Algemeen Doeblad

Tuinkrant voor de leden van het Toepad 15e Jaargang, nummer 1 2018

Wie, wat, waar Van de voorzitter Activiteitenkalender Van het bestuur Prijslijst Werkbeurten Stekelige struiken Vleermuisvriendelijk bouwen Milieupark Boekenworm Groene Uitjes Gedicht Kruidentuin Koffiedik Rebus Kleurplaat

2 3 5 6 10 11 11 12 14 16 17 18 19 20 21 21

Bomenroute Bouw vleermuiskast Voor de kinderen Puzzel Rommelmarkt Kleurplaat

22 24 25 26 27 28

2

ATV Toepad Toepad 55

3063 NJ Rotterdam www.toepad.nl

email: bestuur@toepad.nl

Wie, wat, waar Bestuur bestuur@toepad.nl Voorzitter: mw. I.C. van Riemsdijk tuin 67 Secretaris: vacature, met kandidaat tuin -- Penningmeester: mw. J.H. Groenewoud tuin 76 Leden: mw. B. Luten tuin 13 dhr. B. Seip tuin 60 Bouw- en taxatiecommissie Coördinator: dhr. B. Sommeijer tuin 40 Leden: dhr. B. Radema tuin 12 dhr. J.Th. Baijens tuin 74 dhr. D. de Visser tuin 27 dhr. H. Gravestein tuin 78 Bouwzaken: dhr. J. van der Vorm tuin 38 mw. M. Mooij tuin 25 Kascommissie Leden: mw. I. Barreveld tuin 14 mw. P. van Mosselaar tuin 80 vacature, met kandidaat tuin -- Verenigings- gebouw kantine@toepad.nl Kantinecoördinator: vacature, met kandidaat tuin -- Inkoop: mw. B. Luten tuin 13

Complexbeheer Coördinator: dhr. G. Houkes tuin 26 Onderhoud materieel: dhr. F. Mol tuin 59 Werkmeesters: mw. I. Barreveld tuin 14 dhr. M. Mooij tuin 25 dhr. J. Timmermans tuin 43 mw. M. de Jong tuin 64 Storing elektriciteitskasten langs de paden dhr. B. van Katwijk tuin 82 06 - 26 02 67 77 Verkooploods Inkoop: dhr. A. Braber tuin 71 Verkoop: mw. J. Seip tuin 60 dhr. B. Dasberg tuin 65 dhr. H. Gravestein tuin 78 Tuinkring Vertegenwoordigers: mw. I.C. van Riemsdijk tuin 67 mw. J.H. Groenewoud tuin 76 Website www.toepad.nl webmaster@toepad.nl Coördinator: dhr. J. van der Vorm tuin 38 i.s.m. dhr. A. Luten tuin 13 Algemeen Doeblad Eindredactie: mw. K. Martens tuin 49 Redactie: mw. W. van Dongeren tuin 49 dhr. H. Tros tuin 4 dhr. B. en mw. J. Seip tuin 60

doeblad@toepad.nl

Uiterste inleverdatum kopij: vrijdag18 mei 2018

3

Stukje van de voorzitter 26 maart 2018

Voor u ligt weer het eerste exemplaar van ons Doeblad. Dit betekent dat het tuinseizoen van start is gegaan. De temperaturen laten het nog een beetje afweten, maar uit de wind en in de zon is het al goed toeven. En natuurlijk is dat uitstekend weer om de tuin weer klaar te maken voor het seizoen. Er is sedert het laatste nummer van het Doeblad in augustus 2017 veel gebeurd. In een rumoerig naseizoen heeft de Rotterdamse Bond voor Volkstuinders (RBvV) zichzelf, na 75 jaar, per 1 januari 2018, opgeheven. Dit werd onder andere veroorzaakt door een gebrek aan bestuursleden. Voor de opheffing heeft de RBvV zich nog sterk gemaakt voor het behoud van een aantal zaken, zoals het voorkomen van het verbod op overnachting tijdens het zomerseizoen en het behoud van de reductie regeling. Daar zijn we ze erg dankbaar voor.

Met de opheffing van de RBvV kwam er ook een eind aan de belangenbehartiging voor de Rotterdamse volkstuinders. Er is sedert maart 2018 een groep vrijwilligers

opgestaan, die een nieuwe belangenvereniging willen oprichten. U heeft mogelijk email-berichten van deze groep ontvangen. Een andere oplossing, en daar hebben wij als ATV Toepad, voor gekozen, is lid te worden van de Algemene Verbond Voor Volkstuinen Nederland (het AVVN). Zij is de landelijke belangenvereniging voor volkstuinders in Nederland en heeft in die zin haar sporen meer dan verdiend. Een bijkomend voordeel is dat de kosten van het lidmaatschap van het AVVN de eerste vijf jaar aanmerkelijk lager liggen dan het (verplichte) lidmaatschap van de RBvV. De diensten die zij aanbiedt worden als goed beoordeeld, net als de diverse cursussen die zij verzorgt. Het kwartaalblad, De Tuinliefhebber, geeft veel informatie over tuinieren, activiteiten, cursusaanbod en handige tips. Ieder tuinlid van ATV Toepad ontvangt dit blad vier keer per jaar. Daarnaast kan zij het bestuur in diverse zaken ondersteunen, zoals bij het opstellen van de nieuwe statuten, adviezen betreffende bestuurszaken, geschillen op velerlei gebied, en dergelijke. Het beheer, dat wil zeggen, het groot onderhoud en handhaving van regels, is sinds half maart 2018 ondergebracht bij Stichting Volkstuinen in Nederland (SViN). Deze stichting staat los van het AVVN, maar wordt wel gesteund door het AVVN. In de Stadskrant van 21 maart 2018 staat een artikel waarin summier een en ander wordt vermeld. De constructie is nu als volgt: Het SViN huurt de grond van de Gemeente Rotterdam en verhuurt vervolgens deze grond aan de diverse tuinverenigingen. De tuinvereniging geeft dan op haar beurt een lid van die vereniging een volkstuin in bruikleen. Op dit moment worden de contracten met het SViN opgesteld en zullen we, als ATV Toepad, een dergelijk contract moeten ondertekenen. Verdwijnt de Gemeente Rotterdam dan helemaal uit zicht wat betreft het onder-

4

houd? Nee, zeker niet. In een zogenaamde demarcatielijst is vastgelegd welk onderhoud voor het SViN is, welk onderhoud door de Gemeente Rotterdam wordt verricht en welk onderhoud door de verenigingen zelf verricht moet worden.

De Gemeente Rotterdam heeft in januari en februari 2018 een inhaalslag gemaakt wat betreft het groot onderhoud. Zoals u allen hebt gezien is de binnensloot volledig van nieuwe beschoeiing voorzien. Dit stond al jaren lang op de lijst van te verrichten onderhoud. Daarnaast zijn de groenstroken tamelijk rigoureus van al het onkruid en wilde bramen verlost. Vele kubieke meters houtsnippers zijn door de gemeente op ons complex gebracht en veel hiervan vindt zijn weg naar de groenstroken. Ook voor de tuinleden zijn deze houtsnippers beschikbaar. Na de zeer warme en natte decembermaand van 2017 werden we in januari 2018 compleet verrast door een geweldige storm. Die heeft in Rotterdam, en ook op ons complex voor behoorlijke schade gezorgd. Veel bomen hebben deze storm niet overleefd. Sommige bomen waaiden om, onder andere op ons nieuwe milieupark, dat hierdoor behoorlijke schade opliep. Sommige grote takken braken en andere bomen moesten preventief omgezaagd worden omdat ze een gevaar vormden. Op veel andere tuincomplexen zijn bomen omgewaaid of moesten ze geruimd worden. Op een complex zelfs 30 stuks. Het aanzicht van ons complex is hiermee duidelijk veranderd. Maar het was pure noodzaak. Een boom, die op omwaaien stond, kon nog net op tijd omgezaagd worden. Echter, men kon niet voorkomen dat een

deel van de boom op de kantine terecht is gekomen. De rechter punt van het dak is hierdoor extra beschadigd. Het groot onderhoud aan de kantine zal dit seizoen plaatsvinden. Hiermee zal de schade eveneens verholpen worden. Er is veel en hard gewerkt door onze complexbeheerder en een (gering) aantal andere tuinleden, maar het resultaat mag er zijn! In het komende seizoen zal doorgegaan worden met het verfraaien en onderhouden van ons complex. Als u dit Doeblad leest is het tuinseizoen al geopend. Dit jaar is er door een aantal actieve tuinleden een activiteiten agenda opgesteld. De eerste activiteit was de Paasbrunch op 2 april 2018 als opening van het seizoen.

Er waren veel aanmeldingen en hopelijk kunnen we terugkijken op een geslaagd evenement. De andere activiteiten staan aangekondigd op de website, op de facebookpagina en op de posters in de kantine. We hopen op een goede opkomst bij alle activiteiten in en rond de kantine. Op 14 april 2018 vindt de Algemene Ledenvergadering plaats en tijdens die vergadering wordt u verder op de hoogte gebracht van alle ontwikkelingen betreffende ons complex. Reden genoeg om aanwezig te zijn! Ik hoop dat we een goed tuinjaar krijgen, met veel zon, een beetje regen en ik wens iedereen een heel mooi tuinseizoen toe Iza van Riemsdijk, voorzitter Zelfs aprilletje zoet, geeft nog wel eens een witte hoed.

