16 H/LINK • 13

ScriptieprijsWat is de beste afstudeerscriptie? H/Link nomineert iedere maand een afstudeerder die niet alleen uitmuntend presteerde, maar nog relevant is ook. Jaarlijks in april wint de beste 1.500 euro.

Eerst maar eens een triest sprookje. Er was eens

zorgverzekeraar CZ. Die ontwikkelde een paar jaar

geleden een interventiepakket voor bedrijven, waar-

mee ze hun medewerkers konden aanzetten tot een

gezonde levensstijl. Voldoende Bewegen, stoppen

met Roken, matig Alcoholgebruik, gezonde Voeding

en voldoende ontspanning – dat kon er allemaal mee.

Je kreeg er het nogal betuttelende acroniem BRAVo

van, maar dat mocht de pret niet drukken. Werkge-

vers konden via CZ volop aan de slag met het gezon-

der maken van de levensstijl van hun medewerkers.

Ze konden bijvoorbeeld tegen aantrekkelijk tarief

bedrijfsfitness door CZ laten regelen, of een anti-

rookcursus van Allen Carr. En ze leefden nog lang en

gelukkig? nee. Want wat de pret goed verpestte, was

dat een jaar na de introductie van de Bravo-wijzer

maar twee voedingsinterventies waren verkocht.

Triest voor CZ. De verzekeringsmaatschappij wil

met preventieve interventies zorgen dat ze minder

hoeft uit te keren en de werkgever een helpende

hand bieden. Daar heeft ze baat bij, want met minder

kosten kan ook de premie omlaag. Triest ook voor

werkgevers. Werknemers met overgewicht kosten

hen jaarlijks naar schatting twee miljard euro. Dus na

een mislukt eerste jaar puzzelde de zorgverzekeraar

op de vraag wat er mis was met Bravo.

‘Hé, jij bent te dik’Silke van Dijk wilde voor haar afstudeeronderzoek

iets doen met preventie. Als diëtist krijgt ze namelijk

juist mensen doorverwezen die al te zwaar zijn.

‘Maar eigenlijk vind ik dat je nederland zo zou

moeten inrichten dat het bijna onmogelijk wordt om

te zwaar te zijn. In principe kan de Bravo-wijzer een

Dikke mensen zijn twee keer vaker ziek dan dunne.

Ze hebben ook een twee keer zo hoog risico om

arbeidsongeschikt te worden. Dat kost werkgevers

en de maatschappij handenvol geld. Toch willen veel

werkgevers er niet echt aan: medewerkers aanspreken

op de kilo’s te veel. Waarom eigenlijk niet?

tekst René Rector • beeld Vicky van Dijk/Anke Nobel

Afvallen voor de baas?

Vooraf

Je bent nog niet van plan je gedrag te veranderen.

Bijvoorbeeld omdat je nut en noodzaak niet ziet.

Goede voornemens

Je wilt wel, maar je weet nog niet precies wát, of hóé je je

gedrag kunt aanpassen.

Voorbereiding

Je gaat er echt voor. Je stelt jezelf doelen en ruimt

barrières uit de weg.

Actie

Aan de slag! Nu moet er ook echt iets te

ondernemen zijn.

Onderhoud

Je weet de verandering te behouden. Terugvallen in oud gedrag

ligt op de loer. Nu is steun en stimulans belangrijk.

Hoe werkt gedragsverandering?Gedragsverandering, zoals het aannemen van een gezonde levensstijl, gaat in 5 fases. Wil je mensen helpen, dan moet je eerst weten in welke fase ze zitten.

13 • H/LINK 17

Silke van Dijk

Leeftijd: 24 jaar

Studie: Voeding en Diëtetiek

Scriptie: overgewicht te lijf binnen

het bedrijf

Cijfer: 9

stap in de goede richting zijn. Maar als er maar twee

bedrijven zijn die uiteindelijk iets met een preventie-

programma gaan doen, dan is dat niet erg effectief.’

Silke ontdekte na literatuuronderzoek en vraagge-

sprekken met klanten van CZ twee cruciale punten

waar het mis ging. Ten eerste: iemand aanspreken op

de stand van de weegschaal is not done. Silke vroeg

het leidinggevenden. ‘Ze vinden het heel erg moeilijk.

Ze willen wel, maar er is niemand die zegt: “Hé, jij

bent te dik. Jij moet naar de fitness.” levensstijl is

iets waarvan de meeste mensen vinden dat een ander

daar niets mee te maken heeft.’

Ten tweede: volgens werkgevers zaten werknemers

met overgewicht vaak helemaal niet te wachten op

bedrijfsfitness. De meeste mensen weten heus wel

dat voldoende bewegen gezond is, maar dat besef

wil niet zeggen dat je het ook doet. En misschien

vindt iemand zichzelf niet te dik of denkt hij met

het ophalen van de krant al voldoende beweging te

pakken. ‘Als je succesvol wilt ingrijpen, moet je eerst

weten waarom mensen ongezond gedrag vertonen.

Het kan liggen aan een verkeerde houding, een

sociale omgeving waarin de partner vet en veel

kookt, maar ook aan te weinig kennis, een verkeerde

inschatting van de risico’s van zwaarlijvigheid of de

beschikbaarheid van gezond voedsel,’ zegt Silke.

‘Als je graag wilt afvallen, en de bedrijfskantine

verkoopt alleen maar kroketten en patat, dan wordt

het erg lastig om het juiste gedrag te vertonen.’

H/Link scriptieprijsben je (bijna) afgestudeerd en wil je ook kans maken op de hoofdprijs van € 1.500,-? kijk op www.dehaagsehogeschool.nl/linkscriptieprijs hoe je mee kunt doen. Scripties zijn terug te vinden in de hbo kennisbank. www.hbo-kennisbank.nl

Gedragsverandering gaat in fases; van ontkenning,

overwegen, voorbereiding en actie naar blijvende

verandering waarbij terugval mogelijk is.

Drempel nog te hoogSilke adviseerde CZ om eerst samen met bedrijven

uit te zoeken wat medewerkers ervan weerhoudt om

gezond gedrag te vertonen. Een preventief medisch

onderzoek en een screening naar zowel factoren die

het voedings- en beweeggedrag beïnvloeden als de

fases van gedragsverandering kunnen daarbij helpen.

‘Zo kom je erachter in welke fase van gedragsver-

andering medewerkers zich bevinden en op welke

factoren een programma zich moet toespitsen.

Misschien komt daaruit dat je ze toch moet vertellen

dat ze a) te dik zijn en dat dat b) ongezond is, omdat

ze het echt niet weten. Maar je kunt ook bewegings-

activiteiten aanbieden omdat dat net dat

duwtje in de rug geeft waar ze aan toe zijn.’

Verder zou Silke werkgevers adviseren trai-

ningen aan leidinggevenden aan te bieden

om het taboe rondom overgewicht bespreek-

baar te maken. op dit moment is de drempel

hiervoor nog te hoog.

CZ wil naar aanleiding van Silke’s onder-

zoek kijken hoe ze Bravo tot een succes kan

maken. Silke hoopt intussen dat ook andere

zorgverzekeraars hun voordeel doen met

haar bevindingen. ‘Dit wiel wordt vaak

opnieuw uitgevonden. Dat is jammer.’•