Allergische rhinitis bij kinderen 

Dr. Jurjan R. de Boer

KNO‐heelkunde

Martini Ziekenhuis

Epidemiologie

•

Prevalentie allergische en niet‐allergische rhinitis in  Nederland: 150‐200 per 1000 personen/jaar

•

Allergische rhinitis: tussen 5‐45 jaar met piek 15‐24 jaar

•

Prevalentie kinderen:

–

0‐4 jaar: 0,3%

–

4‐5 jaar: 9‐14%

–

loopt op tot 24 jaar

Epidemiologie

•

Allergische rhinitis risicofactor ontstaan Astma (2‐7 x )

–

Pathofysiologische en immunologische overeenkomst

–

Allergische rhinitis: 40% heeft astma

–

Astma: 80% allergische rhinitis

–

Tevens eczeem/voedselallergie

•

“Atopische of allergische mars”

Epidemiologie

•

Prevalentie allergische rhinitis in Europa: 24% en stijgt

•

Graspollen allergie meest voorkomend

•

Europa: 15‐25% van populatie rhinoconjunctivitis door  graspollen

•

Ook mondiale stijging afgelopen decennia:•

milieu veranderingen 

•

“hygiëne hypothese”

»

verminderde blootstelling infectie

»

ontregeling van immuunsysteem

Pathofysiologie allergische rhinitis

Pathofysiologie allergische rhinitis

•

Vroege fase reactie: 

•

permeabiliteit bloedvaten in neus neemt toe

–

hypersecretie

•

zenuwuiteinden geprikkeld

–

jeuk

–

niezen

•

Late fase reactie (6‐12 uur)

•

cellulaire infiltratie in slijmvlies

–

hyperreactiviteit

–

“priming”: verlaging prikkeldrempel

Diagnostiek

•

Diagnose door combinatie anamnese en allergietest

•

Anamnese:

•

nasaal: –

blokkade/neusverstopping

–

waterig secreet

–

niezen/jeuk

•

algemeen–

hoesten

–

vermoeidheid/ algehele malaise

–

keelklachten

–

slaapproblematiek

–

branderige ogen/tranen

Diagnostiek

•

Onderzoek

•

Atopische kenmerken–

droge huid

–

“allergisch saluut”

(rand over neusrug)

•

Allergietest

–

huidpriktest (skin prick test, SPT)

–

radio‐allergo‐sorbent‐test (RAST)–

allergeen‐specifiek‐IgE in serum

Differentiaaldiagnostiek

•

virale bovenste luchtweg infecties

•

adenoïdhypertrofie

•

polyposis nasi

•

septumdeviatie

•

papillomen

•

rhinosinusitis

•

corpus alienum

•

medicamenteuze rhinitis

•

granulomen

•

maligniteit

Classificatie allergische rhinitis

Therapie

•

Onderscheiden

–

Seizoensgebonden allergische rhinitis (SAR)

•

pollen van gras/boom/onkruid

–

Perenniale allergische rhinitis (PAR)

•

huisstofmijt en dierepitheel 

Therapie 

•

Meersporig stappenplan

–

Preventie

•

Contact met allergeen

–

Farmacotherapie

–

Immunotherapie (IT)

–

Chirurgische interventie

Preventie

•

Huisstofmijt

•

ventilatie/luchtvochtigheid

•

vloeroppervlak

•

beddengoed/matrashoezen

•

Huisdieren

•

Pollen

•

Pollenweerbericht

•

Vakantie: lokatie/seizoen

Preventie

Farmacotherapie

•

Symptomatische therapie

–

Intranasale steroïden

–

Antihistaminica

–

Cromoglycaten

–

Leukotrieen‐receptorantagonisten

–

Intranasale decongestiva

–

Orale steroïden

Effectiviteit symptomatische therapie

Effect op symptomen allergische rhinitis

Resultaten therapie

•

Behandelingsstrategieën voornamelijk op  symptoombehandeling gericht

•

30‐40% symptomen volledig onder controle

•

50‐65% onvoldoende effect

Immunotherapie

•

Bij onvoldoende controle met reguliere medicatie

•

Kinderen met verhoogd risico

–

Familie anamnese beste indicator•

Normaal 10% kans atopie

•

30% als 1 familielid atopisch

•

50% als moeder atopisch

•

70%  als beide ouders atopisch

ARIA richtlijn

Werkingsmechanisme immunotherapie

Immunotherapie

•

Enige therapie die ingrijpt op pathofysiologie

–

effect op symptomen

–

preventieve werking nieuwe sensibilisaties

•

Blijvend effect, ook na staken therapie

•

effectiviteit 10‐20 jaar 

•

30% klachtenreductie in 1e

jaar 

•

therapie 3‐5 jaar

Immunotherapie

•

SCIT (subcutaan)•

“gouden standaard””

•

aangetoonde effectiviteit

•

nadeel:

–

injecties

–

anafylactische reactie

•

SLIT (sublinguaal)•

relatief nieuw (richtlijnen 2006)

•

effectiviteit voor volwassenen vastgesteld

•

graspollen SLIT effectief bij volwassenen/kinderen

•

voordeel:

–

gebruikersgemak

–

geen bijwerkingen

Immunotherapie

•

Leeftijd: vanaf 5 jaar 

•

Allergische rhinitis met/zonder mild astma (ARIA)

•

Alleen voor IgE‐gemedieerde inhalatieallergie

•

Indicatie: mono allergie bij ARIA

•

geen indicatie bij multipele allergieën–

echter tendens om toch klinisch meest relevante allergeen te 

behandelen (studies)

Conclusies

•

Allergische rhinitis met/zonder astma groeiend probleem

•

Vroege diagnostiek van belang 

•

Symptomatische behandeling niet altijd effectief

Conclusies

•

Immunotherapie

–

vanaf 1e

seizoen effectief

–

langdurig effectief

–

preventieve werking

•

astma

•

nieuwe sensibilisaties

•

Vroegtijdig starten immunotherapie wegens preventie