Anne Kamminga uit Uithuizen beste kickbokster van de wereld ...

MAGAZINE VAN HET HOOGELAND EN DE EEMSDELTA | uitgave 01 najaar 2013

Anne Kamminga uit Uithuizen beste kickbokster van de wereld

Delfzijl herstelt uniek historisch centrum

Appingedam meer reuring in historische en vitale stad

Burgemeester Rodenboog ziet nieuwe kansen | Groenste paling van Nederland komt uit Zoutkamp

Duurzaam en modern landhuis op Gronings boerenerf | Het vergeten praalgraf van Adriaan ClantMET

DAN

K AA

N D

EZE

PART

NER

S VA

N D

E TO

P VA

N G

RON

INGE

N

13STVG0208_Cover_Magazine_TVG_234,5x297_fc_nr1.indd 1 22-10-13 19:25Naamloos-1 1 10/31/13 6:30 PM

TO

PVA

NG

RO

NIN

GEN

MA

GA

ZIN

E V

AN

HET

HO

OG

ELA

ND

EN

DE E

EM

SD

ELT

A


3

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

3

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

13STVG0208_Magazine_TVG_230x297_fc_nr1.indd 3 22-10-13 18:09

Interview

6

11

14

18

20

22

26

28

30

Museum Møhlmannbrengt leven in de brouwerij

von oy Appingedamstaat vakmanschap hoog in het vaandel

uiterst duurzaam en modern landhuis op een traditioneel gronings boerenerf

Groenste paling van nederlandkomt uit zoutkamp

Albert Heijn Appingedam gaat ook naar Winsum

Delfzijl herstelt uniek historisch centrum en werkt aan wedergeboorte aan de eems

ondernemen op top-niveau in noord-Groningen nederlandse ‘Plantmanager of the year 2013’ werkt en woont met enthousiasme in delfzijl

Anne Kamminga uit uithuizenis beste kickbokster van de wereld

Loppersum hoe loppersum bedreigingen om weet te zetten in nieuwe kansen

6

14

26

28

Architectuur


5

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

aTo

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

5

Het vergeten praalgraf van adriaan Clant tot stedum

eemsdeltaaanhoudend gunstig perspectief eemsdelta dankzij positieve onderliggende economische krachten

Bouwbedrijven in noord-Groningen:grote drukte door herstelwerkzaamheden na aardbevingen

eemsdelta: Uniek initiatief om jongeren aan werk te helpen

Fietsen in eemsmond eemsmond maakt fi etsen in 2014 tot hoofdthema en belangrijke attractie

nAM streeft naar een aardbevingproof groningen

Appingedam - evenementenstad: Wethouder annalies Usmany samen met “damsters”

Toerisme in Top van Groningeneen regio die barst van de activiteiten, innovatie, initiatieven en ambitie.

36

38

42

45

48

52

54

56

36

42

Interview

48

Prachtigelocatie


Museum Møhlmann in Appingedam is een paradijs voor liefhebbers van realistische

en figuratieve kunst. Oprichter Rob Møhlmann is net weer begonnen met schilderen,

nadat hij twee en een half jaar geen kwast aanraakte.

MuseumMøhlmannbrengt leven in de brouwerij

Fotografie Koos Boertjens


7

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Jaarlijks trekt Museum Møhlmann ruim zesduizend bezoekers. Een opvallend succes, want het realisme was verre van populair toen oprichter Rob Møhlmann (1956) begon met schilderen. ‘De kunstbobo’s die het eind jaren zeventig voor het zeggen hadden, vonden het maar ouderwets. Het was de tijd waarin grote vlekken en lege vuilniszakken werden gezien als het hoogtepunt van kunst. Maar ik hield van realisme, ik vond het helemaal niet ouderwets.’ Het genre hoort ook van oudsher bij de lage landen, vertelt de kunstenaar. ‘Al vanaf de zeventiende eeuw hebben schilders hier een oog voor realiteit, dat je in omliggende landen minder ziet. Waar vrouwen elders zo prachtig mogelijk werden geportretteerd, werd hier een pukkel ook gewoon meegeschilderd.’ Zelf wil hij ook niets toevoegen aan de werkelijkheid. ‘Ik probeer

niks mooier te maken dan het is. De natuur is mooi genoeg van zichzelf.’

Opleiding geen succesMøhlmann is een echte autodidact, die het schildersvak op eigen houtje in de vingers kreeg. Ooit begon hij wel aan de lerarenopleiding, maar dat was geen onverdeeld succes. ‘Het was veel te abstract voor mij. Je kreeg bijvoorbeeld een homp klei en daar moest je dan twee uur lang met een knuppel op ranselen en dat was het dan. Op een dag gingen we naar Artis om dieren te tekenen. Na afloop was ik redelijk tevreden, maar de leraar niet. Mijn tekening leek veel te echt, vond hij.’ Na zes weken liep Møhlmann gillend weg bij de opleiding. Maar niet voordat hij er Laura, zijn latere vrouw, had ontmoet. Een paar weken nadat ze


Museum Møhlmann

elkaar ontmoetten ging het stel samenwonen en een paar maanden later trouwden ze. ‘Het klinkt bijna saai, maar het klikte enorm tussen ons en we vulden elkaar goed aan. Laura zei: ‘Ik ben geen echte kunstenaar, maar jij wel’. Zij heeft toen een kantoorbaan genomen, zodat ik mij kon focussen op het schilderen. ‘

Sfeer en volumeIn 1990 kocht het paar een woonboerderij in het Noord-Hollandse Venhuizen. Op deze plek ging Museum Møhlmann van start. Het museum werd al snel een succes en groeide uit haar voegen. Na twee verhuizingen bleek dat er in Venhuizen geen geschikte ruimte meer was voor de exposities. ‘We gingen op zoek naar een plek met veel sfeer en volume. In Noord-Holland was dat niet meer te vinden of te betalen. We besloten wat verder te kijken, bijvoorbeeld hier in Noord-Groningen. Dat lijkt misschien ver weg, maar het stikte hier al van de schilders. Na een jaar zoeken vonden we deze

kop-hals-rompboerderij. Het zag er niet uit hoor, maar in een jaar tijd hebben we het compleet verbouwd.’

Organische wegen‘Het welkom hier in Appingedam was hartverwarmend. De mensen vonden het wel leuk, een beetje leven in de brouwerij. En het museum zorgt bijvoorbeeld ook voor gasten in de hotels. Of de mensen hier stug zijn? Welnee, helemaal niet. Ik ben een pacifist, maar als ik dat vooroordeel hoor dan ga ik op de vuist. Groningers kijken de kat uit de boom, maar als je hun vertrouwen wint raak je dat niet meer kwijt. Wanneer je duidelijk en eerlijk bent, wordt dat herkend.’ ‘Ik vind deze provincie prachtig, het landschap spreekt mij enorm aan. De wegen zijn hier organisch, ze volgen het water. Als je door Noord-Holland rijdt en je ziet een kerk, loopt de weg er in een rechte streep naar toe. Als je hier een kerk ziet, kan het nog wel even duren voordat de slingerende weg je er heeft gebracht.’

‘We gingen op zoek naar een plek met veel sfeer en volume’ Rob

Møhlmann


9

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

museum møhlmann is geopend op vrijdag,

zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur.

Hele middag zoetHoe lukt het om zoveel bezoekers te trekken, terwijl Appingedam niet echt centraal gelegen is? ‘In het museum zijn bijna vijfhonderd werken te zien. Daarmee ben je wel een middag zoet. Je komt hier dus niet voor niets. Soms komen ze wel mopperend binnen, maar ze gaan altijd vrolijk weer weg.’ Zijn er nu ook schilderijen die eruit springen? ‘Wat ik wel bijzonder vind, is de serie van 124 schilderijen die ik maakte van één conservenblikje. Het is een doodgewoon blikje en ik dacht toen ik begon ook: ‘Na drie schilderijen val ik van verveling flauw’. Maar doordat het blikje iedere keer voor een andere achtergrond staat, blijven die realistische schilderijen toch verfrissend. Je ziet bezoekers vooraf ook denken: ‘Het zal wel, 124 blikjes’. Maar vervolgens zie je ze uren niet meer terug.’

MuzeTwee en een half jaar geleden stopte Møhlmann zelf met schilderen toen zijn vrouw na een ziekbed overleed. ‘Toen zij er niet meer was, besefte ik dat ik eigenlijk al mijn werk aan haar opgedragen had. Laura was mijn muze. Ze lette ook altijd op of wat ik schilderde wel scherp was en of er niets scheef stond. Na haar overlijden was het moeilijk om zingeving te vinden. Voor wie doe ik het nu nog?’ Onlangs is Møhlmann toch weer begonnen met schilderen. ‘Je belt net op het goede moment. Voor de komende tentoonstelling heb ik 28 topkunstenaars gevraagd om een tafel met stilleven vast te leggen. Ik dacht: het zou toch te gek zijn als ik daar zelf niet aan meedeed. Dus ik ben weer begonnen. Hoe dat was? Krankzinnig. Ik zat te stuiteren van twijfel. ‘Kan ik het nog?’ Maar als je een keer begonnen bent, gebeurt er iets heel geks. Het was alsof ik verleden week nog bezig was geweest.’


1 B E ST E VA N

NEDERLAND

Groot nieuws voor Winsum! De beste supermarkt van Nederland opent begin volgend jaar ook een winkel aan de

Obergon 2. De huidige C1000-winkel in Winsum wordt dus omgetoverd tot een Albert Heijn. Heel grondig wordt de

winkel in eerste instantie echter niet verbouwd. Liever laten wij u in een vertrouwde omgeving kennismaken met uw

Albert Heijn. Ook de huidige medewerkers van de C1000 blijven het gezicht van de winkel. Wel wordt u straks natuurlijk

verrast op een breed assortiment met betaalbare producten van uitstekende kwaliteit. U bent van harte welkom!

Albert Heijn in Appingedam

opent binnenkort ook in Winsum.

Albert Heijn in Appingedam. Straks ook gewoon in Winsum.


11

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Albert Heijn in Appingedam

opent binnenkort ook in Winsum.

Is er een schakeltje in een ketting kapot? Geen probleem: dat kan gerepareerd worden. Soms komt er een klant de winkel in de Wijkstraat met een trompet onder de arm, en vraagt of deze gerepareerd kan worden. Geen probleem: dat kan! Of er komt iemand uit Bremen met een Friese staartklok met de vraag of deze in oude glorie teruggebracht kan worden. Ook geen probleem: bij de fi rma Van Oy vinden ze het een uitdaging om het uurwerk ouderwets op orde te krijgen, en om alles vervolgens zo snel mogelijk klaar te hebben. En ook voor de diensten als opticien en audicien is ambachtelijkheid onverminderd belangrijk.

‘We zijn, denk ik, redelijk uniek dat wij de ambachtelijke kant van ons vak zo belangrijk vinden. Veel klanten vinden het in elk geval geweldig!’, vertelt Cris Mulder. Het bedrijf onderscheidt zich ook nog door het zeer brede aanbod in dienstverlening en producten: als enige in de regio heeft Van Oy

Bij von oy staat ouderwets vakmanschap hoog in het vaandel

Ouderwets vakmanschap in het

digitale tijdperk in Appingedam.

Bij de fi rma Von Oy - opticien,

audicien en juwelier - houden ze

de ambachtelijke kant van het

bedrijf ook in dit computertijdperk

onverminderd hoog in het vaandel.

‘We zijn, denk ik, redelijk uniek dat wij de ambachtelijke kant van ons vak zo belangrijk vinden.’

Fotografi e Koos Boertjens


Sinds 2003 ben ik actief als fotograaf in Noord-Groningen. Voor Groningen Seaports fotografeer ik de ontwikkelingen in de Eemshaven en Delfzijl. RWE, Nuon, Vopak, AG Ems en andere bedrijven maken ook regelmatig gebruik van mijn diensten. Naast fotografie aan de grond ben ik gespecialiseerd in luchtfotografie.

In dit eerste nummer van Top van Groningen is een groot aantal van mijn foto’s opgenomen. Het was een genoegen om op diverse locatie interessante mensen op de gevoelige plaat vast te leggen.

Meer werk vindt u op mijn websites: boertjens.nl, bouweemshaven.info en groningenvanboven.nl

Sibrandaheerd 479737 NR Groningen NLE [email protected] +31 (0) 6 18168331

Environment & Oxford

Environment premium recycled papier is een visuele beleving en bied een selectie van lichte en midden tinten aan geïnspireerd op de natuur.

Oxford heeft een tactiele finish die je doet denken aan luxueuze stof.Het zorgvuldig uitgekozen kleuren pallet inspireert je tot het maken van

mooie en stijlvolle huisstijlen, verpakkingen, brochures en meer.

Igepa Nederland B.V., De Geer 10, 4004 LT Tiel, T. 0031 (0)344 57 81 00

Jij creëert. Igepa faciliteert.Environment & Oxford





Jij creëert. Igepa faciliteert. Environment & Oxford













































Jij creëert. Igepa faciliteert.


13

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Environment & Oxford










Jij creëert. Igepa faciliteert.

‘Von Oy: Voor Ogen, Voor Oren, Voor Mooi!’

een vakkundig horloge- klokkenmaker, goud/zilversmid/ontwerper, opticien , contactlensspecialist en gehoorspecialist in huis.

Bij het familiebedrijf Von Oy werken behalve Cris en zijn echtgenote Susan ook zoon Bas, drie ervaren medewerksters en schoonvader Paul Lutz.

De fi rma Von Oy is al meer dan 85 jaar een zeer bekende naam in Appingedam en omgeving. Dat is te danken aan het feit dat het bedrijf in 1926 werd opgericht door een meneer Von Oy in de Cornelis Albertsstraat. Sindsdien is het bedrijf enkele keren van eigenaar veranderd, maar de naam is ongewijzigd gebleven. In het jaar 1983 nam Paul Lutz de zaak over, waarna zijn schoonzoon Cris Mulder en echtgenote Susan het bedrijf zeven jaar geleden voortzetten. Maar Paul Lutz is nog wel steeds bij het bedrijf betrokken, en hij

is de man die als juwelier bijna alles kan repareren en die de kreet “vakmanschap is meesterschap” helemaal waar maakt.

Von Oy was jarenlang gevestigd in de Stationsstraat, maar anderhalf jaar geleden verhuisde het naar het huidige pand in de Wijkstraat. Deze straat ligt op een steenworp afstand van het stijlvolle winkelcentrum Overdiep. Bovendien is het vlakbij het oude centrum van Appingedam, en er is een prima gelegenheid om gratis te parkeren.

Cris Mulder is zelf overigens niet opgegroeid in een juweliersgezin. ‘Ik was eerst beroepsmilitair, zat bij de marine en wilde kok worden. Ook toen ik mijn vrouw Susan tegen kwam, kwam het werkelijk niet in mij op om in het bedrijf van m’n schoonfamilie te gaan. Aanvankelijk wilde ik nog bij Aldel aan de slag. Maar mijn schoonvader vroeg mij of het niet een idee zou zijn om opticien te worden, en dat idee sprak me wel aan. Ik ging naar de opticien-

vakschool, en sindsdien is het heel erg hard gegaan!’, aldus Cris Mulder.

Cris deed na zijn opleiding tot opticien eerst ervaring op in een franchisebedrijf van Pearle. Maar toen hij zich daar niet verder kon ontwikkelen kon hij bij zijn schoonvader in de zaak, en is daar nooit meer weg gegaan. Hij werd er ook enthousiast voor het horlogevak, het juweliersvak en het klokkenvak.

Niet alleen bleek Cris een enthousiast ondernemer: hij bleek ook veel leergieriger dan hij ooit van zichzelf had gedacht. Hij ging cursussen volgen en behaalde belangrijke diploma’s , ook voor audicien. Wat dat laatste betreft; Cris is Star gecerticifeerd, een hoogwaardig keurmerk voor audiciens.

Von Oy is daardoor zoals gezegd dus een van de weinige juweliers die tegelijkertijd opticien en audicien is, een nog steeds zeer bijzondere combinatie. Die uitgebreide dienstverlening is treffend samengevat in de zin: ‘Von Oy: Voor Ogen, Voor Oren, Voor Mooi!’.

Het ambachtelijke is niet alleen terug te vinden in de juweliersactiviteiten: ook Cris heeft zich ontwikkeld tot een echte ambachtsman, die voor elk individu een oplossing op maat wil bieden. Cris Mulder kan klanten helpen bij specifi eke oplossingen voor oor- en oogproblemen, klanten die bij andere bedrijven soms niet meer verder konden worden geholpen. ‘Hier komen soms mensen die te horen hebben gekregen dat er niets meer voor hen gedaan kan worden. Sommigen heb ik toch verder kunnen helpen. Door goed te luisteren en door vragen te stellen kunnen we soms toch nog tot oplossingen komen. En als blijkt dat je dan met een oplossing komt die wel het gewenste effect heeft, en je ziet hoe opgelucht een klant dan is, dan geeft dat enorm veel voldoening. En daar doe je het uiteindelijk het liefste voor!’, aldus Cris Mulder.