5

Activiteitenkalender ATV Toepad seizoen 2018

Maandag 2 april Paasbrunch, v.a. 11 uur Donderdag 10 mei Rommelmarkt, v.a. 10 uur Vrijdag 8 juni Kaarten, sjoelen, darten, v.a. 19 uur Zaterdag 16 juni Bingo, v.a. 19.30 uur Zaterdag 14 juli Barbecue Zaterdag 21 juli Bingo, v.a. 19.30 uur Woensdag 25 juli Kidsclub, 14-16 uur Vrijdag 3 augustus Kaarten, sjoelen, darten, v.a. 19 uur Woensdag 8 augustus Kidsclub, 14-16 uur Zaterdag 11 augustus Bingo, v.a. 19.30 uur Vrijdag 17 augustus Hollandse meezingavond, v.a. 19.30 uur Woensdag 22 augustus Kidsclub, 14-16 uur Vrijdag 31 augustus Kaarten, sjoelen, darten, v.a. 19 uur Zaterdag 8 september Feestavond Woensdag 5 december Sinterklaasfeest voor de kinderen van ATV Toepad

Zie ook het overzicht op onze website: http://www.toepad.nl/index.php/foto-s/foto-

archief/8-ongecategoriseerd/nieuws/242-activiteitenkalender-2018

6

Bijdragen Bestuur

SVIN nieuwe beheerder van Rotterdamse volkstuinen U heeft het ongetwijfeld al gelezen of gehoord: op 8 maart jl. hebben de SVIN (Stichting Volkstuinen in Nederland) en de gemeente Rotterdam het nieuwe beheercontract voor de Rotterdamse volkstuinen getekend. Dit betekent dat er het nodige gaat veranderen: de SVIN huurt vanaf nu de complexen van de gemeente, wij (de volkstuinverenigingen) huren van de SVIN en u (als tuinder) krijgt van de volkstuinvereniging –via uw lidmaatschap- het gebruiksrecht voor uw tuin. Afspraken over onderhoud: demarcatielijst Bij het afsluiten van het contract tussen SVIN en gemeente Rotterdam zijn de afspraken over het onderhoud van de volkstuincomplexen vastgelegd in de zogenaamde demarcatielijst. Wat houdt dit in? Onder de verantwoordelijkheid van de gemeente Rotterdam vallen: - sloten, watergangen en beschoeiingen binnen het complex; - ontwateringssysteem; - riolering; - (gemeentelijke) pompen en pompinstallaties; - terreinophoging en egalisatie; - toetsing van de veiligheid. Onder de verantwoordelijkheid van de SVIN vallen: - onderhoud van semi-openbare terreinen, zoals boomonderhoud, onderhoud van algemene

borders, maaien van gazons en het verwijderen van ongewenste begroeiing langs hekwerken; - verhardingen (asfalt) en (half-)verhardingen, inclusief parking, waaronder het afsteken van

kantbegroeiing, vervanging of heraanleg, het verwijderen van boomwortels en het opvullen van kleine lokale verzakkingen;

- erfafscheidingen rond het complex (hekwerken en standaard looppoort), waaronder lokale kleine reparaties en het richten en stellen;

- bruggen, met name onderhoud en vervanging van betonnen en houten bruggen. Onder verantwoordelijkheid van de vereniging (c.q. de leden) vallen: - terreinonderhoud en inventaris: - vuilafvoer van tuin- en huishoudafval en van milieubelastend materiaal van tuin naar een centraal

punt, en vanaf dat centrale punt; - milieupark, waaronder groot en klein onderhoud, vervanging, ontwatering en lokale schoonmaak; - kabels en buizen (elektra, gas, water, CAI), waaronder aanleg en onderhoud van kabels en

leidingen binnen het gehuurde en opstallen, reparaties en onderhoud van verbruiksmeters (openbare leidingen uitgezonderd);

- oriëntatieverlichting, inclusief (her-)aanleg, vervanging en kleine reparaties; - opstallen, waaronder periodiek dagelijks onderhoud, periodiek jaarlijks onderhoud en meerjaarlijks

onderhoud; - speelplaatsen, waaronder onderhoud van ondergronden en speeltoestellen; - onderhoud van de individuele tuinen, dat wil zeggen, het volledige onderhoud van alle onderdelen

(beplanting, verhardingen, opstallen, afscheidingen en inventaris) op en in de individuele tuinen. Wat betekent dit verder voor ATV Toepad? - Er moeten nieuwe statuten komen. Sowieso zullen de passages over de RBvV worden ‘geschrapt’.

De SVIN zal model statuten opstellen voor alle Rotterdamse tuinverenigingen. Waar nodig kunnen wij deze statuten aanpassen. Denk bijvoorbeeld aan onze eigen, specifieke doelstelling. De SVIN adviseert om eventuele andere toevoegingen te verwerken in het huishoudelijk reglement.

- ATV Toepad moet een ‘overeenkomst onderverhuur’ tekenen met de SVIN. Hiervoor heeft het bestuur straks de volmacht van de leden nodig.

7

Toezicht: handhavingskader De gemeente zal samen met de SVIN toezicht gaan houden op eventuele overtredingen op de complexen. In het handhavingskader staan de eisen die worden gesteld rondom bijvoorbeeld veiligheid en de omvang van de opstallen. Het is de bedoeling dat dit handhavingskader op 1 april a.s. klaar is.

Uitslag enquête Algemeen werk In december 2017 hebben wij, tegelijk met de Bestuursmededelingen, een enquête ‘Algemeen Werk’ aan alle leden gestuurd. Dit omdat wij benieuwd waren hoe onze leden denken over het algemeen werk ofwel ‘de werkbeurten’. Respons Wij kregen in totaal 39 ingevulde enquêtes terug; dat is iets minder dan de helft (zie tabel 1). Tabel 1 Respons op de enquête ‘Algemeen werk’ naar leeftijd

Verzonden enquêtes

Ingevulde enquêtes

Leden van 70 jaar en ouder 29 10 (34%) Leden jonger dan 70 jaar 53 29 (55%) Totaal 82 39 (48%)

Voorkeur werkzaamheden Van de 10 tuinleden van 70 jaar en ouder die de enquête invulden wil de helft zich niet (meer) actief inzetten voor de vereniging, de andere vijf leden zetten zich al actief in. Figuur 1 toont de werkzaamheden die de 29 tuinleden jonger dan 70 jaar zichzelf nu of in de toekomst zien doen. Vooral het onderhoud van de groenstroken (maaien, snoeien, schoffelen) en onderhoud van de bestrating (vegen, voegen onkruidvrij maken) zijn populair.

Figuur 1 Werkzaamheden die de leden jonger dan 70 jaar zichzelf nu of in de toekomst zien doen

0 5 10 15 20

Onderhoud groenstroken

Onderhoud bestrating

Schilderwerk

Schoonmaak van het verenigingsgebouw

Bestuurswerk

Timmerwerk

Werkmeester

Taxaties

Verkoop tuinwinkel

Redactiewerk (Doeblad)

Kantinewerk

Onderhoud van de website

Reiniging kantinevloer met boenmachine

Elektra

Coördinatie afvalinzameling

Loodgieterswerk

Inkoop tuinwinkel

Kascontrolecommissie

Inkoop kantine

(Organiseren van) activiteiten

Andere werkzaamheden of activiteiten

Aantal

8

Het liefst gewoon op zaterdagochtend Figuur 2 toont de voorkeuren voor het tijdstip van de werkbeurten. Hieruit blijkt dat de meeste tuinleden jonger dan 70 jaar (althans, diegenen die de enquête hebben ingevuld) de voorkeur geven aan werkbeurten op zaterdagochtend en alleen tijdens het tuinseizoen.

Figuur 2 Voorkeur van de leden jonger dan 70 jaar voor het tijdstip van de werkbeurten

Positieve mening over de werkbeurten Figuur 3 laat zien wat de leden van de werkbeurten vinden. In het algemeen worden de werkbeurten als gezellig ervaren en hebben de tuinleden die de enquête invulden andere tuinleden hierdoor beter leren kennen.

Figuur 3 Uitspraken over de werkbeurten van leden jonger dan 70 jaar

Ongeveer een kwart geeft aan het liefst in een groep te werken, de overige tuinleden maakt dit niks uit. Wel of niet betalen: fiftyfifty Ongeveer de helft van de 29 tuinleden jonger dan 70 jaar is bereid te betalen als de mogelijkheid geboden wordt om (een deel van) het algemeen werk uit te besteden aan derden.

