrekking tot een concrete situatie begrijpen (O.D.1.1).




12

Luist. 2.2.2 De kleuters kunnen voor hen bestemde vragen in concrete situaties begrijpen (O.D.1.2).

Luist. 2.2.3 De kleuters kunnen door de leerkracht gegeven opdrachten, met betrekking tot activiteiten in de klas of op school, begrijpen (O.D.1.4).

Luist. 2.2.4 De kleuters kunnen een mondelinge, voor hen bestemde boodschap, ondersteund door beeld en/of geluid, begrijpen (O.D.1.3).

Luist. 2.4.1 De kleuters kunnen de essentie van een mondelinge boodschap begrijpen en navertellen.

Luist. 3.2.4 De kleuters kunnen muzikaliteit, rijkdom, ritme, schoonheid en zeggingskracht van de taal beluisteren, ermee experimenteren en er plezier aan beleven.

Luist. 4.2 De kleuters kunnen de bereidheid vertonen om naar elkaar te luisteren en om zich in te leven in een boodschap (O.D.1.6).

Spreken 2.1.1 De kleuters kunnen spreken over ervaringen of gebeurtenissen uit de eigen omgeving of over wat ze van anderen vernamen (O.D.2.2).

Spreken 2.1.2 De kleuters spreken over gevoelens als blijheid, angst, verdriet, verwondering (O.D.2.3).

Spreken 2.2.1 De kleuters kunnen met elkaar praten over dagelijkse belevenissen.

Spreken 3.5 De kleuters kunnen in een gesprek met een eenvoudige maar relevante vraag of met commentaar reageren (O.D.2.7).

Spreken 3.6 De kleuters kunnen zelf vragen stellen aan anderen die de door hen gewenste informatie leveren (O.D.2.8).

Spreken 4.1 De kleuters hanteren bij het realiseren van de hierboven genoemde ontwikkelingsdoelen zoveel mogelijk Standaardnederlands ondersteund door volwassenen (O.D.2.11).

Taalbesch.1.1.1 De kleuters kunnen de objecten, personen, dieren,… uit de nabije omgeving benoemen.

Taalbesch.1.1.2 De kleuters kunnen eigenschappen, handelingen,… verwoorden.

Taalbesch.1.1.3 De kleuters kunnen ideeën, gevoelens en ervaringen verwoorden.

Taalbesch.1.3.1. De kleuters kunnen verwoorden waar iets bij hoort, waaraan iets doet denken,…

Taalbesch.1.13.1 De kleuters verwoorden ideeën, gevoelens en ervaringen op een eigen wijze.

Taalbesch.2.11 De kleuters zijn bereid de standaardtaal na te streven.

Taalbesch.2.16 De kleuters vertonen de bereidheid om zich communicatief op te stellen.

Taalbesch.2.18 De kleuters beseff en dat boodschappen visueel kunnen worden bewaard en daardoor opnieuw kunnen worden opgeroepen (O.D.5.2).

Taalbesch. 3.1.1 De kleuters beseff en dat gezichtsgerichtheid (het kijken naar de spreker = hun spreekvoorbeeld) en luisterbereidheid belangrijke voorwaarden zijn om goed te kunnen onderscheiden.

Taalbesch. 3.1.2 De kleuters beseff en dat een goede articulatie van belang is bij het verstaanbaar spreken.

Taalbesch. 3.3.1 De kleuters zijn bereid na te denken over de betekenis van woorden.

Taalbesch. 3.5.1 De kleuters beleven plezier aan taal.

Taalbesch. 3.6.2 De kleuters willen en durven de verwoording van ideeën, ervaringen en gevoelens met mimiek en gebaren ondersteunen.

M.O. Beeld 1.1.4 De kleuters verwoorden hun beleving.

M.O. Beeld 1.2.16 De kleuters kunnen respect betonen voor uitingen van leeftijdgenoten, behorend tot de eigen en andere culturen (O.D.6.4).

M.O. Beeld 2.1 De kleuters kunnen openstaan voor nieuwe dingen uit hun omgeving (O.D.6.1).




13

M.O. Muziek 3.2.1 De kleuters kunnen hun fantasiebeelden naar aanleiding van het beluisteren van muziek verwoorden.

M.O. Drama 4.1.1 De kleuters kunnen de verhaalinhoud beknopt en chronologisch verwoorden en / of weergeven.

6.2 VERHAAL:




W.O. Maatsch 2.4 Weten dat er verschillen bestaan tussen mensen.

W.O. Maatsch 2.7 De kleuters beseff en dat sommige mensen een andere levenswijze hebben dan zijzelf, als ze geconfronteerd worden met beelden, informatie of mensen uit een andere cultuur (O.D.4.5).

W.O. Tijd 2.1 De kleuters kunnen zich een voorstelling vormen van een opeenvolging van gebeurtenissen en deze in woorden weergeven.

Luist.1.2.9 De kleuters kunnen een verhaal beluisteren.

Luist. 2.2.1 De kleuters kunnen een mondelinge boodschap, eventueel ondersteund door gebaar, mimiek met betrekking tot een concrete situatie begrijpen (O.D.1.1).


Luist. 2.2.5 De kleuters kunnen een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen (O.D.1.5).

Luist. 2.4.5 De kleuters kunnen luisteren en conclusies trekken.

Luist. 3.2.1 De kleuters kunnen stemmingen, intonaties, gevoelens in een verhaal of gedicht beluisteren.


Luist. 4.1 De kleuters kunnen zich op geluiden en stemmen concentreren.

Luist. 4.2 De kleuters kunnen de bereidheid vertonen om naar elkaar te luisteren en om zich in te leven in een boodschap (O.D.1.6).

Spreken 2.2.2 De kleuters kunnen een voor hen bestemde mededeling en/of een verhaal zo (her)formuleren, dat de inhoud ervan herkenbaar overkomt (O.D.2.1).

Spreken 2.2.3 De kleuters antwoorden op gerichte vragen i.v.m. betekenis, inhoud, bedoeling, mening…in concrete situaties (O.D.2.6).

Lezen 1.1 De kleuters zijn bereid spontaan en zelfstandig voor hen bestemde boeken en andere infobronnen in te kijken (O.D.3.4).

Lezen 2.2.1 De kleuters kunnen situaties in beeldtaal begrijpen, interpreteren en verwoorden.Opsommen, benoemen en etiketteren.Een gebeurtenis beschrijven De centrale betekenis vatten en interpreteren.Reproduceren aan de hand van visueel materiaal.




14

Taal schrijven 2.1.1 De kleuters kunnen een ervaring, een verhaal weergeven d.m.v. visueel materiaal (O.D.4.1).


Taalbesch. 2.15 De kleuters kunnen duidelijke vormen van mondelinge communicatie herkennen (O.D.5.1).

Taalbesch. 2.17 De kleuters tonen interesse voor geschreven taal en haar functies.




M.O.Beeld 1.2.8 De kleuters kunnen de volgorde van een reeks voorwerpen en beelden vaststellen, veranderen, schikken, herschikken en er een nieuw verhaal rond vertellen (O.D.5.3).


6.3 PRENTBESPREKING:

W.O. Ruimte 3.2 De kleuters kunnen voorstellingen van vertrouwde plaatsen en voorwerpen herkennen (O.D.6.6).