In de eerste plaats vanwege de nieuwste technologie op het gebied van duurzaamheid die op velerlei wijze is ingezet bij de bouw van de woning. Daardoor is de woning op energiegebied nagenoeg geheel zelfvoorzienend en hoeft er nauwelijks elektriciteit van het landelijke net te worden afgetapt. Het landhuis is daarmee nu een van de visitekaartjes op het gebied van duurzaamheid in de provincie Groningen.

Op de tweede plaats is het landhuis uniek vanwege de aanleg van de tuin. Die onderstreept dat het weliswaar gaat om een zeer moderne woning, maar ook dat het een project betreft in een eeuwenoud cultuurlandschap. Er is daardoor een onafgebroken lijn van de geschiedenis van het Hogeland naar het heden. En van het heden naar de toekomst. Want dat de woning op de meest vergaande wijze duurzaam is gemaakt, met state-of-the-art technologie uit de hele wereld, heeft alles te maken met de toekomstvisie en idealen van opdrachtgevers Peter de Boer en Vicky Rixten. De Boer is jarenlang landbouwer geweest maar heeft het bedrijf verkocht en is tegenwoordig actief als ondernemer op andere terreinen.

Eén van de meest duurzame landhuizen van Nederland. Dat is zonder twijfel de nieuwe woning van de familie De Boer op het Hogeland tussen Uithuizen en Uithuizermeeden. Daar, op enige afstand van de Eems en met uitzicht op een zeer fraai Noord-Groninger kustlandschap met eeuwenoude dijken, is het afgelopen jaar intensief gewerkt aan de realisatie van een vrijstaande villa die in meerdere opzichten uniek te noemen is. }

‘Wij hadden na de verkoop van onze boerderij een nieuwe woning nodig. Het leek mij prachtig om dat zelf te ontwerpen, gesteund door een architect. Duurzaamheid was voor mij daarbij een fundamenteel aspect. Dat heeft niet alleen te maken met idealen, maar ook met een diep gevoel van onafhankelijkheid. Ik wil zo veel mogelijk wonen zoals het vroeger was, dat wil zeggen zo min mogelijk afhankelijk van nutsbedrijven. Die hang naar onafhankelijkheid is bij mij erg sterk. Een ander uitgangspunt was dat ik hier in de buurt van Uithuizen wilde blijven. Ik ben een echte Hogelandster en ik ben hier met geen stok weg te krijgen!’, aldus Peter de Boer (51).


Peterde Boer


15

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Uiterst duurzaam en modern landhuis op een traditioneel Gronings boerenerf}De nieuwe woning heeft geen gas: koken gebeurt elektrisch. Voor de spoeling van toiletten en voor de vaatwasser wordt regenwater gebruikt. Op het dak zijn zonnepanelen om het water te verwarmen. Het huis wordt verwarmd met behulp van aardwarmte. De ramen worden niet geïsoleerd met dubbelglas maar met driedubbelglas (‘triple pane’). Er is sprake van zeer zware isolatie met een zogenaamde ‘rc-waarde’ van 5. Verder zijn er warmte-terugwin-installaties, PV-panelen voor de opwekking van zonnestroom op de schuur en wordt er voornamelijk gebruik gemaakt van LED-verlichting.

‘In de zomer produceren we zoveel elektriciteit dat we zelfs overhouden en dat kunnen we dan aan het net leveren. In de winter kom ik waarschijnlijk wat tekort, en dan mag ik van het net afnemen. Gemiddeld kom ik dan uit op een stroomafname van nul per jaar. Dat kon mooi worden geregeld bij Greenchoice’, aldus een gedreven Peter de Boer.

De ex-landbouwer is van alle markten thuis. Want hij is niet alleen actief als zakenman maar weet nu ook alles van duurzaamheidstechnologie. De bouw van zijn woning duurde meer dan een jaar en had meer voeten in aarde dan gedacht. Want door de economische crisis gingen een aantal bedrijven failliet die bij de bouw betrokken waren.

Peter heeft het huis zelf ontworpen, samen met zijn vrouw Vicky en met technische begeleiding van Architectenbureau Nienhuis uit Uithuizermeeden.

De bouw van het huis blijkt ook een impuls te zijn voor de bouwer en de installateur. Zo is bouwbedrijf Veldman uit Uithuizermeeden dankzij de opdracht nu helemaal ingevoerd in duurzaamheidstechnologie. ‘Het is een bijzonder project, vooral vanwege de hoge isolatiewaarde van de muren, vloeren en dakconstructie. Dit is een uniek project in Groningen: we leren hier echt

Architectuur


17

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

hoe je maximaal geïsoleerd kunt bouwen’, vertelt Richard Visser van Bouwbedrijf Veldman. Hetzelfde geldt voor installatiebedrijf Technisch Expert Ekema Scholtens uit Uithuizermeeden.

‘Duurzaamheid betekende vroeger nog dat je jezelf allerlei beperkingen oplegde. Maar dat willen wij niet en dat hoeft ook helemaal niet meer: we willen veel comfort in de woning en dat blijkt ook allemaal uitstekend haalbaar.’

In de woning zijn dakplaten verwerkt, maar die zijn wel CFK-vrij. De kozijnen zijn van kunststof, maar van recyclebaar materiaal.

‘Na een tijdje kreeg ik de smaak helemaal te pakken. Als je er eenmaal mee bezig bent, ga je telkens een stapje verder. Uitgangspunt is dat je in het gebruik van materialen zo weinig mogelijk belastend wilt zijn voor het milieu.’

DomoticaEen ander technologisch hoogstandje is dat de woning volledig is voorzien van domotica. ‘Alles is vanaf afstand en met een smartphone te besturen’, aldus Peter de Boer. ’Daar hebben we inderdaad veel in geïnvesteerd en ik besef dat dit niet voor iedereen is weggelegd. Maar ik denk wel dat met de bouw van dit soort projecten nieuwe kennis en ervaring wordt opgedaan die er toe bijdraagt dat deze technologie in de toekomst op grotere schaal gebruikt kan worden.’

LandschapDe tuin rond het landhuis – een kavel van 1 hectare groot - is aangelegd door, en in overleg met, Landschapsbeheer Groningen uit Hoogkerk. Daar is een subsidieregeling beschikbaar om Groninger erven weer in oude stijl terug te brengen. Ook daar is Peter intensief en bevlogen mee bezig geweest. ‘Ik ben een Hogelandster. Ik ben nu dan wel geen landbouwer meer, maar ik ben wel zeer begaan met dit gebied’, aldus Peter de Boer.

Onderdelen van de inrichting van het erf zijn een glooiend landschap dat doet denken aan een wierde, en een grote gracht rond het erf. Ook een oude kolk

wordt in ere hersteld. Verder bestaat de beplanting uit inheemse bomen, zoals de els, fruitbomen, esdoorns, zilverlindes en de rode beuk.

Ook is er sprake van een zogeheten ‘gesloten grond-balans’: alles wordt hergebruikt. De grond afkomstig van de aanleg van de gracht is gebruikt voor de glooiing. ‘Als de tuin straks klaar is hebben we een moderne en duurzame variant van de ouderwetse Groninger heerd gerealiseerd. We hopen dat het gauw lente wordt.’

‘Ik ben een echte Hogelandster en ik ben hier met geen stok weg te krijgen!’

}13STVG0208_Magazine_TVG_230x297_fc_nr1.indd 17 22-10-13 18:13

‘s Morgens vroeg, rond een uur of vijf, is de Zoutkamper

palingvisser Gaele Postma ‘s zomers vaak al op het

water van het Reitdiep te vinden. Hij is een van de

meest duurzaam vissende palingvissers van Nederland

en veruit de bekendste palingvisser van Groningen.

‘Het is zo ‘s ochtends vroeg dan nog een beetje heiig en het zonnetje komt net op. Je ziet allerlei vogels: meerkoeten, futen. Elke dag in het voorjaar groeit het riet een stukje hoger en als de vissen gaan paaien zie je beweging in de rietkraag. Zalig vind ik dat, alleen op het water met de hond. Even je hoofd helemaal leegmaken. Dan kan je er de rest van de dag weer tegenaan.’ Tegen tien uur is Postma weer thuis, in Zoutkamp. De paling

groenste paling van nederland

komt uit Zoutkampwordt gesorteerd, de fuiken en vangst worden schoongemaakt en de paling die de dag ervoor is gevangen, wordt gerookt in grote kasten, op een vuur van essen- en beukenhout. ‘Je moet paling altijd eerst een dag laten besterven, anders is het te vers’, zo legt de ervaren palingvisser uit.

Vijfde generatieGaele is al de vijfde generatie Postma die op paling vist. Vroeger viste hij samen met zijn vader, totdat deze in 1988 verdronk. ‘Ja, dat was triest genoeg. Ik stond voor de keuze: zet ik de zaak voort of stop ik ermee? Mijn opa heeft mij toen geleerd netten te boeten (maken) en zo heb ik de zaak voortgezet.’ Het is hard werken. De visser en zijn vrouw werken allebei zo’n tachtig uur per week. Daarnaast is hij ook in zijn vrije tijd druk bezig. Hij helpt in Lauwersoog mee met de monitoring van glasaal, de jonge alen die het zoete water in moeten. Ook

Duurzaam



19

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

groenste paling van nederland

komt uit Zoutkamp

is hij betrokken bij de stichting Duurzame Palingsector Nederland (DUPAN). ‘Deze stichting zet zich in voor het voortbestaan van de paling. We zetten glasaal uit en betalen vissers om paling voor gemalen weg te vissen.’

VisverbodGemalen zijn levensgevaarlijk voor palingen, die erin vermalen kunnen worden. Het heeft volgens Postma dan ook weinig zin om palingvissen in de herfst te verbieden, zoals in 2009 werd besloten door Gerda Verburg, de toenmalige minister van Landbouw.

‘De overheid zei toen dat er in de herfstmaanden niet op paling gevist mag worden, zodat de paling dan naar zee kan zwemmen om nageslacht te verwekken. Maar ze komen niet eens langs de gemalen.’ De herfst is juist het beste seizoen om op paling te vissen. ‘Die drie maanden niet vissen scheelt mij jaarlijks 33.000 euro.’ Een deel van die kosten werd vergoed, maar Postma baalt niettemin. ‘Ze zouden ook 200 miljoen steken in het aanpassen van de gemalen, maar dat is uit bezuinigingsoverwegingen teruggedraaid. Maar het verbod is wel blijven staan.’ Op dit moment heeft hij gelukkig iets minder last van het verbod. ‘Ik doe mee aan een pilotproject, waarbij je zelf mag weten wanneer je vist, zolang jij je maar aan het quotum houdt. Daar ben ik wel tevreden over, mits het quotum goed bepaald wordt.’

De laatste palingToch klinkt het enigszins vreemd, een visser die zich zo bekommert om zijn vangst. Wat is zijn beweegreden? Voor Postma ligt het simpel: ‘Als wij van het water zijn, denkt niemand meer om de paling. En het is veel moeilijker om de laatste paling te vangen, dus ook voor ons is het beter als er veel paling blijft bestaan. Maar paling zit onder water, is dus onzichtbaar. Als er kikkers worden overreden op de snelweg, worden er emmers langs de kant geplaatst en worden ze de weg over geholpen. Wanneer palingen in een gemaal komen, bekommert niemand zich daarom.’

Een goede palingstand is ook in het belang van de ongeveer 150 palingvissers die nu nog in Nederland actief zijn. ‘Ik vang nu 5.000 tot 8.000 kilo per jaar. Nog net zoveel als twintig jaar geleden en dat kan ik aantonen. Natuurlijk zou ik met gemak veel meer paling kunnen vangen, maar dan blijft er niets over voor volgend jaar.’ Daarom vist Postma ook selectief. Dunne paling gooit hij terug. ‘Kunnen ze nog even dooreten en groeien.’

‘Als visser moet je ook wel geduldig zijn, je moet geen dingen tegen de verdrukking in doen. Vorige week was het

bijvoorbeeld mooi weer. Eigenlijk wil ik dan wel het water op, maar het is beter om nog even te wachten. Die paling blijft wel rondzwemmen en wordt bovendien alleen maar vetter.’ Ook de bevolking van Zoutkamp bestaat volgens de visser uit geduldige mensen. ‘De mensen zijn rustig, niet opvliegend. Geen gejakker, geen haast.’

Volgende generatieRustig, dat is ook de winter voor een visser. Pas rond 20 april, wanneer het water ongeveer twaalf graden is, zet Postma zijn eerste fuiken. Maar tot die tijd blijft er nog genoeg te doen: netten repareren, boten onderhouden, klussen in de viswinkel. ‘Ik probeer de kosten te drukken door zelf te klussen. Ook bedenk ik samen met andere vissers leuke dingen, zoals een open dag.’

De paling van Postma wordt verkocht aan restaurants, maar voornamelijk in de viswinkel, die bezoekers trekt uit alle noordelijke provincies. Zij kunnen er terecht voor gerookte paling, stoofpaling, bakpaling, gebakken vis en verse zeevis. De zaak wordt gerund door Gaeles vrouw Alma. Samen heeft het echtpaar drie dochters, die 17, 22 en 24 jaar oud zijn. Zal de zesde generatie de familiezaak voortzetten? ‘Ik vind het prima als ze de visserij in gaan, maar ze moeten eerst een vak leren.’ Hij grinnikt even. ‘Wie weet komt er nog wel een geschikte schoonzoon langs.’

‘Je moet paling altijd eerst een dag laten besterven, anders is het te vers’


ErikBanus

Bovendien is het steeds zeer gezellig druk in dit filiaal in het stijlvolle “Overdiep”. Er komen veel meer bezoekers dan je op grond van het aantal inwoners van Appingedam zou mogen verwachten, dus daaruit blijkt dat ook de consument uit wijde omgeving met veel plezier naar deze Albert Heijn-vestiging gaat.

‘Daar zijn we heel erg blij mee. En we doen ons uiterste best om het hier voor de consument aantrekkelijk te maken. Winkelen bij ons moet vooral ook gezellig zijn. En dat in combinatie met optimale service, goede kwaliteit en een enthousiast team hebben er denk ik toe geleid dat we zoveel extra bezoekers trekken, en ook dat we Supermarkt van het Jaar 2012 zijn geworden’, vertelt Erik Banus. Hij is ondernemer en eigenaar van deze vestiging met een franchise-formule.

Inwoners van Winsum en omgeving kunnen vanaf februari 2014 ook kennis maken met de

dienstverlening van Erik Banus en zijn medewerkers. Want afgelopen zomer bereikte hij overeenstemming over de overname van de vestiging van C1000 van de familie Overeem in Winsum. Die familie heeft van C1000 in Winsum een gerenommeerd bedrijf gemaakt, maar besloot om een andere toekomst te kiezen.

‘Wij zijn heel erg blij dat we zo’n mooi bedrijf hebben kunnen overnemen, inclusief alle medewerkers. We zijn vastbesloten om ook voor Winsum en omgeving een Albert Heijn-filiaal te realiseren met prima service en enthousiaste medewerkers, en vooral ook een bedrijf waar het gezellig is om te winkelen’, aldus een gedreven Erik Banus.

Als ondernemer kent hij de fijne kneepjes van het vak. Hij nam de Albert Heijn in 2001 over van zijn ouders. Maar voordien deed hij ook al zeer ruime ervaring op in de detailhandel. Zijn ouders waren in Opwierde

Eén van de beste vestigingen van Albert Heijn in Nederland. Dat kan zonder enige vorm van overdrijving gezegd worden van de

vestiging van Albert Heijn in Appingedam. Want dit bedrijf mag zich sinds 2012 twee jaar lang, Supermarkt van het Jaar 2012 van

heel Nederland noemen, dankzij het winnen van een wedstrijd waar bedrijven uit het hele land aan deel namen.

ooit de allereerste franchise-nemers van Albert Heijn geweest: dat wil zeggen, geheel zelfstandig ondernemer en eigenaar, maar wel met de formule en dienstverlening van A.H. Inmiddels is een kwart van alle AH-filialen eigendom van franchise-nemers.

Erik Banus groeide dus letterlijk op in- of met de winkel. Niet onverwacht dus dat hij na de middelbare school besloot om naar de Detailhandelsschool te gaan. Na die school deed hij ervaring op in de C1000 in Veendam en bij de MIRO in Assen.

De winkel werd in 1998 naar Overdiep in Appingedam verplaatst, nadat Erik de zaak van zijn ouders had overgenomen. De vestiging in Appingedam zou een groot succes worden.

Maar hoe succesvol ook: toen Bouwbedrijf Kooi en Woongroep Maarland het plan lanceerden om een geheel nieuw plan te ontwikkelen, besloten zijn ouders daar aan mee te doen. ‘Dat leidde er toe dat

‘supermarkt van het Jaar 2012’

Albert Heijn Appingedam gaat ook naar Winsum



21

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

we al na dertien jaar, in 2011, naar ons huidige pand aan het Overdiep 1 verhuisden. Niet alleen is de architectuur hier bijzonder, maar er is hier ook heel mooie parkeergelegenheid en een gemakkelijke overloop naar het centrum van Appingedam. En wat onze vestiging hier ook heel aantrekkelijk maakt, is dat je hier gratis kunt parkeren. Daar komt bij dat er hier in dit centrum Overdiep ook nog veel andere aantrekkelijke winkels zijn, zodat je hier terecht kunt voor alles, en voor iedere dag’, verklaart Erik Banus een deel van het succes van het vernieuwde Overdiep.

