Amc challenge: The Sound of Music

2015

Iris D’hoore Leerkracht: Luc Bataillie

1-3-2015

Beste leden van de jury/lezers

hierbij een korte uiteenzetting van The Sound of Music. Graag wil ik u meer vertellen over de musical zelf, maar ook over het feit dat deze musical een heel grote invloed heeft op mijn dagelijks leven!

De volledige voorstelling van mijn creatie gaat door in de S.A.M.W. Tielt - Lakenmarkt op ZATERDAG 7 MAART om 14 uur.

Iris D’hoore

1

INHOUDSTAFEL:

1. Motivatie waarom ik voor The Sound of Music heb gekozen als challenge…………p.2&3

2. Het ontstaan van The Sound of Music en zijn bekendheid………………………………………p.4

3. Korte inhoud van de musical (het verhaal)……………………………………………………p.5,6,7&8

4. De componist en zijn biografie………………………………………………………………….…p.9,10&11

5. De bezetting van een orkest……………………………………………………………………….....p.12&13

6. Het verschil tussen musical, opera en operette………………………………………….….p.14&15

7. Het besluit………………………………………………………………………………………………………….…p.16

2

1. Mijn motivatie waarom ik voor The Sound of Music heb gekozen als challenge:

Al sinds ik een klein meisje ben, bestaat mijn leven uit dansen, zingen en acteren!

The Sound of Music is voor zowel mij als musicalliefhebber een ‘begrip’.

Op 9 à 10 jarige leeftijd begon ik met notenleer. Stap voor stap geraakte ik verbonden met klassieke muziek.

Uiteindelijk, op 10 jarige leeftijd begon ik met klassieke zanglessen. Ik was in de wolken dat ik les kon volgen bij ‘Catherine Van de Velde’. (Iedereen weet dat zij nog heeft deelgenomen aan de Koningin Elisabethwedstrijd.) Ze is voor mij een heel hoogstaand persoon waar ik naar op kijk en nu nog altijd volg ik zanglessen bij haar. Je leert er stemtechniek, stemvastheid, houding…zoveel dingen die je stem naar een hoger niveau brengen!

In het eerste middelbaar deed ik voor de eerste keer mee in een musical gemaakt voor kinderen. De musical heette ‘Straatmaatjes’ en werd gemaakt door Loth Delaere. De musical werd opgevoerd in het cultureel centrum te Tielt: dit kan natuurlijk niet vergeleken worden met een professionele musical, maar mijn eerste stap in de wondere wereld van de musical was gezet.

Vorig jaar in februari vroeg Tom Hoornaert (de papa van mijn vriendin en dirigent van het musicalgezelschap Mathea) me of ik geen auditie wou doen voor The sound of Music. Natuurlijk ging ik auditie doen, ik twijfelde geen moment! Een paar weken na de auditie kreeg ik het verrassende nieuws dat ik geselecteerd was.

Ik was dolenthousiast want mijn droom van toen ik al heel klein was kwam uit. Na een jaar oefenen, ging de musical in première op 9 januari 2015 in het cultureel

3

centrum in Tielt! Een moment om nooit te vergeten! Na 2 voorstellingen te hebben gespeeld, moest ik met veel verdriet afscheid nemen van een super ervaring!

Het lukte me niet, ik zong iedere dag de liedjes door!

Dat bracht me op het idee om mijn Challenge over The Sound of Music te doen! Ik moest niet lang nadenken, want voor mij is ‘The Sound of Music’ een voltreffer waar je uren over kunt blijven doorvertellen. Ik wist er al veel over, maar nog niet genoeg! Ik ben de informatie over de componist van dichterbij gaan bekijken, ik ben de orkestpartituren gaan bestuderen… Ik had weer duizend en één vragen: Hoe zit het orkest in elkaar? Was de musical er eerder dan de film, of was de film er eerder? Wat is het verschil tussen een musical, een opera en een operette? Waar/wanneer werd de musical voor het eerst gebracht?.... Op al deze vragen ben ik een antwoord gaan zoeken en dat zal ik met veel enthousiasme aan jullie uitleggen!

4

2. Het ontstaan van The Sound of Music en zijn bekendheid (de musical was er eerder dan de film!!!):

The Sound of Music is een musical met muziek van Richard Rodgers en tekst van Oscar Hammerstein. Het boek is van Howard Lindsay en Russel Crouse, die zich baseerden op de geschiedenis van het Oostenrijkse gezin Von Trapp, zoals beschreven door Maria Von Trapp in haar boek The Story of the Trapp Family Singers uit 1949. Daarin beschrijft ze hun vlucht vanuit Salzburg naar de Verenigde Staten na de Anschluss in 1938.