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Alleen tijdens het tuinseizoen

Op een doordeweekse avond

Zaterdagochtend

Zondagochtend

Wisselende tijden

Zaterdagmiddag

Minder vaak, maar langere werkbeurten

Graag Maakt niet uit Liever niet

0% 20% 40% 60% 80% 100%

De werkbeurten dragen positief bij aan het

verenigingsleven

Werkbeurten zijn gezellig

Werkbeurten zijn niet meer van deze tijd

Werkbeurten horen nu eenmaal bij het

lidmaatschap van een vereniging

Door de werkbeurten heb ik andere

tuinleden beter leren kennen

Helemaal eens Meer eens dan oneens Meer oneens dan eens Helemaal oneens

9

Het beeld is niet compleet, van de andere helft van onze leden weten we (nog) niets Omdat iets minder dan de helft van al onze leden de enquête hebben ingevuld, weten we niet goed wat de wensen en voorkeuren van de overige leden zijn. Plannen voor komend seizoen Komend seizoen zal er zo op het oog nog niet veel veranderen. De werkbeurten op ons complex zullen voor een belangrijk deel nog plaatsvinden op zaterdagochtend van 10-12 uur. Echter, in voorkomende gevallen kunnen de werkmeesters, in overleg met hun ploeg, hiervan afwijken. Ook zullen wij met vier werkploegen gaan werken, op sommige zaterdagen met twee ploegen tegelijkertijd. De werkzaamheden tijdens de werkbeurten worden –via de werkmeesters- aangestuurd door onze complexbeheerder die al diverse klussen op het oog heeft.

Elk verhaal heeft twee kanten, ook al hoor je er so ms maar één Als bestuur bereiken ons regelmatig geluiden dat er op het complex stevig wordt geroddeld over andere tuinleden en, vanzelfsprekend, ook over het bestuur. Roddelen is menselijk en waarschijnlijk nauwelijks te voorkomen binnen een vereniging, maar het wordt wel zorgelijk als onze leden verhalen in de wereld brengen om andere tuinleden of het bestuur opzettelijk in diskrediet te brengen. Daarbij worden ongetwijfeld ook onwaarheden en halve waarheden verteld. Natuurlijk bent u vrij om uw eigen standpunt in te nemen, maar doet u alstublieft ook moeite om de andere partij te horen. Als bestuur zijn wij graag bereid om, in geval van mis(ver)standen, ook onze kant van het verhaal toe te lichten. U kunt ons daarover altijd aanspreken, bijvoorbeeld tijdens ons spreekuur of tijdens de ALV. Vaak is de waarheid (net) iets anders dan het verhaal in eerste instantie wil doen geloven. Wij realiseren ons dat wij als bestuur niet altijd voldoende tijd nemen om u over alles goed te informeren; soms ook kunnen wij om redenen van privacy geen volledige openheid van zaken geven. Maar wáár wij kunnen, willen wij graag ‘ruis op de lijn’ voorkomen. Open communicatie helpt daarbij.

10

Prijslijst tuinwinkel per 1 april 2018

Gasfles, per fles voor leden € 23,20

Gasfles, per fles voor derden € 25,70

Zand los platte wagen – 500 liter € 15,50

Zand los kruiwagen – 80 liter € 2,70

Tuin-/opvulgrond los platte wagen – 500 liter € 16,50

Tuin-/opvulgrond los kruiwagen – 80 liter € 2,85

Potgrond per zak – 40 ltr € 3,20

Tuinaarde per zak – 40 ltr € 1,90

Tuinaarde per 4 zakken € 6,90

Turfmolmbaal/ geperst per zak – 150 ltr € 10,10

Turfstrooisel 40 ltr per zak – 40 ltr € 3,70

Koemestkorrels per zak – 5 kg € 4,50

Kalkkorrels per zak – 5 kg € 3,30

Tuin- en gazonmest per zak – 2½ kg € 5,40

Gebruik tractor

• Ritprijs voor het vervoer van materialen aangekocht in de tuinwinkel, zoals zand, aarde, etc. met de aanhanger op het complex: € 1,50 bovenop de prijs van de aangekochte materialen.

• Ritprijs voor het vervoer van eigen aangevoerde materialen op het complex: € 2,50. Voor de ritten moet een afspraak worden gemaakt met één van de loodsverkopers. Deze maakt een afspraak waarop de rit(ten) gemaakt kunnen worden en regelt een chauffeur.

Al doet April ons mooi weer aanschouwen, ’t is evenals fortuin, we kunnen hem niet vertrouwen. Is april schoon en rein, dan zal mei minder zijn. April veranderlijk en guur, brengt hooi en koren in de schuur.

11

Indeling werkbeurten 2018

GROEP 1 GROEP 2 GROEP 3 GROEP 4 WERK-MEESTER

Marijke de Jong (T64)

Jeroen Timmermans (T43)

Irene Barreveld (T14)

Mar Mooij (T25)

TUINEN 5-10-20a-33-39-42-51-55-69-77

3-7-29-30-41-44-56-57-68

6-11-12-19-34-36-54-79-80

4-23-52-61-63-66-72-83

DATA 7 april 12 mei 9 juni 30 juni 4 augustus 1 september 6 oktober

14 april 12 mei 16 juni 21 juli 1 september 29 september 27 oktober

7 april 28 april 19 mei 9 juni 30 juni 15 september 13 oktober

21 april 26 mei 16 juni 7 juli 18 augustus 15 september 13 oktober

Stekelige struiken Bijdrage van Hans

Gaspeldoorn

De volgende struiken kunnen als beveiliging tegen dieven dienst doen. Ze worden meer dan een meter hoog, en groeien op elke grondsoort. Ook vergroten ze het dierenleven in de tuin. Hulst, Sleedoorn, Meidoorn, Gaspeldoorn, Wegedoorn, Zuurbes, Jeneverbes Christusdoorn, Duindoorn, Vuurdoorn.

Eenstijlige Meidoorn

Sleedoorn

.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

*MEI*MEI*MEI*MEI*MEI*

In mei lengen de dagen 1 uur en 30 minuten Scheert de zwaluw over water en wegen, dan komt of blijft er wind en regen. In mei een warme regen, betekent vruchtenzegen.

Oplossing Puzzel, Doeblad 3 2017

12

Vleermuisvriendelijk bouwen Bijdrage van Hans

Vleermuizen maken veel gebruik van de menselijke omgeving. Daarom zijn er allerlei mogelijkheden om, ook (juist!) in de stad van vleermuizen te genieten. U kunt vleermuizen een handje helpen door middel van voorzieningen rondom het huis. Ook aan het huis zelf zijn aanpassingen mogelijk waardoor een vleermuisverblijf geschikter wordt. Veel toegepast is de vleermuiskast. Deze kunt u gemakkelijk zelf bouwen. (Zie elders in dit blad een bouwtekening met beschrijving) Voorzieningen aan huis

Dwergvleermuis

Om uw huis aantrekkelijk te maken voor vleermuizen kunt u de volgende maatregelen nemen: Vleermuizen kruipen het liefst weg in allerlei kieren of spleten, zoals een plank of plexiglasplaat net onder de dankrand. Door de plank zodanig te monteren dat er 1,5 tot 2 centimeter ruimte is tot aan de muur kunnen vleermuizen achter deze plank wegkruipen. Vooral dwergvleermuizen en ruige dwergvleermuizen maken gebruik van dit soort constructies. Sommige huizen hebben nog echte luiken voor de ramen. Achter deze luiken hangen vleermuizen graag. Indien deze luiken niet meer gebruikt worden kunnen deze ook omgetoverd worden tot een vleermuisverblijfplaats. De luiken kunnen dan op 2,5 tot 1,5 centimeter afstand van de muur worden gemonteerd (met de lamellen dicht). Kieren aan de zij- en

onderkant kunnen worden gedicht door smalle latten tussen muur en luiken aan te brengen. Sommige daken hebben naast normale dakpannen ook 'spreeuwen-pannen'. Dit soort pannen zijn in combinatie met een ruimte onder de pannen ook heel geschikt voor vleermuizen. De 'vleermuis-pan' wordt door middel van een smalle kruipplank verbonden met een vleermuiskast aan de binnenzijde van het dak. Dit soort constructies zijn alleen mogelijk bij nieuwbouwhuizen of bijvoorbeeld tijdens renovaties van het dak. Of in kerken, waar de ruimte boven het gewelf op deze manier voor vleermuizen toegankelijk gemaakt kan worden. Huizen met een overstekende dakrand bieden ook een uitstekend alternatief voor een vleermuisverblijfplaats. Onder deze dakrand kan een plank gemonteerd worden met inkruipspleten voor vleermuizen. Voorzieningen rondom huis

Het gebied waar vleermuizen jagen en wonen is letterlijk van levensbelang voor het voortbestaan van deze soorten. Een paar ideeën om bij te dragen aan het behouden en verbeteren van het leefgebied voor vleermuizen:

Kamperfoelie

Zet inheemse struiken en planten in uw tuin die ook ‘s nachts geuren. Hier komen veel insecten op af die vleermuizen aantrekken. Kamperfoelie, teunisbloemen en marjolein zijn een paar voorbeelden.

13

Natuurlijk ingerichte vijvers trekken insecten aan en dus vleermuizen. U kunt zelf een vleermuisverblijfplaats maken, bijvoorbeeld door een vleermuiskast op tenminste 3 meter hoogte op te hangen of een 2 cm smalle opening onder de gevelbetimmering aan te brengen. Veel vleermuissoorten bewonen van nature holle bomen.