Albert Heijn heeft zich aan het Overdiep inmiddels ontwikkeld tot een belangrijke werkgever, met 220 medewerkers.

Erik Banus doet er alles aan om zijn personeel even enthousiast en gemotiveerd te houden als in het begin, na de offi ciële opening in 2011. ‘Dat was ook de reden dat wij ons inschreven voor de wedstrijd Supermarkt van het Jaar, uitgeschreven door het Centraal Bureau Levensmiddelen. We deden echt mee met de bedoeling om winnaar te worden, en daar hebben we samen keihard voor gevochten.’

Iedereen was dan ook heel blij toen het bedrijf van Erik Banus de landelijke winnaar werd. Dat leidde tot een ongekend grote publiciteit. ‘Heel Nederland viel over ons heen. Van Radio 538 en Q Music tot 3FM en tal van andere media’.

Om te voorkomen dat het enthousiasme en de uitdaging verdwijnen heeft Erik Banus besloten om in 2014 opnieuw mee te doen. ‘Daar zijn we nu met z’n allen keihard mee aan de slag. In maart 2014 wordt bekend of we opnieuw winnaar zijn geworden. Het zou de allereerste keer zijn in Nederland dat een supermarkt twee keer achter elkaar winnaar wordt !’, aldus Erik Banus.

Alsof dat al geen uitdaging genoeg is, heeft hij zoals gezegd ook de C1000 van de familie Overeem in Winsum overgenomen. ‘En ook daar willen we een vestiging maken waar we iets “aan toe” kunnen voegen, waar we kunnen zorgen dat alles klopt, dat produkten en service in orde zijn, en dat mensen er net als in Appingedam ook voor de gezelligheid hun boodschappen komen doen. Uitdaging genoeg voor ons allen, maar dat maakt het werken hier nu juist zo leuk’, aldus Erik Banus.

‘supermarkt van het Jaar 2012’

‘Wij zijn heel erg blij dat we zo’n mooi bedrijf hebben kunnen overnemen, inclusief alle medewerkers.


Maar wanneer het aan de gemeente Delfzijl ligt is dat voltooid verleden tijd, en zal er alles aan worden gedaan om binnen tien jaar weer een energiek kloppend stadshart te hebben, met herstelde authentieke elementen. Maar ook met moderne aanpassingen, veel cultuur, spraakmakende evenementen, een prachtig zandstrand, een havenboulevard om te flaneren en andere voorzieningen om Delfzijl weer de aantrekkelijke stad te maken voor toeristen, en om in te wonen en te werken.

Dankzij een ambitieus investeringsprogramma moet een bezoek aan Delfzijl straks een ‘must’ worden voor iedereen die de provincie Groningen wil ontdekken. De gemeente gaat daarom het oude stadhart in ere herstellen, haalt historische winkelpuien tevoorschijn, brengt de eeuwenoude vestinggracht voor een deel terug, concentreert de winkels in een kleiner gebied in het centrum en breidt het strand uit. Het centrale Molenplein is inmiddels omgetoverd tot de huiskamer van Delfzijl.

Delfzijl is hard aan het werk om haar oude reputatie

als een van de mooiste steden van Noord-Nederland,

uniek gelegen aan zee, met een historisch stadshart,

te heroveren. Het historische centrum van Delfzijl was

vroeger erg mooi, maar in de jaren zestig is daar veel

van verloren gegaan en kwam er nieuwbouw voor

in de plaats, soms van aanzienlijk mindere kwaliteit.

Daardoor gingen bijzondere kenmerken die de stad

uniek maakten verloren en was er niet zo veel meer

over van de oude vestingstad.

herstelt uniek historisch centrumen werkt aan wedergeboorte aan de Eems

Dat is allemaal te danken aan een ambitieus investeringsprogramma dat deze zomer door de gemeenteraad van Delfzijl werd aanvaard. Voor een bedrag van minimaal veertig miljoen euro gaat de havenplaats maatregelen nemen om de centrale positie die het ooit in de regio in nam terug te krijgen. De werkzaamheden gaan door tot het jaar 2022.

‘We investeren niet alleen in een enorme opknapbeurt, maar er komen ook tal van evenementen die er voor gaan gaan zorgen dat Delfzijl straks een bezoek dubbel en dwars waard is! Zo komen er evenementen die passen bij het maritieme karakter, is er een jaarlijks muziekfestival met top-showbands uit heel Nederland en in 2014 komt er een culturele manifestatie ter herinnering aan het feit dat in 1814 de laatste Napoleontische troepen uit Delfzijl vertrokken, een jaar later dan uit de rest van Nederland’, vertelt burgemeester Emme Groot.

Hij vertelt gedreven over de plannen om Delfzijl weer de allure terug te geven die het in het nog niet zo grijze verleden had.

Tot aan de jaren zestig kende Delfzijl een fraai historisch stadshart, maar door de bouwwoede uit die periode gingen veel historische panden verloren en ontstond er een stad aan zee, die zich niet echt onderscheidde.

De afgelopen tien jaar is er al zeer veel ten goede gekeerd in Delfzijl. Zo ontwierp de Rijksbouwmeester een fraai winkelcentrum in Delfzijl-Noord, tekende architectenbureau De Zwarte Hond een imposant flatgebouw aan de

Delfzijl

Interview

Fotografie Koos Boertjens | Yolanda Wals


23

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Kadijk en kwam er een fraaie havenboulevard. Enige tijd is het sindsdien rustig geweest, maar de draad van het herstel van Delfzijl in oude glorie wordt nu weer energiek opgepakt.

Volgens burgemeester Groot zijn er meer aanleidingen voor de grote opknapbeurt van Delfzijl. Zo is er in het winkelcentrum sprake van leegstand, door veranderd koopgedrag (internet) en door een afname van het aantal inwoners. Het antwoord daarop is volgens hem het centrum compacter te maken door een aantal winkels naar dit centrum te verplaatsen. De plannen daarvoor worden volgens de burgemeester gesteund door de Handelsvereniging en de ondernemers.

Bovendien komt er nieuwe bestrating en is er een stimuleringsbijdrage voor bedrijven die een andere koers willen gaan varen. Ook wordt er kwaliteit

aan het stadshart toegevoegd, bijvoorbeeld door schitterende oude gevels die aan het gezicht worden onttrokken door “moderne” puien, weer terug te halen.

‘Dat die oude gevels terug komen is heel belangrijk. Want wat mensen bindt is ook de stadsgeschiedenis en dat zijn de verhalen. Die willen we weer zichtbaar maken’, aldus burgemeester Groot.

Zo zal een oude vestinggracht die voor het gemeentehuis lag deels worden teruggehaald, en keren ook herinneringen terug aan de militaire geschiedenis van het Vennenplein. Ook de immense jaren-zestig fl at aan het Vennenplein verdwijnt, waardoor het centrum weer een band krijgt meten uitzicht op het havengebied.

‘Dat moet er toe leiden dat als je straks op de dijk loopt, je als het ware automatisch naar het centrum wordt gezogen. En als je in het centrum bent dat de dijk dan weer een sterke trekpleister wordt’, vertelt de burgemeester.

Burgers weer trotsEen ander belangrijk doel van de enorme operatie is de sociale verbanden nieuwe impulsen te geven. Delfzijl heeft nu al een rijk verenigingsleven, met tweehonderd verenigingen, waarvan er maar liefst vijftig onlangs deelnamen aan de manifestatie ‘Uitdag&Delfzijl’.

De gemeente wil zelf graag zeer actief zijn bij het verstevigen van die sociale verbanden. ‘Wat ik merk is dat de relatie tussen de gemeente en maatschappelijke organisaties sterk verbetert. Daar doen wij dan ook erg ons best voor, want wij willen als gemeente graag het cement zijn in de samenleving. Daarom zijn wij ook bijna altijd bereid om mee te doen wanneer mensen zelf met enthousiaste plannen komen. Je merkt nu al dat het werkt: mensen zijn weer geïnteresseerd in elkaar!’.

Interview

‘Want wat mensen bindt is ook de stadsgeschiedenis en dat zijn de verhalen.’


Oet Ten Postin top van Grunnen.En op bladziede 42.

Rijksweg 177, 9792 PE Ten Post

T 050 302 29 16, F 050 302 18 41

[email protected]

www.roorda-veldman.nl

Ro

ord

a&V

eld

man

Bouwen op VertrouwenNieuwbouw Verbouw Onderhoud Restauratie


25

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

DroomAmbitie genoeg dus van de gemeente en van de burgemeester, op alle fronten. Wat is de diepe drijfveer van burgemeester Groot, wat is de droom waarvan hij hoopt dat die uitkomt?‘Waar ik van droom is dat de inwoners nog meer uitstralen dat ze trots zijn op Delfzijl. Ze zijn nu al trots, maar ik hoop dat ze dat straks nog meer zullen uitdragen. Wat ik ook heel erg mooi vind is dat in de gemeenteraad, de hele politiek, de plannen zeer breed worden gedragen. En daar ligt volgens mij ook de sleutel die er voor gaat zorgen dat de introverte trots op Delfzijl die er nu al wel is, straks meer tot uiting komt.’

Hoe hoopt burgemeester Emme Groot dat Delfzijl er over vijf of tien jaar bij ligt? ‘Dan hoop ik dat het ons is gelukt om een compactere winkelfunctie te hebben met zeer aantrekkelijke winkels, met een versterkte woonfunctie, dat het historische karakter hier en daar is geaccentueerd en dat de geschiedenis van de vesting weer herkenbaar is. En dat alles dan gekoppeld aan een hernieuwd gevoel van trots, en dat de inwoners zich sterker verbonden voelen met Delfzijl.’

‘Marconi’ en nieuw kweldergebiedEr is nog een ander ambitieus plan dat niet onvermeld mag blijven. Dat luistert naar de naam “Marconi”, een plan om zestig hectare nieuw kweldergebied aan de noordzijde van Delfzijl aan te leggen. Dat is een listig plan dat er enerzijds voor

moet zorgen dat de kracht van de golven van de Eems wordt gebroken, en dat het anderzijds een nieuw toeristisch recreatief gebied wordt, een ideale verbindingszone tussen de stad en water.

‘Ook dat is een plan waar we zeer trots op zijn, dat door natuur- en milieuorganisaties zeer enthousiast is ontvangen. Het onderstreept ook dat wij in Delfzijl niet alleen de economie willen ontwikkelen, maar ook de ecologie, en dat we tegelijkertijd de stad beter beschermen tegen het water.’

Met de plannen is een totaalbedrag gemoeid van minimaal veertig miljoen euro. Daarvan is 19 miljoen afkomstig van de provincie Groningen, elf miljoen van het Rijk en bijna acht miljoen van de gemeente. Daarnaast zijn er nog het Waddenfonds en zijn er Brusselse subsidies.

‘Uiteindelijk zal er nog veel meer geld nodig zijn om onze dromen waar te maken. Maar er is nu in elk geval genoeg beschikbaar om te beginnen. Of we de rest van het geld ook bij elkaar sprokkelen, dat weten we nog niet. Maar voor goede plannen is altijd wel geld te vinden. Dus daarom hebben we gezegd: aan de slag! Of om het op z’n Delfzijls te zeggen: ‘Nait Zoezen Moar Broezen!’, aldus een gedreven burgemeester Emme Groot van Delfzijl.

‘Waar ik van droom is dat de inwoners nog meer uitstralen dat ze trots zijn op Delfzijl.’

Het nieuwe Delfzijl: flat aan de Kadijk


ESD is een bedrijf uit de procesindustrie, dat siliciumcarbide maakt. Dat is een keiharde grondstof voor de slijpmiddelenindustrie en de vuurvaste industrie. Directeur Cas König werd in juni tijdens de manifestatie Deltavisie 2013 in Rotterdam verkozen tot Plant Manager of the Year 2013. Hij is nu een jaar lang het boegbeeld van de Nederlandse procesindustrie. Een opmerkelijke onderscheiding, omdat het bedrijf van König, ESD, een jaar geleden ook al werd onderscheiden als topwerkgever.

‘Dit was een geweldige opsteker voor ESD-SIC,’ reageert König dan ook. ‘Vorig jaar zijn we verkozen tot Topwerkgever 2012, en nu dit. Een mooie

waardering voor de zaken die we hebben bereikt en waar we bij ESD-SIC mee bezig zijn. Ik ben er zeer trots op dat ik aan dit mooie bedrijf leiding mag geven.’

Voor deze verkiezing, een initiatief van het blad Petrochem en branchevereniging VNCI, zoekt de organisatie jaarlijks naar plantmanagers die in de afgelopen jaren op een innovatieve manier een aanzienlijke verbetering hebben gerealiseerd op het gebied van veiligheid, gezondheid, milieu, productiviteit en kwaliteit. Met de wedstrijd wordt de procesindustrie in de schijnwerpers gezet door techniek, toegevoegde waarde en carrièreperspectief in de industrie te tonen.

ECONOMIEEN ACTUALITEIT

ondernemen op top-niveau in noord-Groningen:

nederlandse ‘plantmanager of the year 2013’ werkt en woont met enthousiasme in delfzijl

In Noord-Groningen zijn ondernemers en managers actief die werken op topniveau. Dat blijkt niet alleen uit het feit dat de Nederlandse ‘Zakenvouw van het Jaar’ recent uit deze regio kwam, maar nu ook de ‘Plantmanager of the year 2013’. Deze titel is dit jaar gegaan naar de directeur van een bedrijf in Delfzijl: Cas König van ESD-SIC.



27

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

‘Ik probeer daar waar ik kan uit te dragen hoe mooi het ondernemen in deze regio is. Daarbij kan ik trots vertellen over onze enorm betrokken medewerkers die nooit te beroerd zijn om hun handen uit de mouwen te steken als het er even echt op aan komt. Over onze uitstekende logistieke situatie nabij de havens en de goede connecties die we hebben met allerlei opleidingsinstituten van MBO tot universiteiten. Daar komt het wonen nog bij. Het wooncomfort tegen de prijs die je daarvoor moet betalen is natuurlijk enorm in vergelijking tot de Randstad. En dat met de jongste, bruisende stad van Nederland (Groningen) op nog geen dertig minuten rijden. ’

‘esd-siC is stroomafnemer nummer acht van nederland.’

“De titel heeft tot enorm veel positieve reacties geleid. De titel heeft ook deuren geopend voor ESD-SIC die anders waarschijnlijk met zeer veel meer moeite open zouden zijn gegaan. ESD-SIC behoort tot de energie-intensieve industrie (ESD-SIC is stroomafnemer nummer acht van Nederland). Deze energie-intensieve industrie staat momenteel natuurlijk sterk in de (politieke) belangstelling en onder enorme druk.”

De jury, bestaande uit topmensen uit de chemische industrie, was vol lof over de kwaliteit, inzet en performance die de drie finalisten in hun fabrieken de afgelopen jaren hebben gebracht. Cas König versloeg nipt de overige twee kandidaten. Volgens de juryvoorzitter is Cas ‘een charismatische en inspirerende directeur. Transparant in zijn aanpak en enorm gedreven. Cas werkt met overtuigingskracht in een spanningsveld van enerzijds bedrijfseconomisch overleven en anderzijds een maatschappelijk verantwoorde operatie.’

Sinds de toekenning in juli 2013 zijn er al weer enkele maanden verstreken. Heeft u veel gehad aan de titel?

Hoe is het volgens de gelauwerde directeur om te ondernemen in de Eemsdelta?


Sport

Ze mag zich de beste kickbokster ter wereld noemen. Sinds 5 oktober 2013 is niemand in de klasse voor

meisjes tot zestig kilogram sterker dan de 15-jarige Anne Kamminga uit Uithuizen. Die zaterdagmiddag

zorgde ze in het Duitse Hagen voor een opzienbarende overwinning, want binnen vijftig seconden

sloeg ze een tegenstander knock-out. Dat maakte zoveel indruk op een tweede finaliste, een jongedame

uit Kroatië, dat deze in overleg met haar trainer besloot om niet te vechten. En zo werd Anne

wereldkampioen en ging en droom van een meisje van het Hogeland in vervulling.

Eerder werd Anne al acht keer Nederlands kampioen en twee keer Europees kampioen.

De Uithuizense werd in 2010 uitgeroepen tot Gronings sportvrouw van het jaar onder de junioren.

Anne Kamminga uit Uithuizen

In totaal is de Uithuizense, leerlinge van het Hogelandcollege, zo’n zes avonden per week in de sportschool in Uithuizen te vinden. Dat is tot nog toe prima met school te combineren, vertelt Kamminga. ‘Ik train alleen mee met de mannen die ouder zijn. Daar kan ik veel van leren, maar soms is het wel lastig omdat je niet weet wat voor tegenstander je kunt krijgen.’