De Broadway-première was op 16 november 1959 in het Lunt-Fontanne Theatre in New York. Er volgden 1443 voorstellingen. De musical beleefde haar première op West End in Londen op 18 mei 1961 in het Palace Theatre. Deze productie bracht het tot 2385 uitvoeringen.

In 1963 was de allereerste uitvoering in Nederland in het Carré met Johan Heesters en Mieke Bos onder regie van Ton Lutz.

In november 2006 legde het Impresariaat van Andrew Lloyd Webber de laatste hand aan een revivalin het Palladium Theatre.

Op basis van de musical werd in 1965 de gelijknamige film opgenomen door 20th Century Fox. De regie werd gedaan door Robert Wise. Julie Andrews en Christopher Plummer speelden Maria en Captain Von Trapp.

The Sound of Music staat op de 3e plaats in de lijst van meest succesvolle films. Het heeft in totaal ongeveer $ 858.764.718 dollar (€ 640.105.162 euro) opgebracht.

5

3. Korte inhoud van de musical (het verhaal):

In Salzburg wordt Maria postulante in de abdij Nonnberg, maar ze is niet erg geschikt voor het kloosterleven (omdat ze nog te onbesuisd is) en ze krijgt van moeder-overste de opdracht als gouvernante te werken voor de zeven kinderen van kapitein Von Trapp: Liesl, Friedrich, Louisa, Kurt, Brigitta, Marta en Gretl. De kapitein

regeert zijn kinderen met militaire discipline. Maria wil daar verandering in brengen en terwijl de vader enige tijd van huis is, leert ze de kinderen zingen en weer plezier in hun leven te hebben. Als de kapitein thuiskomt, wordt Maria prompt ontslagen, maar

wanneer de kapitein ziet wat ze heeft bereikt, mag ze terugkomen. Maria en de kapitein worden zelfs verliefd en trouwen. Ze gaan op huwelijksreis.

Tijdens de reis heeft oom Max, een impresario, de kinderen onder zijn hoede. Hij zorgt ervoor dat de

zingende kinderen mogen optreden op de Salzburger Festspiele. Hij weet wel dat vader Von Trapp dit niet goedvindt dat de kinderen in het openbaar optreden, maar hij en Maria worden niet voor de Festspiele terugverwacht.

Het is echter 1938 en het is niet veilig in Oostenrijk. Tijdens hun huwelijksreis nemen de Nazi's de macht over. De kapitein en Maria keren snel terug, maar juist die avond vinden de Festspiele plaats. De kapitein beslist onmiddellijk dat het optreden niet doorgaat.

Dan blijkt dat de kapitein wordt opgeroepen voor de marine. Hij probeert met zijn gezin te vluchten. Als ze betrapt worden, redt de kapitein zich eruit door te zeggen dat ze op weg zijn naar de Festspiele.

Het huis in Salzburg waar de opnames van de Sound of Music werden opgenomen

6

Dat klinkt geloofwaardig, want de namen staan op het programma. De kapitein krijgt toestemming met zijn gezin aan de uitvoering mee te doen, maar tijdens de uitvoering ontsnappen ze en vluchten ze naar Zwitserland.

Besluit:

Het grote drama, alsmede de liefde, de humor en het kleine drama van alledag zijn in de film verweven. Refererend aan de symbolen die de bezetters in de stad aanbrengen.

Het terugkerende thema in het stuk zijn 'keuzes': de keuze van Maria tussen wereldse en hemelse liefde, de keuze van Von Trapp tussen Maria en de Barones; de keuze van Max tussen principe en pragmatisme; de keuze van Rolf tussen zijn loyaliteit aan de kapitein en de nieuwe machthebber; de keuze van Liesl tussen haar familie en Rolf; de keuze van de Barones tussen het drukke Wenen en het rustige Salzburg; de keuze van de moeder overste tussen orde en spontaniteit maken de film prachtig en apart!

De oorspronkelijke Trapp Family Singers in 1914.

De oorspronkelijke Von Trapp family uit de film in1965.

7

Foto’s van uit onze musical:

Hier staan we allemaal met discipline in de rij, we zijn we bang voor onze papa, want we hebben net gespeeld met Maria en we wisten dat dit niet mocht.

Hier zongen we op het Festspiele het liedje Edelweiss samen met onze vader (Kapitein Von Trapp) en onze moeder (Maria). Dit was het moment net voor we gingen wegvluchtten. (*zie het verhaal op p.4 &5).

8

Ook hier sta ik weer als 3de in de rij. Dit was op de kerstmarkt in Tielt. We toonden aan de mensen wat we in ons mars hadden en wat ze van de musical konden verwachten. Velen waren enthousiast dus ons promotie optreden was geslaagd!

En als extraatje: een foto van de volledige cast!

