B Kritisch over de slavernij? Kalifaat is juist...

1
Kritisch over de slavernij? Kalifaat is juist trots B egin oktober maakte Islamiti- sche Staat (IS) trots bekend de traditie van slavernij in ere te hebben hersteld. In de vierde editie van D abiq , het glossy Engelstalige magazine van IS, schrijft een woordvoerder dat de terreurbeweging dit vergeten aspect van de islamitische wet (sharia) zijn oorspron- kelijke betekenis heeft teruggegeven. In augustus had IS al de daad bij het woord gevoegd, na de val van de stad Sin- jar in Noord-Irak, waarbij tweeduizend ye- zidische vrouwen en kinderen als slaven werden afgevoerd. Eerder hadden IS-strij- ders hun echtgenoten en vaders voor hun ogen vermoord. De leiders van het kalifaat waren niet over een nacht ijs gegaan. Zo hadden wets- geleerden voorafgaande aan de aanval op Sinjar opdracht gekregen te bepalen of ye- zidis ongelovigen waren of afvalligen, al- dus D abiq . Ongelovigen, luidde hun oor- deel. Aldus behandelde IS deze groep zo- als de geleerden voorschreven, staat in het tijdschrift. In tegenstelling tot christe- nen en joden kwamen ze niet in aanmer- king voor het betalen van afkoopbelasting. Ook mochten hun vrouwen tot slaaf wor- den gemaakt, in tegenstelling tot afvallige vrouwen die slechts kunnen kiezen tussen inkeer of het zwaard.Deze religieuze rechtvaardiging klinkt bloedstollend ontnuchterend zeker als we bedenken dat IS-strijders de getrauma- tiseerde vrouwen afvoerden in trucks, waarna ze werden opgesloten, verkracht en verhandeld voor prijzen tussen de tien en honderdvijftig dollar. Hoe gemakkelijk zou het zijn om de mis- daden van IS af te doen als excessen zoals die zich nu eenmaal voordoen in oorlogs- tijd de verkrachtingsorgie tijdens de Con- golese burgeroorlog of waterboarding door de Amerikanen in Guantanamo wa- re het niet dat IS zich beroept op de Koran, de woorden en handelwijze van de Profeet en de sharia. Voor moslims die hebben besloten te le- ven naar de letter van Gods woord en in de traditie van Zijn Boodschapper, liggen de richtlijnen met betrekking tot slavernij voor het oprapen. Mohammed bezat, ver- kreeg en verhandelde slaven. Dat was niets bijzonders in het Arabië van de zevende eeuw. In de Koran wordt opvallend vaak melding gemaakt van sla- ven, aangeduid als wat de rechterhanden bezitten. Zo verbiedt de Koran in soera 4:24 buitenechtelijk seks met in eerbaar- heid welbewaarde vrouwen, ofwel ge- huwde vrouwen, maar geldt deze restric- tie niet voor seks met slavinnen. Het lot dat de vrouwen van Sinjar toe- viel, heeft zijn equivalent in de manier waarop Mohammed in het jaar 627 AD af- rekende met de joodse Bani Qurayza-stam in Medina. Nadat vierhonderd mannen waren onthoofd, werden hun vrouwen en kinderen afgevoerd als slaven. Als IS bij monde van D abiq stelt dat eenvijfde van de slaven van Sinjar toekwam aan IS, ter- wijl de rest van de buit werd verdeeld over de strijders, dan heeft dit een solide theo- logische basis in de islam. Dat geldt ook voor het in het artikel ver- melde verbod dat een slavin niet van haar jonge kinderen mag worden gescheiden. Waarlijk, God is genadig. M oderne moslims zullen zeggen: negeer toch die slavernijteksten in de Koran. Richt je op de godde- lijke boodschap voor zover die van toepas- sing is op het leven anno 2014. Gelovige christenen kunnen toch ook geen kant op met Exodus 21:20-21: Wanneer iemand zijn dienstknecht of zijn dienstmaagd met een stok slaat, dat hij onder zijn hand sterft, die zal zekerlijk gewroken worden. Zo hij nochtans een dag of twee dagen overeind blijft, zo zal hij niet gewroken worden; want hij is zijn geld.In vergelijking daarmee was Moham- med een verlicht denker. Het probleem is echter dat de Koran, in tegenstelling tot de Bijbel, het letterlijke Ze propageren de slavernij en beroepen zich daarbij op de Koran. Voor volgelingen van IS staat de ongelijkwaardigheid van mensen vast. Leo Kwarten over de opkomst van een verontrustende trend. woord van God is. En dat een groeiende groep soennitische moslims weigert te marchanderen met wat zij beschouwen als de pure islam, zoals de eerste drie genera- ties moslims die beleden. Deze salafisten zijn er in alle soorten en maten van vreedzame Bijlmer-jallabas en welbespraakte Egyptische politici tot verhitte googlesjeiks en jihadisten. Onder- ling verketteren ze elkaar naar aanleiding van theologisch haarkloverij, maar over één ding zijn ze het eens: Gods woord dient letterlijk te worden genomen. Het