Het vechten van wedstrijden gebeurt uiteraard wel tegen meisjes van haar leeftijd. Hoewel het volgens Kamminga nog wel eens voorkomt dat tegenstanders zich terugtrekken zodra haar naam op het bord verschijnt. ‘Ik heb wel vaker

meegemaakt dat meisjes zich vlak voor een wedstrijd terugtrokken.’

Kamminga kickbokst al sinds haar tiende. Aanvankelijk vonden haar ouders het maar niets dat hun dochter wilde kickboksen. ‘Ik ging met een vriendje mee naar een training en daarna vond ik het leuk genoeg om ermee door te gaan’, vertelt ze nuchter. ‘Mijn moeder vond het alleen niet zo’n goed idee. Ze is toen een keer mee geweest om te kijken, maar dat veranderde niets.’ Haar ouders draaiden pas bij toen trainers vertelden hoeveel talent de jonge Kamminga wel niet had. ‘Maar ik heb zelf ook heel veel gezeurd’, lacht ze.

Vier jaar later is Kamminga al acht keer Nederlands en twee keer Europees kampioen. Dat kan binnen vier jaar omdat er veel verschillende toernooien en kampioenschappen door heel Europa worden gehouden door een bont gezelschap aan bonden en organisaties. ‘Nederland is een van de beste kickbokslanden van Europa’, zegt Kamminga. ‘Maar er zijn ook veel verschillende toernooien en gala’s waar je kampioen kunt worden.’

is beste kickbokster van de wereld

Fotografie Koos Boertjens | Harmen Bakker


29

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Anne Kamminga

Sport

Echt geld verdienen met haar talent kan ze nog niet. Daarvoor is ze nog te jong. ‘Er wordt niet om geld gestreden. Je krijgt een gordel of een beker mee naar huis en je krijgt de eer’, zegt ze. Als ze zestien is, mag ze met de grote vrouwen meedoen en kan er ook echt geld worden verdiend. ‘Dan gaat de bescherming ook af en vecht je alleen met handschoenen en een bitje’, aldus Kamminga. ‘Binnen de junioren wordt er nu nog met beschermende kleding gevochten.’

Tot het zover is, vormt school naast het boksen de belangrijkste prioriteit. Want Kamminga weet heel goed dat het kickboksen maar voor tijdelijk is. ‘Je fysieke gesteldheid speelt een belangrijke rol. Als je kinderen krijgt of je wordt ouder dan dertig, dan gaat het hard achteruit. Dan kun je eigenlijk niet meer met de top mee. Er zijn wel vechtsters die doorgaan tot hun vijfendertigste, maar ik wil mijn school afmaken en een goede opleiding doen. Als kickboksen dan wegvalt, heb ik dat tenminste nog.’

Voorlopig richt ze zich op hard trainen voor het volgende wereldkampioenschap. In mei 2014 gaat

ze naar Maleisie voor het WK en in dat zelfde jaar naar Turkije voor haar 3e Europese titel.

Verder draait ze wat partijtjes in Nederland om in vorm te blijven, er zijn in Nederland op dit moment bijna geen tegenstanders te vinden voor haar. Samen met haar trainer gaan ze proberen om meer over de grens te gaan kickboxen.

‘Er is nog veel te winnen’, zegt ze vastberaden. ‘ Ik ben blij dat ik wereldkampioen ben, een droom is in vervulling gegaan. En volgend jaar doe ik weer mee. Daarna zou ik graag in landen komen waar kickboksen populair is en waar ze me kennen.’

Uiteindelijk hoopt ze ooit een gouden plak te winnen. Want kickboksen is volgens Kamminga hard op weg om een Olympische sport te worden. Maar voor het zover is, moet ze het eerst tegen de top van de wereld opnemen. ‘Voor mij zijn het wereldkampioenschap en school nu even het belangrijkste. De rest zie ik later wel.’

‘er is nog veel te winnen’


hoe loppersum

onder leiding van

Albert rodenboog

bedreigingen om

weet te zetten in

nieuwe kansen

Mocht iemand misschien denken dat je als

burgemeester van een gemeente in de regio

een rustig en kalm bestaan hebt, dan zou hij

of zij eens met Albert rodenboog moeten gaan

praten. Hij is nu tien jaar burgemeester van

de gemeente Loppersum en in die functie heeft

hij landelijke bekendheid gekregen.

Dat was te danken aan actuele ontwikkelingen waar hij veel liever niet mee geconfronteerd was geweest: pyromanie in ’t Zandt en de gevolgen van de aardbevingen. Dat waren ook omstandigheden waarin hij liet zien het hoofd koel te kunnen houden bij crisisachtige situaties. Maar afgezien van deze buitengewone gebeurtenissen is er nog veel andere hectiek in dit gedeelte van Noord-Groningen.

Zo zijn er maar liefst zevenhonderd ondernemers in de gemeente Loppersum, en is er bijna altijd wel iets nieuws te melden uit dit Noord-Groningse bedrijfsleven. Dan is er ook nog de uitdaging om een gepast antwoord te vinden op bevolkingsdaling en vergrijzing en is er een enorm waardevol cultureel erfgoed dat behouden moet blijven: in Noord-Groningen staan namelijk een aantal van de oudste kerken van Nederland

Interview

‘Ik probeer voor burgers op te komen. Maar het is soms wel een lastige positie.’

Fotografie ANP


31

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Maar Albert Rodenboog lijkt zich te midden van al deze hectiek als een vis in het water te voelen. Sterker nog: juist het feit dat het af en toe nogal spannend is en hij moet laten zien dat hij er staat als dat nodig is, maakt dat hij veel voldoening haalt uit zijn werk als burgemeester.

‘Het is een zeer veelzijdige, prachtige en groene gemeente en dus ook een zeer veelzijdige functie waarin je met alle facetten van de samenleving te maken hebt. Ik ben een mensen-mens en ik mag graag met mensen omgaan. Verder heb ik een brede interesse en ben ik gek op historie. Dus ook wat dat betreft had ik het nauwelijks beter kunnen treffen’, aldus de burgemeester van Loppersum.

Wikipedia meldt over Loppersum: ‘Loppersum (Gronings: Loppersom) is een gemeente in Noord-Nederland, in de provincie Groningen. De gemeente telt 10.331 inwoners (per 1 november 2012, bron: CBS), tegen nog 10.916 in 2002. Loppersum beslaat een oppervlakte van 111,93 km2. De huidige gemeente Loppersum ontstond in 1990 door samenvoeging van de gemeenten Stedum, Middelstum., ‘t Zandt en de oude gemeente Loppersum. De gemeente wordt vaak genoemd als epicentrum van de aardschokken als gevolg van de bodemdaling door de winning van aardgas.’

Albert Rodenboog is samen met zijn echtgenote afkomstig uit het westelijke deel van de provincie Groningen, het Westerkwartier, nabij Leek. Hij was verknocht aan dat gebied, met het unieke coulissen-landschap. In die tijd kende hij Noord-Groningen

Interview

Burgemeester

albert Rodenboog

is trots op het

mooie hoogeland

amper, hij meende dat het maar een kaal landschap had. Maar als wethouder van Leek begon hij op den duur uitdaging te missen. Rodenboog: ‘Ik ben uit Leek weggegaan toen ik mij begon te vervelen. Ik heb vroeger elektrotechniek gestudeerd, en daar hoort spanning bij. Nou, in mijn huidige functie is spanning genoeg!’, zegt hij.

Door alle commotie rond de aardbevingen in Noord-Groningen heeft Rodenboog zich ontwikkeld tot een soort boegbeeld van de bevingen. ‘Ik probeer voor burgers op te komen. Maar het is soms wel een lastige positie.’ Hij moet immers ook, in het belang van diezelfde bevolking, gesprekspartner blijven voor bijvoorbeeld de Groninger Bodem Beweging, de NAM, minister Kamp of anderen. Voor al deze partijen met soms tegenstrijdige belangen wil hij daarbij geloofwaardig blijven: geen sinecure. Maar het lijkt hem goed te lukken.

AardbevingenOm maar even meteen verder te gaan over de aardbevingen - voorlopig nog wel het belangrijkste thema voor Noord-Groningen - zegt burgemeester Rodenboog: ‘Wat behoorlijk frustrerend is, is dat we momenteel in een kennisvacuüm zitten. We weten niet waar we aan toe zijn. Kunnen we nog zwaardere aardbevingen verwachten? Of is het zo dat de beving in Huizinge zo fors was omdat het eigenlijk twee bevingen achter elkaar waren? Daar wordt momenteel nader onderzoek naar gedaan in opdracht van minister Kamp. In december van dit jaar kan ik er hopelijk meer over vertellen, want dan komt de minister met informatie over de kracht van de toekomstige bevingen.’

‘Het is zeer belangrijk om meer kennis te hebben over de maximale kracht van toekomstige bevingen, want dan weet je tenminste waar je aan toe bent. Als je dat eenmaal weet dan heb je een nieuwe werkelijkheid, en kun je daarvandaan tenminste weer verder.’

In elk geval is hij als burgemeester na 16 augustus 2012 de NAM ‘meteen op de nek’ gesprongen, en heeft hij een goede schaderegeling geëist. Er zijn door bewoners meer dan 7500 schadeclaims ingediend. In zijn ogen gaat de NAM daar coulant mee om en doet het niet al te moeilijk over de schademeldingen.


33

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

ministerKamp

imagoschadeEen andere kwestie die veel inwoners en ondernemers bezig houdt is de kwestie van de imagoschade van het gebied door de bevingen. ‘Ook minister Kamp vindt dat daar naar gekeken moet worden en dat, als die schade er blijkt te zijn, daar een goede compensatie voor moet komen. Daarbij wil men kijken hoe je collectieve waardedaling van de woningen in ons gebied kunt omzetten in collectieve waardeverméérdering. Want dat is natuurlijk een prachtige strategie: zorg er voor dat de woningen niet alleen veilig worden, maar zorg er ook voor dat ze juist weer waardevoller worden door bijvoorbeeld te investeren in duurzaamheid. Daarbij kun je denken aan zonnecollectoren, warmtepompen of isolatie. Als je daar allemaal aan gaat werken, dan draai je de imago-achterstand juist om in een voorsprong! Noord-Groningen kan dan het gebied worden met de meest duurzame woningen van Nederland’, aldus Albert Rodenboog.

Hij staat in die visie niet alleen: ook minister Kamp laat onderzoeken in hoeverre dit haalbaar is, terwijl ook de Groninger Bodem Beweging (GBB) experts heeft ingeschakeld die daarover moeten adviseren.

Mocht dat allemaal tot extra investeringen in duurzaamheid leiden, dan kunnen de regionale ondernemers daar ook van profiteren. Nu al is het zo dat aannemers in Noord-Groningen het relatief zeer druk hebben met herstelwerkzaamheden die voortvloeien uit de aardbevingen.

ondernemende gemeenteVolgens Albert Rodenboog is Loppersum economisch gezien een sterke gemeente. Loppersum bestaat uit zeventien dorpen, in een mooi en open groen landschap. Het gebied ligt zeer gunstig tussen enerzijds de stad Groningen en anderzijds de Eemshaven en Delfzijl.

Economisch gezien is het gunstig dat er een heel sterke agrarische sector is: het gaat goed momenteel met de landbouwers, die veel exporteren en nu geld overhouden om te investeren. Op recreatiegebied is er ook sprake van groei: steeds meer wandelaars en fietsers genieten er van het ongekend rustieke en oeroude landschap, en recreatieondernemers hebben er juweeltjes van voorzieningen gerealiseerd.

Cultureel erfgoedTot de aantrekkelijke kanten van het gebied behoort ook het cultureel erfgoed, met meer dan honderd Rijksmonumenten, waaronder kerken, boerderijen en woningen, met prachtige voorbeelden van de Amsterdamse school.

Wat de bedrijvigheid betreft: tot de ondernemingen behoren ook technologisch hoogwaardige bedrijven in de sensortechnologie of ICT (webdesign.) ‘De internet-verbindingen in de dorpen zijn perfect. Ook in de buitengebieden wordt gewerkt aan supersnelle verbindingen. Zo hebben we straks overal 4G-verbindingen, in het tweede kwartaal van 2014.’

‘Als die schade er blijkt te zijn, daar een goede compensatie voor moet komen.’


Prachtigelocatie

LeefbaarheidsplanBurgemeester Rodenboog draait er niet omheen dat Loppersum ook zwakke kanten heeft, althans dat dat zo lijkt. We hebben het dan over de ‘krimp’ die -volgens het cliché - nogal nadelig zou zijn.

‘Wij zagen al een aantal jaren geleden dat er sprake is van een trek naar grotere steden en dat dat een bedreiging voor het gebied zou kunnen zijn. Wij hebben daarom samen met 35 betrokken partijen, waaronder de omliggende gemeenten Delfzijl, Appingedam en Eemsmond, een woon- en leefbaarheidsplan opgesteld.

Dit is een langetermijnvisie voor het Eemsdeltagebied. Hierin staat onder andere welke dorpen woondorpen zijn, en welke dorpen centrumdorpen. De voorzieningen zijn hierbij

een belangrijk onderdeel. Door bijvoorbeeld voorzieningen in bepaalde dorpen te concentreren kan de kwaliteit worden verhoogd. Het credo is dan ook ‘beter leven met minder mensen’.

‘Maar ik wil hier toch wel graag een stevige kanttekening bij plaatsen’, zo geeft Rodenboog aan. ‘Vijftig jaar geleden werd er voorspeld dat ons gebied door de bevolkingsdaling ‘woest en ledig’ zou worden, binnen vijftig jaar. Nou, we kunnen met z’n allen vaststellen dat dat niet is gebeurd. Sterker nog: onze dorpen zijn vitaal, en overal komen weer onverwachte ondernemersactiviteiten tevoorschijn. Ik denk bijvoorbeeld aan een leeggekomen stationsgebouw in Loppersum. Dat is nu een bedrijfsverzamelgebouw. Prachtig om te zien wat voor jong ondernemerstalent zich daar nu weer gevestigd heeft.’

Het interieur van het kerkje van Oosterwijtwerd in de gemeente Loppersum. Eén van de vele voorbeelden van fraaie historische gebouwen in deze gemeente.

Fotografie Renée Tjassing


35

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Financieel gezien staat de gemeente er gezond voor. Of liever gezegd: inmiddels weer gezond. Want een paar jaar geleden ging het niet best met de schatkist. Dat leidde er toe dat de gemeente Loppersum een artikel 12-status kreeg en dat de tering naar de nering moest worden gezet. Maar voordeel van die status was wel weer dat er middelen van het Rijk vrijkwamen om achterstallig onderhoud weg te werken, dorpsvernieuwing te plegen en te investeren in LED-verlichting.

nieuwe bouwtechnologieEen duidelijk voorbeeld van de ondernemers-mentaliteit van Loppersum en Noord-Groningen is volgens burgemeester Rodenboog ook het initiatief van de Noord-Groningse architect René Wubs. Hij werkt, samen met bouwbedrijf Kooi uit Appingedam, aan technieken om te komen tot energiezuinige, aardbevingsbestendige woningen.

‘Tja, wat kun je dan nog meer zeggen over de mentaliteit in ons gebied? We gaan hier niet bij de pakken neerzetten en proberen ook technologisch een antwoord te geven op de ontstane situatie, waarmee een achterstand kan worden omgezet in een voorsprong. Ondanks de bevingen zijn er nauwelijks mensen die weg willen uit de regio. We werken er nu hard aan om Loppersum en de rest van Noord-Groningen net zo prettig leefbaar te houden als in de afgelopen decennia en ik weet zeker dat ons dat hier zal lukken!’, aldus een gedreven burgemeester Rodenboog.

De gemeente Loppersum ligt aan de Fivelboezem; een

inham aan de zee en de oorsprong van de voormalige

rivier de Fivel. Een prachtig cultuurlandschap. Aan de

Fivelboezem heeft zich ongeveer 1000 jaar voor de

jaartelling een kleikwelder ontwikkeld die omringd

werd door een hoger gelegen kwelderwal. Die gebieden

zijn nog steeds in het landschap herkenbaar. Het dorp

Leermens is hier illustratief voor.

In de Middeleeuwen werden in alle dorpen kerken

gebouwd, die vermaard zijn vanwege hun architectuur,

gewelfschilderingen en orgels. Ook had in die tijd bijna

ieder dorp een of meerdere borgen. De meeste zijn helaas

in de 18e en 19e eeuw gesloopt. Wel zijn in de gemeente

Loppersum nog een aantal herkenbare borgterreinen

zoals borg Ewsum bij Middelstum. Hier worden

regelmatig (culturele) activiteiten georganiseerd.

Onderdeel van het HoogelandDe gemeente Loppersum is onderdeel van het Hoogeland.

Toerisme is belangrijk voor de leefbaarheid, bekendheid

en de economische ontwikkeling van het gebied. Het

authentieke karakter en de beleving die van het gebied

uit gaan wordt door bezoekers bijzonder sterk ervaren.