Vleermuiskasten kunnen dienen als kunstmatige verblijfplaats. Vleermuiskasten zijn géén nestkasten; ze worden door vleermuizen alleen gebruikt als slaapplaats of paarplaats en zelden als kraamkamer. Door de slechte isolatie zijn ze, tijdens strenge winters, ook niet geschikt voor overwinterende vleermuizen. Boombewonende vleermuizen zoals rosse vleemuizen en bosvleermuizen blijven 100% afhankelijk van dikwandige boomholten. Bij het gebruik als paarplaats roepen mannelijke ruige dwergvleermuizen (Pipistrellus nathusii) langsvliegende vrouwtjes vanuit de kast. Vleermuiskasten zijn vooral bedoeld voor de bosbewonende vleermuizen. Als vleermuizen overlast veroorzaken, kun je ze minder overlast veroorzaken, zonder ze te verjagen (hetgeen verboden is). Maatregelen tegen overlast zijn onder andere een mestplankje. Om te voorkomen dat vleermuismest bijvoorbeeld op een raam valt, kan op ca

1,5 meter onder de uitvliegopening een plankje van 30 cm breed worden bevestigd. Dit plankje zal de meeste keutels opvangen. Goed afdichten van de binnenzijde van een spouwmuur (verbinding binnenhuis en muur). Voor de ventilatie van het huis is het belangrijk dat de verbinding tussen buitenhuis en spouwmuur openblijft. Bij stank is ventilatie erg belangrijk. Vaak zijn spouwmuren opgevuld met isolatieschuim, dit houdt vocht vast en dus ook stank. Het is belangrijk dat een spouwmuur kan luchten.

Rosse vleermuis .-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.-.

Let op!

Het mailadres van de redactie van het Doeblad is door een technische storing tijdelijk buiten gebruik geweest. Mocht u voor dit eerste Doeblad van seizoen 2018 kopij hebben gestuurd naar het mailadres doeblad@toepad.nl hebben wij deze kopij helaas niet ontvangen. Onze excuses voor dit mogelijk ongemak! (de Redactie)

doeblad@toepad.nl

14

Milieupark Bijdrage foto’s o.a. van Jacob van der Vorm, vanaf Facebook Gertjan Houkes Arissen a.t.v. Toepad, vanuit

Redactie

Hoe het was…

Hoe eraan gewerkt werd…

15

Het resultaat..

16

Boekenworm Bijdrage van Kitty

Titel: Groene vingers Tuinieren voor kinderen

Auteur: Maarten de Jongh en Guida Joseph Jeugdboek Uitg: Ploegsma 111 pagina’s Heb jij al groene vingers, of zijn ze nog net niet groen genoeg? Dan is dit boek echt iets voor jou. In Groene vingers staat namelijk alles over tuinieren. Wat bloeit wanneer, hoe verzorg je je planten, bloemen of groenten het best, en welk gereedschap heb je daarvoor nodig? Stap voor stap staat beschreven wat je elke maand weer voor leuks in de tuin kunt doen. Als je in januari begint met het maken van een plan van wat je in de tuin wilt hebben, kun je in maart al de eerste bloemen zien bloeien. Kweek ook je eigen pompoen en maak er soep van! Of maak een voederplank om de vogels de winter door te helpen.

Voor kinderen vanaf ca. 10 jaar. Op aangename wijze, nergens belerend, worden per maand suggesties en aanwijzingen gegeven voor zeer uiteenlopende zaken, die allemaal met tuinieren te maken hebben. Veel aandacht voor het dierenleven, zoals nuttige insecten en vogels, met daaraan gekoppeld ‘maak het zelf’- attributen, zoals een hommelpot, een egeltjeshok en een paddenpad. Plannen, zaaien, verspenen, water geven, ziektes, oogsten van groenten en fruit, recepten en nog veel meer. De Tips staan in groene letters. Titel: Tuinieren is niet moeilijk

Auteur: Jurgen Smit Uitgeverij: Groenboekerij 141 pagina’s Verrassende uitspraken, inspirerende groenideeën en heel veel nieuwe informatie! Jurgen Smit is een man met hart voor zijn vak. Hij maakt mensen graag enthousiast over oude, bijna vergeten vakkennis en nieuwe tuininzichten. Dat is hem met dit boek wederom gelukt. Zijn passie voor tuinieren heeft hij vertaald in een praktijkboek, waar iedere tuinier verder mee komt. Het groen begrijpen, dat is zijn doel. Jurgen laat je de tuin op een andere manier beleven. Zijn visie ‘tuinieren is leuk, maar het moet niet op werken lijken’ weet de auteur op een aantrekkelijke manier door te geven aan de lezer.

17

Groene uitjes

April en mei 2018

Bijdrage van Wil

Rotterdamse Oogstmarkt op het Noordplein Tweewekelijkse boerenmarkt op de 1e en op de 3e zaterdag van de maand, dus op 7 en 21 april, op 5 en 19 mei en op 2 juni. Van 10:00-17:00 uur. Toegang gratis. Zaterdag 7 en zondag 8 april 2018 Kom in de kas Landelijk O.a. openen op zaterdag 7 april glastuin-bouwbedrijven in de regio IJsselmonde hun deuren. Openingstijden van 10 uur tot 16 uur. Parkeren bij MacDonalds Barendrecht, vanuit daar rijden iedere 15 minuten gratis pendelbussen naar de 6 deelnemende bedrijven (jonge sierplanten, teelt van paprika’s, sla op water, opkweek eenjarige zomerbloeiers en een educatief centrum). Info: www. komindekas.nl

Donderdag 12 april 2018 DakAkker Workshop Permacultuur Tijdens deze introductie workshop krijg je de beginselen van Permacultuur mee. Permacultuur is een wetenschap voor het ontwerpen van de menselijke leefomge-ving op een manier die ecologisch duurzaam en economisch stabiel is. Je leert hoe je Permacultuur toe kunt passen in je tuin, in je eigen leven en je eigen leefomgeving. Kosten € 16,--.

Vooraf een ticket kopen via www.luchtsingel.org/locaties/dakakker/activiteiten Tijd: 19.30 uur. Locatie: Schiekade 189 - 7de verdieping - bellen op 701 Zaterdag 21 april en zondag 22 april 2018 Nationale Bijentelling Waarom? Het gaat niet goed met de wilde bij. Van de 358 soorten is ruim de helft bedreigd. Als we meer weten over bijen, kunnen we de bij beter helpen. Elke bij telt, jij ook? Meedoen kan ook als je niet zoveel van bijen weet. Je wordt stap voor stap meegenomen bij het herkennen van soorten en tellen van bijen.

Alvast wat tips: je kunt het beste bijen tellen in je tuin of op je balkon. Het tellen duurt 20 tot 30 minuten. Tel bij voorkeur op een zonnig moment, dan heb je de meeste kans om (veel) bijen te zien. Eind april zijn er zo’n 20 bijensoorten die veel in tuinen voorkomen, dit zijn grotendeels hommels. www.nederlandzoemt.nl/nationale-bijentelling/ Zondagwandelingen Arboretum Trompenburg Op 22 april: voorjaarsbloeiende bollen, op 29 april: Japanse Esdoorns, op 20 mei: rododendrons en op 27 mei: rododendrons (2). Tijd: 14.00 – 15.00 uur. Kosten € 2,50 + € 7,50 entree. Reserveren.

18

Zondag 6 mei 2018 Arboretum Trompenburg Eenjarigenverkoop Het ‘zaaigenootschap’ kweekt ieder jaar een schitterende hoeveelheid aan eenjarigen op. Ook bijzondere eenjarigen zijn hier te vinden. Entree: Dagkaart € 7,50. Museumkaart gratis. Rotterdampas gratis. Buurtpas en studenten 50%. Kinderen t/m 12 jaar gratis.

Zaterdag 12 mei en zondag 13 mei 2018 Arboretum Trompenburg Voorjaarsplantendagen Twee dagen in het teken van prachtige, bijzondere en gewoon leuke en mooie planten die u kunt aanschaffen bij een keur van kwekers. Daarnaast staan ook de rododendrons in bloei! Tijd: 10 – 17 uur Entree: Dagkaart € 7,50. Museumkaart gratis. Rotterdampas gratis. Buurtpas en studenten 50%. Kinderen t/m 12 jaar gratis. Zaterdag 26 mei 2018 Bos en Burcht fair Oostvoorne Deze unieke tuinfair voor de regio Zuid-West Nederland vindt plaats op een prachtige locatie in het centrum van het dorp. Ruim 100 exposanten zoals kwekers, hoveniers en delicatesse- specialisten presenteren hun producten op de Hofwei rondom de Historische Burcht en op het tegenoverliggende prachtige Landgoed Mildenburg. Tijd: 10.00-17.00 uur. Toegang is gratis. Vrijdag 1 juni, zaterdag 2 juni en zondag 3 juni 2018 Rotterdamse Dakendagen https://rotterdamsedakendagen.nl/ Deelnemende daken en/of daktuinen nog niet bekend.

Gedicht

Lentebloesems… de lente is aan het ontluiken de lucht wordt doorzichtig

de warmte en het zonlicht doorgelaten vroeg in de morgen word ik gewekt

door het concert van merels en van vinnige meesjes

door een paar bosduiven die zwaar aanhalen met de vleugels in hun baltsvlucht en neerstrijken op lentebloesemende fruitbomen

alles is verlangen in eigen taal luidruchtig

of stilzwijgend uitgesproken Dichter onbekend

Spreuk

Een mooie tuin is een lust voor het oog en een klus voor het leven! De Redactie stelt zich NIET aansprakelijk voor artikelen die door andere personen zijn ingezonden.

20

Verrassende toepassingen voor koffiedik Bijdrage van Hans

Heerlijk verse koffie Voor mij bestaat er, naast versgebakken brood , geen lekkerdere geur dan koffie in de vroege ochtend.