9

4. De grote vraag: Wie is de componist van deze prachtmusical? Wat is zijn biografie en levensloop?

Richard Charles Rodgers is de componist. Hij is geboren in Hammels Station (Long Island, New York City) op 28 juni 1902 en gestorven in New York City op 30 december 1979. Richard Charles Rodgers was een Amerikaanse componist en een theaterproducent. Hij was de meest productieve van de Broadway-componisten: hij schreef 37 musicals, muziek voor tien films en rond de 1500 liederen. Met meer dan 20.000 uitvoeringen van zijn avondvullende werken in de theaters aan Times Square en Broadway was hij ook de meest succesvolle. Zijn succes aan het muziektheater deelde hij uitsluitend met de librettisten: Lorenz Hart en Oscar Hammerstein II.

Levensloop:

Jonge jaren en opleiding: Rodgers was de zoon van amateurpianist Dr. William Abrahams Rodgers en Mamie Levy. Hij begon zijn pianolessen op zesjarige leeftijd. Zijn muziekstudies begon hij aan de Columbia-universiteit in New York City van 1919 tot 1921 en aan het Institute of Musical Arts, de voorganger van de Juilliard School of Music, van 1921 tot 1923. Hij werd beïnvloed door de operettes van Victor Herbert en de vroege musicals van Jerome Kern. Al vroeg werd zijn talent voor het scheppen van eenvoudige en populaire melodieën herkend (de orkestratie werd, zoals bij de meeste Broadway-componisten, door arrangeurs gedaan: *zie volgend onderdeel)

10

Rodgers en Hart: Richard Rodgers leerde op 16-jarige leeftijd de tekstdichter en librettist Lorenz Hart kennen, met wie hij 25 jaar zou samenwerken. Hart wilde het niveau van de liedteksten verhogen en schreef ondoorgrondelijk-humoristische teksten, gedeeltelijk sarcastische verzen, die hij meestal gemakkelijk uit het hoofd opschreef. Hun eerste gezamenlijke werk was het lied Any old place with you (1919). Naast de musical Poor little Ritz Girl kwamen er ook revues tot stand, onder andere Garrick Gaieties (1925). Tot het overlijden van Hart in 1943 ontstonden rond 30 musicals, waaronder Babes in Arms (1937) met een reeks van heel bekende liederen zoals "I wish I were in love again", "My funny Valentine" en "The Lady is a Tramp". Andere musicals waren Dearest Enemy (1925), The Girl Friend (1926), Peggy-Ann (1926), A Connecticut Yankee (1927) en Present Arms (1928). Tijdens de Grote Depressie werkte het duo met succes in Hollywood. Zo ontstonden onder andere de films en muziek voor Love me tonight (1932), dat later ook als basismateriaal voor de Broadway-musical Oklahoma! zou dienen. Andere films waren The Phantom President (1932), Hallelujah, I'm a Bum (1933) en Mississippi (1935). Daarna kwamen zij weer terug in de Broadway-theaters met onder andere Jumbo (1935), On Your Toes (1936, inclusief het ballet "Slaughter on Tenth Avenue", choreograaf George Balanchine), Babes in Arms (1937), I Married an Angel (1938), The Boys from Syracuse (1938), Pal Joey (1940) en hun laatste coproductie By Jupiter (1942)

Rodgers en Hammerstein:

Nog productiever was de samenwerking met de tekstdichter en librettist Oscar Hammerstein II. Met hem bereikte hij een nog groter publiek. Hammerstein,

11

die al in 1927 samen met Jerome Kern de musical-klassieker Show Boat uitgebracht had, creëerde samen met Rodgers vijf meesterwerken: Oklahoma! (1943) (werd in 1944 met de Pulitzerprijsbekroond), Caroussel (1945), South Pacific (1949) (in 1949 eveneens een Pulitzerprijs-winnaar), The King and I (1951) en The Sound of Music (1959). Als Hart zijn teksten meestal op gecomponeerde melodieën van Rodgers schreef, werkte het duo Rodgers en Hammerstein omgekeerd – (en werd ermee richtinggevend voor de volgende generaties). Het duo tekende ook voor de film State Fair (1945) en de tv-musical Cinderella (1957).

In 1950 werd het duo met The Hundred Year Association of New York's Gold Medal Award onderscheiden voor zijn belangrijke verdiensten voor de City of New York. Musicals van het duo werden bekroond met 35 Tony Awards, 15 Academy Award's, twee Pulitzerprijsen, twee Grammy Award's en twee Emmy Award's.

De samenwerking vond door het overlijden van Oscar Hammerstein II een einde.

Zonder vaste partner:

Verdere Rodgers-musicals met wisselende librettisten - waaronder met Do I Hear a Waltz? (1965) en ook een musical op teksten van Stephen Sondheim - hadden minder succes. Naast zijn werken voor het muziektheater schreef hij ook orkest- en filmmuziek, zoals voor Paul Whiteman het symfonisch gedicht All Points West (1936) en de suite Nursey Ballet (1938).