Lezen 1.1 De kleuters zijn bereid spontaan en zelfstandig voor hen bestemde boeken en andere infobronnen in te kijken (O.D.3.4).



M.O. Beeld 1.1.2 De kleuters ondergaan en verwerken indrukken uit de omgeving tot een intense beleving.

M.O. Beeld 1.1.3 De kleuters nemen bewust de typische eigenschappen waar.



W.I. Ruimte 4.1.1 De kleuters kunnen ruimtelijke relaties leggen.

6.4 VERS AANLEREN:

Luist.1.2.1 De kleuters kunnen woorden beluisteren en nazeggen.

Luist.1.2.2 De kleuters kunnen een opeenvolging van woorden beluisteren en nazeggen.

Luist.1.2.3 De kleuters ervaren de lengte van woorden en kunnen het verschil weergeven.

Luist.1.2.8 De kleuters kunnen een gedicht beluisteren.

Luist. 3.2.1 De kleuters kunnen stemmingen, intonaties, gevoelens in een verhaal of gedicht beluisteren.





15

Taalbesch. 2.5 De kleuters durven en willen verbale taal met lichaamstaal ondersteunen.

Taalbesch. 2.15 De kleuters kunnen duidelijke vormen van mondelinge communicatie herkennen (O.D.5.1).




M.O. Muziek 2.2.1 De kleuters kunnen lippen en tong bewuster aanwenden om te sissen, klakken en klanken pittig en scherp uit te spreken.

M.O. Muziek 2.2.2 De kleuters luisteren naar (herkennen of herinneren zich) geluiden en bootsen ze na.

M.O. Muziek 2.2.4 De kleuters bootsen geluiden na met glissando-karakter.

M.O. Muziek 2.2.5 De kleuters bootsen meertonige geluiden na.

6.5 VINGERSPELLETJES:

L.O. Mot.comp.2.2.1 De kleuters kunnen klein-motorische vaardigheden in verschillende situaties voldoende nauwkeurig gedoseerd en ontspannen uitvoeren (O.D.1.29).

L.O. Mot.comp.8.1 De kleuters tonen in hun vrij spel en in geleide opdrachten een spontaan aanwenden van beweging als expressie- en communicatiemiddel (O.D.1.40).

L.O.Zelfconc De kleuters kunnen speels bezig zijn met de eigen beweging en en Soc.funct.1.1 lichamelijkheid (O.D.3.2).

M.O. Beeld 1.2.4 De kleuters imiteren anderen.

M.O.Beeld 1.2.14 De kleuters kunnen vaststellen dat klanken, beelden en bewegingen elkaar wederzijds beïnvloeden (O.D.5.2).

7. WAARNEMING:

7.1 ALGEMEEN:

W.O.1.2 De kleuters kunnen elementen uit de niet-levende natuur exploreren en de kenmerken ervan ontdekken door gebruik te maken van al hun zintuigen.

W.O.1.3 De kleuters kunnen elementen uit de gezondheidszorg exploreren en de kenmerken ervan ontdekken door gebruik te maken van al hun zintuigen.

W.O.1.4 De kleuters kunnen de verschillen in de vorm, de geur, de smaak, het geluid, de kleur en in aanvoelen onderscheiden (O.D.1.6.2).

W.O.Techn1.1 De kleuters willen en kunnen voorwerpen uit hun omgeving exploreren.

W.O.Techn1.2 De kleuters doen kennis op van voorwerpen door zelf te ontdekken.




16

W.O. Techn 1.3 De kleuters kunnen eigenschappen van voorwerpen onderscheiden.

W.O. Techn 2.1 De kleuters kunnen relaties ontdekken tussen voorwerpen.

W.O. Techn 2.2 De kleuters kunnen van eenvoudige voorwerpen uit hun omgeving aantonen dat ze bestaan uit verschillende onderdelen (O.D.2.2).

W.O. Techn 2.3 De kleuters kunnen bij eenvoudige voorwerpen uit hun omgeving de meest courante verbindingen en hechtingswijzen herkennen (O.D.2.3).




W.O. Ruimte1.9 De kleuters kunnen veranderingen van houdingen en bewegingen waarnemen en beschrijven.

W.O. Ruimte 1.10 De kleuters kunnen de positie en de richting van verschillende lichaamsdelen verwoorden via aangenomen houdingen en bewegingen van de leerkracht of een andere kleuter.

Spreken 1.1 De kleuters begeleiden hun spel/actie met taal.


Spreken 2.2.3 De kleuters antwoorden op gerichte vragen i.v.m. betekenis, inhoud, bedoeling, mening…in concrete situaties (O.D.2.6).

Spreken 3.2 De kleuters verwoorden hun momentane waarneming.

Spreken 3.5 De kleuters kunnen in een gesprek met een eenvoudige maar relevante vraag of met commentaar reageren (O.D.2.7).

Spreken 3.6 De kleuters kunnen zelf vragen stellen aan anderen die de door hen gewenste informatie leveren (O.D.2.8).


Lezen 2.1.1 De kleuters kunnen concrete situaties begrijpen, interpreteren en verwoorden.

Taalbesch.1.1.1 De kleuters kunnen de objecten, personen, dieren,… uit de nabije omgeving benoemen.

Taalbesch.1.1.2 De kleuters kunnen eigenschappen, handelingen,… verwoorden.

Taalbesch.1.1.3 De kleuters kunnen ideeën, gevoelens en ervaringen verwoorden.

Taalbesch.1.2.1 De kleuters kunnen gelijkenissen en verschilpunten vaststellen.


Taalbesch.2.16 De kleuters vertonen de bereidheid om zich communicatief op te stellen.

M.O. Beeld 1.1.1 De kleuters vertonen belangstelling voor hun omgeving.




M.O. Beeld 1.1.6 De kleuters kunnen ervan genieten bezig te zijn met de dingen die hen omringen om hun expressiemogelijkheden te ontdekken (O.D.6.2).




17


M.O. Beeld 2.7 De kleuters kunnen genieten van de fantasie, de originaliteit, de creativiteit en de zelfexpressie in “kunstwerken” (O.D.6.5).

M.O. Muziek 3.1.2 De kleuters kunnen klanken, geluiden, stilte en stemmingen in beluisterde muziek ervaren en herkennen (O.D.2.1).

W.I. 3.5 De kleuters kunnen handelend, in concrete situaties de begrippen “in, op, boven, onder, naast, voor, achter, eerste, laatste, tussen, schuin, op elkaar, ver weg, dichtbij, binnen, buiten, omhoog en omlaag” in hun juiste betekenis gebruiken (O.D.3.1).


W.I. Meten 1.1 De kleuters ervaren dat dingen eigenschappen hebben en kunnen dat verwoorden.

W.I. Meten 1.2 De kleuters ervaren dat er verschillende grootheden bestaan die we kunnen meten, nl. lengte, inhoud, gewicht, oppervlakte en tijd.

W.I. Meten1.4 De kleuters kunnen verandering, beweging, (snelheid) die ze met hun eigen lichaam ervaren of die ze bij voorwerpen, verschijnselen of bij andere mensen waarnemen, verwoorden (O.D.2.7).