Zij herkennen en waarderen de waarden die in andere

gebieden al lang verdwenen zijn. Het Hoogeland leent

zich uitstekend om te wandelen, fietsen, kanovaren, met

andere woorden genieten!

Kenmerken voor dit prachtige gebied zijn:

Wijds landschap, ruimte, rust, cultuur, groen en water.

Wie hier eenmaal is geweest komt hier zeker terug.

Natuurlijk Loppersum!Het kerkje van Oosterwijtwerd.


En het is niet alleen de buitenkant die imponeert. Op verschillende adres-sen in de schilderachtige Stedumer dorpskern kun je als bezoeker een sleutel van de kerkdeur ophalen om in alle rust binnen een kijkje te nemen. Wie eenmaal het schip betreedt en het licht aanknipt, kijkt zijn ogen uit. Het fraai gesneden preekgestoelte, de 15e-eeuwse gewelfschilderingen en het grote, in de gouden eeuw vervaar-digde orgel springen direct in het oog.

De kerktoren van de Bartholomeus-kerk in Stedum is al van verre te zien. Gelegen op een verhoogde groene weide, deels omzoomd door een smalle gracht, lijkt de laat-romaanse kruiskerk nog groter dan hij in werke-lijkheid al is. Gebouwd in de dertiende eeuw, wordt de forse kerk gezien als één van de hoogtepunten van de voor Groningen zo karakteristieke laat-romaanse bouwkunst uit de 13e en 14e eeuw.

Dit is niet zomaar een kerkje op het Groninger platteland, zo merk je aan alles.

En dan hebben we de echte aandacht-strekker nog niet eens gehad: het indrukwekkende praalgraf van jonker Adriaan Clant van Stedum, met zijn verhoogde marmeren sarcofaag en het liggende, uit marmer gehouwen beeld van Clant. Meesterbeeldhouwer Rombout Verhulst, die ook de graf-

Dit is niet zomaar een kerkje op het Groninger platteland.

het vergeten praalgraf van adriaan Clant tot stedum

Beroemde mannen als onze ‘vader des vaderlands’ Willem van oranje en zeehelden als piet Hein, Michiel de

ruyter en Maarten Tromp: allemaal kregen ze na hun dood een uitbundig gedecoreerd praalgraf dat past bij

hun aanzien en reputatie. een iets minder bekende naam is die van Adriaan Clant, en ook de plaats waar hij

leefde en begraven ligt, kom je niet vaak tegen in de annalen van de nederlandse Geschiedenis. Toch doet zijn

praalgraf in de historische Bartholomeuskerk in Stedum niet onder voor dat van de bekende helden van weleer.

Dit

artik

el is

med

e m

ogel

ijk g

emaa

kt d

oor d

e St

icht

ing

Oud

e G

roni

nger

Ker

ken

Fotografi e Renée Tjassing


37

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Ook in het Groningse Westerkwartier is een praalgraf van Rombout Verhulst te vinden, en wel in de uit de 12e eeuw stammende Nederlands Hervormde Kerk in Midwolde. Onder dit al even indrukwekkende staaltje beeldhouwkunst van Rombout Verhulst bevindt zich de grafkelder van Anna van Ewsum, die het graf liet bouwen voor haar in 1664 overleden eerste echtgenoot Carel Hieronymus von Inn- und Knyphausen. Vijfen-dertig jaar later, in 1709, werd ook haar tweede echtgenoot, baron Georg Wilhelm von Inn- und Knyphausen, in de ondergrondse tombe bijgeplaatst. Om hem te eren vervaardigde een andere meesterbeeldhouwer uit die tijd, Bartholomeus Eggers, al bij leven een standbeeld van de baron dat werd toegevoegd aan het praal-graf. In 1714 overleed Anna van Ewsum uiteindelijk zelf en voegde ze zich definitief bij haar echtgenoten.

monumenten van Maarten Tromp in de Oude Kerk in Delft en Michiel de Ruyter in de Amsterdamse Nieuwe Kerk ontwierp, heeft hier niet zomaar even een haastklusje afgeleverd, zo blijkt ook wel uit de minutieus uitgehouwen engelen die het graf flan-keren en het indrukwekkende, door vele Groningse familiewapens omringde grafschrift.

Met zo’n grafmonument was Adriaan Clant vast geen kleine jongen in zijn tijd. Toch is zijn naam bij weinigen bekend. Wie de geschiedenisboeken ech-ter induikt, komt er al snel achter dat Clant mede-verantwoordelijk was voor één van de belangrijkste gebeurtenissen in onze Vaderlandse geschiedenis. Hij was namelijk één van de zes edelen die op 15 mei 1648 hun handtekening zetten onder de Vrede van Münsteren en daarmee een einde maakten aan de Tachtigjarige Oorlog tussen Spanje en de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Clant werd geboren als zoon van Eilco Clant, een Ommelander landjonker, en diens vrouw Willemina Hinkaert op de nu verdwenen borg Nittersum in Stedum. De Clants zijn eeuwenlang een invloedrijk

geslacht in de Groningse Ommelanden geweest en ook Adriaan genoot tijdens zijn leven behoorlijk wat aanzien, zo blijkt wel uit het uitbundig versierde grafschrift in de Bartholomeuskerk. Daarin wordt onder meer gesproken over zijn aandeel in ‘de eeu-wig durende vrede tussen Spanje en de Verenigde Nederlanden’ en zijn ‘grote verdiensten’ als afge-vaardigde voor Stad en Lande in de Staten Generaal van de Verenigde Nederlanden.

Zonder die politieke baantjes was Adrianus Clant van Stedum waarschijnlijk ook nooit in zijn uit-bundige en kostbare praalgraf terechtgekomen. Tegenwoordig spreekt men schande van corruptie en smeergeld, maar in de zeventiende eeuw was het heel normaal dat er bij politieke onderhandelin-gen over en weer wat kostbare presentjes werden uitgedeeld. Ook onze Groningse edelman kon zich daar wel in vinden en vergaarde door de jaren heen zo een behoorlijk kapitaal, waarvan een behoorlijk deel uiteindelijk in het marmeren grafmonument is gestoken. Want wie het breed kan laten hangen tijdens zijn leven, wil dat ook na zijn dood natuurlijk graag nog laten zien.

Het fraai gesneden preekgestoelte, de 15e-eeuwse gewelfschilderingen en het grote, in de gouden eeuw vervaardigde orgel springen direct in het oog.

Dit

artik

el is

med

e m

ogel

ijk g

emaa

kt d

oor d

e St

icht

ing

Oud

e G

roni

nger

Ker

ken



eemsdelta

aanhoudend gunstig perspectief

dankzij positieve onderliggende economische krachten



39

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

érgens merkt hoe het staat met de investerings-bereidheid in de Eemsdelta, dan is het wel in de bankensector.

Volgens Musters ontwikkelt Noord-Groningen zich momenteel best wel krachtig: ‘Een van die gunstige onderliggende krachten momenteel is de landbouw. Er is hier bij de landbouwbedrijven al jaren sprake van schaalvergroting en er is tijdig geïnvesteerd. Daardoor is onze landbouw wereldwijd toonaan-gevend, met grote, moderne bedrijven die werken voor de wereldmarkt. Zo heeft de melkveehouderij – vooral sterk in de omgeving van Bedum en Ten Boer – weer een impuls gekregen door de enorme vraag naar (baby-)melk, onder meer vanuit landen als China’, zegt de directievoorzitter.

Met de akkerbouw gaat het ook goed, en zijn er mooie opbrengsten dankzij gunstiger prijzen. Dat zal waarschijnlijk ook zo blijven, omdat de vraag naar voedsel toeneemt. ‘Deze ondernemers zullen niet op hun geld gaan zitten, maar blijven investe-ren’, verwacht Musters. Dat is overigens ook wel te zien in het landschap: steeds meer boeren zijn bezig om hun bedrijfsgebouwen te moderniseren.

Maar deze bouwexplosie lijkt langzaam maar zeker aan zijn einde te komen nu de werkzaamheden in wat tot voor kort de grootste bouwput van Europa was, worden afgerond. Straks zal het rustiger wor-den met het bouwverkeer. Betekent dit dan ook dat de Noord-Groningse economie weer op het vroe-gere, gezapige niveau zal voorpruttelen wanneer de bouwimpulsen verdwijnen en de hijskranen zijn afgebroken?

Dat valt reuze mee. Want zelfs wanneer het laatste bouwbedrijf straks z’n koffers pakt, en alle bouw-projecten zijn opgeleverd, ziet de toekomst voor de Eemsdelta er de komende twee tot drie jaar vrij goed uit. Daar is een aantal factoren als verkla-ring voor aan te wijzen, zo betoogt Frans Musters, directievoorzitter van Rabobank Noord-Groningen. Hij baseert zich daarbij op een economische ana-lyse van de economie in Noord-Groningen en de Eemsdeltaregio, zoals de bank die heeft opgetekend in zijn Visie 2016.

De Rabobank, met vestigingen in Appingedam, Bedum, Delfzijl en Ten Boer, zit als een spin in het web van de Noord Groningse economie. Als men

De noord Groningse economie heeft zich de afgelopen tien jaar sterk

kunnen ontwikkelen, vooral dankzij enorme investeringen in en rond

de eemshaven. De resultaten van de koortsachtige bouwactiviteiten

van de laatste jaren zijn van verre afstand goed te zien aan de horizon

van de eemshaven: zie bijvoorbeeld de windmolens en het imposante

silhouet van de energiecentrale van rWe.



Verdubbeling N33Dan is er nog een andere positieve ontwikkeling te noemen. Namelijk de infrastructuur: de verdubbe-ling van de N33. ‘En vooral voor de perceptie van het gebied is dat een geweldige opsteker! Appingedam en Delfzijl krijgen dan uitstekende verbindingen met snelwegen, en zelfs de stad Groningen is dan sneller bereikbaar. Beide steden hebben straks de-zelfde positie als Harlingen: gelegen aan de kust en goed bereikbaar’, aldus Frans Musters.

De werkzaamheden zijn in het voorjaar van 2013 van start gegaan. Dat was vrij snel mogelijk dankzij het feit dat Rabobank International het project in het kader van een publiek-private samenwerking heeft voorgefinancierd. De weg wordt verdubbeld dankzij een samenwerking tussen Rabobank, Koninklijke BAM Groep en het Pensioenfonds PGGM. Het gaat om een totale investering van 120 miljoen euro.

Groen en duurzaamDaarnaast mag niet onvermeld blijven dat er ook op het gebied van de duurzaamheid interessante ontwikkelingen plaatsvinden in de regio. Zo is er bijvoorbeeld het initiatief ‘Eemsdelta Green’, dat zich bezig houdt met verduurzaming van de chemische sector.

Daarnaast is de chemische industrie een aanjager van de Noord Groningse economie. ‘Die chemische industrie zal niet zomaar verdwijnen uit deze regio. Maar wel zal men de kosten willen verlagen en ener-giezuiniger willen produceren. Ook dat zal leiden tot investeringen, die moeten leiden tot lagere kosten.’

Wat de Eemshaven betreft: daar zal de bouwkoorts zeker minder worden. Maar het is door alle recente ontwikkelingen nu wel een van de best geëqui-peerde havens van Noord Europa. ‘Ik verwacht dat er vanuit de Eemshaven veel meer zal gaan gebeuren met betrekking tot het onderhoud van de windmo-lenparken op de Noordzee. Dat zal vele honderden nieuwe banen opleveren. Daarnaast zullen de cen-trales zoals RWE, die nu bijna klaar zijn, straks ook onderhouden moeten worden. Ook dat levert banen op, let wel: structureel’.

de eemshaven is door alle

recente ontwikkelingen nu wel

een van de best geëquipeerde

havens van noord europa


41

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

aan technici, omdat door de vergrijzing straks veel medewerkers uit de bestaande bedrijven afzwaaien: de generatie die zich hier vestigde in de jaren zestig. Daar komt bij dat de krimp zal doorzetten: het aantal inwoners zal dalen van ruim 68.000 in 2000, tot 60.000 in 2030. Het aantal banen is de komende jaren vrij stabiel: van 24.900 in 2000, tot 24.413 in 2012. Het gaat hierbij om hoogwaardige banen.

Uit onderzoek van de Samenwerkende Bedrijven Eemsdelta (SBE) blijkt dat er circa 4.000 banen zijn in te vullen de komende zeven jaar. ‘Voor mensen met een technisch beroep ligt hier een goede toe-komst!’, stelt Frans Musters vast.

Een ander minpunt dat genoemd zou moeten worden voor een genuanceerd beeld van de Noord Groningse economie is dat de welvaart er beneden

het landelijk gemiddeld is. Maar anderzijds: dat geldt ook voor de huizenprijzen.

‘Goede kansen voor MKB’Alles overziende denkt Frans Musters dat er dus veel krachten zijn die momenteel gunstig uitpakken voor Noord-Groningen. ‘Er zijn mede daardoor goede kansen voor het lokale en regionale MKB. En daar merken wij als bank dan ook weer iets van, hetgeen we de laatste twee jaar al doen. In onze meerjaren-begroting hebben wij een plus voor de komende twee jaar van zeven procent. En dat is bij een krim-pende landelijke economie prima! Onlangs was er een landelijk overleg van banken uit alle delen van het land. Het viel mij op dat de groeiverwachting voor onze vestiging van zeven procent redelijk uniek was in Nederland. En dat is toch een mooi signaal: we liggen vanuit de Randstad gezien misschien redelijk ver weg en er is sprake van krimp. Maar des-ondanks is hier sprake van groei van investeringen en zie ik een goed economisch perspectief’, aldus directievoorzitter Frans Musters.

‘deze ondernemers zullen niet op hun geld gaan zitten, maar blijven investeren’

HotelsDe hotels in Noord-Groningen zijn de afgelopen jaren voor meer dan tachtig procent bezet geweest. De ondernemers hebben er goed kunnen verdie-nen, en hebben al weer plannen gesmeed om dit verdiende geld te herinvesteren.

Wat betreft het toerisme is het volgens Frans Mus-ters gunstig dat de Eemsdelta in de nabijheid ligt van de stad Groningen, en kunnen toeristen die de stad bezoeken er een overnachting in de Eemsdelta aan vastknopen. Er zijn wat het toerisme betreft ook plannen voor een ‘Wad&Zoo’ in Delfzijl, in combi-natie met het strand of een attractiepark gericht op het Wad.

Technische beroepenFeit blijft wel dat de werkloosheid in Noord-Gronin-gen de laatste jaren weer is opgelopen. Net als in de rest van Nederland wordt ook deze regio getroffen door de recessie en de stagnerende bouwmarkt. Maar wie wat nader kijkt naar de werkgelegenheid kan nu al zien dat er straks een groot tekort zal zijn


Dat heeft te maken met de aardbevingen van de laatste jaren. Veel noord-Groningse bouwbedrijven worden, dankzij een schaderegeling van de NAM, ingeschakeld om beschadigde woningen en gebouwen te herstellen.

Eén van de bedrijven waar ze het momenteel ouderwets druk hebben, is de in Ten Post gevestigde Bouwonderneming Roorda & Veldman. ‘Het gaat gelukkig heel erg goed met ons bedrijf. Twee jaar geleden hadden we nog maar negen medewerkers, maar inmiddels zijn dat er al weer 23. Opdrachtgevers/claimanten weten ons gelukkig te vinden: ze schakelen ons vaak in’, vertelt Aldert Veldman.

Samen met zijn vader Henk vormt hij de directie van het familiebedrijf. Dat Roorda & Veldman zo vaak ingeschakeld worden door opdrachtgevers/claimanten heeft ook te maken met de bedrijfs-filosofie. Het bedrijf luistert zeer nauwkeurig naar de wensen van de opdrachtgevers/claimanten en de woningeigenaren. Bovendien is er veel ervaring binnen het bedrijf, dat werd opgericht in 1979.

De medewerkers van Roorda & Veldman hebben nu ook veel ervaring met het plaatsen van ankers in muren, die worden vastgezet met mortel, om zo verticale scheuren aan te pakken. ‘Dat is overigens niet een door ons ontwikkelde methode, maar wel eentje die kennis vereist, zodat de muren weer stabiel worden. Verder hebben we ook geïnvesteerd in nieuwe, specialistische apparatuur, zodat we nu optimaal berekend zijn op het herstellen van aardbevingsschade.’

En zo is Roorda & Veldman een duidelijk voorbeeld van de mentaliteit van veel noord-Groningse ondernemers, die attent inspelen op nieuwe kansen in de markt. Niet alleen bij Roorda & Veldman is het druk momenteel, maar ook bij collega-bouwbedrijven en stukadoors. ‘Tja: hoe vervelend die aardbevingen ook zijn: voor onze sector is het een positieve ontwikkeling geweest, het klinkt wat wrang misschien, maar we zijn blij dat we allemaal weer intensief aan de slag zijn’, vertelt de 32-jarige Aldert Veldman.