is alles of niets. D eze groeiende groep salafisten overschreeuwt en intimideert al tientallen jaren de zwijgende meerderheid van de moslims. Wie oppert dat het tijd wordt een deel van de Koran te beschouwen als irrelevant voor de 21e eeuw, is een ketter. Een goed voorbeeld is de moedige Soe- danese geleerde Mahmoud Mohammed Taha. In de jaren tachtig stelde hij voor de sharia in Soedan af te schaffen, omdat de- ze onrecht zou doen aan de gematigde tek- sten in de Koran die gelijkheid van geloof en sekse bepleiten. Daarop liet de toenma- lige dictator Nimeiri de 76-jarige ophangen wegens het afvallen van het geloof. Aldus is de Arabische wereld niet in staat kritisch te kijken naar zijn eigen sla- vernijverleden. Slavernij wordt immers ge- rechtvaardigd door de islam. De Soedi- sche sjeik Saleh al-Fawzan stelde in 2003 zelfs voor de slavernij opnieuw in te voe- ren. Slavernij maakt deel uit van de is- lam, stelde hij. Moslims die beweerden dat de slavernij is afgeschaft, waren niet alleen onwetend maar ook ongelovig. Al-Fawzan is geen querulant. Hij heeft zitting in de machtige Saoedische Raad van Hoge Geestelijken. Zijn leerboeken zijn verplichte kost voor studenten. Zijn twitteraccount heeft 112.000 volgelingen. Gebrek aan zelfreflectie heeft ertoe ge- leid dat slavernij in de islamitische wereld is blijven voortwoekeren. De Global Slave- ry Index (GSI) wordt sinds jaar en dag aan- gevoerd door Mauretanië, lidstaat van de Arabische Liga. Het land telt tussen 140.000 en 160.000 slaven. Zij en hun na- geslacht zijn volledig eigendom van hun moslimmeesters. Ze kunnen worden ver- handeld, verhuurd en geschonken. Vol- gens GSI houdt de islam deze situatie me- de in stand: Verstoken van onderwijs en bestaansalternatieven, geloven velen dat het Gods wil is dat ze slaven zijn.In een andere lidstaat van de Arabische Liga, Soedan, werden tijdens de tweede burgeroorlog (1983-2005) tienduizenden slaven buitgemaakt. De situatie verergerde nadat in 1989 in Khartoum een islamis- tisch bewind aan de macht kwam dat de oorlog tegen het christelijke en animisti- sche zuiden definieerde als een jihad. Ara- bische milities, die werden bevoorraad door de nieuwe machthebbers, waren de grootste boosdoeners. De Soedanese antropololoog Jok Madut Jok schreef in W ar and S lav ery in S udan: De Arabische slavenjagers kiezen hun slachtoffers op basis van ras, etniciteit en godsdienst en beschouwen de zwarten uit het zuiden als inferieure ongelovigen.I n vele Arabische landen is de slavernij officieel pas laat afgeschaft: Qatar (1958), Saoedi-Arabië en Jemen (1962), VAE (1964), Oman (1970). Toch blijft het onderwerp onbespreekbaar. Het mea culpa van westerse landen die zich schuldig hebben gemaakt aan slaven- handel, het oprichten van slavernijmonu- menten of, vooruit, de discussie rond Zwarte Piet in Nederland het is ondenk- baar in de Arabische wereld. Je kunt zelfs stellen dat de abominabele positie van Azi- atische werknemers in de Golfstaten een echo is van een fenomeen dat nooit geheel is verdwenen. IS doorbreekt nu die stilte rond slavernij in de islam. Sterker, ze schreeuwen het van de daken. Je inlaten met slavernij doet geen afbreuk aan je identiteit als moslim, maar versterkt die juist. Het doet me denken aan de woorden van sjeik Omar Bakri, een in Libanon ver- blijvende jihadist die ik al jaren ken. Ne- gentig procent van de moslims zijn choco- lademoslims , zegt hij altijd. Dat zijn moslims die heel lief zeggen dat islam vrede betekent. Wat een flauwe- kul. Er is pas vrede als iedere ongelovige bekeerd of gedood is. Maar slechts een Moslims die beweerden dat de slavernij is afgeschaft, waren niet alleen onwetend maar ook ongelovig SlavenmarktinTripoli,Libanon kleine voorhoede van moslims is het gege- ven deze goddelijke opdracht uit te voe- ren. IS beschouwt zichzelf als die voorhoe- de. A pologeten beweren wel dat de is- lam verbetering in de positie van slaven heeft gebracht. Daar valt iets voor de zeggen. Hun rechten en plichten werden tenminste vastgelegd in de sharia. Het probleem is echter dat daarmee ook de ongelijkwaardigheid van mensen al 1400 jaar onwrikbaar verankerd ligt in goddelijke teksten. Wie stelt dat de slaven- jagers van IS zich inlaten met een middel- eeuwse praktijk of dat hun modus operan- di niets te maken heeft met islam, negeert deze realiteit. IS opereert niet in een vacuüm. Ze zijn de moderne slaven van Gods tijdloze woord. Leo Kwarten is arabist. GRAVUREIN LEPETITJOURNAL ,1911.