W.I. Meten 2.1 De kleuters kunnen vergelijkingen maken en eenvoudige onderlinge relaties beschrijven.

W.I. Meten 2.2 De kleuters kunnen handelend en verwoordend twee dingen op hun kwalitatieve eigenschappen vergelijken (O.D.2.1).

W.I. Meten 2.3 De kleuters kunnen dingen kwalitatief vergelijken en samenbrengen op basis van één of twee gemeenschappelijke kenmerken (O.D.2.2).

W.I. Getallen 2.1 De kleuters kunnen handelend en verwoordend de ene concrete hoeveelheid dingen vergelijken met een andere hoeveelheid dingen. Bij het verwoorden gebruiken zij daarbij de passende hoeveelheidsbegrippen (evenveel/niet evenveel dingen, veel/weinig dingen, te veel/ te weinig dingen, dingen over/ dingen te kort, meer / minder dingen, meest / minst dingen) (O.D.1.1).Kunnen globaal vergelijken.Kunnen de één-één-relatie leggen.

7.2 SPECIFIEKE WAARNEMING VAN HET LICHAAM:

W.O.1.1 De kleuters kunnen levende wezens uit hun omgeving exploreren en de kernmerken ervan ontdekken door gebruik te maken van al hun zintuigen.


W.O.3.6 De kleuters kunnen bij zichzelf en bij anderen het verschil tussen ziek, gezond en gewond zijn herkennen.




W.O. Ruimte 1.1 De kleuters kunnen de mogelijkheden van het eigen lichaam beleven en ervaren.

W.O. Ruimte 1.2 De kleuters kunnen bij zichzelf en bij anderen (persoon, pop, afbeelding) de belangrijkste lichaamsdelen aanwijzen en benoemen.




18

W.O. Ruimte 1.3 De kleuters bezitten een passieve kennis van de plaats en de naam van de verschillende lichaamsdelen.


Taalbesch.1.1.1 De kleuters kunnen de objecten, personen, dieren,…uit de nabije omgeving benoemen.


W.I. Ruimte 1.1 De kleuters beleven en hebben kennis van het eigen lichaam (via directe ervaring, waarneming of voorstelling).

7.3 SPECIFIEKE WAARNEMING VAN KUNST:


W.O. Techn 2.3 De kleuters kunnen bij eenvoudige voorwerpen uit hun omgeving de meest courante verbindingen en hechtingswijzen herkennen (O.D.2.3).






M.O. Beeld 1.1.5 De kleuters kunnen visuele waarneming en beeldend geheugen versterken en vergroten door beeldelementen te herkennen (O.D.1.1).




M.O. Beeld 2.6 De kleuters kunnen respect betonen voor uitingen van leeftijdgenoten, behorend tot de eigen en andere culturen (O.D.6.4).

M.O. Beeld 2.7 De kleuters kunnen genieten van de fantasie, de originaliteit, de creativiteit en de zelfexpressie in “kunstwerken” (O.D.6.5).

7.4 SPECIFIEKE WAARNEMING VAN DE NATUUR:

W.O.1.1 De kleuters kunnen levende wezens uit hun omgeving exploreren en de kenmerken ervan ontdekken door gebruik te maken van al hun zintuigen.


W.O.4.1 De kleuters kunnen met hulp van een volwassene, eenvoudige bronnen hanteren om meer te weten te komen over de natuur (O.D.1.8).




19









8. OPVOEDENDE SPELEN:

8.1 BEGRIPPEN:



Taalbesch.1.1.2 De kleuters kunnen eigenschappen, handelingen,…verwoorden.


M.O. Muziek 1.3.1 De kleuters nemen muzikale tegenstellingen waar en zetten ze om in beweging.

M.O. Drama 2.1.1 De kleuters gebruiken correct ruimtelijke begrippen (bv. voor, achter, naast,...)

L.O. Mot.comp.5.1 De kleuters tonen in het handelend omgaan met betekenisinhouden een toenemend begrijpen, toepassen en verwoorden van : spelideeën van kinderspelen; lichaams-, bewegings-, ruimte- en tijdsbegrippen, facetten van fysische kennis; voorstellingen (fantasie); symbolen en hun interpretatie, begrippen (O.D.1.33).

W.I. Ruimte 3.5 De kleuters kunnen handelend, in concrete situaties de begrippen “in, op, boven, onder, naast, voor, achter, eerste, laatste, tussen, schuin, op elkaar, ver weg, dichtbij, binnen, buiten, omhoog en omlaag” in hun juiste betekenis gebruiken (O.D.3.1).





20

8.2 PUZZELEN / INLEGPUZZELS:

W.O. Techn 1.2 De kleuters doen kennis op van voorwerpen door zelf te ontdekken.




8.3 AUDITIEF SPEL + WAARNEMING VAN GELUIDEN:


Luist.1.1.1 De kleuters kunnen geluiden, soorten geluiden en signalen uit de omgeving opmerken en benoemen (herkennen).

Luist.1.1.2 De kleuters kunnen de richting en de sterkte van geluiden bepalen (lokaliseren en identifi ceren).

Luist.1.1.3 De kleuters kunnen geluiden thuisbrengen en in categorieën samenbrengen (rubriceren).

Luist.1.2.1 De kleuters kunnen woorden beluisteren en nazeggen.

Luist.1.2.2 De kleuters kunnen een opeenvolging van woorden beluisteren en nazeggen.

Luist.1.2.3 De kleuters ervaren de lengte van woorden en kunnen het verschil weergeven.

Luist. 2.2.3 De kleuters kunnen door de leerkracht gegeven opdrachten, met betrekking tot activiteiten in de klas of op school, begrijpen (O.D.1.4).


Luist. 2.3.1 De kleuters kunnen geluiden met elkaar vergelijken.

Luist. 2.4.5 De kleuters kunnen luisteren en conclusies trekken.

Luist. 2.4.6 De kleuters kunnen luisteren en rubriceren.

Luist. 3.1.1 De kleuters kunnen variatie in geluiden beluisteren.

Luist. 3.1.2 De kleuters kunnen geluiden op hun gevoelswaarde catalogeren.










21

M.O. Beeld 2.2 De kleuters kunnen alert omgaan met voor hen bestemde audiovisuele boodschappen (O.D.5.1).

M.O. Beeld 2.3 De kleuters kunnen bewuster luisteren en kijken naar de hoeveelheid geluiden en klanken en zeer eenvoudige audiovisuele boodschappen (O.D.5.4).

M.O. Muziek 1.2.1 De kleuters kunnen ritme in beluisterde muziek en liedjes ervaren, herkennen en nabootsen (O.D.2.2).





M.O. Muziek 3.1.1 De kleuters kunnen aandachtig luisteren en zo verschillende geluiden waarnemen, benoemen en erover praten.

M.O. Muziek 3.1.2 De kleuters kunnen klanken, geluiden, stilte en stemmingen in beluisterde muziek ervaren en herkennen (O.D.2.1).


M.O. Muziek 3.1.5 De kleuters kunnen signalen, functie en sfeer van beluisterde muziek of liedjes ervaren en herkennen en alleen of in groep reproduceren (O.D.2.3).