Want ook in noord-Groningen waren het economisch gezien magere tijden, twee jaar geleden. Aanvankelijk werkten er bij Roorda & Veldman vijftien mensen, maar door de crisis moest het aantal medewerkers

Bouwbedrijven in Noord-Groningen:

Grote drukte door herstelwerkzaamheden na aardbevingen

Interview

Bouwbedrijven in Noord-Groningen beleven drukke tijden. Twee jaar geleden

moesten ze nog alle zeilen bijzetten om de economische crisis het hoofd te bieden,

maar momenteel hebben ze het vaak koortsachtig druk.


43

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

‘Hoe vervelend die aardbevingen ook zijn: voor onze sector is het een positieve ontwikkeling geweest.’

worden ingekrompen tot negen. ‘Dat was echt verschrikkelijk om vast personeel te moeten ontslaan, echt heel erg!’, zegt Aldert, uit de grond van zijn hart.

In de zomer van 2012 was het nog steeds een krappe markt. Maar vanaf 16 augustus van dat jaar zou alles anders worden. Die dag was er de relatief zware aardbeving, met het epicentrum in Huizinge. Dat werd een beving met een kracht van 3.9 op de Schaal van Richter, de zwaarste tot nu toe, en ook de beving die de meeste schade zou veroorzaken.

De maanden die daar op volgden stuurde de NAM taxateurs op pad. Eén van die taxateurs was getipt op de reputatie van Roorda & Veldman, en nam contact op met vader Henk Veldman. ‘Mijn vader heeft dat goed opgepakt en uitgelegd wat wij allemaal kunnen doen. Sindsdien werden we ingeschakeld, is de bal gaan rollen en deze rolt nog steeds.’

Aldert Veldman heeft er alle vertrouwen in dat gerepareerde huizen aanzienlijk stabieler zijn en volgende bevingen, van vergelijkbare omvang, zeker zullen doorstaan. Maar wat er gebeurt als de bevingen sterk in kracht zouden toenemen,

dat weet hij niet, maar er is niemand die dat precies weet. ‘In elk geval is er technologisch zeer veel mogelijk om beter op bevingen berekend te zijn. Kijk maar naar Japan en Amerika waar veel ervaring is opgedaan met vaak aanzienlijk zwaardere bevingen. Wij hebben de afgelopen jaren nog nieuwe huizen gebouwd in het aardbevingsgebied , en die hebben de jongste bevingen prima doorstaan: geen enkele scheur!’, aldus een tevreden Veldman.

Uitstekend ondernemen in noord-GroningenVolgens Veldman is het uitstekend ondernemen in noord-Groningen. ‘Maar, ja; ik kom zelf uit dit gebied, en woon in Appingedam. Onze manier van werken past goed in dit gebied: geen bla, bla en geen geblaas. En afspraken die je maakt nakomen. Daar zijn wij zelf goed in, maar het is ook onze ervaring met andere bedrijven. Zo is het ondernemersklimaat hier nu eenmaal.’

Wat zijn zijn ambities voor de toekomst? ‘Voorlopig wil ik er graag met mijn vader alles aan doen om ons bedrijf stabiel te houden, en hoogwaardige kwaliteit leveren. Ik ben al bezig met de voorbereidingen dat mijn vader, die nu zestig is, op termijn een stapje terug wil doen. Uitdagingen genoeg dus, de komende tijd!’, aldus Aldert Veldman.



LOPEND NAAR JE WERK, 100 MIJL OP ZEE

BRON VAN ONZE ENERGIE

WAGENBORG EN NIESTERN SANDER BOUWEN NIEUW SCHIP MET NAM

NAM bouwt samen met Wagenborg en Niestern Sander een Walk-to-Work schip. Dit unieke

schip gaat een cruciale rol spelen in de ondersteuning van de 24 productieplatforms van

NAM in de Noordzee. Het schip wordt begin 2015 opgeleverd. Het project betekent een

mooie opsteker voor de werkgelegenheid in Groningen.

Wilt u meer weten over de werkzaamheden van NAM? www.nam.nl

Veiliger, effi ciënter en productiever“Ik ben afgestudeerd scheepswerktuigkundige en in de scheepvaart begonnen met werken. Ik ben daardoor nog meer onder de indruk van dit Walk-to-Work schip. De wens voor een nieuw schip bestond al een tijd bij NAM. Niestern Sander kwam met een fantastisch ontwerp dat voldoet aan al onze voorwaarden. Wij hebben rederij Wagenborg benaderd om het schip te exploiteren. Behalve dat zij al een uitgebreide vloot hebben, zijn ze ook bekend met offshore-activiteiten. De waarde van dit schip zit in het grote aantal functies. Er is plek voor een bemanning van twintig man plus veertig extra bedden voor passagiers. Daarnaast is er ruimte voor een bewegingscompenserende kraan (de Ampelmann) en kunnen we bijvoorbeeld chemicaliën bunkeren, vervoeren en overslaan.

Ook kan het Walk-to-Work schip productieputten opnieuw opstarten. Het Ampelmann-systeem zorgt er voor dat delen van het schip tegen de golven in bewegen. Mede door dit systeem ligt het schip als het ware stil ten opzichte van het platform. Hierdoor kunnen we straks zonder problemen werken bij golven tot wel 2,5 meter hoog. Met dit schip kunnen dus nog veiliger, ef� ciënter en productiever aan de slag. Zo hoeven we bijvoorbeeld minder helikopters in te zetten en kunnen we in ploegendiensten gaan werken. Ook kunnen meerdere platforms op een route bediend worden. Kortom, de grootste uitdaging is straks het zo ef� ciënt mogelijk inzetten van dit schip.”

‘Dit schip is eenwereldprimeur’Haije Stigter,

Team leader operations

support NAM

NAM-64Q799-ADV-Walk To Work 230x297_v02.indd 1 18-10-13 15:4913STVG0208_Magazine_TVG_230x297_fc_nr1.indd 44 22-10-13 18:17

45

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

LOPEND NAAR JE WERK, 100 MIJL OP ZEE

BRON VAN ONZE ENERGIE

WAGENBORG EN NIESTERN SANDER BOUWEN NIEUW SCHIP MET NAM

NAM bouwt samen met Wagenborg en Niestern Sander een Walk-to-Work schip. Dit unieke

schip gaat een cruciale rol spelen in de ondersteuning van de 24 productieplatforms van

NAM in de Noordzee. Het schip wordt begin 2015 opgeleverd. Het project betekent een

mooie opsteker voor de werkgelegenheid in Groningen.

Wilt u meer weten over de werkzaamheden van NAM? www.nam.nl

Veiliger, effi ciënter en productiever“Ik ben afgestudeerd scheepswerktuigkundige en in de scheepvaart begonnen met werken. Ik ben daardoor nog meer onder de indruk van dit Walk-to-Work schip. De wens voor een nieuw schip bestond al een tijd bij NAM. Niestern Sander kwam met een fantastisch ontwerp dat voldoet aan al onze voorwaarden. Wij hebben rederij Wagenborg benaderd om het schip te exploiteren. Behalve dat zij al een uitgebreide vloot hebben, zijn ze ook bekend met offshore-activiteiten. De waarde van dit schip zit in het grote aantal functies. Er is plek voor een bemanning van twintig man plus veertig extra bedden voor passagiers. Daarnaast is er ruimte voor een bewegingscompenserende kraan (de Ampelmann) en kunnen we bijvoorbeeld chemicaliën bunkeren, vervoeren en overslaan.

Ook kan het Walk-to-Work schip productieputten opnieuw opstarten. Het Ampelmann-systeem zorgt er voor dat delen van het schip tegen de golven in bewegen. Mede door dit systeem ligt het schip als het ware stil ten opzichte van het platform. Hierdoor kunnen we straks zonder problemen werken bij golven tot wel 2,5 meter hoog. Met dit schip kunnen dus nog veiliger, ef� ciënter en productiever aan de slag. Zo hoeven we bijvoorbeeld minder helikopters in te zetten en kunnen we in ploegendiensten gaan werken. Ook kunnen meerdere platforms op een route bediend worden. Kortom, de grootste uitdaging is straks het zo ef� ciënt mogelijk inzetten van dit schip.”

‘Dit schip is eenwereldprimeur’Haije Stigter,

Team leader operations

support NAM

NAM-64Q799-ADV-Walk To Work 230x297_v02.indd 1 18-10-13 15:49

Het is de afgelopen vijf jaar dan ook koortsachtig druk geweest en duizenden binnen- en buitenlandse werknemers hebben hun handen vol gehad aan de bouwactiviteiten.

Maar die bouwactiviteiten komen langzaam maar zeker ten einde. En hoewel de noord-Groningse economie momenteel sterk is dankzij de florerende landbouw, dankzij de chemie en de energiesector en er vorig jaar nog twaalf nieuwe bedrijven bij kwamen, begint nu ook hier de invloed merkbaar te worden van de economische recessie. Ook in de Eemsdelta is de jeugdwerkloosheid aan het oplopen.

Deze ontwikkeling was voor het bureau Economische Zaken van Eemsdelta - een samenwerkingsverband van de gemeenten Eemsmond, Delfzijl, Loppersum en Appingedam - aanleiding zich te beraden. En dat leidde tot een opmerkelijk initiatief, een in Nederland unieke

pilot om een einde te maken aan de stijging van de werkloosheid.

Nieuwe aanpak jeugdwerkloosheid‘We wonen en werken hier in een gebied dat tot voor kort nauwelijks problemen kende op het gebied van de werkgelegenheid. Maar daar is nu dus verandering in gekomen: de jeugdwerkloosheid loopt op. We hebben een onorthodox plan bedacht om die te bestrijden. Dat moet er toe leiden dat de jongeren hier weer aan de slag komen’, vertelt Harrie Hoek. Hij is hoofd bureau Economische Zaken van Eemsdelta. Deze afdeling houdt kantoor in het hart van de Eemshaven: het kantoorpand Nijlicht en in het Eemsmondgebouw in Delfzijl.

Wat hem was opgevallen was dat waar de jeugdwerkloosheid in de Eemsdelta is opgelopen, aan de andere kant van de Eems, in Duitsland, totaal geen sprake is van jeugdwerkloosheid. ‘We zijn

Eemsdelta: uniek initiatief om jongeren aan werk te helpen

Wie op een doordeweekse dag een bezoek brengt aan de Eemshaven kan

behalve van de imposante wolkenluchten ook genieten van de in enkele jaren

tijd ingrijpend veranderde sky-line. Zoemende windmolens, gloednieuwe

energiecentrales, kantoor- en bedrijfsgebouwen: het gebied is sterk veranderd.



Wijkstraat 65-67 9901 AH Appingedam T (0596) 62 24 91 E [email protected] I www.vonoy.nl

TOPTIJDENVAN VON OY

Onze toptijdenBoccia

Breil Casio

Claude BernardDanish Design

EdoxEsprit

G- ShockJacob JensenMarc Coblen

PulsarRaymond Weil

RosendahlSeiko

Tutti Milano


47

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

samen met de Werkpleinorganisaties en de Eems-Dollard regio, gaan onderzoeken hoe dat komt. Welnu: jongeren kunnen daar na hun eindexamen stage lopen in bedrijven. Ze krijgen dan een stagevergoeding van zo’n drie- tot vierhonderd euro, belastingvrij. Dat blijkt voor werkgevers prima op te brengen. Maar in Nederland ligt dat anders. Wij zijn het enige land ter wereld waar MBO-leerlingen meteen het minimumloon krijgen, ook al hebben ze geen ervaring. Dat maakt hen voor werkgevers minder aantrekkelijk. Die kunnen dat in de huidige economische laagconjunctuur vaak niet betalen’, aldus Harrie Hoek.

Daarop ontwikkelde de Eemsdelta een plan, geïnspireerd door het Duitse systeem. ‘Wij denken dat wanneer wij in Nederland ook eerst een stagevergoeding geven, zeer veel jongeren aan de slag kunnen. We hebben ons plan aangeboden aan minister Asscher van sociale zaken en we hebben ook een aanvraag ingediend om in de Eemsdelta een landelijk pilot-project te starten’, aldus Harrie Hoek.

Dit Eemsdelta-plan tegen de jeugdwerkloosheid wordt nu door werkgevers- en werknemersorganisaties besproken. Harrie Hoek hoopt hen ook achter het plan te krijgen, dat ook lijkt te voorzien in het oplossen van een tweede opdoemend probleem. Want nu is al bekend dat over een enkele jaren een grote lichting baby-boomers zal afzwaaien. Wanneer al deze ervaren krachten de bedrijven gaan verlaten, en er zijn geen ingewerkte jongeren, dan is duidelijk dat dat lastige problemen gaat opleveren. ‘Het Eemsdeltaplan tegen de jeugdwerkloosheid kan daar dan ook in voorzien. De jongeren zijn dan tijdig ingewerkt, voordat een grote grijze golf over enkele jaren afzwaait.’

Eemsgezind de werkgevers faciliterenOok een ander initiatief vanuit het bureau Economische Zaken van de Eemsmond is opmerkelijk. Deze houdt in dat werkgevers en andere ondernemers voortaan nog maar bij één loket terecht hoeven, voor tal van vragen op het terrein van de arbeidsmarkt.

Want werkgevers moesten tot voor kort bij dit soort vragen terecht bij uiteenlopende instanties als Kamer van Koophandel, de gemeente, de werkpleinen of een uitzendbureau. ‘Wij hebben nu een integrale werkgeversbenadering ontwikkeld. Voor alle vragen

‘Wij denken dat wanneer wij in Nederland ook eerst een stagevergoeding geven, zeer veel jongeren aan de slag kunnen.’

kan men nu terecht op dezelfde plek: namelijk in Nijlicht. Daar geven we werkgevers nu advies over alle relevante aspecten rondom hun arbeidsmarktgerelateerde vraagstukken. Van werving en selectie, opleidingen en arbeidsrechtelijke zaken, tot voorlichting over ontslag en advies over regelingen’, aldus Harrie Hoek.

Tot de organisaties die aan dit initiatief deelnemen behoren de Werkpleinen Noord-Groningen en Eemsdelta, werkleerbedrijven Ability en Fivelingo, Volkskredietbank, de promotor van technische beroepen Seaport Xperience Center en de Kamer van Koophandel. ‘Wij zijn één van de eerste regio’s in Nederland met zo’n Eemsgezinde aanpak. Dat is echt heel handig, want als een accountmanager nu met een ondernemer praat, dan praat hij voor de hele club. Ik ben er best een beetje trots op dat we dat hier samen voor elkaar hebben gekregen!’


Het gebied van de gemeente Eemsmond, aan de noordkust van Groningen, staat nu nog niet bekend als aantrekkelijk fietsgebied. Daar wordt aan gewerkt. Het gebied wordt veel aantrekkelijker door onder meer nieuwe fietspaden en fietsvoorzieningen zoals rustpunten voor opladen van de fiets of een drankje. Bovendien zijn er volgend jaar in Eemsmond tal van grote en kleine fietsevenementen, die dan onder de gezamenlijke noemer ‘Fiets eens rond in Eemsmond’ voor het voetlicht worden gebracht. Daarnaast zijn er nog enkele verrassende initiatieven om het fietsen in dit oude Nederlandse cultuurlandschap van frisse impulsen te voorzien.

Feit is wel dat het ook nu al in Eemsmond uitstekend fietsen en recreëren is. Maar dat is tot nu toe maar bij een relatief bescheiden, maar wel snel groeiende groep liefhebbers bekend. Maar vanaf volgend jaar moet dit echt anders worden, zo vindt burgemeester Marijke van Beek, en gaat de gemeente aan de slag om het fietsen fikse stimulansen te geven.

‘Veel toeristen reizen wel door onze gemeente op weg naar een van de Waddeneilanden. Maar steeds meer mensen ontdekken gelukkig dat het ook heel mooi is om hier wat langer te blijven.’, aldus Marijke van Beek.

Eén van de belangrijkste en meest bekende havens in het Noorden is de Eemshaven. De Eemshaven is een belangrijke toeristische attractie, waar tientallen mensen op zondagmiddag naar toe rijden. Nu nog vooral met de auto. Gehoopt wordt dat straks ook meer de fiets gepakt wordt om de Eemshaven te verkennen. Sinds 2013 is er een fietsverhuurbedrijf en er zijn meerdere routes opgesteld voor fietsers in en vanuit de Eemshaven. Een toeristische applicatie zal de bezoeker hierbij ondersteunen en het gebied nog beter ontsluiten.

Wie van het Groningse landschap houdt, van oude kerkjes, fraaie vergezichten of

streekhistorie, en wie bovendien graag beweegt en aan sport doet, kan volgend jaar te

kust en te keur in de gemeente Eemsmond. Deze gemeente heeft aan 2014 het thema

‘Fiets eens rond in Eemsmond’ gekoppeld. Diverse fietsevenementen gaan het de

fietsliefhebbers nog meer naar de zin maken - inwoners en recreanten. Of gaan er voor

zorgen dat mensen juist op de fiets stappen!