Het is niet dat ik het nodig heb om op te kunnen staan, maar het geeft altijd wel dat extra duwtje om op gang te komen. Maar wat doe je nou met het overgebleven koffiedik? Niet weggooien in elk geval! Er zijn namelijk een hoop handige manieren waarop je koffiedik kunt hergebruiken. Denk aan toepassingen in de tuin, in huis en op beauty gebied. Afgekoelde gebruikte koffiedik dat nog een beetje vochtig is.. ideaal voor de tips in dit artikel. Manieren om koffiedik te hergebruiken in de tuin Gebruik koffiedik als plantenvoeding: Koffiedik is licht zurig en daar gedijen sommige planten en groenten goed bij. Planten die het goed op licht zurige grond doen zijn onder andere rozen, lavendel en hortensia’s. Groenten die het goed doen op koffieprut zijn onder andere wortelen, pompoenen en tomaten.

Vermeng een volle Koffiefilter koffiedik met potgrond en plant vervolgens de planten naar keus. Koffiedik tegen slakken: Slakken schijnen niet zo van koffie te houden, dus gooi wat koffiedik rond planten die ze het meeste aanvreten en ze zullen die plantjes met rust laten. Natuurlijk afweermiddel tegen katten: Ook katten schijnen te gruwelen van de geur van koffie. Dus mocht je katten hebben die door je zorgvuldig aangelegde tuintje graven, gooi dan hier en daar wat koffiedik op de grond. In huis Laat krassen op donkere meubelstukken verdwijnen met koffiedik: Vermeng 1 eetlepel koffiedik met 1 eetlepel azijn en 1 eetlepel warm water. Breng dit mengsel met een wattenschijfje aan op de kras. Even in laten trekken en na-boenen met een pluisvrije doek.

Organisch schuurmiddel voor pannen: een schuursponsje met 1 of 2 eetlepels koffiedik en boenen maar. Bewaar koffiedik niet te lang! Voorkom schimmelen. Gebruik het direct of binnen enkele dagen. Toegift Het verwijderen van luchtjes in de koelkast met behulp van een kommetje gemalen koffie achterin de koelkast. De koffie neemt de nare luchtjes in de koelkast op. Let wel: het laat ook een klein beetje een Starbucks café luchtje achter.

21

Rebus en kleurplaat Bijdrage van Hans

Karn

e-m

elks

Bier

have

n

Rede

rijha

ven

DIJ

KZI

GT

LEU

VE

HAV

EN

CE

NTR

AA

L S

TATI

ON

rotterdam.info

BE

UR

S

STA

DH

UIS

EE

ND

RA

CH

TSP

LEIN

© G

emee

nte

Rot

terd

am, S

tads

behe

er, B

asis

info

rmat

ie -

2014

wan

delro

ute

besc

hrev

en lo

catie

stat

ion

NS

halte

Met

ro

025

0 m

.

1

109

1

2 3

4

6

78

11

12

13

14

15

161718

1920

21 109

5

Mat

hene

sser

laan

Parkhaven

Wes

terk

ade

WestersingelKarel

Aert

van

Nes

stra

at

Doormanstr.

Mauritsweg

Nie

uwe

Binn

enw

eg

Witt

e de

With

stra

at

Schiedamse Vest

Mus

eum

park

Mee

nt

Westewagenstr.

Krui

skad

e

Wes

t-Kru

iska

de

Westersingel

Kruisplein

Coolsingel

Wee

na

Wee

na

Wes

tbla

ak

Rochu

ssens

traat

Chu

rchi

ll-pl

ein

Wes

tzee

dijk

's-Gravendijkwal

land

Vast

e

Hof

plei

nPom

penb

urg

Schiedamsedijk

Oud

e Bi

nnen

weg

Binn

enw

egpl

ein

Lijnbaan

v.O

lden

barn

e-

veltp

lts

Scho

uwbu

rgpl

ein

Dier

gaar

desi

ngel

Josephstraat

Bloemkwekersstr.Sint-Mariastraat

Gouverne straat

Mauritsstraat

str.

Krui

sstr.

Gaffelstr.

Wytemaweg

Old

enba

rnev

elt

Mat

hene

sser

laan

Wes

tbla

ak

Eendrachts-

weg

Wijk

park

Oud

e W

este

n

Mus

eum

park

W

and

el d

e vi

er k

ilom

eter

lan

ge

bo

men

rou

te

in h

et c

entr

um

van

Ro

tter

dam

. Op

de

mee

st v

erra

ssen

de

ple

kken

ko

m je

ze

teg

en, b

ijzo

nd

ere

bo

men

met

een

ver

haa

l. O

nd

anks

het

bo

mb

ard

emen

t va

n 1

940

oo

k ee

n a

anta

l mo

nu

men

tale

bo

men

. So

mm

ige

zijn

al m

eer

dan

100

jaar

ou

d. A

nd

eren

zijn

ee

n s

tuk

jon

ger

.

Du

ur:

Cir

ca 1

,5 u

ur

1.

Bij

de o

ntw

ikke

ling

van

het

nieu

we

Cen

traa

l Sta

tion

is

ook

het

nabi

jgel

egen

Kru

isp

lein

geh

eel v

erni

euw

d.

Om

het

ple

in e

en g

roen

e ui

tstr

alin

g te

gev

en,

is

geko

zen

voor

vijf

rije

n tw

eest

amm

ige

pla

tan

en

(Pla

tan

us

his

pan

ica)

. D

e V

-vor

m v

an d

e bo

men

is

een

verw

ijzin

g na

ar d

e vo

rm v

an p

ylon

en o

nder

de

luife

l van

de

trei

n te

rmin

al v

an R

otte

rdam

Cen

traa

l. 2

. W

ijkp

ark

Ou

de

Wes

ten

ligt

aan

de

Wes

t K

ruis

kade

. In

de

volk

smon

d ‘C

hina

tow

n’ g

enoe

md.

Aan

het

beg

in

van

dit

wijk

park

sta

an v

ier

bev

erb

om

en (

Mag

no

lia

den

ud

ata

) in

een

ron

d pl

ants

oen.

Dez

e bo

men

zijn

ee

n ge

sche

nk v

an S

hang

hai,

de C

hine

se h

aven

stad

w

aarm

ee R

otte

rdam

een

vri

ends

cha

psba

nd h

eeft

. D

e bo

men

sta

an n

aast

het

sta

ndbe

eld

op w

are

gro

otte

va

n de

gro

otst

e m

an o

oit

van

Rot

terd

am:

Rig

ardu

s R

ijnho

ut,

ook

wel

de

Reu

s va

n R

otte

rdam

gen

oem

d.3.

V

erde

rop

in W

ijkp

ark

Ou

de

Wes

ten

sta

an t

wee

oud

e bo

men

, ee

n p

aard

ekas

tan

je (

Aes

culu

s h

ipp

oca

sta-

nu

m)

en e

en v

leu

gel

no

ot

(Pte

roca

rya

frax

inif

olia

).

Dit

wijk

park

was

vro

eger

een

bin

nent

uin

van

het

nabi

jgel

egen

bej

aard

enhu

is,

maa

r is

teg

enw

oord

ig

een

sem

i-op

enba

ar w

ijkpa

rk.

Het

par

kje

is in

de

tijd

van

de s

tads

vern

ieuw

ing

tot

stan

d ge

kom

en m

et v

eel

inze

t en

bet

rokk

enhe

id v

an a

ctie

ve b

ewon

ers.

Het

w

erd

in 1

987

geop

end.

De

bew

oner

sbet

rokk

enhe

id

vind

je o

ok t

erug

in d

e vo

orzi

enin

gen

in h

et p

ark.

In

het

Die

renh

ofje

hou

dt m

en g

eite

n, s

cha

pen,

kip

pen,

ko

nijn

en

cavi

a’s.

Er

is e

en je

u-de

-bou

lesb

aan

en e

en

wijk

tuin

, di

e bu

urtb

ewon

ers/

vrijw

illig

ers

zelf

ond

er-

houd

en.

En

op w

oens

dagm

idda

g sc

henk

t m

en g

ratis

th

ee in

de

wijk

tuin

.4.

N

aast

de

paar

deka

stan

je e

n de

vle

ugel

noot

sta

an e

r no

g m

eer

bijz

onde

re b

omen

in d

it pa

rk.

Zo

staa

n er

en

kele

Ho

ng

aars

e ei

ken

(Q

uer

cus

frai

net

to),

die

vo

oral

gro

eien

op

zonn

ige,

dro

ge b

ergh

ellin

gen

in

Zui

d- e

n Z

uidw

est-

Eur

opa,

maa

r he

t hi

er o

ok p

rim

a

doen

. E

en jo

nge

bru

ine

beu

k (F

agu

s sy

lva

tica

‘A

ltro

pu

nic

ea’)

sta

at

naas

t ee

n g

rote

con

ifeer

. D

eze

con

ifee

r (C

up

ress

ocy

par

is)

wor

dt o

ok v

aak

in

tuin

en a

ls h

aag

toeg

epas

t.5.

A

an d

e lin

kerk

ant

in d

e G

affe

lstr

aat

is e

en in

het

oo

g sp

ring

ende

voo

rtui

n, b

ij po

rtie

k 42

a - 4

4c.