M.O. Muziek 4.1.1 De kleuters kunnen openstaan voor nieuwe dingen uit hun omgeving (O.D.6.1).

M.O. Bew. 3.1.1 De kleuters nemen eenvoudige ritmes en ritmische motieven waar.

M.O. Bew. 3.1.2 De kleuters herkennen en reageren op klanken en geluiden van verschillende duur.

L.O. Mot.comp.1.1.6 De kleuters kunnen met een eenvoudig bewegingsantwoord snel reageren op auditieve, visuele en tactiele signalen (O.D.1.6).


L.O. Mot.comp.7.1 De kleuters kunnen gerichte aandacht opbrengen voor verschillende sensorische prikkels en deze rustig laten inwerken (O.D.1.39).


8.4 VISUEEL SPEL / KLEURENKENNIS:

W.O. Mens 3.4 De kleuters kunnen zich bij een activiteit of een spel in een kleine groep aan de regels houden.

W.O. Ruimte1.9 De kleuters kunnen veranderingen van houdingen en bewegingen waarnemen en beschrijven.

W.O. Ruimte 1.10 De kleuters kunnen de positie en de richting van verschillende lichaamsdelen verwoorden via aangenomen houdingen en bewegingen van de leerkracht of een andere kleuter.


Taalbesch.1.5.1 De kleuters kunnen in “klassen” sorteren op basis van een criterium en dit verwoorden.

Taalbesch.1.6.1 De kleuters kunnen rangschikken volgens gradaties (kleur, lengte, grootte, tijd,…) en dit verwoorden.




22




M.O. Beeld 2.4 De kleuters kunnen visuele waarneming en beeldend geheugen versterken en vergroten door beeldelementen te herkennen (O.D.1.1).


W.I. Getallen 1.1 De kleuters ervaren hoeveelheden en kunnen passende hoeveelheidsbegrippen gebruiken.


W.I. Getallen 3.4 De kleuters kunnen in concrete situaties rekenhandelingen uitvoeren met betrekking tot aantal en hoeveelheid. Zij kunnen deze handelingen verwoorden door de gepaste begrippen te hanteren (evenveel maken, bijdoen, wegdoen, samentellen, vermeerderen, verminderen, verdelen) (O.D.1.4).

8.5 TACTIEL SPEL:





8.6 SORTEREN:

W.O.2.1 De kleuters kunnen relaties leggen tussen eigenschappen en levende wezens.

W.O.2.6 De kleuters kunnen relaties leggen tussen eigenschappen en elementen uit de niet- levende natuur.

W.O.2.7 De kleuters kunnen relaties leggen tussen eigenschappen en elementen uit de gezondheidszorg.

W.O.3.1 De kleuters kunnen mensen, dieren en planten ordenen aan de hand van eenvoudige, zelfgevonden criteria (O.D.1.1).

W.O.3.4 De kleuters kunnen experimenteren met enkele gangbare stoff en, ze onderscheiden en groeperen volgens één zelf gevonden eigenschap (O.D.1.5).




23


W.O. Ruimte 3.3 De kleuters kunnen verschillende types van omgevingen klasseren aan de hand van eenvoudige criteria.

Spreken 3.1 De kleuters begeleiden hun spel/actie met taal als ondersteuning.





Taalbesch.1.5.1 De kleuters kunnen in “klassen” sorteren op basis van een criterium en dit verwoorden.







W.I. Meten 2.4 De kleuters kunnen rekening houden met meer dan één eigenschap.

W.I. Meten 2.5 De kleuters kunnen het onderscheid tussen “sommige” en “alle” verwoorden.

W.I. Meten 2.6 De kleuters kunnen beschrijven waarin dingen gelijk zijn of verschillen.


8.7 RANGSCHIKKEN:





Taalbesch.1.6.1 De kleuters kunnen rangschikken volgens gradaties (kleur, lengte, grootte, tijd,…) en dit verwoorden.






24






W.I. Meten 2.4 De kleuters kunnen rekening houden met meer dan één eigenschap.

W.I. Meten 2.5 De kleuters kunnen het onderscheid tussen “sommige” en “alle” verwoorden.

W.I. Meten 2.6 De kleuters kunnen beschrijven waarin dingen gelijk zijn of verschillen.

W.I. Meten 2.7 De kleuters kunnen dingen rangschikken volgens de toenemende of afnemende mate van een welbepaald kwalitatief kenmerk (O.D.2.3).

8.8 TELLEN:

W.I. Getallen 1.1 De kleuters ervaren hoeveelheden en kunnen passende hoeveelheidsbegrippen gebruiken.


W.I. Getallen 3.4 De kleuters kunnen in concrete situaties rekenhandelingen uitvoeren met betrekking tot aantal en hoeveelheid. Zij kunnen deze handelingen verwoorden door de gepaste begrippen te hanteren (evenveel maken, bijdoen, wegdoen, samentellen, vermeerderen, verminderen, verdelen) (O.D.1.4).

W.I. Getallen 5.1 De kleuters kunnen de telrij correct opzeggen.




25

9. MANUELE EXPRESSIE / TECHNIEK VAN DE DAG:

9.1 TEKENEN:


W.O. Techn 3.3 De kleuters kunnen vaardig omgaan met materiaal en gereedschap.

W.O. Ruimte 3.5 De kleuters kunnen met behulp van materialen een plat vlak bestrijken.

Taal schrijven 1.1 De kleuters willen hun ervaringen en gevoelens kenbaar maken d.m.v. beeldtaal.

Taal schrijven 2.1.1 De kleuters kunnen een ervaring, een verhaal weergeven d.m.v. visueel materiaal (O.D.4.1).

M.O. Beeld 1.2.1 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren (O.D.1.2), manipuleren, lukraak genieten van de exploratie

M.O. Beeld 1.2.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door experimenteren (O.D.1.2) ontdekken de eigenschappenrichten hun aandacht op de eigenschappentesten de eigenschappen uitverwoorden hun ervaringengenieten van het experimenteren

M.O. Beeld 1.2.3 De kleuters herhalen een succesvolle ervaring (zelfi mitatie).

M.O. Beeld 1.2.4 De kleuters imiteren anderen


L.O. Mot.comp.2.2.2 De kleuters kunnen de functionele grepen gebruiken voor het hanteren van voorwerpen (O.D.1.30).

9.2 KLEUREN:



M.O. Beeld 1.2.1 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren (O.D.1.2). manipuleren, lukraak genieten van de exploratie

M.O. Beeld 1.2.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door experimenteren (O.D.1.2).ontdekken de eigenschappenrichten hun aandacht op de eigenschappentesten de eigenschappen uitverwoorden hun ervaringengenieten van het experimenteren







26


9.3 KNIPPEN:



W.O. Techn 3.4 De kleuters onderkennen de gevaren die gepaard gaan met het gebruik van materiaal en gereedschap uit de omgeving.

W.O. Techn 3.5 De kleuters tonen zich bereid om veilig om te gaan met materialen en gereedschap van de klas (O.D.2.5).