‘Fiets eens rond in Eemsmond’

‘Dit gebied is ontzettend mooi om door te fietsen’

Eemsmond maakt fietsen in 2014 tot hoofdthema en belangrijke attractie

Interview



49

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

‘Fiets eens rond in Eemsmond’

Zoals gezegd: de fijnproevers onder de fietslief-hebbers hebben Eemsmond al ontdekt als gemeente om te fietsen. En ook veel inwoners zelf fietsen graag door het landschap in hun provincie.

‘Dit gebied is ontzettend mooi om door te fietsen, en bij de inwoners is er ook écht een fiets-cultuur. Het toeval wil dat er hier volgend jaar meerdere grote fiets-evenementen zijn, voor profs en amateurs. Daaronder de Ronde van Groningen, een

nationale ééndaagse wielerklassieker voor mannen, amateurs, in maart. Of de Energiewacht Tour, een internationaal vijf-daags wielerevenement in de provincie Groningen (profs, vrouwen) in april. En al sinds jaar en dag vindt in juli ‘Rondom de Bult’ plaats, een wielerronde voor amateurs in Usquert’, vertelt burgemeester Van Beek.

Maar er staat nog veel meer te gebeuren op het gebied van fietsen en fietsvoorzieningen.

Zo is in 2013 de uitbreiding van de Internationale Eems Dollard route met de gemeenten Loppersum, Eemsmond en Borkum gerealiseerd en wordt deze in 2014 feestelijk geopend. En er zijn in 2014 nog tal

van evenementen, zoals een cultureel erfgoed fietsroute, en een Ondernemersfietstourtocht in juni 2014.

BorkumEemsmond is een actieve partnergemeente van het Duitse Waddeneiland Borkum. Er komen vaak Duitse toeristen en inwoners van Borkum naar Eemsmond, om er een of twee dagen door te brengen. In het kader van die stedenband komt er

volgend jaar een speciaal arrangement langs musea en culturele bezienswaardigheden.

Eigen inwonersOverigens wil Eemsmond niet alleen voor toeristen en recreanten iets betekenen, maar ook voor haar eigen inwoners. Te denken valt aan fietscontroles op veiligheid of een cursus elektrisch fietsen voor ouderen, zodat iedereen veilig op de fiets kan stappen.

Burgemeester Marijke van Beek: ‘Wij vinden het belangrijk dat mensen vitaal zijn en blijven. We dragen daarom sport en gezondheid een warm hart toe. En dat willen we natuurlijk ook graag overdragen op onze eigen inwoners!’

Burgemeester Marijke van Beek (links) geniet van het fietsen.

Interview


www.printmedia.nlPartner: WORDT TOEGEPAST OP PAGINA 57

Bereik uw klanten nu interactief Primm Primm, dat is drukwerk > live !, door een directe verbinding te leggen tussen uw drukwerk en digitale informatie. Dit verrijkt uw blad, advertentie, artikel, brochure, fl yer, programma, catalogus e.d. Met Primm legt u gericht contact met uw doelgroep, op een gebruiks-vriendelijke, actuele en betaalbare manier.De lezer krijgt direct de informatie die u graag wilt. Primm wordt geproduceerd door Connect PrintMedia.

Papier spreekt en komt tot leven

PRIMM, dat is drukwerk > live!

CREËER EEN NIEUWE REALITEIT Primm laat ‘papier spreken’, waardoor uw drukwerk er een geweldige dimensie bij krijgt. Wanneer u met uw smartphone en tablet inzoomt op het drukwerk, verschij-nen opeens bewegende beelden, zoals clips, bedrijfsfi lms of fotoreportages. Uw drukwerk komt letterlijk tot leven. De gebruiker gaat interactief om met de toege-voegde informatie. Zoals een verbinding met een webshop of actuele video, direct bellen of mailen, het bekijken van een 3D-presentatie.

EVENEMENTEN TENTOONSTELLINGEN BEURZEN BEDRIJFSPRESENTATIES

SCAN DE QR-CODE EN DOWNLOAD DE PRIMM-APPMet de app scan je het logo van Scholma Druk op deze pagina. En je scant het logo van Erfgoedpartners op pagina 57.

Meer informatie Kijk op www.scholmadruk.nlof bel: 050 3013636 (Harry Ploeg), voor meer informatie of een afspraak.

scan het logo

SD adv Emsland v3.indd 1 22-10-13 08:3213STVG0208_Magazine_TVG_230x297_fc_nr1.indd 50 22-10-13 18:18

51

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

Door al deze initiatieven hoopt Eemsmond meer op de kaart te komen als aantrekkelijke gemeente om te fietsen en te recreëren. Het is misschien wel een van de laatste geheimen van Groningen, want er zijn nog veel mensen uit andere delen van de provincie of andere delen van het land, die niet weten hoe mooi je in Eemsmond kunt fietsen en recreëren. ‘Vaak krijgen we een reactie van mensen die verbaasd zijn, en zeggen dat ze niet wisten hoe prachtig het hier is !’

De campagne ter promotie van Eemsmond als fietsgemeente past ook bij de trend in het toerisme, waarbij mensen authenticiteit zoeken en individueel op ontdekkingstocht willen gaan. Eigenlijk een soort van belevingstoerisme. De veelal kleinschalige toeristische voorzieningen in het hele gebied zullen sterker worden gepromoot zodat ze ook vindbaar zijn. En ook past het stimuleren van het fietsen prima in het beleid ter promotie van vitaliteit en gezondheid.

Zelf fietst burgemeester Marijke van Beek ook heel graag. Ze is afkomstig uit oost-Nederland en heeft een groot deel van ‘haar’ gemeente Eemsmond op de fiets ontdekt, samen met haar man. ‘We hebben allebei sinds kort een elektrische fiets, en als je zoals ik 60 jaar bent, is dat toch wel heel prettig. Als de wind waait hebben we nergens last van, en je ziet veel meer dan wanneer je met de auto door het gebied rijdt. Er zijn hier ook mooie oplaadpunten en rustpunten. De afgelopen prachtige zomer hebben we menige avond gefietst langs tal van dorpen. Geweldig!’

Marijke van Beek heeft dus persoonlijk, samen met haar man, kunnen vaststellen dat er wat fietsen betreft zeer veel te genieten valt in haar gemeente. Dat enthousiasme voor fietsen en bewegen wil ze heel graag uitdragen. ‘Op grond van mijn eigen ervaring kan ik iedereen dan ook van ganser harte oproepen: “Fiets Eens Rond In Eemsmond!”

De gemeente Eemsmond beslaat een

oppervlakte van ruim 550 km2, en is

daarmee één van de grotere gemeenten

in Nederland. Hiervan is ca. 60%

Waddenzee. De dorpskernen variëren

van 75 tot ca. 5600 inwoners per plaats.

In de kernen zijn eeuwenoude kerken,

borgen, molens en woonhuizen te

vinden. In het buitengebied prachtige

boerderijen met grote (slinger)tuinen.

De gemeente Eemsmond heeft een

zeer gevarieerd landschap, met daarin

dorpen, buurtschappen, prachtige

maren (kleine riviertjes) en in de

Waddenzee (onbewoonde) eilanden,

kwelders en zandplaten.

www.printmedia.nlPartner: WORDT TOEGEPAST OP PAGINA 57

Bereik uw klanten nu interactief Primm Primm, dat is drukwerk > live !, door een directe verbinding te leggen tussen uw drukwerk en digitale informatie. Dit verrijkt uw blad, advertentie, artikel, brochure, fl yer, programma, catalogus e.d. Met Primm legt u gericht contact met uw doelgroep, op een gebruiks-vriendelijke, actuele en betaalbare manier.De lezer krijgt direct de informatie die u graag wilt. Primm wordt geproduceerd door Connect PrintMedia.

Papier spreekt en komt tot leven

PRIMM, dat is drukwerk > live!

CREËER EEN NIEUWE REALITEIT Primm laat ‘papier spreken’, waardoor uw drukwerk er een geweldige dimensie bij krijgt. Wanneer u met uw smartphone en tablet inzoomt op het drukwerk, verschij-nen opeens bewegende beelden, zoals clips, bedrijfsfi lms of fotoreportages. Uw drukwerk komt letterlijk tot leven. De gebruiker gaat interactief om met de toege-voegde informatie. Zoals een verbinding met een webshop of actuele video, direct bellen of mailen, het bekijken van een 3D-presentatie.

EVENEMENTEN TENTOONSTELLINGEN BEURZEN BEDRIJFSPRESENTATIES

SCAN DE QR-CODE EN DOWNLOAD DE PRIMM-APPMet de app scan je het logo van Scholma Druk op deze pagina. En je scant het logo van Erfgoedpartners op pagina 57.

Meer informatie Kijk op www.scholmadruk.nlof bel: 050 3013636 (Harry Ploeg), voor meer informatie of een afspraak.

scan het logo

SD adv Emsland v3.indd 1 22-10-13 08:32

Prachtigelocatie


StroomversnellingIn januari 2013 maakte minister Kamp van Economische Zaken bekend dat de aardbevingen die Noord-Groningen eens in de zoveel tijd teisteren in de toekomst weleens een stuk krachtiger zouden kunnen zijn dan altijd werd aangenomen. In het verleden werd gedacht dat de gaswinning geen aardbeving zwaarder dan 3,9 op de schaal van Richter kon veroorzaken. Uit nieuw onderzoek bleek echter dat die magnitude best eens zou kunnen oplopen tot 4 of zelfs 5 op de schaal van Richter. ‘Wat voor schade aan gebouwen dat kan opleveren, wisten we op dat moment nog niet’, vertelt Heerkens, die onder de titel ‘bouwkundig versterker’ leiding geeft aan het NAM-project. ‘De schaal van Richter is slechts een richtlijn voor de kracht van een aardbeving, maar het effect van die beving is van veel meer afhankelijk. Zaken als diepte, en bodemsamenstelling zijn daarin erg belangrijk en die zijn overal ter wereld anders. Vandaar dat het voor ons eerst zaak was heel veel data te verzamelen en zo de vertaalslag te maken van de kracht van de

aardbeving naar de mogelijke effecten voor de bebouwing.’

Ook zonder al dat onderzoek kun je natuurlijk wel aanvoelen dat wanneer een dergelijke zware beving het gebied treft, je daar maar beter zo goed mogelijk op voorbereid kunt zijn. ‘Hoewel we ons in het verleden niet bewust waren van het feit dat de bevingen zo zwaar zouden kunnen uitvallen, doen we als NAM natuurlijk al jaren onderzoek naar constructieve veiligheid. Na de brief van Kamp en de relatief zware beving bij Huizinge in augustus 2012 is dat echter allemaal behoorlijk in een stroomversnelling gekomen’, zo vertelt Heerkens. ‘Meteen nadat Minister Kamp in de sporthal in Loppersum stond, zijn wij hier volop aan de slag gegaan om te onderzoeken welke bouwkundige maatregelen er in de toekomst genomen moeten worden.’

Constructieve verbeteringHet gaat Heerkens en de zijnen dus niet om het repareren van al bestaande schade.

Streven naar

Groningeneen aardbevingproof

Dat de Groningse bodem zo nu en dan beeft, daar zullen we met z’n allen nu eenmaal aan moeten wennen.

Zelfs als er acuut gestopt zou worden met de winning van aardgas of de productie zou worden verminderd

uit het Groningen-veld, zullen de bevingen niet van de ene op de andere dag stoppen. En dus is het zaak

om wanneer het Groninger land weer begint te schudden, de gevolgen zoveel mogelijk in te perken. Dat

realiseert zich ook de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) en dus heeft het bedrijf een projectgroep

in het leven geroepen die onderzoekt hoe woningen en andere gebouwen in het gebied verstevigd kunnen

worden; het onderzoek vindt plaats zowel op locatie in de provincie Groningen, als op de burelen van de

NAM in Assen. ‘Het lastigste is dat we vaak het wiel zelf moeten uitvinden’, geeft projectleider Eric Heerkens

aan. ‘De situatie in Groningen is uniek in de wereld en vraagt dus ook om unieke oplossingen.’

‘Scheuren in woningen en andere gebouwen zijn natuurlijk erg vervelend voor de mensen die er mee te maken hebben, maar dat zijn zaken die door een andere projectgroep binnen de NAM worden beoordeeld en opgelost. Ons onderzoek richt zich echt op de bouwkundige versteviging van bouwwerken, zodat we die voor toekomstige constuctieve schade kunnen behoeden.’

Om iets zo goed mogelijk te kunnen beschermen, moet je natuurlijk weten waar de zwakke plekken zich bevinden. ‘Daarbij hebben we ook gekeken naar de manier waarop in deze regio wordt gebouwd’, aldus Heerkens. ‘Het feit dat daarbij voornamelijk baksteen gebruikt wordt en dat veel woningen zijn voorzien van spouwmuren, speelt bijvoorbeeld een belangrijke rol in hoe een gebouw reageert op de g-krachten die bij een aardbeving vrijkomen.’

Uiteindelijk kwamen de onderzoekers van de NAM tot een selectie van twintig typen veelvoorkomende huizen en gebouwen


53

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

historischkerkje vereistmodernstetechniekDat niet elk gebouw hetzelfde is, merkte

de NAM toen het wilde beginnen aan het

inmeten van het kerkje van Woltersum, dat

geselecteerd werd als een representatief

Gronings bouwwerk. ‘In woningen kun je nog

wel met een meetlint uit de voeten, maar dat

is geen doen met alle bogen en gewelven in

een kerk’, aldus Eric Heerkens van de NAM.

Om de kerk toch goed in te meten werd de

modernste techniek van stal gehaald. ‘Het

kerkje is met behulp van lasers tot op de

millimeter nauwkeurig in kaart gebracht. Die

techniek bleek zo handig dat we hem nu ook

in andere gebouwen toepassen. Op die manier

staat alles in één keer in de computer en hoef

je niet achteraf nog even snel ergens met je

meetlint naartoe, omdat je een drempeltje

vergeten bent op te meten.’

in Noord-Groningen. ‘Een tiental representatieve panden hebben we inmiddels van binnen tot buiten ingemeten in een computersysteem. Door de gegevens te combineren met de kennis die we inmiddels hebben over de andere factoren die van belang zijn bij een beving, kunnen we precies zien wat er bij aardbevingen van verschillende magnitudes mis kan gaan.’

Inmiddels wordt in twee speciaal voor dit doel door de NAM aangekochte huizen begonnen met het uitproberen van mogelijke versterkingen. Heerkens: ‘Zo kunnen we zonder dat bewoners er overlast van ondervinden, experimenteren met maatregelen en zien of wat er uit ons onderzoek komt ook haalbaar is in de praktijk.’ Het is de bedoeling dat de twee huizen eerst gebruikt worden als modelwoning. ‘Maar het uiteindelijke doel is om ze, volledig aardbevingproof, gewoon weer te koop te zetten.’

InspectieteamsDe NAM hoopt met zijn aanpak voor zo weinig mogelijk overlast in het gebied te zorgen. Zo zijn sinds kort ook inspectieteams op pad die niet eens binnen hoeven te kijken om onveilige situaties op te sporen. ‘Deze mensen werken voor het internationale advies- en ingenieursbureau ARUP en zijn gespecialiseerd in een van oorsprong Amerikaanse methodiek waarbij ze vanaf de openbare weg kunnen beoordelen of een gebouw veilig is in geval van een aardbeving. Daarnaast kunnen ze snel beoordelen of relatief makkelijke ingrepen mogelijk zijn om die veiligheid te vergroten’, aldus Heerkens. ‘Denk daarbij bijvoorbeeld aan het verstevigen van smalle schoorstenen en losstaande muurtjes.’

Als deze teams na hun analyse op afstand toch niet helemaal zeker zijn van de veiligheid van een gebouw, zal er in overleg met de bewoners een tweede, meer diepgaande inspectie plaatsvinden. ‘Daarbij zal van tevoren al gekeken worden of we op basis van al verzamelde gegevens en de bouwtekeningen van een pand risicofactoren kunnen aanwijzen, die extra aandacht behoeven.’

Vereende lokale krachtenDe ARUP-inspecteurs die momenteel actief zijn, komen voornamelijk uit Italië (waar ervaring is met aardbevingen), maar de NAM hoopt uiteindelijk zoveel mogelijk mensen uit de regio bij het bouwkundig versterkingsproject te betrekken. ‘We hopen natuurlijk zoveel mogelijke lokale mensen bij het project en de werkzaamheden te betrekken’, geeft Heerkens aan. ‘Zo zullen de Italiaanse inspecteurs mensen uit de streek gaan opleiden en hebben we ook contacten met het Alfa-college. Samen met hen en met andere lokale kennisinstellingen willen we onderzoeken wat voor mensen er nodig zijn om Groningen zo aardbevingproof mogelijk te maken. Vervolgens kunnen we ervoor zorgen dat er opleidingen worden ingericht die daarop aansluiten.’



Wethouder Annalies Usmany wil samen met “Damsters” nóg meer reuring in historische en vitale stad

Appingedam - evenementenstad:

‘Eén van de mooiste en oudste steden van Groningen’.