In d

it de

el

van

de v

ooro

orlo

gse

wijk

zijn

vee

l oud

e w

onin

gen

verv

ange

n do

or n

ieuw

bouw

.6.

R

ond

het R

ijnh

ou

tple

in w

onen

men

sen

met

vee

l ve

rsch

illen

de n

atio

nalit

eite

n. O

m h

et p

lein

een

bi

jzon

dere

, in

tern

atio

nale

sfe

er t

e ge

ven,

zijn

er

in

2007

vie

r p

alm

bo

men

(Tr

ach

ycar

pu

s fo

rtu

nei

) aa

ngep

lant

. O

p he

t pl

ein

staa

t si

nds

1995

ook

een

st

andb

eeld

van

dri

e vr

ouw

en,

gem

aakt

doo

r de

R

otte

rdam

se b

eeld

houw

er A

nton

Gee

rlin

gs.

7.

Na

de T

wee

de W

erel

door

log

zijn

er

in R

otte

rdam

op

gro

te s

chaa

l bom

en a

ange

plan

t. D

aarb

ij w

erd

voor

al

geko

zen

voor

sne

lgro

eien

de b

omen

die

op

kort

e te

r-m

ijn e

en g

roen

str

aatb

eeld

en

luw

te c

reëe

rden

. E

én

van

deze

bom

en is

de

pla

taan

(P

lata

nu

s h

isp

anic

a).

In d

eze

laan

, de

Ma

then

esse

rlaa

n, z

ijn t

ient

alle

n ex

empl

aren

van

dez

e bo

omso

ort

aang

epla

nt.

Enk

ele

jare

n ge

lede

n is

één

van

de

bom

en a

fges

torv

en

door

een

gas

lek

(ter

hoo

gte

van

de B

reitn

erst

raa

t)

en v

erva

ngen

doo

r ee

n g

root

exe

mpl

aar

uit

het

Rot

terd

amse

Bom

ende

pot.

In

dit

bom

ende

pot

wor

den

bom

en d

ie p

laa

ts m

oete

n m

aken

bij

proj

ecte

n, t

ijdel

ijk

verz

orgd

tot

ze

een

nieu

we

plek

kri

jgen

in d

e st

ad.

8.

Van

af h

ier

kom

t u

het

Mu

seu

mp

ark

binn

en.

Aan

het

beg

in s

taa

t ee

n m

ix v

an g

eel-

en

gro

en-

blad

ige

acac

ia’s

(R

ob

inia

pse

ud

oac

acia

cv.

) cu

ltu

urv

arie

teit

. A

caci

a is

het

mee

st d

uurz

ame

hout

da

t in

ons

klim

aat

kan

gro

eien

. D

e bl

oem

en

leve

ren

honi

ng,

die

op d

e m

arkt

wor

dt g

ebra

cht

als

acac

iaho

ning

. D

e bo

men

sta

an b

oven

op d

e on

derg

rond

se p

arke

erga

rage

van

het

Mus

eum

park

en

de

onde

rgro

ndse

wa

terb

ergi

ng.

De

wa

terb

ergi

ng

kan

10.0

00 m

3 w

ate

r op

slaa

n zo

dat

het

rioo

lste

lsel

tij

dens

hef

tige

rege

nbui

en w

ordt

ont

last

en

wa

ter-

verv

uilin

g in

sin

gels

voo

rkom

en.

9.

Het

Mu

seu

mp

ark

ligt

op h

et v

oorm

alig

e la

ndgo

ed

van

de f

amili

e va

n H

obok

en,

die

gew

oond

hee

ft in

de

villa

die

teg

enw

oord

ig h

et N

atu

urhi

stor

isch

Mus

eum

R

otte

rdam

hui

sves

t. H

et p

ark

is v

anaf

192

7 in

geri

cht

naar

het

ont

wer

p va

n st

adsa

rchi

tect

Witt

evee

n en

in

de ja

ren

90 h

eron

twor

pen

door

OM

A, h

et b

urea

u va

n R

em K

oolh

aas

dat o

ok d

e K

unst

hal o

ntw

orpe

n he

eft.

Bo

me

nro

ute

ce

ntr

um

So

ms

mo

nu

me

nta

al,

ma

ar

alti

jd m

et

ee

n v

erh

aa

l!

12

3

45

6

79

9

1011

12

1314

15

1617

18

192

021

Het

par

k he

eft e

en r

oman

tisch

kar

akte

r, m

ede

door

de

slin

gere

nde

paad

jes

en d

e aa

npla

nt v

an d

iver

se k

leur

-rij

ke b

omen

, str

uike

n en

vas

te p

lant

en. E

én v

an d

e bl

ik-

vang

ers

is d

e ou

de p

op

ulie

r (P

op

ulu

s ca

nad

ensi

s).

In d

e st

am z

itten

zic

htba

re h

olen

, die

zee

r w

aard

evol

ku

nnen

zijn

voo

r di

vers

e bo

ombe

won

ende

die

rsoo

rten

zo

als

de v

leer

mui

s. E

en a

nder

e op

valle

nde

boom

is d

e ou

de O

ost

erse

pla

taan

(P

lata

nu

s o

rien

talis

) aa

n de

oo

stzi

jde

van

het p

ark.

10.T

usse

n de

Ku

nst

hal

en

het N

atu

urh

isto

risc

h M

use

um

st

aan

twee

mo

eras

cip

ress

en (

Taxo

diu

m d

isti

chu

m).

D

eze

bom

en z

ijn r

ond

1860

gep

lant

en

war

en o

nder

-de

el v

an h

et la

ndgo

ed v

an H

obok

en. S

amen

met

de

vijv

er in

het

Mus

eum

park

zijn

dit

de e

nige

ove

rgeb

leve

n el

emen

ten

van

het l

andg

oed,

da

t vol

gens

de

Eng

else

la

ndsc

haps

stijl

was

inge

richt

.

De

moe

rasc

ipre

s is

een

zee

r st

erke

, gro

te, z

iekt

e-re

sist

ente

soo

rt, d

ie a

l milj

oene

n ja

ren

op d

e aa

rde

voor

kom

t. H

ier

in R

otte

rdam

sta

at é

én e

xem

plaa

r in

de

verh

ardi

ng e

n de

and

ere

in g

roen

. Moe

rasc

ipre

ssen

(T

axod

ium

) w

orde

n va

ak v

erw

ard

met

de

wa

terc

ipre

s (M

etas

equo

ia).

De

naal

den

van

de m

oera

scip

res

zijn

ec

hter

vee

l fijn

er, k

lein

er e

n st

aan

‘war

riger

’ teg

enov

er

elka

ar d

an d

ie v

an d

e w

ate

rcip

res.

Naa

st d

e K

unst

hal

staa

n dr

ie b

ronz

en k

onijn

en, g

emaa

kt d

oor

kuns

tena

ar

Tom

Cla

asse

n. D

e ko

nijn

en z

ijn a

an d

e ge

mee

nte

Rot

-te

rdam

ges

chon

ken

door

de

Kun

stha

l in

verb

and

met

ha

ar ti

enja

rig ju

bile

um in

200

3. A

an d

e zu

idzi

jde

van

het N

atu

urhi

stor

isch

Mus

eum

sta

at e

en g

rote

zw

arte

kr

aai,

een

crea

tie v

an k

unst

enaa

r F

lore

ntijn

Hof

man

.11

. Hie

r va

ndaa

n zi

et u

aan

de

over

kant

van

de

Wes

tzee

-di

jk e

en g

rote

mon

umen

tale

ro

de

beu

k (F

agu

s sy

lvat

i-ca

‘Atr

op

urp

ure

um

’) o

p he

t Ko

nin

gin

Em

map

lein

. Dit

plei

n is

geb

ouw

d tu

ssen

188

8 en

189

1. In

die

tijd

is o

ok

de r

ode

beuk

gep

lant

. De

mon

umen

tale

won

inge

n

mak

en v

an h

et K

onin

gin

Em

map

lein

een

moo

i en

sem

ble

van

arch

itect

uur

en g

roen

.12

. De

Wes

ters

ing

el is

een

bijz

onde

re s

traa

t met

m

onum

enta

le p

ande

n di

e tu

ssen

187

0 en

190

0 zi

jn

gebo

uwd.

De

stra

at i

s ni

et d

oor

het b

omba

rdem

ent

op R

otte

rdam

(14

mei

194

0) g

etro

ffen

, waa

rdoo

r ee

n de

el v

an d

e si

ngel

nog

in o

orsp

ronk

elijk

e st

aat i

s. O

p de

Wes

ters

inge

l sta

an e

en a

anta

l bijz

onde

re e

n ou

de

bom

en, v

aak

geco

mbi

neer

d m

et k

unst

wer

ken.

Daa

rom

w

ordt

de

sing

el o

ok w

el d

e C

ultu

rele

As

van

Rot

terd

am

geno

emd.