9.4 SCHEUREN:


M.O. Beeld 1.2.1 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door exploreren (O.D.1.2).manipuleren, lukraak genieten van de exploratie







27

9.5 VINGERSCHILDEREN + TEKENEN MET EN IN VERF:



M.O. Beeld 1.2.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door experimenteren (O.D.1.2). ontdekken de eigenschappen richten hun aandacht op de eigenschappentesten de eigenschappen uitverwoorden hun ervaringengenieten van het experimenteren




9.6 SCHILDEREN:





M.O. Beeld 1.2.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door experimenteren (O.D.1.2).ontdekken de eigenschappen richten hun aandacht op de eigenschappentesten de eigenschappen uitverwoorden hun ervaringengenieten van het experimenteren








28

9.7 STEMPELEN + TAMPONNEREN:









9.8 PRIKKEN:














29

9.9 PARELS RIJGEN OP EEN STOK / OP EEN DRAAD:






W.I. Meten 4.1 De kleuters kunnen in concrete situaties handelingen uitvoeren met vormen, grootheden en fi guren, in functie van een kwalitatief kenmerk (O.D.2.4).

9.10 PARELS RIJGEN VOLGENS PATROON ( héél knappe peuters):




9.11 BOETSEREN:

W.O. Techn 1.1 De kleuters willen en kunnen voorwerpen uit hun omgeving exploreren.



M.O. Beeld 1.2.2 De kleuters kunnen materiaalgevoeligheid ontwikkelen door experimenteren (O.D.1.2). ontdekken de eigenschappen

richten hun aandacht op de eigenschappentesten de eigenschappen uitverwoorden hun ervaringengenieten van het experimenteren






30

9.12 KLEVEN:









9.13 VERFROMMELEN:






9.14 BOUWEN / CONSTRUEREN:





W.O. Techn 3.2 De kleuters kunnen met gangbare materialen een eenvoudige constructie maken, waarbij ze geschikt materiaal, geschikte hechtingswijzen en geschikt gereedschap kiezen (O.D.2.4).




31











W.I. Meten 4.1 De kleuters kunnen in concrete situaties handelingen uitvoeren met vormen, grootheden en fi guren, in functie van een kwalitatief kenmerk (O.D.2.4).

9.15 ZEEPBELLEN (BALLON) (OP) BLAZEN:

M.O. Muziek 2.1.1 De kleuters komen tot een meer beheerste uitademhaling.



W.I. Meten 1.4 De kleuters kunnen verandering, beweging, (snelheid) die ze met hun eigen lichaam ervaren of die ze bij voorwerpen, verschijnselen of bij andere mensen waarnemen, verwoorden (O.D.2.7).




32

10. HUISHOUDELIJKE ACTIVITEIT:




W.O. Tijd 1.3 De kleuters ervaren dat elke activiteit een bepaalde duur heeft en dat de duur wordt bepaald door een beginpunt en een eindpunt.


11. VERJAARDAG VIEREN / FEESTEN:


W.O. Maatsch 2.7 De kleuters beseff en dat sommige mensen een andere levenswijze hebben dan zijzelf, als ze geconfronteerd worden met beelden, informatie of mensen uit een andere

cultuur (O.D.4.5).


12. MUZIKALE OPVOEDING:

12.1 LIED AANLEREN :

Taalbesch. 2.5 De kleuters durven en willen verbale taal met lichaamstaal ondersteunen.




M.O. Muziek 2.1.1 De kleuters komen tot een meer beheerste uitademhaling.

M.O. Muziek 2.1.2 De kleuters kunnen een klank “aanhouden”.




33

M.O. Muziek 2.2.1 De kleuters kunnen lippen en tong bewuster aanwenden om te sissen, klakken en klanken pittig en scherp uit te spreken.


M.O. Muziek 2.2.3 De kleuters kunnen met plezier een toenemend vermogen tot experimenteren en improviseren ontwikkelen met klank, stem of instrument (O.D.2.5).



M.O. Muziek 2.3.1 De kleuters ervaren steeds meer bewust lichte en donkere resonans.

M.O. Muziek 2.4.1 De kleuters komen tot het zingen van heel eenvoudige naar meer uitgebreide muziekpatronen.

M.O. Muziek 2.4.2 De kleuters komen tot het aanvoelen van de ééndelige naar de twee- en driedelige (meestal ABA) liedvorm.



M.O. Muziek 5.1.2 De kleuters kunnen improviserend zingen.

M.O. Muziek 5.1.3. De kleuters uiten zich sprekend of zingend in klanken die geen betekenis hebben, maar waarvan de intonatie toch vraag-antwoordspel mogelijk maakt.

M.O. Muziek 5.3.1 De kleuters improviseren één of meer woorden in een lied.

12.2 DANSEN + RITMIEK:




W.O. Ruimte 1.7 De kleuters kunnen verschillende bewegingen uitvoeren.

W.O. Ruimte 1.8 De kleuters kunnen verschillende houdingen en bewegingen van anderen nabootsen.

M.O. Muziek 1.1.1 De kleuters verkennen de ruimte.

M.O. Muziek 1.2.2 De kleuters kunnen vaststellen dat klanken, beelden en bewegingen elkaar wederzijds beïnvloeden (O.D.5.2).

M.O. Muziek 1.2.3 De kleuters kunnen op een speelse manier de beluisterde ritmes omzetten in de juiste beweging.


M.O. Muziek 1.4.1 De kleuters herkennen nieuwe en gekende melodieën en drukken dit uit met beweging.

M.O. Muziek 1.5.1 De kleuters kunnen vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl tonen (O.D.6.3).

M.O. Muziek 1.6.1 De kleuters ervaren dat bewegen op muziek met diverse materialen telkens anders is.

M.O. Muziek 5.2.1 De kleuters improviseren vrij bewegend op achtergrondmuziek.

M.O. Muziek 5.2.2 De kleuters nemen de vrije bewegingsimprovisatie van een kind over.

M.O. Bew. 3.2.1 De kleuters kunnen spontaan meebewegen op muziek (O.D.4.1).

M.O. Bew. 3.2.4 De kleuters voeren eenvoudige kleuterdansjes uit in de juiste bewegingsvolgorde.




34

M.O. Bew. 3.2.8 De kleuters creëren, door een gegeven ritme ondersteund, een beweging in de ruimte. Kunnen vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl tonen (O.D.6.3).

M.O. Bew. 3.2.10 De kleuters kunnen improviseren op een afgesproken moment binnen een beweging. Kunnen vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl tonen (O.D.6.3).

L.O.Levensst 1.3 De kleuters behouden de natuurlijke vitaliteit en bereidheid om fysieke inspanningen te leveren (O.D.2.1).


12.3 INSTRUMENTEN BESPELEN:






M.O. Muziek 4.1.2 De kleuters kunnen ervan genieten bezig te zijn met de dingen die hen omringen om hun expressiemogelijkheden te ontdekken (O.D.6.2).

M.O. Muziek 4.1.3 De kleuters ontdekken dat de verschillende instrumenten anders klinken (klankkleur of timbre).

M.O. Muziek 4.1.4 De kleuters kunnen gelijk en verschillend klinkende timbres van elkaar onderscheiden.

M.O. Muziek 4.1.5 De kleuters kunnen diverse instrumenten benoemen en bespreken.