Transcript of B Kritisch over de slavernij? Kalifaat is juist...

Page 1: B Kritisch over de slavernij? Kalifaat is juist trots2396425716.srv042152.webreus.net/wordpresssite/wp... · wegens het afvallen van het geloof. Aldus is de Arabische wereld niet

Kriti schover desl av e r n i j?Kalifaat isjuist trots

Begin oktober maakte Islamiti-sche Staat (IS) trots bekendde traditie van slavernij in erete hebben hersteld. In devierde editie van D abiq , hetglossy Engelstalige magazine

van IS, schrijft een woordvoerder dat deterreurbeweging dit vergeten aspect vande islamitische wet (sharia) zijn oorspron-kelijke betekenis heeft teruggegeven.

In augustus had IS al de daad bij hetwoord gevoegd, na de val van de stad Sin-jar in Noord-Irak, waarbij tweeduizend ye-zidische vrouwen en kinderen als slavenwerden afgevoerd. Eerder hadden IS-strij-ders hun echtgenoten en vaders voor hunogen vermoord.

De leiders van het kalifaat waren nietover een nacht ijs gegaan. Zo hadden wets-geleerden voorafgaande aan de aanval opSinjar opdracht gekregen te bepalen of ye-zidi’s ongelovigen waren of afvalligen, al-dus D abiq . Ongelovigen, luidde hun oor-deel. „Aldus behandelde IS deze groep zo-als de geleerden voorschreven”, staat inhet tijdschrift. „In tegenstelling tot christe-nen en joden kwamen ze niet in aanmer-king voor het betalen van afkoopbelasting.Ook mochten hun vrouwen tot slaaf wor-den gemaakt, in tegenstelling tot afvalligevrouwen die slechts kunnen kiezen tusseninkeer of het zwaard.”

Deze religieuze rechtvaardiging klinktbloedstollend ontnuchterend – zeker alswe bedenken dat IS-strijders de getrauma-tiseerde vrouwen afvoerden in trucks,waarna ze werden opgesloten, verkrachten verhandeld voor prijzen tussen de tienen honderdvijftig dollar.

Hoe gemakkelijk zou het zijn om de mis-daden van IS af te doen als excessen zoalsdie zich nu eenmaal voordoen in oorlogs-tijd – de verkrachtingsorgie tijdens de Con-golese burgeroorlog of waterboardingdoor de Amerikanen in Guantanamo – wa -re het niet dat IS zich beroept op de Koran,de woorden en handelwijze van de Profeeten de sharia.