Dat kun je zonder één woord van overdrijving zeggen van

Appingedam. Deze stad, met haar uit de middeleeuwen

daterende centrum, beroemde over het water hangende

keukens en de statige Nicolaikerk, is echt een múst voor

iedereen die de provincie Groningen beter wil leren

kennen. Eigenlijk is Appingedam zelfs de oudste stad

van Groningen, want het kreeg al in 1327 stadsrechten,

terwijl niet precies bekend is wanneer de stad Groningen

stadsrechten heeft gekregen.

Maar behalve een oude stad waar je kunt genieten van de historische sfeer is Appingedam ook steeds meer een stad waar wat te beleven valt, met een breed scala aan evenementen. Van een klassiek concert van Carin Strobos tot het internationale Shantyfestival “Bie Daip”. En van de kunstmanifestatie ‘Terug naar het Begin’ tot het druk bezochte mediterrane ‘Venezia del Nord’, inclusief gondels.

‘Het mooie is dat niet alleen de gemeente meer evenementen wenst in Appingedam, maar dat dit streven door iedereen wordt omarmd. We doen het echt met z’n allen hier in Appingedam, we houden elkaar goed vast. En daardoor hebben we al drie jaar lang samen met ondernemers, de handels- en horecavereniging, culturele instellingen en vele andere organisaties gewerkt aan een vernieuwing van ons evenementenbeleid.’

Drie jaar geleden was er nog geen systematisch evenementenbeleid. Maar er was wel de wens dat er meer levendigheid zou moeten komen, passend


55

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a

bij het imago van Appingedam. Gezamenlijk is een koers uitgestippeld die is vastgelegd in “Stads-kompas Appingedam” met visie en plannen op het gebied van cultuur en toerisme voor de periode 2013-2016. De vertaling van het stadskompas in concrete programma’s is ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dit heeft bijvoorbeeld ge-resulteerd in de instelling van een regiegroep. En samen met de handel- en horecavereniging werd er ook nagedacht over de financiering. Dat leidde bijvoorbeeld tot invoering van een “reclamebelas-ting”, met de opbrengsten waarvan evenementen georganiseerd kunnen worden.

Het is daarbij niet aan de gemeente maar aan de in de Stichting Promotie Appingedam vertegenwoordigde economische, culturele en toeristische Damster partners om uit te maken aan welke evenementen het geld wordt besteed, zegt de wethouder.

Belangrijke kracht van Appingedam is haar zelforganiserend vermogen met daarbij de inzet van vele vrijwilligers op verschillende niveaus. Van figurant in voorstellingen tot aan professionele organisatoren van evenementen als bijvoorbeeld de stadsloop en Bie Daip. En dan doen wij met het noemen van deze evenementen er nog vele tekort.’

‘Het komt er op neer dat we er organisatorisch nu helemaal klaar voor zijn om aantrekkelijke evenementen te organiseren de komende jaren. Er komt nog meer levendigheid en gezelligheid in onze oude stad!’

Oud en nieuwAppingedam ligt er momenteel bij als om door een ringetje te halen. De oude karakteristieke panden in de binnenstad zijn altijd al mooi om te zien, maar ook de pleinen zijn opgeknapt. Maar wie naar Appingedam gaat kan ook van hedendaagse architectuur genieten. Want er is een groot winkelcentrum gekomen (“Overdiep”) in een klassiek-moderne stijl. Ook het winkelplein Ossendrift, het Kerkplein of de Wijkstraat zijn opgeknapt.

“Ik beveel dan ook iedereen aan om onze net samen met TopvanGroningen gelanceerde APP

Appingedam te downloaden, waarin een aantal prachtige wandelen vaarrroutes door onze stad zijn uitgezet”

‘We hebben de afgelopen tien jaar echt fors geïnvesteerd in de stad! Nieuwe pleinen, verbeterde straten. Ook de Hervormde Kerk is opgeknapt. Wat ik persoonlijk heel geslaagd vind is de overloop tussen het oude centrum en Overdiep. Dat is een mooie combinatie van oud en nieuw’, aldus wethouder Usmany.

Wat vindt u zelf het mooiste stukje Appingedam?‘Daar hoef ik niet zo lang over na te denken. Op de eerste plaats zou ik willen zeggen dat ik alles heel mooi vind in Appingedam. Maar het allermooiste plekje vind ik bij Bakkerij Bos, als je de Solwerderstraat in kijkt!’.

Wat ze ook prettig vindt is dat als “Damsters” iets willen, ze dat ook voor elkaar krijgen. “Zoals twee jaar geleden, toen ze plotseling de KNSB schaatsmarathon wilden organiseren. Dat hadden ze pijlsnel gerealiseerd, en de tocht kwam uitvoerig op de Nederlandse televisie. Kijk, dat kunnen we hier in Appingedam, vooral omdat we het met z’n allen doen’.

Overigens is dat ook haar belangrijkste drijfveer om bestuurder te zijn. ‘Het mooie van mijn functies is dat je het voor de inwoners van Appingedam doet. Ik vind het een prachtig vak om hier wethouder te zijn: het brede, echte werk voor de stad, gecombineerd met mensen, en het gevoel dat je iets voor je stad kunt doen: dat is wat ik leuk vind aan deze functie.’

Wat is uw ambitie voor de komende, zeg, drie jaar op het terrein van toerisme en recreatie?‘Dan hoop ik dat het evenementenbeleid nog steviger is verankerd, en dat we nog steeds mooie, afwisselende en veelzijdige evenementen hebben. Dat hoop ik hier in gezamenlijkheid voor elkaar te kunnen krijgen. Zodat steeds meer mensen Appingedam zullen leren waarderen om dat wat het nu eenmaal werkelijk is: een aangename, leuke en echt Groningse stad!’



Dé site waar al het aanbod op het gebied van cultureel erfgoed samenkomt.

Groningen is rijk aan cultureel erfgoed. Www.cultuurkalendergron-ingen.nl brengt deze rijkdom samen en geeft een overzicht van de activiteiten die de erfgoedinstellingen aanbieden. De nieuwe exposi-ties, maar ook lezingen, rondleidingen en kinderactiviteiten; alles wat Groningen te bieden heeft voor de cultuurliefhebber wordt op deze site gebundeld. Laat je verrassen en informeren!

Scan het logo van Ergoedpartners voor meer informatie. Je krijgt in beeld en geluid een voorproefje van het culturele aanbod! Zie pagina 50

De CultuurKalenderGroningen is een samenwerking tussen Erfgoed-partners, koepel voor cultureel erfgoed en Scholma Druk, ondersteund door internetbureau Releaz.

(advertentie)

Groningen is rijk aan cultureel erfgoed. Cultuurkalender Groningen (www.cultuurkalendergroningen.nl) brengt deze rijkdom samen en geeft een overzicht van de activiteiten die de erfgoedinstellingen aanbieden. De nieuwe exposities, maar ook lezingen, rondleidingen en kinderactiviteiten; alles wat Groningen te bieden heeft voor de cultuurliefhebber wordt op deze site gebundeld. Laat je verrassen en informeren!

Scan het logo van Erfgoedpartners voor meer informatie. Je krijgt in beeld en geluid een voorproefje van het culturele aanbod! Zie pagina 50.

De CultuurKalender Groningen is een samenwerking tussen Erfgoedpartners, koepel voor cultureel erfgoed en Scholma Druk, ondersteund door internetbureau Releaz.


Top vAn GroninGen ToeriSMe

Top van Groningen, naamgever van dit magazine, is de toeristische marketingorganisatie van de Eemsdelta; de gemeenten Delfzijl, Eemsmond, Appingedam en Loppersum en zet zich in voor het op de kaart zetten van de regio. Een regio waar het goed wonen, werken en recreëren is. Een regio die barst van de activiteiten, innovatie, initiatieven en ambitie.

De Eemsdelta is onderdeel van een van de best bewaarde en oudste cultuurhistorische landschappen van Europa en heeft een groot potentieel aan historisch en cultureel erfgoed. Een eeuwenoud cultuurhistorisch wierdenland met bewoners die trots zijn op hun gebied.

De Eemsdelta bestaat uit een aantal gebieden met ieder met hun eigen karakteristieke kenmerken.


57

To

pva

nG

ro

nin

Gen

ma

ga

zin

e v

an

het

ho

og

ela

nd

en

de e

em

sd

elt

a


Groningen is rijk aan cultureel erfgoed. Www.cultuurkalendergron-ingen.nl brengt deze rijkdom samen en geeft een overzicht van de activiteiten die de erfgoedinstellingen aanbieden. De nieuwe exposi-ties, maar ook lezingen, rondleidingen en kinderactiviteiten; alles wat Groningen te bieden heeft voor de cultuurliefhebber wordt op deze site gebundeld. Laat je verrassen en informeren!

Scan het logo van Ergoedpartners voor meer informatie. Je krijgt in beeld en geluid een voorproefje van het culturele aanbod! Zie pagina 50

De CultuurKalenderGroningen is een samenwerking tussen Erfgoed-partners, koepel voor cultureel erfgoed en Scholma Druk, ondersteund door internetbureau Releaz.

(advertentie)

Het HoogelandHet Hoogeland is een bijzonder oud cultuurlandschap. Het is een plattelandsgebied waar van oudsher zeer vruchtbare klei zorgde voor een welvarend akkerbouwgebied. Al vanaf ongeveer 600 v. Chr. vestigden mensen zich in het gebied dat in open verbinding stond met de zee en regelmatig overstroomde. Wierden, dijken en polders werden in de loop der jaren door deze mensen aangelegd om zich te beschermen tegen het water. Het uitgestrekte gebied met de vele wierdendorpen en dijken vertellen het verhaal van de eeuwenlange strijd tegen de zee. Het Hoogeland is een tocht langs middeleeuwse kerken, monumentale boerderijen, architectuur (Amsterdamse school) en borgen en musea.

Werelderfgoed WaddenzeeDe Waddenzee is door haar bijzondere karakter uitgeroepen tot Werelderfgoed.Het gebied waar de Wadden deel van uitmaken, loopt van Den Helder tot aan Esbjerg in Denemarken en heeft een eigen unieke sfeer. Wadlopen kan onder andere vanuit Noordpolderzijl en Lauwersoog. Rijksbosbeheer biedt vaartochten aan voor Rottumeroog en andere natuurgebieden. De kwelders vormen het laatste natuurlijke weidegebied van Nederland, en trekt veel vogels aan.

AppingedamOver Appingedam zijn veel verhalen te vertellen en is er veel uit de geschiedenis bewaard gebleven. In de Middeleeuwen was Appingedam hoofdstad van het Friese gewest Fivelingo en werd er handel gedreven met Noord-Oost Europa. De rijkdom uit deze periode is nog terug te zien in de architectuur van de stad. Appingedam is verbonden met een aantal belangrijkste vaarcircuits: het Damsterdiepcircuit en de staandemast-route van Vlissingen naar Delfzijl. De jachthaven is gelegen pal naast de historische binnenstad. Appingedam is vooral een gezellige stad met een menselijke maat. Een evenementenstad, een waterstad, een authentieke stad en een verrassende stad. Delfzijl

De oorsprong van Delfzijl dateert uit de dertiende eeuw. Delfzijl is van oudsher een havenplaats ontstond vanuit ‘de drie Delfzijlen’; drie zijlen (sluizen) in de ‘Delf’. Bij deze sluizen ontstond al snel bewoning en werd het een belangrijk strategisch punt. Vanuit Delfzijl werd een belangrijke handelsroute van de stad Groningen gecontroleerd en het scheepvaartverkeer op de Eems. In 1825 kreeg Delfzijl Stadsrechten.Toch was er al langere tijd sprake van bewoning op deze plek. In 1982 werd ten oosten van Delfzijl een hunebed gevonden wat aangeeft dat er ook al duizenden jaren voor Christus mensen woonden in dit gebied. Delfzijl kent een roerige geschiedenis waar Alva, Piet Hein en Michiel de Ruyter deel van uitmaken.

onTDeK DiT BiJZonDere GeBieD!

EemshavenDe Eemshaven is één van de bekendste zeehavens van Nederland. De afgelopen 10 jaar heeft de haven een grote ontwikkeling doorgemaakt en daardoor een hoge naamsbekendheid gerealiseerd. De Eemshaven heeft zich gespecialiseerd als ‘Energyport’. Eén van de grootste moderne windmolenparken van Europa bevindt zich hier. Groningen Seaports heeft voor bezoekers aan de Eemshaven het programma “Zout aan de Broek” ontwikkeld en in de historische molen “de Goliath” is een bezoekerscentrum ingericht.Vanuit Eemshaven brengt een veerverbinding jaarlijks 600.000 passagiers naar Borkum.


Top vAn GroninGen ToeriSMe

Fietsgoed Eemsdelta verzorgt fietsverhuur in de hele regio. Er is keus uit (elektrische) fietsen en scootes. De verhuur is vanaf 2 personen: De fietsen worden op afspraak bezorgd op alle dagen van de week. Er is een Pech-onder-weg service.

www.topvangroningen.nl/nl/p/fietsgoed-eemsdelta

FietsknooppuntenIn Groningen is het Fietsknooppunten systeem door de hele provincie doorgevoerd. Aan de hand van nummers kun je zelf je route samentellen. In de VVV winkels zijn zgn ‘Knoopunters’ te koop.

Internationale Dollard RouteOver een afstand van 280 km loopt de Internationale Dollard Route door de Provincie Groningen en het aangrenzende Ostfriese Rheiderland (D). U fietst door het uitgestrekte polderlandschap en door kleine idyllische dorpen en steekt de Dollard over met het passagiersschip ‘Dollard’. Voor meer info, kijk op www.dollard-route.de of mail naar [email protected] . Met het schip kunt u ook plaatsen bezoeken waar de veerdienst aanlegt.

www.dollard-route.de/faehrverbindungen

Wandel en varen in AppingedamVVV Appingedam heeft een aantal wandelen vaarroutes uitgezet waardoor u kennis maakt met alle Highlights en ook achtergrond informatie krijgt. De routes hebben diverse thema’s en lengtes; een kort rondje door de stad of tot ver in het buitengebied. Naast wandelroutes zijn er ook en tweetal vaarroutes: met een kano door

het oude centrum of met een motorsloep van stad Groningen - Appingedam - Schildmeer en weer terug. Bij alle VVV’s van Top van Groningen is een handzaam boekje te koop met alle routes.

Heeft u een smartphone?Download dan gratis de Stad Appingedam-app voor iPhone of Android. De applicatie is gps-gestuurd, waardoor u gemakkelijk – zelfs in offline-modus – de route van bijvoorbeeld uw dagwandeling kunt volgen. De app geeft informatie over bijzondere plaatsen die u passeert.

Waddenwandelen en wadlopenWaddenwandelen is ruim 1200 kilometer wandelplezier aan weerszijde van werelderfgoed Waddenzee. Ontdek de oude cultuurlandschappen, de gevarieerde natuur en de rijke cultuurhistorie van kust en eilanden. Ervaar de rust en de ruimte, de schilderachtige luchten. Voel de wind door uw haren, proef het zout op uw lippen, hoor de zeemeeuwen krijsen en geniet van het uitzicht over het droogvallende Wad.

Heeft u een smartphone? Download dan gratis de Waddenwandel-app voor iPhone of Android. De applicatie is gps-gestuurd, waardoor u gemakkelijk – zelfs in offline-modus – de route van bijvoorbeeld uw dagwandeling kunt volgen. Bovendien voorziet de app u van instructies op lastige delen van de route én informatie over bijzondere of interessante plaatsen die u passeert.

www.waddenwandelen.nlwww.wadgids.nl/arrangement/dagtocht.htm

Varen op de WaddenzeeRIB4fun: Voor een onvergelijke ervaring op het waterRib4fun is gespecialiseerd is in het organiseren van rubberboot-ervaringen op de Waddenzee. Rib4fun vaart met snelle rib’s vanaf de Eemshaven en maken van een uitje een avontuur op het water.

www.rib4fun.nl

FieTSen Huren

WAnDeL-, vAAr- en FieTSrouTeS


TO

PVA

NG

RO

NIN

GEN

MA

GA

ZIN

E V

AN

HET

HO

OG

ELA

ND

EN

DE E

EM

SD

ELT

A


MAGAZINE VAN HET HOOGELAND EN DE EEMSDELTA | uitgave 01 najaar 2013

Anne Kamminga uit Uithuizen beste kickbokster van de wereld

Delfzijl herstelt uniek historisch centrum

Appingedam meer reuring in historische en vitale stad

Burgemeester Rodenboog ziet nieuwe kansen | Groenste paling van Nederland komt uit Zoutkamp

Duurzaam en modern landhuis op Gronings boerenerf | Het vergeten praalgraf van Adriaan ClantMET

DAN

K AA

N D

EZE

PART

NER

S VA

N D

E TO

P VA

N G

RON

INGE

N


Anne Kamminga uit Uithuizen beste kickbokster van de wereld ...

Documents

Transcript of Anne Kamminga uit Uithuizen beste kickbokster van de wereld ...