M.O. Muziek 4.1.6 De kleuters kunnen hun impressie i.v.m. het uiterlijk en het timbre van verschillende instrumenten verwoorden.


M.O. Muziek 4.2.2 De kleuters ervaren dat men veel instrumenten op meer dan één manier kan bespelen.

M.O. Muziek 4.2.3 De kleuters kunnen een instrument correct hanteren door te imiteren.

M.O. Muziek 4.2.4 De kleuters kunnen vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl te tonen (O.D.6.3).

M.O. Muziek 4.2.5 De kleuters proberen gevoelens, natuurfenomenen, verhaaltjes,… te verklanken.



M.O. Muziek 5.4.2 De kleuters improviseren aansluitend bij een extra-muzikaal gegeven met lichaams-, vind-, zelfgemaakte en bestaande instrumenten.




35

13. MUZISCHE OPVOEDING – DRAMA:

13.1 OPTREDEN VOOR (GROOT)OUDERS…/ DRAMATISCH SPEL:


W.O. Ruimte 1.6 De kleuters kunnen verschillende houdingen aannemen.



Luist. 3.2.3 De kleuters kunnen een opdracht, een verhaaltje of een gedicht spelen.


Spreken 3.7 De kleuters kunnen zich inleven in duidelijk herkenbare rollen en situaties en vanuit eigen verbeelding/ beleving hierop inspelen (O.D.2.10).



M.O. Drama 1.1 De kleuters kunnen alert omgaan met voor hen bestemde audiovisuele boodschappen (O.D.5.1).

M.O. Drama 1.2 De kleuters kunnen vaststellen dat klanken, beelden en bewegingen elkaar wederzijds beïnvloeden (O.D.5.2).

M.O. Drama 1.3 De kleuters kunnen de volgorde van een reeks klanken en geluiden vaststellen, veranderen, schikken, herschikken en er een nieuw verhaal rond vertellen (O.D.5.3).

M.O. Drama 1.4 De kleuters kunnen zich inleven in personages en dingen uit de omgeving en deze uitbeelden (O.D.3.2).

M.O. Drama 2.1.2 De kleuters kunnen de ruimte indelen.

M.O. Drama 2.1.3 De kleuters kunnen zich vlot, zelfzeker en aangepast (aan de spelinhoud) bewegen in de ruimte.

M.O. Drama 2.2.1 De kleuters nemen zowel voorwerpen als situaties, handelingen, bewegingen, mimiek,…precies en gedetailleerd waar (met zoveel mogelijk zintuigen). Kunnen bewuster luisteren en kijken naar de hoeveelheden geluiden en klanken en zeer

eenvoudige audiovisuele boodschappen (O.D.5.4).

M.O. Drama 3.1.4 De kleuters kunnen zich inleven in personages en dingen uit de omgeving en deze uitbeelden (O.D.3.2).

M.O. Drama 3.1.5 De kleuters kiezen zelfstandig gepaste kledij en attributen.

M.O. Drama 3.2.2 De kleuters vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl tonen (O.D.6.3).

M.O. Drama 3.2.3 De kleuters tonen een voorkeur voor een bepaalde rol.

M.O. Drama 3.2.4 De kleuters kunnen een eigen keuze maken.

M.O. Drama 3.2.7 De kleuters vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl tonen (O.D.6.3).





36

13.2 VOORSTELLING OF TENTOONSTELLING GAAN BEKIJKEN:







Luist. 3.2.2 De kleuters kunnen stemnuances die gevoelens uitdrukken, interpreteren.




Taalbesch. 2.15 De kleuters kunnen duidelijke vormen van mondelinge communicatie herkennen (O.D.5.1)






M.O. Beeld 2.6 De kleuters kunnen respect betonen voor uitingen van leeftijdgenoten, behorend tot de eigen en andere culturen (O.D.6.4).


M.O. Muziek 1.5.2 De kleuters kunnen respect betonen voor uitingen van leeftijdgenoten, behorend tot de eigen en andere culturen (O.D.6.4).

M.O. Drama 1.1 De kleuters kunnen alert omgaan met voor hen bestemde audiovisuele boodschappen (O.D.5.1).

M.O. Drama 1.2 De kleuters kunnen vaststellen dat klanken, beelden en bewegingen elkaar wederzijds beïnvloeden (O.D.5.2).

M.O. Drama 2.2.1 De kleuters nemen zowel voorwerpen als situaties, handelingen, bewegingen, mimiek,…precies en gedetailleerd waar (met zoveel mogelijk zintuigen).Kunnen bewuster luisteren en kijken naar de hoeveelheden geluiden en klanken en zeer eenvoudige audiovisuele boodschappen (O.D.5.4).

M.O. Drama 2.2.2 De kleuters letten op de verbale en non-verbale taal van andere kleuters en kunnen ze




37

correct interpreteren.

M.O. Drama 2.2.3 De kleuters kunnen uiterlijk, kleding en attributen van personages gedetailleerd beschrijven.

M.O. Drama 3.1.1 De kleuters kunnen de non-verbale taal van anderen begrijpen en correct interpreteren.

M.O. Drama 3.2.6 De kleuters kunnen genieten van de fantasie, de originaliteit, de creativiteit en de zelfexpressie in “kunstwerken” (O.D.6.5).

M.O. Drama 4.1.1 De kleuters kunnen de verhaalinhoud beknopt en chronologisch verwoorden en / of weergeven.

M.O. Drama 5.1 De kleuters kunnen genieten van een gevarieerd aanbod van hedendaags en klassieke kinderliteratuur, en voor hen bestemde culturele activiteiten (O.D.3.5).

De kleuters kunnen genieten van de fantasie, de originaliteit, de creativiteit en de zelfexpressie in “kunstwerken” (O.D.6.5).

M.O. Bew.1.1.1 De kleuters tonen belangstelling voor klanken en geluiden, bewegingen en kindgerichte bewegingsthema’s. Kunnen belangstellend kijken naar een gevarieerd aanbod van lichaamsexpressie van kinderen en volwassenen (O.D.4.6).

M.O. Bew.1.1.2 De kleuters nemen precies en gedetailleerd waar.

M.O. Bew.1.1.3 De kleuters kunnen genieten van een gevarieerd aanbod van lichaamsexpressie van kinderen en volwassene (O.D.4.6).De kleuters kunnen genieten van de fantasie, de originaliteit, de creativiteit en de zelfexpressie in “kunstwerken” (O.D.6.5).

13.3 TIK TAK + POPPENSPEL:



14. BEWEGINGSOPVOEDING:

14.1 SHERBORNE:

L.O. Mot.comp.1.4.2 De kleuters tonen in het bewegen dat ze de opbouw van het lichaam aanvoelen en kennen en dat ze intuïtief rekening houden met de lichaamsopbouw en met lichaamsgrenzen en –verhoudingen (O.D.1.14).

L.O. Mot.comp.1.5.1 De kleuters kunnen komen tot rustervaringen (O.D.1.16).





38

L.O. Levensst 4.1 De kleuters ontwikkelen een goede hygiënische gewoonte en weten dat zij schoeisel en kledij moeten aanpassen aan de omstandigheden (O.D.2.10).