Voor moslims die hebben besloten te le-ven naar de letter van Gods woord en in detraditie van Zijn Boodschapper, liggen derichtlijnen met betrekking tot slavernijvoor het oprapen. Mohammed bezat, ver-kreeg en verhandelde slaven.

Dat was niets bijzonders in het Arabiëvan de zevende eeuw. In de Koran wordtopvallend vaak melding gemaakt van sla-ven, aangeduid als „wat de rechterhandenb e z i t te n”. Zo verbiedt de Koran in soera4:24 buitenechtelijk seks met „in eerbaar-heid welbewaarde vrouwen”, ofwel ge-huwde vrouwen, maar geldt deze restric-tie niet voor seks met slavinnen.

Het lot dat de vrouwen van Sinjar toe-viel, heeft zijn equivalent in de manierwaarop Mohammed in het jaar 627 AD af-rekende met de joodse Bani Qurayza-stamin Medina. Nadat vierhonderd mannenwaren onthoofd, werden hun vrouwen enkinderen afgevoerd als slaven. Als IS bijmonde van D abiq stelt dat eenvijfde vande slaven van Sinjar toekwam aan IS, ter-wijl de rest van de buit werd verdeeld overde strijders, dan heeft dit een solide theo-logische basis in de islam.

Dat geldt ook voor het in het artikel ver-melde verbod dat een slavin niet van haarjonge kinderen mag worden gescheiden.Waarlijk, God is genadig.

M oderne moslims zullen zeggen:negeer toch die slavernijtekstenin de Koran. Richt je op de godde-

lijke boodschap voor zover die van toepas-sing is op het leven anno 2014. Gelovigechristenen kunnen toch ook geen kant opmet Exodus 21:20-21: „Wanneer iemandzijn dienstknecht of zijn dienstmaagd meteen stok slaat, dat hij onder zijn handsterft, die zal zekerlijk gewroken worden.Zo hij nochtans een dag of twee dagenovereind blijft, zo zal hij niet gewrokenworden; want hij is zijn geld.”

In vergelijking daarmee was Moham-med een verlicht denker.

Het probleem is echter dat de Koran, integenstelling tot de Bijbel, het letterlijke

Ze propageren de slavernijen beroepen zich daarbijop de Koran. Voorvolgelingen van IS staat deongelijkwaardigheid vanmensen vast. Leo Kwartenover de opkomst van eenverontrustende trend.

woord van God is. En dat een groeiendegroep soennitische moslims weigert temarchanderen met wat zij beschouwen alsde pure islam, zoals de eerste drie genera-ties moslims die beleden.

Deze salafisten zijn er in alle soorten enmaten – van vreedzame Bijlmer-jallaba’sen welbespraakte Egyptische politici totverhitte googlesjeiks en jihadisten. Onder-ling verketteren ze elkaar naar aanleidingvan theologisch haarkloverij, maar overéén ding zijn ze het eens: Gods woorddient letterlijk te worden genomen. Het isalles of niets.

D eze groeiende groep salafistenoverschreeuwt en intimideert altientallen jaren de zwijgende

meerderheid van de moslims. Wie oppertdat het tijd wordt een deel van de Koran tebeschouwen als irrelevant voor de 21eeeuw, is een ketter.

Een goed voorbeeld is de moedige Soe-danese geleerde Mahmoud MohammedTaha. In de jaren tachtig stelde hij voor desharia in Soedan af te schaffen, omdat de-ze onrecht zou doen aan de gematigde tek-sten in de Koran die gelijkheid van geloofen sekse bepleiten. Daarop liet de toenma-lige dictator Nimeiri de 76-jarige ophangenwegens het afvallen van het geloof.

Aldus is de Arabische wereld niet instaat kritisch te kijken naar zijn eigen sla-vernijverleden. Slavernij wordt immers ge-rechtvaardigd door de islam. De Soedi-sche sjeik Saleh al-Fawzan stelde in 2003zelfs voor de slavernij opnieuw in te voe-ren. „Slavernij maakt deel uit van de is-l a m”, stelde hij.