Uiteindelijk: In 1930, huwde hij met Dorothy Belle Feiner. Zijn dochter Mary Rodgers werd ook componiste en schreef onder andere Once Upon a Mattress en is auteur van een kinderboek.

12

De orkestpartituur en een foto van de opstelling van het orkest in powerpoint.

5. De bezetting die wij gebruikten in de musical vergelijken met de standaard-bezetting van een orkest:

Bij ons stond Tom Hoornaert als dirigent in voor het muzikale luik en deed beroep op professionele muzikanten, aangevuld met gevorderde amateurs. De bezetting van het orkest zag er bij ons als volgt uit:

De dirigent die het orkest dirigeert.

Cordulastrijkkwintet, Symfonischorkest Vlaanderen - 1ste viool - 2de viool - Altviool - Cello - Contrabas

Slagwerk Fluit Hoorn Trompet Klarinet Fagot Trombone Piano

13

We zullen nu nagaan of die opstelling (die wij gebruikten) lijkt op de gangbare standaard-bezetting zoals hieronder weergegeven:

De standaardopstelling van een volledige orkestpartituur:

Transponerende instrumenten zijn te herkennen aan hun andere voortekening dan de strijkerspartijen!

HOUTBLAZERS Dwarsfluiten (eventueel piccolo) Hobo's Klarinetten (= transponerend in si b, la of mi b) Fagotten (notatie in de fa-sleutel)

KOPERBLAZERS Hoorns (= transponerend in fa) Trompetten (= transponerend in si b) Trombones (notatie in ut-sleutel 4e lijn of fa-sleutel) Bastuba (notatie in de fa-sleutel)

SLAGWERK Pauken (notenbalk: notatie in de fa-sleutel) Melodisch slagwerk zoals xylofoon, marimba enz. (notatie op 2

notenbalken zoals pianopartijen) Triangel & trommels: notatie op ritmelijn

ZANGPARTIJEN 1 notenbalk per stem

(sopraan, alt & tenor in de solsleutel, bas in de fasleutel)

koor wordt aangeduid met een accolade over meerdere notenbalken

STRIJKERS 1e violen (notatie in de sol-sleutel) 2e violen (notatie in de solsleutel) Altviolen (notatie in de ut-sleutel 3e lijn) Cello's (notatie in de fa-sleutel)

Contrabassen (notatie in de fa-sleutel, ze klinken 1 octaaf lager dan genoteerd)

14

6. Verschil tussen musical, opera en operette: (een repetitie stukje laten afspelen op de powerpoint en een liedje zingen waardoor het verschil tussen opera, operette en musical duidelijker wordt)

Het filmpje is vanop de voorstelling door een kijker gefilmd geweest. Het is het moment wanneer we bang zijn van de donder en bij Maria in bed mogen kruipen die ons weer vrolijk probeert te maken.

Na het filmpje: zoals u ziet op het filmpje is het niet alleen toneel dat u ziet, maar ook dansen en zingen. Nu is het probleem dat velen musical, opera en operette met elkaar verwarren. Ik zal er proberen voor te zorgen dat dit niet meer gebeurd, door het zo goed mogelijk voor jullie uit te leggen!

Ik zal eerst even vermelden waarin ze alle 3 gelijk zijn:

het gaat telkens om een gezongen toneelstuk met ruimte voor muziek, dans, tekst en decor.

En nu de verschillen:

de muziek in operettes en musicals is geschreven voor een zo breed mogelijk publiek; dit houdt in dat de muziek vlot toegankelijk moet zijn en nooit zwaar op de hand.

In de 19e eeuw waren, behalve in Engeland en Spanje, de operettes meestal Duits- of Franstalig maar na 1945 (einde van de 2e wereldoorlog) werd Europa overspoeld door Amerikaanse lichte muziek en hieruit groeide de Engelstalige musical.

In opera’s wordt er aan de muziek veel minder beperkingen opgelegd; ze zijn immers bedoeld voor een nichepubliek van muzikale fijnproevers.

Vandaar dat de gemiddelde operette- en musicalliefhebber operamuziek te moeilijk vindt en dat operafans hun neus ophalen voor de in hun oren platvloers klinkende operette- en musicaldeuntjes.

15

Hier heb je voorbeelden van operazangeressen.

Hier heb je nog een voorbeeld van een musicalzangeres om het verschil nog eens duidelijk aan te tonen.

16

7. Besluit:

Ik weet dat iedereen deze musical wel kent, maar toch hoop ik dat ik u iets heb bijgebracht. Ik ben ervan overtuigd dat de originele versie van de musical een inspiratiebron is voor zowel de hedendaagse musicals alsook voor de toekomstige musicals.

Deze musical heeft het genre bij het grote publiek bekend gemaakt en dat mogen we zeker niet vergeten!

Bedankt!

Iris D’hoore