L.O.Zelfconc De kleuters kunnen speels bezig zijn met de eigen beweging enen Soc.funct.1.1 lichamelijkheid (O.D.3.2).

L.O. Zelfconc De kleuters durven de eigen bewegingsvormen en en Soc.funct.4.1 behendigheden tonen (O.D.3.7).

L.O. Zelfconc De kleuters kunnen zich emotioneel uiten binnen aanvaardbare grenzen (O.D.3.8).en Soc.funct.4.2

L.O. Zelfconc De kleuters kunnen binnen een eenvoudige spelvorm één tot twee spelregels en Soc.funct.6.1 opvolgen (O.D.3.12).

14.2 TRAPLOPEN:





14.3 OMLOOP:



W.O. Mens 1.8 De kleuters kennen hun eigen mogelijkheden en benaderingen.

W.O. Ruimte 2.4 De kleuters kunnen richtingen in de ruimte volgen.

W.O. Ruimte 2.5 De kleuters kunnen markante punten langs een route onthouden.

L.O.Mot.comp.1.1.1 De kleuters kunnen diverse ruimtelijke hindernissen nemen d.m.v. klimmen en klauteren, stappen, lopen en springen (O.D.1.1).

L.O. Mot.comp.1.1.3 De kleuters kunnen het evenwicht behouden in verplaatsingen en bij houdingen op diverse steunvlakken (O.D.1.3).

L.O. Mot.comp.1.1.4 De kleuters kunnen het eigen lichaamsgewicht veilig opvangen d.m.v. landen en vallen (O.D.1.4).

L.O. Mot.comp.6.1 De kleuters kunnen geconcentreerd bezig blijven met een bewegingsprobleem. (O.D. 1.34).

L.O. Mot.comp.6.6 De kleuters kunnen zelfstandig en zoekend bezig zijn met het oplossen van bewegingsproblemen.

L.O.Levensst 1.1 De kleuters nemen zelf initiatief om groot-motorisch te bewegen (O.D.2.2).

L.O.Levensst 1.2 De kleuters beleven zichtbaar plezier aan fysieke inspanningen (O.D.2.3).

L.O. Levensst 2.3 De kleuters kunnen in diverse spelsituaties de nodige kracht tonen om hun eigen lichaamsgewicht en kleuter-aangepast spelmateriaal te verplaatsen en te dragen (O.D.2.6).




39




14.4 FIETSEN:




L.O. Mot.comp.1.1.2 De kleuters kunnen de eigen bewegingsbaan stoppen, richten en wijzigen afhankelijk van statische en dynamische objecten : andere bewegers, obstakels, bewegende voorwerpen (O.D.1.2).

L.O. Mot.comp.1.2.3 De kleuters kunnen twee bewegingen aan elkaar schakelen.

L.O. Mot.comp.6.1 De kleuters kunnen geconcentreerd bezig blijven met een bewegingsprobleem (O.D.1.34).



L.O. Levensst 2.1 De kleuters ontwikkelen. een correcte lichaamshouding (O.D.2.4).



W.I. Ruimte 3.4 De kleuters kunnen in de ruimte ervaren wat een afstand is .


14.5 ROLLEN / SPRINGEN / BEWEGINGSEXPRESSIE:





W.O. Ruimte 1.6 De kleuters kunnen verschillende houdingen aannemen.



M.O. Muziek 1.1.1 De kleuters verkennen de ruimte.





40

M.O. Muziek 1.2.3 De kleuters kunnen op een speelse manier de beluisterde ritmes omzetten in de juiste beweging.



M.O. Muziek 1.6.1 De kleuters ervaren dat bewegen op muziek met diverse materialen telkens anders is.

M.O. Muziek 5.2.1 De kleuters improviseren vrij bewegend op achtergrondmuziek.

M.O. Muziek 5.2.2 De kleuters nemen de vrije bewegingsimprovisatie van een kind over.

M.O. Bew.1.1.1 De kleuters tonen belangstelling voor klanken en geluiden, bewegingen en kindgerichte bewegingsthema’s. Kunnen belangstellend kijken naar een gevarieerd aanbod van lichaamsexpressie van kinderen en volwassenen (O.D.4.6).

M.O. Bew.1.1.2 De kleuters nemen precies en gedetailleerd waar.

M.O. Bew.1.1.3 De kleuters kunnen genieten van een gevarieerd aanbod van lichaamsexpressie van kinderen en volwassenen (O.D.4.6).

De kleuters kunnen genieten van de fantasie, de originaliteit, de creativiteit en de zelfexpressie in “kunstwerken” (O.D.6.5).

M.O. Bew.1.2.1 De kleuters bewegen spontaan mee met het totale lichaam, uitgelokt door geluiden, klanken, verhalen, gebeurtenissen,… kunnen spontaan meebewegen op muziek (O.D.4.1).

Kunnen vaststellen dat klanken, beelden en bewegingen elkaar wederzijds beïnvloeden (O.D.5.2).

M.O. Bew.1.2.2 De kleuters ervaren bewegingsplezier. Kunnen ervan genieten bezig te zijn met de dingen die hen omringen om hun expressiemogelijkheden te ontdekken (O.D.6.2).

M.O. Bew.1.2.3 De kleuters worden zich steeds meer van het eigen lichaam en de eigen lichaamsdelen bewust en gaan bewegingen bewuster aanwenden.

M.O. Bew.1.2.4 De kleuters tonen belangstelling om een getoonde beweging of houding zo nauwkeurig mogelijk na te bootsen.

Kunnen meedoen met bewegingen die tijdens het vertellen van een verhaal aan bod komen, en belangstelling tonen om het bewegingsinspirerend gegeven nauwkeurig te observeren en na te bootsen (O.D.4.2).

M.O. Bew.1.2.5 De kleuters voeren bewegingen uit.

M.O. Bew.1.2.6 De kleuters bootsen houdingen na.

M.O. Bew.1.2.8 De kleuters stemmen hun bewegingen af op de muziek, op de geluiden,… Kunnen vaststellen dat klanken, beelden en bewegingen elkaar wederzijds beïnvloeden

(O.D.5.2).

M.O. Bew.1.2.9 De kleuters voeren (na een gegeven opdracht) alleen of samen met anderen bewegingen en houdingen uit.

M.O. Bew.1.2.14 De kleuters kunnen ervaren dat ze een persoonlijke stijl kunnen ontwikkelen (O.D.4.3). Kunnen vertrouwen op hun eigen expressiemogelijkheden en durven hun eigen

expressiestijl tonen (O.D.6.3).

M.O. Bew. 2.1.1 De kleuters nemen de ruimte waar (waarin ze zullen bewegen).

M.O. Bew. 2.1.2 De kleuters nemen de gebruikte ruimtelijke begrippen in zich op.

M.O. Bew. 2.2.1 De kleuters kunnen zichzelf situeren in de ruimte (bewust worden van de plaats van het eigen lichaam in de ruimte).

M.O. Bew. 2.2.2 De kleuters kunnen zichzelf situeren t.o.v. anderen in de ruimte.

M.O. Bew. 2.2.4 De kleuters bootsen een beweging of houding na in de ruimte.




41

M.O. Bew. 2.2.6 De kleuters kennen en herkennen de ruimte.