Moslims die beweerden dat de slavernijis afgeschaft, waren niet alleen onwetendmaar ook ongelovig. Al-Fawzan is geenquerulant. Hij heeft zitting in de machtigeSaoedische Raad van Hoge Geestelijken.Zijn leerboeken zijn verplichte kost voorstudenten. Zijn twitteraccount heeft112.000 volgelingen.

Gebrek aan zelfreflectie heeft ertoe ge-leid dat slavernij in de islamitische wereldis blijven voortwoekeren. De Global Slave-ry Index (GSI) wordt sinds jaar en dag aan-gevoerd door Mauretanië, lidstaat van deArabische Liga. Het land telt tussen140.000 en 160.000 slaven. Zij en hun na-geslacht zijn volledig eigendom van hunmoslimmeesters. Ze kunnen worden ver-handeld, verhuurd en geschonken. Vol-gens GSI houdt de islam deze situatie me-de in stand: „Verstoken van onderwijs enbestaansalternatieven, geloven velen dathet Gods wil is dat ze slaven zijn.”

In een andere lidstaat van de ArabischeLiga, Soedan, werden tijdens de tweedeburgeroorlog (1983-2005) tienduizendenslaven buitgemaakt. De situatie verergerdenadat in 1989 in Khartoum een islamis-tisch bewind aan de macht kwam dat deoorlog tegen het christelijke en animisti-sche zuiden definieerde als een jihad. Ara-bische milities, die werden bevoorraaddoor de nieuwe machthebbers, waren degrootste boosdoeners.

De Soedanese antropololoog Jok MadutJok schreef in W ar and S lav ery in S udan:„De Arabische slavenjagers kiezen hunslachtoffers op basis van ras, etniciteit engodsdienst en beschouwen de zwarten uithet zuiden als inferieure ongelovigen.”

In vele Arabische landen is de slavernijofficieel pas laat afgeschaft: Qatar(1958), Saoedi-Arabië en Jemen (1962),

VAE (1964), Oman (1970). Toch blijft hetonderwerp onbespreekbaar.

Het mea culpa van westerse landen diezich schuldig hebben gemaakt aan slaven-handel, het oprichten van slavernijmonu-menten of, vooruit, de discussie rondZwarte Piet in Nederland – het is ondenk-baar in de Arabische wereld. Je kunt zelfsstellen dat de abominabele positie van Azi-atische werknemers in de Golfstaten eenecho is van een fenomeen dat nooit geheelis verdwenen.

IS doorbreekt nu die stilte rond slavernijin de islam. Sterker, ze schreeuwen hetvan de daken. Je inlaten met slavernij doet

geen afbreuk aan je identiteit als moslim,maar versterkt die juist.

Het doet me denken aan de woordenvan sjeik Omar Bakri, een in Libanon ver-blijvende jihadist die ik al jaren ken. „Ne-gentig procent van de moslims zijn choco-l ade m o sl i m s ”, zegt hij altijd.

„Dat zijn moslims die heel lief zeggendat islam vrede betekent. Wat een flauwe-kul. Er is pas vrede als iedere ongelovigebekeerd of gedood is. Maar slechts een

Moslims dieb ew e e rd e ndat deslavernij isafgeschaf t ,waren nietalleeno nw e t e n dmaar ooko n g e l ov i g

Slavenmarkt in Tripoli, Libanon

kleine voorhoede van moslims is het gege-ven deze goddelijke opdracht uit te voe-re n . ”

IS beschouwt zichzelf als die voorhoe-de .

A pologeten beweren wel dat de is-lam verbetering in de positie vanslaven heeft gebracht. Daar valt iets

voor de zeggen. Hun rechten en plichtenwerden tenminste vastgelegd in de sharia.

Het probleem is echter dat daarmee ookde ongelijkwaardigheid van mensen al1400 jaar onwrikbaar verankerd ligt ingoddelijke teksten. Wie stelt dat de slaven-jagers van IS zich inlaten met een middel-eeuwse praktijk of dat hun modus operan-di niets te maken heeft met islam, negeertdeze realiteit.

IS opereert niet in een vacuüm. Ze zijnde moderne slaven van Gods tijdlozewo o rd .

Leo Kwartenis arabist.

GRAVURE IN

‘LE PETIT JO

URNAL’, 1911.