Dez

e cu

lture

le a

s he

eft v

oora

l in

het j

aar

2001

vor

m g

ekre

gen

toen

Rot

terd

am d

e cu

lture

le

hoof

dsta

d va

n E

urop

a w

as. V

rij z

uide

lijk

op d

e si

ngel

st

aat e

en g

roep

gro

enbl

ijven

de e

iken

(Q

uer

cus

turn

eri

‘Pse

ud

otu

rner

i’). D

eze

eike

n zi

jn, z

oals

de

naam

al

zeg

t, he

t geh

ele

jaar

gro

en. D

it zi

jn tw

ee v

an d

e w

eini

ge e

xem

plar

en d

ie in

Rot

terd

am v

oork

omen

.13

. Eve

n ve

rder

op a

an d

eze

sing

el s

taa

t een

kun

stw

erk

gena

amd

‘Ele

vatio

ne’.

Dit

is e

en ‘l

even

d’ k

unst

wer

k va

n de

Ita

liaan

se k

unst

enaa

r G

iuse

ppe

Pen

one

uit 2

001.

Het

is e

en b

ronz

en a

fgie

tsel

van

een

boo

m d

ie ‘g

edra

-ge

n’ w

ordt

doo

r en

ver

gro

eid

is m

et v

ier

gri

jze

elze

n

met

ing

esn

eden

bla

d (

Aln

us

inca

na

‘Lac

inia

ta’)

en

één

gew

one

beu

k (F

agu

s sy

lvat

ica)

. Om

dat d

e le

ven-

de b

omen

blij

ven

door

gro

eien

, zal

het

bro

ns e

en s

poor

tr

ekke

n in

hun

bas

t. In

het

ont

wer

p m

aakt

Pen

one

gebr

uik

van

de fa

ctor

tijd

: na

jare

n za

l de

vers

trek

en ti

jd

in d

e bo

omst

amm

en a

flees

baar

zijn

.14

. Aan

het

ein

d va

n de

sin

gel s

taa

t een

mon

umen

tale

p

lata

an (

Pla

tan

us

his

pan

ica)

. Oor

spro

nkel

ijk s

tond

de

ze a

an d

e no

ordz

ijde

van

de W

este

rsin

gel,

op h

et

terr

ein

van

het p

oliti

ebur

eau.

Tijd

ens

de h

erin

richt

ing

van

de s

inge

l is

de b

oom

ver

plaa

tst n

aar

de z

uidz

ijde.

H

et is

goe

d te

zie

n da

t de

boom

op

een

verh

ogin

g st

aat.

Dit

is g

edaa

n om

dat d

e bo

om a

nder

s m

et z

ijn

wor

tels

in h

et g

rond

wa

ter

tere

cht k

wam

, waa

rdoo

r di

e ni

et g

oed

zou

kunn

en d

oorg

roei

en.

15. L

angs

het

ska

tepa

rk o

p de

Wes

tbla

ak s

taan

tien

talle

n kl

einb

ladi

ge li

nd

en (

Tili

a co

rdat

a) d

ie a

ange

plan

t zi

jn in

198

0. T

ijden

s de

blo

ei z

ijn d

eze

geur

ende

bo

men

een

bel

ang

rijke

bro

n va

n ne

ctar

voo

r bi

jen.

Dit

is e

en m

ooi v

oorb

eeld

van

een

bre

de g

roen

stru

ctuu

r in

de

sted

elijk

e om

gevi

ng. M

idde

n tu

ssen

het

dru

kke

verk

eer

geni

eten

lunc

hend

e m

ense

n va

n de

lom

mer

ijke

omge

ving

.16

. Het

Bin

nen

weg

ple

in is

in 2

012

volle

dig

herin

geric

ht

met

na

tuur

sten

en b

akke

n w

aarin

jud

asb

oo

m (

Cer

cis)

, le

lieg

ras

en s

lan

geb

aard

sta

at.

De

naam

Jud

asbo

om

is o

ntle

end

aan

de b

oom

waa

raan

Jud

as z

ich

verh

ing.

D

e so

ort s

taa

t hie

r al

s ho

ge s

trui

k. A

an d

e an

dere

kan

t va

n he

t Bin

nenw

egpl

ein

staa

n tw

ee k

inet

isch

e sc

ulpt

u-re

n ge

naam

d ‘T

wo

Turn

ing

Ver

tical

Rec

tang

les’

. Dez

e zi

jn g

epla

ats

t in

1971

en

zijn

gec

reëe

rd d

oor

Geo

rge

Ric

key.

Pas

hie

r oo

k op

voo

r de

‘mis

tfont

ein’

die

een

go

rdijn

van

ver

neve

ld w

ate

r ka

n op

wer

pen!

17. I

n he

t cen

tral

e w

inke

lcen

trum

van

Rot

terd

am z

ijn o

ok

bijz

onde

re b

omen

te v

inde

n. Z

o st

aat a

an d

e Li

jnba

an

op e

en p

lein

vla

kbij

de k

ruis

ing

met

de

‘koo

pgoo

t’ en

de

Van

Old

enba

rnev

eldp

laa

ts e

en p

lata

an (

Pla

tan

us

his

pan

ica)

uit

1851

bek

end

als

‘Lijn

baan

pla

taan

’. D

eze

boom

hee

ft he

t bom

bard

emen

t op

Rot

terd

am o

verl

eefd

en

sto

nd v

roeg

er in

de

binn

entu

in v

an h

et C

ools

inge

l-zi

eken

huis

Als

mon

umen

t is

de o

orsp

ronk

elijk

e po

ort

teru

ggep

laa

tst.

18. T

egen

over

dez

e ‘li

jnba

anpl

ata

an’ s

taan

twee

val

se

chri

stu

sdo

orn

s (G

led

itsi

a tr

iaca

nth

os

cv.)

. D

eze

bom

en h

ebbe

n, z

oals

de

naam

al z

egt,

gro

te

door

nen

op h

un ta

kken

. De

door

nen

wor

den

uit

veili

ghei

dsre

dene

n ve

rwijd

erd

van

de s

tam

.19

. De

Jan

Eve

rtse

np

laat

s is

een

hof

da

t de

bew

o-ne

rs g

edee

ltelij

k ze

lf b

eher

en, m

aar

wel

ope

nbaa

r to

egan

kelij

k is

. Het

is e

en r

ustig

e oa

se b

inne

n he

t dr

ukke

win

kelg

ebie

d. In

201

3 is

een

str

ook

met

vas

te

plan

ten

aang

epla

nt, d

ie v

an b

oven

af g

ezie

n (v

anui

t ‘h

et o

bser

vato

rium

’) ee

n bl

auw

e sp

iraal

vor

men

. Da

t

is v

oora

l voo

r de

bew

oner

s va

n de

om

ringe

nde

flats

go

ed te

zie

n. B

eeld

bepa

lend

e bo

men

in d

it ho

f zi

jn e

en

Ital

iaan

se p

op

ulie

r (P

op

ulu

s n

igra

‘Ita

lica’

), d

ie k

en-

mer

kend

is w

egen

s zi

jn s

mal

le z

uil,

en e

en h

aag

beu

k (C

arp

inu

s b

etu

lus)

, waa

rvan

het

hou

t erg

spl

ijtva

st

is e

n in

het

ver

lede

n on

der

ande

re g

ebru

ikt w

erd

voor

ge

reed

scha

p. N

aast

de

vijv

er s

taa

t ook

een

bee

ld

gena

amd

‘Dan

sere

s’.

20. A

an w

eers

zijd

en v

an d

e K

arel

Do

orm

anst

raat

sta

an

hoge

pla

tan

en (

Pla

tan

us

his

pan

ica)

, die

in e

en p

latte

vo

rm z

ijn g

esno

eid,

zog

enaa

mde

dak

pla

tan

en. D

eze

wor

den

iede

r ja

ar g

esno

eid

om h

un s

peci

fieke

vor

m te

be

houd

en.

21. V

ia d

e br

ug k

omen

we

wee

r op

de

Wes

ters

ing

el; n

u he

t noo

rdel

ijke

deel

. Let

op:

aan

de

over

kant

is e

en

trap

. U k

unt o

ok a

an d

eze

kant

van

de

sing

el o

p de

M

aurit

sweg

blij

ven.

In d

e ja

ren

zest

ig v

an d

e vo

rige

eeuw

ond

ergi

ng d

e W

este

rsin

gel e

en r

econ

stru

ctie

. E

en to

en a

l zev

entig

jaar

oud

e p

lata

an (

Pla

tan

us

his

pan

ica)

is d

estij

ds v

erhu

isd

van

de w

estk

ant n

aar

de o

ostk

ant v

an d

e si

ngel

. De

boom

dre

igde

in d

e ja

ren

nege

ntig

ech

ter

weg

te z

akke

n in

het

hog

e g

rond

wa

ter.

Toen

zijn

er

maa

treg

elen

gen

omen

om

de

gro

eipl

aats

te

ver

bete

ren.

Bes

tra

ting

rond

om d

e bo

om is

weg

ge-

haal

d en

per

iodi

ek w

ordt

de

gro

nd r

ondo

m d

e bo

om

opge

hoog

d. Z

o ka

n de

boo

m n

ieuw

e w

orte

ls v

orm

en

en ti

lt de

boo

m z

ichz

elf

als

het w

are

op. O

ok k

reeg

de

boom

een

ver

jong

ings

kuur

doo

r de

kro

on te

sno

eien

. D

oor

deze

red

ding

sact

ie h

eeft

de la

ndel

ijke

Bom

en-

stic

htin

g de

ze p

lata

an o

pgen

omen

als

fraa

i voo

rbee

ld

van

boom

beho

ud b

ij re

cons

truc

tiew

erkz

aam

hede

n in

st

edel

ijk g

ebie

d. O

p in

itia

tief

van

schr

ijver

Bre

yten

bach

is

de

boom

tot s

ymbo

lisch

‘gra

f va

n de

onb

eken

de

dich

ter’

verk

laar

d. S

inds

dien

wor

dt d

e pl

ata

an o

ok w

el

de ‘B

reyt

enba

chbo

om’ g

enoe

md.