M.O. Bew. 2.2.7 De kleuters bewegen zich vlot, zelfzeker en aangepast (aan de spelinhoud) in de ruimte.

M.O. Bew. 3.2.2 De kleuters bootsen eenvoudige tijdstructuren na;

M.O. Bew. 3.2.3 De kleuters kunnen waargenomen klanken omzetten in beweging (O.D.4.4).

M.O. Bew. 3.2.8 De kleuters creëren, door een gegeven ritme ondersteund, een beweging in de ruimte. Kunnen vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl tonen (O.D.6.3).

M.O. Bew. 3.2.10 De kleuters kunnen improviseren op een afgesproken moment binnen een beweging. Kunnen vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl tonen (O.D.6.3).

L.O. Mot.comp.1.2.3 De kleuters kunnen twee bewegingen aan elkaar schakelen.

L.O. Mot.comp.1.2.4 De kleuters kunnen de armen en benen afwisselend bewegen (O.D.1.10).

L.O. Mot.comp.1.4.1 De kleuters kunnen zelf actief omgaan met wijzigingen in de lichaamshouding rekening houdend met de omgeving (O.D.1.15).

L.O. Mot.comp.1.4.2 De kleuters tonen in het bewegen dat ze de opbouw van het lichaam aanvoelen en kennen en dat ze intuïtief rekening houden met de lichaamsopbouw en met lichaamsgrenzen en –verhoudingen (O.D.1.14).

L.O. Mot.comp.2.1.1 De kleuters tonen een toenemende bedrevenheid in basisbewegingen met betrekking tot de kind-eigen bewegingscultuur (O.D.1.26).

L.O. Mot.comp.2.1.2 De kleuters tonen actieve bewegingspogingen om de eigen behendigheidsgrens volgens eigen aanvoelen te verleggen (O.D.1.27).

L.O. Mot.comp.6.1 De kleuters kunnen geconcentreerd bezig blijven met een bewegingsprobleem (O.D.1.34).

L.O. Mot.comp.6.2 De kleuters tonen belangstelling voor aangereikte oplossingsstrategieën (O.D.1.35).

L.O.Levensst 1.1 De kleuters nemen zelf initiatief om groot-motorisch te bewegen (O.D.2.2).


L.O.Levensst 1.3 De kleuters behouden de natuurlijke vitaliteit en bereidheid om fysieke inspanningen te leveren (O.D.2.1).

L.O. Levensst 2.1 De kleuters ontwikkelen. een correcte lichaamshouding (O.D.2.4).

L.O. Levensst 2.2 De kleuters behouden hun natuurlijke lenigheid (O.D.2.5).


L.O.Zelfconc De kleuters kunnen speels bezig zijn met de eigen beweging enen Soc.funct.1.1 lichamelijkheid (O.D.3.2).

L.O. Zelfconc De kleuters tonen een intrinsieke belangstelling om diverseen Soc.funct.1.3 nieuwe bewegingssituaties te verkennen (O.D.3.1).

L.O. Zelfconc De kleuters tonen een persoonlijke stijl in spontane expressie.en Soc.funct.3.1 (O.D.3.6).

W.I. Ruimte 1.1 De kleuters beleven en hebben kennis van het eigen lichaam (via directe ervaring, waarneming of voorstelling).

W.I. Ruimte 1.2 De kleuters beleven en hebben kennis van de positie van het eigen lichaam in de ruimte en van de lichaamsdelen onderling.






42


14.6 BEWEGINGSACTIVITEITEN MET HANTEERMATERIAAL:








L.O. Mot.comp.1.1.5 De kleuters kunnen onder begeleiding kleuteraangepast materiaal heff en, dragen en verplaatsen (O.D.1.5).



L.O. Levensst 2.3 De kleuters kunnen in diverse spelsituaties de nodige kracht tonen om hun eigen lichaamsgewicht en kleuter-aangepast spelmateriaal te verplaatsen en te dragen (O.D.2.6).

L.O. Zelfconc De kleuters tonen een intrinsieke belangstelling om diverse nieuwe bewegingssituaties en Soc.funct.1.3 te verkennen (O.D.3.1).

L.O. Zelfconc De kleuters kunnen kleuter-aangepast materiaal uithalen en weer opbergen op de en Soc.funct.5..2 afgesproken plaats (O.D.3.10).


W.I. Ruimte 3.5 De kleuters kunnen handelend, in concrete situaties de begrippen “in,op, boven, onder, naast, voor, achter, eerste, laatste, tussen, schuin, op elkaar, ver weg, dichtbij, binnen, buiten, omhoog en omlaag” in hun juiste betekenis gebruiken (O.D.3.1).




43

15. GROEPSWERK OF VRIJ SPEL:


W.O. Techn 3.1 De kleuters kunnen materialen manipuleren, transformeren en combineren.

W.O. Techn 3.2 De kleuters kunnen met gangbare materialen een eenvoudige constructie maken, waarbij ze geschikt materiaal, geschikte hechtingswijzen en geschikt gereedschap kiezen (O.D.2.4).

W.O. Mens 1.1 De kleuters laten merken dat ze zich veilig voelen in de klas.




W.O. Mens 1.10 De kleuters kunnen een eigen keuze maken en zich beperken in hun keuze.

W.O. Mens 2.1 De kleuters kunnen naast elkaar spelen met toevallige contacten.





W.O. Mens 3.4 De kleuters kunnen zich bij een activiteit of een spel in een kleine groep aan de regels houden.

W.O. Maatsch 2.5 De kleuters nemen een aantal vormen van afwijzend of waarderend gedrag waar bij zichzelf.


W.O. Ruimte 2.8 De kleuters vinden zelfstandig hun weg in een vertrouwde omgeving (O.D.6.3).

Spreken 1.3 De kleuters uiten hun gevoelens, vanuit een concrete belevenis. Zijn bereid om eigen gevoelens en verlangens op een persoonlijke manier uit te drukken (O.D.2.12).

Spreken 2.2.1 De kleuters kunnen met elkaar praten over dagelijkse belevenissen.



L.O. Mot.comp.8.1 De kleuters tonen in hun vrije spel en in geleide opdrachten een spontaan aanwenden van beweging als expressie- en communicatiemiddel (O.D.1.40).

L.O. Zelfconc De kleuters kunnen kleuter-aangepast materiaal uithalen en weer opbergen op de en Soc.funct.5..2 afgesproken plaats (O.D.3.10).




44

16. OVERLOPEN VAN DE VOORBIJE OCHTEND / MIDDAG:



W.O. Tijd 2.8 De kleuters kunnen terugblikken op minstens twee voorbije activiteiten door deze in de juiste volgorde te rangschikken en te verwoorden (O.D.5.5).

Spreken 1.2 De kleuters verwoorden achteraf hun handeling.


W.I. Meten 2.14 De kleuters kunnen terugblikken op minstens twee voorbije activiteit door deze in de juiste volgorde te rangschikken en te verwoorden.


Basisdoelstellingen en ontwikkelingsdoelen ... · A Z De peuterklas van tot De peuterklas van A tot...

Documents

Transcript of Basisdoelstellingen en ontwikkelingsdoelen ... · A Z De peuterklas van tot De peuterklas van A tot...