Aan

het

ein

d va

n de

si

ngel

ligt

een

‘bru

isen

d’ k

unst

wer

k in

het

wa

ter,

met

de

teks

t: “n

o m

atte

r w

hat t

ry a

gain

fail

agai

n fa

il be

tter”

. D

it ku

nstw

erk

date

ert u

it 20

01, h

et c

ultu

rele

jaar

waa

rin

ook

het b

eeld

ente

rras

is g

erea

lisee

rd.

O

ptio

neel

(bu

iten

de r

oute

)22

. Tijd

ens

de g

root

scha

lige

vern

ieuw

ings

wer

kzaa

mhe

den

bij s

tatio

n R

ott

erd

am C

entr

aal m

oest

en e

r in

200

5 dr

ie n

aoor

logs

e p

lata

nen

(P

lata

nu

s h

isp

anic

a) w

ijken

vo

or d

e aa

nleg

van

het

ond

erg

rond

se m

etro

sta

tion

bij

het D

elfts

eple

in. D

eze

pla

tane

n zi

jn d

estij

ds e

chte

r ni

et

geka

pt, m

aar

tijde

lijk

in h

et R

otte

rdam

se B

omen

depo

t ge

plaa

tst n

abij

het K

ralin

gse

Bos

. Nu

de w

erkz

aam

-he

den

volto

oid

zijn

, is

één

van

deze

pla

tane

n in

maa

rt

2014

teru

ggep

laa

tst t

er p

laa

tse

van

het n

ieuw

e bu

ssta

-tio

n, a

chte

r he

t Gro

otha

ndel

sgeb

ouw

. De

oude

boo

m,

die

vanw

ege

het t

rans

port

ges

noei

d m

oest

wor

den,

laa

t w

eer

nieu

we

takk

en z

ien

als

teke

n va

n he

rste

l.

24

Bouwtekening en beschrijving van vleermuiskast Bijdrage van Hans

Achterzijde: Ruwe plank van minimaal 1,5 cm. dikte. Deze plank over de gehele oppervlakte van zaagsneden voorzien. Totale lengte ongeveer 60 cm. Voorzijde: Lengte ongeveer 40 cm. Breedte van de

plank ongeveer 20 - 25 cm., net wat er voorhanden is, maat is niet kritisch. Minimaal 1,5 cm. dik. Zijkanten: Rachelhout (panlatten) van 2,5- tot 3,5 cm. (onderdelen a,b,c.) Vulplaatje (onderdeel d): om de benodigde smalle invliegopening (max. 1,7 cm.!) te verkrijgen moet de opgegeven maat nauwkeurig gehanteerd worden. De dikte van het vulplaatje (d) is afhankelijk van de dikte van het gebruikte rachelhout voor de zijkanten (a,b,c). Diversen: Stevig messing scharnier, wat betere kwaliteit loont zich. Stukje dakleer of loodslab voor bovenzijde. Eén of twee grote schroefogen om de kast te sluiten Maten: Alle maten staan aangegeven in centimeters.

TIPS BIJ HET OPHANGEN VAN VLEERMUISKASTEN De maat van de invliegspleet is vrij kritisch (max. 1,5 cm. breed), omdat anders kleine zangvogels (winterkoning en boomkruiper)

de kast als slaapplaats gaan gebruiken. Vleermuizen gaan de concurrentie met vogels zoveel mogelijk uit de weg. Vooral de binnenzijde van het achterschot moet ruw zijn (zo nodig extra ruw maken, horizontaal zaagsneden aanbrengen), zodat de vleermuizen zich goed met de nageltjes van hun achterpoten kunnen vastgrijpen.

De kast kan aan de buitenzijde geschilderd worden met een bruine of groene milieuvriendelijke beits, het komt de levensduur ten goede. Werk de

bovenzijde (dus over het scharnier) af met een stukje dakleer of loodslab; let op dat de voorzijde wél gemakkelijk geopend kan worden. Hang de kast op aan een stevige boom, liefst op een plaats waar meerdere bomen aanwezig zijn. Een groter aantal kasten in één gebied verhoogt de kans op succes aanmerkelijk (meer dan 10 stuks per hectare). De hoogte waarop de kast komt te hangen moet minstens 3 meter zijn, dit i.v.m. het vrij uit kunnen vliegen van de vleermuizen. Draag er zorg voor dat de vleermuizen bij het uitvliegen zo min mogelijk obstakels tegenkomen, want vaak wordt bij het uitvliegen géén gebruik gemaakt van het echolocatiesysteem. Hang de kast(en) zo mogelijk met de voorzijde naar het zonlicht. Vleermuizen zijn echte warmteliefhebbers en de kast kan op deze wijze zoveel mogelijk zonnewarmte absorberen. De kast dient tochtvrij en lichtdicht te zijn. Hang de kast(en) zoveel mogelijk in de luwte. Wanneer de kast eenmaal is opgehangen hoeft hij vrijwel nooit geopend te worden. Er kan gemakkelijk en zonder verstoring worden vastgesteld of de kast door vleermuizen bezocht wordt; er zijn dan keutels aanwezig op het mestplankje aan de onderzijde. Bron: Bewerkte Brochure C.R.M.

25

Voor de kinderen Bijdrage van Hans

STEMPELEN MET DINGEN UIT DE NATUUR Ga samen eens met je kind of kinderen op zoek door jullie tuin, in het bos of in een park. Daar vind je de mooiste schatten om te gebruiken voor een mooi kunstwerk !

Wat heb je nodig: Je geplukte takjes, blaadjes, bloemetjes, een tekenblad, verf, kwast, water.

. Wij hebben blaadjes, takjes, bloemetjes en heide meegenomen uit onze tuin. Zorg dat alles zo goed als droog is anders hecht de verf niet goed. Leg je schatten uit de natuur op een krant nu kun je ze gaan verven in de kleuren die je wilt. Leg ze daarna op het tekenblad met de verf aan de achterkant. Even aandrukken en voorzichtig verwijderen. Hier zie je het kunstwerk van een jongetje van 7 jaar. Om te kleuren

1 12 10

K13 10 12 8

K7 6 I 14 12 10 15

N16

10 17 18

E

.18

E18

E15

N't0 19 20 5 12 4 6

K10 16 6 18

E15

N18

E15

N19 5 18

E19 10 21 21 18

E12

5 6 Í9 12 6 t5N

14 6 I6 15

N10 16 20 18

E18

E19 18

E8 20 22 17 11 20 8 17 21 22 10 '15

N8 18

E19

6 16 6 18

E5 't8

E12 7 10 22 4 17 16 10

18

E19 18

E15

N5 18

E19 I 16 18

E15

N10 16 8 18

E20 15

N14 23 14 7 20 14 I 17 22 10 17 13 15

N't8

E16

22 5 10 12 10 't0 20 19 19 20 18

E KI 22

3 't8

E K18

E12 10 4 8 12 't0 10 't5

N5 10 21 18

E12

18

E KI 18

E15

N11 20 12 16 8 21 10 12 12 20 19 18

E20 15

N10 10 19 6 21 6 19

K10 '15

N8 16 10 22 23 'I 1 í8

E

'19 5 10 8 16 2 17 20 22

10 24 17 20 l5N

6 14 17 12 18

E15

N16 15

N10 13 18

E18

E10 5 20 19 6 16 10

KI 19 6 o

K.I 't9

6 't2 21

KI 17 19

K9 1

KI 20 18

E15

N12 I 22

6

K18

E19 13 6 15

N22 3 të

E12 18

E19 3 20 18

E19

5 18

E18

E'19 14 18

E19 16 10 21 21 10

KI 17

I 10 19 22 18

E19 12 17 14 '17 8 19 6 12 22 10

K14 5 18

E8 17 8 5 18

E20 11 18

E15

N12 6 20

20 15

N18

E15

N16 20 15

N5 5 21 18

E20 22 6 '19 ló

E15

N18

E12 24 18

E20 I 18

E19 18

EI 24 18

E KI

19 20 22 22 18

E19 18

E15

N12 8 16 IU

EIU

E Kt5N

tëE

16

2 4 5 6 I IK

10 1 12 13 14 15

N16 17 18

E19 20 21 22 23 24

27

Wij wensen u een ontspannen en zonnig tuinseizoen 2018!

Redactie Doeblad

Rommelmarkt 10 mei 2018

Donderdag 10 mei (Hemelvaartsdag) Rommelmarkt atv Toepad!

Van 10.00 uur tot 16.00 uur, rondom de kantine.

Om uw spulletjes, stekjes, plantjes, enz.

op te zetten kunt u een tafel van de kantine gebruiken.

LET OP! Wel even opgeven als u spulletjes wilt verkopen! Dit kan via het mailadres van het bestuur bestuur@toepad.nl met vermelding ‘aanmelden Rommelmarkt’. U kunt ook even ‘aankloppen’ bij tuin 59, Margreet Mol, en u aldaar opgeven.

28